Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
ASPECTOS POBLACIONALES DE Synallaxis Courseni en El SNA
ASPECTOS POBLACIONALES DE Synallaxis Courseni en El SNA
DE AREQUIPA
Arequipa - 2010
ÍNDICE GENERAL
ÍNDICE………………………………………………………………………….………………..……….. i
RESUMEN……………………………………………………………….………………………………. vi
INTRODUCCIÓN………………………………………………………………….……………….…… 1
1.2. La Intimpa……………………………………………………………………………………….… 3
i
CAPÍTULO II. Materiales y Métodos.
2.2. Materiales………………………………………………………………………………………... 14
2.3. Métodos………………………………………………………………………………………….. 14
ii
3.2. Indicadores Poblacionales de S. courseni………………………….…………………....... 22
Figura 10. Ambientes y sus vacíos representativos delimitados con el Arc View…… 26
iii
3.3.4. Sectores con Prioridad de conservación para S. courseni en el SNA…………31
3.4. Conclusiones……………………………………………………………………………………. 32
3.5. Recomendaciones…………………………………………………………………………….. 33
3.6. Bibliografía………………………………………………………………………………………. 34
3.7. Anexos……………………………………………………………………………………………. 36
3.8. Fotografías……………………………………………………………………….……………… 51
iv
LISTA DE ACRÓNIMOS UTILIZADOS.
v
RESUMEN.
vi
INTRODUCCION
1
CAPÍTULO I. REVISION DE LITERATURA
Fue establecido como Área Natural Protegida el 23 de Julio de 1987 por D.S.
042-87-AG, con la categoría de SANTUARIO NACIONAL, con el principal
objetivo de conservar un relicto de bosque de “Intimpa” Podocarpus
glomeratus D. DON, además de la flora y fauna asociada a éste. Se constituye
entonces, en uno de los 7 santuarios nacionales que existen en nuestro país y la
única ANP para el Departamento de Apurímac.
2
La hidrografía del SNA está integrada por riachuelos Paq’cha al este,
Sahuanay y Ullpuhuayq’o al sur, y Ñaq’chero hacia el oeste; todos poseen un
comportamiento estacional con un incremento sustancial de sus volúmenes de
agua en períodos de lluvia, sobre todo en los meses de Enero y febrero; así
también el nevado perpetuo en la montaña da origen a un gran número de
manantes y lagunas entre las que destacan por su afluencia turística,
Anq‟asccocha y Ushpaccocha (DRTCVC, 2000).
1.2. La “Intimpa”
3
Figura 1. Diferenciación sexual de la “Intimpa” (Hostnig & Palomino 1997)
4
1.4. Problemática de Conservación del SNA
El territorio inicial del Santuario Nacional del Ampay (3 635.50 has) pertenecía
en un inicio a las ex – haciendas “Patibamba” ubicado en los distritos de
Abancay y Tamburco, y a los fundos “Maucacalle” y “Sahuanay” de la ex –
hacienda “Illanya”, ubicados en el distrito de Tamburco de la provincia de
Abancay. A partir de este antecedente la problemática de conservación del
SNA tiene las siguientes características:
5
1.5. La Avifauna del Santuario Nacional del Ampay.
La avifauna del SNA siempre ha sido un foco atrayente para los observadores
de aves que visitan el sur del Perú, debido a las características climatológicas
del valle y la montaña, la fácil accesibilidad al Santuario y la corta distancia
que separa a Abancay de la ciudad del Cusco (4 horas en bus).
Es así, que a la fecha se han registrado 169 especies de aves (Anexo 2),
número al que se pudo llegar después de compilar reportes de algunos
científicos y observadores de aves que visitaron el Santuario (J. Venero, J.
Fjeldsa, J. Valenzuela, M. Ugarte, J. Hornbuckle, J. Clements, F. Rheindt, W.
Vellinga, P. O„Donell, etc.)
El SNA está considerado como IBA (IMPORTANT BIRD AREA según sus siglas en
Inglés) al cumplir ciertos requisitos establecidos por BIRDLIFE que repotencian el
valor biológico de esta área, debido a que alberga 3 especies globalmente
amenazadas (Criterio A1), 11 especies con rangos restringidos, es decir
menores a los 50 000 km 2 (Criterio A2) y 28 especies de importancia para el
bioma correspondiente a los Andes Centrales (Criterio A3). (Birdlife
International, 2005). Otra característica resaltante radica en su alto grado de
endemismo, con la presencia de 10 especies endémicas para el Perú
(Schulenberg et. al, 2007) (detalles ver Anexo 3).
6
1.6. El Cola-Espina de Apurímac (Synallaxis courseni)
Reyno : Animalia
Phylum : Chordata
Subphylum : Vertebrata
Clase : Aves
Subclase : Neognathae
Orden : Passeriformes
Familia : Furnariidae
Género : Synallaxis
Especie : S. courseni
7
Seis especímenes contenían remanentes de insectos en sus estómagos (Museo
Zoológico, Universidad de Copenhagen - Dinamarca). Esta especie es
bastante vocal y responde a las grabaciones de los cantos indistinguibles de S.
azarae, con la que es conspecífica (Fjeldså y Krabbe, 1990).
Las aves colectadas en mayo y junio tenían las gónadas poco desarrolladas,
los especímenes están en el Field Museum of Natural History en Chicago y en el
Louisiana State University Museum of Zoology (Birdlife International, 1992).
Desde su descripción oficial como especie, pocos han sido los esfuerzos para
conocer las características y la salud de sus poblaciones en el área, sus
posibles relaciones con el hábitat y su ecología reproductiva; datos que se
constituyen necesarios para llegar a un mejor entendimiento de las
necesidades prioritarias de conservación en el Santuario y que ayudarían a
establecer mejores políticas de manejo en el área. Sólo Fjeldså y Krabbe en
1986 estimaron mediante extrapolación que el total de la población es de 300
a 400 parejas en todo el Santuario. P. Hocking (1968, 1970, 1974) también
aportó datos generales sobre su comportamiento y distribución.
9
que podría darse sería la siguiente: “una población es un grupo de individuos
que decide estudiar como tal un determinado investigador”. Esta afirmación
quiere decir que es necesario comenzar la investigación con una decisión del
todo arbitraria respecto a lo que conocemos como población (Krebs C., 1985).
Este análisis nos permite investigar la asociación lineal entre dos variables
continuas (Figura 2). La correlación mide la proximidad de la asociación,
siempre y cuando esta sea lineal; mientras la regresión lineal da la ecuación
de una línea recta que mejor describe esto y hace posible la predicción de
una de las variables en base a la otra.
10
(a)
(c)
(b)
11
CAPÍTULO II. MATERIALES Y MÉTODOS.
2.1.2. Bosque montano tipo I (BI) : Áreas de bosque cuyas características físicas
se han mantenido inalteradas, lejos del alcance de las actividades del hombre
ya sean por las políticas del Santuario o a las condiciones físicas del lugar,
poco favorables para su práctica y desarrollo.
2.1.4. Matorral subandino (MS): Este ambiente se distribuye sobre los 3600
m.snm, posee áreas arbustivas y boscosas (donde la intimpa ya no es la
especie arbórea más importante). Se conoce que este ambiente constituye el
límite altitudinal de distribución para S. courseni ya que hasta la fecha no se le
ha registrado en altitudes superiores a los 3500 m.snm (Fjeldsa & Krabbe, 1990).
12
Figura 3. Imagen satelital con la ubicación de las zonas de trabajo en el SNA
13
Cada uno de estos sectores de trabajo tuvo sus respectivas zonas de muestreo,
su determinación también fue aleatoria, aquí el detalle:
2.2. Materiales
2.3. Métodos
14
Esta metodología consistió en recorrer un tramo de 100 metros de longitud en
cada zona de trabajo y llevar a cabo el registro visual y acústico de las aves
mientras se camina. El tiempo promedio utilizado para recorrer el transecto en
las diferentes zonas de trabajo fue de 15 minutos y la amplitud a cada lado del
mismo fue de 40 metros (Figura 4).
Cada zona de trabajo fue censada una vez por mes durante un tiempo de 4
meses (Abril – Julio 2007) tratando de que la apertura de los censos sean
siempre a las 6:00 am y el cierre a las 10:00 am en todos los casos, para
homogeneizar el esfuerzo durante el período del trabajo de campo. La
metodología para obtener los indicadores poblacionales es como sigue:
15
2.3.2. Estimación de los indicadores poblacionales de Synallaxis courseni
(1) A i =N i / N t
Donde:
A I = abundancia de la especie i.
(a) Ac = a . b
Donde:
16
Una vez establecida el área del censo en m 2 y su equivalencia en hectáreas
se pueden estimar las densidades relativas (2) para cada ambiente:
(2) Dr = Ni / Ap
Donde:
17
La tercera y última fase consistirá en efectuar la sumatoria del número máximo
de individuos obtenidos en cada ambiente y obtener el tamaño poblacional
aproximado de S. courseni en el SNA.
18
b) Análisis de Correlación de datos
19
CAPÍTULO III. RESULTADOS Y DISCUSIÓN.
INDIVIDUOS REGISTRADOS
N° Sector Ambiente abril mayo junio julio TOTAL ambiente
1 Keraq’ata BII 0 1 1 0 2
2 Supaycalle MM 1 0 0 0 1
3 Minasniyoc BII 0 0 0 0 0
4 Tunasq’ata MM 0 0 0 1 1
5 Pucaorq’o MM 0 0 1 0 1
6 Toq’otoq’oyoc MS 1 0 0 0 1
7 Moyoorq’o BII 1 0 0 0 1
8 Moyomonte BI 0 1 0 0 1
BI 0 1 0 0 1
9 Q’anchispuquio MM 0 0 1 0 1
BI 0 1 0 0 1
10 Siracachayoc BI 0 0 0 0 0
MM 0 0 0 1 1
11 Leonhuachana MS 0 0 0 0 0
MS 0 0 1 0 1
12 Cerro San Cristóbal BI 0 0 0 1 1
BII 2 1 0 0 3
13 Achupallayoc MS 0 0 0 0 0
14 Anq’ascocha BII 1 0 0 0 1
15 Munayoc MS 0 1 0 0 1
TOTAL 6 6 4 3 19
20
Tabla 3. Registro Total Acumulado del Censo por Ambientes
22
Figura 8. Valores de Abundancia relativa de S. courseni por ambientes
23
Tabla 4. Valores máximos de individuos censados de S. courseni por ambiente
evaluado.
24
3.2.3. Estimación del Tamaño poblacional de S. courseni en el SNA
Mediante el uso del Arc View en su versión 3.2, se pudo obtener una
aproximación de las áreas correspondientes a los ambientes evaluados. El
método consistió en superponer una imagen satelital del SNA sobre la carta
nacional en el cuadrante 28q, tomando en cuenta las coordenadas y algunos
puntos de referencia (lagunas, cuencas, etc.) en ambas capas.
25
Sobre esta aproximación, se dibujaron los límites de los vacíos o claros de
bosque más representativos en cada ambiente para luego obtener sus áreas y
restarlas del área inicial estimada de cada ambiente, con la finalidad de que
las áreas finales obtenidas sean más aproximadas (ver figura 10).
Figura 10. Ambientes y sus vacíos representativos delimitados con el Arc View.
26
b.- Extrapolación de las Densidades de S. courseni por ambientes.
27
3.3.2. Análisis de similitud botánica entre las zonas de trabajo.
S)
I)
)
)
)
S)
)
)
(MM
)
)
I)
(M M
(M M
)
m (B
(MS
(MM
(MM
(MS
)
(BI)
(MS
(BII
(B I)
)
)
c (M
- (B
- (M
(BII
(B II
(BII
BII)
BI)
Q an
Mun
Q an
Q an
Moy
Moy
Sc (
Sc (
Sup
Tun
Ac h
Si ra
Si ra
Puc
Toc
Mi n
Lhu
Lhu
Sc -
Ker
0,96
0,8
0,64
Similarity
0,48
0,32
0,16
0
0 3 6 9 12 15 18 21
28
3.3.3. Análisis de correlación.
29
95% confiabilidad
2,7
2,4
r: 043129
2,1
1,8
individuos
1,5
1,2
0,9
0,6
0,3
0
2 2,4 2,8 3,2 3,6 4 4,4 4,8 5,2 5,6
estrato s
Existe una correlación positiva entre ambas variables debido a que el índice
de correlación muestra un valor positivo (r=043129), con la tendencia de que
los individuos de S. courseni aumentan en número a medida de que la
vegetación en los ambientes se hace más densa.
30
3.3.4. Sectores con prioridad de conservación para S. courseni en el SNA.
31
3.4. CONCLUSIONES.
32
3.5. RECOMENDACIONES.
33
3.4. BIBLIOGRAFÍA
34
Instituto Nacional de Recursos Naturales y Sociedad Peruana de
Derecho Ambiental (2002). Compendio de legislación de Áreas
Naturales Protegidas. Lima, Perú.
Instituto Nacional de Recursos Naturales (2004). Plan Maestro del
Santuario Nacional Ampay. Apurímac. Perú.
Krebs C. (1985). Estudio de la Distribución y la Abundancia. Harla. México
D.F.
Moreno, C. E. (2001). Métodos para medir la biodiversidad. M&T–
Manuales y Tesis SEA, vol. 1. Zaragoza, España.
Ralph, C.J., G.R Geupel, P. Pyle, T.E Martin, D.F. De Sante, y B. Mila. (1993)
Manual de métodos de campo para el monitoreo de aves terrestres.
USDA Forest Service.
Schulenberg Thomas, Stotz Douglas F., Lane Danie F., O‟Neill Jhon P. &
Parker III Theodore A. (2007). Birds of Peru. Princeton University Press.
Eurografica, Italy.
UICN. (2001). Categorías y Criterios de la Lista Roja de la UICN:
Versión3.1. Comisión de Supervivencia de Especies de la UICN. UICN,
Gland, Suiza y Cambridge, Reino Unido. ii + 33 pp.
Young K. R. y N. Valencia (1992). Los Bosques Montanos del Perú.
Memorias del Museo de Historia Natural, UNMSM, Lima. 21:5-9.
35
3.7. ANEXOS.
36
Anexo 2. Lista anotada de la avifauna del SNA
Se utilizó como referencia la sistemática usada por la SACC (versión Agosto 2009) y los criterios de conservación de la lista roja 2006
de la IUCN.
Familia Tinamidae Nothoprocta taczanowskii (V)(F)(H2) Perdiz de Taczanowski Taczanowski's Tinamou (Vu)
Nothoprocta ornata (V) Perdiz Cordillerana Ornate Tinamou
Nothoprocta pentlandii (V)(F)(Z) Perdiz Andina Andean Tinamou
Orden Anseriformes
Familia Anatidae Chloephaga melanoptera (V)(V2)(H2)(Z) Cauquén Huallata Andean Goose
Lophonetta specularioides (V)(V2)(V3)(H2) Pato Crestón Crested Duck
Anas flavirrostris (V) Pato Barcino Speckled Teal
Anas puna (V) Pato de la Puna Puna Teal
Orden Ciconiformes
Familia Ardeidae Egretta thula (V)(V2) Garcita Blanca Snowy Egret
Orden Cathartiformes
Familia Cathartidae Vultur gryphus (V) Cóndor Andino Andean condor (NT)
Orden ACCIPITRIFORMES
Familia Accipitridae Circus cinereus (V) Aguilucho Cenizo Cinereous Harrier
Accipiter striatus (H) Gavilán Pajarero Sharp-shinned Hawk
Geranoaetus melanoleucus (V)(V2)(H2) Aguilucho de Pecho Negro Black-chested Buzzard-Eagle
Buteo leucorrhous (V2) Aguilucho de Lomo Blanco White-rumped Hawk
Buteo brachyurus (H)(U)(V2) Aguilucho de Cola Corta Short-tailed Hawk
Buteo albigula (V2) Aguilucho de Garganta Blanca White-throated Hawk
Buteo polyosoma (V)(F)(V2)(V3)(H2)(Z) Aguilucho Variable Red-backed Hawk
Orden FALCONIFORMES
Familia Falconidae Phalcobaenus megalopterus (V)(F)(V2)(V3)(O)(H2)(Z) Caracara Cordillerano Mountain Caracara
Falco sparverius (V)(V2)(U)(V3)(H2) Cernícalo Americano American Kestrel
- 37 -
Falco femoralis (V)(V3)(H2) Halcón Aplomado Aplomado Falcon
Falco peregrinus (V)(H2) Halcón Peregrino Peregrine Falcon
Orden CHARADRIIFORMES
Familia Charadriidae Vanellus resplendens (V)(V2) Avefría Andina Andean Lapwing
Familia Scolopacidae Gallinago andina (V)(V2) Becasina de la Puna Puna Snipe
Familia Thinocoridae Thinocorus orbignyianus (V) Agachona de Pecho Gris Gray-breasted Seedsnipe
Familia Laridae Chroicocephalus serranus (V)(V2)(H2) Gaviota Andina Andean Gull
Orden COLUMBIFORMES
Familia Columbidae Claravis mondetoura (V) Tortolita de Pecho Marrón Maroon-chested Ground-Dove
Metriopelia melanoptera (V) Tortolita de Ala Negra Black-winged Ground-Dove
Patagioenas maculosa (V) Paloma de Ala Moteada Spot-winged Pigeon
Patagioenas fasciata (V)(V2)(V3)(O)(H2)(Z) Paloma de Nuca Blanca Band-tailed Pigeon
Zenaida auriculata (V)(V2)(Z) Tórtola Orejuda Eared Dove
Leptotila verreauxi (V) Paloma de Puntas Blancas White-tipped Dove
Orden PSITTACIFORMES
Familia Psittacidae Aratinga mitrata (V)(F)(V2)(U)(H)(V3)(O)(H2)(Z) Cotorra Mitrada Mitred Parakeet
Bolborhynchus orbyignesius (V)(V2)(H)(V3)(O)(H2) Perico Andino Andean Parakeet
Orden CUCULIFORMES
Familia Cuculidae Coccizus lansbergi (V) Cuclillo de Gorro Gris Gray-capped Cuckoo
Crotophaga ani (V2) Garrapatero de Pico Liso Smooth-billed Ani
Orden STRIGIFORMES
Familia Tytonidae Tyto alba (V) Lechuza de Campanario Barn Owl
Familia Strigidae Megascops albogularis (V3) Lechuza de Garganta Blanca White-throated Screech-Owl
Bubo virginianus (V2)(V) Búho Americano Great Horned Owl
Ciccaba albitarsis (F)(V3) Búho Rufo Bandeado Rufous-banded Owl
Glaucidium jardinii (V)(F)(O) Lechucita Andina Andean Pygmy-Owl
Aegolius harrisii (Z) Lechucita de Frente Anteada Buff-fronted Owl
Orden CAPRIMULGIFORMES
Familia Nyctibidae Nyctibius maculosus (F) Nictibio Andino Andean Potoo
Familia Caprimulgidae Lurocalis rufiventris (V2) Chotacabras de Vientre Rufo Rufous-bellied Nighthawk
Caprimulgus longirostris (H2) Chotacabras de Ala Bandeada Band-winged Nightjar
- 38 -
Orden APODIFORMES
Familia Apodidae Streptoprocne zonaris (V)(V2)(V3)(H2)(Z) Vencejo de Collar Blanco White-collared Swift
Aeronautes andecolus (V) Vencejo Andino Andean Swift
Familia Trochilidae Colibri coruscans (V)(V2)(C)(V3)(O)(Z) Oreja-Violeta de Vientre Azul Sparkling Violetear
Oreotrochilus estella (V)(H)(C)(V3)(H2) Estrella Andina Andean Hillstar
Lesbia victoriae (F)(V2)(H)(BP)(V3)(H2) Colibrí de Cola Larga Negra Black-tailed Trainbearer
Lesbia nuna (V)(V2)(U)(C) Colibrí de Cola Larga Verde Green-tailed Trainbearer
Ramphomichron mychrorhynchum (V)(V2)(C)(O)(H2) Pico-Espina de Dorso Púrpura Purple-backed Thornbill
Chalcostigma ruficeps (V) Pico-Espina de Gorro Rufo Rufous-capped Thornbill
Chalcostigma olivaceum (V2)(V3) Pico-Espina Oliváceo Olivaceous Thornbill
Chalcostigma stanleyi (F)(V2)(BP)(C)(H2) Picoespina Dorsiazul Blue-mantled Thornbill
Oreonympha nobilis (V)(C) Montañés Barbudo Bearded Mountaineer (E)
Metallura tyrianthina (V)(F)(V2)(C)(V3)(O)(H2)(Z) Colibrí Tirio Tyrian Metaltail
Metallura eupogon (C) Colibrí Barba de Fuego Fire-throated Metaltail (E)
Metallura aenocauda (C)(V2)(Z) Colibrí Escamoso Scaled Metaltail
Metallura phoebe * (C)(Z) Colibrí Negro Black Metaltail (E)
Eriocnemis luciani (V)(F)(V2)(U)(C)(H2)(Z) Calzadito de Cola Larga Sapphire-vented Puffleg
Aglaeactis cupripennis (V)(V2)(U)(H)(C)(V3)(H2) Rayo-de-Sol Brillante Shining Sunbeam
Aglaeactis castelnaudii (V)(F)(V2)(H)(C)(R)(H2)(Z) Rayo-de-Sol Acanelado White-tufted Sunbeam (E)
Coeligena coeligena (C) Inca Bronceado Bronzy Inca
Coeligena torquata (C) Inca Acollarado Collared Inca
Coeligena violifer (F)(V2)(BP)(C)(V3)(O)(H2)(Z) Inca de Garganta Violeta Violet-throated Starfrontlet
Lafresnaya lafresnayi (V)(F)(V2)(H)(BP)(C)(V3)(O)(H2)(Z) Colibrí Aterciopelado Mountain Velvetbreast
Ensifera ensifera (V2)(H)(BP)(C)(V3)(O)(H2)(Z) Colibrí Pico Espada Sword-billed Hummingbird
Pterophanes cyanopterus (F)(C)(V3)(V2)(H2) Ala-Zafiro Grande Great Sapphirewing
Ocreatus underwoodi (U)(V2) Colibrí Cola de Raqueta Booted Racket-tail
Patagona gigas (V)(C)(Z) Colibrí Gigante Giant Hummingbird
Myrtis fanny * (C)(Z) Estrellita de Collar Púrpura Purple-collared Woodstar
Chaetocerus mulsant (V2)(H2) Estrellita de Vientre Blanco White-bellied Woodstar
(a)
Leucippus sp (sp nova) (V)(V2)(H)(V3)(H2) ¿? ¿? ¿?
Amazilia chionogaster (C)(V3)(H2) Colibrí de Vientre Blanco White-bellied Hummingbird
- 39 -
Amazilia viridicauda (V)(V2) Colibrí Verde y Blanco Green-and-white Hummingbird (E)
Orden GALBULIFORMES
Familia Bucconidae Nystalus chacuru (V) Buco de Oreja Blanca White-eared Puffbird
Orden PICIFORMES
Familia Picidae Colaptes rivolii (V2)(H2) Carpintero de Manto Carmesí Crimson-mantled Woodpecker
Colaptes rupicola (V)(V2)(V3)(O)(H2) Carpintero Andino Andean Flicker
Orden PASSERIFORMES
Familia Furnariidae Geositta cunicularia (V2)(H2) Minero Común Common Miner
Geositta tenuirostris (V)(F) Minero de Pico Largo Slender-billed Miner
Ochetorhynchus ruficaudus (H) Bandurrita de Pico Recto Straight-billed Earthcreeper
Upucerthia jelskii (F) Bandurrita de Jelski Plain-breasted Earthcreeper
Cinclodes fuscus (V)(F)(V2)(V3)(O)(H2) Churrete de Ala Barrada Bar-winged Cinclodes
Leptasthenura striata (V2) Tijeral Listado Streaked Tit-Spinetail
(a)
Schizoeca sp (sp nova) (H)(V2)(BP)(H2) ¿? ¿? ¿?
Synallaxis courseni (V)(F)(V2)(U)(H)(BP)(C)(R)(V3)(O)(H2)(Z) Cola-Espina de Apurímac Apurimac Spinetail (E)(Vu)
Cranioleuca albicapilla (V)(F)(V2)(U)(H)(BP)(R)(V3)(O)(H2)(Z) Cola-Espina de Cresta Cremosa Creamy-crested Spinetail (E)
Certhiaxis cinnamomea * (V) Cola-Espina de Barba Amarilla Yellow-chinned Spinetail
Asthenes ottonis (V)(V2)(H)(BP)(V3) Canastero de Frente Rojiza Rusty-fronted Canastero (E)
Asthenes modesta (V2) Canastero Cordillerano Cordilleran Canastero
Asthenes humilis (F)(V2) Canastero de Garganta Rayada Streak-throated Canastero
Asthenes wyatti (V) Canastero de Dorso Rayado Streak-backed Canastero
Asthenes virgata (V2) Canastero de Junín Junín canastero
Margarornis squamiger (V)(V2)(O)(H2)(Z) Subepalo Perlado Pearled Treerunner
Familia Grallaridae Grallaria squamigera (V)(F)(V2)(H)(BP)(V3)(O)(H2) Tororoi Ondulado Undulated Antpitta
Grallaria andicolus (V2)(F)(R)(V3)(H2) Tororoi de Cabeza Listada Stripe-headed Antpitta
Grallaria rufula (F) Tororoi Rufo Rufous Antpitta
(a)
Familia Rhinocryptidae Scytalopus sp (sp nova) (F)(V2)(H)(BP)(O)(H2) ¿? ¿? ¿?
Scytalopus acutirostris (F)(Z) Tapaculo de Tschudi Tschudi's Tapaculo
Familia Tyrannidae Phyllomyias uropygialis (H2) Moscareta de Lomo Leonado Tawny-rumped Tyrannulet
Elaenia albiceps (V2)(V3) Fío-fío de Cresta Blanca White-crested Elaenia
Elaenia obscura (H2) Fío-fío Oscuro Highland Elaenia
- 40 -
Elaenia pallatangae (V)(V2)(H2)(Z) Fío-fío Serrano Sierran Elaenia
Mecocerculus stictopterus (F)(V2)(V3)(O)(H2) Tiranillo de Ala Bandeada White-banded Tyrannulet
Mecocerculus leucophrys (F)(V2)(O)(H2) Tiranillo de Garganta Blanca White-throated Tyrannulet
Anairetes flavirrostris (V)(V2)(R)(H2) Torito de Pico Amarillo Yellow-billed Tit-Tyrant+E90
Anairetes parulus (F)(V2)(H)(V3)(O)(H2)(Z) Torito Copetón Tufted Tit-Tyrant
Serpophaga cinerea (V)(Z) Moscareta de los Torrentes Torrent Tyrannulet
Pyrrhomias cinnamomeus (U)(V2)(V3)(H2) Mosquerito Canela Cinnamon Flycatcher
Knipolegus aterrimus (V)(V2)(U) Viudita-Negra Aliblanca White-winged Black-Tyrant
Muscisaxicola cinereus (V2) Dormilona Cinerea Cinereous Ground-Tyrant
Muscisaxicola albifrons (H2) Dormilona de Frente Blanca White-fronted Ground-Tyrant
Muscisaxicola rufivertex (F)(V2) Dormilona de Nuca Rojiza Rufous-naped Ground-Tyrant
Muscisaxicola alpinus (V)(F)(H)(V3)(H2) Dormilona del Páramo Plain-capped Ground-Tyrant
Agriornis montanus (V)(F)(V2)(R)(H2) Arriero de Pico Negro Black-billed Shrike-Tyrant
Myotheretes striaticollis (V)(V2)(O)(H2) Ala-rufa de Garganta Rayada Streak-throated Bush-Tyrant
Polioxolmis rufipennis (V)(H)(V3) Ala-rufa Canela Rufous-webbed Bush-Tyrant
Ochthoeca frontalis (F)(V2)(U)(H)(V3)(Z) Pitajo Coronado Crowned Chat-Tyrant
Ochthoeca rufipectoralis (V)(V2)(U)(H)(V3)(O)(H2)(Z) Pitajo de Pecho Rufo Rufous-breasted Chat-Tyrant
Ochthoeca oenanthoides (F)(V3)(V2)(H2)(Z) Pitajo de d'Orbigny d'Orbigny's Chat-Tyrant
Ochthoeca leucophrys (V)(V2)(H)(V3)(O)(H2)(Z) Pitajo de Ceja Blanca White-browed Chat-Tyrant
Myiarchus tuberculifer (H2) Copetón de Cresta Oscura Dusky-capped Flycatcher
Familia Cotingidae Ampelion rubrocristatus (V)(F)(V2)(U)(H)(V3)(O)(H2)(Z) Cotinga de Cresta Roja Red-crested Cotinga
Familia Tytiridae Pachyramphus versicolor (H2) Cabezón Barrado Barred Becard
Pachyramphus albogriseus (V2) Cabezón Blanco y Negro Black-and-white Becard
Pachyramphus validus (V2) Cabezón Crestado Crested Becard
Familia Hirundinidae Orochelidon murina (F)(V2)(V3)(H2)(Z) Golondrina de Vientre Pardo Brown-bellied Swallow
Orochelidon andecola (V)(V2)(U) Golondrina Andina Andean Swallow
Hirundo rustica (V)(Z) Golondrina Tijereta Barn Swallow
Familia Troglodytidae Troglodytes aedon (V)(F)(V2)(U)(O)(H2)(Z) Cucarachero Común House Wren
Familia Cinclidae Cinclus leucocephalus (H) Mirlo Acuático de Gorro Blanco White-capped Dipper
Familia Turdidae Catharus ustulatus (H2) Zorzal de Swainson Swainson's Thrush
Turdus fuscater (V)(F)(V2)(V3)(O)(H2)(Z) Zorzal Grande Great Thrush
- 41 -
Turdus chiguanco (V)(F)(V2)(U)(H2) Zorzal Chiguanco Chiguanco Thrush
Familia Motacilidae Anthus bogotensis (V2) Cachirla del Páramo Paramo Pipit
Familia Thraupidae Thlypopsis ornata (V2)(V3) Tangara de Pecho Rufo Rufous-chested Tanager
Thlypopsis ruficeps (V)(F)(V2)(U)(H)(BP)(V3)(O)(H2)(Z) Tangara Rufa y Amarilla Rust-and-yellow Tanager
Thraupis cyanocephala (O) Tangara de Gorro Azul Blue-capped Tanager
Thraupis bonariensis (V)(V2)(H2)(Z) Tangara Azul y Amarillo Blue-and-yellow Tanager
Anisognathus igniventris (V)(F)(V2)(V3)(O)(Z) Tangara-de-Montaña de Vientre Escarlata Scarlet-bellied Mountain-
Tanager
Delothraupis castaneoventris (V)(V2)(H)(V3)(H2) Tangara-de-Montaña de Vientre Castaño Chestnut-bellied Mountain-Tanager
Pipraeidea melanonota (V2) Tangara de Pecho Anteado Fawn-breasted Tanager
Conirrostrum cinereum (V)(F)(V2)(U)(H)(V3)(O)(H2)(Z) Pico de Cono Cinéreo Cinereous Conebill
Conirostrum ferrugeneiventre (F)(V2)(H) Pico de Cono de Ceja Blanca White-browed Conebill
(b)
Oreomanes fraseri (V)(F) Pico de Cono Gigante Giant Conebill
Xenodacnis parina (F) Azulito Altoandino Tit-like Dacnis
Diglossa sittoides (V)(H)(O)(V2) Pincha-Flor de Pecho Canela Rusty Flowerpiercer
Diglossa brunneiventris (V)(F)(V2)(H)(R)(V3)(O)(H2) Pincha-Flor de Garganta Negra Black-throated Flowerpiercer
Diglossa albilatera (V2) Pincha-Flor de Flanco Blanco White-sided Flowerpiercer
Diglossa cyanea (V2) Pincha-Flor Enmascarado Masked Flower-piercer
Catamblyrhynchus diadema (V2)(O)(H2) Gorro Afelpado Plushcap
INCERTAE SEDIS Saltator aurantiirostris (V)(F)(V2)(U)(H)(BP)(Z) Saltador de Pico Dorado Golden-billed Saltator
Familia Emberizidae Zonotrichia capensis (V)(F)(V2)(U)(H2)(Z) Gorrión de Collar Rufo Rufous-collared Sparrow
Phrygilus punensis (V)(V2)(H) Fringilo Peruano Peruvian Sierra-Finch
Phrygilus fruticeti (U)(H) Fringilo de Pecho Negro Mourning Sierra-Finch
Phrygilus unicolor (V)(F)(V2)(H)(V3)(H2)(Z) Fringilo Plomizo Plumbeous Sierra-Finch
Phrygilus plebejus (V3)(V2)(H2)(Z) Fringilo de Pecho Cenizo Ash-breasted Sierra-Finch
Phrygilus alaudinus (H) Fringilo de Cola Bandeada Band-tailed Sierra-Finch
Diuca speculifera (H2) Diuca de Ala Blanca White-winged Diuca-Finch
Poospiza caesar (V)(V2)(R) Monterita de Pecho Castaño Chestnut-breasted Mountain-Finch
Sicalis uropygialis (V)(H2) Chirigüe de Lomo Brillante Bright-rumped Yellow-Finch
Sporophila nigricollis (V)(V2) Espiguero de Vientre Amarillo Yellow-bellied Seedeater
Catamenia analis (V)(V2)(U)(V3)(H2)(Z) Semillero de Cola Bandeada Band-tailed Seedeater
- 42 -
Catamenia inornata (V)(V2)(V3)(V2)(Z) Semillero Simple Plain-colored Seedeater
Atlapetes forbesi (V)(F)(V2)(U)(H)(BP)(R)(V3)(O)(H2)(Z) Matorralero de Apurímac Apurimac Brush-Finch
Familia Cardinalidae Pheucticus aureoventris (V)(V2)(U)(H2) Picogrueso de Dorso Negro Black-backed Grosbeak
Familia Parulidae Myioborus melanocephalus (V2)(U) Candelita de Anteojos Spectacled Redstart
Familia Icteridae Cacicus chrysonotus (F) Cacique Montano Mountain Cacique
Familia Fringilidae Carduelis magellanica (V)(F)(V2)(U)(V3)(O)(H2) Jilguero Encapuchado Hooded Siskin
Carduelis atrata (V) Jilguero Negro Black Siskin
OBSERVADORES: STATUS:
José L. Venero (V) Endémico (E)
- 43 -
Anexo 3. Lista de especies de aves con prioridad de conservación biológica en el Santuario Nacional del Ampay.
BIRDLIFE
ESPECIES / CRITERIOS A1 A2 A3 CITES LEG. PERUANA ENDÉMICOS DE
PERÚ
Nothoprocta taczanowskii VU 16 700 km2 Bioma CAN VU
Anas puna Bioma CAN
Vultur gryphus NT Apéndice I EN
Circus cinereus Apéndice II
Accipiter striatus Apéndice II
Geranoaetus melanoleucus Apéndice II
Buteo brachyurus Apéndice II
Buteo albigula Apéndice II
Buteo polyosoma Apéndice II
Phalcobaenus megalopterus Apéndice II
Falco sparverius Apéndice II
Falco femoralis Apéndice II
Falco peregrinnus Apéndice I NT
Aratinga mitrata Apéndice II
Bolborhynchus orbygnesius Bioma CAN Apéndice II
Tyto alba Apéndice II
Megascops albogularis Apéndice II
Bubo virginianus Apéndice II
Ciccaba albitarsis Apéndice II
Glaucidium jardinii Apéndice II
Aegolius harrisii Apéndice II
Colibri coruscans Apéndice II
Oreotrochilus estella Apéndice II
Lesbia victoriae Apéndice II
Lesbia nuna Apéndice II
Ramphomichron mychrorhynchum Apéndice II
Chalcostigma ruficeps Apéndice II
Chalcostigma olivaceum Apéndice II
Chalcostigma stanleyi Apéndice II
- 44 -
Oreonympha nobilis 39 000 km2 Bioma CAN Apéndice II E
Metallura tyrianthina Apéndice II
Metallura eupogon 26 000 km2 Bioma CAN Apéndice II E
Metallura aeneocauda Bioma CAN Apéndice II
Eriocnemis luciani 40 000 km2 Apéndice II
Agleactis cupripennis Apéndice II
Aglaeactis castelnaudii Bioma CAN Apéndice II E
Coeligena coeligena Apéndice II
Coeligena torquata Apéndice II
Coeligena violifer Bioma CAN Apéndice II
Lafresnaya lafresnayi Apéndice II
Ensifera ensifera Apéndice II
Pterophanes cyanopterus Apéndice II
Ocreatus underwoodi Apéndice II
Patagona gigas Apéndice II
Chaetocerus mulsant Apéndice II
Amazilia chionogaster Apéndice II
Amazilia viridicauda 29 000 km2 Bioma CAN Apéndice II E
Colaptes rupicola Bioma CAN
Upucerthia jelskii Bioma CAN
Synallaxis courseni VU 58 km2 Bioma CAN EN E
Cranioleuca albicapilla 19 000 km2 Bioma CAN E
Asthenes ottonis 48 000 km2 Bioma CAN E
Asthenes humilis Bioma CAN
Grallaria andicolus Bioma CAN
Scytalopus acutirostris 12 000 km2 Bioma CAN E
Muscisaxicola albifrons Bioma CAN
Polioxolmis rufipennis Bioma CAN
Ochthoeca oenanthoides Bioma CAN
Orochelidon andecola Bioma CAN
Thlypopsis ruficeps Bioma CAN
Delothraupis castaneoventris Bioma CAN
Conirostrum ferrugineiventre Bioma CAN
Phrygilus punensis Bioma CAN
- 45 -
Diuca speculifera Bioma CAN
Poospiza caesar 32 000 km2 Bioma CAN E
Sicalis uropygialis Bioma CAN
Atlapetes forbesi 20 000 km2 E
- 46 -
Anexo 4. Hoja de registro para conteos en transectos.
OBSERVADOR
<20
N° Transecto Hora Especie 0-5 min 5-10 min 10-15 min 15-20 min > 20 m
47
Anexo 5. Listado de especies botánicas registradas.
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Especie / Sector Ker Sup Min Tun Puc Toq Moy Mom Qa1 Qa2 Qa3 Si1 Si2 Lh1 Lh2 Sc1 Sc2 Ach Anq Mun
01 Indeterminada 10
02 Barnadesia berberoides
03 Indeterminada 1
04 Ambrosia arborescens
05 Aristeguetia discolor
06 Baccharis tricuneata
07 Baccharis odorata
08 Baccharis sp.1
09 Baccharis sp.2
10 Oreopanax apurimacensis
11 Indeterminada 8
12 Gynoxis cuzcoensis
13 Gynoxis caracensis
14 Verbesina arborea
15 Indeterminada 6
16 Piper sp.
17 Indeterminada 2
18 Podocarpus glomeratus
19 Indeterminada 7
20 Chusquea sp.
21 Prunus rigida
22 Rubus sp. 1
23 Rubus sp. 2
24 Hesperomeles lanuginosa
25 Berberis flexuosa
49
26 Berberis lutea
27 Myrcianthes oreophila
28 Myrsine dependens
29 Indeterminada 4
30 Cytarexyllum herrerae
31 Duranta rupestris
32 Indeterminada 9
33 Indeterminada 5
34 Randia boliviana
35 Syphocampilus obovatus
36 Indeterminada 12
37 Alonsoa acutifolia
38 Escallonia myrtillioides
39 Escallonia resinosa
40 Brachyotum nutans
41 Miconia latifolia
42 Tibouchina sp.
43 Indeterminada 3
44 Saracha punctata
45 Solanum sp.
46 Mirabilis prostata
47 Vallea stipularis
48 Lupinus sp.
49 Styloceras laurifolium
50 Indeterminada 11
51 Monnina sp.
52 Passiflora tripartita
50
9.- FOTOGRAFIAS
- 54 -
Fotografía 9. Regeneración natural de Podocarpus glomeratus
Sector San Cristobal (BI)
- 55 -
Fotografìa 11. Colibri coruscans. Fotografìa 19. Ensifera ensifera. Fotografìa 26. Diglossa brunneiventris.
Fotografìa 12. Pterophanes cyanopterus. Fotografìa 20. Ramphomicron Fotografìa 27. Cranioleuca albicapilla.
Fotografìa 13. Aglaeactis cupripennis. microrhynchum. Fotografìa 28. Coeligena violifer
Fotografìa 14. Lafresnaya lafresnayi. Fotografìa 21. Ochthoeca rufipectoralis. (spp. albicaudata)
Fotografìa 15. Aglaeactis castelnaudii. Fotografìa 22. Thraupis bonariensis. Fotografìa 29. Thlypopsis ruficeps.
Fotografìa 16. Metallura tyrianthina. Fotografìa 23. Turdus fuscater. Fotografìa 30. Atlapetes forbesi.
Fotografìa 17. Chalcostigma stanleyi. Fotografìa 24. Anisognathus igniventris. Fotografìa 31. Ampelion rubrocristatus.
Fotografìa 18. Metallura aeneocauda. Fotografìa 25. Poospiza caesar. Fotografìa 32. Ochthoeca frontalis.
Fotografìa 33. Scytalopus sp (spp nova).
- 56 -
FOTOGRAFÍA 34. Árbol de “INTIMPA” (Podocarpus glomeratus DON.)
57