Está en la página 1de 197

Acerca de este libro

Esta es una copia digital de un libro que, durante generaciones, se ha conservado en las estanterías de una biblioteca, hasta que Google ha decidido
escanearlo como parte de un proyecto que pretende que sea posible descubrir en línea libros de todo el mundo.
Ha sobrevivido tantos años como para que los derechos de autor hayan expirado y el libro pase a ser de dominio público. El que un libro sea de
dominio público significa que nunca ha estado protegido por derechos de autor, o bien que el período legal de estos derechos ya ha expirado. Es
posible que una misma obra sea de dominio público en unos países y, sin embargo, no lo sea en otros. Los libros de dominio público son nuestras
puertas hacia el pasado, suponen un patrimonio histórico, cultural y de conocimientos que, a menudo, resulta difícil de descubrir.
Todas las anotaciones, marcas y otras señales en los márgenes que estén presentes en el volumen original aparecerán también en este archivo como
testimonio del largo viaje que el libro ha recorrido desde el editor hasta la biblioteca y, finalmente, hasta usted.

Normas de uso

Google se enorgullece de poder colaborar con distintas bibliotecas para digitalizar los materiales de dominio público a fin de hacerlos accesibles
a todo el mundo. Los libros de dominio público son patrimonio de todos, nosotros somos sus humildes guardianes. No obstante, se trata de un
trabajo caro. Por este motivo, y para poder ofrecer este recurso, hemos tomado medidas para evitar que se produzca un abuso por parte de terceros
con fines comerciales, y hemos incluido restricciones técnicas sobre las solicitudes automatizadas.
Asimismo, le pedimos que:

+ Haga un uso exclusivamente no comercial de estos archivos Hemos diseñado la Búsqueda de libros de Google para el uso de particulares;
como tal, le pedimos que utilice estos archivos con fines personales, y no comerciales.
+ No envíe solicitudes automatizadas Por favor, no envíe solicitudes automatizadas de ningún tipo al sistema de Google. Si está llevando a
cabo una investigación sobre traducción automática, reconocimiento óptico de caracteres u otros campos para los que resulte útil disfrutar
de acceso a una gran cantidad de texto, por favor, envíenos un mensaje. Fomentamos el uso de materiales de dominio público con estos
propósitos y seguro que podremos ayudarle.
+ Conserve la atribución La filigrana de Google que verá en todos los archivos es fundamental para informar a los usuarios sobre este proyecto
y ayudarles a encontrar materiales adicionales en la Búsqueda de libros de Google. Por favor, no la elimine.
+ Manténgase siempre dentro de la legalidad Sea cual sea el uso que haga de estos materiales, recuerde que es responsable de asegurarse de
que todo lo que hace es legal. No dé por sentado que, por el hecho de que una obra se considere de dominio público para los usuarios de
los Estados Unidos, lo será también para los usuarios de otros países. La legislación sobre derechos de autor varía de un país a otro, y no
podemos facilitar información sobre si está permitido un uso específico de algún libro. Por favor, no suponga que la aparición de un libro en
nuestro programa significa que se puede utilizar de igual manera en todo el mundo. La responsabilidad ante la infracción de los derechos de
autor puede ser muy grave.

Acerca de la Búsqueda de libros de Google

El objetivo de Google consiste en organizar información procedente de todo el mundo y hacerla accesible y útil de forma universal. El programa de
Búsqueda de libros de Google ayuda a los lectores a descubrir los libros de todo el mundo a la vez que ayuda a autores y editores a llegar a nuevas
audiencias. Podrá realizar búsquedas en el texto completo de este libro en la web, en la página http://books.google.com
IV STA 11 YCQVII
^CANONICI GANDAVENSIS,
С IV I S R О M A N I,
D "E
ANNO SECVLARI ,

I V В I L E О
SYNTAGMA:
in quo
Tlurimx Sack ж Antic^vitatis егимп-
tur, explkantur, & illußruntur.
Ad S a n с t i s s. D. N.
Vrbanvm Ост Avvit
P. O. M.

Ant V £ r p i я,

Apud Guilielmum à Tongris.


AnnO С1Э.1ЭС. xxiv«
SACROSANCT^
E С С L E S I AE
RO m a N v£-C A T H O L tC JE '
VNIC£. ET. ELECTiE.
I E S V--C HRISTI, s
D ET. A C. DOMINI. Ñ."
S ; P О <N S M, (
. S A N С T I S S 1 M I .
INDVLGENTIaR. AC. REMISSION.
T H E S A V R I
FIDELISSIMiE CVSTODI
E T
BEATISSIMO. PATRI
SACRATISSIMOQ,. PRINCIPï
VRBANO OCTAVO
PONT. OPT. MAX. ,.'
E1VSDEM. DEI. AC DOMINI. N.
IN. TERRIS. VICARIO
EIVSDEMQ. THESAVRI
FIDELISSIMO. DISPENSATORI
NOVI.SECVLI. IVBILELCONDITORI
COMMENTARIVM
ISTVD. SCRIBEBAT

IVSTVS RYCQVIVS
D E V O T V S
HONORE MAIESTATIQ^EORVM.
S I R E NiE V S

LIBRO ИI
ADVERSVS VALENTINVM,.

Л . DE
. Л OMANA £ С С L £ S I Л.

ÁD. HANC. ENIM. ECCLESIAM

PROPTER. POTENTIOREM. PRIN-

CIPALITATEM. NECESSE. EST. ОМ-

NEM. CONVENIRE. ECCLESIAM.


HOC. EST. EOS. QVI. SVNT. VN-
DIQVE. FIDELES. IN. QVA. SEM
PER. AB. HIS. QVI. SVNT. VNDI-
QVE. CONSERVATA.EST.EA. QVvE.
EST. AB. APOSTOLIS. TRADITIO.

ILLV
" it " ILL VSTRISS;
AC . \ ■

rev e rend is s. d.

D. FRANCISCO

: B AR BERINO i'-
S. R. е. V
CARDINArLI AMPLISSIMO.

Xpriment аЩ aliaHoneßa-
tis dut Vtilitatts exempU
Fravncisc£, Cardina
lis ILLVSTRISSIMI:,^
apud Celestes Prii^«
cipe s c&leflittimitari со-
nabor.Skuti enm Devm acceffuH Diuum
' aliquem pie adhibemus , precum noflrarum
internunciumfuturum ; ita Libéllum bunc,
Dei Vtcariô Sanctissjmo <^m>»-
dum ,prms adTe mittereplacuit, vt Inter- '
cefforis eivicefungereris- Quod ctfiÇàIuâ
Dignitate Tuâpetere non liceat , per Нитл-
nitAtem tarnen , quam incredibilem in Те
omnes expernitur , impetrareforfitan licebit.
Bmmutro ß frontis noßr& teneritudinem
feJpicio,& doni ipfitts temitatem, magno ali-
t 3 qua
Epístola Dedicator xa."1
quo Patrocinio ind'çet vt tantл Maießati
rej>r<efentetur : fifaßt itßus impudentiamy
пес veniamforte mer¿bimur,necfauorem.Sit
tarnen Rycqvivs impudens,fit in<$U,T&y
c¥ inurbanas ; dum fer Te VrbaNo tili
GNo concilietur, cuites Fauorem imPe-
trà(fe,pra re.gno <jr diddemate, velniàdcÛif-
ßmus quifque exißimxuerit. Aicedebat alte
ra caujfa inferipti ttt Tititlum AvGvsti
Тут NotoiNjs.. Vindicte enint tibi omni*
mea, freut ipfum Me кехи & mancipo pri-
dem Tibi vindieâfti . £md dice ediofa Шл
пят'тл, ejrergaßulunt леferuiUttem redo*
lentis ? Amahili potiits Parentûm Iure
*£VVM tffk voluißi , (¡meqn:d è Minent*
wîtr&fœtu olim ejjet proditurum. Eximia,
certe ел Beneuolentia qu^m Litteris , ел*
f'.umfa ß'udioßs , in amplifsimâ fortunâ ha~
ftemts гтfendis , adeo omnes Mußs орегл-
tasívt^u quodam adfeclu Tibi obßnngitx
vt Barbari nomen mereatur > qui id neftiati
Impij, qui obliuifcatur,aut neget.jllußrefci-
licet ac dornesttcum S a с r atis sim i Pr in -
çipjs exemplum laudabilitcr imitâttts,cuitts.
Aula, velut Prytanmm ; cubicuhm, Miner-
usfacrariumi pcíítts, Eruditionis ac Sapien-
Ш Temp'.um; vita denique omnts, Innocen*
ti&ac Virtutù lucidifsmum Jfreculum ,fuit*
rt
Epïstoia DïdicatoRiA.
ft nonfine eximio Natttra ac DiuintLar
gitatis miraculo , alterum, in altero vigerey
matuiffc Virtutibus efflorefcereßeneris Hu
mant cenfurafateatur . Ниш Benignitatle
cùm mejhominem licet imifubfeltij , in Pv-
Buca Felicitate exfortem effê nolue-
ris -,fed eos in me Beneuolentm Тил fíriclu-
rttsemiferis, quapleniores radiosprafagire
videbantur; ingratm eerie effem, & ineptas,
nifi quantum in mefiudij,facultatis, ingenij,
ofurn efl.,communiformula, Tibi, Ac San-
cussiMo Patrvo, Dicarem , Et
CoNsECRAREM . gupd nemo difplicere
Joffe Sapientísimo Principi credide-
rit , qui modo inßgne eins de Te pr&iudi-
cium non ignorarit . Collâtо enimpropria
P VR P VR M Honore Virtutes Tuasrfuas olim
ñafíentes aiuit,& alendo formauit, vniuerfo
Orbi лН'imindas , omnifc officiorum genere
venerandas,propofuiße cognofeet. Quam Di
gnitatem ñeques Ñecefsitudini datam, attt
immaturis anntsfeflinatam calumnian au-
deret i grauifsimis dein curis admotumpa-
rem Te iis ornamentis oflendit , qux , velß
neceffarimnonfuiffes, impetrare eâ Atate à
cordatiore quouü Principe peteras. Eâ igitur
fiduciâ erecius Commentarium hoc, quodlu-
*e PoNTifias MaXiMi efi , cuius hîc
•j- 4 Iura
En jTOtA Deo i с at ort aï
Jura & Ecclesiä defendimui t Tuum.*
etiam Mérito ac Libentia, Gemin je Av-
croRiTATi L. M. Inscribo , Devm
obteUatuSyVt iße quodRitu Chrifiiano Ivbi-
LfcVM condet StCVLvM féliciter expient;
tjrTibiyvel denoftris Annis, Annos ad
nútam quamplutirnos adijciot . Sic vouebam
íifud Belgas xy.Kal.Oäob. «> .úc. xxiv.

IIXMAE.AMPLITVDINI ГУМ

■ " :\ • ^

£TERNVM CLIENS,

IrsTvs Rycq,yivs«
- ' ■'
В EN Е V О L Е
Е Т

CHRISTIANE

L Е С Т OR.

Ihil minus in animum in-


J I duxeram quam de Anno
I i Ivbileo aliquid commen-
I l tari: quöd eamdiuinis ftu«
M* diis reuerentiam femper
exhibui , vt ca íllocis manibus non te
meré adeunda , aut imperitiâ cuiuf-
quam profananda, haâenus exiftima-
uerim . Excitatus tarnen exemplo fui
V.CSTIPHANI VlNANDl PlGHll, qui
inaureolo, quemHERCVLEM Prodi-
civM, infcripiit , Libello viam often-
difle videbatur, quápedem cuiuis tuto
figere liceret per illa alta & attia My- „
sTERii Ivbilei, nmlim Ante-, eMuí¿ea
noftrâ claflè, tritafolo. Hunc ego virum
cùm ícirem omnem aetacé in Roman ж
Historic , ac Tránfmarinarum Elc- ,
gantiarum, cognitione traniègiiTe,ne-
que ab hoc argumento abhorruifle;
t 5 mihi
Ad Lectorem.
mihi quoqueiîmilibus ftudiis , at non
pari fucccílu , ha&enus occupato, ali-
qua cius paullo difflifiusexplicandi Vo
luntas inceifit. Hue accedebat Ami-
corum ftimulus,& çohortatio,neminé
с Bclgis noftris fuifle qui ferio ré iftam
egiflètreos quoq; qui alibi fcripfiiïènt,,
etiî vivos prçclariflimos,aut taro proli
xe, aut fcholaftico adeô more in eà eile
veriàtos,vt plerofq; qui vel occupatio-
res,vel delicatiorispaullô guftus eflenc,
à fin le&ione arcuiflè viderentur. Qui-
bus eo libétiùs exorari me fum paflTus,
quód aliqua hîc paflîm tracfcida occur-
rebarit quasnöprimiordinis Senatore
in fuifragio ferendó, ièd с minore fub-
suettn. ièllio velue abortiuum interdu require-
o **" bant.Vbi verô quidfublimius occurre-,
ret,eô legentem dirigi polTe Vnde Ora-
excdien- culum acciperet, Vel è Theologoru TSt
"цш* feriptis fuccidaneam vocem pofle
imploran. At quid facerem? inftäs erat
iam ÄNNrSACki tépus, & profe&ioin
Vrbem denuo fufeipiéda paueulos ftu
diis meníés,immo hebdómadas , rcli-
quas faciebac. Nihil in feriniis conge-
ftum quod hue iàceret, nihil in aduer-
fariis colle&u , quod fubüdioeiTepof-
fet.
Ad Lectorem^
fet. Subfidium itaque omne in feftina-
tione fuie : quas quá periculoià fit in In-
genij rebus è fententiâ Appuleianàdif-
cimus, Non foffe quidcfuavnk &Celerit&tis
gratiam habere^rPerfeéííoms-Solis id for-
tunatis contingere quondam credidit
Çjraecia, quas т« t2» turv^Kiftfi жшЯ* Tç'uiiet trime*
prouerbio celebrauic.Sicuti ergo G je -{^"fe"
SAR, Ducum expeditifsimus, celeritatc
confedti belli tribus verbulis denota-
uit,V£Ni,ViDi,Vici;itamihide Scripto **?•»•
hoc meo adeo feftinato pronunctandü pintare.
pUtO: CONcnPl,CONSCRlPSI,CONFECl. "*»
Sciunt enim Amici , qui omnia mea **
norunt , adeô praeproperèac feftinâter
iftud à me confcriptu,vt eadem
operâ concinnandum &abfoluendu,8c
operis Typographicis.in péià cottidia-
na, diftnbuendum fuerit . Quae ramea
non fie accipià quoquam velim, quaiî
vel Ingenij laudé excuíatione illâ quae-
ram,vel celeritatis prastextu Coronam
ex Olympicis auferre coner; fed id po-
tiùs , íi quid mihi vitij vel erroris exci-
derit , vt fane homo fum , & humanà
labi poflum , eo faciliùs veniam apud
candidiores & aequiores Iudices impe-
trem , quo minus rebus ríeceifariis in-
ftruttus
Ad L e с t o r e m.'
ftruebsad fcribendúacceffi.Neq; hoc
filendumfuit Se&ariorum quorumdä
caufla,qui cum aliquid in hoc genere à
quoquam noftrae condirionis homine
editurn vident, velue Hercvlem, vel
AgHillem, aur ( fi noftris exemplis vti
propu-^ malumus)DAVii>£M quemdam jf,^
gn«erc. vniuerfo partium nomme deledú,pro«
17 direcredunt, quiRègiâ armaturâ in-
ftrucîus in campum yeniat,bellapopu->
lilfraeladuerílis Philifthseosdepugna-'
. , turus. Sinceré hoc,iï quid vmquam, di-
co & feribo, iàn&eque deiero, priuatâ
operâ &: au&oritate prouinciam hâc à
mé iufceptam : meos efle iftos lapides,h
Uceo Ingenij noftñ torrente defumptos?
meamhancoperam, meum feriptum,
atque inftitutum. Et fané ,vel me tacó
te, BccLEsiA hoc vniuer/à proclamât,
tot clanffimîs Ingeniis diftinâa, tot
Immortalium Virorum feriptis, in hoc
etiam argumento, ditata,vt ego in tâtâ
luce vix Vmbras locum , aut inter tot
Aquilas vix gracüli nomen inueniam.
Mea ergo viua íint, mea quae parum lí
errata, ffortè Caui npjxftmr*. ■
JEneid.9 • inmeconuertiteferrum,
0 Rutuli.
Si
.Ad Lector em.
I , Si quid tamen paulló re&ius etiam fic
prascipitanti excideri t, D £o fint g rati?,
omnisSapientÍ2eau¿tori;&EccLbsi ж,
cuius Honorem vitâ ipfâ charioré ba
beo, decus &vcilitas. Echase quidéde
inftituto noftro iatis ; nunc de Opere
ipfo ac Stylicharaótere paucula mone-
bo.Opustotum in XXV. Capita parti-
tu eft,vt, vel ipfâDiuifionis methodo,
quotoANNo Ivbileo conicriprus fit,-
Liberoftendac.SYNTAGMATis nomen
pro titulo habet:non quidé meo inuenu-
iudicioàn varia iftâac miicellaneâ rerü fté-
diuerfilîimarurn quibus nihil cempófi.
magis laborandum , quàm vt ordine U0Be'
quaeq; fuo, ac ferie, difpoíita habeâtur.
Breuitatem in eo noftrâ forte quidam
çulpabuntjfediiccorrigere aliorûpro-
lixitatem volui:atq; ideó fubinde hanc
ipontaneam,fubinde necellànâ , fuiiïe
experiécur. Quaedam namque deindu-
ftriâ breuiùs pofuimus , iam toties vul-
gata,ac fcripta,neq; fine tadioaut nau-
feâlegentium repetenda: alia, fi licuif-
fet , paulló dirfufiùs explicare volunras
fuerat,niíi librorum íupellex(quos ma
gno ad fenbendú adiumento efle do&i
oôrunt; volentem deftituiflet.Ex tato
cnim
Ad L e с t о 'r в m¿ '
enimScriptorum numero,qui in Italia,
& alibi, de Anno Sacro Commenta-
nos ediderimt, vix vnum & alterum
infpiciendi mihi facultas fuir. Rvtilï i
certèBENZoNn, Episcopi Lavretani
laudatifsimü in hac re voIumen,etfi di-
ligenter conquiíuü,nanciíci non valut
quod fànè praeclaro nobis vfui atq; or
namento eflè potuiflèt,digitumquead
ea intendiflèt, qua; núc aliqui efle prae-
termiiïàfortafsîs indignabuntur. Hoc
îgitur infbrtunij noftra; quoq; fcriptio-
ni accefsit: qUo minus mirâdum fi, fine
îs femi- Mercuriis Vialibus, «,«т?а**« fubinde de-
ш* clinauerim. De Stylo noftro, vel Scri-
ptionis chara&cre, varia etiam iudicia
erunr,vt Cenforium plané, immô»?m-
BiaTime u¿w„ hoc feculum eftjaliis Barbariem,
ad ыГ ac negligentia , aliis nitorem nimium,
eandum. ac inuftos quafï calamiftros, obiiciéti-
bus.Iftis, fi Barbariem efle putant con-
ceptis ac iolennibus Ecclefiae Chriftia-
nae vocibus vtijbonum ià<âû fi fie Bar-
barus eflè iudicabor . Viderint illi , an
elegantifsimum mortalium omnium
Mvretvm barbarum fuiflè putent,qui
ineptum eflè credidit, & intolerâdum,.
in reChxiftianâ aliis quàm receptis vo
cibus
\
Ad Lectorem.
cibus vti. Eamque doftrinam quam in
VxritsLeBionibus tradiderat,ipfe pafsim,
cum res culit, in politifsimis fuis ferip-
tis obièruauic.Qupd fi ca Romahorum
Veterum religio fuit, vt in vanis iàcris
ÔC Amulas , & Sympuuia , Se Secejpitas , Se
Hornos Fruges,8c Fordas Boues^lizqac in
númera Pompiliani xui verba, feuerif-
fimè retinuerint; an Chriftiana auris
tam delicata erit, vt in vero Dei cultu
SAcramenta,,Confeßiones, Pœnitentias, Satis-
f*£îiones,Indulgentias, Sc quas his íimilia*
audire perhorreicat/Valeat potiùspro-
fana omnis Eloquentia quâm vtferui-
re fibi Ecclefiam velit. Alibi diièrti fi-
mus aut nitidi ; cum Sacra noftra tra-
¿randa funt , propriis Sc exprefsis Sa-
crorum formuhs vtamur.In his fumma
Barbaries eft nimiam Elegantiae laudé
arr'edtàiïè. Si quis tarnen hoectiâ nomi
ne me aceufandum putet; fera patiéter,
conicientià meâ contentus, ration ibus
er iam Ulis quas amicis meis expofui,
cur non incomptam Veritatem, vtho-
diemulti; fed quodam ftyli lenocinio
fubinde adumbratam , in Theatrum
produxerim . Euentus fbrtè oftendet
i non infrudtuofum hoc fcribendi ge
nus cfíe , multofque qui fcholafticâ au-
fteritate à Sacris noftris deterrentur,
hoc veluri mulfo propinato molliores
fieri, & (quod Deus ille Magnus con
cédât) fortèmeliores, Vale.

APPROBATIO.

QVbd prafenti Syntagmate in Capita XXV.


partite, IvBiLAEi cum Veteris. (tue
Hebraeorvm , tum Novi Christiano-
kvm , Veri tnfuper ac Mystici, Origtnem,
Cauffas, Formulai,Rcligionem, Prarogatiuas, Sym-
bola, verwieg fenfum:& alia pleracfc Sacrée An-
t i QviTATi s, ad Argumenti ißtus non ita paßim
obuij élucidât tönern factcuria ,e locuplete [quod ety-
mon cognominis importât] erudittonis [ил, altor mvj3
Scriptorumpenufedulo deprompferit Ivstvs Ryc-
Oy ivs Canonictu Gandauenfis, & iuxta bißoricatn
veritatem folidt Hierum traüationem deduxerit:
Dignißimü cenfio,qvidfub patrocinio Sanctiss.
D.N. Vrbani VlU.pofiquam imminentis Iv-
Б i laei fàlennia nuper indtéïa, & propediem per
ilium celebranda ventant , oportune in lucem pro-
deat,praltç}j conceptum,omnium,quibtu Sancli lubi-
l<ei Religio cttltufcfo cordl funt, mambtu verfindum
froponatur. Datum Antuerpia in Seminario Eptßo-
fah 1Х«КаЬ-Остов,Аппо M.DC.xxiv.
Laurentius ВеуеЛЬск S. T.L.Canon.
& Archiprrsbjrtet LccleCCathcdtAl.
&uuerp.& Libiomm Ceuior.

J
1 V ST I

RYCQV II

DE ANNO

S EC V I A R I

IVBILEO

S У N T A G M A.

С A P V T I. ,
îiies, Menfis, Annus Septimusfacer apud He
breos: item Annus Septies-feptimus. Sab-
batum, &Anni Sabbatici. ludet difli
Sabbatarij. Plutarchi,Tmti,T>ioms,Ap-
pionis , Laclantij de Sabbate error. Septc-
nar'u НеЬглогнт Ferie л calumnia vindi
cate.

\V м м v м iuvd bt im-
>E F F А В U £ NVMEN, CU-
!ius Natura bonitas eft j coniïHum,
lSapiencia ; inter caetera prxclarik
liîma inftituta , quibus populum
cle&um ad omnem religioncm ac humanitatcra
conformauit; admirabili Se arcana quadam ra-
tioné Sapientibus vfum vidctur, cum Numerura
Stftenamm adco fandum diuinumquc reddi-
A dit,
i ItstvsRyc q_W V s
dit , vt pleraícjuc Legis cerimonias со dcfiníerit,
, & omncm feie temporum ícriem eius canone ас
mcnfurâ conclufcrit. Dediecnim Séptimo Exo-
^ di x.w ita fancitum eft : Memrnto vt diem S AB
BAT I fanflijices. Sex dubw operaberis , ¿rfacict
vmnia opera tua , SEPTIMO aiwem DIE SAB-
ВЛ Ту M. DO MINI DEI TV I E S T.quod
ipíum Cx¡iü alibi in JDiuinis littcris repetitum legi-
tur. Meníe autera Séptimo , quem Romani à
numero Septembre m, posteriores Hebrasí
Ti SRI nominârunt, Fcitum Tubarum die eius
primo ; Fcftum-E xptationumy feu Fropitiahonís,
ítenopet;r. ¿ccimo . Fcftum iy.( mtuirvyUf , fuie Taberna-
(ulorum , décimo & Cju.nto eius die íolemnitcr
celebran iuíia. Addunt.Rabbini Enfanta, liuc
Dedicattonem Templt Salotnonisjcá quöd ea Diui- v
nis ргакерш nuíquam indicia fit , inter arbitra
rias religiones potiùs , quàm ftatas , aut annales,
h ibenda. Diem 8c Menfcm confecratum Septi
mus Annus excepit , non minore cui á à íiipiemo
Lcgiflatore populo commendatus,& S а в в a-
t .i cvs proinde, fiue Terra Sabbatum, ab illius~
Amw*iru íiuc cciTatione, nuncupatus. lllum Lc-
uit.xxv. his verbis prxceptum babemus : Sex an- *
nis ¡eres agrum tuum , & [ex annis putabis vineam,
íolligefcjHf fruäus eius ; Séptimo autem anno Sabba-
tum егн Terra requietionis Domini : agrum non fe
res, & vineam non putabú , qua jpomègignet humus,
non metes , & vuas primitiarum tuarum noncolhges-
quafi vindemiam ; annus entm requietionis terra eftt
fed erunt vebüjn obum. Hanc Terra requietionetn,
J*i«** & (èprermalcm Sabbatiímum , Iofephus elegan-
ti rocabub «iw*r fît yï« appellauit : q\v , iuxta
Gramma.
i
De Anno Ivêileo. 3*
Grammaticos, otium, remißio, quits, indulgentia,
figniricatur. Meminit Anni huius icptirrieiufc
q Je ¿HT¡e,f Corn. Tacitus , vbi de luJacorum
Legibusac Relligione agit ; ièd morefuo, im
pie & acerbe: Séptimo die ( inqmt) itiuniflaruiße
ferunt , quia is fnem laborum tulerii ; deindebLn-
diente minia feptimum queque annum ignau'U da
tum. Meminic quoque S . С. С œfariar.i temporis
apud Fl. Ioícphum,his verbis: т. kaieap, At- тЖч,
ТОКРАТПр TO ÄEYTEPON, lîVt K¡ff «чиит» 1кг«|
nXiQ, i)TÉfT;t rEPO£OAYMIT£2N zriMu:, ЮППНЗ
»í-i|«ije«ti/)¡S) TÍí.áííügiTiíf," 2/BBATIfTOít

yufißit»<rt) ftitn <r»é.{üiri. Hoc eft : Т. С Л E«


5 A R I M P. ITER, ßatttit, vt co'annis tribu»
tum pendant llierofolymitam pro fua ctuitate, Ivppe
excep'k.abfque Anno feptime, quem S А В В А Т I-
С V M nommant: quodïn ео пес fruñus arborum le-
gant , пес femtnent . Enimuetö pluiima lira étîtis
Anno iàcro Sabbatico priuilcgia conceiia , quaî
Mofes Deuteron, с. xv . íigillatim enumerat:
Séptimo ('inquit ) anno faciès RE Mi S S ! О-
N E Aí, qua, hoc ordine celtbrabi'ur : Cut dtbetur
»liquid ab amico,vel prowlw, ac fra-rt fro, rápete- ^
re non poterit . A peregrino, ¿r adueña exiges, ciuent
6 propmquum repetendt non babebts poteslatem : &
omnmo ihdigens & mendicui non im interns. Ta
ñer abisgentibus muí is , & ipfe a nullo acciptes mu-
tuuvt . Et paucis poft verbis : C um tibi venditus
, fuerit frater tuus Heraus, лш Hebraa, & fex annis
ftruierit tibi, in feptimo anno dmittts tum libtrum,
& quem libtrtatt donaueris, nequáquam vacuum ab-
irt (»litris , fed dabis умшит itgrtgibm , & de
À z area,
4 I ▼ s т ▼ s Ryc Q^V I V s
areâ, & dt tarcuUri re*. Annum feptimum íubíc-
*"паЛ- cutus cft Annus fepties feptimus, ««T'ig^î» Sab-
°"m BATicvs, & à multiplici indulgcntia, priui-
legio , ac ianebficatione hzh"1 , id cft, I о в E-
IV s fiue Iobelevs di&us , quem ftatis
vicibus recurrentem , & , Monade ad Septem
Annorum Hebdomadas myfticè adieûâ , in
Qirinquagciimum quemque Annum inciden-
tem, diuinâ autoritäre eclebrârunt . De cuius
anni feftiuitatc ac ccerimoniâ cum deineeps pro-
lixius di&urus ilm , fufficiet heic cius inftitutio-
2w!¡w* nem è Lcuitici , |»<,«ч**т«™ operis, capite x x fr.
adnotaile. Ait ibi Dominus : Numerabit queque
tibi Septem Hebdómada anntrum , id efl , Septies
feptem , qua fimulfactum annos x l i x. (у сUnges
Ьнсстл тепfe feptime , decima die menfis , Propitia-
tionis tempore i» vniuerfa terra veflra , fantlificabif-
que Annum Quinquagefmum, & yocabis RE MIS
SION E M cunclis habitatonbus terra tua , ipfe
en im eñ IV В I L EV S. Nihil igitur mirum fi à
tam multiplici Sabbatiimo Sabbatarii
per contumeliam Hcbraîi apud profanos voca-
w»f*.t. rentur. Porrö venerandura Sabbati nomen
. à nW id cft, quiefeere aç laborem remitiere, dc-
От ш. ducitur; myftico Diuinae ceiTationis à Munda
na? creationis opere , in die icptimâ , argumento.
iií.7. M4. Ladantius tarnen Firmianus arcano illo Numi-
nis contîlio perpenio, quo tantam Septenario
dignitatem indidit, abcodem numero, Seb*
Hebrxis diâo, Sabbatvm formandum puta-
uit: euddeumex ipsa Hebraica hnguâ quae ta-
1cm formationem reipuit , & Scripturse facras
m ftmniooo teínmoruo reiellaturjnos «« мнм *7í«»« » {»-
(ижлшп. * »...
De Anno Ivb íleo. с
Ridiculus magis in Sabbati etymoPlu- 4
tarchus, curiüíusalioqui ícriptor,qui aliquid íuo- 1 l"
rum Iudaeis afFricare contendit , quafi
AictiQt ièuBAccHi cultores fuiiîcnt in Sabba-
tis , quodillius Sacerdotes G raeci rißfixt vocent,
illofque in furorcm inciratos #«чй«» pati dice- "■"p*™^,.
rent. Praetereà quod circa Sabbati Feftum lu- J, Vo. шт
daei largiuiculè poculisíciiiuitarent,illiíqucíum- "
ша pcenarum elíct vfu vini interdici. Neque du-
bito quin & Ç^eVjô» Bacchi cognomen illhic
poiuerit. quod tarnen in cxemplart lacunoio , vt
afteriici indicant , intercidit : cuius cognomenti
Ariftophanes , eiuique Scholiaftes , Orpheus in
Hymnis, Macrobius lib. i. Saturn. Appul.lib.xi.
Metamorph . Suidas in hac voce , & alij memi-
ncre. Sic enim di&um Liberum volunt ¿»115
Storni quo Thraccsin Bacchicis vterentur, »«, s",t iMl"'
ntf&t. quod& ipiiim inclamitâfle ibfehinemin
matris comitatu vlulantem Demofthenes in In-
«e&iuâeiobiicic. Meminit Z*ßatlar pus-i^i»» Vtt
valdè inhoneftorum Clemens Alexandrinus in
Protrcptiço. Meminit & Harpocration filij ipfius
Liberi , Mnafcà Patarenfi auâorc ZABA-ïior
cognominati. Quin & Iouem aliquem hoc co
gnomento cultum indicant veteres lapidum in-
icriptioncs,& Valerius lib. i. cum ait : Senat ui,qui
Zabasü louts cultu simulate mores Romanos ïnftcert
têndti funt , damos [has remettre coegit. M. Tullios,
lib. 1 1, de legibus , Iouem Zebafium voeat , mc-
mor eiufdem in «o eiieiendo Romana? ieuerita«
tis. Mec minore temeritate Plutarchus , quam
Sabbati nomen tentauit , LevitaRvm appcl-
Uuonem accigic ,& , vt nihil fabulas ВассЫсж à
A3 fe

>
. \
fl IV's T v's RyCQ_VIV*
. fe confidoe JeeiTet , à Lycio vcl evi о , Bacchi
cognomentis, illam repetendam putauit. Neque,
in. ,T. minus inepta îunt qua; trDione Cocceiano , &
Kiji.iii t. Cornelio Tácito , ad reruntur de Sacroianôo il-
lo die, quafi Samrmferiii dicatum Iudxi habuif-
fcnr, quod apud Grecos ac Romanos eâ die Sa-
turnus colererur. Ridiculum ctiam , ëc mérito
ta.-, en,, à lofcpho íubíannatum , commentum Appidnis,
. «tu- qui Hcbraïos iex dierum itinere confedo , pefte
ingüiaanácorreprosícribitdiem íeptimam iub-
fillere coactos: qui morbus /Egyptiis Sabbatosù
diceretuc Venia tairfen fortaisè aliqua danda
homuûbus Sacra lingua: & Hiltoriâ; plané im
peráis , cùraiiullibi ferè profani Scriptorcs ma-
gis delirârint , quàm cùm in iàcra & leges genris
lacra; , velut in feopubs & Acroceraunia ignari
muía» ¡ impegerunt, Nequis igitur cum Tácito
deinceos extftimet Dies íüos Annoícj ie Sépti
mos meras ignauije aique inertia; datos , audiat
Hebraicum Platonem (ita mérito Philonem ap
pelle ) gentisruaeinítúutis ac religioni patroci-
lil.it Dl.
nantcnv lußit (inquiry Deus,vt quicumqtu b¿c in-
v fiieutd te\ep tjjent , ficut in e&ter'u i:a in hbc queque
Цгшп fcquertn'tir operando per ¡ex dses.Çeptima ve
ro in er qutsfçenie, vacando^ contempUt tont rerum,
& fluito SaptentU , retrucando etiam logitatiotu
aä t preeterita , ¿r raiiomm eorumàfe repofeendo,
ficubi л Lesum prxßripto aberrat um fuerat , vt im.
feßerim ели; tores epnt , profpiceren'c^ ne itertan
impiwierrn' ineadem Ojfehdicula . Haclenus Phi
lo. Va;aba>)t autem Hebrei die Sabbati Le-
¿tioni Legis ас Prophetarum, quem morena
сц.ц ex Actis Apotioacis paffiiu, tum ex-Euan-
gelio
De Anno Ivbileo.* j
gclio Lucarintelligimus, in quo CuRïSTvsipiè
dieSabbatbi intrâile in Svnngogato apud Na
zarenos dicicur, & de Líaia Propheta aliquid lc-
gilïe: arquéis mos apud Hcbraeos in hodiernurn
wique diem retinetur. Vndc intelligimus diebus
iacris,dum corpora íeriarcntuf, ánimos conrem-
{ilatione rerum casfeftium ac ftudioDiuinç Phi-
ofophiae cxercuilfe , confcíentíje queque exa
men in iijâ tranquilízate inftítuiiíc ; atque ita
otium fflud onmi labon ac negotio fiíiííe praefe-
rendum . Eadem eautío in Annum Sabbaticum
•fuie, de quo in Lege Mofaicâ líe pneceptrPha-
bômus; Feñ feptetn annos anno Remtßionis,m So- "•«>"■ ■
- lemnitate Tabernaculorum , conuentennbui cmÜ'a
ex ifrael , vt appareant in confpeün Domm Dci
Tkijn loco quem vlegerit Dominus . Uges ve\ba Le
gis huitts coram опгщ }f{oel , ¿.ui .r. ivr.s сн , in ^
vnum omni popule congtfgato ; tarn virk quam mu- " \ ' •
Iteribus , paruults , & míunis qui [um intra Aortas **V •
• tuas, vt attdientes dtfeant , & timeantVcnlinttm ' '*" '
Deum veßrum, & cufio4¡ant, implean'jj omnes (li
mones Legis /»«/«j.Hinc ergo noftri honiiaesialu-
_briter diieent quid (ibi. operis ineumbat, cum , . *
praeícripta Eccleíias iufíli Fcfta celebrantes vni
Deo vacare, & à íeruili opere ceíÍáre. iúben-
tur. Feítumautem Tabernai ulorum , cuius Con^
ftitutio1 illa meminit , & nos anee mentionem
feceramus,è ternis cclebrioribusFícbraíoruín Fe-
ftis fuit , aliter Scenapegia , & ColleÙa, firugum "l¿j,,?'
(vt Sigonius putat) appellatum; feptem diebus
continuis ,cum oebu j Collect», cottidianis íá- , ".■ "
criricús peragebatur : quo multiplicato die-
tum numero commodiùs íacrorum Libro.
À 4 tun»
8 IrsTvs Rye ITS
rum Lectio inftitui pofiet:. quem legendi тсь
rem à temporibus IofueF.Nun intermiflum,
Eidras pott captiuitatem Babylonicam in vfum
reuocari prascepit.

С A P V T II.

5 EPTENAR1 1 religio ampliùs expli-


cata, quare «ли^о diclus. Eius in Sa-
cris Hebr*orumfrequentia, acMyflerium
in Temporibusfignandis. Pœmtentia Sa
crum ; ac Diui»& iracundix interprètent
nmnumquxm videri.

I E P T E'N A *. I V M i*J t* nfimr.


I p»di&ü,vel dici debuiflè.Sapien-
j tum virorum opinio ett.iilc enim
' numerus eft cuius çanone ас më-
iiir.â vniuerfe pené religiones
apud H?brasos,vti diximus, dehniuntur. *«<t«t»»
pi»»». autcm jHum Numcrum eiTe,vcl hinç oftendi po-
teftjquodè Ternario ac Quaternario, qui duo
numeri admodum íacri ac diuini , compaóh»
fit: quôd folus eorum qui Denario comprehen-
duntur, ñeque gignat alium , ñeque ipie gigna-
tur: qàod è Senario. item numero perf cebisimo,
6 Monade,cxprcffâ Doi imagine, componatur:
■Аман; vt esteras êmvft*rù< eius proprictates, quas è Py-
mtêm. thagoricis Philo Hcbraus aliique rcceniènr, Di-
uinis myfteriis diuinc congruentes, tranfeamus.
Sandum ergo ас mirabilem hune Numerum
Diui-
Db Ando Itbiieo. 9
Diuiná Sapientia potiífimum elegit , quem Sa -
crorum cazrimoniis ac Sacri temporis periodo,
immó Aeternitati illî immenGe , velut termi-
num metamque, circumicriberet. quare non in-
iuriâ ntoMfO» à PhiJone, terum ли:em omnium ■
ntdus a Cicerone , quod eo omnia compmge-
rentur ac finirentur qua diuina qua humana,
tiuncupatus eft . InDiuinis autem rebus, inter
alia innúmera, admiranda eft,Dici,meniis, Anni
Septimi ас Septjes íeptimi íancbficatio : admi-
randiim illud , Iobeli quinquagenanum è
quadrato ipfius Septenarij &: Monade ei adiun-
ctâçoniurgere, íicutipía Hebdomas è Senario
& vnitate conflata . Vt vero ipía Monas omni
potent Deo facrata eft tamquamDiuinitatisíl- p^1?"-.
mulacrum, ac Numerorum omnium Jb ons, vm-
culum, & origojita Septenarius,qucm & ipfum /
Deo dicatum , ac Diuinis rebus celebrandis ap-
tiflimum diximus, íummá Myftcrij perfeccione
ropulatur. Admiranda pratereà in Diuinâ Le-
(nam hue exípatiariplacetj Septenio dies ve- ^**¡j j¡>
Rendis Azymis à Paichali feftiuitatc decreti, is s.j.
b Septenas Hebdomadesmefltfaciendeantcfe- «<*
fturn Pentecoftes affignatae,i FeftumScenope- ,tut.
gise feptenis diebus , menfe Séptimo, praeícri-
ptum, ¿Tabemaculi acTempli Dedicado со- J*"*1**
dem meniè totidemque diebus , à Mofe & Sa-
lomonc peradta: с Hominis ac mulieris immun- c-f-t- 1<»-
•da , /Hömicidje , g Leproli , h Nazaraei, i Sa- »».«»"»,
cerdotam , Pontificis, pari dicrum numero, vel • «.'
"luftratio vcl coníecratio ñeti iufla . /^Iníacro- n».». ■>•
rum viiäimis ouis , bouis , capras primogénita '
-fob matre cuftodienda per Hebdomadem, poft
A 5 illam
fio Ivstvs Rycclvivs
illam rit*é facris adhibenda. Quid vcrQ mira-
\\шы. •«, bilius, ciuàm / Mofen nube tcdum fex diebus,
ícptimo de medio caligims in monte Oreb то-
carum ad Lcgum Tabulas à Domino accipien-
• '•/"« M das? quid magis ftupendum , quàm wfepteno
A rere Domini circuitu per dies totidem, íeptem
IuMei buccinisjnfonantibus.muros Hierichun-
• ГЩ.--Ч. t]S CoIlapíos?Quid magis myñicum,quám » fe-
•ъЪплг. ptenis cottidiè viribus Dauidem oí äße, o toti-
demque diebus adultcrium commiflum in cine-
re & cilicio dcplorâfic î Et íané Mcianaaeaç
peccatoi um Nemeíí obnóxium èilc vel maxi
me hune numerum.Seprcnanus Píalmorum ca*
non, à Diuino ipirifu pixícriptus , oßendit, cas.- .
leitûrç deprecadç uluberrimç infikutus.-often-
»B4».4. dum etiam p Septem illa Tt трота íuper Nabu-
chodonoíor, regno eiedo, herbiíqwe mítarpe-
corum indeícrto vefeenu , confummau : often-
^rnm.rs.i ¿nnt qUOque Dena; q Annorum Ilcbdomades,
à populo Iíraélitico in сагсеге Babylonio trank
atlae : quam cladem Deus likèlitis immilît ob
Sabbatiímos Annorum Remiífionis non rite,
. . ñeque vt pracfcripti fuerant , obferuatos . quae
.:.,.k, cùm fxpc alias , tum rito Lcuijici loco Çgnatç
prœnunciatafuiiTe videtur: Tunc pUeebunt ten*
Sabbatа [ил cunftis diebus folitudinu fu* , quavdo
fuerttis m terra hoslilt Çabbaûz.abit , & requitfeet
in Sdbbatis fulitudinU[ил. , eo quod non requteui rit
in Sdlu.au veßris, quando habirabatis in ea . Qu$
clade accepta iàpientiorcs eflfe&i Iudaei è Ba-
улш i: bylone reduces, coram Efdra, iuriliurandireli-
gione in obicruationcm Septennalis ivínm , саг-
tcraiumcjue Legis casrimorjiiarum ■ ас Rituum
De Anmo Ivbilbo. ii
íefe obftrinxerunt. OftcnduntfdeniqueDiumae
comminationes vltionís in fepruplum fumendas
dehominibus in dcliâo рч-feuerantibus , Se
ptem Annorum г Fames optioni Daiiidicxda- "•**•*♦■ '
ta, & f Aegvptiis Ioíephi tempore, t Iudaeis iub [
Elifeo Propherà dminitùs immirTarv Seprenna- * *>
Iis Hcbrasoru.n (eruitus fub Madiamtis, à qnâ
per Gedeone;n liberan; x LXX. anno um cala- * v' ,j*
mitas Tyriorum vrbi à Prophetà prsenuncia-
ta: Sc (vt ve:cribus n )(tra iungamus) Seprenna- •
lis Pœnitena.i quam in grauioribus admiífis Ca
ñones olini Kccleiiae Catholics preicribebmr.
Idem ergo Numerus qui Indulgentia: ас Mifc-
rationisDiuinxpiishomimbusinterp'-cs eft;Di»
uina; queque vltionis& iulHtiaíapud improbes
fimulàcrum habet: immo vcio Dei ipfiüsfimu-
Iacrum habet , de quo per Prophetam dicitnr: »/**».«»»
Mtftricordum & iuflitiam cant abo tibi Domine.
quamquä id vel maximum Diuinas miferationis
arguments fit, fi per Hebdomadem miferá hu»
ius vitx dignis caftigationibus attriri,& à pecca-
torum iordibus ignc calamitatum oxpufgati,vc-
IX innocenrioe ac caslefti adoptioni, vnde per
fcclera noftraexcidimus, reftituamur. Quid non SEJ^*
(inquit D.AuguftinusJ mifericotdiur prsftatm
bominibus * Domino Deo, л quo etiatn tribuía-
. tio b?neß;ium eft ? Nam res profiera donum eft
tonfolantis , res autem aduerfa donum eft adme-
nentis. admonentis fcilicet , quàm mifcrando in
ftatu verfemur, quibusiuppliciis fa<5H íimusdi-
gni, quàm mitem Dominum , quàm benignunv
parentem prasuaricatione noftrâ oiFenderimus. -
Quemadmodum enim quiübet íomno licet gra-
uimmo
ix Ivstvs Rycq^vits
uiffirno opprcflus facile cuigilat, fi fpinâ, cultel-
lo,acu,aciculâ compungatur ; ita contingit à le-
thargo peccatorum faciliùs nos experrcäos cô-
íurgere , fi calamjtatum & srumnarum pun-
¿tiunculis excitemur . Qnodipfum iefeexper«.
jy«i.ji. tum Regius fatetur Prophcta : Cenuerfus fum in
arumna mea, dum cenfigitur [pina. Et alibi: Tribu-
i ■ lationem & dolorem muent , & nomen Dunum in-
uotaui. Rex etiam Ше , quem ferino ritu vixifie
diximus,DiuinâNemefiadmonitusficait: Le*
илм oculos meos m сalum, & fenfus redditus eft mir
hi . Oculos enim quos peccati culpa clauierat,
j ■ poena (vt ait D. Gregoriiis) fiipplicij aperiebat.
.Porro (quod antè dicebamus) Numerum S e-
P tenar ivM omnem ferè temporum include-
( re meniuram. id ih niyfticâ lxx. Hebdomada-
rum ferie , Danieli per Angelum Domini indi-
catâ, manifèftiùs apparebit : quarum initia etfi
varié varij aeeipiant, finis tarnen, S'apientiflimo»
rum virorumiudicio.in metuendum Christi
judicium, acaeternumpiorumSabbatum, ve-
rumque& illibatum Ivbilei Secvlvm in»
дат: quod iftis Prophetas verbis nonobfcurè
tuk fignificari vide tut: Confummabiiurpauat'uatio,
& ßnem aeeipiet peccatum , & adduceiur lußitia
fempiterna, & implcbitur viftt, & prophetia, & vn-
getur SanäHs Sanäorum . quibus in verbis etfi
quaedam ambigua fint,& qua ad primara Chri»
A^ñAoni. fti lxi<p»*M»» ас Hieroíblymae excidium referri
poffc videantur; ego tamen alia icntientibus af-
Jentiri malo, quôd fere ca Diuinse Scripturse
coníuetudo fit, cum de vtroque Christ i ad«
aentu , deque Orbis ас vrbis iliius cxitio loqui
tur,
De Anno Ivb i le о. ij
tur.earum rerum eucntumita de induftriàin*
uolucre vtquid cui tribuendum lit aut vix , aut
non cam facile diipicias. Arguunt etiam Septe-
narij Chronici maieftatem qua; de Septem chi-
liadibus, ieu Millenaries Annorum, à D. Ioan-
nem x^t'x Apocalypiî , dtque Septem Ange- \\->M &
lorum,Tubisinfonantium, Aetatibusproferun-
tur . Vbi illud de Séptimo Angelo notandum:
Quia Tempus non eût ampliàs,fed m diebus vocts Se
ptimi dngeli, cum capertt Tuba canere, confumma-
bitur Mjrfterium Dei . Quam Diuiniísimi Soi-
ptores method um íequentes Chriftiani Chro-
nologi, quotquot ferè in hanc diem ícripíerunt,
Septenis Aetatibus omnem Temporum ratio-
ncm abfoluerunt. Eas states eefi non omnes iif-
dem Temporum interuallismetiantur, in hoc
tarnen fere omnes conucniunt, vt inScptimâ
Actate Beatarum animarum Ivb i levm , Ange-
licisTubis indi¿tum,perpetua tranquillitatc cc-
lebrandum exiiftment , Et fané admiranda; illi
fecubrum <n/»1«|«mirè conueniunt,qua:de i|„- „.»;,„(.-
(úp Dei creatoris opere, & lucis Scptimae Sab- и^цаат,
batiírno,pi«miíimus;tum etiam illa qux de Sc-
nûm dierum , polt extremum in lerufilcm in-
grcíTum, Christi oceupatione, dcqueScpti-
mi diei quiete in Sepulcro, pij homines traíide-
runt . Quantam veio ferqp« non in Diuinispet:*»w«.
modo rebus, fed in íplis Natura dementis, caeli
motu ас harmonía, incorpore, mente, acyitâ
humains , in fortunis cuiuíque ас Rcrumpubli-
carum conueríionibus , in artium denique ac
Scient iarum diíciplínis tradendis Septcnahus
habere credatur, viderceft apudM. Varronem^ , jfc
in
14 Ivstvs Rycclvi.vs
in No&ibus Agellianis, M.TulIium in Somnio
Scipionis,& intcrprctcm eins Macrobium,Pbi-
lonem etiarriHebranim in Allegoriis , ac libra
itiet*tf(*-irttaf jrecentiores ctiam, qui de Nume
rorum Myfteriis ícriríemnt, permultos . Nos,
re ы tS жяр^т ipíum f'çytt negligamus , ad
Ivbilevm reuenimur.

С А P V T III.

EiymologiA IVB ILE I inue&;?ata- VAfir


Сглттшсогит opiniones pofux ; Fl. ti
men IOSEPfíi eleÜA , ¿, Oferta . Ex
ec afane de IVBALJVBALDA, Jubi
lo, ¿A«A«yftá ф celcuímate, de% IV-
hlLEI orthographia.

Ixi de S а в в А т i s ropuli Не-


— * braici generatim j nunc ad mud
veniam, cuius gratia base fcriptio
íuícepta eft , Solemne videlicet
Anni Ivbilei ,quod vnde cœ-
ptum fit, quo ritu propagatum , quomodo
Chriftiani Ivbilei typum geiîcrit, Deo au
xiliante, deinceps exíecjuemur. In primis,com-
muni fcribentium ritu,dc ipio Nomine quaeftio
inftituetur, de quo iane non leuis, ñeque noua,
inter Sacri Idiomatis intelligentes controucifia
cft.Cùm enim Leuit. xxv. cap. & alibi, voce
iftâ Hebraica Чз*П Iobel exprimatur, caque
in varias admedum intciprcutiones ducipof
De Anño Ivb i leo. iJ
fit, nihil ferè ccrti in tantâ opinionum varietate
haclcnus ftatutum . Tres quidem inter catreras
eximia? (unt, quamm vnaquœquc de principatu,
' virorum maximorum audoritate , contendit.
Vulgatifïïma illa , & à multisin hanc diem aui-
dè recepta,de Tubis Arietinis; quas ipfas Tubas,
fiue fonum earum proteniiorem ac longiorem,
qualis rebus \xm ad hiberi íolet , híc íignificari
volunt : eo maxime argumento , quöd Arm
Chaldeis Iobel, Arabibus Ioblla dicatur.
Doctiflimus tarnen & Illu (trill. Bdlaiminus,qué
honoris caufla nomino, non probat hanc i™^»-
>«y/a#, quamuis Rabbinis -pleriíque probatam,
ob cationes quas primo capiteeximij Operisdc
Indulgentiis publicauit . Francifcus etiam Ri
bera, qui de Templo ac diebus Feftis Hcbraeo-
rum in figne commentárium fcriplit , commen-
tumiftud Rabbinicum tam à veritate abhor- ш.%л.%л
rensede credit,quàm quôd maximè.Ridiculum
etiam videri aitid ailerere in maxima Ivbi le t
iolemnitate buccinas è cornu arietino adhibi-
tas, iifue períonantibus muros Hierecuntis pro-
digiosè collapios. Atque ira rem iftamparum
ex vero, immb parum U *i тг^'хо^к , à ludxis
Interpretibus confiebm exiftimant. Altera ve
ro interpretado elt, quam Illuilnffimus Bellar-
minus ièquitur, Anni I<bfi, quaiiAnni
germinantis ac (vt Lucretiano verbo vtai) fru-
gtferemis , à radice hz^ Iabal feilicet , quod
frugibm abundure Hcbrjeorum lingua tígniricat:
vtfit nimirum Annas lile BenigmtÁfís Doaiini,
cuius cororn. bencditlio tributa , шла promiffio- ■
пета Leuit. XXV. fa&am. Et dubit terra fruñus
¡UQS,

t
ï6 I V ST YS R.ÏCQ.VIH
fuos,& centedetis adfaturitatem,& babitabttis con
fidentes in ipfâ. quae promiffio etiam Anno Heb-
domadico fada iub hac formula : Dabo benedi-
ilionem meam vobis anno fexto , & factet fruclus
triant Annorum. Et «rte in Bibliis Complutcn-
fibus inter cœtcras Ivhilei explicationes ad-
ducitur etiam ifta, Annus germinans , appertans.
Vnde ab cadem radice deriuatum eft hyp Ie-
bvl , quod frucluum omne genus Hebrseis fi-
gnificat . Tertia demum iliorum fententia eft,
qui voce Iobelo propriè ac peculiariter Li-
■*•»• Bertatem íignificari arbitrantur: cui Fl. Io--
iephus îubfcribit , his verbis: ж»г«'ут»5 т5 ювн-
ЛоТ, EAET0EPIAN j rvfcalvti r'ívVft*,
«•л iiitSlftwf rà ^»^i»,^ Jírf(*fct»«5 Höc eft: Inßantt
<Amo Iobelo , qua vox LibertaTEM figni*
pat, conueniunt in vnumagri emptor ac venditor,
Huicinterpretationi, vti dixi,& Ribera fauet,
permotus vti ait, Iofephi hominis doâifîimi,ÔC
Гиаг lingual peritiiïîmi , au&oritate : eique non
obfcurè D. Hieronymum aííentiri videri ti
bio II. in líaiam , ferè fub initium: aiTcntiri
etiam ¿XX.Interp.qui iipirMi гцрл<г1«* reddide-
runfquâ voce Libertasûue Liberatio Graséis de
nota tur. Huius ièntentix aftipulatoré etiam ob-
íeruo Baptifté Platina in vitâ Bon i fach VIII.
cum de Hebraico Ivbileo affirmet , Liber-
tati s id nomen pra fe ferre tant animi quant cor*
forts. Ambrofium quoque Fraccum Ferentina-
tem in deícriptis Ouidiano ritu SacrorûTem.
porum Faftis, "
Porta ego ab Abrame ,duce me fit mmenj& Annus,
Et libertdits témpora Sanßus habet.
EtG
De Anno Ivb i leo. 17
Etfi minus apertè quàm reliqui . Virieriam Sa
cras Lingux peritiffimi , quos confului m tanta
opinionum inccrtitudine hanc fibi prae reliquis
haud paullo certiorem videri affirmârunt. Et
vcroraecerae Interpretationes ioxta aliquid Iu-
bileam Feftiuitatem exprimunt¿ dulce vero Li*
bertatis nomen 'ÔÀev Anni Solemnis priuile-
gia comprehendit. De quâ Libértate Arator
cecinit ChriftianusPoëta:
Nam Qu¿nquagefums Annus ' tU t B!f
Cum lubileus adeß, proprij diflrañtt ruris
Antiqua douât tir Hero: fentire coaclis
Libertas am iffa redit: mala debita laxat
Creditor, & lumen patria vetus afpicit exul.
Qnpd vero ab Abrahamo origineni Porta
Sánelas ac Iubilei Ambrofius Fraccus repetat,
refpexiíle illüm creído , Poetarum more , ad fa
bulas potiks quàm Hiftorias , quas à Polycrate
neício quo confíelas viri etiam magni temeré in
ícribendo fecuti. Volunt enim Annum Iubileura
in Abrahamo íacratum guod fratrem (uum
Loth, anno aîtatis Сих quinquagefimo, ab hofti-
bus liberauerit : vel , Anno quinquagefimo poft
egreffum è terrâ Chaldaeorum : vel , ex quo
Deus ipfum fuerat allocutus: vel denique, quod
ex Aftrologiâs peritiâ.in quâ Zoroaftrern(vt vo
lunt) difeipulum habuit , cognouifiet fingulis
Annorum quinquagenis stheris intemperiem
corrigi,a(traadcafdemfedesrelabi,&elementa .'. .
expurgan, led lince ли^твтвт*»? л»'^^ aliquis out¡i.
—- credat lucUus apella
Non ego. r
Sunt & alis etymologise difficillinrt eius nomi-
J В nis
V
i8 Ivstvs Rycqjviv$~,
nisquas q>ixtߣ»i$i ccrtatim cxcogitárunt. Inter
íjb™Co*«iV9lMS i"genioia eft quorumdam & amœna à
* âiior. Ivbal , Muficorum organorum & Harmonías
repertore, quod anno ícilicet Remiflionis Buc-
cinaecantus, exultantium ioni, &iubilapaffim
audirentur. Buccinis enim folemnibus , quas
Schofhar vocabant, Iubileum indici con-
iucuiflc mox dicam. Et quae vmquam alias ma-
gis exultandi, iubilandi, & prae laentiâ (vt vcte-
res loqucbantur) vitulandi caufla, cùm terra fi-
i . ne labore fructus producerct ? cùm nexi , exu
les, ièrui reftituerentur ? cùm amiííae poíTeflio-
nes veris Dominis redderentur? Et vero non
omninö difplicet mihi, quod viris etiamdo£ti£-
fímis placuiíTe vidco,ab iito Ivbal Xamech &
•».*. AddœF. Latinas voces Jubilare, Iubilum, lubi-
latum, & his affinia , profluxuTc. lubilare nam-
que fie expofuerunt D. Auguftinus, &alij, vt
propriè fie gaudium , quod verbis explicare ne-
queas, voce aliquâ confuía ас iubitaneâ teftari.
Talem vocem effe volunt '* vel tè, vnde, iuxta
alios, Latinorum lubdum ; & ¿a¿a , vel ¿a«a¿,
vnde Gratcorum «а«а«'£«, & Iubtla«
tient Latina; exacte reípondentia . Quare De
mina Mater (vt cum Tertulliano loquarj Есс1фл
vbicumque LXX. ¿a«a*¿«», & qua; hinc coin-
pofita ducuntur,in Diuinis Libris ponunt, ipià
inVulgatâ Editione Ivb i lare, cum deriua-
ым u. t^ -n(jc vocibus,retinendum putauit. M.Varro
& Pomp.Feftus rufticorum efle putant lubila
re , quiritare vrbanorum: iolent enim ruftici Ы
iBtn gl«. *7 n » 1 ••
initm. T4f x«çS, voce geituque vehementius coramo-
ucri . Quáuis obicruârim apud Poetas non io-
lara
-,
De Anno Ivbueo. 19
lam voccm incondite clamantium rufticorum,
iedad fiftulam icitè canentium rv^in lubiU
vocari.Silliusid teftaturLib.xuii.de Poly-
phemo:
' Ef latftsfcopulis audiuit iubila Cyclops.
Iubila fçilicet non fua , fed à ruftieanis paftori-
bus Siculis ad cannam emodulata . Calpurnius
etiam Nemefianus in Eclogis /WAeidcflcns:
Et tua mœrentcs expectant iubila tauri.
quos olim adolefcens imitabar in Carmine ad
N. V. Adolphum Eetueldium rufticantem:
Iubila ingeminat Taunus, lafánit Oreas;
Et natat in liquidis húmida Natas /equis.
Illud queque à me obièruatum eft non temper
apud Scriptores voce Iubilt lœtura aliquid fi-
gnificari, fed nonnumquam и/^иура aliquem
inclamantis. vt apud Attium in Chryfippo:
lo buco, quis me inbilat? vicimus Atus.
nam cùm Atus rufticus vicinum íuum voce lo
incIamâfTet, alius reípondens fubiieit» quis me'
iubilat, vel, tobilai? fie enim forte recbùs, fi banc
originationem iequimur ; id eft , qu'is me imla-
tnat? Nonnumquam clamorem ac fremitum ali
quem mftiganm . quo feniu Appuleius , vetu-
ftatis obferuator religioíííIimus.Líb.vii Г. Me-
tam. Canes rábidos , & immanes , & quibufuls lu-
fis, & vrßs feuiores, quos ad meU prafidiafuerant
alumnati, iubilationibus folitis ,& buiufmodi voci-
bus , nobis inbortantur . Vfus tamen poftcà obti-
nuit vt eximia? bêtifias exprimendae lubtlationes
conftanter deferuirent.Fuere qui Beroium illum
iiippofititium fecuti à IvbalDa , fabulofo Hii«
panias Rege, voce Aramaeâ (vt nugantur ) à
« В 2 Utitii
20 IrsTVs Ryc oy I V s
Utitiâ fie di¿to , lubili deriuationcm petercnt.
Nominis ac laztitiae caulfam fuiilb , cjuod is ia—-
crisprimùm inucntis, vti Numa alter Pompi-
isii^itci- lius, populos dclcûâiict . Atque hoenugatö-
t*x. ruim commentum vins etiam dociis periuaderi
potuit. IngeniofiusOliuerius Vredius,Brugen-
lis Iurecbnfultus,qui in Htteris ad me datis lubi-
Ыт à lubeo со modo dici cxiftimauit,quomodö
apud GrxcoS xiMuirvk «ira tS Ktxiva, quod etiam
eft, Hortor,£<c lubeo. nam iîcut lubiUte reftri-
ctuai ad ruílicos,ita xîmvt^u adremigés. Sole-
batautemeani remigibus xitivrpu perfympho-
niacos pueros , & per aiTam vocem , aut citha-
ram:vtè Pœdiano Budceus notât. Х1хс^к quo-
que ad eum reftringitur qui celeufoa canit,
cùm alioqui cfletiuiîor, ieu qui iubet & horta-
tur. Hsec fercVredius . Sanè iubilâiîe etiam
Chriftiauas olim Christo in ecleufrnate tc-
ftatur Sidonius Aruernorum Epiièopus Üb. 1 1.
Epift. X.
Curuorum h'mc chorus bekiarierum, ■■'
Refponfantibus Alleluia ripis,
Ad Christvm lernt amnicum celeufma.
qùod opifices, agrícolas, viatores leuandi taedij
aut laboris fallen di cauflâfechTe vtiuxta Alle
luia piumac diuinum aliquid canerentiam alij
monuerunt.Et Ьагс de IvBiti originatione,aut
interpretatione , paullo dirTufiùs, aclibentiùs,
quôd E'cclefiam Romanam videam negleââ 4
Oahographix Hebraicae ratione , quae à Iobe-
t.O loBELEVM dicipoftulat, lublli »«ytre«««'« -
deledatam Ivbilevm praetuliifc . Non è vul-
gari imperitiâ ( nam & hanc feribendi ratio-
6cm
De Anuo Ivbileo. . 21
ncm D. Hieronymus & alij multi probant) fed
quod rei laetifsimae iignificanda: vocem ipio
ctiam fono lretanï adhibendarri putauerir : cam-
que Latine potiùs quàm Hebraicè fonanccm.vt
ab omnibúsLatini orbis populiscö commodiùs
intelligeretur. Praeter add uctas vocis íobel fi-
gnificationes , illa; item font apud D. Hiero-
nymum, A onus dim'u t ens,mittans , dejluem , in Bi- %!¿'ltm'
bliis vero Regiis etiam Inueterafcens exponitur. ^
Fuere nonnulh qui princTptum , ad'ttum, vel ac-
cejfum exponerent, à radice Ьэч Iabal, qued
ducere & adducere efle volunt ; denique qui gra-
__JÍMn, remiß'cnem, gaidium : fed hi magis analo-
gice credo öc Vî^^nxaj , quam ex vocis ip-
■fius vel iignificatione vel natura. Mirandum ta-
1
men quiequid interprctationis íñíacram hanc
vocem cadit ^иях»т«т«»с(Гс, & quod Auno iüi
Sánelo per omnia conueniat . Nam & Dimit-
tens erat, debita íciltcct aeps alieni, & feruitutes:
Mutans etiam , conditiönes nimirum ac flatus , 3
hominum, ex feruís liberas, ex obaeratis diuitesj
ex egenis Dominos reddens: Defluem item,per-, ■
petuâ feilicet quinquaginta annorum íene с,-
ieculo in ieculum dimanans : Inueterafcens, ob
inftituti Antiquitatem , abipfoingreflii in ter-
ram Chanaan perpetuo feruari iufsi.: Adhsec i
Initium ièu Triwtpum erat Nouae Lîetitiae ac
Libertatis , & Seculi Iubilei . Aditum verô &
Acceffum praebebat exulibus in patriam , fer-
uis ad manumiisionem , pauperibus ad opu-
lentiam , aritiquis Dominis ad recuperandas
poiTefsioncs . Et hafc quidem omnia in Ty-,
pico Hebiasorum j qua; quàm diuinè vero
, В з CiiRi-
22 IVSTVS R.YCQ.VIVS
Christianorvm Ivbileo conueniant in
ipfo operis proceiîu dicemus.

" i
. С A p V T IV.

Dittifio ÏVBILEI , eiuftfc partes propoßtx.


De HEBRAICO agi cœptum : eins indi-
cendi Ritus. Tubis indicebatur,feu potiùs
Buccinù. gjttdproprie Buccina , quid
*«Aîf >g. Annus lubileus quo anni tempore
incœptus.

Mcnfi turbidum Grâmaticaecon-


ШШЦ ""«onisfretumin ipfo Ivbilei
g portucymbamftatuemus.vbiad»
Я fpirante blandâ Gratiasac Remif-
----- f,onis aurâ,fixifque Libertatisan-
choris, grata vicu'Iitudinis temperie, acfolidâ
vpluptate,animi rccreábuntur. Etenim fi Ivb i-
lbi totius naturam ac proprietates confiderarc
voluerimus, partes primùm colhgamus oportet;
quibus cogmtis, atque perfpedis, faciliore me
thod J ea quae poftrnodum tradcnda eruntex-
iequemur. Ivbilevm igitur ( dabis veniam,
Le¿tor,communtac recepta Chriftianorum vo
ce vteati) partientes, in Hebraicvm, Chri
stian vm, ас Mysticvm trifaiiàna diuide-
mus. Iftud noua diftinórione in Ritvaie &
Chron i cvM; hoc item fubdiuidendo in Or*
dinarivm hue Statvm , & ExtRaordi-
karivm fiue Inoicxxvvu; &hocdeniquc
vlteniis
Dh Anno Ivbiieo. 23
vlteriùsin Pvblicvm & Privatvm partic-
mur.De Hebraico Ritvali, ficut inftitu-
tione primum ell , cajterorumque fons & ori-
go ; ita primo nobis agendum crit : breuiter
quidem & ruccinâé , ne in re iam toties
vulgatâ putidi &.inepti fuifie videamur.
Ritum indiccndi Anni Iubilei Dominus ipíc
prasfcnbit Leuit. xxv. cap. his verbis: Numera-
Iris quo que Tibifeptem Hebdómadas armorum,&с,
& clanges buecinâ menfefeptimo , décima die теп-
fis , propitiationis tempore, in vniuerß terrâ veftrâ.
Sanäißcabify Annum Quinquageftmum . Menfem
ibi Septimum t?s втцу««яу««( intellige ,ab eodem
numero ( fi modo calculi conueniant ") Roma- P**' Tv
msÎJEPTEMBREM ,Hebraeis recentionbus T 1 s-
ш dictum. Annum namque Sacrum Hebrasi à
Nisan , vel menfe Marti о , ineipiebant,
quod is Menfis , Mundi natali , & Exodo ab
s&gyptiâ fèruitute facratus, menfium prineipa-
tum iure repofeeret . Acccdebat Diuinum Im
perium quo Menfem hunc primum in menßbus an- **л u.
ni, ob caudas putafupradi&as, habere iubeban-
tur. Dies porro menfis. Tisri deeimusin Fe-
ftum Propitiationis incidebat , quo Iubileum
Annum indici confueuiffe ex Kaiendario He-
braeorum à Sigonio edito manifeftö apparet. и«*Vs.л^'','
Faciebat autern clangor Buccinae à Domino
imperatus ad populum exhilarandum dulei fpe
Nouitatisac Libertatis : oppreflos maximè , &
in aliqua afflidtione pofitos recreandos & ele-
uandos. Porro Buccinas iftas alias fuifle ab Ar- k«*.i».
genteis Tubis, quibus Sacerdotes aliis in Sacris
vterehtur, ex со patcre videtur, quod in Libro
В 4 Iefu
24 ly STVS. Ry cq_v i vi
Iefu Naue c. v t . ad difcrimen dicatur , Bucci-
tids, qtiarum rfus eft in Iubileo. apud LXX. íb-t*
Kity-rhuf ni iaßh*. . Vnde mulris íufpicio nata
Buccinas illas, quod Hebraicè , vti putant, lo-
B.e.JLv Greece кцртЬш dicantur, è cornu arietinó
conréelas fuilîe , bland iente myfteriorum leno
cinio , & vocabuli ipíius apud Chaldaeos aHu-
deute figniñeatu: quam tarnen opinionein cum
Bellarmmo ÖC Ribera íuprá reiecimus.Ego qui-
dem corneas fuirTe cum eodem Ribera concef-
ferim , (cd è bubulo ..cornu, vel certè animalis
curufqua n grandroris . Bubula fane cornua
olim celebd m vfu гш(Ге, etiamRomae, Diony-
fiusoftcndlt Lib.II.Antiq. T8í,ÍnqUÍt,Jíft«T»xé»
ixifyttxnttii,xíiyiri ßotloif Ífí/3wX*»í»Tt{, tjrí T«í ёжхЛ!)-
Qái rvtïyir . Hoc eft: Fiebern minißrt quidam cor-
mbus Babulis in/onantes ad condonan cogebant.
ypcabá'tur huiuimodi cornua prepriè Buccins,
atque ideonouo vocabulo- ipßvxävay , Quccinç
canert dixit, quod ßwtai^, porterions xuiScriT
ptores Grœci dixere.-Prppertius de primigeniâ
Romanoram íimplicicate,& eodemRitu,.;
Висеma cogebat prißvs ad verba Qtáiittf^<L ....
Ъишплт eíie paftor'alem tubam г,еЧ1ашг Dè
Hieronymus , atque ideó prifeis Qujntjbiis par
ftoririam adhuc vitam agentibus арс£ .çonue-
niebat. Columella Lib.,iv. Agrie. Ad[опит
Buccintpccus fipta repeleré confuefeat . Proper *
tius iterum: . ..„ V'. ' л
Nunc intra muros paßoris buccina lentu if •;
Сапш. ...;8 ,. . '., , tv
FuiiTe etiam Militarem multis Vetcrum tefti-
moniis affirmât Vir omnis Ántiquitatis, pcrrdíljb
'. ' ' 'raus,
DE A N К О r I V В I L Е О.
mus,Belgicaç noftpe lumen,Iuftus Lipfius in Li- ю+ли*
bris de MilitiâvRàmanâ. Rede ergo Vulgatus
Interpres Buccmam potiùs quàm Т«Ь<ш pofuit,
qüod eo vocabulo rei veritas magis exprima-
tur: etfi alüs in locis minus huius rei obferuans
fuitjvti & LXX. qui interdum T¿5 ;sí¿s <г«лту-
y«í( interdum , xi^t/*«« reddidciunt. quamuis '
Suidas ri» рвЛггсуу» , ítjjsTixiv а^««а> • foltS ÇaCXIS
deputatam Tubam eile velit , qua ratione adiun-
£t um illud r¿í'iieáf fruftra addidiíTent. Arte- .
midorus etiam Daldianus , qui de Sacra Tubâ
aliquid nugatus éft, à propofito tarnen noftro
non plané alienum: 2*ляч'^му , ait, SixSv
4tj Uf>a, íx/ífs fjü ar«»Tas ci úíriigur/os 'очтй? tÏ? SV*««;
UiuôejeT. Id.eft : Vidert{ per íomnium] Sacra l¡i->-'^t-
Tubâ cutiere feruos & omnes in miniíierio aliquo
íon$Muto$tib~№aie-, donat . . Rationem addit: <X»
ф iMH^i»x -r'<í!<>^t<>y-Prcfriiim enim Liberorumboc
itißrumentttvi. 'Vki reipexilïe íllurracredoad Sa- ,
ctos Gracias Agones, inquibusTub fignum
dabatur, & íoli ingenui certabant . Quod po-
tiori ratione de Buccinâ Iubileâ, vero *;<гт«
6í(U; w «тми; ттцаш , dicere potuiflfet , fi He- ílturlu»»*
brœorum myfteria non ignoraflèt . Septem au* r'*'">*
tem fuiiïe Iubilei Buccinas , fiue Tubas, ex eo-
dem Libro Iefu Naue inteUigimus, quas, ma
gna Septenarij celebratione, Septem Sacerdo
tes, die décimo menfis Sieptimi , Anno Septies
feptimo inflabant , ad Noui Solemnis denun-
ciationem . Illud quoque cum maximis viris м„„. гч.
aíTerimus ab Anni Naturalis , ièu Communis, p«W./a.i.
apud Hebrasos initio , quod in v£quino¿tium **л£«.,л
Autumni incidebat, Solemne Iubilei ordiri
В 5 confue- *•*""*
i6 Ivstvs RYÇQ.VIT»
confueuiíTe ; quemadmodum Sacer eorum Hue
EccleGafticus ab j£quino<äio Verno , vtidixi-
mus, incipere coniueuerat . Iubilei vero Secu-
li, iuie Magna; Hebdomadis, meniïirâ vniucrfi
tcmporis canonem complexos alibi oftendc-
mus . Vnde qucmadmodum meniem- Nisan,
Mundo natalem , caput & principium Men-
iium appellabant ; ita etiam Iubileum Annum,
quem vnà cum Mundo ortum ftiiiïe credc-
bant, ab Adamo eum fupputantes, quiveram
in Statu Innoccntix iA(»íí?<*#egerat; Annorum
omnium Fontem ac Radicem non immcritö
appelläiTent. Quam fupputandi coníuetudínem
íecutus Nicolaus de Cufa Cardinalis Eccle-
siae Christi meniuram, iiue durationem,
XXXIV. Iubileis inclufit: vt de ipio Petrus Bun-
gus libro de abditis Numerorum My fteriis te-
ftatur. Verum hifee aliquantiiper dHatisad Pri-
uilegia Annorum Quieícentium deicribenda
ftilum accingemus.
De Anno I tïiieo. 27

С A P V T V.

Eius Anni priuilegia amplitis expofita.Locus


Leuitici difßälis explicates. оЬлглй apud
Perfas, Gracos , Rommos male fiahiti.
г»ыХ1^я Solonù. £¿u£nam apud НсЬгяо*
feruitus. Anni Septimi <¿> ¿¿utnquagefi-
mi comparatio.

Riuilegia populo Dei electo Anno


Quinquagefimo conceiTa , ea par
tim Terram ipfam,eiufque fructus;
partim Homines, eofque varié rm-
fcros aut oppreiTos refpiciebant.
Terrae ânr.t eadem data quae Anno Séptimo *«.«».
Sabbatario: ab omni agricultura ceflatumrquic-
quid íponte Terra protulifíet delibatum leuitcr
autcarptum àieruo, ancillâ, adueña, mercena
rio ; beftiis etiam ac iumentis in cibum data.
. Prouidente benigniffimoNumine , ficutdixi«
/ mus, vt in Myfticâ ceíTatione Triennalis abun-
dantiae fractura tellus inarata profcrrct. Vincas
iis annis non putabantur , fruges non meteban- *•*•'»■ ч
tur, oliuae ad preíTuramnonlegebantur: om
nia promiícui ac liberi víus erant : nihil diuiti-
bus , nihil auaris Euclionibus , in penum aut
horreum recondebatur . Aureum plané fe-
culum renatum díceres , quando , vt íingunt
Poëtaî,
Moïïu
a8 IItsivs Rycqvivs
Moilia fecur& per4gebant otia gentes,
Ipj'a quoque immunis, raßrofo maña, пес vllù
Sanaa vomeribusperfe dabat omnia tellus:
Content^ ab*is nutio cogente creatis
Arbuteosjatus , montana^ fraga Ugebant.
Inhac tarnen rcrum omnium facúltate, diuite-
■que abundantiâ, difllcultatem aliquam mouent
Diuinse Scripturáe interpretes, de Vuis primitta-
rww.quas Leuit.xxv. Dominus coliigi\et&tquafi
rindemiam. Nata ea dificultas ex ambiguitate
vocis *T"P"t3 NezIRECHA, quœ& Nazjrœos
attoníos Domino , & Separationen» fignifkat:
Vnde aliis alia huius loci interpretado placuit.
Mihi (i íententiá proferre cóceíTum inter fum
inos primiíubfellij Senatores , diccrem ivtó%*>(
interprétâtes fuiiîe illos qui Vaas fiparationts
reddiderunt. Separare cnim híc eft priuato víui
aliquidincellam aut penuarium abdere, vel vi
no colando rcíeruarc: quod Ccüs tempore ¿yí-
rt«; fcueriilîmè fieri vetat. LXX, nonmultùm
abeunt, qui f«^ua»v ™ йуштцатц exponunt,quod
nimirum fruges tune Dco iacrae effent, & top-
deri falce vetarentur,ficut Nazaraeorum coma?,
propter religionem . Vulgatam leûionem ita
tuetur D . Hieronymus vt Fu<c Primitiarum fint
quae inftar Primitiuorum Anno Sandificatio-
nis Deo relinquerentur . IudicetLecïor erudi
tas; ego meam, citra prœiudicium cuiuique,ve-
recundè ièntentiam protuli. Erant & hominum
ço Anno Priuilegia , inprimis Liberorum; fed
tenuiunij&paupcrtatis aç indigentiaî,cuius gra-
uiiîlmumonus vulgo putatur , falce opprelfo-
rum.Hisalienum a?s remittebatur,mutuum non
reddi-
De Anno I v в i l e о. 39
redditum dimittebatur, rerumque immobilium
alienate poíí'effiones gratis reftituebantur.Quç
reftiturio quomodo fieret, praeter Diuinos Li
bros , perfpicuèac fummat m: Iofephus tradi-
dftLib.i n.Antiq. ex. Verba ponemus ex in-
terpretatlone G eleuiana: inflante ¡OBELO, qua
^vox LIBERTATEM ftgntficat , conueniunt vendi
tor agri ¿r emptor, computan^ fruäibus,ac expen-
fis in agrum faäis , fifruclus maiores fuijfe compe-
tiantur recipit agrum venditor : quodft expenß ma
iores fuerint , hoc quod deefl redptes emptor pofleßio-
tiem altert cedit: fm vtraque paria fuerint, pojfcßid
лА veteres Dominos reitertttur . Idem ius eft (¡¡ in
domos qují in vicis non munitis venduntur: diuerfum
vero de Ulis qua intra opidorum jnxnia venduntur.
Quod autem has fton pari iure venirent ea ra
tio fuit,vt eft apud Abulenfem,quia perpoiTel-
fiones intra Vrbem non fiebat diftin¿tio Tri-
buum ac familiarum , cùm opida Leuitisalli-
gnata eifent ad inhabitandum; fed per villaticas
manfioncs, in quibus agri ac domusfuum cui-
que Tribui diicrimen faciebant . Equidem Le-
uitarum domus, vbicumquefita: eíTent, etiamíi
in îubileo redemptse non fuiíTent , omni tem
pore redimí ас recuperan poterant: cuius rei ra-
tionem Orígenes in Homiliâ fíngulari hac de re mmm
ícriptá
д r , &il.]1 alii muid■ n-in caput
г. Leuitici гpraedi- сул° ai»
\. Xind.ífltri.;
ctum , readiderunt . rime apparet quanta in- Ыг-r,
dulgcntiâac lenitatc populus'íudaicusiriuicem
vfus'ît, è D iuinp precepto j praecœteris natio-
nibus, apud ¡t xnaçiïinti duriisimè fem- ЛипЛ.
per habiti leguntur. Apud Perfas enim infamia,
quae poterat elfe maxima j notati: apudAthe- Sj^m'*1'
nienfes,^*»-
3© Ivstvs R.YCQ.VIVS
nieniès , columnis ad ignominiam perperuam
ари.шл» с* tí , hoc eft , in Arce ctuttatis , infcri-
pti: apud Romanos reten», in ncxum autcom-
pedes dati , aut (quod horrendum etiam didu,
& cogitatu ) legibus xi i. Tabulatum findi à
crcditoribus,& in partes iecari iufsi. Et quidem
verba ipfa Legis dicarh , nequis putet me com-
mentitiam fabulam adferrc . ea taha funtapud
uu- Caeciliunvl. C.Tertiis .Nvndinfs . Par-
teis. Secanto. Si. Plvs. Minvsve.Se-
cverint. Sine. Fravde. Esto, lllud ergo
pcriculum incurrebatur Tertiii Nundinis: Vinäis
enim debitoribus ( vtidem Cajcilius hanc legem
explicat) ius erat pacifcendi: ac mß pañi forent ba-
bebaniur in vinculis dies LX. inter eos dies trims
nundinis continuis ad Vratorem in Comittum pro'
ducebantur : quantify petunia iudicati effent prat-
dicabatur. Tertiis autem Nundinis capite panas da-
bantam trans Tiherim peregrè venum tbant.Capitis
pcenam intellige; quam dixi, veré horribilem,
mctuendam, barbaram, atrocem . Quam legem
etil mos pub lie us conftatiter , teile Quinctiliano,
repudiauit; mirum tarnen , immö indignum, in
tarn cordata R. P. vrnquarÀ fuiflè promulga-
tam. Eâverô pœnâ cédante,aut propter eiusdi-
ritatem in vium numquam recepta , vincula ta-
men,nerui, com pedes , ergaftula in libera ctiam
софога numquam fxuire dcfierunt . Quod ex
1 iftis M. Manlij apud Liuium verbis apparet:
Acrioris quippe <eris aliens flimulos ef[e,qui non egt-
ftatem modo, atque ignominiam »mentur,fcd пегno,
ас vinculo corfus liberum territent. Item è qucrelâ
feVu. ci- iftâ coniuratorum apud Salluftium : Dees bom i
De Anno Ivbueo. 31
U$fá¡ teflamur ms arma cepiffe vti corara noílra-
ab iniuriâ tuta forent, qui miferi, egentts\ violen -
tiâ atque crudelitate fceneratorum fltrifa patria,fed
emnesfamâ atque fort unis expertes fumus. Et quae
ib¿ alia íequuntur. Rara ergo Nouarum Tabu-
larum Roms priuilcgia , rara; aeris alicni, raras
foenebrium víurárum,in íolatium miferorum aut
egentium,remiífioncs. Et fi quando, vclTribu-
norum rogatu, vel Principum virorum commi-
ícratione, talc aliquid parabatur,in ambitus íu£
picionem plerumque venerunt ; atque ideo ab ,
optimatium & ditiorum factione íummis cona-
tibus impediti. Non minorem imuriam агге alie
no implicati apud Athenienícs , ante Solonis
<nvr*x,lH*», patiebantur , tefte Laèrtio : quorum i«««m ч«»
ipíe miíértus Septem talenta, ex patrimonij iure ыл". аЬ"
fibi debita, primus remifit , cceteroíque ad par
faciendum exemplo íuo prouocauit. At in He^
braico populo prater illam, quam dixi, «лм*^»» J^f*™1"/5*
¿*««e7«V«o»,corporum quoque libertas, & íerui- '
tutis abolitio ahno Iubileo conccíTa . quienim
vel penuria adacti íponte iè ad mercedes oppi-
gnerauerant, vel qui , contribules cùm eflent,
ob delictum feruire infeculum iuífi crant, Liber- y\i,-„f.
tatem eo anno pleniffimam coníequebantur. In
feculum, inquam, id eft in proximum Iubileum,
nam vitra id ípatium Hebrajorum íeruitutes ex
tendi non licebat . Erat tarnen aliquod Seruo-
rum genus quietiam Anno S abbatico liberta -
tern nanciicebantur : at fi quis apud Iudices fefe *¿'J*i'.
aure perforata inferuitutcm tradidiflet, infe-
culum ièruiebat : quo expleto , ad tribum quii-
que iiiam,& familiam,ac cognationcro rcdibat.
Mirura
32 Ivstvs Rycclvivs
Mirum vero quâ fanciendi fasueritate iupremus
Legiilator hoc Mandatum publicârit, additis
formulis: Metvito. Devm. Tvvm. &, Ti-
мелт. Vnvsqvisqve» Devm. Svvm. nè íci-
licct profanas crudcliratis exempla iecuti fero-
ciiis in libera corpora íibi addicta iajuirent. In-
fignis etiam ilia Diuinae Benignitatis promiffio,
íi quis Mandato huic obediret: Facíte (inquit)
prxtcpta mea , ¿r iuàicia eußodite, <¿r impiété ел, vt
babitarepoßttls in terra abfquevllo pauore, &gi-
gnat robis humusfruttus fuos, quibus vefeamini xf-
quead fatttritatem.mdlius impetum reformidantes.
Qua; iudicia Domini quamdiu cuftodierunt
rtri luftitÜ Hcbraei, & impleuerunt, ЛштщуЪЯц ¿s ix*èSt>
fuleatts ,
(vt ait de ipíis Strabo) domi felices hoftibus fo-
ris terrón ac venerationi fuere. Vbi verö in viam
Gentium abeuntes ea contempfemnt , ac nauci
habucrunt ; fame & peftilentiâaftlidti , dome-
fticiíque diílidiis attriti, mutuis vulneribus con-
ciderunt ; aut duriffimarn apud Allophylos ier-
uitutem feruire coaâi. Qua; omnia Prasceptum
luftitia ac iíhid ¿:xitieírly>¡íy¿H <pib*tfz»zi'uf fies-«» violantibus
Jfcnum." verbo Domini Propheta praenunciârat . Et hasc
r haicenus de Priuilegiis Anni Qninquageflmi,
frrrw.c.J«.
qui cum perfedas Remifsionis eiiet duplici hac
rc annum Hebdomadicum iuperabat : Quöd
Scruos omnes Hebrajos manumitteret , nemine
excepto ; & poíTeísiones rci àmiffie gratis refti-
M». f. и rucrct; quod, inter ccetera , eruditè à Franciíco
Tn,¡u. Ribei á vidimus obfeiuatum.

CA-
De Anno Ivb i leo. 33

CAPVT VI.

Cmjpt infi'rtuti Anni IVBILEI. Qu&erc- 1


qmes xgris AnnisSabbaticis concefjA.'iim^
ßue, Intermiffio Telluri necejfark.

Vid vero Sapientiífimum Numen


permoucrit vt Annos Sabbaticos»
&l!vBitEos populo Iudaico
prœicriberet , hx ferc caudas à
Diuinarum rerura Interpretibus
aflferri folent . Primaria hxc, vitandas feilicet
confuiîoni Tribuum ac Familiarum , quoe ex
alienatione bonorum perpetua , aut affiduâ
contribulium feruitutc , oriri potuiffet. Cùrn
enim , ad confutandam olim eius populi perfi-
diamJiquido demöftnrri oporteret Christvm,
Dominvm ac Devm nostrvm , verum
Messi am in lege promiíTum , de tribu Ivda, è
ftirpeÜAvrD, originem habuific ; tam prouidè
ac iàpienter , Diuino nutu per Mbíem cautum
videmus , vt vnicuique matrimonia intra iùam Vmi fc
tribum éfient: portio hereditaria in terrâ Cha-
naan, diuifionc prima affignata, non nifi tem
poránea venditione abalienaretur: ierui non nifî
m proxirnum Iubileum ieruire iuberentur , &
tune ad iuam Tribum ac cognationem abíolutí
redirent. Quod fi confufis Familiarum ordini-
bus,vt alibi fieri videmus, «уимл*у«гм Hcbrasi e„Mh|U.
remanfiflent; diflicillimum , immö «Jïireîov ne- '"»»»»«««.
gotium fuiflcîcam Saluatons noftri yui*xtV',z*
С conte-
i 34 IvstvsP.ycq.vivs
contcxcrc, quam obièruato Temporam ас Suc-
мил.г.\. ceífionum cu-di ne in Sacro Euangclio cxpref-
fam vid emus. Altera inftiturionis huius caufla
ea eíTe videtur.quam ipfe Dominus Leuit.xxv.
capite,& íaepé aMs,hiíce verbis íubindicat; Ne-
Ute affligere contributes reßros , fed^timeat vnuf-
quijque Deum fuum : quia tgo Dominus. DuritiÀ
cordis fcilicet in Hebraica gente , quam & Pro
phetX регГжре , & ipiê Proplietarum íumn-us
ытъ.ч. apud Euangeiiftam mérito eis expiobrat . Niíi
enim Diuina dementia hac ratione oppreísis,
egenis, lèruis, exulibus, captiuis iubuennTct jin
íu.íquiíque Tribu ac Familia , imnóin mediâ
promiftíonis terra , & Pharaoncs & vF gyptiam
carnificinam miíeri inueniíTent. Adeogcnsilla
paru.n condítionis íiiae mcmor.quâ müerrimam
vniueiTa, apud Aegyptios, feruitutem feruierat,
duré nimis ac crudeliter adueñas & contribu
iez fuos habuiíTet . Pono íicutgenti vniuerßt,
pulcherrimoinítituto , leges Mudeftia: ac de
mentia; imperabantur j ita Diuitum ac Poten»
tioris emuíque faftus iftâ rationc mitigabatur,
cú¿n fie intra Iuftitiae ac Lcnitatis términos co-
■ e hiberi falubriter puífent. Quando enim tempo
ránea; Untura eílent empriones, quorfum iaeo
iùpcrbirentquod mox dimittendum forer?cùrn
Séptimo, & Septies íéptimo , Anno ferercac
meteré prohiberentur , à quoalimentum ípera-
r/ub.ii«. г"пгг™ ab eoqui dut efeam timentibm fe, &
**»•*• fa :it m domo imp'j i-oeflatem .? cùm íeruos habp-
/rentmox vindicandos , quare in eos. íaetiirent
quos pares fibi & aequalesdcin eilént experturi?
Нас igitur Lege lata fiebat , vt moderata inter
íupc-

4^
I omnium №t>
5 lonim radii.

bcrcnt, id ad conferuandam Tclluris fecundita-


tcm falubritcr imperatura , nc importunis agri-
colarum laboribus vcxata , & aisiduis fragum
parttiririonibus exhaufta,generi humano alendo
non fufficeret. Dem enim (inquit Henncus,Epi-
ícopue RuraemondeniisJ qui vniuerfa h<ec comi- J% 4„я.„
in , quiq^ omnia vti propria diligit, nonpaxitur ел u '
tndcfeßis atque improbis Uboribus perpetuo exerce-
ri . A cuius benignitate ас Indulgcntiâ quàm
longé diísideanthümani mores idem eleganter
expreßit: Improbasfané mtniíteriorum exactor eft
boma : vellet enim miniftros habere ferreos aut
ancos-, vtüet iumtntafme vlla requie fatigare: vellet
terrant omni anno profeindere агат , & colère:
Teilet fidera &folem fxbi perpetuo lucere: &,quam-
uit ipje tum ammi , tum corporis quietem impense
quarat , optaret tarnen res vuiuerfat fine vllà quiete
fuo minifterio addiclißimas habere. ' Ergo ficut ho
mmes fatigati Sabbato reípirabant , ita Terra 4
ipfa Annis Sabbatariis . Ioicphus pulchrc id
oftendit in Legibus Mofaicis :

id eft : Séptimo quoquo anno remißionem agris de-


C » dit,
3¿ Iv.STTS R Y С QJT I V s
dit , imaflofy aratro à" plantatione ejfe tußit,
qiiemadmodum ïam ame populo feptimâ quaque die
remißwnem - л laboribus dederat . Quàm vero ca
Rcmißto, fiue «м«т«, Telluri íubinde neceííaria
iit,omnium íeculorum expcricntiadocuit. Sicut
enim afsiduis laboribus exhaufti homines inter-
politâ ceílacione vigorcm accipiunt, vuelque
amiilas récupérant ; ita etiam communis horni
ja, j.u num parens, módica quiete rcfpirans , *}» ««*««#
tumft, Ъ*ИЧН* átaxletrin ('ait Philo^fti^ji u-aiTe*S{ Ç»fiijç, ят'
e¿£í1«f «Air Тв{ Тв I Cf«<!l4IF yittTtUi T£0?><*5 ¿X«-
í-ai5 ^¿«r ;5£Л|5 ùixiil'uQ* . id eft: ad antiquum robur
virtutemqj reuertitur,ac,veluiiprm,larga [milium
frugam incrementa omni animanttum gener i béni»
, gntjsime fuppedttat . Idem alibi icriptor Mofem
laudat , quaíi ülud pramium Tclluri conceiïeric
vt, pro multiplia fœtu ас íexennali abundan-
tiâ, quietemlibi AnniScptimi attributam habe-
ret. Terre quieiem etiam Poetas agnoíomt . vt
Virgilius I. Geórgica»: ">
Altermi idem tonfas cejfare nonales,
Et-fernem pal tere fitu durefeere rampuni.
Et iterum ibidem:
. Sic cj»oqt*e mutatis requie¡cunt fœtibus агм,
Nec nulla intereà eft marata gratia terra.
VbiScruius Honoratus: Cùm multa dieat [Vir-»
gilius] remedia Agrorum recreandorum,ante отита
pefuit lmermißionem. Tibullus eadem phraû,fed
plané ad Hebraicum Ritum: <
ut.i.iU. Luce fa1* requtefcat humus, requiefcat arator,
Et graue (ufpenfo vomere ceffet opus.
Ceffiilíe vero etiam ab opere Romanos Sacro-
rùm Fcriis eiuditèjpra: caeteris,ollendit Macro-
/ . biue
Dt ÁKHO IvBILEO. J7
bius Libro i. Saturnal, с. xri. querrufiopus,
ftudioíiis Antiquitatis coníulet. Corollarij vice
fubneciam Heiiodi , antiquiíliini Poetas , de
fbrtunatâ Heroum íede icntentiam , quibus
Tcrram iîiâ fponte, ter in anno , fru&um pro-
ferre fic tradidit: - .

Hoc eft: ,
О faufil Heroes, que'is dulcísgermink fruäus
Ter,qH0Cumqu#anno, Te'lus fecunda reportât.
Idemque Vates ferre â démuni aerate ferreos
homines enatos-fingit , qui ñeque íibi nequc
Tclluri parcerent, improbo labori,die ac nocie,
continuo milantes.

С A P V T VII.

IKB1LEVM CHRONICVM: eo Amifup-


pntatt • Dionyfia dr Agones Sacri Gr&-
corumi Luftra & Agenes Capitolmi Ro -
man orurn : Anni Semità, ejr Sabbatici
Hebr&orum. Seçulum Iubileum. He-
rodui XXV-Annorum. '

Vpcreft altera Hebraici I v в i-


LEi pars, quod Chronicvm
appcllauimus à%'„ тг X(i,# , iiueà
Temporum in Faftis ас Мо-
numentis Publicis diftin&ione.
Quem Ritum apud Hebraeos olim obícruatum
С } docuit
38 Ivstvs Rycq^vits
docuit me Eufebius Cxiàrienfis in Chroníco,
cum ad Annum Orbis conditi oo. oo. itaan-
notauit: Pritiiipium XL К IV В I L E I fecundum
' Hebrtos. IOBEL autem apudros Quinquagenarim
an>№ vtcatur . Itaque iuxta fuppulationem eorum
ab Adam, rfjusad annum pr<tfentem , funt anni
< ec.oo . Etiterum anno Séptimo poft mortero
Moíis: Prmcipium Li. WB1LEI fecundum He
breos. Vnde peripieuum fit diftinguendis Se-
cuüs atque i£tatibus Ivb г leos annoü, tarn-»
quam Solçmne maximum, à IudxisChronolo-
gis adhibicos . Augustinus tarnen Torniellus,
Annalium Scriptor , parciùs. immà vix, huiuf-
modi IvBiLEORVM asrâ víos putat, íiue ex
merâ casrimoniarum fuarura negligentia ,ííue
aliisde cauífisquas ad primum annum ingref-
ííonis in Terrain Chanaan, quartâ Mundi asta-
te, diflfufius explicauit . Rem tamen vtilcm, ac
magno Veteris Hifcorix bono & commodo fu*
turam, fi earn Tempora fupputandi coníuctudi-
nem conftanter tenuiiïcnt. Eorum vicem recen-
ч tiores Hebras js vti putat Iofephus Scaliger An-
¥m/?"m' nis Semiù, qui hodiè in locum Annorum Heb-
dormJicomm ipíis fucceiTerunt . Sicut enim
magnâ Hsbdomidc Anni Iubiki, ita&minu-
tâ Anni Sabbatici in Annis diftinguendis 1 vibs
vetuftiores è Iofepho Hiftorico podilîmùm col-
ligicur , bella quxdam & obfidiones iis annis
gefta íubinde obíemante. V.uiufquc autem Au-
л\ Iubilet acSabbitici ¿£rám , ab anno primo
»ngreffionis interram promiiTam re$iùs com
putan, p«ulío infrà probabimus: ctíi varij varie
wfleníaint. Equidem vî Hebrœorum Chrono
bgi,
Di Akno bittio. 3j
logt, de Euícbij íententiá .témpora per Ivb I' -
Xtos & Sabb\ticos, ita Graecorum per
Dionysia pnmùm, deinde per Olympia
des ас Pythi ades, Sacros Anones, diftinxerc.
De Dionyßis Suidaneítimoniú eft in hac voce:
ïioî Й» Att;x>(ç A«y«» t¿ »T( xj тв».»т|{5г<яг7»»т* ëçiêfup
«!г>тв>Д|1п«»1. Id eít : Morts fuit Àthennnftbus ,
<ги»ю ¿¡r ««rem numerum ducere лfat ris Dtonjifia- '
(is. De facris Agontbtu notiùs eft quam vt tefti-
moniis firman egeat. Harte coniùetudinem, vti
multa alia Graîcorum ae.nulati Romani Vcte-
rcs Luftris primùm Ctnform , cjeiqde -^gimilm сы«л*.
fiue Certamimbus Caputimn feriem Tempo
rum annodLunt . Porro I vbile i voce Annum
ctiam Çhinqua{efmum inteliigi, è laudatis Lu-
ièbij verbis, & quieum îecuti ftint IaanncFun- ¡ettym.!.t.
gero,Georgio Crucígero, aliiíque eruditis vins im^Vii.
affirman pofte videtur : neque apud Hebraeoe
modo, ied etiam Chaldseos , apud quos, voce
paululum muta â îobilha nominatur., Ne-
que Annus modö ípíe , íed fpatium illud quod
Q^jnquaginta Anni defluentcs tonficerent,ea-
dem voce Hebraîis appellatur . Quâ ratione
T\S!V Sab\th in Diuinis littens pro Heb
dómada; cuiuíque fine , & ipíá Hebdómada
ínmi pcritioresobíeruarunt.lnde quöd ait Pha-
rifae .is, apud Lucam , i actabundus : *)|ГС»« îi'i T» ¡elimo kit i*
SeASern j fio accipiendum , vt bis in Hebdo-
made íc ieiunare glorietur . Qupd etiam eft
apud Euangelifta's , ftU raßßxrav: fie exponunt, w uuu
vt primam Hebdomadas diem intelligant : earn °' ,
icilieet, qu» feftum Sabbati diem confequi-
tur. Annus quoque Stmt ta , iuxta Scaligerum,
С 4 non
40 IVSTVS RYCQ.VIVS
non íoliim annum qucmque Septimum recen»
tioribus Hebraeis^ed & ¡bu* annorum ißhiU^x,
Cue ípatium Septem Annorum integrum ro-
tundumquecompleâitur: quale fpatium ctiam
" Sabbatvm Annale dictum vetuftioribus
Franciícus Ribera, in Rebus Sacris НеЬгаго-
rum, nnper annotauit . Annus autcm Ivbi-
l-Evs , qui quadam ratione väßß*l** <г*/з,<з«т*»
erat, до tßhpi 'фЪорлЪм у tamquam vniucríi
temporis plcnitudinem in fe continens, optimâ
ratione Secvlvm in Diuinis Libris vocatur:
nominatim Exodi xxi . cap. his verbis: Quodfi
dixerit ferutUi Diligo Dominum тент, & vxerem
*t Uberos, non egredtar Uber : offerat eum Dominm
Diis,& applicabilur ad oßium , & posies, perfora-
bitc^aures eius fubula, ET ER1T El SERVVS
IN SECVLVM. De quo eius loci fenfu ita Iii-.
dorus Lib. v. Originum : Secvla gênerationi-
hus conßßunt , & rude Secuk qu$dfeqttantur . Ab-
tuntibus eritm aliisalij fiucedunt . Hune quidam
Quinquagefimum Annum dicunt , quem Hebrai
Ivb rtEVM vacant. Ob hanc caujfam ¿r Ule He-
braus qui propter vxorem & Uberos amans Dornt'
питfuum лиге pertufâferuitia fubiugatus feruire in
ftctUam iubetur, hoc eß , vfque ad Annum Quinqua-
geßmum.Vhiquià tit generationibus conßßunt non ■
adeócapio, ni G forte quatuor ytuii intelligan»
tur, Guc minora Sécula xxv. Annorum , Cen
tenario Scculo Magno compreheníi, iuxtaopi»
nionem Herodici Philofophi apud Cenibri-
nura j etfi , ex opinione aliorum, ( quam & hic
forte Ifidorus tangit. ) Generatio vnaquxque
centum annorum ipatium , quod humanas vitas
De Anno Ivbxieo. n 41
îongiflîmum putant , atque certiflîmura , com-
prehendat. Vnde & M. Varro dodiffimus ora-
nium Tógatomm: Seculum (inquit) fpatium ап-т.$м
tiorum centum vocàrttntJictum a Sene, quod longif- L-
fimumfpatium fenefcendorum hominumidputamt.
Ceniorinus ita diftinguit vt Seculum Naturale ,
fit ípatium humanas vitae longifsimum partu &
morte definitumj Ciuile, quod Centenario an-
norum orbe traníigitur. Portó vti in Seculo de-N
finiendo non vna omnibus fententia eft , ita
ncque. Aetatis aut Aeui eademvbique fignifi-
catio. Ait enim Ifidorus: Actas fieraq,, dit nur & ,tWefc
pro vno ami, vt in Annalibus; & pro feptem, vt ho
minis j & pro centum , ¿r pro quouis tempore , quoi
de multis fecults inßruitur . Aeuum etiam pro hu
mana vitâ, & longiísimo quouis tempore , pro
ipfi denique Aeternitatc apud omne kriptorura
genus indifferéter accipitur, & vfurpatur. Cùm
ergo in Moiàicâ lege Bina Ivb 1 le i íceula cen
tenario quoque Annorum gyro claudercntur,
, duas Legum Tabulas myftice refcrcntia; méri
to Christ i anas Felicitatis tempore,
cùm' Sacrum Dei Evangelivm quatcrnis \
icriptum voluminibus in quatuor orbis pactes
propagatum eft , Quaterna Gratia; ас Rcmif-
fionis Sècvla fingulis redeunt Centenariis,
XXV. Annorum ípatiis definita: qaoipatio , ex
Herodici fententia , Orbem vnius Actatis ex- 1рш^ c«r»
plemus, ac Natur* humana к fementi adfernen- *'"•
tern reuen itиг . Veré corrupta noftra Natura
Anno Seculari à fementi ed ícmentem rcuerti-
tur cùm relidis. veteris nequicias & impictatis
operibus íémentem Pcenitentias concipit : de
С j qua

i
41 Ivství Ryc q_v i V s
quâ feminatione Regius Propheta:^a¿ [eminant
in la^rymis , in ex tiltattone metent. ciirh pariter
^«'•«•. Verbi Diuini íemen í orde contrito & humiliât»
*éi,b.¡t, recipir , vt fructum afferat fexagefimum ac centefi-
4 munt, Deo gratum & acceptura , in labore ac
, pa;iemiâ: cum denique à íementi odij , iracun
da, peruicacias , vtndiâœ, ad íementem Pacís,
Concordias, B^nignitacis ac Clemenoae, peísi-
muinjetiam quemque, Diuinae Gratis aípiran-
tc Fauonio,perduci videmus. Qnamvcréad-
mirabilcm Metarnorphôiïn ohm praedixerunt,
Ifaias cap. xxxv. Latabúur deferta, ¿r muta,
txuliabit [obrado , & flórebtt quafi lilmm. Et ite-
rum : In cubilibtts in qutbtts ftiàs dtacones habita -
i>am,erietur viror calami & tumi. Et Regius Pro-
, pheta Pfalm. LXIV. Bendices corona Anni Be
nign i tat is tvaE, & campitui repUbtm ur
vhertate. Pingueftent fpectofa diferti, & exultatto-
ne colles acciníentur . lndtítt funt arietes ouium,
ralles abundabunt frumento . Valles ícihcct per
infignem Pœhitentiam & finceram peccato-
rum expiationem ín conípeáu Dominij. & Ec-
cleñx eins Sanítse, humiliate : ac proinde, Di-
uinâ íuperabundante Gratia & Indulgentiâ, re
pletas. Faxit íummus illc Agrícola ne in nouitiis
agellis vniens tnimtcus homo [uperfeminet aiza-
fiia , & ícTienvcra Patrisfamili« odiofâ molú.
tionc perturbet.

ÇA*
De Anno Ivb i le о. 43
v i- ■ ' •■'
1 -

С А Р V Т VII I.

IVBILEVM apud ffebrios quando primo


célébraium.-item Annus Septimus Remif-
fionis . Vtriufque Epoch* in/teftigata, &
ratiofupputandi.

I le verô nobis diiputandum oc-


1 currit (quod magna ctíam Ingenia
j> exercuit ) dc Annis Sabbatico ac
ШЦ Iubileo quando primùm celebratí
Щ fint, deque legittimis ac veris coí-
dem fupputandi modis. In quâ re tanta ha&e-
nus opinionum Ая«т«<««> tanta íententiarurñ di-
uerfitas fuit , vt Plautinae illud Pœnoliiurc hîc
viùrpare quis pofsit: ' • • '-
Нлс quid: m pol, crtde ¡nifi Sibylla legirit
Extricare alium arbitror fêffe Mminem. • ; •
Dum enim alij LXX. Inccrprctum ientenriam
iecuti , alij Hebraeam Chronolbgiam prarferre
maluerunt; non vnius modö aut altçrius Anni,
ied multorum fepè feculorum diierimine à iè
inuicem dùTentiunt.Ttaque minuta & exadâ de
Orbis conditi Epochâ difputatione pretermit
fâ, à quâ incertitudo omnis naicitur ; & de qui
nihil certi pronuncian poiïc viri erudiufsimi cic-
dunt; illud tahtum inquiremus quoto ingreflus
in Terram Promiisionis anno primus Sabbati-
cus,quoto Iubileus , с Diuina Auâoritate , ob-
feruams fit . De Mundi ergo Annis in deipera-
tn
44 Ivstvs Ryc'qjvmvs
to, vti multiputant,negotio nihil affirmo ; illud
tamcn pro certo affirmari poteft populum Ifraè-
liticum,quadraginta annorum curriculo, inccr-
tisfcdibus.vagatúm,prol¡xa terra: Ch.maan de-
Cdcriain deferto, fuftinuiilè. Qupd cum ex va-
riis veracifsimae Scripturae locis, tiím ifto figilla-
tiroNum. c. xiv. infigniter comprobatur: ТЩ
veflri етит vagt in deferto mm quadraginu , &
portabunt fornicationem veflmm,donec confumantur
tadauerapatrum in deferto ; iuxta пит»urn XL.
dierum qutbus confUerâflk хегглт . annus pro die
imputdbitur. Huius etiam ret in Diuinâ Scriptu-
§№•• râ veritatem, quae aliis tarnen i\at» teftimoniis
non eget, ex Annorum vitas Moiis & Aaron,
ciuspopuli Ducum, ratione Auguftinus Tor-
,i и.шп- niellus in Annalibus Sacris argute collegit:quem,
* *SSl' fi libucrit, videbis . Caufla tantae illhîc moras ea
eft quam Diuinae Litterae paßim , & locus с Li
bro Num.laudatus produnt , inobedientia eius
populi ac ingratkudo in D ev m commifla: parua
etiam fides prorai Gis eius làn<5tifsimis faepè ha
bita, etfi. à iùmmâ Veritate riuíquam falleren«
tut, &à manirefto rerum fuarum difcrimine ,
. aeruoiniique omnibus acpericulis, per continua
км. ц. fere Miracula, libcrarentur . Excepto ergo Io-
i»/.«4. fue Çhaleb nemo vltra xx. annos natus,
Acgypto profedus, Iordancm traniiit: Diuino
Numine mentas à contumaci populo exigente
pœnas,& horum pietati iufta prsemia tribuente.
Anno vero vltimo eius Peregrinationis , fiue
Erroris, in fine menfis vndecimi , quem Hebraei
Äb,Jii'4' poftmodum Sebeth appeiiârunt j fiue, vt aliis
traditura, principio iniequenas Adar, Mose«,
Dei
De Anno IvBIlso. 4y
Dei iu(Tu,in monte Abari è vitâ coriccfsitjîeta-
tisfuae anno c^x. qui fuit Annus Mundi, îuxta
Torniellum, 00.00. MLpxn 1. iuxta Eufe-
bij & Lxx. Intcrpretum lentenriamj^po. 0« . 00.
ïOCCxxx. iuxta alios alius. Infequehtis veto
anni principio , menfis N isan die décima, (cu- к**.*
ius menfis die decimâ & quinââ ab Aegypto
olim exierant ) populus in terram,diu defidera»
tarn, tranímiiio lordane ilumine, primùmin-
trauit. Quo ipioanno cum Iosve F. Nvn di-
uinis arbitriis indicandi Israelis poteftatera
íufcepiííet, anniíque poft aliquot preelia Domi
ni, contra rebelles terra; incolas, féliciter proelia»
tus effet; demum praeclaris obtentis vicloriis,
terraque in ditionem redadtâ, addiuidendam
fuam cuique Tribui haereditariam portionem
animum adiecit. Itaque quidquid eis Iordanem
agrorum fuit Nouem Tribubus & dimidias
Manafle forte diuiiit : duabus aliis cum reliquo
Manafle preterms, quodij iamantcà Mofe,
trans fluuium , aísignatas fibi fèdes haberent.
Porro annus ille xMpx¡»t ,'fiue , Afsignationis,
quem ab Exodo xLvi. Scaliger, xlv 11. Tor-
niellus fuiíTe putant (nam aliorum exerrationes
de induflnâ praeterimus ) non is fuit à quo Sab»
baticusac Iubileus Anni computan ccepti ; ¡féd
Annus ab illo proximus , qui primus in Terrâ
promiifâ ad yu>¡yÍM , íiue agros excolcndos, ,
líraelitas vocauu. Annus igiiur SaBbaticvs
Primvs vu. à primo ytuçyUt, vin. àpri- ¡SÍbíS»
roo льгцих/ж, mi. ab Exodo, xi Ii. ab in- *p*rae«
greflu in Terram Chananaji fuit . Eadem veré
de Anno Ivb íleo, ( nam. eamácm Epocham
üuc
4<> Ivstvs Ryc oy i y s
íiuc Жгат habuerunt) eft ratio. Inuenicndi
autem illorum Л^гат non minima etiam diffi-
cultas eft: quam alij ab Exodo, vt Laelius Zeo
chius; quidam à уин^уш, vt Scaliger ; nonnulli à
principaraloiùe , & afcenfu in Terram Cha
naan, vt Torniellus, Fungerus, & Ribera, de-
ducunt. Mihi , fi quid inter tot Lynceos, Cim-
meriis veluti m tenebris.palpare pcnniiîùm: po-
fterior fententia maxime arndeatxui etiam Di
urna; Scriptum; teftimonium, velu: Ariadnœum
filum, accederé videtur. Capite enim illo, totics„
laudato, Leuitici, Dominus prsecipit : Quando
ingrefûfuer'nià terram quam ego dabo vobis , Sab
battz^et terra ïdbbatum Domini . Clanùs Deuter.
> c.xxxi . Posl feptem anuos,anno Remifnonis, in So-
''■ty&nitate Tabernaculorum conutnïinùbus cunáis
lfrael,vt appareant in confpeilu Domini Dei tut,
i»loco quem eiegertt Dominus. quibus,& iè-
quentibus verbis, Lcâionem illam Solcmnem
Diuinos Legis inftituit, anno Séptimo repetcn-
dam : de qua initio agebamus. qua; verba pau-
cisantè Hebdomadis quàm ingreiïuri erantin
rcrram СЬапапагат à Prophctâ íunt di¿ha. Vt
dubitandum non fit quin Anno ipfo Т;4 «jmj»-
x/«í, vel, qui ab illo proximusfuit,Primus Sab-
Baticvs fita&us. Atque ita noua terra nouis
h ibitatoribus affignata nouas ferias in ipfâ fui
aísignatione celebiauit. Infigniter certè in Pri
mo IvBiLEo fupputando lapíus Fungerus,
Etymologici ícriptor, quieumdem fuiíleputat
cum primo Ingrcfsionis in régna Chanaan , &
quínelo principalis Iofuc Dups. Nam vt alte-
rum tranfcamus,in quo nullum, credo, adftipu-
latorem
De Anno Ivbiiïo. 47
latorem habet ; alteram fané concederé ei non
polfumus , cùm diurnâ luce fit clarius iratimà
morte Moíis Iofue praeelFe ccepiífe , cxequiifl
g'ucilliusperaciis induxiíTe copias -in Promit
onisTerram,& ad obfidendam Hiericunta,
tranímiíro flumine contendere cœpiilè . Qua
rarione Annus îllequi mortem Moíis confecu-
tus ('Quadragefimuspnmus , vti Tornielluspu-
tat, ab f xodo) & nouœ Haereditatis gaudia
Ifraeltris, & eorumDüci aufpicia dignitatis at-
tulit. Quarum rerum certitudo praîterea cjusL*^""'w'
apud Torniellum adreruntur partim ex Diui-
narum Lirterarum monimenris, partim è Fl.
Ioièpho iùb initium Libri V. Antiquitatum pe-
ti poteit. Quâ vero ratione Anni Sabbatici ac
Iubilei olim putarentur , crudité acperfpicut }««/>• ?.ы
Abulenfis docuit ; cuius doétrinam Tontíellus *s'
& Ribera,reicéhs aliorum opiniombus, fequûr
lur. Sic namque numeratos rutile putatvt alter
alteram non Contingeret,ied ièparatim vterque
& integré numeraretur.Sicuti enim Hebdoagfc
de vnâ Annali elapiâ incipiebât altera Hebdo»
mas computari ; ita abfoluto Quitïquagefimo -'• >
quoque anno incipiebant ab) Quinquaginta
numeran. Atque ita tota temporum ratio apud
Hebraeos per Septenarios Sc Qitinquagenanos
commode diftingui poterat : ita tarnen vt íem-
per vterque numerus incorruptos remaneret.
Alios iùpputandi modos diligens Le&or apud
nominates Au&ores, & de ytroque Anno cu. ¡jt.i. ¿,m
riofioraapud Scaligerum F.inuemet. Nos in- Тть
ftitutae breuitaüs memores,cmiífis Temporum
(crupulis, rem ipíam proièquemur.
CA.'
48 Ivstvs Rycqjtivs

Г CAPVT IX.

De origine СHRISPIANI IVBILEI qu<t-


ßtum. antiquifsimum illudvideri ,ejr ab
initio nafcentis Ecclefi& • Nomen IVBI
LEI quando affumi caeftum . Vtriufque
Iubilei comparât10 : Noßri Symbolum in
. Arcл Dtluut].

Enimiis ad CryusTlANVM Iv-


%Й bilevm, de cuius initiis non ea-
Й« dem omnibus fententia eft. Qui-
dam enim altiùs' ea repetentes
№$d<MÎÈld ab ipßs Ecclefix primordiis du-
ccrenon dubitant; alij verö, media quaiiviâ
incedentes, à Lvdorvm Secviarivm apud
Romanos intermiffione , aut Consta.ntini
Mag ki, qui primus cos celebrare contempfit,
Impcrij tcmporibusjmulti denique, quaii mi
nus antiquum , vitra Bonifacii vu t* tém
pora non extendunt . Mihi femper ea fententia
venor vifa , quam noftri temporis Scriptores
maxime amplexifunt, videlicet abipío Eccle-
siae Christianáe principio , in Vrbc Ro
ma, Remifiiones aliquas PlenariM indidas & ob«
feruatas fuille , quales detnde in ius redadas
Bonifacivs vin. promulgauit , & Cle
mens v 1. Ivb il ei nomine affecit . Cui fen-
tcnriae ftabiliendae atque firmandîe illud adduci
poteft: ohm vti folemnis ad Apofiolorum Limi»**
, fingu
De An к о Ivb i tE о. 49
(ingulis annis, Chriftianorum pcrcgrinatio fuit,
immo Praefulibus Ecclefiae per Conftitutiones
Pontificias antiquiffimas iniumâa; ita fingulis »w« iv.«:«-
Annis Ccntefimis , ob Scculi яанууитш, So- ыт.
iemne aliquod fuiflequod caeteris & peregriná-
tium multimdine ac numero, & caerimoniarum
ían&itate,ac Gratiarum Spiritalium elargitione,
cclcbnus effet atque praeftantius . Quemadmo-
dum Romani veteres , prxter Statas cuiuique
Anm Ferias ас Sacrorú c£crimonias,SECVi.ARE
Sacrvm habucrunt quod Centefimo quoque
Anno , aut Centefimodecimo ( vt aliis placuit^
folemmter rcdiret : in quo omnibus Theatris
Ludi exhiberentur, omnibus Templis /aerifica- %щ.
retur, & ad omnia Puluinaria dona ferrentur,
ac fupplicationes fièrent . Quem forte morem
ab impio Deorum cultu ad Veri Niiminis, ас
fandiífimorum Ecclefiae Principum veneratio-
. ncm, transferentes Romani Pontífices, vti mul
ta alia auertenda; Idololatriaí , íalubriter in Vr-
be Româ, ftaris Centenariis, obícruari prxce-
perunt . Quam opinionem noftram ipfi adeó
Romani Pontífices approbârunt,vt Ioannes
PicaRDVs, cognomento MonaChi, qui do- ¡eei.f.,di.
ûiffimè Boni fach vi и. de Ivbileo con-
ftitutionem interpretatuseft, exipíb Bonifa«
cit orefè audiuiffe teftetur vnam hanc In-
dvlgentiae Maximae , more maiorum,
Centefimo quoque anno promulgandae ratio-
nem animum eius permouifle . Quin ipiemet
Bon 1 fací vs in iùs Conftitutionis initio fatis
vetuftatem huius rei innuit , cum Antiquerum
habere^dám relat'mem, inquit, quodaccedentibus
D Ad
JO 1rs TVS RrcQjtrivs
Ad Honora^uem basilicam Princi-
pis Apostolorvm de Vkbe cencejfe fint
1 maçnœ Indulgent is & Rem'ßtones ptccatorum. Al
bert cvs ctiam Rosatensis, Sc Ananias,
anciqui iuris Pontifiaj inccrprctes, Indvigen-
TiA>,qualcs В >nifaCivs vin. publicauerat,
antiquiiïïmis tcmponbus in Ecclcfiâ receptas
ftnlïe reftantur : earumq'ue rertim vetuftiflima
Diplomara vidi <Te fe Rom« cum illamAnno
ieculari oo. cec l. inuiferet, Rosatemsis
«,*!*'**' ^Сг*ршт reliquit. Baptistes iniuper Plati-
uí.w. Na, in vitâ eiuídem Pontifias, fie loquitur: Iv-
в-iEVM quoque idem refulit Anno Millefime tre-
... ientefimo , quo plenam dtliñorum omnium remißio-
*ft£ Mm bis praStab.it qui Ltmina Apoßolornm vifitâf-
fem. quo genere loquendi fàtis oftendit inftau-
râlîe eumtantum Indulgentiam illam, non ve
ro inftituifle autprimùmin vlïim Ecclefia; in-
àuxiûe. Referimus enim quae iam ante nos in viîi
fuerunt. Qna loquendi ratione vfus eriam Cen-
iorinusdc LvdisSecvi-ari BvSjlongèantclua
témpora kmzx\s.TemporumjncpiïtjnttrualU qui-
hut Ludí ißt debeant referri non modo quanta fite-
rmt retro ignorai «Г; fed ne quanta quidem effe dt
beant fatur . Iuxta BonifacM teftimonium
at d>t>un. (quod fonè ¿hím¡T„ eft; primus enim Ivbtiei
FormulamDecretisaddidit, eumquc erudittfsi-
mum fuilîe temporum ipfius Annales teftantur)
aliud quoque fide digni/fimum eft Clemen
ts vw. Pontif. veré Opt. Max. qui iniuo
Diplomate Secvlaris Ivbilei, ritum hunc
ab initio naicentis Ecclefiae originem duxifie a£
ieuerat , quo accedentibus ad Baiilicam Princi
v pis
De An яo Ivbileo. • , y-t-
pîs Apoftolorum Priuilegia,ac Remiffiones cri
minum vberiores,concederentur. De quo Ritu
nofipfi in proceflu huius Commentarij paullö
diffufiùs quaîdam exièquemur . Ad ièrtse à no-
bis ièntentias veritatem iuculento exemplo et-
iam firmat Martinvs Navarrvs I. C.'no- «r*«í.i.*
biliilîmus è Iacobo Cardinale , vetufto
item ièriptore. Narrât enim AnnoSeculari ce.
ccc.ingentemmukitudinem cxlonginquis &
diuerfis regionibus confluxiife in Vrbem Ro*
mam, adíacram В. Petri Baíilicam viûtan-
dam: cuius rei cauiîara afFerebant Cenrefimi
Anni tempus , quo omnium culparum iordes
abluerentur. & tune prouecbe astatis hominem '>
fuiiîe qui recordaretur Patrem íuum iuperiorc
Scculo in Vrbem ad hoc iolemnc venifle: à quo
etiam admonitus fuerat vt, fi ad futuri Centefi-
mi tempus perueniret, paterno exemplo com-
monitus peregrinationem eam fuiciperet, tanti-
quebeneficij particeps fieri iàtageret. Addit ex
eodem Nauarrus , multos tum ex GMs , tum ex
halts , fuferñites fuiße qui eamdem remmem'tnif-
fent. Laudabilem fenex ille pietatem, fi Gallus
fiiit , haurire potuit à íanctiísimo Francorum
Rege D.Lvdovi co,qui pariter ex hac vitâ cef-
iurus, inter alia prseeepta quœ Filio Heredi reli-
quit, hoc quoque adiunxit, auclrore Gaufrido,
Yt Indulgentias , à Sede Apoftolicâ conceílas,
femper expeteret ftudiosè . Quare non iniuriâ
ÍTtjoSí|«» quorumdam commenta ,& ipfiusiPo- J*"",?*
Iydor i Verg i Li i (fi modo ¿pfius eft ; nam
Germanus quidam Polymneftor eius famam
trucidauit.) ißKrty!*» reiieimus , qui non modo ■•«?«<!..
г Ivbi-
5» IrSTVS RYCO.VIVS
IvBiLEi Stati Bonifacivm audoreni»ir'/^
fed Indvlgentiari i Ritus inuentorem, af-
ferere non erubeícunt. Enimuerö etfi resipfa.
apud Orthodoxes antiquísima eft, Ivbilei
tarnen nomen íerius receptum, ñeque ante tém
pora Clementis vi. Pont, qui Annum
Quinquageíimum íacrauit, viurpatum Iegimus.
Exemplum feili cet imitato Pontífice Anni Re-
ъ™Т'а' miísionis& Gratis apud Hebra;os , qui Chri-
ftiani IvBitEi tyfum aliquem geisific videtur.
mil re&iùs fimilitudinem dicere conueniat; cùm
Typus Veteris Ivbilei in die Quinquagefi-
mo Pentecostés à iacrâ Domini Reíiir-
K»+.«.t, reítione expletus fit: vt à doctiísimo Navarro
J '' ecuditè obíéruatum in Commentariode Anno
Iubileo. Fatendum tamen,cum eodem Nauar-
ro atque aliis, non parum fimilitudinis inter
vtrumque Ivbilevm reperiri. Quemadmo-
dumenim in Hebraeo terra âculturâ cefla-
bat, & grata laboris intermiísione fruebatur; ita
ab omnibus orbis Terras partibus in Vrbem
concurritur,vt ibi Chriftiani veram animorum
г.{.т. quictcm , à lafsitudine viae iniquitatis inueniant.
Et quemadmodum in illo Ms alienum remittc-
Mbuif. * batur, nexi & compediti foluebantur; ita nunc
vincula criminum dirumpuntur, & cbirograpbum
decreti, contrariant nobis, per mérita crucis Chri
sti, ас Sandorum, in Afylo Romano deletur.
Et ficuti exules Anno Sacro ad natalem terram
ac familiam redibant , agrique veteribus pof-
it.t f. íeííbribus reddebanturj ita quiiquis, filij prodigi
inftar, longé à paternâ domo profeâus íubítan-
tiam omnem abíumpferit, in grauam recipiturj
ftolâ
D e Anno Ivb i leo. J3
ftolâ noua íunocentiae induitur ; Vítulo íaginato
S.SynAkeos rericitur;& in adopdonem Fi-
liórum DcijVnde exciderat; csleíriíque Paradi-
li portionem Hereditariam reftituitur . Mérito
ergoAnnus IvBiLEVs nofter Placabius Domino
-vocabitur , in quo Vnüus rile Domini, Sc Satt- ,: .
äus Sanäorutn, perVicarium íuum Romanum
Pontificem,totoorbcterrarumpr!Edic'at M¿di< ifiu tu
■cinam contrais corde ¿aptiuis indulgentiant,& d*a~
fis apcrttonem: Mérito ob eafdem cauffas 'Annus
Libertatis; & R-emissionis : Mérito Annus
G£&*tiNANs,acFRVCTVOsvs>in tarn vberc Priui-
legiorú acGratixprou¿tu;Merit6 deniq- Annus
Sanctificationis dicitur , in quo per faluta-
rem Metanceam,ac eximix Pietatis Sc charitatis
opera , mundati à fceleribus Chriitiani iancli
Deo fuo , i Sc aeeepti Sandorum commuhioni .. .
redduntur . Fortunad huius.Anni Symbolum
pnsclanfsimum inuenio in Noaei Arcâ , qua?
ccc. cubitos Longitudinis , l. latitudims, xxx.
altitudinis habuifle memoratur . in quâ nume
rus Quinquag'enarius Sacras Libertatis myfte-
riumj Latitudo vero , cui dicatuseft, ddatatio- р{*ы.х ч.
пет cordis apud gaudentes Chriftianos , fiue
dilatanda charitatisfpatia Anno Iubileo , arcana D"/4"l"f •
quadam ratione, iignificat. Porro Noaei Àr-
cam Ecclefias Catholicas Typum gcffilTc , extra
quam régnante Diluuio nulla repentur falus,
certiflima Patrum au&oritas eft . Nauarchus
üliusNoxuSjííuc Noë,qui & fabricator, Diu¿- Cn j.
nis impedís fuit,OCTAvvs,& Рзиьсо Iystitia,
& QviEs didus , feptem fibi animabus ele&ae pu''.nl.i»
familia adiundis . An non hodie ahum hoe
D j inuc-
Itstyj Rye q_v tvs
inueniffc videntur Chriftiani Octawm Vma-
nvm,Praconem Iv$titia,Praconem & Gba-
ti*j NauiEcclefiae fcliciter praeiidentem: hoc
t(t, Arca illi San&iifimae praefe&um , in qui
ièptcm animae, flue rniuerius credentium Nu»
viíwühú meras, Septenario т5 rö^wefl« indice compre-
hcníus, qvjetïm inueniunt , & ш mediis tur-
bulenti maris flu&ibus ad Portum Salutis tuto
diriguntur? Inuenerunt certè, eamque Felici-
tatem temporibus íuis imputent , Diuinae
Clementiae gratulan quas talem in communi
neceflítate Orbi Patronum , Ecclefix fuse Prae-
ßdemprouidit, qui non modo in fluûibus re
gere, led & ipíos componere , pacalemque oli-
uae ramum extinâo bellorum cataclyfmo(quod
vouemus, & iperamus) portendere poffir . Cu-
m¡« pttft. ius Voti ivttr.uía» veiiiculis noftris, veluti ipon-
ibribus, abfoluam:
Hoc Duct, qua. mflri fuperabant criminafielt,
DifagieMi terris: pofuis ыт mitior amis
■dgnefcet Latiosfelix Germania fafcets,
Cafareafq, aquilas: torn duri bella Batan*
Odijfe incipient: tote Furor imfius erbe
Cedet, & athtriis vifet Pax anua regnis.

CA-
i
De Akko I vb i leo." et

С А P V T X. ' 1

1NDVLGENT1AE пвтеп Latió familiä


re . quo hodie jenfu Chriflianis vfurpa-
tum . De Satisfaflioae, lyne Purgatorio^
Thefauro Ecckß.e , Clauium Potefiate
ejuxdam è docinnâ Orthodoxorum pro'
lata.

jVm Ivbilei & Indvlgfmtiarvm


I eadem origo fît, nequc alio quàm
¡ iftarum nomine olim cenieren«
i tur,valgoque à Scriptoribus com-
I muniter explican (ùkant ; ope-
raepretium fortaTc erit fi , de I N dvl-
cent'ablvm ac Remissionvm apud Orthodo-
xos Au&oritate, & Antiquitatc , pauca in me
dium attulero. Pauca, inquam, vt in re iam las«
puYs a<Sâ, & à viris Magnis , Se&ariorum an-
tagoniftis, minutiffimè folidiiïîmeque difputa-
tâ . Indvlgentïa nomen ( nequis íciolus aut
moroíus, vt barbaram & ineptum , hocíeníu, lx,c.f.a
aípernecur) ab Impcratoribus äc veteribus I.C. *¿C¡T»¿&,
¡ta vfurpatum eft , vtRemifEonem quamdam
>&UbiK*v criminum , public« ferè laetitiae caulîà
conceíTam, proprièac íolemmter fignificaret.
Vnde Titulus eft in Codice Theodofiano de
Indulgent™ criminum , in quo nominatim Lege ( u 4f ,
tertiâ, vtobíeruatBellarminus^Remiífio quoad «•••
poenam Legibus debicam Indvlgehtia voca-
D 4 tur.
jé Ivstvs Rycctvivs
tur . Eas condonationes Indvlgentias ctiatn-
vocat AmmianusMarceUinusLib.xvi.&Opta-
tus Mileuitanus Lib. r r. ad ueríusP armen, his
verbis: Tempeflas perfecutionu peraäaeß^ & de$-
nitл eft.iubente Deo , Indulgentiam mittente M*.
xentio . Quare Impçratores qui huiuímodi rc-
rum liberales eflent, feribentium adulatione,
tÍ^'JÍm' ÍNDVLGENTISSIMI PRINCIPES ,in VeteribuS Mo-
nimentis quandoque norairrántur . Hanc igitur
vocem mutuati inde Theologi,& I.C". noftri,
Indvlgentiam vocauerüt,Pa?»x temporánea De»
obpeccata noflra debita, extra Sacramemum Pœni-
tentia, fuüum reUxat'tonem : [ic tamenvt Diurna
luflttia per appitutionem Maitorum , quae Thc-
fauro Eccleíise continentur , fatisfiat. Quae defi
nido etil per ib fatis clara íir, vtpote à magno illo
m.t.t! Ecclefix lumine Cardinale Bellarmimr ferc
muruata ¡ clarior tarnen fiet fi naturara ipfius
.Satisfactions. vnde, rei Indulgentiarias maxi»
me pendet explicado , breuiter expofucrimus.
Duo omnino Mala eííe fatentur Theologi que
jé peccaro originem fuam ducant: hoc Macule^
fiue Culpa , íUud Supplicij , yel Pœna , ipíorum
Schûix appellant. In confeffionequidem deli*
_ 4 ctorum coram Sacerdote, Chrifti Vicario , let
girtimè facta à Macula, vel Culpa, Chriftiani
expurganturj eademque operâ à poena aeternâ,
cui forcé étant obnoxij Jiberantur; euenit tarnen
fxpifllmè vt remiiTâ culpâ, & asterni ignis puni-
tioneiubbtâ, Pcena quaedam temporánea Dep
folucnda permaneat , ad quam opus fit Satisfa-
* s jüionis adiumento. Quae nifi fiat in mortalihac
vitâ ûue per nos, íiuc per Eccleíkm noftro no
minej
De AÍ4KO Ivb île о. 57
mine; Ignis purgatörij íupplicto, in altcrâ,ne"cef-:
íarió elucnda . Et inhacquidem vitâ, in qua
I Tempus acceptabile eft, 8c dies falutit ,paruâ faepè: ».c«. t.
operâ:Pcenitentia; irnpenía^acriíue Rcmiffio-
nibus in iubfidtum aflumptis, magnos cruciatus
cuadimus; in altera verá , qua; nouißtmum qua-
drantem exigit , magnis cruciatibus parua lue-
mus piccata, & ab iniquitatis , 'etiam minimae,
fcoria ad purum purgabimur, Sc eXcoquemur.
Qiiare terribiles ritos Prophetdrüm löcos in
cum ienfum ddducit. Magnus Auguftinus, "\?Meh;
liàias IV. Abluet Dominusfordesßiarum Ston , &
faHgüinem lerufalem Uuabit de medio eins, in fpiri-
fitwdicij, ¿r inßiiritu ardoris. Malachias 1 1 1 .Ip-
■fe quafi ignis conßans , & emundans argemum , &
purgabit filios Leui,& colabit eos quafi aurum & ar-
gentttm . Ideó fortiflimus Crristi teltis D.
Cyprianus, felices eos exiftimabat qui aceibif-
"ßmi etiam Martyrif pœnis tolerütis , ignèm il
ium expiatorium euadercnt : acfi aliquis óbo
lo vno numerate talcntorum aliquot impeniam
'redimeret. Verba ipfius lunt с Libn. 1 v.Epifto-
larum : Aliud eß longo dolore pro peceatis cruciatnm
emundari, ¿r purgari diu igne- aliudpeccata omnia
foftone purgâjfe . Ignis certè illhis pcenam omni
bus pœnis ас iùppliciis , quae in hac vitâ tolerari
poffintjlongè gräuiofem efl'e,atqueacci"biorem,
ex Veteri Ecclefia: Traditione , & SS.Oypria-
tio, Auguftino, Gregorio, Hilario Arelatenfi,
V.Beda, aliiíque Ecclefiafticis Stíriptoribus,
Theologi noftri affirmant . Quamobrem nihil
mirandum fi tormenti huius acerbitatem leniri
fibi pctat Prudenúus,pius & eruditus Poeta. fi~ 1
58 I v s т v s R у с Qjr 1 v s
At mihi lartarei fatiseßß nulla mimßri
Оet urtat fuetes, auida пес flammagebenn*
Vetteret banc «штат , merjamfornaiibui tmk¿
Eßo cauernofe , quia ftc pro labe neceffe tß
Corpoteâ, trißis me forbeat ignis Auerno:
' , Saltem mifß os incendia lenta vapores
Exhalent, aflufa calor Ungüente tepe/!at.
Lux immenfa altos,& témpora vmüa monis
Glerificent; me poena leuis dementer adurat.
Scuerinus quoque Boerius (quod nefcio an ha-
xa 4. * demis obièruatum fit ) verbis Diuinae Phibfo-
lat' phiae , magna ammarwn fupplicia роЯ defuptltm
motte corpus relmqui affern r quarnm aliapanali
acerbrate, alts purgatoria dementia exerceamur.
Vbi duo notabilia i,,hiT» confideranda. funt^
Magna fupplicia, & , Purgatoria dementia. Suppli-
ciorum enim magnitude» ea eil in Ignc , quam
dixjmusjciemcntia verö Deietiam lllhic, quod
t.i r. . animae illae confumpta nonftntyabfque vllâJJ>e, пес
œternis ignibus,prout forte meruerant, députâ
tes Rideanthaec & iubfànnent iubftridä nare
te г «i» *>*««'<г.0.| quidam5& argutuli (vt ubi videntur)
Sedtarij noftri aeui quafi anile delirium , aut
íomnij interpretamenta , vel fabellam aliquam
(vti ludere ipfis Übet) è Platonicis íubíelliis có-
fi&am; illi, inquam,
, qui ßultitiam naufeanl,
Mt vt'putentur fipere.cielum vitupérant.
Rideantverô miíeri , fubfannent , vitupèrent;
ego cum vniuexiä Ecclefiâ, quae hanc doéfcri-
nam conftanter fempcrtenuit,& cum talibus vi
ns, bonifque omnibus, anilitatis,vel,fi quid de
tenus eft , accuíariab ipfis malo, quam inter
Л Thaïe
De Ahho IvBiiEo.
Thalctcs coram aut Solones fatu* Sapientiap
nomine cenlcri.At Ii quis forte ex ifto numero,
Dei miferatione , refipiicens, & ad iè rediens,
pharmaca quaereret peftifera; opinioni amouen-
dae;is ea videat quae è S. Scripture? libris, Vete-
rum Conciliorum ac Patrum au&oritate, de
PWtgáttrif Ignis íupplicio, FranciícusTwrrianus
Libr.pro Canonib. Apoltolor. iv. Boetius Epo
in Appendice Syntagmatis de Indiugèntiis,
Ioannes Garetius in Aflèrtione fuá , Cardinalis
Bellarminus in ControuerfiiSjGregpïius Valen
tía in locis Thcologici$i& alij quamplurimitcrir
ptores Orthodoxitradiderunt . Huic íupplicio
euitando , vel emolliendo, rft »i/â»JCÈ «MHftHui
medium ab Eccleûâ Sandâ proponitur : cu- .....í
ius precipua opera illud Raphaelis. Archangeli
didum in HiftorLâ Tobiae compleditur; Ben* г«м».
tft Oratio, cum leiunio,& EleemefynL Sicutenim
auium corpora duarum remigio alarum libran-
tur, ac lurium tendunt; ita Oratio , quae inftar
A quila:, volucrum Reginae, altiffima petit , ac
tieuat10 mentis in Deum tß, felicius fimuolat fi
duabusülis alis appofitis iuftentetur ,& à terra " ' '
eleuetur. Atverocúm¿' è. vulgatolurifconiul-
torum pronunciato , Pana debeat reßondere deli.
¿fe; fit íaepcnumcro vt grauiilimis peccatis ad-
mílfisvix lcuiter Deo offenío íatishat : íiue id
animi focordia impediat , íeu corporis imbécil-
litas, aut vita: huiuíce breuitas animi promptine-
dinem intetrumpant.Manet ergo obaerata Deo
anima, & quamuisob Sacramenti Peenitcntias
virtutem eternas pœnas euadat ; caelefti tarnen
Gloria;, propter adbçrcntemûbi labern, adhuc
. ..-t\ tranfleribi
éo TVs т V s R. y с civ i vi *
tranflcribi ñon poteft. Qnpríum igitur fugiert-
dum.in tanto periculo , euiufue tuncauxilium,
autíubfidium,implorandum ? MatRis ícilicét
BeNIGNÍSSÍMS., E CCLESIA ROMANACATHOLIGÄ,,
aux, Filiorum inopiam aut imbccillitâtcm mi-
ferafa,ip(a pro Filiis íatisfacit, impenfis^mcom-
párabfos ilHés Theíáurí diuitüs , quem ex San
guine- Redörnptoris, Deiparce Virginis , Iufto-
rumqueórhhium Mentis cötleftum ,velut San-
üius quoddam Aeranum , aut Аъряюч
poffid'etyift publica neceflitate per Supremum
Sacerdoteí^iiiberaliter dífpenfandum. De quö
verc pretioíb Theíauro GRegorii iiit Pont.
ы-вцш:' Max. *3 verba 'prctiofa proponam:
ми. Dormnus {¿\nqüit А ас ЪеНеЩШ nosier Tesvs
Christvs quipro ineffabiii chántate fuá-fetui
..■.•i forman, acñpietfs ■ , асегЬфнялт Cruets mena»
fubire dignattu esl , vi De& PMri genus bumanum
reconciliara ', atque in forte») ЪегсАиту&тмуОг
caret-, velens noslra flénlms /мсиггеге imbéalittati,
& donum 'hoc pretiefiptmo fyfius: SANGv.ik:E ;ítfr
piofiUs tmummicare; nekffit ,poft Regenerationis
ЫилсгиШ^ opponumtii äußern Diuina Uiferïcorr
día deeffetftíhfidium; В. Регв-о Apoflolorum Brin?
dpi, eiufifo dèinceps ßcceforibus, fuis m terris Vtca-<
rijs y fantlf. С ATHOLICA R омАкд - prtpo{itii
EcctÉsia {qua Caterarvm Omnívm-'Caívt»
Mater, et Magistra eft) poteßatem dimit*
tendí peveauplenifsmumreliquit : ас Thesavro
pratereaimthenfa Mermtiítn eiufdem Ta[stents, cut
etïam Ülorioftfsirm femperVirgmis Mau*,, om
niumj¿ Sanäorum Merita aeeedimt , idcircb ditauit
JßcclefMm'iSponfamfuamz cumjj prsiiSttt В. Pe-
.. ,ii ristri TRO,
D в Anuo Ivbiieo. 6i
TRO, (fßicceßbribus difpenfandttm commifit, vt ex
to cateri Fideles pro tcmporaUbus pañis, ex remifs'u
culpis ftpiiis remanenúbus, aifatisfaciendum adiu-
ti, adperapiendes caleílis Gratta fruäus expedition
res redderetur. Qua? ideo hberaliùs adícripfimus
quod do&rinam de Eccleiîae Thciàuro , im-
menfis aliorum voluminibus clauiàm, breuiter
ac eleganter apenant: pond us etiam habeant ab
illo prolata, cuius labia cußodierunt fáentiam , Sc **'"'•»•
e cuius ore, tamquam Sacerdotum Sacerdotis.ac
Diuinarum rcrum interpretis iummi , Legem
mérito requirimus. Enimuerö Theiaurum il-
lum immenfum ,vt eum GregOrivs appellat;'
iticonfumptibilem (ficuti à Clemente vi. in Co-
ftitutione illâ pulcherrimâ vocatur) íolus Ro-
Manvs Pontifex, tamquam Dei In Terris ■■-*
Vicarivs, Ac Legittimvs Petri Svccessor,
difpenfandum , fidelibufque per Ecdeiiœ Sa
cramenta diípertiendumj folus Ligandiatquc
Soluendi Poteftatem primariam , clauefque re-
gni cçleftis accepit.Quam Poteftatem etli nullo ' .
non tempore PötificalisDignitas in cœtu Fidc-
lium exerceat , Anno tarnen illo piense Remií-
fionis,ac iolidçLibertatiSjAnno.inquam Sacro
IvBiLEo conícientiarum vincula liberaliisimè
foluuntur , omnifque Fons gratiarum ас caele-
ítium chariílnatum largifsimè aperitur . Solis
tarnen credentibus aperitur; dicente oráculo il
lo Byzantino:PETRvs a Fino, fuperomnes qui еьы.нмь
Filii font, poteftatem accepit,non vt Mofes ingen- ^е'я'
te vnàtfcd 'mvniuerfoterrarttm orbe , »#/îFilii
verbis: Pasce Oves Meas . Cui Magni Au-
guftini teftimonium adiungam ex Orbe noftro ****
Occi-

/
6l IVSTVS RYC Q.V I V s '•
Occidental! : Quis plebeium Pifcatorem [dePE-
*ro loquiturj facile credcret Principem Regibus
«bfiflere, Regesfanäificare, Regms omnibus impera
re, Mundumfranart legibus ,Damones calcare fub
pedtbus, iubere virtuttbus , calum bomintbus aperire
cum vellet,claudere cam placeret: immortale regnum
cottuerfis donare,negare peruerfis: mérita Mündt со -
gnofeere, culpas (¡y crimina bominibu» relaxare ! O
maßimelnlis, ó immenfa poteftasl hominem in terra
fofiium t enere calum\ ecce ad nutum Petri Di-
him Verbi claußra pateßunt. acceptt enim clanes re-
gni ulorum à Christo vt,folutis vinculis deliclo-
rum j aperiretxredentibus c*lum. Age igitur quik
Îuis pius , quiíquis Orthodoxus , qui cathedra,
'im communiene fociaris , inaeftimabili hoc bo-
*"*' no fruere,Deo gratus efto. Tu verö quem , ve-
tere & inextricabili nexu, vel criminum compe
des obftricbrm tenent, vel impictatis aut Haere-
feónlaquei prsefocant, &ftrangulant; excute
iMkiin» inie]uitatisiugum,& ad Romanam con-
fugicns , Diuinâ fi forte miièrationé liberatus,
|умм>|. iubilum illud Dauidicum incine ; Anima ncflra
ficut paffer erepta efl.de laqueo venant tum. La quem
contritus cft, & nos liberatifttmus. Adiutorium no-
flrum in nomine Domini, qui fecit calum & terram.
Adiuua, ô Magne Deus,csli & terrae formator,
cordium reformater; ac Votum hoc miieris iftis
proípera & fortuna.

С A
De A NN О ï V В I 1 E о. 63

С A P V T XI.

Antiquität INDVLGENTIARVM ас RE
MISS lONVM ampliùs adfrta . T> (cri
men inter has non reiïepofitum . Marty-
rum Libelli Lapfis dati . Quid fuerit
Pacem exorarc ab Eccletiâ./AWX-
GENTIAE olim varié appellau. STA-
TIONES GREGORIANAE,fed GAE-
GORIO forte antiqutores.

Ndvlgentiarvm vfum,qucm
Sedarij ferè omnes noftri œui , vt
nouitium & nupcr natum com-
mcncura, cxplodunt , iam ab ipfis
Ecclcfise incunabulis conftantcr
in câ viguiflc ex probatis S. Scripturs teftimo-
niis,& SacrisMaiorumTradinonibus , conftat.
Nam (vt ca praetermittam , quae ex Vereris et-
iamTeltamcnti Libris, & Hiftoriâ Euangelicâ,
iithuc ípcdantia afFeruntur ) de Corinthio
inceftuoib apertum D. Paulli tcftimonium eft,
cui Indulgentiam ipfius deli&i , citra plenam
tarnen iatisfactionem, mentis fuis & Eccleíiae ei
applicatis, miíéricorditer conceíIiíTe declarar.
Verba Apoltoli funthxc: Cui autent attquid do- *• с».ь
nailii, & ego: nam e¿o, quoddonaui , fi quid dona-
m, propter vos, in ferfonâ Chrißt , vt non árcumue-
niamur à fauna . Atque hanc eile Do&oris
gen-
64 X-y-ß-T * 8
gentium in ifto loco ièntcntiam Primarius,
Thcodoretus, D. Thomas Aquinas , & Ortho-
doxi quamplurimi affirmant, quorum veftigii-s
•''"^•'■''iniiftensdodiiîîmusBellarminus, nihil ait co-
rum quae ad Indulgentiam conícquendam à
Theologis deíiderantur , in pœnitente Corin«-
thio, dcfuiíle : qua; qualia fínt commode apud
ipfum videbuntur . Neque ifti tantum aliquid
indulmm ab Apoftolo,{èd & plurimis аШ fimi-
lem Rcmiflionem
•.ы* V £p¡fl-0iá fa&am
a¿ Coloffenfes: Quifubindicant illap*f-
nuncgaudto in in

fienibtts pro vobis, & adimpko ea qum defunt pajito-


numChfiflimcarne mea,fro corpore eius., quodcß
Ecclefia. Quem locum,etu paullö obfcuriorcm,
fic illuftrant Theólogi, vt nonnulhs qui apud
Coloílcnfes, filie alibi, incorpore Chrifti My-
ftico , quod eft Ecclefia, poiiti nondum plenè
propeccatis lilis Deum per Pcenitentiac opera
placäflent, aliquid dc pcenarum fuarum mentis
Apoftolus adieciíTe íe dicät, modo, quem vo-
cant,fupererögatiohis ; ea qux defunt paísionum
Chrifti ,id eft .corporis Chriíti,fiuequorumdam
cius corporis membrdrum,íupplensipfe Paílio-
íium ííiarum vinculis, ac Martyrio pro Chri
fti nomine & honore tolerato . Neque aliam
huius loci interpretationem edidit vir doclif-
fimus ac religiofiflímus Antuerpieníium Ami*
ftes loannes Malderus , in libello Orthodox*
lnftttutitms , quem Typis Plantmianis , lin
gua, Bélgica , nuperrimè euulgauit : cum*
que vel vnicum Paullinum locum comproban
do Indulgentiarum Thefauroin Eccleùâ fuffi-
t»t. и ¡*- cere,olimetiamputauit V.C. Boetius Epq An-
*' ,' teceflbr
' Г ' ' '
De Дико Ivb Fleo.'
teceflfor Academias Regias Duacenas. Qua in гс
magis audiendum cum puto quam in diierimi«
nertlloquod inter Inàulgtnûam ас Remifiionem
pofïiit, ingeniöse magis fortaisè ас íubtiliter»
quàm veré: cùm íicri noftri DD. JApfäat vera- ых„„,„,
3uevoce vtantur,& nihil inter hxc i nterefle à
oditsimo Nauarro etiam demonftratum fit: с„ттм /»i
iolâ differentia, quâ Genus à Specie differre ío- я"Лш
let, excepta. Polt A poftolorum témpora Ter- 1>ы»«№
tullianus,quiproximè caattigit, Martyres fuo "*''
œuo Lapfis Indulgentiam elargiri confueuiiïè,
iùpplentcs inftar Paulli , quod deerat Paßitnum
corporis Chrifti , in paffioneiuâ , hiíce verbis af
firmât: Vax Veßra [Martyres] bellum eft illi[Dii-
bolo ícilicetJ Quam pacem quidam in Ecolefiâ non <
habentes a Martyrtbm in careere exorare confitente -
runt, quo in loco Pacemexerare nihil aliud eft,
tefte Pamcho,ac Rhenano,quàm poslulare reci~
pi in im cemmunionù, vnde metu períecutiomm» . i
infirmi & inftabiles quidam exciderantj fimul-
que veniam íui delicri,per Martyrum preces ас
mérita , impetratam voucre . Solebant autem
Epifcopí, Martyrum çogatu impulfi , quem Li-
bell® deprecatorio cxponebant,cum iftiuimodi
hominibus mitiùs & indulgentiùs agere.toram-
que iniunftam Pœnitentiam, aut magnam eius
partem,ab humeris coram auferre: quod è D.
Cypriani Martyris & EpiícopiíandiífimiEpi-
ftofis paffirn apparet . Qua in re cùm Martyres ч+-+*Щ
facilè íe exorari paterentur , atque hinc difcipli-
ns Ecclefiafticœ ièueritas collabi videretur , his
verbis fuauiter abeodem Cypriano admoniti
funt, ac cautiores effedi : Ideo peto vt ees, quos
E ¡pfi

i
66 Ivstvs Rycq_viv9
ipfiv'tdetis, & fioßis, quorum Pcenitentiam Sat isfa*
clioni preximam confpicitis,defignetis nominatim li
le Ho, & fie ad nosfidei ac difeiplinît congruentes Z/f-
teras dirigatis . Duo icilicet caueri à Martyribus
praecipiens, ne ignotos fibi commendarcnt , aut
non íatis perfpe<äos j tum ne pœnarum íuarum
mérita quibuíuis tribuendo eos, quo minus pro
íeipfis aliquatenùs fatisfacerentdccurosnimiurri
redderent, ас in Pœnkentias opere negligentes.
Pcrabantautem pracipuè Martyres pro Lapfis
flicappclla bant cos qui minus in Fidei Profcf-
ííone Períecuúonura tempore confiantes fue
ran:) quöd eorum erat,tefte D .Cypriano , gra-
nißimum & exiremum deliäum-, atque ideö non
niíi maximis menus, ас iuftitiae opeiibus , qua-
lia apud Martyres crant , del end um ас condo-
nandiim. Pacem crgoiftam , per Libellos Mar-
tymm impetratam , ad yfum Indulgentiarum
iam tum in Ecclciîâ receptum pertinuifle , is
quemnominaui, Pamelius, cum BeUarmino,
Maldero , atque aliis conftanter tradunt . Hoc
etiam ampliùsà BeUarmino adiungitur : Epifco-
fos dare folttos lndulgentiam ad preces Martyrum
non foliim vt Martyres bonorarent , & ad confum-
mandum Martyrium accédèrent; fed etiam quia vj-
derent mérita Martyrum poffe communicari cum
Pccnitentibus, & acceptari Papones eorum pro Sa-
thfaäione ,qna Lapfis panitemibus deerat : atque
it* veterem Ecclefiam ad Thefaurum etiam refpe-
xiffe cum Indulgtntiat daret.Qmm tamen doctrt-
nam Tertullianus, in Haíreíim Montani lapius,
ita repudiauit, vt in jibro defudicitia plane ne-
gârit quod anteà in Parjenefi ad Martyres pic
De Anno Ivb i leo. 67
ас inftè affirmauerat г íníolentía quídam ani-
malia imitatus , qui lac ab vbcribus propriis ex^
prcflum impadâ calce proturbant3ac in cœnum
efFundunt.Iacobus Scucrtius, qui nuperrimè
contra Atheos & Hœreticos ícripfits putat ab
eodem Tcrtulliano fub nomine Venia 8c Secun-
dt, PœnitentU Indulgentias noftras inteiltgi , quae
Apoftolico Seculo Mifericordi* dicercntur. Di-
ci autcm Secundam Pcenitentiam , quod noa
circa culpam peccati , eiufquc SaGramencalera
*bfolutionem ; íed circa eius pœnam, poft exo-
mologcfinj reliciam , condonandam ac remit-
tcndam, verfètur. Venia certc nomcn in hac re
etiam pofteri viùrpârunt, & Indujere ídcmef-
fe quandoque quod veniam darс ,■ Nonius item
Marcellus obleruauit. Tertullianicum séuuni.
fubíceuta funt antiquiifiraa Concilia , N 1 cae-
kvm I. OECumemcum, Ancyranvm, Neo-
CaÈSaREENSE,CaRtHaG INIENSE, LaODICE-
nvm & Agathensb Prouincialia, in quibus
Epifcopis facultas conceditur. Pcenitcntiam in-
iuncbm per Indulgentias relaxandi. Quod in
Nicaeni can. xt . fiue, vtaliâcditione.xi 1. dici-r
tur ^liquid humanius de ferio Pcéniteutibus cogitare.
Ad inferioris aeui Concilia С i a ro mon tan v m,
1,-ateranensia duo, Lvgdvnense , Sale-
GVNSTADI ENSE fiue MoGVNTINVM, VlEN-
NENSE, CONSTANTIENSE , BaSILEEnSE Sc
Tri dentimvm non deicerido, quod *ni$Uui ^^„^
noftrorum mos fit ad cxpreiïbm Dei Verbum, ,WB>
íiquando vrgentur, aut antiquiísimi cuiuique 1
asulmonimcnta velle confugerc . fic tamen vt Г
dum ab his çonuirj,cuntur,vndecumque tapien*
Ei- tes,
68 * Ivstvs RrcQjrivs
tes, ca itcrum damnent : quod in iùum iènfum,
quo iure, quaque iniuriâ, detorqueant: at,
Quo teneos vultus mutantem Protea nodo?
qua vel arte vel aftu ftringas ilium, qui
principio l«o i nt¿Hí» bien yíttr fäyintfr,
in^tí.mde AÙT«ç iwnru ¡g«x«F, до wù'(i»btt,ii$ï ftv/mf ruf,
pjntvr» fe- Tint* à'iyçh và»f, ДО JivJjie» u^'*"^!*"}
«"i* от. Antiquifsimç autem eius coniuetudiiiis,quâ vel
ï"tic"m' ™ à Concilio,vel à Romano Pontífice , Epiícopis
«pu «ГоГ. facultas indulgcndi publice Pœnitentibus con-
êl!pL<c«. ce^itur, prsclaiüm eft Monimentum in Epifto-
la Nicolai I. fan&ißimi & religioiißimi
Î" 'it'.''"' Pontificia, quam fide R henani , vt cam in vetu-
'h*Z"ua. ftis membranis inuenit, deicribimus:

NICOLAVS EPISCOPVS
SERVVS SËRVORVM DEI
REVE REN DISS. ET SANCTISS.
RATHOLDO EPISCOPO
S. ARGENTORATENSIS
' ECOLL'SIjE.

Vm vniuerßs Mundipartibus creden-


Щ ti«m agm'ma Principis Apo-
щ stolORvm Liminibus proférant,
MlMW^Ñ quidam Vir nomine N.'wr« V.B.
ЁШ&ъЯ&Ж Epjflolamgcrens, quam noßro contu-
Ut Trafulatui. cuius paginan perlegentes, Matri-
cidam illum eßecognouimus. quofaäo multis fie-
tibus contriflatt fumus , lacrymfy profufis valdè
iolumm. idcinopratcipmus, & Patrum Almo-
rum cenfurisßatumus , vt ¡ub Pcmitentia mg»
permanent , tu vt pet vmm Annum Ecclefum
1 non
D ■ Аяно. Ivbiiïo. 69
non ingrediatur-, fed antefores Bafiliœ orans ac
deprecans Deum perfeueret , qualiter tanto en-
pi.mtr ¡>iando. Completo yero anni curricula tñ~
troeundi in Ecdefiam bcentiam habe.it , tarnen
wer audientes jiet,& nondum cStkttnicet.Com
pleto dutem trium annorum curricttlo facr<e com
muniants tili gratia concedatur . Oblattones verb „
non offerat , nift pofl quam aliorum feptem anno-
tum curricula expleantur. In bis amem omnibus
«.mis atque temporibus carnem non nianducet.nec
vinutn btbere prafumat, exceplis feslis diebits atfy
DtminiciSydr à Pafcba vfque ad Pentccoflen. tt
quacumque ire voluerit, nulla vehículo deducá!иг,
fèdpedtbusproficifcatur : arma nonfumât , nift
contra Paganos. Iciunet autem tris dies per Heb-
domadem vfque ad vefperam . A propria qmdcm
лс legttimâfuà contuge non feparetur,ne fornua-
tionis vorágine corruat: quoà nolumus, пес opta-
mus. Si autem ame trium annorum eutfum finis
vit* illius adpropinquauerit ,corporis ¿r fanguinis
P. N. Iesv Christt particeps fiat : [.пли- -
tem¡ vt fupràflatu'imus, cuneta effteiantur . Ta
rnen ft tllius conuerfationem.rjr lacrymarnmfon- г|-1т1_«_
tern , in omnibus videritis fiortdis aílionibus , ¿r
epttmisoperibus,pullulare,H4ti*n Ivs Circ*
EvM SOLLICITVDO VestRa Pervigil
Apparent , mitifa omnibus dcmonliretur.
Optamus Vos in Christo bene valere.
In quâ equidem Epiftolâ , & Solemnis ad Vr-
bem Pcregrinatio , & Caiuum (quos vocant}
grauiorum Summo Pontifici reieruatio, & vc-
tcris in enormi deli&o Pcenitentiae rigor, & rc«
Uxandi cam,li opus Epifcopo viiùiii,per Indul-
E j gentians

4
yo IvsTvs Ryci^tits
gcntiam Ritus tamquam in fpeculo íummatim
Ipeclanda cxhibcntur . Notanda etiam illhic
/ -formula : Hutnan 'tis trga Vœnïumtm лррлгеге;
non abíimilis lili, quam è Concilio Nicaeno ci-
taui: Humaniüs altqutd de Pawenie cogitare . Vt
ReLixatio vcl Rcmifsio huiufmodi etjam Ни-
mamtatis'nomcn habuilfe vid,eri pofiit, qucrn-
admodumolim Venu, Altfericardit, Тлей , quo
íenfu Humanität Dufiliei opponitur, fiue Rígori
Uli, qui à Pcenitcnte víque ad extremum qua-
- tirant era íatisfieri pro admiísis petitrqualis ofim
Rigor in Canonibus Pœnitcntiahbus, primige
nio Ecclcfía; tempore íeruatís, prœicribitur.
Succeflère primigenia illis temporibus Statio-
^ nés , ab inftitutore Pontífice , Gregoriana.
di&a?, quas ille vocabulo iam olim apud Chri-
ftianos recepto fie appellari décrétât, dum íacro
leiuriiorum tempore ftantem populum in Bafi-
licis Martyrum detinct.Deoque ad eorum Me
morias fupplicantem , largis Priuilcgiis ac Rc-
îя + . ?.*«f. miísionibus exornar. Nifi rortè, iuxta Theolo-
v. .„,.
5««; í%m. gorum nobilium fententiam , antiquiorhicRi-
tusfit,à Leoñe ícilicetl. fiue Magno, profe
cías, quera primùm huiufmodi íupplicatibnes
ordinale ícribunt,quas Gregorivs deindefo-
и Jemniùs 5jp apertiùs indixerit, nomine Statio-
" ' nvm indico. Idquc eo verofimiliùs mihivide-
tur,quôd nonnuila Apoftolicis temporibus infti-
tura ad Pontífices aucîorcs relata iint, ob cam
maxim è caufiàm , quód jpfi decretis fuis ea fir-
nuuiilèntjne à Sectariis,qui Ecclefiafticas Tra-
ditioncs contaminare folcbant, vitiarentur, aut
iu contratium decemerentur. Clemens etiá vi.
ànon-
с

De Anno I ver leo. 71


Inonnullis Anni Ivbii-ei inftifutor eft habi
tus, ob noraen ei Anno datum, ctfi res ipfa , vti
probauimus , longé antiquior eft , atque vctu-
ftior. Pontífices deindealij, iuftis legitimar —
que de cauísis, quà in ipia Vrbe, quà Orbe vni-
Uerio, ftudia Chriftianorum, acpiaeorum offi
cia, íauore benigno proiècuti , facros INdvl* '
"GENTiARVM Thcíauros, in hanc vfque dicm , li-
beralitcr effuderunt: quorum íeriem per aetates
accurate diftinclam apud Baronium, Bellarmi-
num,Seuertium atque alibs,curioíus Lector vi-
debit. Mérito igitur Concilium Oecumenicum
Tridentinum,ungulariDeiOpt. Max. benefi
cio astati noftrae conccflum , de Indulgentes fie
loquitur: Cumpoteñas conferendi Indulgemias к JjJ»-*
Christo Eccleftxctncejßftt, atqaebuiufmodipo-
teñate diuinitus ftbitraditâ. Antiqvissimis Et-
iam Temporibvs tüávfafuertt, Sacrofanäa Sy
ItodUs INDVLGENTIARVM VsVM ChRISTIANO Po-
tvLo Maxime Salvtarem, & Sacror. Con-
cilior. Avctorjtate ^robatvm in Ecclefd
tffe rttinendum doctt & pwipit : eojife Anathemate
damnât, qui aut inutiles ejfe ajferunt , reí ел/ conce-
dendi in Ecclepâ potefiátem effe negant . Viderint
illí qui negant, qui (vt D.Cypriani verbis vtar)
foft diu'inum iudkium, pofi populi fuffragium , pop
coepifeoporum cenfenfum , ludiecs íe non iam -
Concilij, fed Dei, faciunt . Deum cnim ipfum
contemnit, qui eum in Concilio iußorum, ¿r con- р/***-1"*»
gregatione S&cciiotú, loquèntem contemnit. In í (
leraíalcm namque, in Ecclefiâ fuá vnicâ & ele
cta, fuprcrnusiue Rex, quouis Rege fapíentior,
wßauit Lernt as Sacerdotes, & Principesfami-t¡Pm¡,0
E 4 lurum
72 1rs ту s Rycq_vivs
Harum ex ifratl, vt iuáic'mm ¿r cauffam Domini iu-
dicent vn'merfi$ habtut$rtbus em. Tuquiiquiscs,
ô Scdarie, time Dei iudicia , qui iudiccm eius
Ecclefiarn audirc conteropíiífci.
_

С A P V T X t I.

JNDVLGENTJAE omni лио pie peregri-


nantibus data. Peregrinationum apud
Orthodoxes Veíuíías: qua Hierofoly*
mas, tjr in Vrbem femper celebérrima.
Hacolim Annuafuit ,• vti Praeíentacio
ad Limina per Epijcopos facía: quid in
eâ deinde mutatum.
í
[йРЯУ!ч^ Lurimas eíTe cátiílás Indvlgentia-
И <&$l)'$ RVM concedendarum nemo igno-
rt^ S® rat> Inter has non minima àScri-
цШ, ¿¡¡XtÉfe ptoribusadferriíolet, Peregrùtâtia
ùvSsv&Jar ad Loca Sánela acRelligioía'quod
i ab omniœuo receptum fit, fiue ad Sepulcrum
Redemptoris noftri Hierofolymas,fiue ad Prin-
eipum Apoftolorum Limina in Vrbe,fiue ad di-
ueriorum Martyrum aut fànctorum hominum
Memorias alii s in locis profieifei. Atque cas ait
и jii>f*t*. Indulgentes Innocentius legittimè , non tarnen
r~*¿%m. plané gratuita concedí , cùm labor itineris iis
adiunâusfitjplurimaquc itinerum incommoda
& pcricula neceíFarió exantlanda. Quem labo-
rcm ac rcligionis feruorem in populo Chriftia-
*o magis excitantes Romani Pontífices , quà
tranima-

r
De Auno Ivbiho. 73
tranfmarinas profe&ioni ad Sacra Syriae loca, ,
<juà in caeteras Orbis partes , ad ,Reliquias Di-
uorum venerandas , peregrè profieifeentibus,
larga Indulgentiaium priuilegia conceflèrunt:
immö grauiifimum fulmen 111 eos deftrinxe»
runt, qui Apoítolorum Limina , íeu aliorum
San&orum Oratoria , vifentes peregrinos ca-
pere, íeu , rebus quas ferrent ípoliare , tentauif-
íent. Hîc vero Aiiftarchosnoléros,TÍr{,ínquam,
«Ti£«í¿!ü{ iníurgentes videre videor & totura
iftud ad Loca Sacra peregrinandi genus pecu- <
lantiíplene ridentcs : autpotiùs conuerío polli-
ce,quafi in Ludo aiiquo Gladiatorio , damnán-
tcs. Quapropter nonnulla , qua; de ifto Ortho
doxie Ecclenas Ritu in adueríaria mea conieci
adueríariis noftris proponam , vt his confpectis
fi forte reíípiícant: & noftros homines fui in pe
regrinando íuícepti laboris minus pigeat , aut
Eœniteat. Et inprimis ( Peregrinationibus He- >j
raicae gentis pnetermiffis , quas iam alij attige-
t\mt) Salvatoris noftri exemplum , puriffi-
masque V^ginis, eius Parentis, & Sancblo-
8EPH ac diícipulorum , Hieroíolymas ad En- ^
caenia & diem feftum profe<äorum , Orthodo-"
xis omnibus adeö valide patrocinatur,vt vel hoc
fob omnia Haereticorum fibila extinguí, omnfcs
in aduerfum conatus infringí videantur.Praelu-
xerunt etiam piae huic coníuetudini Tres illi
Magi Orientalcs,diuino fidere per longinquum
iterdueb ytvtntrent cummuneribut aderare tum,
in Bethléem, qui natus effet Rex Iudtorum. Hoc
item docuitfe videntur illi, quorum fides ac re
ligio , in Euangclio & Adis , laudata , qui
-■' ; E j ad
74 Ivstts Rtcqjtits
âd Chiustvm, in vicos ас ciuitatcs, quas introi-
bat , ad Apotrólos Hicroíolymas , cum «grotis
íiiis atquc irifirmis , prore&i, mcrcedem íanita-
tis, vclutPietatisfuae intimai, retulerunt.Quin
Pios omncs, claffico veluc cantato, ad hoc Re-
ligionis ftudium adhortatus eft infij»nis Christi
«m Buccinator Iíaias , cùm multis ante íeculis Se*
fulcrum emfuturumgloriofum, accurrentium ict-
licet mulcitudme,prsccinuit, Rex item Prophè
tes, cum nomine peregrinantium Chriftiano-
•»feilt, ruminionuit: Adorakimus in loco vbißeterunt je
des eins. Ipfe etiam Saluator non alia ex cauffâ,
abiturus ad Patrem , imprcib in monte Oliua-
rum pedum fuorum reliquit veftigia, quàm vt
Fideles ad eaamplc&enda, vcncranda,adoran-
da, impeniiùs excitarentur, & vchementiùs in«
flammarentur. Quâ in rc Religioûffimi Princi-
Ufiijtrtt. pis Constantini>& Avgvsta Matris Helenä,
> TugujùX,. pietas emicuit , dumexpurgato à Gentilitiâfu»
*7' perftitionc Sepulturas & Pàflîonis Christi lo
co, œdificatifque illhic Oratoriis , Chriftianos
populos ad loca illa frequentanda magis ac ma-
gis excitârunt. Quanta autem ea frequentia rue
nt , quantuique ad fan&iffima loca confluxus,
B.Hieronymus, corura inquilinus,teftatur,Epi-
ftolâ ad,MarccHam: Longum effet, inquit, ferfin-
guto Atdtes cúrrete, qui Epifcoporum, qui Marty-
rum,qui eloquenttum in doârinâ Ecclefiaflicá viro-
rum venerint tíierofoljmam: putantes minus habere
fien- и, нес fnmmam, vt dicitur , тлпит acccpijfo
rirtutum,nifi in üiilocis Ckmstvm adorüffenty in
щтЬш frimkm Euangeliumde patíbulo Cruris co-
rufuuertt. Ñeque pofl: ea témpora ardor Chri-
tfcianoruia
De Anno Ivbiieo. . 7f
ftianoram imminutus eft,inuitantc maximè Sa-
crorum Pnuilegiorum, à Summis Pontificibus
illhiç conceflTorum,magriitudine;donec, mentis
noftris ita exigentibus, Loca ilia in Turcarum,
immaniffimorum Chriftiani nominis hoftium
ditionem venere, ac diiïicillimam cam peregri-
nationcm reddiderc. Mirandum tamen, & Ri-
tum hune calumniantibus merità obiieiendum,
quod de Seltmo ac Soltmanno, Mahumeta- гылщл
nisPrincipibus memorias proditur, eosicilicet Ш9п~
Sepulcrum Domini honorificè habuiiîè , &, ad
eius ornatum ac cuftodiàm , multa aurcorum
milJia benigne contulifle . De ifto hoc ampliùs
additTheuetus, cùm ^Egyptiacâ expeditionc
fufccptâ Iudaeam pertranhret , non mimificum
modo iàcratiffimo Loco fuilFcíed in eo orâfle,
ас vota concepifler Quid potuit ampliùs Theo-
dofius aliquis vel Conftantinus ? Audiant haec,
& crubeicant Picudo-Chriftiani quidam, iàcris
Peregrinationibus &Reliquiarum yenerationi
infcnu :ac, deMenandri praecepto, 2*' î"'****
funbâmvi verae Sapientise faucre , ciuique Ritus
& inftituta comprobare . Poll Terram illam
verè Sanctam à Chriftianis appcllatam , &
omniaeuo, dum licuit , rcligiofiffimc vifitatamj
non cft locus, quem peregrinando magis adic-
rint, autfludioiiùs &ardentiùs exquificrint,
quàm iàcra Apostolorvm Principvm Limina
in Vrbe Roma, illa Reges, illa Principes , illa
Patriarch«, illa Epiícopi, omnisdenique pio-
rum fexus,aetas ac conditio, omni item aeuo, re-
ligiofiffimè frequent ârunt. Cuius religionis vti
íao aeuo antiquioris D.mcminit Auguftinus ш
Pfalra.
; ' 7^ I V S Т r S R Y С Q.V Í V s
Píalm. LXXXVI. Olim, iiiquit, Principesfecttli
ad Vrbem Remaní venerum non яà Templum Im-
pcratorisjed ad Memoriam Ptfcatoris. Ñeque ta
rnen, cum ipíe viueret , eam omiíTam teftatur
his verbis : Nunc ad Memoriam Pifcatorts fitäun-
tur genua Impcratoris: ibi radiant gemma dtadema-
tis, vbi fulgent beneficia Pifcatorts . Èpiftolâ item
XL II. Vtdetis & Imperij eminentißimum culmen
ad fefulcrum Pifcatorts Petri, fubmiffe diademate,
fupplicare. Sane Prudentius , Chriftianus Poe
ta, qui fob Theodoílj Magniliberis vixit, ad-
üerius Symmachum;ita gloriatur:
—— currit, paueif Tarpeia in rupe reliäis,
Adfincera virüm penetralia Nazar.eor.vm,
Ацие ad Apostólicos Euand;u Curia fontes:
Vbi per Euandriam Cur iam , У игл Senatorios
ас Patricios in vrbe Romà intelligit, iam turn
CHR.ISTO addidos , & Apoftolüs4umuus fup-
plices. Notiflima funt enim quee de Arcadum
мп Timim ^tnxÍ4tt antiquiilîirâprigine , &Euandrieo-
rum Regis in Jtaliàm appuliù , Veteres сощ-
menti funt:vnde Nobilitatisfuae initia plerique
Romanorum Principum repetebant . Solem-
nem quoque illam, omni aeuo, Principum viro-
rum apud Apostolorvm Principes orandi
confuetudinem D . Ioannés Chryfoßomus ía>
pe & facundè defcripfit : cuius verba, defe&u
Grasci codicis, ex Interprete adferibcre cogor.
**2 tí» 'g'tur' Nam & We VurtH1^ "dutus peregri
proficifciturSepulcraillacmplexiirusy & fañude-
pofito contmgit Sanilos, rogans vt fibt apud Deum
fatrocinentur : &tabernaculorumopificeni [Pavi-
ьум] & ftfeatorem [ PeTRVM ] Patroms ettam
mortuts
De Anno Ivbileö. 77 ,
tnortuos deprecAtur ille diademate corenatus. Et ite-
rùm: Nam qui ducebantur , qui contempti grant ¿r Sj5t*"
vinäi t vbidefunät funt, Regtb'ut ipfts erant magis
venerandi. Etiam R омл'е, qu¡e frbium est Rega-
hßima , reliftis omnibm ad fepulcra Pi/catoris &
Pellionis currunt & Reges, ¿r Prtfides^ & Milites.
Et his íimilia x(Vfí> iilud «<>7<« perfàepè alibi. »ш м.
Quinimmó quodam in loco iànctè adrirmat ic,
niii impeditus multis curis,& Ecclefiafticis fun-
dionibus ru;<Tet,& fi per valetudinem imbécil-
lcmlicuiííet, nihil in mundo eum cohibiturum
à íuícipiendá profectione Romana, vt catenas
illas & carceres quibus Princeps Apoftolorum
Petrvs, & delictum ilium Pavllvs, conftridri
ас detenti fuerant, infpiciendi ac contrecitandi,
quod toties ardentiffimè optauerat/acultas da-
retur.Eam Prinqpum virorum pietatem imitad
castcri, & exemplo incitad , fréquentes ad Vr-
bem Sacram venerunt , initante maxime DD.
Apostolorvm Natali,quo tempore cotannis
innúmera hominum multitudo Romam conflu
ait : átquc ideó íolemne iilud dies feñm Orbis
terrarum à D.Chryfoftomo,ob iníignia conue- Mia"
nientium ftudia, vocatum . Quem íolemnem
morem, quoad vixit, religiosè tcnuitD. Paulli-
nus Nolanus,nec viae retardatuslabore,nec gra-
uioris per id tempus Romani cali periculum re-
formidans. Teft-aturipíe de fcíe in Epiftolâ ad
Epifcopum Delphinum : Heinde noßpfis Ronu, ifij.««.
cUmJbUmni confuetudïne ad Bea'orum Apoßolo-
rum Natalem vernffemus, tarn blande quam honori-
Í'ueexcepit. de Anastasio Romano Pontífice
oquitur, cuius beneuolcntiam expertus fucrat.
y8 Itstt« RycQjrrrs
щф , Et in Epiftolâ ad Sulpicium Seuerum : Tempm
ante meridiem [Romae fcilicet]»» Votis noßris,
quorum cura vcneramu* , per Afostolorvm ¿r
Martyrum [actas Memorias cenfumentes.latcrduax
t , я tarnen fcftuin ülum diem prauenit circa Idus
»лымТ Maias Romam profe&us , vtex Epiftoiá illa,
quam ad D.Auguftinuminde reuerfus fcriplic,
videri ppteft . Nififortètunc Rormmi merit, vt
mifmtt , decreto Pontificio íátisfaceret, quo Epífi opt om-
•.««»«. - ' nés Âpoflolica Sedis ordtnationi fubiacentes, qui pro-
pinqui ejfeni , annue circa id tempts PrincipumApo-
ßolorum Liniinibus prtfintari iubebantur : qui vero
de Iqnginquo , iuxta ckregraphumJuum id implere.
Atque ideo veI per fe, vel per certum nuncium Çyt
Gregorius id ftatutum interpretatur ) cotanni*
ieiè ad Sacra Liminft praefentes offerebant.
quod etiam iureiurando , cum ad Cathedram
admitterentur, iefe impleturos iàn&è promitte-
bant. Quarc non iniufta ilia increpatio à Gre-
«m»Ii. GORio Til. religiohltimo ac generoimimo
Pontífice, Archiepiícopo Rothomagenfi fa<äa,
quod diftulifiet ipiè inuifere facra Limina , сum
tarnen ab ipfis Mündt finibutßuderent annue , tarn
tnulieres quam viri, ad ea venire . Idem Pontifex
Lanfrancum,Archiepifcopum Cantuarienicm,
fimilis cefíationis arguit Romam veniendi, mm '
(inqeit) multi langt remoti, licet corpore inualidt (j
mßrmi, & kUäultsvix valentcsßtrgere, adeadent
limina vehiculit properarent . Tepefcente verö
paullatim primigenio Chriftianorum feruore,8c
rémittente fe Preefulum pietate, longiora Vifita-
tioni lilt fpatia laxata. nam & ipíe Gregoriut
»am rht Magnus, íeueros alias Pontifex, Sicilise Epiico
. pis
f ( .
А к и o Iybilicu 79.
pis qui ad Tricnnium conuenire folcbant, quin-
quennio iemel in Vrbem venire indulfiu Sixttu
autem Vnuperâ Conftitutione , quâmorem il
ium paenè iam oblitteratum iolemniter reuoca*
uit , eos ad antiquum Trtennium cum ceteris
Italiae reduxit: reliquis in Orbe Chriftiano po-.
fitis,quarti,quincl:i,& decimiquin&i anni redi-»
tu,pro locomm vicinitate aut longinquitate,prç-.
ícripto. Noftris ergo temporibus Prtfematio u-. s
la, antiquis diâa,V tfitatio Liminum Apoßoltcerum
dicitur:nouitiâ quidem phrafi , fed quae ab an-
tiquiflimo Ritu profluxit Liminum in Bafilicis
Martyrum , per Chriftianos iùpplices, oículo
adorandorum.de quo Ritu copióse vir do&iíB-
musHeribertusRoívvcydus S.I.adD.PAVL-
Ь i NV м N о l a К V и , & Baronius Cardinalis ad
diem xi ix.Nouemb. in Martirologio Roma-
no:quos operaspretium errt videre . Vtin viam
reucrtamur (quamquam illa feribendo vix de-
uiauimus ) N 1 colavs I. Pont, in egregia illâ v «
ad Michaelem PAbAEOtOGVM Imp. Con-
ftantinopolitanum Epiftolâ,tàntam íe Pontífice
peregrinorummultitüdinem,cáuíTá Apoftohcas
interceffionisjin Vrbem vcnüTe feribit , vt Vrbs
Roma ( ea verba funt) cunäas in fe dignofetretur
tentinttt natimes . Et in aliâ ad Epiícopum Ar-
gentorateníem, pleniùs antè deicriptâ , Ex mi-
surfis Mündt partibus ., fuo tempore, credenttum
*gmim adeamdeminterceffionem.pariter pro-
ferâffe , fatetur. Qnae frequentia an ad Feftum
Apoftolorum diem,de quo priùs agebamj an ad
Solemne aliud in Vrbem concurrent, haud per»
inde adrkmauerim. Certènullo xuq aut tem-
8o Ivstvs Rycqjvivs
pore Chriftianorum ftudia in hac re defuiiTb,
mnumeraScriptorum teftimonia declarant: fed
paucula nobis , Vcritati ac Pietati ftabiliendie,
! adduxiflc fufFecerit.Piis cnim in hoc argumen
ts to veltantillum fat eft; Impiis, & ab omni reli-
gione abenis nec plena tcftimoniorum foraca fa-
tisfaciant . Mérito ergo ab Aurelio Caífiodoro
de Sepulcris Apoftolicis ditîum eft: Confeßtones
illas , quai videre Vniuerfuas appétit , infuisfimbiis
Лота felicior habere promeruit . Et à magno
Chryibftomo: Seruorum Christi [iicApo-
ftolos vocat] fplendida effe in Vrbe Regia Monimë-
ta: non adtficiorum modo ahitadme , & cultи, fed
eonuenientiuni vndtquefludio acferuore .htque hie
fuit Maiorum noftrorum feruor,ea facrge Vrbis
игфМ». Jé frequenrandas defideria , quae noui quidam Ея-
ntmunl^ aut vigûantiani , quo fpirim damnare
audeant.ipfi videririt; mihi cum ccetu Fideliurn
vniuerio, cum omni Vetuftatc , cum Ecclefiâ
Romanâ Apoftolicâ credere & ícntire libet
мШа» qU0d à (нь,ух1т1* üb Bernardo aiïèrtum eft
in Panegyri Principum Apoftolorum :Si in terra)
N adbnepojiti [iidem Apóstol 1] omnia poterant
non quidemmfe,fed in Christo; quidnonpote-
runt hodie viuentes in sterna felicitate cum ipfo?
Mortales adhuc^d" morituri ,imperium Vita; &Mor
tis videbantur habere.filo nimirum verbo mortifican*
tesviuos, ¿rmortuosfufcitantes;quantotnagisnunc
ctim honoratifunt nimis,nimis confortatus efl Prie-
cipatus eorum? In quo melle nunc defino, & Ti-
ы ш— bi, quifquises, ita fendre , ita credere n ß»t**t
voueo, & exopto.

CA
De Anno Ivb i leo. 8i

С А P V T X I I I.

Bints ißüPeregrinationibusTertiA diuimtus


âdamcfa ad JEàcm Laureranam : ел
htc mérito re.enßta . Admitandnm ilium
locum & Gentibu* ctincícs , non vnâ ex
cauffâ, venerandum ejjè.

Acrum illud Roman« Purpuras


columen , & Eccleiîae Mediola-
nerfisiancbffiinus Antilles Ca-
RCivs, in eâ bpiftolâquâDice-
celanos iuos omni ope ас ftudiô,
ad viicndam Anno Seculari Vibem Sacram,
cohortatuseit inter cœiera quibus Peregrina-
tionem illam fufcepturos paterna íollicitudine
informat ас dirigir, hoc quoqüe pium ac religio«
iùm confiliumiis dédit, vt,'fi qua in itinere illo
Loca alia iànditate celebria iè ofFerrent , ad ea
declinare orandi caufl 5 non grauarentur . Sed
praeftat alterum illum noftri ieculi Ambrosivm
fuiimet verbis id commendantem audire: Quod
fi in iffe itinere vicini ftient it alicui Templo qua-
dam religione celebri , quäle eil Templum B. Mat
riae Lavretanae. aut aliud, etiamß paululhm
éhfââ vtâ votu dmeffendum forttb0c lotir tort etiam
tundum • nohte perderé occafionew vifitandi huiuf-
cemedi Templa.vt ibi conjiteamini,& demo comma-
tticetù. adconßlandum~& corroborandum vos jpiri*
tHaltter m fantlâ bac pmgrinaiione. Quibus equi-
F dem
i '


/
82 Ivstvs Rycq,vití
dem in verbis iure mentionem facit celeberrimi
illius, ac toro orbe nobiUffimi, Templi Par-
then Ii Lavretani : quod eö ftudiofms
omnes ad Vrbem, Iubilei caulîâ . profieifeentes
inuiière debent, quo magis illud caeteris omni
bus in Orbe Tcmplis, religionc ac faqHäimoniä
praeftantibus, vel aequandum nouerint, vel pr,as-
ferendum. Quid enim fan&ius, aut religiofius,
. efle poteft Cubículo illo lateritio , marmoreis
Наш таг- vndiquc iepimenis claufo , in quo ipie Dei
йшпл'в ai». FiLivs,de Spiritv Sancto coneeptusin
lautet. »». '•• J
vtero Virgíneo, atque educatus.rnagnam pueri-
lis aetatulas partem exegit ?< in quo ipía Virgo
0ЕОТОКО2 natalcm haufit ipiritum , & veluti
Jiurora confurgens , tenebrieofo Mundo luftiti*
Soient paritura , materno primùm è thai amo
prodiit? Mérito te, ô cubiculura beatiffimum,
mérito vos, ó Lares fortunati, cum elegantiffi-
i. cttm. и mo Murcto ailoquor:
Y.rj.ii««t. Qg¿mm щит Regumfedes, qua Temfla per
orbem
Ник fe aufint conferre loco ? ter , & amflihs,
omnes
Ante altas fel'tx Picani Uteris ora,
Cut SolymosJpeäare demi, cut muntre Diuûm
Tascalcarè dornt eft pedibus veftigia Christi!
Muñere certè Numinis incomparabili id Occi-
denti noftro datum vt ab ipía vfque Palaeftinâ,
ab altero Sohs cardine , Angclicis manibus fa-
cra illa deueheretur in Iraliam íarcina , fan&ius
longé ac prasíentius Salutis noftrae pignus futu
rum, quàm olim vel Troiana ilk Palladia, vel
louis Crctœi fabuioíum antrum , aut Tarpeia
: , • Romuli
De Anno Ivbileo. 83
Romuli caía, vel quicquid fupcrftiriofi pignoris
ad tutelara Imperij Antiquitas habuit, velquaíi
Numinis cuiuíquam ortü nobile ad veneratio«
nem cuftodiuit. Hanc ego facratiffimi Loci
maiellatem corara admiratus olim, íimul etiam
prodigioíse illius ptrwfa*t confideratione velut wifuhdc
Ы*««£»» cffe&us, inter alia , quse Voti reus de ¿*¡£" **"
ViRGiNE Lavretana feribebam,

O Diva, gratum quanemus Hadria


Pufensad vndas,finibus Halts,
Regis, beato vecla curfu
Romnlea fuper orbe gentis;
Tune cumferoci comiede barbar»
Ceníes Eoas, & validui Scjtha,
Treßit merenteis-, te per auras
Siderei rapuere currus. ,
О quale monßrum \ fedibus erutain
Tr'ifcii , mitofed profugam filo,
Dsfiors Eons, & reeeptam
sinfonía ßupuere ßlua.
Te, quifquis aquor nauitaprox'mum
Felis gubernat,follicito colit
Ter tranßra voto: te Lacan»
Omnibus antetulit gemellis,
Quacunque Tonto паик in afper* v-
Deprênfifleuit': te Dominant maris ,
Traba Latinorum carina
Incólumes didicere nuper.
Te Sarmatarum progenies ferit
Canitfubantrit: te procul agnitam \
Belga, &Britannuj , in remota
Qceani Ыиеге rtpis ; .
Fa A\mU
8f It s TVs RycQ.rrrí
Abomittati ne furiii frémi
Sinai Draconis , quem Tibi fubditum
Fer valla celiaßbtlanti
Vidimus infremuijfe lingua.
Qyod fi cuiquara non diíplicucrit hie impetus,
& ii tanti effe putauerit , caetera huius Poè'ma-
tis in Lyricorum noftrorum carminum fronte
pofita inueniet . Inuitabit ergo pié peregrinan -
tem, Sc ad fe trahet, LavretAkae jEd isian-
ctitas j inuitabit etiam caelcftium beneficiorum
magnitudo; quas fi vilo terraram loco,4ilIhic
certè à Diuinâ Benignitate liberaliffimè dií-
peníantur. Corpore infirmus es? medicinan»
dabit Virgo: animo anxius ? íolatium & hicun-
ditatem afrerer : confcientiâ pauidus ? dulcera,
íüggeret in amaritudine falutari laetitiam: in pc-
riculis conftitutus? terra , aut mari, trepidus, ac
paenc de íalute deíperans ? falutem dabit M A-
R i A , Libertärem, Vitam , ac quicqttíd peterc
Cum fiduciâ audes, prœbebit Maria. Etquoc
illa mortalibus iam olim, ac nuper haec prasbue-
- rit, ipfi facri parietes donariis votiuis onufti, ip-
tr>raUi«ii¡i. Xempli atria Tabellis hx^fivK circumuc-
, ftita,autpotiusipfe Orbis vniuerfus, tantorurn
benefa&orum conícius,inclamat & teftificatur.
Sunt vero pij viri ac facimdi , qui , ad Dei ас
Deipa^ae Virgin is gloriam , immortali-
bus icriptis lfta prodidcrunt ; vt neceiîum non
fit iis commemorandis prolixiùs inhsrerejquod
tarnen in alio Carmine Votiuo , penes me, te-
ftimoniumcft, íummatim Beneficia Virgínea
Eerftringens, veniam forte iuâ breuitatc mere-
itur, ac fauorem;
Aßrifer«
D в Anno I V в i г Е о. 8j
dßrifer*Rv.GiKA domutjgenitrixfo Tonantis,
Inmba concento Numinefióla Parens,
Quam fuper athereas Supetorum exerám arces
Eueílam aternâ laudefalut at Heram;
Mille Tibi Aufonium radiant délabra per »rbem,
Mille Tibi accendunt thura S*bt,afoá;
Sed Lavret-*nis Tua maxima gloria. Templit,
Eicaenaqve mitât maximtu Aedefauor. _
Id facris fixa: mûris piäafa Tabellas,
Donajj Virgineis multa decent adytis, v (
Qukmmultis,pÍA Di a., adfu; facüemó^ vocata
Sentiat in trepido , tr nmlier% malo:
lile inter medios flamjmrttm conßitit igneis,
Nec potuit iujjitßamma noten Tuo:
Deuotajfa Tibi confecratafó, rofarum
In morem tantum tfl lamberé vifà comas:
Iße, procellofis dum naufragtu errat in vndis,
Depinxit Voti ßgm fecunda fui:
Seufuit in pracepsfuribundo taplus ab amne,
Pertentans dubio caica profunda folo.
Ejf quoque qui, fato Phrygium Afiyanaüd feeutm,
Teßatur prtcibm fe fupertffe Tuts:
Ш quoque qui, Duce Te, cacas vitâffe Utronum
Inßdias potuit, terrifcлfc^, manus: ч
Atque aliquis crudifugiens Bufiridts aras
Virgineam baud frußra fapè vocauit opem.
Ftuit hic borrendàm transfixtu corporaferro,
Atque Tibiefl Vita debitor ipfe fax:
lile alacr't delapfut equo fine vulnerefurgitt
Fraftafa non vüo membra dolore leuat.
Sed quid ego obtritofá, rousjtaurifoferocis
Cornibut txcuffosfidera ad alta loquar?
Quidreferam muris appenfas , Virgo, írfíí»<«,
Fj V Quat
86 IVSTVS RYCQ.VIV8
Quat pofuit feuo liber ab hefte rem?
Qiddfracloslaqueos^lifac^ vincula narrent,
Armaque in innocuos noxiaßriäa viros?
Qttidnumerem Geticis erepta Yro}*a maniflis,
Fixatfc ad auguflum barbar* ftgna tMum,
Dum MAriae aujpicio fe vincere credidit htftem
M*/tia, fed Marti non bene fifa, cobors?
Quid? quant multa t no Materfit muñerefacia,
Gmgemere infterilicomigit ante thoro?
Quid morbigentu omne, luemq\,fèbrefq3 malignas,
Sincere quas medic* non potнеге тапш,
Auxilio vicias tanto , pHlfafj, clientûm
Corporibus, vacuas non babuijfe preces?
Quidmemorem triplicas dattthatas pollicefuft,
Ex Erebot iujfas pepè redire animas,
Nequicquam nigrâ circumfrendente eateruâ;
Nequicquam inferna multa mouente Styget
Omni* Natur* fantlas fuper*nú* leges,
Omnia viäuro dignafurore cam?
.Dîgni/Çma certè aeternis Ingeniis in íEterna
ViRG ine materia, & iam nobiles aliquoj Mu»
íarum «¡or»?i<f»i laudabiliter banc operam ргзе-
ftiterunt. Optem fine eile , & optaui diu , qui
tot Rofas, Lilia, Violas in fertum vnum com-
•pingat, & Lavretanae Virgini coniècret:
îiiauiùs longé fpiraturum quàm vclodorati Ci-
liciae nimbi ,aut fragrantés Arabú merîes,Thca-
tris effuiae j vel omnia Affyrias mercis cinna-
ma in Phcenicis vnius pyram conllipata. Quis
igitur ille tam ignauuserit, ac vccors.qui Sacra-
tiisimi loci vel maieftate, rel beneficentiâ , non
commotus (íi facile potcft, immô fi vllâ ration^
De Amno Ir в i l e o. Zj
dium?nonfibi propitiam ViRGiNEM,nonfá-
uencera Virginis Fi livm , in hoc terreftrt
vti cselo , redderc conabitur? Quisetiam non'
putet hanc fibi diuinitùs veht legara impofitam
vt Ivbilevm aditurus Lavretvm declinct,
cùm codcm ferè tempore & Ivbi^evm íolen-
niler indidura íjt à Bonifacio iix.& Lau
retana cellulä in Italiam delata? Euoluite An
nales, perquirite teftes , & veritatem huius rei
compertam habebitis. Parum itaque mihi fecit
fe videbitur qui , cùmliceat, Lavretvm non
adibit/immo non omnia mihi fecilîe videbitur
qui, ctiam cùm non liceatjLA^RETANAM ViR"
G in em deitinerenonialutârit.

CAPVT XIV.

guinam Pontífices , ¿r qtiando , IVBI-


LEVM cehbrârint.BONlFACII VIII.
Solemne maximumfuijfe : eius de FLO
RENTINA R. P. vaticinium. D. AN
TON J NI de Pontífice ißо indicium.
CLEMENTIS &VRBANI SEXTOR.
circa temptts IVВILEI decreta . Numeri.
L. & XXXIII. dignitas indicata.

Icut Gracis ante tcmppraOlym-


piadis Iphitasae Tcmporum ratio
obfeura fuit , atque inde »uum
illud fluxit quod appeliâ- U. r*trt
rhne, à maiore re rum geitarum Z'-í <mfi*
F 4 certi-
88 Iystvs RyCQ_vivs
ccrtkudine; ita in renoftrâ IvBiLE*,antcBo-
«owiï*. nifacii viii.,Pont. Max. aeuum,non adeo
Awijiii' explora'mm eft qui Ponriricum Romanoruni,
aut quando, Solemne iñud celcbrauèrint-, aíit
quibusadco csrimonüs in eo celebrando íint
víi. Ipíe BoNt faCivs primùm íblemnem Iv-
BiLEi obíeruattonem in ius redegit , maximo-
que Sacrorum apparatu, & incredibili ex omni
bus Orbis partibus multimdinis concuríii , illud
, ipfum peregit Anno Chriftiano iuxta cálculos
£)ionyíij Exigui , cid. ccc. In quâ celebritatc
illud admirandumab illiusaeuiScriptoribus me-
t^Aumim. moratur , ducenta bominum peregrtnorum milita,
s<u: cáfi¿'. vnaquaque ferè íacri Anni die , Romae numera
ta. Additampliíis Platina, tantam eo anno mul-
titudinem confluxifle, vt vix incedere per Vrbem, -
amflam quidem ¿r vaílam* liceret . Ñeque tantas
Íiafccndae multitudini Diuina Benignitas dc-
iiit. admirabilem namque ac prodigiofam eo
anno Annonx copiam in Vrbe & Italia con-
tb,.»u. Фес^ат obferuauk Jacobus Cardinalis , qui &
rr. u»ti с... Solemne illud vidit, & oculatâfide , quae vïdit,
poitentati mandauit . Venn tum inter esteros
iiluftres Viros ad Vrbem Carolvs Valles ivs,
*.!>/«.■«« Ph i Li ppï Francorum Regis frater, BaldvI-
rlwUn"*"' ni Imp. Constantinopolitant gencr,
/ honprificè à Pontirkc exceptus, & mox pieta-
tis cius cauíTá Tufciae prefectura donatus. x 1 1 .
quoque Lcgationes , à diuerfis Principibus ac
Rebuspublicis ad Bonifacwm miífae , ipfum
Annum cohoneftârunt ,: irr queis praeclarum
Florentinorvm; ftudium enituit. Fertur íub-
üm.m cSrt». inde Pontifex, cumin eclebri Prxíulum-con-
íeflu
De AhHO IVBItEOí 89
ícflu pcroraret , Legationum iftarum Títulos
reccniuifle, Sc, cum ad Florentinos ventum, ef
fet, in hanc vocem prorupiü'e: In фшт Fi/Xr
B.ENTIN1 Hominis affirmo in gubernation? qrbis rer-
rarum Florentinos aliud elemen'umfore.Qnod
Vacicinium à D.quouue ANTONiNO,ían¿tiiiimo с*«».!Ы*
Florentinorum Antiititc,obíeruatum,rei pojteà
Veritas comprobauit.bxmde namque vna Flo
rentina ciuitas ,tot Illuftres Ingenij ac Pietatis
Jaude viros,tot militari laude florentes,tot Prin
cipes de Heroes Orbi dédit, quot vix alibi Pro-
uinciç vniuerias.Vclillud quàm magnificum cft
(vt carera eius ornamenta taçcam) quatuor, in--
tra vnias ferè ièculi fpatium , Pontífices
Máximos Ciuesfuos habuiffe: Leones fei-
•licet duos X. Se xi. Clementem vi i. &,
quem hodiein cathedra Petri ledentem vc-
neramur, Vrbanvm viii. Viderint alij quomo-
dö vaticintum iftud Bonifacii interpretandum
putentj ego diuinitus inlpiratum id pronunciâf-
le credo, quod , Svmmo Gêner и Hvm*ni
xBoNo,in Sacr-atissimorvm P*ikc»vm té
trade videmus impletum. Caeterùm Pontifi
can Bonifacivm etfi amaré icnptores quidam
vellicent, idem Antoninus (quod miratus iùm)
hemtnem frudentem , 40 Utteratam , m^gni animi,
Zelatorem magnum , & conferuAtorem Iurtum Ec- -
ilefu appelUt . cuius tcftimonium , vt hominis
íán&iffimi Sc integerrimi, cum . vt par cft, ma-
gniapudomnes fieri debcatjmiror apud quof-
dam minus fidei inuenifle , quàm Scriptorum
aliorum calumnias , in gratiam Principum &
Regum , facrcíándae Pontificum maieftati ni-
F 5 1 mifquam
jo Ivstvs RycQjvivs
miíquam faepè obtxe&antium. Bonifacii fi qua
íiiere (8c fuerantçertè ) vitia non excuío ; tanta
tarnen accrbitatc deie&a doleo : ñeque vllum
ferc,ían¡3:o illo viro excepto,exftitirTe qui, quas
ille virtutes eximias, &vitiis forte íuperiorcs,ha-
buit in aípedum produceretjmiror ac indignor:
reliquis, inftar maledi&i Cham, íolam Parentis
íui fœditatem nudauifle contends.
cumcmi Centenarium Bonifacii Solemne Clemens
ïlî»*l"> VI. excepit, qui in Annum ab exaclo illo Quin-
quagefimum, IvBrLEi nomine, primus Indul-
gentiam publicauit : vt ipfius Diploma etiam-
num íuperftes, & Decretis iniertum, fidem fa-
tut.uti», cit. CauíTas contradi Ivbilei, praeter Rotna-
Populi preces quas Auenione pofitus accepitj
duaspotiffimiim habuit, exemplum Legis Ve-
) tcris quas Annum Quinquagelimum facrauitj
& Humans Vitas breuitatem , per quam pauci,
multorum rejpeäu , ad annum cmeßmum valeant
pt c. Uta», peruenire. Notatu cette digna videntur-illa quas
de Numeri Quinquagenarij dignitate in iuâ
Conftitutione promulgaùit: Nos autcm atttnden*
tes quod ANNvs QvinqvageSIMvs in Lege Mofai-
сл (quam non venit Dominusftluere ,fed fpirvtualu
ter adtmpUri") IvBibEVS remißitws , &gaudij;
fitcerfa dierum numerus, quo Legep remißio , cen*
febatur: quedfy ipfe Qvinqvagenarivs Nvmer/w
in Teßamentis , Veteri quidem, ex Legis datione;
Nouo , ex vißbili Spuutvs Sancti in Difiipuhs
mißione, per quem datur peceatorum remißio ¿ fin-
gulariter honoratиг : quedifa-buic piara & grandi*
Diuinarum adaptantur mjßeria Scripturarum, &c.
Myfteria autem oonnulla Quinquagenario in
_ Scri
i
Г) В AjïHO IVBILEOT Çt
Scripturisattributa verCbus dccantantur apud
vAratorcm, II. HiftoF.yApoftolicae:
Legefater Numerus deliäa refilait,vtelim
V¡1¡tu in teto Dauidfua crimina Pfalmo:
Contußufjj fugatt nam quinquagefmus anntts
Cum Ivbilevs adeflproprijdtflraäio ruris ,
Amiquo donatur here:ferutre coaclis
Libertas ami fa redit: moda debita laxat
Creditor , & limen Patria ve tus afpicit exul, '.
Quinquagima etiam cubitis diÜenditur Arca
Qua dépeça vadis, atque aquore tuta,falutem
Sub numere Pietatis agit, feruatajj crefcit .\
Ferfpatij parcentis врет, quia Christvs vbttfa
Condidit Ealefiam, veniafabricante capacem,
Q*a fie captafietis latißima funditur aruis. ' " •
De Ivb i leí Clementimi folemriitate par- • i
ciùs à S criptoribus trad itur, quod circa ca tern- '
pora pcftis adeô кеиа , triennio continuo , Ita* . . л
liam dcuaftaucrjtvt (Audorc Platina) vix de- Ы е1ю> ^
àmus quifque ê)P miUeftmo homine fuperfuerit.
Crcdercs iliam iandiifimö eo tempore negle-
âis diuinis Ritibus barbare inter ic confligen-
tem,ac diutino bello collifam , iuftasimpiecatis
fuai pcenas exioluere. ' ' ,
"Ter vno Sècolo (quod mircre ) in Ivb i le о meut* a.
indicendo variatum eft. nam quern Bon I fa- K*
civs vin. Anno centefimo, moremaiorum. ,
éc Clemens vi. quinquagefimo quoque re-
deunte celcbrandum decreuerant jcum Vrba-
Kvsvi.Pont. Ma X . trium & triginta anno- ^
rum ipatio definierat , & in Annum eius íécúli
X c. publicauerat . Numeri, myftcrium fuit,
quqd totidem annis, & paullö amplids , С hr i- 2ЙГ,&
STVM
- \
fvSTTS R T С Q_V I ▼ S
■ё.ылл*- STVM Mess í am vixiflcvetus Ecclefi« tradi-
*Гиы!!' tio eft. Eumque Numcrum, non abíque Typo
3«"«^ venturi de femine iùo Messiae , Rex olim
Dauidiàcraucrat, cùm part annorum numero
fuper Iudam& Iirael Hieroiolymis regnauit.
Contrahendo Iubileo eadem,quae ш Giemen-
' TE»cauíTa ;pateraus ас Pius Pontiticis in Ec-
cleCam adfeótus , ne tarn falubre humani gene
ris bonum tantis teroporum ipatiis difFerretur.
Olim namque dum vitiorum minus erat &
ampliùs Pœnitentiae impeníum , minus periculi
in düationc vifum j creicentdbus œtate morbis
crebrioribus remediis opportunum vti fuit.Ita-
queeum Annum indidum fuccellbr В on i-
ГАС1 vs peregit jtantâperegrinoram afHuentc
multitudine, vt numerum omnem excederé vi-
deretur.Quaemultitudoeö copiofior fuitquod
vifitantis cognatam iuam Dei para e feftiui-
tas ab Vrbano concepta, & à Bonifacio
honorífico Diplomate confirmara, magnific*-
que anno Sacro Rom» aufpicanda , píurimos
mortales exciuulct.

CA*
De Ahn о Ivb i le о. 93

С А Р V Т XV.

Tria S'еculi Milleßmi Quadringenteßnii IV-


BILEAfub BONIFACIO IX. NICO
LAO V. & SIXTO IF. Pontt . Maxx.
лВл. Be IVБ!LEI Orthogrjtphiâ iterùm,
& Numero XXV. nonnihil intermi-

IOnifacivs tx. Pont. Max.qui


íex decreto Vrbani vi. deceflo- ',1"¡¡Ü,*"M
j ris fui, 1VB 1 1 Ev m decennio antè ,
; vti dixi, celcbrauerat ; idem quo«
qucSeculoNouo cio.ccccmo-
re maiorum, iolemni caerimoniâ, peregit.In quo ^Jt'b
frequentiflimum piorum ex omni gente homi- c¿£.n ^
num confluxum Scriptores ülius xui annoté-
runt. ÇaHjcae maximè gentis iludía laudata, U»»«f,««i.
quam ctfî Regium ediâum , malignorum iùg-
geftu publicatum, domi fubfiftere compelleret,
ingenti tarnen numero , & in his illuftres multi,
& eximij , Romam aducnerunt . Mediolanen-
fibus & Pragenfibus vti intra mcenia iua id age-
rent, oblegittimas cauflas , Pontificio Priuüe«
gio concenum.
Subinde Marti wvs V. è familia Co-
xvmheksivm iniignis Pontifex, Annum So- A«M,«*<
lemnem 00 . cccc- xxxi 1 1. iuxta prxferiptum
Vrbani celcbrâifc fertur. Magnus mortalium
numerus acemxit , i tantaque rerum copia &
tranquil-
94 -Ivstts RïcQ^vivi v

trsinquillitas fuiflc traditur , vt promiflam illam


'cûZ'm.i. diuinitùs Iobelo Hebraico felicitatem adae-
' rit'i. quâfic videripoffit. Miror qui rccens Annalium
icriptor bicnnio pöft hoc Solemne factum pu-
tçt,cùm calculi ratio exigat, ab Anno xc. prioris
ieculi computando , vt in hunc annum incidat:
coque Anno in Chronico' Romanorum Ponti-
ficum,ab Oauphrio edito,re<âè annotetur. Fal-
fi etiam quidam è mendofo eiusÇhronici exem-
>Jt м plariqûi XXXVI. Anni Ivbilevm ab VbbaNO
inltitutum,& à Mart i к o pcradum credunt.
, < 3' Cclebratior vtroque ifto Annus Secularis
jlv? y Qü'n4uagefimus N 1 coLAi V. quo tanta mul-
i»M lis*, titudo in Vrbem vcnit,quanta numquam antcà.
Feder revs ctiam Caesar inaugurandus,
cum Auguftâ coniuge , & Ladislao Panno-
r nise Rege , codem aduenifle fertur; nequid ad
fummam feftiuitatcm aut magnificentiam deet
fet. Quibus porro eaerimoniis in Vrbem recepti
fint, quibufue inaugurad , in eo Libro fusé
deícribitur quem de Ritibus R. E. Chriftopho-
rus Marcellus Leoni x. Pont, dicauit . Quj
1 audhor in Armi rationc cum Turfellino conue-
ïiit: Platina biennio poft id fadum mauult : qui
& caíum ilium lacrymabilem defcribit , que in
ponte Vaticano è confternatione iubitâ com-
preiïa multitudine ducenti homines , cum iu-
mentis aliquot, fufFocatij multi etiam à lateri-
bus ponris in flumen deieéti , pcriere. Eodcm
annoPontifex Bernardinvm Senensem è
. ■ Francifcanâ Familia Diuorum Faftis adícrip*
fit, vtin Nicolai Epitaphig notatum habe
tur his verbis:
Tum
De Anno Ivbileo. 95:
Тит Bernardino ßamit fua [летa
NENSI,
Sanóla Ivb i lei témpora dum célébrât.
In Platinas cxemplaribus fie vulgo habetur: fed
in exemplo ciuídcEpitaphij aho,quod à Iacobo
Villerio I.C.acccpi,IoBELAEi habebatur.quae
¡fí»y&<pU etfi Fl. Ioíephoin Antiquitatibus,D.
Híeronyrao in Epiftolâ ad Galatrâ*,Nauarro*
Ribera , aliiíque viris ffruditiflraBP"-. probetur; ►
vfus taracn (vt praemifi ) Ecclefiae alterara pro- t»t4¡
bauit , quód res omnium rerum líctiffima iubi-
lanti voce aptiùs fignificaretur . Ñeque etiata •
adeo neceflarium cft vt deriuata vôcabula pri-
migenij fui elementa fie incorrupta íeruent , vt
non aliquid <»<?«»/*$ caufia interdum conce-
datur. Mira Nicolai Prmcipis diligentia in
viisltaliae tutandis peregrinantium commodo, ." '
mira pictas in Supplicationibus anno Sacro ob-
eundis, mira in annonâ curandâ íollicitudo ab
Hiftoricis deícribitur : vt quantum Doctrinas-
laude, ас Do&orum virorum íuícepto patroci
nio, paucos fibi in íummis Infulis pares habuit;
ita Pietatc ac yitas probitate non minus cora-
mendari , ac velut in exemplum prbponi, mc-
reatur.
Succeffit Solemne Sixrt, IV. Pootíficis 5£Г£$
itemegregij , xxv. póft Anno, qui eius Seculi
/ LXXV. fuit, celebratum . Is decreto Pavlli ;
• II. Vencti primus obíccutüSjSeculumNouum -
quinqué praeuertit quinquenniis. Melius Chri- .
ftianáí R. P. coníuli arbitrates fi Pavixinä
iuífioni obcdiretur.xxv. quoque Anno Ivbuleo
redeuntc ¡ quöd vnius hominis astas ter Annum
5 ülum
об Ivstv« Ryc^virs
, ilium Feltcem attingerc poflet , in iuucntute ni-
4Г..;-'"ДП?у»пЬ aîtate,5r íene¿tute.Eam ergo Con
fer Ai>e».úrirationem ipfenouo Diplomate, quud Ponti-
*" пою Iuri iníertum legitur , ianéhùs confirma»»
uit: quare multis viíus hancipíe coníuctudinem
induxúTc potiùs,q'uàm nouo Edido confirmâf-
iè . Quod verö ad Numerum attmet QutKltum
& Vige¡¡mtim (nam Numeros in re facrâ non par-
Mit-i-or-ц. ui facien¿ v D.teftatur Jiîdorus ; ¿V" quicquid
perfectum eilet 'Numero confiare Pythagonci
adèruerunt ) is , inter cœteros, à Myfteiiorum
Diuinorum magnitudine multum dignitatis ac
ianaitatis accepit. Non defuemt eniin qui xxv.
tI^mu, и die menfis Nisan, quern nobis Mahtivm eile
*-»•*■•* arbitrantur , Mundi vfrm* fa&am aííererent:
etil alij iEquino&io Autumnali earn potiùs at-
tnbmnt: quorum diiputationes hue adferrc ñe
que noftri inftituti, neque otij eft . Illud tamcn
obiter affirmcm Naturam ipiàm , occulta qua-
dam trv(t*»i¿i<?, Vernam quafi originem teftari,
Mnnkf. quod addiem rii.Kal. Aprileis Solprimdm
i.»».
diem longiorem пойе producat : quöd vigor
plantis, fruéHcibus, arboribus , animantibus eo
tempore redeat : quöd plurimaî nationes Anni
inde Epocham quafi àtemporum radicc, defu-
merc inftituerimt. Eâetiam die,quam diximus,
Romani exordium Utitu fiue Hilaria celebra-
bant,ob iuctmdam atquelasram reium omnium
vmnyyfia-ta*: cùm vt cecinit cximius Poeta, na-
tah ptiam Vernofauens,
Parturit almus açer, "Zefhyrify ttpentibus лиги
Laxan1 агил fmus, fupereit tener omnibus hu
mer.
•) / Qu«
Î)è Anuo Ivbiieo. 97
Qui Mos ad Ferias hodie tranfiifie tridetur, г,глн.
apud quos feftus dies Ve/no tempore celebra-^"-
tur, regaliiànè pompa, ÑevrvZ ipíorum lin- v
guâ appellatus: quah щцц!** díceres , aut No-
uumDiem. Eadem Martij die primum homi- <.
nem с limo terrae creamm D. eredidir Athana-
fius; atque ideo Salvatorèm noftrum Chru
STVM eâ die conceptum, XXV. D'víegibrisna-'
tum, itenim XXV. Martij pailum, cademque
die, íiirmmo Mundi tempore , ad iudicandum
humanuni genus rediturum . De meníe ergo
Principe Anni Sacri , in ver incidente , mérito
praeceptum: Menftshic [Ni sanJ vobis prtnci- *«*<. u.
fium menfium , primus eût m menfibus ami . Ni-
mirùm quod diem ilium dicrum principem,
Cum pluribus Myfteriis aliis , in iè cohrineret*
Numcrum certè XXV.Pythagorici, quod Te»
tragônus eflèt,in pretio habuerunt.magnamque
vim ad human« vitae aetates dittinguendas, ant-
mum que virtudbus ac religione imbuendum,
habere ceníuerunt . Vnde Herodicus Philoio»
pb\&, üpiid -Ccnforimim* y„i«f quas Zenon
XXX^'Aqrfrjrqm fpati© ahfoluerat, XXV. cir-
cumícripfit:Or¿í illo шсылйоЬитаплт Nxturam
à femenu iùjementem retient ärbitratus.PpIjrcra-
tes autem , ncício quis, Abrahámo Patriarch«
perfiiaiûm fuiflé ait, idque Zoroaftrcm ab ipíb
didiciíle, Qirinquagcíimo quoque anno Perio-
dum Magnam peragi , fiderumque omnium
Mn^hkif&Tj & elcmentorum expurgationem
hinc fequi ; cuius rei fides au&ori relíela fit.
Mérito igitur in ilium Numetum qui & huma
nas vitas commodus,ac Natur» vtilis,& MylU-
:, . G riorum
98 IvstvsRyc q. V I vs
riorum magnitudinc iàcer atquc perfedbis cflct,
JLfapientiifimi Pontificas Sacrvm Remissio-
* *^Ojis Annvm retulerunt: Sapientiam illam саг-
le{tera,cuius vices in terris gcrunt, prouidè imi-
«f- »• ^ t qUaCj fuüpfius teftimonio, omnta m Namere,
& Pondere , &. Menfurâ dijpífuit , Sc ddpoùta
aequabili ас perpetuo tenore gubernat & regit.
Vtad SrxTVM redeamus,is eoAnno, quem
dixi, Sacrum Ivbilevm frequentantibus Vf-
K.r»r«r/<i bempopuiis, ac Ferdinando Neapolkauo-
rura Rege со aduentante, celebrauit. 1Ш Ponti-
fex, pictatiscauflä , loca lautia in Palario pras-
.t. ■■■ i buit, annuumque cenium,qucm Roman« Ec-
clefiae pendebat, remifit. Eodem Anno , quöd
Deus RomanisSacris faueret,ingentem claden*
Othomannico pópulo , à Stephane JVioldaui»
Duce, illatam, ex Annalibus Turcicis Leoncla-
uij, Miraçus nofter in Chronico obiertjauit.
■ -in:.,ttl.< \ тэт, л - ■ Tt*r.——

• (.■• С Д
L Pi .. V • iT r 1 X л.м*|О0 jtjui t«.
ALBXANDRIcVJ^CLEMEm'IS VII.
¿WlIÍ IIb GREGORII XIII. &

\ tiï Seculares. Дилш ijs niehtorktu digné


\ fummtíim exfreffk . Ра/фт inftantis
. ÏVÇ3ILEI fies, <r.t.:Jcp .Vi Л
Vmmum Ale x а к b¥i VI.
Sacerdotium Anno?. Principe
ct3. ю. & Solemni Ivbi ieo
rédeutite nobilitatura eft • Quo
'üfino tantus vniucríkrum gen-
i) dura
De Anno Ivbueo. 99
riiim concuríus ad Vrbem fuit, n ( Vellcij ^О*9"
Aqucnfis verba funt) ab еЛ,сшш magnituàim ОЩ, ", '
bis dim impar fuerat , agit capermur. Quin ¿W *
oranino Vrbe capi multitudinem noq potuit
iè credit , nili bárbaro & inhumano Medióla-»
neniîs Ducis fado , aureum numum in fingida
Gallorum capita exi^entis, plurimoriim Pietaç
fuiflet retárdala. Cui tamen malo benign^ «««.»«*<.*
Pontifex fuccurrit, deliétorum venia his,, qui-
bus venire integrum non fucrat, per Diplóma
la conceíñ. Solennem hune Chriftianae Pieta-
tis annum Natalis Carolí V. Itoy. Avg- in
Metrópoli Flandria? Gandavo, & Braiiliani мь.шскта.
Orbis detcdio,celebriorem reddiderunt.
. Clemen ti VII. Pont. Max.. idem an- ciwitw
„_ . . . VII. Asna
Dignitatis attulic : quindus enim & Vigeumus
nominati feculi fuit , Quo apno cùm horrendi "V*
rufticorum tumultus, Luthero claflkum cañen-
te, in'Germaniâ ; Caesar is ctiamac Fran- "™ь.?*'пн
cisci Regis bella in Italia 3c pallia defaeui- Т"[М'*'
rent jomniaque percgrinantibus infefta client,
rariora exterorum agmina in Vrbe confpeda
íunt. Eoque magi s quod iam tum Luchems ía-
frilegp pre in lacros Ecclefiae Ritus, & potefta-
tern Romani Pontifias , debacçhatus , quara-
plurimos à veteri ReUgionis fcruore , ac Iegitir
mis maiorum inftitutis x auertiilet . Qua tamcn
state à Mexicano Rege , facris tunc prim ùm «wmi»
noftris initiate, &iEthiopiaElmperatore,miíIi ''!'"'!*:*'
ad Clementem Lcgati.mukum Eçclefiç Ro
mans Orthodox* ,,& Apoftolicae Sedi, orna-
.mcnti ac dignitatis açtulcrunt. ' :
G a Eadem
too • Ivstvs Rycq_vivs
miVfcju. Eadem felicitate Ivlivs III. ( fi Oraiphrio
ií s*'^redimus) Pontificias infidas à Solcmni Ivbi-
г'ео» ( quod è Decreto P a vll i n o, in Annum
cid. 1Э. L. mcidebat) aufpicatus, die S.Mat-
T'hiae Apostólo Sacra, apertis, veten inlti-
tuto, quatuor Portis ei Solenni initia fecit: caí-
ttemq4ie,"anno vertente, Epiphanias dieíub ve*
fperam , maghâ caerimoniarum pompâ claufit.
Gonuenere tunc ad Vrbem frequentia popu*
lôrum , {ted fere Italicorum , examina : quod
Luthcrana contagio iam non latis Germanias
e*mpis<ku(a , fed vlteriùs euagata , finitimos
q'iioque populós , íacrb velut igni , »fflaiTet ас
infecifíet . Ñeque tarnen Pontificias Maieftati
' î (lia djgnkas defuit : nam eodem anno innumeri
Principum «с Rerumpüblicarum Lcgati ad
obedicntiam, de mote, praeftandam; Armenias
.,„, у.л. <juoque maions & Ailynas Patnarchas ¿ qui fe
-cum Ecclefia Romana corfíungerent,in Vrbem
venerunit. Uko Озрт, M^x. Ecdefíae-deferb
forc , damnum quod Germanica tabes intuJc*-
rat , in aíiis Mundi finíbüs , nouo Fidei incre
mento refarciente, ac teftauränte.Coh'CiiiVM
"eciam Oe^cvmenicvm , Tridehti inchoa<-
tum.qúD velut fulmine Hasrcfés noftrorum tcn>
porum magnâ ex parte prófligatas íunt ; ïub id
teifcpus non párum promorum pió Pontificii
ítüdió,' Aeriales teftantur. -,; ' '••
KlVi X III Pofti Ivxi v*i proximè GhlEOORtvs XIII.
• ' »■■ Teligiófiífirriú's Porítifex , ftaEas I vb i íe i cajri-
Tnonias ttídixít. Non alitüfeVc Sacér Annus fi>
■curidior Vírtotum , aut illuftrior Pontifiéiâ Li*
bcralitate fuit. Ñeque id mirandum in eo Prirf-
i cipe,
De Anno.. Ivb r leo. iof
eipe,quem & vit* (inditas eximium , & munj-
ficcntia orbi vniuerío conípicuum demonftra-
uit. Quantum ipíe in Pietatis ppera impen
dent Statua ei poûta déclarât, cuius Bafi inferí»
ptum eft: Sestertivm. Octingentjes. Btr„,^„.
SiNGvLARt. Benee.icentia. Ab. Eq. In. 'HHfi^.tt
Egenos, Distribvtvm . ,Quam iùmmam g^y-
paenè incrçdibilem , ço fide digniorem omnes
«ftimabuuti quód <s rationibus publicis accura»
te colle&a , & praedaro aîterna? gloria? Monir
mentó à S.P.Q^R. in (Capitolio confecrata fit,.
Anno üb j (quem aduenientium ftudio & iaî-
erorum religione ac magnifícenla exmiium
fuifle, qui (pedauerunt, commcmqrantj) Ca»
Roivs, Belgicus Princeps, Iuliacenfium Ducis ?,цьгпЦ«
filius primogenius, in Vrbe Sacrâ, iùmmo ora- "ù'.' P"d"
nium mcerore,ac praefertim Pontifias , qui pa
terna cum bcneuolentiâ complexus fucrat ; ad
caelites emigrauit. Difpari longé fato , jfèd pari
tempore , Matthäus Flaecus lllyricus Bélgica? Mhau b
Sc Germania? peftis ( vt iure cum Mira?us ар- thm-
pellat) pefte Francofyrti diem obiit. diceres vi-
rulcntum ingenium Annum iftum, Piisomni-
,bus vtilem atque (àlutarem , cùm diutiùs ferre
non poifet.effugere voluifle. . •
Pontificatum Clementjs VÍII. Aldo- Л«м«кг
brandini Annus Secularis oo, . юс. magis uJl* AnnS
illuftrem reddidit. Quptantus,pietatiscrgô,vn-
dique concurius fuit , vt in vno ad Pontem Si-
xtinum Xcnodochio quatuordecim hoipitum
millia.in fingulos pœnè dies, numerata ceníean-
tur . lis alendis ipíc Pontifex è Sacro Erario
millenos áureos çottidiè cjargitus eft. Supp ljca-
G 3 tioncs
ïoi IrSTvs RyccLvivs
tiones diueriàrum gentium fumptuofiifimas ас
numerofiffima; toto anno habitas : adeö vt vi-
ginti ieptem hominum millia in iis confpeda, &
reccnfita fcrantur . Fama cius Solemnis adco
apud omnes peruagata eft , vt Principes ctiam
•> . ■ non pauci , maximi ftcmmatis , etfi Caluinianâ
autLutheranâ iùperftitiofte implicati , adillud
coràm ípedandum, & admirandum, accurrc-
rint. Et certè fpedatu & admiratu digna fuit
quà Principum Ciuiumque Romanorû infignis
& verè Chriftiana in «xteros omncs bcncuo-
Icntia ac benignitas; quà ipfius Pontificis,Tem
pla cum Purpuratorum ccetu obcuntis, & Deo
"pro Salute Publica cum lacrymis fupplicantis,
pauperes ctiam peregrinos communi menías ad-
hibentis , iiíquc miniftrantis , ahaque rehgioía
opera,faluberrimo cxemplo, facientis, pictas ac
íolhcitudo. Cuius Pontihcis Mcmoriam vti au-
guftam fandamque Chriftiani omnes mérito
• ■ temper habebunt ; ita gratias Deo agere con-
uenit immortales qui Nouo Seculari Nouum
Pontificem prouidit, Oct*vï pariter cogno-
mine didum, iifque meritis ac virtatibus quas
Muneri & cognomento ifti conueniant , infi-»
gniter exornatú. Sicuti enim in Ogdoade KVßi-
wir f',çiafllt efct coque Numero fumma Beati-
~ tudinis ac Sanditatis continctur j mérito" is
quem Dignitas S anctissim vm, Virtus
Beatissimvm facit , -Vrbanvs Octaws,
Anno Sancto Sanctorvm Commvnio-
n i prasfidens , ea de fe Religionís exem-
pla pollicetur , qua? verecundia ipfius expri
mí non finit j vita autem puré & innocenter
in
De Anno Ivb i leo. 103
in banc víque diem a&a, ab vniueríis iubet
exípcótan.

С A P V T XVII.

ANNI SOLENNIS ROMANI inditfio..


ßt&wdo елfieri folia. Ex occafione de
IVBILEO MTSTICO triplki afium.
Tj/рш НеЬглогит in Secundo My Uico
exfletus. IVBILEVM' MAG£lVM,vcl
SABBATVM SABBATORVM.

Icuti Rcmiffionis Annus apud


Hcbraeos die fefto Propitiationis
Anni Noni fupra Quadragefi-
mum, clangore buccinarum , &
pwecontd leptem Saccrdotum,
indicebatur j ita apud Chriitianos die poftio-
lennc Pafchae Qiiadragefimo , qui Ascensioni
Chmsti facer clt, pubiicari, & in futurum an
num è Porticu Vaticana proclaman folet. Atque
ita hoc ipfo Anno cía. IDC. xxiv. in Vrbe
fa&ùm, datisadmelitteris Vir clariffima? eru-
ditionis ac Virtutis Ioan*<esBapt. Lavrvs,
Vrbano VIII. Pont, àcubiculis , fignifica-
uit. Quíe res, vti rehqua Sacfatiifimi Solcnnis,
ñeque Myfterio, neque religione caret. Vt enim
Christvs in caelum aicendens,Morte,Da:mo-
ne,Mundo triumpbatiSj caftiuam duxit capttui- *""г'*:
tatem, dedit dona bomimbtu;\x.z Romanus Ponti-
fex, Vicaria eius peteftatcm gerens, Libertatem
G 4 àvin-
Ю4 IysTvs Ryc q_v ï V s
à vinculis iniquitatis, & Dona caelcftis Incluí-»
gentire, cum vniuería Fidclium Societate beni-
gniffimè impcrtienda,pratnunciat. Hie eft cnim
Annus illc Díuinae Miíerationis, acBcneficen-
tix, de quo per Regem Prophetam dicitur:
pfíf».f4. Benedices согопл ami Benignitatis tu« , & campt
■ tui replebuntur viértate- Pmguefeent fpeciofa defer-
ti, & exultatione colles accingentur . Et per Iere-
miamcap. xxxi. Propitiabor iniquitati eorttm,
<¡r peccati eorum non memorabor amplias. Merità
certèillo tempore publicaturin Vrbe Ivbi-
levm ,quô olimprimùm in Eccleûœ primordiis
denunciatum. & explctâ Veteris Teftamenti
Figura celebratum eft . Quod vt diftin&iùs,
quiíquishaec leget, intelligatj Tfiplicis Ivbilei
Mystiçi, à nobis obßruati ,.explicationem
proponam. Primum eit Sacrofandum illud (à
quo tamquam Fonte caetera omnia profluxe-
mntj à Prophetis Buccinatoribus, & D. Ioan-
j» NE Baptista qui Vox clamant is in deferto^ ab
iMM.1. Angelis pacem in Bethléem annunciantibus,&
ab ipíb Prophetarum fummo Christo Sal-
VATOR.E, cum Sabbatho in Synagogam introït
ом.,, {et, indicium : &abeo qui indixerat in Ara
ел/ i. crucis , vbi Chmgraphum datnnationis noftras
iuffixum eft cruci , mifericorditer coniumma-
tum. Formula vero, quâ i n со ipdicendo vfum
refert Dominvm Lucas,talis eft in Ifaiae vatici
nio: Spirttut Domini fuper me, eo quod vnxerit
Dominus me, ad annuncianduw nianfuetis ntifu me,
vt niederer contritis corde , & predicaran captms
Indulgent iam, & claufts apertionem-,vt predicarcm
t' AnnH plaubileia-Domino ,¿r di( vltitmsDeo noßro.
, Annum
De Anno Ivb i-leo. ïoç
Annum certè Placabilem prœdicauit Dominus
Ecclefise Sponíae fus dilccbîjDicm Vltionis Sy*
nagogae quaî ipíum rcpudiauit . Annum Placa
bilem Orthodoxis omnibus intra fines Ecclefi»
coníiftentibus j Diem Vltionis ab Ecclefiâ Ca»
tholicâ, 3c dodrmâ eius ас communione , ге-
motis. Annum Placabilem Chriftianis.occafio«
ne tantâ vtentibus , & cum verá cordis contri-
tione ас gratiarum actione illud eclebrantibusj
Diem Vltionis ceffantibu» contient ad Dominum **»>*ч-
Deum fuum, & cum inutili ièruo dormientibus, j
aut in crápula & luxu diem falutis , 8c tempus '
acceptable, tranfigentibus. Quem verö frudum
Ecclefia è cruce Christi , & huitis impletione
Myfterij pereeperit, eleganter âc pié admodum
dicitur apud Stephanum Vinandum Pighium:
Chmstvs Seruater noßtr Ivbilevm ¿r Gratia i» **«rt»
verum Лптт, л ludan ex Lege fer figurant ce- ft. s-.b,:,™.
lehr»tum nobis attulit , &fimul per Euangelium an-
nunciauit manfuetis , hoc efl fpiritupaupertbtu , Vt
D. Hieronymus Propheta verba interpretatur . Mif->
fus ad fananda vulnera contutor», & vt pradicaret
taptiuis, peccatofy feruis Libertatem , elaufisaper-
ttonem , vel vinclis folutionem . Hie Legis aboleuit
ebligationes, & reliqua Vetera . Hie primi Parentis
crimine genus humanum , infeiiißimi hoßisferuitu-
ti manctpatum , fuâ morte liber лип , peccatorum
•vincula foluit, claufos in barathro Patres antiques a
morte refurgens eduxit , ареш% c*li porta Beati-,
tudinis Atterna thefauros patefecit . Hereditatem
amijfam, & felites Paradift рфfûmes , ealeßetnq3 ..... .
Patrijtit exulibus nobis , ad turn tedeuntibus , bent'
gne rtßituit. Alcerumè Ivbixeis Mysticis
С у eft
г

loé 1rs таг* . RrcQjvirs


r/<fa.4f. cftillud , quod à Christo ad Patrcm afeen-
dente in lubilo, & vece tuba pariter indidum, die
poft Reiurre&ionem luam quadragefimo , qui
/ Ascewsionis memoria Celebris cft j &indie
facro Pentecoftes per miffionem SrmiTVs
S a N с T i in difcipulos , qui dies poft illara
Quinquagefimus fuit, impletum. Sicutenim
Annus Quinquagefimus Iobelvs erat,vti isepè
diximus, Hebrseis ; ita dies Quinquagefimus à
м Paichate Sabbati cts erat , cùm poft vndc-
quinquaginta dierum labores manipulus Primi-
tiarum,in Fefto Pentecoftes, fiue Hebdomada-
tum , Dco dicabatur . Vnde erudite apud D.
Gregor ivm in Hymnis dicitur: -, -
Solennis vrgebat dies,
- ■ , Quo MysTico SpPTEMPtici
Orbis volutut Sept íes . >■ .-. .
Signât beata témpora.
Etapud D. H i lar i ум Pi&auienièm:
Patrata funt hac myslice
Pafeh* peraßo tempore,
Sacro dierum numéro, .: ...
Quo Lege fit Retnißio.
In Manípulos igitur illos Ecclefiae Praemetiuos,
v ficut quondam in Patrum hoftias, ignis cadeftis
deicendit: nonillc quidem vltionis autvindi-
étae j ièd coniolationis, pacis, indulgentiae, fan-
étificationis, & gratiae: qui non modo ipiorum
Diicipulorum corda fuaui flammâ combuffit;
ièd eas ftatim Foras Scintillas proiecit, vnde ho-
^«.r.s. minum circiter triamillia ad Petri concio-
nem, veluti facemquamdam Paracleticam,ad-
moti fidei ardore luçcendercritur . De cuius
Myfterij
De An no Ivíiieo. 107
*Myfterij praeftantiâ fie ferè praîftantiiîîrnus ille
Doctor. Venit du Pentecostés Spir itvs S. тгТш'и
in centum viginti homines congregatos, in quibus & *"
Afostoli omnei erant: qui tilo adtmpleti ctttn Un
guis omnium gentium loquerentur , plures ex its qui
aderant flupefaäi [condonante Petro, &tefti-
monium Reiurredionis' Domini perhibente] - ■■
eompmäi corde comerft funt , & tant i fanguinit,
tam impie atque immaniter fufi , Indvlgentiam
perceperunt,tpfo redemptifanguine quem fuderunt.
Christi emm Sangvis fie In Remissionem
Peccatorvm Omnivm fufus eñ,vt ipfum etiam
feccatumpoffetdelerequo fufuseß. Hadenus D.
Avgvstinvs : qui mérito verbis Indvlgentia
& Remission« in Myfterio hoc interpretan
do víus. Eo namque Myfterio perfecto Vcteris
Ivbilei Typum expletum füifíe (non vt Caieta-
nus, & alij opinantur,in ftatofiue Ordinarto ho
dierno) cum dodiffimo & acutiffimo Nauarro
antè alferuimus.Atque hinc credo Ritum ilium
in Ecclefiam Romanam introdudum , quo Iv-
bilevs.Annvs in Vaticano propylaeo ante
promulgates in Lateranenfi Bafilicâ ipfoPen-
tecoftes denuo publicatur: totius ferè Vrbis
Colleges , Sodalitiis , & ф^г^Ыц (vt hoc eriam
anno ièruatum) affiftentibus.Pulchrâ etiam ra-
tione eidem Ecclefia , Christi Sponía, Ivbi-
tEVM eâluce primùm indicit , quâ ipíc Sponíus
è terris âbiturus illud Diicipulis fuis publicauit:
hoc eft , Spiritum Libertatis , in quo clamamus •«
Abbapater, breui mittend i promifsionem fecit.
Tertium ас poftremum Ivbileorvm MystIco-
rvm eft,quod m vote Archdngeli,& in voce Tub*, '•r*«/*-
peradâ
io8 It st V s Rycq_vívs
perada rcrum humanarum Hebdómada pro*
clamandum Chriftiani omnes expectant : cum
icilicet Ecclesia Militantis kboribus cx-
plecis, & percgrinatione laborioias hums vitae
. decuria,aperientur Ports Triumphales лЕтея-
-"*'•'♦• na Iervsalem, & intromitientur ad Nuptias
ttbif.f. 4j>«t,qui de poteßatibus tenebrarum barum,zcfpi-
i>/«/<».4. ritalthus nequitta ,fuper afpidem & bafilifium am
bulantes, triumphare meruerint, & in horrendo
Tribunali vocem illam optatiffimam audire:
Vetóte benediäi Patris met , acápite Regnum qaoâ
paratum eil vebis à tenñitutione Hundt. Quod ip-
fum Regnum,vel Sabbatvm,vc1 1увн,еумМл»
cntm, meliori iure quis poiîït appellare , quàm
illud quod in Veteri Lege Xabbaton SAg.
Bâton, Myfticâ, futuri in requie beatotum
aeterni Sabbatiimi,fignationecelebrârunt. De
quâ verè defiderabili requie di&um eft à Gen-
Mr.*. tjum D0<3;0rc ; naque ulinquitur Sabbattfmus
populp Dei . Qui enim ingrejfus eft in requiem eius,
etiam ipfe requieuit ab operibus fuis , ficut à fuit
Deus. Et à D. Ioannc in Myfticâ Appcalypíi:
Amado tarn dich Spiritus vt requiefeant a laboribus
fuis: opera entmiüorum fequantur illet. Sequuntur
îllos non ad onerationem, fed ad remuneratio-
j>/w«.i«7. nem : labores enim manuutn fuarmn beati manàu-
cabunt, & quae hîc feminauerint in lacrymis , ibi
ffitmw in exultatione mitent. Atquiifta ж,() ftv^mmUßt-
Mu» di<äa íufficiant.

С А-

)
De Anno Ivíueo. ioj

- ) Cap V t xiix.

AitHS aperiend* PORTAE SÂNCTÂE,


eiuffc Ret Symbolл, ас Myfierta. Votum
fro Salute R.P. Chrifliarut. .

Ndicbïam IvBHeo (quodSc- •


i .de vacante Pontificia etiam а с.+.*/^
Cardinale Oftienfi indici fas eft)
j initium eius Solennis ab apertione
(РоктА Sancta fumitur. Sic au-
tèm vocatur in Vaticano Templo Porta illa»
qua; muro lateritio à Pontífice finito Anno Iv-
3 UÊO clauià,Crucisfignaçulo , certiíquc qui-
"buídam caerimoniis coníecratá, non niíi Anno
proximo Sacro ab eodem recludi íblet . Pari
cognomento íunt illas , &eidemRitui ííibíer- Л
' tiiehtes, quae aliis in vEdibus per Cardiriales
Symmyftas eadem hori patefiunt . In Mde vu *я?и*л*
, "delicet D .Pa vli i, viâ Oftienfi; in Conftanti-
Jtiana,SAi.vATOii.is;in Exquilinâj D. Virgi*
n i s ad Niucs. Atque ita Quaternarius Nurne».
fus pulcherrimo huic Ritui dicatusrde quo mox
^mplius dicemus. Potiori autfem ratione Quat*
luor hie Portas , per quas ad Divina Misera-
tionb ac CtEMHNriA adyta introitur , San-
ctitatb nomen fibi vindicant , quàm Muri ас

,qai violare auderent. qùâicge 1


mus,
no Itst.vs R,ijC4ürtr'e
mus, Romuli fratcr, quod vallum à fratre ia
«KíJ.4./4J». condcndâ Vrbe pofitum , quafi irridens, tranf-
filiiílet, necatus eft . atquc ita (G dIs placet)
Sanñi ílli
. Fraterno primttm maduerunt [anguine Muri.
Si ergo quiddam religionis ac fancbtatis afier
re ilhs potuit pcricumm eftufi.fanguinis , &
.»/«*». I*. pœnae; quantö,raagis amabibs Clementia? titu-
lus Sacrofanäat eas Portas efficiet, per quas pee
ría euaditur sterna, & de fanguintbtts liberan-
tur omnes ílli qui Devm falutis fu* fideüter
per illas ingreffi falutauerint ? Quàm Sacrae
erunt ac Religiöse Port* Sion, Porta? casleftis,
Afyliin Arce Romanâ.quas Dominus diligcndas
propofiiit y«per omnia tabernacula lacob ? Magis
certè creícet earum in religiofis animis Sancïi-
moniae opinio, fi Rjtum, quo aperiri illas iolita^,
с Stephano Pighio Solennis Gregoriani inipe-
штлт &orc> breuiter jndicauero. Ejus verba haec iunt
IrtSf ш cruditiffimo libello Itálicas Peregrinationis:
Nonotiofumvidebitw quod orando pul[andoq\ Grd*
ita caleßis Portas aperiri poße carimoniu [PoRti-
fex] demonßret, dum omnibus ordinibus facris Я/-
patus, maxima cumpompa,Portam Bafiliu D.Pe
tri , sipoßolorum Principis , in Vaticano , femper
alioquin muro lateritio clauftm, Лит tlhus initia,
preabusfy malleo redudit , atque per eamdem Cr«-
eis Saerofantbe ftgium Triumphale , cereaejj bene*
dtüa,S. Spiritvs luce m mentes illuminant с m , ас
dtuini amorti flammam cordafuccendtntem, infertt
pppuli mnltitudme ingenti ÇubÇequente.Vonh Mal
■ ..A
r - Л.S
leus ¿lie (quod Pighio omiflum ) triplici ictu ia
Portant SantJam à Sacerdote San&iífimo infli-
gitur:
De Anno Ivb ixe о. hi
gitur: quo Chriftianis indicari íólet , non lan- ...
guidas quafdamaut remidas ad Remiffionem ., ,
ícclerum conícquendam preces adhibeti opor- ' " '.'
tere; ièd vehementes, calidas,frequentes: quod
regnum ulorum violenti rafiant , & vim Deo in- мть. м.
ferre, citra tarnen imporcunitatis periculum , à
DiuinâSapientiledodi iîmus. Ternus etiani
idus praíter Sacratrifimas Trinitatis myfterium,
a quo omne datum o$ùmumt & omne donum ferfe* и
Д«»»; triplex illud Gaudium non obicurè figni-
ficat quo Caelum, Terra , & ígnis Pur^atorij.
loca Anno Sacro adueniente meritiffimô exul
tant. In Cáelo namque gaudium eft beads illis
mentibus fufer tot peccatoribus fàlutari Р«яь **lc.
tentu lauacro luftrandis &expiandis¿ In Ter
ra ipfis peccatoribus , feu feccatt feruis , quo^
rum inftatrcdemptio. In igne PurgatoriOjCÚni
animas illhîc detentas vi íupplicationum & pre-
cum , quae Anno illo Sacro totopaffim' Orbe
funduntur , à grauiffimis incendiis ad- Torren- ;
um «осшж; Voluntatis feperducendas íperant. Т[,ы' tf>"
Enimuero Gaudio illi in terris participando.tres
necefl'ariaïftint Pœnitcntiae fufadiones , Confef-
fio, CöntrÜioySatisfaäio. Satisfacimus etiam-per
tria Pictatis operà in Diuinis Libris praeapuè *j*¡¡
commendata, Ieiunium,Orationem, Ъ1етфпт-Ж
quae & peccati fœditatem extinguunt Por-
tum caeleftis Regias , in quam nihil ímmundum
aut cêinqutMtum ingreditur, pœnitentibus ape- ^
riunt. Portas igitur Sacras quattuor eodem tem -
pore.diuerfis in iEdibus , incipiente Ivbileo»
patefiunt : pridie feilicet Ii«.?*?«*« feu Do-
minici Natalis . Qupd tempus potiЩтит de
fectum
fit IvstVs Rïco,viti "
i.ur,i.,u ledum eft, vcl quod pferique Chriftiäni, Ann-.
Id'J'1^'. principium hinc fumant Dionyiij Exigui me-
thodum íécuu'i vcl quód à Christo, qui oftinm
& ianua vitae eft intromitri ad illam iperemijSj
feWMrir vcl qU¿j cjus jn tcrraro defceníuj & ¿>r*p¿r*y
omnis Libertatis ac Rcmiffionis gratia ad поз
deriuatafit. Neque myfterio caret in Christ*,
£>.. Virginis, & Afostolorvm Temphshanc
cerimoniam fieri, cùm iuxtaFilhim Sacratiifi-
-ma Virgo etiam Porta. Cali fit , per portam il-
lam cUufam Principi apud Ezechielen! fignata,
per quam folus Dominus Deus Ifrael ingreditur.
Apoftöli etiam, maxime illorum Principes Pe*
trvs .& Pavllvs , Port» fuerunt.per quas om
ni« credentium multitudo in OuileDominicum
m'croiic. De quibus Portis, pié magis quàm ele-*
ganter , quondá cecinit Vcnantius Fortunatus.
Italiœ Mündig caput ques Roma retentat,
>• ■' Vrks vel Alexandri, aut Antiochenus ager,
. . '^'Í^^Oriettífiicafushabet^uésAfrUai&ArHts,
ftpult** bumus.cingit & Oceania-,
Hattingens,populus, regiones, agmina, Regesу
' " Vndtcfj currentes ad поил dona Patrir,
Aètbiopes,Tbraces, Arabes, Dachs, lndut,Alanus,
Aufpu & Vefter, Perfa, Brutannin a<kñ:
IntranteïinvegnaDti,pieWe redemptive* -
Gandía vifuri Regit in Me p$b:sq :l ■;■ >
Q**s recipit facra Porta Ретм, quos ianua
Pavixi, • • f-v. : ■
FoßisaH André ae limen Achata pateu
M'Atthevs Aethitpes, Epheßnot valúa I о A и-
N I s, "" • '• »«.'т;:.'(
Et quem quifqw amathuncfuá Torta regit.
Èas
De Anno Ivbileo. tlf •
Eas etiám Portas àfingulis margaùtis fabricates^
in circuitu caeleftisHieruialem,duodenario nu- «
mero vidifiè ie teftatur in iuâ Pathmicâ vifione
D.Ioannes Apoftolus: & in his Angeles duodecim
velut cuftodes appofitos, (y nomina infcripta,quA
ejfent nomma duodeitm Tribnumfiliotum lfrael,^
Confuetudinis veto receptee eft Anno Solenni
per íolam Portara Sacram in Templa ingredi,
quód non alia ad Salutem pateat via , nifi ea
quam Christvs RedCptor N. Beatiffima eius
rarens,& Sandiísimi Religionis noftuaePiinci-
pes , in vnâ ас verá Eccleíia Romanâ Catholi-
câ,quse in (emitas erroris numquam declinauitj
extra quam, velut olim in Diluuio,extra ÁrcAm
NoE,nullaíalus reperitur j primi oftenderunt.
Anno autem elapío, eadem fere die quâ apertae j?2*í¡¡¡¡
fuerunt, folenni Ritu, nouis tamen camrnoniis, jf/ffi^
óccluduntur. De quibus Caerimoniis aliquid *w
parco attingere, quàd arbitrarias potiùs tint,
quam certas vel concepta?, vtabiisquseapud
Nauarrum & alios de his adferuntur , intelligi
datur. Illud tarnen Theologi per oeclufionem
Sacra; Portas fignificari volunt eum qui ad cae-
leftia Regnaper Ivbilei Gratiam admiflus
fit, ftabili eoramdem poffeísione fruiturum,,ne-
que rmquam illa amiíTurum , aut inde egreilu-
rum. Illud etiam, dum hîc viuimus icriö viuen-
dum nobis eíTe, ñeque vllam Salutis acquiren-
das occafionem negligendam ; ne (quod olim
de gente Phrygiâ dictum) ierö iàpiamus : aut
durum illud cum fatuis Virginibus «к*г(ш au-
dire cogamur, Nefeto ves : ierâ cadeftis Miièri- *«•*•*»»
ч coi dis, adfurdasac inanes preces , in pe гpe -
H tuum
114 Ivstts Rrcarivs
tuum obfirmatâ . Voto finiendum hoó caput
eft,& intbr rcligiofifsimas cserimonias Pro
Salvte R.P. Christiana iolennis Formula
concipienda: /,

FAXIT. DEVS. OPT. MAX.


PACIFICATOR. vETERNVS
S I С V T
OLIM. IN. PROFANA. RELLIGIONE
PACE. TERRA. MARia PARTA.
A V G V S T VS. IMP.
IANL GEMINI. PORTAS. CLVSIT.
ITA
VRBANVS. OCTAVVS
REL LIGIOSISS. PONTIFEX
DISS IDIIS.PRINCIP.CHRISTIANOR.
COMPOSITIS. HOST IB. ECCLES.ET
IMPERII.ROM.PERDVELLIB. TOTO
ORBE. TERRAR. DEBELLATIS
NOVI. SECVLI. PORTAS
FELICITE R
APERIAT. ET OBSIGNET.

CA-

\
Г) б Ann ó Ivb i leo. irj

С А P V T XIX

guAnam Bafilicœ Anno Suero vifttandéi:


елгит Elogia ас Tituli. Cuaternario re'
Ugiofam,inVrhe , туЛ» abfolui. Diui-
пит earn Numerum eßejtqpe ideo Diui-
nii rebus mérito aecommodatum.

Vatcrnis in Bafilicis,quarum pre


cipua eft Vaticana, *«« itçàt
sr¿A« aperiri diximus 5 quae casri-
moniaillhic fieri coníueuit, quod
саг , ргзг caeteris , à Pontificibus
dele&a? lint, quibus adeundis ,pieque iniiiícn-
dis, Xriginta diebus Romani ciuesj quindecim
extcri& peregrini, üíque continuis velinterpo-
latis,occupari iubeantur. Solas Bafijicas Apo-
stolorvm Principvm, ad Rcmiffionem
hanc conícquendam , inuifère antiqui prascepti
fuit; mox duae alias adiecbe íunt , legittimis de
cauffis.Sc MyfticâQuaternarij Numeri in re ib
era commendarione.Conftantinianam D. Sal
vador is In Laterano Clemens VI.
D. Virginis Ad NivEs,inEíquiliis,poftc-
riores Pontificcs addi ftatueruntXATBRANEN-
sis Ecclefiœ elogium , quod in Diplomate
Clementino legitur , operaepretium fuerit ad-
ícribere: cùm ad ipfius dignitatem augendam
maxime conducat, 8c cauíias eas exponat , qui
bus à Pontífice caeteris pttelata fit ad piorum
H г homi
/с ■

né Ivstvs Ríycq^vivs'
hominum frequentationem . Id vcrö talc eft:
Lateranensem Ecclesiam, quam indyt*
recordations Constantinvs , poßquam per B.
SiLVESTRvM(^iöf per eofdem Apostólos, DEO
reuelante ,connouit) renam fonte Baptifmatttfue-
гл1,& л contagio Lepra mundana, inhonorem
Salvatoris conßruxijfeiquanifyidem В. Silve
ster., nouo Sanfttßcatioms,ejr Chrifmationisgene-
re, dedicaße legitur ; & in cuius Eccleßa; parietibus
frafati Salvatoris imago depitla primkm toti
Populo Rom.vtßbiliter apparuit,deuotius vißtandaz
quam ex his & alüs,certis & rationalibus caußis,
rt ipfa Eccleßa pariter Indvlgentia prxdtüapri-
uilegtodecoretur; & deuotus abeodem SaLVATORE,
qui inpr&fatis Apostolis [Petro & PavlloJ
mirabilts prxdicaturjom prectbus&merttis InduL
genti£ tmreatur pereipere largitate ; in hoc cefuimut
venerCítara. Honorífica etiä iunt quaz de eadem
. Bafifycâ apudPetrum Cardinalem Damianum,
& Epiicopum Portuenièm, feribuntur his ver-
'".ISÏCs'i.t. Dis: I-A'(eranenfis Eccleßa, ßcut Salvatorjs efl
' inffgnita vocabulo, qui nimirum eii caput omnium
elcäorum- ita Mater , & quidam apex & vertex,
omnium per Orbem Ecclefiarum. Idem in Epifto-
lâ ad Cadaloum, eamdem Sanäam Sanäorum,
& Eccleßam .Ecckßarum vocat . Vt iure óptimo
vnàcum Apoftolorum Bafilicis vifitari iuflà fit,
quo véteri Pritiilegio , vnà cumipfis, omnium,
■ per totura orbom , Ecclefiarum principatum
obtinuit. Variis autem,vario tempore, nomini-
bus eamdem appdlatam reperimns . Nam&
Lateranensis di<£a, à veteribus fundi poflèf-
foribus Lateranis, quos egregias heic Aies ha-
buiflic
De Anno Ivbileo. 117
buiflè è Satyrico Aquinatc notum ; & Con_
stantiniana, à conditore Auguft. heic bapti-
zato;& D.Ioannis, abeius ß^rnn^, hxmÇ.
que facellis SS . Baptista & Evangelista Ыгипун1
quondam adiun&is; &Baíilica Ivui ,-èBaro- «u«*x¿
nianâ opinione ; denique Salvatoris, ab ad
miranda Diuinae faciei in pañete depictae, co
ram Populo vniueriol(p»»6j«7ii. Vulgo certc D. Iг^,"1"мe•
lo annus In Latepamo nomen poísidet . Ñe
que id adeó nuper ei datum , aut natum eiTc,
apud Bedam videre eft^ qui in Chronologie ad
annum Mundi с- d. Ce. Их. haec ícribit:
CoNsTASTiNvs fecit Rom*, vbi bafttZA'.us efl,Ba-
filicam B.Ioannis Baptista, qua afpelUta eft
Const ANTiNiANA. Item Bafilkam B.Petro in
Templo Apollinis} nemon & B. Pavllo, (lYfHS
Vtriufqtte être Cyyrio ctrcumdam . & quae ibi iè-
quutitur . Opinio autem Baronij de nomine
Bafiliu lulia, vereor vt iàtis fida aut firma fit.
Baptiftes enim Platina, qui è Vetenbus Moni-
mentis priorum Pontificum vitas defcripfit , in
Bonifacio Primo Bafilicam Confiant inianam
à Iulià diueriarh ponit: quem.fi libueiic, vide-
bis. Facit ad Eeclefiae huius dignitatem eximiú ',
illud Priuilegium , quo prae omnibus Vrbis &
Orbis Templisdotata eît; nimirùm Scdem
^Epifcopalem Romani Pontificis, qui En-
scoporvm cft Episcopvs , in câ- collocatam.
Vnde, vetericoníuetudine.ampliífimo Purpu-
ratorum ordine,& digniflimo quoqucRomanse
Ciuitatis comitante, eledus Pontifex eo deuehi
iolct, vt illhîc Nouae Dignitatis infignia capiat.
Quanti vero Sacra; íupelledilis theiàuri,quantà
H 3 Reli-,
ii8 Ivstvs Rycq_vivs
Reliquiárum xnftixm, cùminhac, tuminreli-
quis Vrbis Dominae , acpraeiertim Septem iliis
celebratiflîmis Ecclefiis contineantur , fi quis
node exaclius voluerit , ij Scriptores adeundi
funt.qui de Re facrâ Vrbanâ peculiares com-
mentarios ediderunt.
Apostolorvm Bafilicae, Petri in Vaticano,
P AVLLi in viâ quá Oftiam itut(quarum ex Bedâ
memineramus) loca illaíunt, quae, vt Cafliodo-
rusait, videre Vniuerfit as appétit, Roma m fuis
fintbus habere promeruit. Has Apoflolorum Тгорлл
Caius vetuftiffimus Theolqgus dixit , quod
''''' illhic, de Tyrannide & Superítitione dcbellatis,
velut aeterna Victories fuse Monimenta Heroes
illi fiiiiTent. Quem imitatus D . Hieronymus ita
loquitur in EpHtolâ ad Marcellam: Efi ibi \ Ro
mas] fanäa Ectlefia , funt T горла Apoflolorum &
Jiíartyrum. De hac vi&oriâ etiam pulchrè.Hi-
ftoria Apoftolica Aratoris: '■ • •
Dignan materш Petri Pavlliqve corona
Cafartat [aperare minas, & maree Tyranm
Tandere iurapoli, fummumefe in agone Tribunal
Vtnctre: ne títulos parim eontingeret hoilis.
Confißiones dim dicbe,& Memofia, ac Martjria
ApoHolorum , quod in his^Edibus facroianda
& venerandos ciñeres contincret . Ad г
hos ciñeres olim,atque Iiodie , ex vltimis etiam
Orbis finibus Votiuaî peregrin ationes íuíceptas:
hoíce vifitantibus omni acuo magna piiuilcgia
conceíTa: ad hos Rcgum ac Principum donará
fúmptuoíiffima tráfmiíIa:hosReges ipíi ac Prin
cipes depofito in terram diademate proni ado*
rârant : hiícc Constantinvs Imp, duodecira
terras
j
De Anno Itbileo. 119
terre cophinos proprifs humeris geftauît: ad
hos ter, iummâ cum religione , Carolvs Ma.
gnvs Avg. profeduseft: hófce tantâ cum de-
■ miffione coluerunt olim Chriftiani vniuerfi , vt
eos acceflurr fupplices in limine procumberent,
& ofcuio ei impado iacrum puluerem deliba-
rent. Hancinfigncm maiorum noftrorum pic-
tatem nemo melius laudabit,quâm qui imitabi-
tur; nemo certiùs cognofcct , quàm qui nouis • ' ,
exemplis exprimere tentabit . Atque vtinam! .
vtinam! exprimant, & iroitentur pcrmulti , vt,
hoc Mundi içnio oftendamus nondum omnem
clanguùTe Virtutem;& cumingenti noftro bo
no Apostolici vim PATROciNii,quàpu-
blicè,quà priuatim, experiamur! Caeterùm Ba-
«ilicae Vaticanae ámplitudinem.magni- *
ficenciam, «j;e/TiK%i«i», opuientiam , defcribere
velle non inftitutas breuitatis , fed maximi &
longiilimi Commentarij opuseflbt. Ergo de his
(quod olim de Vrbe Cartnaginienii non nemo
dixit) filere prafiat, quint pauta dime. Vaticani '
enimTEMPH maieftasvti Ingenia omnia fupe-
rat, ita etiam ftili noftri anguftiâ maior eft. Ne-
que immcrito Periàrum Legati,quos ad Pavï--
1лгм V. Pont. miíTos Rom» ípedaui,dixhTe fe-
runtur : Non id humanarum тапиит , fed fummi
Architeäi Dei fibi «pus videri . Erit tarnen for-
tafle aliquis T5 afíjr/* qui pro dignitate «wuij«^«.
cius facundum calamum ftringat,& omnia Ve-
terum jEdificia, Templa,Theatra, Amphithea- -
tra, Mauiolaea vni Vaticanae Magnifícenlas ce
deré deberé , immortalibus Ingenij fui moni-
mentis, oftendet.
H 4 Optimo
I2Q IrSTVS RyC Q_V I V S
Optimo etiam iure à Pavl lo II. & Sjxto
IV. Pontificibus illud Tcmplum Supplicationi-
s^mtim. bus adie¿tum eft ,qubd D . V i rg i N i in Eiqui-
о-'^т"' Iiis, prodigioía ïsTiuc defignato Templi loco,
dedicatum eft: ne Patrocinio Virginis deftitue-
rentur, qui VlR^mis Filivm eiulque Vicarios
Afostolos, ac Pracvr.sob.em, in fuis Tcmplis
propinare ftudùiiïent. Hxc eft enim vnica, quae
Refug'tumPeccattrtm^uxilwm Chr.istiakor.vm,
ConfoUmx «fpäorum, Salus infirmerum, Шил
ulifVirgo Potens,ac Clcmens,Caujptuoßr* Utitu,
per vniuerium terrarum orbem, veris ас conce-
ptis formuliSjCottidiè decantatur,Ifto ergoAiy«
lo omnibus patefaiäo, non parum Sacrae Vifita»
tioni dignitatis eft additum: Pontificibus ordi-
nem Soienniú precií in Ecclefiâ Catholicâ fecu-
tis, in quâ priùs Ch\isti Domini, vti veri Dei,
dein Sacratiffimse Virginis.Ioannis Baptista,
& SS.Apoftolorum Petri ас Pavlli, moxre- '
liquorum Diuorum , ex oidine , nomina re-
citantur . Hanc quoque Bafilicam varié quon-
-n.rn.uum dam appcllatam obieruat Baromus: Liberi I
icilicet, à L iberio Pont, quem iuxta Liuue
tnacellum ,in V. Vrbis Regione earn condidifle
tradunt;SixTiNA,velSixTiANA, à Sixto iii.fvt
ahj malunt) AucTtore; Ad Ni ves , ob Niuium
miraculumin (ummis Augufti caloribus illhîc
compertum j Ad Praesepe , ob pretiofiffimu
illud pignus è Sacris Palaeftinae locis in häc Mác
delatum, in quo Christvs infàntulus à Virgine
•ceclinatus myfteriú Redemptions noftrae mira-
biliter inchoauit. In quas Redcptoris noftri cu
nas olifn adolefcenshocEpigrammateludebam:
Semi-
De Anno Ivbueo. i 21
Semirmo in teño , glacialú теирс Decembris,
Qua riget hiberno faucia gutta gelu, )
Vtkafidereísitnflet pafepia membris,
Cut quondam angttftt fidera molts erant;
Stdera , fidereufy orbíf, slufnere deorfum
Labtmem, ащие oculis vix babuere ftdem.
Quid pomit mam? Ugno proftrattu inani
ingemit 'Arelóos plut valuijfe niues.
Nata faim Ugno: gemino Syria inclyta ligne,
Qua dederat cunas, & dedit illa crucem.
Inclytaetiam veré & augufta Vrbs Domina
tanto ditata theíauro , longeque fortunarior
quam Vrbs mea Natalis GandavvMjCarolï .
vjv,i нет i Imperatoris Maximi cunas, prodi-
gij aut miraculi inftar , hoípitibus oitcntare
confucta. Hodiè iEdesilla В.Маыле Ma.
i orts dicimr , fiue ab imagine eiusVirginis à
D. Lvca depidâ , ibique religiosè adieruatâ;
-íeu, quod ceteris Parthenicis Templis dignita-
te ac ianctitate prsefulgcat . Pulcherrimâ certè ' ■
ratione à Pontificibus decretum eft ; vt populi •
cx omni Tcrrarum parte colle<âi, indiâtâ, Qu*- / ."•
teman) Numeri íupplicatione,qui religionis ple-
nus,Naturaeque vniuerfe eft index, ad Pietatis
exercitia ardentiùs inflammarentur . Qnöd íi *
religionem eius refpicimus , Ternarium mpri-
mis 8c Vnitatem in fe continet,Diuinae Trinita-ч
eis Vniuíque Diuinitatis certiffimum ümula-
crum: & in Tetrabiblo Euangelicâ, ас tit»j»-
крррят» Dei nomine mirabiliter confècratus
eft. Adhasc in quaterno Paradifi ilumine, qua- Cm- «•*
luor Animalibus ab Ezechiele conípe&is ,qua- «•■•
tuor Animarum poft banc vitam receptaculis,
? Hj toti-

"1
i2z Ivstvs Rycq_vivs
totidemq; CrvcisSalvTaris protenfis lineis,
' . Myfterium (bum exphcat. Prsecerea in Quatuor
Animi Virtutibus, quas Cardinales vocant , in
quatuor Ivb i leis Seculoquoque Centenario
redeuntibus,& in quatuor Baídicis facro durare
tempore vifitandis , plurimum dignitatis acce-
pit. Index autem Vniuerii Quaternarius apud
Sapientes dicitur, quödDenarij virtutem, qui
Symbolum eft,atque adeó Naturae
totius imaginem in fe eontineat.fi cnira I. II. 1 II.
IUI. Numeros, quibus Quaternarius confla-
tur, defcripieris, coique ad le inuicé redo ordt-
am« w«. ne collegeris, Denarius exíurget,vt Quaterttaritu
««.n«. ßtaftu (quemadinodum fapientiflimus Philo
ait ) Denariu fetmiá . Pono cùm Denarius
Numerorum omnium с Monade cópofitorum
finis, meta.ac cardo fit, atqueis àQuaternario
virtute comprehend atunideö huncNumerum,
Numeri omnium abíblutiífimi fontem ас radi-
ы л». cem,meritö vocaueris. Hinc& Pythagorici г%
Ï®. cultores mirifici,
Mftáfür" я***)* fiÇu» , iure appellant : nimirumquöd è
'"Si», quatuor dementis omnia compofita Natur*
¿míT™. *ux originem ас principia huic deberé videan-
tur.Quare eumdem Numerum r«> w«'»t« alij dir
xerc,à quatuor, quas dixi, Naturae principiis, à
quaternis Mundi partibus, totidemque casli re-
gionibus,ac Ventorum ftationibus; vnde multi»
tudinem omnem in magno ас decretorio die
olim congregandam.Diuina etiam monimenta
teltantur . Addere liceret de facro Quaternarij
cubo , eiuíque inter Tetragôna antiquitate ас
rnaieftatcjdc variis cius figuris ас Myit'eriis j de
(De Anno Ivbiieo. 123
eius in re Muficâ proportioncjde cius in corpo
re & animo humanis vi ас poteítate ; aliaque
quamplurima quae in Numero ifto admirando
mirabiha ac paenè diuina continentur ; .íed Ьжс
PythagoricasSapientias interpretibus, acTheo-
rices Arithmetics Scriptoribus penficulatiùs
examinandarelinquam . Mihi impraeíentiarum
{ufFeceritoftendilîe.Numerum illumritè atque
ordine Supplicationi omnium Nationum inVr-
be praefcriptum, qui Naturae Vniuerfaa imagi-
nem gerit, rebufque Diuinis celebrandis à Di
urna Sapientiâ, inter primos, eft commendatus.

С A P V T XX.

SacrA Vrbts Stationes. Stantes olim orif-


fe Chrifiianos. Septem Eccleß*. Marty ^
rum Sepulchra: ad ел orare antiquifü-
mum лс piißimum ejfe . INDFLGEN-
T1ARVM vfumhinc maxime propaga-
tumvideri.Evtnapy Sardiani, Iuhani
Parabatл \ & Maximi Madauremßs inJ
Chriflianam Pietatem calumnia,

1 ATioNvM fvtprajmiii') in Vr->


fÂ^Q-Vb beRomâantiquLÎfimaorigDeft;
îS^N^^' 4uasaty а^ Leonem I. Pont'.
ís^sgg¿Ag4 alij ad Gregorivm refi efcrre ma*
}&S&>J±&té bot; dubio ferè fempe t 1er rerum
yetuftiísimarum principio. Iacobus Seuertius,è •
fentcn»-
124 IvSTVS RYCQ.VIVS "
ièntentiânobilium Theologorúmomen à Gre
gorio, & publication cm de ícripto efle ait;
inititutumà Leone. Nomcnccrtè Stationum
apud Chriftianos plané antiquum eft , vt vel ex
i V vnoTertullianohquet}resipiàLEONE& Gre
gorio Papis fortafsè antiquior . A rc militari
,J* defumptum vocabulum Onuphrius putat, eiufc
que imitationc fadum vt Pontífices ftatis quw
bufdam diebus, maximè Ieiuniorum ac Feitis,
ad Baûlicas Martyrum accédèrent , ibique in
concionibus habendis , ас ли«;>&кк«, ftantem
populum detinerent. Stantes auté огаийГе tunc
Chriftianos, cùm ex variis Tertulliani locis , qui
id de geniculis adorare dicit.; tum ex îftoD Cy-
prianiapparet, Sermone de Orattone Domini: Qu4-
do autem ïiamusad orationem ¡fratres dilefttßimi,
vigilare, & incumbere ad freces tote corde debemus.
Et ex altero ibidem r Cogitemusnos in confpeiïu
Deiflare.Qupd tarnen non perpetuó feruatum,
ièd Dominicis tantùm diebus4, totoque eo tem
pore ,quod Paichaî & Pentecoftes iolenniain-
teriacet.à do&iísimo viro Onupbrio Panuinio
, itidem obícruatum eft. Atque ita cautum vide-
mus Decreto AtEXANDRi Ill.Pont. fic tarnen
i/fuílT' vt 1>T*cipuisFeßiuitatibHs idem quoque ob-
ícruandum praecipiat . FuiíTe etiam nuiuimodi
1 voce militari Лизе Sab* eft, apud Hebraeos di
ctas cußodias,hue peruigilia,k Leuitis aboque po
pulo fada ad Tabernaculum Teftimoni) , & in
t» ом».- Templo Domini pofteà íeruata,BalleftcrusVa-
¡K?a" lentinus annotauit: vnde fortè Ecclcfia nominis
îamaoth exemplum mutuata . Niii fortè altiùs hanc vo-
cemrepetere libet à Stationibus nimirùmAnge-
lorum,
De Anno Ivbileo. iif
lorum , in conipcâu Domini aßiftentium &
miniftrantium , qua? voce Hebraica Sabaoth
exprimuntur; voce,inquam, illâilluftri & nobi-
li,acDiuinis cognomentis fingulariteradicriptä«
Ex ilia Vetuftatis origine íolenncs ас Ласаз in
Vrbe Roma ad Diuorum ас Martyrum templa
Supplicationes eo nomine ceníentunilla? maxi-
mè.quasfacro Quadragefimaî tempore iîimmâ
cum pietate P.R. in hanc vique diem obire cô-
iuéuit.Quintotiusanni tempore qu à indigents,
3uà peregrinis,Septenarum Stationumin toti-
em Ecclefiis *<¿iijí&< religiose circúitur: quöd
is numerus Deo acceptus lit , & celebriora Vr-
bis Templa со ambitu comprehendantur. Sunt
verö ifta vulgo notiísima: S. Salvatoris in
LAterano, S. Crvcis in UruÇalem ■> S. Мама
MAÎORIS,S.PETRli»r-*riC4»0, S. РаЦИ Vtâ
Ofliettfi, S.LAVB.ENTH in agro Verano , SS. Fa
bian i & Sebastian i ad Catacumbas. Qua;
omnes Stationes, quà Veteres3quà Nouae, ab eo
Ritu fluxifle videntur , quo vetuftifsimi Chri-
ftiani ad Martyrum aut Apoftolorum fepulcra
prouoluti reuerentiam iis impenderc,& oratio-
nesillhic eríimderc3confueuerant.Quá in re án-
tiquißimum exemplum eft HippolyTi Epi- ii*/*p
Icopi rortuenhs , antea Arabiae Metropolitan, «-15-
Clementis Alexandrini diicipuli ; quieius per- xiftbMi.f.
iuafu Romam veniens AlexandriSeueriprinci-
patu, ad Apoftolicos Túmulos iùpplex iaeuitj
mox Triumphalem Martyrij coronam ad oftia
Tiberina cum ibeiis duobus aflècutus. Eumdem JS^"
Pictatis íiiae frudtum retulerant irobiliísimi con- MtrtrJ
iuges
a Periàs Mabjvs & Martha . cum Avdi- Juri« *.«■■■♦.'«
<?«/»
FACE
ïî£ ÏVSÏV6 RyCQ.7lVS
FACE& Habacvm libciïseorum, quitempori-
busClaudij pofterioris eadem decauflâRo-
tdytp.Xm. raam adierût. Retulit pàriter piifsimailla Zoe,
1 -* vxor Nicostrati Martyris, quœ dum ad Con-
Fcfsionem B. Petri in Vaticano oraret , iub
Diocletiano Imp. à periecutoribus tenta,
& grauilsimis craciatibus afFeda , puriisi-
mum Deo ipiritum reddidit • Si quis vero
eos enumerare voluerit qui , omni aeuo ас tem
pore , dignitate -vel (ànditate eximij , praeíer-
tim poft Constantin i Magni imperium,
idipiumpraeititenntj is cadem opera numerare
tenter
——. quot in <etberefidira lucent, '
Paruacfa quot ficcus corpora pultiis habet.
Vel, quot tant fernher Пл/cëtes tequoi e fluilus,
Et ätlapfa cadant foltorum millia filuts.
Earn religionem impie noftris hominibus obie-
cit Eunapius, SophiftaSardianus, qui Alexaa-
drinis exprobrans Scrapaeiiui demolitionem,&
Deorum patriorum contemptum, Martïribvs
nihilominùs cultum eximiurrî дdhibuiiTe ícri-
fordidsto» i . \j
mi carum Dit , fttWfttHH vrtif Т«Г; Tarait , qUOU ПШИШШ
interprette flrfíViSftf tjí» kt\iT\u4 irtiçà tat 6 lit CcCc ipioshabi-
îf*u4°jD««. turos íperarent. Obiecit etiam Maximus . Gram-
maticus Madaurenfis, ciues iuos item Chriftia-
' nosirridensqaod, ipretis maiorum caerimoniis
ac Tempiis, Namfhanionis, quem Arcbhnar-
tyremvocabant, & fociorumbufta frequentarent.
cui eâ prudentiâ,racundiâ.,ac religione à D.Au-
tf.ét. guftinö, gentiliiuo , refponfurr eft, vt -fiierirà
Stulti nomcnipietulerit, qui id Sapientiftimis
verae Rcligionis cultoribus facrilcgâ temeritate
affin«
Db Anno Ivb it в о. 117
affingere eft auius.Obiccerat anteillos,Porphy-
rij iecutus exemplii, irhpius parabatcs Imp. Iu-
lianus, cuius haec verba leguntur apud D. Cy-
ril!um: Omnia Monimenta [ Mar.tyb.vm] Chri- xe.«.*> t«i.
ßiatit impleilis: quamquam vobis numquam diäum """ы"*-
fit aduolui fefuUrh , & ел amflecli deberé . Quo in
loco, more iuo ac deiertorum omnium,probare
multis contendit,nufquarrt eum Rit'iim Diuina?
Scripturç teftimcnus,aut mandato3inculcatum.
quod venerium ii quis hauferit , ad antidotum ч.
confugiat in D. Cyrilli Apologia piis omnibus
propinatum. Neque mirandum fi (quod profa*
ni exprobrârunt j aduoluerenturhisièpulchris,
& ampie¿terétur ea Chriftiani3cùm (acra Mar-
tyrum fub Aitari plerumque fepulta&
religionem ipíi darent,& ab eo acciperent. Qui
Ritus è Concilio Africano difertc probatur
Can. L. quo Ataría illa, vel Memoria, inquibiu
nulU Manyrum RtitquU effent , ab Efifcofis euerti
iubentur. Qupd non de hodiernâconfuetudine,
quae Altare aliquod fine facro pignore dedican
non finit ; ièd antiquâ illâ Martyrvm corpora
íub Aitari recondendi 4 Baronius & Panuinius Í¿JJ*¡J^¿
b accipiendum putant:vnde pofteà magnificen- pjjpj
tiíiima Templa in SS. Marttrvm memoriam •»».«.'«.
Altaribus eiufmodi íuperinducere moris fuit.
Quàm verô iuftè ас legittimè Martyres ho-
porarent, quemue fructum ex huiuímodi SS.
cincrum mt»TKviÎTM Chriftiani referrent , ele- Tcnerttieae.
gantibus verbis & ardenti pictate D.Ambrofius
expreisit : Honoro in carne Martyris exceptât fro
Christi nomine cicatrices : honoro viuentis me- ****
mtrtam perenmtatg vntuw.honoro fer confeponem .
■ Domini

\
128 tvstvs Rycq„vívs
Domini [легаш ciñeres : honoro ir cineribusfemhut
Aeternitatis : honoro corpus quod mthi Dominum
тс um oftendit diligere , quod me propter Dominum
mortem docuit non timere . Cur autem non honorent
corpus illud Fideles quod reuerentur & demones?
quod affixerunt in fupplicto, Urnen glorificant in
Sepulchre? Нового itaque corpus quod Chr.istvs ho
nor■ляп in gUdio , quod cum Christo regnabit in
c<elo. Cui folutae orationis teftimonio aliud ftri-
ÄasadiungamcxPmdcntij , quiD. Ambrollo
e*"i%t}i®' fuit, Libro fí^e'iá»»:
• lüitas cruorefanño nunc лгепм incoU
Confrequentant,obfecrantes voce,votis, murmure*
Exteri, necnon & Orbit hue colonus aduenit:
Fama na térras in omneispracucurrit proditrix,
5-'ch«u!i"- tíeic Patronos eße Mündt quos rogantes ambiant*
îi°m. ы- Nemopuras hete rogado fruflra cogeßit preces:
«*"'""и- Latus hinc terfis reuertttfuppluator fletibus,
Omne,quod iuflum popofcit,impetratumJentiens.
Tanta pro nofirts perklis cura fuffragamiu eß,
Nonfinant inane vt vllus voce murmur fuderit:
Audtunt, flat im ad aureu Regis aterniferunt*
Inde largafonte ab ipfo dona terris mjluunt,
Supplicum caujfas petitis qua medelis irrigante
NU fuis bonis negauit Chr.istvs vmqui teftibus.
Illud verö peisimè Chriftiani nominis hoites
habuit quöd Templa ас Memoriae Martyrum
nomini paísim crigerentur ; Fana ас Delubra.
Dus crepta ipfis conícerarentur; quod ad co
ram Túmulos, negleétis Idolisj vota runderen-
tur ; Relliquiae ipiorum in honore haberenturj
Ferias ас Feto dies, eoruni Triumphis célebrá-
dis.indicerentur . Qups honores cum ipGDüs
fuis,
De Anno Iv,bit.eo. 125?
(ûiSjVt notum eft,exhibere«;eos roorcalibus, & ,, .
quidem infamia iupplicij notatis ( vt facrilcgc
calumniabantur ) impendí nullâ ratione fere- ''
bant. Quorum verc impiam Pietatem plurimi
Chriftianae Religionispropugnatores , acpras-
(ertim Theodoretus Lib. VIII. Euangelica Vttï'
Í4fw,quem/íe Af4M^Wi«HiiicripGt,facundiffirnis
ас neruofiffimis ícriptis, retuderunt& corifutä-
runt. Quanti) magis autem illi,& eorum aemuli
Sectarij , debitum facris pignöribus honorem
minuere,& fubfannando explodere conatij tan-
tô feruentiùs buiwm ®¡S£wT<2r,r¿*&- ri, B,i
augere illum nouis ornamentis , & Fidelibus
populis ièmper commcndarc conara. Quamob-
rem Ritum illum feruans quo Martyres, in mor^
tali adhuc vitâ dcgentcs , Pacem DelinquétibuS w '['!'
exorare confueuerantjeadcm PriuilegiaTrium-
phali Memoriae eíTe voluit, quae fuerant Vincu-
lisacPaffiohi. Thefauros igitur Jndvtgen-
Ti aRVM illhíc orantibus'conceffit: quos ille lu-
craretur, qui per Merita illhíc fitorum, at iarrt
in cáelo regnanttum,Deum inuocans,fibi ac Po
pulo Chriftiano falutaria precarctur . Si enitn
(inquit lampas illa Ecclefiœ Hieronymus) Apo- <ut*.r¡t¡um
ßolt & Martyres adhuc in carpiré coniïituti poffurit
erare pro aterís , quand» pro fe adhuc debent ejfe • ■
folliciti • quanta magïs poíl vtftorias , coronas, &
triumpbos? Cuiufmodi religiofiffimis arque art-
tiquilfimis Divorvm MartyRvm Memoriis
cum Vrbs Sacra, vclut caelum ftellis , colluccat
paffim atque reíplendeatjdignum fe Chriftiano
nomine , Sclegitimum anitíepietatis haercdem
oftendet, qui Quatcrnis Balilicis,quas diximus,
' I falu- ,
130 Ivstvs Rycq_vivs
falutatis.curfumhuciùbinde rcfleâet: vcniam
ufi.¡» tsa. deli&orum per eorum patrocinia, & Sanfttfica-
tionii commumontm aliqu4m,çctSanâomm cor-
porutn v enera tioncm, adepturus.

CAPVT XXI.

Qgid RELIJ^FIAE apud profanos Scri-


pPores, quid apud Сhtiß1tonos , Sacrarum
Reliquiarum cultwn,pium , vtilem, ас
vetußum effe. Vrbis ROMAE in hüpoß-
ßdendü Félicitai.

leere ineepimus deRELiQyiis;


pertexamus nonnihil hanc telam,
6c eo impenfiùs,quqd Anno Ro
mano Solenni Sacri lllarum Thc-
íauri ípeétandi proponantur,
adeoque ex earura cultu iacra omnis Peregri-
natio, & Condonationum largitas, profeâa vi-
deatur. Et vero quod ad nomen ipium attinet»
id profana Antiquität! incognitum non eft,
immö inde ad vera noftra Sacra tranflatum.
tf¡B Vndelegimus apud Vlpianum I.C. Si in como-
nimento, quod tmperfeäum effe dicitur, Relltquu
hominis candita [um , nihil impedtt que minus id
h ttm «A регрешиг. Etapud Plinium Iuniorem : Petenti-
TrAÍMn .
btu quibufdam vt Relltquias fuorum , femndum ex-
emplum Process . transferre permutèrent . Item in
veteri Inicriptionc, quam fide Iani Gruteri ad-
(cribo:
D. M.
Пб Anno Ivb i leo. 131
D. M."
M. VLPIO. AVG. LIB.
HERMIT
PRO С. AVRARIARVM.
CVIVS. RELIQVIi£. EX
indvlgentia; avg. N.
ROMAN. TRANSLATEE. SVNT
& fie alibi plurics . Nomine vero Relliquiarum
apud lllos cadauer, auf corpus defun&i integra,
non veniebat ; íed alicuius peregrè mortui ofla
vel ciñeres alio tranfportáti . Acque ideo apud
Florentinum I.C. Corptu&c Reliquia diltincîim
ponuntur. Corpus enim integrfí coiidi diceba-
tur, vbi cremabatur. quod valdè erudite, vt
plura alia ad banc rem facientia,in libris de lure
a Maniunt лс b Veten Pontificio,Gmheúus obfer- » ».j
uauit. Proprio igitur ас folenni vocabulovfus .
iEliusSpartianus in Hadriano, cíim fie de ipío
pronunciar. : \ Poft hoc Antiochiâ digujfm efladin-
fpiciendas Reliquias Traiani.quas Tattamu, Ploti-
na,ejr Mattidu fecum deferebant. Peregrè enim
mormura elíe Traianum in Orientis expeditio-
ne nemo ignorât. Apud noftrse autem Religio-
nis homines & Diui alicuius corpus, & pars in-
de íumpta, & multa alia corpori extranea, atta*
¿tu tamen eius íacrata, Relliquiarum nomine
ceníéntur. Culrum veró,qui ciulmodi Rehquiis
adhibetur , in Veteri Lege Mofes íuo exemplo
firmauitjCÙm Iosephi oíía ex j£gypto in ter-
ram Charlaan , velut falutis pignus , nonorifkè <«я-
fecum vexit.Immô Deusipfe,fbnson}nispieta-
tis,vt fibi acceptum miraculofarrxit, durrjEliat ^.цч
pallio Iordanem diuiûc , & attaclis Eliíki oífi- * '
I z bus
«32 IvsTvs Ryc q_V its
bus vitam mortuo reftaurauit . Nequé minus
Mí»k.i4. miranda funt quas de aegrbtis per fimbriam ve-
ftis Dominicas curatis , de vmbrâ Petri
^•.r.j.*- langucntibus íalutari , de fudariolis ac iemi-
cinytiis Apoftolorum áxi%M¿Kci( , ipûs Ec-
clefiss initiis , contigiffc Sacras Litterse rî-
dem faciimt . Gliièente pofteà Perfecutionum
tempeftate , & facrorum pignorum augeicente
numero, Sanctorum Martyrum non modo Me-
orer.N«vï^. mori£e,Altaria,Templa, Paffionum inftrumen-
ta,aut Corporum particutaejverùm panniculi,&
Írt7kf;"¿ ve'a Яш ea contigerant, Branden dicta : oleum с
%¿Ú"U laropadibus.quœ ibidem arferant.fumptum, aut
«•i<«. exipiîs Sepulcris mirabiliter profluens: flores^,
herbas , puluifculi inde colle&i : Imagines quo-
queeorum ac Statuas veneratione cultas^ admi
randa Christi Fidelibus beneficia praeitite-
runt . Ñeque his poftremis Eccleiia; Sanâse
temporibus eadem in Beatorum hominum Mo-
nimentis vcl Miracula vel Benefaâa défunt:
honorante immortali Numine feipium in San
ctis fuis;& Ecclefis fua: Oecumenical, quas (ola
Sanftorum rommunionem continet, dignitatem
atque excellcntiam perpetuis teftimoniis com
probante. Qu,ibus rebus perfpedis Maiores no-
i ftri facra huiufmodi ftudiosè cclligcre,
& collecta omni honoris genere (eo tarnen, qui
íoh Deo debetur , excepto ) afficere cœperunr,
Qiiod tarnen , ас il feciíTcnt, impij olim homi- .
nés Porphyrins, Eutactus, Iulianus , Eunapius,
Eunomms, Vigilantius,& eorum affeclx noftri
temprris Scâarij , exprobrare non iunt vcriti.
Quomoio verùjCultu л«т{««{ in omnibus íem-

i
De Anno Ivbiieo- 13*
per faluo , Dei Amicorum mcmoriam colamus,
ac Reliquias venerrmur , luculentè ohm often-
derunt Auguftinus Lib. VIII. de Ciuitate Dei
tap. XXVI I. & eiufdem opens Ltb XXII. с. X. &
contra Eauftum Mankbaum . Damafcenus Lib. , .
IV. FtdeiOrthodoxficap. XVI. Hieronymus Epi-
flolaad Riparium & contra Vigilannum. Ambro-
íius in Epiß. ad FW«í-fíB.Thcoaoretus Lib. VIII.
Euang.Vertt. &recentiores paenè innumeri qui , ,, . , .
pro domo Dei, & Sanáis eius , murum fe ad-
ueríus impuriífimorum hominum tela oppofue-
runc. De quo hominym genere benè ad mod um
à D.Hieronymo, Vericacis Achille, dictum eft: *<u.r¡i¡uin
Hoc atttem [ Reliquiarum icilicet Sacrarum culr
turn abiicere] non tarn tllifuaunt, quam lubitan
tes m its T>amones , formadme m & flagella fanäi
aneris nonferentes . Oderunt namque membra
quod caput deteftatur; & phreneticorum inftar
in Medicos infaniunf, vcram т?5 ■фа^ \лцна», »»!«•« »«-
Sanctorum, inqüam , tiitelam exíecrantes , & T
rcfpuentes. Interim Те, ô Vrbivm Regina,
beatiflîmam ас fortunatiífimam predicare fas
cil, quae non,vtquondá,nefcio quas nugas,aut
fabuloías quiíquilias, Analta, Talladú tcunculam, 'J¡";1'7'
Vrtami fceptrum,Acum Cabelles, Martis galcam.Iu f¿¡¡¿*1'
mnit clypctm , Sibylla folia , & his fimilia impiae
fuperftitionis aíTeruas monimenta ; ícd Theíau-
ris incomparabilibus veras Religionis ditata,
Iesv Christi, Deorvm Dei, SacraTis-
simae Virginis, Principvm Aposto-
lorvm Petri ас Pavlli, Diuorumquein-
numerabilium íacrofancb ли^«*я, Imperij Tui ,
pignora, hoípitibus oftentas: Latins яяи* régnas JJr*2^î'i
1 j Reit- "' ' 1
134 IVSTVS R.YCQ.VIVS
Religione Diuinâ,quàm olm pneÇidebas dominathne
terrena: Principatu etiam tanto nobiliori,quan-
to Diuinaterrenis , aeterna mortalibus prascel-
rr,,m ,t hint. B^ati etiam, ac ter beati illi , qui ab Ее t lefia
malignanrium , & à lingua comqumatâ , лс verba
, fnendactj íeparati, debitum Deo cultum in cœtu
Fideüum exhibent: пес minus honore congruo
ас debito äfficiunt illos , quos Rex ille Magnus
ijttr, uf.i. bonorare voluntt . cuius Pietatis fru&úm ejeí-
mium referunt etiamnum in hac vi â. & pofteà
Diuorum iufïragiis vberrimum cdhièqueritur
r/M«.xi», ¡a concilio iuftorum aeterno, & congregations

С, A P V T X X I Г. N

Pompa Supplicationum in Vrbe Sacra;


earn Anno Seculari variant ас magnifieam
eße. Omnium Nationum in ел reßudia,
acpr.ecipue Itálica? лррагеге • RituíVe-
tuflas, ас Sanftitas.

Icut Stationes militarium in ca-


ftris excubiarum, ita ?roceßionest
vel Suppltcationes Chriftianae,ag-
minis in hoftem & pugnam pro-
deuntis ; autpompae eodeui£to
triumphantis.fimilitudincm quamdam habent.
Quemad modum enim
».Gf«xi«. ingenti bello cùm longa cohortes
Explicutt legio, & campo ßetit agmenaperto.
figna & vexilla proferuntur , Tubas ас fiftulae
audiuri
De Anno Ьвиво) ijy
audiuntur, ordinumquc militarium difcreta ag-
minaíuis quaeque numeris incedunt, iub vnius
iummi Imperatoris dudu atque auipicio j ita in
iacrâ militiâ
Crux Ungís [olido ex лига prafertur m bdflù; "*i"r'
adiùnt Vexilla,fiue Labara , vidoria? de Satanâ
per Christvm partas íymbola: adíunt preces,
nymni,cantica, quibus velut daiïïcum inflatur,
aut epinicion decantarar: adfunt agmina Fi-
deliura
■ paribus numerii dimenfaviarum
per Ecclefise Tribunos & Campidodores,An-
tiitites,inquam,& Sacerdotes in arenam produ
da , dduerfui Principes tenebwum ac Spiritalta ***
nequiti* generóse certatura,interdum ciñere ac
cilicio conteda , interdum flaecUis contufa ac
nudo pede prodeuntia , interdum pió gemitu
fingultientia, ac fuaui lachrymarú imbre perfu-
fa : nonnumquam feftiuis Symphoniarum mo-
dulis, betifque facibus,ac regio pompa? appara-
tu, deteríá velut mceroris nubegaudentia, ac
Deofuo inUtkiéér iubiUtione feruientia. Ho- w».,,,
rum Spedaculoram vti feraciffimus Annus Sa-
cer eft , ita in vnâ Vrbe tunc videas colledum
quicquid víquam vel maieftatis, velpietatis,
inhacrc fpedaripoteft. Omnium enim gen
tium hominesillhic congregad, íiioquique то- '
re ac ritu, quantum fas eft, lacram obire pom-
pam, & Diuorum Bafflicas ac Stationes , non
dicam centuriatim , íed multorum millium nu- 4
mero circumire confucuerunt . Ex vnâ Italia,
vicinifque Vrbi opidis acpopulis, totpiorum
hominum,fub Sacsœ Crucis dudu,
i l 4 cuiuí-
136 Ivstvs Rycqjviys
cuiuíquc vel Sodalitij infigni,, manipuliin Vr—
bcm concurrunt, vtipíaíola quae , elogio Pli—
Hiàïkîi. niaao, rna cunäarum gentium in toto orbe pat г/л
i y efli íolenni tanto ornando abundè.iumcere , 6c
nihil externum requirere videatur . Illhic Pa-
ticntts Christi lugubna Myíteria, illhic Vir—
ginis parentis admiranda opera , illhic Apolto-
lorum & Martyrum laureara Tгоразд, Diuo-
lumque ac beatorum hominum prodigia , quà
prerioíls Labarorum vexiliis depiâa , quà au«
reis argcnteiíque Thenlis ас Ferculis ciroùm-
lata, grata im nouitate oculos pafeunt, animoí-
que íuauiífimo pietatis feniii perfundunt. Vt iu
re meritó de Romana hac magniñeentiá vetc-
rem Lvdorvm Secvlarivm formulam, fed
t—m. obirer immutatam, víurpare liceat. Ea effe Spe-
' äiicula qua net alibi vidtrtnt homines, пес alibi [tut
vtfuri . Abeant tarnen hinc cum impudicitiis
fuis Thcatra, cum Venationibus ac Scenicis
Circenila.cum Gladiator? â íuá Ianiená Amphi«
théâtrales агепж; nihil hîc ( vt cum Iíidoro lo.
if.n.orst. quarj Satana Spiritus ociupauerunt , Dci&An-
gelorum eius ilia Spe&acula fiint , magnificen»
ciâ Sc apparatu veteribus pompis fortalfe paria,
pietate cerré ас religionc immensùm praereren-
da . Iure etiam de promifeuae multitudinis ad
Sacra Romana confluxu illud Do&oris Strido-
^;<f«yi». /■ nieniis víurpem : Cunila populorum examina con-
* ' cuirun' ad Ълс loca,& diuerfarum nobis Vtrmum
Jpectmenoflendunt. Vox quidem dtffonafedvn* rf-
ligto: \otp*nc pfallenttum chort,quotgentium diuer*
fitates. Dicam ego, lot innocenúúm chori, quot
gentium dtuerfitatm • Omni&enjm illa multitude

i
s
De Anno IrsitEo.' 137
ex toto terrarum orbe collecta, quatenus com
munion! Ecclesiae CaTholicae adhae-
retjin iànguine Agni mund ita , & per EccleGae
Sacramenta, ас Remiffiünis gratiam, à deli&is
expiara, cseleftis Ierufalem , inquâ immaculati
Angelorum acBeatorum, Deo in perpetuurn
concinentium chori, Typum reprasientat . Ad- „
îunge Tequilquis vales , quilquis potes: Beatus
entm ptpulusqui feit iultilationem : qui fvtalicubi " **¿*t+
Origenes-ak) ore & animo concordt Dei laudes an- - •
nuntiat , eitfo benediett in exultatione . Нас certè
concordia .nultum proficiad Diuinam Miferí*
cordiam implorandam , eiuíque iramauerten-
dam multis ab omni Anciquirate exemphs de- ,
monftratum eft : quae Stephanus Durantus,
Praeíes Tulofanus libro de Riitbus Ecdefu Ca
tholic* nuper euulgauit . Antiquitatcm verö
eius Ritus ас nominis , fiquisignorarec , idem .
Scriptor itidem afleruit ex Tertulliano Lib. II.
ad Vxorem: Vt ft Statu eß, martins [ infidclis] de Я**-^
die conducat ad balnea : ft ieiunia offeruandafunt,
tnaritus eadem die conuiuia exereeat : fx prooeden-
dumerit-, nufquam maps familia occupatio adue-
ttiat. Quo in loco tres pulcherrim\ & vetuftiffi«
mi Eccleiiaî Ritus exprimuntur Stationes , Jet»'
nia, Proceßiones. Atque ita locum ifturn capien-
dum Pamelius & Rhenanus ante monuerunt.
elarior tarnen forte fiet vniuslitterulae mutatio-
ne,fi legamus , Numquam magis f. o.a. Idem
TertuUianusiterùm' Ltb. de Prafeript. adu. Кл-
réf. Sit modefla Proceßto. Et D. Hieronymus in
Epißolä ad Euslocbium: Martyres ubi quarantur m
cubículo , numquam tibi deerit catijfa procedendo.
I с Eius '
лз8 Ivstvs RycQ_vir$'
Eius item Ritus Concilium Loadtcenum слр1
XVII. D.Ambrofius Sem. VUI. E>. Augustinus ttb.
XX.de Ciuit. Dei cap. VI II. Aña Gregory Magni
Tonuf. Sidonius inEptßolx ad Claudiamm Мл-
mettum, & alij quamplurimi diícrtc mentio-
ncm feccrc.

CAPVT XXIII.

Vti ROMA omnium Gentium Mater , ita &


ROMANA ECCLESJA. Anno Solen-
ni id maxime apparere. Orbis Princip*-
tus quare oUm hodie^ hiepoßtus.

jrtit ,.„ ^^¿Í^^^Rb5 Domina mcritó «ftlnupí*


»"*•»• Щ^Щф, m íb-it.^ à Polemone Sophiftà
^^kVr^Sv. quondam appellata, à M. Tullio,
м№ш| Modcftino I.C. aliifque comma-
^#та<зй*с*' ni, patria diâa.benignoac blan
do ílnu omnium Nation um populos adíe ve
nientes íemper exeepit ac fouit , nemini nouer*
ca ,omnibus asqua nutrix & parens, iis etiam
quos hoftes paullo ante habuerat Ciuitatis fuas
iure benigniîfimè communicato . Quarc iuftií-
iïmè à Rutilio Numatiano prxdicatur ifto
Elogio:
Fecifti Tatriam diutrfxsgentibus rnam,
Profuit iniuüis Te dominante capi: .
Dumfe offers viäisproprij confortia iuris
Vrbemfeciíli quodpriàs Orbis erat, ;
De Anno Ivb i leo. 139
Et à fuauiiïïmo Poèiâ Claudiano , in Vanegjri
ad Stiliconem:
Hiteeft tngremtum vicios qua fila recepit
Matrisnon Domine ritu, ciuefifc vouait
Qups domuit , nexujj pío longincua reuinxit.
Hums pacifias debemus morthus omnes
Quoi veluti patriis regionibus vtitur hojpes,
Quoi feiern mutare licet,quoi cerner/ Thülen
Rurfut, & horrendos quondam penetrare recefus.
Quoi bibimus paßim 9ho¿imm,potamuOrtmt¡
Quod cunftigem vnaf.,mus.
Sane quemadmodum magnus ille tcrrarum
Oceanus omnes fluuiorum ac fontium origines
ad íe trahit , maior tarnen non firj ita Vr в? R o-
MA,gemium Parens ас Vi&rix,amplitudine lùâ
immeniâ , cùm vniuerío Orbi ciuitatis com«
mercia,ac Legum íuarum iura,morumque cul
tural ,eíTet impertita j vix augeri inde vel minui
Maieftatem íuam fenfit . Orbis namque fimula-
crum in íe complexa, omniumque Gentium
hominibus infeíla.lmperij tanti capaxfuit, nul-
lisTerrarumlimitibus circumfcnpti . De hac
promiícuá & innúmera Antique Vrbis multi-
tudine praeclaraScriptorum Veterum teftimo-
ma funt: illud inprimis Senecae Sapientis in Сои-
folatione ai Elbtam: Aifpice banc frequent tarn , tui
vix Vrbis immenfa tecla fuffictunt ; maxima pars
illa turba Patrtâ caret , ex Municipiü & Coloniis
fuis,extoto ienique terrarum Orbe cenfiuxerunt.
illud quoque AriftidisSophiftae in Encomio Vr*
bis, vt Cartefomachus vertit : Quod verofussfini-
bus , regionibufifc ciuitas qmepiam eß , idtpfnm eß
Roma vniutrfo Orbi,quafi communis Vrbs Pro-
súm'ut
' i'4° Ivst^s Rycq_vivs
nincia tot tus. Ncc minus magnificè quàm verc,
de eadcm Vrbis mukirudine, Athenaeus: e'x<-
>«¡» l' xi yt HZ ifcîç? (tí* , VfrtÇiêftâpïïBèl tit о» тч
ftlMí l!ÍN Kyj»i5T'A« «çiéuvuitaf ¡toAwí. «*« n¿'-
£»< «< «рт« Toy inavTtf й^Ыхичси Лек т« irAïi<S><.
Kai yàj ÓAe iöv« «5ç(»î «»Tod« iruVaixir»«, à; Tii Кяя--
■я-язз)си>, »да S-.-jâir, n«»Tíxí>, Jfgtf т>намг.
Qiise Latiné lie reddidit Dalechampius: ReííH-
ftre me cenantem quot opida Vrbis uleßis Roma б
amlitus comintat, ob coram multitudinem non vnt-
CA tant um dies defecerit, fed quotquot annum cotifi*
dum . Quandoquidem m eí Vrbe gentes et tum tat*
habitant , vt Cappddoces , Siytha , Ponti nationes,
&alia complûtes. Quo in loco ne cuiquam malâ
fide veríatus videar, fignificandum duxi in his
verbis: ci tï Горшм коптели p«fen>nomen f¿f*nt
à me expun&um , quod ab aliquo glolTas icri-
bente intrufum videbatur : vt coidatiori etiam
cuique ficvifumiri, nullatenusdubito. Magni-
ficum vero iilud nt^úvrfta quod ab Athc-
nseo verbis fuprà diâis íubiungitur: StmS* tniiliç
iï?t<&> Tw ¡ucu/tím . Omnes igitur lili
emnis tena, babitabilts multitude esl. Lucanus et
iam egregiè , more fuo, de tanta Vrbis multi-
tudine:
чЛЩ*. —¿i— Generis qui turba redalla efl
Humant Hoto popuh qui nafeimur Orbe
Nec muros implere viris, пес poffumus agros:
VRBS NOS VNA CAPIT.
*4¡m. Idem alibi r¡ir ßmn>iwmrm *■«'*<> dicit,
v *• -— popults, vtfltfófrtquentem
Gentibus,& generis, coiatfi turba, capaccm
Штат.
СашТ*
De Anno Ivbileo. 141
CauíTs tanti in Vrbem concurfus , praeter Im-
pcí ij diffufam apud omnes reucrentiam , iftx
prasiertim à Scriptoribusadferuntur : Necelli ct^
tas officij publici , Honorum aflequendorum YJt'TZ.,.
ipes, Legario fufeepta , Liberalium ftudiorum
culrus , Induftrise aut Ingcnij fiducia , latam
illhîc oftendendae Virtuti nada materiam , Vr-
bisfplendor, Luxus, opulentia , Spe&acula, ci-
uium & Principum virorum Humanitas , olira,
quoque Romano cáelo velut diuinitus infuia,
quam qui guftâffent velut Lotopbagi in Vrba
fixt remanebant; aliaeque res , prout varia ho-
minum ftudia aut ingenia fuerunt. Nihil támea
sequé, (vt humanum genus curioíum , & volu-
ptatum eft auidum) multitudinem Vrbanam
adauxit , quam Spe&aculorum , aut Solen-
nium, exquauis cauíTáindi¿toram, frequentia
& magnincentia . Ouidius id indicat vbi de «•*'«*<
Triumpho Caef.Germanici:
Gratia, Fama, tibi, per quamßeclata Triumpbi
lnclttfi tnediis efl mihi pompa Getit:
Indice te didici, nuper vifenda coiße
innúmerasgentes ad Ducis orafui:
Quf4i СЛР*1 *aß* 'mmenjum татЬш Orbem,
Hofyitiit R о м а м vix babutffe locum.
Suetonius étiam de Ludis Caefarianis capite, vt
vulgo partiuntur, XXXVIII. íic habetMd qua
omnia Speäacula tantum vndique confluxtt homt-
num, vt plerique adueña, aut inter vicos , aut inter
vías, tabernáculo pofitis, manerent: ас [apt pra tur
ba elifi exanmattfy: inter quoi duo Senatores. Am-
mianus Marcerlinus de Constantii Caes.
in Vrbem mgreiïu : Indtchmfe vertijjetad pie
142 Ivstvs RïCQVtvS
hem, ßupebat quâ edentate опте , quodvbique eft,
hominum genut cort^uxent Romam . Turgidus
quidem ille Scriptor interdum , & ¿xi^»a«W»
foeor; fed numquid hiíle paria ex Athenaso,
Lucano, Ouidio, anteà attulimus? De multitu-
dinead Flaviorvm Caesarvm Spe&acula
confluente noti(firaa funt qua; Statius Papinitu
in StluU , Martialis in Epigrammatum Pnsludiit,
Juuenalit Sat.Iil. atque alijillorum temporum
Scriptores prodtdcrunt . Ea certè tam prodi-
giofà fuit , vt Martialis velut attonitus exek-
maùent:
Qua tam fèpofita efl , qua gens um barbara,
Caesar,
' Ex qua fpeäator non fit in Vrbe tua?.
Venn ab Orpheio cultor Rhodopeius Hamot ~
Ventt ¿r epoio Sarmata paiius equo:
Et qui prima bikt deprenfi fiumina Nili,
Et quemfuprema Tethyos vndaferit:
Feslinauit Arabs, feßinauere Sabai,
Et Cilices nimbi* hic maduere fuis:
Cr'tnibus in nodum tonU vmere Sicambri,
Atque aliter tortis trimbui Aetbiopes:
V*x dtuerfa fonat, populorum vox tarnen vna eß,
Cum verus Patria diceriseffe Vater.
Quod elegantiffimum Epigramma ego quon
dam Roma; potitus, perfpectis Longinquarum
Gentium ad Pavllvm V РоКт. Max. Lc-
gationibusjinque iis Antiqua Vrbis Maieftatem
velut ob oculos poiitam contemplans, «-«f>A««r
ita conuertebam:
Qua tamfepofita eß.quages ta drßita,V AVLLE,
Ex qua Legaim nonfit m Vrbe tuaf
Venit
De Anno Ivbileö. 143
Venit ab extremis Libya fubmijfut arenis
HinCyVbilongteuus pondere nutat Atto:
Venit ab Inachia numeroftu Perfidecultor,
Kenit odoratâ mtjfm ab Armenia:
Et qui Sarmattets armât us colla fagittis
Prouocat bofliles adfera bella Getas:
' Anna vix notos tibi fubdtdit India met,
Et tremit impertís vltima terra tuis.
Difpare voce fonant; cunäoru vox tarnen vna eft,
Vnum dum cunclis diceris ejfe caput.
Vnura certècun&is ípedabile caput Roma-
kvs PoNTiFEx Lilias EccXEsiAE qua? ve-
lut Lucerna in monte poßta, auc pulcbravt Luna,
eleäa vt Sol„formofa vti Aurora confurgens ab
omnium gentium hominibus, in Spiritu íanéfco
congregata,vnica ípeótatur & colitur . Dc qua
EccTeiiae , eiuique in terris Capitis conipicuâ
Monade diuinè ohm dictum ab Optato Mile-
uitano: lgitur negare non potes [ô Donatifta] fch
retein Vrbe Roma Petro primo Сатйе"
dram Episcopalem ejfe collatam, in quâfede
rst omnium AposTObORVM Capvt Petrvs»
'vnde& Cephas appellants eß; in qua V N А -С a-
thedra Vnitas Ab Omnibvs Servare-
tvr: tie caters Apofolt fwgulasfibs quifqite dejen»
detent, vt iam Schifmaticus & Peccator effet , qui
contra finguiarem Cathedram'alteram collocaret.
Neque aiiâ ianè de cauiïà Diuina olim Proui-
dentia totum pa;nè Tcrrarum Orbem lüb
vnius Vrbis dominationc conftrinxit, nifi vt
vera poftmodum accedéte Rcligione.fub vnius
Pads foedere gentes omnes continerentUr.
Quâ in re eximiumillud& veré magnum, à
Leo*
Г44 Ivstvs RycQjrrys
Leone illo Magno , tcftimonium produ-'
•Mr* cam:jßi fiM [Principes Apostoli ] qui
Te, ô Roma , ad banc gloriam prouexerum , vt
Gens fanfla, Populus eleclus , Сmit as Sac erdo- alts
& Regia per facramB. Petri Jedem Cavvt
Orbis effecla latiùt prrfideres reltgione Diurna
quant dominât tone terrena . Quamuis enm mvltts
nuftavitloriis ius Impenj tut terra marifo protule-
ris,minus tarnen сfi quod übt bdlictis laborfubdidit,
quàm quod Pax Cbrtfliuna fubiecit. Dtjpofito nam-
que diuinitus open maxime conuemebat'yt multa re-
gna vno confcederarentur Imperio , &citoperuios
\ baberet populos pradicatto generalts,quos vnius tene-
ret regtmen ciuttatts. Lt ibidem iteriim: Beattfi-
mus Petrvs , Princeps Apostouci Or-
dints, ad Arcem Romani deflmaiur Impertj, vt
lux Veritatis, qua in omnium gentium reuelubatur
falutem, effuactùs fe ab ipfo capite per totum Mundi
corpus effunderet. Cuius autem Nationis homines in
hac tunc Vrbe non eßent ? aut qua vfptam gimes tg-
norarent quod Roma didicijfet ! Quibus pasnë gc-
».i.sif.ut. mina ícribuntur apud Aratorem in A&is:
Petrvs in Ecclesiab facrato corpore
Princeps^ ' ■ .' и .
*.m>m i» Нас turrtta caput Mundi circumtulit oris
*u¿vu Conueniunt mtlioraßt. fpecuiemur vt omnts
Terrarum domina fundata cacumina Se dis.
Gentibus eU8us¥A\tï.\sfmefine Magtfler,
imi t,t. Aequius bis Prafes oris diffundit habendi,
«*, Quf gentes prtut a mottet , quodq, tntonat ijtbtc
Vrbis rogit honor [übteñus vt audiat Orbis.
Venufuflimum ccrtè illud quod ab codé Poc-
câ in curadera íeníum dicitur:
Vu$
4
De Anno Ivb i leo. 147
Duo LVMINA MVNDI
Deuenißefimul, tantifó e parttbus vnum
Delegijfe locum per quem fuáfidera iungani, '
Pari rationc D. Chryíbftomus, Principes Apo-
ftolorum , bines Vrbis oculos , & geminas Mündt ^m.*'*
Lampades dixit , inter alias piiffimas & cleg.m-
liffimas comparationes . Ilia ergo Ciuitas quafi
fataliter ad dominandum Chrirtianis etiarh
Populis electa,quç à Poëtâ quondam íuo vati
cinante audiuit:
Turegere imperio populos,R ом an e, memento: '-4T*t
Ил tibi erunt artes,Pacifié imponere leges,
Tañere fubieílis, & debellare fuperbos.
Et à peregrina virilis enthufiafmi feminâ: * i,¡„ni

ч A'yíft»íív1f<.
Quod Lipfïus Latino carmine fie expreífit: J«
Nam dédit foli tibi cana Parca
Regium feeptrum minime atterendum:
frtpotensrertundomineriivna%
lmperitefa.
Popult igitur San&ioris huius Imperii legibus «um
adltriCtl mentO ri» T'a/utle, iaa,¿zre\,r,<{U£ nunc, Vrbcoi.
I ——quicquid non poßidtt armis, pI0rp,r,
ReUtgione tenet;
Anno Romano Solenni eâ frequentiâ inuifère
íolcnt, quae videntibus ftuporcm , Sacris ipfis
dignitatem , Deo ас casleftibus laetitiam & vo-
luptatem afFert. Cui íácras frequentis illud olim
à Rege Prophetà velut decantatum eft.* Omnes
gentes plaudit* ттУот.шЫШе De* in net exulta-
К ttonis.
iq6 Ir st V s Rycq_vivs ,
t tenis. Itemillud: Iubilate Deo omnis terra, pfal-
mum dicite mtnini eim , date glariam laudi eius.
Quidni cnim plaudatmanibus, & iubilet , Flos
Chrütiani Orbis in vnum locum colle&us,cùm
non in vnâ gente , vel populo , vt quondam
apud Hebraeos j ièd in vniuerium terrarum or-
bem publicetur Annus veras Libertatis ас Rc-
miifionis : Annus Deo & hominibus acceptus,
Satans formidabiKs, Impietati exitioius ? cùm
Iuftis pietatis iuae merces accreicit , Iniuftis, û
cenuerfi fuerint ab impetate fuá , pax & venia
conceditur? cum Deo ас Diuinis honor addi-
tur? cùm Eccleíiae, qua: in igne eft, caeleftis Pa
triae ípes certa tribuitur ? denique ea omnia ho-
toinibus conceduntur queis nec animus maiora
optare, nee caeleftis beneficentia meliora poffit
elargiri? \

С А Р V T XXIV.

Pontifieum Mахimorum paterna in Annum


Sacrum Prouidentia . Ciuium ac Princi-
fum Romanorum mira in exterosjfr veré
Chrißiana, Benignitas.

Icuti caeleftis Prouidentia in ilia


Vrbe quae, veteri Priuilegio,M4-
ter & caput Vrbium eft, Eccleii«
eius fundamenta pofuit , qua Ec-
cleftarum omnium Parens & Ver
tex eft j ica Speäabüis eius in Terra Capitis
Pon-
De Anno Ivb i leo. 147
Pontifiçis Maximi cathedram illhîc col-
locatam voluit,quem alterum Orbis Par en-
tem, laluâ Nummis magnitúdine, Orthodoxi
iurè appellamus . Hune & VniuerfalU Ealefia
Pontificem,Sc Epifcopum Epifcoporum,Sc Sanätßi-
tnum ac Beatißimum Prafulem , plerumque ta
rnen facra Écclefias monimenta blandiffimo
nomine Рдрам, vcIPatrem appellát.Quem-
admodum enim is qui ci тв^ «ç«miî, cœli acter- ¡a «ш.
гае formator, amabui potius Patris nomine,
quàm Domini cöpellari à nobis vóluit; ita is ,
qui Vicariam eius poteftaté obtinet , cùm Gle-
mentiaeac Miièricordia; Diuinae fîdelis diípen-
làtor fitjPaternis Titulis non immerifo vocatur
ßcicribitur. Equidem 'cùm boni Parentis offi
cium fit qua? ad liberorum incolumitatem per
tinent in animo & in corpore curare ; id etil ,
nullo non tempore , praecipuè tarnen Anno Sa
cro in Pontincibus Maximis ekcet . Ex illo -
enim Remtßionis beneficio quod Chriftianö
Orbi indulgent, quantum diuiniori hominis
parti coniulant,intelligitur: cùm verö Annonae
abundantiam5hoípitiorum commoditatem,via-
rum & itinerum iècuritatem peregrinantibus
praeftant , quae corpori eorum curando ас con-
îêruando neceiïaria fint , non omittere eos ap-
fjaret. De quâ Sandiílimorum Mundi Pra?íu-
unl íollicitudine dicTrum eft ab Aur. Caffiodo-
ro : Pafcitis quidem fpiritualiter commiffum vobii
gregem, fed пес tila poteslis négligerez qua, corporis
tidentur fubñantiam continere. Namficut borne
tonfiat ex dualitate , ita boni patris efi vtrafa refo- )
ture.Primttm ptnuriam temporif,qu*m delicia pro-
К a merentHTp
148 Ivstvs Rycq,vivs
tnerentur, orationibitsfanQis amouere; ft quid tomen
[quod abfit") accident , tunc bene neceßitas cxcludi-
tur , quando contra earn fub vl/ertate iraftatuv.
Hanc neceffitatem, fiuc penuriam , caeteracjue
cius incommoda, egregiè exclufiíTe lcgitur N1-
colavs V. Pontitex egregius , dequoPlati-
*" na: Cauit etum diligent ifmié ne abundante tant»
multitud ne, commeatus & omnia ad viclum neceffa-
riainVrbe deefeto . Curauit itemexfccrationtbus
& fatellinbus ne graßatores in Peregrinos ad Vrbent
accedentesfitmrent . Et paullö antè de, eodem:
»im. NicoLAVS autem Pontifex , totam Italians ad
arma concitan cernent , aucloritatem fuam ftpiùs
interpofutt quo pax componeretur , vtfequenti anno
libere omnibus ex totâ Europa ad lubtleum venire
liceret. Pia ctiam illa ас veré paterna íollicitudo
Sjxti IV- Pont, de quo apud eumdem ícri-
t*iu,r¡A. ptorem legitur, Pontem ¡aniculenfem, quem Ru-
pium ciues appellabant, magnâ curâ & impen-
iâ è lapide Tiburtino reparari iuífiile : Xeuodo-
chtum íllud nobiliffimum , quod S. Spiritvs
vocant, obfolctum ac íbrdidum & vetuftate
paenè collapíurrj , totum vfque ad folum difie-
cuie , 6c pulcherrunis aedificiis , in meliorem
íplendidioremque formara , ampliâfle : Fueros
expoßtos , puellaffc alimentarias , ad pedes íuos
cu ti nutricibus próftrátos , loco habitandi iis
. aflignato docauiße: Nobdtum quoque calamita-
te öc a?gncudine permotum , Íéorlum à piomi-
ícuá plebe loca idónea decenterque ornata his
attnbuiüe. De Ivl i o III. Viro etiam Magno,
тпгнги- apud Onuphrium lcgitur , Cum Vrbs grautfru-
*"""• menti inopia laboraret. [Anno Seculari M.D.L.J
trinco
De Anno Ivbiieo^ 149
I tritk o adueño f'amis incommoda , quantum potuit,
I fubleuaffe. Gregorii item Xlil. Clemen-
i Tis VIII. PoNTT.MAxx.celebratiffimaheic '
, Prouidentia cft , à viéfcuro aliquo ftylo , cum
^ iànéfciffimâ eorum vitâ , Heroiciíquc adioni-
f bus aliis, digna praedicari. De Vrbano VIII.
¡ hodierno Principe compertum habeo quöd
j viasin Latió magno impendió fterni curauerit:
, Pontem Senator: um , quem D . M aR i a e nunc
, vocant, VII.00 . impenfâ reparauent : Aruio- >
, nam с Sicilia & Regno Neaps>litano,miiîâ Le-
j gatione , aduehi curauerit: P.R. iErarium ad
luftentationern egentium peregrinorum libera-
litate iuâ auxerit : mare tutum nauigantibus no
ua inftitutâ Militiâ reddiderir : denique alia
multa prasftiterit qua non breuis Elogij titu-
ium, ièdiuftum fibi Panegyricum quaererent.
Cuius Principis virtud íicut Orbis Chriftianus,
Dignitati eius fubmiflus , fauet; itaEncommm
illud с íandiífimo Martyre &Antiftite Mogun-
tino optimc adicribi pófle vidctur: Quod ft (vt vutfuU
, fummopcrifibi & bonis omnibus expedn) zxlo demás " *í'i"'"'
Detfme intermißione tabefcens [RoManvs Pon- •
TiFEx] Fidelit Dijpenfater & Prudms,Deo (3
hommibus ofere & fermone irreprebenfibilem fefe 1 -r
confer iure fluduerit, vt venjatean, vniuerfum fa
ne Mundum fecum attonitum & folltcitum pofi
Devm currerefacit: ex vtroifcfexu populos àtuer-
fa profefmk, condition», & atatis , cateruatim in
Domino fuo fuper omnia bona ipfius cottßituendtu
ducit. Annus certè Secularis,quemmgredimur;
Tempus Sacrum, quod ordimur, dicbs meis fi-
. demadftruet ú modo ( quod Díuina auertat
',)'■■ '- , - К. з Beni-
ICO Ivstvs RycQjvivs
Benignitas) medium Virtutum eius curium fe
talis aliqua íbrs non interruperit. Hanc S acra-
■юреиГаш TissiMORVM Principvn <fiAer«jyie», ас pro-
< тми* ijxam ¿n omne Humanum Genus Bencuolen-
tiam , Principes ас Ciues Romani AnNis Iw-
p île ts diligenter aemulari íoliti , magnum in
ie populorum affectum & amorem omni aeuo
conciliârunt . Quis enim non amet eam Ciuita-
tem cuius Principes videat , omni ílemmatum
genere clarifíimos , pauperculis hominibus ad
meníam miniftra^tes? pedes in pelui abluentes,
ac linteo detergentes? vicera eorum & *nrt?l,u* -
vm curantes ? aegrotis humaniílímé affidentes,
eoíque coníolantes,, ac neceíTaria omnia admi-
niftrantes? tarn pro íe , quàm pro populo Dei,
flagellis nuda corpora profeindentes ? ieшniis
ac vigiliis íeíe macerantes? largiíEma Donatiua
Veteri generofitate in egena Christi mem
bra diuidentes ? Quis populum ilium non asfti-
met cuius ciues Principum virorum calore inci
tad omnia Pietatis exempla praebeant ? omnia
Benignitatis officia praeftent ? omnia Hofpitali-
tatis iura cum paupérrimo etiam & miferrimo
quoque exerecant ? Eant nunc ifti execran-
'" aorum venenarum collc¿tores qui Vrbem
Sanctum, Gentem Exectam, Civita-
tem Regí am ас Sacerdotalem, ргжри-
diofis ас nuper natis ad Geneuœ lacum Ti-
tulis , inicribere non erubeicunt ; ego ne-
fandis eorum icriptis ac calumniis , pia Ci-
' uium Se Principum Romanórum opera : ego
¿«.VIII. virulentis eorum toxicis , amuletum ex Vr-
£tx*'' BaNa MaNv proponam; Haurimecum, Lo*
dor.
De Anno I v в i г e о. 151
¿tor, & rumina : nam ex Шо Myrothecio eft,
CuiUS «А||чтч'?<«» experieris: r amul«u»¿
Roma fibt quondam qua rebotefubdidit orbtm,
• , Argiuo Rob vr nomineßgmficat. v
. Obfita tunc tenebrit taurino poUuit arat
■ « Sanguine, cum faceret [acra nefanda Ioui:
Vertit ab hk mentem cultus exofa Dearurn.
Et Veriprêt reüigione Dei. j, j
Si nomen vertat, Amor tß* vt eongruit? ЯП
Nam pius in populos cunäa fubegit Amor.
Veré pius ille Amor, cuius impuliu & inftinclu
Vrbs Domina,populos etiam maximè inimicos
ас remotos, .,
—-.fola retepit
Matris non Domina ritu , iiuefifc vocauit л»**
Quos domutt.nexufa pio longinqua rtuinxit.
nexu ícilicet illo veras Relligionis ac Pietacis,
quo gentes omnes Orthodoxas fcederatx cort-
tinentur: qui amabilem illam atque admirabi»
lern »3» ¿y¡u> ■««•mía* continet, nullis terrarum гшдопт
limitibus , nullis Oceani finibus circumfcri- áX"1"""
ptam. >

К 4 CA-
Jjf2 Iystvs Ryc<Lvive

CAPVT XXV.

1VBILEVM extra Ordinem no» raro, fr


quibus de caußis, concedí. IVBILEVM
Priuarorum Anni ^uinquigeßmi,eiuf^
origo difcuffk. Pfeudo-lubiUumfeft&laAx-
thcranx.Operü conclußo *«cp»it<«í,

KSfPjîSÔ V в i L E V м cflè aliquod extré


fcjwd wfcQl ^r^,nem publice concedi folitum,
ИЙсл initio à nobis allertum eft , cùra
yjlf^lXljy partes Ivb n. ei vniuerías pro-
КммвйМ^Ш poneremus. Gratia quidem illud
acindulgentiâab Ordinario nondifferr; indi-
¿Ttione difFert,quöd ea arbitraria ík,ac variisdc
V eauíEs, iuftis tarnen atque legittirnis, omnitem-
»- pore fieri coníueuit. Plurimis vero earuro ргзз-
'• ..-termiísis > quae à Theologis ас Decretorum in-
terpreribus commode peti poflunt ; iníigniores
íünt illas , quando Militantibus in Expeditione
Sacrâ > vel earn promouentibus , Remiísio cri
minum plenifsima conceditur . Qualis omninjo
fuit nondum Ivb i leí nomen adepta,fed Crv-
ciata titulo propofita' íub Vrbano II. Pont.
üto*M ** Max. in nobili Що bello a quod in Saracenos,
6.tf.jrjrW« Terras Sancbe recuperada; ergo,generofiísimus
Dux Godefri dvsBylionivs mouitjAnno
. Chriftiano cío. Lxxx IV. Talis etiam Ponti-
"*Ts,'¿'7' ficatu • Ioannis XXItl. & Honorii II.
я». в.т. publicata in eorum vülitatem qui iura Ecclefias
,J contra
Dt Anno Ivbileo. 15)
contra rebelles atque inuafores defendiílent.
Talis item tempore Boni fací i с IX. indi- ,™~¿£*
âa,fuppetias ferentibus Imperatori Bizantino
contra terrorem illum Orientis Scytham Ta-
merlanem. Talis denique noftrâ memoria con-
ceiïaàPio V.& Gregorio XlII.Pontt. pro
pter apparatum belli NaualisinOthomanniçam
gentem : quem nobilis illa vi&oria ad Echina-
das iníulas coníceuta . Qua quidem Gratia ас
Remiísionc non modo milites ipíos aut Duces,
led & eos qui fauorem,auxiliûxopem,quà Diui*
nam quà Humanam, impenderent donari con-
íueuiííc , ex Diplomatibus Pontificiisapparet.
Solet etiam Ivbilevm extra ordinem dari
Precantibus pro íalute Regni alicuius, aut Pro-
uinciae inadâiérionc poíitx : vt à Gregorio
XIV. conceflumeft Anno со. io. xcl. eq
{çilicet tempore quo regnum Galliarum , pars
Orbis Chriitiani quondam florentiísima , inte-
ftinâ iêditione pané confumptum miièrabilera
omnibus fui ípeciem prxbuerat . QúamPráe-
ceíToris íui rovvyip* pietatem œmulatus G RE- едмвЫь
GORivs nuper XV. perfpe&is G allix Bélgica?:

nis ciuilibus bellis miíerabiíiter attritae , ümili> "


malo fimile antidotum applicuit Anno< cío.
юс. XXI i. cuius iàcr» Pon гшек Memoriae, '
iw«*pHc»v hoc ftvn«*««v» auditâeius morte, me-.*S».j.
ritiisimô ponebam.
Qukm breuis ancipti fors omnia fidere verfet
Exemple oßendunt maxima quaque fuo:
En qui terrarum femor comprendere habenas
Cœferat,¿iberias &fubiijfe vices:
К S Cuius
ÏJ4 Ivstvs Rycqjvïv»
Cuius adorat is tellus dedit ofcula plantif,
Quern DominS agnomt Mania Roma futtm,
Quern fibi Romulidum prtefulgens muruePatrem
. Curia non vanis legerat arbitriis: 1 •
Ereptus fubito rebus regnipfc caducis
uingußa tegitur nunc Lodovisvs humo.
Immortale tarnen Virtùtum nomen in orbe
Reßat , & extinäos Gloria pofl ciñeres:
Qua miÇer'u procul À cumfiábüiuit Oljmpo,
Régna vbi terrenü nobtliora gerit.
Similia antedidis iunt ea IvBHEA,quae pro in»
columitate Ecclefias ͣE> pro Principum
Chriftianorum Pace & Concordia , pro Schi£
matum & Hçrciè»>n extirpatione, cöccdi folcnt:
quak non itapridcm fufcepimus à G ь emen
te VIII. Anno videjicet ci3. 1Э. xcvn.ôc
nuper àPAvtLO V.Annó prçièntisSeculi VIII.
Pontificatus fui IV. Vel pro felicibus initiis No-
uörum Pontificum; quale poftremü fuit Gre-
gorii XV. Lvdovisii. Anno huius SecuJi
XX. nam Vrbanvs VlII.paullo híc reftri&ior
fuitjob inftantem Ordinarij Ivb île i folenai-
tatem.Illud vero heicmonendum occurrit,Iv-
bilevm Extraordinarium non videnappellan-
dum quod,Anno Sacro Romas finito ., ad alias
Proumcias extendi íoletjcúm illud Ordinarij ac
Stati, in capite celebrad , pervniuería Cbrisli
Corporis membra quaedá potiùs propagatio fit,
quàm nouas Gratias elargitio. Alias Ivbilei
eius cauífas alibi , vti dixi, petendas relinquo: '
nobis nobiliorem quamque attigifle (uflfecerit,
& кат* «hp«'ä«<»» (vt Gra?ci aiunt hanc doâri-
nam tradifie.
Eft
De Anno Ivbileoí 155
Eft vero *£<»í"««vi«tív IvBitEVMquoddam вшит»
\ (ita vocant)Priuatasconfuemdinis,cumicilicet <U**um*
I áliquis faniäiori vita? addi&us Quinquagefimunt
Ordinis, Voti, aut Sacerdotij annum impleuit:
vel cum ij, qui coniugalem vitam ducunt, indi-
uiíb toro eum annum attigerunt . Solent enira
gratiis Deo íolenniter aótis , Genialique epulo
amicis datOjNouum veluti Seculum condere,&
Priuilegiis qiubufdam ac Remiífionibus,fi Mo.
nafticâ lege conftricti funt, deiriceps gagdere.
Quo in genere nuper ípe&atu dignum fuit So
lenne illud,quod Illuftriífimus Mechlinienfiuni
Anriftes Matthias Hovivs ciuitatifuae prç±
buit, A nno с 1 Э . 1 э c.xv 1 1 . qui ipfi à íufcepto
Sacerdotio Quinquagefimus fuit , magno fácTáe
Magnificencia; apparatu, & celebérrima Anti-
ftitum Belgicorum,ac multitudinis promiiciKBj .
ad rei nouitatem vndique concurrentis , fre*
quentiffimâ panegyri.Huius caerimoniae Ritura
etíi à I obelo Hebrasorum deducat Epifcopus ц»*п.*м
Ruraemundéfis, &vulgo Ivb r l ea r h vocentur lM'
huiufmodi felicitatem adeptij ego potiùscredi- .
derím à Leuitarum priuilegio Auxilie; quibuseâ
«täte dimiífio à íeruitio Tabernaculi indulge-
batur. Ita enim Num. VIII. legimus: A vtginti-
qmnque annis, ¿rfupà.ingredientur [Lev i t ae]
Vt miniflrent in Tabernáculofcedtrit. Cumq\ Quin
quagefimum annum atatis tmpleuerint , feruire cef-
fabuntteruntq\ minißri fratrum Juorum in Taber
náculofeeder is,vt cuflodtant qua fxbifuerint comme-
data: opera autem tffa nonfactant. Eâ etiam state
apud quaíHá nationes Miflio à militiâ impetra- ,
batur, teíte Macrobio in Excerptum M. Tullij xa».» >i
de
>j 6 Ivstvs RycQ_yivs
dc [omnia Sc'tpionis. Quin apud Romanos,accu-
rat» discipline magiftros,Pcditi poft XX.Equi-
tkTjn.t- л ti poft X. annorum confeda ftipcndia Libertas
ми. я««- gj; immunitas concedebatur. Hoc tamen di ftat
Sacra noftra Militia à Profana , quod plenam
numquam Miffionem impetrct in hac vitâ,
м«*ь.14. Peo à íuis exigente vt mfinetn vfque laborantes
perfeutrent , quo coronam illam in cadeftibus
percipiant fine fine duraturam.
Seculoautemnoftro Germania (vt mon-
ftrorum proh .' dolor , fçrax eile ccepit , non
minus, quam Africa) Psevdo-Ivbilevm vi-
dit,& videndo ingenuiit , Ecclefia? Lutheranae
Anno ci3.i3c.xvii. illum Secularem Cente-
fimumeilc ia¿tantis,quo Euangelícae Veritatis
(fi pis placet ) lux per Lutheruin mundo allu-
xiifet. cuius fimeftam Feftiuitatem iidem ipfi
qui celebrauerät editis Francofurti hbellis, rudi
irapietate, ièd exercitatiffimâ calumniandi peri-
. tiâ refêr<âis,publicam efle iuíferunt. At non de-
fuitvir dp&us qui inconditos eorum &agrc-
t^».^'" ^es ßxKtMrpKf vrbano iàle eleganter defricuit:
cuius,inter caetera, praeclaram hanc ièntentiam
legimus :, Inter tot muut'tones [quot pafla eft eo
Seculo Lutherana fiiperftitio] tot confltÜus , pro-
fcriptiones,dn.ithcmara,ammarum exttta,concußio»
па R.P.non effeiubilandum . moeftum ejfegaudtum
cuius caujja [agenda ett.
г/л.»». Vos autern quibus vera Iubilandi ac femendi
Domino in Lttitia caufla eft,R.OM an a e ORTho-
. doxae Ecclesiae Filii, quaeumq lie tan
dem eftis terrarum regionp difperfi, afcendite ad
j«..y. diemfeftum /j<í»c,diejftverigaudij,diemíolenni-
■k tatis
De Anno Ivb! 1e о.
tatis & laetitise, introite in confpetlu Domini m ex- р^ы. „.
ultatione ,introite portas eius in cenfeßione,atria etus .. «
mbjmmsjycofytemmi M.hrtroiteatriaillaiàcro*- 1
fanda Romande Vrbis, iàndiisimorum pi-
gnorum praeièntiâ', ac Dei Maieftate , plena,
lllhîc effundite corda ri/rrf,illhîcdclidorum ve-
ftrorum orate veniam,illhîc Vota concipite vo-
bis ac R. P. Christi anaeI publice priuatira-
cjue iàlutaria. Concipite , inquam, impccrandi
iecuri , ac Diuinae Indulgentise confili . Oculi
cnim ei us ad fidcles terre j vîfidïam cum ipío , in
tranquilízate animi, & quiete. Elegit nobis here- *^"ÙM*
dttatem fuam, fpeciem i/COB quam dilexit . Ia
CO Bcmra elegit Dominus R omani maniuetu-
dinis, Eiau comentionum Haereticarum reiedo
ac faftidito. Concipite Vota tempore h oc,quod
Indulgentiâ iuâ ас Remiísione votum omne с
íuperat : quo Dominus in terram aàfpexit vt au- p;<im.<*i.
dtat gémit us compeditorum, & [oluat flios interem-
ftorum: quo pradicatur Annus placabtlts Domiso,
diesfalutis ac laetitice generi humano. Beatus po- r/u*, it.
fulus (ait Regius Propheta ) qui jcit Ivb il a-
т i о N E m . Beatiísimi illi,qui in populo fando &
dedo grattam Dei in vacuum non recipiunt , ne- ,.f<r.¿
que, porcorum inftar,oblatas fibi margaritas!*-
ftidiunt, fterquilinio fuocontehti ;fed muentâ ммь.7.ф>
vnâ pretio/a, с caelcftibus Theiauris depromptâ,
comparare earn fatagunt, reiediíq; impedimcn-

Deliciae pœnitentis ammae,& amari cordis,f«»aj Рты*


gandió non mifcebitur extraneus, haec vera illa fe
licitas, de quâ iure máximo dicemus,
Felices

)
tjt Ivst. Rye<£, De Anno IvSilJ
гн. »» íw. Felices qui talent annum videre , diemqjl
Tt*im.u-+ helices, qui gußabunt at vtdebunt quam juauis eft
•**■ Dominus , & quai» mifemicnes eius fuper omnia
opera tm\

FINIS,
A D*
DEI OPTIMI MAXIMI,
*
DEIPARjE VIRGINIS
CLORUM.

■■<•. , .. I N DEX
índex capitvm

HVIVS SYNTAGMATIS,

V O
OPERIS TOTIVS SVMMARIA

CONTINENTVR.

CAPVT I.

les,Menfis, Annus Septimusfacer


apud HebrdOS: itemAñnus Septies
Septimus . Sabbatum ¿r Anni
Sabbätici./«^/' diûi Sabbata-
T\yPlutarchi,Taciti,Dionis^Appionis,La-
tfantijde Sabbaco error .Septenaria He-
braorum теги a colunia vindicate, pag.i

( CAPVT 11,
SEPTENARII religio ampliùs explicata:
quare r^t^i^ diflm. Eius infacrts He-
vrAorum frequentia , ac Myfterium in
Temporibusfignandü. Poenitentiasfa
ctum , ac DiuinA iracundia Interpretern
nonnumquam videri. P*g-&

CAPVT lit .
Etimología IVBJLEl imeßigata. vari*)
.;• L Gram-
Index С л » 1 t ▼ v. . -
Crammaticorttm opinionespoßta; Fl. /<с-
теп Iofephi eleflajjr adferta.Ex occaßo-
nede Iubal,Iubaldg,IubiIo, ó-
,Celeufmate, de%IVBJLEI Orthogra
phia, pag. 14

CAP VT IV.

Diuißo IVBILEI , eiufy partes propoßta.


De HEBRAICO agi cœptunt: eius indi
cendi Bàttts. Tubts indicebatur,feupotiùs
Buccinis. . Jguid proprie В ucci na , quid
r«'A*j|. Annus IVBILEVS quo anni tem
pore incocptUS. pAg.2.Z

С A P V T V."

Eius Anniprivilegia, amplius expoßta. Lo


cus Leuitici difßcilis explicates . Obarati
apud Perpts,Gr£cos,Romanos mdè habiti.
gùéinaapud Hebraosfermtus. Anni Se-
ptimi &guinquagefimi coparatio. pag.vf

CA P V T V I.

ÇauJJk infiituti Anni IVBILEI. guare


Requies agris Ähnis Sabbaticis concejfa.
¡nns,ftue Intermiffio Telluri necesa
ria. • " ... ' pagi$

С А.
Index Capitvm.
С A P V T VII.
JVBILEVM CHRQNICVM: eoannifuf-
futati. Dionyfia ejr Agones SacnGr&~
coram; Luftra ejr Agones Capitol1ni Ro-
mtutorum : Anm Scmirà, fr Sabbatici
Hebr&orum. Seculum Iubileum. ym¿ He-
rodici XXV'. Amorurn. ?*§У7

С A P V T Vitt
jyBILEVM apud Hebreos quando primo
ceUbratunt: item Annusfepttmtu Remif-
ßonis. Vtriuífa Èfocha inueßigata, ejr ra
tiofupfutandi. ?ag4$
CAPVT IX.
De origine CHRISTIANI lVBILElqut-
ßtum. Antiquißimum illud videri , & ab
initio nafcentis Eccleßx. Nomen IVBI-
ZEI quando affumicceptum.Vlriufylu-
bilei comparatio : Noßri Symbolum in
Area DUuuij. Pag-$

CAPVT X.
1NDVLGENTIAE nomen Latio familiä
re . quo hfidie fenfu Chriftianis vfurpa-
tum. Be Sattsfaftione , Jgne Purgatorio,
Thefauro Eccleftл , Сlaumm Poteftate
quxdam e doflrina Orthodoxorum pro-
ШЛ' . fag .ft
L CA
Index С a m t v vi

С A P V T XL
'Antiquität INDVLGENTIARVM at
REMISSIONVM ampltus adferta. Dif-
crimen inter has non reclepofitum. Mar
tyrum libeill Lapfis dati. $uidfuerit Pa-
cem exor&re ab Ecclefiâ . INDVLGEN-
TIAE olim varié appellau . STATJO
NES GREGORJANAE fed GREGO
RIO forte antiquiores- pig-ty

С APVT XII.
JßDVLGENTIAE omniauo pïèferegri-
nantibus data. Peregrirçationum apud
Orthodoxоs Vetußas : qua Hierofoljmas
rjr ad Vrbem femper celebérrima . Нас
olim Annua fuit, vti Präsentatio ad
Limina per EpifcoposfaBa . Quid in e&
deinde mutatum. p*g-72*
CAPVT XIII.
Unis ißis Peregrinationibus Tenia diuini-
tùs ad'uncia ad Mdem Lauretanam:
eahtc mérito recenfita. Admirandum il',
lum locum & Gent ibm сunciü , non vnâ
ex caufâjvenerandum ejjè. „ ' pag.Qk

CAPVT XIV.
Quinam Pontifces , & quando IVBlLEVM
celebrarint. BONIFACII ГШ. Solem-
» ne
Index Capitvm^
He maximumfuiffe : eius de FLOREN
TINA R.P. vaticinium. D. ANTO
JÉINI de Pontífice ißо iudicittm . CLE-
MENTIS cjr VRBANI SEXTOR. cir
ca tempus IVВILEI decreta. Numeri L.
ejr XXXIILdignim indicata. pag. 87
С A P V T XV.
Tria Seculi Mil'eßmi Qttadringentefimi IV-
BlLEA fub BONIFACIO IX. NICO
LAO V. ér SIXTO IV. Pontt. Maxx.
acia . De ÎVBILEI Orthographia ite.
rum,rjr Numero XX V. nonnthil inter-
mißum. pag-9l
С A P V T X V T.
JLEXANDRI VI. CLEMENTlS Vil.
IVLU III. GREGORII XHI.rjr CLE
MENTS VIII. PONTIFF. A\nni Secu
lares . Qua in its memoratu digna fum-
matimexpreßa. Pukhrainßantis IVBI
LEI Jpes. /¿£.98

CAPVT XVII.
JNNI S0LENN1S ROMANI inditiio.
Quando елfierifolita.Ex occaßone de IV-
BILEO MISTICO tripltciaiïum.Typus
Hebrœorum in Secundo Myßico expletus.
IVВILEVM MAGNVM, vel SABВ A-
TVM SABBATORVM, Ш;Щ
L 2 1 С A
Index С a p i t v m.
С A P V T X I I X.
Rim aperiendx PORTEE S^NCT^E,
eiuf^reiSymbola , ac Myfleria. Veturn
pro Salute R .P.Chriftiantt. pag. ю 9

CAPVT XIX. '


gu&nam Вafilieл Anno Sacro vifitand*:
earum Elogia ас Tituli. Cuaternario re-
¿igiofam^in Vrbe , -xifcbi abfolui. Diui-
num ettm Numerum effejttque ideo Diui-
ñis rebus mérito accommodatum- pag. 11 J

CAPVT XX.
Sacra Vrbis Stationes. Stantes olim oráfi-
fe Chriflianos. Septem Ecclefia . Marty -
rum Sepulchra : ad ea orare antiefuißi'
mum ас piißimum ejft . INDVLGEN.
TIARVM vfum hinc maximepropaga-
tumvideri-Eunapi) Sardiani, Iuhani
Parabata,& Maximi Madaurenfis in
Chrißianam Bietatem calumnia, pag. 113

С А P V T XX I.
Quid RELI QVIAE apud profanos Scri
ptores, quidapud Chriflianos . Sacrarum
Reliquiarum culturn, pium , vtilem, ac
vetußum effe. Vrbis ROMAE in his pof-
fidendis Felicitas. jprfgujo
'' - • CA
Index Capitvm^

CAPVT XXII.
0
Pompa Supplicationum in Vrbe Sacra :
earn Anuo Seculari variant ac magnifieam
efle . Omnium Nationum in ел reßudia,
лерглприе Italics apparere. Ritus Ve-
tujloi, ac Sanflitas. pag-lH

CAPVT XXIII.
*
Vti ROMA omnium Gentium Mater , ita &
ROMANA ECCLESIA. Anno Solen-
ni id maxime apparere. Orbis Principa-
tas quare olim hodie^. h с pofitus. pag.i$8

С А Р V T XXIV.

Pontificum Maximorum paterna in Annum


Sacrum Prouidentia . Ciuium ac Prin i-
pum Romanorum mira in exteros& vere
Chrißiana,Benignitas. pag-цб

CAPVT XXV.

IVBlLEVM extra Ordinem non raro, ejr


quibus de caußis. concedí . IFBILfVM
Priuatorum Anni J¡)uin.jua<Tefim¿>eiufife
erigo difcuffa. Pfeudo-IubilcumfíclxlM-
theianx.opew conclufio „«вЬмпкч. pag-i^i

L 3 INDEX
INDEX,
S I V E

NOMENCLATOR.

AVCTORVM,
Q_ V I
PASSIM HIC CITANTVR
ET IILVSTRANTVR,
QJORVMVE INDVSTRIA
ADIVTÍ SVMVS.

EX ANTÎQJIORIBVS.
A
Cta diueriorum Martyrum.
Al. Spartianus.
Al, Tubero. .
Agellius.
Albericus Roiâtenfis fiuc , dp
Rofatc
Alcimus Aui,tus.
S .Ambrofius.
Ammianus Marcellinus,
Ananias I.C»
Anaftafius Bibliothccarius.
* Annales Francorum Pithoei.
Annales Veteres Ecclefiae Aurelian.
D.Antoninus, ArchicçifcFlorent.
Appion Gramtnaticus,
Appuleius, « •
Arator,
Index Av стожу mí
'Arator.
Ariftides Sophifta,
Ariftophanes , & cius Scholiaftci.'
Artcmidoras Daldianus.
Aiconius Pasdianus.
D.Athanafius.
Athenae'us.
Attius. v
D-Auguftiuus.
Aurehus Vi<äorJ
Auionius.
В
, S. ту Afflius.
J3 V.Beda,& cius Intcrprcsl
Bcroib infcriptus Liber.
S.Bernardus.
SS. Biblia.
Boè'tius Scuerinus.
S. Bonifatius Moguntinusi
С
GiEcilius I.C.
Caius Theologus.
L.Calpurnius Pifo.
Calpurnius Eclogarius.
Caifiodorus,
Ccnforinus.
Cicero.
Claudianus.
Clemens Alcjcandrinui .
S.Clemens Papa.
Codex Iuftiniani & Thcodofij Impp.
Columella.
Concilia diuería. '*
L 4 Confti-'
Index Avctorvm^
Conftiturioncs Pontiff.
Conradus Abbas Vrfpergenfis.'
Corn. Tacitus. "i
D.Cyprianus.
S.Cyrillus Alexandrinus.
D
DEcrctales.
Decretum Gratiani.
Dernofthenes.
Digcfta icu Pandecbe.
Dio Cocccianus.
Diogenes Lacrtius.
Dionyfius Exiguus.
Dionyilus HalicarnafTeus*
Duodecim Tabulae. '. ,
E
EGinhartus.
Eratofthencs.
Erinna Poè'tria.
S.Eucherius LugdunenGs.
Eunapius Sardianus.
Euripides. i
Eufebius Caîfareenfis.
F
FLauim Blondus.
Florentinus I. C.
G
GAufridus.
Georgius Ccdrenus.
Grcgoriusfyiagnus PP.
Grcgorius Nazianzenus.
Gregorius Nyflenus.
Grcgorius VII. PP.
( Guiliclmus
Iudex Агстодум^
Guilielmus Tyrius.
H
HArpocration.
Hefiodus.
D. Hieronymus.
Hilarius Arelatenfis. ч .
Homcrus.
Horatius. \
I
INnocentius ГУ. PP.
Inícriptiones Antiqua?.
D.Ioannes Chryfoftomus.
Ioanncs Damaiccnus.
loannes Monach i.
Iofephus.
Irenaus.
Ifidorus.
Iulius Africanus.'
Iulianus Aug. ParabatcsJ
Iulius Obfequens.
Iuflinus abbrcuiator Trogî.
Iuftinus Martyr. \
Iuuenalis.
К
TT" Alendarium Rom.Verusr
-■•^Kalcndarium Hebraicuna Vctus.'
L
LAcbntiusFirmianus.
Leo Magnus PP,
Liuius Hiftoricus.
Lucanus.
Lucianus SamofatenGs.
L.Iulius Floras.
L 5 Lucre
Index Avctoîïm.1
Lucretius.
M
MAcrobius.
M.Manilius.'
M. Varro.
Marianus Scorns.
Martialis.
Martyrologium Romanum. л
Matthaeus Palmerius.
Maximus Grammaticus Madaurcnfis.
Mcnandcr.
Minutius Felix.
Mnaicas Patareniis.
N
NIcephoras Xanthopulus^ \
NicolausPP.I. f
Nicolaus de Cuiâ S .R.E. Cardinalis.
Nonius Marcellus. 4 i
Nummi Vetercs.
О
OPtatus Milcuitanus«
Orígenes.
Orpheus.
Ouidius.
P-
5. T)Aullinus Nolanusi
JL Paufanias.
Petrus Damianus S#R.E. Cardinalis. '
Philo Hebräern,
Pindarus.
Plato.
Plinius vterque. .
Plutarchus.
Polcmon
Index AvcToavíli
Polemon Sophiftcs.
Polycrates,
Primafius.
Propertitis,
Proiber Aquitanus.
Praacntius.
Pythagoras & Pythagoneu
CL
QVin&ilianus.
R
RVffinus Aquileicníis»
Rutiláis Numatianus»
S
SAIluftius.
Seneca Philofophus.
Septuaginta Interpretes.
Seruius Honoratus..
Scxt. Pomp, Feftus.
Sidonius Apollinaris,
Statius Papinius.
S trabo Amauanus.
Suetonius.
Suidas.
T
TErtullianus.'
Theodorctus.'
D.Thomas Aquinas.
Thomas Valfinghamusí
Thucydides.
TibuUus.
V
VAlerius Maximus.'
Veuantius Fortunatas.1
Index Avctpkvmí
VergiliusMaro.
Vtaianus I.C.
Viuardus.
X

Ж RECENT IORIBV S.

Brahamus Bzouius.

iEnaeas Siluius.
Alfonius CiacConius.
Ambsofms Fraccus.
Andreas Theuerns.
Andreas Schottus S. I.
Aubertus Miraeus.
Auguftinus Tprniellus.
В
В Eatus Rhenanus .
Benedidus Arias Montarais,
Benedidus Pererius S. I.
Boè'tius Epo.I. C.
С
CiEíir Baronius S. R.E.Card.
S. Carotas Card. Borromaens.
Carotas Pafchalius.
Carotas Sigonius.
Index Avctorvm.
Chriftophorus Marcellus Epiíc. Corcyr.
E
ERafmus Roterodamus.
Erycius Puteanus.
F
FErdinandus Lopez Caftagneda.
Francifcus Cofterius S.I.
Francifcus Longus àCoriolano. r
Francifcus Ribera S. I.
Franeiicus S eliomis»
Francifcus Tarapha.
Franeiicus Turrianus.
G
GErardus Mercator.
Georgius Cruciger.
Guilielmus Budasus.
Guilielmus Xylandcr.
H
HEnricus Cuyckius, Epifc.Rurcnù
Henricus L^ncelottus.
Heribertus Rofvveydus S.I.
Hieronymus Oíorius Epiíc.
Horatius Turièllinus S. I.
Hubertus Goltzius.
Hubertus Vclleius.
I
IAcobus Cardinalis.
Iacobus Dalechampius.
Iacobus Gutherius I.C.
Iacobus Pamelius.
Iacobus Scuertius.
Iacobus Villerius I. C.
Ianus Gruterus.
loanncs
■ \r

)
Index Avctorvmï
îoannes Bapt. Laurus.
Ioannes Goropius Becanus.
Ioannes Fungerus.
Ioannes G aretius.
Ioannes Hemelariiis.
Ioannes Leonclauius.
Ioannes Lucidus.
Ioannes MafTcius S. I.
Ioannes Malderas,Epiic. Antuerp«
Ioannes Mariana S.I.
Ioannes Molanus.
loiephus Scaliger.
Ifaacus Cafaubonus.
luftusLipfius.
i L
LiElius Zeccbius I.C. '"
Laurentius NaghelmakerUïV
Laurentius Surius.
Ludouicus Balleneras S.I.
M.
MArtinus Nauarrus L'C»
Matthaus Beroaldus.
О
OLiuerius Vrcdius I.C«
Onuphrius Panuinius.
P
P\ullus Iouius.
Paullus y£milius.
Petras Bungus.
Petrus Canifius S. I.
Petras Pithoeus I.C.
Pol/dorus Virgilius.

Rober«
Iudex Avciort«.'
R
RObcrtus Bellarminus S. R. E.
Cardinalis.
S
SCipio Cartcromachus."
Scriptor Vit« S.Paellini.
Stephanus Durantus» ■
Stephanus Pighius.
T
THomas Campegius.
Thomas de Vio Card, Caietanus,1
Thomas Stapletonus.

VRbanvs VIII. Pont. Max«


W
Volfgangus Lazius.

FINIS.
f

También podría gustarte