Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Edita:
Xunta de Galicia
Consellera de Sanidade
Servizo Galego de Sade
Direccin Xeral de Asistencia Sanitaria
Lugar: Santiago de Compostela
Ano: 2013
Maquetacin:
-
Este plan de parto e nacemento un documento a travs do cal a muller embarazada pode
manifestar por escrito os seus desexos, necesidades, preferencias e expectativas en
relacin o seu traballo de parto e o nacemento do seu beb.
Neste documento non se considera a posibilidade de eleccin de prcticas non aconselladas
actualmente pola evidencia cientfica por ser innecesarias ou prexudiciais no curso dun parto
normal.
Por este motivo, infrmase, de forma resumida, sobre as prcticas axeitadas para a asistencia
ao parto e nacemento recollidas nas recomendacins da Estratexia de atencin ao parto
normal, na Estratexia nacional de sade sexual e reprodutiva e na Gua de prctica clnica
sobre a atencin ao parto normal do Ministerio de Sanidade, Servizos Sociais e Igualdade.
Aconsellamos tamn a lectura da Gua dirixida a mulleres embarazadas, a futuros pais, as
como aos seus acompaantes e familiares tamn do Ministerio de Sanidade, Servizos Sociais e
Igualdade: http://www.msps.es/organizacion/sns/planCalidadSNS/e02_t04.htm
A muller embarazada pode utilizar este documento coa intencin de poer de manifesto o
que considera importante na vivencia do nacemento do seu fillo ou filla, comunicando os seus
desexos e expectativas en relacin co desenvolvemento destes acontecementos vitais.
O cumprimento das expectativas de cada muller, sentirse implicada, poder decidir e manter o
control sobre o proceso do parto son factores que se relacionan coa satisfaccin.
importante que os profesionais coezan esas expectativas, expresadas verbalmente ou nun
plan de parto, para satisfacelas na medida do posible e para, mediante un proceso de
comunicacin e de soporte emocional contribur, cando sexa necesario, a limitar o desaxuste
que pode producirse entre as expectativas e o desenvolvemento concreto de cada parto.
Polo tanto, facilita a relacin de confianza e comunicacin entre as usuarias e os provedores
de coidados durante o embarazo e o parto, e vez promove e facilita a toma de decisins
informadas por parte da muller embarazada.
importante que a muller asista igualmente s sesins de educacin maternal prenatais,
porque este documento non substite a informacin proporcionada polo equipo profesional
que a atende durante o embarazo.
O Servizo Galego de Sade ofrece a todas as mulleres embarazadas este modelo para que o
poidan usar todas as mulleres que as o desexen e para que as persoas que traballan dentro do
Servizo Galego de Sade tean un documento que poidan ofertar s xestantes. Para iso, as
mulleres contarn con toda a informacin e asesoramento que precisen por parte da matrona
responsable do seguimento do embarazo e resto de profesionais do seu centro de sade.
Se unha muller embarazada non desexa utilizar este documento que lle oferta a
Administracin sanitaria e prefire redactar e presentar outro modelo, este ser tido en conta
sempre e cando cumpra como mnimo as seguintes condicins:
Que sexa compatible coa actual oferta de prestacins do Servizo Galego de Sade.
Que non exista vulneracin dos dereitos individuais ou colectivos de acordo lexislacin
vixente.
CHEGADA AO HOSPITAL
.
Durante o meu parto, desexo estar acompaada s polo equipo asistencial
Desexo decidilo no momento en que ingrese de traballo de parto
Outras opcins: .
.
NECESIDADES ESPECIAIS POR DIFERENZA DE CAPACIDADE
Teo as seguintes necesidades ou circunstancias que desexara que se tivesen en conta
no momento do meu parto: ..
..
NECESIDADES ESPECIAIS POR MOTIVOS DE CULTURA OU IDIOMA
Teo as seguintes necesidades ou circunstancias que desexara que se tivesen en conta
no momento do meu parto: ..
..
ESPAZO FSICO
A oferta en canto a tipos de salas de parto, equipamento, comodidades, etc., non igual en
todos os hospitais. bo visitar durante a xestacin o centro ao que se ten previsto asistir para
o parto, coecer os profesionais, as instalacins, informarse sobre os seus protocolos e valorar
se se ten algunha preferencia ou se quere facer algunha peticin especial.
Outras opcins (marcar x segundo preferencia):
Desexara usar a mia propia roupa
INTIMIDADE
Os profesionais irn identificados e presentaranse muller no momento de acollida
procurando en todo momento intimidade e permanecer nun segundo plano, disipar medos e
dbidas, infundir seguridade, proporcionar unha informacin ampla e detallada, atender o
benestar fsico e emocional, mostrar comprensin, apoio e respecto, todo iso contribe de
xeito decisivo a mellorar a satisfaccin da muller coa experiencia do parto.
Para favorecer a intimidade evitarase en todo momento a presenza de persoal innecesario e
adaptarase o ambiente do cuarto s necesidades individuais, regulando a luz, favorecendo un
ambiente de penumbra, temperatura agradable, msica, obxectos persoais, etc.
No caso de hospitais que teen profesionais en formacin con capacidade asistencial actuarn
sempre baixo a supervisin necesaria, e solicitarn permiso para permanecer no cuarto.
Informacin de interese:
Este centro est acreditado para formacin: Si/Non
ALIMENTACION
PROFESIONAL ASISTENCIAL
Na medida do posible a atencin levarase a cabo por parte do mesmo profesional durante
todo o proceso, salvo que a organizacin do traballo o impida.
LAVATIVA
A administracin sistemtica de lavativas antes ou durante o parto non est aconsellada. Se
houbese algunha indicacin clnica, antes de proceder sa administracin, informarase do
motivo a muller e solicitarase o seu consentimento.
RASURADO
O rasurado da lanuxe pubiana e perineal antes do parto est desaconsellado. Se houbese que
reparar unha esgazadura ou unha episiotoma, se se considerase necesario para facilitar a sa
sutura, poderase rasurar ou recortar unha pequena parte da lanuxe.
10
Desexara: ..
.
Recomndase s mulleres embarazadas consultar o documento elaborado polo Ministerio de
Sanidade, Servizos Sociais e Igualdade, "Atencin ao parto normal. Gua dirixida a mulleres
embarazadas, a futuros pais, as como aos seus acompaantes e familiares," dispoible en:
http://www.msps.es/organizacion/sns/planCalidadSNS/pdf/equidad/guiaPracParMujer.pdf
http://www.sergas.es/gal/muller/docs/guia_atencion_parto_mujeres.pdf
11
OUTROS COIDADOS:
INTERVENCINS
Neste plan de parto ofrcese unha informacin resumida sobre algunhas das intervencins,
controis ou administracin de medicamentos que s se utilizarn en caso de que exista unha
indicacin clnica que o xustifique.
MONITORIZACIN FETAL
Durante o parto dbese controlar o latexo do beb. Isto pdese facer de forma intermitente,
escoitando o latexo cardaco fetal, cunha trompetia (estetoscopio de Pinard) ou con
aparatos electrnicos (doppler); pero s veces ser necesario realizar unha monitorizacin
electrnica continua do latexo cardaco fetal, como no caso de que se administre epidural
ou medicamentos como a oxitocina.
TACTOS VAXINAIS
O profesional que atende a parturiente durante o parto realizar o menor nmero de tactos
vaxinais necesario para avaliar a evolucin do parto. Adoitan realizarse cada 4 h, se fose
necesario realizar esta exploracin a intervalos mis curtos informaranse das circunstancias
que o motivan as como dos resultados da exploracin.
ROTURA DA BOLSA
En xeral, a bolsa que envolve e protexe o beb rompe espontaneamente no transcurso do
traballo de parto. Existen situacins clnicas nas que est indicada a rotura artificial da bolsa,
cando isto aconteza informarase a xestante.
CANALIZACIN DE VA ENDOVENOSA
A canalizacin dunha va endovenosa non adoita ser necesaria salvo que se precise a
administracin de frmacos (oxitocina, analxsicos, etc) ou soros como no caso de
administracin analxesia epidural.
12
SONDAXE VESICAL
Durante o traballo de parto pode producirse unha retencin urinaria, neste caso, pode que
sexa necesario realizar unha sondaxe vesical para baleirar a vexiga urinaria.
13
O profesional sanitario que atende a muller, intentar, na medida do posible, que a dilatacin
e o parto/nacemento discorran no mesmo espazo fsico (sala de dilatacin). Non obstante,
poden xurdir circunstancias que requiran o seu traslado a outro cuarto ou sala de partos
convencional. Se isto acontece, informarselle das intervencins que se van realizar en cada
momento.
Durante o expulsivo pdense adoptar diversas posturas (deitada, de p, anicada, etc.) e
tamn hai varios posibles lugares onde dar a luz (na cama, tallo, en cadeira de parto
vertical, etc.), informarase a muller das posibilidades en cada momento.
Na actualidade, non est demostrado cal a postura mis axeitada para facilitar o
nacemento. A eleccin depende de cada muller e das sas necesidades ou desexos en cada
fase do parto. Se hai algn motivo clnico para aconsellar unha postura concreta, o
profesional sanitario que a atende, informaraa de todo o que necesite saber.
PUXOS
Os puxos son contraccins involuntarias uterinas e contraccins abdominais poderosas que
producen a sensacin de empurrar. Nun parto normal dbese empurrar cando a dilatacin
completa e a muller sente a necesidade de facelo. Empurrar sen sentir a necesidade de facelo
e/ou de forma continuada non aconsellable nin beneficioso. Nalgunhas situacins, como
baixo os efectos da anestesia epidural, prodcese unha diminucin da sensibilidade e do
desexo de empurrar, pode ser til que os profesionais orienten a muller sobre o momento
mis adecuado para empurrar.
EPISIOTOMA
A episiotoma un corte que se practica no perineo que unicamente se realiza nalgunhas
situacins nas que se precisa facilitar a sada do beb.
NACEMENTO
un momento nico, ntimo e especial, no que se debe procurar que o primeiro contacto do
beb sexa coa nai.
Dbense atenuar as luces e rudos porque molestan o beb, o ambiente debe ser clido e
evitar interferencias nese primeiro contacto nai-beb no que os sentidos do olfacto, o tacto e
o odo son moi importantes facilitando a creacin do vnculo afectivo e biolxico.
Se ambos os dous o desexan, axudarase o pai a participar e permanecer nese espazo de
intimidade compartida.
14
Nada mis nacer colcase o beb sobre o abdome da nai, scase, deixando as mans hmidas
para, que guiado polo olor do lquido amnitico, repte cara ao peito. O profesional sanitario
realizar os controis e vixilancia co beb sobre o peito da sa nai.
No caso de que a situacin clnica do recentemente nado requira realizar unha aspiracin de
secrecins ou sondaxe (introducin de sonda ao estmago ou polo ano) tras o nacemento,
informarase a nai e logo procederase sa realizacin.
...
a propia nai
a parella/ acompaante
profesional sanitario
15
LACTACIN MATERNA
A lactacin natural proporciona un alimento ideal para o crecemento e o desenvolvemento
sans dos lactantes; tamn parte integrante do proceso reprodutivo, con repercusins
importantes na sade das nais.
Como recomendacin de sade pblica mundial, durante os seis primeiros meses de vida os
lactantes deberan ser alimentados exclusivamente con leite materno para lograr un
crecemento, un desenvolvemento e unha sade ptimos. A partir dese momento, co fin de
satisfacer os seus requisitos nutricionais en evolucin, os lactantes deberan recibir alimentos
complementarios axeitados e inocuos dende o punto de vista nutricional, sen abandonar a
lactacin natural ata os dous anos de idade, ou mis tarde.
A lactacin natural exclusiva pode practicarse dende o nacemento. Se o estado de sade da
nai e a do beb o permiten, colocarase o beb sobre o peito nu da nai nada mis nacer, en
contacto pel con pel, deixando que comece a mamar de forma espontnea e sen
interferencias innecesarias, durante o tempo que precise para iso. O profesional sanitario
supervisar o estado do beb e da nai durante o puerperio inmediato e axudarao a establecer
a lactacin materna.
Mentres a lactacin materna non estea ben establecida; e para evitar confusin da mamila
coa mamadeira, desaconsllase ofrecer chupete e mamadeiras aos recentemente nados/s,
xa que poden dificultar ou impedir unha lactacin materna exitosa.
Os bebs alimentados a peito non precisan tomar soros, infusins, nin biberns de leite de
frmula, se se aleita sen restricins a producin de leite adoita ser a axeitada s necesidades
do beb. En caso de ser necesario administrar algn outro lquido ou alimento ao beb, o
profesional sanitario ao seu cargo, informar os pais dos motivos clnicos da sa indicacin e
solicitaralles o seu consentimento.
Recomndase que as nais lactantes estean en contacto con outras nais lactantes, os
profesionais sanitarios deben proporcionar informacin sobre os grupos de axuda lactacin
materna da sa comunidade.
En caso de que a muller decida alimentacin artificial, o profesional sanitario debe instrur os
pais para que saiban preparar e administrar leite de frmula e asegurar unha preparacin
axeitada do bibern. Convn que alterne a dar o bibern ao beb ofrecendo el bibern dende
a esquerda e dereita alternativamente para estimular por igual a sa lateralidade e procure
facer contacto pel con pel, xa que as necesidades de contacto e calor materna son as mesmas
para todos os bebs independentemente do tipo de alimentacin polo que optase.
Opcins:
16
EXPULSION DA PLACENTA
..
PUERPERIO HOSPITALARIO
.
..
Preferencias persoais:
17
Colirio ou pomada antibitica oftlmica, nunha soa dose, xa que prevn infeccins
oculares severas.
Opcins:
-
...
18
Outras opcins:
...
.....
PARTO
INSTRUMENTAL
(FORCEPS,
VENTOSA,
ESPTULA) OU CESREA
En caso de que fose necesaria algunha destas intervencins promoverase, ao igual que no
parto eutcico, o acompaamento continuado, a intimidade, e o contacto inmediato pel con
pel tras o nacemento.
OBSERVACINS
OUTROS
ASPECTOS
NON
19
Participacin do acompaante/parella:
Do centro
Propio (especificar)
Necesidades especficas en caso de minusvalidez:
Especificar:
MULTICULTURALIDADE E INMIGRACIN
Idioma principal:
Requirimentos especficos:
ATENCION AO NEONATO
Profilaxe:
Vitamina K oral
Vitamina K IM
Vacina hepatite B
Alimentacin lactante:
Desexa lactacin natural
20
21
Este plan de parto y nacimiento es un documento a travs del cual la mujer embarazada
puede manifestar por escrito sus deseos, necesidades, preferencias y expectativas en
relacin a su trabajo de parto y al nacimiento de su beb.
En este documento no se contempla la posibilidad de eleccin de prcticas no aconsejadas
actualmente por la evidencia cientfica por ser innecesarias o perjudiciales en el curso de un
parto normal.
Por este motivo, se informa, de forma resumida, sobre las prcticas adecuadas para la
asistencia al parto y nacimiento recogidas en las recomendaciones de la Estrategia de
atencin al parto normal, en la Estrategia nacional de salud sexual y reproductiva y en la
gua de prctica clnica sobre la atencin al parto normal del Ministerio de Sanidad, Servicios
Sociales e Igualdad. Aconsejamos tambin la lectura de la Gua dirigida a mujeres
embarazadas, a futuros padres, as como a sus acompaantes y familiares tambin del
Ministerio de Sanidad, Servicios Sociales e Igualdad: http://www.msps.es/organizacion/sns/
planCalidadSNS/e02_t04.htm.
La mujer embarazada puede utilizar este documento con la intencin de poner de manifiesto
lo que considera importante en la vivencia del nacimiento de su hijo o hija, comunicando sus
deseos y expectativas en relacin con el desarrollo de estos acontecimientos vitales.
El cumplimiento de las expectativas de cada mujer, el sentirse implicada, poder decidir y
mantener el control sobre el proceso del parto son factores que se relacionan con la
satisfaccin.
Es importante que los profesionales conozcan esas expectativas, expresadas verbalmente o en
un plan de parto, para satisfacerlas en la medida de lo posible y para, mediante un proceso
de comunicacin y de soporte emocional contribuir, cuando sea necesario, a limitar el
desajuste que puede producirse entre las expectativas y el desarrollo concreto de cada parto.
Por lo tanto, facilita la relacin de confianza y comunicacin entre las usuarias y los
proveedores de cuidados durante el embarazo y el parto, y a la vez promueve y facilita la
toma de decisiones informadas por parte de la mujer embarazada.
Es importante que la mujer asista igualmente a las sesiones de educacin maternal
prenatales, porque este documento no sustituye la informacin proporcionada por el equipo
profesional que la atiende durante el embarazo.
El Servizo Galego de Sade ofrece a todas las mujeres embarazadas este modelo para que lo
puedan usar todas las mujeres que as lo deseen y para que las personas que trabajan dentro
del Servizo Galego de Sade tengan un documento que puedan ofertar a las gestantes. Para
ello, las mujeres contarn con toda la informacin y asesoramiento que precisen por parte de
22
23
24
LLEGADA AL HOSPITAL
.
Durante mi parto, deseo estar acompaada slo por el equipo asistencial
Deseo decidirlo en el momento en que ingrese de trabajo de parto
.
NECESIDADES ESPECIALES POR DIFERENCIA DE CAPACIDAD:
Tengo las siguientes necesidades o circunstancias que deseara que se tuvieran en
cuenta en el momento de mi parto: ....
....
NECESIDADES ESPECIALES POR MOTIVOS DE CULTURA O IDIOMA:
Tengo las siguientes necesidades o circunstancias que deseara que se tuvieran en
cuenta en el momento de mi parto: ....
....
25
ESPACIO FSICO
La oferta en cuanto a tipos de salas de parto, equipamiento, comodidades, etc., no es igual
en todos los hospitales. Es bueno visitar durante la gestacin el centro al que se tiene
previsto asistir para el parto, conocer a los profesionales, las instalaciones, informarse sobre
sus protocolos y valorar si se tiene alguna preferencia o se quiere hacer alguna peticin
especial.
Otras opciones (marcar x segn preferencia):
Deseara usar mi propia ropa
INTIMIDAD
Los profesionales irn identificados y se presentarn a la mujer en el momento de acogida
procurando en todo momento intimidad y permanecer en un segundo plano, disipar miedos y
dudas, infundir seguridad, proporcionar una informacin amplia y detallada, atender al
bienestar fsico y emocional, mostrar comprensin, apoyo y respeto, todo ello contribuye de
manera decisiva a mejorar la satisfaccin de la mujer con la experiencia del parto.
Para favorecer la intimidad se evitar en todo momento la presencia de personal innecesario
y se adaptar el ambiente de la habitacin a las necesidades individuales, regulando la luz,
favoreciendo un ambiente de penumbra, temperatura agradable, msica, objetos personales,
etc.
En el caso de hospitales que tienen profesionales en formacin con capacidad asistencial
actuarn siempre bajo la supervisin necesaria, y solicitarn permiso para permanecer en la
habitacin.
Informacin de interese:
Este centro est acreditado para formacin: Si/Non
26
ALIMENTACION:
PROFESIONAL ASISTENCIAL
En la medida de lo posible la atencin se llevar a cabo por parte del mismo profesional
durante todo el proceso, salvo que la organizacin del trabajo lo impida.
ENEMA
La administracin sistemtica de enemas antes o durante el parto no est aconsejada. Si
hubiera alguna indicacin clnica, antes de proceder a su administracin, se informar del
motivo a la mujer y se solicitar su consentimiento.
RASURADO
El rasurado del vello pbico y perineal antes del parto est desaconsejado. Si hubiera que
reparar un desgarro o una episiotoma, si se considerase necesario para facilitar su sutura se
podra rasurar o recortar una pequea parte del vello.
27
Michaelis) y ms tarde, a medida que aumenta la intensidad del dolor se puede recurrir a
mtodos farmacolgicos. La gestante puede elegir uno o varios mtodos segn la evolucin
del parto, el alivio que desee y dentro de las opciones disponibles en el hospital de referencia
en ese momento. La matrona y el profesional facultativo informarn a la mujer de las
distintas opciones de las que se dispone, de sus ventajas e inconvenientes, para que pueda
decidir qu es lo que mejor le conviene en cada momento.
En un parto normal, no inducido mediante sustancias como la oxitocina, con libertad para
moverse, con un ambiente tranquilo e ntimo, y acompaada por la persona que desee la
mujer, sta se sentir ms cmoda y segura. Esto ayudar a que se soporten mejor las
contracciones y as aprovechar los intervalos entre contraccin y contraccin para descansar.
De este modo a medida que avanza el parto se favorece que el organismo segregue sus
propias sustancias analgsicas (endorfinas) que ayudarn a sobrellevar mejor el dolor que
puedan causar las contracciones.
Es por ello que es importante proporcionar intimidad a la mujer, favorecer un ambiente
tranquilo, sin fro ni luces intensas, facilitar la movilidad, aplicar masajes, utilizar tcnicas de
respiracin y de relajacin, evitar sentimientos de miedo y tensin. Todas estas medidas
ayudan a minimizar la sensacin de dolor y por lo tanto disminuye la demanda de analgesia
farmacolgica y aumentar la sensacin de control de la mujer.
Aqu, puede expresar sus deseos, aunque en el momento del parto puede cambiar de
idea y elegir entre todas las opciones disponibles en el centro al que usted acude:
-
Deseara: ....
28
OTROS CUIDADOS:
En este plan de parto se ofrece una informacin resumida sobre algunas de las
intervenciones, controles o administracin de medicamentos que slo se utilizarn en caso
de que exista una indicacin clnica que lo justifique.
MONITORIZACIN FETAL
Durante el parto se debe controlar el latido del beb. Esto se puede hacer de forma
intermitente, escuchando el latido cardaco fetal, con una trompetilla (estetoscopio de
Pinard) o con aparatos electrnicos (doppler); pero a veces ser necesario realizar una
monitorizacin electrnica continua del latido cardaco fetal, como es en el caso de que se
administre epidural o medicamentos como la oxitocina.
TACTOS VAGINALES
El profesional que atiende a la parturienta durante el parto realizar el menor nmero de
tactos vaginales necesario para evaluar la evolucin del parto. Suelen realizarse cada 4 h, si
fuera necesario realizar esta exploracin a intervalos ms cortos se informarn de las
circunstancias que lo motivan as como de los resultados de la exploracin.
ROTURA DE LA BOLSA
En general, la bolsa que envuelve y protege al beb se rompe espontneamente en el
transcurso del trabajo de parto. Existen situaciones clnicas en las que est indicada la rotura
artificial de la bolsa, cuando esto ocurra se informar a la gestante.
29
CANALIZACIN DE VA ENDOVENOSA
La canalizacin de una va endovenosa no suele ser necesaria salvo que se precise la
administracin de frmacos (oxitocina, analgsicos) o sueros como en el caso de
administracin analgesia epidural.
SONDAJE VESICAL
Durante el trabajo de parto puede producirse una retencin urinaria, en este caso, puede que
sea necesario realizar un sondaje vesical para vaciar la vejiga urinaria.
..
.
....
.
.
...
COMENTARIOS O SUGERENCIAS SOBRE LAS INTERVENCIONES:
30
PUJOS
Los pujos son contracciones involuntarias uterinas y contracciones abdominales poderosas que
producen la sensacin de empujar. En un parto normal se debe empujar cuando la dilatacin
es completa y la mujer siente la necesidad de hacerlo. Empujar sin sentir la necesidad de
hacerlo y/o de forma continuada no es aconsejable ni beneficioso. En algunas situaciones,
como bajo los efectos de la anestesia epidural, se produce una disminucin de la sensibilidad
y del deseo de empujar, puede ser til que los profesionales orienten a la mujer sobre el
momento ms adecuado para empujar.
EPISIOTOMA
La episiotoma es un corte que se practica en el perin que nicamente se realiza en algunas
situaciones en las que se precisa facilitar la salida del beb.
NACIMIENTO
Es un momento nico, ntimo y especial, en el que se debe procurar que el primer contacto
del beb sea con la madre.
Se deben atenuar las luces y ruidos porque molestan al beb, el ambiente debe ser clido y
evitar interferencias en ese primer contacto madre-bebe en el que los sentidos del olfato, el
tacto y el odo son muy importantes facilitando la creacin del vnculo afectivo y biolgico.
31
...
32
.
.
Opciones sobre corte del cordn umbilical por:
- la propia madre
- la pareja/ acompaante
- profesional sanitario
LACTANCIA MATERNA
La lactancia natural proporciona un alimento ideal para el crecimiento y el desarrollo sano de
los lactantes; tambin es parte integrante del proceso reproductivo, con repercusiones
importantes en la salud de las madres.
Como recomendacin de salud pblica mundial, durante los seis primeros meses de vida los
lactantes deberan ser alimentados exclusivamente con leche materna para lograr un
crecimiento, un desarrollo y una salud ptimos. A partir de ese momento, a fin de satisfacer
sus requisitos nutricionales en evolucin, los lactantes deberan recibir alimentos
complementarios adecuados e inocuos desde el punto de vista nutricional, sin abandonar la
lactancia natural hasta los dos aos de edad, o ms tarde.
La lactancia natural exclusiva puede practicarse desde el nacimiento. Si el estado de salud de
la madre y la del beb lo permiten, se colocar el beb sobre el pecho desnudo de la madre
nada ms nacer, en contacto piel con piel, dejando que comience a mamar de forma
espontnea y sin interferencias innecesarias, durante el tiempo que precise para ello. El
profesional sanitario supervisar el estado del beb y de la madre durante el puerperio
inmediato y le ayudar a establecer la lactancia materna.
Mientras la lactancia materna no est bien establecida; y para evitar confusin del pezn con
la tetina, se desaconseja ofrecer chupete y tetinas a los recin nacidos/as, ya que pueden
dificultar o impedir una lactancia materna exitosa.
Los bebs alimentados a pecho no precisan tomar sueros, infusiones, ni biberones de leche de
frmula, si se amamanta sin restricciones la produccin de leche suele ser la adecuada a las
necesidades del beb. En caso de ser necesario administrar algn otro lquido o alimento al
beb, el profesional sanitario a su cargo, informar a los padres de los motivos clnicos de su
indicacin y les solicitar su consentimiento.
Se recomienda que las madres lactantes estn en contacto con otras madres lactantes, los
profesionales sanitarios deben proporcionar informacin sobre los grupos de apoyo a la
lactancia materna de su comunidad.
33
En caso de que la mujer decida alimentacin artificial, el profesional sanitario debe instruir a
los padres para que sepan preparar y administrar leche de frmula y asegurar una preparacin
adecuada del bibern. Conviene que alterne a dar la toma al beb ofreciendo el bibern
desde la izquierda y derecha alternativamente para estimular por igual su lateralidad y
procure hacer contacto piel con piel, ya que las necesidades de contacto y calor materno son
las mismas para todos los bebs independientemente del tipo de alimentacin por el que haya
optado.
Opciones:
ALUMBRAMIENTO DE LA PLACENTA
..
..
34
PUERPERIO HOSPITALARIO
.
..
Preferencias personales:
En caso de ingreso del neonato, se informar a los padres de que el contacto fsico y la
interaccin del recin nacido/a con su padre y su madre en contacto piel con piel el mximo
tiempo posible han demostrado beneficios tanto para los bebs como para sus progenitores.
Para visitas de otros miembros de la familia como hermanos y abuelos, se debe preguntar al
profesional sanitario de la unidad en la que est ingresado el neonato y averiguar si los
protocolos del centro lo permiten.
La administracin de la vitamina K, vacuna de la hepatitis, colirio, pesarle o tallarle, se
harn pasadas las dos primeras horas de contacto piel con piel continuo e ininterrumpido,
utilizando un mtodo de analgesia no farmacolgica para disminuir la sensacin dolorosa que
35
.
HIGIENE DEL RECIN NACIDO
No se aconseja baar al recin nacido en las primeras horas de vida, pudiendo retrasarse
hasta el segundo da o ms si las condiciones as lo permiten. El momento de hacerlo por
primera vez es una decisin personal.
El profesional de la planta de maternidad le ayudar a adquirir las habilidades necesarias y a
resolver dudas respecto al cuidado del beb.
Opciones en la planta de maternidad:
Deseo realizar yo misma los cuidados e higiene de mi beb
-
Otras opciones:
....
..........
36
PARTO
INSTRUMENTAL
(FORCEPS,
VENTOSA,
ESPTULA) O CESREA
En caso de que fuese necesaria alguna de estas intervenciones se promover, al igual que en
el parto eutcico, el acompaamiento continuado, la intimidad, y el contacto inmediato piel
con piel tras el nacimiento.
OBSERVACIONES
OTROS
ASPECTOS
NO
37
No desea participacin
Del centro
Propio (especificar)
Desea su participacin
Especificar:
MULTICULTURALIDAD E INMIGRACIN
Idioma principal:
Requerimientos especficos:
Aporta traductor/a?
Necesita traduccin?
Vitamina K IM
Vitamina K oral
Vacuna hepatitis B
Alimentacin lactante:
Desea lactancia natural
38
Servizo Galego
de Sade
Asistencia Sanitaria
Protocolos
15
D