Está en la página 1de 4

Trabalengua:

Xink’am xink’am oxib’ intakuch, oxib’ intakuch xink’amloq xink’asmloq.

Me trajo trajo tres trajes, tres trajes me trajo trajo.

Chiste
¿Chinito’ chiwe, xtzaq rwal?

¿Jas ru b’i?

Kilna’

Kinkoj taj ri kilna are k’isb’al katzaqik

¿Porfabor ayúdenme, mi hijo se ha perdido?

¿Cómo se llama?

Esperanza

Imposible la esperanza es lo último que se pierde.

Adivinanza:
Rik’ ri pix ruk’ ri ichaj, ki’ ichaj, impoq’on nitz , ek’i ke ko’q’ wmal.

( ri sb’oy)

Con la tomate y con la lechuga, que rica ensalada; puedo ser algo picante y a
muchos ago llorar.

( la cebolla)
Ronda:
K’owe, k’owe,k’owe, k’ot awe at, k’o oxib’ inchij pa jun ja, jun kuya’ rij chwe, jun
kuya’ acet, jun kuya’ mes, juntir le q’ij.

Tengo, tengo, tengo, tú no tienes nada, tengo tres ovejas en una casa, una me
da lana, otra me da mantequilla y otra me da abono, toda la semana.

Cueto
Ek’o kajib’ ral ri imul, jun saq, jun q’an, jun q’eq, jun q’eqoj, sib’alaj ketz’anik,
kech’opinik ri alaj taq imul. Ri kinan xub’ij chike: -ma kixe’ ta naj, we kixetz’anik,
xaq naqaj kixk’oji’ wi. Le laj imul q’eq rij, are kach’opinik, ma kuxe’j ta rib’, k’ate
xrilo ma ek’o ta chik ri rachalal.
Xka’y chirij, xka'y chuwach, ma k’o ta chi jun ksilob’ik, xoq’ik xuxe’j rib’
xch’opinik xtzalij loq xuriq ta chik ri ub’e. Xkoti’ pa q’ayes xoq’ik. K’ate xrilo, xpe
ri unan che utzukuxik, xkikotik, xusalab’isaj ri taq uxkin. Xuta’ sachb’al umak che
ri unan. Xub’ij che: -sacha’ la numak nan, man kinb’an ta chik, kinimaj tzij la.
Rajawaxik ri ak’alab’ kikinimaj kitzij le kinan, kitat.

El conejo tiene cuatro hijos, los colores de sus hijos son: blanco amarillo, negro
y gris, los conejitos juegan y saltan mucho. La mamá de ellos les dijo: no
vayan muy lejos si quieren jugar, juegan aquí cerquita no muy lejos. Pero el
conejito de color negro empezó a saltar, no le daba miedo, de repente vio que
ya no estaban sus hermanitos. Miro atrás, miro adelante, ya nadie se movía,
después le ido miedo y empezó a llorar, salto regreso pero ya no encontró su
camino. Sentó en el sácate y empezó a llorar. Después vio a su mama que vino
a buscarlo, se puso feliz, movió sus orejitas. De ahí pidió disculpas a su madre.
Le dijo: discúlpame madre ya no voy hacer, hoy en adelante te voy a respetar.
Es muy necesario que los niños deban de respetar a sus padres.
Fabula:
Ri tix ruk’ ri sanik.
Pa jun k’ache’laj, jun sanik tajin ku sik’ uxaq che’ xpi jun tix xub’ij che: tintq’lej
pjun rat, are xub’ij che: in kin kunik katin nim pa le ja’ , le tix xu ta’ che jasmod, ri
sanik xub’ij che: chatanloq xcha’ che, wen xcha ri tix, xutio’ ru xikin tekiri’ xe’ pa
le ja’

El elefante y la hormiga.
En un bosque, una hormiguita juntaba hojitas y un elefante le dijo: te piso en un
instante ella le dijo: yo te puedo meter al agua el elefante le pregunto cómo y le
dijo: acércate le mordió la oreja y se metió al agua

Leyenda:
Pa jun lugar, kib’ij ri winaq cher chunuqaj jun ja kil jun wakex pa nik’iaj aq’ab’,
rech sampras.

En aquella región, decían las personas que cerca de una casa de San
Francisco El Alto, salía una baca en la media noche.

También podría gustarte