Está en la página 1de 32

CAPITULO I.

PLANTEAMIENTO DEL PROBLEMA.


1.1 CONTEXTO Y DELIMITACIN DE PROBLEMA.
La institucin acadmica dnd! s! d!sa""##a #a $"!s!nt! in%!sti&acin !s #a
Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta C!nt" Lca# Nu!%a Es$a"ta (UNANE). La UNANE
!s una institucin d! !ducacin su$!"i" !n #a mda#idad a'i!"ta * a distancia +u!
$!"mit! a sus !studiant!s cu"sa" una ca""!"a uni%!"sita"ia d! acu!"d a su
dis$ni'i#idad d! ti!m$, sin asist!ncia a c#as!s * sin s!$a"a"# d! su -m'it
&!&"-.ic.
/!&0n !studis "!a#i1ads $" L!a# (2333) s'"! !# ma"c .!nmnic d!#
!studiant! UNA, st! s! mani.i!sta a t"a%s d! una s!"i! d! !#!m!nts +u!
cnstitu*!n %!"dad!"s %4ncu#s +u! $u!d!n ##!&a" a acti%a" #as accin!s d!#
!studiant! * a &!n!"a" una tma d! cnci!ncia s'"! as$!cts, !#!m!nts, "as&s *
actitud!s $!"sna#!s. Ent"! !sts !#!m!nts %incu#ant!s s! !ncu!nt"a !# $!"ci'i" a #a
UNA cm un m!di d! su$!"acin, sin !m'a"&, st! s! 'stacu#i1a a# su"&i"
d!.ici!ncias !n !# $"c!s d! !ns!5an1a *6 a$"!ndi1a7! d!# sist!ma uni%!"sita"i.
E# n0c#! d! int!"s d!# t!ma d! in%!sti&acin s!#!ccinad s! c!nt"a !n !#
cu""4cu# cm c"it!"i n"mati% d! #a !%a#uacin d! #s !studiant!s cu"sant!s d! #a
asi&natu"a In%!sti&acin d! O$!"acin!s I (cdi& 819) d! #a UNANE. /!&0n #s
"!su#tads 's!"%ads !n #a !%a#uacin d! #s !:-m!n!s * t"a'a7s $"-ctics d! #s
!studiant!s d! !sta asi&natu"a, s! "!.#!7a un a#t 4ndic! d! "!$"'ads a cns!cu!ncia
d! $si'#!s .a##as !n !# an-#isis * !7!cucin d! #s $"c!dimi!nts $a"a "!s#%!"
!7!"cicis $"-ctics du"ant! !# $"c!s d! auta$"!ndi1a7!. Est &!n!"a cm
cns!cu!ncia; d!smti%acin, d!s!"cin * discntinuidad !n !# .#u7 n"ma# d!
d!sa""## d! #s !studiant!s !n #as ca""!"as d! In&!ni!"4a.
/!&0n 's!"%acin!s $"!#imina"!s "!a#i1adas $" !# aut", s! $!"ci'!
d!.ici!ncia d! "!cu"ss a#t!"ns d! a$"!ndi1a7!. En !# mat!"ia# inst"uccina# n
!:ist!n indicad"!s +u! di"!ccin!n a# !studiant! a cnsu#ta" "!cu"ss !:t!"ns
ad!cuads +u! $!"mitan .#!:i'i#i1a" #a cm$"!nsin d! #as #!ctu"as, # cua# &!n!"a
#imitacin!s !n !# $"c!s d! auta$"!ndi1a7! a# ."!c!" a# !studiant! una s#a
$!"s$!cti%a d! %isua#i1acin d! #s !7!"cicis $"-ctics.
As4 mism, s! $u!d! 's!"%a" aus!ncia d! !st"at!&ias $a"a&&icas d!
!st4mu# +u! .m!nt!n un a$"!ndi1a7! c$!"ati% !nt"! #s !studiant!s insc"its !n
#a asi&natu"a. D! man!"a +u! !n cada un d! !##s s! ac"!ci!nta !# ais#ami!nt,
$"duci!nd muc<as %!c!s situacin!s d! at"as * discntinuidad c&niti%a du"ant!
!# $"c!s d! auta$"!ndi1a7!.
Ot" <!c< 's!"%a'#! !s #a d!.ici!ncia d! !st"at!&ias d! !st4mu# !n !#
$"c!s d! an-#isis c&niti%. Est im$id! !n #s !studiant!s acti%a" m!canisms d!
"a1nami!nt #&ic +u! #! $!"mitan cn."nta" #s $"c!dimi!nts a$#icads * #s
"!su#tads 't!nids !n #s !7!"cicis $"-ctics cn #s $"'#!mas $#ant!ads !n #as
!%a#uacin!s.
Aunad a st, !# !studiant! "!.#!7a una d'i# ."macin cnc!$tua# d! #4n!a
'as! $a"a #a uti#i1acin d!# software "!cm!ndad !n !# mat!"ia# inst"uccina# $a"a
#a "!s#ucin d! $"'#!mas d! ma*" cm$#!7idad. L +u! a.!cta cnsid!"a'#!m!nt!
a# !studiant! a# mm!nt d! "!a#i1a" !# t"a'a7 $"-ctic cm "!+uisit $a"a a$"'a"
#a asi&natu"a.
Es nta'#! tam'in, #a aus!ncia d! !st"at!&ias $a"a #a ins!"cin d!
t!cn#&4as d! #a in."macin, #a cmunicacin * !# a$"!ndi1a7!. L $#ant!ad
im$#ica !# us d! mat!"ia# inst"uccina# m!"am!nt! t!:tua# !n d!sa$"%!c<ami!nt
d! #s '!n!.icis in<!"!nt!s a #s md!"ns "!cu"ss t!cn#&ics * di&ita#!s d!
a$"!ndi1a7!.
Est! cm$"tami!nt s! <a $did 's!"%a" du"ant! #s 0#tims si!t!
s!m!st"!s sin +u! <asta a<"a s! 's!"%! a#&una int!"%!ncin cm m!dida d!
$"!%!ncin * c""!ccin. Cm cns!cu!ncia, s! a.!cta cnsid!"a'#!m!nt! a #a
institucin a# $n!" !# "i!s& #a ca#idad d!# $!".i# d!# !&"!sad !n In&!ni!"4a d! #a
UNANE.
P" # tant, s! asum! !# d!sa""## d! un t"a'a7 d! in%!sti&acin a .in d!
$"$n!" * a$#ica" un cn7unt d! m!didas inst"uccina#!s +u! t"asci!ndan !#
mat!"ia# did-ctic d! #a institucin a$#ica'#! a #a asi&natu"a In%!sti&acin d!
$!"acin!s I. E# mism s! inicia cn !# an-#isis d! #as t!"4as * $a"adi&mas +u!
sust!ntan #a $"-ctica d! #a !ns!5an1a *6 a$"!ndi1a7! !n #s /ist!mas d! Educacin a
Distancia, d!sd! un !n.+u! !$ist!m#&ic c<!"!nt! a #a "!a#idad sci!ducati%a
dnd! s! ins!"ta #a UNANE.
1.2 INTERRO=ANTE/ DE LA IN>E/TI=ACIN
1.2.1 ?Cu-#!s sn #s .act"!s +u! in.#u*!n !n !# 'a7 "!ndimi!nt a#can1ad $" #s
!studiant!s d! #a ca""!"a d! In&!ni!"4a d! #a UNANE !n #a asi&natu"a
In%!sti&acin d! O$!"acin!s I@
1.2.2 ?Cu-# !s !# &"ad d! $!"tin!ncia d! #s !#!m!nts din-mics * !st-tics
!sta'#!cids !n !# dis!5 cu""icu#a" d! #a asi&natu"a In%!sti&acin d!
O$!"acin!s I, !n "!#acin cn #s "!su#tads a#can1ads $" #s !studiant!s !n
!# "!ndimi!nt@
1.2.8 ?Cm !s inducida #a int!&"acin d! $"c!ss administ"ati%s, acadmics *
scia#!sA!ducati%s !n #a &!stin d! #a asi&natu"a In%!sti&acin d! O$!"acin!s
I@
1.2.B ?Cu !st"at!&ias inst"uccina#!s $u!d!n s!" a$#icadas $a"a .aci#ita" !#
a$"!ndi1a7! d! #a asi&natu"a In%!sti&acin d! O$!"acin!s I s'"! #a 'as! d!
nu!%s * !:itss !s+u!mas c&niti%s, m!td#&ics * $"-ctics@
1.2.9 ?Cu-# !s #a .acti'i#idad d! im$#!m!ntacin d! #a $"$u!sta d!sd! !# $unt d!
%ista $!da&&ic, !cnmic, tcnic * "&ani1acina#@
1.8 OBDETI>O/ DE LA IN>E/TI=ACIN
1.8.1 OBDETI>O =ENERAL.
Dis!5a" !st"at!&ias d! a$* cm$#!m!nta"i acadmic a #a asi&natu"a
In%!sti&acin d! $!"acin!s I cu"sada $" #s !studiant!s d! in&!ni!"4a d! #a
Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta c!nt" #ca# Nu!%a Es$a"ta s'"! #a 'as! d! nu!%s
!s+u!mas cnst"ucti%istas d! !ns!5an1a *6 a$"!ndi1a7!.
1.8.2 OBDETI>O/ E/PECEFICO/.
1.8.2.1 E:amina" #s .act"!s +u! in.#u*!n !n !# 'a7 "!ndimi!nt a#can1ad
$" #s !studiant!s d! #a ca""!"a d! In&!ni!"4a d! #a UNANE !n #a
asi&natu"a In%!sti&acin d! O$!"acin!s I.
1.8.2.2 D!t!"mina" #a $!"tin!ncia d! #s !#!m!nts d!# dis!5 cu""icu#a" d! #a
asi&natu"a In%!sti&acin d! O$!"acin!s I, !n "!#acin cn #s "!su#tads
't!nids !n !# "!ndimi!nt.
1.8.2.8 Ana#i1a" 'a7 !n.+u! sistmic * <#4stic #a int!&"acin d! #s $"c!ss
administ"ati%s, acadmics * scia#!sA!ducati%s d! #a asi&natu"a.
1.8.2.B Dis!5a" !st"at!&ias d! !ns!5an1as *6 a$"!ndi1a7!s +u! $u!dan !m$#!a"s! $a"a
!# #&" !.!cti% d! #s '7!ti%s * m!tas $"$u!stas !n !# dis!5
inst"uccina#.
1.8.2.9 D!t!"mina" #a .acti'i#idad d! im$#!m!ntacin d! #a $"$u!sta d!sd! !#
$unt d! %ista $!da&&ic, !cnmic, tcnic * "&ani1acina#.
1.B DU/TIFICACIN DE LA IN>E/TI=ACIN.
E:ist!n !%id!ncias s'"! #a cantidad cnsid!"a'#! d! a#umns "!$"'ads !n
#a asi&natu"a In%!sti&acin d! O$!"acin!s I !n #a Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta
C!nt" Lca# Nu!%a Es$a"ta. Est! a#t 4ndic! d! "!$"'ads &!n!"a d!cisin!s
inci!"tas cm cam'ia" d! ca""!"a $!" a0n, a'andna" #s !studis a
cns!cu!ncia d! #a ."ust"acin +u! si!nt!n a# %!"s! !n una situacin acadmica
cnt"a$"duc!nt!.
L ant!"i" cn##!%a a inicia" un $"c!s d! in%!sti&acin +u! cnt"i'u*a a
m!7"a" #a acti%idad c&niti%a s'"! a+u!##s cncimi!nts * d!st"!1as +u! !#
!studiant! d! #a asi&natu"a In%!sti&acin d! O$!"acin!s I d!'! ."ta#!c!", a .in d!
+u! st! #&"! cum$#i" satis.act"iam!nt! cn #s '7!ti%s d! a$"!ndi1a7!s
indicads !n #as unidad!s t!m-ticas. La id!a !s $sicina" a# !studiant! !n un $#an
did-ctic mti%acina# ."ta#!ci!nd su !.!cti%idad, actitud * .ia'i#idad !n #s
"!su#tads.
A# .ina# d!# $"c!s d! in%!sti&acin, s! $"!t!nd! a$"ta" a #a cmunidad
acadmica d! #a Uni%!"sidad una nu!%a !st"at!&ia inst"uccina# sust!ntada !n un
md!# $!da&&ic cnst"ucti%ista $a"a s!" a$#icada a #s !studis d! $"!&"ad,
cu*as asi&natu"as cnt!n&an cnt!nid $"-ctic, * dnd! #s !7!"cicis am!"it!n d!#
us d!# "a1nami!nt * #a #&ica $a"a !sta'#!c!" %!"acidad !n #s "!su#tads.
Un md!# $!da&&ic +u! im$act! !n !# "a1nami!nt #&ic d!#
!studiant!, "!!st"uctu"and un nu!% !s+u!ma m!nta#, * +u! st! !sta'#!1ca un
nu!% !stad d!# !s+u!ma +u!, $"&"!si%am!nt! s! i"4a ada$tand a nu!%as
situacin!s d!# cncimi!nt a m!dida +u! s! a%an1a !n unidad!s t!m-ticas cn
ma*" cm$#!7idad. D! !sta ."ma, !# !studiant! $!"ci'i"- !# d!sa""## d! #s
$"'#!mas sim$#!m!nt! uti#i1and su acti%idad s!ns"ia# !7!"citada $" #a
c"dinacin int!"i" d! sus accin!s, # cua# &!n!"a una !:$!"i!ncia cnst"uida $"
!# mism !studiant! a#can1and nu!%s !stads d! madu"acin.
Aun+u! s! <an "!a#i1ads in%!sti&acin!s d!dicadas a m!7"a" #as !st"at!&ias
inst"uccina#!s d! asi&natu"as d! $"!&"ad, inc#u*!nd #a UNANE, !# cam$ d! #a
asi&natu"a In%!sti&acin d! O$!"acin!s I n <a sid !:$#"ad in%!sti&ad, *
dnd! s! 7usti.i+u! #a im$"tancia d! "!cnc!" !# "a1nami!nt #&ic d! #s
"!su#tads cm <!""ami!nta $a"a "!s#%!" !7!"cicis +u! in%#uc"! !# t"as#ad d!
!s+u!mas m!nta#!s cm$a"ati%s. Esta !st"at!&ia a$#icada a# mat!"ia# inst"uccina#
d! #a asi&natu"a, $!"mit! "i!nta" a# !studiant! s'"! un $"c!s d! %!"i.ica'i#idad
cntinua * a su %!1, "!.#!7a" ma*" s!&u"idad du"ant! !# d!sa""## d! #s !7!"cicis.
Ls "!su#tads d! !sta in%!sti&acin $u!d! s!" "!$#icadas s'"! a+u!##s
$"c!ss d! !ns!5an1a *6 a$"!ndi1a7! +u! am!"it!n #a !7!"citacin d! $"'#!mas
$"-ctics, * cu* $"c!dimi!nt .aci#it! una a#t!"nati%a $a"a su %!"i.icacin. D! !sta
."ma, asi&natu"as d! $"!&"ad cn !stas cndicin!s cnstitu*!n un cam$
did-ctic dnd! !s a$#ica'#! #a !st"at!&ia d! "a1nami!nt #&ic d! #s "!su#tads.
E# $"!s!nt! $"*!ct s! !nma"ca !n #a #4n!a d! in%!sti&acin c""!s$ndi!nt!
a# dis!5 inst"uccina#, $" # cua#, cnstitu*! un a$"t! a# cncimi!nt d! !st!
cam$ acadmic. /'"! !st! as$!ct, "!sa#ta #a im$"tancia +u! ad+ui!"! un 'u!n
dis!5 inst"uccina# cnsid!"and #a mda#idad a distancia s'"! a cua# %!"sa !#
$"!s!nt! $"*!ct d! in%!sti&acin, * cu*as !st"at!&ias d! !ns!5an1a *6 a$"!ndi1a7!
d!'!n !sta'#!c!"s! !n #a .aci#itacin d!# auta$"!ndi1a7! cm $"inci$i
.undam!nta# d! #s !studis a distancia. Es as4 cm !# "a1nami!nt #&ic d! #s
"!su#tads $"mu!%! #a int!"%!ncin d!# !studiant! si&ui!nd una !st"at!&ia +u! #!
$!"miti"- aut!%a#ua"s! du"ant! #a !7!cucin d! #s $"'#!mas $"-ctics.
As4 mism, cnstitu*! una .u!nt! d! in%!sti&acin $a"a tds a+u!##s
$".!sina#!s int!"!sads !n cnst"ui" a$#icacin!s d! /.tGa"! orientadas a
facilitar el proceso de enseanza y/o aprendizaje mediante una innovacin de los
medios instruccionales. A travs del razonamiento lgico de los resultados, un
medio instruccional interactivo o tutorial pudiera servir de apoyo al diseo
curricular de la asignatura mediante la ejemplificacin en lnea en la prctica de
los ejercicios.
CAPITULO II.
MARCO REFERENCIAL.
2.1 REFERENCIA/ HI/TRICA/.
2.1.1 E%#ucin d! #s m!dis inst"uccina#!s d! #s /EAD !n #a Uni%!"sidad Nacina#
A'i!"ta.
/!&0n a$"!ciacin!s !:$u!stas $" Escnt"!#a (2338) !n # cnc!"ni!nt! a #a
!%#ucin d! #s m!dis inst"uccina#!s * su im$#icacin !n #s /EAD s! $u!d!
's!"%a" # si&ui!nt!;
1. La !ducacin a distancia * #a $"!s!ncia# $!"si&u!n #s misms .in!s. /in
!m'a"&, !n #a $"im!"a s! int!nsi.ica !# us d! #s m!dis inst"uccina#!s.
2. E# cnt!nid cu""icu#a" !n #s /EAD s! .undam!nta s'"! !# us d! mat!"ia#
inst"uccina# 'asad !n t!:ts !sc"its, di&ita#!s, mu#tim!dia * am'i!nt!s
%i"tua#!s.
8. Hist"icam!nt!, #a t!cn#&4a <a !%#ucinad !# mat!"ia# inst"uccina#
!ducati% a "a41 d! #s misms a%anc!s t!cn#&ics, cmunicacina#!s !
in."m-tics.
B. En #a $"-ctica, !# !+ui$ t!cnA$!da&& !nca"&ad d! #a ins!"cin d!
m!dis inst"uccina#!s, n si!m$"! #&"a a"ticu#a" su us cn #s !#!m!nts
d! inst"uccin.
En !# -m'it !ducati% d! #a Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta Nu!%a Es$a"ta, s!
$u!d! 's!"%a" un ac!"cami!nt a #as a$"!ciacin!s d!sc"itas ant!"i"m!nt!. En #a
Uni%!"sidad, !# us d! m!dis inst"uccina#!s s! <a d!s$#a1ad !n #a misma
di"!ccin d!# a%anc! t!cn#&ic $!" d! una ."ma mu* cns!"%ad"a. P" # tant,
!:ist! una s!"i! d! inn%acin!s $"duct d!# c"!cimi!nt d! #a mda#idad a
distancia cm a#t!"nati%a d! !studi +u! n <an sid ins!"tadas !n #a institucin,
s'"! td, !n !# us cnstant! d! Int!"n!t, am'i!nt!s t!cnA$!da&&ics +u!
m!7"!n #a !ducacin %i"tua# * nu!%s $a"adi&mas +u! t"ans."m!n #a ca$acidad
c&niti%a d!# !studiant! d! $"!&"ad s'"! #as 'as! d! nu!%as !st"at!&ias d!
"a1nami!nt * ."mas d! $!nsa".
2.2 REFERENCIA/ CONCEPTUALE/.
2.2.1 La Educacin a Distancia; En #4n!as &!n!"a#!s, #a !ducacin a distancia
int!nta "!duci" #a s!$a"acin &!&"-.ica t"atand d! !%ita" +u! !# !studiant! #a
$!"ci'a cm ta#. Pa"a !##, "!cu""! a !st"at!&ias d!stinadas a ac"ta" #a
distancia !ducati%a $sic#&ica (#a distancia $!"ci'ida, s!ntida), a t"a%s d!
ds m!dis; sus mat!"ia#!s inst"uccina#!s * #a as!s"4a (B!nI, 1JJB).
2.2.2 Material instruccional en los SEAD; /!&0n UNA (s6.) !# mat!"ia#
inst"uccina# +u! $!"acina#i1a !# dis!5 cu""icu#a", cnstitu*! !# m!di a
t"a%s d!# cua# #a institucin (Ni%!# C!nt"a#) !sta'#!c! !# di-#& cn !#
$a"tici$ant! (Ni%!# Lca#). Es d!ci", !s !# m!di mat!"ia# $a"a <ac!" $at!nt!s #as
$si'i#idad!s d! +u! !# $a"tici$ant! $u!da 't!n!" * uti#i1a", !n ."ma
institucina#i1ada, #s cncimi!nts +u! #! a*uda"-n a cn%!"ti"s! !n un !nt!
t"ans."mad" d! su "!a#idad.
2.2.8 Asesora Acadmica en los SEAD; KEn sist!mas !ducati%s a'i!"ts * a
distancia, #a ca"act!"4stica $"im"dia# !s #a d! .m!nta" !# d!sa""## d!# !studi
ind!$!ndi!nt!, su .i&u"a $asa a s!" '-sicam!nt! #a d! un "i!ntad" d!#
a$"!ndi1a7! d!# a#umn ais#ad, s#ita"i * ca"!nt! d! #a $"!s!ncia d!# $".!s"
inst"uct" <a'itua#L (=a"c4a, 2331).
2.2.B Diseo instruccional; /!&0n !:$"!sa Escnt"!#a (2338), !n !# dis!5
inst"uccina# s! $"!s!nta !# cnt!nid cu""icu#a", a t"a%s d! mat!"ia#!s !sc"its
(&u4as, mdu#s, unidad!s did-cticas, manua#!s), unidad!s d! audi %id!,
mat!"ia# di&ita# ($-&inas M!', $"&"amas !ducati%s, $"!s!ntacin!s d!
di%!"ss ti$s). As4 mism, Escnt"!#a (2338) cnsid!"a +u! !n , s!
!s$!ci.ican #as int!"accin!s d! #s $a"tici$ant!s !nt"! s4, cn !# mat!"ia# * cn
!# .aci#itad".
2.2.9 Asignatura Investigacin de Operaciones I; ta# cm s! !s$!ci.ica !n !#
P#an d! Cu"s d! #a asi&natu"a KIn%!sti&acin d! O$!"acin!s IL (2318), sta
s! !ncu!nt"a u'icada !n !# &"u$ '-sic d! #a ca""!"a d! In&!ni!"4a * s!
ca"act!"i1a $" !sta" c!nt"ada !n #a $"&"amacin #in!a#, cu*a tcnica
d!t!"min4stica s! inst"um!nta m!diant! !# us '-sic d! md!#s * tcnicas
mat!m-ticas.
2.2.N rogramacin Lineal !L"; !# -"!a !s$!c4.ica d!# sa'!" d! #a asi&natu"a
KIn%!sti&acin d! O$!"acin!s IL s! c!nt"a !n #a P"&"amacin Lin!a#. /!&0n !#
$#an d! cu"s d! #a UNA (2318) K!s una tcnica d!t!"min4stica +u! s! a$#ica a
un md!# mat!m-tic, !# cua# "!$"!s!nta una asi&nacin d! "!cu"ss,
at!ndi!nd #as d!mandas, d! ta# ."ma +u! mi!nt"as s! $timi1a un '7!ti% s!
satis.ac!n d!t!"minadas cndicin!sL.
2.2.O #a$onamiento lgico en los resultados; "!$"!s!nta un cnc!$t nu!%
!manad a cns!cu!ncia d! #a $"!s!nt! in%!sti&acin, !nt!ndi!nd st!, cm
!# "a1nami!nt +u! $!"mit! a# !studiant! "!cnst"ui" m!nta#m!nt! un nu!%
!s+u!ma d!# $"'#!ma "!."mad $" #a s#ucin 't!nida d!# mism, *
acti%ad $" #s $"c!ss c&niti%s d! "&ani1acin * cm$a"acin,
"i!ntand sus accin!s d!nt" d! un ma"c #&ic d! #a s#ucin. Es d!ci", una
%!1 +u! !# !studiant! 't!n&a !# "!su#tad d! un $"'#!ma d! $"&"amacin
#in!a#, $u!d! t"as#ada" sus "!su#tads a #a situacin "i&ina"ia * cm$"'a" si s!
cum$#!n #s su$u!sts +u! cndicinan #a 't!ncin * s#ucin d!# "!su#tad
$tim.
2.8 REFERENCIA/ TERICA/.
2.8.1 EDUCACIN A DI/TANCIA.
2.8.1.1 T!"4a d! autnm4a ! ind!$!nd!ncia
/!&0n !studis "!a#i1ads $" /t7an%ics (1JJB) #s $"inci$a#!s
"!$"!s!ntant!s d! !sta t!"4a sn; R. M. D!##in& (A#!mania)P C<. M!d!m!*!"
(U/A) * M. M"! (U/A). /t7an%ics (1JJB) !:$"!sa +u! K#a !ducacin a
distancia, !s un sist!ma !ducacina# !n !# cua# +uin a$"!nd! !s autnm *
!st- s!$a"ad d!# dc!nt!, tant !n !# ti!m$ cm !n !# !s$aci, d! man!"a +u!
#a cmunicacin s! da $" m!dis tcnicsL. Y $#ant!a +u! K#a !ducacin a
distancia $s!! t"!s su'sist!mas; +uin a$"!nd!P !# dc!nt! * !# mtd d!
cmunicacinP cada un d! #s cua#!s $s!! ca"act!"4sticas +u! #s distin&u!n
d!# a$"!ndi1a7!, !ns!5an1a * cmunicacin d! t"as ."mas !ducati%asL.
2.8.1.2 P"inci$a#!s $"'#!mas +u! !n."!nta #a As!s"4a Acadmica.
=i''s (1JJB) c#asi.ica #s $"inci$a#!s $"'#!mas +u! !n."!ntan #s as!s"!s
acadmics !n t"!s cat!&"4as; a) n0m!" !:c!si% d! !studiant!s, ') n0m!"
!:c!si% d! asi&natu"as $" at!nd!" * c) mat!"ia#!s inst"uccina#!s inad!cuads
( ma# !nt!ndids).
L "!.!"id $u!d! $"!s!nta"s! a cns!cu!ncia d! una cantidad !:c!si%a d!
$"u!'as * t"a'a7s $"-ctics $" c""!&i", mat!"ia# inst"uccina# cn .a##as !n su
dis!5 * !#a'"acin * t"s $"'#!mas d! ca"-ct!" administ"ati% *6
$!"ati%. P" # tant, =i''s (1JJB) $"$n! #a a$#icacin d! m0#ti$#!s m!dis
* !st"at!&ias d! inst"uccin d!'id a +u! #s $"c!ss ca"aAca"a n sn #s
0nics cana#!s d! cmunicacin.
2.8.1.8 Bas!s $a"a cnstitui" %!"dad!"as cmunidad!s d! a$"!ndi1a7!s.
Rd"4&u!1 * /a##-n (s6.) s!5a#an ci!"tas cndicin!s m4nimas $a"a int!&"a" a
#s !studiant!s, $".!s"!s * mat!"ia# !ducati% +u!, m!diant! un cn7unt d!
n"mas * $"c!dimi!nts "i!ntan !# #&" d! #as m!tas d! a$"!ndi1a7!
acadmica. A#&unas d! !stas cndicin!s sn #as si&ui!nt!s; a) !sta'#!c!" #a
cn.ian1a !nt"! #s $a"tici$ant!s, ') $"m%!" un s!ntimi!nt d! $!"t!n!ncia
cn #as acti%idad!s acadmicas * c) %a#"a" #a !:$"!sin !sc"ita * cmunicati%a
a t"a%s d! #a int!"acti%idad di"!cta m!diada.
As4 mism, !# as!s" cm md!"ad" d! #a cmunidad d! a$"!ndi1a7! d!'!
!sta'#!c!" c"it!"is d! $a"tici$acin * ."ta#!c!" #as "!#acin!s !nt"! #a
cmunidad. R!su#ta tam'in im$"tant!, cnc!" #s as$!cts $!da&&ics,
scia#!s * !# cnt!nid inst"uccina#. A# "!s$!ct, Rd"4&u!1 * /a##-n (s6.)
indican !nt"! t"s; a) nut"i" #as 1nas cn a$"tacin!s d! mat!"ia#!s
$!"tin!nt!s, ') d!scu'"i" $unts -#&ids !nt"! #s !#!m!nts d!# md!#
!ducati% * c) $"cu"a" +u! #s $#ant!ami!nts s! a7ust!n a #s '7!ti%s
!sta'#!cids !n !# dis!5 cu""icu#a".
Escnt"!#a (233B), !n a$* a# $a"adi&ma cnst"ucti%ista, ssti!n! +u! #as
cmunidad!s d! a$"!ndi1a7! s! "!.i!"!n a &"u$s d! $!"snas cn distints
ni%!#!s d! $!"icia, !:$!"i!ncia * cncimi!nt +u! a$"!nd!n m!diant! su
im$#icacin * $a"tici$acin !n acti%idad!s autnticas * cu#tu"a#m!nt!
"!#!%ant!s, &"acias a #a c#a'"acin +u! !sta'#!c!n !nt"! s4, a #a cnst"uccin
d!# cncimi!nt c#!cti% +u! ##!%an a ca' * a #s di%!"ss ti$s d! a*uda
+u! s! $"!stan mutuam!nt!, d! man!"a +u! # $"!t!ndid !s #a cnst"uccin d!
un su7!t scia#m!nt! cm$!t!nt!.
2.8.1.B Pa"adi&ma cnductista.
En !# su"&imi!nt d! #a !ducacin a'i!"ta *a distancia, !n #a dcada d! #s
s!t!nta, #a cnc!$cin d!# sist!ma inst"uccina# !stu% .u!"t!m!nt! in.#u!nciada
tant $" !# !n.+u! cnductista cm $" #a a$#icacin d!# !n.+u! sistmic,
Escnt"!#a (233B).
La $!"man!ncia d!# $a"adi&ma cnductista s! <a ca"act!"i1ad $" #s
a$"t!s 'i!n d!.inids !n #s inicis d!# dis!5 inst"uccina#. /in !m'a"&, !#
cnt!:t * #a cnducta dnd! !m!"&i !st! !n.+u! <a cam'iad
cnsid!"a'#!m!nt! !n "!#acin a# $a"adi&ma d! #a $sic#&4a !ducati%a. /u
a$#icacin a %!c!s !:c#u*! nu!%s $"c!ss c&niti%sP # cua# t"a! cm
cns!cu!ncia +u! s! i&n"! # +u! suc!d! !n #a m!nt! d! #s !studiant!s
mi!nt"as a$"!nd!n.
2.8.1.9 Pa"adi&ma cnst"ucti%ista.
En $inin d! Escnt"!#a (233B), a m!diads d! #a dcada d! #s c<!nta, #a
!m!"&!ncia d! nu!%s $a"adi&mas A 'asads !n #a $sic#&4a c&niti%a * !#
c"!ci!nt! cu!stinami!nt d!# cnductism cm c""i!nt! 0nica A $n!n !n
c"isis !# cam$ d!# dis!5 inst"uccina# !n #s sist!mas d! !ducacin a
distancia, c"isis +u! tda%4a $!"sist!. As4 mism, #s <a##a1&s d! #a $sic#&4a
c&niti%a !n #as 0#timas dcadas, * m-s "!ci!nt!m!nt! #s d! #a $sic#&4a
cnst"ucti%ista, <an sid sumam!nt! ."uct4.!"s, cm cnt"a$sicin a#
cnductism, $" sus im$#icacin!s !n !# dis!5 inst"uccina#, Escnt"!#a ('
cit). Cnc#u*! Escnt"!#a (' cit) +u!, #a t!nd!ncia actua# d! #a in%!sti&acin
$sic!ducati%a si&u! una #4n!a int!&"ad"a !nt"! #as $sicin!s m-s
"!n%ad"as d!# cnst"ucti%ism c&niti% * #s cnst"ucti%isms d! c"t!
scia# (cnst"ucti%ism sciAcu#tu"a# * cnst"uccinism scia#).
D! #a misma man!"a, C' * YaI# (1JJN, $. 1ON, citad $" Escnt"!#a,
233B) !:$n!n +u!, !:ist! un !n.+u! cnst"ucti%ista !m!"&!nt! +u! s!"4a !#
"!su#tad d! #a c"dinacin !:$#4cita d! ds $!"s$!cti%as t!"icas; una
$!"s$!cti%a scia#, cnsist!nt! !n una %isin int!"accinista d! #s $"c!ss
c#!cti%s * cm$a"tids +u! ti!n!n #u&a" !n !# au#a * una $!"s$!cti%a
$sic#&ica, cnsist!nt! !n una %isin cnst"ucti%ista c&niti%a d! #a acti%idad
indi%idua# d! #s a#umns mi!nt"as $a"tici$an !n !ss $"c!ss cm$a"tids.
2.8.1.N Pa"adi&ma sistmic.
E# !n.+u! sistmic !7!"ci un in.#u7 cnsid!"a'#! !n #a "&ani1acin
inicia# d! #as institucin!s d! !ducacin su$!"i" a distancia. La cnc!$cin
sistmica s! a$#ic tant a #a institucin !n su cn7unt cm a #s di%!"ss
su'sist!mas +u! #a cm$n!n, !nt"! #s +u! d!staca !# su'sist!ma inst"uccina#
(Escnt"!#a, 233B). En !# cas d! Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta, s! $u!d!
!:$#ica" cm un sist!ma cm$u!st $" un cn7unt d! su'sist!mas
(acadmic, administ"ati%, dis!5, !tc.) cn $"$i!dad!s * .uncin!s +u!
int!&"an !# dinamism d! #a uni%!"sidad. Ls su'sist!mas int!"act0an
"acina#m!nt! a .in d! cum$#i" cn #s '7!ti%s d! #a Uni%!"sidad, * !st!
cm$"tami!nt !s <!"!dad $" su'sist!mas su'*ac!nt!s mant!ni!nd una
c""!#acin !nt"! !##s. /'"! !st! as$!ct, !# su'sist!ma d!# m!di
inst"uccina# !m!"&! cm !# cm$n!nt! m!du#a" d!'id a su im$#icacin
di"!cta cn #a ca#idad $".!sina# !s$!"ada !n #s !studiant!s.
2.8.1.O C*'!"AEtn&"a.4a
/! cnc! a #a C*'!"AEtn&"a.4a cm un ti$ d! !tn&"a.4a d! #a %i"tua#idad
cu* cam$ d! !studi s! c!nt"a !n !# Int!"n!t !# ci'!"!s$aci, !s d!ci", un
t!""it"i %i"tua#. Rui1 * Mi+u!# (s6.) s!5a#an #as %!nta7as d! !st! ti$ d! !studi
ci'!"ntic a# "!.!"i"s! a; a) #&"a nu!%s $"c!dimi!nts d! acc!s a #a
in."macin, ') cns#ida #a %a#idacin d! #s dats a# c"!a" nu!%s
c"u1ami!nts $a"a cnt"asta" #as .u!nt!s, a#& +u! #a !tn&"a.4a c#-sica
d!nmina Kt"ian&u#acinL, c) $!"mit! ana#i1a" ! int!"$"!ta" #a in."macin sin
$asa" d! # "a# a # !sc"it, sin sa#i" d! un ."mat t!:tua#, d) a'"! nu!%as
man!"as d! "&ani1a" #a int!"$"!tacin * #a a"&um!ntacin * !) $!"mit! #as
"!.!"!ncias c"u1adas * !# d!sa""## d! %4ncu#s (lins) <acia di%!"ss m!dis
(t!:t, .t&"a.4a, %4d!, snid, !tc.) !n tdas #as .as!s d! #a in%!sti&acin.
2.8.2 DI/EQO IN/TRUCCIONAL DE LA A/I=NATURA KIN>E/TI=ACION DE
OPERACIONE/ IL.
2.8.2.1 Est"at!&ias d! !ns!5an1a d! #a asi&natu"a KIn%!sti&acin d! O$!"acin!s IL.
A .in d! da" a cnc!" #s "!cu"ss inst"uccina#!s +u! "i!ntan !# $"c!s d!
auta$"!ndi1a7! d!# !studiant!, !# $#an d! cu"s d! #a asi&natu"a UNA (2318)
indica un mat!"ia# inst"uccina# cm$u!st $" #s si&ui!nt!s !#!m!nts;
1) Un t!:t d! #a UNA; In%!sti&acin d! O$!"acin!s I, cdi& 819 * una
'i'#i&"a.4a "!.!"!ncia# $a"a cm$#!m!nta" #s as$!cts $"-ctics d! #a
asi&natu"a.
2) Pa+u!t!s d! !oftware cm <!""ami!ntas d! a$* $a"a "!s#%!"
$"'#!mas d! $"&"amacin #in!a#, t"ans$"t! * asi&nacin.
8) Un am'i!nt! d! a$"!ndi1a7! !n MEB +u! si"%! d! a$* $a"a #a
."mu#acin d! $"'#!mas d! $"&"amacin #in!a# *
B) R!.!"!ncias a $-&inas MEB +u! ti!n!n !# !.!ct d! !n"i+u!c!" #s
cncimi!nts ad+ui"ids.
2.8.2.2 Est"at!&ias d! a$"!ndi1a7! d! #a asi&natu"a KIn%!sti&acin d! O$!"acin!s IL.
En "!#acin a #a acti%idad d! auta$"!ndi1a7!, !# $#an d! cu"s d! #a UNA
(2318) induc! a #s !studiant!s a;
1) L!!" !# t!:t UNA, "!s#%!" #s !7!"cicis * aut!%a#uacin d!# t!:t *
s!&uidam!nt! %!"i.ica" sus "!s$u!stas cn #as d!# t!:t, si stas sn
c""!ctas s!&ui" ad!#ant!P !n cas cnt"a"i, d! !:isti" dudas, "!$asa"
a+u!##s $unts dnd! s! $"!s!nt !# !""" * dis$n!" d! un cuad!"ni##
dnd! a$unt! #as di.icu#tad!s $"!s!ntadas, d! man!"a +u! s!an
c#a"i.icadas cn !# as!s".
2) Cnsu#ta" !# Am'i!nt! d! A$"!ndi1a7! dis$ni'#! !n #a M!'P $a"a
"!."1a" #s as$!cts t!"ics "!#acinads cn #a ."mu#acin d!#
md!# d! P"&"amacin Lin!a# (PL) * !n.ati1a" !n #s as$!cts
.undam!nta#!s $a"a #a ."mu#acin * s#ucin d! un md!# d! PL.
8) Cnsu#ta" cn #s as!s"!s, 'i!n s!a a t"a%s d!# c""! !#!ct"nic d!
man!"a $"!s!ncia# #as dudas $!"tin!nt!s a cada unidad.
B) Uti#i1a" !# $a+u!t! d! $timi1acin dis$ni'#! !n !# #a'"at"i d!
cm$utacin d! su c!nt" #ca#, $a"a !%a#ua" #as s#ucin!s, una %!1
't!nida #a ."mu#acin d! #s !7!"cicis $"$u!sts.
2.8.2.8 Est"at!&ias d! !%a#uacin d! #a asi&natu"a KIn%!sti&acin d! O$!"acin!s IL.
En cuant a #a !%a#uacin, !# $#an d! cu"s d! #a UNA (2318) s!5a#a $"u!'as
$"!s!ncia#!s d! d!sa""## !n dnd! s! 'ti!n! #a s#ucin d! un $"'#!ma
$#ant!ad. Cada $"'#!ma (c<) c""!s$nd! a un '7!ti% $" a$"'a"
dis$ni'#! !n ds mm!nts, un $"im!" mm!nt !n ds $"u!'as $a"cia#!s *
un s!&und mm!nt !n una $"u!'a int!&"a#. E# '7!ti% n0m!" J
c""!s$nd! a un t"a'a7 $"-ctic !n #a cua# s! %a#"a #a c""!cta ."mu#acin
d! un $"'#!ma, #a s#ucin 't!nida a t"a%s d!# $a+u!t! d! $timi1acin *
#a int!"$"!tacin d! #s "!su#tads.
2.B ANTECEDENTE/.
M!nd1a !t a## (2318) $"!s!nta"n un a"t4cu# titu#ad KEst"at!&ia did-ctica $a"a #a
!ns!5an1a * a$"!ndi1a7! d! una <!u"4stica !n in%!sti&acin d! $!"acin!sL dnd!
s!5a#an #a im$"tancia d!# us d! !st"at!&ias did-cticas cm .act" c#a%! +u! .aci#ita #a
asimi#acin d! in."macin d!# sist!ma c&niti% d!# .utu" in&!ni!". En !st! a"t4cu#,
#s aut"!s $"$n!n !# d!sa""## d! un 7u!& cm !st"at!&ia did-ctica,
!s$!c4.icam!nt! !n.cada <acia #as acti%idad!s d! !ns!5an1a * a$"!ndi1a7! s'"! #a
'as! d! un mtd d! s#ucin <!u"4stica $a"a md!#s d! t"ans$"t! !n !# cu"s d!
KIn%!sti&acin d! O$!"acin!sL. Ls aut"!s indican +u! !# !studi s! "!a#i1 m!diant!
#a "!#acin d!# $"c!s !ducati% dc!nt!; $".!s", !studiant!s * mat!"ia# d! !studiP
cnt!:tua#i1ad !n #a Uni%!"sidad d!# At#-ntic, Ba""an+ui##a, C#m'ia.
D! i&ua# man!"a, N-$#!s (2339) !n su a"t4cu# KEst"at!&ia m!td#&ica $a"a !#
$!".!ccinami!nt d!# $"c!s d! !ns!5an1a a$"!ndi1a7! !n #a asi&natu"a in%!sti&acin
d! $!"acin!s IL !:$n! una !st"at!&ia m!td#&ica +u! a$"ta a# $!".!ccinami!nt
d! #a $"!$a"acin m!td#&ica d! #a asi&natu"a KIn%!sti&acin d! $!"acin!s IL. E#
aut" $a"t! cn un cn7unt d! accin!s +u! a$*!n !# $"c!s d! !ns!5an1a *6
a$"!ndi1a7!, cn !# '7!ti% d! dta" a #a asi&natu"a d! cm$n!nt!s did-ctics +u!
<a&an m-s !.ici!nt! !# $"c!s d! Ens!5an1a *6 A$"!ndi1a7! !n #s !studiant!s d!
cnta'i#idad * Finan1as. Cnsid!"a !# aut" +u! !sta asi&natu"a $s!! muc<as
a$#icacin!s $"-cticas !n !# d!sa""## actua# d! #a cnta'i#idad * .inan1as a# d!sa""##a"
."mas d!# $!nsami!nt #&icAd!ducti% * #a ca$acidad d! "a1nami!nt m!diant! !#
an-#isis d! #s cnc!$ts * !# d!sa""## d! #as <a'i#idad!s !n !# us d! md!#s d!
$timi1acin, !nt"! t"s.
As4 mism, Basta"d (2313), !n su t"a'a7 d! &"ad $a"a $ta" a #a cat!&"4a d!
$".!s"a a&"!&ada !n #a Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta titu#ad K"oodle cm
am'i!nt! %i"tua# d! a$"!ndi1a7! $a"a In%!sti&acin d! O$!"acin!s I (819); cas UNAL,
!:$"!sa #a n!c!sidad d! cam'ia" !n #s /ist!mas d! Educacin A'i!"ta * a Distancia su
.i#s.4a * ."ma d! !n."!nta" #a "!a#idad, a .in d! +u! #s $"c!ss d! !ns!5an1a *6
a$"!ndi1a7! satis.a&an #as d!mandas d! #s indi%idus * #s $a4s!s s!an cnducids
<acia su d!sa""##. Pa"a !##, #a aut"a $"$n! #a c"!acin d! un au#a %i"tua# d!
a$"!ndi1a7! +u! a$*! !# $#an d! cu"s d! #a asi&natu"a KIn%!sti&acin d! $!"acin!s
IL d! #a Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta, c!nt" #ca# /uc"!. E# '7!ti% d! #a aut"a !s
$n!" !n mans d! #s !studiant!s, un "!cu"s d! a$"!ndi1a7! a# a#canc! d! su n!c!sidad
d! !studi, cn #a .ina#idad 0#tima d! 'usca" s#ucin!s a# s!"i $"'#!ma d! "!$it!ncia
+u! s! "!.#!7a !n #a asi&natu"a.
D! i&ua# ."ma, !n !studis "!a#i1ads $" P!"!i"a !t a## (2313) * $u'#icad cm
KLa Ens!5an1a d! In%!sti&acin d! O$!"acin!s a t"a%s d! Estudi d! Cas; man!7 d!
'asu"a !n #a ciudad d! M:icL, $"$n! #a a$#icacin d! un !n.+u! d! a$"!ndi1a7!
d!sd! #a $!"s$!cti%a d! #a t!cn#&4a in."m-tica * #a cm$utacin a t"a%s d! cass d!
!studis !n #as Uni%!"sidad!s. Ls aut"!s cnsid!"an +u! #s cass d! !studis
cnstitu*!n un !7!m$# d! !st"at!&ia +u! in%itan a #s !studiant!s a t"a%s d! t!mas
$"$u!sts d! #a "!a#idad, a t!n!" una actitud d! int!"s $" !# a$"!ndi1a7!. En !st!
s!ntid, #s aut"!s $"!s!ntan t"!s cass d! !studis d!# -"!a d! In%!sti&acin d!
O$!"acin!s, dnd! "!sa#ta !# us d! tcnicas d! !sta -"!a "i!ntad a 'usca" un m!7"
$"c!s d! tma d! d!cisin!s !n in%!nta"i, * !# us d! programacin linea# !n un
t!ma d! $timi1acin $a"a un $"'#!ma d! #a 'asu"a !n #a ciudad d! M:ic.
P" t" #ad, =uti""!1 (2313), !n su $"$u!sta d! un dis!5 inst"uccina# a
distancia !%id!ncia una situacin $"'#!ma a# in%!sti&a" s'"! una cmunidad d!
a$"!ndi1a7! +u! t"a'a7a *6 cum$#! t"as acti%idad!s ad!m-s d! cu"sa" !studis.
/ituacin +u! !n muc<s cass &!n!"a incmdidad $"+u! #s $a"tici$ant!s d!'!n
d!sat!nd!" sus 7"nadas #a'"a#!s $a"a asisti" a c#as!, d!sacu!"ds $a"a discuti"
cnt!nids "!s#%!" #as ta"!as !n &"u$s. En ta# s!ntid, "i!nta #a $"$u!sta a# dis!5
inst"uccina# a distancia d! #a asi&natu"a Cnta'i#idad I, *a +u! $a"a muc<s, n "!su#ta
s!nci## a$"!nd!" cnta'i#idad, $"+u! Kla misma termina siendo un lenguaje al #ue
poco estn acostum$radosL, $" ta# "a1n !s n!c!sa"i +u! #s mtds uti#i1ads $a"a
su !ns!5an1a s!an d!# a&"ad d!# !ducand * mu* c#a"s a# cmunica" #s cnt!nids,
#s '7!ti%s * #a ."ma d! a$"!nd!"#s, si!nd n!c!sa"i uti#i1a" un cn7unt d!
!st"at!&ias !n"i+u!c!d"as d! !:$!"i!ncias c&niti%as * .a%"!c!d"as d!# a$"!ndi1a7!,
!n #as cua#!s s! c!nt"a !st! dis!5.
D! # !:$u!st $" #s aut"!s ant!"i"!s s! $u!d! d!s$"!nd!" #a im$"tancia +u!
"!$"!s!nta !# d!sa""##a" nu!%s ni%!#!s d! !ns!5an1a *6 a$"!ndi1a7! s'"! #a 'as! d!
$a"adi&mas +u! c!nt"!n su at!ncin !n #s %a#"!s, actitud!s * ca$acidad!s d! #s
!studiant!s d! in&!ni!"4a a .in d! inc"!m!nta" sus cm$!t!ncias * d!sa""##a" su
autnm4a * s!ntid c"4tic. D! !sta ."ma, s! "!cnc! #a n!c!sidad d! actua#i1a" #a
did-ctica * !# cnt!nid !n !# dis!5 inst"uccina# s'"! #a 'as! d! nu!%as !st"at!&ias
+u! ."!1can #a $a"tici$acin acti%a d!# !studiant!.
2.9 MARCO LE=AL
Ta# cm # indica #a L!* d! Educacin Uni%!"sita"ia (2313) !n su A"t4cu# N2;
KLa at!ncin int!&"a# a# d!s!m$!5 !studianti# !s "!s$nsa'i#idad d!
#as institucin!s d! !ducacin uni%!"sita"ia. E# m!7"ami!nt cntinu
d!# d!s!m$!5 !studianti# im$#ica !# d!sa""## d! accin!s
institucina#!s +u! cnsid!"!n, !nt"! t"s as$!cts, (R6R), #a
%a#"acin scia# d! #as institucin!s * $"&"amas, #as %incu#acin!s
d! #a ."macin cn #s cam$s d! d!s!m$!5 $".!sina#, #as
<a'i#idad!s * cua#idad!s +u! s! d!sa""##an, #as cndicin!s d! in&"!s
a #a acti%idad $".!sina#P !nt!ndi!nd +u! !# cn7unt d! !sts
as$!cts cn.#u*! !n #a ca#idad, #a !+uidad * #a $!"tin!ncia d! #a
."macin d! #s !studiant!s !n #a !ducacin uni%!"sita"ia. La
!%a#uacin d!# d!s!m$!5 !studianti# ."ma"- $a"t! d! #a !%a#uacin
institucina#.L
D! # ant!"i" s! int!"$"!ta +u! #as Uni%!"sidad!s !st-n !n #a '#i&acin d! "!a#i1a"
in%!sti&acin!s cn .in!s !ducati%s $a"a $#ani.ica" * !sta'#!c!" su !st"at!&ia
cnsid!"and td !# cnt!:t institucina#. Est inc#u*! !# dis!5 cu""icu#a", !#
mat!"ia# inst"uccina# * $" cnsi&ui!nt! #as !st"at!&ias d! !ns!5an1a *6 a$"!ndi1a7!,
cnsci!nt! d! #a mda#idad a distancia (!n !st! cas) * c!nt"a" #a int!nsin !n
d!sa""##a" un %!"dad!" a$"!ndi1a7! si&ni.icati% !n #s !studiant!s.
En !st! mism "d!n d! id!as, !# A"t4cu# 9O d! #a L!* d! Uni%!"sidad!s Uni%!"sita"ia
s!5a#a;
KE# dis!5 * d!sa""## cu""icu#a" "i!nta #s $"c!ss ."mati%s
<acind#s cnsns cn #as .ina#idad!s d!# /u'sist!ma d!
Educacin Uni%!"sita"ia, !n su cn!:in cn !# /ist!ma Educati%, *
cn #as d! sus institucin!s. Ls cu""4cu#s !n #a !ducacin
uni%!"sita"ia s!"-n .#!:i'#!s, din-mics, !n $!"man!nt! actua#i1acin *
!%a#uacin, s! .undam!ntan !n 'as!s cnc!$tua#!s * .i#s.icas
cnt!:tua#i1adas. /u .ina#idad !s #a ."macin int!&"a#.L
2.N ELABORACIN DE LA TEOREA. EL ENFOCUE ELE=IDO.
Dada #a "!%isin * an-#isis d! #a #it!"atu"a cnsu#tada * !n cns!cu!ncia d!#
.!nm!n d! !studi s! <ac! cns!cu!nt! un ti$ d! in%!sti&acin cua#itati%a
uti#i1and !# $a"adi&ma cnst"ucti%ista a !.!cts d! "i!nta" #a in%!sti&acin. La
in%!sti&acin cua#itati%a $!"mit! a t"a%s d! su tcnica d! t"ian&u#acin ana#i1a" #as
%a"ia'#!s d!sd! m0#ti$#!s .u!nt!s; !# $unt d! %ista d! #a as!s"4a, #a in."macin
$"%!ni!nt! d! #as !%a#uacin!s * !# dis!5 cu""icu#a" d! #a asi&natu"a.
As4 mism, #a in%!sti&acin !ducati%a !ncu!nt"a !n !# ti$ d! in%!sti&acin
cua#itati%a una s!"i! d! mtds +u! $!"mit!n a# in%!sti&ad" ac!"ca"s! a #a
cm$"!sin d! # !studiad. D! !sta man!"a, s! as!&u"an #a %a#id!1, cn.ia'i#idad *
c"!di'i#idad d! #s "!su#tads 't!nids !n #a in%!sti&acin
En cuant a# $a"adi&ma cnst"ucti%ista, #a int!ncin "i!nta" a# in%!sti&ad"
a !sta'#!c!" cm$a"acin!s %-#idas +u! $!"mitan ."ma#i1a" #a !:ist!ncia d! un
%!"dad!" a$"!ndi1a7! si&ni.icati%. La id!a !s cnt"asta" #a !st"uctu"a m!nta# d!#
!studiant! #a cua# !s "!.#!7ada $" su cnducta !n #s dats "!c#!ctads s'"! #a
'as! d! #as si&ui!nt!s $"-cticas d!# !n.+u! cnst"ucti%istas;
a) Acti%a" #a !st"uctu"a m!nta# a# "!ci'i" in."macin +u! # mti%! a cm$a"a"
#s "!su#tads cn #s $"'#!mas $#ant!ads.
') >isua#i1a" un $"'#!ma t"as#adand su !s+u!ma <acia t"s cn #as mismas
cndicin!s.
c) Em$#!a" #as <a'i#idad!s '-sicas d! #a ci!ncia; 's!"%acin, an-#isis * c"4tica
a .in d! !n"i+u!c!" su !st"at!&ia $a"a cn."nta" #s !7!"cicis $"-ctics.
d) Cnt"asta" una id!a ant!"i", inn%a" ! inda&a" s'"! nu!%as $si'i#idad!s d!
accin !n 'usca d! "!su#tads $tims.
!) F"mu#a" $"!&untas +u! acti%!n su $!nsami!nt c"4tic * "!.#!:i% * #a
"!cu$!"acin d! in."macin.
.) Dmina" !# cnt!nid t!"ic actua# $#ant!and id!as m-s c#a"as $a"a +u!
$u!da "!$"!s!nta" #s $"'#!mas # m-s cm$#!tam!nt! $si'#!.
&) Im$#!m!nta" "!cu"ss &"-.ics, %!"'a#!s, mat!m-tics * ma$as cnc!$tua#!s
sin a#t!"a" #as 'as!s t!"icas +u! .undam!ntan #a asi&natu"a.
CAPITULO III.
MARCO METODOL=ICO.
8.1 TIPO DE IN>E/TI=ACIN.
E# -"!a !s$!c4.ica d!# sa'!" s! c!nt"a !n #a programacin lineal. /!&0n !#
$#an d! cu"s d! #a UNA (2318) K!s una tcnica d!t!"min4stica +u! s! a$#ica a un
md!# mat!m-tic, !# cua# "!$"!s!nta una asi&nacin d! "!cu"ss, at!ndi!nd #as
d!mandas, d! ta# ."ma +u! mi!nt"as s! $timi1a un '7!ti% s! satis.ac!n #as
cndicin!sL. En t"as $a#a'"as, s! t"ata d! aum!nta" disminui" ($timi1a") una
cantidad mi!nt"as s! cum$#!n '#i&adas "!st"iccin!s. Una situacin "!$"!s!ntati%a
d! !st! $"'#!ma suc!d! cuand s! d!s!a 't!n!" a# m!n" cst #a $"duccin
($timi1a") d! un a"t4cu# cum$#i!nd cn ci!"tas n"mas a .in d! im$!di" #a
inad!cuada $"duccin d!# mism ("!st"iccin!s).
Dad !# '7!t d! cncimi!nt "!$"!s!ntad !n !st! t"a'a7 $" !# dis!5
cu""icu#a" d! #a asi&natu"a In%!sti&acin d! O$!"acin!s I, s! cnsid!"a "!a#i1a" #a
$"!s!nt! in%!sti&acin d!sd! una $!"s$!cti%a !$ist!m#&ica cua#itati%a. /!&0n
Rus+u! (2338 citad $" Ra * Ma"t4n, 2318), !st! md!# $!"mit! cm$"!nd!"
cm .uncina #a asi&nacin d! si&ni.icads a #a accin $" $a"t! d!# su7!t, +u! !#
in%!sti&ad" 'usca '7!ti%a". L ant!"i" !s cns!cu!nt! cn #a .ami#ia"i1acin +u!
!# aut" $s!! s'"! td !# $"c!s d! !studi, "!+uisit im$"tant! !n #a
in%!sti&acin cua#itati%a.
/! t"ata d! un ti$ d! in%!sti&acin cn a#canc! d!sc"i$ti%, dnd! s! 'usca
!s$!ci.ica" $"$i!dad!s, ca"act!"4sticas * "as&s im$"tant!s d!# .!nm!n +u! s!
!studia (/and%a#, 233J). En !sta $"tunidad, s! d!sc"i'! #a "!a#idad !ducati%a d!
#a asi&natu"a d!nt" d!# cnt!:t d! #a Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta C!nt" Lca#
Nu!%a Es$a"ta a t"a%s d! una "i&u"sa 's!"%acin d! #as acti%idad!s
inst"uccina#!s "!a#i1adas !n #s 0#tims nu!%! s!m!st"!s.
En cuant a# dis!5 s! s!#!ccina !# !tn&"-.ic, s!&0n /and%a# (233J), !st!
dis!5 !studia #s &"u$s, "&ani1acin!s * cmunidad!s * !#!m!nts cu#tu"a#!s. E#
dis!5 s! d!sa""##a d!sd! una $!"s$!cti%a <#4stica, cnsid!"and #s !#!m!nts
acadmics d!#imitads !n !# cnt!:t d! #a institucin cm un td (as!s"!s,
!studiant!s, dis!5 cu""icu#a", !tc), t"atand d! cm$"!nd!" #as "!#acin!s d!nt" d!
su ma"c d! "!.!"!ncia, # +u! $!"mit! mant!n!" #a in%!sti&acin # m-s $":im a#
mund !m$4"ic. P" t"a $a"t!, a !.!cts d! a$#ica" un inst"um!nt a !studiant!s *
as!s"!s d! t"s c!nt"s #ca#!s, s! cnsid!"a un dis!5 c*'!"A!tn&"-.ic, cn #a
.ina#idad d! uti#i1a" !# ci'!"!s$aci $a"a !ncu!sta" a #s as!s"!s * !studiant!s
usand un !s$aci d! int!"accin6cmunicacin, *a s!a email, !ype
%id!cn.!"!ncia.
E# t"a'a7 d! in%!sti&acin s! d!.in! cm un $"*!ct .acti'#! +u!
int!"%i!n! !n #a "!a#idad !ducati%a d! #a asi&natu"a a .in d! $"$n!" !st"at!&ias
s'"! #a n!c!sidad d! ad!cua" #s !#!m!nts $!da&&ics d!# dis!5 cu""icu#a". En
"!#acin a # ant!"i", UPEL (233N) $#ant!a, !# $"*!ct .acti'#! cnsist! !n #a
in%!sti&acin, !#a'"acin * d!sa""## d! una $"$u!sta d! un md!# $!"ati%
%ia'#! $a"a s#ucina" $"'#!mas, "!+u!"imi!nts n!c!sidad!s d! "&ani1acin!s
&"u$s scia#!sP $u!d! "!.!"i"s! a #a ."mu#acin d! $#4ticas, $"&"amas,
t!cn#&4as, mtds $"c!ss. En !st! cas, !# d!sa""## d! #a $"!s!nt!
in%!sti&acin $a"t! d! un dia&nstic dnd! s! d!t!ct una $"'#!m-tica * s'"! #a
cua# s! $"$n! una actua#i1acin d! !st"at!&ias d! !ns!5an1a *6 a$"!ndi1a7! d! #a
asi&natu"a KIn%!sti&acin d! $!"acin!s IL, a !.!cts d! #&"a" inc"!m!nts !n #a
$!"tin!ncia d!# mat!"ia# inst"uccina# cm m!di .4sic +u! act0a d!nt" d!#
!s$aci d! !ns!5an1a *6 a$"!ndi1a7! d! dic<a asi&natu"a.
8.2 POBLACIN Y MUE/TRA.
Ad!m-s d!# s!"%ici d! as!s"4a * !# $#an d! cu"s, #a unidad d! an-#isis !st-
cm$u!sta $" #as !%a#uacin!s d! #s !:-m!n!s * t"a'a7s $"-ctics !nt"!&ads $"
#s !studiant!s d! #a asi&natu"a In%!sti&acin d! O$!"acin!s I. La $'#acin
uni%!"s s! cm$n! $" #as !%a#uacin!s $"c!sadas * a"c<i%adas !n #s 0#tims
nu!%! s!m!st"!s. As4 mism, $a"a !# s!"%ici d! as!s"4a, s!"-n s!#!ccinads
as!s"!s * !studiant!s d! #s C!nt"s Lca#!s /uc"! * A"a&ua, cm$#!m!ntand as4,
#as unidad!s d! an-#isis, cu*a $'#acin uni%!"s s! cm$n! $" tds #s
as!s"!s * !studiant!s d!# s!m!st"! !n !studi.
/i&ui!nd #as di.!"!nt!s ca"act!"4sticas +u! id!nti.ican a #a in%!sti&acin
cua#itati%a, #a mu!st"a d! #a $'#acin !s s!#!ccinada d! ."ma int!ncina#. Pa"a
!st! cas, s! cnsid!"a una mu!st"a "!$"!s!ntada $" #as !%a#uacin!s d! #s
0#tims ds s!m!st"!s (2318AII, 2318AI) * $" $".!s"!s * !studiant!s d!# s!m!st"!
231BAII. /u s!#!ccin s! 'asa cnsid!"and #as si&ui!nt!s $"!misas;
1) Ls a%anc!s t!cn#&ics dnd! s! in%#uc"a #a asi&natu"a <an sid $c
si&ni.icati%s !n #s 0#tims a5s.
2) Las !%a#uacin!s d! #s t"s s!m!st"!s n a$"tan in."macin nu!%a.
8) Las !%a#uacin!s d! #s 0#tims ds s!m!st"!s sn "!$"!s!ntati%s * "!.#!7an
#as ca"act!"4sticas d! #a $'#acin, dad +u! !# $#an d! cu"s n <a %a"iad
si&ni.icati%am!nt! $a"a !s! !ntnc!s, a# i&ua# +u! !# s!"%ici d! as!s"4a.
Las %a"ia'#!s "!$"!s!ntati%as a cnsid!"a" !n #a mu!st"a d! #as !%a#uacin!s sn
#as si&ui!nt!s;
1) Cmunicacin int!"acti%a $a"a ac#a"a" dudas s'"! #a $"im!"a $"u!'a $a"cia#
(!7!"cicis d! d!sa""##).
2) E%a#uacin d! #s $"c!dimi!nts "!a#i1ads * "!su#tads d! #a $"im!"a
$"u!'a $a"cia# (!7!"cicis d! d!sa""##).
8) Cmunicacin int!"acti%a $a"a ac#a"a" dudas s'"! #a s!&unda $"u!'a $a"cia#
(!7!"cicis d! d!sa""##).
B) E%a#uacin d! #s $"c!dimi!nts "!a#i1ads * "!su#tads d! #a s!&unda
$"u!'a $a"cia# (!7!"cicis d! d!sa""##).
9) Cmunicacin int!"acti%a $a"a ac#a"a" dudas s'"! #a $"u!'a int!&"a#
(!7!"cicis d! d!sa""##).
N) E%a#uacin d! #s $"c!dimi!nts "!a#i1ads * "!su#tads d! #a $"u!'a
int!&"a# (!7!"cicis d! d!sa""##).
O) Cmunicacin int!"acti%a $a"a ac#a"a" #as indicacin!s d!# t"a'a7 (s#ucin
d! un cas d! !studi m!diant! !# !oftware d! P"&"amacin Lin!a#).
S) E%a#uacin d! #s $"c!dimi!nts "!a#i1ads * "!su#tads d!# t"a'a7 $"-ctic
(s#ucin d! un cas d! !studi m!diant! !# !oftware d! P"&"amacin Lin!a#).
8.8 TTCNICA/ E IN/TRUMENTO/ DE RECOLECCIN DE DATO/.
La tcnica uti#i1ada $a"a #a "!c#!ccin d! dats !s #a 's!"%acin di"!cta *
sist!m-tica. Ls dats "!c#!ctads s! !st"uctu"an * "&ani1an !n un "!&ist" d!
cnt"# !n #a cua# s! t"ansc"i'!n #s !%!nts cu""ids a cns!cu!ncia d! #as
!%a#uacin!s $"c!sadas $" #s as!s"!s (s!"%ici d! as!s"4a) in%#uc"ads !n #a
mu!st"a. E# "!&ist" cnt"# s! mu!st"a !n #a si&ui!nt! cuad";
Tabla para el registro y control de los procedimientos en las evaluaciones.
Nro./Estudia
nte
Procedimiento
realizado en la
evaluacin
Procedimiento
realizado en el
trabajo prctico
Momen
to
Observaciones
al
procedimiento
realizado en la
evaluacin
Observacione
s al
procedimiento
realizado en el
trabajo
prctico
Cuad" N". 1. R!&ist" d! #s $"c!dimi!nts "!a#i1ads !n #as !%a#uacin!s $"c!sadas.
Fu!nt!; E#a'"acin $"$ia.
8.8.1 An-#isis d! #s dats.
Una d! #as tcnicas $a"a ana#i1a" dats !n in%!sti&acin!s cua#itati%as !n !#
!nt"n !ducati% !s #a t"ian&u#acin. En !st! t"a'a7 s! uti#i1a"- #a t"ian&u#acin d!
.u!nt!s, #a cua# cnsist! !n d!t!"mina" ci!"tas int!"s!ccin!s cincid!ncias a $a"ti"
d! di.!"!nt!s a$"!ciacin!s * .u!nt!s in."mati%as %a"is $unts d! %ista d! un
mism .!nm!n, (L!a#, 2338). A cntinuacin, !n !# cuad" N". 2, s! mu!st"a una
d! #as mat"ic!s md!#s !#a'"adas $" L!a# (' cit) ada$tada a# $"!s!nt! cas d!
!studi.
Cuad" N". 2. Md!# !st"uctu"a# t"ian&u#acin d! .u!nt!s.
Fu!nt!; L!a#, 2338. Ada$tacin $"$ia.
E# $"$sit d!# an-#isis d! dats m!diant! !sta mat"i1 !s cm$a"a" #a
in."macin d!# dis!5 cu""icu#a" a t"a%s d! #as t!nd!ncias !ncnt"adas d!sd! #as
$!"s$!cti%as d! #as !%a#uacin!s, !# mat!"ia# inst"uccina# * #a as!s"4a
c""!s$ndi!nt! a #a asi&natu"a KIn%!sti&acin d! O$!"acin!s IL. L ant!"i"
n!ormacin
"ategor#a
n!ormantes claves ntersecci
n
Evaluacion
es
procesadas
.
$ise%o
curricula
r.
&sesor#
a.
Elementos
coincident
es
Ejercicios resueltos
Estrategias de
ense%anzas y/o
aprendizaje.
'ervicio de asesor#a.
$!"miti"- !sta'#!c!" $unts d! cn%!"&!ncia +u! .undam!nt!n #a %a#idacin d! #s
"!su#tads (.i&u"a N".1).
Fi&u"a N". 1. T"ian&u#acin d! .u!nt!s d!# dis!5 cu""icu#a".
Fu!nt!; E#a'"acin $"$ia.
Ests "!su#tads s!"-n int!"$"!tads a .in d! mst"a" !# &"ad d! $!"tin!ncia
d!# mat!"ia# inst"uccina# * #a as!s"4a cm "!cu"ss did-ctics cmunicacina#!s
du"ant! !# d!sa""## d! #a acti%idad d! a$"!ndi1a7! *6 !ns!5an1a d! #a asi&natu"a
In%!sti&acin d! $!"acin!s I. D!"i%and as4, !n cnc#usin!s +u! "i!nt!n a#
a7ust! d!# cnt!:t dnd! s! ins!"ta #a asi&natu"a. A cntinuacin #as cat!&"4as d!
an-#isis;
Cat!&"4as d! #s !7!"cicis "!su!#ts;
1) O'7!ti%idad; id!nti.ica cada %a"ia'#! * $"c!dimi!nt a$#icad !n !# !7!"cici.
2) A#&"itms; uti#i1a '7!ti%am!nt! #s a#&"itms $a"a d!sca"&a" !sta ta"!a d! #a
acti%idad c&niti%a.
8) Ana#&4a; !:$#"a #s at"i'uts d! #s $"'#!mas * 'usca simi#itud!s
&!n!"and ana#&4as +u! #! $!"mita ad!cua" !# $!nsami!nt.
B) Id!a"s! #a situacin $"'#!ma; !# !studiant! "&ani1a !# cncimi!nt !n
nu!%s !s+u!mas m!nta#!s du"ant! !# d!sa""## d! #s !7!"cicis.
9) Tcnicas * $"c!dimi!nts; !# !studiant! a$#ica !# "a1nami!nt #&ic
"!cnci!nd #a im$"tancia d! cm$a"a" #s "!su#tads $a"cia#!s 't!nids cn !#
$"'#!ma "i&ina#.
N) A$"!nd!" <aci!nd; #s !studiant!s a$"!nd!n #as 'ndad!s d! #as tcnicas d!
In%!sti&acin d! $!"acin!s !n #a m!dida +u! #a uti#i1an !n #a !#a'"acin d!#
t"a'a7 $"-ctic $" m!di d! una <!""ami!nta cm$uta"i1ada.
O) P"!s!ntacin; !# !studiant! !sta'#!c! #a "&ani1acin * n"ma#i1acin d!#
$"c!s a#&"4tmic !7!cutad !n #a s#ucin d!# !7!"cici.
Cat!&"4as !st"at!&ias d! !ns!5an1a *6 a$"!ndi1a7!;
1) P!"tin!ncia; #s !7!"cicis $"$u!sts sn $!"tin!nt!s, at"acti%s ! int!"!sant!s,
d!.inids d! ."ma insu.ici!nt! $a"a +u! $u!dan s!" cm$#!tads $" #s a#umns.
2) Cncimi!nts $"!%is; #s !7!"cicis $"$u!sts &!n!"an !n !# !studiant!
acti%a" #s $"c!ss c&niti%s d!sd! #s cncimi!nts $"!%is a#im!ntand #a
!:$!"i!ncia.
8) Cncimi!nt t!cn#&ic; s! "i!nta a# !studiant! <acia un cncimi!nt
in."m-tic a# d!sa""##a" <a'i#idad!s s'"! !# us d!# !oftware $a"a "!s#%!"
$"'#!mas d! $"&"amacin #in!a# * md!#s d! t"ans$"t!.
B) Aut&!stin; !# mat!"ia# inst"uccina# !st- dis!5ad cm "!cu"s +u!
$"mu!%! #a aut&!stin d!# a$"!ndi1a7!.
9) A$"!ndi1a7! $"&"!si%; s! $"actica !# us d! !7!"cicis s!nci##s $a"a +u! #s
a#umns cn $ca !:$!"i!ncia $u!dan "!#acina" * cm$a"a" $"&"!si%am!nt!
di.!"!nt!s ni%!#!s d! di.icu#tad d! una misma Unidad T!m-tica.
N) Est"uctu"a d!# cnt!nid; !# mat!"ia# inst"uccina# s! "d!na s!cu!ncia#m!nt!
* mu!st"a "i&ina#idad !n su !st"uctu"a.
O) Di.!"!nt!s $!"s$!cti%as; #s !7!"cicis ."!c!n di.!"!nt!s $!"s$!cti%as $a"a
aum!nta" !n #s a#umns !# ca"-ct!" "!.#!:i% * #s di.!"!nt!s $unts d! %ista d! #a
!st"at!&ia d! s#ucin.
Cat!&"4as d!# s!"%ici d! as!s"4a;
1) Ins!"cin d! #a t!cn#&4a; $"mu!%! #a im$"tancia !n !# us d! !oft%are
$a"a "!s#%!" $"'#!mas d! $"&"amacin #in!a# ins!"tad !n un md!# $!da&&ic
* did-ctic dis$u!st !n !# $#an d! cu"s.
2) Nu!% cnt!:t t!cnA$!da&&ic; inc"$"a !st"at!&ias d! !ns!5an1a *6
a$"!ndi1a7! s'"! #a 'as! d! #a sci!dad d! #a in."macin.
8) A#.a'!ti1acin t!cn#&ica; .m!nta una ."ma d! a#.a'!ti1acin !n t"mins
d!# #!n&ua7! in."m-tic d! acu!"d a# $".!sina# d!mandad.
B) T"ans."macin d! #a int!"acti%idad; $"mu!%! nu!%as ."mas d! &!n!"a",
acc!d!" * cm$a"ti" in."macin.
9) Ra1nami!nt #&ic; /uminist"a !n #s "!su#tads d! #as !%a#uacin!s un
"a1nami!nt #&ic +u! d!"i%!n nu!%s !s+u!mas m!nta#!s mi!nt"as a$*a #a
%!"acidad d! #a s#ucin.
N) A$"!ndi1a7! c#a'"ati%; us d! #as <!""ami!ntas d!
int!"accin6cmunicacin $a"a int!"cam'ia" id!as !nt"! #s !studiant!s * .aci#ita" #a
cnst"uccin acti%a * c#a'"ati%a !nt"! #s !studiant!s.
O) R!t"a#im!ntacin; !nt"!&a in."macin $"tuna s'"! #as aut!%a#uacin!s
inc""!ctas a .in d! !%ita" !# ais#ami!nt * d!sa""##a" #a c"!ati%idad * !#
$!nsami!nt c"4tic !n !# !studiant!.
Para obtener la in!ormacin de la presente investigacin( los datos !ueron
recolectados desde una !uente documental )pruebas escritas de desarrollo*
y se sometieron a observacin a +n de comparar las respuestas escritas por
los estudiantes en los e,menes de desarrollo de la asignatura
nvestigacin de Operaciones con sus modelos de respuestas. El resultado
obtenido de la comparacin se muestra en la siguiente tabla-
Ao Estudiant!s +u!
$"!s!nta"n
O'7!ti%s
a$"'ads
O'7!ti%s
"!$"'ads
%&&' B 1 13
%&(& S 3 83
%&(( 11 1 28
%&(% 2 1 9
%&() S 8 1B
*otales 88 N S2
Tabla 1. Informacin sobre los datos recolectados.
) ro+lemati$acin del aprendi$a,e-
& +n de ilustrar la situacin de aprendizaje se consider e,traer un ejemplo
de un problema t#pico de programacin lineal donde se pueda identi+car( la
.iptesis constructivista cuyo propsito es trans!ormar los es/uemas de los
estudiantes .acia estados ms elaborados del conocimiento. 0a intencin es
presentar una visin sencilla /ue involucre una pe/ue%a demostracin de la
temtica planteada.
En la gr+ca 1 se muestra la !ormulacin de un problema de programacin.
Grfco 1. Formulacin de un problema de Programacin Lineal.
El objetivo es resolver este 2sistema de ecuaciones3 )restricciones* sobre la
base de los m4todos ense%ados por la asignatura nvestigacin de
Operaciones . El resultado se obtiene una vez /ue se obtengan los valores
para ,1 y ,5.
"on el objetivo de resumir los procedimientos se .a utilizado el 'o!t6are de
Programacin 0ineal Lindo a +n de obtener automticamente la solucin al
problema( gr+co 5.
Grfco 2. Solucin de un problema de Programacin Lineal.
El resultado nos muestra /ue la solucin al problema consiste en asignar a
,1 el valor de 1 ),171* y a ,5 el valor de 8 ),578*. 9a /ue de esta !orma se
cumplen con todas las restricciones y se obtiene el valor m#nimo de la
!uncin )objective function value*- :;
<=u4 sucede en el estudiante> El estudiante luego de realizar todo el
proceso seg?n la metodolog#a impuesta por la unidad temtica( obtiene
resultados incorrectos con+ando en /ue no se presentaron errores durante la
ejecucin de los procedimientos. Por ejemplo( podr#a .aber obtenido- asignar
a ,1 el valor de @ ),17@* y a ,5 el valor de ; ),57;*. 'in embargo(
reemplazando estos valores en una de las restricciones-
A1 B 5A5 C7 @
Tenemos /ue(
)@* B 5);* C7 @D @ B E C7 @D 18 C7 @
"omo 18 no es menor /ue @( se interpreta /ue( una de las restricciones no
se cumple y por lo tanto el resultado no constituye una solucin !actible.
En cambio( el estudiante al aplicar el raonamiento lgico de los
resultados puede comprobar el error e in!erir /ue sus procedimientos no
.an sido aplicados correctamente( y por ende( ejecutar una revisin
buscando obtener una respuesta !actible.
Este tipo de problemas constituye apenas una pe/ue%a parte de toda la
accin constructivista /ue se pudiera e,tender a todos los m4todos de
programacin lineal( incluyendo los gr+cos.
.-( La gua instruccional-
Para lograr trans!ormar los es/uemas mentales de los estudiantes la gu#a
instruccional se orienta en la aplicacin del raonamiento lgico en los
resultados. & trav4s de la aplicacin de este razonamiento el estudiante
podr reconstruir mentalmente un nuevo problema innovado por la solucin
obtenida y activado por los procesos cognitivos de organizacin y
comparacin. Es decir( una vez /ue el estudiante obtenga el resultado del
Problema de Programacin 0ineal( puede trasladar sus resultados a la
situacin original y comprobar si se cumplen los supuestos /ue condicionan
la obtencin y solucin del ptimo resultado.
REFERENCIA/.
Basta"d, L. (2313). Md#! cm am'i!nt! %i"tua# d! a$"!ndi1a7! $a"a In%!sti&acin d!
O$!"acin!s I (819); cas UNA. Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta. >!n!1u!#a
B!nI, A. (1JJB, dici!m'"!). Es $si'#! * d!s!a'#! una as!s"4a c"!ati%a !n #a Educacin a
Distancia. Ca"acas; CREADAUNA.
Escnt"!#a, R. (2338). >isin $an"-mica d!# dis!5 inst"uccina# !n #s sist!mas d!
Educacin a'i!"ta * a distancia. Ma!st"4a d! Educacin A'i!"ta * a Distancia.
Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta. >!n!1u!#a
Escnt"!#a, R. (233B) Bas!s $a"a R!cnst"ui" !# Dis!5 Inst"uccina# !n #s /ist!mas d!
Educacin a Distancia Dc!ncia Uni%!"sita"ia, ># I>, 2 1, A5 2338 /ADPROAUC>.
Uni%!"sidad C!nt"a# d! >!n!1u!#a 29ABS.
=a"c4a A"!ti, L. (2331). La !ducacin a distancia. D! #a t!"4a a #a $"-ctica. Ba"c!#na;
A"i!#.
=i''s, A. (1JJB). As!s"4a d! cnt!nid !n sist!mas d! Educacin a Distancia. /!mina"is
U Ta##!" Mu#tinacina# s'"! Est"at!&ias d! Tut"4a 6 as!s"4a Acadmica * A$* a#
!studiant! d! Educacin a Distancia, Ca"acas, 28A2N d! ma*.
=uti""!1, Ma"is# (2313). P"$u!sta d! un dis!5 inst"uccina# a distancia d! #a Asi&natu"a
cnta'i#idad I $a"a #a #ic!nciatu"a !n Administ"acin d!# institut uni%!"sita"i d!
T!cn#&4a KDacint Na%a"" >a##!ni##aL d! Ca"0$an Estad suc"!. Di"!ccin d!
In%!sti&acin * Pst&"ad. Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta. Ca"acas. >!n!1u!#a.
L!a#, D. (2338). La autnm4a d!# /u7!t In%!sti&ad" * #a M!td#&4a d! In%!sti&acin.
M"ida. ULA.
L!a#, N. (2333). &l mundo interior del estudiante '(A. Ma!st"4a d! Educacin A'i!"ta * a
Distancia. Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta. >!n!1u!#a.
Ma#dnad, C. * Ma11!i M. (2318). P#an d! Cu"s In%!sti&acin d! O$!"acin!s I.
Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta. Ca"acas. >!n!1u!#a.
M!nd1a, D., Ba""s, D., Mau"!## M., /a#c!d, >. * Dnad M. (2318) Est"at!&ia
did-ctica $a"a #a !ns!5an1a * a$"!ndi1a7! d! una <!u"4stica !n in%!sti&acin d!
$!"acin!s. Uni%!"sidad d!# At#-ntic Ba""an+ui##a, C#m'ia
N-$#!s, P. (2339) KEst"at!&ia m!td#&ica $a"a !# $!".!ccinami!nt d!# $"c!s d!
!ns!5an1a a$"!ndi1a7! !n #a asi&natu"a in%!sti&acin d! $!"acin!s IL. Minist!"i d!
Educacin /u$!"i", Uni%!"sidad K>#adimi" I#ic< L!ninL, Las Tunas
P!"!i"a, C., L'!"a, =. * =u!%a"a, I. (2313). La Ens!5an1a d! In%!sti&acin d!
O$!"acin!s a t"a%s d! Estudi d! Cas; man!7 d! 'asu"a !n #a ciudad d! M:ic.
Cn&"!s I'!"am!"ican d! Educacin, Bu!ns Ai"!s, A"&!ntina.
Ra, L!s%ia * Ma"tin, Antnia (2318). P#an d! cu"s Tut"4a II. Ma!st"4a d! Educacin
A'i!"ta * a Distancia. Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta. Ca"acas, >!n!1u!#a.
Rd"4&u!1, D. * /a##-n, D. (s6.). La c"!acin * &!stin d!# cncimi!nt a t"a%s d! #a "!d.
Ntas * cm!nta"is d!sd! #a !:$!"i!ncia. D!$a"tam!nt d! P!da&&4a A$#icada.
Uni%!"sidad Autnma d! Ba"c!#na. Ba"c!#na, Es$a5a.
/and%a#, Pat"icia (233J). M!td#&4a d! #a in%!sti&acin. Institut Humanista d! /ina#a
A.C. Cu#iac-n, M:ic.
/t7an%ic d! Casas, L. (1JJB). Bas!s t!"icas d! #a !ducacin a distancia. In."m! d!
In%!sti&acin!s Educati%as. Uni%!"sidad Nacina# A'i!"ta. >!n!1u!#a.
Rui1 T""!s, Mi+u!# Vn&!# (s6.). Ci'!"!tn&"a.4a; Cmunidad * T!""it"i !n !# Ent"n
>i"tua#. Uni%!"sitta d! >a#ncia.
UNA (s6.). Cu""icu#um ! inst"uccin. Cu"s d! induccin $a"a $".!s"!s. Uni%!"sidad
Nacina# A'i!"ta. >!n!1u!#a.
UPEL (233N). Manua# d! T"a'a7s d! ="ad * Es$!cia#i1acin * Dct"ad. >ic!""!ct"ad
d! In%!sti&acin * Pst&"ad. Uni%!"sidad P!da&&ica E:$!"im!nta# Li'!"tad".

También podría gustarte