Está en la página 1de 7

INSTITUTO UNIVERSITARIO DE

TECNOLOGA
JOS ANTONIO ANZOTEGUI

MATEMTICAS PARA INGENIEROS

ECUACIONESDIFERENCIALESDEBERNOULLI

dy
Sea + p( x) y = g ( x) y n unaecuacindiferencialdeBernoulli,donde n 0,1 Estoesuna
dx
ecuacinnodiferencialLineal,queselaconvierteenlinealhaciendoelsiguientecambio
1 n dv dv dy dy
devariable: v = y donde = = (1 n) y n Semultiplicaraelfactor (1 n) y n
dx dy dx dx
aambosladosdelaecuacindeBernoulli

dy
(1 n) y n + (1 n) y n p( x) y = (1 n) y n g ( x) y n Seobtienelosiguiente:
dx

dy dv dy
(1 n) y n + (1 n) p( x) y1 n = (1 n) g ( x); donde = (1 n) y n ; v = y1 n
dx dx dx

dv
+ (1 n) p ( x)v = (1 n) g ( x)

om
dx

.c
a1
Esto es una ecuacin diferencial lineal que se puede resolver por el mtodo del factor
integrante.
ic
EJERCICIOSRESUELTOS
at
m

1) xy y = x3 y 4
e

1
at

Multiplicarlaecuacinporelfactor paradarlelaestructuradelaecuacindiferencial
x
M

1
deBernoulli; y y = x2 y 4
w.

x
ww

1
Multiplicarpor paratransformarlaecuacindeBernoullienecuacinlineal
y4
1 3
y 4 y
y = x2
x
Cambiodevariable y 3 = w 3 y 4 y = w
Multiplicarlaecuacinpor3ysustituirelcambiodevariable
3 3
3 y 4 y + y 3 = 3 x 2 w + w = 3 x 2
x x
Resolver la ecuacin diferencial lineal, identificando P(x), Q(x) y calcular el factor
x
Q( x ) = 3 x 2 FI = e x = x 3
3 3
integrante P( x ) =
x
Aplicarlafrmula: we ( x ) = e ( x ) Q( x ) dx + c wx 3 = x 3 ( 3 x 2 ) dx + c
P dx P dx

147
http://www.damasorojas.com.veDr.DMASOROJAS
INSTITUTO UNIVERSITARIO DE
TECNOLOGA
JOS ANTONIO ANZOTEGUI

MATEMTICAS PARA INGENIEROS

3x6 x3 c
Resolverlaintegralydespejarlavariable"w" wx 3 = +c w= + 3
6 2 x
x3 c
Revertirelcambiodevariable: y 3 = + 3
2 x
2) xy + y = xy 2
1 1
Multiplicarlaecuacinporelfactor 2
y 2 y + y 1 = 1
xy x
Hacerelcambiodevariable: y 1 = w y 2 y = w
1 1 1
Multiplicarlaecuacinpor"1"ysustituir: y 2 y
y = 1 w w = 1
x x
Resolverlaecuacindiferenciallineal.IdentificarP(x)yQ(x)ycalcularelfactorintegrante
1
Q( x ) = 1 FI = e x =
1 x 1
P( x ) =
x x

om
Aplicarlafrmula: we = e
P( x ) x P( x ) x 1 1 1
Q( x ) dx + c w = dx + c w = ln x + c

.c
x x x
Despejarwyrevertirelcambiodevariable: w = x ln x + cx y 1 = x ln x + cx a1
ic

at

2 y3
3) y + y= 2
x x
m

2 2 1
Dividirlaecuacinentre y 3 : y 3 y + y = 2
e

x x
at

Realizarelcambiodevariable: y 2 = w 2 y 1 y = w
M

4 2
Multiplicarlaecuacinpor"2"yescribirlaecuacinlineal: w w= 2
w.

x x
ww

x
Resolverlaecuacinlineal:Calcularelfactorintegrante: FI = e x = x 4
4

2
Aplicarenlafrmula: we ( x ) = e ( x ) Q( x ) dx + c wx 4 = x 4 2 x + c
P dx P dx

x
Integrarelladoderechoyrevertirelcambiodevariable:
2 x 1 2
w= + cx 4 y 2 = + cx 4
5 5x
1
2 2y2
4) y + y =
x cos 2 x

1
2 12 2
y y +
2
y =
x cos 2 x

148
http://www.damasorojas.com.veDr.DMASOROJAS
INSTITUTO UNIVERSITARIO DE
TECNOLOGA
JOS ANTONIO ANZOTEGUI

MATEMTICAS PARA INGENIEROS

1
1 12 1
y = w y y = w w + w = sec2 x
2
2 x
1
x x
= x we ( x) = e
P x P( x) x
FI = e Q( x) dx + c wx = x sec2 xdx + c
ln cos x + c 1
ln cos x + c
wx = xtgx tgxdx + c w = tgx + y = tgx +
2
x x

5) y ytgx = y cos x
2

y2 y y1tgx = cos x y1 = w y2 y = w w + wtgx = cos x

FI = e = e = sec x we ( x) = e ( x) Q( x) dx + c wsec x = sec x cos xdx + c


tgxdx ln sec x P dx P dx

x+c sec x

om
w = sec x = x + c y1 = y=
sec x x+c

.c
6) y
2
y=
1
a1
ic

x xy
at

2 2 1 4 2
yy y = y 2 = w 2 yy = w w w =
m

x x x x
e

4
x
= x we ( x) = e ( x) Q( x ) dx + c wx 4 = 2
4 ln x 4
P dx P dx x
4
FI = e =e x + c
at

x
M

2 x 4 1 1
wx 4 = + c w = + cx 4 y 2 = + cx 4
4
w.

2 2
ww

y x
7) y =
x y
1 2 2
yy y = x y 2 = w 2 yy = w w w = 2 x
x x
x
x
= e 2ln x = x 2 we = e
2
Q( x ) dx + c wx 2 = 2 x 2 xdx + c
P( x ) dx P( x ) dx
e

( )
w = x 2 ln x 2 + c y 2 = x 2 ln x 2 + c ( )

1 2
8) x 2 y + y = y 3
x x

1 4 2 4 8
y 3 y + 3
y = 3 y 4 = w 4 y 3 y = w w + 3 w = 3
x x x x

149
http://www.damasorojas.com.veDr.DMASOROJAS
INSTITUTO UNIVERSITARIO DE
TECNOLOGA
JOS ANTONIO ANZOTEGUI

MATEMTICAS PARA INGENIEROS

2 2 2 2
2 2 1
FI = e we ( x) = e ( x) Q( x ) dx + c we x = 8 e x 3 x + c y 4 = 2 + ce x
4 x 3x P dx P dx
=e x2 2

9) y + 3xy = xy 2

yy2 + 3xy1 = x y1 = w y2 y = w w 3xw = x


3x2 3x2 3 2
FI = e =e we = e
3 xdx x x
= e ( x) x + c
P( x) dx P( x) dx P( x) dx
=e 2
Q( x) dx + c we 2 2

3x2
1 23 x2x 1 1 3 2
x
we 2
= e + c y = + ce 2
3 3

1
10) y + y = e x y 2
4

om
1 3 3

.c
yy 2 + y = e x y 4 = w y 3 = w 3 y 2 y = w w + w = 3e x
4 4

3
x
x
x a1
e ( x) = e x = x 3 we ( x) = e ( x) Q( x ) dx + c we3 = x 3e x dx + c
ic
P dx P dx P dx 4
at

4 4
3 x4 3e x c 3e x c
wx = e + c w = 3 + 3 y = 3 + 3
3 3
m

4 4x x 4x x
e

at

dy
11) y = e2 x y 3
M

dx
w.

dv dy dy 1 dv dv
ww

v = y2 = 2y3 y3 y2 = e2x v = e2x + 2v = 2e2x ;


dx dx dx 2 dx dx
= e = e2x e2x + 2e2xv = 2e4x ve2x = 2e4x d ve2x = 2e4xdx
2dx dv
dx
d
dx
( ) ( )
( )
4x
e e4x e4x 1
d ve = 2e dxve = 2 + C. v = 2 + Ce y = Ce 2 y =
2x 4x 2x 2x 2 2x
.
2xe4x
Ce
2

dy y
12) = x2 y 2
dx x
dv dy dy dv v dv v
v = y 1 = y 2 y 2 x 1 y 1 = x 2 = x 2 + = x2
dx dx dx dx x dx x

( ) ( )
1
(x ) = e = x x + v = x ( xv ) = x d ( xv ) = d x d ( xv ) = d x
dx
x
dv 3 d 3 3 3

dx dx

150
http://www.damasorojas.com.veDr.DMASOROJAS
INSTITUTO UNIVERSITARIO DE
TECNOLOGA
JOS ANTONIO ANZOTEGUI

MATEMTICAS PARA INGENIEROS

x4 1 x 4 C2 4x
xv = + C1 . xy = + . y =
4 4 4 C2 x 4

dy 2 y
13) = x2 y2
dx x

dv dy dy dv v dv v
v = y 1 = y 2 y 2 = 2x1 y 1 x2 = 2 x2 + 2 = x2
dx dx dx dx x dx x

( ) ( )
2
dx dv d
= e x = x2 x2 + 2xv = x4 x2v = x4 d x2v = x4 dx
dx dx
x5 + C2
2
( ) 4 2 x5 2 1 5x2
d x v = x dx x v = 5 + C1 x y = 5 y = x5 + C2 .

om
1
= 5(x 2) y 2
dy y
14) +
dx ( x 2)

.c
1
dv y 2 dy dy

y2
1
1
1 a1
= 5(x 2) 2 + = 5(x 2)
dv v
v= y = y 2 +
ic
2
dx 2 dx dx (x 2) dx (x 2)
at


5 ( x 2)
dx

( x ) = e 2 ( x 2 ) = e
dv v ln x 2
+ = = x2
m

dx 2 ( x 2) 2
e

dv v
= (x 2)2
5 3 d
v x 2 = (x 2)2
5 3
( )
at

x2+
dx 2 x 2 2 dx 2
M

( 5
) 3 5
(
d v x 2 = ( x 2 ) 2 dx d v x 2 = ( x 2 ) 2 dx
3
)
w.

2 2
ww

2
(
x 2)2 + C
5

( )
5
+
1
v(x 2 ) 2 = (x 2 ) 2 y=
1 5 x 2 C 2
+ C; v = y 2 =
(x 2)2
1
x2

dy y
15) + y3 x + = 0
dx x

2 dv 3 dy 3 dy y 2 1 dv v
v= y = 2 y y +x+ =0 +x+ =0
dx dx dx x 2 dx x
2 dx 1

= 2x (x) = e
dv 2v ln 1 1 dv 2v
=e = 2 2 3 = 2 x 1
2
x x
dx x x x dx x

151
http://www.damasorojas.com.veDr.DMASOROJAS
INSTITUTO UNIVERSITARIO DE
TECNOLOGA
JOS ANTONIO ANZOTEGUI

MATEMTICAS PARA INGENIEROS

d v v v v
2 = 2 x d 2 = 2 x dx d 2 = 2 x dx 2 = 2 ln x + C ;
1 1 1

dx x x x x

1 1 1
= 2 ln x + C x y =
2 2
y=
x2 y2 2 ln x + C x 2 ln x + C

dy
16) + y = e x y 2
dx

+ v = e x + 3v = 3e x (x) = e = e3x
dv dy dy 1 dv dv 3 dx
v = y3 = 3y 2 y 2 + y 3 = e x
dx dx dx 3 dx dx
dv
dx
d
( ) ( )
e3x + 3e3x v = 3e4 x ve3x = 3e4 x d ve3x = 3e4 x dx d ve3x = 3e4 x dx
dx
( )
3 4x 3 4x 3e x 3 x 3e x
ve = e + C y e = e + C y =
3x 3 3x 3
+ Ce y = 3 + Ce3x
4 4 4 4

om

.c
dy y 2 + 2 xy
17)
dx
=
x2
a1
ic
dv dy dy y 2 y
v = y 1 = y 2 = 2 +2
at

dx dx dx x x
2 dx

m

+ 2 = 2 (x ) = e
dy 1 dv v 1 dv v 1
y 2 2 x 1 y 1 = 2 2 = 2 ; = e ln x = x 2
2
x
dx x dx x x dx x x
e

( ) ( ) ( )
at

dv d 2
x2 + 2 xv = 1 x v = 1 d x 2 v = dx d x 2 v = dx
dx dx
M

x2
x 2 v = x + C x 2 y 1 = x + C y = .
w.

Cx
ww

Nota:tambinpuedeserresueltaporhomognea

y dy dv dv y 2 + 2 xy y 2 2 xy
v = y = vx =v+x v+x = 2
= 2 + 2 = v 2 + 2v
x dx dx dx x x x
dv dv dv dx dv dx
v + x = v 2 + 2v x = v 2 + v 2 = 2 =
dx dx v +v ( x ) v +v x ( )
1 A B Av + A + Bv ( A + B )v + A
= + = = A = 1; B = 1
v + v v v +1
2
v2 + v v2 + v
y

dv dv dv dx v v x = y = Kx
v2 + v v v +1 x
( =
) = ln
v +1
= ln x + C
v +1
= Kx
y + 1 y + x

x

152
http://www.damasorojas.com.veDr.DMASOROJAS
INSTITUTO UNIVERSITARIO DE
TECNOLOGA
JOS ANTONIO ANZOTEGUI

MATEMTICAS PARA INGENIEROS

Kx 2 x2
y = Kyx + Kx 2 y Kyx = Kx 2 y (1 Kx ) = Kx 2 y = y=
1 Kx Kx

dy
18) + y3x + y = 0
dx
dv dy dy 1 dv
v = y 2 = 2 y 3 y 3 + x + y 2 = 0 +x+v=0
dx dx dx 2 dx
2v = 2 x (x ) = e = e 2 x e 2 x
dv 2 dx dv
2e 2 x v = 2 xe 2 x
dx dx
d
dx
( ) ( )
ve 2 x = 2 xe 2 x d ve 2 x = 2 xe 2 x dx

2e 2 x dx = dz e 2 x = z;
( )
d ve = 2 xe dx
2 x 2 x

m
x = u dx = du;

o
.c
a1
e 2 x e 2 x
2 xe dx = xe + e dx = xe
2 x 2 x 2 x 2 x ic + C ve 2 x = xe 2 x + C;
2 2
e 2 x
at
1 1
y 2 e 2 x = xe 2 x + C y 2 = x + Ce 2 x y =
2 2 Ce x 12
2x
em

EJERCICIOSPROPUESTOS
at
M

3
dy y x
1)2 = 2 con y (1) = 1 res. y = 3 x + 4 x
3 2 2
w.

dx x y
ww

3x 2
2) y = 3 ; res. x 3 = y 2 + Ce y
x + y +1

3)tx 2
dy
dx
(
+ x 3 = t cos t res. x3t 3 = 3 3 ( t 2 2 ) cos t + t ( t 2 6 ) sent + C )
x
4) y = 2 ; res. x 2 + y 2 + 1 = Ce y
2

x y+ y 3

5) xy + y = x 4 y 3 ; res. y 2 = x 4 + Cx 2
cos x
6) xy 2 + y 3 = ; res. x 3 y 3 = 3 xsenx + 3cos x + C
x
2
7) x 2 y y 3 + 2 xy = 0 : res. y 2 = + Cx 4
5x


DAMASOROJAS
MAYO2012

153
http://www.damasorojas.com.veDr.DMASOROJAS

También podría gustarte