Está en la página 1de 385

Instituto Nacional de

Información de Desarrollo
INIDE

Anuario
Estadístico 2018

INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO


PRESENTACIÓN

EL Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), presenta el ANUARIO ESTADÍSTICO 2018, el cual
integra en una única publicación la información estadística proveniente de los registros administrativos de cada
institución fuente, se encuentra organizado en seis grandes módulos: geográfico, social, infraestructura,
macroeconomía, economía real y precios, cada módulo contiene secciones acompañadas de la información
estadística presentadas en las tablas y algunos gráficos que facilitan al usuario su comprensión y orientación en
las distintas temáticas de esta publicación.

El factor primordial para la producción del anuario estadístico es el trabajo interdisciplinario y coordinado con las
instituciones integrantes del Sistema Estadístico Nacional (SEN) en la producción y transmisión de información,
así como el procesamiento de las bases de datos.

Para el INIDE, la difusión del anuario estadístico es de fundamental importancia, con el interés particular de
alcanzar e informar a mayor número de usuarios.

El documento puede ser consultado en versión electrónica en la página web del INIDE: www.inide.gob.ni

El INIDE agradece la colaboración, opiniones y sugerencias de los usuarios, quienes contribuyen al


enriquecimiento del contenido de este producto, de manera que satisfagan las necesidades de información
estadística del país.
INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018
2014

COLABORADORES INSTITUCIONALES

Comisión Nacional de Zonas Francas de Nicaragua


Ing. Ramiro Moreno. Gerente de Operaciones y Facilitación
Lic. Hever Gómez. Responsable del Departamento de Estadísticas

Consejo Nacional de Universidades - CNU


Lic. Santos Solórzano. Encargado de Estadísticas

Consejo Supremo Electoral - CSE


Lic. Noel Pichardo. Director de Cartografía
Lic. Karen Paola Martínez Barrera. Director Específico División de Estadísticas

Dirección General de Ingresos - DGI


Lic. Oscar Cisne. Director de Planificación
Lic. Manuel Hernández. Jefe del Oficina de Estudios Económicos Tributarios

Dirección de Migración y Extranjería – DGME - MIGOB


Comandante Juan Emilio Rivas Benítez. Director General de Migración y Extranjería
Lic. Sochil Fonseca Rojas. Directora de Desarrollo Institucional

Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados Sanitarios - ENACAL


Ing. José Iván García Olivera. Director del Departamento de Planificación

Instituto de Medicina Legal – IML


Dr. Zacarías Duarte. Director General
Dra. Verónica Acevedo Pastora. Directora de Desarrollo Institucional y Docencia
Dra. Gema Romero. Responsable del Departamento de Estadísticas

Instituto Nacional Forestal - INAFOR


Ing. Leonel Rosales. Director Registro Nacional Forestal

Instituto Nacional de Información de Desarrollo - INIDE


Lic. Irene Álvarez Urbina.- Directora de Censos y Encuestas

iv | INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018

COLABORADORES INSTITUCIONALES

Instituto Nacional Tecnológico - INATEC


Lic. Virgilio Vásquez. Director General de Planificación y Desarrollo
Lic. María Teresa Solís Sandoval. Directora de Planificación

Instituto Nicaragüense de Energía - INE


Ing. Julián González. Responsable de Estadísticas

Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales - INETER


Ing. Marcio Baca. Director General de Meteorología
Lic. Isolina Gutiérrez. Responsable de Servicios Meteorológicos

Instituto Nicaragüense de la Pesca y Acuicultura - INPESCA


Lic. Roberto Rocha. Responsable de División de Planificación
Lic. Nora Palacios. Responsable de la Oficina de Estadísticas

Instituto Nicaragüense de Seguridad Social - INSS


Lic. Rosa Argelia Laguna. Directora de Estudios Económicos
Lic. Marcia Corea Bradford. Responsable de Estadísticas Económicas y Sociales

Instituto Nicaragüense de Turismo - INTUR


Lic. Martha María Herrera. Responsable de la Oficina de Estadísticas Turísticas

Ministerio de Educación - MINED


Lic. Ramón Ángel Ortega Rocha. Director de Evaluación Institucional y Estadísticas Educativas

Ministerio de Gobernación - MIGOB


Lic. Luis Roberto Cañas Novoa. Vice Ministro de Gobernación

Ministerio de Energía y Minas - MEM


Lic. Jazmín Pérez. Directora General de Hidrocarburos
Ing. Flavia Gutiérrez. Responsable del Monitoreo Vigilancia y Control Minero

Ministerio de Hacienda y Crédito Público - MHCP


Lic. Francisco Mena. Director de Presupuesto
Lic. Rosana Romero. Analista Económico Gubernamental

Ministerio de Relaciones Exteriores - MINREX


Lic. Ana Jazmín Miranda. Dirección de Planificación

INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO |v


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018
2014

COLABORADORES INSTITUCIONALES

Ministerio de Salud - MINSA


Dr. Luis Ernesto Urcuyo. División General de Planificación y Desarrollo
Lic. María Luisa Montalván. Directora de Estadísticas en Salud (a.i), Oficina Nacional de Estadísticas
Lic. Xiomara López. Analista de Estadísticas Médicas-Oficina Nacional de Estadísticas

Ministerio de Transporte e Infraestructura - MTI


Lic. Félix Delgado. Responsable de Oficina de Estadísticas de Transporte de la División General de
Planificación

Ministerio del Trabajo - MITRAB


Lic. Flor de María Cisneros. Directora de Productividad y Salario
Lic. Máxima Ninoska Bermúdez Flores. Responsable Dirección General de Derecho
Colectivo y Asesoría Laboral
Lic. Odell Giovanni González. Director General de Empleo y Salario

Policía Nacional - Secretaría Ejecutiva Nacional - SEN


Comisionado General Xavier Dávila. Jefe de la División de Secretaría Ejecutiva Nacional
Sub Comisionada Janiel López. Jefa de Departamento de Estadísticas

Secretaría Ejecutiva de Tránsito Nacional


Comisionada General Vilma Reyes Sandoval. Jefa de la Dirección de Tránsito Nacional
Capitán Lenin Bladimir Castellón. Jefe de la Secretaría Ejecutiva de Tránsito Nacional

vi | INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018

FUENTE DE LOS REGISTROS ADMINISTRATIVOS


Banco Central de Nicaragua (BCN)
Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF)
Consejo Nacional de Universidades (CNU)
Consejo Supremo Electoral (CSE)
Dirección General de Ingresos (DGI)
Dirección General de Migración y Extranjería (DGME - MIGOB)
Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados Sanitarios (ENACAL)
Instituto de Medicina Legal (IML)
Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE)
Instituto Nacional Forestal (INAFOR)
Instituto Nacional Tecnológico (INATEC)
Instituto Nicaragüense de Energía (INE)
Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER)
Instituto Nicaragüense de la Pesca y Acuicultura (INPESCA)
Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS)
Instituto Nicaragüense de Turismo (INTUR)
Ministerio de Educación (MINED)
Ministerio de Energía y Minas (MEM)
Ministerio de Hacienda y Crédito Público (MHCP)
Ministerio de Relaciones Exteriores (MINREX)
Ministerio de Salud (MINSA)
Ministerio de Transporte e Infraestructura (MTI)
Ministerio del Trabajo (MITRAB)
Oficina del Registro del Estado Civil de las Personas
Secretaría Ejecutiva Policía Nacional
Secretaría Ejecutiva Tránsito Nacional
Superintendencia de Bancos y de Otras Instituciones Financieras (SIBOIF)

INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO | vii


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018
2014

SIGNOS, SÍMBOLOS Y ABREVIATURAS


0 Cero
% Porcentaje
¨ Segundo de ángulo
´ Minuto de ángulo
° Grado
°C Grado celsius
C$ Signo de moneda córdoba nicaragüense
cbz Cabezas de ganado
e/ Cifras estimadas
Esp Especialista
g Gramo
gl Galón
Gwh Gigawatt hora
ha Hectárea
hab Habitantes
kg Kilogramo
km Kilómetro
km2 Kilómetro cuadrado
kw Kilovatio
KWh Kilovatio hora
lb Libra
m3 Metro cúbico
MW Megavatio
MWh Megavatio hora
mz Manzana de superficie
ND No disponible
NA No aplica
nat Naturales
oz troy Onza troy
p/ Cifras preliminares
qq Quintal
TM Tonelada métrica
US$ Signo de moneda dólar americano

viii | INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018

SIGLAS
ALMA : Alcaldía Municipal de Managua
ASNM : Altura Sobre el Nivel del Mar
BCIE : Banco Centroamericano de Integración Económica
BCN : Banco Central de Nicaragua
BID : Banco Interamericano de Desarrollo
BLADEX : Banco Latinoamericano de Exportaciones
BM : Banco Mundial
BOFOS : Bonos de Fomento
BOMEX : Bonos de Moneda Extranjera
BPI : Bonos por Pagos de Indemnización
BRF : Banco de Reconstrucción y Fomento
CENIS : Certificados Negociables de Inversión
CIF : Costo, Seguro y Flete (por sus siglas en inglés)
CNU : Consejo Nacional de Universidades
CNZF : Comisión Nacional de Zonas Francas
CSE : Consejo Supremo Electoral
ENACAL : Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados Sanitarios
ENATREL : Empresa Nacional de Transmisión Eléctrica
ENEL : Empresa Nicaragüense de Electricidad
EPN : Empresa Portuaria Nacional
EPNF : Empresas Públicas No Financieras
FIDA : Fondo Internacional de Desarrollo Agrícola
FMI : Fondo Monetario Internacional
FNI : Financiera Nicaragüense de Inversiones
FOB : Libre a Bordo (por sus siglas en inglés)
FOGADE : Fondo de Garantía de Depósito
IDA : International Development Association (Asociación Internacional de Desarrollo)
INATEC : Instituto Nacional Tecnológico
INE : Instituto Nicaragüense de Energía
INIDE : Instituto Nacional de Información de Desarrollo
INSS : Instituto Nicaragüense de Seguridad Social
INTUR : Instituto Nicaragüense de Turismo
IPC : Índice de Precios al Consumidor
ISC : Impuesto Selectivo de Consumo
IVA : Impuesto al Valor Agregado
MHCP : Ministerio de Hacienda y Crédito Público
MITRAB : Ministerio del Trabajo
MEFP : Manual Estadístico de Finanzas Públicas
MEMF : Manual de Estadísticas Monetarias y Financieras
MINED : Ministerio de Educación

INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO | ix


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018
2014

SIGLAS
MINSA : Ministerio de Salud
MTI : Ministerio de Transporte e Infraestructura
MUC : Manual Único de Cuentas de Instituciones Financieras
OPEP : Organización de Países Exportadores de Petróleo
PIB : Producto Interno Bruto
PML : Plan de Movilidad Laboral
PN : Policía Nacional
PRL : Programa Redimensión Laboral
PROBANICSA : Productores del Banano de Nicaragua S.A.
RIB : Reservas Internacionales Brutas
RIN : Reservas Internacionales Netas
SISCOOP : Sistema de Información de la Cooperación Oficial al Desarrollo para Nicaragua
SPNF : Sector Público No Financiero
TEI : Títulos Especiales de Inversión
TEL : Títulos Especiales de Liquidez

x| INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018

INTRODUCCIÓN

En estos nuevos tiempos de transformación y evolución de la sociedad nicaragüense, el conocimiento de


información actualizada es de vital importancia para la implementación de acciones y del avance de los
programas del país. Por ello, el Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), en su papel de rector de
las cifras oficiales ha asumido la tarea de integrar en el presente Anuario Estadístico, las mediciones anuales
procedentes de diversas fuentes oficiales externas al INIDE, que facilitan un reflejo cuantitativo sobre aspectos
geográficos, sociales y económicos ocurridos en el país.

La finalidad del Anuario Estadístico es difundir información estadística veraz, pertinente, oportuna, de calidad y
sistemática, comparable a través del tiempo que sirva de base a otras instancias para tomar decisiones
orientadas al desarrollo económico y social del país.

La historia de los Anuarios Estadísticos en Nicaragua, se inicia con la publicación de las primeras series
estadísticas del período 1965-1974, recopiladas y publicadas por la Oficina Ejecutiva de Encuestas y Censos
(OEDEC), rectorada por el Banco Central de Nicaragua.

La Junta de Gobierno de Reconstrucción Nacional, crea en octubre de 1979 el Instituto Nacional de Estadísticas
y Censos (INEC), con la función de centralizar normativa y ejecutivamente las actividades estadísticas. El INEC
publica ocho Anuarios Estadísticos nacionales entre 1981 hasta 1988.

A partir del año 1990 hasta el año 2006 se interrumpió la publicación anual de las estadísticas nacionales. Se
retoma su publicación en el período 2000-2006, bajo el formato de compilaciones. Las primeras estadísticas
compiladas se publicaron en el año 2001 como «Compendio Estadístico 1990-1999» y en el año 2004
«Compendio Estadístico 2000-2002».

En el año 2007, el Gobierno de Reconciliación y Unidad Nacional, a través del INIDE sucesor del INEC, le
restituye al pueblo de Nicaragua su derecho al conocimiento sobre las estadísticas del país. El INIDE retoma la
publicación y periodicidad de los Anuarios Estadísticos, utilizando el año 2007 para actualizar la información
estadística. En el año 2008 se publica el Compendio Estadístico 2003-2004, seguido de los Anuarios Estadísticos
2005 y 2006. Desde el año 2008 se mantiene el objetivo de publicar la información estadística anualmente.

La publicación del Anuario Estadístico 2018, contiene información estadística proveniente de 27 fuentes primarias
pertenecientes al SEN, divididos en seis módulos y un glosario de términos, siendo estos: Módulo Geográfico,
Módulo Social, Módulo de Infraestructura, Módulo de Macroeconomía, Módulo de Economía Real y Módulo de
Precios.
• El Módulo Geográfico, contiene tres secciones: Territorio, Clima y Fenómenos Naturales.
• El Módulo Social, tiene siete secciones: Población y Hechos Vitales, Educación, Salud, Empleo,
Seguridad Social, Salario y Seguridad Ciudadana.

INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO | xi


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018
2014

• El Módulo de Infraestructura tiene cuatro secciones: Energía, Agua Potable, Transporte y Turismo.
• El Módulo de Macroeconomía tiene ocho secciones: Producto Interno Bruto (PIB), Finanzas
Públicas, Comercio Exterior, Tipo de Cambio Promedio, Monetario, Tributos, Sistema Financiero y
Cooperación Externa.
• El Módulo de Economía Real tiene siete secciones: Agricultura, Pecuario, Pesca y Acuicultura,
Forestal, Industria, Minería y Zona Franca.
• El Módulo de Precios tiene dos secciones: Índice de Precios y Costo de la Canasta Básica.

xii | INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018

ÍNDICE
I. MÓDULO GEOGRÁFICO

SECCIÓN I.1. TERRITORIO


I.1.1 POSICIÓN GEOGRÁFICA, LÍMITES DEL TERRITORIO CONTINENTAL Y COMPOSICIÓN DE LA SUPERFICIE
DEL TERRITORIO DE NICARAGUA, 2018 ......................................................................................................................1
I.1.2 EXTENSIÓN TERRITORIAL, POSICIÓN GEOGRÁFICA Y ALTITUD SOBRE EL NIVEL DEL MAR, SEGÚN ZONAS,
DEPARTAMENTOS, MUNICIPIOS Y CABECERAS MUNICIPALES, 2018 .....................................................................2
I.1.3 PRINCIPALES LAGOS Y LAGUNAS, POR DEPARTAMENTO Y SUPERFICIE, SEGÚN NOMBRE, 2018 ....................6
I.1.4 PRINCIPALES RÍOS, POR CUENCA, LONGITUD Y TIPO DE VERTIENTE, SEGÚN NOMBRE, 2018 .........................7
I.1.5 PRINCIPALES CUMBRES, POR ALTURA SOBRE EL NIVEL DEL MAR Y UBICACIÓN EN DEPARTAMENTOS,
SEGÚN NOMBRE, 2018 ...................................................................................................................................................9

SECCIÓN I.2. CLIMA


I.2.1 PRECIPITACIÓN PLUVIAL REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA. SERIE MENSUAL, 2018 .........13
I.2.2 EVAPORACIÓN REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA. SERIE MENSUAL, 2018 ..........................14
I.2.3 TEMPERATURA MEDIA REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA, SERIE MENSUAL, 2018 .............15
I.2.4 HUMEDAD REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA, SERIE MENSUAL, 2018 ..................................16
I.2.5 NUBOSIDAD REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA, SERIE MENSUAL, 2018 ...............................17
I.2.6 INSOLACIÓN REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA, SERIE MENSUAL, 2018 ..............................18
I.2.7 PRESIÓN ATMOSFÉRICA REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA, SERIE MENSUAL, 2018 .........19
I.2.8 VELOCIDAD DE LOS VIENTOS REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA, SERIE MENSUAL, 2018. 20

SECCIÓN I.3. FENÓMENOS NATURALES


I.3.1 DISTRIBUCIÓN DE LOS SISMOS OCURRIDOS POR ÁREA DE MAYOR CONCENTRACIÓN, SEGÚN
ZONAS TECTÓNICAS, 2018 ..........................................................................................................................................23
I.3.2 EVENTOS DE SISMOS OCURRIDOS POR MAGNITUD Y PROFUNDIDAD, 2018 ......................................................23

II. MÓDULO SOCIAL

SECCIÓN II.1. POBLACIÓN Y HECHOS VITALES


II.1.1 POBLACIÓN POR ÁREA DE RESIDENCIA, SEGÚN CENSOS EFECTUADOS. PERÍODO 1778-2005 ......................29
II.1.2 POBLACIÓN ESTIMADA AL 30 DE JUNIO, POR SEXO. PERÍODO 1990-2019 ...........................................................30
II.1.3 INDICADORES DEMOGRÁFICOS POR QUINQUENIO, 2000-2020 .............................................................................31
II.1.4 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS DE
EDADES QUINQUENALES, 2017 ..................................................................................................................................32
II.1.5 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS DE
EDADES QUINQUENALES, 2018 ..................................................................................................................................38
II.1.6 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS DE
EDADES QUINQUENALES, 2019 ..................................................................................................................................44
II.1.7 POBLACIÓN TOTAL URBANA Y RURAL POR AÑO CALENDARIO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y
MUNICIPIO, PERÍODO 2018-2019 .................................................................................................................................50
II.1.8 POBLACIÓN TOTAL AMBOS SEXO POR AÑO CALENDARIO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y
MUNICIPIO, 2018 – 2019................................................................................................................................................54
II.1.9 HECHOS VITALES REGISTRADOS POR DIFERENTES FUENTES (MINSA Y CSE), SEGÚN
DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO, 2018 .........................................................................................................................58

INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO | xiii


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018
2014

II.1.10 NACIMIENTOS REGISTRADOS POR FUENTE DE REGISTRO Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y


MUNICIPIO, 2018............................................................................................................................................................62
II.1.11 DEFUNCIONES REGISTRADAS POR FUENTE DE REGISTRO Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y
MUNICIPIO, 2018............................................................................................................................................................66
II.1.12 NACIMIENTOS Y DEFUNCIONES POR ÁREA DE RESIDENCIA, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO,
2018.................................................................................................................................................................................70
II.1.13 NACIMIENTOS Y DEFUNCIONES REGISTRADOS POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN SILAIS
DE OCURRENCIA, 2018 ................................................................................................................................................74
II.1.14 SALDOS MIGRATORIOS POR CONDICIÓN DE NACIONALIDAD Y SEXO, SEGÚN ENTRADAS, SALIDAS Y
GRUPOS DE EDADES QUINQUENALES, 2018 ............................................................................................................75
GRÁFICO II.1.1 ESTRUCTURA DE POBLACIÓN POR SEXO Y GRUPOS DE EDAD, 2019 ........................................................76

SECCIÓN II.2. EDUCACIÓN


II.2.1 MATRÍCULA INICIAL POR SEXO, SEGÚN MODALIDADES DEL SISTEMA EDUCATIVO Y ÁREA DE
RESIDENCIA, 2018.........................................................................................................................................................79
II.2.2 PERSONAL DOCENTE, SEGÚN MODALIDADES EDUCATIVAS, 2017-2018 ..............................................................80
II.2.3 CENTROS EDUCATIVOS PÚBLICOS Y PRIVADOS, SEGÚN MODALIDADES DEL SISTEMA EDUCATIVO,
2018.................................................................................................................................................................................80
II.2.4 MATRÍCULA INICIAL POR NIVELES EDUCATIVOS Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTOS Y MUNICIPIOS,
2018.................................................................................................................................................................................81
II.2.5 POBLACIÓN EN EDAD ESCOLAR, MATRÍCULA INICIAL Y TASA BRUTA DE ESCOLARIDAD, 2018 .......................86
II.2.6 CENTROS Y AULAS EN EDUCACIÓN TÉCNICA, SEGÚN SECTORES DE FORMACIÓN, 2018 ...............................86
II.2.7 MATRICULADOS EN EDUCACIÓN TÉCNICA POR SEXO, SEGÚN SECTORES DE FORMACIÓN Y
DEPARTAMENTO, 2018.................................................................................................................................................87
II.2.8 MATRICULADOS DE EDUCACIÓN TÉCNICA AGROPECUARIA Y FORESTAL POR SEXO, SEGÚN
DEPARTAMENTOS Y NIVELES DE FORMACIÓN, 2018 ..............................................................................................89
II.2.9 MATRICULADOS DE EDUCACIÓN TÉCNICA INDUSTRIA Y CONSTRUCCIÓN POR SEXO, SEGÚN
DEPARTAMENTOS Y NIVELES DE FORMACIÓN, 2018 ..............................................................................................91
II.2.10 MATRICULADOS EN EDUCACIÓN TÉCNICA COMERCIO Y SERVICIO POR SEXO, SEGÚN
DEPARTAMENTOS Y ESPECIALIDAD, 2018 ................................................................................................................94
II.2.11 MATRICULADOS EN CURSOS DE CAPACITACIÓN TÉCNICA POR SEXO, SEGÚN SECTORES DE
FORMACIÓN Y DEPARTAMENTOS, 2018 ....................................................................................................................98
II.2.12 MATRICULADOS EN CURSOS DE CAPACITACIÓN TÉCNICA POR SECTORES ECONÓMICOS Y SEXO,
SEGÚN DEPARTAMENTOS Y MODO DE FORMACIÓN, 2018 ..................................................................................100
II.2.13 PROTAGONISTAS CAPACITADO EN EL PROGRAMA USURA CERO, SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018 ...........103
II.2.14 MATRÍCULA INICIAL EN UNIVERSIDADES POR SEXO, 2018 ..................................................................................104
GRÁFICO II.2.1 EJECUCIÓN PRESUPUESTARIA, 2018 .............................................................................................................105
GRÁFICO II.2.2 TASAS EN EDUCACIÓN, 2018 ...........................................................................................................................105

SECCIÓN II.3. SALUD


II.3.1 PRINCIPALES INDICADORES DE SALUD, 2018 ........................................................................................................109
II.3.2 UNIDADES DE SALUD POR TIPO, SEGÚN SILAIS, 2018 ..........................................................................................110
II.3.3 RECURSOS DEL SISTEMA NACIONAL DE SALUD, SEGÚN SILAIS, 2018...............................................................111
II.3.4 CONSULTAS MÉDICAS POR GRANDES GRUPOS DE EDAD, SEGÚN SILAIS, 2018..............................................112
II.3.5 CONSULTAS MÉDICAS POR TIPO DE UNIDAD DE SALUD, SEGÚN SILAIS, 2018 .................................................113
II.3.6 CONSULTAS ODONTÓLOGICAS POR TIPO DE UNIDAD, SEGÚN SILAIS, 2018 ....................................................114
II.3.7 PROGRAMA DE ATENCIÓN INTEGRAL A LA MUJER Y PARTOS INSTITUCIONALES, SEGÚN SILAIS, 2018 ......115
II.3.8 CONTROLES DE VIGILANCIA, PROMOCIÓN, CRECIMIENTO Y DESARROLLO DE LOS NIÑOS Y NIÑAS
MENORES DE 5 AÑOS, SEGÚN SILAIS, 2018 ...........................................................................................................116

xiv | INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018

II.3.9 DOSIS DE VACUNAS APLICADAS POR BIOLÓGICOS, SEGÚN SILAIS, 2018 .........................................................117
II.3.10 ERRADICACIÓN Y CONTROL DE LA MALARIA POR LÁMINAS EXAMINADAS, SEGÚN SILAIS, 2018 ..................118
II.3.11 EGRESOS POR UNIDADES DE SALUD Y CONDICIÓN DE SALIDA, SEGÚN SILAIS, 2018 .....................................119
II.3.12 PLACAS DE RAYOS X TOMADAS Y EXÁMENES DE LABORATORIO, POR TIPO DE UNIDAD DE SALUD,
SEGÚN SILAIS, 2018....................................................................................................................................................120

SECCIÓN II.4. SEGURIDAD SOCIAL


II.4.1 ASEGURADOS ACTIVOS POR REGÍMENES DE SEGURO OBLIGATORIO Y FACULTATIVO, SEGÚN
SEXO. SERIE MENSUAL, 2018....................................................................................................................................123
II.4.2 ASEGURADOS ACTIVOS POR REGÍMENES DE SEGURO OBLIGATORIO Y FACULTATIVO, SEGÚN SEXO
Y DEPARTAMENTO, 2018 ...........................................................................................................................................124
II.4.3 ASEGURADOS ACTIVOS POR RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS, SEGÚN SEXO Y
DEPARTAMENTO, 2018...............................................................................................................................................125
II.4.4 ASEGURADOS ACTIVOS POR ÁREA DE PROPIEDAD, SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018 .......................126
II.4.5 EMPLEADORES ACTIVOS POR RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS, SEGÚN DEPARTAMENTO,
2018...............................................................................................................................................................................127
II.4.6 SERVICIOS PRESTADOS A LA POBLACIÓN ASEGURADA Y BENEFICIARIA, 2018...............................................128
II.4.7 CONSULTAS MÉDICAS BRINDADAS A LOS ADULTOS MAYORES POR SEXO, SEGÚN TIPO DE
SERVICIO, 2018 ...........................................................................................................................................................129
II.4.8 ESTUDIOS DIAGNÓSTICOS PRACTICADOS A LOS ADULTOS MAYORES POR TIPOS DE SERVICIOS,
2018...............................................................................................................................................................................129
II.4.9 ATENCIONES POR CONSULTA EXTERNA Y EMERGENCIA, BRINDADAS A LA POBLACIÓN ASEGURADA
Y BENEFICIARIA, SEGÚN DEPARTAMENTO, 2018 ...................................................................................................130
II.4.10 ATENCIONES POR ACCIDENTES Y ENFERMEDADES LABORALES POR SECTORES ECONÓMICOS Y
RAMAS DE ACTIVIDADES, SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018 .....................................................................131
II.4.11 PARTOS ATENDIDOS, SEGÚN DEPARTAMENTO, 2018 ..........................................................................................132
II.4.12 ASEGURADOS SUBSIDIADOS POR INCAPACIDAD TEMPORAL, SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018 .......133
II.4.13 ADULTOS MAYORES JUBILADOS, SEGÚN DEPARTAMENTO. SERIE MENSUAL, 2018 .......................................134
II.4.14 PENSIONES CONCEDIDAS POR TIPO DE PROGRAMAS Y TIPOS DE PENSIONES, SEGÚN SEXO Y
DEPARTAMENTO, 2018...............................................................................................................................................135
II.4.15 PENSIONES EN CURSO DE PAGO POR PROGRAMAS Y TIPOS DE PENSIONES, SEGÚN SEXO Y
DEPARTAMENTO, 2018...............................................................................................................................................136
II.4.16 MONTO DE PENSIONES CONCEDIDAS POR PROGRAMAS Y TIPOS DE PENSIONES, SEGÚN SEXO Y
DEPARTAMENTO, 2018...............................................................................................................................................137
II.4.17 MONTO TOTAL DE PENSIONES EN CURSO DE PAGO POR PROGRAMAS Y TIPOS DE PENSIONES,
SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018...................................................................................................................138
II.4.18 MONTO ANUAL DE SALARIO DEVENGADO DE LOS ASEGURADOS POR REGÍMENES DE SEGURO
OBLIGATORIO Y FACULTATIVO, SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018 ...........................................................139
II.4.19 MONTO ANUAL DE SALARIOS DEVENGADOS DE LOS ASEGURADOS POR RAMAS DE ACTIVIDADES
ECONÓMICAS, SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018 ........................................................................................140
GRÁFICO II.4.1 DISTRIBUCIÓN PORCENTUAL DE LOS ASEGURADOS POR RAMAS DE ACTIVIDADES
ECONÓMICAS, 2018 ..........................................................................................................................................141
GRÁFICO II.4.2 DISTRIBUCIÓN PORCENTUAL DE LOS ASEGURADOS POR RAMAS DE ACTIVIDADES
ECONÓMICAS Y SEXO, 2018 ............................................................................................................................141
GRÁFICO II.4.3 NÚMERO DE SEMANAS COTIZADAS POR SECTORES ECONÓMICOS, 2018 ..............................................142
GRÁFICO II.4.4 SALARIO PROMEDIO DE LOS ASEGURADOS POR RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS Y
SEXO, 2018 .........................................................................................................................................................142

INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO | xv


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018
2014
SECCIÓN II.5. EMPLEO
II.5.1 INDICADORES DEL MERCADO LABORAL POR SEXO, NACIONAL. TRIMESTRE CALENDARIO, 2018 ................145
II.5.2 INDICADORES DEL MERCADO LABORAL POR SEXO, MANAGUA. TRIMESTRE CALENDARIO, 2018 ................146
II.5.3 INDICADORES DEL MERCADO LABORAL POR SEXO, RESTO URBANO. TRIMESTRE CALENDARIO, 2018......147
II.5.4 INDICADORES DEL MERCADO LABORAL POR SEXO, RESTO RURAL, TRIMESTRE CALENDARIO, 2018 .........148

SECCIÓN II.6. SALARIO


II.6.1 SALARIO PROMEDIO NOMINAL Y REAL, COSTO PROMEDIO DE LA CANASTA BÁSICA, SEGÚN
CATEGORÍA INSTITUCIONAL, 2018 ...........................................................................................................................151
II.6.2 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO BÁSICO POR CATEGORÍA INSTITUCIONAL. SERIE
MENSUAL, 2018 ...........................................................................................................................................................152
II.6.3 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO NOMINAL POR CATEGORÍA INSTITUCIONAL. SERIE
MENSUAL, 2018 ...........................................................................................................................................................152
II.6.4 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO NOMINAL Y MÍNIMO, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES
ECONÓMICAS, 2018 ....................................................................................................................................................153
II.6.5 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO BÁSICO Y MÍNIMO, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES
ECONÓMICAS, 2018 ....................................................................................................................................................153
II.6.6 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO NOMINAL, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES
ECONÓMICAS. SERIE MENSUAL, 2018 .....................................................................................................................154
II.6.7 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO MÍNIMO NOMINAL, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES
ECONÓMICAS. SERIE MENSUAL, 2018 .....................................................................................................................155
II.6.8 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO BÁSICO, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES
ECONÓMICAS. SERIE MENSUAL, 2018 .....................................................................................................................156
II.6.9 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO MÍNIMO BÁSICO, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES
ECONÓMICAS. SERIE MENSUAL, 2018 .....................................................................................................................157
II.6.10 SALARIO PROMEDIO DE LOS ASEGURADOS AL INSS, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS,
2018...............................................................................................................................................................................158
II.6.11 SALARIOS MÍNIMOS APROBADOS, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS, 2018 .............................158
II.6.12 SINDICATOS INSCRITOS Y PERSONAS AFILIADAS POR SEXO, SEGÚN ORGANISMO SINDICAL, 2018 ...........159
GRÁFICO II.6.1 SALARIO PROMEDIO NOMINAL, 2018 ...........................................................................................................160
GRÁFICO II.6.2 SALARIO MÍNIMO OFICIAL POR RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS, 2018 .....................................160

SECCIÓN II.7. SEGURIDAD CIUDADANA


II.7.1 DISTRIBUCIÓN PORCENTUAL DE LOS ACCIDENTES DE TRÁNSITO, FALLECIDOS Y LESIONADOS,
SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018...............................................................................................................................163
II.7.2 CONSECUENCIAS DE LOS ACCIDENTES DE TRÁNSITO, SEGÚN TIPO, 2018 ......................................................164
II.7.3 CONSECUENCIAS DE LOS ACCIDENTES DE TRÁNSITO, POR ÁREA URBANA-RURAL, PISTA, CALLE,
CARRETERA Y CAMINO, SEGÚN CAUSAS, 2018 .....................................................................................................165
II.7.4 CONSECUENCIAS DE LOS ACCIDENTES DE TRÁNSITO, POR ÁREA URBANA-RURAL, PISTA, CALLE,
CARRETERA Y CAMINO, SEGÚN DÍAS Y HORAS, 2018...........................................................................................166
II.7.5 SITUACIÓN DE LAS VÍCTIMAS DE ACCIDENTES DE TRÁNSITO POR SEXO, SEGÚN GRUPOS DE
EDADES, 2018 ..............................................................................................................................................................167
II.7.6 ACCIDENTES DE TRÁNSITO POR DEPARTAMENTOS. SERIE MENSUAL, 2018 ...................................................168
II.7.7 PERSONAS FALLECIDAS EN ACCIDENTES DE TRÁNSITO POR DEPARTAMENTOS. SERIE MENSUAL,
2018...............................................................................................................................................................................169
II.7.8 LESIONADOS EN ACCIDENTES DE TRÁNSITO POR DEPARTAMENTOS. SERIE MENSUAL, 2018 .....................170
II.7.9 DENUNCIAS REGISTRADAS Y RESUELTAS, Y PORCENTAJE DE EFECTIVIDAD POLICIAL, SEGÚN
DEPARTAMENTOS, 2018 ............................................................................................................................................171

xvi | INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018

II.7.10 DENUNCIAS REGISTRADAS Y RESUELTAS, Y PORCENTAJE DE EFECTIVIDAD POLICIAL, SEGÚN


FAMILIA DE DELITOS, 2018 ........................................................................................................................................172
II.7.11 DENUNCIAS REGISTRADAS POR DEPARTAMENTOS, SEGÚN FAMILIA DE DELITOS, 2018 ...............................174
II.7.12 DENUNCIAS RESUELTAS POR DEPARTAMENTOS, SEGÚN FAMILIA DE DELITOS, 2018 ...................................178
II.7.13 SUICIDIOS MASCULINOS POR RANGOS DE EDADES Y NIVEL ESCOLAR, SEGÚN CAUSA A NIVEL
NACIONAL, 2018 ..........................................................................................................................................................182
II.7.14 SUICIDIOS FEMENINOS POR RANGOS DE EDADES Y NIVEL ESCOLAR, SEGÚN CAUSA A NIVEL
NACIONAL, 2018 ..........................................................................................................................................................183
II.7.15 DENUNCIAS REGISTRADAS POR VIOLENCIA INTRAFAMILIAR Y SEXUAL, 2018 ................................................184
II.7.16 PERITAJE MÉDICO LEGAL REALIZADO A VÍCTIMAS DE VIOLENCIA INTRAFAMILIAR Y SEXUAL, SEGÚN
DEPARTAMENTOS Y DELEGACIONES FORENSES, 2018 .......................................................................................185
II.7.17 PERITAJE MÉDICO LEGAL REALIZADO A VÍCTIMAS POR VIOLENCIA COMUNITARIA, SEGÚN
DEPARTAMENTOS Y DELEGACIONES FORENSES, 2018 .......................................................................................186
GRÁFICO II.7.1 PORCENTAJES DE LOS ACCIDENTES DE TRÁNSITO OCURRIDOS, 2018 ................................................168

III. MÓDULO INFRAESTRUCTURA

SECCIÓN III.1. ENERGÍA


III.1.1 PRINCIPALES INDICADORES DEL SECTOR ENERGÍA ELÉCTRICA, SEGÚN BLOQUES ECONÓMICOS,
2018...............................................................................................................................................................................191
III.1.2 INDICADORES OPERATIVOS DEL SECTOR ENERGÍA ELÉCTRICA. SERIE MENSUAL, 2018 ..............................193
III.1.3 CAPACIDAD INSTALADA NOMINAL DE ENERGÍA ELÉCTRICA, POR TIPOS DE PLANTA E INSUMO DE
COMBUSTIBLE, SEGÚN SISTEMA INTERCONECTADO, 2018 .................................................................................194
III.1.4 GENERACIÓN BRUTA DE ENERGÍA ELÉCTRICA POR TIPOS DE PLANTAS, SEGÚN CLASE DE SISTEMA,
PÚBLICA Y PRIVADA. SERIE MENSUAL, 2018 ..........................................................................................................195
III.1.5 GENERACIÓN NETA DE ENERGÍA ELÉCTRICA POR TIPOS DE PLANTAS, SEGÚN CLASE DE SISTEMA,
PÚBLICA Y PRIVADA. SERIE MENSUAL, 2018 ..........................................................................................................197
III.1.6 CONSUMO PROPIO DE ENERGÍA ELÉCTRICA POR TIPOS DE PLANTAS, SEGÚN CLASE DE SISTEMA,
PÚBLICA Y PRIVADA. SERIE MENSUAL, 2018 ..........................................................................................................199
III.1.7 INSUMO DE COMBUSTIBLE UTILIZADOS PARA LA PRODUCCIÓN DE ENERGÍA ELÉCTRICA, SEGÚN
PLANTAS. SERIE MENSUAL, 2018 .............................................................................................................................201
III.1.8 INGRESOS POR VENTAS DEL SECTOR ENERGÍA ELÉCTRICA, SEGÚN BLOQUES ECONÓMICOS. SERIE
MENSUAL, 2018 ...........................................................................................................................................................203

SECCIÓN III.2 AGUA POTABLE


III.2.1 PRINCIPALES INDICADORES DE AGUA POTABLE, SEGÚN CATEGORÍAS ECONÓMICAS. SERIE
MENSUAL, 2018 ...........................................................................................................................................................207
III.2.2 PRINCIPALES INDICADORES DE AGUA POTABLE EN LOS MUNICIPIOS MATAGALPA Y JINOTEGA.
SERIE MENSUAL, 2018 ...............................................................................................................................................209
III.2.3 PRODUCCIÓN DE AGUA POTABLE POR GERENCIAS Y DELEGACIONES DEPARTAMENTALES. SERIE
MENSUAL, 2018 ...........................................................................................................................................................210
III.2.4 CONSUMO DE AGUA POTABLE POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES, SEGÚN CATEGORÍAS
ECONÓMICAS. SERIE MENSUAL, 2018 .....................................................................................................................211
III.2.5 CONSUMO DE AGUA POTABLE POR DELEGACIONES DEPARTAMENTALES. SERIE MENSUAL, 2018 .............213
III.2.6 FACTURACIÓN DE AGUA POTABLE POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES, SEGÚN CATEGORÍAS
ECONÓMICAS. SERIE MENSUAL, 2018 .....................................................................................................................214
III.2.7 FACTURACIÓN DE AGUA POTABLE POR DELEGACIONES DEPARTAMENTALES. SERIE MENSUAL, 2018 ......216

INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO | xvii


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018
2014
III.2.8 VOLUMEN DE PRODUCCIÓN POR DELEGACIONES DEPARTAMENTALES, SEGÚN CONSUMO Y AGUA
NO CONTABILIZADA. SERIE MENSUAL, 2018 ...........................................................................................................217
III.2.9 VOLUMEN DE PRODUCCIÓN POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES, SEGÚN CONSUMO Y AGUA NO
CONTABILIZADA. SERIE MENSUAL, 2018 .................................................................................................................219
III.2.10 CONEXIONES EXISTENTES DE AGUA POTABLE POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES, SEGÚN
CATEGORÍAS ECONÓMICAS. SERIE MENSUAL, 2018.............................................................................................221
III.2.11 CONEXIONES EXISTENTES DE AGUA POTABLE POR DELEGACIONES DEPARTAMENTALES. SERIE
MENSUAL, 2018 ...........................................................................................................................................................223
III.2.12 CONEXIONES EXISTENTES DE ALCANTARILLADO SANITARIO POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES,
SEGÚN CATEGORÍAS ECONÓMICAS. SERIE MENSUAL, 2018 ...............................................................................224
III.2.13 CONEXIONES EXISTENTES DE ALCANTARILLADO SANITARIO POR DELEGACIONES
DEPARTAMENTALES. SERIE MENSUAL, 2018 .........................................................................................................226

SECCIÓN III.3 TRANSPORTE


III.3.1 PRINCIPALES INDICADORES DE TRANSPORTE, SEGÚN PASAJEROS, CARGA Y UNIDADES DE
OPERACIÓN. SERIE MENSUAL, 2018 ........................................................................................................................229
III.3.2 RED VIAL NACIONAL POR TIPO DE SUPERFICIE, SEGÚN DEPARTAMENTO, 2018 .............................................230
III.3.3 PARQUE VEHICULAR NACIONAL POR TIPO DE VEHÍCULO, SEGÚN DEPARTAMENTO, 2018 ............................231
III.3.4 MOVIMIENTOS DE VUELOS INTERNACIONALES, SEGÚN DESEMBARQUE DE PASAJEROS, CARGA Y
CORREO. SERIE MENSUAL, 2018 ..............................................................................................................................232
III.3.5 MOVIMIENTOS DE VUELOS INTERNACIONALES, SEGÚN EMBARQUE DE PASAJEROS, CARGA Y
CORREO. SERIE MENSUAL, 2018 ..............................................................................................................................233
III.3.6 MOVIMIENTOS EN LA ESTACIÓN DE VUELOS NACIONALES, SEGÚN DESEMBARQUE DE PASAJEROS,
CARGA Y CORREO. SERIE MENSUAL, 2018.............................................................................................................234
III.3.7 MOVIMIENTOS EN LA ESTACIÓN DE VUELOS NACIONALES, SEGÚN EMBARQUE DE PASAJEROS,
CARGA Y CORREO. SERIE MENSUAL, 2018.............................................................................................................236
III.3.8 TRÁFICO ACUÁTICO DE PASAJEROS NACIONALES, SEGÚN PUERTO LACUSTRE. SERIE MENSUAL,
2018...............................................................................................................................................................................238
III.3.9 TRÁFICO ACUÁTICO DE CARGA NACIONAL, SEGÚN DESEMBARQUE EN PUERTOS. SERIE MENSUAL,
2018 ..............................................................................................................................................................................239
III.3.10 TRÁFICO ACUÁTICO DE CARGA NACIONAL, SEGÚN EMBARQUE EN PUERTOS. SERIE MENSUAL, 2018 .......240
III.3.11 AEROPUERTOS POR SUPERFICIE DE PISTA Y UBICACIÓN, 2018 ........................................................................241

SECCIÓN III.4 TURISMO


III.4.1 TURISTAS QUE INGRESARON A NICARAGUA DE DISTINTAS REGIONES DE PROCEDENCIA Y MODO
DE TRANSPORTE. SERIE MENSUAL, 2018 ...............................................................................................................245
III.4.2 SALIDAS DE NICARAGÜENSES AL EXTERIOR POR REGIÓN GEOGRÁFICA. SERIE MENSUAL, 2018 ...............247
III.4.3 MOVIMIENTO MENSUAL DE TURISTAS EN NICARAGUA POR ENTRADAS Y SALIDAS E ÍNDICE DE
RECEPTIVIDAD. SERIE MENSUAL, 2018 ...................................................................................................................248
III.4.4 VISITANTES EN CENTROS TURÍSTICOS. SERIE MENSUAL, 2018 .........................................................................249
III.4.5 GASTO PER CÁPITA EN DÓLARES DE LOS TURISTAS INGRESADOS A NICARAGUA. SERIE MENSUAL,
2018 ..............................................................................................................................................................................250
III.4.6 OFERTA TURÍSTICA DE ALOJAMIENTO, SEGÚN DEPARTAMENTOS DEL PAÍS, 2018 .........................................251
III.4.7 CATEGORÍA DE LOS ESTABLECIMIENTOS QUE CONFORMAN LA OFERTA TURÍSTICA DE
ALOJAMIENTO, SEGÚN DEPARTAMENTO, 2018 ......................................................................................................252
GRÁFICO III. 4.1 SALDO NETO DE MOVIMIENTO TURÍSTICO, SEGÚN MES, 2018 .............................................................248
GRÁFICO III. 4.2 VISITANTES EN CENTROS TURÍSTICOS, 2018 ..........................................................................................249
GRÁFICO III. 4.3 COMPARATIVO DEL GASTO PER CÁPITA DE LOS TURISTAS, SEGÚN TRIMESTRE, 2017-2018 ........250

xviii | INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018

IV. MÓDULO MACROECONOMÍA

SECCIÓN IV.1. PRODUCTO INTERNO BRUTO


IV.1.1 PRODUCTO INTERNO BRUTO: ENFOQUE DE LA PRODUCCIÓN, 2017 - 2018
MILLONES DE CÓRDOBAS DE 2006 ................................................................................................................................257
IV.1.2 PRODUCTO INTERNO BRUTO: ENFOQUE DEL GASTO, 2017 - 2018
MILLONES DE CÓRDOBAS DE 2006 ................................................................................................................................258
IV.1.3 PRODUCTO INTERNO BRUTO: ENFOQUE DE LA PRODUCCIÓN, 2018
MILLONES DE CÓRDOBAS ...............................................................................................................................................259
IV.1.4 PRODUCTO INTERNO BRUTO: ENFOQUE DEL GASTO, 2018
MILLONES DE CÓRDOBAS ...............................................................................................................................................260
IV.1.5 VALOR AGREGADO: AGROPECUARIO, SILVICULTURA, PESCA Y MINERÍA, 2017 – 2018
MILLONES DE CÓRDOBAS DE 2006 ................................................................................................................................261
IV.1.6 VALOR BRUTO DE PRODUCCIÓN: PECUARIO, PESCA Y MINERÍA, 2017 - 2018
MILLONES DE CÓRDOBAS DE 2006 ................................................................................................................................262

SECCIÓN IV.2. FINANZAS PÚBLICAS


IV.2.1 OPERACIONES DEL GOBIERNO GENERAL, 2018 ..........................................................................................................265
IV.2.2 INGRESOS DEL GOBIERNO CENTRAL, 2018..................................................................................................................266
IV.2.3 GASTOS DEL GOBIERNO CENTRAL, 2018......................................................................................................................267
IV.2.4 SECTOR PÚBLICO NO FINANCIERO: OPERACIONES CONSOLIDADAS, 2018............................................................268

SECCIÓN IV.3. COMERCIO EXTERIOR


IV.3.1 BALANCE COMERCIAL, SEGÚN REGIONES, 2018 .........................................................................................................271
IV.3.2 EXPORTACIONES FOB, SEGÚN REGIONES Y PAÍSES, 2018 .......................................................................................272
IV.3.3 IMPORTACIONES CIF, SEGÚN REGIONES Y PAÍSES, 2018..........................................................................................273
IV.3.4 EXPORTACIONES FOB DE MERCANCÍAS, SEGÚN PRODUCTOS PRINCIPALES, 2018 .............................................274
IV.3.5 IMPORTACIONES CIF, SEGÚN USO O DESTINO ECONÓMICO, 2018 ..........................................................................276
IV.3.6 BALANZA DE PAGOS, 2018 ..............................................................................................................................................277
IV.3.7 SALDO DE DEUDA PÚBLICA EXTERNA, SEGÚN DEUDOR Y ACREEDOR, 2018.........................................................278

SECCIÓN IV.4. TIPO DE CAMBIO


IV.4.1 TIPO DE CAMBIO PROMEDIO, POR MERCADO FINANCIERO Y BRECHAS. SERIE MENSUAL, 2018 ........................281

SECCIÓN IV.5. MONETARIO


IV.5.1 BALANCE MONETARIO DEL SISTEMA FINANCIERO NACIONAL, 2018 ........................................................................285
IV.5.2 SISTEMA FINANCIERO: TASAS DE INTERÉS, 2018 .......................................................................................................286
IV.5.3 BALANCE MONETARIO: OTRAS SOCIEDADES DE DEPÓSITOS, 2018 ........................................................................287
IV.5.4 SOCIEDADES DE DEPÓSITO: DESEMBOLSOS Y RECUPERACIONES, 2018 ..............................................................288
IV.5.5 BALANCE MONETARIO DEL BANCO CENTRAL DE NICARAGUA, 2018 .......................................................................289
IV.5.6 TRANSACCIONES BURSÁTILES DE LA BOLSA DE VALORES DE NICARAGUA, POR TIPO DE MERCADO Y
EMISIÓN. SERIE MENSUAL, 2018 ....................................................................................................................................290

SECCIÓN IV.6. TRIBUTOS


IV.6.1 RECAUDACIÓN NOMINAL GLOBAL, SEGÚN RENTAS EN DEPARTAMENTOS. SERIE MENSUAL, 2018 ...................293
IV.6.2 RECAUDACIÓN POR TAMAÑO DE CONTRIBUYENTES, SEGÚN SECTORES ECONÓMICOS, 2018..........................294
IV.6.3 RECAUDACIÓN POR SECTORES ECONÓMICOS. SERIE MENSUAL, 2018..................................................................295
IV.6.4 RECAUDACIÓN DE LAS PRINCIPALES LÍNEAS DE IMPUESTOS, SEGÚN SECTORES ECONÓMICOS, 2018 ..........296
IV.6.5 RECAUDACIÓN NOMINAL, SEGÚN TIPO DE IMPUESTO. SERIE MENSUAL, 2018 ......................................................297
IV.6.6 RECAUDACIÓN NOMINAL POR RENTAS EN DEPARTAMENTOS, SEGÚN TIPO DE IMPUESTOS, 2018 ...................298

INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO | xix


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018
2014

SECCIÓN IV.7. SISTEMA FINANCIERO


IV.7.1 SISTEMA BANCARIO Y FINANCIERAS (CONSOLIDADO). BALANCE GENERAL CONDENSADO
DEL 1º DE ENERO AL 31 DE DICIEMBRE, 2018 ..............................................................................................................303
IV.7.2 SISTEMA BANCARIO Y FINANCIERAS (CONSOLIDADO). ESTADO DE RESULTADO ACUMULADO
DEL 1º DE ENERO AL 31 DE DICIEMBRE, 2018 ..............................................................................................................305

SECCIÓN IV.8. COOPERACIÓN EXTERNA


IV.8.1 COOPERACIÓN EXTERNA DESEMBOLSADA, SEGÚN DONACIONES Y PRÉSTAMOS, 2018 ....................................309
IV.8.2 COOPERACIÓN EXTERNA DESEMBOLSADA, DONACIONES Y PRÉSTAMOS,
SEGÚN MODALIDAD Y FUENTE, 2018.............................................................................................................................310
IV.8.3 COOPERACIÓN EXTERNA DESEMBOLSADA, DONACIONES Y PRÉSTAMOS,
SEGÚN SECTOR Y SUBSECTOR, 2018 ...........................................................................................................................311
GRÁFICO IV.8.1 COOPERACIÓN EXTERNA DESEMBOLSADA POR SECTOR ECONÓMICO, 2018 .....................................312

V. MÓDULO ECONOMÍA REAL

SECCIÓN V.1. AGRICULTURA


V.1.1 VALOR BRUTO DE PRODUCCIÓN, SEGÚN SECTOR AGRÍCOLA Y CULTIVOS, 2018 .................................................317
V.1.2 ÁREA COSECHADA, PRODUCCIÓN Y RENDIMIENTO DE CULTIVOS AGROEXPORTABLES, 2017 – 2018 ..............318
V.1.3 ÁREA COSECHADA, PRODUCCIÓN Y RENDIMIENTO DE CULTIVOS DE GRANOS BÁSICOS, 2017 – 2018 .............319

SECCIÓN V.2. PECUARIO


V.2.1 MATANZA DE GANADO VACUNO INDUSTRIAL Y MUNICIPAL. SERIE MENSUAL, 2018 .............................................323
V.2.2 EXPORTACIONES DE GANADO EN PIE. SERIE MENSUAL, 2018 .................................................................................324
V.2.3 ACOPIO DE LECHE Y PRODUCCIÓN DE LECHE PASTEURIZADA. SERIE MENSUAL, 2018 ......................................325
V.2.4 MATANZA DE AVES Y PRODUCCIÓN DE HUEVOS. SERIE MENSUAL, 2018 ...............................................................326

SECCIÓN V.3. PESCA Y ACUICULTURA


V.3.1 VOLUMEN DE PRODUCCIÓN DE PRODUCTOS DEL MAR Y AGUAS CONTINENTALES. SERIE MENSUAL, 2018....329
V.3.2 EXPORTACIÓN DE PRODUCTOS PESQUEROS Y ACUÍCOLAS, POR VOLUMEN, VALOR Y PRECIO. SERIE
MENSUAL, 2018 .................................................................................................................................................................330
V.3.3 OPERATIVIDAD DE LA FLOTA PESQUERA INDUSTRIAL. SERIE MENSUAL, 2018 ......................................................332

SECCIÓN V.4. FORESTAL


V.4.1 VOLUMEN DE MADERA EN ROLLO AUTORIZADO POR TIPO DE PERMISO, SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018 .....335
V.4.2 INGRESOS FORESTALES POR TIPO, SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018 .....................................................................336
V.4.3 INDUSTRIAS FORESTALES CON PERMISO DE OPERACIÓN, SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018 .............................337
V.4.4 PERMISOS DOMÉSTICOS Y VOLUMEN DE LEÑA Y CARBÓN AUTORIZADOS,
SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018 ....................................................................................................................................338

SECCIÓN V.5. INDUSTRIA


V.5.1 VALOR AGREGADO DE LA INDUSTRIA MANUFACTURERA, SEGÚN RAMA DE ACTIVIDAD, 2018
MILLONES DE CÓRDOBAS DE 2006 ................................................................................................................................341
V.5.2 VALOR BRUTO DE PRODUCCIÓN DE LA INDUSTRIA MANUFACTURERA, SEGÚN RAMA DE ACTIVIDAD, 2018.
MILLONES DE CÓRDOBAS DE 2006 ................................................................................................................................342
V.5.3 ÍNDICES DE VOLUMEN DE BIENES INDUSTRIALES DE LA INDUSTRIA MANUFACTURERA, SEGÚN RAMA Y
PRODUCTO. SERIE MENSUAL, 2018 ...............................................................................................................................343

xx | INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018

V.5.4 PRODUCCIÓN DE LOS PRINCIPALES DERIVADOS DEL PETRÓLEO. SERIE MENSUAL, 2018..................................344
V.5.5 CONSUMO DE LOS PRINCIPALES DERIVADOS DEL PETRÓLEO. SERIE MENSUAL, 2018 .......................................345
V.5.6 CONSUMO NACIONAL DE LOS PRINCIPALES DERIVADOS DEL PETRÓLEO, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDAD
ECONÓMICA, 2018 ............................................................................................................................................................346

SECCIÓN V.6. MINERÍA


V.6.1 VOLUMEN DE PRODUCCIÓN FÍSICA DE LA MINERÍA METÁLICA Y NO METÁLICA. SERIE MENSUAL, 2018 ...........349
V.6.2 INVERSIÓN E INGRESOS DE LA MINERÍA, SEGÚN SUBSECTOR, 2018 ......................................................................350
V.6.3 EMPLEOS DIRECTOS EN SUBSECTORES METÁLICO Y NO METÁLICO, POR SEXO. SERIE MENSUAL, 2018 .......351
V.6.4 EMPLEOS DIRECTOS, POR NÚMERO DE EMPRESAS, SEGÚN SUBSECTOR Y TAMAÑO DE LA EMPRESA
MINERA, 2018 ....................................................................................................................................................................352
V.6.5 EXPORTACIONES FOB DE LA MINERÍA METÁLICA, SEGÚN ORO Y PLATA, 2018 .....................................................353
GRÁFICO V.6.1 PORCENTAJE DE INVERSIÓN MINERA, SEGÚN SUBSECTOR, 2018 .........................................................350
GRÁFICO V.6.2 PORCENTAJE DE INGRESOS GENERADOS EN LA MINERÍA, SEGÚN SUBSECTOR, 2018 ......................350
GRÁFICO V.6.3 PORCENTAJE DE EMPLEOS EN LA MINERÍA, SEGÚN SUBSECTOR, 2018 ...............................................352
GRÁFICO V.6.4 PORCENTAJE DE EMPRESAS MINERAS, SEGÚN SUBSECTOR, 2018 ......................................................352

SECCIÓN V.7. ZONAS FRANCAS


V.7.1 CONSOLIDADO DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN ACTIVIDAD INDUSTRIAL, 2018 ...........................................................357
V.7.2 CONSOLIDADO DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN PAÍS DE ORIGEN DE LA INVERSIÓN, 2018 ......................................358
V.7.3 CONSOLIDADO DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN UBICACIÓN GEOGRÁFICA DEPARTAMENTAL, 2018 .......................359
V.7.4 EMPRESAS DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN ACTIVIDAD INDUSTRIAL, 2018..................................................................360
V.7.5 EMPRESAS DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN PAÍS DE ORIGEN DE LA INVERSIÓN, 2018..............................................361
V.7.6 EMPRESAS DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018 ...........................................................................362
V.7.7 EMPLEOS DIRECTOS DE ZONAS FRANCAS POR SEXO. SERIE MENSUAL, 2018 .......................................................363
V.7.8. EMPLEOS DE ZONAS FRANCAS POR SEXO, SEGÚN ACTIVIDAD INDUSTRIAL, UBICACIÓN GEOGRÁFICA Y
PAÍS DE ORIGEN DE LA INVERSIÓN, 2018 .....................................................................................................................364
GRÁFICO V.7.1 EXPORTACIONES, IMPORTACIONES Y VALOR AGREGADO DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN
ACTIVIDAD INDUSTRIAL, 2018 .......................................................................................................................357
GRÁFICO V.7.2 EXPORTACIONES, IMPORTACIONES Y VALOR AGREGADO DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN PAÍS
DE ORIGEN DE LA INVERSIÓN, 2018 ............................................................................................................358
GRÁFICO V.7.3 EXPORTACIONES, IMPORTACIONES Y VALOR AGREGADO DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN
UBICACIÓN GEOGRÁFICA, 2018 ...................................................................................................................359
GRÁFICO V.7.4 PORCENTAJE DE EMPRESAS DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN ACTIVIDAD INDUSTRIAL, 2018 ...............360
GRÁFICO V.7.5 PORCENTAJE DE EMPRESAS DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN ORIGEN DE LA INVERSIÓN, 2018...........361
GRÁFICO V.7.6 PORCENTAJE DE EMPRESAS DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018 ........................362
GRÁFICO V.7.7 EMPLEOS DE ZONAS FRANCAS, POR SEXO, 2018 .....................................................................................363

VI. MÓDULO PRECIOS

SECCIÓN VI.1. ÍNDICE DE PRECIOS


VI.1.1 ÍNDICE DE PRECIOS AL CONSUMIDOR NACIONAL, POR CAPÍTULOS. SERIE MENSUAL, 2018...............................369
VI.1.2 ÍNDICE DE PRECIOS AL CONSUMIDOR DE LA CIUDAD DE MANAGUA, POR CAPÍTULOS
SERIE MENSUAL, 2018 .....................................................................................................................................................370
VI.1.3 ÍNDICE DE PRECIOS AL CONSUMIDOR RESTO DEL PAÍS, POR CAPÍTULOS. SERIE MENSUAL, 2018 ...................371

INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO | xxi


INIDE ANUARIO ESTADÍSTICO 2018
2014
SECCIÓN VI.2. COSTO DE CANASTA BÁSICA
VI.2.1 COSTO DE LA CANASTA BÁSICA DE 53 PRODUCTOS, PARA LA CIUDAD DE MANAGUA, POR CAPÍTULOS
SERIE MENSUAL, 2018 .....................................................................................................................................................375
VI.2.2 PRECIO Y COSTO DE LOS 53 PRODUCTOS DE LA CANASTA BÁSICA, PARA LA CIUDAD DE MANAGUA,
SEGÚN CAPÍTULOS. SERIE MENSUAL, 2018 .................................................................................................................376

GLOSARIO
MÓDULO GEOGRÁFICO ............................................................................................................................................. 383

MÓDULO SOCIAL ........................................................................................................................................................ 385

MÓDULO INFRAESTRUCTURA .................................................................................................................................. 397

MÓDULO MACROECONOMÍA .................................................................................................................................... 402

MÓDULO ECONOMÍA REAL ....................................................................................................................................... 405

MÓDULO PRECIOS ..................................................................................................................................................... 406

FUENTES DEL GLOSARIO ......................................................................................................................................... 407

xxii | INSTITUTO NACIONAL DE INFORMACIÓN DE DESARROLLO


I. Módulo Geográfico

GUARDABARRANCO
Ave Nacional de Nicaragua
Nombre científico: Eumomota Superciliosa

Es una colorida ave, de tamaño pequeño, tiene alas


cortas, redondas, con cola larga rematada por dos plumas
azules en forma de raquetas. Se alimentan principalmente
de insectos y frutas. La nidificación se realiza en una
madriguera excavada por la pareja o en cuevas o nichos
naturales, en áreas calizas. Pueden ser vistos en los
bosques de Nicaragua y ocasionalmente en la ciudad.
Representa con gran elegancia al país, es declarada ave
nacional de Nicaragua por Decreto No. 1891, publicado en
La Gaceta, Diario Oficial No. 194, del 27 de agosto de
1971.
Sección I .1
Territ orio
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.1.1 POSICIÓN GEOGRÁFICA, LÍMITES DEL TERRITORIO CONTINENTAL


Y COMPOSICIÓN DE LA SUPERFICIE DEL TERRITORIO
DE NICARAGUA, 2018

Posición geográfica

Latitud: Entre los 10º y 15º 45´ Norte

Longitud: Entre los 79º 30´ y 88º Oeste

Límites del territorio continental Longitud

Norte: República de Honduras 530 kms.

 Geográfico
co
Sur: República de Costa Rica 313 kms.

Este: Mar caribe 509 kms.

Oeste: Océano pacífico 325 kms.

Composición de la superficie total del territorio de Nicaragua Extensión km 2

Superficie del territorio de tierra firme (excluye islas): 119,822.14

Superficie del territorio insular: 517.40

Islas en los Lagos 373.40


Islas en Océano Pacífico 51.70
Islas en Mar Caribe 92.30

Extensión del territorio (tierra firme): 120,339.54

Extensión de lagos y lagunas: 10,033.93

Superficie total de Nicaragua: 130,373.47

Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Ordenamiento Territorial.

SSección
ió Territorio
T it i | 1
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.1.2 EXTENSIÓN TERRITORIAL, POSICIÓN GEOGRÁFICA Y ALTITUD SOBRE EL NIVEL DEL MAR,
SEGÚN ZONAS, DEPARTAMENTOS, MUNICIPIOS Y CABECERAS MUNICIPALES, 2018

Zonas/departamentos Cabeceras Extensión Posición geográfica Altitud sobre


/municipios municipales territorial Latitud norte Longitud oeste nivel del mar (m)
La República 120,339.54
Zona del Pacífico 18,319.23
Chinandega 4,822.42
Chinandega Chinandega 686.61 12°37´ 87°07´ 70.42
Chichigalpa Chichigalpa 222.54 12°34´ 87°01´ 85.45
Cinco Pinos Cinco Pinos 60.38 13°13´ 86°52´ 400.00
Corinto Corinto 70.67 12°29´ 87°10´ 2.44
El Realejo El Realejo 104.54 12°32´ 87°10´ 7.50
El Viejo El Viejo 1,274.91 12°40´ 87°10´ 43.00
Posoltega Posoltega 149.04 12°33´ 86°59´ 70.55
Puerto Morazán Tonalá 517.34 12°46´ 87°08´ 10.00
San Francisco del Norte San Francisco del Norte 120.31 13°12´ 86°46´ 396.00
San Pedro del Norte San Pedro del Norte 71.50 13°16´ 86°52´ 500.00
Santo Tomás del Norte Santo Tomás del Norte 39.99 13°11´ 86°55´ 180.00
 Geográfico
co

Somotillo Somotillo 724.71 13°02´ 86°54´ 40.67


Villanueva Villanueva 779.88 12°58´ 86°49´ 60.00
León 5,138.03
León León 820.19 12°26´ 86°53´ 109.21
Achuapa Achuapa 416.24 13°03´ 86°35´ 330.90
El Jicaral El Jicaral 431.48 12°43´ 86°22´ 115.72
El Sauce El Sauce 692.97 12°53´ 86°32´ 163.00
La Paz Centro La Paz Centro 691.57 12°20´ 86°40´ 67.18
Larreynaga Malpaisillo 780.22 12°40´ 86°34´ 92.28
Nagarote Nagarote 598.39 12°15´ 86°33´ 75.69
Quezalguaque Quezalguaque 85.70 12°30´ 86°54´ 90.00
Santa Rosa del Peñón Santa Rosa del Peñón 227.60 12°48´ 86°22´ 180.00
Telica Telica 393.67 12°31´ 86°51´ 119.00
Managua 3,465.1
Managua Managua 267.17 12°09´ 86°16´ 82.97
Ciudad Sandino Ciudad Sandino 51.11 12°10´ 86°21´ 90.00
El Crucero El Crucero 225.72 11°59´ 86°18´ 860.00
Mateare Mateare 297.40 12°14´ 86°25´ 50.00
San Francisco Libre San Francisco Libre 668.30 12°30´ 85°18´ 40.00
San Rafael del Sur San Rafael del Sur 357.30 11°50´ 86°26´ 123.13
Ticuantepe Ticuantepe 60.79 12°01´ 86°12´ 290.00
Tipitapa Tipitapa 975.30 12°11´ 86°05´ 50.44
Villa El Carmen Villa El Carmen 562.01 11°58´ 86°30´ 100.00
Masaya 610.78
Masaya Masaya 146.62 11°58´ 86°05´ 234.00
Catarina Catarina 11.49 11°54´ 86°04´ 520.36
La Concepción La Concepción 65.67 11°56´ 86°11´ 460.00
Masatepe Masatepe 59.40 11°55´ 86°08´ 455.41
Nandasmo Nandasmo 17.63 11°55´ 86°07´ 400.00
Nindirí Nindirí 142.91 12°00´ 86°07´ 220.00
Niquinohomo Niquinohomo 31.69 11°54´ 86°05´ 440.00
San Juan de Oriente San Juan de Oriente 9.20 11°54´ 86°04´ 495.16
Tisma Tisma 126.17 12°04´ 86°01´ 50.00
Continúa…/…

SSección
ió TTerritorio
it i | 2
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.1.2 EXTENSIÓN TERRITORIAL, POSICIÓN GEOGRÁFICA Y ALTITUD SOBRE EL NIVEL DEL MAR,
SEGÚN ZONAS, DEPARTAMENTOS, MUNICIPIOS Y CABECERAS MUNICIPALES, 2018

Zonas/departamentos Cabeceras Extensión Posición geográfica Altitud sobre


/municipios municipales territorial Latitud norte Longitud oeste nivel del mar (m)
La República 120,339.54
Granada 1,039.68
Granada Granada 592.07 11°55´ 86°57´ 60.00
Diriá Diriá 25.52 11°53´ 86°03´ 364.26
Diriomo Diriomo 50.08 11°52´ 86°03´ 344.63
Nandaime Nandaime 372.01 11°45´ 86°03´ 140.00
Carazo 1,081.40
Jinotepe Jinotepe 280.52 11°51´ 86°12´ 569.10
Diriamba Diriamba 348.88 11°51´ 86°14´ 580.13
Dolores Dolores 2.62 11°51´ 86°13´ 583.10
El Rosario El Rosario 14.08 11°50´ 86°10´ 470.00
La Conquista La Conquista 88.38 11°44´ 86°11´ 180.00
La Paz de Carazo La Paz de Carazo 15.51 11°49´ 86°07´ 396.00

 Geográfico
co
San Marcos San Marcos 118.11 11°54´ 86°12´ 552.40
Santa Teresa Santa Teresa 213.30 11°48´ 86°09´ 400.00
Rivas 2,161.82
Rivas Rivas 280.54 11°26´ 85°49´ 57.77
Altagracia Altagracia 211.21 11°34´ 85°34´ 70.00
Belén Belén 246.26 11°30´ 85°53´ 80.00
Buenos Aires Buenos Aires 75.22 11°28´ 85°49´ 53.00
Cárdenas Cárdenas 226.63 11°11´ 85°30´ 40.00
Moyogalpa Moyogalpa 65.96 11°32´ 85°41´ 60.00
Potosí Potosí 143.59 11°29´ 85°51´ 63.00
San Jorge San Jorge 24.83 11°27´ 85°48´ 50.00
San Juan del Sur San Juan del Sur 411.05 11°15´ 85°52´ 3.58
Tola Tola 476.53 11°26´ 85°56´ 40.00
Zona Central y Norte 41,654.31
Boaco 4,176.68
Boaco Boaco 1,086.81 12°28´ 85°39´ 360.00
Camoapa Camoapa 1,483.29 12°23´ 85°30´ 520.00
San José de los Remates San José de los Remates 280.46 12°35´ 85°45´ 550.00
San Lorenzo San Lorenzo 559.61 12°22´ 85°40´ 340.00
Santa Lucía Santa Lucía 120.78 12°32´ 85°42´ 560.00
Teustepe Teustepe 645.73 12°25´ 85°48´ 145.36
Chontales 6,481.27
Juigalpa Juigalpa 726.75 12°06´ 85°22´ 116.85
Acoyapa Acoyapa 1,381.79 11°58´ 85°10´ 99.90
Comalapa Comalapa 643.86 12°17´ 85°30´ 270.00
La Libertad La Libertad 774.55 12°12´ 85°10´ 498.85
San Pedro de Lóvago San Pedro de Lóvago 466.50 12°07´ 85°07´ 340.00
Santo Domingo Santo Domingo 681.71 12°15´ 85°04´ 503.63
Santo Tomás Santo Tomás 546.60 12°04´ 85°05´ 410.80
Villa Sandino Villa Sandino 676.51 12°02´ 84°59´ 306.27
El Coral El Coral 306.00 11º55´ 84º39´ 180.00
San Francisco de Cuapa Cuapa 277.00 12º16´ 85º23´ 320.00
Continúa…/…

SSección
ió Territorio
T it i | 3
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.1.2 EXTENSIÓN TERRITORIAL, POSICIÓN GEOGRÁFICA Y ALTITUD SOBRE EL NIVEL DEL MAR,
SEGÚN ZONAS, DEPARTAMENTOS, MUNICIPIOS Y CABECERAS MUNICIPALES, 2018

Zonas/departamentos Cabeceras Extensión Posición geográfica Altitud sobre


/municipios municipales territorial Latitud norte Longitud oeste nivel del mar (m)
La República 120,339.54
Estelí 2,229.69
Estelí Estelí 795.67 13°05´ 86°21´ 843.97
Condega Condega 370.84 13°21´ 86°23´ 560.91
La Trinidad La Trinidad 269.99 12°58´ 86°14´ 601.26
Pueblo Nuevo Pueblo Nuevo 202.62 13°22´ 86°29´ 606.26
San Juan de Limay San Juan de Limay 427.57 13°10´ 86°36´ 281.34
San Nicolás San Nicolás 163.00 12°55´ 86°21´ 985.00
Jinotega 9,222.40
Jinotega Jinotega 880.34 13°05´ 86°00´ 1,003.87
El Cuá El Cuá 636.91 13°22´ 85°40´ 600.00
La Concordia La Concordia 151.02 13°11´ 86°10´ 899.11
San José de Bocay San José de Bocay 3,990.40 13°32´ 85°32´ 300.00
 Geográfico
co

San Rafael del Norte San Rafael del Norte 232.84 13°12´ 86°06´ 1,078.68
San Sebastián de Yalí San Sebastián de Yalí 400.86 13°18´ 86°11´ 851.24
Santa María de Pantasma Las Praderas 559.95 13°21´ 85°56´ 420.00
Wiwilí de Jinotega Wiwilí de Jinotega 2,370.08 13°37´ 85°49´ 295.53
Madriz 1,708.23
Somoto Somoto 466.18 13°29´ 86°35´ 700.00
Las Sabanas Las Sabanas 64.54 13°20´ 86°37´ 1,260.00
Palacagüina Palacagüina 156.53 13°27´ 86°24´ 560.00
San José de Cusmapa San José de Cusmapa 129.92 13°17´ 86°39´ 1,280.00
San Juan de Río Coco San Juan de Río Coco 181.65 13°32´ 86°10´ 840.00
San Lucas San Lucas 152.08 13°24´ 86°36´ 790.00
Telpaneca Telpaneca 353.28 13°31´ 86°17´ 500.00
Totogalpa Totogalpa 133.13 13°33´ 86°29´ 660.80
Yalagüina Yalagüina 70.92 13°29´ 86°30´ 694.08
Matagalpa 6,803.86
Matagalpa Matagalpa 619.36 12°55´ 85°55´ 681.84
Ciudad Darío Ciudad Darío 735.31 12°43´ 86°07´ 432.70
Esquipulas Esquipulas 218.58 12°40´ 85°47´ 520.00
Matiguás Matiguás 1,532.25 12°50´ 85°27´ 297.08
Muy Muy Muy Muy 375.06 12°45´ 85°37´ 337.00
Rancho Grande Rancho Grande 598.23 13°14´ 85°33´ 600.00
Río Blanco Río Blanco 662.51 12°56´ 85°13´ 269.18
San Dionisio San Dionisio 165.50 12°45´ 85°51´ 380.00
San Isidro San Isidro 282.70 12°55´ 86°11´ 477.93
San Ramón San Ramón 424.00 12°55´ 85°50´ 640.93
Sébaco Sébaco 289.81 12°51´ 86°06´ 469.67
Terrabona Terrabona 248.89 12°43´ 85°58´ 540.00
El Tuma La Dalia La Dalia 651.66 13°08´ 85°44´ 720.00
Continúa…/…

SSección
ió TTerritorio
it i | 4
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.1.2 EXTENSIÓN TERRITORIAL, POSICIÓN GEOGRÁFICA Y ALTITUD SOBRE EL NIVEL DEL MAR,
SEGÚN ZONAS, DEPARTAMENTOS, MUNICIPIOS Y CABECERAS MUNICIPALES, 2018

Conclusión
Conclusión
Zonas/departamentos Cabeceras Extensión Posición geográfica Altitud sobre
/municipios municipales territorial Latitud norte Longitud oeste nivel del mar (m)
La República 120,339.54
Nueva Segovia 3,491.28
Ocotal Ocotal 85.23 13°38´ 86°28´ 605.59
Ciudad Antigua Ciudad Antigua 147.22 13°38´ 86°18´ 640.00
Dipilto Dipilto 104.90 13°43´ 86°30´ 882.00
El Jícaro El Jícaro 428.78 13°43´ 86°08´ 580.00
Jalapa Jalapa 686.88 13°55´ 86°07´ 679.63
Macuelizo Macuelizo 254.59 13°39´ 86°36´ 700.00
Mozonte Mozonte 218.00 13°39´ 86°26´ 693.00
Murra Murra 429.13 13°45´ 86°01´ 750.00
Quilalí Quilalí 345.02 13°34´ 86°01´ 430.65
San Fernando San Fernando 236.00 13°40´ 86°19´ 729.14
Wiwilí de Nueva Segovia Wiwilí 398.00 13°37´ 86°49´ 300.00

 Geográfico
co
Santa María Santa María 157.53 13°44´ 86°42´ 770.00
Río San Juan 7,540.90
San Carlos San Carlos 1,444.80 11°07´ 84°46´ 39.00
El Almendro El Almendro 1,009.01 11°40´ 84°42´ 190.00
El Castillo Boca de Sábalos 1,654.81 11°02´ 84°28´ 50.00
Morrito Morrito 678.94 11°37´ 85°04´ 45.00
San Juan de Nicaragua Greytown 1,656.75 10°55´ 83°42´ 5.00
San Miguelito San Miguelito 1,096.59 11°24´ 84°54´ 44.00
Zona del Caribe 60,366.00
Región Autónoma Costa Caribe Norte 33,105.98
Puerto Cabezas Bilwi 5,984.81 14°01´ 82°23´ 10.00
Bonanza Bonanza 1,897.94 14°01´ 84°35´ 180.00
Mulukukú Mulukukú 1,904.53 13°10´ 84°57´ 80.00
Prinzapolka Prinzapolka 7,020.48 13°24´ 83°33´ 5.00
Rosita Rosita 2,205.42 13°55´ 84°24´ 60.00
Siuna Siuna 3,421.58 13°44´ 84°46´ 200.00
Waslala Waslala 1,329.51 13°20´ 85°22´ 420.00
Waspán Waspán 9,341.71 14°44´ 83°58´ 30.00
Región Autónoma Costa Caribe Sur 27,260.02
Bluefields Bluefields 4,774.75 12°00´ 83°45´ 20.00
Corn Island Corn Island 9.00 12°10´ 83°03´ 4.00
Desembocadura de Río Grande Karawala 1,738.29 12º55´ 83º34´ 5.00
El Rama El Rama 3,752.90 12°09´ 84°13´ 9.71
El Tortuguero El Tortuguero 3,403.07 12º49´ 84º12´ 20.00
Kukrahill Kukrahill 1,193.23 12°14´ 83°45´ 50.00
La Cruz de Río Grande La Cruz de Río Grande 3,448.52 13°06´ 84°11´ 19.06
Laguna de Perlas Laguna de Perlas 1,963.43 12°20´ 83°40´ 3.00
Muelle de los Bueyes Muelle de los Bueyes 1,379.77 12°04´ 84°32´ 99.69
Nueva Guinea Nueva Guinea 2,677.46 11°41´ 84°27´ 210.22
El Ayote El Ayote 831.00 12°30´ 84°49´ 130.00
Paiwas Bocana de Paiwas 2,088.60 12°47´ 85°07´ 145.88
Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Ordenamiento Territorial.

SSección
ió Territorio
T it i | 5
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.1.3 PRINCIPALES LAGOS Y LAGUNAS POR DEPARTAMENTOS


Y SUPERFICIE, SEGÚN NOMBRE, 2018

Nombre Departamento Superficie en km 2

Total Lagos y Lagunas 10,033.93

Lagos: 9,236.90 a/
8,863.50 b/

Lago Cocibolca Granada, Rivas, Río San Juan, 8,138.10 a/


Chontales y Boaco 7,766.80 b/

Lago Xolotlán Managua y León 1,052.90 a/


1,050.80 b/

Lago de Apanás Jinotega 45.90


 Geográfico
co

Lagunas: 1,170.43

Cosigüina Chinandega 1.25


Tisma Masaya 14.11
Mombacho Granada 0.30
Apoyo Granada y Masaya 19.44
Monte Galán León 0.76
Apoyeque Managua 1.93
Nejapa Managua 0.19
Asososca Managua 0.69
Tiscapa Managua 0.13
Xiloá Managua 3.79
Masaya Masaya 8.54
Moyuá Matagalpa 5.08
Bismuna (Wani) RACCN 131.68
Phaara RACCN 91.97
Wouhnta RACCN 93.83
Dakura RACCN 11.75
Karatá RACCN 29.75
Cabo Viejo RACCN 7.63
Leimus RACCN 2.82
Sikapakia RACCN 2.88
Laguna de Perlas RACCS 505.64
Top Lock Lagoon RACCS 31.63
Sonie Lagoon RACCS 26.09
Bahía de Bluefields RACCS 172.73
Ñocrime Rivas 5.60
Maderas Rivas 0.22
a/: Incluyendo islas.
b/: Sin incluir islas.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Recursos Hídricos.

SSección
ió TTerritorio
it i | 6
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.1.4 PRINCIPALES RÍOS POR CUENCA, LONGITUD Y TIPO DE VERTIENTE,


SEGÚN NOMBRE, 2018

Nombre del río Cuenca Longitud en km Tipo de vertiente

Coco 45.0 680.0 MC


Bocay 45.0 115.0 MC
Estelí 45.0 90.0 MC
Jícaro 45.0 56.0 MC
Pantasma 45.0 38.0 MC
Ulang 47.0 92.0 MC
Wawa 49.0 160.0 MC
Likus 49.0 114.0 MC
Wark Wark 49.0 22.0 MC
Kukalaya 51.0 140.0 MC
Layasiksa 51.0 67.0 MC
Usupon 51.0 37.0 MC

 Geográfico
co
Prinzapolka 53.0 245.0 MC
Bambana 53.0 143.0 MC
Waspuk 53.0 115.0 MC
Wilike Grande 53.0 62.0 MC
Uli 53.0 38.0 MC
Grande de Matagalpa 55.0 465.0 MC
Tuma 55.0 180.0 MC
Iyas 55.0 87.0 MC
Lisawe 55.0 68.0 MC
Murra 55.0 55.0 MC
Yaosca 55.0 54.0 MC
Olama 55.0 45.0 MC
Quisaura 55.0 43.0 MC
Paiwas 55.0 35.0 MC
El Bijao 55.0 30.0 MC
Saiz 55.0 30.0 MC
Tapasle 55.0 25.0 MC
Kurinwas 57.0 160.0 MC
Kung Kung 57.0 54.0 MC
Wawashang 59.0 110.0 MC
Patch River 59.0 44.0 MC
Ñari 59.0 26.0 MC
Escondido 61.0 88.0 MC
Mico 61.0 189.0 MC
Siquia 61.0 115.0 MC
Rama 61.0 108.0 MC
Kama 61.0 95.0 MC
Plata 61.0 74.0 MC
Mahogany 61.0 45.0 MC
Caño Negro 61.0 33.0 MC
Continúa…/…

SSección
ió Territorio
T it i | 7
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.1.4 PRINCIPALES RÍOS POR CUENCA, LONGITUD Y TIPO DE VERTIENTE,


SEGÚN NOMBRE, 2018
Conclusión

Nombre del río Cuenca Longitud en km Tipo de vertiente


Kukra 63.0 90.0 MC
Torsuani 63.0 35.0 MC
Punta Gorda 65.0 115.0 MC
Agua Zarca 65.0 38.0 MC
Indio 67.0 70.0 MC
Maíz 67.0 45.0 MC
San Juan 69.0 180.0 MC
San Juanillo 69.0 47.0 MC
Sábalo 69.0 42.0 MC
Viejo 69.0 157.0 LX
Sinecapa 69.0 79.0 LX
Pacora 69.0 30.0 LX
San Antonio 69.0 25.0 LX
Malacatoya 69.0 122.0 LC
 Geográfico
co

Mayales 69.0 80.0 LC


Ojocuapa 69.0 75.0 LC
Oyate 69.0 70.0 LC
Tepenaguazapa 69.0 62.0 LC
Tule 69.0 62.0 LC
Tecolostote 69.0 55.0 LC
Camastro 69.0 52.0 LC
Acoyapa 69.0 45.0 LC
Las Lajas 69.0 28.0 LC
Ochomogo 69.0 25.0 LC
Gil González 69.0 23.0 LC
Negro 58.0 77.0 OP
Tecomapa 58.0 42.0 OP
Telica 64.0 44.0 OP
Posoltega 64.0 41.0 OP
Atoya 64.0 40.0 OP
Chiquito 64.0 39.0 OP
Tamarindo 66.0 33.0 OP
Citalapa 68.0 43.0 OP
Casares 68.0 39.0 OP
El Carmen 68.0 36.0 OP
Soledad 68.0 28.0 OP
Escalante 68.0 27.0 OP
Brito 70.0 36.0 OP
Nota: La longitud de los ríos está dada de acuerdo al mapa de cuencas.
MC: Mar Caribe.
OP: Océano Pacífico.
LC: Lago Cocibolca.
LX: Lago Xolotlán.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Recursos Hídricos.

SSección
ió TTerritorio
it i | 8
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.1.5 PRINCIPALES CUMBRES POR ALTURA SOBRE EL NIVEL DEL MAR


Y UBICACIÓN EN DEPARTAMENTOS, SEGÚN NOMBRE, 2018

Nombre a/ Departamento
ASNM (metros)

Zona del Pacífico

San Cristóbal 1,745 Chinandega


Concepción 1,610 Rivas
Casitas 1,405 Chinandega
Maderas 1,394 Rivas
Momotombo 1,280 León
El Chonco 1,105 Chinandega
El Ovo 1,050 León
Telica 1,010 León
Las Nubes 928 Managua
Cosigüina 859 Chinandega

 Geográfico
co
Rota 836 León
Santa Clara 834 León
Asososca 818 León
Cerro Negro 675 León
Masaya 635 Masaya

Zona Central

Mogotón 2,107 Nueva Segovia


Jesús 1,785 Nueva Segovia
Macizos de Peñas Blancas 1,745 Jinotega
Tepesomoto 1,739 Madriz
El Aguacatal 1,730 Madriz-Estelí
Kilambé 1,715 Jinotega
Azul 1,701 Jinotega
Chimborazo 1,688 Jinotega
Columpio 1,680 Jinotega
Cuspire 1,675 Jinotega
Saslava 1,651 Jinotega
Diablo 1,640 Jinotega
Arenal 1,637 Madriz-Estelí
Laguna Verde 1,605 Jinotega
Tigre 1,596 Jinotega
Tigre 1,596 Nueva Segovia
Picacho 1,580 Matagalpa
Horno 1,571 Jinotega
Guambuco 1,546 Nueva Segovia
Yalí 1,542 Jinotega
Orocuina 1,535 Madriz
Continúa…/…

SSección
ió Territorio
T it i | 9
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.1.5 PRINCIPALES CUMBRES POR ALTURA SOBRE EL NIVEL DEL MAR


Y UBICACIÓN EN DEPARTAMENTOS, SEGÚN NOMBRE, 2018
Conclusión
Conc lus ión
Nombre a/ Departamento
ASNM (metros)
Esquirín 1,527 Madriz
Bravo 1,525 Matagalpa
Gloria 1,524 Jinotega
Partido 1,508 Matagalpa
Chachagón 1,503 Jinotega
Malacate 1,492 Madriz
La Picona 1,479 Nueva Segovia
Mojón 1,453 Nueva Segovia
Majaste 1,447 Madriz
Peñas Las Torrecillas 1,443 Jinotega-Matagalpa
Buena Vista 1,442 Matagalpa
Silace 1,441 Jinotega
Zopilota 1,440 Matagalpa
 Geográfico
co

Mogote de La Caguasca 1,440 Madriz


Yeluca 1,427 Jinotega-Estelí
Gorrión 1,400 Jinotega
Volcán 1,387 Jinotega
Horcones 1,386 Jinotega
Qirragua 1,338 Matagalpa
Calvario 1,320 Jinotega
Musún 1,312 Matagalpa
Guabule 1,305 Matagalpa
Ventilla 1,242 Nueva Segovia-Jinotega
Santa María 1,210 Matagalpa-Boaco
Alegre 1,184 Boaco
Chachagua 1,140 Nueva Segovia-Jinotega
Asan Rarah 1,132 Jinotega-RACCN
Masigüe 1,008 Boaco
Peña de Tumbé 994 Chontales
Barrabás 992 Jinotega-RACCN
Santa Cruz 942 Jinotega-RACCN

Zona del Caribe

Cola Blanca 968 RACCN


Toro 858 Jinotega-RACCN
Umbra 730 RACCN

a/ : Altura sobre el nivel del mar.


Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Geofísica.

SSección
ió TTerritorio
it i | 10
Sección I .2
Clima
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.2.1 PRECIPITACIÓN PLUVIAL REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Milímetros registrados)
Localización Tipo de Meses
Geográfica Estación Ene Feb Mar Abr May Jun Jul Ago Sep Oct Nov Dic

Zona del Pacífico


CHINANDEGA
Chinandega HMP 2.7 0.0 0.0 8.9 492.6 156.5 35.1 113.7 283.8 669.2 56.9 ND
Corinto HMP 3.7 0.0 0.0 10.4 272.4 177.2 34.7 154.9 192.7 558.0 47.0 0.0
LEÓN
León HMP 0.0 0.0 0.0 3.2 329.7 137.1 30.6 27.3 277.7 633.3 58.8 0.2
MANAGUA
A.C. Sandino HMP 0.4 12.3 0.0 29.8 128.6 121.4 61.1 96.2 126.8 433.0 8.7 4.6
MASAYA
Masaya HMO 2.9 15.6 0.2 69.8 274.7 104.2 0.0 0.0 252.0 382.4 11.5 10.9
Masatepe AG 2.0 20.8 0.0 18.4 317.8 145.5 68.1 119.7 185.9 498.6 22.6 11.6

 Geográfico
co
GRANADA
Nandaime AG 1.4 10.2 0.0 12.2 259.7 216.0 69.6 101.7 124.7 284.5 41.3 21.9
RIVAS
Rivas HMP 15.1 5.8 0.0 0.1 266.5 245.0 137.1 98.1 127.7 343.0 34.8 87.3
Zona Central
CHONTALES
Juigalpa HMP 10.3 18.8 2.1 0.2 303.8 256.6 40.1 102.3 189.0 355.2 21.1 18.2
ESTELÍ
Condega AG 7.3 22.6 2.6 17.4 231.6 152.5 22.6 30.3 111.3 274.5 29.5 12.5
JINOTEGA
Jinotega HMP 22.6 52.7 4.2 7.5 275.9 17.8 35.0 104.9 90.5 417.0 39.8 56.8
MATAGALPA
Muy Muy HMP 39.8 93.6 18.9 7.7 320.1 227.2 126.5 186.4 347.7 424.8 56.6 57.0
San Isidro AG 2.1 6.1 0.0 26.2 206.8 156.7 8.5 43.5 136.4 363.4 12.4 3.3
NUEVA SEGOVIA
Ocotal HMP 0.7 11.2 0.3 53.6 181.1 137.7 41.8 73.6 94.3 326.6 13.7 0.3
RÍO SAN JUAN
San Carlos HMP 118.8 114.7 21.9 47.1 181.1 296.8 430.3 239.7 233.9 339.6 197.7 79.9
Zona del Caribe
RACCN
Puerto Cabezas HMP 215.7 117.6 52.1 18.0 352.7 334.4 220.0 368.2 528.3 243.8 277.6 190.7
RACCS
Bluefields HMP 143.8 244.1 46.0 89.8 284.3 561.0 494.9 714.6 918.5 570.1 442.5 240.1
ND: No disponible.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Meteorología.

Sección Clima | 13
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.2.2 EVAPORACIÓN REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Milímetros registrados)

Localización Tipo de Meses


Geográfica Estación Ene Feb Mar Abr May Jun Jul Ago Sep Oct Nov Dic

Zona del Pacífico


CHINANDEGA
Chinandega HMP 228.1 238.6 294.9 253.4 189.5 149.9 185.4 180.8 157.2 48.6 60.9 ND
Corinto HMP 183.5 218.9 261.9 205.0 188.2 162.9 192.4 188.7 174.8 129.8 163.2 191.9
LEÓN
León HMP 193.6 226.1 292.7 258.1 163.5 148.1 183.0 201.8 145.5 107.4 151.1 195.0
MANAGUA
A.C. Sandino HMP 238.0 232.2 340.6 317.2 209.1 174.2 209.2 204.8 186.4 159.8 191.2 217.6
MASAYA
Masaya HMO ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND
Masatepe AG 197.1 169.1 267.1 267.2 175.5 134.5 174.7 152.9 153.0 113.7 161.5 173.4
 Geográfico
co

GRANADA
Nandaime AG 226.2 235.4 309.8 275.9 169.5 149.1 192.0 177.7 152.7 113.2 169.5 200.9
RIVAS
Rivas HMP 168.7 188.8 236.7 234.3 166.5 119.1 135.0 134.7 128.6 95.5 128.3 152.4
Zona Central
CHONTALES
Juigalpa HMP 179.9 170.1 241.8 241.5 182.4 131.1 178.3 150.4 150.8 128.5 155.7 162.6
ESTELÍ
Condega AG ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND
JINOTEGA
Jinotega HMP 116.2 111.6 180.1 170.4 132.8 34.4 116.7 101.0 110.7 77.8 93.0 107.9
MATAGALPA
Muy Muy HMP 120.3 ND ND ND ND ND ND ND ND ND 91.5 92.6
San Isidro AG 211.9 182.8 257.7 225.1 165.6 122.6 193.4 176.4 170.1 125.2 169.6 186.3
NUEVA SEGOVIA
Ocotal HMP 157.0 175.2 239.2 232.4 176.8 157.3 202.0 171.8 175.5 141.0 138.8 143.9
RÍO SAN JUAN
San Carlos HMP 92.7 109.9 151.8 149.5 131.4 79.8 79.2 82.7 82.1 99.3 76.7 99.6
Zona del Caribe
RACCN
Puerto Cabezas HMP 138.0 162.3 227.3 251.8 166.7 137.0 179.7 161.6 130.0 117.3 119.0 119.6
RACCS
Bluefields HMP 124.7 153.7 184.9 206.7 183.2 111.9 130.3 114.5 119.5 109.4 116.3 133.5
ND: No disponible.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Meteorología.

Sección Clima | 14
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.2.3 TEMPERATURA MEDIA REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Grados centígrados)

Localización Tipo de Meses


Geográfica Estación Ene Feb Mar Abr May Jun Jul Ago Sep Oct Nov Dic

Zona del Pacífico

CHINANDEGA
Chinandega HMP 27.2 27.6 28.6 28.6 27.5 27.4 28.7 27.8 27.0 26.2 27.5 ND
Corinto HMP 26.6 27.9 28.8 28.6 28.2 28.1 29.0 28.4 27.8 27.1 27.9 27.5
LEÓN
León HMP 27.1 27.9 29.0 29.4 27.8 27.4 28.6 28.5 27.2 26.0 27.2 27.0
MANAGUA
A.C. Sandino HMP 26.7 26.6 28.3 29.1 28.0 27.2 27.8 27.4 27.6 26.2 27.4 26.4
MASAYA
Masaya HMO 25.8 25.3 27.1 28.1 26.6 26.5 ND ND 26.1 25.3 26.4 25.3

 Geográfico
co
Masatepe AG 22.8 22.8 24.2 25.3 24.6 23.8 24.2 23.7 23.9 23.2 24.0 22.9
GRANADA
Nandaime AG 26.1 26.2 27.6 28.4 27.2 26.5 27.1 26.5 26.4 25.4 26.6 26.0
RIVAS
Rivas HMP 26.1 26.4 27.4 28.5 27.7 27.0 27.2 27.0 27.1 25.9 27.3 26.6
Zona Central
CHONTALES
Juigalpa HMP 26.4 26.2 27.8 29.1 28.2 26.7 27.8 27.2 27.0 26.1 27.5 26.4
ESTELÍ
Condega AG 22.4 23.1 24.6 26.6 25.8 24.3 25.1 25.0 25.0 23.9 24.0 23.1
JINOTEGA
Jinotega HMP 19.0 19.5 21.0 22.4 22.5 21.8 22.2 21.6 22.0 21.1 21.2 19.7
MATAGALPA
Muy Muy HMP 23.5 23.2 25.0 26.7 26.4 24.8 25.3 24.6 25.1 24.5 24.7 23.5
San Isidro AG 24.5 24.5 25.6 26.4 25.6 26.6 28.5 26.5 25.1 23.9 25.1 24.1
NUEVA SEGOVIA
Ocotal HMP 22.3 22.9 24.5 26.5 25.6 24.5 25.1 24.3 24.6 23.5 23.6 22.5
RÍO SAN JUAN
San Carlos HMP 24.6 24.7 25.9 26.8 27.9 27.0 26.9 26.7 25.9 25.9 25.5 24.9
Zona del Caribe
RACCN
Puerto Cabezas HMP 25.1 26.6 26.6 28.1 27.7 28.0 28.3 27.9 27.4 27.1 27.2 26.3
RACCS
Bluefields HMP 24.9 26.0 26.5 27.8 27.6 26.8 27.5 26.7 26.3 26.4 26.7 26.1
ND: No disponible.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Meteorología.

Sección Clima | 15
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.2.4 HUMEDAD REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Porcentajes registrados)

Localización Tipo de Meses


Geográfica Estación Ene Feb Mar Abr May Jun Jul Ago Sep Oct Nov Dic

Zona del Pacífico


CHINANDEGA
Chinandega HMP 62.1 59.2 60.4 70.4 82.1 80.4 71.4 76.3 83.2 86.9 76.4 ND
Corinto HMP 73.5 68.3 73.0 80.6 85.4 84.2 79.9 82.2 85.3 87.4 82.8 72.7
LEÓN
León HMP 68.2 64.0 57.7 64.6 77.9 80.1 72.7 72.1 82.5 85.5 77.2 70.8
MANAGUA
A.C. Sandino HMP 65.8 67.8 60.5 61.8 75.1 78.3 73.1 75.2 77.2 82.7 74.8 71.3
MASAYA
Masaya HMO 73.2 75.6 69.3 68.9 78.2 80.3 ND ND 84.3 88.3 81.8 79.0
Masatepe AG 79.9 82.9 77.2 77.2 86.2 88.6 85.7 87.2 87.9 90.9 86.3 83.8
 Geográfico
co

GRANADA
Nandaime AG 70.4 71.7 65.7 66.8 79.9 83.9 79.9 82.1 85.2 86.7 80.4 75.8
RIVAS
Rivas HMP 73.7 73.9 70.5 70.3 78.6 83.3 82.8 83.1 82.9 86.9 81.0 77.6
Zona Central
CHONTALES
Juigalpa HMP 77.7 79.7 72.6 71.6 79.3 81.6 75.0 78.4 80.9 85.6 75.9 74.5
ESTELÍ
Condega AG 72.4 69.5 62.3 56.9 69.0 80.8 72.9 74.8 77.0 80.9 83.0 80.0
JINOTEGA
Jinotega HMP 84.4 82.0 77.1 76.8 81.7 84.0 81.6 86.1 85.1 89.1 85.8 83.9
MATAGALPA
Muy Muy HMP 75.4 80.0 71.4 66.7 75.6 85.2 82.4 85.7 84.4 86.1 83.3 82.5
San Isidro AG 66.2 66.7 62.3 65.4 77.6 72.5 59.0 70.5 78.6 85.3 75.7 72.3
NUEVA SEGOVIA
Ocotal HMP 71.9 69.5 63.1 61.2 74.4 78.5 72.3 77.7 77.7 82.8 78.5 76.0
RÍO SAN JUAN
San Carlos HMP 86.3 86.7 80.9 80.6 81.4 87.7 88.2 89.1 89.9 89.0 91.0 87.0
Zona del Caribe
RACCN
Puerto Cabezas HMP 90.1 85.6 84.9 80.0 84.5 85.0 82.7 82.8 85.4 87.6 87.1 89.9
RACCS
Bluefields HMP 83.3 83.0 81.0 81.9 85.1 86.1 84.4 86.1 84.8 85.6 84.8 82.3
ND: No disponible.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Meteorología.

Sección Clima | 16
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.2.5 NUBOSIDAD REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Octas registradas)

Localización Tipo de Meses a/


Geográfica Estación Ene Feb Mar Abr May Jun Jul Ago Sep Oct Nov Dic

Zona del Pacífico


CHINANDEGA
Chinandega HMP 1.6 1.9 1.4 2.5 3.3 2.8 2.2 2.4 2.5 2.9 2.2 ND
Corinto HMP 1.4 1.5 1.1 1.7 2.8 2.2 1.7 2.1 2.1 3.0 1.6 1.4
LEÓN
León HMP 1.8 2.0 1.3 2.0 2.8 2.1 2.0 2.5 2.5 2.7 2.0 1.6
MANAGUA
A.C. Sandino HMP 1.7 2.3 1.6 2.0 2.6 2.5 2.1 2.3 2.3 2.7 1.8 2.1
MASAYA
Masaya HMO 3.6 5.1 3.1 3.6 4.5 4.7 ND ND 4.0 4.2 3.7 3.6
Masatepe AG 2.9 4.2 2.5 2.9 4.2 4.6 3.9 4.5 4.0 5.0 3.3 3.6

 Geográfico
co
GRANADA
Nandaime AG 3.1 3.8 2.7 3.3 3.5 4.0 3.5 4.1 3.9 4.2 3.6 3.2
RIVAS
Rivas HMP 2.6 2.6 1.5 1.9 3.9 5.3 4.5 4.9 5.0 5.0 3.7 2.5
Zona Central
CHONTALES
Juigalpa HMP 2.9 3.4 3.1 3.1 3.0 3.2 3.1 3.3 3.0 3.2 3.1 2.9
ESTELÍ
Condega AG 5.0 5.3 4.2 4.7 4.8 4.3 5.0 5.1 4.8 5.1 5.0 5.0
JINOTEGA
Jinotega HMP 4.4 4.6 3.5 3.8 4.6 4.3 4.6 5.2 4.8 5.4 4.7 4.4
MATAGALPA
Muy Muy HMP 4.1 4.8 3.9 4.3 4.6 5.0 4.7 5.5 4.7 4.5 4.4 4.3
San Isidro AG 2.9 3.5 2.2 2.8 4.1 3.5 3.1 3.9 3.8 4.6 3.1 2.9
NUEVA SEGOVIA
Ocotal HMP 3.4 3.8 3.0 3.7 4.1 3.8 3.6 3.9 3.9 4.3 3.7 3.4
RÍO SAN JUAN
San Carlos HMP 3.3 2.9 2.5 3.1 3.1 3.6 3.7 3.4 3.1 3.0 3.6 2.9
Zona del Caribe
RACCN
Puerto Cabezas HMP 4.6 5.0 4.7 4.5 4.8 5.0 5.0 5.1 4.9 4.9 5.1 4.7
RACCS
Bluefields HMP 4.9 4.9 4.2 4.6 4.5 5.0 5.2 4.8 4.3 5.0 4.7 4.9
a/
: Corresponde a la octava parte de la bóveda celeste. (0/8): No hay nubes, cielo despejado.
ND: No disponible.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Meteorología.

Sección Clima | 17
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.2.6 INSOLACIÓN REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Horas y décimas registradas)

Localización Tipo de Meses a/


Geográfica Estación Ene Feb Mar Abr May Jun Jul Ago Sep Oct Nov Dic

Zona del Pacífico


CHINANDEGA
Chinandega HMP 8.6 9.4 10.0 8.5 5.6 6.9 8.5 7.9 7.7 3.0 4.6 ND
Corinto HMP 9.5 9.9 10.3 8.6 6.6 7.0 8.2 8.2 7.6 6.0 9.5 9.5
LEÓN
León HMP 9.5 9.4 9.9 8.7 5.4 6.0 7.3 7.1 6.4 4.9 9.1 9.2
MANAGUA
A.C. Sandino HMP 8.7 8.7 10.2 10.0 6.0 6.0 6.8 6.7 7.7 5.2 9.3 8.6
MASAYA
Masatepe AG 8.2 8.4 9.4 9.0 5.2 4.7 5.8 5.6 6.6 4.1 8.4 8.1
GRANADA
 Geográfico
co

Nandaime AG 8.7 9.0 9.6 9.3 6.0 5.1 2.6 2.6 2.8 2.8 8.5 8.8
RIVAS
Rivas HMP 7.4 8.4 8.9 8.7 5.9 4.5 4.4 5.4 5.5 4.7 6.9 7.8
Zona Central
CHONTALES
Juigalpa HMP 8.2 7.4 9.7 8.9 6.4 4.7 6.2 4.9 6.6 4.9 8.3 7.7
ESTELÍ
Condega AG 5.3 6.2 8.3 8.0 5.9 4.3 6.2 5.8 6.0 5.2 6.3 6.5
JINOTEGA
Jinotega HMP 4.0 5.3 7.1 5.9 4.2 1.0 3.4 3.7 3.5 3.1 3.8 3.7
MATAGALPA
Muy Muy HMP 5.9 6.4 8.6 8.5 5.7 3.8 5.7 2.8 6.2 5.2 6.5 5.9
San Isidro AG 8.3 8.1 9.1 8.5 5.7 5.7 6.9 6.4 6.7 5.3 8.2 8.0
NUEVA SEGOVIA
Ocotal HMP 6.7 7.3 8.6 8.6 6.6 6.4 8.1 7.6 7.6 5.5 7.4 7.5
RÍO SAN JUAN
San Carlos HMP 4.6 6.9 8.1 7.4 6.0 2.9 2.5 3.5 4.5 5.0 4.9 6.1
Zona del Caribe
RACCN
Puerto Cabezas HMP 6.3 8.8 9.7 10.3 6.0 4.0 7.2 5.9 5.8 5.7 7.8 7.0
RACCS
Bluefields HMP 5.4 7.4 8.8 8.9 7.3 3.3 4.8 4.2 5.6 5.2 6.0 3.4
a/
: Promedio de cada mes.
ND: No disponible.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Meteorología.

Sección Clima | 18
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.2.7 PRESIÓN ATMOSFÉRICA REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Milibares registrados)
Localización Tipo de Meses a/
Geográfica Estació Ene Feb Mar Abr May Jun Jul Ago Sep Oct Nov Dic

Zona del Pacífico


CHINANDEGA
Chinandega HMP 1,004.5 1,005.4 1,003.6 1,004.4 1,003.7 1,004.3 1,004.3 1,004.4 1,003.2 1,004.2 1,004.3 ND
Corinto HMP 1,010.6 1,011.5 1,009.7 1,010.3 1,009.7 1,010.1 1,010.3 1,010.3 1,008.9 1,009.8 1,010.0 1,010.9
LEÓN
León HMP 1,004.1 1,005.4 1,003.1 1,004.0 1,003.2 1,003.3 1,003.8 1,003.7 1,002.2 1,002.5 1,002.9 1,003.7
MANAGUA
A.C. Sandino HMP 1,005.3 1,006.7 1,004.8 1,004.9 1,004.0 1,004.8 1,005.0 1,004.9 1,003.2 1,003.9 1,004.3 1,005.5
RIVAS
Rivas HMP 1,004.3 1,005.3 1,003.8 1,004.1 1,003.2 1,003.7 1,003.9 1,003.8 1,002.4 1,003.0 1,003.2 1,004.3
Zona Central
CHONTALES
Juigalpa HMP 997.4 999.3 998.1 998.2 997.4 997.7 998.0 997.5 996.2 996.7 997.4 998.6
JINOTEGA

 Geográfico
co
Jinotega HMP 899.6 900.8 899.4 899.6 898.7 898.9 899.9 899.5 897.9 898.0 898.9 899.7
MATAGALPA
Muy Muy HMP 973.5 974.9 973.2 973.2 971.9 973.1 973.5 973.3 971.5 971.6 972.5 973.8
NUEVA SEGOVIA
Ocotal HMP 945.6 946.6 944.7 944.7 943.6 944.9 945.2 944.9 943.3 943.3 944.4 945.4
RÍO SAN JUAN
San Carlos HMP 1,006.4 1,007.5 1,005.9 1,005.9 1,004.6 1,005.3 1,005.7 1,005.5 1,004.0 1,004.6 1,005.0 1,006.3
Zona del Caribe

RACCN
Puerto Cabezas HMP 1,011.8 1,013.3 1,011.4 1,011.4 1,009.6 1,010.6 1,011.5 1,011.0 1,008.9 1,008.9 1,010.1 1,011.9
RACCS
Bluefields HMP 1,010.9 1,012.2 1,010.8 1,010.6 1,009.2 1,009.9 1,010.4 1,010.2 1,008.6 1,008.8 1,009.5 1,010.8

Nota: Presión atmosférica a nivel de la estación meteorológica.


a/: Unidad de presión equivalente a una milésima parte del bar, un bar es igual a 1000,000 de barias del sistema cegesimal, basado en
el centímetro, el gramo y el segundo.
ND: No disponible.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Meteorología.

Sección Clima | 19
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.2.8 VELOCIDAD DE LOS VIENTOS REGISTRADA, SEGÚN LOCALIZACIÓN GEOGRÁFICA


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Metros / Segundos)

Localización Tipo de Meses


Geográfica Estación Ene Feb Mar Abr May Jun Jul Ago Sep Oct Nov Dic

Zona del Pacífico


CHINANDEGA
Chinandega HMP 2.0 2.0 1.9 1.7 1.5 1.4 1.5 1.4 1.3 1.3 1.4 ND
Corinto HMP 2.3 3.1 3.0 2.5 2.5 2.4 2.4 2.6 2.3 2.6 1.9 2.2
LEÓN
León HMP 2.2 2.8 2.9 2.7 1.9 2.0 2.3 2.4 2.1 1.8 1.9 2.5
MANAGUA
A.C. Sandino HMP 4.4 5.5 5.4 4.5 2.8 3.3 4.0 3.7 3.0 2.5 3.4 4.4
MASAYA
Masaya HMO 4.4 4.8 4.3 3.6 3.5 3.8 ND ND 2.7 2.7 3.7 3.7
Masatepe AG 5.6 6.2 6.6 5.1 2.7 3.5 4.7 4.5 3.1 2.6 4.3 5.5
 Geográfico
co

GRANADA
Nandaime AG 6.0 7.4 6.6 4.5 2.5 3.5 4.6 4.4 3.1 2.7 4.2 6.0
RIVAS
Rivas HMP 3.9 4.8 3.9 3.1 1.4 1.7 2.8 2.3 1.4 1.3 2.2 3.3
Zona Central
CHONTALES
Juigalpa HMP 3.4 3.3 3.0 2.4 1.5 1.9 2.9 2.4 1.8 1.7 2.7 2.9
ESTELÍ
Condega AG 2.8 2.9 2.7 2.6 2.3 2.1 2.2 2.2 2.2 2.1 2.2 2.4
JINOTEGA
Jinotega HMP 5.3 4.1 3.6 2.4 1.2 2.2 3.4 2.7 1.7 1.5 3.6 3.9
MATAGALPA
Muy Muy HMP 1.3 1.3 1.1 1.0 0.5 0.4 1.2 0.6 0.2 0.2 0.7 1.1
San Isidro AG 3.8 2.9 3.1 2.3 1.5 1.6 2.5 2.2 2.0 1.3 2.2 2.6
NUEVA SEGOVIA
Ocotal HMP 3.2 3.9 3.5 3.0 2.3 2.6 3.7 3.2 2.8 2.3 3.0 3.6
RÍO SAN JUAN
San Carlos HMP 2.2 3.1 2.8 2.1 1.1 1.0 1.7 1.6 1.1 1.6 1.6 2.3
Zona del Caribe
RACCN
Puerto Cabezas HMP 4.5 4.2 3.5 3.3 3.1 3.7 3.9 3.5 2.5 2.9 3.5 3.7
RACCS
Bluefields HMP 3.2 3.3 2.5 2.5 2.0 2.5 3.0 2.4 1.9 1.9 2.3 2.6

ND: No disponible.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Meteorología.

Sección Clima | 20
Sección I .3 .
Fenómenos N at urales
INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.3.1 DISTRIBUCIÓN DE LOS SISMOS OCURRIDOS POR ÁREA DE MAYOR CONCENTRACIÓN,


SEGÚN ZONAS TECTÓNICAS, 2018

Sismos ocurridos
Zonas Tectónicas Área de mayor concentración
(%)

Frente a Cosigüina-Corinto
Zona de subducción 84 Frente a Puerto Sandino-Masachapa-La Boquita
Frente a San Juan del Sur

Volcán San Cristóbal


El Hoyo
Cadena volcánica de Nicaragua 10 Volcán Cerro Negro
Volcán Momotombo

Zona central y caribe 6 Zona norte de Nicaragua

 Geográfico
co
Nota: La red sísmica de nuestro país registró en 2018 un total de 5,169 sismos, de los cuales 1,109 se ubicaron en Nicaragua, el restante
se localizó en Centro América y otros países del mundo
Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Geofísica.

I.3.2 EVENTOS DE SISMOS OCURRIDOS POR MAGNITUD Y PROFUNDIDAD, 2018

Magnitud Profundidad
Número de eventos Número de eventos
(Escala de Richter) (En kilómetros)

361 1-1.9 4,282 0-30


2,226 2-2.9 634 30-100
1,869 3-3.9 253 >100
563 4-4.9
137 5-5.9
9 6-6.9
4 7-7.9

Fuente: Instituto Nicaragüense de Estudios Territoriales (INETER) - Dirección General de Geofísica.

Sección Fenómenos Naturales | 23


II. Módulo Social

GUARDABARRANCO
Ave Nacional de Nicaragua
Nombre científico: Eumomota Superciliosa

Es una colorida ave, de tamaño pequeño, tiene alas


cortas, redondas, con cola larga rematada por dos plumas
azules y en forma de raquetas. Se alimentan
principalmente de insectos y frutas. La nidificación se
realiza en una madriguera excavada por la pareja o en
cuevas o nichos naturales, en áreas calizas. Pueden ser
vistos en los bosques de Nicaragua y ocasionalmente en
la ciudad.
Representa con gran elegancia al país, es declarada ave
nacional de Nicaragua por Decreto No. 1891, publicado en
La Gaceta, Diario Oficial No. 194, del 27 de agosto de
1971.
Sección I I .1
Población y Hechos
Vit ales
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.1 POBLACIÓN POR ÁREA DE RESIDENCIA, SEGÚN CENSOS EFECTUADOS


PERÍODO 1778-2005

Censos
Tasa de
Efectuados Total Urbano Rural
Crecimiento
(años)

1778 a/
106,926 ND ND

1867 a/
257,000 ND ND 0.99

1906 a/
505,377 ND ND 1.75

1920 a/ f/
638,119 218,237 419,882 1.68

1940 a/ f/
835,686 266,584 569,102 1.36

 Sector Social
1950 a/
1,049,611 369,028 680,583 2.38

1963 b/
1,535,588 627,292 908,296 2.91

1971 c/
1,877,952 896,378 981,574 2.51

1995 d/
4,357,099 2,370,811 1,986,288 3.51

2005 e/
5,142,098 2,875,550 2,266,548 1.66
a/: Censos Nacionales de 1950, Informe General, Vol. XVII, tabla A, página 17, Agosto de 1954.
b/: Censos Nacionales de 1963, Población, Vol. I, tabla 1, página 1, Diciembre 1964.
c/: Censos Nacionales de 1971, Población, Vol. I, página VI, Octubre 1974.
d/: Censos Nacionales de 1995, Población, Vol. 1, Cuadro 1, página 1, Agosto 1997.
e/: Censos Nacionales de 2005, Población, Vol. 1, Cuadro 1, página 15, Enero 2007.
f/: Población Urbana obtenida en base a los porcentajes urbanos que aparecen publicados en el Vol. I,

de población de los Censos Nacionales de 1963, en la tabla C, página XVII, Diciembre 1964.
Fuente: Instituto Nacional de Estadísticas y Censos (INEC).

Sección Población y Hechos Vitales | 29


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.2 POBLACIÓN ESTIMADA AL 30 DE JUNIO, POR SEXO


PERÍODO 1990-2019

Años Ambos Sexos Hombres Mujeres

a/
1990 3,959,785 1,971,445 1,988,340
1991 4,058,434 2,020,954 2,037,480
1992 4,162,367 2,073,279 2,089,088
1993 4,268,685 2,126,910 2,141,775
1994 4,374,490 2,180,338 2,194,152
1995 4,476,881 2,232,052 2,244,829
1996 4,574,524 2,281,404 2,293,120
1997 4,669,352 2,329,402 2,339,950
1998 4,763,366 2,377,016 2,386,350
 Sector Social

1999 4,858,570 2,425,220 2,433,350


2000 4,956,964 2,474,984 2,481,980
2001 5,058,643 2,526,353 2,532,290
2002 5,162,275 2,578,680 2,583,595
2003 5,267,714 2,631,897 2,635,817
2004 5,374,820 2,685,940 2,688,880
2005 5,483,447 2,740,742 2,742,705
b/
2006 5,522,606 2,741,414 2,781,192
2007 5,595,541 2,775,638 2,819,903
2008 5,668,876 2,809,928 2,858,948
2009 5,742,310 2,844,240 2,898,070
2010 5,815,524 2,878,523 2,937,001
c/
2011 5,996,619 2,966,111 3,030,508
2012 6,071,045 3,000,778 3,070,267
2013 6,134,270 3,029,990 3,104,280
2014 6,198,154 3,059,810 3,138,344
2015 6,262,703 3,090,448 3,172,255
2016 6,327,927 3,122,048 3,205,879
2017 6,393,824 3,154,465 3,239,359
2018 6,460,411 3,187,500 3,272,911
2019 6,527,691 3,220,940 3,306,751
a/: Para el período 1990-2005, se presentan las estimaciones y proyecciones de población nacional, Revisión 2004.
b/: A partir del año 2006, se presentan las cifras de estimaciones y proyecciones de población nacional, Revisión 2007.
c/: A partir del año 2011, se presentan las cifras de estimaciones y proyecciones de población nacional, Revisión 2012.

(véase metodología aplicada a proyecciones de población, sitio web www.inide.gob.ni).


Fuente: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), Dirección de Estadísticas Continuas

Sección Población y Hechos Vitales | 30


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.3 INDICADORES DEMOGRÁFICOS POR QUINQUENIO


PERÍODO 2000-2020

Quinquenios
Indicadores Demográficos
2000/2005 2005/2010 2010/2015 2015/2020

Fecundidad
Nacimientos Anuales B (en miles) 138.58 140.11 138.99 133.49
Tasa Bruta de Natalidad b (por mil) 26.28 24.87 23.17 21.02
Tasa Global de Fecundidad 3.00 2.76 2.54 2.37
Tasa Bruta de Reproducción 1.46 1.34 1.24 1.16

Tasa Neta de Reproducción 1.39 1.29 1.20 1.12

Mortalidad
Muertes Anuales D (en miles) 26.59 26.89 27.85 29.74
Tasa Bruta de Mortalidad (por mil) 5.04 4.77 4.64 4.68

 Sector Social
Esperanza de vida al nacer:
Ambos Sexos 70.82 72.89 74.51 75.66
Hombres 67.97 69.91 71.51 72.59
Mujeres 73.82 76.02 77.60 78.88
Tasa de Mortalidad Infantil (por mil) 26.40 21.50 18.10 15.90

Crecimiento Natural
Crecimiento Anual: B-D (en miles) 111.99 113.22 111.14 103.75
Tasa de Crecimiento Natural (por mil) 21.24 20.10 18.53 16.34

Migración
Migración Anual: M (en miles) -41.28 -40.00 -38.00 -36.00
Tasa de Migración: m (por mil) -7.83 -7.10 -6.34 -5.67

Crecimiento Total
Crecimiento Anual: B-D+(-)M (en miles) 70.71 73.22 73.14 67.75
Tasa de Crecimiento Total: r (por mil) 13.41 13.00 12.19 10.67
Nota: Estimaciones y proyecciones de población nacional, departamental y municipal. Revisión 2007.
Fuente: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), Dirección de Estadísticas Continuas.

Sección Población y Hechos Vitales | 31


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.4 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2017

Total Urbana Rural


Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

La República 6,393,824 3,154,465 3,239,359 3,722,549 1,797,179 1,925,370 2,671,275 1,357,286 1,313,989
00 - 04 679,444 347,128 332,316 335,461 174,369 161,092 343,983 172,759 171,224
05 - 09 678,786 346,271 332,515 355,520 182,519 173,001 323,266 163,752 159,514
10 - 14 648,245 330,132 318,113 349,081 177,414 171,667 299,164 152,718 146,446
15 - 19 630,345 319,935 310,410 348,231 174,655 173,576 282,114 145,280 136,834
20 - 24 627,690 314,266 313,424 362,183 177,082 185,101 265,507 137,184 128,323
25 - 29 570,080 280,857 289,223 339,353 162,817 176,536 230,727 118,040 112,687
30 - 34 508,427 247,440 260,987 312,277 147,292 164,985 196,150 100,148 96,002
35 - 39 439,523 209,400 230,123 277,999 127,747 150,252 161,524 81,653 79,871
40 - 44 359,194 169,454 189,740 232,818 108,016 124,802 126,376 61,438 64,938
45 - 49 292,467 139,449 153,018 190,838 89,414 101,424 101,629 50,035 51,594
50 - 54 245,700 117,462 128,238 159,264 73,630 85,634 86,436 43,832 42,604
55 - 59 215,887 101,958 113,929 139,688 63,182 76,506 76,199 38,776 37,423
60 - 64 176,700 83,162 93,538 112,726 50,503 62,223 63,974 32,659 31,315
65 - 69 110,334 51,986 58,348 69,975 31,080 38,895 40,359 20,906 19,453
70 - 74 79,732 37,489 42,243 50,788 22,300 28,488 28,944 15,189 13,755
 Sector Social

75 - 79 63,811 29,534 34,277 41,831 18,060 23,771 21,980 11,474 10,506


80 y + 67,459 28,542 38,917 44,516 17,099 27,417 22,943 11,443 11,500

Nueva Segovia 260,631 130,454 130,177 120,407 58,165 62,242 140,224 72,289 67,935
00 - 04 29,823 15,243 14,580 11,750 6,169 5,581 18,073 9,074 8,999
05 - 09 29,695 15,153 14,542 12,500 6,435 6,065 17,195 8,718 8,477
10 - 14 29,647 15,109 14,538 13,226 6,692 6,534 16,421 8,417 8,004
15 - 19 28,159 14,357 13,802 12,924 6,438 6,486 15,235 7,919 7,316
20 - 24 25,711 13,009 12,702 12,007 5,752 6,255 13,704 7,257 6,447
25 - 29 22,130 11,073 11,057 10,523 4,950 5,573 11,607 6,123 5,484
30 - 34 19,648 9,786 9,862 9,565 4,518 5,047 10,083 5,268 4,815
35 - 39 17,058 8,350 8,708 8,470 3,907 4,563 8,588 4,443 4,145
40 - 44 13,861 6,684 7,177 7,064 3,268 3,796 6,797 3,416 3,381
45 - 49 11,017 5,343 5,674 5,616 2,617 2,999 5,401 2,726 2,675
50 - 54 8,643 4,199 4,444 4,254 1,951 2,303 4,389 2,248 2,141
55 - 59 7,294 3,505 3,789 3,552 1,593 1,959 3,742 1,912 1,830
60 - 64 6,221 2,985 3,236 3,026 1,328 1,698 3,195 1,657 1,538
65 - 69 4,072 1,966 2,106 1,995 870 1,125 2,077 1,096 981
70 - 74 3,034 1,485 1,549 1,518 667 851 1,516 818 698
75 - 79 2,398 1,175 1,223 1,273 559 714 1,125 616 509
80 y + 2,220 1,032 1,188 1,144 451 693 1,076 581 495

Jinotega 452,973 228,028 224,945 108,294 51,603 56,691 344,679 176,425 168,254
00 - 04 63,006 32,147 30,859 10,850 5,641 5,209 52,156 26,506 25,650
05 - 09 58,677 29,874 28,803 11,781 5,968 5,813 46,896 23,906 22,990
10 - 14 56,170 28,501 27,669 12,942 6,390 6,552 43,228 22,111 21,117
15 - 19 51,262 25,959 25,303 12,432 6,021 6,411 38,830 19,938 18,892
20 - 24 44,748 22,433 22,315 10,745 4,972 5,773 34,003 17,461 16,542
25 - 29 37,347 18,526 18,821 9,289 4,203 5,086 28,058 14,323 13,735
30 - 34 32,051 15,904 16,147 8,640 3,896 4,744 23,411 12,008 11,403
35 - 39 26,700 13,167 13,533 7,580 3,408 4,172 19,120 9,759 9,361
40 - 44 20,821 10,296 10,525 6,249 2,982 3,267 14,572 7,314 7,258
45 - 49 16,109 8,077 8,032 4,842 2,340 2,502 11,267 5,737 5,530
50 - 54 12,626 6,308 6,318 3,473 1,589 1,884 9,153 4,719 4,434
55 - 59 10,511 5,191 5,320 2,823 1,251 1,572 7,688 3,940 3,748
60 - 64 8,478 4,235 4,243 2,320 1,022 1,298 6,158 3,213 2,945
65 - 69 5,221 2,647 2,574 1,469 648 821 3,752 1,999 1,753
70 - 74 3,709 1,905 1,804 1,105 495 610 2,604 1,410 1,194
75 - 79 2,854 1,493 1,361 958 451 507 1,896 1,042 854
80 y + 2,683 1,365 1,318 796 326 470 1,887 1,039 848
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 32


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.4 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2017

Total Urbana Rural


Departamento y Ambos Ambos Ambos
Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Grupos de Edad Sexos Sexos Sexos

Madriz 168,329 84,720 83,609 55,780 27,163 28,617 112,549 57,557 54,992
00 - 04 18,278 9,343 8,935 5,133 2,728 2,405 13,145 6,615 6,530
05 - 09 18,179 9,277 8,902 5,412 2,827 2,585 12,767 6,450 6,317
10 - 14 18,036 9,183 8,853 5,646 2,900 2,746 12,390 6,283 6,107
15 - 19 17,531 8,943 8,588 5,680 2,879 2,801 11,851 6,064 5,787
20 - 24 16,700 8,481 8,219 5,640 2,754 2,886 11,060 5,727 5,333
25 - 29 14,793 7,452 7,341 5,124 2,452 2,672 9,669 5,000 4,669
30 - 34 13,246 6,668 6,578 4,693 2,231 2,462 8,553 4,437 4,116
35 - 39 11,437 5,677 5,760 4,137 1,914 2,223 7,300 3,763 3,537
40 - 44 9,099 4,448 4,651 3,386 1,573 1,813 5,713 2,875 2,838
45 - 49 7,193 3,537 3,656 2,638 1,229 1,409 4,555 2,308 2,247
50 - 54 5,861 2,909 2,952 1,975 894 1,081 3,886 2,015 1,871
55 - 59 5,103 2,515 2,588 1,694 750 944 3,409 1,765 1,644
60 - 64 4,359 2,133 2,226 1,525 682 843 2,834 1,451 1,383
65 - 69 2,863 1,401 1,462 1,012 454 558 1,851 947 904
70 - 74 2,183 1,079 1,104 769 346 423 1,414 733 681
75 - 79 1,769 876 893 603 262 341 1,166 614 552
80 y + 1,699 798 901 713 288 425 986 510 476

 Sector Social
Estelí 226,524 109,967 116,557 141,279 66,475 74,804 85,245 43,492 41,753
00 - 04 20,558 10,515 10,043 12,291 6,431 5,860 8,267 4,084 4,183
05 - 09 21,678 11,076 10,602 12,970 6,627 6,343 8,708 4,449 4,259
10 - 14 21,195 10,777 10,418 12,726 6,346 6,380 8,469 4,431 4,038
15 - 19 21,329 10,757 10,572 13,062 6,399 6,663 8,267 4,358 3,909
20 - 24 22,205 11,005 11,200 14,315 6,843 7,472 7,890 4,162 3,728
25 - 29 20,634 10,010 10,624 13,446 6,261 7,185 7,188 3,749 3,439
30 - 34 18,803 8,911 9,892 12,000 5,344 6,656 6,803 3,567 3,236
35 - 39 16,652 7,661 8,991 10,656 4,605 6,051 5,996 3,056 2,940
40 - 44 13,752 6,285 7,467 9,001 4,037 4,964 4,751 2,248 2,503
45 - 49 11,231 5,228 6,003 7,319 3,352 3,967 3,912 1,876 2,036
50 - 54 9,495 4,463 5,032 5,994 2,729 3,265 3,501 1,734 1,767
55 - 59 8,449 3,920 4,529 5,224 2,313 2,911 3,225 1,607 1,618
60 - 64 6,965 3,245 3,720 4,184 1,834 2,350 2,781 1,411 1,370
65 - 69 4,485 2,080 2,405 2,652 1,139 1,513 1,833 941 892
70 - 74 3,334 1,541 1,793 1,955 830 1,125 1,379 711 668
75 - 79 2,746 1,240 1,506 1,627 688 939 1,119 552 567
80 y + 3,013 1,253 1,760 1,857 697 1,160 1,156 556 600

Chinandega 433,773 214,401 219,372 277,863 133,824 144,039 155,910 80,577 75,333
00 - 04 42,686 21,827 20,859 25,047 12,915 12,132 17,639 8,912 8,727
05 - 09 44,145 22,545 21,600 26,462 13,422 13,040 17,683 9,123 8,560
10 - 14 43,056 21,943 21,113 26,260 13,152 13,108 16,796 8,791 8,005
15 - 19 42,775 21,810 20,965 26,583 13,296 13,287 16,192 8,514 7,678
20 - 24 43,639 22,076 21,563 28,139 13,982 14,157 15,500 8,094 7,406
25 - 29 39,476 19,674 19,802 25,924 12,641 13,283 13,552 7,033 6,519
30 - 34 33,680 16,502 17,178 22,331 10,497 11,834 11,349 6,005 5,344
35 - 39 28,678 13,667 15,011 19,232 8,744 10,488 9,446 4,923 4,523
40 - 44 24,112 11,361 12,751 16,351 7,603 8,748 7,761 3,758 4,003
45 - 49 20,109 9,574 10,535 13,676 6,407 7,269 6,433 3,167 3,266
50 - 54 17,195 8,181 9,014 11,662 5,301 6,361 5,533 2,880 2,653
55 - 59 15,516 7,278 8,238 10,444 4,638 5,806 5,072 2,640 2,432
60 - 64 13,152 6,151 7,001 8,607 3,801 4,806 4,545 2,350 2,195
65 - 69 8,523 4,001 4,522 5,564 2,449 3,115 2,959 1,552 1,407
70 - 74 6,432 3,039 3,393 4,260 1,884 2,376 2,172 1,155 1,017
75 - 79 5,239 2,457 2,782 3,649 1,604 2,045 1,590 853 737
80 y + 5,360 2,315 3,045 3,672 1,488 2,184 1,688 827 861
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 33


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.4 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2017

Total Urbana Rural


Departamento y Ambos Ambos Ambos
Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Grupos de Edad Sexos Sexos Sexos

León 415,010 203,498 211,512 261,088 124,612 136,476 153,922 78,886 75,036
00 - 04 36,637 18,745 17,892 21,130 10,960 10,170 15,507 7,785 7,722
05 - 09 38,993 19,934 19,059 22,654 11,588 11,066 16,339 8,346 7,993
10 - 14 36,272 18,471 17,801 21,249 10,713 10,536 15,023 7,758 7,265
15 - 19 36,713 18,748 17,965 22,026 11,126 10,900 14,687 7,622 7,065
20 - 24 40,748 20,755 19,993 25,905 12,926 12,979 14,843 7,829 7,014
25 - 29 38,624 19,410 19,214 25,138 12,308 12,830 13,486 7,102 6,384
30 - 34 33,855 16,620 17,235 22,179 10,489 11,690 11,676 6,131 5,545
35 - 39 29,312 13,892 15,420 19,438 8,839 10,599 9,874 5,053 4,821
40 - 44 24,792 11,553 13,239 16,721 7,608 9,113 8,071 3,945 4,126
45 - 49 20,881 9,818 11,063 14,033 6,437 7,596 6,848 3,381 3,467
50 - 54 18,275 8,635 9,640 11,935 5,448 6,487 6,340 3,187 3,153
55 - 59 16,813 7,807 9,006 10,828 4,789 6,039 5,985 3,018 2,967
60 - 64 14,451 6,603 7,848 9,160 3,907 5,253 5,291 2,696 2,595
65 - 69 9,426 4,285 5,141 5,972 2,518 3,454 3,454 1,767 1,687
 Sector Social

70 - 74 7,023 3,173 3,850 4,514 1,879 2,635 2,509 1,294 1,215


75 - 79 5,807 2,551 3,256 3,904 1,591 2,313 1,903 960 943
80 y + 6,388 2,498 3,890 4,302 1,486 2,816 2,086 1,012 1,074

Matagalpa 574,058 283,363 290,695 232,606 113,321 119,285 341,452 170,042 171,410
00 - 04 65,908 33,601 32,307 21,763 11,721 10,042 44,145 21,880 22,265
05 - 09 65,395 33,279 32,116 23,378 12,270 11,108 42,017 21,009 21,008
10 - 14 63,840 32,325 31,515 24,370 12,461 11,909 39,470 19,864 19,606
15 - 19 61,381 30,946 30,435 24,436 12,256 12,180 36,945 18,690 18,255
20 - 24 58,299 29,031 29,268 24,504 11,788 12,716 33,795 17,243 16,552
25 - 29 50,944 24,971 25,973 21,960 10,338 11,622 28,984 14,633 14,351
30 - 34 43,967 21,355 22,612 19,008 8,901 10,107 24,959 12,454 12,505
35 - 39 37,134 17,672 19,462 16,371 7,509 8,862 20,763 10,163 10,600
40 - 44 29,831 13,969 15,862 13,690 6,406 7,284 16,141 7,563 8,578
45 - 49 23,775 11,234 12,541 10,918 5,170 5,748 12,857 6,064 6,793
50 - 54 19,407 9,325 10,082 8,490 3,932 4,558 10,917 5,393 5,524
55 - 59 16,711 8,027 8,684 7,190 3,277 3,913 9,521 4,750 4,771
60 - 64 13,607 6,503 7,104 5,851 2,718 3,133 7,756 3,785 3,971
65 - 69 8,476 4,041 4,435 3,663 1,681 1,982 4,813 2,360 2,453
70 - 74 6,121 2,900 3,221 2,691 1,187 1,504 3,430 1,713 1,717
75 - 79 4,709 2,194 2,515 2,166 873 1,293 2,543 1,321 1,222
80 y + 4,553 1,990 2,563 2,157 833 1,324 2,396 1,157 1,239

Boaco 181,165 89,829 91,336 61,188 29,460 31,728 119,977 60,369 59,608
00 - 04 19,687 10,111 9,576 5,568 3,054 2,514 14,119 7,057 7,062
05 - 09 19,921 10,221 9,700 6,046 3,172 2,874 13,875 7,049 6,826
10 - 14 18,393 9,396 8,997 5,862 2,970 2,892 12,531 6,426 6,105
15 - 19 17,897 9,095 8,802 5,882 2,925 2,957 12,015 6,170 5,845
20 - 24 18,525 9,286 9,239 6,401 3,098 3,303 12,124 6,188 5,936
25 - 29 16,677 8,229 8,448 5,867 2,773 3,094 10,810 5,456 5,354
30 - 34 13,488 6,571 6,917 4,658 2,130 2,528 8,830 4,441 4,389
35 - 39 10,995 5,233 5,762 3,853 1,713 2,140 7,142 3,520 3,622
40 - 44 9,401 4,444 4,957 3,443 1,593 1,850 5,958 2,851 3,107
45 - 49 7,984 3,836 4,148 2,966 1,393 1,573 5,018 2,443 2,575
50 - 54 6,767 3,282 3,485 2,500 1,145 1,355 4,267 2,137 2,130
55 - 59 6,034 2,901 3,133 2,246 1,002 1,244 3,788 1,899 1,889
60 - 64 5,051 2,408 2,643 1,908 838 1,070 3,143 1,570 1,573
65 - 69 3,278 1,558 1,720 1,250 543 707 2,028 1,015 1,013
70 - 74 2,557 1,221 1,336 984 426 558 1,573 795 778
75 - 79 2,177 1,030 1,147 844 355 489 1,333 675 658
80 y + 2,333 1,007 1,326 910 330 580 1,423 677 746
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 34


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.4 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2017

Total Urbana Rural


Departamento y Ambos Ambos Ambos
Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Grupos de Edad Sexos Sexos Sexos

Managua 1,509,123 727,525 781,598 1,401,520 678,265 723,255 107,603 49,260 58,343
00 - 04 131,546 67,290 64,256 121,101 62,708 58,393 10,445 4,582 5,863
05 - 09 141,023 72,050 68,973 129,698 66,991 62,707 11,325 5,059 6,266
10 - 14 134,214 68,366 65,848 123,430 63,442 59,988 10,784 4,924 5,860
15 - 19 130,592 65,893 64,699 120,610 61,066 59,544 9,982 4,827 5,155
20 - 24 134,959 66,703 68,256 125,888 62,196 63,692 9,071 4,507 4,564
25 - 29 129,850 62,797 67,053 121,413 58,773 62,640 8,437 4,024 4,413
30 - 34 129,642 61,598 68,044 121,008 57,471 63,537 8,634 4,127 4,507
35 - 39 121,208 56,224 64,984 113,243 52,368 60,875 7,965 3,856 4,109
40 - 44 100,340 46,054 54,286 94,069 43,623 50,446 6,271 2,431 3,840
45 - 49 82,563 38,246 44,317 77,423 36,226 41,197 5,140 2,020 3,120
50 - 54 71,756 33,099 38,657 67,140 31,042 36,098 4,616 2,057 2,559
55 - 59 63,927 29,017 34,910 59,617 27,041 32,576 4,310 1,976 2,334
60 - 64 50,899 22,940 27,959 47,056 21,250 25,806 3,843 1,690 2,153
65 - 69 30,604 13,720 16,884 28,186 12,585 15,601 2,418 1,135 1,283
70 - 74 21,279 9,413 11,866 19,589 8,598 10,991 1,690 815 875
75 - 79 16,744 7,206 9,538 15,523 6,668 8,855 1,221 538 683
80 y + 17,977 6,909 11,068 16,526 6,217 10,309 1,451 692 759

 Sector Social
Masaya 375,083 184,994 190,089 222,353 107,380 114,973 152,730 77,614 75,116
00 - 04 36,936 18,894 18,042 20,508 10,504 10,004 16,428 8,390 8,038
05 - 09 37,618 19,215 18,403 20,894 10,588 10,306 16,724 8,627 8,097
10 - 14 34,977 17,958 17,019 19,482 9,906 9,576 15,495 8,052 7,443
15 - 19 34,806 17,797 17,009 19,734 9,885 9,849 15,072 7,912 7,160
20 - 24 36,700 18,377 18,323 21,706 10,685 11,021 14,994 7,692 7,302
25 - 29 34,542 16,964 17,578 20,796 10,089 10,707 13,746 6,875 6,871
30 - 34 31,503 15,262 16,241 19,082 9,126 9,956 12,421 6,136 6,285
35 - 39 27,362 12,966 14,396 16,842 7,812 9,030 10,520 5,154 5,366
40 - 44 22,459 10,535 11,924 14,256 6,559 7,697 8,203 3,976 4,227
45 - 49 18,413 8,756 9,657 11,764 5,462 6,302 6,649 3,294 3,355
50 - 54 15,436 7,416 8,020 9,719 4,515 5,204 5,717 2,901 2,816
55 - 59 13,402 6,371 7,031 8,380 3,808 4,572 5,022 2,563 2,459
60 - 64 10,759 5,097 5,662 6,649 2,989 3,660 4,110 2,108 2,002
65 - 69 6,658 3,179 3,479 4,103 1,847 2,256 2,555 1,332 1,223
70 - 74 4,905 2,345 2,560 3,038 1,352 1,686 1,867 993 874
75 - 79 4,070 1,908 2,162 2,573 1,113 1,460 1,497 795 702
80 y + 4,537 1,954 2,583 2,827 1,140 1,687 1,710 814 896

Chontales 187,873 92,470 95,403 113,499 52,592 60,907 74,374 39,878 34,496
00 - 04 19,484 9,948 9,536 10,661 5,404 5,257 8,823 4,544 4,279
05 - 09 19,610 9,995 9,615 11,241 5,594 5,647 8,369 4,401 3,968
10 - 14 17,380 8,839 8,541 10,262 5,040 5,222 7,118 3,799 3,319
15 - 19 17,327 8,762 8,565 10,317 4,968 5,349 7,010 3,794 3,216
20 - 24 19,103 9,504 9,599 11,308 5,229 6,079 7,795 4,275 3,520
25 - 29 18,166 8,902 9,264 10,873 4,925 5,948 7,293 3,977 3,316
30 - 34 15,791 7,701 8,090 9,708 4,381 5,327 6,083 3,320 2,763
35 - 39 13,153 6,292 6,861 8,284 3,646 4,638 4,869 2,646 2,223
40 - 44 10,742 5,003 5,739 7,005 3,084 3,921 3,737 1,919 1,818
45 - 49 8,805 4,110 4,695 5,777 2,572 3,205 3,028 1,538 1,490
50 - 54 7,357 3,518 3,839 4,710 2,088 2,622 2,647 1,430 1,217
55 - 59 6,385 3,075 3,310 4,070 1,774 2,296 2,315 1,301 1,014
60 - 64 5,145 2,476 2,669 3,315 1,441 1,874 1,830 1,035 795
65 - 69 3,185 1,528 1,657 2,047 883 1,164 1,138 645 493
70 - 74 2,317 1,100 1,217 1,475 627 848 842 473 369
75 - 79 1,875 866 1,009 1,165 485 680 710 381 329
80 y + 2,048 851 1,197 1,281 451 830 767 400 367
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 35


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.4 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2017

Total Urbana Rural


Departamento y Ambos Ambos Ambos
Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Grupos de Edad Sexos Sexos Sexos

Granada 209,343 103,917 105,426 141,348 68,287 73,061 67,995 35,630 32,365
00 - 04 20,810 10,651 10,159 13,091 6,745 6,346 7,719 3,906 3,813
05 - 09 21,475 10,977 10,498 13,552 6,891 6,661 7,923 4,086 3,837
10 - 14 19,534 10,120 9,414 12,380 6,391 5,989 7,154 3,729 3,425
15 - 19 19,145 9,926 9,219 12,345 6,239 6,106 6,800 3,687 3,113
20 - 24 20,377 10,335 10,042 13,712 6,732 6,980 6,665 3,603 3,062
25 - 29 18,996 9,468 9,528 13,025 6,309 6,716 5,971 3,159 2,812
30 - 34 16,707 8,295 8,412 11,522 5,591 5,931 5,185 2,704 2,481
35 - 39 14,335 6,984 7,351 10,054 4,719 5,335 4,281 2,265 2,016
40 - 44 11,887 5,657 6,230 8,600 3,941 4,659 3,287 1,716 1,571
45 - 49 9,879 4,708 5,171 7,174 3,306 3,868 2,705 1,402 1,303
50 - 54 8,548 4,106 4,442 6,067 2,817 3,250 2,481 1,289 1,192
55 - 59 7,757 3,677 4,080 5,476 2,481 2,995 2,281 1,196 1,085
60 - 64 6,581 3,074 3,507 4,650 2,051 2,599 1,931 1,023 908
65 - 69 4,266 1,983 2,283 3,035 1,334 1,701 1,231 649 582
70 - 74 3,195 1,471 1,724 2,309 1,005 1,304 886 466 420
 Sector Social

75 - 79 2,694 1,206 1,488 2,001 861 1,140 693 345 348


80 y + 3,157 1,279 1,878 2,355 874 1,481 802 405 397

Carazo 193,331 94,624 98,707 124,621 60,101 64,520 68,710 34,523 34,187
00 - 04 17,419 8,909 8,510 10,488 5,475 5,013 6,931 3,434 3,497
05 - 09 17,928 9,157 8,771 10,865 5,598 5,267 7,063 3,559 3,504
10 - 14 17,032 8,660 8,372 10,393 5,278 5,115 6,639 3,382 3,257
15 - 19 17,652 8,911 8,741 10,976 5,507 5,469 6,676 3,404 3,272
20 - 24 19,378 9,627 9,751 12,613 6,206 6,407 6,765 3,421 3,344
25 - 29 18,380 8,983 9,397 12,161 5,884 6,277 6,219 3,099 3,120
30 - 34 16,211 7,829 8,382 10,698 5,073 5,625 5,513 2,756 2,757
35 - 39 13,868 6,552 7,316 9,249 4,246 5,003 4,619 2,306 2,313
40 - 44 11,618 5,437 6,181 7,928 3,636 4,292 3,690 1,801 1,889
45 - 49 9,726 4,619 5,107 6,655 3,100 3,555 3,071 1,519 1,552
50 - 54 8,301 3,986 4,315 5,608 2,651 2,957 2,693 1,335 1,358
55 - 59 7,382 3,498 3,884 4,931 2,271 2,660 2,451 1,227 1,224
60 - 64 6,130 2,870 3,260 3,999 1,769 2,230 2,131 1,101 1,030
65 - 69 3,927 1,840 2,087 2,543 1,116 1,427 1,384 724 660
70 - 74 2,990 1,395 1,595 1,944 839 1,105 1,046 556 490
75 - 79 2,530 1,152 1,378 1,686 713 973 844 439 405
80 y + 2,859 1,199 1,660 1,884 739 1,145 975 460 515

Rivas 179,681 89,909 89,772 88,688 43,073 45,615 90,993 46,836 44,157
00 - 04 16,265 8,317 7,948 7,274 3,754 3,520 8,991 4,563 4,428
05 - 09 16,863 8,611 8,252 7,603 3,859 3,744 9,260 4,752 4,508
10 - 14 15,714 7,941 7,773 7,150 3,533 3,617 8,564 4,408 4,156
15 - 19 16,170 8,216 7,954 7,515 3,772 3,743 8,655 4,444 4,211
20 - 24 18,040 9,233 8,807 8,815 4,422 4,393 9,225 4,811 4,414
25 - 29 17,076 8,698 8,378 8,578 4,262 4,316 8,498 4,436 4,062
30 - 34 14,721 7,418 7,303 7,555 3,684 3,871 7,166 3,734 3,432
35 - 39 12,463 6,131 6,332 6,537 3,085 3,452 5,926 3,046 2,880
40 - 44 10,414 5,072 5,342 5,607 2,649 2,958 4,807 2,423 2,384
45 - 49 8,770 4,325 4,445 4,725 2,249 2,476 4,045 2,076 1,969
50 - 54 7,758 3,834 3,924 4,068 1,906 2,162 3,690 1,928 1,762
55 - 59 7,151 3,474 3,677 3,710 1,696 2,014 3,441 1,778 1,663
60 - 64 6,072 2,946 3,126 3,120 1,428 1,692 2,952 1,518 1,434
65 - 69 3,922 1,917 2,005 2,022 929 1,093 1,900 988 912
70 - 74 2,915 1,411 1,504 1,527 690 837 1,388 721 667
75 - 79 2,434 1,139 1,295 1,321 582 739 1,113 557 556
80 y + 2,933 1,226 1,707 1,561 573 988 1,372 653 719
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 36


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.4 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2017
Conclusión
Total Urbana Rural
Departamento y Ambos Ambos Ambos
Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Grupos de Edad Sexos Sexos Sexos

Río San Juan 130,416 66,669 63,747 34,723 16,954 17,769 95,693 49,715 45,978
00 - 04 15,461 7,895 7,566 3,227 1,696 1,531 12,234 6,199 6,035
05 - 09 14,446 7,363 7,083 3,432 1,733 1,699 11,014 5,630 5,384
10 - 14 14,507 7,366 7,141 3,796 1,854 1,942 10,711 5,512 5,199
15 - 19 14,677 7,482 7,195 3,948 1,924 2,024 10,729 5,558 5,171
20 - 24 14,291 7,283 7,008 3,738 1,794 1,944 10,553 5,489 5,064
25 - 29 12,509 6,357 6,152 3,367 1,603 1,764 9,142 4,754 4,388
30 - 34 10,070 5,151 4,919 2,958 1,423 1,535 7,112 3,728 3,384
35 - 39 7,907 4,024 3,883 2,441 1,165 1,276 5,466 2,859 2,607
40 - 44 6,257 3,159 3,098 2,040 994 1,046 4,217 2,165 2,052
45 - 49 4,986 2,541 2,445 1,594 784 810 3,392 1,757 1,635
50 - 54 4,027 2,072 1,955 1,108 536 572 2,919 1,536 1,383
55 - 59 3,451 1,779 1,672 889 421 468 2,562 1,358 1,204
60 - 64 2,855 1,492 1,363 723 333 390 2,132 1,159 973
65 - 69 1,791 955 836 467 216 251 1,324 739 585
70 - 74 1,264 697 567 362 174 188 902 523 379
75 - 79 980 554 426 347 177 170 633 377 256
80 y + 937 499 438 286 127 159 651 372 279

 Sector Social
RACCN 500,114 251,549 248,565 165,724 81,208 84,516 334,390 170,341 164,049
00 - 04 75,393 38,424 36,969 18,772 9,588 9,184 56,621 28,836 27,785
05 - 09 66,214 33,663 32,551 19,120 9,645 9,475 47,094 24,018 23,076
10 - 14 61,289 31,198 30,091 20,186 10,142 10,044 41,103 21,056 20,047
15 - 19 57,193 29,029 28,164 19,866 9,827 10,039 37,327 19,202 18,125
20 - 24 51,906 25,907 25,999 18,221 8,647 9,574 33,685 17,260 16,425
25 - 29 43,853 21,582 22,271 15,774 7,383 8,391 28,079 14,199 13,880
30 - 34 35,628 17,520 18,108 13,184 6,254 6,930 22,444 11,266 11,178
35 - 39 27,662 13,547 14,115 10,454 4,953 5,501 17,208 8,594 8,614
40 - 44 21,111 10,461 10,650 8,155 4,024 4,131 12,956 6,437 6,519
45 - 49 16,324 8,258 8,066 6,301 3,158 3,143 10,023 5,100 4,923
50 - 54 12,676 6,399 6,277 4,728 2,305 2,423 7,948 4,094 3,854
55 - 59 10,295 5,144 5,151 3,731 1,799 1,932 6,564 3,345 3,219
60 - 64 8,044 4,081 3,963 2,732 1,345 1,387 5,312 2,736 2,576
65 - 69 4,752 2,438 2,314 1,593 773 820 3,159 1,665 1,494
70 - 74 3,147 1,590 1,557 1,090 499 591 2,057 1,091 966
75 - 79 2,316 1,165 1,151 897 400 497 1,419 765 654
80 y + 2,311 1,143 1,168 920 466 454 1,391 677 714

RACCS 396,397 198,548 197,849 171,568 84,696 86,872 224,829 113,852 110,977
00 - 04 49,547 25,268 24,279 16,807 8,876 7,931 32,740 16,392 16,348
05 - 09 46,926 23,881 23,045 17,912 9,311 8,601 29,014 14,570 14,444
10 - 14 46,989 23,979 23,010 19,721 10,204 9,517 27,268 13,775 13,493
15 - 19 45,736 23,304 22,432 19,895 10,127 9,768 25,841 13,177 12,664
20 - 24 42,361 21,221 21,140 18,526 9,056 9,470 23,835 12,165 11,670
25 - 29 36,083 17,761 18,322 16,095 7,663 8,432 19,988 10,098 9,890
30 - 34 29,416 14,349 15,067 13,488 6,283 7,205 15,928 8,066 7,862
35 - 39 23,599 11,361 12,238 11,158 5,114 6,044 12,441 6,247 6,194
40 - 44 18,697 9,036 9,661 9,253 4,436 4,817 9,444 4,600 4,844
45 - 49 14,702 7,239 7,463 7,417 3,612 3,805 7,285 3,627 3,658
50 - 54 11,572 5,730 5,842 5,833 2,781 3,052 5,739 2,949 2,790
55 - 59 9,706 4,779 4,927 4,883 2,278 2,605 4,823 2,501 2,322
60 - 64 7,931 3,923 4,008 3,901 1,767 2,134 4,030 2,156 1,874
65 - 69 4,885 2,447 2,438 2,402 1,095 1,307 2,483 1,352 1,131
70 - 74 3,327 1,724 1,603 1,658 802 856 1,669 922 747
75 - 79 2,469 1,322 1,147 1,294 678 616 1,175 644 531
80 y + 2,451 1,224 1,227 1,325 613 712 1,126 611 515
Nota: Estimaciones de población nacional, departamental y municipal. Revisión 2012.
Fuente: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), Dirección de Estadísticas Continuas.

Sección Población y Hechos Vitales | 37


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.5 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2018

Total Urbana Rural


Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

La República 6,460,411 3,187,500 3,272,911 3,769,803 1,818,380 1,951,423 2,690,608 1,369,120 1,321,488
00 - 04 673,824 344,289 329,535 331,985 172,563 159,422 341,839 171,726 170,113
05 - 09 678,333 346,213 332,120 354,850 182,166 172,684 323,483 164,047 159,436
10 - 14 652,440 332,398 320,042 353,732 179,783 173,949 298,708 152,615 146,093
15 - 19 622,679 316,341 306,338 343,720 172,382 171,338 278,959 143,959 135,000
20 - 24 620,823 311,913 308,910 358,113 175,065 183,048 262,710 136,848 125,862
25 - 29 581,338 287,005 294,333 346,044 166,007 180,037 235,294 120,998 114,296
30 - 34 511,397 249,140 262,257 313,406 147,813 165,593 197,991 101,327 96,664
35 - 39 454,210 217,459 236,751 287,581 132,153 155,428 166,629 85,306 81,323
40 - 44 371,063 174,557 196,506 241,167 111,895 129,272 129,896 62,662 67,234
45 - 49 301,888 143,328 158,560 197,355 92,473 104,882 104,533 50,855 53,678
50 - 54 251,105 119,976 131,129 162,914 75,321 87,593 88,191 44,655 43,536
55 - 59 219,389 103,749 115,640 142,347 64,387 77,960 77,042 39,362 37,680
60 - 64 183,879 86,206 97,673 117,877 52,816 65,061 66,002 33,390 32,612
65 - 69 123,691 58,113 65,578 78,779 34,992 43,787 44,912 23,121 21,791
 Sector Social

70 - 74 78,070 36,589 41,481 49,975 21,944 28,031 28,095 14,645 13,450


75 - 79 66,016 30,464 35,552 43,437 18,754 24,683 22,579 11,710 10,869
80 y + 70,266 29,760 40,506 46,521 17,866 28,655 23,745 11,894 11,851

Nueva Segovia 264,251 132,285 131,966 123,152 59,444 63,708 141,099 72,841 68,258
00 - 04 29,772 15,227 14,545 11,822 6,207 5,615 17,950 9,020 8,930
05 - 09 29,722 15,181 14,541 12,609 6,491 6,118 17,113 8,690 8,423
10 - 14 29,491 15,038 14,453 13,259 6,709 6,550 16,232 8,329 7,903
15 - 19 28,374 14,471 13,903 13,125 6,538 6,587 15,249 7,933 7,316
20 - 24 25,878 13,130 12,748 12,178 5,834 6,344 13,700 7,296 6,404
25 - 29 22,711 11,381 11,330 10,883 5,119 5,764 11,828 6,262 5,566
30 - 34 19,705 9,807 9,898 9,667 4,566 5,101 10,038 5,241 4,797
35 - 39 17,658 8,687 8,971 8,836 4,076 4,760 8,822 4,611 4,211
40 - 44 14,352 6,914 7,438 7,372 3,411 3,961 6,980 3,503 3,477
45 - 49 11,460 5,538 5,922 5,887 2,743 3,144 5,573 2,795 2,778
50 - 54 8,996 4,372 4,624 4,463 2,047 2,416 4,533 2,325 2,208
55 - 59 7,424 3,571 3,853 3,644 1,634 2,010 3,780 1,937 1,843
60 - 64 6,382 3,049 3,333 3,128 1,373 1,755 3,254 1,676 1,578
65 - 69 4,542 2,185 2,357 2,243 978 1,265 2,299 1,207 1,092
70 - 74 2,951 1,433 1,518 1,489 654 835 1,462 779 683
75 - 79 2,492 1,214 1,278 1,332 585 747 1,160 629 531
80 y + 2,341 1,087 1,254 1,215 479 736 1,126 608 518

Jinotega 460,415 231,764 228,651 111,084 52,909 58,175 349,331 178,855 170,476
00 - 04 63,394 32,355 31,039 10,999 5,718 5,281 52,395 26,637 25,758
05 - 09 59,206 30,166 29,040 11,977 6,067 5,910 47,229 24,099 23,130
10 - 14 55,960 28,421 27,539 12,991 6,414 6,577 42,969 22,007 20,962
15 - 19 52,084 26,371 25,713 12,728 6,165 6,563 39,356 20,206 19,150
20 - 24 45,326 22,774 22,552 10,967 5,075 5,892 34,359 17,699 16,660
25 - 29 38,432 19,070 19,362 9,632 4,358 5,274 28,800 14,712 14,088
30 - 34 32,340 16,012 16,328 8,784 3,961 4,823 23,556 12,051 11,505
35 - 39 27,712 13,703 14,009 7,927 3,564 4,363 19,785 10,139 9,646
40 - 44 21,636 10,653 10,983 6,543 3,122 3,421 15,093 7,531 7,562
45 - 49 16,719 8,353 8,366 5,063 2,447 2,616 11,656 5,906 5,750
50 - 54 13,031 6,527 6,504 3,612 1,652 1,960 9,419 4,875 4,544
55 - 59 10,693 5,288 5,405 2,894 1,283 1,611 7,799 4,005 3,794
60 - 64 8,753 4,347 4,406 2,414 1,064 1,350 6,339 3,283 3,056
65 - 69 5,817 2,939 2,878 1,649 728 921 4,168 2,211 1,957
70 - 74 3,594 1,840 1,754 1,079 483 596 2,515 1,357 1,158
75 - 79 2,935 1,528 1,407 993 467 526 1,942 1,061 881
80 y + 2,783 1,417 1,366 832 341 491 1,951 1,076 875
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 38


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.5 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2018

Total Urbana Rural


Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

Madriz 170,447 85,378 85,069 56,781 27,627 29,154 113,666 57,751 55,915
00 - 04 18,211 9,270 8,941 5,137 2,730 2,407 13,074 6,540 6,534
05 - 09 18,224 9,265 8,959 5,448 2,846 2,602 12,776 6,419 6,357
10 - 14 17,957 9,108 8,849 5,643 2,898 2,745 12,314 6,210 6,104
15 - 19 17,517 8,890 8,627 5,698 2,888 2,810 11,819 6,002 5,817
20 - 24 16,681 8,450 8,231 5,657 2,762 2,895 11,024 5,688 5,336
25 - 29 15,142 7,600 7,542 5,266 2,520 2,746 9,876 5,080 4,796
30 - 34 13,299 6,652 6,647 4,731 2,249 2,482 8,568 4,403 4,165
35 - 39 11,864 5,887 5,977 4,310 1,994 2,316 7,554 3,893 3,661
40 - 44 9,481 4,610 4,871 3,543 1,646 1,897 5,938 2,964 2,974
45 - 49 7,467 3,640 3,827 2,750 1,281 1,469 4,717 2,359 2,358
50 - 54 6,034 2,976 3,058 2,042 924 1,118 3,992 2,052 1,940
55 - 59 5,180 2,544 2,636 1,727 765 962 3,453 1,779 1,674
60 - 64 4,484 2,182 2,302 1,575 705 870 2,909 1,477 1,432
65 - 69 3,183 1,543 1,640 1,130 507 623 2,053 1,036 1,017
70 - 74 2,110 1,032 1,078 746 336 410 1,364 696 668
75 - 79 1,829 896 933 626 272 354 1,203 624 579
80 y + 1,784 833 951 752 304 448 1,032 529 503

 Sector Social
Estelí 227,652 110,544 117,108 142,525 66,985 75,540 85,127 43,559 41,568
00 - 04 20,136 10,301 9,835 12,080 6,320 5,760 8,056 3,981 4,075
05 - 09 21,454 10,970 10,484 12,883 6,583 6,300 8,571 4,387 4,184
10 - 14 21,262 10,832 10,430 12,811 6,389 6,422 8,451 4,443 4,008
15 - 19 20,748 10,488 10,260 12,753 6,248 6,505 7,995 4,240 3,755
20 - 24 21,726 10,820 10,906 14,056 6,720 7,336 7,670 4,100 3,570
25 - 29 20,920 10,188 10,732 13,682 6,371 7,311 7,238 3,817 3,421
30 - 34 18,768 8,928 9,840 12,021 5,353 6,668 6,747 3,575 3,172
35 - 39 17,135 7,928 9,207 11,005 4,756 6,249 6,130 3,172 2,958
40 - 44 14,194 6,457 7,737 9,324 4,182 5,142 4,870 2,275 2,595
45 - 49 11,580 5,361 6,219 7,574 3,469 4,105 4,006 1,892 2,114
50 - 54 9,684 4,543 5,141 6,135 2,793 3,342 3,549 1,750 1,799
55 - 59 8,563 3,978 4,585 5,314 2,353 2,961 3,249 1,625 1,624
60 - 64 7,250 3,356 3,894 4,373 1,917 2,456 2,877 1,439 1,438
65 - 69 5,013 2,316 2,697 2,976 1,278 1,698 2,037 1,038 999
70 - 74 3,249 1,499 1,750 1,912 812 1,100 1,337 687 650
75 - 79 2,838 1,278 1,560 1,688 714 974 1,150 564 586
80 y + 3,132 1,301 1,831 1,938 727 1,211 1,194 574 620

Chinandega 435,843 215,480 220,363 280,290 134,866 145,424 155,553 80,614 74,939
00 - 04 41,983 21,477 20,506 24,715 12,743 11,972 17,268 8,734 8,534
05 - 09 43,859 22,417 21,442 26,378 13,379 12,999 17,481 9,038 8,443
10 - 14 43,056 21,965 21,091 26,344 13,194 13,150 16,712 8,771 7,941
15 - 19 41,704 21,272 20,432 25,999 13,004 12,995 15,705 8,268 7,437
20 - 24 42,678 21,662 21,016 27,607 13,717 13,890 15,071 7,945 7,126
25 - 29 40,172 20,076 20,096 26,466 12,906 13,560 13,706 7,170 6,536
30 - 34 34,082 16,741 17,341 22,670 10,656 12,014 11,412 6,085 5,327
35 - 39 29,511 14,150 15,361 19,854 9,027 10,827 9,657 5,123 4,534
40 - 44 24,658 11,581 13,077 16,775 7,800 8,975 7,883 3,781 4,102
45 - 49 20,653 9,794 10,859 14,092 6,602 7,490 6,561 3,192 3,369
50 - 54 17,475 8,326 9,149 11,891 5,405 6,486 5,584 2,921 2,663
55 - 59 15,670 7,361 8,309 10,581 4,699 5,882 5,089 2,662 2,427
60 - 64 13,589 6,329 7,260 8,921 3,940 4,981 4,668 2,389 2,279
65 - 69 9,505 4,448 5,057 6,225 2,740 3,485 3,280 1,708 1,572
70 - 74 6,243 2,934 3,309 4,147 1,834 2,313 2,096 1,100 996
75 - 79 5,414 2,529 2,885 3,783 1,663 2,120 1,631 866 765
80 y + 5,591 2,418 3,173 3,842 1,557 2,285 1,749 861 888
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 39


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.5 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2018

Total Urbana Rural


Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

León 417,049 204,600 212,449 263,189 125,427 137,762 153,860 79,173 74,687
00 - 04 35,808 18,329 17,479 20,698 10,736 9,962 15,110 7,593 7,517
05 - 09 38,613 19,755 18,858 22,485 11,501 10,984 16,128 8,254 7,874
10 - 14 37,007 18,879 18,128 21,729 10,955 10,774 15,278 7,924 7,354
15 - 19 35,056 17,887 17,169 21,081 10,649 10,432 13,975 7,238 6,737
20 - 24 39,386 20,118 19,268 25,098 12,523 12,575 14,288 7,595 6,693
25 - 29 39,183 19,763 19,420 25,560 12,515 13,045 13,623 7,248 6,375
30 - 34 34,207 16,880 17,327 22,462 10,623 11,839 11,745 6,257 5,488
35 - 39 30,184 14,413 15,771 20,063 9,123 10,940 10,121 5,290 4,831
40 - 44 25,432 11,828 13,604 17,192 7,822 9,370 8,240 4,006 4,234
45 - 49 21,459 10,052 11,407 14,454 6,630 7,824 7,005 3,422 3,583
50 - 54 18,541 8,753 9,788 12,136 5,540 6,596 6,405 3,213 3,192
55 - 59 17,008 7,921 9,087 10,979 4,856 6,123 6,029 3,065 2,964
60 - 64 14,961 6,834 8,127 9,505 4,054 5,451 5,456 2,780 2,676
65 - 69 10,567 4,795 5,772 6,711 2,830 3,881 3,856 1,965 1,891
70 - 74 6,899 3,110 3,789 4,445 1,850 2,595 2,454 1,260 1,194
 Sector Social

75 - 79 6,039 2,653 3,386 4,069 1,658 2,411 1,970 995 975


80 y + 6,699 2,630 4,069 4,522 1,562 2,960 2,177 1,068 1,109

Matagalpa 580,504 286,291 294,213 236,098 114,935 121,163 344,406 171,356 173,050
00 - 04 65,565 33,410 32,155 21,705 11,690 10,015 43,860 21,720 22,140
05 - 09 65,509 33,334 32,175 23,478 12,322 11,156 42,031 21,012 21,019
10 - 14 63,756 32,307 31,449 24,399 12,476 11,923 39,357 19,831 19,526
15 - 19 61,176 30,839 30,337 24,417 12,245 12,172 36,759 18,594 18,165
20 - 24 58,092 28,998 29,094 24,479 11,776 12,703 33,613 17,222 16,391
25 - 29 52,180 25,595 26,585 22,551 10,615 11,936 29,629 14,980 14,649
30 - 34 44,410 21,536 22,874 19,247 9,013 10,234 25,163 12,523 12,640
35 - 39 38,453 18,368 20,085 16,995 7,795 9,200 21,458 10,573 10,885
40 - 44 30,861 14,412 16,449 14,198 6,644 7,554 16,663 7,768 8,895
45 - 49 24,595 11,546 13,049 11,324 5,362 5,962 13,271 6,184 7,087
50 - 54 19,893 9,510 10,383 8,725 4,041 4,684 11,168 5,469 5,699
55 - 59 16,962 8,138 8,824 7,316 3,334 3,982 9,646 4,804 4,842
60 - 64 14,093 6,706 7,387 6,075 2,822 3,253 8,018 3,884 4,134
65 - 69 9,458 4,492 4,966 4,097 1,880 2,217 5,361 2,612 2,749
70 - 74 5,936 2,801 3,135 2,616 1,154 1,462 3,320 1,647 1,673
75 - 79 4,851 2,246 2,605 2,238 902 1,336 2,613 1,344 1,269
80 y + 4,714 2,053 2,661 2,238 864 1,374 2,476 1,189 1,287

Boaco 182,454 90,557 91,897 61,916 29,778 32,138 120,538 60,779 59,759
00 - 04 19,424 9,985 9,439 5,514 3,024 2,490 13,910 6,961 6,949
05 - 09 19,870 10,208 9,662 6,052 3,175 2,877 13,818 7,033 6,785
10 - 14 18,677 9,563 9,114 5,974 3,027 2,947 12,703 6,536 6,167
15 - 19 17,392 8,857 8,535 5,737 2,853 2,884 11,655 6,004 5,651
20 - 24 18,087 9,109 8,978 6,272 3,036 3,236 11,815 6,073 5,742
25 - 29 17,039 8,431 8,608 6,017 2,844 3,173 11,022 5,587 5,435
30 - 34 13,866 6,769 7,097 4,805 2,197 2,608 9,061 4,572 4,489
35 - 39 11,340 5,431 5,909 3,988 1,773 2,215 7,352 3,658 3,694
40 - 44 9,528 4,488 5,040 3,502 1,620 1,882 6,026 2,868 3,158
45 - 49 8,192 3,919 4,273 3,055 1,435 1,620 5,137 2,484 2,653
50 - 54 6,900 3,345 3,555 2,559 1,172 1,387 4,341 2,173 2,168
55 - 59 6,103 2,940 3,163 2,279 1,017 1,262 3,824 1,923 1,901
60 - 64 5,239 2,495 2,744 1,987 873 1,114 3,252 1,622 1,630
65 - 69 3,652 1,733 1,919 1,398 608 790 2,254 1,125 1,129
70 - 74 2,466 1,173 1,293 951 412 539 1,515 761 754
75 - 79 2,245 1,060 1,185 874 367 507 1,371 693 678
80 y + 2,434 1,051 1,383 952 345 607 1,482 706 776
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 40


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.5 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2018

Total Urbana Rural


Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

Managua 1,521,612 733,876 787,736 1,414,525 683,870 730,655 107,087 50,006 57,081
00 - 04 128,806 65,890 62,916 118,691 61,460 57,231 10,115 4,430 5,685
05 - 09 139,071 71,083 67,988 128,025 66,127 61,898 11,046 4,956 6,090
10 - 14 136,755 69,717 67,038 125,890 64,707 61,183 10,865 5,010 5,855
15 - 19 128,396 64,965 63,431 118,695 60,097 58,598 9,701 4,868 4,833
20 - 24 132,856 65,989 66,867 124,045 61,285 62,760 8,811 4,704 4,107
25 - 29 130,939 63,550 67,389 122,550 59,323 63,227 8,389 4,227 4,162
30 - 34 127,245 60,619 66,626 118,883 56,462 62,421 8,362 4,157 4,205
35 - 39 124,540 58,087 66,453 116,467 53,859 62,608 8,073 4,228 3,845
40 - 44 104,044 47,648 56,396 97,635 45,276 52,359 6,409 2,372 4,037
45 - 49 85,109 39,285 45,824 79,888 37,380 42,508 5,221 1,905 3,316
50 - 54 73,014 33,692 39,322 68,382 31,616 36,766 4,632 2,076 2,556
55 - 59 65,170 29,651 35,519 60,835 27,593 33,242 4,335 2,058 2,277
60 - 64 53,614 24,080 29,534 49,613 22,405 27,208 4,001 1,675 2,326
65 - 69 34,636 15,512 19,124 31,930 14,257 17,673 2,706 1,255 1,451
70 - 74 21,142 9,343 11,799 19,481 8,551 10,930 1,661 792 869
75 - 79 17,449 7,501 9,948 16,191 6,955 9,236 1,258 546 712
80 y + 18,826 7,264 11,562 17,324 6,517 10,807 1,502 747 755

 Sector Social
Masaya 380,629 187,807 192,822 226,187 109,147 117,040 154,442 78,660 75,782
00 - 04 36,607 18,734 17,873 20,360 10,428 9,932 16,247 8,306 7,941
05 - 09 37,680 19,263 18,417 20,964 10,623 10,341 16,716 8,640 8,076
10 - 14 35,812 18,359 17,453 19,980 10,159 9,821 15,832 8,200 7,632
15 - 19 34,197 17,543 16,654 19,422 9,729 9,693 14,775 7,814 6,961
20 - 24 36,279 18,263 18,016 21,493 10,581 10,912 14,786 7,682 7,104
25 - 29 35,332 17,406 17,926 21,307 10,337 10,970 14,025 7,069 6,956
30 - 34 31,828 15,448 16,380 19,313 9,237 10,076 12,515 6,211 6,304
35 - 39 28,421 13,539 14,882 17,524 8,128 9,396 10,897 5,411 5,486
40 - 44 23,294 10,900 12,394 14,810 6,814 7,996 8,484 4,086 4,398
45 - 49 19,085 9,035 10,050 12,213 5,670 6,543 6,872 3,365 3,507
50 - 54 15,871 7,610 8,261 10,010 4,650 5,360 5,861 2,960 2,901
55 - 59 13,714 6,526 7,188 8,590 3,903 4,687 5,124 2,623 2,501
60 - 64 11,290 5,331 5,959 6,988 3,141 3,847 4,302 2,190 2,112
65 - 69 7,489 3,562 3,927 4,622 2,080 2,542 2,867 1,482 1,385
70 - 74 4,794 2,284 2,510 2,975 1,324 1,651 1,819 960 859
75 - 79 4,204 1,967 2,237 2,663 1,152 1,511 1,541 815 726
80 y + 4,732 2,037 2,695 2,953 1,191 1,762 1,779 846 933

Chontales 188,872 92,981 95,891 114,631 53,071 61,560 74,241 39,910 34,331
00 - 04 19,128 9,768 9,360 10,506 5,325 5,181 8,622 4,443 4,179
05 - 09 19,509 9,949 9,560 11,226 5,587 5,639 8,283 4,362 3,921
10 - 14 17,850 9,083 8,767 10,579 5,196 5,383 7,271 3,887 3,384
15 - 19 16,665 8,442 8,223 9,962 4,797 5,165 6,703 3,645 3,058
20 - 24 18,525 9,252 9,273 11,007 5,090 5,917 7,518 4,162 3,356
25 - 29 18,424 9,042 9,382 11,070 5,014 6,056 7,354 4,028 3,326
30 - 34 16,017 7,804 8,213 9,884 4,460 5,424 6,133 3,344 2,789
35 - 39 13,573 6,530 7,043 8,581 3,777 4,804 4,992 2,753 2,239
40 - 44 11,012 5,142 5,870 7,207 3,173 4,034 3,805 1,969 1,836
45 - 49 9,039 4,199 4,840 5,953 2,650 3,303 3,086 1,549 1,537
50 - 54 7,491 3,560 3,931 4,814 2,134 2,680 2,677 1,426 1,251
55 - 59 6,466 3,113 3,353 4,137 1,803 2,334 2,329 1,310 1,019
60 - 64 5,337 2,560 2,777 3,451 1,500 1,951 1,886 1,060 826
65 - 69 3,550 1,700 1,850 2,291 988 1,303 1,259 712 547
70 - 74 2,251 1,068 1,183 1,438 611 827 813 457 356
75 - 79 1,924 888 1,036 1,199 499 700 725 389 336
80 y + 2,111 881 1,230 1,326 467 859 785 414 371
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 41


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.5 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2018

Total Urbana Rural


Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

Granada 211,006 104,797 106,209 142,752 68,901 73,851 68,254 35,896 32,358
00 - 04 20,473 10,482 9,991 12,894 6,642 6,252 7,579 3,840 3,739
05 - 09 21,367 10,932 10,435 13,500 6,864 6,636 7,867 4,068 3,799
10 - 14 20,039 10,339 9,700 12,714 6,563 6,151 7,325 3,776 3,549
15 - 19 18,551 9,657 8,894 11,977 6,053 5,924 6,574 3,604 2,970
20 - 24 19,901 10,152 9,749 13,409 6,583 6,826 6,492 3,569 2,923
25 - 29 19,326 9,656 9,670 13,268 6,426 6,842 6,058 3,230 2,828
30 - 34 16,885 8,377 8,508 11,658 5,657 6,001 5,227 2,720 2,507
35 - 39 14,799 7,257 7,542 10,392 4,878 5,514 4,407 2,379 2,028
40 - 44 12,233 5,831 6,402 8,861 4,060 4,801 3,372 1,771 1,601
45 - 49 10,158 4,825 5,333 7,386 3,404 3,982 2,772 1,421 1,351
50 - 54 8,679 4,161 4,518 6,168 2,864 3,304 2,511 1,297 1,214
55 - 59 7,848 3,729 4,119 5,547 2,513 3,034 2,301 1,216 1,085
60 - 64 6,808 3,179 3,629 4,816 2,124 2,692 1,992 1,055 937
65 - 69 4,765 2,212 2,553 3,393 1,491 1,902 1,372 721 651
 Sector Social

70 - 74 3,122 1,436 1,686 2,258 983 1,275 864 453 411


75 - 79 2,775 1,241 1,534 2,064 888 1,176 711 353 358
80 y + 3,277 1,331 1,946 2,447 908 1,539 830 423 407

Carazo 194,606 95,275 99,331 125,552 60,494 65,058 69,054 34,781 34,273
00 - 04 17,127 8,763 8,364 10,315 5,385 4,930 6,812 3,378 3,434
05 - 09 17,867 9,133 8,734 10,830 5,580 5,250 7,037 3,553 3,484
10 - 14 17,222 8,773 8,449 10,512 5,338 5,174 6,710 3,435 3,275
15 - 19 17,025 8,611 8,414 10,589 5,312 5,277 6,436 3,299 3,137
20 - 24 18,882 9,421 9,461 12,294 6,049 6,245 6,588 3,372 3,216
25 - 29 18,706 9,165 9,541 12,381 5,991 6,390 6,325 3,174 3,151
30 - 34 16,429 7,944 8,485 10,845 5,143 5,702 5,584 2,801 2,783
35 - 39 14,323 6,803 7,520 9,555 4,387 5,168 4,768 2,416 2,352
40 - 44 11,917 5,559 6,358 8,134 3,731 4,403 3,783 1,828 1,955
45 - 49 10,003 4,727 5,276 6,847 3,189 3,658 3,156 1,538 1,618
50 - 54 8,461 4,053 4,408 5,718 2,703 3,015 2,743 1,350 1,393
55 - 59 7,481 3,550 3,931 4,999 2,302 2,697 2,482 1,248 1,234
60 - 64 6,354 2,971 3,383 4,146 1,834 2,312 2,208 1,137 1,071
65 - 69 4,371 2,043 2,328 2,832 1,244 1,588 1,539 799 740
70 - 74 2,886 1,343 1,543 1,877 810 1,067 1,009 533 476
75 - 79 2,592 1,177 1,415 1,728 731 997 864 446 418
80 y + 2,960 1,239 1,721 1,950 765 1,185 1,010 474 536

Rivas 180,677 90,409 90,268 89,362 43,366 45,996 91,315 47,043 44,272
00 - 04 15,980 8,174 7,806 7,153 3,691 3,462 8,827 4,483 4,344
05 - 09 16,783 8,578 8,205 7,575 3,845 3,730 9,208 4,733 4,475
10 - 14 15,989 8,112 7,877 7,281 3,598 3,683 8,708 4,514 4,194
15 - 19 15,466 7,830 7,636 7,195 3,611 3,584 8,271 4,219 4,052
20 - 24 17,476 8,952 8,524 8,548 4,288 4,260 8,928 4,664 4,264
25 - 29 17,376 8,866 8,510 8,738 4,341 4,397 8,638 4,525 4,113
30 - 34 14,973 7,561 7,412 7,692 3,751 3,941 7,281 3,810 3,471
35 - 39 12,872 6,368 6,504 6,759 3,190 3,569 6,113 3,178 2,935
40 - 44 10,690 5,191 5,499 5,762 2,722 3,040 4,928 2,469 2,459
45 - 49 8,993 4,417 4,576 4,851 2,309 2,542 4,142 2,108 2,034
50 - 54 7,836 3,873 3,963 4,112 1,927 2,185 3,724 1,946 1,778
55 - 59 7,222 3,513 3,709 3,751 1,715 2,036 3,471 1,798 1,673
60 - 64 6,283 3,034 3,249 3,232 1,479 1,753 3,051 1,555 1,496
65 - 69 4,377 2,133 2,244 2,258 1,037 1,221 2,119 1,096 1,023
70 - 74 2,844 1,376 1,468 1,491 674 817 1,353 702 651
75 - 79 2,497 1,168 1,329 1,356 598 758 1,141 570 571
80 y + 3,020 1,263 1,757 1,608 590 1,018 1,412 673 739
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 42


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.5 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2018
Conclusión
Total Urbana Rural
Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

Río San Juan 132,059 67,490 64,569 35,241 17,201 18,040 96,818 50,289 46,529
00 - 04 15,489 7,913 7,576 3,236 1,701 1,535 12,253 6,212 6,041
05 - 09 14,620 7,458 7,162 3,477 1,756 1,721 11,143 5,702 5,441
10 - 14 14,201 7,220 6,981 3,720 1,817 1,903 10,481 5,403 5,078
15 - 19 14,584 7,420 7,164 3,927 1,913 2,014 10,657 5,507 5,150
20 - 24 14,188 7,237 6,951 3,715 1,783 1,932 10,473 5,454 5,019
25 - 29 12,874 6,540 6,334 3,468 1,651 1,817 9,406 4,889 4,517
30 - 34 10,407 5,309 5,098 3,060 1,472 1,588 7,347 3,837 3,510
35 - 39 8,255 4,215 4,040 2,551 1,217 1,334 5,704 2,998 2,706
40 - 44 6,460 3,258 3,202 2,109 1,026 1,083 4,351 2,232 2,119
45 - 49 5,161 2,621 2,540 1,652 812 840 3,509 1,809 1,700
50 - 54 4,139 2,127 2,012 1,139 551 588 3,000 1,576 1,424
55 - 59 3,504 1,807 1,697 904 428 476 2,600 1,379 1,221
60 - 64 2,943 1,530 1,413 746 344 402 2,197 1,186 1,011
65 - 69 2,000 1,061 939 522 241 281 1,478 820 658
70 - 74 1,239 678 561 355 171 184 884 507 377
75 - 79 1,015 572 443 360 185 175 655 387 268

 Sector Social
80 y + 980 524 456 300 133 167 680 391 289

RACCN 510,053 256,487 253,566 171,092 83,820 87,272 338,961 172,667 166,294
00 - 04 76,195 38,842 37,353 19,188 9,800 9,388 57,007 29,042 27,965
05 - 09 67,549 34,364 33,185 19,727 9,951 9,776 47,822 24,413 23,409
10 - 14 61,146 31,099 30,047 20,370 10,235 10,135 40,776 20,864 19,912
15 - 19 57,795 29,360 28,435 20,303 10,043 10,260 37,492 19,317 18,175
20 - 24 52,414 26,243 26,171 18,609 8,831 9,778 33,805 17,412 16,393
25 - 29 45,369 22,333 23,036 16,503 7,724 8,779 28,866 14,609 14,257
30 - 34 36,729 18,022 18,707 13,746 6,521 7,225 22,983 11,501 11,482
35 - 39 28,974 14,211 14,763 11,073 5,246 5,827 17,901 8,965 8,936
40 - 44 21,926 10,788 11,138 8,566 4,227 4,339 13,360 6,561 6,799
45 - 49 16,943 8,533 8,410 6,613 3,314 3,299 10,330 5,219 5,111
50 - 54 13,098 6,626 6,472 4,941 2,409 2,532 8,157 4,217 3,940
55 - 59 10,502 5,251 5,251 3,849 1,856 1,993 6,653 3,395 3,258
60 - 64 8,315 4,189 4,126 2,856 1,406 1,450 5,459 2,783 2,676
65 - 69 5,298 2,713 2,585 1,796 871 925 3,502 1,842 1,660
70 - 74 3,077 1,563 1,514 1,077 493 584 2,000 1,070 930
75 - 79 2,367 1,188 1,179 927 413 514 1,440 775 665
80 y + 2,356 1,162 1,194 948 480 468 1,408 682 726

RACCS 402,282 201,479 200,803 175,426 86,539 88,887 226,856 114,940 111,916
00 - 04 49,726 25,369 24,357 16,972 8,963 8,009 32,754 16,406 16,348
05 - 09 47,430 24,157 23,273 18,216 9,469 8,747 29,214 14,688 14,526
10 - 14 46,260 23,583 22,677 19,536 10,108 9,428 26,724 13,475 13,249
15 - 19 45,949 23,438 22,511 20,112 10,237 9,875 25,837 13,201 12,636
20 - 24 42,448 21,343 21,105 18,679 9,132 9,547 23,769 12,211 11,558
25 - 29 37,213 18,343 18,870 16,702 7,952 8,750 20,511 10,391 10,120
30 - 34 30,207 14,731 15,476 13,938 6,492 7,446 16,269 8,239 8,030
35 - 39 24,596 11,882 12,714 11,701 5,363 6,338 12,895 6,519 6,376
40 - 44 19,345 9,297 10,048 9,634 4,619 5,015 9,711 4,678 5,033
45 - 49 15,272 7,483 7,789 7,753 3,776 3,977 7,519 3,707 3,812
50 - 54 11,962 5,922 6,040 6,067 2,893 3,174 5,895 3,029 2,866
55 - 59 9,879 4,868 5,011 5,001 2,333 2,668 4,878 2,535 2,343
60 - 64 8,184 4,034 4,150 4,051 1,835 2,216 4,133 2,199 1,934
65 - 69 5,468 2,726 2,742 2,706 1,234 1,472 2,762 1,492 1,270
70 - 74 3,267 1,676 1,591 1,638 792 846 1,629 884 745
75 - 79 2,550 1,358 1,192 1,346 705 641 1,204 653 551
80 y + 2,526 1,269 1,257 1,374 636 738 1,152 633 519
Nota: Estimaciones de población nacional, departamental y municipal. Revisión 2012.
Fuente: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), Dirección de Estadísticas Continuas.

Sección Población y Hechos Vitales | 43


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.6 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2019

Total Urbana Rural


Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

La República 6,527,691 3,220,940 3,306,751 3,817,763 1,839,908 1,977,855 2,709,928 1,381,032 1,328,896
00 - 04 667,913 341,298 326,615 328,370 170,693 157,677 339,543 170,605 168,938
05 - 09 677,247 345,824 331,423 353,839 181,640 172,199 323,408 164,184 159,224
10 - 14 656,735 334,723 322,012 358,451 182,185 176,266 298,284 152,538 145,746
15 - 19 616,738 313,589 303,149 340,141 170,580 169,561 276,597 143,009 133,588
20 - 24 613,537 309,280 304,257 353,785 172,922 180,863 259,752 136,358 123,394
25 - 29 590,804 292,347 298,457 351,657 168,682 182,975 239,147 123,665 115,482
30 - 34 514,972 251,175 263,797 314,911 148,513 166,398 200,061 102,662 97,399
35 - 39 467,743 224,949 242,794 296,452 136,233 160,219 171,291 88,716 82,575
40 - 44 383,432 180,105 203,327 249,876 115,946 133,930 133,556 64,159 69,397
45 - 49 311,958 147,517 164,441 204,316 95,743 108,573 107,642 51,774 55,868
50 - 54 257,225 122,759 134,466 167,033 77,227 89,806 90,192 45,532 44,660
55 - 59 223,055 105,610 117,445 145,126 65,647 79,479 77,929 39,963 37,966
60 - 64 190,381 88,973 101,408 122,634 54,950 67,684 67,747 34,023 33,724
 Sector Social

65 - 69 136,846 64,122 72,724 87,522 38,879 48,643 49,324 25,243 24,081


70 - 74 78,020 36,422 41,598 50,195 22,038 28,157 27,825 14,384 13,441
75 - 79 67,929 31,248 36,681 44,858 19,369 25,489 23,071 11,879 11,192
80 y + 73,156 30,999 42,157 48,597 18,661 29,936 24,559 12,338 12,221

Nueva Segovia 267,900 134,093 133,807 125,948 60,745 65,203 141,952 73,348 68,604
00 - 04 29,703 15,190 14,513 11,885 6,239 5,646 17,818 8,951 8,867
05 - 09 29,719 15,188 14,531 12,706 6,541 6,165 17,013 8,647 8,366
10 - 14 29,338 14,965 14,373 13,293 6,726 6,567 16,045 8,239 7,806
15 - 19 28,659 14,616 14,043 13,359 6,655 6,704 15,300 7,961 7,339
20 - 24 26,021 13,235 12,786 12,341 5,912 6,429 13,680 7,323 6,357
25 - 29 23,229 11,658 11,571 11,218 5,276 5,942 12,011 6,382 5,629
30 - 34 19,784 9,839 9,945 9,782 4,621 5,161 10,002 5,218 4,784
35 - 39 18,216 9,001 9,215 9,187 4,238 4,949 9,029 4,763 4,266
40 - 44 14,864 7,161 7,703 7,694 3,560 4,134 7,170 3,601 3,569
45 - 49 11,932 5,746 6,186 6,177 2,878 3,299 5,755 2,868 2,887
50 - 54 9,386 4,559 4,827 4,692 2,152 2,540 4,694 2,407 2,287
55 - 59 7,562 3,640 3,922 3,741 1,678 2,063 3,821 1,962 1,859
60 - 64 6,515 3,100 3,415 3,218 1,412 1,806 3,297 1,688 1,609
65 - 69 4,999 2,394 2,605 2,488 1,085 1,403 2,511 1,309 1,202
70 - 74 2,930 1,412 1,518 1,489 654 835 1,441 758 683
75 - 79 2,574 1,246 1,328 1,387 609 778 1,187 637 550
80 y + 2,469 1,143 1,326 1,291 509 782 1,178 634 544

Jinotega 467,969 235,503 232,466 113,915 54,238 59,677 354,054 181,265 172,789
00 - 04 63,758 32,544 31,214 11,145 5,795 5,350 52,613 26,749 25,864
05 - 09 59,694 30,431 29,263 12,164 6,162 6,002 47,530 24,269 23,261
10 - 14 55,759 28,340 27,419 13,039 6,438 6,601 42,720 21,902 20,818
15 - 19 53,052 26,848 26,204 13,060 6,326 6,734 39,992 20,522 19,470
20 - 24 45,876 23,093 22,783 11,181 5,174 6,007 34,695 17,919 16,776
25 - 29 39,421 19,566 19,855 9,952 4,503 5,449 29,469 15,063 14,406
30 - 34 32,668 16,138 16,530 8,938 4,031 4,907 23,730 12,107 11,623
35 - 39 28,667 14,203 14,464 8,260 3,714 4,546 20,407 10,489 9,918
40 - 44 22,497 11,039 11,458 6,853 3,270 3,583 15,644 7,769 7,875
45 - 49 17,373 8,649 8,724 5,299 2,561 2,738 12,074 6,088 5,986
50 - 54 13,483 6,765 6,718 3,764 1,722 2,042 9,719 5,043 4,676
55 - 59 10,887 5,388 5,499 2,969 1,316 1,653 7,918 4,072 3,846
60 - 64 8,993 4,442 4,551 2,498 1,101 1,397 6,495 3,341 3,154
65 - 69 6,397 3,221 3,176 1,826 806 1,020 4,571 2,415 2,156
70 - 74 3,554 1,812 1,742 1,074 481 593 2,480 1,331 1,149
75 - 79 3,005 1,557 1,448 1,024 482 542 1,981 1,075 906
80 y + 2,885 1,467 1,418 869 356 513 2,016 1,111 905
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 44


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.6 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2019
Total Urbana Rural
Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

Madriz 172,587 86,835 85,752 57,794 28,097 29,697 114,793 58,738 56,055
00 - 04 18,136 9,277 8,859 5,137 2,731 2,406 12,999 6,546 6,453
05 - 09 18,252 9,328 8,924 5,479 2,862 2,617 12,773 6,466 6,307
10 - 14 17,883 9,119 8,764 5,643 2,898 2,745 12,240 6,221 6,019
15 - 19 17,552 8,942 8,610 5,732 2,905 2,827 11,820 6,037 5,783
20 - 24 16,648 8,487 8,161 5,669 2,768 2,901 10,979 5,719 5,260
25 - 29 15,447 7,796 7,651 5,394 2,581 2,813 10,053 5,215 4,838
30 - 34 13,365 6,706 6,659 4,775 2,270 2,505 8,590 4,436 4,154
35 - 39 12,263 6,139 6,124 4,472 2,069 2,403 7,791 4,070 3,721
40 - 44 9,881 4,831 5,050 3,708 1,723 1,985 6,173 3,108 3,065
45 - 49 7,761 3,788 3,973 2,870 1,337 1,533 4,891 2,451 2,440
50 - 54 6,226 3,077 3,149 2,115 957 1,158 4,111 2,120 1,991
55 - 59 5,261 2,599 2,662 1,761 780 981 3,500 1,819 1,681
60 - 64 4,588 2,241 2,347 1,618 724 894 2,970 1,517 1,453
65 - 69 3,493 1,696 1,797 1,245 559 686 2,248 1,137 1,111
70 - 74 2,083 1,016 1,067 740 333 407 1,343 683 660
75 - 79 1,880 919 961 646 281 365 1,234 638 596

 Sector Social
80 y + 1,868 874 994 790 319 471 1,078 555 523

Estelí 228,766 111,093 117,673 143,766 67,492 76,274 85,000 43,601 41,399
00 - 04 19,708 10,086 9,622 11,869 6,210 5,659 7,839 3,876 3,963
05 - 09 21,206 10,848 10,358 12,780 6,530 6,250 8,426 4,318 4,108
10 - 14 21,326 10,885 10,441 12,898 6,432 6,466 8,428 4,453 3,975
15 - 19 20,226 10,244 9,982 12,477 6,113 6,364 7,749 4,131 3,618
20 - 24 21,233 10,622 10,611 13,787 6,592 7,195 7,446 4,030 3,416
25 - 29 21,134 10,330 10,804 13,871 6,459 7,412 7,263 3,871 3,392
30 - 34 18,745 8,951 9,794 12,050 5,367 6,683 6,695 3,584 3,111
35 - 39 17,565 8,168 9,397 11,322 4,893 6,429 6,243 3,275 2,968
40 - 44 14,649 6,639 8,010 9,657 4,331 5,326 4,992 2,308 2,684
45 - 49 11,952 5,504 6,448 7,846 3,594 4,252 4,106 1,910 2,196
50 - 54 9,896 4,631 5,265 6,293 2,865 3,428 3,603 1,766 1,837
55 - 59 8,683 4,038 4,645 5,407 2,394 3,013 3,276 1,644 1,632
60 - 64 7,505 3,454 4,051 4,542 1,991 2,551 2,963 1,463 1,500
65 - 69 5,531 2,547 2,984 3,295 1,415 1,880 2,236 1,132 1,104
70 - 74 3,229 1,484 1,745 1,907 810 1,097 1,322 674 648
75 - 79 2,917 1,310 1,607 1,740 736 1,004 1,177 574 603
80 y + 3,261 1,352 1,909 2,025 760 1,265 1,236 592 644

Chinandega 437,888 216,493 221,395 282,708 135,900 146,808 155,180 80,593 74,587
00 - 04 41,261 21,113 20,148 24,366 12,564 11,802 16,895 8,549 8,346
05 - 09 43,529 22,262 21,267 26,263 13,321 12,942 17,266 8,941 8,325
10 - 14 43,049 21,977 21,072 26,424 13,234 13,190 16,625 8,743 7,882
15 - 19 40,745 20,781 19,964 25,482 12,745 12,737 15,263 8,036 7,227
20 - 24 41,691 21,222 20,469 27,055 13,443 13,612 14,636 7,779 6,857
25 - 29 40,737 20,416 20,321 26,923 13,129 13,794 13,814 7,287 6,527
30 - 34 34,517 16,996 17,521 23,032 10,826 12,206 11,485 6,170 5,315
35 - 39 30,257 14,585 15,672 20,422 9,285 11,137 9,835 5,300 4,535
40 - 44 25,221 11,819 13,402 17,213 8,004 9,209 8,008 3,815 4,193
45 - 49 21,237 10,032 11,205 14,536 6,810 7,726 6,701 3,222 3,479
50 - 54 17,799 8,484 9,315 12,150 5,522 6,628 5,649 2,962 2,687
55 - 59 15,833 7,445 8,388 10,726 4,763 5,963 5,107 2,682 2,425
60 - 64 13,969 6,482 7,487 9,200 4,063 5,137 4,769 2,419 2,350
65 - 69 10,460 4,879 5,581 6,872 3,025 3,847 3,588 1,854 1,734
70 - 74 6,183 2,887 3,296 4,121 1,822 2,299 2,062 1,065 997
75 - 79 5,563 2,587 2,976 3,900 1,714 2,186 1,663 873 790
80 y + 5,837 2,526 3,311 4,023 1,630 2,393 1,814 896 918
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 45


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.6 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2019
Total Urbana Rural
Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

León 419,065 205,648 213,417 265,279 126,233 139,046 153,786 79,415 74,371
00 - 04 34,960 17,897 17,063 20,256 10,506 9,750 14,704 7,391 7,313
05 - 09 38,181 19,544 18,637 22,285 11,398 10,887 15,896 8,146 7,750
10 - 14 37,746 19,284 18,462 22,215 11,200 11,015 15,531 8,084 7,447
15 - 19 33,537 17,091 16,446 20,214 10,211 10,003 13,323 6,880 6,443
20 - 24 38,018 19,467 18,551 24,282 12,116 12,166 13,736 7,351 6,385
25 - 29 39,598 20,043 19,555 25,890 12,676 13,214 13,708 7,367 6,341
30 - 34 34,584 17,154 17,430 22,762 10,765 11,997 11,822 6,389 5,433
35 - 39 30,963 14,886 16,077 20,628 9,380 11,248 10,335 5,506 4,829
40 - 44 26,083 12,122 13,961 17,672 8,040 9,632 8,411 4,082 4,329
45 - 49 22,069 10,299 11,770 14,900 6,835 8,065 7,169 3,464 3,705
50 - 54 18,849 8,884 9,965 12,366 5,645 6,721 6,483 3,239 3,244
55 - 59 17,208 8,033 9,175 11,133 4,924 6,209 6,075 3,109 2,966
60 - 64 15,403 7,039 8,364 9,808 4,183 5,625 5,595 2,856 2,739
 Sector Social

65 - 69 11,687 5,294 6,393 7,437 3,137 4,300 4,250 2,157 2,093


70 - 74 6,916 3,108 3,808 4,465 1,858 2,607 2,451 1,250 1,201
75 - 79 6,244 2,741 3,503 4,217 1,719 2,498 2,027 1,022 1,005
80 y + 7,019 2,762 4,257 4,749 1,640 3,109 2,270 1,122 1,148

Matagalpa 586,986 289,165 297,821 239,622 116,569 123,053 347,364 172,596 174,768
00 - 04 65,187 33,191 31,996 21,635 11,652 9,983 43,552 21,539 22,013
05 - 09 65,563 33,350 32,213 23,556 12,363 11,193 42,007 20,987 21,020
10 - 14 63,674 32,282 31,392 24,428 12,491 11,937 39,246 19,791 19,455
15 - 19 61,120 30,799 30,321 24,457 12,266 12,191 36,663 18,533 18,130
20 - 24 57,834 28,928 28,906 24,431 11,753 12,678 33,403 17,175 16,228
25 - 29 53,267 26,148 27,119 23,077 10,864 12,213 30,190 15,284 14,906
30 - 34 44,905 21,740 23,165 19,511 9,137 10,374 25,394 12,603 12,791
35 - 39 39,682 19,013 20,669 17,581 8,064 9,517 22,101 10,949 11,152
40 - 44 31,936 14,891 17,045 14,730 6,893 7,837 17,206 7,998 9,208
45 - 49 25,478 11,882 13,596 11,759 5,568 6,191 13,719 6,314 7,405
50 - 54 20,440 9,713 10,727 8,987 4,162 4,825 11,453 5,551 5,902
55 - 59 17,228 8,253 8,975 7,450 3,395 4,055 9,778 4,858 4,920
60 - 64 14,525 6,884 7,641 6,277 2,916 3,361 8,248 3,968 4,280
65 - 69 10,416 4,929 5,487 4,523 2,076 2,447 5,893 2,853 3,040
70 - 74 5,876 2,759 3,117 2,596 1,145 1,451 3,280 1,614 1,666
75 - 79 4,972 2,287 2,685 2,300 927 1,373 2,672 1,360 1,312
80 y + 4,883 2,116 2,767 2,324 897 1,427 2,559 1,219 1,340

Boaco 183,736 91,262 92,474 62,646 30,095 32,551 121,090 61,167 59,923
00 - 04 19,149 9,849 9,300 5,455 2,992 2,463 13,694 6,857 6,837
05 - 09 19,795 10,178 9,617 6,050 3,174 2,876 13,745 7,004 6,741
10 - 14 18,960 9,727 9,233 6,086 3,084 3,002 12,874 6,643 6,231
15 - 19 16,937 8,641 8,296 5,606 2,788 2,818 11,331 5,853 5,478
20 - 24 17,638 8,920 8,718 6,138 2,971 3,167 11,500 5,949 5,551
25 - 29 17,345 8,607 8,738 6,146 2,905 3,241 11,199 5,702 5,497
30 - 34 14,267 6,977 7,290 4,962 2,268 2,694 9,305 4,709 4,596
35 - 39 11,653 5,611 6,042 4,114 1,829 2,285 7,539 3,782 3,757
40 - 44 9,660 4,539 5,121 3,564 1,649 1,915 6,096 2,890 3,206
45 - 49 8,414 4,008 4,406 3,149 1,479 1,670 5,265 2,529 2,736
50 - 54 7,051 3,414 3,637 2,624 1,202 1,422 4,427 2,212 2,215
55 - 59 6,176 2,981 3,195 2,315 1,033 1,282 3,861 1,948 1,913
60 - 64 5,406 2,573 2,833 2,058 904 1,154 3,348 1,669 1,679
65 - 69 4,015 1,902 2,113 1,542 670 872 2,473 1,232 1,241
70 - 74 2,427 1,148 1,279 940 407 533 1,487 741 746
75 - 79 2,301 1,084 1,217 899 378 521 1,402 706 696
80 y + 2,542 1,103 1,439 998 362 636 1,544 741 803
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 46


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.6 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2019
Total Urbana Rural
Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

Managua 1,534,218 740,113 794,105 1,427,809 689,589 738,220 106,409 50,524 55,885
00 - 04 126,018 64,450 61,568 116,247 60,195 56,052 9,771 4,255 5,516
05 - 09 136,981 70,026 66,955 126,235 65,203 61,032 10,746 4,823 5,923
10 - 14 139,314 71,066 68,248 128,381 65,987 62,394 10,933 5,079 5,854
15 - 19 126,509 64,165 62,344 117,074 59,276 57,798 9,435 4,889 4,546
20 - 24 130,634 65,180 65,454 122,099 60,324 61,775 8,535 4,856 3,679
25 - 29 131,560 64,077 67,483 123,261 59,667 63,594 8,299 4,410 3,889
30 - 34 124,983 59,696 65,287 116,894 55,517 61,377 8,089 4,179 3,910
35 - 39 127,499 59,756 67,743 119,361 55,197 64,164 8,138 4,559 3,579
40 - 44 107,895 49,356 58,539 101,357 47,002 54,355 6,538 2,354 4,184
45 - 49 87,818 40,390 47,428 82,519 38,611 43,908 5,299 1,779 3,520
50 - 54 74,456 34,342 40,114 69,806 32,274 37,532 4,650 2,068 2,582
55 - 59 66,462 30,301 36,161 62,107 28,170 33,937 4,355 2,131 2,224
60 - 64 56,176 25,157 31,019 52,040 23,501 28,539 4,136 1,656 2,480
65 - 69 38,678 17,301 21,377 35,695 15,938 19,757 2,983 1,363 1,620
70 - 74 21,437 9,457 11,980 19,774 8,679 11,095 1,663 778 885
75 - 79 18,087 7,763 10,324 16,801 7,217 9,584 1,286 546 740

 Sector Social
80 y + 19,711 7,630 12,081 18,158 6,831 11,327 1,553 799 754

Masaya 386,237 190,606 195,631 230,079 110,941 119,138 156,158 79,665 76,493
00 - 04 36,255 18,558 17,697 20,198 10,345 9,853 16,057 8,213 7,844
05 - 09 37,702 19,286 18,416 21,013 10,648 10,365 16,689 8,638 8,051
10 - 14 36,665 18,764 17,901 20,491 10,419 10,072 16,174 8,345 7,829
15 - 19 33,675 17,326 16,349 19,159 9,598 9,561 14,516 7,728 6,788
20 - 24 35,828 18,125 17,703 21,262 10,467 10,795 14,566 7,658 6,908
25 - 29 36,015 17,794 18,221 21,756 10,555 11,201 14,259 7,239 7,020
30 - 34 32,185 15,648 16,537 19,561 9,355 10,206 12,624 6,293 6,331
35 - 39 29,415 14,080 15,335 18,167 8,426 9,741 11,248 5,654 5,594
40 - 44 24,166 11,291 12,875 15,391 7,081 8,310 8,775 4,210 4,565
45 - 49 19,806 9,334 10,472 12,697 5,895 6,802 7,109 3,439 3,670
50 - 54 16,358 7,822 8,536 10,335 4,801 5,534 6,023 3,021 3,002
55 - 59 14,040 6,686 7,354 8,809 4,002 4,807 5,231 2,684 2,547
60 - 64 11,788 5,551 6,237 7,309 3,286 4,023 4,479 2,265 2,214
65 - 69 8,314 3,938 4,376 5,141 2,314 2,827 3,173 1,624 1,549
70 - 74 4,783 2,269 2,514 2,973 1,323 1,650 1,810 946 864
75 - 79 4,321 2,015 2,306 2,741 1,186 1,555 1,580 829 751
80 y + 4,921 2,119 2,802 3,076 1,240 1,836 1,845 879 966

Chontales 189,871 93,468 96,403 115,760 53,551 62,209 74,111 39,917 34,194
00 - 04 18,762 9,579 9,183 10,342 5,242 5,100 8,420 4,337 4,083
05 - 09 19,386 9,889 9,497 11,196 5,572 5,624 8,190 4,317 3,873
10 - 14 18,327 9,327 9,000 10,901 5,353 5,548 7,426 3,974 3,452
15 - 19 16,064 8,149 7,915 9,638 4,641 4,997 6,426 3,508 2,918
20 - 24 17,945 8,995 8,950 10,702 4,949 5,753 7,243 4,046 3,197
25 - 29 18,619 9,152 9,467 11,228 5,086 6,142 7,391 4,066 3,325
30 - 34 16,258 7,913 8,345 10,069 4,544 5,525 6,189 3,369 2,820
35 - 39 13,957 6,749 7,208 8,857 3,899 4,958 5,100 2,850 2,250
40 - 44 11,289 5,289 6,000 7,416 3,265 4,151 3,873 2,024 1,849
45 - 49 9,287 4,295 4,992 6,139 2,733 3,406 3,148 1,562 1,586
50 - 54 7,644 3,606 4,038 4,930 2,185 2,745 2,714 1,421 1,293
55 - 59 6,550 3,151 3,399 4,207 1,834 2,373 2,343 1,317 1,026
60 - 64 5,512 2,637 2,875 3,577 1,555 2,022 1,935 1,082 853
65 - 69 3,904 1,867 2,037 2,529 1,091 1,438 1,375 776 599
70 - 74 2,232 1,057 1,175 1,431 608 823 801 449 352
75 - 79 1,964 906 1,058 1,230 512 718 734 394 340
80 y + 2,171 907 1,264 1,368 482 886 803 425 378
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 47


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.6 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2019
Total Urbana Rural
Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

Granada 212,663 105,651 107,012 144,161 69,524 74,637 68,502 36,127 32,375
00 - 04 20,127 10,308 9,819 12,693 6,540 6,153 7,434 3,768 3,666
05 - 09 21,230 10,868 10,362 13,431 6,830 6,601 7,799 4,038 3,761
10 - 14 20,553 10,560 9,993 13,057 6,740 6,317 7,496 3,820 3,676
15 - 19 18,015 9,414 8,601 11,645 5,885 5,760 6,370 3,529 2,841
20 - 24 19,415 9,958 9,457 13,097 6,430 6,667 6,318 3,528 2,790
25 - 29 19,592 9,813 9,779 13,466 6,522 6,944 6,126 3,291 2,835
30 - 34 17,076 8,465 8,611 11,804 5,728 6,076 5,272 2,737 2,535
35 - 39 15,223 7,508 7,715 10,703 5,024 5,679 4,520 2,484 2,036
40 - 44 12,590 6,017 6,573 9,131 4,184 4,947 3,459 1,833 1,626
45 - 49 10,456 4,952 5,504 7,612 3,508 4,104 2,844 1,444 1,400
50 - 54 8,832 4,222 4,610 6,284 2,918 3,366 2,548 1,304 1,244
55 - 59 7,942 3,782 4,160 5,620 2,546 3,074 2,322 1,236 1,086
60 - 64 7,007 3,273 3,734 4,963 2,189 2,774 2,044 1,084 960
 Sector Social

65 - 69 5,252 2,433 2,819 3,745 1,646 2,099 1,507 787 720


70 - 74 3,112 1,428 1,684 2,254 981 1,273 858 447 411
75 - 79 2,842 1,269 1,573 2,115 910 1,205 727 359 368
80 y + 3,399 1,381 2,018 2,541 943 1,598 858 438 420

Carazo 195,873 95,905 99,968 126,482 60,883 65,599 69,391 35,022 34,369
00 - 04 16,824 8,610 8,214 10,136 5,291 4,845 6,688 3,319 3,369
05 - 09 17,785 9,097 8,688 10,784 5,556 5,228 7,001 3,541 3,460
10 - 14 17,409 8,882 8,527 10,630 5,398 5,232 6,779 3,484 3,295
15 - 19 16,457 8,339 8,118 10,239 5,136 5,103 6,218 3,203 3,015
20 - 24 18,378 9,206 9,172 11,969 5,889 6,080 6,409 3,317 3,092
25 - 29 18,972 9,317 9,655 12,560 6,077 6,483 6,412 3,240 3,172
30 - 34 16,663 8,067 8,596 11,003 5,218 5,785 5,660 2,849 2,811
35 - 39 14,738 7,033 7,705 9,835 4,515 5,320 4,903 2,518 2,385
40 - 44 12,227 5,692 6,535 8,348 3,830 4,518 3,879 1,862 2,017
45 - 49 10,298 4,842 5,456 7,051 3,284 3,767 3,247 1,558 1,689
50 - 54 8,645 4,129 4,516 5,845 2,763 3,082 2,800 1,366 1,434
55 - 59 7,583 3,603 3,980 5,069 2,334 2,735 2,514 1,269 1,245
60 - 64 6,552 3,061 3,491 4,277 1,892 2,385 2,275 1,169 1,106
65 - 69 4,801 2,235 2,566 3,112 1,366 1,746 1,689 869 820
70 - 74 2,844 1,319 1,525 1,850 798 1,052 994 521 473
75 - 79 2,641 1,196 1,445 1,760 745 1,015 881 451 430
80 y + 3,056 1,277 1,779 2,014 791 1,223 1,042 486 556

Rivas 181,665 90,887 90,778 90,042 43,661 46,381 91,623 47,226 44,397
00 - 04 15,688 8,025 7,663 7,030 3,627 3,403 8,658 4,398 4,260
05 - 09 16,683 8,532 8,151 7,539 3,827 3,712 9,144 4,705 4,439
10 - 14 16,259 8,279 7,980 7,413 3,663 3,750 8,846 4,616 4,230
15 - 19 14,823 7,474 7,349 6,902 3,464 3,438 7,921 4,010 3,911
20 - 24 16,908 8,665 8,243 8,279 4,153 4,126 8,629 4,512 4,117
25 - 29 17,616 9,005 8,611 8,867 4,406 4,461 8,749 4,599 4,150
30 - 34 15,240 7,711 7,529 7,838 3,822 4,016 7,402 3,889 3,513
35 - 39 13,245 6,586 6,659 6,963 3,286 3,677 6,282 3,300 2,982
40 - 44 10,976 5,319 5,657 5,922 2,798 3,124 5,054 2,521 2,533
45 - 49 9,233 4,516 4,717 4,985 2,373 2,612 4,248 2,143 2,105
50 - 54 7,929 3,917 4,012 4,165 1,951 2,214 3,764 1,966 1,798
55 - 59 7,293 3,552 3,741 3,792 1,734 2,058 3,501 1,818 1,683
60 - 64 6,464 3,108 3,356 3,328 1,523 1,805 3,136 1,585 1,551
65 - 69 4,820 2,341 2,479 2,489 1,143 1,346 2,331 1,198 1,133
70 - 74 2,830 1,367 1,463 1,486 672 814 1,344 695 649
75 - 79 2,550 1,191 1,359 1,387 611 776 1,163 580 583
80 y + 3,108 1,299 1,809 1,657 608 1,049 1,451 691 760
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 48


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.6 POBLACIÓN TOTAL POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y GRUPOS
DE EDADES QUINQUENALES, 2019
Conclusión
Total Urbana Rural
Departamento y
Ambos Ambos Ambos
Grupos de Edad Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos Sexos

Río San Juan 133,737 68,318 65,419 35,772 17,460 18,312 97,965 50,858 47,107
00 - 04 15,507 7,925 7,582 3,243 1,705 1,538 12,264 6,220 6,044
05 - 09 14,781 7,544 7,237 3,519 1,777 1,742 11,262 5,767 5,495
10 - 14 13,904 7,076 6,828 3,646 1,781 1,865 10,258 5,295 4,963
15 - 19 14,527 7,375 7,152 3,916 1,908 2,008 10,611 5,467 5,144
20 - 24 14,074 7,184 6,890 3,689 1,771 1,918 10,385 5,413 4,972
25 - 29 13,205 6,706 6,499 3,562 1,696 1,866 9,643 5,010 4,633
30 - 34 10,768 5,478 5,290 3,170 1,525 1,645 7,598 3,953 3,645
35 - 39 8,590 4,400 4,190 2,657 1,268 1,389 5,933 3,132 2,801
40 - 44 6,674 3,368 3,306 2,181 1,062 1,119 4,493 2,306 2,187
45 - 49 5,349 2,706 2,643 1,714 843 871 3,635 1,863 1,772
50 - 54 4,262 2,186 2,076 1,174 568 606 3,088 1,618 1,470
55 - 59 3,561 1,836 1,725 920 436 484 2,641 1,400 1,241
60 - 64 3,021 1,563 1,458 766 353 413 2,255 1,210 1,045
65 - 69 2,207 1,165 1,042 577 267 310 1,630 898 732
70 - 74 1,239 671 568 355 171 184 884 500 384
75 - 79 1,046 588 458 371 191 180 675 397 278
80 y + 1,022 547 475 312 138 174 710 409 301

 Sector Social
RACCN 520,204 261,463 258,741 176,605 86,505 90,100 343,599 174,958 168,641
00 - 04 76,982 39,242 37,740 19,602 10,012 9,590 57,380 29,230 28,150
05 - 09 68,856 35,043 33,813 20,330 10,255 10,075 48,526 24,788 23,738
10 - 14 61,015 30,998 30,017 20,552 10,327 10,225 40,463 20,671 19,792
15 - 19 58,556 29,759 28,797 20,799 10,288 10,511 37,757 19,471 18,286
20 - 24 52,892 26,553 26,339 18,988 9,011 9,977 33,904 17,542 16,362
25 - 29 46,789 23,036 23,753 17,210 8,055 9,155 29,579 14,981 14,598
30 - 34 37,908 18,557 19,351 14,345 6,805 7,540 23,563 11,752 11,811
35 - 39 30,252 14,852 15,400 11,690 5,539 6,151 18,562 9,313 9,249
40 - 44 22,793 11,150 11,643 9,004 4,443 4,561 13,789 6,707 7,082
45 - 49 17,608 8,826 8,782 6,949 3,482 3,467 10,659 5,344 5,315
50 - 54 13,571 6,875 6,696 5,176 2,523 2,653 8,395 4,352 4,043
55 - 59 10,721 5,361 5,360 3,973 1,916 2,057 6,748 3,445 3,303
60 - 64 8,554 4,280 4,274 2,972 1,463 1,509 5,582 2,817 2,765
65 - 69 5,831 2,981 2,850 1,999 970 1,029 3,832 2,011 1,821
70 - 74 3,070 1,565 1,505 1,087 497 590 1,983 1,068 915
75 - 79 2,405 1,203 1,202 952 424 528 1,453 779 674
80 y + 2,401 1,182 1,219 977 495 482 1,424 687 737

RACCS 408,326 204,437 203,889 179,375 88,425 90,950 228,951 116,012 112,939
00 - 04 49,888 25,454 24,434 17,131 9,047 8,084 32,757 16,407 16,350
05 - 09 47,904 24,410 23,494 18,509 9,621 8,888 29,395 14,789 14,606
10 - 14 45,554 23,192 22,362 19,354 10,014 9,340 26,200 13,178 13,022
15 - 19 46,284 23,626 22,658 20,382 10,375 10,007 25,902 13,251 12,651
20 - 24 42,504 21,440 21,064 18,816 9,199 9,617 23,688 12,241 11,447
25 - 29 38,258 18,883 19,375 17,276 8,225 9,051 20,982 10,658 10,324
30 - 34 31,056 15,139 15,917 14,415 6,714 7,701 16,641 8,425 8,216
35 - 39 25,558 12,379 13,179 12,233 5,607 6,626 13,325 6,772 6,553
40 - 44 20,031 9,582 10,449 10,035 4,811 5,224 9,996 4,771 5,225
45 - 49 15,887 7,748 8,139 8,114 3,952 4,162 7,773 3,796 3,977
50 - 54 12,398 6,133 6,265 6,327 3,017 3,310 6,071 3,116 2,955
55 - 59 10,065 4,961 5,104 5,127 2,392 2,735 4,938 2,569 2,369
60 - 64 8,403 4,128 4,275 4,183 1,894 2,289 4,220 2,234 1,986
65 - 69 6,041 2,999 3,042 3,007 1,371 1,636 3,034 1,628 1,406
70 - 74 3,275 1,663 1,612 1,653 799 854 1,622 864 758
75 - 79 2,617 1,386 1,231 1,388 727 661 1,229 659 570
80 y + 2,603 1,314 1,289 1,425 660 765 1,178 654 524
Nota: Estimaciones de población nacional, departamental y municipal. Revisión 2012.
Fuente: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), Dirección de Estadísticas Continuas .

Sección Población y Hechos Vitales | 49


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.7 POBLACIÓN TOTAL URBANA Y RURAL POR AÑO CALENDARIO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO
PERÍODO 2018 - 2019

Departamento y 2018 2019


Municipio Total Urbana Rural Total Urbana Rural

LA REPÚBLICA 6,460,411 3,769,803 2,690,608 6,527,691 3,817,763 2,709,928

NUEVA SEGOVIA 264,251 123,152 141,099 267,900 125,948 141,952


Jalapa 70,059 38,742 31,317 71,025 39,745 31,280
Murra 18,659 2,082 16,577 18,923 2,178 16,745
El Jícaro 31,995 9,524 22,471 32,251 9,711 22,540
San Fernando 11,482 5,362 6,120 11,690 5,431 6,259
Mozonte 8,685 2,310 6,375 8,823 2,357 6,466
Dipilto 6,658 709 5,949 6,771 769 6,002
Macuelizo 6,981 652 6,329 7,049 698 6,351
Santa María 4,994 755 4,239 5,035 779 4,256
Ocotal 46,723 45,516 1,207 47,569 46,308 1,261
 Sector Social

Ciudad Antigua 6,630 2,177 4,453 6,779 2,244 4,535


Quilalí 33,061 10,231 22,830 33,513 10,494 23,019
Wiwilí de Nueva Segovia 18,324 5,092 13,232 18,472 5,234 13,238

JINOTEGA 460,415 111,084 349,331 467,969 113,915 354,054


Wiwilí de Jinotega 75,491 13,285 62,206 76,095 13,733 62,362
El Cuá 59,786 9,561 50,225 60,265 9,986 50,279
San José de Bocay 65,937 11,094 54,843 68,010 11,824 56,186
Santa María de Pantasma 54,201 8,583 45,618 54,909 8,850 46,059
San Rafael del Norte 22,438 6,130 16,308 22,730 6,201 16,529
San Sebastián de Yalí 36,197 6,936 29,261 36,853 7,144 29,709
La Concordia 7,342 1,545 5,797 7,364 1,544 5,820
Jinotega 139,023 53,950 85,073 141,743 54,633 87,110

MADRIZ 170,447 56,781 113,666 172,587 57,794 114,793


Somoto 39,311 20,810 18,501 39,567 20,857 18,710
Totogalpa 15,894 3,541 12,353 16,199 3,705 12,494
Telpaneca 23,704 6,212 17,492 24,014 6,405 17,609
San Juan de Río Coco 34,281 11,593 22,688 35,026 11,905 23,121
Palacagüina 15,299 5,492 9,807 15,344 5,534 9,810
Yalagüina 12,813 2,750 10,063 13,027 2,848 10,179
San Lucas 15,972 3,198 12,774 16,157 3,294 12,863
Las Sabanas 4,993 1,184 3,809 5,007 1,197 3,810
San José de Cusmapa 8,180 2,001 6,179 8,246 2,049 6,197

ESTELÍ 227,652 142,525 85,127 228,766 143,766 85,000


Pueblo Nuevo 23,872 4,876 18,996 23,943 5,000 18,943
Condega 30,905 11,557 19,348 30,997 11,680 19,317
Estelí 127,943 107,357 20,586 128,761 108,138 20,623
San Juan de Limay 14,984 4,734 10,250 15,029 4,814 10,215
La Trinidad 22,390 12,664 9,726 22,457 12,730 9,727
San Nicolás 7,558 1,337 6,221 7,579 1,404 6,175
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 50


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.7 POBLACIÓN TOTAL URBANA Y RURAL POR AÑO CALENDARIO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO
PERÍODO 2018 - 2019

Departamento y 2018 2019


Municipio Total Urbana Rural Total Urbana Rural

CHINANDEGA 435,843 280,290 155,553 437,888 282,708 155,180


San Pedro del Norte 5,244 949 4,295 5,274 982 4,292
San Francisco del Norte 7,312 1,384 5,928 7,334 1,434 5,900
Cinco Pinos 7,235 1,622 5,613 7,256 1,665 5,591
Santo Tomás del Norte 8,300 1,911 6,389 8,325 1,966 6,359
El Viejo 89,450 50,505 38,945 89,957 51,019 38,938
Puerto Morazán 16,542 8,081 8,461 16,718 8,222 8,496
Somotillo 33,938 18,672 15,266 34,216 19,053 15,163
Villanueva 31,566 11,461 20,105 31,745 11,705 20,040
Chinandega 135,992 112,260 23,732 136,396 112,727 23,669
El Realejo 9,970 4,852 5,118 10,000 4,896 5,104
Corinto 18,392 18,392 0 18,447 18,447 0
Chichigalpa 52,807 42,568 10,239 53,069 42,840 10,229
Posoltega 19,095 7,633 11,462 19,151 7,752 11,399

LEÓN 417,049 263,189 153,860 419,065 265,279 153,786

 Sector Social
Achuapa 15,075 3,267 11,808 15,120 3,365 11,755
El Sauce 31,392 10,786 20,606 31,486 11,012 20,474
Santa Rosa del Peñón 10,885 3,168 7,717 10,917 3,268 7,649
El Jicaral 11,765 1,440 10,325 11,799 1,512 10,287
Larreynaga 32,744 14,249 18,495 32,841 14,374 18,467
Telica 26,043 9,329 16,714 26,120 9,499 16,621
Quezalguaque 9,806 1,878 7,928 9,856 1,940 7,916
León 208,792 171,255 37,537 210,041 172,148 37,893
La Paz Centro 32,247 23,049 9,198 32,342 23,164 9,178
Nagarote 38,300 24,768 13,532 38,543 24,997 13,546

MATAGALPA 580,504 236,098 344,406 586,986 239,622 347,364


Rancho Grande 38,684 6,393 32,291 39,583 6,879 32,704
Río Blanco 36,098 17,281 18,817 36,374 17,497 18,877
El Tuma - La Dalia 74,681 11,986 62,695 75,925 12,392 63,533
San Isidro 19,800 9,209 10,591 19,898 9,231 10,667
Sébaco 37,114 25,354 11,760 37,412 25,392 12,020
Matagalpa 161,877 106,697 55,180 163,782 108,052 55,730
San Ramón 39,242 4,545 34,697 39,896 4,758 35,138
Matiguás 52,675 14,996 37,679 53,079 15,365 37,714
Muy Muy 16,891 5,340 11,551 16,974 5,412 11,562
Esquipulas 17,915 6,311 11,604 17,968 6,330 11,638
San Dionisio 18,451 3,155 15,296 18,506 3,234 15,272
Terrabona 14,610 2,378 12,232 14,721 2,440 12,281
Ciudad Darío 52,466 22,453 30,013 52,868 22,640 30,228

BOACO 182,454 61,916 120,538 183,736 62,646 121,090


San José de los Remates 8,434 2,296 6,138 8,460 2,332 6,128
Boaco 61,467 25,371 36,096 61,958 25,537 36,421
Camoapa 39,523 16,910 22,613 39,640 16,999 22,641
Santa Lucía 9,046 2,433 6,613 9,073 2,458 6,615
Teustepe 32,735 6,528 26,207 33,162 6,763 26,399
San Lorenzo 31,249 8,378 22,871 31,443 8,557 22,886
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 51


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.7 POBLACIÓN TOTAL URBANA Y RURAL POR AÑO CALENDARIO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO
PERÍODO 2018 - 2019

Departamento y 2018 2019


Municipio Total Urbana Rural Total Urbana Rural

MANAGUA 1,521,612 1,414,525 107,087 1,534,218 1,427,809 106,409


San Francisco Libre 11,156 3,241 7,915 11,212 3,348 7,864
Tipitapa 145,748 134,103 11,645 148,390 137,519 10,871
Mateare 54,540 51,393 3,147 56,934 53,971 2,963
Villa El Carmen 36,568 10,860 25,708 37,046 11,238 25,808
Ciudad Sandino 117,855 115,790 2,065 120,705 118,834 1,871
Managua 1,049,105 1,038,785 10,320 1,052,217 1,041,145 11,072
Ticuantepe 37,061 16,336 20,725 37,544 16,794 20,750
El Crucero 15,696 9,675 6,021 15,804 9,867 5,937
San Rafael del Sur 53,883 34,342 19,541 54,366 35,093 19,273

MASAYA 380,629 226,187 154,442 386,237 230,079 156,158


Nindirí 56,907 27,077 29,830 58,105 27,713 30,392
Masaya 181,345 129,980 51,365 183,874 132,059 51,815
 Sector Social

Tisma 12,281 4,607 7,674 12,317 4,639 7,678


La Concepción 42,669 17,440 25,229 43,260 17,756 25,504
Masatepe 39,551 21,358 18,193 40,108 21,757 18,351
Nandasmo 15,281 6,160 9,121 15,653 6,415 9,238
Catarina 8,572 6,992 1,580 8,597 7,020 1,577
San Juan de Oriente 7,485 4,099 3,386 7,735 4,228 3,507
Niquinohomo 16,538 8,474 8,064 16,588 8,492 8,096

CHONTALES 188,873 114,632 74,241 189,871 115,760 74,111


Comalapa 18,039 4,261 13,778 18,110 4,512 13,598
San Francisco de Cuapa 9,694 4,437 5,257 10,019 4,641 5,378
Juigalpa 60,720 52,350 8,370 60,900 52,596 8,304
La Libertad 14,258 6,430 7,828 14,372 6,518 7,854
Santo Domingo 14,260 6,151 8,109 14,303 6,206 8,097
Santo Tomás 19,124 14,086 5,038 19,181 14,150 5,031
San Pedro de Lóvago 9,418 4,447 4,971 9,475 4,498 4,977
Acoyapa 20,183 10,032 10,151 20,242 10,100 10,142
Villa Sandino 14,979 8,165 6,814 15,024 8,213 6,811
El Coral 8,198 4,273 3,925 8,245 4,326 3,919

GRANADA 211,006 142,752 68,254 212,663 144,161 68,502


Diriá 7,179 4,359 2,820 7,200 4,388 2,812
Diriomo 32,796 15,453 17,343 33,189 15,831 17,358
Granada 129,979 102,089 27,890 131,018 102,872 28,146
Nandaime 41,052 20,851 20,201 41,256 21,070 20,186

CARAZO 194,606 125,552 69,054 195,873 126,482 69,391


San Marcos 32,666 21,392 11,274 32,828 21,479 11,349
Jinotepe 53,533 39,224 14,309 53,984 39,444 14,540
Dolores 8,470 7,718 752 8,580 7,721 859
Diriamba 64,251 42,677 21,574 64,506 43,017 21,489
El Rosario 7,676 4,020 3,656 7,854 4,127 3,727
La Paz de Carazo 5,627 2,964 2,663 5,672 2,993 2,679
Santa Teresa 18,296 6,573 11,723 18,350 6,702 11,648
La Conquista 4,087 984 3,103 4,099 999 3,100
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 52


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.7 POBLACIÓN TOTAL URBANA Y RURAL POR AÑO CALENDARIO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO
PERÍODO 2018 - 2019
Conclusión
Departamento y 2018 2019
Municipio Total Urbana Rural Total Urbana Rural

RIVAS 180,677 89,362 91,315 181,665 90,042 91,623


Tola 23,597 7,507 16,090 23,666 7,639 16,027
Belén 18,478 7,972 10,506 18,533 8,052 10,481
Potosí 13,389 5,848 7,541 13,454 5,915 7,539
Buenos Aires 5,789 2,596 3,193 5,806 2,620 3,186
Moyogalpa 10,487 4,856 5,631 10,518 4,851 5,667
Altagracia 22,853 8,333 14,520 22,977 8,413 14,564
San Jorge 8,948 7,377 1,571 8,998 7,363 1,635
Rivas 53,714 34,742 18,972 54,221 34,927 19,294
San Juan del Sur 15,860 8,585 7,275 15,907 8,662 7,245
Cárdenas 7,562 1,546 6,016 7,585 1,600 5,985

RÍO SAN JUAN 132,059 35,241 96,818 133,737 35,772 97,965


Morrito 7,528 2,236 5,292 7,550 2,245 5,305

 Sector Social
El Almendro 14,882 3,569 11,313 14,956 3,614 11,342
San Miguelito 18,985 3,905 15,080 19,099 3,981 15,118
San Carlos 51,469 16,997 34,472 51,624 17,013 34,611
El Castillo 36,808 6,944 29,864 38,042 7,300 30,742
San Juan de Nicaragua 2,387 1,590 797 2,466 1,619 847

RACCN 510,053 171,093 338,960 520,204 176,605 343,599


Waspán 60,365 12,277 48,088 60,870 12,680 48,190
Puerto Cabezas (Bilwi) 120,184 75,759 44,425 123,638 77,871 45,767
Rosita 35,205 14,582 20,623 36,036 14,990 21,046
Bonanza 28,479 13,427 15,052 29,151 13,773 15,378
Waslala 70,948 16,095 54,853 72,260 16,724 55,536
Mulukukú 51,429 10,201 41,228 53,169 10,809 42,360
Siuna 103,778 22,296 81,482 104,085 22,856 81,229
Prinzapolka 39,665 6,456 33,209 40,995 6,902 34,093

RACCS 402,281 175,424 226,857 408,326 179,375 228,951


Paiwas 36,122 7,423 28,699 36,229 7,716 28,513
La Cruz de Río Grande 40,560 4,702 35,858 42,206 5,261 36,945
Desembocadura de Río Grande 3,990 2,892 1,098 4,010 2,911 1,099
Laguna de Perlas 18,314 9,369 8,945 19,035 9,833 9,202
El Tortuguero 49,258 7,762 41,496 51,420 8,515 42,905
El Rama 58,391 21,814 36,577 58,564 22,235 36,329
El Ayote 18,133 7,413 10,720 18,588 7,705 10,883
Muelle de los Bueyes 24,276 10,417 13,859 24,348 10,586 13,762
Kukrahill 9,925 4,046 5,879 9,984 4,129 5,855
Corn Island 7,636 7,636 0 7,692 7,692 0
Bluefields 56,962 54,216 2,746 57,303 54,532 2,771
Nueva Guinea 78,714 37,734 40,980 78,947 38,260 40,687
Nota: Estimaciones de población nacional, departamental y municipal. Revisión 2012.
Fuente: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), Dirección de Estadísticas Continuas.

Sección Población y Hechos Vitales | 53


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.8 POBLACIÓN TOTAL POR SEXO Y AÑO CALENDARIO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO
PERÍODO 2018 - 2019

Departamento y 2018 2019


Municipio Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres

LA REPÚBLICA 6,460,411 3,187,500 3,272,911 6,527,691 3,220,940 3,306,751

NUEVA SEGOVIA 264,251 132,285 131,966 267,900 134,093 133,807


Jalapa 70,059 35,100 34,959 71,025 35,580 35,445
Murra 18,659 9,605 9,054 18,923 9,740 9,183
El Jícaro 31,995 16,206 15,789 32,251 16,335 15,916
San Fernando 11,482 5,851 5,631 11,690 5,957 5,733
Mozonte 8,685 4,371 4,314 8,823 4,440 4,383
Dipilto 6,658 3,356 3,302 6,771 3,413 3,358
Macuelizo 6,981 3,670 3,311 7,049 3,705 3,344
Santa María 4,994 2,574 2,420 5,035 2,595 2,440
Ocotal 46,723 22,179 24,544 47,569 22,577 24,992
 Sector Social

Ciudad Antigua 6,630 3,392 3,238 6,779 3,468 3,311


Quilalí 33,061 16,661 16,400 33,513 16,889 16,624
Wiwilí de Nueva Segovia 18,324 9,320 9,004 18,472 9,394 9,078

JINOTEGA 460,415 231,764 228,651 467,969 235,503 232,466


Wiwilí de Jinotega 75,491 38,306 37,185 76,095 38,607 37,488
El Cuá 59,786 30,564 29,222 60,265 30,804 29,461
San José de Bocay 65,937 32,042 33,895 68,010 33,042 34,968
Santa María de Pantasma 54,201 27,278 26,923 54,909 27,629 27,280
San Rafael del Norte 22,438 11,414 11,024 22,730 11,561 11,169
San Sebastián de Yalí 36,197 18,181 18,016 36,853 18,507 18,346
La Concordia 7,342 3,728 3,614 7,364 3,739 3,625
Jinotega 139,023 70,251 68,772 141,743 71,614 70,129

MADRIZ 170,447 85,378 85,069 172,587 86,835 85,752


Somoto 39,311 19,115 20,196 39,567 19,323 20,244
Totogalpa 15,894 8,191 7,703 16,199 8,386 7,813
Telpaneca 23,704 12,174 11,530 24,014 12,387 11,627
San Juan de Río Coco 34,281 17,258 17,023 35,026 17,710 17,316
Palacagüina 15,299 7,486 7,813 15,344 7,539 7,805
Yalagüina 12,813 6,395 6,418 13,027 6,528 6,499
San Lucas 15,972 8,109 7,863 16,157 8,238 7,919
Las Sabanas 4,993 2,480 2,513 5,007 2,497 2,510
San José de Cusmapa 8,180 4,170 4,010 8,246 4,227 4,019

ESTELÍ 227,652 110,544 117,108 228,766 111,093 117,673


Pueblo Nuevo 23,872 11,900 11,972 23,942 11,933 12,009
Condega 30,905 15,355 15,550 30,997 15,399 15,598
Estelí 127,943 60,659 67,284 128,762 61,055 67,707
San Juan de Limay 14,984 7,577 7,407 15,029 7,605 7,424
La Trinidad 22,390 11,100 11,290 22,457 11,135 11,322
San Nicolás 7,558 3,953 3,605 7,579 3,966 3,613
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 54


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.8 POBLACIÓN TOTAL POR SEXO Y AÑO CALENDARIO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO
PERÍODO 2018 - 2019

Departamento y 2018 2019


Municipio Total Hombre Mujeres Total Hombre Mujeres

CHINANDEGA 435,843 215,480 220,363 437,888 216,493 221,395


San Pedro del Norte 5,244 2,588 2,656 5,274 2,600 2,674
San Francisco del Norte 7,312 3,713 3,599 7,334 3,726 3,608
Cinco Pinos 7,235 3,680 3,555 7,256 3,693 3,563
Santo Tomás del Norte 8,300 4,190 4,110 8,325 4,204 4,121
El Viejo 89,450 45,066 44,384 89,957 45,337 44,620
Puerto Morazán 16,542 8,285 8,257 16,718 8,372 8,346
Somotillo 33,938 16,909 17,029 34,216 17,044 17,172
Villanueva 31,566 16,088 15,478 31,745 16,178 15,567
Chinandega 135,992 65,646 70,346 136,396 65,827 70,569
El Realejo 9,970 4,886 5,084 10,000 4,898 5,102
Corinto 18,392 8,803 9,589 18,447 8,830 9,617
Chichigalpa 52,807 26,054 26,753 53,069 26,185 26,884
Posoltega 19,095 9,572 9,523 19,151 9,599 9,552

LEÓN 417,049 204,600 212,449 419,065 205,648 213,417

 Sector Social
Achuapa 15,075 7,760 7,315 15,120 7,787 7,333
El Sauce 31,392 15,947 15,445 31,486 15,999 15,487
Santa Rosa del Peñón 10,885 5,646 5,239 10,917 5,667 5,250
El Jicaral 11,765 5,823 5,942 11,799 5,838 5,961
Larreynaga 32,744 16,398 16,346 32,842 16,461 16,381
Telica 26,043 13,133 12,910 26,120 13,175 12,945
Quezalguaque 9,806 4,913 4,893 9,853 4,940 4,913
León 208,792 99,663 109,129 210,041 100,278 109,763
La Paz Centro 32,247 15,941 16,306 32,343 15,989 16,354
Nagarote 38,300 19,376 18,924 38,544 19,514 19,030

MATAGALPA 580,504 286,291 294,213 586,986 289,165 297,821


Rancho Grande 38,684 19,859 18,825 39,583 20,295 19,288
Río Blanco 36,098 17,519 18,579 36,374 17,620 18,754
El Tuma - La Dalia 74,681 37,132 37,549 75,926 37,700 38,226
San Isidro 19,800 9,628 10,172 19,898 9,658 10,240
Sébaco 37,114 17,798 19,316 37,411 17,906 19,505
Matagalpa 161,877 78,047 83,830 163,782 78,900 84,882
San Ramón 39,242 19,920 19,322 39,896 20,245 19,651
Matiguás 52,675 26,457 26,218 53,079 26,638 26,441
Muy Muy 16,891 8,270 8,621 16,974 8,295 8,679
Esquipulas 17,915 8,900 9,015 17,968 8,919 9,049
San Dionisio 18,451 9,270 9,181 18,506 9,286 9,220
Terrabona 14,610 7,408 7,202 14,721 7,454 7,267
Ciudad Darío 52,466 26,083 26,383 52,868 26,249 26,619

BOACO 182,454 90,557 91,897 183,736 91,262 92,474


San José de los Remates 8,434 4,325 4,109 8,460 4,342 4,118
Boaco 61,467 30,139 31,328 61,958 30,400 31,558
Camoapa 39,523 19,304 20,219 39,640 19,375 20,265
Santa Lucía 9,046 4,560 4,486 9,073 4,578 4,495
Teustepe 32,735 16,592 16,143 33,162 16,821 16,341
San Lorenzo 31,249 15,637 15,612 31,443 15,746 15,697
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 55


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.8 POBLACIÓN TOTAL POR SEXO Y AÑO CALENDARIO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO
PERÍODO 2018 - 2019

Departamento y 2018 2019


Municipio Total Hombre Mujeres Total Hombre Mujeres

MANAGUA 1,521,612 733,876 787,736 1,534,218 740,113 794,105


San Francisco Libre 11,156 5,844 5,312 11,212 5,870 5,342
Tipitapa 145,748 72,738 73,010 148,390 74,046 74,344
Mateare 54,540 26,673 27,867 56,934 27,823 29,111
Villa El Carmen 36,568 18,387 18,181 37,046 18,615 18,431
Ciudad Sandino 117,855 56,452 61,403 120,705 57,805 62,900
Managua 1,049,105 500,958 548,147 1,052,217 502,631 549,586
Ticuantepe 37,061 17,890 19,171 37,544 18,114 19,430
El Crucero 15,696 7,799 7,897 15,804 7,848 7,956
San Rafael del Sur 53,883 27,135 26,748 54,366 27,361 27,005

MASAYA 380,629 187,807 192,822 386,237 190,606 195,631


Nindirí 56,907 27,959 28,948 58,105 28,540 29,565
Masaya 181,345 88,526 92,819 183,874 89,783 94,091
 Sector Social

Tisma 12,281 6,209 6,072 12,317 6,224 6,093


La Concepción 42,669 21,463 21,206 43,260 21,772 21,488
Masatepe 39,551 19,624 19,927 40,108 19,905 20,203
Nandasmo 15,281 7,688 7,593 15,653 7,879 7,774
Catarina 8,572 4,359 4,213 8,597 4,374 4,223
San Juan de Oriente 7,485 3,771 3,714 7,735 3,896 3,839
Niquinohomo 16,538 8,208 8,330 16,588 8,233 8,355

CHONTALES 188,873 92,982 95,891 189,871 93,468 96,403


Comalapa 18,039 9,522 8,517 18,110 9,557 8,553
San Francisco de Cuapa 9,694 4,672 5,022 10,019 4,827 5,192
Juigalpa 60,720 28,826 31,894 60,900 28,917 31,983
La Libertad 14,258 7,268 6,990 14,372 7,325 7,047
Santo Domingo 14,260 7,092 7,168 14,303 7,112 7,191
Santo Tomás 19,124 9,309 9,815 19,181 9,338 9,843
San Pedro de Lóvago 9,418 4,758 4,660 9,475 4,785 4,690
Acoyapa 20,183 10,030 10,153 20,242 10,056 10,186
Villa Sandino 14,979 7,436 7,543 15,024 7,460 7,564
El Coral 8,198 4,069 4,129 8,245 4,091 4,154

GRANADA 211,006 104,797 106,209 212,663 105,651 107,012


Diriá 7,179 3,658 3,521 7,200 3,672 3,528
Diriomo 32,796 16,322 16,474 33,189 16,524 16,665
Granada 129,979 64,243 65,736 131,018 64,781 66,237
Nandaime 41,052 20,574 20,478 41,256 20,674 20,582

CARAZO 194,606 95,275 99,331 195,873 95,905 99,968


San Marcos 32,666 15,959 16,707 32,828 16,042 16,786
Jinotepe 53,533 25,949 27,584 53,984 26,174 27,810
Dolores 8,470 3,976 4,494 8,580 4,023 4,557
Diriamba 64,251 31,557 32,694 64,506 31,690 32,816
El Rosario 7,676 3,830 3,846 7,854 3,918 3,936
La Paz de Carazo 5,627 2,801 2,826 5,672 2,821 2,851
Santa Teresa 18,296 9,146 9,150 18,350 9,175 9,175
La Conquista 4,087 2,057 2,030 4,099 2,062 2,037
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 56


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.8 POBLACIÓN TOTAL POR SEXO Y AÑO CALENDARIO, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO
PERÍODO 2018 - 2019
Conclusión
Departamento y 2018 2019
Municipio Total Hombre Mujeres Total Hombre Mujeres

RIVAS 180,677 90,409 90,268 181,665 90,887 90,778


Tola 23,597 11,991 11,606 23,666 12,023 11,643
Belén 18,478 9,382 9,096 18,533 9,412 9,121
Potosí 13,389 6,721 6,668 13,454 6,753 6,701
Buenos Aires 5,789 2,925 2,864 5,806 2,934 2,872
Moyogalpa 10,487 5,423 5,064 10,518 5,443 5,075
Altagracia 22,853 11,578 11,275 22,977 11,641 11,336
San Jorge 8,948 4,327 4,621 8,998 4,352 4,646
Rivas 53,714 26,043 27,671 54,221 26,280 27,941
San Juan del Sur 15,860 8,187 7,673 15,907 8,209 7,698
Cárdenas 7,562 3,832 3,730 7,585 3,840 3,745

RÍO SAN JUAN 132,059 67,490 64,569 133,737 68,318 65,419


Morrito 7,528 3,841 3,687 7,550 3,847 3,703

 Sector Social
El Almendro 14,882 7,793 7,089 14,956 7,830 7,126
San Miguelito 18,985 9,751 9,234 19,099 9,803 9,296
San Carlos 51,469 26,137 25,332 51,624 26,225 25,399
El Castillo 36,808 18,701 18,107 38,042 19,306 18,736
San Juan de Nicaragua 2,387 1,267 1,120 2,466 1,307 1,159

RACCN 510,053 256,487 253,566 520,204 261,463 258,741


Waspán 60,365 29,652 30,713 60,870 29,879 30,991
Puerto Cabezas (Bilwi) 120,184 58,612 61,572 123,638 60,253 63,385
Rosita 35,205 18,162 17,043 36,036 18,595 17,441
Bonanza 28,479 14,200 14,279 29,151 14,517 14,634
Waslala 70,948 35,880 35,068 72,260 36,519 35,741
Mulukukú 51,429 26,817 24,612 53,170 27,731 25,439
Siuna 103,778 52,942 50,836 104,085 53,063 51,022
Prinzapolka 39,665 20,222 19,443 40,994 20,906 20,088

RACCS 402,281 201,478 200,803 408,326 204,437 203,889


Paiwas 36,122 18,083 18,039 36,229 18,118 18,111
La Cruz de Río Grande 40,560 20,591 19,969 42,206 21,406 20,800
Desembocadura de Río Grande 3,990 1,977 2,013 4,010 1,986 2,024
Laguna de Perlas 18,314 9,197 9,117 19,035 9,556 9,479
El Tortuguero 49,258 25,469 23,789 51,420 26,599 24,821
El Rama 58,391 29,661 28,730 58,564 29,741 28,823
El Ayote 18,133 9,128 9,005 18,588 9,355 9,233
Muelle de los Bueyes 24,276 12,054 12,222 24,348 12,084 12,264
Kukrahill 9,925 5,055 4,870 9,984 5,081 4,903
Corn Island 7,636 3,665 3,971 7,692 3,689 4,003
Bluefields 56,962 27,379 29,583 57,302 27,526 29,776
Nueva Guinea 78,714 39,219 39,495 78,948 39,296 39,652
Nota: Estimaciones de población nacional, departamental y municipal. Revisión 2012.
Fuente: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), Dirección de Estadísticas Continuas.

Sección Población y Hechos Vitales | 57


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.9 HECHOS VITALES REGISTRADOS POR EL MINSA Y EL CSE, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO, 2018

Departamento Nacimientos Defunciones Matrimonios Divorcios


y Municipio MINSA p/ CSE MINSA p/ CSE CSE CSE

LA REPÚBLICA 136,361 128,910 23,818 18,758 29,130 7,769

NUEVA SEGOVIA 5,579 5,597 707 537 842 169


Jalapa 1,446 1,462 167 125 228 48
Murra 491 446 34 21 60 9
El Jícaro 660 583 79 54 64 12
San Fernando 255 225 38 27 25 4
Mozonte 185 179 21 22 18 4
Dipilto 107 107 14 13 14 3
Macuelizo 144 142 20 18 32 1
Santa María 107 92 16 8 16 0
Ocotal 807 867 176 139 197 59
Ciudad Antigua 166 143 23 21 7 0
 Sector Social

Quilalí 678 707 69 52 88 20


Wiwilí de Nueva Segovia 533 644 50 37 93 9

JINOTEGA 11,852 10,197 1,050 675 1,331 173


Wiwilí de Jinotega 2,149 1,591 143 43 182 29
El Cuá 1,691 1,283 112 53 327 15
San José de Bocay 2,470 2,293 102 46 110 3
Santa María de Pantasma 1,189 1,124 127 73 61 5
San Rafael del Norte 483 429 55 50 53 10
San Sebastián de Yalí 633 686 76 65 82 28
La Concordia 155 134 25 17 21 3
Jinotega 3,082 2,657 410 328 495 80

MADRIZ 2,924 3,286 461 344 576 96


Somoto 672 881 156 92 186 50
Totogalpa 293 338 35 30 44 10
Telpaneca 409 339 44 41 61 4
San Juan de Río Coco 537 721 72 51 121 11
Palacagüina 249 291 55 42 59 6
Yalagüina 192 205 38 41 34 6
San Lucas 274 196 36 20 61 4
Las Sabanas 118 135 13 15 5 2
San José de Cusmapa 180 180 12 12 5 3

ESTELÍ 4,868 4,571 915 711 1,387 353


Pueblo Nuevo 411 461 80 67 126 19
Condega 626 671 122 123 167 31
Estelí 2,964 2,733 565 429 917 253
San Juan de Limay 325 290 45 37 55 11
La Trinidad 378 234 86 40 82 36
San Nicolás 164 182 17 15 40 3
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 58


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.9 HECHOS VITALES REGISTRADOS POR EL MINSA Y EL CSE, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO, 2018

Departamento Nacimientos Defunciones Matrimonios Divorcios


y Municipio MINSA p/ CSE MINSA p/ CSE CSE CSE

CHINANDEGA 8,763 9,204 2,040 1,831 2,621 581


San Pedro del Norte 119 149 15 15 19 3
San Francisco del Norte 154 183 17 18 28 4
Cinco Pinos 178 168 17 18 26 5
Santo Tomás del Norte 140 156 18 18 26 3
El Viejo 1,828 1,730 408 363 403 66
Puerto Morazán 327 345 74 55 85 5
Somotillo 735 783 79 72 157 17
Villanueva 660 651 63 72 130 11
Chinandega 2,872 3,221 760 664 1,024 294
El Realejo 206 216 54 40 56 8
Corinto 286 306 126 97 118 26
Chichigalpa 913 979 315 299 439 129
Posoltega 345 317 94 100 110 10

LEÓN 7,336 7,839 2,133 1,994 2,199 523


Achuapa 251 348 47 87 75 23

 Sector Social
El Sauce 582 709 103 104 173 47
Santa Rosa del Peñón 193 174 34 30 49 6
El Jicaral 206 222 45 50 55 11
Larreynaga 562 601 134 131 155 26
Telica 504 523 170 156 169 25
Quezalguaque 227 264 62 60 56 15
León 3,581 3,749 1,115 1,004 1,121 269
La Paz Centro 594 625 203 166 152 32
Nagarote 636 624 220 206 194 69

MATAGALPA 13,612 11,084 1,634 1,062 1,854 472


Rancho Grande 877 828 57 40 66 6
Río Blanco 956 494 79 41 134 32
El Tuma - La Dalia 2,107 1,639 123 66 125 16
San Isidro 418 315 94 57 24 25
Sébaco 996 913 159 100 231 40
Matagalpa 3,074 3,404 547 505 778 234
San Ramón 1,440 1,032 126 68 114 18
Matiguás 1,378 1,078 102 76 155 44
Muy Muy 407 450 30 18 41 17
Esquipulas 406 418 64 40 122 29
San Dionisio 399 258 39 12 30 7
Terrabona 259 255 48 39 34 4
Ciudad Darío 895 ND 166 ND ND ND

BOACO 3,650 3,385 536 434 756 164


San José de los Remates 159 161 20 26 30 8
Boaco 1,184 1,345 168 151 285 80
Camoapa 1,063 570 122 66 106 16
Santa Lucía 176 170 43 32 32 10
Teustepe 575 569 90 82 177 22
San Lorenzo 493 570 93 77 126 28
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 59


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.9 HECHOS VITALES REGISTRADOS POR EL MINSA Y EL CSE, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO, 2018

Departamento Nacimientos Defunciones Matrimonios Divorcios


y Municipio MINSA p/ CSE MINSA p/ CSE CSE CSE

MANAGUA 29,043 30,775 6,935 6,077 8,938 3,259


San Francisco Libre 175 182 53 48 33 6
Tipitapa 2,957 2,777 635 484 593 227
Mateare 1,034 548 188 156 171 42
Villa El Carmen 664 536 156 143 173 39
Ciudad Sandino 2,360 1,959 419 323 467 87
Managua 19,717 22,770 5,033 4,593 6,958 2,731
Ticuantepe 731 652 139 105 134 34
El Crucero 315 234 78 33 55 8
San Rafael del Sur 1,090 1,117 234 192 354 85

MASAYA 6,521 6,558 1,463 1,176 1,368 443


Nindirí 868 779 193 132 155 63
Masaya 2,959 3,229 749 627 736 248
 Sector Social

Tisma 289 354 32 53 52 17


La Concepción 787 454 131 38 84 16
Masatepe 725 735 177 164 137 49
Nandasmo 235 246 48 40 54 16
Catarina 179 216 32 39 42 15
San Juan de Oriente 110 124 22 17 29 6
Niquinohomo 369 421 79 66 79 13

CHONTALES 3,675 2,978 742 521 642 232


Comalapa 199 109 29 25 18 7
San Francisco de Cuapa 103 117 34 8 12 0
Juigalpa 1,143 1,433 311 310 382 145
La Libertad 357 299 52 43 42 16
Santo Domingo 329 336 43 35 43 27
Santo Tomás 397 205 74 30 56 18
San Pedro de Lóvago 177 149 32 23 33 12
Acoyapa 493 ND 94 ND ND ND
Villa Sandino 296 251 41 33 39 6
El Coral 181 79 32 14 17 1

GRANADA 3,854 3,403 985 602 935 286


Diriá 156 151 43 29 43 9
Diriomo 622 689 157 82 118 30
Granada 2,304 1,666 622 340 529 164
Nandaime 772 897 163 151 245 83

CARAZO 3,767 3,778 895 732 1,003 312


San Marcos 810 899 157 138 177 49
Jinotepe 841 902 248 210 249 95
Dolores 164 162 32 33 52 32
Diriamba 1,289 1,167 278 197 338 111
El Rosario 128 147 28 27 46 5
La Paz de Carazo 136 139 30 22 36 6
Santa Teresa 316 270 101 86 74 12
La Conquista 83 92 21 19 31 2
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 60


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.9 HECHOS VITALES REGISTRADOS POR EL MINSA Y EL CSE, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO, 2018
Conclusión
Departamento Nacimientos Defunciones Matrimonios Divorcios
y Municipio MINSA p/ CSE MINSA p/ CSE CSE CSE

RIVAS 3,463 3,724 856 774 1,029 223


Tola 581 606 96 89 118 14
Belén 320 332 77 82 85 22
Potosí 263 256 70 57 72 12
Buenos Aires 145 122 23 14 35 10
Moyogalpa 166 207 44 45 72 17
Altagracia 402 420 91 90 50 10
San Jorge 163 204 58 56 44 29
Rivas 914 1,015 270 247 430 90
San Juan del Sur 331 355 85 65 92 16
Cárdenas 178 207 42 29 31 3

RÍO SAN JUAN 2,628 2,781 280 288 476 88


Morrito 128 93 25 24 12 4

 Sector Social
El Almendro 362 345 41 28 69 15
San Miguelito 426 369 51 45 38 6
San Carlos 1,128 1,291 122 147 202 50
El Castillo 550 634 38 44 148 13
San Juan de Nicaragua 34 49 3 ND 7 ND

RACCN 14,517 12,746 1,170 508 2,031 155


Waspán 1,505 652 137 57 258 31
Puerto Cabezas (Bilwi) 3,244 2,230 344 159 529 57
Rosita 1,836 1,608 163 65 478 28
Bonanza 1,384 1,457 115 47 75 8
Waslala 2,105 2,436 105 60 191 16
Mulukukú 1,150 766 89 10 157 10
Siuna 2,838 3,074 181 106 310 2
Prinzapolka 455 523 36 4 33 3

RACCS 10,309 7,004 1,016 492 1,142 240


Paiwas 796 880 56 46 164 9
La Cruz de Río Grande 1,181 1,026 59 9 71 4
Desembocadura de Río Grande 157 146 10 6 18 3
Laguna de Perlas 519 502 34 25 44 7
El Tortuguero 1,068 1,015 43 21 154 5
El Rama 1,326 ND 157 ND ND ND
El Ayote 486 ND 17 ND ND ND
Muelle de los Bueyes 549 213 71 16 36 14
Kukrahill 496 438 51 38 54 12
Corn Island 215 212 21 36 21 11
Bluefields 1,968 1,617 281 224 367 144
Nueva Guinea 1,548 955 216 71 213 31
p/: Preliminar.

ND: No disponible.
Fuente: Sistema Nacional de Estadísticas Vitales (SINEVI), Ministerio de Salud (MINSA) y Consejo Supremo Electoral (CSE).

Sección Población y Hechos Vitales | 61


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.10 NACIMIENTOS REGISTRADOS POR FUENTE DE REGISTRO Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO


Y MUNICIPIO, 2018

NACIMIENTOS
p/ CSE
Departamento y Municipio MINSA
No No
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres
Consta Consta

LA REPÚBLICA 136,361 70,091 66,254 16 128,910 66,076 62,834 0

NUEVA SEGOVIA 5,579 2,904 2,674 1 5,597 2,853 2,744 0


Jalapa 1,446 751 694 1 1,462 754 708 0
Murra 491 256 235 0 446 226 220 0
El Jícaro 660 340 320 0 583 279 304 0
San Fernando 255 125 130 0 225 106 119 0
Mozonte 185 105 80 0 179 91 88 0
Dipilto 107 59 48 0 107 55 52 0
Macuelizo 144 73 71 0 142 75 67 0
Santa María 107 53 54 0 92 45 47 0
 Sector Social

Ocotal 807 441 366 0 867 462 405 0


Ciudad Antigua 166 88 78 0 143 72 71 0
Quilalí 678 340 338 0 707 348 359 0
Wiwilí de Nueva Segovia 533 273 260 0 644 340 304 0

JINOTEGA 11,852 6,137 5,715 0 10,197 5,290 4,907 0


Wiwilí de Jinotega 2,149 1,111 1,038 0 1,591 834 757 0
El Cuá 1,691 875 816 0 1,283 637 646 0
San José de Bocay 2,470 1,283 1,187 0 2,293 1,123 1,170 0
Santa María de Pantasma 1,189 623 566 0 1,124 600 524 0
San Rafael del Norte 483 269 214 0 429 236 193 0
San Sebastián de Yalí 633 336 297 0 686 356 330 0
La Concordia 155 82 73 0 134 68 66 0
Jinotega 3,082 1,558 1,524 0 2,657 1,436 1,221 0

MADRIZ 2,924 1,484 1,440 0 3,286 1,624 1,662 0


Somoto 672 344 328 0 881 435 446 0
Totogalpa 293 141 152 0 338 162 176 0
Telpaneca 409 194 215 0 339 176 163 0
San Juan de Río Coco 537 266 271 0 721 343 378 0
Palacagüina 249 134 115 0 291 140 151 0
Yalagüina 192 101 91 0 205 97 108 0
San Lucas 274 152 122 0 196 107 89 0
Las Sabanas 118 63 55 0 135 76 59 0
San José de Cusmapa 180 89 91 0 180 88 92 0

ESTELÍ 4,868 2,484 2,384 0 4,571 2,379 2,192 0


Pueblo Nuevo 411 186 225 0 461 215 246 0
Condega 626 326 300 0 671 359 312 0
Estelí 2,964 1,524 1,440 0 2,733 1,441 1,292 0
San Juan de Limay 325 174 151 0 290 139 151 0
La Trinidad 378 193 185 0 234 124 110 0
San Nicolás 164 81 83 0 182 101 81 0
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 62


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.10 NACIMIENTOS REGISTRADOS POR FUENTE DE REGISTRO Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO


Y MUNICIPIO, 2018

NACIMIENTOS

Departamento y Municipio MINSA p/ CSE


No No
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres
Consta Consta

CHINANDEGA 8,763 4,588 4,174 1 9,204 4,689 4,515 0


San Pedro del Norte 119 67 52 0 149 67 82 0
San Francisco del Norte 154 84 70 0 183 88 95 0
Cinco Pinos 178 77 101 0 168 83 85 0
Santo Tomás del Norte 140 66 74 0 156 84 72 0
El Viejo 1,828 1,003 824 1 1,730 938 792 0
Puerto Morazán 327 159 168 0 345 153 192 0
Somotillo 735 387 348 0 783 412 371 0
Villanueva 660 356 304 0 651 345 306 0
Chinandega 2,872 1,511 1,361 0 3,221 1,630 1,591 0
El Realejo 206 106 100 0 216 119 97 0
Corinto 286 144 142 0 306 159 147 0
Chichigalpa 913 462 451 0 979 457 522 0
Posoltega 345 166 179 0 317 154 163 0

 Sector Social
LEÓN 7,336 3,746 3,590 0 7,839 3,942 3,897 0
Achuapa 251 134 117 0 348 181 167 0
El Sauce 582 288 294 0 709 343 366 0
Santa Rosa del Peñón 193 90 103 0 174 80 94 0
El Jicaral 206 98 108 0 222 114 108 0
Larreynaga 562 307 255 0 601 324 277 0
Telica 504 250 254 0 523 266 257 0
Quezalguaque 227 124 103 0 264 122 142 0
León 3,581 1,819 1,762 0 3,749 1,901 1,848 0
La Paz Centro 594 309 285 0 625 318 307 0
Nagarote 636 327 309 0 624 293 331 0

MATAGALPA 13,612 6,990 6,622 0 11,084 5,623 5,461 0


Rancho Grande 877 443 434 0 828 448 380 0
Río Blanco 956 496 460 0 494 244 250 0
El Tuma-La Dalia 2,107 1,056 1,051 0 1,639 798 841 0
San Isidro 418 205 213 0 315 167 148 0
Sébaco 996 523 473 0 913 490 423 0
Matagalpa 3,074 1,606 1,468 0 3,404 1,698 1,706 0
San Ramón 1,440 770 670 0 1,032 521 511 0
Matiguás 1,378 681 697 0 1,078 544 534 0
Muy Muy 407 212 195 0 450 229 221 0
Esquipulas 406 202 204 0 418 216 202 0
San Dionisio 399 194 205 0 258 122 136 0
Terrabona 259 135 124 0 255 146 109 0
Ciudad Darío 895 467 428 0 ND ND ND ND

BOACO 3,650 1,889 1,759 2 3,385 1,778 1,607 0


San José de los Remates 159 70 89 0 161 77 84 0
Boaco 1,184 614 569 1 1,345 709 636 0
Camoapa 1,063 564 499 0 570 291 279 0
Santa Lucía 176 105 70 1 170 86 84 0
Teustepe 575 299 276 0 569 313 256 0
San Lorenzo 493 237 256 0 570 302 268 0
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 63


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.10 NACIMIENTOS REGISTRADOS POR FUENTE DE REGISTRO Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO


Y MUNICIPIO, 2018

NACIMIENTOS
p/ CSE
Departamento y Municipio MINSA
No No
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres
Consta Consta

MANAGUA 29,043 15,093 13,946 4 30,775 15,893 14,882 0


San Francisco Libre 175 96 79 0 182 97 85 0
Tipitapa 2,957 1,568 1,388 1 2,777 1,463 1,314 0
Mateare 1,034 524 510 0 548 285 263 0
Villa El Carmen 664 346 318 0 536 274 262 0
Ciudad Sandino 2,360 1,234 1,126 0 1,959 1,023 936 0
Managua 19,717 10,206 9,508 3 22,770 11,712 11,058 0
Ticuantepe 731 391 340 0 652 329 323 0
El Crucero 315 153 162 0 234 118 116 0
San Rafael del Sur 1,090 575 515 0 1,117 592 525 0

MASAYA 6,521 3,347 3,173 1 6,558 3,388 3,170 0


 Sector Social

Nindirí 868 452 416 0 779 402 377 0


Masaya 2,959 1,539 1,419 1 3,229 1,695 1,534 0
Tisma 289 137 152 0 354 191 163 0
La Concepción 787 404 383 0 454 232 222 0
Masatepe 725 377 348 0 735 372 363 0
Nandasmo 235 124 111 0 246 126 120 0
Catarina 179 74 105 0 216 103 113 0
San Juan de Oriente 110 57 53 0 124 54 70 0
Niquinohomo 369 183 186 0 421 213 208 0

CHONTALES 3,675 1,914 1,761 0 2,978 1,484 1,494 0


Comalapa 199 102 97 0 109 61 48 0
San Francisco de Cuapa 103 55 48 0 117 58 59 0
Juigalpa 1,143 583 560 0 1,433 689 744 0
La Libertad 357 187 170 0 299 170 129 0
Santo Domingo 329 184 145 0 336 191 145 0
Santo Tomás 397 201 196 0 205 94 111 0
San Pedro de Lóvago 177 89 88 0 149 66 83 0
Acoyapa 493 258 235 0 ND ND ND ND
Villa Sandino 296 169 127 0 251 116 135 0
El Coral 181 86 95 0 79 39 40 0

GRANADA 3,854 1,968 1,885 1 3,403 1,792 1,611 0


Diriá 156 86 70 0 151 87 64 0
Diriomo 622 322 299 1 689 365 324 0
Granada 2,304 1,163 1,141 0 1,666 889 777 0
Nandaime 772 397 375 0 897 451 446 0

CARAZO 3,767 1,961 1,806 0 3,778 1,947 1,831 0


San Marcos 810 437 373 0 899 484 415 0
Jinotepe 841 455 386 0 902 483 419 0
Dolores 164 90 74 0 162 79 83 0
Diriamba 1,289 655 634 0 1,167 588 579 0
El Rosario 128 64 64 0 147 73 74 0
La Paz de Carazo 136 59 77 0 139 66 73 0
Santa Teresa 316 162 154 0 270 134 136 0
La Conquista 83 39 44 0 92 40 52 0
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 64


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.10 NACIMIENTOS REGISTRADOS POR FUENTE DE REGISTRO Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO


Y MUNICIPIO, 2018
Conclusión
NACIMIENTOS
p/ CSE
Departamento y Municipio MINSA
No No
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres
Consta Consta

RIVAS 3,463 1,746 1,717 0 3,724 1,913 1,811 0


Tola 581 283 298 0 606 279 327 0
Belén 320 166 154 0 332 170 162 0
Potosí 263 138 125 0 256 142 114 0
Buenos Aires 145 70 75 0 122 67 55 0
Moyogalpa 166 85 81 0 207 104 103 0
Altagracia 402 203 199 0 420 227 193 0
San Jorge 163 85 78 0 204 111 93 0
Rivas 914 456 458 0 1,015 503 512 0
San Juan del Sur 331 171 160 0 355 185 170 0
Cárdenas 178 89 89 0 207 125 82 0

 Sector Social
RÍO SAN JUAN 2,628 1,383 1,243 2 2,781 1,452 1,329 0
Morrito 128 58 70 0 93 52 41 0
El Almendro 362 198 163 1 345 177 168 0
San Miguelito 426 231 195 0 369 203 166 0
San Carlos 1,128 595 533 0 1,291 668 623 0
El Castillo 550 289 260 1 634 324 310 0
San Juan de Nicaragua 34 12 22 0 49 28 21 0

RACCN 14,517 7,176 7,340 1 12,746 6,452 6,294 0


Waspán 1,505 760 744 1 652 329 323 0
Puerto Cabezas (Bilwi) 3,244 1,479 1,765 0 2,230 1,093 1,137 0
Rosita 1,836 936 900 0 1,608 834 774 0
Bonanza 1,384 687 697 0 1,457 719 738 0
Waslala 2,105 1,041 1,064 0 2,436 1,213 1,223 0
Mulukukú 1,150 606 544 0 766 400 366 0
Siuna 2,838 1,452 1,386 0 3,074 1,603 1,471 0
Prinzapolka 455 215 240 0 523 261 262 0

RACCS 10,309 5,281 5,025 3 7,004 3,577 3,427 0


Paiwas 796 400 396 0 880 450 430 0
La Cruz de Río Grande 1,181 630 551 0 1,026 532 494 0
Desembocadura de Río Grande 157 73 84 0 146 67 79 0
Laguna de Perlas 519 239 280 0 502 257 245 0
El Tortuguero 1,068 572 495 1 1,015 532 483 0
El Rama 1,326 694 631 1 ND ND ND ND
El Ayote 486 258 228 0 ND ND ND ND
Muelle de los Bueyes 549 266 283 0 213 113 100 0
Kukrahill 496 244 251 1 438 228 210 0
Corn Island 215 96 119 0 212 98 114 0
Bluefields 1,968 1,005 963 0 1,617 821 796 0
Nueva Guinea 1,548 804 744 0 955 479 476 0
: Preliminar.
p/

ND: No disponible.
Fuente: Sistema Nacional de Estadísticas Vitales (SINEVI), Ministerio de Salud (MINSA) y Consejo Supremo Electoral (CSE).

Sección Población y Hechos Vitales | 65


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.11 DEFUNCIONES REGISTRADAS POR FUENTE DE REGISTRO Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO


Y MUNICIPIO, 2018

DEFUNCIONES
p/ CSE
Departamento y Municipio MINSA
No No
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres
Consta Consta

LA REPÚBLICA 23,818 13,456 10,352 10 18,758 10,704 8,054 0

NUEVA SEGOVIA 707 385 321 1 537 297 240 0


Jalapa 167 90 76 1 125 65 60 0
Murra 34 19 15 0 21 13 8 0
El Jícaro 79 44 35 0 54 33 21 0
San Fernando 38 22 16 0 27 16 11 0
Mozonte 21 14 7 0 22 13 9 0
Dipilto 14 7 7 0 13 6 7 0
Macuelizo 20 13 7 0 18 12 6 0
 Sector Social

Santa María 16 8 8 0 8 3 5 0
Ocotal 176 92 84 0 139 70 69 0
Ciudad Antigua 23 14 9 0 21 14 7 0
Quilalí 69 37 32 0 52 30 22 0
Wiwilí de Nueva Segovia 50 25 25 0 37 22 15 0

JINOTEGA 1,050 613 437 0 675 384 291 0


Wiwilí de Jinotega 143 90 53 0 43 27 16 0
El Cuá 112 73 39 0 53 30 23 0
San José de Bocay 102 63 39 0 46 27 19 0
Santa María de Pantasma 127 66 61 0 73 38 35 0
San Rafael del Norte 55 32 23 0 50 26 24 0
San Sebastián de Yalí 76 40 36 0 65 36 29 0
La Concordia 25 15 10 0 17 11 6 0
Jinotega 410 234 176 0 328 189 139 0

MADRIZ 461 251 210 0 344 202 142 0


Somoto 156 78 78 0 92 54 38 0
Totogalpa 35 23 12 0 30 21 9 0
Telpaneca 44 23 21 0 41 25 16 0
San Juan de Río Coco 72 44 28 0 51 31 20 0
Palacagüina 55 32 23 0 42 23 19 0
Yalagüina 38 15 23 0 41 19 22 0
San Lucas 36 21 15 0 20 11 9 0
Las Sabanas 13 7 6 0 15 10 5 0
San José de Cusmapa 12 8 4 0 12 8 4 0

ESTELÍ 915 482 433 0 711 376 335 0


Pueblo Nuevo 80 33 47 0 67 32 35 0
Condega 122 68 54 0 123 68 55 0
Estelí 565 296 269 0 429 228 201 0
San Juan de Limay 45 27 18 0 37 18 19 0
La Trinidad 86 47 39 0 40 19 21 0
San Nicolás 17 11 6 0 15 11 4 0
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 66


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.11 DEFUNCIONES REGISTRADAS POR FUENTE DE REGISTRO Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO


Y MUNICIPIO, 2018

DEFUNCIONES
p/ CSE
Departamento y Municipio MINSA
No No
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres
Consta Consta

CHINANDEGA 2,040 1,237 801 2 1,831 1,122 709 0


San Pedro del Norte 15 10 5 0 15 9 6 0
San Francisco del Norte 17 15 2 0 18 17 1 0
Cinco Pinos 17 11 6 0 18 9 9 0
Santo Tomás del Norte 18 11 7 0 18 11 7 0
El Viejo 408 264 143 1 363 234 129 0
Puerto Morazán 74 45 28 1 55 34 21 0
Somotillo 79 45 34 0 72 39 33 0
Villanueva 63 38 25 0 72 42 30 0
Chinandega 760 456 304 0 664 402 262 0
El Realejo 54 32 22 0 40 24 16 0
Corinto 126 69 57 0 97 54 43 0
Chichigalpa 315 172 143 0 299 174 125 0
Posoltega 94 69 25 0 100 73 27 0

 Sector Social
LEÓN 2,133 1,250 883 0 1,994 1,148 846 0
Achuapa 47 32 15 0 87 47 40 0
El Sauce 103 52 51 0 104 53 51 0
Santa Rosa del Peñón 34 24 10 0 30 22 8 0
El Jicaral 45 29 16 0 50 30 20 0
Larreynaga 134 83 51 0 131 78 53 0
Telica 170 111 59 0 156 104 52 0
Quezalguaque 62 44 18 0 60 39 21 0
León 1,115 622 493 0 1,004 559 445 0
La Paz Centro 203 122 81 0 166 96 70 0
Nagarote 220 131 89 0 206 120 86 0

MATAGALPA 1,634 974 659 1 1,062 606 456 0


Rancho Grande 57 37 20 0 40 26 14 0
Río Blanco 79 47 32 0 41 24 17 0
El Tuma - La Dalia 123 68 55 0 66 36 30 0
San Isidro 94 51 43 0 57 26 31 0
Sébaco 159 95 64 0 100 55 45 0
Matagalpa 547 304 243 0 505 285 220 0
San Ramón 126 81 45 0 68 42 26 0
Matiguás 102 71 30 1 76 47 29 0
Muy Muy 30 17 13 0 18 13 5 0
Esquipulas 64 42 22 0 40 24 16 0
San Dionisio 39 32 7 0 12 10 2 0
Terrabona 48 26 22 0 39 18 21 0
Ciudad Darío 166 103 63 0 ND ND ND ND

BOACO 536 295 240 1 434 247 187 0


San José de los Remates 20 11 9 0 26 11 15 0
Boaco 168 89 78 1 151 86 65 0
Camoapa 122 63 59 0 66 37 29 0
Santa Lucía 43 27 16 0 32 18 14 0
Teustepe 90 48 42 0 82 46 36 0
San Lorenzo 93 57 36 0 77 49 28 0
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 67


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.11 DEFUNCIONES REGISTRADAS POR FUENTE DE REGISTRO Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO


Y MUNICIPIO, 2018

DEFUNCIONES
p/ CSE
Departamento y Municipio MINSA
No No
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres
Consta Consta

MANAGUA 6,935 3,829 3,105 1 6,077 3,412 2,665 0


San Francisco Libre 53 37 16 0 48 27 21 0
Tipitapa 635 370 265 0 484 288 196 0
Mateare 188 120 68 0 156 100 56 0
Villa El Carmen 156 105 51 0 143 98 45 0
Ciudad Sandino 419 234 185 0 323 180 143 0
Managua 5,033 2,700 2,332 1 4,593 2,523 2,070 0
Ticuantepe 139 81 58 0 105 58 47 0
El Crucero 78 39 39 0 33 14 19 0
San Rafael del Sur 234 143 91 0 192 124 68 0

MASAYA 1,463 804 658 1 1,176 657 519 0


 Sector Social

Nindirí 193 101 92 0 132 74 58 0


Masaya 749 409 340 0 627 341 286 0
Tisma 32 19 13 0 53 32 21 0
La Concepción 131 73 58 0 38 21 17 0
Masatepe 177 113 64 0 164 102 62 0
Nandasmo 48 22 25 1 40 21 19 0
Catarina 32 19 13 0 39 26 13 0
San Juan de Oriente 22 13 9 0 17 11 6 0
Niquinohomo 79 35 44 0 66 29 37 0

CHONTALES 742 420 322 0 521 301 220 0


Comalapa 29 19 10 0 25 13 12 0
San Francisco de Cuapa 34 15 19 0 8 3 5 0
Juigalpa 311 170 141 0 310 181 129 0
La Libertad 52 26 26 0 43 20 23 0
Santo Domingo 43 20 23 0 35 17 18 0
Santo Tomás 74 44 30 0 30 22 8 0
San Pedro de Lóvago 32 24 8 0 23 16 7 0
Acoyapa 94 57 37 0 ND ND ND ND
Villa Sandino 41 24 17 0 33 23 10 0
El Coral 32 21 11 0 14 6 8 0

GRANADA 985 563 421 1 602 332 270 0


Diriá 43 27 16 0 29 18 11 0
Diriomo 157 99 57 1 82 54 28 0
Granada 622 350 272 0 340 175 165 0
Nandaime 163 87 76 0 151 85 66 0

CARAZO 895 499 396 0 732 430 302 0


San Marcos 157 91 66 0 138 82 56 0
Jinotepe 248 126 122 0 210 112 98 0
Dolores 32 18 14 0 33 18 15 0
Diriamba 278 157 121 0 197 121 76 0
El Rosario 28 17 11 0 27 20 7 0
La Paz de Carazo 30 19 11 0 22 13 9 0
Santa Teresa 101 60 41 0 86 50 36 0
La Conquista 21 11 10 0 19 14 5 0
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 68


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.11 DEFUNCIONES REGISTRADAS POR FUENTE DE REGISTRO Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTO


Y MUNICIPIO, 2018
Conclusión
DEFUNCIONES
p/ CSE
Departamento y Municipio MINSA
No No
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres
Consta Consta

RIVAS 856 468 388 0 774 420 354 0


Tola 96 51 45 0 89 52 37 0
Belén 77 46 31 0 82 45 37 0
Potosí 70 38 32 0 57 30 27 0
Buenos Aires 23 14 9 0 14 8 6 0
Moyogalpa 44 19 25 0 45 26 19 0
Altagracia 91 56 35 0 90 49 41 0
San Jorge 58 30 28 0 56 32 24 0
Rivas 270 139 131 0 247 129 118 0
San Juan del Sur 85 46 39 0 65 32 33 0
Cárdenas 42 29 13 0 29 17 12 0

 Sector Social
RÍO SAN JUAN 280 159 120 1 288 172 116 0
Morrito 25 15 10 0 24 11 13 0
El Almendro 41 25 16 0 28 15 13 0
San Miguelito 51 25 26 0 45 27 18 0
San Carlos 122 69 53 0 147 91 56 0
El Castillo 38 25 12 1 44 28 16 0
San Juan de Nicaragua 3 0 3 0 ND ND ND ND

RACCN 1,170 665 505 0 508 323 185 0


Waspán 137 88 49 0 57 31 26 0
Puerto Cabezas (Bilwi) 344 180 164 0 159 121 38 0
Rosita 163 99 64 0 65 47 18 0
Bonanza 115 55 60 0 47 21 26 0
Waslala 105 58 47 0 60 37 23 0
Mulukukú 89 53 36 0 10 6 4 0
Siuna 181 112 69 0 106 58 48 0
Prinzapolka 36 20 16 0 4 2 2 0

RACCS 1,016 562 453 1 492 275 217 0


Paiwas 56 28 28 0 46 24 22 0
La Cruz de Rio Grande 59 33 26 0 9 7 2 0
Desembocadura de Río Grande 10 5 5 0 6 4 2 0
Laguna de Perlas 34 18 16 0 25 11 14 0
El Tortuguero 43 27 16 0 21 16 5 0
El Rama 157 85 71 1 ND ND ND ND
El Ayote 17 12 5 0 ND ND ND ND
Muelle de los Bueyes 71 48 23 0 16 9 7 0
Kukrahill 51 28 23 0 38 25 13 0
Corn Island 21 11 10 0 36 19 17 0
Bluefields 281 159 122 0 224 121 103 0
Nueva Guinea 216 108 108 0 71 39 32 0
: Preliminar.
p/

ND: No disponible.
Fuente: Sistema Nacional de Estadísticas Vitales (SINEVI), Ministerio de Salud (MINSA) y Consejo Supremo Electoral (CSE).

Sección Población y Hechos Vitales | 69


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.12. NACIMIENTOS Y DEFUNCIONES POR ÁREA DE RESIDENCIA, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO, 2018

Nacimientos Defunciones
Departamento y Municipio
Total Urbana Rural Total Urbana Rural

LA REPÚBLICA p/ 136,361 70,061 66,300 23,818 15,776 8,042

NUEVA SEGOVIA 5,579 1,866 3,713 707 320 387


Jalapa 1,446 379 1,067 167 56 111
Murra 491 54 437 34 2 32
El Jícaro 660 192 468 79 24 55
San Fernando 255 51 204 38 9 29
Mozonte 185 54 131 21 9 12
Dipilto 107 33 74 14 3 11
Macuelizo 144 11 133 20 1 19
Santa María 107 15 92 16 1 15
Ocotal 807 754 53 176 168 8
Ciudad Antigua 166 42 124 23 10 13
 Sector Social

Quilalí 678 143 535 69 23 46


Wiwilí de Nueva Segovia 533 138 395 50 14 36

JINOTEGA 11,852 1,828 10,024 1,050 344 706


Wiwilí de Jinotega 2,149 127 2,022 143 14 129
El Cuá 1,691 102 1,589 112 19 93
San José de Bocay 2,470 46 2,424 102 14 88
Santa María de Pantasma 1,189 93 1,096 127 17 110
San Rafael del Norte 483 85 398 55 16 39
San Sebastián de Yalí 633 132 501 76 23 53
La Concordia 155 35 120 25 7 18
Jinotega 3,082 1,208 1,874 410 234 176

MADRIZ 2,924 942 1,982 461 225 236


Somoto 672 263 409 156 115 41
Totogalpa 293 79 214 35 12 23
Telpaneca 409 125 284 44 16 28
San Juan de Río Coco 537 180 357 72 24 48
Palacagüina 249 99 150 55 26 29
Yalagüina 192 38 154 38 12 26
San Lucas 274 53 221 36 12 24
Las Sabanas 118 41 77 13 7 6
San José de Cusmapa 180 64 116 12 1 11

ESTELÍ 4,868 3,071 1,797 915 617 298


Pueblo Nuevo 411 80 331 80 28 52
Condega 626 258 368 122 57 65
Estelí 2,964 2,448 516 565 472 93
San Juan de Limay 325 81 244 45 20 25
La Trinidad 378 178 200 86 38 48
San Nicolás 164 2626 138
138 17 2 15
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 70


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.12. NACIMIENTOS Y DEFUNCIONES POR ÁREA DE RESIDENCIA, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO, 2018

Nacimientos Defunciones
Departamento y Municipio
Total Urbana Rural Total Urbana Rural

CHINANDEGA 8,763 5,377 3,386 2,040 1,327 713


San Pedro del Norte 119 29 90 15 3 12
San Francisco del Norte 154 29 125 17 3 14
Cinco Pinos 178 47 131 17 7 10
Santo Tomás del Norte 140 38 102 18 8 10
El Viejo 1,828 957 871 408 236 172
Puerto Morazán 327 135 192 74 29 45
Somotillo 735 330 405 79 32 47
Villanueva 660 161 499 63 25 38
Chinandega 2,872 2,325 547 760 565 195
El Realejo 206 156 50 54 35 19
Corinto 286 282 4 126 125 1
Chichigalpa 913 724 189 315 224 91
Posoltega 345 164 181 94 35 59

LEÓN 7,336 4,560 2,776 2,133 1,427 706

 Sector Social
Achuapa 251 70 181 47 19 28
El Sauce 582 194 388 103 49 54
Santa Rosa del Peñón 193 52 141 34 14 20
El Jicaral 206 44 162 45 14 31
Larreynaga 562 226 336 134 52 82
Telica 504 177 327 170 60 110
Quezalguaque 227 93 134 62 14 48
León 3,581 2,865 716 1,115 928 187
La Paz Centro 594 397 197 203 131 72
Nagarote 636 442 194 220 146 74

MATAGALPA 13,612 5,279 8,333 1,634 922 712


Rancho Grande 877 54 823 57 11 46
Río Blanco 956 407 549 79 41 38
El Tuma-La Dalia 2,107 266 1,841 123 28 95
San Isidro 418 197 221 94 50 44
Sébaco 996 698 298 159 116 43
Matagalpa 3,074 2,146 928 547 424 123
San Ramón 1,440 214 1,226 126 32 94
Matiguás 1,378 421 957 102 40 62
Muy Muy 407 145 262 30 12 18
Esquipulas 406 129 277 64 33 31
San Dionisio 399 109 290 39 6 33
Terrabona 259 62 197 48 11 37
Ciudad Darío 895 431 464 166 118 48

BOACO 3,650 1,278 2,372 536 269 267


San José de los Remates 159 43 116 20 10 10
Boaco 1,184 504 680 168 119 49
Camoapa 1,063 457 606 122 80 42
Santa Lucía 176 26 150 43 12 31
Teustepe 575 143 432 90 23 67
San Lorenzo 493 105 388 93 25 68
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 71


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.12. NACIMIENTOS Y DEFUNCIONES POR ÁREA DE RESIDENCIA, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO, 2018

Nacimientos Defunciones
Departamento y Municipio
Total Urbana Rural Total Urbana Rural

MANAGUA 29,043 25,236 3,807 6,935 5,989 946


San Francisco Libre 175 47 128 53 17 36
Tipitapa 2,957 1,371 1,586 635 354 281
Mateare 1,034 769 265 188 118 70
Villa El Carmen 664 321 343 156 40 116
Ciudad Sandino 2,360 2,001 359 419 368 51
Managua 19,717 19,588 129 5,033 4,872 161
Ticuantepe 731 284 447 139 65 74
El Crucero 315 181 134 78 38 40
San Rafael del Sur 1,090 674 416 234 117 117

MASAYA 6,521 3,905 2,616 1,463 951 512


Nindirí 868 432 436 193 74 119
Masaya 2,959 2,041 918 749 581 168
Tisma 289 141 148 32 12 20
 Sector Social

La Concepción 787 397 390 131 68 63


Masatepe 725 340 385 177 98 79
Nandasmo 235 128 107 48 18 30
Catarina 179 137 42 32 27 5
San Juan de Oriente 110 97 13 22 22 0
Niquinohomo 369 192 177 79 51 28

CHONTALES 3,675 2,223 1,452 742 524 218


Comalapa 199 28 171 29 6 23
San Francisco de Cuapa 103 44 59 34 19 15
Juigalpa 1,143 963 180 311 267 44
La Libertad 357 217 140 52 34 18
Santo Domingo 329 174 155 43 26 17
Santo Tomás 397 297 100 74 61 13
San Pedro de Lóvago 177 86 91 32 13 19
Acoyapa 493 229 264 94 60 34
Villa Sandino 296 105 191 41 18 23
El Coral 181 80 101 32 20 12

GRANADA 3,854 2,197 1,657 985 695 290


Diriá 156 81 75 43 28 15
Diriomo 622 188 434 157 64 93
Granada 2,304 1,619 685 622 519 103
Nandaime 772 309 463 163 84 79

CARAZO 3,767 2,022 1,745 895 603 292


San Marcos 810 390 420 157 87 70
Jinotepe 841 524 317 248 207 41
Dolores 164 115 49 32 29 3
Diriamba 1,289 739 550 278 191 87
El Rosario 128 68 60 28 18 10
La Paz de Carazo 136 62 74 30 14 16
Santa Teresa 316 103 213 101 44 57
La Conquista 83 21 62 21 13 8
Continúa …/…

Sección Población y Hechos Vitales | 72


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.12. NACIMIENTOS Y DEFUNCIONES POR ÁREA DE RESIDENCIA, SEGÚN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO, 2018

Conclusión
Nacimientos Defunciones
Departamento y Municipio
Total Urbana Rural Total Urbana Rural

RIVAS 3,463 1,422 2,041 856 430 426


Tola 581 126 455 96 24 72
Belén 320 110 210 77 39 38
Potosí 263 69 194 70 15 55
Buenos Aires 145 60 85 23 16 7
Moyogalpa 166 58 108 44 17 27
Altagracia 402 70 332 91 17 74
San Jorge 163 137 26 58 48 10
Rivas 914 601 313 270 195 75
San Juan del Sur 331 147 184 85 53 32
Cárdenas 178 44 134 42 6 36

RÍO SAN JUAN 2,628 478 2,150 280 74 206


Morrito 128 25 103 25 7 18

 Sector Social
El Almendro 362 89 273 41 10 31
San Miguelito 426 74 352 51 12 39
San Carlos 1,128 233 895 122 37 85
El Castillo 550 39 511 38 7 31
San Juan de Nicaragua 34 18 16 3 1 2

RACCN 14,517 5,256 9,261 1,170 536 634


Waspán 1,505 308 1,197 137 32 105
Puerto Cabezas (Bilwi) 3,244 2,559 685 344 247 97
Rosita 1,836 483 1,353 163 61 102
Bonanza 1,384 1,079 305 115 79 36
Waslala 2,105 252 1,853 105 24 81
Mulukukú 1,150 134 1,016 89 20 69
Siuna 2,838 310 2,528 181 64 117
Prinzapolka 455 131 324 36 9 27

RACCS 10,309 3,121 7,188 1,016 523 493


Paiwas 796 60 736 56 11 45
La Cruz de Río Grande 1,181 89 1,092 59 15 44
Desembocadura de Río Grande 157 53 104 10 2 8
Laguna de Perlas 519 105 414 34 13 21
El Tortuguero 1,068 64 1,004 43 9 34
El Rama 1,326 555 771 157 80 77
El Ayote 486 154 332 17 8 9
Muelle de los Bueyes 549 210 339 71 36 35
Kukrahill 496 153 343 51 28 23
Corn Island 215 190 25 21 18 3
Bluefields 1,968 1,089 879 281 239 42
Nueva Guinea 1,548 399 1,149 216 64 152
p/: Preliminar

Fuente: Sistema Nacional de Estadísticas Vitales (SINEVI), Ministerio de Salud (MINSA).

Sección Población y Hechos Vitales | 73


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.13. NACIMIENTOS Y DEFUNCIONES REGISTRADOS POR ÁREA DE RESIDENCIA Y SEXO, SEGÚN SILAIS
DE OCURRENCIA, 2018

Total Urbana Rural


SILAIS a/ Ambos No Ambos No Ambos No
Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Consta Sexos Consta Sexos Consta

Nacimientos p/ 136,361 70,091 66,254 16 70,061 35,816 34,237 8 66,300 34,275 32,017 8

Nueva Segovia 5,465 2,829 2,635 1 1,809 947 862 0 3,656 1,882 1,773 1
Jinotega 11,694 6,086 5,608 0 1,780 897 883 0 9,914 5,189 4,725 0
Madriz 2,864 1,465 1,399 0 924 470 454 0 1,940 995 945 0
Estelí 5,373 2,737 2,636 0 3,288 1,687 1,601 0 2,085 1,050 1,035 0
Chinandega 8,511 4,450 4,060 1 5,208 2,743 2,464 1 3,303 1,707 1,596 0
León 7,113 3,629 3,484 0 4,480 2,269 2,211 0 2,633 1,360 1,273 0
Matagalpa 16,132 8,256 7,876 0 5,388 2,768 2,620 0 10,744 5,488 5,256 0
Boaco 3,724 1,924 1,799 1 1,279 651 628 0 2,445 1,273 1,171 1
Managua 30,627 15,870 14,752 5 26,143 13,541 12,599 3 4,484 2,329 2,153 2
Masaya 4,925 2,513 2,410 2 3,224 1,629 1,594 1 1,701 884 816 1
Chontales 4,950 2,580 2,370 0 2,601 1,319 1,282 0 2,349 1,261 1,088 0
 Sector Social

Granada 3,614 1,852 1,761 1 1,971 986 985 0 1,643 866 776 1
Carazo 4,778 2,495 2,283 0 2,390 1,236 1,154 0 2,388 1,259 1,129 0
Rivas 3,428 1,732 1,696 0 1,393 683 710 0 2,035 1,049 986 0
Río San Juan 2,462 1,293 1,167 2 454 238 215 1 2,008 1,055 952 1
Bilwi 4,853 2,267 2,585 1 3,002 1,372 1,629 1 1,851 895 956 0
Las Minas 7,728 3,947 3,781 0 2,015 999 1,016 0 5,713 2,948 2,765 0
RACCS 4,899 2,486 2,411 2 1,757 896 860 1 3,142 1,590 1,551 1
Zelaya Central 3,221 1,680 1,541 0 955 485 470 0 2,266 1,195 1,071 0

Defunciones 23,818 13,456 10,352 10 15,776 8,652 7,119 5 8,042 4,804 3,233 5

Nueva Segovia 642 350 291 1 288 150 138 0 354 200 153 1
Jinotega 980 571 409 0 302 175 127 0 678 396 282 0
Madriz 417 228 189 0 218 123 95 0 199 105 94 0
Estelí 949 500 449 0 588 303 285 0 361 197 164 0
Chinandega 1,918 1,168 748 2 1,237 720 515 2 681 448 233 0
León 2,054 1,206 848 0 1,365 762 603 0 689 444 245 0
Matagalpa 1,606 963 643 0 866 488 378 0 740 475 265 0
Boaco 470 262 207 1 239 129 109 1 231 133 98 0
Managua 8,187 4,517 3,667 3 6,828 3,711 3,115 2 1,359 806 552 1
Masaya 1,240 704 535 1 790 438 352 0 450 266 183 1
Chontales 802 451 351 0 524 285 239 0 278 166 112 0
Granada 888 502 385 1 620 333 287 0 268 169 98 1
Carazo 835 457 378 0 538 278 260 0 297 179 118 0
Rivas 799 433 366 0 387 210 177 0 412 223 189 0
Río San Juan 239 135 103 1 51 27 24 0 188 108 79 1
Bilwi 488 271 217 0 278 153 125 0 210 118 92 0
Las Minas 513 299 214 0 205 109 96 0 308 190 118 0
RACCS 429 242 187 0 302 176 126 0 127 66 61 0
Zelaya Central 362 197 165 0 150 82 68 0 212 115 97 0
a/: Los Sistemas Locales de Atención Integral de Salud (SILAIS), agrupa los municipios de forma diferente a la división político administrativa
del país.
p/: Preliminar.

Fuente: Sistema Nacional de Estadísticas Vitales (SINEVI), Ministerio de Salud (MINSA).

Sección Población y Hechos Vitales | 74


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.1.14 SALDOS MIGRATORIOS POR CONDICIÓN DE NACIONALIDAD Y SEXO, SEGÚN ENTRADAS,


SALIDAS Y GRUPOS DE EDADES QUINQUENALES, 2018

Movimientos/ Total Nacionales Extranjeros


Grupos de Ambos Ambos Ambos
Hombres Mujeres No Consta Hombres Mujeres No Consta Hombres Mujeres No Consta
Edades Sexos Sexos Sexos

Total -85,438 -38,415 -47,023 0 -56,725 -23,624 -33,101 0 -28,713 -14,791 -13,922 0
00 - 04 -1,017 -12 -1,005 0 -832 336 -1,168 0 -185 -348 163 0
05 - 09 -4,601 -2,290 -2,311 0 -2,728 -1,385 -1,343 0 -1,873 -905 -968 0
10 - 14 -5,056 -2,637 -2,419 0 -2,919 -1,532 -1,387 0 -2,137 -1,105 -1,032 0
15 - 19 -7,315 -3,855 -3,460 0 -5,264 -2,945 -2,319 0 -2,051 -910 -1,141 0
20 - 24 -11,980 -5,631 -6,349 0 -8,978 -4,337 -4,641 0 -3,002 -1,294 -1,708 0
25 - 29 -13,017 -5,962 -7,055 0 -9,083 -4,014 -5,069 0 -3,934 -1,948 -1,986 0
30 - 34 -10,125 -4,639 -5,486 0 -6,712 -2,752 -3,960 0 -3,413 -1,887 -1,526 0
35 - 39 -7,794 -3,378 -4,416 0 -5,344 -2,014 -3,330 0 -2,450 -1,364 -1,086 0
40 - 44 -5,782 -2,454 -3,328 0 -3,827 -1,466 -2,361 0 -1,955 -988 -967 0
45 - 49 -4,636 -1,912 -2,724 0 -2,738 -899 -1,839 0 -1,898 -1,013 -885 0
50 - 54 -4,379 -1,888 -2,491 0 -2,495 -901 -1,594 0 -1,884 -987 -897 0
55 - 59 -3,274 -1,257 -2,017 0 -1,883 -545 -1,338 0 -1,391 -712 -679 0
60 - 64 -2,408 -952 -1,456 0 -1,393 -416 -977 0 -1,015 -536 -479 0
65 - 69 -1,865 -798 -1,067 0 -1,045 -368 -677 0 -820 -430 -390 0
70 - 74 -1,074 -382 -692 0 -686 -196 -490 0 -388 -186 -202 0
75 - 79 -562 -204 -358 0 -359 -73 -286 0 -203 -131 -72 0

 Sector Social
80 y más -553 -164 -389 0 -439 -117 -322 0 -114 -47 -67 0
Entradas 1,956,170 1,168,493 787,677 0 918,211 513,193 405,018 0 1,037,959 655,300 382,659 0
00 - 04 184,792 109,754 75,038 0 43,937 25,245 18,692 0 140,855 84,509 56,346 0
05 - 09 33,371 16,810 16,561 0 12,016 5,943 6,073 0 21,355 10,867 10,488 0
10 - 14 34,143 17,135 17,008 0 12,391 6,190 6,201 0 21,752 10,945 10,807 0
15 - 19 66,817 33,272 33,545 0 31,225 17,228 13,997 0 35,592 16,044 19,548 0
20 - 24 138,299 74,656 63,643 0 69,219 39,611 29,608 0 69,080 35,045 34,035 0
25 - 29 194,005 115,239 78,766 0 97,933 58,765 39,168 0 96,072 56,474 39,598 0
30 - 34 208,576 131,879 76,697 0 108,311 65,436 42,875 0 100,265 66,443 33,822 0
35 - 39 225,793 149,799 75,994 0 124,526 76,169 48,357 0 101,267 73,630 27,637 0
40 - 44 201,549 134,472 67,077 0 102,490 61,125 41,365 0 99,059 73,347 25,712 0
45 - 49 169,892 107,570 62,322 0 85,222 47,128 38,094 0 84,670 60,442 24,228 0
50 - 54 147,355 87,843 59,512 0 72,805 37,547 35,258 0 74,550 50,296 24,254 0
55 - 59 121,561 69,189 52,372 0 57,470 28,354 29,116 0 64,091 40,835 23,256 0
60 - 64 93,046 50,449 42,597 0 42,124 19,048 23,076 0 50,922 31,401 19,521 0
65 - 69 65,156 33,846 31,310 0 28,516 12,271 16,245 0 36,640 21,575 15,065 0
70 - 74 38,260 19,739 18,521 0 15,402 6,866 8,536 0 22,858 12,873 9,985 0
75 - 79 19,880 10,147 9,733 0 8,446 3,763 4,683 0 11,434 6,384 5,050 0
80 y más 13,675 6,694 6,981 0 6,178 2,504 3,674 0 7,497 4,190 3,307 0
Salidas 2,041,608 1,206,908 834,700 0 974,936 536,817 438,119 0 1,066,672 670,091 396,581 0
00 - 04 185,809 109,766 76,043 0 44,769 24,909 19,860 0 141,040 84,857 56,183 0
05 - 09 37,972 19,100 18,872 0 14,744 7,328 7,416 0 23,228 11,772 11,456 0
10 - 14 39,199 19,772 19,427 0 15,310 7,722 7,588 0 23,889 12,050 11,839 0
15 - 19 74,132 37,127 37,005 0 36,489 20,173 16,316 0 37,643 16,954 20,689 0
20 - 24 150,279 80,287 69,992 0 78,197 43,948 34,249 0 72,082 36,339 35,743 0
25 - 29 207,022 121,201 85,821 0 107,016 62,779 44,237 0 100,006 58,422 41,584 0
30 - 34 218,701 136,518 82,183 0 115,023 68,188 46,835 0 103,678 68,330 35,348 0
35 - 39 233,587 153,177 80,410 0 129,870 78,183 51,687 0 103,717 74,994 28,723 0
40 - 44 207,331 136,926 70,405 0 106,317 62,591 43,726 0 101,014 74,335 26,679 0
45 - 49 174,528 109,482 65,046 0 87,960 48,027 39,933 0 86,568 61,455 25,113 0
50 - 54 151,734 89,731 62,003 0 75,300 38,448 36,852 0 76,434 51,283 25,151 0
55 - 59 124,835 70,446 54,389 0 59,353 28,899 30,454 0 65,482 41,547 23,935 0
60 - 64 95,454 51,401 44,053 0 43,517 19,464 24,053 0 51,937 31,937 20,000 0
65 - 69 67,021 34,644 32,377 0 29,561 12,639 16,922 0 37,460 22,005 15,455 0
70 - 74 39,334 20,121 19,213 0 16,088 7,062 9,026 0 23,246 13,059 10,187 0
75 - 79 20,442 10,351 10,091 0 8,805 3,836 4,969 0 11,637 6,515 5,122 0
80 y más 14,228 6,858 7,370 0 6,617 2,621 3,996 0 7,611 4,237 3,374 0
Fuente: Ministerio de Gobernación (MIGOB), Dirección General de Migración y Extranjería (DGME).

Sección Población y Hechos Vitales | 75


INIDE - Anuario Estadístico 2018

GRÁFICO II.1.1
ESTRUCTURA DE POBLACIÓN POR SEXO Y GRUPOS DE EDAD, 2018
 Sector Social

6.0 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0
Porcentaje

Nota: Estimaciones y Proyecciones de Población Nacional, Revisión 2012.


Fuente: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), Dirección de Estadísticas Continuas.

Sección Población y Hechos Vitales | 76


Sección I I .2
Educación
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.1 MATRÍCULA INICIAL POR SEXO, SEGÚN MODALIDADES


DEL SISTEMA EDUCATIVO Y ÁREA DE RESIDENCIA, 2018

Modalidad del Sistema


Educativo/Área Ambos Sexos Hombres Mujeres

Total 2,262,926 1,051,039 1,211,887

Educación especial 3,209 1,918 1,291

Educación inicial 283,102 142,260 140,842


Urbana 133,098 66,729 66,369
Rural 150,004 75,531 74,473

Primaria 887,207 457,978 429,229


Urbana 371,695 189,371 182,324
Rural 515,512 268,607 246,905

 Sector Social
Secundaria 509,291 253,915 255,376
Urbana 324,919 159,820 165,099
Rural 184,372 94,095 90,277

1/
Educación de adultos 123,201 58,661 64,540

Formación docente 7,234 1,849 5,385

Educación técnica 34,675 18,593 16,082

Capacitación técnica 288,006 58,760 229,246

Educación superior
2/ 127,001 57,105 69,896

Nota: A partir del año 2018, el Sistema de preescolar es nombrado en el MINED como
Educación Inicial.
1/: Educación de Adulto incluye las modalidades de: CEDA, Primaria Jóvenes y Adultos,

(Primaria JYA), EBA, Yo Sí Puedo Seguir, Nivelación, Bachillerato por Madurez, Sandino DOS,
Alfabetización, Habilitación Laboral y Tercer Ciclo.l
2/: Datos de 10 universidades miembros del CNU.

Fuente: Ministerio de Educación (MINED), Instituto Nacional Tecnológico (INATEC), Consejo


Nacional de Universidades (CNU).

Sección Educación | 79
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.2 PERSONAL DOCENTE, SEGÚN MODALIDADES EDUCATIVAS, 2017-2018

M odal i dad educ ati v a 2017 2018

Total 9,026 960


Educación especial ND ND
Educación inicial ND ND
Primaria ND ND
Secundaria ND ND
Instructores en Centros de
Capacitación 1/ 1,300 ND
2/
Técnica 960 960
3/
Superior 6,766 ND

Nota: A partir del año 2018, el Sistema de Preescolar es nombrado en el MINED como
Educación Inicial
ND: No disponible.
 Sector Social

1/: Incluye facilitadores o instructores de las diferentes estrategias se contratan temporalmente.


2/: Datos de 10 universidades miembros del CNU.

Fuente: Ministerio de Educación (MINED), Instituto Nacional Tecnológico


(INATEC), Consejo Nacional de Universidades (CNU).

II.2.3 CENTROS EDUCATIVOS PÚBLICOS Y PRIVADOS, SEGÚN


MODALIDADES DEL SISTEMA EDUCATIVO, 2018

Programa educativo Total Público Público

Total 21,959 19,230 2,729

Educación especial 29 26 3
Educación inicial 9,791 8,845 946
Primaria 9,938 8,776 1,162
Secundaria 2,081 1,518 563
Técnica 1/ 47 47 0
2/
Superior 60 10 50
Otra 3/ 13 8 5
Nota: A partir del año 2018, el Sistema de preescolar es nombrado en el MINED como
Educación Inicial
1/: INATEC: No incluye centros privados, incluye al Centro nacional de formación de docentes e

instructores y las subsedes de Bonanza, Rosita, Palacaguina y Corn Island.


2/: Incluye Universidades Públicas, Privadas, Academias de Policía e Institutos de Estudios

Superiores.
3/: Incluye formación docente.

Fuente: Ministerio de Educación (MINED), Instituto Nacional Tecnológico (INATEC), Universidades,


Centros de Estudios Superiores.

Sección Educación | 80
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.4 MATRÍCULA INICIAL POR NIVELES EDUCATIVOS Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTOS Y MUNICIPIOS, 2018

Educación Inicial Primaria Secundaria


Ambos Ambos Ambos
Departamento/ Municipio Sexos Hombres Mujeres Sexos Hombres Mujeres Sexos Hombres Mujeres

Total 283,102 142,260 140,842 887,207 457,978 429,229 509,291 253,915 255,376

Nueva Segovia 9,761 4,929 4,832 31,459 16,260 15,199 18,600 8,972 9,628
Jalapa 2,046 1,053 993 8,336 4,262 4,074 4,854 2,393 2,461
Murra 892 442 450 2,882 1,512 1,370 1,166 572 594
El Jícaro 1,214 632 582 3,395 1,724 1,671 2,343 1,090 1,253
San Fernando 485 222 263 1,402 754 648 622 309 313
Mozonte 246 129 117 648 350 298 279 144 135
Dipilto 368 182 186 1,076 562 514 598 313 285
Macuelizo 313 167 146 802 432 370 394 169 225
Santa María 243 119 124 493 254 239 362 175 187
Ocotal 1,547 769 778 4,574 2,370 2,204 3,792 1,822 1,970
Ciudad Antigua 342 182 160 926 466 460 474 222 252

 Sector Social
Quilalí 1,144 579 565 3,953 2,000 1,953 2,218 1,015 1,203
Wiwilí de Nueva Segovia 921 453 468 2,972 1,574 1,398 1,498 748 750

Jinotega 18,851 9,488 9,363 69,987 35,797 34,190 25,955 12,568 13,387
1/
Wiwilí de Jinotega 2,726 1,366 1,360 12,673 6,473 6,200 3,068 1,512 1,556
El Cuá 2,820 1,424 1,396 10,377 5,351 5,026 3,302 1,615 1,687
San José de Bocay 2,671 1,323 1,348 11,927 6,153 5,774 2,294 1,160 1,134
Santa María de Pantasma 2,385 1,199 1,186 7,583 3,878 3,705 3,066 1,509 1,557
San Rafael del Norte 996 493 503 2,782 1,428 1,354 1,418 665 753
San Sebastián de Yalí 1,352 680 672 4,153 2,163 1,990 2,084 1,001 1,083
La Concordia 411 210 201 944 486 458 599 286 313
Jinotega 5,490 2,793 2,697 19,548 9,865 9,683 10,124 4,820 5,304

Madriz 7,603 3,869 3,734 20,040 10,308 9,732 12,292 6,267 6,025
Somoto 1,754 878 876 4,269 2,241 2,028 3,523 1,759 1,764
Totogalpa 662 356 306 1,770 921 849 1,308 652 656
Telpaneca 1,055 545 510 2,571 1,345 1,226 1,174 593 581
San Juan de Río Coco 1,380 688 692 4,486 2,237 2,249 2,014 1,029 985
Palacagüina 774 396 378 1,698 879 819 1,285 703 582
Yalagüina 498 242 256 1,223 652 571 626 328 298
San Lucas 700 366 334 1,903 981 922 968 499 469
Las Sabanas 259 133 126 662 338 324 500 255 245
San José de Cusmapa 521 265 256 1,458 714 744 894 449 445

Continua…/…

Sección Educación | 81
INIDE - Anuario Estadístico 2018

IIII.2.4 MATRÍCULA INICIAL POR NIVELES EDUCATIVOS Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTOS Y MUNICIPIOS, 2018

Educación Inicial Primaria Secundaria


Ambos Ambos Ambos
Departamento/ Municipio Sexos Hombres Mujeres Sexos Hombres Mujeres Sexos Hombres Mujeres

Estelí 10,180 5,168 5,012 27,177 13,990 13,187 21,274 10,666 10,608
Pueblo Nuevo 1,023 508 515 2,509 1,247 1,262 1,775 884 891
Condega 1,281 647 634 3,947 1,982 1,965 3,140 1,532 1,608
Estelí 5,874 2,967 2,907 15,607 8,062 7,545 13,029 6,587 6,442
San Juan de Limay 649 338 311 1,710 912 798 1,009 504 505
La Trinidad 928 472 456 2,436 1,295 1,141 1,770 866 904
San Nicolás 425 236 189 968 492 476 551 293 258

Chinandega 21,812 11,027 10,785 59,296 30,702 28,594 38,974 19,665 19,309
San Pedro del Norte 289 126 163 639 328 311 385 176 209
 Sector Social

San Francisco del Norte 389 215 174 865 447 418 541 253 288
Cinco Pinos 407 233 174 1,003 515 488 854 425 429
Santo Tomás del Norte 420 200 220 1,025 521 504 643 324 319
El Viejo 4,486 2,261 2,225 12,825 6,614 6,211 7,327 3,757 3,570
Puerto Morazán 1,004 471 533 2,611 1,327 1,284 1,420 752 668
Somotillo 1,722 889 833 4,576 2,412 2,164 3,337 1,697 1,640
Villanueva 1,542 814 728 4,164 2,176 1,988 2,233 1,120 1,113
Chinandega 6,688 3,378 3,310 19,181 9,995 9,186 13,969 6,977 6,992
El Realejo 668 351 317 1,747 874 873 952 442 510
Corinto 770 393 377 1,918 974 944 1,794 910 884
Chichigalpa 2,509 1,243 1,266 6,541 3,397 3,144 4,334 2,204 2,130
Posoltega 918 453 465 2,201 1,122 1,079 1,185 628 557

León 21,539 11,051 10,488 51,784 26,770 25,014 33,671 16,895 16,776
Achuapa 862 471 391 1,838 976 862 1,131 574 557
El Sauce 1,557 806 751 4,491 2,329 2,162 2,260 1,139 1,121
Santa Rosa del Peñón 367 189 178 1,006 513 493 563 271 292
El Jicaral 671 322 349 1,616 830 786 1,005 522 483
Larreynaga 1,607 811 796 3,904 2,048 1,856 2,772 1,401 1,371
Telica 1,563 803 760 3,617 1,894 1,723 2,108 1,065 1,043
Quezalguaque 611 305 306 1,484 797 687 786 393 393
León 10,446 5,358 5,088 24,888 12,768 12,120 17,097 8,605 8,492
La Paz Centro 1,737 897 840 4,042 2,058 1,984 2,632 1,263 1,369
Nagarote 2,118 1,089 1,029 4,898 2,557 2,341 3,317 1,662 1,655

Continua…/…

Sección Educación | 82
INIDE - Anuario Estadístico 2018

IIII.2.4 MATRÍCULA INICIAL POR NIVELES EDUCATIVOS Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTOS Y MUNICIPIOS, 2018

Educación Inicial Primaria Secundaria


Ambos Ambos Ambos
Departamento/ Municipio Sexos Hombres Mujeres Sexos Hombres Mujeres Sexos Hombres Mujeres

Matagalpa 23,682 11,861 11,821 81,060 42,132 38,928 45,191 22,494 22,697
Rancho Grande 1,265 621 644 6,185 3,202 2,983 1,587 791 796
Río Blanco 1,614 788 826 6,240 3,290 2,950 2,754 1,359 1,395
El Tuma - La Dalia 3,344 1,718 1,626 12,244 6,446 5,798 5,329 2,740 2,589
San Isidro 936 482 454 2,267 1,219 1,048 1,718 819 899
Sébaco 1,628 804 824 5,109 2,599 2,510 3,838 1,858 1,980
Matagalpa 5,959 2,959 3,000 19,598 10,026 9,572 14,765 7,264 7,501
San Ramón 1,730 870 860 5,917 3,162 2,755 2,741 1,372 1,369
Matiguás 1,751 897 854 8,127 4,108 4,019 3,070 1,559 1,511
Muy Muy 896 438 458 2,777 1,424 1,353 1,288 670 618
Esquipulas 705 334 371 2,317 1,158 1,159 1,260 599 661

 Sector Social
San Dionisio 787 391 396 2,750 1,491 1,259 1,461 726 735
Terrabona 661 337 324 1,515 779 736 1,069 543 526
Ciudad Darío 2,406 1,222 1,184 6,014 3,228 2,786 4,311 2,194 2,117

Boaco 9,238 4,584 4,654 24,147 12,378 11,769 12,266 6,073 6,193
San José de los Remates 393 207 186 955 510 445 305 146 159
Boaco 2,658 1,322 1,336 7,599 3,806 3,793 3,950 2,008 1,942
Camoapa 2,477 1,175 1,302 6,934 3,562 3,372 3,012 1,424 1,588
Santa Lucía 486 256 230 1,041 552 489 560 258 302
Teustepe 1,663 833 830 4,089 2,114 1,975 1,931 964 967
San Lorenzo 1,561 791 770 3,529 1,834 1,695 2,508 1,273 1,235

Managua 63,836 32,090 31,746 188,091 96,537 91,554 132,957 65,980 66,977
San Francisco Libre 487 250 237 1,296 667 629 905 508 397
Tipitapa 5,973 3,044 2,929 20,538 10,663 9,875 11,777 5,739 6,038
Mateare 2,407 1,180 1,227 7,057 3,675 3,382 2,964 1,430 1,534
Villa El Carmen 1,349 695 654 4,343 2,274 2,069 3,090 1,562 1,528
Ciudad Sandino 4,056 2,036 2,020 12,433 6,355 6,078 8,526 4,091 4,435
Managua 44,995 22,646 22,349 129,401 66,259 63,142 97,735 48,575 49,160
Ticuantepe 1,219 580 639 4,230 2,186 2,044 2,938 1,509 1,429
El Crucero 717 356 361 2,032 996 1,036 1,455 722 733
San Rafael del Sur 2,633 1,303 1,330 6,761 3,462 3,299 3,567 1,844 1,723

Continua…/…

Sección Educación | 83
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.4 MATRÍCULA INICIAL POR NIVELES EDUCATIVOS Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTOS Y MUNICIPIOS, 2018

Educación Inicial Primaria Secundaria


Ambos Ambos Ambos
Departamento/ Municipio Sexos Hombres Mujeres Sexos Hombres Mujeres Sexos Hombres Mujeres

Masaya 15,464 7,680 7,784 45,724 23,522 22,202 28,810 14,626 14,184
Nindirí 1,957 946 1,011 6,329 3,322 3,007 4,098 2,091 2,007
Masaya 7,222 3,591 3,631 21,582 11,024 10,558 14,127 7,137 6,990
Tisma 780 405 375 2,160 1,125 1,035 979 522 457
La Concepción 1,579 774 805 4,885 2,480 2,405 3,077 1,571 1,506
Masatepe 1,747 865 882 4,690 2,444 2,246 3,425 1,710 1,715
Nandasmo 490 251 239 1,529 821 708 496 264 232
Catarina 450 235 215 1,027 521 506 557 289 268
San Juan de Oriente 293 136 157 839 415 424 476 241 235
Niquinohomo 946 477 469 2,683 1,370 1,313 1,575 801 774

Chontales 9,046 4,587 4,459 23,782 12,231 11,551 16,108 8,100 8,008
 Sector Social

Comalapa 685 355 330 1,477 768 709 726 373 353
San Francisco de Cuapa 303 157 146 854 427 427 546 256 290
Juigalpa 2,811 1,442 1,369 7,544 3,904 3,640 6,914 3,551 3,363
La Libertad 866 450 416 2,072 1,073 999 1,200 643 557
Santo Domingo 1,000 500 500 2,359 1,215 1,144 1,059 528 531
Santo Tomás 887 447 440 2,510 1,261 1,249 1,888 921 967
San Pedro de Lóvago 429 210 219 1,247 643 604 513 248 265
Acoyapa 976 494 482 2,703 1,397 1,306 1,394 683 711
Villa Sandino 721 353 368 1,904 981 923 1,194 576 618
El Coral 368 179 189 1,112 562 550 674 321 353

Granada 9,689 4,764 4,925 27,194 13,994 13,200 18,008 9,083 8,925
Diriá 440 230 210 1,119 597 522 499 263 236
Diriomo 1,423 681 742 3,538 1,842 1,696 3,284 1,630 1,654
Granada 5,412 2,684 2,728 16,274 8,269 8,005 10,330 5,238 5,092
Nandaime 2,414 1,169 1,245 6,263 3,286 2,977 3,895 1,952 1,943

Carazo 8,971 4,543 4,428 23,543 12,192 11,351 17,058 8,657 8,401
San Marcos 1,968 1,000 968 4,757 2,441 2,316 3,309 1,720 1,589
Jinotepe 1,938 987 951 4,844 2,497 2,347 4,622 2,400 2,222
Dolores 448 240 208 1,091 579 512 926 452 474
Diriamba 2,811 1,397 1,414 8,494 4,407 4,087 5,314 2,640 2,674
El Rosario 316 140 176 767 414 353 584 288 296
La Paz de Carazo 376 200 176 673 338 335 413 207 206
Santa Teresa 873 461 412 2,319 1,207 1,112 1,553 764 789
La Conquista 241 118 123 598 309 289 337 186 151

Continua…/…

Sección Educación | 84
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.4 MATRÍCULA INICIAL POR NIVELES EDUCATIVOS Y SEXO, SEGÚN DEPARTAMENTOS Y MUNICIPIOS, 2018
Conclusión
Educaci ón Ini ci al Pri m ari a Secundari a
Am bos Am bos Am bos
Departam ento/ M uni ci pi o Sexos Hom bres M uj eres Sexos Hom bres M uj eres Sexos Hom bres M uj eres

Ri vas 8,522 4,315 4,207 22,875 11,927 10,948 15,046 7,590 7,456
Tola 1,328 634 694 3,519 1,832 1,687 2,202 1,142 1,060
Belén 688 347 341 2,008 1,091 917 1,106 555 551
Potosí 626 309 317 1,447 764 683 786 379 407
Buenos Aires 297 166 131 813 418 395 380 190 190
Moyogalpa 539 256 283 1,320 715 605 1,048 548 500
Altagracia 1,130 568 562 2,689 1,421 1,268 1,782 938 844
San Jorge 373 207 166 989 500 489 846 410 436
Rivas 1,982 990 992 5,998 3,078 2,920 4,502 2,268 2,234
San Juan del Sur 1,121 607 514 2,668 1,372 1,296 1,678 832 846
Cárdenas 438 231 207 1,424 736 688 716 328 388

Río San Juan 6,149 3,122 3,027 19,590 10,233 9,357 9,302 4,605 4,697
Morrito 480 246 234 1,237 645 592 559 258 301
El Almendro 726 340 386 2,198 1,106 1,092 819 372 447

 Sector Social
San Miguelito 950 479 471 3,304 1,771 1,533 1,408 704 704
San Carlos 2,633 1,333 1,300 7,165 3,755 3,410 4,148 2,076 2,072
El Castillo 1,228 657 571 5,299 2,757 2,542 2,261 1,148 1,113
San Juan de Nicaragua 132 67 65 387 199 188 107 47 60

RACCN 25,596 12,644 12,952 103,850 53,770 50,080 34,927 17,428 17,499
Waspán 5,290 2,614 2,676 14,662 7,577 7,085 3,626 1,710 1,916
Puerto Cabezas 8,229 3,997 4,232 21,863 11,050 10,813 9,979 4,522 5,457
Rosita 2,585 1,284 1,301 12,735 6,662 6,073 3,547 1,769 1,778
Bonanza 2,101 1,086 1,015 9,145 4,787 4,358 4,198 2,070 2,128
Waslala 1,681 817 864 12,790 6,614 6,176 3,514 1,965 1,549
Mulukukú 1,705 869 836 8,490 4,496 3,994 2,999 1,670 1,329
Siuna 2,451 1,197 1,254 18,814 9,844 8,970 6,034 3,275 2,759
Prinzapolka 1,554 780 774 5,351 2,740 2,611 1,030 447 583

RACCS 13,163 6,538 6,625 67,608 35,235 32,373 28,852 14,246 14,606
Paiwas 1,252 612 640 5,401 2,812 2,589 2,109 1,051 1,058
La Cruz de Río Grande 436 215 221 5,710 3,041 2,669 789 445 344
Desembocadura de Río Grande 646 309 337 3,453 1,794 1,659 1,263 620 643
Laguna de Perlas 1,897 905 992 10,047 5,204 4,843 4,461 2,143 2,318
Tortuguero 907 461 446 3,939 2,018 1,921 1,592 778 814
El Rama 1,039 543 496 3,885 2,028 1,857 2,104 1,055 1,049
El Ayote 575 318 257 2,970 1,530 1,440 1,291 633 658
Muelle de los Bueyes 335 154 181 1,335 689 646 791 347 444
Kukrahill 2,592 1,297 1,295 11,534 6,016 5,518 6,398 3,218 3,180
Corn Island 2,292 1,121 1,171 12,366 6,522 5,844 6,284 3,054 3,230
Bluefields 842 425 417 5,990 3,104 2,886 1,348 727 621
Nueva Guinea 350 178 172 978 477 501 422 175 247

Nota: A partir del año 2018, el Sistema de preescolar es nombrada en el MINED como Educación Inicial.
1/: Comunidades de Bosawás son incluidas en el Municipio de Wiwilí de Jinotega.

Fuente: Ministerio de Educación (MINED). Departamento de estadísticas educativas.

Sección Educación | 85
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.5 POBLACIÓN EN EDAD ESCOLAR, MATRÍCULA INICIAL


Y TASA BRUTA DE ESCOLARIDAD, 2018

Conc epto Total

1/
P obl ac i ón en edad es c ol ar 1,722,121
Educación Inicial (3 a 5 años) 407,553
Primaria (6 a 11 años) 806,603
Media (12 a 16 años) 507,965

P obl ac i ón m atr i c ul ada i ni c i al 1,720,674


Educación Inicial 283,102
Primaria 887,207
2/
Media 550,365

Tas a B r uta de E s c ol ar i dad ( %)


Educación Inicial 69.5
 Sector Social

Primaria 110.0
Media 108.3

Nota: A partir del año 2018, el Sistema de preescolar es nombrado en el MINED como
Educación Inicial.
1 /: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE). Estimaciones de población

nacional, departamental y municipal, elaborados elaboradas por el Departamento


de Estadística Continuas, revisión 2012.
2 /: Incluye educación secundaria, técnica y formación docente.

Fuente: Ministerio de Educación (MINED), Instituto Nacional Tecnológico (INATEC),


Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE).

II.2.6 CENTROS Y AULAS EN EDUCACIÓN TÉCNICA, SEGÚN


SECTORES DE FORMACIÓN PROFESIONAL, 2018

Concepto Centros Aulas

Total 43 813
Sector agropecuario 15 205
Sector industria y construcción 19 435
Sector comercio y servicio 9 173
Bajo el criterio Aulas se incluyen: Aulas Teóricas, Aulas Taller, Talleres, Laboratorios,
Salas de Laboratorios, Salas de Computación, Salas de Mecanografía.
Fuente: Instituto Nacional Tecnológico (INATEC). División de Planificación.

Sección Educación | 86
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.7 MATRíCULADOS EN EDUCACIÓN TÉCNICA POR SEXO, SEGÚN SECTORES DE FORMACIÓN


Y DEPARTAMENTOS, 2018

E s pec i al i dad y Departam ento A m bos S ex os Hom bres M uj eres

Total 34,675 18,593 16,082

A gropec uari a y Fores tal 5,371 3,530 1,841


Nueva Segovia 480 289 191
Jinotega 402 269 133
Madriz 344 197 147
Estelí 137 101 36
Chinandega 536 384 152
León 148 104 44
Matagalpa 912 691 221
Managua 187 92 95
Chontales 456 289 167
Granada 407 267 140

 Sector Social
Río San Juan 96 54 42
RACCN 791 489 302
RACCS 475 304 171

S ec tor Indus tri a y Cons truc c i ón 8,519 7,276 1,243


Nueva Segovia 179 125 54
Madriz 289 231 58
Estelí 376 337 39
Chinandega 919 820 99
León 203 184 19
Matagalpa 228 221 7
Boaco 190 170 20
Managua 3,698 3,047 651
Masaya 230 173 57
Granada 11 11 0
Carazo 1,333 1,167 166
Rivas 130 115 15
Río San Juan 32 31 1
RACCN 458 409 49
RACCS 243 235 8

Continua…/…

Sección Educación | 87
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.7 MATRICULADOS EN EDUCACIÓN TÉCNICA POR SEXO, SEGÚN SECTORES DE FORMACIÓN


Y DEPARTAMENTOS, 2018

Conclusión
E speci al i dad y Departam ento A m bos S exos Hom bres M uj eres

S ector Com erci o y S ervi ci o 20,785 7,787 12,998


Jinotega 609 192 417
Madriz 860 363 497
Estelí 823 332 491
Chinandega 788 327 461
León 2,964 1,149 1,815
Matagalpa 2,917 1,012 1,905
Boaco 670 217 453
 Sector Social

Managua 5,825 2,203 3,622


Masaya 276 131 145
Chontales 1,149 373 776
Granada 1,430 571 859
Carazo 992 389 603
Rivas 91 26 65
Río San Juan 153 40 113
RACCN 710 295 415
RACCS 528 167 361

Fuente: Instituto Nacional Tecnológico (INATEC). División de Planificación.

Sección Educación | 88
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.8 MATRICULADOS DE EDUCACIÓN TÉCNICA AGROPECUARIA Y FORESTAL POR SEXO, SEGÚN


DEPARTAMENTOS Y ESPECIALIDAD, 2018

Departam ento y E s pec i al i dad A m bos S ex os Hom bres M uj eres

Total 5,371 3,530 1,841

Nuev a S egov i a 480 289 191


Técnico general agropecuario 93 65 28
Técnico general en agroindustria de los alimentos 7 1 6
Técnico general en agroindustria del café 62 24 38
Técnico general en agronomía 181 110 71
Técnico general en veterinaria 50 37 13
Técnico general en zootecnia 63 36 27
Técnico general forestal 24 16 8

J i notega 402 269 133


Técnico general en agronomía 212 144 68
Técnico general en zootecnia 190 125 65

M adri z 344 197 147


Técnico general agropecuario 41 24 17

 Sector Social
Técnico general en agronomía 217 129 88
Técnico general en zootecnia 86 44 42

E s tel í 137 101 36


Técnico general en agronomía 55 40 15
Técnico general forestal 82 61 21

Chi nandega 536 384 152


Técnico general acuicultura 59 38 21
Técnico general agropecuario 125 102 23
Técnico general en agroindustria de los alimentos 34 16 18
Técnico general en agronomía 206 155 51
Técnico general en veterinaria 51 32 19
Técnico general en zootecnia 61 41 20

León 148 104 44


Técnico general agropecuario 55 38 17
Técnico general veterinario 9 7 2
Técnico general en veterinaria 41 29 12
Técnico general en zootecnia 43 30 13

M atagal pa 912 691 221


Técnico general agropecuario 288 236 52
Técnico general en agroindustria de los alimentos 39 18 21
Técnico general en agronomía 262 197 65
Técnico general en veterinaria 123 97 26
Técnico general en zootecnia 200 143 57

Continua…/…

Sección Educación | 89
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.8 MATRICULADOS DE EDUCACIÓN TÉCNICA AGROPECUARIA Y FORESTAL POR SEXO,


SEGÚN DEPARTAMENTOS Y ESPECIALIDAD, 2018
Conclusión
Departam ento y E s pec i al i dad A m bos S ex os Hom bres M uj eres

M anagua 187 92 95
Técnico general agropecuario 26 13 13
Técnico general en agronomía 63 31 32
Técnico general en zootecnia 98 48 50

Chontal es 456 289 167


Técnico general agropecuario 44 35 9
Técnico general veterinario 29 19 10
Técnico general en agroindustria de los alimentos 92 41 51
Técnico general en agronomía 86 54 32
Técnico general en veterinaria 71 55 16
Técnico general en zootecnia 134 85 49

Granada 407 267 140


 Sector Social

Bachiller técnico agropecuario 44 34 10


Técnico general agropecuario 30 20 10
Técnico general en agroindustria de los alimentos 50 26 24
Técnico general en agronomía 105 73 32
Técnico general en veterinaria 50 32 18
Técnico general en zootecnia 128 82 46

Río S an J uan 96 54 42
Técnico general agropecuario 29 21 8
Técnico general en agronomía 53 23 30
Técnico general en zootecnia 14 10 4

RA CCN 791 489 302


Bachillerato técnico agropecuario 92 73 19
Técnico general agropecuario 84 57 27
Técnico general forestal 25 15 10
Técnico general en agronomía 187 88 99
Técnico general en veterinaria 76 45 31
Técnico general en zootecnia 327 211 116

RA CCS 475 304 171


Técnico general agropecuario 92 69 23
Técnico general en agronomía 201 106 95
Técnico general en veterinaria 84 64 20
Técnico general en zootecnia 98 65 33

Nota: 1/: INATEC: No incluye centros privados


Fuente: Instituto Nacional Tecnológico (INATEC). División de Planificación.

Sección Educación | 90
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.9 MATRICULADOS DE EDUCACIÓN TÉCNICA INDUSTRIA Y CONSTRUCCIÓN POR SEXO,


SEGÚN DEPARTAMENTOS Y ESPECIALIDAD, 2018

Departam ento y Especi al i dad Am bos Sexos Hom bres M uj eres

Total 8,519 7,276 1,243


Nueva Segovi a 179 125 54
Técnico general en construcción civil 25 23 2
Técnico general en corte y soldadura 35 34 1
Técnico general en diseño corte y confección 28 2 26
Técnico general en maestro de obras en construcciones verticales 60 53 7
Técnico general en topografía 31 13 18

M adri z 289 231 58


Técnico general en construcción civil 26 22 4
Técnico general en fabricación de productos de madera 29 24 5
Técnico general en maestro de obras en construcciones verticales 151 126 25
Técnico general en topografía 83 59 24

 Sector Social
Estel í 376 337 39
Técnico general en electricidad industrial 86 82 4
Técnico general en instalaciones eléctricas automatizadas 20 19 1
Técnico general en mecánica automotriz de vehículos livianos diésel
y gasolina 100 98 2
Técnico general en topografía
170 138 32

Chi nandega 919 820 99


Técnico especialista en mantenimiento industrial 60 52 8
Técnico general en corte y soldadura 99 99 0
Técnico general en diseño corte y confección 92 11 81
Técnico general en electricidad industrial 147 145 2
Técnico general en electrónica 92 88 4
Técnico general en instalaciones de telecomunicaciones 13 11 2
Técnico general en instalaciones eléctricas automatizadas 38 37 1
Técnico general en mecánica automotriz de vehículos livianos diésel
y gasolina 330 329 1
Técnico general en operaciones de máquinas herramientas 18 18 0
Técnico general en refrigeración y aire acondicionado comercial 30 30 0

León 203 184 19


Técnico general en construcción civil 34 33 1
Técnico general en corte y soldadura 36 34 2
Técnico general en fabricación de productos de madera 5 5 0
Técnico general en maestro de obras en construcciones verticales 76 73 3
Técnico general en topografía 52 39 13

Continua…/…

Sección Educación | 91
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.9 MATRICULADOS DE EDUCACIÓN TÉCNICA INDUSTRIA Y CONSTRUCCIÓN POR SEXO, SEGÚN


DEPARTAMENTOS Y ESPECIALIDAD, 2018
Departam ento y Especi al i dad Am bos Sexos Hom bres M uj eres

M atagal pa 228 221 7


Técnico especialista en mantenimiento industrial 65 62 3
Técnico general en mecánica automotriz de vehículos livianos diésel 163 159 4

Boaco 190 170 20


Técnico general en corte y soldadura 18 18 0
Técnico general en diseño corte y confección 20 2 18
Técnico general en electricidad industrial 17 16 1
Técnico general en maestro de obras en construcciones verticales 57 57 0
Técnico general en mecánica automotriz de vehículos livianos diésel 78 77 1

M anagua 3,698 3,047 651


Técnico especialista en dibujo arquitectónico 129 67 62
 Sector Social

Técnico especialista en mantenimiento industrial 211 191 20


Técnico general en construcción civil 71 51 20
Técnico general en corte y soldadura 82 80 2
Técnico general en diseño corte y confección 238 31 207
Técnico general en electricidad industrial 469 441 28
Técnico general en electrónica 307 282 25
Técnico general en enderezado y pintura 53 53 0
Técnico general en energías renovables 30 25 5
Técnico general en fabricación de productos de madera 30 22 8
Técnico general en instalación y mantenimiento de equipos 96 70 26
Técnico general en instalaciones eléctricas automatizadas 140 130 10
Técnico general en maestro de obras en construcciones verticales 628 512 116
Técnico general en mecánica automotriz de vehículos livianos diésel
y gasolina 555 539 16
Técnico general en mecanizado de piezas industriales 12 12 0
Técnico general en operaciones de máquinas herramientas 59 54 5
Técnico general en refrigeración y aire acondicionado comercial 303 294 9
Técnico general en topografía 285 193 92

M asaya 230 173 57


Técnico general en corte y soldadura 19 19 0
Técnico general en diseño, corte y confección 52 7 45
Técnico general en electricidad industrial 70 66 4
Técnico general en electrónica 45 41 4
Técnico general en refrigeración y aire acondicionado comercial 44 40 4

Granada 11 11 0
Técnico general en corte y soldadura 11 11 0

Continua…/…

Sección Educación | 92
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.9 MATRICULADOS DE EDUCACIÓN TÉCNICA INDUSTRIA Y CONSTRUCCIÓN POR SEXO, SEGÚN


DEPARTAMENTOS Y ESPECIALIDAD, 2018
Conclusión

Departam ento y E s pec i al i dad A m bos S ex os Hom bres M uj eres

Caraz o 1,333 1,167 166


Técnico especialista en mantenimiento industrial 183 166 17
Técnico general en construcción civil 103 89 14
Técnico general en corte y soldadura 48 48 0
Técnico general en diseño corte y confección 76 11 65
Técnico general en electricidad industrial 189 183 6
Técnico general en electrónica 115 106 9
Técnico general en enderezado y pintura 16 15 1
Técnico general en fabricación de productos de madera 20 18 2
Técnico general en instalaciones de telecomunicaciones 52 47 5
T écnico general en maestro de obras en construcciones verticales 154 145 9
Técnico general en mecánica automotriz de vehículos livianos diésel
y gasolina 182 176 6
Técnico general en pesca 23 23 0
Técnico general en refrigeración y aire acondicionado comercial 73 70 3
Técnico general en topografía 99 70 29

Ri v as 130 115 15

 Sector Social
Técnico general en construcción civil 50 44 6
Técnico general en corte y soldadura 9 9 0
Técnico general en energías renovables 28 21 7
Técnico general en fabricación de productos de madera 10 10 0
Técnico general en maestro de obras en construcciones verticales 33 31 2

Río S an J uan 32 31 1
Técnico general en construcción civil 32 31 1

RA CCN 458 409 49


Técnico general en construcción civil 46 44 2
Técnico general en diseño corte y confección 39 2 37
Técnico general en electricidad industrial 70 68 2
Técnico general en electrónica 20 16 4
Técnico general en fabricación de productos de madera 96 95 1
Técnico general en mecánica automotriz de vehículos livianos diésel
y gasolina 116 114 2
Técnico en pesca 20 20 0
Técnico general en refrigeración y aire acondicionado comercial 51 50 1

RA CCS 243 235 8


Técnico especialista en mantenimiento industrial 26 25 1
Técnico general en corte y soldadura 31 31 0
Técnico general en electricidad industrial 35 33 2
Técnico general en electrónica 32 31 1
Técnico general en energías renovables 9 9 0
Técnico general en fabricación de productos de madera 30 30 0
Técnico general en mecánica automotriz de vehículos livianos diésel
y gasolina 41 41 0
Técnico general en pesca 8 7 1
Técnico general en refrigeración y aire acondicionado comercial 31 28 3

* No incluye Centros Privados.


Fuente: Instituto Nacional Tecnológico (INATEC). División de Planificación.

Sección Educación | 93
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.10 MATRICULADOS EN EDUCACIÓN TÉCNICA COMERCIO Y SERVICIO POR SEXO, SEGÚN


DEPARTAMENTOS Y ESPECIALIDAD, 2018

Departam ento y Especi al i dad Am bos Sexos Hom bres M uj eres

Total 20,785 7,787 12,998


Ji notega 609 192 417
Técnico general en administración 199 69 130
Técnico general en asistencia administrativa 47 20 27
Técnico general en computación 9 1 8
Técnico general en contabilidad 354 102 252

M adri z 860 363 497


Técnico especialista en banca y finanzas 73 29 44
Técnico especialista en programación 37 28 9
Técnico general en administración 228 81 147
Técnico general en asistencia administrativa 27 6 21
Técnico general en computación 82 44 38
Técnico general en contabilidad 383 154 229
Técnico general en gestión aduanera 30 21 9

Estel í 823 332 491


 Sector Social

Bachillerato técnico en contabilidad 31 23 8


Técnico especialista en docencia de educación técnica y formación profesional 88 51 37
Técnico especialista en entrenamiento fisico y deportivo 43 36 7
Técnico especialista en programación 23 15 8
Técnico general en administración 194 63 131
Técnico general en asistencia administrativa 18 3 15
Técnico general en cocina y gastronomía 33 12 21
Técnico general en computación 31 20 11
Técnico general en contabilidad 309 99 210
Técnico general en hoteleria rural 26 6 20
Técnico general en pastelería y panadería 14 0 14
Técnico general en servicio de restaurante, bar y cafetería 13 4 9

Chi nandega 788 327 461


Bachillerato técnico en contabilidad 133 40 93
Técnico especialista en docencia de educación técnica y formación profesional 137 74 63
Técnico especialista en programación 45 20 25
Técnico general en administración 9 1 8
Técnico general en computación 356 169 187
Técnico general en contabilidad 108 23 85

León 2,964 1,149 1,815


Bachillerato técnico asistente ejecutivo 17 4 13
Bachillerato técnico en administración 200 87 113
Bachillerato técnico en contabilidad 182 79 103
Técnico especialista en administración turistica y hotelera 13 3 10
Técnico especialista en banca y finanzas 167 57 110
Técnico especialista en programación 25 22 3
Técnico general en administración 715 265 450
Técnico general en asistencia administrativa 86 18 68
Técnico general en cocina y gastronomía 49 20 29
Técnico general en computación 388 216 172
Técnico general en contabilidad 1,002 340 662
Técnico general en hotelería rural 37 10 27
Técnico general en pastelería y panadería 57 8 49
Técnico general en servicio de restaurante, bar y cafetería 26 20 6

Continua…/…

Sección Educación | 94
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.10 MATRICULADOS EN EDUCACIÓN TÉCNICA COMERCIO Y SERVICIO POR SEXO, SEGÚN


DEPARTAMENTOS Y ESPECIALIDAD, 2018

Departamento y Especialidad Ambos Sexos Hombres Mujeres

Matagalpa 2,917 1,012 1,905


Bachillerato técnico en contabilidad 82 43 39
Técnico especialista en banca y finanzas 233 80 153
Técnico especialista en dirección de alimentos y bebidas en hotelería 33 10 23
Técnico especialista en docencia de educacion técnica y formación profesional 58 29 29
Técnico especialista en guía de turistas nacional 35 16 19
Técnico especialista en programación 63 33 30
Técnico general en administración 605 237 368
Técnico general en asistencia administrativa 82 8 74
Técnico general en cocina y gastronomía 55 15 40
Técnico general en computación 123 55 68
Técnico general en contabilidad 1,304 412 892
Técnico general en hotelería rural 197 61 136
Técnico general en pastelería y panadería 21 1 20
Técnico general en servicio de restaurante, bar y cafetería 26 12 14

 Sector Social
Boaco 670 217 453
Técnico especialista en banca y finanzas 44 20 24
Técnico especialista en programación 16 7 9
Técnico general en administración 200 68 132
Técnico general en asistencia administrativa 11 1 10
Técnico general en computación 80 36 44
Técnico general en contabilidad 319 85 234

Managua 5,825 2,203 3,622

Bachillerato técnico asistente ejecutivo 212 39 173


Bachillerato técnico en administración 460 186 274
Bachillerato técnico en contabilidad 1,290 643 647
Técnico especialista en atención al cliente y recepción hotelera 101 12 89
Técnico especialista en banca y finanzas 139 38 101
Técnico especialista en contabilidad 12 6 6
Técnico especialista en dirección de alimentos y bebidas en hotelería 29 14 15
Técnico especialista en docencia de educacion técnica y formación profesional 196 103 93
Técnico especialista en entrenamiento físico y deportivo 39 26 13
Técnico especialista en gestión del departamento de habitaciones en hotelería 40 10 30
Técnico especialista en guía de turistas nacional 28 13 15
Técnico especialista en programación 88 56 32
Técnico especialista en seguridad informatica 60 29 31
Técnico general en administración 676 205 471
Técnico general en asistencia administrativa 248 30 218
Técnico general en cocina y gastronomía 262 113 149
Técnico general en computación 109 66 43
Técnico general en contabilidad 1,547 505 1,042
Técnico general en gestión aduanera 57 17 40
Técnico en procesos de pastelería y panadería 99 24 75
Técnico general en servicio de restaurante, bar y cafetería 133 68 65

Continua…/…

Sección Educación | 95
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.10 MATRICULADOS EN EDUCACIÓN TÉCNICA COMERCIO Y SERVICIO POR SEXO, SEGÚN


DEPARTAMENTOS Y ESPECIALIDAD, 2018

Departamento y Especialidad Ambos Sexos Hombres Mujeres

Masaya 276 131 145


Técnico general en administración 52 26 26
Técnico general en computación 80 37 43
Técnico general en contabilidad 144 68 76

Chontales 1,149 373 776


Técnico especialista en banca y finanzas 35 9 26
Técnico especialista en docencia de educacion técnica y formación profesional 71 33 38
Técnico general en administración 305 99 206
Técnico general en asistencia administrativa 37 1 36
Técnico general en computación 265 117 148
Técnico general en contabilidad 436 114 322
 Sector Social

Granada 1,430 571 859


Bachillerato técnico en administración 122 43 79
Bachillerato técnico en contabilidad 126 54 72
Técnico especialista en banca y finanzas 107 29 78
Técnico especialista en docencia de educacion técnica y formación profesional 116 58 58
Técnico general en administración 289 107 182
Técnico general en cocina y gastronomía 113 54 59
Técnico general en computación 109 48 61
Técnico general en contabilidad 385 138 247
Técnico en procesos de servicio de restaurante, bar y cafetería 63 40 23

Carazo 992 389 603


Técnico especialista en banca y finanzas 69 23 46
Técnico especialista en docencia de educacion técnica y formación profesional 89 48 41
Técnico especialista en entrenamiento físico y deportivo 32 26 6
Técnico especialista en programación 39 31 8
Técnico general en administración 171 63 108
Técnico general en asistencia administrativa 108 21 87
Técnico general en computación 94 39 55
Técnico general en contabilidad 351 125 226
Técnico general guia de actividad en el medio natural 39 13 26

Rivas 91 26 65
Técnico general en cocina y gastronomía 31 13 18
Técnico general en pastelería y panadería 30 1 29
Técnico general en servicio de restaurante, bar y cafetería 30 12 18

Rio San Juan 153 40 113


Técnico general en administración 83 27 56
Técnico general en contabilidad 70 13 57

Continua…/…

Sección Educación | 96
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.10 MATRICULADOS EN EDUCACIÓN TÉCNICA COMERCIO Y SERVICIO POR SEXO, SEGÚN


DEPARTAMENTOS Y ESPECIALIDAD, 2018
Conclusión
Departamento y Especialidad Ambos Sexos Hombres Mujeres

RACCN 710 295 415


Técnico especialista en banca y finanzas 57 19 38
Técnico especialista en docencia de educacion técnica y formación
56 37 19
profesional
Técnico especialista en entrenamiento físico y deportivo 56 30 26
Técnico general en administración 50 26 24
Técnico general en cocina y gastronomía 37 9 28
Técnico general en computación 329 135 194
Técnico general en contabilidad 68 33 35
Técnico general en pastelería y panadería 33 1 32
Técnico general en servicio de restaurante, bar y cafetería 24 5 19

RACCS 528 167 361


Bachillerato técnico en administración 37 17 20
Bachillerato técnico en contabilidad 50 26 24

 Sector Social
Técnico especialista en docencia de educacion técnica y formación
24 12 12
profesional
Técnico general en administración 145 43 102
Técnico general en asistencia administrativa 35 5 30
Técnico general en computación 46 22 24
Técnico medio en contabilidad 191 42 149

* No incluye Centros Privados.


Fuente: Instituto Nacional Tecnológico (INATEC). División de Planificación .

Sección Educación | 97
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.11 MATRICULADOS EN CAPACITACIONES TÉCNICAS POR SEXO, SEGÚN SECTORES


DE FORMACIÓN Y DEPARTAMENTOS, 2018

S ec tor y Departam ento A m bos S ex os Hom bres M uj eres

Total 288,006 58,760 229,246


A gropec uari o y Fores tal 12,127 6,342 5,785
Nueva Segovia 1,467 720 747
Jinotega 483 323 160
Madriz 514 281 233
Estelí 483 255 228
Chinandega 1,203 718 485
León 628 297 331
Matagalpa 988 572 416
Boaco 173 122 51
Managua 685 253 432
Masaya 326 121 205
 Sector Social

Chontales 898 443 455


Granada 550 286 264
Carazo 788 252 536
Rivas 255 165 90
Río San Juan 171 100 71
RACCN 1,336 702 634
RACCS 1,179 732 447

Indus tri a y Cons truc c i ón 23,641 15,649 7,992


Nueva Segovia 1,263 721 542
Jinotega 288 149 139
Madriz 623 333 290
Estelí 584 429 155
Chinandega 3,239 2,468 771
León 995 683 312
Matagalpa 2,625 1,293 1,332
Boaco 256 173 83
Managua 8,002 5,361 2,641
Masaya 823 601 222
Chontales 623 317 306
Granada 929 797 132
Carazo 1,268 903 365
Rivas 677 604 73
Río San Juan 153 52 101
RACCN 672 413 259
RACCS 621 352 269

Continua…/…

Sección Educación | 98
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.11 MATRICULADOS EN CAPACITACIONES TÉCNICAS POR SEXO, SEGÚN SECTORES DE


FORMACIÓN Y DEPARTAMENTOS, 2018
Conclusión
S ec tor y Departam ento A m bos S ex os Hom bres M uj eres

Com erc i o y S erv i c i o 252,238 36,769 215,469


Nueva Segovia 9,885 1,175 8,710
Jinotega 10,964 1,240 9,724
Madriz 9,502 1,385 8,117
Estelí 9,167 745 8,422
Chinandega 23,879 4,781 19,098
León 12,463 1,712 10,751
Matagalpa 21,451 3,022 18,429
Boaco 7,090 721 6,369
Managua 58,603 9,695 48,908
Masaya 17,341 1,682 15,659
Chontales 9,837 1,412 8,425
Granada 8,374 1,473 6,901
Carazo 15,103 2,486 12,617
Rivas 18,024 1,669 16,355
Río San Juan 3,590 510 3,080

 Sector Social
RACCN 6,004 1,638 4,366
RACCS 10,961 1,423 9,538

Nota: No incluye centros privados.


Fuente: Instituto Nacional Tecnológico (INATEC). División de Planificación.

Sección Educación | 99
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.12 MATRICULADOS EN CAPACITACIONES TÉCNICAS POR SECTORES ECONÓMICOS Y SEXO, SEGÚN


DEPARTAMENTOS Y MODO DE FORMACIÓN, 2018

SECTOR AGROPECUARIO SECTOR INDUSTRIA SECTOR COMERCIO


Departamento y Especialidad Ambos Ambos Ambos
Sexos Hombres Mujeres Sexos Hombres Mujeres Sexos Hombres Mujeres

Total 12,127 6,342 5,785 23,641 15,649 7,992 252,238 36,769 215,469
Complementación 2,908 1,667 1,241 6,492 3,711 2,781 59,089 15,310 43,779
Especialización 1,054 714 340 82 80 2 20 15 5
Habilitación 8,165 3,961 4,204 17,067 11,858 5,209 193,129 21,444 171,685

NUEVA SEGOVIA 1,467 720 747 1,263 721 542 9,885 1,175 8,710
Complementación 552 324 228 102 49 53 1,522 346 1,176
Especialización 95 64 31 0 0 0 0 0 0
Habilitación 820 332 488 1,161 672 489 8,363 829 7,534

JINOTEGA 483 323 160 288 149 139 10,964 1,240 9,724
 Sector Social

Complementación 136 91 45 14 0 14 3,222 527 2,695


Especialización 23 15 8 0 0 0 0 0 0
Habilitación 324 217 107 274 149 125 7,742 713 7,029

MADRIZ 514 281 233 623 333 290 9,502 1,385 8,117
Complementación 62 35 27 88 4 84 1,467 508 959
Especialización 114 88 26 0 0 0 0 0 0
Habilitación 338 158 180 535 329 206 8,035 877 7,158

ESTELÍ 483 255 228 584 429 155 9,167 745 8,422
Complementación 137 97 40 55 50 5 1,173 275 898
Especialización 28 20 8 0 0 0 0 0 0
Habilitación 318 138 180 529 379 150 7,994 470 7,524

CHINANDEGA 1,203 718 485 3,239 2,468 771 23,879 4,781 19,098
Complementación 187 120 67 882 649 233 7,587 2,650 4,937
Especialización 21 11 10 0 0 0 0 0 0
Habilitación 995 587 408 2,357 1,819 538 16,292 2,131 14,161

LEÓN 628 297 331 995 683 312 12,463 1,712 10,751
Complementación 127 75 52 149 51 98 3,310 809 2,501
Especialización 52 37 15 0 0 0 0 0 0
Habilitación 449 185 264 846 632 214 9,153 903 8,250

Continua…/…

Sección Educación | 100


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.12 MATRICULADOS EN CAPACITACIONES TÉCNICAS POR SECTORES ECONÓMICOS Y SEXO, SEGÚN


DEPARTAMENTOS Y MODO DE FORMACIÓN, 2018
Continua…/…
SECTOR AGROPECUARIO SECTOR INDUSTRIA SECTOR COMERCIO
Departamento y Especialidad Ambos Ambos Ambos
Sexos Hombres Mujeres Hombres Mujeres Hombres Mujeres
Sexos Sexos

MATAGALPA 988 572 416 2,625 1,293 1,332 21,451 3,022 18,429
Complementación 193 117 76 384 141 243 5,547 1,105 4,442
Especialización 250 174 76 0 0 0 0 0 0
Habilitación 545 281 264 2,241 1,152 1,089 15,904 1,917 13,987

BOACO 173 122 51 256 173 83 7,090 721 6,369


Complementación 31 24 7 25 23 2 1,634 421 1,213
Especialización 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Habilitación 142 98 44 231 150 81 5,456 300 5,156

MANAGUA 685 253 432 8,002 5,361 2,641 58,603 9,695 48,908
Complementación 91 49 42 4,131 2,406 1,725 12,912 3,314 9,598
Especialización 29 18 11 82 80 2 20 15 5
Habilitación 565 186 379 3,789 2,875 914 45,671 6,366 39,305

 Sector Social
MASAYA 326 121 205 823 601 222 17,341 1,682 15,659
Complementación 89 38 51 46 19 27 3,466 589 2,877
Especialización 15 7 8 0 0 0 0 0 0
Habilitación 222 76 146 777 582 195 13,875 1,093 12,782

CHONTALES 898 443 455 623 317 306 9,837 1,412 8,425
Complementación 84 49 35 194 107 87 3,151 859 2,292
Especialización 88 59 29 0 0 0 0 0 0
Habilitación 726 335 391 429 210 219 6,686 553 6,133

GRANADA 550 286 264 929 797 132 8,374 1,473 6,901
Complementación 156 62 94 64 30 34 2,795 803 1,992
Especialización 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Habilitación 394 224 170 865 767 98 5,579 670 4,909

CARAZO 788 252 536 1,268 903 365 15,103 2,486 12,617
Complementación 120 54 66 161 104 57 4,082 1,296 2,786
Especialización 31 18 13 0 0 0 0 0 0
Habilitación 637 180 457 1,107 799 308 11,021 1,190 9,831

RIVAS 255 165 90 677 604 73 18,024 1,669 16,355


Complementación 169 98 71 47 34 13 2,522 611 1,911
Especialización 24 14 10 0 0 0 0 0 0
Habilitación 62 53 9 630 570 60 15,502 1,058 14,444

Continua…/…

Sección Educación | 101


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.12 MATRICULADOS EN CAPACITACIONES TÉCNICAS POR SECTORES ECONÓMICOS Y SEXO, SEGÚN


DEPARTAMENTOS Y MODO DE FORMACIÓN, 2018
Conclusión
SECTOR AGROPECUARIO SECTOR INDUSTRIA SECTOR COMERCIO
Departamento y Especialidad Ambos Ambos Ambos
Sexos Hombres Mujeres Sexos Hombres Mujeres Sexos Hombres Mujeres

RÍO SAN JUAN 171 100 71 153 52 101 3,590 510 3,080
Complementación 51 30 21 0 0 0 1,162 274 888
Especialización 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Habilitación 120 70 50 153 52 101 2,428 236 2,192

RACCN 1,336 702 634 672 413 259 6,004 1,638 4,366
Complementación 373 187 186 70 11 59 1,260 443 817
Especialización 122 70 52 0 0 0 0 0 0
Habilitación 841 445 396 602 402 200 4,744 1,195 3,549

RACCS 1,179 732 447 621 352 269 10,961 1,423 9,538
Complementación 350 217 133 80 33 47 2,277 480 1,797
Especialización 162 119 43 0 0 0 0 0 0
 Sector Social

Habilitación 667 396 271 541 319 222 8,684 943 7,741

Nota: No incluye centros privados.


Fuente: Instituto Nacional Tecnológico (INATEC). División de Planificación.

Sección Educación | 102


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.13 PROTAGONISTAS CAPACITADOS EN EL PROGRAMA USURA CERO,


SEGÚN DEPARTAMENTO, 2018

COMERCIO
Departamento
Ambos Sexos Hombres Mujeres

Total 137,790 379 137,411

Nueva Segovia 5,577 4 5,573

Jinotega 6,513 20 6,493

Madriz 4,721 11 4,710

Estelí 6,518 9 6,509

Chinandega 9,492 4 9,488

León 6,511 8 6,503

 Sector Social
Matagalpa 10,386 23 10,363

Boaco 4,419 1 4,418

Managua 33,652 58 33,594

Masaya 12,376 205 12,171

Chontales 5,447 8 5,439

Granada 3,588 4 3,584

Carazo 8,120 11 8,109

Rivas 12,349 9 12,340

Río San Juan 1,380 2 1,378


RACCN 711 0 711
RACCS 6,030 2 6,028

Nota: El Programa Usura Cero impulsada por el GRUN es un programa estratégico


donde se desarrollan charlas dirigida a las mujeres para su desarrollo integral,
fortalecimiento de su autoestima y sus capacidades emprendedoras. A partir del año 2018,
este programa está incluyó a hombres.
Fuente: Instituto Nacional Tecnológico (INATEC). División de Planificación.

Sección Educación | 103


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.2.14. MATRÍCULA EN UNIVERSIDADES POR SEXO, 2018

Matricula de Universidades
Universidades 1/ Ambos Sexos Hombres Mujeres

Total 127,001 57,105 69,896

UNAN-LEÓN 28,877 10,722 18,155

UNAN-MANAGUA 41,647 16,818 24,829

UCA 8,850 3,705 5,145

UPOLI 10,828 4,550 6,278


 Sector Social

UNI 14,388 10,381 4,007


UNA 1/ 4,636 2,998 1,638
2/
UNIAV-RIVAS 1,476 1,081 395
UCATSE-ESTELÍ 2,593 1,413 1,180

URACCAN 5,122 2,120 3,002

BICU 8,584 3,317 5,267


Incluye profesores de educación media (PEM).
1/:

UNIAV-RIVAS ante EIAG-RIVAS.


2/:

Fuente: Consejo Nacional de Universidades (CNU), División de Estadísticas.

Sección Educación | 104


INIDE - Anuario Estadístico 2018

GRÁFICO II.2.1
EJECUCIÓN PRESUPUESTARIA, 2018

1/
: A partir del año 2008, se incluye asignación al MINED, MITRAB, Presidencia de la República y Otras Asignaciones y Subvenciones.
Fuente: Ministerio de Hacienda y Crédito Público (MHCP) Depto. de Estadísticas Presupuestarias.

 Sector Social
GRÁFICO II.2.2
TASAS EN EDUCACIÓN, 2018

Fuente: Ministerio de Educación (MINED). Departamento de Estadísticas Educativas.

Sección Educación | 105


Sección I I .3
Salud
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.3.1 PRINCIPALES INDICADORES DE SALUD, 2018

Conc epto Datos


S er v i c i os M édi c os
Consultas Médicas 15,824,736
Consultas Odontológicas 551,284
Exámenes de Laboratorio 24,649,957
Placas de Rayos X 910,360
Programa de atención al Niño
Controles Vigilancia, Promoción, Crecimiento y Desarrollo 1,400,261

Programa de atención a la Mujer


Controles prenatales 592,862
Controles a puérperas 150,728
Controles de fertilidad 1,837,733
Citologías vaginales 766,766
Partos institucionales 130,188

 Sector Social
Dos i s de V ac unas
Antipoliomielítica 587,856
Rubéola, Sarampión y Parotiditis (MMR) 309,700
Antisarampionosa (MR) 78,911
Antibilirrubina (BCG) 150,226
Difteria, Tosferina y Tétanos (DPT) 305,308
Difteria, Tétano (dT) 1,159,330
Pentavalente 450,662
Hepatitis B 10,405
Rotavirus 290,033
Influenza 357,208
Neumococo 488,894
Fiebre Amarilla 23,653

Rec ur s os Hum anos a/


Médicos 6,538
Odontólogos 251
Enfermeras profesionales 5,190
Auxiliares de enfermería 5,410

Rec ur s os Fís i c os b/
Número de Hospitales MINSA 31
Número de Camas en Hospitales 5,781
Número de Hospitales Primarios 41
Número de Centros de Salud Familiar 144
Número de Puestos de Salud Familiar y Comunitarios 1,299
a/: Se incluyen las clínicas médicas previsionales del MINSA.
b/: En el total, no se incluye el número de camas, debido a que son equipamiento de los hospitales.

Fuente: Ministerio de Salud (MINSA), Oficina Nacional de Estadísticas.

Sección Salud 109


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.3.2 UNIDADES DE SALUD POR TIPO, SEGÚN SILAIS, 2018

a/
HOSPITALES MINSA Puestos de
Centros Centros de
Total Otros Hospital Salud
SILAIS Total Departamen Referencia b/
Nacionales c/
Salud
Hospitales Regionales Hospitales Primario Familiar y
tales Nacional Especializados Familiar
MINSA Comunitario

La República 1,543 31 12 7 12 23 5 41 144 1,299

Nueva Segovia 85 1 1 0 0 1 0 3 9 71

Jinotega 80 1 1 0 0 0 0 5 5 69

Madriz 62 1 1 0 0 1 0 1 8 51

Estelí 72 2 1 1 0 2 0 3 3 62

Chinandega 116 1 1 0 0 3 0 4 12 96

León 120 2 0 1 1 2 0 1 12 103


 Sector Social
al

Matagalpa 209 1 0 1 0 1 1 3 11 192

Boaco 44 1 1 0 0 0 0 2 5 36

Managua 185 12 1 0 11 9 4 4 18 138

Masaya 48 1 1 0 0 1 0 0 10 36

Chontales 60 1 0 1 0 0 0 0 11 48

Granada 35 1 1 0 0 1 0 1 5 27

Carazo 48 2 1 1 0 2 0 1 8 35

Rivas 60 1 1 0 0 0 0 3 8 48

Río San Juan 52 1 1 0 0 0 0 0 8 43

Bilwi 99 1 0 1 0 0 0 2 1 95

Las Minas 48 0 0 0 0 0 0 4 1 43

RACCS 66 1 0 1 0 0 0 1 6 58
Zelaya Central 54 0 0 0 0 0 0 3 3 48
a/: Se incluyen los hospitales agudos y crónicos, de acuerdo al modelo de salud familiar y comunitario que contempla la organización de los
establecimientos de salud en redes, con complejidad diferenciada para responder de forma efectiva y eficiente a las necesidades de salud de
la población, (MINSA, Desarrollo Prospectivo de la Red de Servicios. Julio 2008).
b/: Incluye hospitales privados para servicio privado, pago directo y para servicio de asegurados IPSS.
c/: Hospital primario, anteriormente se denominaba centro de salud con camas.

Fuente: Ministerio de Salud (MINSA), Oficina Nacional de Estadísticas.

110
10 Sección Salud
ud
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.3.3 RECURSOS DEL SISTEMA NACIONAL DE SALUD, SEGÚN SILAIS, 2018

Recursos Físicos Recursos Humanos

Números Número de Número de


Total camas Número de
SILAIS de Centros de Puestos de Enfermeras Auxiliares
centros Hospitales Médicos Odontólogos
Hospitales Salud Salud Familiar Profesionales de Enfermería
hospitalarios a/ Primarios
MINSA Familiar y Comunitario

La República 31 5,781 41 144 1,299 6,538 251 5,190 5,410

Nueva Segovia 1 224 3 9 71 236 10 220 244

Jinotega 1 368 5 5 69 353 11 231 298

Madriz 1 146 1 8 51 175 8 139 158

Estelí 2 312 3 3 62 293 11 273 206

Chinandega 1 376 4 12 96 379 23 355 358

León 2 458 1 12 103 475 42 370 336

 Sector Social
al
Matagalpa 1 366 3 11 192 359 16 274 396

Boaco 1 161 2 5 36 153 5 89 172

Managua 12 1,648 4 18 138 1,958 48 1,125 1,304

Masaya 1 246 0 10 36 228 17 208 139

Chontales 1 201 0 11 48 213 11 145 272

Granada 1 161 1 5 27 232 7 201 134

Carazo 2 263 1 8 35 241 8 276 160

Rivas 1 215 3 8 48 214 9 303 127

Río San Juan 1 75 0 8 43 166 9 152 171

Bilwi 1 164 2 1 95 335 5 389 387

Las Minas 0 140 4 1 43 171 2 138 205

RACCS 1 147 1 6 58 222 6 199 215

Zelaya Central 0 110 3 3 48 135 3 103 128

: Se incluyen las camas de hospitales primarios.


a/

Fuente: Ministerio de Salud (MINSA), Oficina Nacional de Estadísticas.

Sección Salud
ud 1111
111
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.3.4 CONSULTAS MÉDICAS POR GRANDES GRUPOS DE EDAD, SEGÚN SILAIS, 2018

Grupo de Edades
SILAIS Total
0 - 4 años 5 - 14 años 15 años y más

La República 15,824,736 2,263,357 2,035,492 11,525,887

Nueva Segovia 573,005 81,400 60,274 431,331

Jinotega 675,625 100,855 74,267 500,503

Madriz 451,699 54,855 57,074 339,770

Estelí 828,612 104,375 81,915 642,322

Chinandega 1,151,078 165,639 136,289 849,150

León 845,019 125,138 105,159 614,722


 Sector Social
al

Matagalpa 1,482,807 199,949 236,017 1,046,841

Boaco 545,584 67,503 72,017 406,064

Managua 3,499,720 496,769 453,471 2,549,480

Masaya 798,328 123,711 103,084 571,533

Chontales 646,493 82,559 75,646 488,288

Granada 608,536 97,204 79,868 431,464

Carazo 534,427 73,277 58,743 402,407

Rivas 809,461 116,616 99,276 593,569

Río San Juan 468,855 65,382 60,362 343,111

Bilwi 478,155 82,897 92,248 303,010

Las Minas 363,757 63,781 45,240 254,736

RACCS 549,402 98,707 79,002 371,693


Zelaya Central 514,173 62,740 65,540 385,893
Nota: Consultas médicas del primer y segundo nivel de atención.
Fuente: Ministerio de Salud (MINSA), Oficina Nacional de Estadísticas.

112
12 Sección Salud
ud
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.3.5 CONSULTAS MÉDICAS POR TIPO DE UNIDAD DE SALUD, SEGÚN SILAIS, 2018

Hospital 1. er Nivel de
SILAIS Total
Total Externa Emergencia Atención

La República 15,824,736 3,080,779 1,614,266 1,466,513 12,743,957

Nueva Segovia 573,005 50,789 28,195 22,594 522,216

Jinotega 675,625 87,041 46,358 40,683 588,584

Madriz 451,699 34,977 17,460 17,517 416,722

Estelí 828,612 198,807 101,238 97,569 629,805

Chinandega 1,151,078 126,227 64,734 61,493 1,024,851

León 845,019 165,689 87,665 78,024 679,330

 Sector Social
al
Matagalpa 1,482,807 147,354 65,870 81,484 1,335,453

Boaco 545,584 73,997 25,360 48,637 471,587

Managua 3,499,720 1,273,030 780,930 492,100 2,226,690

Masaya 798,328 225,093 101,406 123,687 573,235

Chontales 646,493 103,463 61,544 41,919 543,030

Granada 608,536 92,796 45,075 47,721 515,740

Carazo 534,427 188,792 79,438 109,354 345,635

Rivas 809,461 87,950 45,618 42,332 721,511

Río San Juan 468,855 44,720 18,528 26,192 424,135

Bilwi 478,155 110,153 21,663 88,490 368,002

Las Minas 363,757 0 0 0 363,757

RACCS 549,402 69,901 23,184 46,717 479,501


Zelaya Central 514,173 0 0 0 514,173
Nota: Primer nivel de atención incluye hospitales primarios, centros de salud familiar y puestos de salud familiar y comunitaria.
Fuente: Ministerio de Salud (MINSA), Oficina Nacional de Estadísticas.

Sección Salud
ud 1113
113
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.3.6 CONSULTAS ODONTÓLOGICAS POR TIPO DE UNIDAD, SEGÚN SILAIS, 2018

Consultas Odontológicas

SILAIS Hospital Primario y


Total Hospital Centros de Salud
Familiar
La República 551,284 20,585 530,699
Nueva Segovia 23,728 0 23,728
Jinotega 25,674 0 25,674
Madriz 12,182 0 12,182
Estelí 32,230 0 32,230
Chinandega 47,231 2,982 44,249
 Sector Social
al

León 53,545 3,118 50,427


Matagalpa 55,416 3,529 51,887
Boaco 14,521 0 14,521
Managua 124,583 3,778 120,805
Masaya 37,711 688 37,023
Chontales 19,909 1,745 18,164
Granada 16,912 2,363 14,549
Carazo 14,222 0 14,222
Rivas 10,949 883 10,066
Río San Juan 15,258 0 15,258
Bilwi 12,957 0 12,957
Las Minas 8,098 0 8,098
RACCS 13,442 1,499 11,943
Zelaya Central 12,716 0 12,716
Fuente: Ministerio de Salud (MINSA), Oficina Nacional de Estadísticas.

114
14 Sección Salud
ud
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.3.7 PROGRAMA DE ATENCIÓN INTEGRAL A LA MUJER Y PARTOS INSTITUCIONALES, SEGÚN SILAIS, 2018

Atención Integral a la Mujer Partos


SILAIS Total Controles Controles a Controles de Citologías
Institucionales p/
Prenatales Puérperas Fertilidad Vaginales
La República 3,348,089 592,862 150,728 1,837,733 766,766 130,188

Nueva Segovia 192,135 20,636 5,447 131,484 34,568 5,458

Jinotega 283,463 49,071 13,789 168,760 51,843 10,844

Madriz 92,605 13,696 3,299 53,771 21,839 2,905

Estelí 118,063 21,480 5,172 62,206 29,205 4,837

Chinandega 181,464 45,310 8,555 92,248 35,351 8,707

 Sector Social
al
León 174,721 28,401 6,435 81,229 58,656 7,275

Matagalpa 443,314 79,419 18,749 265,146 80,000 15,360

Boaco 98,932 19,868 5,092 47,550 26,422 3,491

Managua 521,184 98,663 23,160 238,461 160,900 28,914

Masaya 194,166 29,355 11,356 105,182 48,273 6,475

Chontales 117,925 20,201 6,065 66,717 24,942 3,876

Granada 120,498 21,118 3,768 66,428 29,184 3,816

Carazo 98,103 17,609 4,046 48,595 27,853 3,726

Rivas 132,338 23,606 4,142 76,009 28,581 3,411

Río San Juan 98,721 16,424 4,787 57,520 19,990 2,559

Bilwi 118,483 24,453 8,785 64,034 21,211 4,805

Las Minas 147,274 27,482 9,182 87,408 23,202 6,220

RACCS 119,289 21,135 4,223 68,764 25,167 4,036

Zelaya Central 95,411 14,935 4,676 56,221 19,579 3,473


Nota: Los controles prenatales, de puerperio, fertilidad y citologías vaginales son registros del primer nivel de atención y los partos
Institucionales corresponden al primer y segundo nivel de atención.
p/: Preliminar.

Fuente: Ministerio de Salud (MINSA), Oficina Nacional de Estadísticas.

Sección Salud
ud 1115
115
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.3.8 CONTROLES DE VIGILANCIA, PROMOCIÓN, CRECIMIENTO Y DESARROLLO DE LOS NIÑOS Y NIÑAS


MENORES DE 5 AÑOS, SEGÚN SILAIS, 2018

Estado Nutricional
SILAIS Total
Sobrepeso Normal Riesgo Desnutridos

La República 1,400,261 22,759 1,357,768 15,852 3,882

Nueva Segovia 69,015 779 67,271 833 132

Jinotega 89,534 916 87,339 1,019 260

Madriz 42,377 897 39,657 1,353 470

Estelí 46,147 2,271 43,070 749 57

Chinandega 80,818 568 79,480 535 235


 Sector Social
al

León 84,362 3,571 79,084 1,360 347

Matagalpa 125,177 835 123,387 679 276

Boaco 68,194 250 67,594 297 53

Managua 265,349 1,637 260,482 2,543 687

Masaya 82,321 757 80,551 918 95

Chontales 47,117 851 46,035 171 60

Granada 44,798 489 43,528 713 68

Carazo 35,378 1,219 33,556 486 117

Rivas 41,560 1,403 39,596 474 87

Río San Juan 37,205 619 35,745 716 125

Bilwi 67,449 1,761 63,548 1,693 447

Las Minas 69,411 505 68,328 433 145

RACCS 61,453 2,652 58,020 616 165

Zelaya Central 42,596 779 41,497 264 56


Fuente: Ministerio de Salud (MINSA), Oficina Nacional de Estadísticas.

116
16 Sección Salud
ud
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.3.9 DOSIS DE VACUNAS APLICADAS POR BIOLÓGICOS, SEGÚN SILAIS, 2018

Vacunas aplicadas a/
SILAIS Pentava-
Total Antipolio MMR MR B.C.G. D.P.T. d.T. Hepatitis B Rotavirus b/ Influenza Neumococo Fiebre Amarilla
lente

La República 4,212,186 587,856 309,700 78,911 150,226 305,308 1,159,330 450,662 10,405 290,033 357,208 488,894 23,653
1,044
Nueva Segovia 142,297 22,537 11,356 3,323 5,498 10,938 27,120 16,760 159 11,101 13,799 18,662
710
Jinotega 374,022 54,749 28,821 7,075 13,091 29,082 101,071 42,565 0 26,896 26,868 43,094
0
Madriz 87,549 13,029 6,651 1,204 2,932 6,070 19,670 9,684 0 6,278 11,126 10,905
1,656
Estelí 131,912 18,622 9,457 2,138 4,834 8,818 34,143 14,481 12 9,625 11,724 16,402
1,000
Chinandega 238,420 35,413 18,126 7,262 8,510 18,344 49,946 26,398 0 17,255 26,204 29,962
5,538
León 248,368 33,340 16,214 5,412 7,149 15,676 72,807 22,647 1,789 14,954 26,495 26,347

 Sector Social
al
1,073
Matagalpa 525,718 64,170 34,857 4,467 16,644 33,305 203,596 48,929 0 32,031 34,256 52,390
320
Boaco 123,255 15,235 8,668 3,087 3,726 8,260 39,552 11,423 28 7,360 12,897 12,699
520
Managua 843,279 116,292 61,137 9,386 33,301 59,563 210,409 92,453 8,062 60,588 85,846 105,722
322
Masaya 202,850 28,671 14,352 2,586 7,248 16,027 57,122 21,537 12 14,053 16,141 24,779
0
Chontales 127,717 16,281 8,274 2,481 4,134 8,571 39,771 12,370 0 8,111 14,043 13,681
920
Granada 118,338 16,718 9,173 3,056 3,756 9,631 28,257 12,568 0 8,173 11,807 14,279
0
Carazo 109,320 15,081 8,011 2,266 3,609 7,423 32,441 11,426 0 7,497 8,516 13,050
2,687
Rivas 116,451 14,508 7,577 2,040 3,480 8,097 39,878 10,989 143 7,285 7,067 12,700
30
Río San Juan 83,223 12,962 6,494 2,616 3,360 7,192 17,901 9,639 0 6,268 6,315 10,446
2,090
Bilwi 193,141 29,434 15,636 3,066 7,910 15,143 49,147 22,530 0 13,377 12,089 22,719
2,751
Las Minas 254,919 42,068 23,407 3,202 11,443 21,720 53,216 33,813 0 20,205 12,993 30,101
2,992
RACCS 176,702 23,885 13,285 10,296 5,488 12,006 49,000 18,892 158 11,526 10,775 18,399

Zelaya Central 114,705 14,861 8,204 3,948 4,113 9,442 34,283 11,558 42 7,450 8,247 12,557 0

: Incluye vacunación sistemática y jornadas del poder ciudadano.


a/

: Rotavirus incluye las dosis aplicadas del nuevo esquema (rotavirus de dos dosis).
b/

Fuente: Ministerio de Salud (MINSA), Oficina Nacional de Estadísticas.

Sección Salud
ud 1117
117
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.3.10 ERRADICACIÓN Y CONTROL DE LA MALARIA POR LÁMINAS EXAMINADAS, SEGÚN SILAIS, 2018

Lám i nas E xam i nadas


S ILA IS
Total P osi ti vas Negati vas

La Repúbl i ca 831,077 15,934 815,143

Nueva Segovia 18,089 0 18,089

Jinotega 39,480 72 39,408

Madriz 6,268 0 6,268

Estelí 19,449 0 19,449

Chinandega 86,424 34 86,390


 Sector Social
al

León 50,804 0 50,804

Matagalpa 34,403 2 34,401

Boaco 27,342 0 27,342

Managua 79,963 6 79,957

Masaya 12,846 0 12,846

Chontales 15,405 0 15,405

Granada 16,233 1 16,232

Carazo 15,959 0 15,959

Rivas 18,204 0 18,204

Río San Juan 12,440 15 12,425

Bilwi 258,532 14,700 243,832

Las Minas 69,387 1,051 68,336

RACCS 27,250 52 27,198

Zelaya Central 22,599 1 22,598


Fuente: Ministerio de Salud (MINSA), Oficina Nacional de Estadísticas.

118
18 Sección Salud
ud
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.3.11 EGRESOS POR UNIDADES DE SALUD Y CONDICIÓN DE SALIDA, SEGÚN SILAIS, 2018

Hospitales Hospitales Primarios


SILAIS Total
Total Vivos Muertos Total Vivos Muertos

La República 438,638 338,078 330,956 7,122 100,560 100,191 369

Nueva Segovia 17,838 8,099 7,957 142 9,739 9,684 55

Jinotega 27,507 15,495 15,062 433 12,012 11,992 20

Madriz 12,536 11,007 10,876 131 1,529 1,526 3

Estelí 21,885 18,756 18,399 357 3,129 3,129 0

Chinandega 29,770 22,286 21,830 456 7,484 7,463 21

León 25,879 23,881 23,485 396 1,998 1,994 4

 Sector Social
al
Matagalpa 35,796 23,739 23,259 480 12,057 12,046 11

Boaco 18,365 12,551 12,401 150 5,814 5,812 2

Managua 99,977 92,611 89,717 2,894 7,366 7,366 0

Masaya 17,471 17,471 17,203 268 0 0 0

Chontales 14,538 14,538 14,218 320 0 0 0

Granada 14,952 12,020 11,847 173 2,932 2,932 0

Carazo 20,448 20,448 20,217 231 0 0 0

Rivas 17,261 15,236 14,998 238 2,025 2,024 1

Río San Juan 7,362 7,362 7,259 103 0 0 0

Bilwi 16,775 12,675 12,446 229 4,100 4,063 37

Las Minas 16,867 0 0 0 16,867 16,704 163

RACCS 10,590 9,903 9,782 121 687 681 6

Zelaya Central 12,821 0 0 0 12,821 12,775 46


Fuente: Ministerio de Salud (MINSA), Oficina Nacional de Estadísticas.

Sección Salud
ud 1119
119
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.3.12 PLACAS DE RAYOS X TOMADAS Y EXÁMENES DE LABORATORIO POR TIPO DE UNIDAD DE SALUD,
SEGÚN SILAIS, 2018

Exámenes de Laboratorio
Hospital Primario y
SILAIS Placas de Rayos X
Total Hospital Centros de Salud
Familiar

La República 910,360 24,649,957 13,640,367 11,009,590

Nueva Segovia 20,003 557,216 217,948 339,268

Jinotega 36,256 1,192,635 537,626 655,009

Madriz 113,378 529,212 240,579 288,633

Estelí 31,850 1,324,124 969,174 354,950


 Sector Social
al

Chinandega 58,555 2,029,039 908,467 1,120,572

León 27,408 1,810,529 1,120,555 689,974

Matagalpa 30,008 1,566,076 554,916 1,011,160

Boaco 24,223 692,246 239,456 452,790

Managua 273,585 6,828,921 4,625,859 2,203,062

Masaya 15,733 1,068,313 715,657 352,656

Chontales 70,712 877,878 461,012 416,866

Granada 61,040 738,374 396,846 341,528

Carazo 27,533 1,388,523 1,141,639 246,884

Rivas 13,212 916,271 539,503 376,768

Río San Juan 11,724 528,103 267,209 260,894

Bilwi 17,330 841,166 373,190 467,976

Las Minas 42,550 667,326 0 667,326

RACCS 23,370 654,562 330,731 323,831

Zelaya Central 11,890 439,443 0 439,443


Fuente: Ministerio de Salud (MINSA), Oficina Nacional de Estadísticas.

120
20 Sección Salud
ud
Sección I I .4
Seguridad Social
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.1 ASEGURADOS ACTIVOS POR REGÍMENES DE SEGURO OBLIGATORIO Y FACULTATIVO, SEGÚN SEXO
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Promedio)

Régi m en obl i gatori o S eguro facul tati vo


M eses Total 1/
Integral IV M -RP Integral IV M

A m bos sexos 818,396 697,292 38,064 48,587 34,452


Enero 911,104 720,057 47,915 69,779 73,353
Febrero 904,957 728,948 48,107 66,319 61,583
Marzo 896,869 736,786 47,008 62,291 50,784
Abril 878,500 737,439 43,932 55,265 41,864
Mayo 853,396 730,526 40,805 48,682 33,383
Junio 810,430 704,183 35,923 43,647 26,677
Julio 777,302 680,740 32,042 41,170 23,350
Agosto 762,522 672,704 29,071 39,516 21,231
Septiembre 754,688 666,811 28,764 38,733 20,380
Octubre 754,109 665,125 29,532 39,079 20,373
Noviembre 760,998 666,469 34,748 39,408 20,373

 Sector Social
al
Diciembre 755,874 657,719 38,925 39,157 20,073

Hom bres 461,765 399,238 27,544 18,389 16,593


Enero 513,386 416,157 33,130 27,765 36,334
Febrero 510,742 420,418 33,832 26,127 30,365
Marzo 507,714 425,228 33,523 24,244 24,719
Abril 498,781 425,814 31,597 21,228 20,142
Mayo 484,400 420,621 29,472 18,441 15,866
Junio 457,189 402,089 26,191 16,321 12,588
Julio 437,638 387,418 24,025 15,194 11,001
Agosto 428,854 382,293 22,140 14,461 9,960
Septiembre 423,732 378,231 21,834 14,079 9,588
Octubre 423,041 377,276 21,985 14,231 9,549
Noviembre 429,450 380,079 25,441 14,349 9,581
Diciembre 426,247 375,237 27,362 14,227 9,421

M uj eres 356,631 298,054 10,520 30,198 17,859


Enero 397,718 303,900 14,785 42,014 37,019
Febrero 394,215 308,530 14,275 40,192 31,218
Marzo 389,155 311,558 13,485 38,047 26,065
Abril 379,719 311,625 12,335 34,037 21,722
Mayo 368,996 309,905 11,333 30,241 17,517
Junio 353,241 302,094 9,732 27,326 14,089
Julio 339,664 293,322 8,017 25,976 12,349
Agosto 333,668 290,411 6,931 25,055 11,271
Septiembre 330,956 288,580 6,930 24,654 10,792
Octubre 331,068 287,849 7,547 24,848 10,824
Noviembre 331,548 286,390 9,307 25,059 10,792
Diciembre 329,627 282,482 11,563 24,930 10,652
Nota: El total corresponde al promedio de los totales mensuales del año 2018.
: IVM: Invalidez, Vejez y Muerte; RP: Riesgo Profesional.
1/

Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS), División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 123


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.2 ASEGURADOS ACTIVOS POR REGÍMENES DE SEGURO OBLIGATORIO Y FACULTATIVO,


SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018
(Promedio)

Régi m en obl i gator i o S egur o fac ul tati v o


Depar tam ento Total 1/
Integr al IV M - RP Integr al IV M
A m bos s ex os 818,396 697,292 38,064 48,587 34,452
Nueva Segovia 14,351 9,297 3,332 520 1,202
Jinotega 16,806 12,080 3,011 692 1,023
Madriz 7,852 5,468 901 323 1,159
Estelí 40,305 31,188 6,314 915 1,888
Chinandega 56,767 47,982 2,672 2,301 3,812
León 47,860 41,639 666 3,107 2,448
Matagalpa 38,810 27,594 8,237 1,458 1,521
Boaco 7,631 5,737 599 413 882
Managua 412,597 368,587 3,491 29,932 10,587
Masaya 44,479 40,136 95 2,398 1,850
Chontales 17,140 14,028 1,064 840 1,208
Granada 19,799 16,119 709 1,518 1,453
Carazo 19,876 17,054 336 1,204 1,282
Rivas 23,272 19,312 1,638 709 1,613
Río San Juan 7,280 5,438 1,392 166 284
 Sector Social

RACCN 19,342 15,261 2,072 974 1,035


RACCS 24,229 20,372 1,535 1,117 1,205

Hom br es 461,765 399,238 27,544 18,389 16,593


Nueva Segovia 7,196 4,351 2,107 208 530
Jinotega 9,370 5,993 2,479 340 558
Madriz 3,553 2,366 497 147 542
Estelí 20,693 15,389 4,036 382 886
Chinandega 34,889 30,084 2,104 932 1,769
León 25,025 21,986 542 1,316 1,181
Matagalpa 21,859 14,612 5,779 691 777
Boaco 3,730 2,649 432 178 471
Managua 235,233 217,461 2,850 10,254 4,668
Masaya 24,313 22,373 59 957 924
Chontales 10,009 8,352 753 366 538
Granada 11,831 9,798 604 666 763
Carazo 10,354 8,975 216 503 660
Rivas 13,853 11,356 1,252 340 905
Río San Juan 4,321 3,040 1,060 70 151
RACCN 11,489 8,644 1,713 507 625
RACCS 14,047 11,809 1,061 532 645

M uj er es 356,631 298,054 10,520 30,198 17,859


Nueva Segovia 7,155 4,946 1,225 312 672
Jinotega 7,436 6,087 532 352 465
Madriz 4,299 3,102 404 176 617
Estelí 19,612 15,799 2,278 533 1,002
Chinandega 21,878 17,898 568 1,369 2,043
León 22,835 19,653 124 1,791 1,267
Matagalpa 16,951 12,982 2,458 767 744
Boaco 3,901 3,088 167 235 411
Managua 177,364 151,126 641 19,678 5,919
Masaya 20,166 17,763 36 1,441 926
Chontales 7,131 5,676 311 474 670
Granada 7,968 6,321 105 852 690
Carazo 9,522 8,079 120 701 622
Rivas 9,419 7,956 386 369 708
Río San Juan 2,959 2,398 332 96 133
RACCN 7,853 6,617 359 467 410
RACCS 10,182 8,563 474 585 560
Nota: El total corresponde al promedio de los totales mensuales del año 2018.
1/: IVM: Invalidez, Vejez y Muerte; RP: Riesgo Profesional.

Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS), División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 124


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.3 ASEGURADOS ACTIVOS POR RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS, SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018
(Promedio)
Sector
Primario Sector Secundario Sector Terciario
Servicios
Transporte, Suministros Comunitarios,
Departamento Total
Agricultura, Industria Comercio, Almacen. y de Estableci- Sociales,
Silvicultura, Manufac- Minas y Hoteles y Comunica- Electricidad, mientos Personales y
Caza y Pesca turera Construcción Canteras Restaurantes ciones Gas y Agua Financieros de Salud

Ambos Sexos 818,396 71,939 168,158 26,695 4,877 138,821 34,049 10,372 80,046 283,439
Nueva Segovia 14,351 2,984 1,729 301 9 1,086 134 32 754 7,322
Jinotega 16,806 3,588 165 519 0 2,356 285 58 552 9,283
Madriz 7,852 636 855 207 2 847 78 0 223 5,004
Estelí 40,305 6,180 17,788 829 26 3,696 655 837 1,481 8,813
Chinandega 56,767 12,310 14,779 1,183 73 6,117 2,790 151 2,753 16,611
León 47,860 4,160 12,146 1,157 710 6,430 1,075 847 3,281 18,054
Matagalpa 38,810 9,733 3,197 884 35 5,922 538 536 2,189 15,776
Boaco 7,631 498 216 310 1 1,029 103 14 431 5,029
Managua 412,597 13,101 74,821 14,224 975 87,367 25,838 6,299 60,724 129,248
Masaya 44,479 952 24,263 907 200 5,429 427 635 1,551 10,115
Chontales 17,140 1,334 1,258 1,305 729 2,822 200 315 986 8,192
Granada 19,799 1,990 4,499 517 0 3,806 462 14 907 7,604

 Sector Social
al
Carazo 19,876 1,195 5,798 547 307 2,015 217 14 1,047 8,736
Rivas 23,272 2,160 5,358 1,379 21 4,790 399 128 1,767 7,270
Río San Juan 7,280 2,099 287 224 0 454 44 5 118 4,049
RACCN 19,342 2,144 217 1,216 1,773 2,123 256 269 394 10,950
RACCS 24,229 6,876 782 986 15 2,532 549 218 888 11,383
Hombres 461,765 55,815 96,475 24,338 4,265 76,230 24,990 8,513 52,467 118,673
Nueva Segovia 7,196 1,963 933 279 8 528 102 22 472 2,889
Jinotega 9,370 2,971 108 488 0 1,260 247 46 290 3,960
Madriz 3,553 396 387 194 1 419 63 0 148 1,945
Estelí 20,693 3,978 8,801 762 21 1,996 471 777 988 2,899
Chinandega 34,889 9,521 10,031 1,115 68 3,229 2,385 135 1,812 6,593
León 25,025 3,524 5,729 1,111 622 3,299 882 748 2,319 6,791
Matagalpa 21,859 7,229 1,593 808 31 3,256 438 512 1,495 6,497
Boaco 3,730 433 155 288 1 534 89 10 254 1,966
Managua 235,233 10,231 43,745 12,673 824 48,684 18,253 4,860 39,476 56,487
Masaya 24,313 775 13,378 846 178 2,898 378 598 1,014 4,248
Chontales 10,009 1,209 1,072 1,203 636 1,508 167 295 681 3,239
Granada 11,831 1,762 3,498 490 0 1,988 379 5 673 3,036
Carazo 10,354 1,085 2,943 513 294 1,106 156 8 656 3,593
Rivas 13,853 1,952 3,046 1,311 19 2,773 313 108 1,369 2,962
Río San Juan 4,321 1,703 261 217 0 237 34 4 78 1,787
RACCN 11,489 1,759 142 1,132 1,548 1,155 214 223 222 5,094
RACCS 14,047 5,324 653 908 14 1,360 419 162 520 4,687
Mujeres 356,631 16,125 71,683 2,357 612 62,591 9,059 1,859 27,579 164,766
Nueva Segovia 7,155 1,021 796 22 1 558 32 10 282 4,433
Jinotega 7,436 617 57 31 0 1,096 38 12 262 5,323
Madriz 4,299 240 468 13 1 428 15 0 75 3,059
Estelí 19,612 2,202 8,987 67 5 1,700 184 60 493 5,914
Chinandega 21,878 2,789 4,748 68 5 2,888 405 16 941 10,018
León 22,835 636 6,417 46 88 3,131 193 99 962 11,263
Matagalpa 16,951 2,504 1,604 76 4 2,666 100 24 694 9,279
Boaco 3,901 65 61 22 0 495 14 4 177 3,063
Managua 177,364 2,870 31,076 1,551 151 38,683 7,585 1,439 21,248 72,761
Masaya 20,166 177 10,885 61 22 2,531 49 37 537 5,867
Chontales 7,131 125 186 102 93 1,314 33 20 305 4,953
Granada 7,968 228 1,001 27 0 1,818 83 9 234 4,568
Carazo 9,522 110 2,855 34 13 909 61 6 391 5,143
Rivas 9,419 208 2,312 68 2 2,017 86 20 398 4,308
Río San Juan 2,959 396 26 7 0 217 10 1 40 2,262
RACCN 7,853 385 75 84 225 968 42 46 172 5,856
RACCS 10,182 1,552 129 78 1 1,172 130 56 368 6,696
Nota: El total corresponde al promedio de los totales mensuales del año 2018, el dato cero corresponde a valores entre 0 y 0.5.
Fuente: Instituto de Seguridad Social (INSS), División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 125


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.4 ASEGURADOS ACTIVOS POR ÁREA DE PROPIEDAD, SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018
(Promedio)

M i xtas Pri vado


Departam ento Total Al cal días Estado M i ni steri os e (m ayori tari a , Pri vado Pri vado Pri vado naci onal
Insti tuci ones m i nori tari a) naci onal extranj ero facul tati vo extranj ero
Am bos Sexos 818,396 27,137 107,946 45,441 4,822 529,320 14,806 83,041 5,883
Nueva Segovia 14,351 1,018 4,373 757 0 6,293 81 1,721 108
Jinotega 16,806 1,242 5,884 967 0 6,936 61 1,715 1
Madriz 7,852 686 2,875 503 7 2,276 21 1,484 0
Estelí 40,305 830 4,206 894 0 30,633 48 2,803 891
Chinandega 56,767 2,281 7,264 1,898 0 37,629 1,582 6,112 1
León 47,860 2,060 6,921 1,893 4 25,146 6,246 5,556 34
Matagalpa 38,810 2,226 8,489 1,634 9 23,126 23 2,979 324
Boaco 7,631 668 2,892 620 0 2,154 2 1,295 0
Managua 412,597 6,930 31,345 27,934 4,668 297,277 3,201 40,519 723
Masaya 44,479 1,827 4,386 866 0 31,316 1,836 4,248 0
Chontales 17,140 1,308 3,940 902 26 8,911 4 2,049 0
Granada 19,799 927 3,276 1,150 0 9,760 717 2,971 998
Carazo 19,876 1,064 3,618 923 0 10,588 107 2,485 1,091
Rivas 23,272 1,220 3,285 1,126 9 15,202 106 2,322 2
Río San Juan 7,280 505 2,748 484 7 3,078 7 451 0
RACCN 19,342 1,061 6,240 1,500 92 6,264 572 2,009 1,604
 Sector Social

RACCS 24,229 1,284 6,204 1,390 0 12,731 192 2,322 106

Hom bres 461,765 18,076 36,175 26,933 2,843 332,251 6,821 34,983 3,683
Nueva Segovia 7,196 641 1,410 448 0 3,833 46 738 80
Jinotega 9,370 834 2,179 498 0 4,928 32 898 1
Madriz 3,553 402 962 290 6 1,188 17 688 0
Estelí 20,693 518 968 514 0 16,936 29 1,269 459
Chinandega 34,889 1,389 1,996 1,210 0 27,085 508 2,701 0
León 25,025 1,311 1,823 1,188 4 15,742 2,448 2,498 11
Matagalpa 21,859 1,473 2,798 1,138 2 14,766 13 1,468 201
Boaco 3,730 408 914 369 0 1,388 2 649 0
Managua 235,233 5,007 11,919 16,323 2,758 182,205 1,684 14,922 415
Masaya 24,313 1,242 1,297 579 0 18,449 866 1,880 0
Chontales 10,009 853 1,070 526 17 6,634 4 905 0
Granada 11,831 611 1,015 733 0 7,013 421 1,429 609
Carazo 10,354 726 1,162 545 0 6,231 57 1,163 470
Rivas 13,853 829 884 689 5 10,139 61 1,245 1
Río San Juan 4,321 310 1,092 284 1 2,408 5 221 0
RACCN 11,489 714 2,528 816 50 4,384 505 1,132 1,360
RACCS 14,047 808 2,158 783 0 8,922 123 1,177 76

M uj eres 356,631 9,061 71,771 18,508 1,979 197,069 7,985 48,058 2,200
Nueva Segovia 7,155 377 2,963 309 0 2,460 35 983 28
Jinotega 7,436 408 3,705 469 0 2,008 29 817 0
Madriz 4,299 284 1,913 213 1 1,088 4 796 0
Estelí 19,612 312 3,238 380 0 13,697 19 1,534 432
Chinandega 21,878 892 5,268 688 0 10,544 1,074 3,411 1
León 22,835 749 5,098 705 0 9,404 3,798 3,058 23
Matagalpa 16,951 753 5,691 496 7 8,360 10 1,511 123
Boaco 3,901 260 1,978 251 0 766 0 646 0
Managua 177,364 1,923 19,426 11,611 1,910 115,072 1,517 25,597 308
Masaya 20,166 585 3,089 287 0 12,867 970 2,368 0
Chontales 7,131 455 2,870 376 9 2,277 0 1,144 0
Granada 7,968 316 2,261 417 0 2,747 296 1,542 389
Carazo 9,522 338 2,456 378 0 4,357 50 1,322 621
Rivas 9,419 391 2,401 437 4 5,063 45 1,077 1
Río San Juan 2,959 195 1,656 200 6 670 2 230 0
RACCN 7,853 347 3,712 684 42 1,880 67 877 244
RACCS 10,182 476 4,046 607 0 3,809 69 1,145 30
Nota: El total corresponde al promedio de los totales mensuales del año 2017, el dato cero corresponde a valores entre 0 y 0.5.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS), División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 126


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.5 EMPLEADORES ACTIVOS POR RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS, SEGÚN DEPARTAMENTO, 2018
(Promedio)

Sector
primario Sector secundario Sector terciario
Transporte, Servicios
Departamento Total Agricultura, Industria Comercio, Almacen. y Suministros de Estableci- Comunitarios,
Silvicultura, Manufac- Minas y Hoteles y Comunica- Electricidad, mientos Sociales,
Caza y Pesca turera Construcción Canteras Restaurantes ciones Gas y Agua Financieros Personales y de

Total 34,371 2,837 2,708 1,762 110 10,684 2,444 186 3,524 10,116
Nueva Segovia 628 123 51 29 1 163 31 5 42 183
Jinotega 1,059 286 27 20 0 380 87 6 52 201
Madriz 429 71 36 28 0 81 15 0 16 182
Estelí 1,134 99 212 41 1 339 56 7 92 287
Chinandega 2,185 269 193 107 4 624 287 7 213 481
León 2,035 229 160 84 9 663 146 13 160 571

 Sector Social
al
Matagalpa 1,896 454 89 63 2 618 102 9 141 418
Boaco 479 76 30 21 0 152 23 4 42 131
Managua 16,832 395 1,344 973 47 5,124 1,315 88 2,224 5,322
Masaya 1,244 50 150 53 2 418 52 6 110 403
Chontales 1,042 188 71 46 9 362 44 2 60 260
Granada 1,163 97 105 57 0 370 72 3 79 380
Carazo 861 102 72 46 5 232 25 3 63 313
Rivas 1,211 112 58 93 3 428 73 9 119 316
Río San Juan 285 43 8 6 0 96 12 2 10 108
RACCN 867 95 37 42 24 302 43 14 48 262
RACCS 1,021 148 65 53 3 332 61 8 53 298
Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS), División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 127


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.6 SERVICIOS PRESTADOS A LA POBLACIÓN ASEGURADA Y BENEFICIARIA, 2018

Atenciones por tipo de beneficiario


Servicio prestado Total
Asegurado Cónyuge Hijo

Consultas 5,404,392 3,715,458 84,279 1,604,655


Consultas de medicina general 2,304,034 1,916,181 14,475 373,378
Consultas de especialidades 2,101,623 1,200,668 50,631 850,324
Consultas de emergencias 998,735 598,609 19,173 380,953

Hospitalizaciones 97,802 53,322 10,876 33,604


Hospitalizaciones médicas 57,432 24,539 3,025 29,868
Hospitalaciones quirúrgicas 40,370 28,783 7,851 3,736
 Sector Social
al

Recetas médicas despachadas 13,296,716 ND ND ND

Estudios practicados
Exámenes de laboratorio 5,557,406 4,205,022 416,305 936,079
Estudios radiológicos 319,724 247,351 1,806 70,567
Estudios de imagen y ultrasonidos 349,562 298,270 24,804 26,488
Estudios endoscópicos 15,328 14,867 31 430
Estudios diagnósticos 62,934 59,329 786 2,819
Estudios histopatológicos 131,333 126,906 3,318 1,109
ND: No disponible.
Fuente: Instituciones Proveedoras del Servicio de Salud (IPSS), Clínicas Médicas Previsionales (CMP).

Sección Seguridad Social | 128


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.7 CONSULTAS MÉDICAS BRINDADAS A LOS ADULTOS MAYORES POR SEXO,


SEGÚN TIPO DE SERVICIO, 2018

Tipo de Consulta
Ambos Sexos Hombres Mujeres

Total 719,222 410,747 308,475


Consultas de Medicina General 432,550 254,265 178,285
Consultas de Especialidades 235,800 126,057 109,743
Consultas de Emergencia 50,872 30,425 20,447
Fuente: Instituciones Proveedoras del Servicio de Salud (IPSS).

II.4.8 ESTUDIOS DIAGNÓSTICOS PRACTICADOS A LOS ADULTOS MAYORES

 Sector Social
al
POR TIPOS DE SERVICIOS, 2018

Estudios practicados Total


Emergencia Consulta Externa Hospitalización

Exámenes de laboratorio 950,275 161,452 613,903 174,920


Imagenologías y ultrasonidos 46,099 7,838 36,877 1,384
Anatomía hispatológicos 4,185 711 3,348 126
Estudios radiológicos 41,554 7,062 33,240 1,252
Estudios endoscópicos 959 162 766 31
Otros estudios diagnósticos 16,241 2,760 12,993 488
Recetas médicas despachadas 2,675,172 115,877 2,479,457 79,838
Fuente: Instituciones Proveedoras del Servicio de Salud (IPSS).

Sección Seguridad Social | 129


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.9 ATENCIONES POR CONSULTA EXTERNA Y EMERGENCIA, BRINDADAS A LA POBLACIÓN ASEGURADA


Y BENEFICIARIA, SEGÚN DEPARTAMENTO, 2018

Atenciones por instituciones


Departamento Total proveedoras del servicio Atenciones por tipo de beneficiario
IPSS 1/ CMP-MINSA 2/ Asegurado Cónyuge Hijo

Total 5,404,392 3,892,740 1,511,652 3,715,458 84,279 1,604,655


Nueva Segovia 90,893 11,271 79,622 71,951 801 18,141
Jinotega 68,357 NA 68,357 48,050 533 19,774
Madriz 47,050 4,358 42,692 36,786 56 10,208
Estelí 274,414 41,483 232,931 210,798 2,376 61,240
Chinandega 457,832 375,533 82,299 312,827 6,436 138,569
 Sector Social
al

León 408,072 408,072 NA 271,527 6,840 129,705


Matagalpa 233,145 233,145 NA 155,864 3,474 73,807
Boaco 41,383 NA 41,383 29,807 149 11,427
Managua 2,727,079 2,333,433 393,646 1,860,320 47,459 819,300
Masaya 248,908 248,908 NA 155,697 6,331 86,880
Chontales 132,332 NA 132,332 94,326 1,608 36,398
Granada 128,186 60,297 67,889 89,152 1,562 37,472
Carazo 258,726 161,821 96,905 168,872 3,843 86,011
Rivas 104,738 NA 104,738 77,578 107 27,053
Río San Juan 30,434 NA 30,434 24,496 1,713 4,225
RACCN 100,689 14,419 86,270 71,514 606 28,569
RACCS 52,154 NA 52,154 35,893 385 15,876
NA: No aplica.
1/: IPSS: Instituciones Proveedoras de Servicios de Salud - Privadas.
2/: CMP-MINSA: Clínicas Médicas Previsionales, administradas por el MINSA.

Fuente: Instituciones Proveedoras del Servicio de Salud (IPSS).

Sección Seguridad Social | 130


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.10 ATENCIONES POR ACCIDENTES Y ENFERMEDADES LABORALES POR SECTORES ECONÓMICOS


Y RAMAS DE ACTIVIDADES, SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018

Sector
primario Sector secundario Sector terciario
Agricultura, Transporte, Servicios
Departamento Total
Silvicultura, Industria Comercio, Almacen. y Suministros de Estableci- Comunitarios,
Caza y Manufac- Minas y Hoteles y Comunica- Electricidad, mientos Sociales, Personales
Pesca turera Construcción Canteras Restaurantes ciones Gas y Agua Financieros y de Salud

Ambos Sexos 38,265 5,012 9,071 1,383 257 4,861 1,613 972 3,415 11,681
Nueva Segovia 420 63 52 8 0 11 0 2 30 254
Jinotega 589 170 10 23 0 24 3 5 17 337
Madriz 117 4 18 3 0 6 0 0 4 82
Estelí 1,390 222 639 18 1 68 21 111 30 280
Chinandega 3,175 907 971 60 5 157 124 13 119 819
León 2,199 134 732 20 28 181 21 70 129 884
Matagalpa 1,001 363 86 23 1 97 6 41 76 308
Boaco 236 4 2 12 0 14 2 0 8 194
Managua 20,747 1,070 4,156 791 45 3,837 1,372 623 2,673 6,180
Masaya 1,901 58 1,081 132 33 140 15 66 83 293
Chontales 790 52 73 74 57 39 4 13 33 445
Granada 1,031 174 368 28 0 58 7 0 30 366

 Sector Social
al
Carazo 765 65 228 6 30 39 9 1 29 358
Rivas 779 31 221 43 3 126 5 10 95 245
Río San Juan 654 144 361 7 0 4 1 0 1 136
RACCN 550 215 0 59 54 21 0 8 3 190
RACCS 1,921 1,336 73 76 0 39 23 9 55 310

Hombres 24,699 4,200 6,218 1,309 242 3,537 1,219 840 2,286 4,848
Nueva Segovia 226 54 33 7 0 10 0 1 24 97
Jinotega 350 149 10 23 0 18 2 4 11 133
Madriz 56 2 11 3 0 4 0 0 3 33
Estelí 911 142 461 17 1 54 18 102 21 95
Chinandega 2,186 758 757 58 5 120 108 12 65 303
León 1,095 116 348 19 26 119 18 67 80 302
Matagalpa 700 311 53 22 1 70 6 41 61 135
Boaco 94 4 2 11 0 8 1 0 1 67
Managua 13,322 856 2,845 741 41 2,780 1,006 517 1,775 2,761
Masaya 1,201 54 614 130 30 122 15 63 56 117
Chontales 478 52 68 71 54 25 4 13 24 167
Granada 708 154 319 23 0 43 6 0 23 140
Carazo 404 62 118 6 29 28 8 0 13 140
Rivas 527 29 165 43 3 95 5 7 89 91
Río San Juan 536 119 344 7 0 3 0 0 1 62
RACCN 402 197 0 58 52 15 0 8 3 69
RACCS 1,503 1,141 70 70 0 23 22 5 36 136

Mujeres 13,566 812 2,853 74 15 1,324 394 132 1,129 6,833


Nueva Segovia 194 9 19 1 0 1 0 1 6 157
Jinotega 239 21 0 0 0 6 1 1 6 204
Madriz 61 2 7 0 0 2 0 0 1 49
Estelí 479 80 178 1 0 14 3 9 9 185
Chinandega 989 149 214 2 0 37 16 1 54 516
León 1,104 18 384 1 2 62 3 3 49 582
Matagalpa 301 52 33 1 0 27 0 0 15 173
Boaco 142 0 0 1 0 6 1 0 7 127
Managua 7,425 214 1,311 50 4 1,057 366 106 898 3,419
Masaya 700 4 467 2 3 18 0 3 27 176
Chontales 312 0 5 3 3 14 0 0 9 278
Granada 323 20 49 5 0 15 1 0 7 226
Carazo 361 3 110 0 1 11 1 1 16 218
Rivas 252 2 56 0 0 31 0 3 6 154
Río San Juan 118 25 17 0 0 1 1 0 0 74
RACCN 148 18 0 1 2 6 0 0 0 121
RACCS 418 195 3 6 0 16 1 4 19 174

Nota: Incluye sólo riesgo profesional.


Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS), División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 131


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.11 PARTOS ATENDIDOS, SEGÚN DEPARTAMENTO, 2018

Parto vaginal Parto cesárea


Departamento Total
Total Asegurada Cónyuge Total Asegurada Cónyuge

Total 22,757 9,818 6,250 3,568 12,939 8,340 4,599


Nueva Segovia 314 145 97 48 169 121 48
Jinotega 465 158 97 61 307 182 125
Madriz 166 62 40 22 104 62 42
Estelí 998 486 394 92 512 422 90
Chinandega 1,655 745 385 360 910 475 435
León 1,805 653 421 232 1,152 765 387
Matagalpa 1,130 509 306 203 621 405 216
Boaco 84 71 71 0 13 9 4
 Sector Social
al

Managua 11,333 4,769 2,905 1,864 6,564 4,125 2,439


Masaya 1,514 831 568 263 683 449 234
Chontales 584 231 146 85 353 257 96
Granada 510 226 124 102 284 181 103
Carazo 1,029 363 231 132 666 418 248
Rivas 476 214 177 37 262 201 61
Río San Juan 111 62 62 0 49 49 0
RACCN 325 184 145 39 141 114 27
RACCS 258 109 81 28 149 105 44
Fuente: Instituciones Proveedoras del Servicio de Salud (IPSS), Clínicas Médicas Previsionales (CMP-MINSA).

Sección Seguridad Social | 132


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.12 ASEGURADOS SUBSIDIADOS POR INCAPACIDAD TEMPORAL, SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018

Enferm edad y
Departam ento Total acci dente com ún M aterni dad Ri esgo profesi onal
Am bos Sexos 233,523 169,172 23,991 40,360
Nueva Segovia 1,825 1,399 191 235
Jinotega 1,832 1,212 242 378
Madriz 845 702 79 64
Estelí 7,670 5,033 1,187 1,450
Chinandega 12,735 8,913 1,108 2,714
León 15,561 11,625 1,492 2,444
Matagalpa 5,512 3,489 746 1,277
Boaco 866 666 116 84
Managua 154,445 115,226 14,447 24,772
Masaya 8,709 5,559 1,565 1,585
Chontales 3,005 2,210 213 582
Granada 4,424 2,862 414 1,148
Carazo 5,537 3,831 912 794
Rivas 4,370 3,015 626 729
Río San Juan 876 540 62 274
RACCN 2,169 1,202 236 731
RACCS 3,142 1,688 355 1,099

 Sector Social
al
Hom bres 99,362 73,118 2 26,242
Nueva Segovia 667 506 0 161
Jinotega 778 486 0 292
Madriz 284 245 0 39
Estelí 3,114 2,107 0 1,007
Chinandega 6,376 4,358 0 2,018
León 5,749 4,392 0 1,357
Matagalpa 2,698 1,737 0 961
Boaco 263 228 0 35
Managua 63,377 48,210 2 15,165
Masaya 3,975 2,928 0 1,047
Chontales 1,711 1,276 0 435
Granada 2,640 1,760 0 880
Carazo 2,183 1,683 0 500
Rivas 2,109 1,539 0 570
Río San Juan 534 308 0 226
RACCN 1,258 581 0 677
RACCS 1,646 774 0 872

M uj eres 134,161 96,054 23,989 14,118


Nueva Segovia 1,158 893 191 74
Jinotega 1,054 726 242 86
Madriz 561 457 79 25
Estelí 4,556 2,926 1,187 443
Chinandega 6,359 4,555 1,108 696
León 9,812 7,233 1,492 1,087
Matagalpa 2,814 1,752 746 316
Boaco 603 438 116 49
Managua 91,068 67,016 14,445 9,607
Masaya 4,734 2,631 1,565 538
Chontales 1,294 934 213 147
Granada 1,784 1,102 414 268
Carazo 3,354 2,148 912 294
Rivas 2,261 1,476 626 159
Río San Juan 342 232 62 48
RACCN 911 621 236 54
RACCS 1,496 914 355 227
Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS), División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 133


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.13 ADULTOS MAYORES JUBILADOS, SEGÚN DEPARTAMENTO


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Departamento Promedio Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciciembre

Total 98,533 94,977 95,400 96,056 96,860 97,547 98,261 98,815 99,514 100,224 100,975 101,496 102,268
Nueva Segovia 1,240 1,183 1,189 1,198 1,207 1,216 1,224 1,242 1,263 1,272 1,284 1,294 1,304
Jinotega 1,339 1,285 1,287 1,302 1,316 1,329 1,335 1,350 1,356 1,359 1,368 1,378 1,397
Madriz 902 873 879 896 905 918 928 933 882 891 902 906 914
Estelí 3,059 2,908 2,929 2,948 2,973 3,004 3,040 3,071 3,103 3,150 3,176 3,187 3,219
Chinandega 6,107 5,924 5,917 5,956 6,024 6,053 6,092 6,129 6,168 6,222 6,247 6,254 6,294
León 8,711 8,362 8,425 8,471 8,534 8,622 8,686 8,746 8,802 8,870 8,935 9,011 9,070
Matagalpa 3,067 2,881 2,898 2,963 2,990 3,031 3,046 3,079 3,105 3,150 3,188 3,223 3,252
 Sector Social
al

Boaco 545 543 545 542 540 538 535 531 530 529 527 587 588
Managua 53,290 51,503 51,754 52,078 52,493 52,799 53,112 53,355 53,780 54,125 54,511 54,788 55,179
Masaya 4,868 4,706 4,716 4,743 4,784 4,813 4,863 4,891 4,924 4,951 4,980 4,997 5,045
Chontales 2,649 2,520 2,535 2,551 2,583 2,613 2,656 2,666 2,702 2,713 2,762 2,723 2,763
Granada 3,478 3,383 3,386 3,400 3,422 3,435 3,476 3,495 3,500 3,533 3,554 3,569 3,584
Carazo 4,107 3,939 3,961 3,996 4,022 4,062 4,101 4,130 4,154 4,176 4,221 4,243 4,282
Rivas 2,369 2,291 2,299 2,303 2,322 2,348 2,364 2,379 2,397 2,414 2,426 2,430 2,449
Río San Juan 299 279 280 284 288 292 303 303 307 310 313 313 313
RACCN 1,433 1,372 1,373 1,387 1,414 1,417 1,434 1,439 1,454 1,459 1,473 1,479 1,496
RACCS 1,072 1,025 1,027 1,038 1,043 1,057 1,066 1,076 1,087 1,100 1,108 1,114 1,119
Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS). Dirección de pagos de servicios de salud.

Sección Seguridad Social | 134


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.14 PENSIONES CONCEDIDAS POR TIPO DE PROGRAMAS Y TIPOS DE PENSIONES,


SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018

P ensi ones Ordi nari as P ensi ones E speci al es


Departam ento Total Ri esgo Ri esgo
Inval i dez V ej ez M uerte P rofesi onal Inval i de V ej ez M uerte P rofesi onal

A m bos S exos 29,096 2,658 17,293 6,206 1,973 1 1 42 922


Nueva Segovia 556 71 315 78 14 0 0 1 77
Jinotega 656 74 322 107 38 0 0 0 115
Madriz 325 40 191 55 9 0 0 0 30
Estelí 915 69 638 146 22 0 0 6 34
Chinandega 3,275 671 1,325 803 341 0 0 9 126
León 2,130 204 1,292 398 168 1 1 4 62
Matagalpa 1,497 124 800 326 73 0 0 11 163
Boaco 361 14 247 69 17 0 0 2 12
Managua 12,682 859 8,214 2,702 802 0 0 5 100
Masaya 1,339 86 860 311 66 0 0 0 16
Chontales 757 85 395 163 79 0 0 2 33
Granada 1,063 74 665 224 87 0 0 0 13
Carazo 1,147 114 761 200 54 0 0 0 18
Rivas 833 73 505 204 35 0 0 0 16
Río San Juan 192 39 94 26 15 0 0 0 18

 Sector Social
al
RACCN 743 40 321 222 117 0 0 1 42
RACCS 625 21 348 172 36 0 0 1 47

Hom bres 15,314 1,606 10,188 1,909 1,047 1 1 4 558


Nueva Segovia 286 24 178 18 7 0 0 0 59
Jinotega 340 15 186 45 21 0 0 0 73
Madriz 171 16 114 18 6 0 0 0 17
Estelí 423 27 315 47 12 0 0 0 22
Chinandega 1,838 458 813 279 202 0 0 0 86
León 1,119 142 760 111 62 1 1 2 40
Matagalpa 825 65 496 126 41 0 0 0 97
Boaco 180 8 147 17 4 0 0 1 3
Managua 6,458 549 4,688 769 400 0 0 0 52
Masaya 720 42 533 106 30 0 0 0 9
Chontales 404 51 235 46 53 0 0 0 19
Granada 601 53 431 62 46 0 0 0 9
Carazo 627 63 481 57 18 0 0 0 8
Rivas 480 45 331 64 28 0 0 0 12
Río San Juan 125 21 71 8 11 0 0 0 14
RACCN 405 19 200 82 88 0 0 0 16
RACCS 312 8 209 54 18 0 0 1 22

M uj eres 13,782 1,052 7,105 4,297 926 0 0 38 364


Nueva Segovia 270 47 137 60 7 0 0 1 18
Jinotega 316 59 136 62 17 0 0 0 42
Madriz 154 24 77 37 3 0 0 0 13
Estelí 492 42 323 99 10 0 0 6 12
Chinandega 1,437 213 512 524 139 0 0 9 40
León 1,011 62 532 287 106 0 0 2 22
Matagalpa 672 59 304 200 32 0 0 11 66
Boaco 181 6 100 52 13 0 0 1 9
Managua 6,224 310 3,526 1,933 402 0 0 5 48
Masaya 619 44 327 205 36 0 0 0 7
Chontales 353 34 160 117 26 0 0 2 14
Granada 462 21 234 162 41 0 0 0 4
Carazo 520 51 280 143 36 0 0 0 10
Rivas 353 28 174 140 7 0 0 0 4
Río San Juan 67 18 23 18 4 0 0 0 4
RACCN 338 21 121 140 29 0 0 1 26
RACCS 313 13 139 118 18 0 0 0 25

Nota: Se incluyen casos iniciales de pensiones, reactivaciones y nuevas evaluaciones.


1/: Las nuevas pensiones de víctimas de guerra están incluidas en el programa pensiones especiales de riesgo profesional.

Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS). División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 135


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.15 PENSIONES EN CURSO DE PAGO POR PROGRAMAS Y TIPOS DE PENSIONES, SEGÚN SEXO
Y DEPARTAMENTO, 2018

Pensi ones Ordi nari as Pensi ones Especi al es


Departam ento Total Ri esgo Ri esgo
Inval i dez Vej ez M uerte Profesi onal Inval i dez Vej ez M uerte Profesi onal

Am bos Sexos 266,713 18,582 157,680 40,208 17,231 170 535 1,008 31,299
Nueva Segovia 5,594 328 2,238 446 94 3 8 15 2,462
Jinotega 7,602 527 2,263 555 315 1 1 15 3,925
Madriz 2,846 153 1,166 323 65 0 4 9 1,126
Estelí 9,723 618 5,249 954 300 12 54 113 2,423
Chinandega 27,734 4,098 12,745 4,440 3,795 18 93 74 2,471
León 19,632 1,271 11,794 2,910 1,679 34 102 145 1,697
Matagalpa 12,791 660 5,759 1,549 446 13 67 190 4,107
Boaco 3,167 150 1,722 424 133 2 9 33 694
Managua 118,307 7,122 80,397 19,465 6,788 55 72 147 4,261
Masaya 11,680 544 8,004 1,974 447 7 20 8 676
Chontales 6,666 578 3,335 813 503 3 14 59 1,361
Granada 9,827 691 6,218 1,643 852 5 2 3 413
Carazo 10,248 778 6,751 1,467 524 9 9 7 703
Rivas 7,114 565 4,412 1,190 334 0 7 7 599
Río San Juan 1,872 115 682 175 70 0 2 10 818
 Sector Social
al

RACCN 6,720 251 2,580 1,167 651 6 61 147 1,857


RACCS 5,190 133 2,365 713 235 2 10 26 1,706

Hom bres 141,060 10,270 95,685 7,378 10,347 96 439 33 16,812


Nueva Segovia 2,963 120 1,289 99 67 1 6 0 1,381
Jinotega 4,004 184 1,246 144 170 0 0 0 2,260
Madriz 1,471 54 710 76 40 0 2 0 589
Estelí 4,612 223 2,626 229 141 3 47 6 1,337
Chinandega 16,238 2,761 8,309 890 2,728 15 87 0 1,448
León 10,401 740 7,133 468 966 20 91 6 977
Matagalpa 7,084 334 3,662 385 268 5 58 7 2,365
Boaco 1,569 76 1,032 109 62 1 8 1 280
Managua 60,420 3,820 47,668 3,049 3,657 31 50 3 2,142
Masaya 6,380 283 5,101 413 221 5 6 0 351
Chontales 3,470 308 2,000 176 337 1 12 2 634
Granada 5,627 397 4,135 284 589 3 1 0 218
Carazo 5,456 393 4,150 267 234 5 2 0 405
Rivas 4,018 327 2,873 236 231 0 1 1 349
Río San Juan 1,097 55 479 49 46 0 2 2 464
RACCN 3,692 133 1,807 330 467 6 58 3 888
RACCS 2,558 62 1,465 174 123 0 8 2 724

M uj eres 125,653 8,312 61,995 32,830 6,884 74 96 975 14,487


Nueva Segovia 2,631 208 949 347 27 2 2 15 1,081
Jinotega 3,598 343 1,017 411 145 1 1 15 1,665
Madriz 1,375 99 456 247 25 0 2 9 537
Estelí 5,111 395 2,623 725 159 9 7 107 1,086
Chinandega 11,496 1,337 4,436 3,550 1,067 3 6 74 1,023
León 9,231 531 4,661 2,442 713 14 11 139 720
Matagalpa 5,707 326 2,097 1,164 178 8 9 183 1,742
Boaco 1,598 74 690 315 71 1 1 32 414
Managua 57,887 3,302 32,729 16,416 3,131 24 22 144 2,119
Masaya 5,300 261 2,903 1,561 226 2 14 8 325
Chontales 3,196 270 1,335 637 166 2 2 57 727
Granada 4,200 294 2,083 1,359 263 2 1 3 195
Carazo 4,792 385 2,601 1,200 290 4 7 7 298
Rivas 3,096 238 1,539 954 103 0 6 6 250
Río San Juan 775 60 203 126 24 0 0 8 354
RACCN 3,028 118 773 837 184 0 3 144 969
RACCS 2,632 71 900 539 112 2 2 24 982
Nota: Las cifras corresponden a diciembre del 2017.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS), División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 136


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.16 MONTO DE PENSIONES CONCEDIDAS POR PROGRAMAS Y TIPOS DE PENSIONES, SEGÚN


SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018

Monto en Córdobas
Departamento Total Pensiones Ordinarias Pensiones Especiales
Riesgo Riesgo
Invalidez Vejez Muerte Profesional Invalidez Vejez Muerte Profesional

Ambos Sexos 536,657,758 69,115,587 367,109,229 65,440,354 28,816,605 14,103 17,128 119,676 6,025,076
Nueva Segovia 7,626,096 2,143,073 3,730,537 1,011,302 201,958 0 0 1,530 537,696
Jinotega 8,911,732 2,039,589 4,205,581 1,201,358 627,502 0 0 0 837,702
Madriz 4,314,643 971,445 2,233,772 702,776 200,093 0 0 0 206,557
Estelí 14,101,720 1,734,666 10,262,953 1,579,146 302,536 0 0 21,106 201,314
Chinandega 47,632,430 16,127,035 19,152,587 7,018,558 4,872,795 0 0 20,323 441,133
León 40,119,878 3,972,373 28,351,515 4,808,384 2,577,295 14,103 17,128 8,725 370,355
Matagalpa 20,813,061 2,896,826 12,670,392 3,191,338 850,417 0 0 36,040 1,168,048
Boaco 4,424,662 276,285 3,033,988 643,658 410,612 0 0 6,621 53,497
Managua 291,514,415 26,976,011 220,968,845 30,659,852 12,212,882 0 0 16,072 680,752
Masaya 21,115,460 2,018,733 15,150,600 3,026,038 781,468 0 0 0 138,622
Chontales 13,187,730 2,526,133 7,044,415 1,485,150 1,873,663 0 0 4,798 253,570
Granada 14,735,359 1,615,966 10,073,923 2,091,451 830,214 0 0 0 123,806
Carazo 17,499,759 2,246,177 12,668,732 1,852,086 581,387 0 0 0 151,377
Rivas 10,568,239 1,726,866 6,419,168 1,875,461 424,355 0 0 0 122,389

 Sector Social
al
Río San Juan 2,197,833 606,705 945,427 258,473 219,700 0 0 0 167,527
RACCN 8,786,890 703,361 4,374,416 2,258,756 1,165,537 0 0 3,622 281,197
RACCS 9,107,849 534,342 5,822,378 1,776,566 684,189 0 0 838 289,536

Hombres 313,433,591 44,740,321 235,180,275 14,028,281 15,832,885 14,103 17,128 7,223 3,613,375
Nueva Segovia 3,691,356 1,063,937 2,005,861 114,063 92,603 0 0 0 414,893
Jinotega 4,488,814 541,217 2,580,712 365,324 427,519 0 0 0 574,042
Madriz 2,218,331 376,068 1,392,544 198,763 153,750 0 0 0 97,207
Estelí 6,825,710 1,080,044 5,053,051 358,247 216,125 0 0 0 118,243
Chinandega 29,292,173 11,148,895 12,726,891 1,872,121 3,296,510 0 0 0 247,755
León 24,016,431 3,149,048 18,537,095 789,835 1,277,585 14,103 17,128 4,015 227,622
Matagalpa 12,439,302 1,777,679 8,494,329 908,646 555,605 0 0 0 703,042
Boaco 2,298,187 175,924 1,892,070 188,015 23,932 0 0 2,370 15,875
Managua 168,596,188 17,859,409 138,760,336 5,772,856 5,840,792 0 0 0 362,795
Masaya 12,880,336 1,164,193 10,438,994 857,601 348,785 0 0 0 70,764
Chontales 8,896,068 1,667,063 5,519,133 290,563 1,272,549 0 0 0 146,760
Granada 9,439,093 1,231,123 7,257,750 433,346 430,701 0 0 0 86,173
Carazo 10,315,037 1,277,861 8,469,072 336,391 167,748 0 0 0 63,964
Rivas 6,571,450 1,175,380 4,517,758 440,471 345,516 0 0 0 92,324
Río San Juan 1,509,095 392,656 797,501 81,008 99,735 0 0 0 138,195
RACCN 4,823,407 371,740 2,732,995 638,771 939,358 0 0 0 140,544
RACCS 5,132,614 288,085 4,004,183 382,260 344,071 0 0 838 113,177

Mujeres 223,224,167 24,375,266 131,928,954 51,412,073 12,983,720 0 0 112,453 2,411,701


Nueva Segovia 3,934,740 1,079,137 1,724,676 897,239 109,355 0 0 1,530 122,803
Jinotega 4,422,919 1,498,372 1,624,869 836,035 199,983 0 0 0 263,660
Madriz 2,096,312 595,377 841,228 504,014 46,343 0 0 0 109,350
Estelí 7,276,010 654,622 5,209,902 1,220,899 86,411 0 0 21,106 83,071
Chinandega 18,340,257 4,978,140 6,425,696 5,146,437 1,576,284 0 0 20,323 193,377
León 16,103,448 823,325 9,814,420 4,018,549 1,299,709 0 0 4,710 142,733
Matagalpa 8,373,760 1,119,146 4,176,063 2,282,692 294,812 0 0 36,040 465,006
Boaco 2,126,475 100,362 1,141,918 455,642 386,680 0 0 4,251 37,622
Managua 122,918,228 9,116,602 82,208,510 24,886,996 6,372,090 0 0 16,072 317,957
Masaya 8,235,124 854,540 4,711,606 2,168,437 432,683 0 0 0 67,858
Chontales 4,291,662 859,070 1,525,282 1,194,586 601,114 0 0 4,798 106,810
Granada 5,296,266 384,843 2,816,173 1,658,104 399,513 0 0 0 37,633
Carazo 7,184,722 968,315 4,199,660 1,515,695 413,639 0 0 0 87,413
Rivas 3,996,789 551,486 1,901,410 1,434,990 78,839 0 0 0 30,064
Río San Juan 688,738 214,050 147,926 177,465 119,965 0 0 0 29,332
RACCN 3,963,483 331,622 1,641,421 1,619,985 226,180 0 0 3,622 140,653
RACCS 3,975,235 246,257 1,818,195 1,394,307 340,118 0 0 0 176,359
Nota: El monto corresponde al primer pago que reciben los nuevos pensionados. Incluye pago por meses atrasados.
El egreso de pensiones de las víctimas de guerra, corresponde al programa pensiones especiales de riesgo profesional.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS). División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 137


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.17 MONTO TOTAL DE PENSIONES EN CURSO DE PAGO POR PROGRAMAS Y TIPOS DE PENSIONES,
SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018

Monto en Córdobas
Pensiones Ordinarias Pensiones Especiales
Departamento Total
Riesgo Riesgo
Invalidez Vejez Muerte Profesional Invalidez Vejez Muerte Profesional

Ambos Sexos 17,254,643,218 1,502,271,432 12,826,504,668 1,266,817,434 659,019,168 5,332,137 19,107,102 8,384,736 967,206,540
Nueva Segovia 256,133,956 26,062,679 138,412,198 12,077,026 4,129,485 108,092 296,349 236,866 74,811,260
Jinotega 340,295,908 39,239,879 155,372,739 16,111,031 13,030,384 98,560 391,274 128,799 115,923,242
Madriz 131,112,243 10,012,170 74,252,225 8,727,963 2,175,286 69,424 309,539 75,389 35,490,246
Estelí 538,713,710 44,535,690 378,964,622 27,098,934 11,046,008 356,651 1,501,571 889,065 74,321,170
Chinandega 1,577,206,217 328,099,442 879,062,444 121,430,629 170,962,887 404,209 2,245,304 580,449 74,420,853
León 1,277,437,828 102,094,546 950,760,096 93,957,946 72,446,193 621,020 2,707,097 1,143,710 53,707,220
Matagalpa 623,743,769 48,630,438 394,174,872 41,406,191 15,470,732 354,129 1,609,471 1,484,602 120,613,334
Boaco 162,058,721 11,799,270 112,151,518 11,341,030 4,783,869 63,019 299,724 250,046 21,370,244
Managua 8,930,156,332 587,735,505 7,285,694,026 669,421,948 240,614,191 1,686,738 4,581,318 1,457,692 138,964,913
Masaya 764,537,836 45,585,764 616,994,405 60,892,687 15,893,592 783,997 1,249,858 71,311 23,066,223
Chontales 400,791,464 62,478,681 247,098,774 25,085,373 21,276,835 68,993 650,060 472,868 43,659,877
Granada 585,810,351 50,706,833 441,881,039 48,823,859 29,564,761 248,163 347,688 47,905 14,190,102
Carazo 640,164,584 59,137,288 494,542,212 45,500,460 15,684,454 236,574 1,101,727 97,979 23,863,891
 Sector Social
al

Rivas 402,148,736 48,391,208 287,613,561 32,440,678 12,462,857 35,918 446,991 71,012 20,686,512
Río San Juan 80,327,906 8,860,677 37,829,458 4,250,325 2,980,225 4,535 43,065 67,709 26,291,913
RACCN 298,078,634 18,859,767 173,566,582 28,855,763 19,633,864 122,801 1,043,779 1,117,473 54,878,606
RACCS 245,925,023 10,041,594 158,133,898 19,395,592 6,863,546 69,313 282,288 191,860 50,946,932

Hombres 10,244,372,632 891,627,665 8,206,420,462 151,237,227 445,873,343 3,004,532 8,952,075 170,283 537,087,044
Nueva Segovia 135,292,945 10,155,201 77,178,701 2,020,981 3,037,150 22,857 102,839 0 42,775,217
Jinotega 180,016,369 15,259,762 85,744,301 3,215,424 7,722,578 4,475 46,475 0 68,023,354
Madriz 70,097,707 3,839,927 43,534,095 1,493,777 1,589,456 10,912 110,406 0 19,519,134
Estelí 267,250,941 19,109,419 194,822,763 4,831,687 5,873,207 124,939 872,343 33,352 41,583,230
Chinandega 1,030,858,812 231,543,032 597,611,566 16,740,895 139,418,488 288,070 1,526,809 0 43,729,953
León 745,359,962 65,550,837 588,828,284 9,182,190 47,708,339 325,623 1,652,615 31,030 32,081,044
Matagalpa 373,489,685 26,773,859 256,783,176 7,032,541 11,148,404 92,485 1,021,779 37,827 70,599,615
Boaco 85,492,046 6,051,034 65,277,045 1,967,384 2,449,664 16,108 171,480 5,524 9,553,809
Managua 5,313,232,116 335,335,469 4,691,178,543 67,182,973 143,025,192 1,015,273 1,303,619 17,533 74,173,515
Masaya 461,256,921 25,686,070 405,041,594 8,209,075 8,361,765 685,683 283,300 1,853 12,987,580
Chontales 234,627,265 37,823,587 155,677,335 3,582,173 15,496,465 24,813 265,023 8,046 21,749,822
Granada 372,129,739 31,076,062 305,712,804 5,443,138 21,538,406 182,610 57,096 0 8,119,623
Carazo 372,739,154 33,550,557 309,907,028 5,533,371 8,751,523 101,873 305,819 1,155 14,587,829
Rivas 240,132,488 29,673,246 184,040,863 4,649,593 9,008,782 0 71,839 7,475 12,680,689
Río San Juan 48,386,680 4,270,382 25,963,642 870,541 1,671,205 0 33,764 7,475 15,569,670
RACCN 178,572,441 10,350,300 118,729,071 5,893,157 15,293,244 100,579 961,142 12,939 27,232,010
RACCS 135,437,360 5,578,921 100,389,651 3,388,326 3,779,474 8,232 165,728 6,074 22,120,954

Mujeres 7,010,270,586 610,643,767 4,620,084,206 1,115,580,207 213,145,826 2,327,605 10,155,027 8,214,453 430,119,495
Nueva Segovia 120,841,011 15,907,479 61,233,497 10,056,045 1,092,335 85,235 193,510 236,866 32,036,043
Jinotega 160,279,539 23,980,118 69,628,438 12,895,606 5,307,806 94,085 344,799 128,799 47,899,888
Madriz 61,014,536 6,172,243 30,718,130 7,234,186 585,830 58,512 199,133 75,389 15,971,112
Estelí 271,462,769 25,426,271 184,141,859 22,267,247 5,172,801 231,711 629,228 855,712 32,737,940
Chinandega 546,347,405 96,556,410 281,450,878 104,689,733 31,544,400 116,139 718,495 580,449 30,690,901
León 532,077,866 36,543,709 361,931,812 84,775,756 24,737,853 295,398 1,054,481 1,112,680 21,626,176
Matagalpa 250,254,084 21,856,579 137,391,696 34,373,650 4,322,328 261,645 587,692 1,446,775 50,013,719
Boaco 76,566,675 5,748,237 46,874,473 9,373,647 2,334,205 46,911 128,245 244,522 11,816,436
Managua 3,616,924,216 252,400,036 2,594,515,484 602,238,976 97,588,999 671,465 3,277,699 1,440,160 64,791,398
Masaya 303,280,915 19,899,694 211,952,811 52,683,613 7,531,827 98,313 966,558 69,458 10,078,642
Chontales 166,164,199 24,655,094 91,421,439 21,503,200 5,780,370 44,180 385,038 464,822 21,910,056
Granada 213,680,612 19,630,772 136,168,236 43,380,721 8,026,354 65,553 290,591 47,905 6,070,480
Carazo 267,425,429 25,586,731 184,635,184 39,967,088 6,932,931 134,701 795,908 96,824 9,276,062
Rivas 162,016,248 18,717,962 103,572,698 27,791,084 3,454,075 35,918 375,152 63,536 8,005,823
Río San Juan 31,941,226 4,590,295 11,865,816 3,379,784 1,309,019 4,535 9,301 60,234 10,722,243
RACCN 119,506,193 8,509,467 54,837,512 22,962,606 4,340,619 22,222 82,637 1,104,534 27,646,596
RACCS 110,487,663 4,462,672 57,744,246 16,007,266 3,084,072 61,080 116,560 185,787 28,825,979
Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS). División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 138


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.18 MONTO ANUAL DE SALARIOS DEVENGADOS DE LOS ASEGURADOS POR REGÍMENES DE SEGURO
OBLIGATORIO Y FACULTATIVO, SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018

M onto en Córdobas
Departam ento Régi m en obl i gatori o S eguro facul tati vo
Total Integral I.V .M .- R.P Integral IV M

A m bos S exos 106,428,397,809 97,145,576,979 3,021,785,359 3,352,107,619 2,908,927,853


Nueva Segovia 1,354,182,183 1,048,294,420 184,670,215 34,882,324 86,335,225
Jinotega 1,723,137,961 1,432,498,294 169,845,093 48,173,041 72,621,533
Madriz 765,213,986 609,131,205 55,255,600 21,298,877 79,528,305
Estelí 3,769,879,329 3,202,684,135 353,224,717 61,452,902 152,517,576
Chinandega 6,097,340,823 5,455,244,274 199,339,215 155,691,840 287,065,494
León 5,392,702,496 4,946,205,537 42,470,384 209,671,484 194,355,091
Matagalpa 3,785,517,785 3,111,280,861 457,601,958 100,533,516 116,101,451
Boaco 817,720,337 665,711,886 57,002,202 27,848,006 67,158,242
Managua 63,753,777,807 60,151,610,762 437,039,715 2,076,157,797 1,088,969,533
Masaya 4,571,989,287 4,236,141,484 7,570,378 170,730,941 157,546,483
Chontales 2,181,819,640 1,790,358,634 234,764,071 59,632,350 97,064,585
Granada 2,159,872,827 1,908,308,073 41,230,978 102,998,359 107,335,417
Carazo 1,990,094,584 1,751,441,291 60,773,759 79,831,365 98,048,169
Rivas 2,459,436,928 2,106,574,676 189,156,359 47,797,613 115,908,280

 Sector Social
al
Río San Juan 719,074,411 631,006,917 55,465,288 11,524,856 21,077,350
RACCN 2,289,548,114 1,789,131,239 355,908,623 67,766,031 76,742,221
RACCS 2,597,089,312 2,309,953,290 120,466,804 76,116,319 90,552,898

Hom bres 62,281,237,507 57,271,432,834 2,256,049,629 1,318,131,060 1,435,623,983


Nueva Segovia 669,946,103 492,135,461 124,036,009 14,414,112 39,360,522
Jinotega 924,592,077 721,216,382 139,537,486 24,057,758 39,780,452
Madriz 344,766,658 264,920,595 32,347,388 10,083,138 37,415,537
Estelí 1,968,920,153 1,637,930,676 231,330,049 26,409,475 73,249,953
Chinandega 3,967,340,601 3,605,182,156 160,550,463 63,603,164 138,004,817
León 2,965,744,136 2,743,082,490 35,333,631 89,876,042 97,451,972
Matagalpa 2,099,797,633 1,666,087,119 325,755,751 48,082,587 59,872,176
Boaco 396,273,470 305,416,478 42,180,063 12,311,188 36,365,741
Managua 37,823,562,433 36,266,334,754 306,947,933 748,658,029 501,621,717
Masaya 2,634,631,106 2,477,738,038 4,922,141 71,514,390 80,456,537
Chontales 1,372,658,805 1,102,729,110 195,866,754 26,649,358 47,413,584
Granada 1,321,086,695 1,180,541,700 35,212,455 46,817,947 58,514,594
Carazo 1,034,067,702 913,345,191 34,955,361 33,602,067 52,165,083
Rivas 1,475,874,179 1,244,398,222 141,684,912 23,530,793 66,260,252
Río San Juan 401,662,881 341,817,532 43,941,641 5,362,421 10,541,288
RACCN 1,388,662,078 991,250,035 314,917,332 35,689,006 46,805,704
RACCS 1,491,650,796 1,317,306,895 86,530,261 37,469,585 50,344,055

M uj eres 44,147,160,302 39,874,144,145 765,735,730 2,033,976,559 1,473,303,870


Nueva Segovia 684,236,080 556,158,959 60,634,207 20,468,212 46,974,703
Jinotega 798,545,885 711,281,913 30,307,608 24,115,283 32,841,081
Madriz 420,447,327 344,210,609 22,908,211 11,215,739 42,112,768
Estelí 1,800,959,176 1,564,753,459 121,894,668 35,043,427 79,267,623
Chinandega 2,130,000,222 1,850,062,118 38,788,752 92,088,675 149,060,677
León 2,426,958,360 2,203,123,047 7,136,752 119,795,442 96,903,119
Matagalpa 1,685,720,152 1,445,193,742 131,846,207 52,450,929 56,229,274
Boaco 421,446,867 360,295,408 14,822,139 15,536,818 30,792,501
Managua 25,930,215,374 23,885,276,007 130,091,783 1,327,499,768 587,347,816
Masaya 1,937,358,181 1,758,403,447 2,648,237 99,216,551 77,089,946
Chontales 809,160,835 687,629,525 38,897,317 32,982,992 49,651,002
Granada 838,786,131 727,766,373 6,018,524 56,180,412 48,820,823
Carazo 956,026,881 838,096,100 25,818,398 46,229,298 45,883,085
Rivas 983,562,749 862,176,454 47,471,447 24,266,819 49,648,029
Río San Juan 317,411,530 289,189,385 11,523,648 6,162,435 10,536,063
RACCN 900,886,037 797,881,204 40,991,290 32,077,025 29,936,518
RACCS 1,105,438,516 992,646,395 33,936,544 38,646,734 40,208,843
Nota: Los salarios corresponden a los devengados por los asegurados.
Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS). División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 139


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.4.19 MONTO ANUAL DE SALARIOS DEVENGADOS DE LOS ASEGURADOS POR RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS,
SEGÚN SEXO Y DEPARTAMENTO, 2018

Monto en Córdobas
Sector
Primario Sector Secundario Sector Terceario
Servicios
Departamento Total Comunitarios,
Agricultura, Comercio, Transporte, Suministros de Estableci- Sociales,
Silvicultura, Industria Minas y Hoteles y Almacen. y Electricidad, mientos Personales y de
Caza y Pesca Manufacturera Construcción Canteras Restaurantes Comunicaciones Gas y Agua Financieros Salud

Ambos Sexos 106,428,397,809 5,855,478,569 18,715,445,113 3,421,394,297 1,373,239,866 17,040,595,856 5,956,777,328 2,159,343,354 13,333,834,201 38,572,289,225
Nueva Segovia 1,354,182,183 168,486,178 134,963,063 21,192,514 840,137 90,715,359 11,826,089 3,528,826 111,113,403 811,516,613
Jinotega 1,723,137,961 225,548,566 14,683,462 74,658,149 0 198,062,356 18,453,194 6,546,905 75,896,229 1,109,289,099
Madriz 765,213,986 38,433,958 54,261,361 13,317,836 55,863 62,491,141 7,307,761 0 23,033,044 566,313,021
Estelí 3,769,879,329 361,183,519 1,469,757,470 94,995,146 3,052,532 363,530,386 69,821,153 101,832,559 169,585,597 1,136,120,968
Chinandega 6,097,340,823 1,238,639,796 1,787,962,639 107,587,071 13,781,792 539,051,362 260,045,989 28,104,899 271,227,340 1,850,939,934
León 5,392,702,496 340,395,070 1,098,921,485 114,547,249 305,969,404 531,400,641 94,641,995 169,972,707 362,295,058 2,374,558,887
Matagalpa 3,785,517,785 594,906,918 299,067,683 100,270,827 2,889,833 590,966,422 45,671,014 57,275,459 263,384,417 1,831,085,210
Boaco 817,720,337 38,016,591 23,263,655 29,740,945 71,200 91,307,223 9,348,299 1,873,281 52,695,364 571,403,778
Managua 63,753,777,807 1,489,069,668 9,507,137,808 1,964,514,770 293,787,273 12,446,633,452 5,194,361,525 1,567,409,732 11,093,716,758 20,197,146,821
Masaya 4,571,989,287 91,879,119 2,381,827,467 160,259,328 41,136,888 482,764,618 33,883,832 75,886,539 196,052,675 1,108,298,821
 Sector Social
al

Chontales 2,181,819,640 120,240,458 136,236,063 196,852,275 323,569,970 255,736,925 21,457,961 36,626,953 116,241,020 974,858,015
Granada 2,159,872,827 139,725,425 624,507,432 48,175,461 0 329,745,213 42,724,952 2,068,547 102,778,795 870,147,002
Carazo 1,990,094,584 97,941,109 490,193,731 38,066,961 27,577,571 180,393,709 20,148,942 2,608,858 111,468,374 1,021,695,329
Rivas 2,459,436,928 129,030,934 571,330,659 129,176,032 3,241,288 477,606,329 35,938,355 33,559,238 209,071,776 870,482,318
Río San Juan 719,074,411 113,210,271 25,921,894 28,227,316 0 33,490,107 4,686,622 1,154,085 15,002,652 497,381,466
RACCN 2,289,548,114 150,710,706 13,751,468 154,595,418 356,368,084 156,840,364 24,681,846 40,449,394 39,108,434 1,353,042,399
RACCS 2,597,089,312 518,060,282 81,657,775 145,216,999 898,031 209,860,248 61,777,798 30,445,370 121,163,265 1,428,009,544

Hombres 62,281,237,507 4,666,157,066 11,875,279,795 3,037,762,586 1,208,358,783 10,218,600,470 4,158,887,721 1,705,670,027 8,337,549,360 17,072,971,699
Nueva Segovia 669,946,103 120,946,711 74,630,164 19,314,909 731,971 47,605,133 8,516,605 2,085,789 74,829,182 321,285,639
Jinotega 924,592,077 184,799,803 10,687,587 69,006,018 0 116,660,706 15,078,350 4,949,394 44,868,498 478,541,721
Madriz 344,766,658 25,169,984 26,544,887 12,424,411 43,029 32,118,210 5,671,246 0 15,665,480 227,129,410
Estelí 1,968,920,153 239,149,906 768,085,003 85,890,495 2,558,173 212,081,309 49,808,448 91,824,411 107,417,357 412,105,052
Chinandega 3,967,340,601 1,017,340,954 1,367,611,484 96,401,355 13,090,628 316,493,981 220,720,800 25,546,663 167,256,319 742,878,418
León 2,965,744,136 292,598,267 576,695,135 109,851,109 275,050,699 291,941,169 78,003,914 148,282,361 238,001,350 955,320,131
Matagalpa 2,099,797,633 456,354,592 168,950,364 90,930,090 2,587,202 362,635,696 35,938,252 54,535,990 166,310,540 761,554,907
Boaco 396,273,470 32,153,480 17,628,259 27,017,591 71,200 53,171,189 7,795,401 961,358 30,755,421 226,719,571
Managua 37,823,562,433 1,152,036,541 6,092,695,156 1,694,258,345 242,008,626 7,561,216,116 3,545,865,128 1,184,674,595 6,887,908,542 9,462,899,384
Masaya 2,634,631,106 73,106,903 1,412,171,435 148,122,198 36,765,543 279,826,595 29,476,360 68,771,656 120,864,231 465,526,184
Chontales 1,372,658,805 109,470,912 116,313,123 183,100,435 287,019,759 147,855,360 17,632,002 32,987,023 79,665,613 398,614,578
Granada 1,321,086,695 123,802,112 510,033,888 43,490,665 0 178,811,509 33,296,740 655,172 74,687,483 356,309,127
Carazo 1,034,067,702 89,072,755 264,292,909 35,018,808 25,981,162 106,075,397 13,963,069 1,656,726 68,200,330 429,806,545
Rivas 1,475,874,179 118,014,999 364,430,954 121,955,227 2,425,172 289,431,398 27,270,069 29,276,720 156,778,010 366,291,631
Río San Juan 401,662,881 96,289,702 23,844,469 26,656,863 0 18,010,626 3,452,535 939,481 10,444,319 222,024,886
RACCN 1,388,662,078 119,913,734 8,643,728 142,463,639 319,208,883 88,154,568 18,885,216 34,817,148 22,257,313 634,317,848
RACCS 1,491,650,796 415,935,710 72,021,250 131,860,427 816,736 116,511,507 47,513,584 23,705,542 71,639,373 611,646,666

Mujeres 44,147,160,302 1,189,321,503 6,840,165,318 383,631,712 164,881,083 6,821,995,386 1,797,889,607 453,673,327 4,996,284,841 21,499,317,526
Nueva Segovia 684,236,080 47,539,467 60,332,899 1,877,606 108,166 43,110,226 3,309,484 1,443,037 36,284,221 490,230,974
Jinotega 798,545,885 40,748,763 3,995,875 5,652,132 0 81,401,650 3,374,844 1,597,512 31,027,731 630,747,379
Madriz 420,447,327 13,263,974 27,716,474 893,425 12,834 30,372,931 1,636,515 0 7,367,565 339,183,611
Estelí 1,800,959,176 122,033,613 701,672,467 9,104,651 494,359 151,449,077 20,012,705 10,008,149 62,168,240 724,015,917
Chinandega 2,130,000,222 221,298,842 420,351,155 11,185,716 691,164 222,557,381 39,325,190 2,558,237 103,971,021 1,108,061,516
León 2,426,958,360 47,796,804 522,226,350 4,696,140 30,918,705 239,459,471 16,638,081 21,690,346 124,293,708 1,419,238,756
Matagalpa 1,685,720,152 138,552,326 130,117,320 9,340,737 302,631 228,330,726 9,732,762 2,739,469 97,073,878 1,069,530,303
Boaco 421,446,867 5,863,111 5,635,396 2,723,354 0 38,136,034 1,552,898 911,924 21,939,943 344,684,207
Managua 25,930,215,374 337,033,127 3,414,442,652 270,256,425 51,778,646 4,885,417,336 1,648,496,397 382,735,137 4,205,808,216 10,734,247,437
Masaya 1,937,358,181 18,772,216 969,656,032 12,137,129 4,371,345 202,938,022 4,407,472 7,114,884 75,188,444 642,772,638
Chontales 809,160,835 10,769,547 19,922,940 13,751,840 36,550,211 107,881,565 3,825,959 3,639,930 36,575,407 576,243,437
Granada 838,786,131 15,923,313 114,473,545 4,684,796 0 150,933,704 9,428,211 1,413,376 28,091,312 513,837,875
Carazo 956,026,881 8,868,353 225,900,822 3,048,153 1,596,409 74,318,312 6,185,873 952,132 43,268,044 591,888,784
Rivas 983,562,749 11,015,935 206,899,704 7,220,805 816,116 188,174,931 8,668,287 4,282,518 52,293,766 504,190,687
Río San Juan 317,411,530 16,920,569 2,077,424 1,570,452 0 15,479,482 1,234,086 214,605 4,558,333 275,356,580
RACCN 900,886,037 30,796,972 5,107,740 12,131,779 37,159,202 68,685,796 5,796,630 5,632,246 16,851,121 718,724,551
RACCS 1,105,438,516 102,124,572 9,636,525 13,356,572 81,295 93,348,742 14,264,214 6,739,827 49,523,892 816,362,878

Nota: Los salarios corresponden a los devengados por los asegurados.


Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS). División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 140


INIDE - Anuario Estadístico 2018

GRÁFICO II.4.1
DISTRIBUCIÓN PORCENTUAL DE LOS ASEGURADOS POR RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS, 2018

 Sector Social
al
Fuente: Cuadro II.4.3, Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS). División actuarial y estadísticas económicas.

GRÁFICO II.4.2
DISTRIBUCIÓN PORCENTUAL DE LOS ASEGURADOS POR RAMAS DE ACTIVIDADES
ECONÓMICAS Y SEXO, 2018

Fuente: Cuadro II.4.3, Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS). División actuarial y estadísticas económicas

Sección Seguridad Social | 141


INIDE - Anuario Estadístico 2018

GRÁFICO II.4.3
NÚMERO DE SEMANAS COTIZADAS POR SECTORES ECONÓMICOS, 2018

27,508,725
Sector Terciario 14,032,647
13,476,078
Sectores Económicos

9,574,929
Sector Secundario 5,978,846
3,596,083
Ambos Sexos
3,325,959
Hombres
Sector Primario 2,599,393
Mujeres
726,566

- 6,000,000 12,000,000 18,000,000 24,000,000 30,000,000


Número de semanas
 Sector Social

Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS). División actuarial y estadísticas económicas.

GRÁFICO II.4.4
SALARIO PROMEDIO DE LOS ASEGURADOS POR RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS Y SEXO, 2018

11,988.8
Servicios comunales, social., pers. y de salud
10,873.7

13,242.5
Establec. financieros, seguros
15,096.9

16,696.7
Electricid., gas y agua
20,335.7

13,868.5
Rama de Actividad

Transporte, almacen., comunic


16,538.0

11,170.8 Hombres
Comercio
9,082.8 Mujeres
23,610.0
Minas y canteras
22,469.5

10,401.3
Construcción
13,563.6

10,257.6
Industria manufacturera
7,951.9

6,966.8
Agricultura, silvicultura,caza y pesca
6,146.6

0.0 5,000.0 10,000.0 15,000.0 20,000.0 25,000.0


Córdobas

Fuente: Elaborado en INIDE, en base a datos de los cuadros II.4.3 y II.4.19 del Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS).
División actuarial y estadísticas económicas.

Sección Seguridad Social | 142


Sección I I .5
Empleo
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.5.1 INDICADORES DEL MERCADO LABORAL POR SEXO, NACIONAL


TRIMESTRE CALENDARIO, 2018
Porcentajes

Enero - Febrero - Marzo Abril - Mayo - Junio Julio - Agosto - Septiembre Octubre - Noviembre - Diciembre
Indicadores
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres

Tasa Global de Participación 73.1 83.9 63.0 71.1 81.5 61.5 70.3 81.7 59.9 72.0 83.2 61.9
Tasa Bruta de Ocupación 69.6 79.8 60.1 67.2 77.1 58.1 65.9 76.8 56.1 68.2 78.9 58.6
Tasa Neta de Ocupación 95.2 95.1 95.3 94.5 94.6 94.5 93.8 93.9 93.6 94.7 94.8 94.7
Tasa de Empleo 49.3 55.5 43.3 47.7 53.7 41.9 46.8 53.5 40.5 48.5 54.7 42.6
Tasa de Desempleo Abierto 4.8 4.9 4.7 5.5 5.4 5.5 6.2 6.1 6.4 5.3 5.2 5.3
Índice de Carga Económica 36.9 19.1 58.7 40.7 22.7 62.7 42.3 22.4 66.9 38.9 20.2 61.5

 Sector Social
Tasa de Oferta Potencial 70.8 69.5 72.1 70.9 69.7 72.1 71.0 69.7 72.2 71.1 69.3 72.7
Tasa de Dependencia 1.03 0.80 1.31 1.10 0.86 1.39 1.14 0.87 1.47 1.06 0.83 1.35

Nota: Cifra preliminar.


Fuente: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), Encuesta Continua de Hogares.

Sección Empleo | 145


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.5.2 INDICADORES DEL MERCADO LABORAL POR SEXO, MANAGUA


TRIMESTRE CALENDARIO, 2018
Porcentajes

Enero - Febrero - Marzo Abril - Mayo - Junio Julio - Agosto - Septiembre Octubre - Noviembre - Diciembre
Indicadores
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres

Tasa Global de Participación 71.3 78.8 64.6 69.2 76.9 62.4 68.6 75.7 62.6 68.7 75.9 62.6

Tasa Bruta de Ocupación 66.7 73.2 60.9 64.7 71.5 58.6 62.0 68.0 56.9 62.7 68.0 58.2

Tasa Neta de Ocupación 93.6 92.9 94.3 93.5 93.0 94.0 90.3 89.8 90.9 91.2 89.6 92.9

Tasa de Empleo 50.3 54.1 46.8 48.9 52.8 45.3 46.9 49.9 44.2 47.4 49.6 45.5
 Sector Social

Tasa de Desempleo Abierto 6.4 7.1 5.7 6.5 7.0 6.0 9.7 10.2 9.1 8.8 10.4 7.1

Índice de Carga Económica 40.3 26.9 54.8 44.4 30.1 60.3 45.6 32.2 59.7 45.6 31.8 59.6

Tasa de Oferta Potencial 75.5 74.0 76.8 75.5 73.8 77.2 75.6 73.4 77.7 75.7 72.9 78.2

Tasa de Dependencia 0.99 0.85 1.14 1.05 0.89 1.21 1.13 1.01 1.26 1.11 1.02 1.20

Nota: Cifra preliminar.


Fuente: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), Encuesta Continua de Hogares.

Sección Empleo | 146


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.5.3 INDICADORES DEL MERCADO LABORAL POR SEXO, RESTO URBANO


TRIMESTRE CALENDARIO, 2018
Porcentajes

Enero - Febrero - Marzo Abril - Mayo - Junio Julio - Agosto - Septiembre Octubre - Noviembre - Diciembre
Indicadores
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres

Tasa Global de Participación 72.1 79.3 65.9 70.7 76.1 66.1 68.6 75.7 62.8 70.4 78.5 63.8
Tasa Bruta de Ocupación 68.1 74.5 62.7 66.0 70.6 62.2 63.1 68.8 58.3 66.3 73.6 60.4
Tasa Neta de Ocupación 94.5 93.9 95.1 93.4 92.7 94.2 91.9 90.8 92.9 94.2 93.7 94.7
Tasa de Empleo 49.8 53.0 47.0 48.4 49.9 47.0 46.2 49.1 43.8 48.7 52.4 45.5
Tasa de Desempleo Abierto 5.5 6.1 4.9 6.6 7.3 5.8 8.1 9.2 7.1 5.8 6.3 5.3

 Sector Social
Índice de Carga Económica 38.7 26.1 51.6 41.5 31.4 51.3 45.7 32.1 59.2 42.0 27.4 56.8
Tasa de Oferta Potencial 73.2 71.1 75.0 73.3 70.7 75.5 73.4 71.3 75.1 73.4 71.3 75.3
Tasa de Dependencia 1.01 0.89 1.13 1.07 1.00 1.13 1.16 1.04 1.28 1.05 0.91 1.20

Nota: Cifra preliminar.


Fuente: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), Encuesta Continua de Hogares.

Sección Empleo | 147


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.5.4 INDICADORES DEL MERCADO LABORAL POR SEXO, RESTO RURAL


TRIMESTRE CALENDARIO, 2018
Porcentajes

Enero - Febrero - Marzo Abril - Mayo - Junio Julio - Agosto - Septiembre Octubre - Noviembre - Diciembre
Indicadores
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres

Tasa Global de Participación 75.3 91.3 58.6 72.8 89.2 55.5 73.1 90.8 54.6 75.8 91.8 59.2

Tasa Bruta de Ocupación 73.0 88.8 56.6 70.1 86.4 52.9 71.4 89.3 52.9 73.8 90.2 56.9

Tasa Neta de Ocupación 97.0 97.3 96.5 96.3 96.9 95.3 97.7 98.3 96.8 97.4 98.2 96.0

Tasa de Empleo 48.1 58.2 37.5 46.3 57.4 34.7 47.2 59.1 34.9 48.9 59.3 37.9

Tasa de Desempleo Abierto 3.0 2.7 3.5 3.7 3.1 4.7 2.3 1.7 3.2 2.6 1.8 4.0
 Sector Social

Índice de Carga Económica 32.8 9.5 70.5 37.4 12.1 80.1 36.9 10.1 83.1 31.9 8.9 68.9

Tasa de Oferta Potencial 65.9 65.6 66.3 66.0 66.4 65.6 66.1 66.2 66.0 66.2 65.7 66.7

Tasa de Dependencia 1.08 0.72 1.67 1.16 0.74 1.88 1.12 0.69 1.87 1.05 0.69 1.64

Nota: Cifra preliminar.


Fuente: Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE), Encuesta Continua de Hogares.

Sección Empleo | 148


Sección I I .6
Salario
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.6.1 SALARIO PROMEDIO NOMINAL Y REAL, COSTO PROMEDIO DE LA CANASTA


BÁSICA, SEGÚN CATEGORÍA INSTITUCIONAL, 2018

Categoría institucional Córdobas

Promedio nominal
Gobierno central 10,784.5
Entes autónomos 11,357.8
Empresas 10,375.8
Asegurados INSS 10,837.1
Nivel nacional 10,757.4

IPC = Base 2006=100 1/ 215.3

2/
Promedio real

 Sector Social
al
Gobierno central 5,009.1
Entes autónomos 5,275.4
Empresas 4,819.2
Asegurados INSS 5,033.5
Nivel nacional 4,996.5

3/
Costo promedio de canasta básica 13,445.7

Cobertura canasta básica (%)


Gobierno central 80.2
Entes autónomos 84.5
Empresas 77.2
Asegurados INSS 80.6
Nivel nacional 80.0
1/: Índice de precios al consumidor Managua, base 2006=100, enlazados con base 1999=100 en el período
enero 2001 a diciembre 2009. El índice corresponde al promedio del año 2018. Banco Central de Nicaragua
(BCN).
2/: Salario promedio nominal deflactado con IPC de la ciudad de Managua.
3/: Costo promedio de la canasta básica de 53 productos, para la ciudad de Managua, año 2018.

Fuente: Encuesta de Establecimiento Mensual de Salarios, Ministerio del Trabajo (MITRAB) - Dirección
General de Empleo y Salario; Banco Central de Nicaragua (BCN); Instituto Nacional de Información de
Desarrollo (INIDE); Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS).

Sección Salario | 151


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.6.2 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO BÁSICO POR CATEGORÍA INSTITUCIONAL


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Córdobas
Entes Gobierno
M eses Nacional Em presas autónom os central

Prom edio anual 8,791.2 9,408.0 10,019.6 8,456.1


Enero 8,735.0 9,374.0 9,994.0 8,392.0
Febrero 8,737.0 9,382.0 9,994.0 8,392.0
Marzo 8,741.0 9,389.0 10,011.0 8,392.0
Abril 8,742.0 9,393.0 10,011.0 8,392.0
Mayo 8,743.0 9,395.0 10,014.0 8,392.0
Junio 8,745.0 9,408.0 10,014.0 8,392.0
Julio 8,746.0 9,409.0 10,014.0 8,392.0
Agosto 8,748.0 9,413.0 10,031.0 8,392.0
 Sector Social
al

Septiembre 8,871.0 9,428.0 10,037.0 8,561.0


Octubre 8,889.0 9,432.0 10,037.0 8,586.0
Noviembre 8,897.0 9,436.0 10,038.0 8,595.0
Diciembre 8,900.0 9,437.0 10,040.0 8,595.0
Fuente: Ministerio del Trabajo (MITRAB), Encuesta de Establecimiento Mensual de Salarios.

II.6.3 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO NOMINAL POR CATEGORÍA INSTITUCIONAL


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Córdobas
Entes Gobierno
M eses Nacional Em presas autónom os central

Prom edio anual 10,757.4 10,375.8 11,357.8 10,784.5


Enero 10,690.0 10,342.0 11,326.0 10,703.0
Febrero 10,691.0 10,349.0 11,326.0 10,703.0
Marzo 10,695.0 10,357.0 11,352.0 10,703.0
Abril 10,696.0 10,360.0 11,352.0 10,703.0
Mayo 10,697.0 10,362.0 11,354.0 10,703.0
Junio 10,699.0 10,376.0 11,354.0 10,703.0
Julio 10,700.0 10,378.0 11,354.0 10,703.0
Agosto 10,702.0 10,380.0 11,371.0 10,703.0
Septiembre 10,857.0 10,395.0 11,375.0 10,918.0
Octubre 10,880.0 10,399.0 11,375.0 10,950.0
Noviembre 10,889.0 10,405.0 11,376.0 10,961.0
Diciembre 10,893.0 10,406.0 11,378.0 10,961.0
Fuente: Ministerio del Trabajo (MITRAB), Encuesta de Establecimiento Mensual de Salarios.

Sección Salario | 152


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.6.4 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO NOMINAL Y MÍNIMO, SEGÚN RAMAS


DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS, 2018

Córdobas
Ram as de acti vi dades económ i cas Nom i nal M íni m o Nom i nal

Naci onal 10,757.4 6,311.5


1/, 2/, 3/
Agropecuario 4,228.3 4,029.8
Pesca 7,539.3 5,952.3
Minas y canteras 16,357.4 7,304.0
Industria manufacturera 7,706.9 5,454.0
Electricidad, gas y agua 11,626.8 7,252.7
Construcción 12,077.0 8,670.6
Comercio, restaurante y hoteles 11,027.1 7,221.3
Transporte, almacenamiento y comunicaciones 11,916.4 7,171.9
Establecimientos financieros y seguros 17,615.1 8,740.6
Servicios comunales, sociales, domésticos y personales 10,647.7 5,441.8
Gobierno central 11,331.9 4,995.8
1/
: Obreros calificados y no calificados.

 Sector Social
al
2/
: Salario de labor de cosecha (caña de azúcar y café, ver cuadro II.6.6 y II.6.7)
3/: Salario de labor de cultura (caña de azúcar y otros cultivos, ver cuadro II.6.6 y II.6.7).

Fuente: Ministerio del Trabajo (MITRAB), Encuesta de Establecimiento Mensual de Salarios.

II.6.5 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO BÁSICO Y MÍNIMO, SEGÚN RAMAS


DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS, 2018

Córdobas
Ramas de actividades económicas Básico Mínimo Básico
Nacional 8,791.1 6,233.1
1/
Agropecuario 4,214.6 4,024.4
Pesca 7,491.3 5,952.3
Minas y canteras 15,428.0 7,116.7
Industria manufacturera 7,115.9 5,337.7
Electricidad, gas y agua 10,593.4 7,246.3
Construcción 11,587.2 8,670.6
Comercio, restaurantes y hoteles 9,365.0 7,154.4
Transporte, almacenamiento y comunicaciones 10,493.8 7,049.2
Establecimientos financieros y seguros 16,702.8 8,733.3
Servicios comunales, sociales, domésticos y personales 9,153.6 5,305.2
Gobierno central 8,906.5 4,995.8
: Obreros calificados y no calificados.
1/

Fuente: Encuesta de Establecimiento Mensual de Salarios. Ministerio del Trabajo (MITRAB).

Sección Salario | 153


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.6.6 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO NOMINAL, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Promedio Córdobas
Rama de actividad económica anual Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Nacional 10,757.4 10,690.0 10,691.0 10,694.7 10,695.6 10,696.7 10,699.4 10,700.0 10,702.0 10,857.0 10,880.0 10,889.0 10,893.0
1/
Agropecuario 4,228.3 4,309.0 4,347.0 4,356.0 4,356.0 4,356.0 4,356.0 3,928.0 ³/ 3,928.0 4,180.0 4,180.0 4,222.0 ²/ 4,222.0²/

Pesca 7,539.3 7,487.0 7,502.0 7,517.0 7,525.0 7,525.0 7,525.0 7,525.0 7,525.0 7,579.0 7,586.0 7,588.0 7,588.0

Minas y canteras 16,357.4 16,326.4 16,334.0 16,341.6 16,345.6 16,345.6 16,345.6 16,345.6 16,345.6 16,384.8 16,388.8 16,392.8 16,392.8

Industria manufacturera 7,706.9 7,660.7 7,671.3 7,677.3 7,684.3 7,685.9 7,709.1 7,710.4 7,710.4 7,736.1 7,742.3 7,745.8 7,748.6

Electricidad y agua 11,626.8 11,565.8 11,575.8 11,585.7 11,585.7 11,585.7 11,585.7 11,590.6 11,640.2 11,690.4 11,702.2 11,702.2 11,712.1

Construcción 12,077.0 12,057.0 12,057.0 12,081.0 12,081.0 12,081.0 12,081.0 12,081.0 12,081.0 12,081.0 12,081.0 12,081.0 12,081.0

Comercio, restaurantes y hoteles 11,027.1 10,983.4 10,983.4 11,005.6 11,005.6 11,010.0 11,031.7 11,031.7 11,053.7 11,053.7 11,053.7 11,056.3 11,056.3
 Sector Social
al

Transporte, almacenamiento y comunicaciones 11,916.4 11,903.5 11,903.5 11,911.8 11,912.5 11,913.7 11,913.7 11,915.6 11,915.6 11,918.6 11,923.8 11,925.1 11,938.8

Establecimientos financieros y seguros 17,615.1 17,600.7 17,600.7 17,600.7 17,600.7 17,600.7 17,600.7 17,600.7 17,635.3 17,635.3 17,635.3 17,635.3 17,635.3

Servicios comunales, sociales, domésticos y personales 10,647.7 10,630.1 10,630.1 10,647.0 10,647.0 10,647.0 10,647.0 10,647.0 10,647.0 10,657.5 10,657.5 10,657.5 10,657.5

Gobierno central 11,331.9 10,698.0 11,358.4 11,290.0 11,290.0 11,290.0 11,290.0 11,446.0 11,446.0 11,487.0 11,488.0 11,450.0 11,450.0
1/: Obreros calificados y no calificados.
2/: Salario de labor de cosecha (caña de azúcar y café).
3/: Salario de labor de cultura (caña de azúcar y otros cultivos, ver cuadro II.6.6 y II.6.7).

Fuente: Ministerio del Trabajo (MITRAB), Encuesta de Establecimiento Mensual de Salarios.

Sección Salario | 154


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.6.7 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO MÍNIMO NOMINAL, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Promedio Córdobas
Rama de actividad económica anual Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Nacional 6,311.5 6,151 6,155 6,197 6,242 6,270 6,372 6,309 6,322 6,422 6,424 6,437 6,438
1/
Agropecuario 4,029.8 4,140 4,140 3,802 3,895 3,895 3,895 3,912 3,912 4,180 4,180 4,204 ²/ 4,204 ²/

Pesca 5,952.3 5,837 5,837 5,849 5,907 5,966 5,984 5,995 5,995 5,995 6,001 6,031 6,031

Minas y canteras 7,304.0 7,141 7,162 7,172 7,223 7,274 7,326 7,326 7,326 7,399 7,415 7,441 7,441

Industria manufacturera 5,454.0 5,374 5,390 5,393 5,409 5,426 5,458 5,464 5,464 5,509 5,516 5,519 5,526

Electricidad y agua 7,252.7 7,119 7,125 7,128 7,199 7,235 7,254 7,261 7,280 7,333 7,337 7,374 7,383

Construcción 8,670.6 8,445 8,445 8,462 8,547 8,632 8,718 8,727 8,727 8,814 8,814 8,858 8,858

Comercio, restaurantes y hoteles 7,221.3 7,022 7,022 7,036 7,106 7,177 7,249 7,256 7,287 7,359 7,359 7,391 7,391

 Sector Social
al
Transporte, almacenamiento y comunicaciones 7,171.9 7,044 7,044 7,051 7,101 7,152 7,203 7,206 7,206 7,249 7,252 7,271 7,283

Establecimientos financieros y seguros 8,740.6 8,506 8,506 8,506 8,591 8,677 8,763 8,763 8,844 8,931 8,931 8,935 8,935

Servicios comunales, sociales, domésticos y personales 5,441.8 5,398 5,398 5,404 5,418 5,418 5,433 5,436 5,436 5,490 5,490 5,490 5,490

Gobierno central 4,995.8 4,706 4,706 4,951 4,951 4,951 4,951 4,951 4,951 5,208 5,208 5,208 5,208
1/
: Obreros calificados y no calificados.
2/
: Salario de labor de cosecha (caña de azúcar y café).
Fuente: Ministerio del Trabajo (MITRAB), Encuesta de Establecimiento Mensual de Salarios.

Sección Salario | 155


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.6.8 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO BÁSICO, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Promedio Córdobas
Rama de actividad económica anual Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Nacional 8,791.1 8,735 8,737 8,741 8,742 8,743 8,745 8,746 8,748 8,871 8,889 8,897 8,900
1/
Agropecuario 4,214.6 4,257 4,332 4,341 4,341 4,341 4,341 3,917 3,917 4,179 4,179 4,215 4,215

Pesca 7,491.3 7,444 7,458 7,473 7,480 7,480 7,480 7,480 7,480 7,524 7,531 7,533 7,533

Minas y canteras 15,428.0 15,397 15,405 15,412 15,416 15,416 15,416 15,416 15,416 15,454 15,459 15,463 15,463

Industria manufacturera 7,115.9 7,072 7,082 7,088 7,095 7,097 7,118 7,120 7,120 7,144 7,149 7,152 7,154

Electricidad y agua 10,593.4 10,532 10,542 10,552 10,552 10,552 10,552 10,557 10,606 10,655 10,670 10,670 10,680

Construcción 11,587.2 11,568 11,568 11,591 11,591 11,591 11,591 11,591 11,591 11,591 11,591 11,591 11,591
 Sector Social
al

Comercio, restaurantes y hoteles 9,365.0 9,325 9,325 9,344 9,344 9,348 9,369 9,369 9,390 9,390 9,390 9,393 9,393

Transporte, almacenamiento y comunicaciones 10,493.8 10,482 10,482 10,489 10,490 10,491 10,491 10,493 10,493 10,496 10,501 10,502 10,514

Establecimientos financieros y seguros 16,702.8 16,689 16,689 16,689 16,689 16,689 16,689 16,689 16,722 16,722 16,722 16,722 16,722

Servicios comunales, sociales, domésticos y personales 9,153.6 9,138 9,138 9,153 9,153 9,153 9,153 9,153 9,153 9,162 9,162 9,162 9,162

Gobierno central 8,906.5 8,385 8,935 8,898 8,898 8,898 8,898 8,982 8,987 9,014 9,009 8,987 8,987
1/
: Obreros calificados y no calificados.
Fuente: Ministerio del Trabajo (MITRAB), Encuesta de Establecimiento Mensual de Salarios.

Sección Salario | 156


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.6.9 COMPORTAMIENTO DEL SALARIO PROMEDIO MÍNIMO BÁSICO, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Promedio Córdobas
Rama de actividad económica anual Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Nacional 6,233.1 6,077 6,080 6,121 6,167 6,195 6,286 6,235 6,247 6,339 6,341 6,353 6,356
1/
Agropecuario 4,024.4 4,126 4,126 3,792 3,893 3,893 3,893 3,911 3,911 4,179 4,179 4,195 4,195
Pesca 5,952.3 5,837 5,837 5,849 5,907 5,966 5,984 5,995 5,995 5,995 6,001 6,031 6,031

Minas y canteras 7,116.7 6,956 6,975 6,986 7,037 7,088 7,139 7,139 7,139 7,211 7,226 7,253 7,253

Industria manufacturera 5,337.7 5,260 5,275 5,278 5,294 5,310 5,342 5,347 5,347 5,391 5,398 5,401 5,409

Electricidad y agua 7,246.3 7,113 7,119 7,122 7,193 7,229 7,248 7,255 7,274 7,327 7,331 7,367 7,377

Construcción 8,670.6 8,445 8,445 8,462 8,547 8,632 8,718 8,727 8,727 8,814 8,814 8,858 8,858

Comercio, restaurantes y hoteles 7,154.4 6,971 6,971 6,985 7,054 7,125 7,196 7,203 7,233 7,263 7,263 7,294 7,294

 Sector Social
al
Transporte, almacenamiento y comunicaciones 7,049.2 6,922 6,922 6,929 6,979 7,030 7,081 7,084 7,084 7,125 7,129 7,147 7,159

Establecimientos financieros y seguros 8,733.3 8,498 8,498 8,498 8,583 8,669 8,756 8,756 8,836 8,924 8,924 8,928 8,928

Servicios comunales, sociales, domésticos y personales 5,305.2 5,262 5,262 5,268 5,282 5,282 5,296 5,300 5,300 5,352 5,352 5,352 5,352

Gobierno central 4,995.8 4,706 4,706 4,951 4,951 4,951 4,951 4,951 4,951 5,208 5,208 5,208 5,208
1/
: Obreros calificados y no calificados.
Fuente: Ministerio del Trabajo (MITRAB), Encuesta de Establecimiento Mensual de Salarios.

Sección Salario | 157


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.6.10 SALARIO PROMEDIO DE LOS ASEGURADOS AL INSS, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES


ECONÓMICAS, 2018
Córdobas
Rama de actividad económica Ambos sexos Hombres Mujeres

Promedio 10,837.1 11,239.7 10,315.8


Agricultura, silvicultura, caza y pesca 6,782.9 6,966.8 6,146.6
Minas y canteras 23,467.0 23,610.0 22,469.5
Industria manufacturera 9,274.7 10,257.6 7,951.9
Electricidad, gas y agua 17,349.0 16,696.7 20,335.7
Construcción 10,680.5 10,401.3 13,563.6
Comercio, restaurantes y hoteles 10,229.4 11,170.8 9,082.8
Transporte, almacenamiento y comunicaciones 14,578.8 13,868.5 16,538.0
Establecimientos financieros y seguros 13,881.4 13,242.5 15,096.9
Servicios comunales, sociales, personales y de salud 11,340.6 11,988.8 10,873.7
Fuente: Instituto Nicaragüense de Seguridad Social (INSS), Oficina de Estadísticas Económicas, Instituto Nacional de
Información de Desarrollo (INIDE).
 Sector Social
al

II.6.11 SALARIOS MÍNIMOS APROBADOS, SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS, 2018


(Córdobas)
Sal ari os m íni m os aprobados por
Ram a de acti vi dad económ i ca l a Com i si ón Naci onal
vi gente a parti r:
01 m arzo 2018 01 Sept. 2018
1/ 3,970.1 4,176.5
Agropecuario
Pesca 6,036.6 6,350.5
Minas y canteras 7,130.0 7,500.8
Industria manufacturera 5,338.2 5,615.8
2/ 5,460.9 5,460.9
Industria sujeta a régimen especial fiscal (Zonas Francas)
Micro y pequeña industria artesana y turística nacional 4,265.6 4,487.4
Electricidad, gas y agua 7,281.9 7,660.5
Construcción 8,884.6 9,346.6
Comercio, restaurantes y hoteles 7,281.9 7,660.5
Transporte, almacenamiento y comunicaciones 7,281.9 7,660.5
Establecimientos financieros y seguros 8,884.6 9,346.6
Servicios comunales, sociales, domésticos y personales 5,565.6 5,855.0
Gobierno central y municipal 4,950.8 5,208.3
Nota: La aplicación de los salarios mínimos fueron aprobados por la ¨Comisión Nacional de Salario Mínimo¨:
Acuerdo Ministerial ALT - 01-03-2018. De conformidad con la ley 185, art. 126, se consideran micro y pequeña
empresa ¨Las que tengan a su servicio no más de diez trabajadores, si se emplea maquinaria impulsada por fuerza
motriz, y no más de veinte si no se emplea dicha fuerza.
1/ Al salario agropecuario se debe adicionar la alimentación (arto. 202 C.T), prorrogado mediante acuerdo ministerial.
2/ Vigente a partir del primero de enero hasta el treinta y uno de diciembre del 2018, de conformidad en la

Comisión Tripartita de Zonas Francas.


Fuente: Ministerio del Trabajo (MITRAB), Dirección de Productividad y Salario.

Sección Salario | 158


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.6.12 SINDICATOS INSCRITOS Y PERSONAS AFILIADAS POR SEXO, SEGÚN CENTRAL SINDICAL, 2018

Sindicatos Número de afiliados


No. Centrales sindicales
inscritos Total Hombres Mujeres

Total 830 62,637 34,078 28,559


1 Central de Trabajadores de Nicaragua - CTN 17 960 608 352
2 Central Nicaragüense de Trabajadores - CNT 6 187 63 124
3 Central Sandinista de Trabajadores - CST 49 6,659 3,903 2,756
4 Central Sandinistra de Trabajdores ¨Frente Nacional de Trabajadores¨ - FNT 34 2,368 1,717 651
5 Confederación Central de Trabajadores de Nicaragua Autónoma - CTN(a) 12 1,386 811 575
6 Confederación de Acción y Unidad Sindical - CAUS 7 787 622 165
7 Confederación de Trabajadores de la Salud - COTSALUD 3 64 29 35
8 Confederación de Trabajadores por Cuenta Propia - CTCP 49 1,489 888 601
9 Confederación de Unificación Sindical - CUS 20 1,501 775 726

 Sector Social
al
Confederación General Agropecuaria de la Asociación de Trabajadores del
10 Campo - ATC 44 2,193 1,101 1,092
Confederación General de Trabajadores de la Educación de Nicaragua,
denominada (Asociación Nacional de Educadores de Nicaragua)
11 CGTEN/ANDEN 77 5,874 1,744 4,130
12 Confederación General de Trabajadores Independiente - CGT(i) 3 99 83 16
13 Confederación General de Unión Nacional de Empleados - UNE 215 16,748 10,317 6,431
14 Confederación Nicaragüense de Trabajadores Democráticos - CNTD 1 22 9 13
15 Confederación Sindical de Trabajadores ¨José Benito Escobar¨ - CST-JBE 107 6,605 4,561 2,044
16 Confederación Sindical de Trabajadores de la Educación - CSTE 8 256 54 202
17 Confederación Unitaria de Trabajadores - CUT 13 957 608 349
Federación de Profesionales Docentes de la Educación Superior de
18 Nicaragua FEPDES - FNT 4 503 182 321
Federación de Sindicatos de Trabajadores Universitarios de Nicaragua -
19 FESITUN 4 969 451 518
20 Federación de Trabajadores de la Salud - FETSALUD 120 10,131 3,639 6,492
21 C.T.N-MUSIN 1 165 133 32
22 CONFETRAJUM 2 75 22 53
23 CONFRETAYD 1 178 145 33
24 CST/ZF 2 384 217 167
25 Sin Central Sindical Asesora 31 2,077 1,396 681

Fuente: Ministerio del Trabajo (MITRAB), Dirección de Asociaciones Sindicales.

Sección Salario | 159


INIDE - Anuario Estadístico 2018

GRÁFICO II.6.1
SALARIO PROMEDIO NOMINAL, 2018
(Córdobas)

Fuente: Cuadro II.6.1, Ministerio del Trabajo, Banco Central de Nicaragua.


 Sector Social

GRÁFICO II.6.2
SALARIO MÍNIMO OFICIAL POR RAMAS DE ACTIVIDADES ECONÓMICAS,
VIGENTE A PARTIR DEL PRIMERO DE SEPTIEMBRE, 2018
(Córdobas)

1/Al salario agropecuario se debe adicionar la alimentación (arto. 202 C.T), prorrogado mediante acuerdo ministerial.
2/Vigente a partir del primero de enero hasta treinta y uno de diciembre del 2018, de conformidad en la Comisión
Tripartita de Zonas Francas.
Nota: El gráfico solamente se presenta el 2do. Salario mínimo aprobado en el mes de sept 2018. (ver cuadro II.6.11)
Fuente: Cuadro II.6.11, Ministerio del Trabajo, Dirección de Productividad y Salario.

Sección Salario | 160


Sección I I .7
Seguridad Ciudadana
INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.1 DISTRIBUCIÓN PORCENTUAL DE LOS ACCIDENTES DE TRÁNSITO, FALLECIDOS


Y LESIONADOS, SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018

Accidentes Fallecidos Lesionados


Departamentos
Total % Total % Total %

Total 39,406 100 726 100 2,751 100


Nueva Segovia 226 0.6 25 3.4 90 3.3
Jinotega 434 1.1 51 7.0 104 3.8
Madriz 170 0.4 19 2.6 41 1.5
Estelí 1,066 2.7 33 4.5 46 1.7
Chinandega 1,662 4.2 55 7.6 108 3.9
León 1,417 3.6 62 8.5 52 1.9
Matagalpa 1,527 3.9 89 12.3 187 6.8
Boaco 414 1.1 16 2.2 121 4.4

 Sector Social
Managua 27,513 69.8 164 22.6 1,093 39.7
Masaya 1,100 2.8 33 4.5 131 4.8
Chontales 779 2.0 37 5.1 156 5.7
Granada 811 2.1 22 3.0 115 4.2
Carazo 713 1.8 15 2.1 63 2.3
Rivas 626 1.6 43 5.9 152 5.5
Río San Juan 117 0.3 10 1.4 20 0.7
RACCN 478 1.2 29 4.0 211 7.7
RACCS 353 0.9 23 3.2 61 2.2
Fuente: Policía Nacional. Jefatura de Tránsito, Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 163


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.2 CONSECUENCIAS DE LOS ACCIDENTES DE TRÁNSITO, SEGÚN TIPO, 2018

Daños Materiales-
Tipo
Accidentes Fallecidos Lesionados Córdobas

Total 39,406 726 2,751 ND


Accidentes con semovientes 345 17 33 ND
Atropello de peatones 691 181 568 ND
Atropello y darse a la fuga 24 18 6 ND
Caída de pasajeros 51 18 36 ND
Colisión entre vehículos 36,412 285 1,823 ND
Con objetos fijos 1,174 123 91 ND
Provocar accidente y darse a la fuga 263 5 30 ND
Vuelcos 254 58 143 ND
 Sector Social

Otros 192 21 21 ND

Fuente: Policía Nacional. Jefatura de Tránsito, Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 164


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.3 CONSECUENCIAS DE LOS ACCIDENTES DE TRÁNSITO, POR ÁREA URBANA-RURAL, PISTA, CALLE, CARRETERA Y CAMINO, SEGÚN CAUSAS, 2018

Accidentes Fallecidos Lesionados


Total Urbano Rural Total Urbano Rural Total Urbano Rural
Causas Pista Calle Carretera Camino Pista Calle Carretera Camino Pista Calle Carretera Camino

Total 39,406 4,366 26,170 8,552 318 726 36 144 517 29 2,751 158 1,088 1,421 84

Caída de pasajeros 21 1 8 10 2 8 0 2 4 2 17 1 9 7 0
Conducir contra la vía 848 83 605 145 15 21 1 3 16 1 82 1 39 36 6
Desatender señales de tránsito 5,450 722 4,009 711 8 24 5 8 11 0 358 41 203 112 2
Distracción en el manejo 144 3 92 43 6 10 0 3 6 1 43 1 31 11 0
Exceso de velocidad 83 3 31 43 6 49 1 8 39 1 42 0 21 16 5
Falta de pericia 460 25 267 151 17 52 0 9 39 4 122 2 56 55 9
Falta precaución al retroceder 5,238 295 4,398 520 25 7 0 4 3 0 40 0 19 21 0
Giros indebidos 4,778 453 3,289 971 65 145 6 40 93 6 393 24 125 220 24
Imprudencia peatonal 269 21 107 134 7 93 9 21 58 5 206 14 101 88 3
Interceptar el paso 2,826 420 2,043 359 4 27 7 7 13 0 173 33 68 71 1
Invadir el carril 5,856 788 3,239 1,760 69 106 2 9 94 1 695 22 228 423 22

 Sector Social
Mal estado mecánico 230 6 113 102 9 34 1 2 29 2 69 3 9 53 4
Mal estado en la via 32 2 15 6 9 2 0 0 0 2 0 0 0 0 0
No guardar distancia 11,906 1,472 7,346 3,031 57 81 1 6 73 1 330 8 82 234 6
No hacer alto 121 5 106 10 0 1 1 0 0 0 13 2 9 2 0
Otras causas 1,063 64 456 525 18 47 1 14 29 3 104 2 49 52 1
Violación peatonal 81 3 46 31 1 19 1 8 10 0 64 4 39 20 1

Fuente: Policía Nacional. Jefatura de Tránsito, Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 165


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.4 CONSECUENCIAS DE LOS ACCIDENTES DE TRÁNSITO, POR ÁREA URBANA-RURAL, PISTA, CALLE, CARRETERA Y CAMINO,
SEGÚN DÍAS Y HORAS, 2018

Accidentes Fallecidos Lesionados


Días / Hora Total Urbana Rural Total Urbana Rural Total Urbana Rural
Pista Calle Carretera Camino Pista Calle Carretera Camino Pista Calle Carretera Camino

Días 39,406 4,366 26,170 8,552 318 726 36 144 517 29 2,751 158 1,088 1,421 84
Lunes 6,345 705 4,285 1,298 57 95 3 22 63 7 397 21 172 182 22
Martes 5,683 662 3,862 1,117 42 54 4 10 36 4 292 22 134 131 5
Miércoles 5,802 682 3,875 1,192 53 73 3 16 48 6 325 20 117 181 7
Jueves 5,747 639 3,887 1,183 38 87 5 16 65 1 341 15 142 175 9
Viernes 6,143 722 4,102 1,278 41 86 5 16 61 4 402 34 156 192 20
 Sector Social

Sábado 5,891 618 3,875 1,366 32 139 7 30 98 4 487 27 180 272 8


Domingo 3,795 338 2,284 1,118 55 192 9 34 146 3 507 19 187 288 13

Rango
Hora 39,406 4,366 26,170 8,552 318 726 36 144 517 29 2,751 158 1,088 1,421 84
00 - 04 1,624 94 1,101 410 19 120 8 16 87 9 147 3 35 104 5
05 - 08 7,779 1,010 4,977 1,753 39 68 6 19 38 5 444 29 177 220 18
09 - 12 10,779 1,160 7,639 1,901 79 106 5 27 71 3 549 38 262 238 11
13 - 16 10,127 1,118 6,887 2,028 94 130 3 23 97 7 603 39 238 305 21
17 - 20 7,448 859 4,569 1,943 77 198 12 38 144 4 778 43 282 428 25
21 - 24 1,649 125 997 517 10 104 2 21 80 1 230 6 94 126 4

Fuente: Policía Nacional. Jefatura de Tránsito, Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 166


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.5 SITUACIÓN DE LAS VÍCTIMAS DE ACCIDENTES DE TRÁNSITO POR SEXO, SEGÚN GRUPOS DE EDADES, 2018

Grupos Total Conductores Pasajeros Peatones


de Fallecidos Lesionados Fallecidos Lesionados Fallecidos Lesionados
Edades Fallecidos Lesionados Hombre Mujer Hombre Mujer Hombre Mujer Hombre Mujer Hombre Mujer Hombre Mujer

Total 726 2,751 376 7 1,257 93 95 49 390 437 162 37 343 231
00 - 05 18 110 0 0 1 0 4 1 20 26 7 6 32 31
06 - 10 12 120 0 1 7 0 5 1 26 21 3 2 41 25
11 - 15 15 101 1 0 20 3 7 2 22 19 3 2 17 20
16 - 20 61 232 35 1 107 5 11 8 33 51 5 1 20 16
21 - 25 109 420 72 2 241 20 12 9 65 54 11 3 26 14
26 - 30 110 453 79 2 247 19 12 5 68 67 12 0 34 18

 Sector Social
31 - 35 102 358 59 0 189 19 9 9 45 63 24 1 27 15
36 - 40 75 286 40 0 141 11 9 5 36 49 18 3 31 18
41 - 45 63 198 36 0 104 9 10 2 27 28 13 2 20 10
46 - 50 31 138 17 0 64 2 2 2 17 22 10 0 19 14
51 - 55 30 80 12 0 46 2 2 2 8 8 11 3 8 8
56 - 60 30 91 9 0 44 2 4 0 8 11 16 1 18 8
61 y más 70 164 16 1 46 1 8 3 15 18 29 13 50 34

Fuente: Policía Nacional, Jefatura de Tránsito, Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 167


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.6 ACCIDENTES DE TRÁNSITO POR DEPARTAMENTOS


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Meses
Departamento Total
Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Sept. Oct. Nov. Dic.

Total 39,406 3,626 3,610 4,140 3,289 2,736 1,745 2,661 3,209 3,245 3,719 3,659 3,767

Nueva Segovia 226 18 21 23 20 12 9 20 11 16 22 25 29


Jinotega 434 55 48 45 43 37 10 26 30 32 36 32 40
Madriz 170 4 14 16 11 13 10 13 14 15 22 17 21
Estelí 1,066 106 118 134 107 88 56 57 92 79 84 66 79
Chinandega 1,662 149 147 161 99 128 98 129 146 140 164 142 159
León 1,417 147 140 166 93 94 30 64 109 121 124 158 171
Matagalpa 1,527 142 168 165 125 105 40 83 123 128 141 147 160
Boaco 414 32 27 52 38 20 25 22 26 40 46 35 51
Managua 27,513 2,446 2,418 2,830 2,308 1,823 1,323 1,994 2,273 2,293 2,634 2,584 2,587
Masaya 1,100 139 116 143 112 68 0 33 88 81 107 107 106
 Sector Social

Chontales 779 59 85 81 73 67 33 43 63 50 76 82 67
Granada 811 93 74 95 70 71 26 58 59 63 69 55 78
Carazo 713 73 79 70 66 76 14 18 62 54 55 72 74
Rivas 626 78 64 71 43 55 24 31 46 47 51 50 66
Río San Juan 117 18 15 7 13 6 5 7 7 9 10 12 8
RACCN 478 41 48 43 35 47 23 39 34 39 44 42 43
RACCS 353 26 28 38 33 26 19 24 26 38 34 33 28

Fuente: Policía Nacional. Jefatura de Tránsito, Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

GRÁFICO II.7.1
PORCENTAJES DE LOS ACCIDENTES DE TRÁNSITO OCURRIDOS, 2018
Di c. Enero
9.6% 9.2%

Nov. Febrero
9.3% 92%

Oct. Ma rzo
9.4% 10.5%

Sept. Abri l
8.2% 8.3%

Ma yo
Agos to
6.9%
8.1% Juni o
Jul i o
4.4%
6.8%

Fuente: Cuadro II.7.6, Policía Nacional. Jefatura de Tránsito, Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 168


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.7 PERSONAS FALLECIDAS EN ACCIDENTES DE TRÁNSITO POR DEPARTAMENTOS


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Meses
Total
Departamento Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Sept. Oct. Nov. Dic.

Total 726 53 51 79 48 51 46 59 63 66 51 65 94

Nueva Segovia 25 3 2 3 2 2 2 1 0 4 0 2 4
Jinotega 51 3 2 7 3 2 2 5 7 1 1 2 16
Madriz 19 2 0 0 1 2 2 3 1 3 1 2 2
Estelí 33 2 5 1 3 3 0 4 1 4 1 2 7
Chinandega 55 5 5 9 3 5 5 2 2 2 5 6 6
León

 Sector Social
62 3 2 7 3 4 5 6 5 5 7 9 6
Matagalpa 89 8 9 11 9 6 4 7 4 10 2 5 14
Boaco 16 1 0 2 0 1 1 1 1 3 1 3 2
Managua 164 10 9 11 11 13 17 15 18 14 14 15 17
Masaya 33 3 1 6 1 2 0 3 1 5 3 4 4
Chontales 37 2 3 3 3 0 1 2 12 2 3 4 2
Granada 22 0 4 5 1 1 0 4 2 2 2 0 1
Carazo 15 1 2 2 1 2 1 0 2 0 1 0 3
Rivas 43 4 2 8 3 3 1 0 5 7 2 2 6
Río San Juan 10 2 1 0 0 0 1 3 0 0 2 1 0
RACCN 29 1 2 3 2 3 2 1 1 1 4 5 4
RACCS 23 3 2 1 2 2 2 2 1 3 2 3 0

Fuente: Policía Nacional. Jefatura de Tránsito, Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 169


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.8 LESIONADOS EN ACCIDENTES DE TRÁNSITO POR DEPARTAMENTOS


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Meses
Total
Departamento Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Sept. Oct. Nov. Dic.

Total 2,751 296 242 289 240 190 99 203 210 224 240 241 277

Nueva Segovia 90 9 6 10 12 4 3 12 3 9 10 5 7

Jinotega 104 7 14 11 10 10 2 6 4 2 14 6 18

Madriz 41 6 2 2 7 5 2 7 3 2 2 0 3

Estelí 46 4 8 5 1 8 1 4 0 4 2 1 8

Chinandega 108 3 11 5 14 8 4 5 10 10 7 11 20
 Sector Social

León 52 6 3 5 2 6 1 1 3 2 2 12 9

Matagalpa 187 33 8 10 33 23 6 3 9 11 12 18 21

Boaco 121 10 5 15 8 3 2 5 14 31 6 16 6

Managua 1,093 110 92 130 76 49 47 92 92 98 100 104 103


Masaya 131 29 11 16 8 3 0 6 16 6 16 9 11
Chontales 156 11 22 10 13 11 5 10 17 13 17 10 17

Granada 115 16 12 11 10 12 3 17 7 6 7 9 5

Carazo 63 5 9 12 6 10 0 0 0 4 5 4 8

Rivas 152 11 14 8 14 13 9 13 13 9 14 18 16

Río San Juan 20 5 7 0 4 0 0 0 0 1 2 0 1


RACCN 211 28 14 29 16 19 13 17 16 11 17 14 17
RACCS 61 3 4 10 6 6 1 5 3 5 7 4 7

Fuente: Policía Nacional. Jefatura de Tránsito, Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 170


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.9 DENUNCIAS REGISTRADAS Y RESUELTAS, Y PORCENTAJE DE EFECTIVIDAD


POLICIAL, SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018

Denuncias % de Efectividad
Departamento Registradas Resueltas Policial

Total 70,521 62,827 89.1

Nueva Segovia 1,914 1,732 90.5


Jinotega 1,853 1,653 89.2
Madriz 984 939 95.4
Estelí 5,307 4,924 92.8
Chinandega 2,747 2,675 97.4
León 2,045 1,832 89.6

 Sector Social
Matagalpa 6,447 5,362 83.2
Boaco 1,075 1,014 94.3
Managua 24,684 21,746 88.1
Masaya 4,008 3,866 96.5
Chontales 2,359 1,918 81.3
Granada 3,150 2,910 92.4
Carazo 3,530 2,967 84.1
Rivas 2,760 2,272 82.3
Río San Juan 582 545 93.6
RACCN 4,014 3,785 94.3
RACCS 2,888 2,588 89.6
Auxilio Judicial 174 99 56.9
Fuente: Policía Nacional. Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 171


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.10 DENUNCIAS REGISTRADAS Y RESUELTAS, Y PORCENTAJE DE EFECTIVIDAD POLICIAL,


SEGÚN FAMILIA DE DELITOS, 2018

Denuncias % de
Efectividad
Familia de Delitos/ Otras faltas Registradas Resueltas Policial

Total 70,521 62,827 89.1

DELITOS Y FALTAS CONTRA LA VIDA 32,415 31,274 96.5

DELITOS GRAVES 2,212 1,746 78.9


Asesinato 303 105 34.7
Femicidio 23 23 100.0
Homicidio 346 195 56.4
Homicidio imprudente 5 4 80.0
Homicidio imprudente por accidente de tránsito 538 514 95.5
 Sector Social

Lesiones graves 987 896 90.8


Parricidio 10 9 90.0
Aborto sin consentimiento 0 0 0.0

DELITOS CONTRA LIBERTAD E INTEGRIDAD SEXUAL 1,427 1,312 91.9


Abuso sexual 500 462 92.4
Estupro agravado 18 17 94.4
Violación 275 243 88.4
Violación a menores de 14 años 383 352 91.9
Violación agravada 244 232 95.1
Otros 7 6 85.7

DELITOS MENOS GRAVES 4,180 3,889 93.0


Exposición de personas al peligro 13 10 76.9
Lesiones leves 2,229 1,973 88.5
Lesiones imprudentes por accidentes de tránsito 1,913 1,885 98.5
Otros 25 21 84.0

DELITOS CONTRA LIBERTAD E INTEGRIDAD SEXUAL 169 160 94.7


Acoso sexual 30 28 93.3
Estupro 139 132 95.0
Incesto 0 0 0.0

OTROS DELITOS CONTRA LA VIDA 1,888 1,758 93.1

FALTAS CONTRA LA VIDA 22,539 22,409 99.4

Continúa…/…

Sección Seguridad Ciudadana| 172


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.10 DENUNCIAS REGISTRADAS Y RESUELTAS, Y PORCENTAJE DE EFECTIVIDAD


POLICIAL, SEGÚN FAMILIA DE DELITOS, 2018

Denuncias % de
Efectividad
Familia de Delitos/ Otras faltas Registradas Resueltas Policial

DELITOS Y FALTAS CONTRA PATRIMONIO Y EL ORDEN


SOCIOECONÓMICO 22,148 16,037 72.4

DELITOS GRAVES 7,316 4,468 61.1


Abigeato 904 454 50.2
Estafa agravada 68 51 75.0
Hurto agravado 401 241 60.1
Robo con violencia en las personas (RCV) 1,959 1,435 73.3
Robo con intimidación en las personas (RCI) 3,984 2,287 57.4
Robo agravado 0 0 0.0
Tráfico ilícito de vehículos 0 0 0.0

DELITOS MENOS GRAVES 6,920 3,951 57.1


Daños 451 402 89.1

 Sector Social
Estafa 221 163 73.8
Hurto 2,455 1,456 59.3
Robo con fuerza en las cosas (RCF) 2,914 1,166 40.0
Usurpación de dominio privado 133 108 81.2
Violación de domicilio 222 214 96.4
Otros contra el patrimonio (Propiedad) 398 354 88.9
Otros 126 88 69.8

FALTAS CONTRA EL PATRIMONIO 7,912 7,618 96.3

DELITOS CONTRA LA LIBERTAD


3,544 3,350 94.5

DELITOS GRAVES 2 2 100.0

DELITOS MENOS GRAVES 3,542 3,348 94.5


Amenazas 651 600 92.2
Amenazas con armas 1,358 1,281 94.3
Intimidación o amenaza contra la mujer 1,505 1,450 96.3
Otros contra la libertad 28 17 60.7

DELITOS RELACIONADOS CON ESTUPEFACIENTES


PSICOTRÓPICOS Y OTRAS 1,946 1,923 98.8

FALTAS RELATIVAS A ESTUPEFACIENTES 325 321 98.8

OTRAS FAMILIAS DE DELITOS 2,099 1,959 93.3

OTRAS FALTAS PENALES 8,044 7,963 99.0

Fuente: Policía Nacional, Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 173


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.11 DENUNCIAS REGISTRADAS POR DEPARTAMENTOS, SEGÚN FAMILIA DE DELITOS, 2018

Nueva
Familia de Delitos/Otras faltas Total Segovia Jinotega Madriz Estelí Chinandega León Matagalpa Boaco Managua

Total 70,521 1,914 1,853 984 5,307 2,747 2,045 6,447 1,075 24,684

DELITOS Y FALTAS CONTRA LA


VIDA 32,415 929 852 583 1,638 1,370 823 1,897 458 15,009

DELITOS GRAVES 2,212 115 140 70 69 138 130 233 68 429


Asesinato 303 11 35 2 11 8 12 32 6 77
Femicidio 23 0 4 3 3 0 1 4 1 2
Homicidio 346 12 34 2 10 17 6 46 3 106
Homicidio imprudente 5 0 0 0 0 0 0 1 0 1

Homicidio imprudente por accidente de


 Sector Social

tránsito 538 18 31 13 22 49 46 60 10 137


Lesiones graves 987 74 33 50 23 64 64 88 48 105
Parricidio 10 0 3 0 0 0 1 2 0 1
Aborto sin consentimiento 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

DELITOS CONTRA LIBERTAD E


INTEGRIDAD SEXUAL 1,427 50 77 35 30 82 77 125 40 298
Abuso sexual 500 10 30 9 8 26 28 38 10 154
Estupro agravado 18 2 1 0 1 1 0 0 0 0
Violación 275 7 10 4 11 11 23 34 4 54
Violación a menores de 14 años 383 15 23 11 5 27 17 32 15 63
Violación agravada 244 16 13 11 5 17 8 21 10 26
Otros 7 0 0 0 0 0 1 0 1 1

DELITOS MENOS GRAVES 4,180 155 136 63 155 158 183 274 204 1,435
Exposición de personas al peligro 13 1 2 0 0 0 0 0 0 6
Lesiones leves 2,229 99 64 40 131 51 145 154 135 652
Lesiones imprudentes graves por
accidentes de tránsito 1,913 53 70 23 24 107 38 120 68 770
Otros 25 2 0 0 0 0 0 0 1 7

DELITOS CONTRA LIBERTAD E


INTEGRIDAD SEXUAL 169 15 5 8 12 9 5 11 7 27
Acoso sexual 30 2 0 2 2 0 1 3 0 6
Estupro 139 13 5 6 10 9 4 8 7 21
Incesto 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

OTROS DELITOS CONTRA LA VIDA 1,888 64 82 46 25 74 28 165 13 528

FALTAS CONTRA LA VIDA 22,539 530 412 361 1,347 909 400 1,089 126 12,292

Continúa…/…

Sección Seguridad Ciudadana| 174


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.11. DENUNCIAS REGISTRADAS POR DEPARTAMENTOS, SEGÚN FAMILIA DE DELITOS, 2018

Nueva
Familia de Delitos/Otras faltas Total Segovia Jinotega Madriz Estelí Chinandega León Matagalpa Boaco Managua

DELITOS Y FALTAS CONTRA


PATRIMONIO Y EL ORDEN
SOCIOECONÓMICO 22,148 638 491 213 1,904 874 712 2,032 398 7,527

DELITOS GRAVES 7,316 190 171 55 300 331 312 620 93 3,057
Abigeato 904 34 21 8 22 12 33 125 51 40
Estafa agravada 68 6 3 0 3 1 3 9 1 24
Hurto agravado 401 7 0 2 8 13 41 27 2 175
Robo con violencia en las personas (RCV) 1,959 71 35 19 148 116 88 156 21 608
Robo con intimidación en las personas
(RCI) 3,984 72 112 26 119 189 147 303 18 2,210
Robo agravado 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Tráfico ilícito de vehículos 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

DELITOS MENOS GRAVES 6,920 207 176 61 645 317 228 593 157 1,837
Daños 451 8 11 2 25 27 15 27 7 82

 Sector Social
Estafa 221 14 5 0 45 11 10 19 5 36
Hurto 2,455 55 56 17 236 110 60 148 51 603
Robo con fuerza en las cosas (RCF) 2,914 105 70 37 174 63 118 328 83 896
Usurpación de dominio privado 133 1 2 1 57 2 1 8 3 34
Violación de domicilio 222 11 9 3 15 32 8 8 1 64
Otros contra el patrimonio (Propiedad) 398 8 18 1 78 69 4 41 6 90
Otros 126 5 5 0 15 3 12 14 1 32

FALTAS CONTRA EL PATRIMONIO 7,912 241 144 97 959 226 172 819 148 2,633

DELITOS CONTRA LA LIBERTAD 3,544 142 166 75 213 214 121 347 161 737

DELITOS GRAVES 2 0 0 0 0 0 0 0 1 0

DELITOS MENOS GRAVES 3,542 142 166 75 213 214 121 347 160 737
Amenazas 651 26 17 11 70 48 25 42 11 181
Amenazas con armas 1,358 60 52 35 86 45 41 213 62 285

Intimidación o amenazas contra la mujer 1,505 54 94 29 55 121 51 87 87 269


Otros contra la libertad 28 2 3 0 2 0 4 5 0 2

DELITOS RELACIONADOS CON


ESTUPEFACIENTES
SICOTRÓPICOS Y OTRAS 1,946 76 109 25 82 179 109 97 10 596

FALTAS RELATIVAS A
ESTUPEFACIENTES 325 11 16 1 60 1 169 12 2 12

OTRAS FAMILIAS DE DELITOS 2,099 86 123 79 54 92 51 114 26 562

OTRAS FALTAS PENALES 8,044 32 96 8 1,356 17 60 1,948 20 241

Continúa…/…

Sección Seguridad Ciudadana| 175


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.11 DENUNCIAS REGISTRADAS POR DEPARTAMENTOS, SEGÚN FAMILIA DE DELITOS, 2018

Río San Auxilio


Familia de Delitos/Otras faltas Masaya Chontales Granada Carazo Rivas Juan RACCN RACCS Judicial

Total 4,008 2,359 3,150 3,530 2,760 582 4,014 2,888 174

DELITOS Y FALTAS CONTRA LA


VIDA 1,328 838 1,268 1,296 968 299 1,588 1,238 33

DELITOS GRAVES 78 133 65 85 88 52 164 152 3


Asesinato 25 10 3 25 2 2 24 18 0
Femicidio 0 0 0 0 1 1 1 2 0
Homicidio 6 10 2 5 6 15 36 30 0
Homicidio imprudente 0 0 0 0 0 1 1 1 0

Homicidio imprudente por accidente de


tránsito 17 26 20 14 26 3 28 18 0
 Sector Social

Lesiones graves 29 87 40 41 53 30 72 83 3
Parricidio 1 0 0 0 0 0 2 0 0
Aborto sin consentimiento 0 0 0 0 0 0 0 0 0

DELITOS CONTRA LIBERTAD E


INTEGRIDAD SEXUAL 86 51 82 69 54 29 133 93 16
Abuso sexual 39 0 29 28 25 8 19 33 6
Estupro agravado 0 9 2 0 0 2 0 0 0
Violación 7 4 15 12 7 3 51 15 3
Violación a menores de 14 años 22 31 15 23 20 10 29 25 0
Violación agravada 18 7 20 6 2 6 34 20 4
Otros 0 0 1 0 0 0 3

DELITOS MENOS GRAVES 156 160 163 179 194 25 350 183 7
Exposición de personas al peligro 0 1 0 1 1 1 0 0 0
Lesiones leves 54 91 69 106 97 9 189 138 5
Lesiones imprudentes graves por
accidentes de tránsito 101 67 92 63 96 15 161 45 0
Otros 1 1 2 9 0 0 2

DELITOS CONTRA LIBERTAD E


INTEGRIDAD SEXUAL 7 6 7 6 5 9 25 5 0
Acoso sexual 2 0 1 1 2 0 7 1 0
Estupro 5 6 6 5 3 9 18 4 0
Incesto 0 0 0 0 0 0 0 0 0

OTROS DELITOS CONTRA LA VIDA 78 20 142 105 51 33 388 41 5

FALTAS CONTRA LA VIDA 923 468 809 852 576 151 528 764 2

Continúa…/…

Sección Seguridad Ciudadana| 176


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.11. DENUNCIAS REGISTRADAS POR DEPARTAMENTOS, SEGÚN FAMILIA DE DELITOS, 2018


Conclusión

Río San Auxilio


Familia de Delitos/Otras faltas Masaya Chontales Granada Carazo Rivas Juan RACCN RACCS Judicial

DELITOS Y FALTAS CONTRA


PATRIMONIO Y EL ORDEN
SOCIOECONÓMICO 899 1,030 804 943 1,029 162 1,291 1,166 35

DELITOS GRAVES 196 356 207 229 229 65 540 347 18


Abigeato 9 190 7 19 67 17 152 97 0
Estafa agravada 1 1 2 5 0 1 2 1 5
Hurto agravado 15 27 8 17 21 6 21 7 4
Robo con violencia en las personas (RCV) 75 76 84 67 69 12 176 137 1
Robo con intimidación en las personas
(RCI) 96 62 106 121 72 29 189 105 8
Robo agravado 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Tráfico ilícito de vehículos 0 0 0 0 0 0 0 0 0

DELITOS MENOS GRAVES 126 298 185 584 344 56 740 350 16
Daños 4 8 11 99 7 2 104 12 0
Estafa 4 11 7 26 7 0 9 11 1

 Sector Social
Hurto 48 85 53 290 154 11 375 101 2
Robo con fuerza en las cosas (RCF) 57 168 86 153 152 32 231 160 1
Usurpación de dominio privado 0 7 3 4 3 2 4 1 0
Violación de domicilio 8 11 13 4 10 1 7 17 0
Otros contra el patrimonio (Propiedad) 5 0 7 2 7 3 8 43 8
Otros 0 8 5 6 4 5 2 5 4

FALTAS CONTRA EL PATRIMONIO 577 376 412 130 456 41 11 469 1

DELITOS CONTRA LA LIBERTAD 75 109 210 83 99 65 448 274 5

DELITOS GRAVES 0 1 0 0 0 0 0 0 0

DELITOS MENOS GRAVES 75 108 210 83 99 65 448 274 5


Amenazas 16 27 41 29 9 7 16 71 4
Amenazas con armas 33 50 93 23 55 19 107 99 0

Intimidación o amenazas contra la mujer 24 31 76 27 35 36 325 104 0


Otros contra la libertad 2 0 0 4 0 3 0 0 1

DELITOS RELACIONADOS CON


ESTUPEFACIENTES
SICOTRÓPICOS Y OTRAS 45 68 108 42 57 19 201 99 24

FALTAS RELATIVAS A
ESTUPEFACIENTES 9 9 5 0 6 2 0 10 0

OTRAS FAMILIAS DE DELITOS 40 169 62 69 79 30 293 96 74

OTRAS FALTAS PENALES 1,612 136 693 1097 522 5 193 5 3

Fuente: Policía Nacional. Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 177


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.12 DENUNCIAS RESUELTAS POR DEPARTAMENTOS, SEGÚN FAMILIA DE DELITOS, 2018

Nueva
Familia de Delitos/Otras faltas Total Segovia Jinotega Madriz Estelí Chinandega León Matagalpa Boaco Managua

Total 62,827 1,732 1,653 939 4,924 2,675 1,832 5,362 1,014 21,746

DELITOS Y FALTAS CONTRA LA


VIDA 31,274 896 794 580 1,618 1,354 805 1,707 455 14,616

DELITOS GRAVES 1,746 105 94 67 56 126 116 163 65 270


Asesinato 105 8 10 1 3 3 4 11 5 9
Femicidio 23 0 4 3 3 0 1 4 1 2
Homicidio 195 9 17 2 7 13 4 13 2 49
Homicidio imprudente 4 0 0 0 0 0 0 1 0 0
Homicidio imprudente por accidente de
tránsito 514 16 31 12 21 49 44 60 9 130
Lesiones graves 896 72 30 49 22 61 62 72 48 79
 Sector Social

Parricidio 9 0 2 0 0 0 1 2 0 1
Aborto sin consentimiento 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

DELITOS CONTRA LIBERTAD E


INTEGRIDAD SEXUAL 1,312 46 75 35 30 81 77 111 40 259
Abuso sexual 462 10 30 9 8 26 28 33 10 136
Estupro agravado 17 2 1 0 1 1 0 0 0 0
Violación 243 5 10 4 11 11 23 26 4 43
Violación a menores de 14 años 352 14 22 11 5 26 17 32 15 55
Violación agravada 232 15 12 11 5 17 8 20 10 24
Otros 6 0 0 0 0 0 1 0 1 1

DELITOS MENOS GRAVES 3,889 145 134 63 149 155 180 236 204 1,303
Exposición de personas al peligro 10 1 2 0 0 0 0 0 0 3
Lesiones leves 1,973 92 62 40 125 48 142 121 135 535
Lesiones imprudentes por accidentes de
tránsito 1,885 50 70 23 24 107 38 115 68 759
Otros 21 2 0 0 0 0 0 0 1 6

DELITOS CONTRA LIBERTAD E


INTEGRIDAD SEXUAL 160 15 5 8 12 9 5 10 7 25
Acoso sexual 28 2 0 2 2 0 1 3 0 5
Estupro 132 13 5 6 10 9 4 7 7 20
Incesto 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

OTROS DELITOS CONTRA LA VIDA 1,758 61 74 46 25 74 28 141 13 467

FALTAS CONTRA LA VIDA 22,409 524 412 361 1,346 909 399 1,046 126 12,292

Continúa…/…

Sección Seguridad Ciudadana| 178


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.12 DENUNCIAS RESUELTAS POR DEPARTAMENTOS, SEGÚN FAMILIA DE DELITOS, 2018

Nueva
F amilia de Delitos/Otr as faltas T otal Segovia Jinotega Madr iz Estelí Chinandega León Matagalpa Boaco Managua

DELIT OS Y F ALT AS CONT RA


PAT RIMONIO Y EL ORDEN
SOCIOECONÓMICO 16,037 493 352 171 1,546 828 520 1,243 340 5,080

DELITOS GRAVES 4,468 138 96 43 199 312 217 260 78 1,687


Abigeato 454 13 14 4 5 11 25 34 38 11
Estafa agravada 51 6 3 0 3 1 3 5 1 15
Hurto agravado 241 7 0 1 5 13 31 21 2 89
Robo con violencia en las personas (RCV) 1,435 54 27 17 92 113 68 71 21 430
Robo con intimidación en las personas 2,287 58 52 21 94 174 90 129 16 1,142
Robo agravado 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Tráfico ilícito de vehículos 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

DELITOS MENOS GRAVES 3,951 117 114 36 397 291 134 237 116 764
Daños 402 7 10 2 25 27 13 17 7 70
Estafa 163 13 4 0 29 11 10 11 5 26

• Sector Social
Hurto 1,456 25 36 10 118 94 33 64 39 230
Robo con fuerza en las cosas (RCF) 1,166 48 37 19 63 54 59 98 54 263
Usurpación de dominio privado 108 1 2 1 57 2 1 6 3 15
Violación de domicilio 214 11 8 3 15 32 7 6 1 63
Otros contra el patrimonio (Propiedad) 354 8 12 1 76 68 4 26 6 81
Otros 88 4 5 0 14 3 7 9 1 16

FALTAS CONTRA EL PATRIMONIO 7,618 238 142 92 950 225 169 746 146 2,629

DELIT OS CONT RA LA LIBERT AD 3,350 139 165 75 208 211 120 301 161 680

DELITOS GRAVES 2 0 0 0 0 0 0 0 1 0

DELITOS MENOS GRAVES 3,348 139 165 75 208 211 120 301 160 680
Amenazas 600 25 17 11 70 48 25 34 11 160
Amenazas con armas 1,281 58 52 35 82 45 40 193 62 261
Intimidación o amenazas contra la mujer 1,450 54 94 29 54 118 51 71 87 258
Otros contra la libertad 17 2 2 0 2 0 4 3 0 1

DELIT OS RELACIONADOS CON


EST UPEF ACIENT ES
PSICOT RÓPICOS Y OT RAS 1,923 76 109 25 82 179 109 94 10 591

F ALT AS RELAT IVAS A


EST UPEF ACIENT ES 321 11 16 1 60 1 169 12 2 12

OT RAS F AMILIAS DE DELIT OS 1,959 85 121 79 54 85 49 104 26 526

OT RAS F ALT AS PENALES 7,963 32 96 8 1,356 17 60 1,901 20 241

Continúa…/…

Sección Seguridad Ciudadana| 179


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.12 DENUNCIAS RESUELTAS POR DEPARTAMENTOS, SEGÚN FAMILIA DE DELITOS, 2018

Río San Auxilio


Familia de Delitos/Otras faltas Masaya Chontales Granada Carazo Rivas Juan RACCN RACCS Judicial

Total 3,866 1,918 2,910 2,967 2,272 545 3,785 2,588 99

DELITOS Y FALTAS CONTRA LA


VIDA 1,290 812 1,241 1,169 910 292 1,549 1,165 21

DELITOS GRAVES 50 121 60 50 81 46 149 125 2


Asesinato 1 6 1 9 2 2 18 12 0
Femicidio 0 0 0 0 1 1 1 2 0
Homicidio 4 7 1 4 3 11 31 18 0
Homicidio imprudente 0 0 0 0 0 1 1 1 0
Homicidio imprudente por accidente de
tránsito 17 24 19 14 25 2 26 15 0
 Sector Social

Lesiones graves 27 84 39 23 50 29 70 77 2
Parricidio 1 0 0 0 0 0 2 0 0
Aborto sin consentimiento 0 0 0 0 0 0 0 0 0

DELITOS CONTRA LIBERTAD E


INTEGRIDAD SEXUAL 85 45 81 46 50 29 125 86 11
Abuso sexual 39 0 29 20 23 8 18 31 4
Estupro agravado 0 8 2 0 0 2 0 0 0
Violación 7 4 15 7 7 3 48 12 3
Violación a menores de 14 años 21 26 15 14 18 10 27 24 0
Violación agravada 18 7 19 5 2 6 32 19 2
Otros 0 0 1 0 0 0 0 0 2

DELITOS MENOS GRAVES 147 158 160 149 167 24 341 169 5
Exposición de personas al peligro 0 1 0 1 1 1 0 0 0
Lesiones leves 45 89 67 78 72 8 183 127 4
Lesiones imprudentes por accidentes de
tránsito 101 67 91 63 94 15 158 42 0
Otros 1 1 2 7 0 0 0 0 1

DELITOS CONTRA LIBERTAD E


INTEGRIDAD SEXUAL 7 6 7 1 5 9 24 5 0
Acoso sexual 2 0 1 0 2 0 7 1 0
Estupro 5 6 6 1 3 9 17 4 0
Incesto 0 0 0 0 0 0 0 0 0

OTROS DELITOS CONTRA LA VIDA 78 14 138 101 42 33 384 37 2

FALTAS CONTRA LA VIDA 923 468 795 822 565 151 526 743 1

Continúa…/…

Sección Seguridad Ciudadana| 180


INIDE - Anuario Estadístico 2018

I.7.12 DENUNCIAS RESUELTAS POR DEPARTAMENTOS, SEGÚN FAMILIA DE DELITOS, 2018

Conclusión

Río San Auxilio


F amilia de Delitos/Otr as faltas Masaya Chontales Gr anada Car azo Rivas Juan RACCN RACCS Judicial

DELIT OS Y F ALT AS CONT RA


PAT RIMONIO Y EL ORDEN
SOCIOECONÓMICO 806 630 601 577 616 136 1,111 967 20

DELITOS GRAVES 157 162 143 111 91 47 458 261 8


Abigeato 7 59 5 9 13 13 132 61 0
Estafa agravada 1 0 2 4 0 1 2 1 3
Hurto agravado 9 13 6 4 8 6 19 4 3
Robo con violencia en las personas (RCV) 68 48 61 40 41 12 150 122 0
Robo con intimidación en las personas 72 42 69 54 29 15 155 73 2
Robo agravado 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Tráfico ilícito de vehículos 0 0 0 0 0 0 0 0 0

DELITOS MENOS GRAVES 76 114 103 361 123 48 642 266 12


Daños 4 4 10 90 3 1 101 11 0

• Sector Social
Estafa 4 5 7 13 6 0 9 10 0
Hurto 29 31 25 222 60 8 348 82 2
Robo con fuerza en las cosas (RCF) 28 48 35 26 36 30 163 105 0
Usurpación de dominio privado 0 7 3 2 2 2 4 0 0
Violación de domicilio 8 11 12 4 10 1 7 15 0
Otros contra el patrimonio (Propiedad) 3 0 6 2 3 3 8 40 7
Otros 0 8 5 2 3 3 2 3 3

FALTAS CONTRA EL PATRIMONIO 573 354 355 105 402 41 11 440 0

DELIT OS CONT RA LA LIBERT AD 74 100 206 55 93 61 445 253 3

DELITOS GRAVES 0 1 0 0 0 0 0 0 0

DELITOS MENOS GRAVES 74 99 206 55 93 61 445 253 3


Amenazas 15 27 39 22 9 7 16 62 2
Amenazas con armas 33 43 91 13 52 19 107 95 0
Intimidación o amenazas contra la mujer 24 29 76 20 32 35 322 96 0
Otros contra la libertad 2 0 0 0 0 0 0 0 1

DELIT OS RELACIONADOS CON


EST UPEF ACIENT ES
PSICOT RÓPICOS Y OT RAS 42 68 108 40 57 19 201 99 14

F ALT AS RELAT IVAS A


EST UPEF ACIENT ES 7 9 5 0 6 2 0 8 0

OT RAS F AMILIAS DE DELIT OS 38 163 60 50 72 30 287 91 39

OT RAS F ALT AS PENALES 1,609 136 689 1076 518 5 192 5 2

Fuente: Policía Nacional. Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 181


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.13 SUICIDIOS MASCULINOS POR RANGOS DE EDADES Y NIVEL ESCOLAR, SEGÚN CAUSA A
NIVEL NACIONAL, 2018

Rango de Edad Nivel Escolar


Suicidios Profesional
Total < 13 13 - 14 15 - 17 18 - 25 26 - 45 > 45 Total Analfabeto Primaria Secundaria Universidad Técnico

Total 262 2 4 10 75 116 55 262 9 102 120 16 15

Causas de Suicidios 262 2 4 10 75 116 55 262 9 102 120 16 15


Causas desconocidas 71 1 2 1 24 25 18 71 4 28 30 6 3
Económico 13 0 0 0 2 5 6 13 0 5 6 1 1
Familiar 51 0 1 3 18 22 7 51 1 18 27 2 3
Pasional 73 0 1 4 17 41 10 73 3 27 36 3 4
Salud 54 1 0 2 14 23 14 54 1 24 21 4 4

Medios Utilizados 262 2 4 10 75 116 55 262 9 102 120 16 15


Arma de fuego 15 0 0 1 1 6 7 15 0 4 7 2 2
Asfixia 177 2 2 8 53 76 36 177 7 67 85 8 10
 Sector Social

Intoxicación 54 0 2 1 19 23 9 54 1 26 21 5 1
Otros medios 16 0 0 0 2 11 3 16 1 5 7 1 2

Estado de la Víctima 262 2 4 10 75 116 55 262 9 102 120 16 15


Ebrio 68 0 0 2 21 36 9 68 2 36 26 3 1
Problemas mentales 6 1 0 1 3 0 1 6 0 1 3 0 2
Sobrio 188 1 4 7 51 80 45 188 7 65 91 13 12

Condición Laboral 262 2 4 10 75 116 55 262 9 102 120 16 15


Ama de casa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Comerciante 2 0 0 0 0 1 1 2 0 1 1 0 0
Desempleado 66 0 0 2 19 31 14 66 2 33 24 3 4
Estudiante 17 2 4 5 5 1 0 17 0 3 11 3 0
Militar 2 0 0 0 2 0 0 2 0 0 2 0 0
Obrero agrícola 49 0 0 1 14 23 11 49 0 26 23 0 0
Obrero industrial 9 0 0 0 2 6 1 9 1 2 6 0 0
Productor 2 0 0 0 0 0 2 2 0 2 0 0 0
Profesional/Técnico 6 0 0 0 0 5 1 6 0 0 1 0 5
Trabajador
administrativo 2 0 0 0 0 1 1 2 0 0 1 0 1
Trabajador doméstico 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Trabajador de servicio 6 0 0 1 2 2 1 6 0 0 4 1 1
Otros 101 0 0 1 31 46 23 101 6 35 47 9 4

Fuente: Policía Nacional - Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 182


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.14 SUICIDIOS FEMENINOS POR RANGOS DE EDADES Y NIVEL ESCOLAR,


SEGÚN CAUSA A NIVEL NACIONAL, 2018
Rango de Edad Nivel Escolar
Suicidios Profesional
Total < 13 13 - 14 15 - 17 18 - 25 26 - 45 > 45 Total Analfabeto Primaria Secundaria Universidad Técnico

Total 56 3 4 8 14 23 4 56 0 26 28 1 1

Causas de Suicidios 56 3 4 8 14 23 4 56 0 26 28 1 1
Causas desconocidas 16 2 1 1 4 5 3 16 0 7 9 0 0
Económico 2 0 0 0 0 2 0 2 0 0 2 0 0
Familiar 8 1 1 1 1 4 0 8 0 4 4 0 0
Pasional 21 0 1 5 7 7 1 21 0 10 10 1 0
Salud 9 0 1 1 2 5 0 9 0 5 3 0 1

Medios Utilizados 56 3 4 8 14 23 4 56 0 26 28 1 1
Arma de fuego 1 0 0 0 0 1 0 1 0 0 1 0 0
Asfixia 27 3 3 5 8 8 0 27 0 13 14 0 0
Intoxicación 28 0 1 3 6 14 4 28 0 13 13 1 1
Otros medios 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Estado de la Víctima 56 3 4 8 14 23 4 56 0 26 28 1 1
Ebrio 5 0 0 0 1 4 0 5 0 2 3 0 0

 Sector Social
Problemas mentales 2 0 0 0 0 2 0 2 0 1 0 0 1
Sobrio 49 3 4 8 13 17 4 49 0 23 25 1 0

Condición Laboral 56 3 4 8 14 23 4 56 0 26 28 1 1
Ama de casa 23 0 1 2 6 12 2 23 0 14 9 0 0
Comerciante 2 0 0 0 0 2 0 2 0 0 2 0 0
Desempleado 6 0 0 0 1 5 0 6 0 2 3 0 1
Estudiante 13 2 3 6 2 0 0 13 0 4 9 0 0
Militar 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Obrero agrícola 2 0 0 0 1 1 0 2 0 1 1 0 0
Obrero industrial 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Productor 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Profesional/Técnico 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Trabajador administrativo 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Trabajadora doméstica 1 0 0 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0
Trabajador de servicio 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Otros 9 1 0 0 3 3 2 9 0 4 4 1 0

Fuente: Policía Nacional - Departamento de Estadística de la Secretaría Ejecutiva.

Sección Seguridad Ciudadana| 183


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.15 DENUNCIAS REGISTRADAS POR VIOLENCIA INTRAFAMILIAR Y SEXUAL, 2018

Denuncias/ Tipicidad Total

Total 15,271

Delitos de Violencia intrafamiliar 1,320

Delitos Sexuales 1,596

Otros Delitos 882


 Sector Social

Contra la libertad de Actuar 1,727

Contra el Patrimonio 252

Faltas contra la integridad física de las personas 9,494

Fuente: Policía Nacional. Jefatura Nacional de Comisarías de la Mujer y la Niñez.

Sección Seguridad Ciudadana| 184


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.16 PERITAJE MÉDICO LEGAL REALIZADO A VÍCTIMAS DE VIOLENCIA INTRAFAMILIAR


Y SEXUAL, SEGÚN DEPARTAMENTOS Y DELEGACIONES FORENSES, 2018
Vícti m as de Vi ol enci a Intrafam i l i ar y Sexual
Del egaci ones Otro Tercera Vi ol enci a
Parej a Infanti l
Departam entos Forenses Total Fam i l i ar Edad Sexual

Total 11,714 2,383 4,581 454 211 4,085

Nueva Segovia Ocotal 201 34 57 2 2 106

Jinotega Jinotega 439 27 133 16 2 261

Madriz Somoto 207 61 54 4 5 83

Estelí Estelí 435 64 217 15 6 133

Chinandega Chinandega 977 206 410 44 22 295

Chinandega El Viejo 0 0 0 0 0 0

León León 663 174 235 26 12 216

Matagalpa Matagalpa 641 54 198 15 8 366

 Sector Social
Boaco Boaco 282 65 114 10 1 92

Managua Ciudad Sandino 452 110 211 16 13 102

Managua Tipitapa 216 49 87 18 1 61

Managua San Rafael del Sur 52 23 19 2 3 5

Managua Managua 3,136 753 1,260 170 65 888

Masaya Masatepe 166 21 60 3 2 80

Masaya Masaya 489 108 217 20 7 137

Chontales Acoyapa 77 5 22 1 1 48

Chontales Juigalpa 165 5 43 3 0 114

Granada Granada 522 159 176 25 17 145


Granada Nandaime 137 43 49 8 3 34

Carazo Diriamba 257 55 149 7 1 45

Carazo Jinotepe 301 70 124 8 7 92

Rivas Rivas 401 90 162 10 12 127

Río San Juan San Carlos 244 36 75 1 1 131


RACCN Puerto Cabezas 335 42 177 2 6 108

RACCN Waspán 125 20 45 8 2 50

RACCN Las Minas 331 48 109 7 3 164

RACCS Nueva Guinea 109 18 50 2 3 36

RACCS Bluefields 228 28 82 8 2 108


RACCS El Rama 126 15 46 3 4 58

Fuente: Corte Suprema de Justicia (CSJ), Instituto de Medicina Legal (IML). Departamento de Estadísticas.

Sección Seguridad Ciudadana| 185


INIDE - Anuario Estadístico 2018

II.7.17 PERITAJE MÉDICO LEGAL REALIZADO A VÍCTIMAS POR VIOLENCIA COMUNITARIA,


SEGÚN DEPARTAMENTOS Y DELEGACIONES FORENSES, 2018

Delegaciones Víctimas de Violencia Comunitaria


Departamento
Forenses Total Callejera Vecinal

Total 20,749 6,231 14,518

Nueva Segovia Ocotal 333 93 240


Jinotega Jinotega 644 111 533
Madriz Somoto 338 155 183
Estelí Estelí 908 152 756
Chinandega Chinandega 1,399 402 997
Chinandega El Viejo 0 0 0
León León 966 391 575
Matagalpa Matagalpa 1,007 151 856
 Sector Social

Boaco Boaco 478 128 350


Managua Ciudad Sandino 514 78 436
Managua Tipitapa 564 262 302
Managua San Rafael del Sur 263 45 218
Managua Managua 5,944 2,031 3,913
Masaya Masatepe 598 67 531
Masaya Masaya 872 251 621
Chontales Acoyapa 139 90 49
Chontales Juigalpa 525 199 326
Granada Granada 815 173 642
Granada Nandaime 179 23 156
Carazo Diriamba 625 210 415
Carazo Jinotepe 611 317 294
Rivas Rivas 646 99 547
Río San Juan San Carlos 277 134 143
RACCN Puerto Cabezas 839 173 666
RACCN Waspán 177 80 97
RACCN Las Minas 317 12 305
RACCS Nueva Guinea 191 150 41
RACCS Bluefields 340 193 147
RACCS El Rama 240 61 179

Fuente: Corte Suprema de Justicia (CSJ), Instituto de Medicina Legal (IML). Departamento de Estadísticas.

Sección Seguridad Ciudadana| 186


III. Módulo Infraestructura

GUARDABARRANCO
Ave Nacional de Nicaragua
Nombre científico: Eumomota Superciliosa

Es una colorida ave, de tamaño pequeño, tiene alas


cortas, redondas, con cola larga rematada por dos plumas
azules en forma de raquetas. Se alimentan principalmente
de insectos y frutas. La nidificación se realiza en una
madriguera excavada por la pareja o en cuevas o nichos
naturales, en áreas calizas. Pueden ser vistos en los
bosques de Nicaragua y ocasionalmente en la ciudad.
Representa con gran elegancia al país, es declarada ave
nacional de Nicaragua por Decreto No. 1891, publicado en
La Gaceta, Diario Oficial No. 194, del 27 de agosto de
1971.
Sección I I I .1
Energía
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.1 PRINCIPALES INDICADORES DEL SECTOR ENERGÍA ELÉCTRICA,


SEGÚN BLOQUES ECONÓMICOS, 2018

Bloques económicos Conceptos Total

Nacional Ventas de energía (MWh) 3,455,604


Ingresos por venta (Miles de C$) 20,209,226
Clientes promedio anual 1,195,024
Consumo promedio anual (MWh/clientes) 2.89
a/
Precio promedio (C$/kWh) 6.52
Doméstico
b/ Ventas de energía (MWh) 1,230,624
Ingresos por venta (Miles de C$) 5,485,626
Clientes promedio anual 1,098,060
Consumo promedio anual (MWh/clientes) 1.12
a/
Precio promedio (C$/kWh) 6.16

 Infraestructura
ra
c/
Comercial Ventas de energía (MWh) 869,418
Ingresos por venta (Miles de C$) 6,522,585
Clientes promedio anual 66,376
Consumo promedio anual (MWh/clientes) 13.10
Precio promedio (C$/kWh)a/ 7.14
Industrial Ventas de energía (MWh) 753,046
Ingresos por venta (Miles de C$) 4,640,681
Clientes promedio anual 7,859
Consumo promedio anual (MWh/clientes) 95.82
Precio promedio (C$/kWh)a/ 6.14
Alumbrado público Ventas de energía (MWh) 128,285
Ingresos por venta (Miles de C$) 861,651
Clientes promedio anual 940
Consumo promedio anual (MWh/clientes) 136.47
Precio promedio (C$/kWh)a/ 6.72
Uso de redesd/ Ingresos por venta (Miles de C$) 31,857
Clientes promedio anual 6
Precio promedio (C$/kWh)a/ 0.84
Continúa…/…

Sección Energía
Energgía | 191
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.1 PRINCIPALES INDICADORES DEL SECTOR ENERGÍA ELÉCTRICA,


SEGÚN BLOQUES ECONÓMICOS, 2018
Conclusión

Bloques económicos Conceptos Total

Irrigación Ventas de energía (MWh) 126,453


Ingresos por venta (Miles de C$) 639,435
Clientes promedio anual 1,491
Consumo promedio anual (MWh/clientes) 84.81
Precio promedio (C$/kWh)a/ 5.04
Bombeoe/ Ventas de energía (MWh) 318,294
Ingresos por venta (Miles de C$) 1,794,622
Clientes promedio anual 1,452
Consumo promedio anual (MWh/clientes) 219.21
 Infraestructura
ra

Precio promedio (C$/kWh)a/ 5.44


Pequeñas concesionarias Ventas de energía (MWh) 0
Ingresos por venta (Miles de C$) 59,071
Clientes promedio anual 5
Consumo promedio anual (MWh/clientes) 0
Precio promedio (C$/kWh)a/ 3.79
Sistemas aislados Ventas de energía (MWh) 29,484
Ingresos por venta (Miles de C$) 173,697
Clientes promedio anual 18,835
Consumo promedio anual (MWh/clientes) 1.57
Precio promedio (C$/kWh)a/ 5.69
a/: El precio promedio de la energía es calculado por el INE.
b/: Incluye APRODELBO, ATDER-BL, Bluefields, Bonanza, El Ayote, El Bluff, Kukrahill, Laguna de Perlas,
Mulukukú, Plan de Grama, Rosita, Sahsa, Siuna, Wamblán, Wiwilí y Zelaya Luz, S.A.
c/: Incluye apoyo a la industria turística, industria turística y grandes consumidores.
d/: Únicamente clientes de los generadores de energía eléctrica.
e/: Incluye bombeo comunitario.

Fuente: Instituto Nicaragüense de Energía (INE), Dirección de Estudios Económicos y Tarifas.

SSección
ió Energía
E í | 192
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.2 INDICADORES OPERATIVOS DEL SECTOR ENERGÍA ELÉCTRICA


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Concepto Unidad de medida Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Capacidad instalada nominal MW 1,482.37 1,482.37 1,482.37 1,482.37 1,482.37 1,482.37 1,482.37 1,482.37 1,482.37 1,482.37 1,482.37 1,482.37 1,482.37
Capacidad instalada efectiva MW 1,128.38 1,085.40 1,015.35 1,194.12 1,210.21 1,162.89 1,103.03 1,098.48 1,000.46 994.72 1,094.29 1,115.14 1,128.38
Población servidaa/ Uno 6,157,152 6,048,375 6,069,482 6,099,584 6,126,089 6,150,955 6,165,146 6,174,844 6,197,594 6,209,996 6,214,728 6,214,905 6,214,125
b/
Clientes totales Uno 1,195,024 1,163,149 1,167,208 1,172,997 1,178,094 1,182,876 1,185,605 1,187,470 1,191,845 1,194,230 1,195,140 1,195,174 1,195,024
Generación bruta MWh 4,653,412 422,543 373,599 433,514 418,634 407,901 349,918 378,629 380,648 350,877 356,034 380,228 400,885
Volumen de ventas (consumo) MWh 3,455,604 293,647 273,700 304,413 307,073 304,124 268,723 282,056 297,671 278,892 274,469 280,186 290,648
Consumo de Bunker "C" c/ Miles de Galones 114,361 6,910 5,112 7,028 8,052 11,063 8,003 10,838 12,628 13,805 12,948 10,441 7,532
Consumo de Diesel Miles de Galones 3,801 245 239 272 315 339 371 334 328 336 430 349 245
Ingresos por venta Miles de C$ 20,209,226 1,673,413 1,576,680 1,771,771 1,816,118 1,824,457 1,567,287 1,625,147 1,722,238 1,641,221 1,621,947 1,647,140 1,721,808
d/
Per cápita de generación bruta kWh/Hab. 720.30 65.40 57.83 67.10 64.80 63.14 54.16 58.61 58.92 54.31 55.11 58.86 62.05
Per cápita de generación nominald/ kWh/Hab. 0.23 0.23 0.23 0.23 0.23 0.23 0.23 0.23 0.23 0.23 0.23 0.23 0.23
e/
Precio promedio C$/kWh 6.52 6.36 6.39 6.43 6.53 6.65 6.58 6.48 6.50 6.58 6.58 6.59 6.63

 Infraestructura
ra
a/: Corresponde a los clientes domiciliares (informados por INE) multiplicados por 5.2 que son los habitantes promedio por vivienda informados por el censo de población 2005.
b/: Es el promedio de todos los meses.
c/: También se denomina Fuel Oil.
d/: Se consideraron los datos de capacidad instalada y generación bruta reportados por el INE. Así mismo, los datos de población total en base a las proyecciones de población,
Revisión 2012, INIDE.
e/: El precio promedio de la energía es calculado por el INE.

Fuente: Instituto Nicaragüense de Energía (INE), Dirección de Estudios Económicos y Tarifas.

Sección Energ
Energía
gía | 193
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.3 CAPACIDAD INSTALADA NOMINAL DE ENERGÍA ELÉCTRICA POR TIPOS DE PLANTA


E INSUMO DE COMBUSTIBLE, SEGÚN SISTEMA INTERCONECTADO, 2018
(Megavatio)

Concepto Tipo de planta Tipo de insumo combustible Total

Total Nacional 1,482.37

Sistema Interconectado Nacional (SIN) 1,467.31


Carlos Fonseca Hidroeléctrica Agua 54.40
Centroamérica Agua 50.00
El Bote (privada) Agua 0.90
El Diamante Agua 4.85
Hidro Pantasma (HIPSA (privada)) Agua 14.40
Larreynaga Agua 17.50
Tichana Power (TP) Agua 0.40

Managua Térmica Fuel Oil (Bunker) + Diesel 57.40


Las Brisas Diesel 65.00
 Infraestructura
ra

Generadora San Rafael, S.A. (GESARSA) Fuel Oil (Bunker) + Diesel 6.40
a/
Alba de Nicaragua, S.A. (ALBANISA) Fuel Oil (Bunker) + Diesel 291.20
Tipitapa Power Company (privada) Fuel Oil (Bunker) 52.20
Empresa Energética de Corinto (privada) Fuel Oil (Bunker) + Diesel 74.00
Corporación Eléctrica Nicaragüense, S.A. (CENSA (privada)) Fuel Oil (Bunker) 65.30
Empresa Generadora Ometepe, S.A. (privada) Diesel 2.50
Planta MAN Fuel Oil (Bunker) + Diesel 73.60
Planta Nicaragua (privada) Fuel Oil (Bunker) 106.00

b/ Bagazo de Caña 79.30


Planta San Antonio (NSEL (privada)) Térmica a vapor
Monte Rosa, S.A. (privada) Bagazo de Caña 54.50
Ingenio Montelimar Bagazo de Caña 42.80

c/
Momotombo Power Company Geotérmica Vapor + Agua caliente de salmuera 77.50
Polaris Energy Nicaragua, S.A. (PENSA (privada)) Vapor 77.00

Consorcio Eólico, S.A. (AMAYO) Eólica Viento 63.00


Blue Power La Fe San Martín Viento 39.60
Eolo de Nicaragua, S.A. Viento 44.00
Camilo Ortega Saavedra Viento 39.60

Generadora Fotovoltáica La Trinidad Solar Radiación solar 1.38


Solaris, S.A. Radiación solar 12.58

Sistema Aislado Nacional (SAN) 15.06

Corn Island (pública) Térmica Diesel 2.49


Puerto Cabezas Power (privada) Fuel Oil (Bunker) + Diesel 10.40
d/
Waspán (pública) Diesel 1.09
e/
Otros (pública) Diesel 1.08
a/: Alba de Nicaragua (ALBANISA), inició operaciones en el año 2007 con la planta Hugo Chávez, en el 2008 se agregaron las

plantas Che Guevara I en Tipitapa, Che Guevara II en Masaya y Che Guevara III en Managua, para el año 2009 las plantas Che
Guevara IV y V en Masaya, Che Guevara VI en Nagarote, en el año 2010 Che Guevara VII en Nagarote, Che Guevara VIII en
León y para el 2011 entró en funcionamiento la planta Che Guevara IX en León, todas con motor de combustión interna (diesel).
b/: Antes Nicaragua Sugar Estates Limited.
c/: A partir del 01/Junio/2013, Ormat cambia su razón social a Momotombo Power Company.
d/: La agencia Bull Kiamp, dejó de generar y está conectada a la agencia de Waspán.
e/: Incluye Karawala, Orinoco, Pueblo Nuevo y San Juan de Nicaragua.

Fuente: Instituto Nicaragüense de Energía (INE), Departamento de Estudios Económicos.

SSección
ió Energía
E í | 194
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.4 GENERACIÓN BRUTA DE ENERGÍA ELÉCTRICA POR TIPOS DE PLANTA, SEGÚN CLASE
DE SISTEMA, PÚBLICA Y PRIVADA
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Megavatio hora)

Tipo de
Sistema y plantas Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo
planta

Total Nacional 4,653,412 422,543 373,599 433,514 418,634 407,901


Sistema Interconectado Nacional (SIN) 4,603,783 418,555 369,800 429,210 414,292 403,829
Sub total Hidroeléctrica 410,892 38,683 38,463 33,989 42,642 43,861
Carlos Fonseca Hidroeléctrica 130,243 15 0 9,843 17,012 17,107
Centroamérica 97,115 22,397 21,924 10,523 12,319 13,162
El Bote (privada) 4,858 379 352 274 202 251
El Diamante 28,308 1,985 2,383 1,548 426 1,101
Hidro Pantasma (HIPSA (privada)) 62,301 5,377 5,443 2,561 1,548 2,823
Larreynaga 86,277 8,354 8,211 9,076 10,985 9,282
Tichana Power (TP) 1,790 175 149 165 151 135

Sub total Combustión Interna 1,865,221 110,921 81,131 113,844 131,322 182,665

 Infraestructura
ra
Managua Térmica 9,582 267 16 232 586 1,467
Las Brisas 0 0 0 0 0 0
Generadora San Rafael, S.A. (GESARSA) 0 0 0 0 0 0
a/
Alba de Nicaragua, S.A. (ALBANISA) 389,435 20,338 9,698 18,299 28,663 46,179
Tipitapa Power Company (privada) 321,560 24,197 19,040 23,296 24,341 30,754
Empresa Energética de Corinto (privada) 352,788 21,926 17,281 24,424 22,817 35,318
Corporación Eléctrica Nicaragüense, S.A. (CENSA (privada)) 126,300 5,628 302 3,400 8,982 16,687
Empresa Generadora Ometepe, S.A. (privada) 0 0 0 0 0 0
Planta MAN 410,921 19,200 17,269 25,090 26,892 32,755
Planta Nicaragua (privada) 254,635 19,364 17,525 19,103 19,041 19,505

Sub total Térmicas 701,697 104,549 96,725 104,455 99,518 74,161


Planta San Antoniob/ (NSEL (privada)) Térmica a 256,200 43,568 40,615 44,525 39,892 19,118
Monte Rosa, S.A. (privada) vapor 269,083 36,170 32,965 35,881 34,705 29,351
Ingenio Montelimar 176,415 24,812 23,145 24,049 24,920 25,692

Sub total Geotérmica 801,395 63,159 47,077 69,088 62,122 72,293


c/
Momotombo Power Company Geotérmica 212,295 17,368 16,218 18,619 17,949 18,521
Polaris Energy Nicaragua, S.A. (PENSA (privada)) 589,101 45,792 30,860 50,469 44,173 53,771

Sub total Eólica 800,592 99,102 104,363 105,576 76,502 29,128


Consorcio Eólico, S.A. (AMAYO) Eólica 278,469 34,514 34,594 35,285 24,806 8,999
d/
Blue Power La Fe San Martín 168,730 21,537 23,634 22,331 15,361 5,699
Eolo de Nicaragua, S.A. 203,607 26,415 27,823 27,283 20,474 7,774
Camilo Ortega Saavedra 149,786 16,636 18,312 20,676 15,861 6,657

Sub total Solar 23,985 2,140 2,042 2,258 2,185 1,720


Generadora Fotovoltáica La Trinidad Solar 2,139.53 190 178 223 202 152
Solaris, S.A. 21,845.86 1,950 1,864 2,035 1,983 1,568

Sistema Aislado Nacional (SAN) 49,629 3,988 3,799 4,305 4,342 4,073

Sub total Combustión Interna 49,629 3,988 3,799 4,305 4,342 4,073
Corn Island (pública) Térmica 6,964 577 571 671 654 522
Puerto Cabezas Power (privada) 38,641 3,075 2,921 3,281 3,349 3,218
Waspán (pública)e/ 2,895 244 221 253 233 236
Otros (pública)f/ 1,130 92 85 100 106 97

Continúa…/…

Sección Energía
Energgía | 195
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.4 GENERACIÓN BRUTA DE ENERGÍA ELÉCTRICA POR TIPOS DE PLANTA, SEGÚN CLASE
DE SISTEMA, PÚBLICA Y PRIVADA
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Megavatio hora)
Conclusión
Tipo de
Sistema y plantas Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre
planta

Total Nacional 349,918 378,629 380,648 350,877 356,034 380,228 400,885


Sistema Interconectado Nacional (SIN) 345,890 374,577 376,326 346,686 351,890 376,057 396,671
Sub total Hidroeléctrica 51,216 25,376 24,052 22,510 38,208 28,447 23,444
Carlos Fonseca Hidroeléctrica 21,579 6,822 6,720 9,041 22,007 11,409 8,688
Centroamérica 12,050 4,740 0 0 0 0 0
El Bote (privada) 409 441 536 506 506 540 461
El Diamante 2,335 3,319 3,432 3,253 3,389 2,821 2,315
Hidro Pantasma (HIPSA (privada)) 5,310 5,063 6,646 6,292 9,188 6,979 5,071
Larreynaga 9,390 4,849 6,572 3,278 2,970 6,551 6,760
Tichana Power (TP) 143 143 146 140 149 147 148

Sub total Combustión Interna 131,369 178,032 205,423 223,929 214,929 172,271 119,384
Managua Térmica 219 610 759 2,150 1,801 1,248 227
Las Brisas 0 0 0 0 0 0 0
Generadora San Rafael, S.A. (GESARSA) 0 0 0 0 0 0 0
 Infraestructura
ra

a/
Alba de Nicaragua, S.A. (ALBANISA) 23,215 42,211 47,026 61,448 54,571 27,826 9,961
Tipitapa Power Company (privada) 27,002 30,986 32,235 31,199 30,757 28,131 19,622
Empresa Energética de Corinto (privada) 29,749 35,705 39,197 40,321 37,000 31,074 17,977
Corporación Eléctrica Nicaragüense, S.A. (CENSA (privada)) 5,476 14,001 16,231 20,645 17,348 13,642 3,959
Empresa Generadora Ometepe, S.A. (privada) 0 0 0 0 0 0 0
Planta MAN 26,840 33,613 38,183 38,304 53,163 51,158 48,454
Planta Nicaragua (privada) 18,869 20,906 31,793 29,862 20,289 19,192 19,185

Sub total Térmicas 44,995 20,404 10,530 0 218 47,751 98,392


b/
Planta San Antonio (NSEL (privada)) Térmica a 12,718 316 0 0 0 16,538 38,911
Monte Rosa, S.A. (privada) vapor 19,046 20,088 10,530 0 128 15,813 34,406
Ingenio Montelimar 13,231 0 0 0 90 15,400 25,075

Sub total Geotérmica 70,039 71,585 71,705 66,745 69,586 67,489 70,506
c/
Momotombo Power Company Geotérmica 17,555 18,427 17,959 17,412 17,432 17,092 17,744
Polaris Energy Nicaragua, S.A. (PENSA (privada)) 52,484 53,159 53,747 49,333 52,155 50,398 52,762

Sub total Eólica 46,467 77,159 62,634 31,598 27,277 57,961 82,825
Consorcio Eólico, S.A. (AMAYO) Eólica 17,111 26,949 22,152 10,710 8,853 21,092 33,404
d/
Blue Power La Fe San Martín 8,969 15,671 13,311 6,720 5,522 11,792 18,183
Eolo de Nicaragua, S.A. 12,347 20,222 14,795 8,038 7,203 13,815 17,417
Camilo Ortega Saavedra 8,039 14,317 12,377 6,130 5,698 11,261 13,822

Sub total Solar 1,804 2,020 1,982 1,904 1,672 2,138 2,120
Generadora Fotovoltáica La Trinidad Solar 158 181 176 166 142 184 188
Solaris, S.A. 1,647 1,840 1,806 1,738 1,530 1,954 1,931

Sistema Aislado Nacional (SAN) 4,028 4,052 4,322 4,192 4,143 4,171 4,214

Sub total Combustión Interna 4,028 4,052 4,322 4,192 4,143 4,171 4,214
Corn Island (pública) Térmica 601 522 591 571 556 550 577
Puerto Cabezas Power (privada) 3,063 3,184 3,389 3,287 3,283 3,289 3,301
e/
Waspán (pública) 264 253 253 244 216 236 244
f/
Otros (pública) 100 94 88 91 88 96 92
a/ : Alba de Nicaragua (ALBANISA), inició operaciones en el año 2007 con la planta Hugo Chávez, en el 2008 se agregaron las plantas
Che Guevara I en Tipitapa, Che Guevara II en Masaya y Che Guevara III en Managua, para el año 2009 las plantas Che Guevara IV y V
en Masaya, Che Guevara VI en Nagarote, en el año 2010 Che Guevara VII en Nagarote, Che Guevara VIII en León y para el 2011 entró
en funcionamiento la planta Che Guevara IX en León, todas con motor de combustión interna (diesel).
b/: Antes Nicaragua Sugar Estates Limited.
c/: A partir del 01/Junio/2013, Ormat cambia su razón social a Momotombo Power Company.
d/: Antes Blue Power & Energy, S.A.
e/: La agencia Bull Kiamp, dejó de generar y está conectada a la agencia de Waspán.
f/: Incluye Karawala, Orinoco, Pueblo Nuevo y San Juan de Nicaragua.

Fuente: Instituto Nicaragüense de Energía (INE), Departamento de Estudios Económicos.

SSección
ió Energía
E í | 196
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.5 GENERACIÓN NETA DE ENERGÍA ELÉCTRICA POR TIPOS DE PLANTA, SEGÚN CLASE DE SISTEMA,
PÚBLICA Y PRIVADA
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Megavatio hora)

Tipo de
Sistema y plantas Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo
planta

Total Nacional 4,232,656 367,570 323,111 376,792 363,028 371,805


Sistema Interconectado Nacional (SIN) 4,185,520 363,791 319,511 372,715 358,907 367,943
Sub total Hidroeléctrica 406,528 38,300 38,080 33,616 42,120 43,384
Carlos Fonseca Hidroeléctrica 128,901 15 0 9,740 16,815 16,945
Centroamérica 96,117 22,186 21,714 10,407 12,174 13,024
El Bote (privada) 4,835 378 351 273 201 249
El Diamante 28,305 1,986 2,383 1,548 424 1,101
Hidro Pantasma (HIPSA (privada)) 61,690 5,323 5,389 2,534 1,531 2,794
Larreynaga 84,898 8,238 8,094 8,949 10,825 9,136
Tichana Power (TP) 1,783 175 148 164 151 135

Sub total Combustión Interna 1,801,429 106,859 77,847 109,590 126,591 176,400

 Infraestructura
ra
Managua Térmica 9,094 252 16 220 558 1,392
Las Brisas 0 0 0 0 0 0
Generadora San Rafael, S.A. (GESARSA) 0 0 0 0 0 0
a/
Alba de Nicaragua, S.A. (ALBANISA) 378,879 19,823 9,389 17,806 27,882 44,953
Tipitapa Power Company (privada) 316,832 23,837 18,750 22,943 23,962 30,302
Empresa Energética de Corinto (privada) 334,787 20,829 16,394 23,178 21,612 33,514
Corporación Eléctrica Nicaragüense, S.A. (CENSA (privada)) 123,783 5,497 257 3,313 8,801 16,347
Empresa Generadora Ometepe, S.A. (privada) 40 0 6 0 6 4
Planta MAN 400,069 18,581 16,701 24,330 26,081 31,710
Planta Nicaragua (privada) 237,945 18,040 16,333 17,800 17,690 18,178

Sub total Térmicas 441,987 62,331 56,551 60,717 56,645 52,198


b/
Planta San Antonio (NSEL (privada)) Térmica a 128,137 21,041 19,174 20,962 16,847 11,095
Monte Rosa, S.A. (privada) vapor 171,734 21,623 19,473 20,639 19,923 19,398
Ingenio Montelimar 142,117 19,667 17,904 19,116 19,875 21,705

Sub total Geotérmica 723,743 56,573 42,202 62,528 56,025 65,677


c
Momotombo Power Company / Geotérmica 182,231 14,896 13,905 16,044 15,391 15,839
Polaris Energy Nicaragua, S.A. (PENSA (privada)) 541,512 41,677 28,297 46,484 40,634 49,838

Sub total Eólica 788,023 97,604 102,805 104,023 75,357 28,579


Consorcio Eólico, S.A. (AMAYO) Eólica 273,479 33,893 33,988 34,676 24,380 8,820
d/
Blue Power La Fe San Martín 166,121 21,176 23,232 21,964 15,117 5,618
Eolo de Nicaragua, S.A. 200,287 26,050 27,440 26,905 20,155 7,541
Camilo Ortega Saavedra 148,136 16,485 18,146 20,478 15,705 6,600

Sub total Solar 23,810 2,123 2,027 2,242 2,170 1,705


Generadora Fotovoltáica La Trinidad Solar 2,064 183 171 215 196 145
Solaris, S.A. 21,747 1,941 1,856 2,027 1,974 1,560

Sistema Aislado Nacional (SAN) 47,137 3,779 3,599 4,077 4,120 3,862

Sub total Combustión Interna 47,137 3,779 3,599 4,077 4,120 3,862
Corn Island (pública) Térmica 6,958 577 571 670 654 522
Puerto Cabezas Power (privada) 36,174 2,868 2,723 3,056 3,130 3,009
Waspán (pública)e/ 2,892 243 221 252 233 235
Otros (pública)f/ 1,113 91 84 98 104 95

Continúa…/…

Sección Energía
Energgía | 197
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.5 GENERACIÓN NETA DE ENERGÍA ELÉCTRICA POR TIPOS DE PLANTA, SEGÚN CLASE
DE SISTEMA, PÚBLICA Y PRIVADA
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Megavatio hora)
Conclusión
Tipo de
Sistema y plantas Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre
planta

Total Nacional 330,345 361,310 363,597 336,727 340,059 349,339 348,974


Sistema Interconectado Nacional (SIN) 326,503 357,467 359,494 332,738 336,120 345,364 344,965
Sub total Hidroeléctrica 50,677 25,110 23,771 22,282 37,866 28,111 23,211
Carlos Fonseca Hidroeléctrica 21,366 6,739 6,639 8,941 21,811 11,288 8,601
Centroamérica 11,917 4,695 0 0 0 0 0
El Bote (privada) 408 438 534 505 503 537 458
El Diamante 2,335 3,319 3,432 3,253 3,389 2,821 2,315
Hidro Pantasma (HIPSA (privada)) 5,259 5,012 6,581 6,231 9,101 6,912 5,021
Larreynaga 9,250 4,765 6,440 3,214 2,914 6,406 6,668
Tichana Power (TP) 142 142 146 139 148 146 147

Sub total Combustión Interna 126,507 172,131 198,409 217,030 208,156 166,657 115,252
Managua Térmica 208 575 714 2,037 1,711 1,194 218
Las Brisas 0 0 0 0 0 0 0
Generadora San Rafael, S.A. (GESARSA) 0 0 0 0 0 0 0
 Infraestructura
ra

Alba de Nicaragua, S.A. (ALBANISA) a/ 22,595 41,051 45,758 59,787 53,109 27,032 9,692
Tipitapa Power Company (privada) 26,603 30,534 31,772 30,755 30,317 27,722 19,335
Empresa Energética de Corinto (privada) 28,239 33,890 37,210 38,282 35,115 29,494 17,031
Corporación Eléctrica Nicaragüense, S.A. (CENSA (privada)) 5,330 13,755 15,928 20,278 17,032 13,390 3,856
Empresa Generadora Ometepe, S.A. (privada) 0 0 13 6 0 0 3
Planta MAN 25,950 32,848 37,383 37,467 51,963 49,873 47,182
Planta Nicaragua (privada) 17,581 19,479 29,630 28,418 18,908 17,952 17,936

Sub total Térmicas 38,231 17,238 8,569 0 175 30,244 59,088


b/
Planta San Antonio (NSEL (privada)) Térmica a 10,060 210 0 0 0 9,348 19,398
Monte Rosa, S.A. (privada) vapor 16,139 17,028 8,569 0 98 8,422 20,422
Ingenio Montelimar 12,031 0 0 0 77 12,474 19,268

Sub total Geotérmica 63,642 64,981 65,081 60,594 61,604 61,111 63,725
c
Momotombo Power Company / Geotérmica 14,971 15,827 15,374 15,044 15,071 14,859 15,010
Polaris Energy Nicaragua, S.A. (PENSA (privada)) 48,670 49,154 49,707 45,550 46,533 46,252 48,716

Sub total Eólica 45,657 75,999 61,696 30,940 26,660 57,118 81,584
Consorcio Eólico, S.A. (AMAYO) Eólica 16,798 26,482 21,771 10,490 8,658 20,721 32,802
d/
Blue Power La Fe San Martín 8,819 15,420 13,107 6,601 5,428 11,599 18,041
Eolo de Nicaragua, S.A. 12,098 19,923 14,567 7,810 6,962 13,648 17,188
Camilo Ortega Saavedra 7,941 14,175 12,252 6,039 5,612 11,150 13,553

Sub total Solar 1,790 2,007 1,968 1,892 1,659 2,123 2,105
Generadora Fotovoltáica La Trinidad Solar 151 175 170 161 136 178 182
Solaris, S.A. 1,639 1,832 1,798 1,731 1,522 1,946 1,923

Sistema Aislado Nacional (SAN) 3,842 3,843 4,103 3,989 3,939 3,975 4,009

Sub total Combustión Interna 3,842 3,843 4,103 3,989 3,939 3,975 4,009
Corn Island (pública) Térmica 601 522 591 570 556 549 577
Puerto Cabezas Power (privada) 2,880 2,977 3,172 3,086 3,080 3,095 3,098
e/
Waspán (pública) 264 252 253 243 216 236 243
f
Otros (pública) / 98 92 87 89 87 95 91
a/: Alba de Nicaragua (ALBANISA), inició operaciones en el año 2007 con la planta Hugo Chávez, en el 2008 se agregaron las plantas

Che Guevara I en Tipitapa, Che Guevara II en Masaya y Che Guevara III en Managua, para el año 2009 las plantas Che Guevara IV y V
en Masaya, Che Guevara VI en Nagarote, en el año 2010 Che Guevara VII en Nagarote, Che Guevara VIII en León y para el 2011 entró
en funcionamiento la planta Che Guevara IX en León, todas con motor de combustión interna (diesel).
b/: Antes Nicaragua Sugar Estates Limited.
c/: A partir del 01/Junio/2013, Ormat cambia su razón social a Momotombo Power Company.
d/: Antes Blue Power & Energy, S.A.
e/: La agencia Bull Kiamp, dejó de generar y está conectada a la agencia de Waspán.
f/: Incluye Karawala, Orinoco, Pueblo Nuevo y San Juan de Nicaragua.

Fuente: Instituto Nicaragüense de Energía (INE), Departamento de Estudios Económicos.

SSección
ió Energía
E í | 198
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.6 CONSUMO PROPIO DE ENERGÍA ELÉCTRICA POR TIPOS DE PLANTA, SEGÚN CLASE
DE SISTEMA, PÚBLICA Y PRIVADA
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Megavatio hora)

Tipo de
Sistema y plantas Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo
planta

Total Nacional 420,795 54,973 50,495 56,723 55,613 36,101


Sistema Interconectado Nacional (SIN) 418,303 54,764 50,295 56,495 55,390 35,890
Sub total Hidroeléctrica 4,364 383 383 373 523 478
Carlos Fonseca Hidroeléctrica 1,342 0 0 102 196 162
Centroamérica 999 211 210 116 146 138
El Bote (privada) 23 1 1 1 1 2
El Diamante 3 0 0 1 2 0
Hidro Pantasma (HIPSA (privada)) 611 54 54 27 17 29
Larreynaga 1,379 116 118 127 160 147
Tichana Power (TP) 7 1 1 1 1 1

 Infraestructura
ra
Sub total Combustión Interna 63,832 4,062 3,290 4,254 4,738 6,270
Managua Térmica 488 15 1 12 29 75
Las Brisas 0 0 0 0 0 0
Generadora San Rafael, S.A. (GESARSA) 0 0 0 0 0 0
a/
Alba de Nicaragua, S.A. (ALBANISA) 10,556 515 309 493 781 1,226
Tipitapa Power Company (privada) 4,728 360 290 353 379 452
Empresa Energética de Corinto (privada) 18,001 1,097 886 1,246 1,205 1,805
Corporación Eléctrica Nicaragüense, S.A. (CENSA (privada)) 2,517 132 44 86 181 341
Empresa Generadora Ometepe, S.A. (privada) 0 0 0 0 0 0
Planta MAN 10,852 619 568 760 812 1,045
Planta Nicaragua (privada) 16,690 1,324 1,192 1,304 1,351 1,327

Sub total Térmicas 259,710 42,218 40,174 43,738 42,872 21,963


b/
Planta San Antonio (NSEL (privada)) Térmica a 128,063 22,527 21,441 23,563 23,045 8,023
Monte Rosa, S.A. (privada) vapor 97,349 14,547 13,492 15,242 14,782 9,953
Ingenio Montelimar 34,298 5,145 5,242 4,933 5,045 3,987

Sub total Geotérmica 77,652 6,586 4,875 6,560 6,096 6,615


c
Momotombo Power Company / Geotérmica 30,064 2,472 2,313 2,575 2,558 2,682
Polaris Energy Nicaragua, S.A. (PENSA (privada)) 47,589 4,115 2,562 3,985 3,539 3,933

Sub total Eólica 12,569 1,498 1,557 1,553 1,146 549


Consorcio Eólico, S.A. (AMAYO) Eólica 4,990 621 606 609 426 179
d/
Blue Power La Fe San Martín 2,609 361 403 367 244 80
Eolo de Nicaragua, S.A. 3,319 365 383 378 319 233
Camilo Ortega Saavedra 1,651 151 166 199 157 57

Sub total Solar 175 17 15 16 15 15


Generadora Fotovoltáica La Trinidad 76 7 7 8 6 6
Solar
Solaris, S.A. 99 9 8 9 9 9

Sistema Aislado Nacional (SAN) 2,493 209 200 228 222 211
Sub total Combustión Interna 2,493 209 200 228 222 211
Corn Island (pública) Térmica 6 1 1 1 1 1
Puerto Cabezas Power (privada) 2,467 207 198 226 220 208
Waspán (pública)e/ 3 0 0 0 0 0
f
Otros (pública) / 17 1 1 1 2 1

Continúa…/…

Sección Energía
Energgía | 199
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.6 CONSUMO PROPIO DE ENERGÍA ELÉCTRICA POR TIPOS DE PLANTA, SEGÚN CLASE
DE SISTEMA, PÚBLICA Y PRIVADA
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Megavatio hora)
Conclusión
Tipo de
Sistema y plantas Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre
planta

Total Nacional 19,573 17,320 17,064 14,157 15,975 30,889 51,914


Sistema Interconectado Nacional (SIN) 19,387 17,110 16,846 13,954 15,770 30,693 51,708
Sub total Hidroeléctrica 539 266 281 228 342 336 233
Carlos Fonseca Hidroeléctrica 213 83 81 100 196 121 87
Centroamérica 134 45 0 0 0 0 0
El Bote (privada) 1 3 2 1 3 3 4
El Diamante 0 0 0 0 0 0 0
Hidro Pantasma (HIPSA (privada)) 51 51 65 61 86 67 50
Larreynaga 139 84 132 65 56 145 92
Tichana Power (TP) 1 1 1 1 1 1 1

Sub total Combustión Interna 4,862 5,901 7,027 6,906 6,773 5,614 4,135
Managua Térmica 11 35 45 114 90 54 9
Las Brisas 0 0 0 0 0 0 0
Generadora San Rafael, S.A. (GESARSA) 0 0 0 0 0 0 0
Alba de Nicaragua, S.A. (ALBANISA) a/ 620 1,160 1,267 1,661 1,462 794 269
 Infraestructura
ra

Tipitapa Power Company (privada) 399 452 463 444 440 409 287
Empresa Energética de Corinto (privada) 1,510 1,816 1,986 2,039 1,885 1,579 947
Corporación Eléctrica Nicaragüense, S.A. (CENSA (privada)) 146 245 304 367 316 253 102
Empresa Generadora Ometepe, S.A. (privada) 0 0 0 0 0 0 0
Planta MAN 890 766 799 838 1,200 1,285 1,272
Planta Nicaragua (privada) 1,288 1,427 2,163 1,444 1,381 1,240 1,249

Sub total Térmicas 6,764 3,166 1,961 0 42 17,507 39,304


Planta San Antoniob/ (NSEL (privada)) Térmica a 2,657 106 0 0 0 7,189 19,513
Monte Rosa, S.A. (privada) vapor 2,907 3,060 1,961 0 30 7,391 13,984
Ingenio Montelimar 1,200 0 0 0 13 2,926 5,808

Sub total Geotérmica 6,398 6,605 6,624 6,151 7,983 6,378 6,781
Momotombo Power Companyc/ Geotérmica 2,584 2,600 2,584 2,369 2,361 2,232 2,734
Polaris Energy Nicaragua, S.A. (PENSA (privada)) 3,814 4,005 4,040 3,782 5,622 4,146 4,046

Sub total Eólica 810 1,160 938 657 616 843 1,241
Consorcio Eólico, S.A. (AMAYO) Eólica 313 467 381 220 195 371 601
d/
Blue Power La Fe San Martín 150 251 204 119 94 194 142
Eolo de Nicaragua, S.A. 249 299 228 227 242 167 229
Camilo Ortega Saavedra 98 143 125 90 86 111 270

Sub total Solar 14 13 14 12 13 15 15


Generadora Fotovoltáica La Trinidad Solar 6 6 6 5 5 6 6
Solaris, S.A. 8 8 8 7 8 8 9

Sistema Aislado Nacional (SAN) 186 209 218 203 205 196 205
Sub total Combustión Interna 186 209 218 203 205 196 205
Corn Island (pública) Térmica 1 1 1 0 0 1 1
Puerto Cabezas Power (privada) 183 207 216 201 203 194 203
e/
Waspán (pública) 0 0 0 0 0 0 0
f
Otros (pública) / 1 1 1 1 1 1 1

Nota: En las plantas; “El Diamante”, “Corn Island (pública)”, “Waspán (pública)”. Los valores ceros son cantidades menores a 0.5
a/: Alba de Nicaragua (ALBANISA), inició operaciones en el año 2007 con la planta Hugo Chávez, en el 2008 se agregaron las plantas

Che Guevara I en Tipitapa, Che Guevara II en Masaya y Che Guevara III en Managua, para el año 2009 las plantas Che Guevara IV y V en
Masaya, Che Guevara VI en Nagarote, en el año 2010 Che Guevara VII en Nagarote, Che Guevara VIII en León y para el 2011 entró en
funcionamiento la planta Che Guevara IX en León, todas con motor de combustión interna (diesel).
b/: Antes Nicaragua Sugar Estates Limited.
c/: A partir del 01/Junio/2013, Ormat cambia su razón social a Momotombo Power Company.
d/: Antes Blue Power & Energy, S.A.
e/: La agencia Bull Kiamp, dejó de generar y está conectada a la agencia de Waspán.
f/: Incluye Karawala, Orinoco, Pueblo Nuevo y San Juan de Nicaragua.

Fuente: Instituto Nicaragüense de Energía (INE), Departamento de Estudios Económicos.

SSección
ió Energía
E í | 200
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.7 INSUMO DE COMBUSTIBLE UTILIZADOS PARA LA PRODUCCIÓN DE ENERGÍA ELÉCTRICA,


SEGÚN PLANTAS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de galones)

Plantas Tipo de insumo combustible Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo

Consumo total de insumo Fuel Oil (Bunker) + Diesel 114,360.80 6,909.68 5,112.37 7,028.31 8,051.85 11,063.08
Consumo total de insumo Diesel Oil 3,801.21 245.14 238.84 271.67 315.00 339.34
Sistema Interconectado (SIN) Fuel Oil (Bunker) + Diesel 112,023.29 6,717.78 4,920.48 6,826.86 7,841.70 10,861.16
Diesel Oil 2,540.20 152.03 148.14 162.04 209.07 238.02

Fuel Oil (Bunker) + Diesel 591.52 16.46 1.01 14.95 36.45 89.71
Públicas
Diesel Oil 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

Managua Fuel Oil (Bunker) + Diesel 591.49 16.46 1.01 14.92 36.45 89.71
Generadora San Rafael, S.A. (GESARSA) 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Otros usos - Fuel Oil (miles de galones) 0.03 0.00 0.00 0.03 0.00 0.00

 Infraestructura
ra
Las Brisas Diesel Oil 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Generadora San Rafael, S.A. (GESARSA) 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Otros usos - Diesel (miles de galones) 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

Fuel Oil (Bunker) + Diesel 111,431.77 6,701.33 4,919.47 6,811.91 7,805.25 10,771.45
Privadas
Diesel Oil 2,540.20 152.03 148.14 162.04 209.07 238.02
Corporación Eléctrica Nicaragüense, S.A. (CENSA) Fuel Oil (Bunker) + Diesel 7,764.65 344.92 25.45 213.35 553.13 1,017.23
Empresa Energética Corinto. (EEC) 20,101.99 1,241.03 981.57 1,377.35 1,296.76 2,015.43
Planta Nicaragua 19,806.11 1,488.54 1,349.16 1,482.15 1,465.64 1,521.48
Tipitapa Power Company 18,591.76 1,403.25 1,098.68 1,347.11 1,404.35 1,778.17
a/
Alba de Nicaragua, S.A. (ALBANISA) 22,074.06 1,147.24 503.72 999.40 1,607.99 2,635.05
Planta MAN 22,963.76 1,063.80 948.36 1,377.15 1,466.73 1,796.46
Otros usos - Fuel Oil (miles de galones) 129.45 12.54 12.54 15.39 10.65 7.63

Empresa Energética Corinto. (EEC) Diesel Oil 50.26 6.35 8.75 3.77 4.47 2.14
Alba de Nicaragua, S.A. (ALBANISA) a/ 2,116.58 120.08 116.80 128.48 171.24 216.08
Empresa Generadora Ometepe, S.A. 3.64 0.00 0.64 0.00 0.57 0.42
Planta MAN 318.27 14.12 15.47 25.42 29.19 16.64
Otros usos - Diesel (miles de galones) 51.46 11.48 6.48 4.38 3.61 2.74

Sistema Aislado Nacional (SAN) Fuel Oil (Bunker) + Diesel 2,337.51 191.89 191.89 201.45 210.15 201.93
Diesel Oil 1,261.01 93.11 90.70 109.62 105.93 101.32

Públicas Diesel Oil 818.72 67.60 63.23 73.94 72.79 68.84


b/
RACCN Diesel Oil 227.64 19.34 18.00 19.81 17.25 19.76
RACCSc/ 591.07 48.26 45.23 54.13 55.53 49.08

Privadas Diesel Oil 442.30 25.51 27.48 35.68 33.15 32.48

Puerto Cabezas Power (PCP) Fuel Oil (Bunker) + Diesel 2,337.51 191.89 191.89 201.45 210.15 201.93
Puerto Cabezas Power (PCP) Diesel Oil 424.58 23.47 23.47 32.52 30.45 29.78
Otros usos - Diesel (miles de galones) 17.72 2.05 4.01 3.16 2.70 2.70

Continúa…/…

Sección Energía
Energgía | 201
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.7 INSUMO DE COMBUSTIBLE UTILIZADOS PARA LA PRODUCCIÓN DE ENERGÍA ELÉCTRICA,


SEGÚN PLANTAS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de galones)
Conclusión

Plantas Tipo de insumo combustible Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Consumo total de insumo Fuel Oil (Bunker) + Diesel 8,002.97 10,838.42 12,627.59 13,804.66 12,948.46 10,440.94 7,532.47
Consumo total de insumo Diesel Oil 370.77 334.21 327.54 335.51 430.01 348.64 244.55
Sistema Interconectado (SIN) Fuel Oil (Bunker) + Diesel 7,896.23 10,639.86 12,410.77 13,600.76 12,740.16 10,242.19 7,325.35
Diesel Oil 181.26 238.84 230.11 239.05 336.51 255.45 149.67

Fuel Oil (Bunker) + Diesel 13.47 38.13 46.23 132.71 110.93 77.11 14.36
Públicas
Diesel Oil 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

Managua Fuel Oil (Bunker) + Diesel 13.47 38.13 46.23 132.71 110.93 77.11 14.36
Generadora San Rafael, S.A. (GESARSA) 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Otros usos - Fuel Oil (miles de galones) 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

Las Brisas Diesel Oil 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
 Infraestructura
ra

Generadora San Rafael, S.A. (GESARSA) 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Otros usos - Diesel (miles de galones) 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

Fuel Oil (Bunker) + Diesel 7,882.76 10,601.73 12,364.54 13,468.05 12,629.22 10,165.08 7,310.98
Privadas
Diesel Oil 181.26 238.84 230.11 239.05 336.51 255.45 149.67
Corporación Eléctrica Nicaragüense, S.A. (CENSA) Fuel Oil (Bunker) + Diesel 338.96 860.79 989.85 1,267.85 1,066.95 839.40 246.77
Empresa Energética Corinto. (EEC) 1,693.33 2,029.53 2,231.27 2,309.67 2,114.38 1,767.03 1,044.64
Planta Nicaragua 1,506.58 1,657.70 2,450.44 2,316.62 1,561.72 1,476.89 1,529.18
Tipitapa Power Company 1,561.39 1,800.44 1,859.37 1,811.86 1,774.06 1,618.66 1,134.42
a/
Alba de Nicaragua, S.A. (ALBANISA) 1,285.56 2,379.74 2,695.15 3,624.03 3,126.97 1,547.56 521.65
Planta MAN 1,485.23 1,863.05 2,129.01 2,129.89 2,975.93 2,906.62 2,821.53
Otros usos - Fuel Oil (miles de galones) 11.72 10.48 9.45 8.12 9.22 8.92 12.80

Empresa Energética Corinto. (EEC) Diesel Oil 3.19 3.28 2.01 2.46 4.12 4.14 5.59
a/
Alba de Nicaragua, S.A. (ALBANISA) 163.00 218.47 207.65 206.33 264.69 195.29 108.48
Empresa Generadora Ometepe, S.A. 0.02 0.00 1.17 0.57 0.00 0.00 0.25
Planta MAN 12.06 14.70 16.96 27.32 64.85 53.28 28.25
Otros usos - Diesel (miles de galones) 2.99 2.38 2.33 2.37 2.85 2.75 7.11

Sistema Aislado Nacional (SAN) Fuel Oil (Bunker) + Diesel 106.74 198.56 216.81 203.90 208.30 198.74 207.13
Diesel Oil 189.51 95.37 97.43 96.45 93.50 93.19 94.88

Públicas Diesel Oil 70.43 69.22 67.56 67.29 65.54 64.69 67.60
b/
RACCN Diesel Oil 20.26 19.81 18.10 19.34 18.91 17.70 19.34
c/
RACCS 50.17 49.40 49.46 47.95 46.62 46.99 48.26

Privadas Diesel Oil 119.08 26.15 29.87 29.17 27.96 28.50 27.28

Puerto Cabezas Power (PCP) Fuel Oil (Bunker) + Diesel 106.74 198.56 216.81 203.90 208.30 198.74 207.13
Puerto Cabezas Power (PCP) Diesel Oil 119.08 26.15 29.87 29.17 27.96 26.00 26.68
Otros usos - Diesel (miles de galones) 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2.50 0.60
a/: Alba de Nicaragua (ALBANISA), inició operaciones en el año 2007 con la planta Hugo Chávez, en el 2008 se agregaron las plantas Che
Guevara I en Tipitapa, Che Guevara II en Masaya y Che Guevara III en Managua, para el año 2009 las plantas Che Guevara IV y V en
Masaya, Che Guevara VI en Nagarote, en el año 2010 Che Guevara VII en Nagarote, Che Guevara VIII en León y para el 2011 entró en
funcionamiento la planta Che Guevara IX en León, todas con motor de combustión interna (diesel).
b/: La agencia Bull Kiamp, dejó de generar y está conectada a la agencia de Waspán.
c/: Incluye Corn Island, Karawala, Orinoco, Pueblo Nuevo y San Juan de Nicaragua.

Fuente: Instituto Nicaragüense de Energía (INE), Departamento de Estudios Económicos.

SSección
ió Energía
E í | 202
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.1.8 INGRESOS POR VENTAS DEL SECTOR ENERGÍA ELÉCTRICA, SEGÚN BLOQUES ECONÓMICOS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de córdobas)

Bloques económicos Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Total 20,209,226 1,673,413 1,576,680 1,771,771 1,816,118 1,824,457 1,567,287 1,625,147 1,722,238 1,641,221 1,621,947 1,647,140 1,721,808

a/
Doméstico 5,485,626 430,987 384,031 447,435 487,398 531,855 464,486 457,514 472,844 453,101 448,317 441,219 466,438
b/
Comercial 6,522,585 535,147 521,071 583,618 601,077 591,462 508,295 498,518 538,002 534,976 526,485 542,384 541,550

Industrial 4,640,681 384,896 370,498 405,268 407,759 403,488 339,149 380,058 389,560 374,083 391,223 391,025 403,676

Alumbrado público 861,651 70,329 65,737 72,011 74,664 77,641 71,606 70,545 73,106 71,253 71,385 71,291 72,084
c/
Uso de redes 31,857 2,658 2,606 2,917 2,698 2,774 2,442 2,627 2,757 2,639 2,679 2,841 2,219

Irrigación 639,435 76,911 78,173 84,427 70,049 34,367 16,886 48,425 77,327 39,364 17,797 33,629 62,080
d/
Bombeo 1,794,622 154,383 136,308 156,820 151,720 161,128 143,884 148,742 149,480 146,728 144,994 145,768 154,667

 Infraestructura
ra
Pequeñas concesionarias 59,071 4,575 4,508 5,781 6,323 6,105 5,285 4,494 4,259 4,052 4,713 4,357 4,617

Sistemas aislados 173,697 13,527 13,747 13,493 14,431 15,637 15,253 14,223 14,905 15,025 14,353 14,626 14,477
Nota: El sector gobierno está distribuido en los demás sectores desde el año 2003.
a/: Incluye APRODELBO, ATDER - BL, Bluefields, Bonanza, El Ayote, El Bluff, Kukrahill, Laguna de Perlas, Mulukukú, Plan de Grama, Rosita, Sahsa, Siuna, Tasbapauni, Tortuguero,

Wamblán, Wiwilí y Zelaya Luz, S.A.


b/: Incluye apoyo a la industria turística e industria turística.
c/: Únicamente clientes de los generadores de energía eléctrica.
d/: Incluye bombeo comunitario.

Fuente: Instituto Nicaragüense de Energía (INE), Dirección de Estudios Económicos y Tarifas.

Sección Energ
Energía
gía | 203
Sección I I I .2
A gua Pot able
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.1 PRINCIPALES INDICADORES DE AGUA POTABLE, SEGÚN CATEGORÍAS ECONÓMICAS


SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Conexiones Consumo Pr ecio


Categor ías
Consumo Ingr esos por ventas existentes pr omedio pr omedio
económicas
( Miles m³ anuales) ( Miles de C$ anual) ( Cada una) ( m 3 /conex) ( C$/m 3 )

T otal 176,503 2,162,746 640,891 275 12


Domiciliar 149,967 1,452,713 603,960 248 10
Comer cial 16,078 393,749 30,258 531 24
Industr ial 606 19,029 422 1,436 31
Gobier no 8,598 288,580 2,599 3,308 34
Ur bana pr ogr esiva 1,253 8,675 3,652 343 7

Ener o 14,348 170,801 624,253 23 12


Domiciliar 12,118 112,826 587,876 21 9
Comercial 1,351 32,278 29,758 45 24
Industrial 50 1,522 376 132 31

 Infraestructura
Gobierno 722 23,371 2,519 287 32
Urbana progresiva 108 804 3,724 29 7

F ebr er o 14,834 176,634 626,237 24 12


Domiciliar 12,595 118,784 589,872 21 9
Comercial 1,386 33,094 29,764 47 24
Industrial 51 1,574 373 137 31
Gobierno 694 22,438 2,517 276 32
Urbana progresiva 107 744 3,711 29 7

Mar zo 15,205 183,877 628,873 24 12


Domiciliar 12,861 122,811 592,409 22 10
Comercial 1,470 35,491 29,851 49 24
Industrial 54 1,647 379 142 31
Gobierno 710 23,131 2,527 281 33
Urbana progresiva 109 796 3,707 30 7

Abr il 14,967 182,477 630,457 24 12


Domiciliar 12,574 119,393 593,830 21 9
Comercial 1,484 36,311 29,989 49 24
Industrial 53 1,626 381 140 31
Gobierno 747 24,372 2,553 293 33
Urbana progresiva 108 775 3,704 29 7

Mayo 15,966 203,399 634,293 25 13


Domiciliar 13,493 136,077 597,429 23 10
Comercial 1,549 38,985 30,234 51 25
Industrial 53 1,676 376 142 32
Gobierno 761 25,835 2,569 296 34
Urbana progresiva 110 826 3,685 30 7

Junio 15,826 202,287 636,372 25 13


Domiciliar 13,388 135,173 599,387 22 10
Comercial 1,496 37,830 30,354 49 25
Industrial 51 1,638 379 135 32
Gobierno 782 26,817 2,565 305 34
Urbana progresiva 109 829 3,687 30 8
Continúa…/…

Sección Agua Potable | 207


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.1 PRINCIPALES INDICADORES DE AGUA POTABLE, SEGÚN CATEGORÍAS ECONÓMICAS


SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
Conclusión
Conexiones Consumo Precio
Categorías económicas Consumo Ingresos por ventas existentes promedio promedio
3 3
(Miles m³ anuales) (Miles de C$ anual) (Cada una) (m /conex) (C$/m )

Julio 14,506 178,389 637,589 23 12


Domiciliar 12,354 120,435 600,632 21 10
Comercial 1,304 32,081 30,345 43 25
Industrial 47 1,504 374 127 32
Gobierno 696 23,635 2,558 272 34
Urbana progresiva 104 735 3,680 28 7

Agosto 13,973 169,153 638,144 22 12


Domiciliar 12,006 116,253 601,416 20 10
Comercial 1,170 28,584 30,139 39 24
Industrial 45 1,416 376 119 32
 Infraestructura

Gobierno 652 22,270 2,545 256 34


Urbana progresiva 100 630 3,668 27 6

Septiembre 14,309 174,028 638,822 22 12


Domiciliar 12,286 119,651 602,183 20 10
Comercial 1,207 29,449 30,051 40 24
Industrial 44 1,383 376 118 31
Gobierno 672 22,903 2,542 264 34
Urbana progresiva 101 642 3,670 27 6

Octubre 14,478 178,017 639,883 23 12


Domiciliar 12,363 120,623 603,190 20 10
Comercial 1,235 30,326 30,032 41 25
Industrial 57 1,833 423 135 32
Gobierno 723 24,598 2,564 282 34
Urbana progresiva 101 638 3,674 27 6

Noviembre 14,123 172,500 640,362 22 12


Domiciliar 12,044 116,218 603,626 20 10
Comercial 1,223 29,790 30,058 41 24
Industrial 50 1,605 423 119 32
Gobierno 707 24,233 2,587 273 34
Urbana progresiva 99 653 3,668 27 7

Diciembre 13,967 171,181 640,891 22 12


Domiciliar 11,884 114,468 603,960 20 10
Comercial 1,203 29,529 30,258 40 25
Industrial 50 1,606 422 119 32
Gobierno 732 24,976 2,599 282 34
Urbana progresiva 97 602 3,652 27 6
Nota: No se incluye información de la Empresa Aguadora de Matagalpa (AMAT) y Empresa Aguadora deJinotega (EMAJIN).
Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL). Dirección de Planificación.

Sección Agua Potable | 208


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.2 PRINCIPALES INDICADORES DE AGUA POTABLE EN LOS MUNICIPIOS


MATAGALPA Y JINOTEGA
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Ingresos por Conexiones Consumo Precio


Mes Consumo ventas existentes promedio promedio
3 3
(Miles m³ anuales) (Miles de C$ anual) (Cada una) (m /conex) (C$/m )

Total 11,983 183,299 62,300 192 15

Enero 990 15,454 61,074 16 16

Febrero 947 14,682 61,218 15 16

Marzo 1,134 14,230 61,355 18 13

 Infraestructura
Abril 1,088 17,407 61,487 18 16

Mayo 1,033 16,907 61,588 17 16

Junio 923 15,943 61,663 15 17

Julio 989 13,984 61,832 16 14

Agosto 995 15,126 61,975 16 15

Septiembre 966 15,486 62,041 16 16

Octubre 914 14,886 62,084 15 16

Noviembre 958 14,308 62,198 15 15

Diciembre 1,046 14,887 62,300 17 14


Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL), Dirección de Planificación.

Sección Agua Potable | 209


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.3 PRODUCCIÓN DE AGUA POTABLE POR GERENCIAS Y DELEGACIONES DEPARTAMENTALES


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de metros cúbicos)

Gerencias departamentales a/
Mes Total Río San Delegaciones
c/
Norte Occidente Managua b/
Oriente Sur RACCN RACCS Juan departamentales d/

Total 416,297 22,995 56,947 239,533 61,537 12,533 804 3,578 1,321 17,049

Enero 35,289 1,729 4,890 20,295 5,368 1,114 102 302 74 1,415
Febrero 32,723 1,744 4,594 18,548 5,104 985 92 289 61 1,306
Marzo 36,502 2,032 5,208 20,709 5,442 1,065 99 298 114 1,535
Abril 35,135 1,975 4,999 20,006 5,033 1,163 79 302 113 1,466
 Infraestructura

Mayo 35,226 1,960 4,591 20,328 5,326 1,065 59 309 118 1,470
Junio 33,438 1,899 4,234 19,511 4,975 987 67 295 104 1,367
Julio 34,969 2,049 4,800 20,126 5,072 1,009 55 303 115 1,441
Agosto 35,142 1,984 4,836 20,255 5,145 1,037 58 300 121 1,404
Septiembre 33,745 1,922 4,475 19,526 5,029 976 29 289 117 1,383
Octubre 34,145 1,855 4,514 19,960 4,976 1,017 55 309 125 1,334
Noviembre 34,035 1,869 4,604 19,745 4,870 1,043 53 283 127 1,441
Diciembre 35,947 1,977 5,202 20,527 5,199 1,070 56 298 132 1,487
a/: Gerencias departamentales, ver glosario módulo infraestructura.
b/: Incluye Managua municipio y el resto del departamento de Managua.
c/: A partir del 2013, ENACAL incluye a Zelaya Central en la gerencia de la RACCS.
d/: Incluye Empresa Aguadora de Matagalpa (AMAT) y Empresa Aguadora de Jinotega (EMAJIN), forman parte de ENACAL

en calidad de delegaciones departamentales.


Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL), Dirección de Planificación.

Sección Agua Potable | 210


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.4 CONSUMO DE AGUA POTABLE POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES, SEGÚN CATEGORÍAS ECONÓMICAS
SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Metros cúbicos)

Gerencias departamentales
Categorías
Total p /
económicas
Norte Occidente Managua a/ Oriente Sur RACCN RACCS b / Río San Juan

Total 176,502,554 14,203,248 26,375,643 96,486,446 28,465,925 7,864,229 416,462 1,978,283 712,318
Domiciliar 149,967,177 12,600,953 22,390,827 80,805,312 24,525,270 6,958,185 374,454 1,730,876 581,300
Comercial 16,078,090 969,800 1,802,527 9,938,650 2,524,516 571,648 25,786 152,620 92,543
Industrial 605,872 108,121 121,028 296,855 75,168 0 580 4,120 0
Gobierno 8,598,306 512,032 1,247,798 5,343,403 1,019,602 330,687 15,642 90,667 38,475
Urbana progresiva 1,253,109 12,342 813,463 102,226 321,369 3,709 0 0 0

Enero 14,348,416 1,147,146 2,077,217 7,944,217 2,318,815 626,662 25,406 165,850 43,103
Domiciliar 12,117,507 1,016,988 1,750,891 6,611,682 1,984,918 552,543 22,052 144,244 34,189
Comercial 1,351,127 80,927 146,597 841,762 215,117 46,448 1,658 13,270 5,348
Industrial 49,694 7,601 9,889 26,392 5,513 0 10 289 0

 Infraestructura
Gobierno 722,159 40,626 98,901 455,881 86,034 27,418 1,686 8,047 3,566
Urbana progresiva 107,929 1,004 70,939 8,500 27,233 253 0 0 0

Febrero 14,834,253 1,157,131 2,265,447 8,105,742 2,402,122 661,853 25,558 171,061 45,339
Domiciliar 12,595,479 1,032,435 1,931,662 6,777,051 2,057,703 587,707 22,204 150,356 36,361
Comercial 1,386,137 80,707 159,916 846,798 228,506 49,363 1,658 13,376 5,813
Industrial 51,214 6,898 10,165 27,373 6,420 0 10 348 0
Gobierno 694,284 36,219 93,005 446,518 82,224 24,486 1,686 6,981 3,165
Urbana progresiva 107,139 872 70,699 8,002 27,269 297 0 0 0

Marzo 15,204,656 1,209,426 2,254,763 8,419,693 2,438,147 648,720 25,450 162,809 45,648
Domiciliar 12,861,441 1,075,554 1,916,171 7,004,819 2,090,895 572,295 22,256 141,714 37,737
Comercial 1,469,752 87,341 164,095 917,147 230,037 50,011 1,649 13,109 6,363
Industrial 53,671 7,725 10,011 29,819 5,547 0 76 493 0
Gobierno 710,316 37,924 92,735 458,747 84,294 26,106 1,469 7,493 1,548
Urbana progresiva 109,476 882 71,751 9,161 27,374 308 0 0 0

Abril 14,967,118 1,138,163 2,197,737 8,424,132 2,379,550 601,010 25,631 156,934 43,961
Domiciliar 12,574,335 1,003,850 1,849,733 6,961,783 2,034,781 528,522 22,452 136,177 37,037
Comercial 1,484,454 82,168 162,692 948,481 225,173 46,185 1,667 12,668 5,420
Industrial 53,216 7,647 10,054 29,194 5,859 0 78 384 0
Gobierno 747,004 43,387 104,634 475,689 86,656 25,995 1,434 7,705 1,504
Urbana progresiva 108,109 1,111 70,624 8,985 27,081 308 0 0 0

Mayo 15,966,373 1,318,969 2,449,058 8,636,505 2,578,953 707,612 26,468 179,021 69,787
Domiciliar 13,493,308 1,170,909 2,073,714 7,189,186 2,198,466 625,983 23,131 154,685 57,234
Comercial 1,549,054 93,513 174,944 940,512 259,754 54,065 1,646 15,085 9,535
Industrial 53,209 8,314 10,341 27,686 6,290 0 134 444 0
Gobierno 760,576 44,851 117,472 470,217 87,442 27,212 1,557 8,807 3,018
Urbana progresiva 110,226 1,382 72,587 8,904 27,001 352 0 0 0

Junio 15,825,822 1,260,088 2,351,292 8,630,158 2,553,728 763,032 23,920 173,144 70,460
Domiciliar 13,387,505 1,119,329 1,985,747 7,185,203 2,191,366 678,265 20,475 149,920 57,200
Comercial 1,496,100 88,484 163,076 920,154 242,758 56,077 1,615 14,299 9,637
Industrial 51,100 8,117 10,134 26,875 5,495 0 26 453 0
Gobierno 781,742 43,098 120,355 488,999 87,101 28,290 1,804 8,472 3,623
Urbana progresiva 109,375 1,060 71,980 8,927 27,008 400 0 0 0

Continúa…/…

Sección Agua Potable | 211


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.4 CONSUMO DE AGUA POTABLE POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES, SEGÚN CATEGORÍAS ECONÓMICAS
SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Metros cúbicos)

Conclusión
Gerencias departamentales
Categorías
Total Río San
económicas
Norte Occidente Managuaa/ Oriente Sur RACCN RACCSb/ Juan

Julio 14,505,847 1,194,651 2,175,522 7,748,334 2,435,746 693,770 24,287 165,456 68,081
Domiciliar 12,353,740 1,059,053 1,842,251 6,515,921 2,095,745 617,896 21,205 144,906 56,763
Comercial 1,304,364 82,575 149,883 780,761 222,593 46,703 1,667 12,063 8,119
Industrial 47,400 8,173 9,709 23,651 5,536 0 15 316 0
Gobierno 696,481 44,024 105,592 420,123 85,095 28,877 1,400 8,171 3,199
Urbana progresiva 103,862 826 68,087 7,878 26,777 294 0 0 0

Agosto 13,972,824 1,129,589 2,086,236 7,588,932 2,301,526 595,126 45,882 162,541 62,992
Domiciliar 12,006,228 1,007,822 1,786,894 6,441,256 2,002,796 529,116 42,156 143,456 52,732
Comercial 1,170,173 72,220 132,805 721,588 183,204 39,420 2,903 11,089 6,944
 Infraestructura

Industrial 44,590 8,114 9,853 21,057 5,217 0 16 333 0


Gobierno 652,093 40,648 92,775 396,778 83,794 26,312 807 7,663 3,316
Urbana progresiva 99,740 785 63,909 8,253 26,515 278 0 0 0

Septiembre 14,309,486 1,193,394 2,191,984 7,756,460 2,265,905 634,365 47,717 156,991 62,670
Domiciliar 12,286,306 1,065,257 1,884,030 6,564,436 1,972,614 565,980 44,124 138,366 51,499
Comercial 1,206,654 78,464 138,621 744,689 180,202 42,489 2,669 11,666 7,854
Industrial 44,215 7,992 10,440 20,701 4,682 0 13 387 0
Gobierno 671,661 40,412 94,516 418,222 82,108 25,603 911 6,572 3,317
Urbana progresiva 100,650 1,269 64,377 8,412 26,299 293 0 0 0

0ctubre 14,477,897 1,194,795 2,190,886 7,879,797 2,298,563 639,907 48,879 157,015 68,055
Domiciliar 12,363,077 1,056,530 1,859,865 6,648,088 1,994,357 565,456 44,888 138,840 55,053
Comercial 1,234,549 76,734 141,449 764,609 181,601 46,935 3,058 11,176 8,987
Industrial 56,932 13,184 9,954 23,358 10,070 0 18 348 0
Gobierno 722,761 47,179 115,263 435,363 86,157 27,218 915 6,651 4,015
Urbana progresiva 100,578 1,168 64,355 8,379 26,378 298 0 0 0

Noviembre 14,123,245 1,143,900 2,078,756 7,727,127 2,258,181 641,943 48,510 161,718 63,110
Domiciliar 12,044,394 1,010,675 1,765,432 6,494,683 1,966,499 568,988 44,495 142,241 51,381
Comercial 1,222,538 75,020 133,905 769,409 175,186 45,509 2,913 12,390 8,206
Industrial 50,292 12,053 9,960 20,642 7,273 0 168 196 0
Gobierno 707,067 45,074 107,312 433,311 82,905 27,117 934 6,891 3,523
Urbana progresiva 98,954 1,078 62,147 9,082 26,318 329 0 0 0

Diciembre 13,966,617 1,115,996 2,056,745 7,625,349 2,234,689 650,229 48,754 165,743 69,112
Domiciliar 11,883,857 982,551 1,744,437 6,411,204 1,935,130 565,434 45,016 145,971 54,114
Comercial 1,203,188 71,647 134,544 742,740 180,385 48,443 2,683 12,429 10,317
Industrial 50,339 12,303 10,518 20,107 7,266 0 16 129 0
Gobierno 732,162 48,590 105,238 443,555 85,792 36,053 1,039 7,214 4,681
Urbana progresiva 97,071 905 62,008 7,743 26,116 299 0 0 0

Nota: No se incluye información de la Empresa Aguadora de Matagalpa (AMAT) y Empresa Aguadora de Jinotega (EMAJIN).
a/: Incluye Managua municipio y el resto del departamento de Managua.
b/: A partir del 2013 ENACAL, incluye a Zelaya Central en la gerencia de la RACCS.

Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL), Dirección de Planificación .

Sección Agua Potable | 212


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.5 CONSUMO DE AGUA POTABLE POR DELEGACIONES DEPARTAMENTALES,


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Metros cúbicos)

Delegaciones departamentales
Mes Total
Matagalpa Jinotega

Total 11,982,661 9,078,729 2,903,932

Enero 990,451 761,357 229,094

Febrero 946,517 721,998 224,519

Marzo 1,133,683 858,368 275,315

 Infraestructura
Abril 1,087,517 832,220 255,297

Mayo 1,032,924 779,228 253,696

Junio 922,835 683,319 239,516

Julio 989,024 754,583 234,441

Agosto 994,910 752,641 242,269

Septiembre 966,383 722,610 243,773

Octubre 913,723 690,153 223,570

Noviembre 958,402 717,331 241,071

Diciembre 1,046,291 804,920 241,371


Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL),
Dirección de Planificación.

Sección Agua Potable | 213


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.6 FACTURACIÓN DE AGUA POTABLE POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES, SEGÚN CATEGORÍAS ECONÓMICAS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de córdobas)

Gerencias departamentales
Categorías
Total Río San
económicas b/
Norte Occidente Managuaa/ Oriente Sur RACCN RACCS Juan

Total 2,162,746 166,913 335,326 1,188,966 344,310 91,289 4,372 22,548 9,023
Domiciliar 1,452,713 125,387 236,747 746,425 248,483 69,669 3,430 16,865 5,705
Comercial 393,749 21,891 45,465 250,316 59,477 11,047 475 2,972 2,106
Industrial 19,029 3,056 4,306 9,090 2,456 0 11 110 0
Gobierno 288,580 16,502 42,279 182,501 32,493 10,538 456 2,600 1,212
Urbana progresiva 8,675 77 6,529 633 1,401 34 0 0 0

Enero 170,801 13,127 25,582 95,144 27,240 7,028 280 1,868 533
Domiciliar 112,826 9,831 17,823 58,648 19,339 5,299 197 1,374 317
Comercial 32,278 1,821 3,568 20,662 4,954 879 33 258 104
Industrial 1,522 206 342 796 170 0 0 7 0
Gobierno 23,371 1,263 3,227 14,980 2,662 848 50 229 112
 Infraestructura

Urbana progresiva 804 6 623 58 115 2 0 0 0

Febrero 176,634 13,094 27,838 97,059 28,520 7,396 281 1,895 551
Domiciliar 118,784 9,969 20,041 60,817 20,278 5,701 198 1,433 346
Comercial 33,094 1,812 3,843 20,733 5,373 937 33 256 108
Industrial 1,574 183 348 831 203 0 0 9 0
Gobierno 22,438 1,124 3,020 14,642 2,552 755 50 197 98
Urbana progresiva 744 6 586 35 114 3 0 0 0

Marzo 183,877 13,842 27,817 103,288 29,043 7,292 275 1,809 511
Domiciliar 122,811 10,502 19,825 64,324 20,736 5,540 199 1,338 348
Comercial 35,491 1,961 4,034 22,740 5,410 950 32 243 121
Industrial 1,647 206 343 913 171 0 1 13 0
Gobierno 23,131 1,169 3,007 15,246 2,610 800 43 214 42
Urbana progresiva 796 5 608 64 115 3 0 0 0

Abril 182,477 12,996 27,443 104,550 28,310 6,682 276 1,732 488
Domiciliar 119,393 9,610 19,031 63,902 20,033 5,009 201 1,266 342
Comercial 36,311 1,831 4,052 23,857 5,315 877 33 240 108
Industrial 1,626 202 346 883 183 0 1 10 0
Gobierno 24,372 1,346 3,416 15,857 2,664 794 41 216 38
Urbana progresiva 775 7 599 51 115 3 0 0 0

Mayo 203,399 16,001 32,340 111,104 32,192 8,365 308 2,153 937
Domiciliar 136,077 12,095 22,764 69,711 22,710 6,401 222 1,564 611
Comercial 38,985 2,201 4,510 24,226 6,380 1,089 34 313 232
Industrial 1,676 237 374 847 202 0 3 12 0
Gobierno 25,835 1,459 4,050 16,264 2,785 872 48 264 94
Urbana progresiva 826 8 642 57 115 3 0 0 0

Junio 202,287 15,085 30,943 112,061 31,907 9,065 291 2,027 909
Domiciliar 135,173 11,398 21,568 70,035 22,889 7,040 201 1,479 564
Comercial 37,830 2,043 4,191 24,020 5,912 1,116 33 285 230
Industrial 1,638 233 367 846 179 0 0 13 0
Gobierno 26,817 1,405 4,181 17,097 2,807 905 57 250 115
Urbana progresiva 829 7 636 62 120 4 0 0 0

Continúa…/…

Sección Agua Potable | 214


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.6 FACTURACIÓN DE AGUA POTABLE POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES, SEGÚN CATEGORÍAS ECONÓMICAS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de córdobas)

Conclusión
Gerencias departamentales
Categorías
Total Río San
económicas b/
Norte Occidente Managuaa/ Oriente Sur RACCN RACCS Juan

Julio 178,389 14,237 28,106 94,894 29,911 8,211 278 1,904 848
Domiciliar 120,435 10,685 19,728 59,793 21,643 6,401 202 1,426 557
Comercial 32,081 1,870 3,813 19,844 5,219 878 33 232 192
Industrial 1,504 225 352 738 180 0 0 8 0
Gobierno 23,635 1,451 3,642 14,483 2,749 930 43 238 99
Urbana progresiva 735 5 571 37 120 3 0 0 0

Agosto 169,153 13,277 26,216 91,782 27,919 6,863 458 1,851 788
Domiciliar 116,253 10,078 18,874 59,047 20,650 5,286 389 1,414 515
Comercial 28,584 1,624 3,361 18,204 4,248 727 48 205 167

 Infraestructura
Industrial 1,416 229 354 653 170 0 0 9 0
Gobierno 22,270 1,340 3,170 13,828 2,733 848 21 223 107
Urbana progresiva 630 6 455 49 117 3 0 0 0

Septiembre 174,028 14,095 27,729 94,403 27,364 7,407 471 1,773 786
Domiciliar 119,651 10,760 20,130 60,454 20,284 5,769 403 1,352 498
Comercial 29,449 1,781 3,533 18,704 4,163 819 43 224 182
Industrial 1,383 223 378 619 150 0 0 12 0
Gobierno 22,903 1,322 3,224 14,576 2,649 817 24 185 106
Urbana progresiva 642 8 464 51 117 3 0 0 0

Octubre 178,017 14,288 28,319 96,730 27,956 7,562 490 1,776 897
Domiciliar 120,623 10,633 19,862 61,592 20,480 5,733 407 1,368 547
Comercial 30,326 1,713 3,640 19,333 4,205 945 58 213 219
Industrial 1,833 392 361 718 353 0 0 10 0
Gobierno 24,598 1,543 3,997 15,037 2,800 881 24 185 131
Urbana progresiva 638 7 459 51 118 3 0 0 0

Noviembre 172,500 13,541 26,598 94,661 26,994 7,567 481 1,859 800
Domiciliar 116,218 10,046 18,644 59,509 19,901 5,795 401 1,408 513
Comercial 29,790 1,660 3,438 19,283 4,041 892 50 253 173
Industrial 1,605 355 361 634 246 0 4 5 0
Gobierno 24,233 1,473 3,713 15,151 2,687 877 25 193 114
Urbana progresiva 653 6 442 83 119 3 0 0 0

Diciembre 171,181 13,331 26,395 93,289 26,956 7,850 483 1,903 975
Domiciliar 114,468 9,778 18,458 58,593 19,541 5,697 409 1,444 547
Comercial 29,529 1,576 3,481 18,710 4,257 938 46 250 271
Industrial 1,606 364 380 611 247 0 0 2 0
Gobierno 24,976 1,607 3,632 15,339 2,795 1,212 29 206 156
Urbana progresiva 602 6 443 35 115 3 0 0 0

Nota: No se incluye información de la Empresa Aguadora de Matagalpa (AMAT) y Empresa Aguadora de Jinotega (EMAJIN).
a/: Incluye Managua municipio y el resto del departamento de Managua.
b/: A partir del 2013 ENACAL, incluye a Zelaya Central en la gerencia de la RACCS.

Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL), Dirección de Planificación.

Sección Agua Potable | 215


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.7 FACTURACIÓN DE AGUA POTABLE POR DELEGACIONES DEPARTAMENTALES


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de córdobas)

Delegaciones departamentales
Mes Total
Matagalpa Jinotega

Total 183,299 138,767 44,531

Enero 15,454 11,865 3,590

Febrero 14,682 11,316 3,365


 Infraestructura

Marzo 14,230 10,863 3,367

Abril 17,407 13,240 4,167

Mayo 16,907 12,962 3,945

Junio 15,943 12,001 3,942

Julio 13,984 10,346 3,638

Agosto 15,126 11,594 3,532

Septiembre 15,486 11,718 3,768

Octubre 14,886 11,062 3,823

Noviembre 14,308 10,676 3,632

Diciembre 14,887 11,124 3,763


Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL),
Dirección de Planificación.

Sección Agua Potable | 216


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.8 VOLUMEN DE PRODUCCIÓN POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES, SEGÚN CONSUMO


Y AGUA NO CONTABILIZADA
SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de metros cúbicos)

Gerencias departamentales
Concepto Total Río San
b/
Norte Occidente Managuaa/ Oriente Sur RACCN RACCS Juan

Total
Producción bruta 399,248 22,995 56,947 239,533 61,537 12,533 804 3,578 1,321
Consumo 176,503 14,203 26,376 96,486 28,466 7,864 416 1,978 712
Agua no contabilizada 222,746 8,791 30,571 143,047 33,071 4,668 387 1,600 609

Enero

 Infraestructura
Producción bruta 33,874 1,729 4,890 20,295 5,368 1,114 102 302 74
Consumo 14,348 1,147 2,077 7,944 2,319 627 25 166 43
Agua no contabilizada 19,526 582 2,813 12,350 3,049 487 77 136 31

Febrero
Producción bruta 31,417 1,744 4,594 18,548 5,104 985 92 289 61
Consumo 14,834 1,157 2,265 8,106 2,402 662 26 171 45
Agua no contabilizada 16,583 586 2,328 10,442 2,702 323 67 118 16

Marzo
Producción bruta 34,967 2,032 5,208 20,709 5,442 1,065 99 298 114
Consumo 15,205 1,209 2,255 8,420 2,438 649 25 163 46
Agua no contabilizada 19,762 822 2,953 12,289 3,003 417 74 136 69

Abril
Producción bruta 33,669 1,975 4,999 20,006 5,033 1,163 79 302 113
Consumo 14,967 1,138 2,198 8,424 2,380 601 26 157 44
Agua no contabilizada 18,702 837 2,802 11,582 2,653 562 53 145 69

Mayo
Producción bruta 33,756 1,960 4,591 20,328 5,326 1,065 59 309 118
Consumo 15,966 1,319 2,449 8,637 2,579 708 26 179 70
Agua no contabilizada 17,790 641 2,142 11,692 2,747 358 32 130 48

Junio
Producción bruta 32,071 1,899 4,234 19,511 4,975 987 67 295 104
Consumo 15,826 1,260 2,351 8,630 2,554 763 24 173 70
Agua no contabilizada 16,245 639 1,883 10,880 2,421 224 43 122 34

Continúa…/…

Sección Agua Potable | 217


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.8 VOLUMEN DE PRODUCCIÓN POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES, SEGÚN CONSUMO


Y AGUA NO CONTABILIZADA
SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de metros cúbicos)

Conclusión

Gerencias departamentales
Concepto Total Río San
Norte Occidente Managuaa/ Oriente Sur RACCN RACCSb/ Juan

Julio
Producción bruta 33,528 2,049 4,800 20,126 5,072 1,009 55 303 115
Consumo 14,506 1,195 2,176 7,748 2,436 694 24 165 68
Agua no contabilizada 19,022 855 2,624 12,377 2,636 315 31 138 47

Agosto
Producción bruta 33,738 1,984 4,836 20,255 5,145 1,037 58 300 121
 Infraestructura

Consumo 13,973 1,130 2,086 7,589 2,302 595 46 163 63


Agua no contabilizada 19,765 855 2,750 12,666 2,844 442 13 138 58

Septiembre
Producción bruta 32,362 1,922 4,475 19,526 5,029 976 29 289 117
Consumo 14,309 1,193 2,192 7,756 2,266 634 48 157 63
Agua no contabilizada 18,052 728 2,283 11,769 2,763 342 -19 132 54

Octubre
Producción bruta 32,811 1,855 4,514 19,960 4,976 1,017 55 309 125
Consumo 14,478 1,195 2,191 7,880 2,299 640 49 157 68
Agua no contabilizada 18,333 660 2,323 12,080 2,677 377 7 152 57

Noviembre
Producción bruta 32,594 1,869 4,604 19,745 4,870 1,043 53 283 127
Consumo 14,123 1,144 2,079 7,727 2,258 642 49 162 63
Agua no contabilizada 18,471 725 2,526 12,018 2,612 401 4 122 64

Diciembre
Producción bruta 34,460 1,977 5,202 20,527 5,199 1,070 56 298 132
Consumo 13,967 1,116 2,057 7,625 2,235 650 49 166 69
Agua no contabilizada 20,494 861 3,145 12,901 2,964 420 8 132 62

Nota: - No se incluye información de la Empresa Aguadora de Matagalpa (AMAT) y Empresa Aguadora de Jinotega (EMAJIN).
La cifra negativa en la RACCN, se debe a la implementación de un Plan de reducir el agua no facturada, con apoyo de la cooperación técnica
alemana (GIZ) de Alemania.
a/: Incluye Managua municipio y el resto del departamento de Managua.
b/: A partir del 2013 ENACAL, incluye a Zelaya Central en la gerencia de la RACCS.

Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL), Dirección de Planificación.

Sección Agua Potable | 218


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.9 VOLUMEN DE PRODUCCIÓN POR DELEGACIONES DEPARTAMENTALES,


SEGÚN CONSUMO Y AGUA NO CONTABILIZADA
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de metros cúbicos)

D elegaciones depar tamentales


C oncepto T otal
Matagalpa Jinotega

T otal
Pr oducción br uta 17,049 13,035 4,014
C onsumo 11,983 9,079 2,904
Agua no contabilizada 5,066 3,956 1,110

Ener o
Producción bruta 1,415 1,080 335

 Infraestructura
Consumo 990 761 229
Agua no contabilizada 425 319 106 0

F ebr er o
Producción bruta 1,306 993 313
Consumo 947 722 225
Agua no contabilizada 359 271 88

Mar zo
Producción bruta 1,535 1,164 371
Consumo 1,134 858 275
Agua no contabilizada 402 306 96

Abr il
Producción bruta 1,466 1,118 348
Consumo 1,088 832 255
Agua no contabilizada 378 286 93

Mayo
Producción bruta 1,470 1,127 343
Consumo 1,033 779 254
Agua no contabilizada 437 348 89

Junio
Producción bruta 1,367 1,015 352
Consumo 923 683 240
Agua no contabilizada 444 332 112

Continúa…/…

Sección Agua Potable | 219


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.9 VOLUMEN DE PRODUCCIÓN POR DELEGACIONES DEPARTAMENTALES,


SEGÚN CONSUMO Y AGUA NO CONTABILIZADA
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de metros cúbicos)

Conclusión
D elegaciones depar tamentales
C oncepto T otal
Matagalpa Jinotega

Julio
Producción bruta 1,441 1,103 338
Consumo 989 755 234
Agua no contabilizada 452 348 104

Agosto
Producción bruta 1,404 1,114 290
 Infraestructura

Consumo 995 753 242


Agua no contabilizada 409 361 48

Septiembr e
Producción bruta 1,383 1,054 329
Consumo 966 723 244
Agua no contabilizada 417 332 85

Octubr e
Producción bruta 1,334 1,022 312
Consumo 914 690 224
Agua no contabilizada 420 331 89

N oviembr e
Producción bruta 1,441 1,104 337
Consumo 958 717 241
Agua no contabilizada 483 387 96

D iciembr e
Producción bruta 1,487 1,140 347
Consumo 1,046 805 241
Agua no contabilizada 441 335 106

Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL), Dirección de Planificación.

Sección Agua Potable | 220


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.10 CONEXIONES EXISTENTES DE AGUA POTABLE POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES,


SEGÚN CATEGORÍAS ECONÓMICAS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Gerencias departamentales
Categorías
Total Río San
económicas b/
Norte Occidente Managuaa/ Oriente Sur RACCN RACCS Juan

Enero 624,253 64,237 101,611 285,220 121,586 36,929 2,405 9,736 2,529
Domiciliar 587,876 61,675 95,180 268,317 114,154 34,862 2,288 9,092 2,308
Comercial 29,758 2,174 3,517 15,552 5,854 1,822 98 554 187
Industrial 376 103 33 190 45 0 1 4 0
Gobierno 2,519 266 400 955 540 220 18 86 34
Urbana progresiva 3,724 19 2,481 206 993 25 0 0 0

Febrero 626,237 64,406 102,321 285,663 121,938 37,192 2,415 9,767 2,535
Domiciliar 589,872 61,857 95,893 268,752 114,517 35,123 2,298 9,118 2,314

 Infraestructura
Comercial 29,764 2,167 3,523 15,558 5,847 1,827 98 558 186
Industrial 373 103 32 189 44 0 1 4 0
Gobierno 2,517 260 405 958 537 217 18 87 35
Urbana progresiva 3,711 19 2,468 206 993 25 0 0 0

Marzo 628,873 64,937 102,884 286,196 122,383 37,428 2,415 9,793 2,837
Domiciliar 592,409 62,288 96,461 269,301 114,955 35,347 2,299 9,143 2,615
Comercial 29,851 2,255 3,526 15,546 5,846 1,832 97 560 189
Industrial 379 108 33 188 45 0 1 4 0
Gobierno 2,527 267 401 955 543 224 18 86 33
Urbana progresiva 3,707 19 2,463 206 994 25 0 0 0

Abril 630,457 65,042 103,267 286,605 122,732 37,567 2,426 9,863 2,955
Domiciliar 593,830 62,330 96,807 269,680 115,277 35,483 2,309 9,213 2,731
Comercial 29,989 2,304 3,561 15,568 5,871 1,836 98 561 190
Industrial 381 108 33 189 46 0 1 4 0
Gobierno 2,553 281 405 962 545 223 18 85 34
Urbana progresiva 3,704 19 2,461 206 993 25 0 0 0

Mayo 634,293 66,178 104,516 287,025 122,942 37,917 2,436 9,998 3,281
Domiciliar 597,429 63,391 98,040 270,087 115,403 35,810 2,320 9,339 3,039
Comercial 30,234 2,377 3,585 15,583 5,967 1,854 97 566 205
Industrial 376 107 33 186 45 0 1 4 0
Gobierno 2,569 284 404 962 547 228 18 89 37
Urbana progresiva 3,685 19 2,454 207 980 25 0 0 0

Junio 636,372 66,667 105,343 287,259 123,347 38,190 2,048 10,044 3,474
Domiciliar 599,387 63,825 98,871 270,317 115,747 36,082 1,934 9,383 3,228
Comercial 30,354 2,434 3,577 15,588 6,026 1,855 96 569 209
Industrial 379 111 33 186 44 0 1 4 0
Gobierno 2,565 278 404 962 551 228 17 88 37
Urbana progresiva 3,687 19 2,458 206 979 25 0 0 0

Continúa…/…

Sección Agua Potable | 221


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.10 CONEXIONES EXISTENTES DE AGUA POTABLE POR GERENCIAS DEPARTAMENTALES,


SEGÚN CATEGORÍAS ECONÓMICAS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Conclusión
Gerencias departamentales
Categorías
Total Río San
económicas
Norte Occidente Managuaa/ Oriente Sur RACCN RACCSb/ Juan

Julio 637,589 67,057 105,697 287,238 123,687 38,185 2,068 10,071 3,586
Domiciliar 600,632 64,199 99,222 270,339 116,090 36,081 1,953 9,406 3,342
Comercial 30,345 2,450 3,589 15,556 6,024 1,850 97 572 207
Industrial 374 109 33 183 44 0 1 4 0
Gobierno 2,558 280 403 954 548 230 17 89 37
Urbana progresiva 3,680 19 2,450 206 981 24 0 0 0

Agosto 638,144 67,082 106,286 287,470 123,415 38,185 2,077 10,073 3,556
Domiciliar 601,416 64,229 99,863 270,629 115,912 36,089 1,957 9,422 3,315
Comercial 30,139 2,445 3,551 15,502 5,933 1,840 102 562 204
 Infraestructura

Industrial 376 108 33 185 45 0 1 4 0


Gobierno 2,545 281 401 948 545 231 17 85 37
Urbana progresiva 3,668 19 2,438 206 980 25 0 0 0

Septiembre 638,822 67,230 106,731 287,579 123,195 38,329 2,120 10,066 3,572
Domiciliar 602,183 64,369 100,304 270,771 115,764 36,227 2,001 9,413 3,334
Comercial 30,051 2,454 3,549 15,473 5,862 1,847 101 564 201
Industrial 376 109 33 186 43 0 1 4 0
Gobierno 2,542 280 403 944 546 230 17 85 37
Urbana progresiva 3,670 18 2,442 205 980 25 0 0 0

Octubre 639,883 67,349 106,801 287,944 123,284 38,675 2,200 10,038 3,592
Domiciliar 603,190 64,445 100,382 271,138 115,855 36,544 2,080 9,391 3,355
Comercial 30,032 2,424 3,537 15,479 5,861 1,873 101 557 200
Industrial 423 158 33 183 44 0 1 4 0
Gobierno 2,564 304 404 937 545 233 18 86 37
Urbana progresiva 3,674 18 2,445 207 979 25 0 0 0

Noviembre 640,362 67,526 106,709 288,237 123,196 38,816 2,227 10,068 3,583
Domiciliar 603,626 64,605 100,276 271,454 115,758 36,667 2,105 9,416 3,345
Comercial 30,058 2,437 3,557 15,434 5,872 1,891 103 561 203
Industrial 423 158 33 183 44 0 1 4 0
Gobierno 2,587 309 402 960 543 233 18 87 35
Urbana progresiva 3,668 17 2,441 206 979 25 0 0 0

Diciembre 640,891 67,563 106,717 288,343 123,504 38,887 2,232 10,038 3,607
Domiciliar 603,960 64,627 100,276 271,571 115,939 36,681 2,112 9,391 3,363
Comercial 30,258 2,451 3,576 15,427 6,002 1,940 101 555 206
Industrial 422 158 32 184 43 0 1 4 0
Gobierno 2,599 310 403 956 544 242 18 88 38
Urbana progresiva 3,652 17 2,430 205 976 24 0 0 0

Nota: No se incluye información de la Empresa Aguadora de Matagalpa (AMAT) y Empresa Aguadora de Jinotega (EMAJIN).
a/: Incluye Managua municipio y el resto del departamento de Managua.
b/: A partir del 2013 ENACAL, incluye a Zelaya Central en la gerencia de la RACCS.

Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL), Dirección de Planificación.

Sección Agua Potable | 222


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.11 CONEXIONES EXISTENTES DE AGUA POTABLE POR DELEGACIONES DEPARTAMENTALES


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Delegaciones depar tamentales


Mes T otal
Matagalpa Jinotega

Enero 61,074 47,277 13,797

Febrero 61,218 47,394 13,824

Marzo 61,355 47,513 13,842

 Infraestructura
Abril 61,487 47,620 13,867

Mayo 61,588 47,694 13,894

Junio 61,663 47,752 13,911

Julio 61,832 47,904 13,928

Agosto 61,975 48,018 13,957

Septiembre 62,041 48,059 13,982

Octubre 62,084 48,089 13,995

Noviembre 62,198 48,168 14,030

Diciembre 62,300 48,235 14,065

Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL),


Dirección de Planificación.

Sección Agua Potable | 223


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.12 CONEXIONES EXISTENTES DE ALCANTARILLADO SANITARIO POR GERENCIAS


DEPARTAMENTALES, SEGÚN CATEGORÍAS ECONÓMICAS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Gerencias departamentales
Categorías
Total
económicas Norte Occidente Managuaa/ Oriente Sur RACCN RACCS Río San Juan

Enero 275,503 26,469 46,441 167,632 28,513 4,782 0 0 1,666


Domiciliar 254,138 24,670 43,524 154,835 25,205 4,415 0 0 1,489
Comercial 19,641 1,609 2,542 11,994 3,012 331 0 0 153
Industrial 233 67 17 133 16 0 0 0 0
Gobierno 1,127 115 168 649 135 36 0 0 24
Urbana progresiva 364 8 190 21 145 0 0 0 0

Febrero 276,770 26,499 46,529 168,811 28,458 4,805 0 0 1,668


Domiciliar 255,398 24,708 43,608 155,990 25,162 4,438 0 0 1,492
Comercial 19,652 1,603 2,546 12,019 3,001 331 0 0 152
Industrial 231 67 17 132 15 0 0 0 0
 Infraestructura

Gobierno 1,126 113 169 649 135 36 0 0 24


Urbana progresiva 363 8 189 21 145 0 0 0 0

Marzo 277,743 26,648 47,050 169,019 28,536 4,816 0 0 1,674


Domiciliar 256,355 24,819 44,118 156,234 25,238 4,448 0 0 1,498
Comercial 19,661 1,636 2,553 11,989 2,999 331 0 0 153
Industrial 236 71 17 132 16 0 0 0 0
Gobierno 1,128 114 173 643 138 37 0 0 23
Urbana progresiva 363 8 189 21 145 0 0 0 0

Abril 279,016 26,632 47,952 169,348 28,572 4,828 0 0 1,684


Domiciliar 257,509 24,781 44,942 156,562 25,259 4,456 0 0 1,509
Comercial 19,767 1,656 2,626 11,986 3,013 335 0 0 151
Industrial 235 71 17 131 16 0 0 0 0
Gobierno 1,143 116 178 648 140 37 0 0 24
Urbana progresiva 362 8 189 21 144 0 0 0 0

Mayo 280,324 27,006 48,492 169,332 28,952 4,847 0 0 1,695


Domiciliar 258,590 25,109 45,370 156,543 25,586 4,472 0 0 1,510
Comercial 19,899 1,700 2,646 11,990 3,066 338 0 0 159
Industrial 234 71 17 130 16 0 0 0 0
Gobierno 1,147 118 178 648 140 37 0 0 26
Urbana progresiva 454 8 281 21 144 0 0 0 0

Junio 284,123 27,152 51,524 169,373 29,017 4,849 0 0 2,208


Domiciliar 261,892 25,200 47,976 156,603 25,628 4,474 0 0 2,011
Comercial 20,025 1,752 2,704 11,972 3,089 338 0 0 170
Industrial 237 75 17 130 15 0 0 0 0
Gobierno 1,156 117 187 647 141 37 0 0 27
Urbana progresiva 813 8 640 21 144 0 0 0 0

Continúa…/…

Sección Agua Potable | 224


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.12 CONEXIONES EXISTENTES DE ALCANTARILLADO SANITARIO POR GERENCIAS


DEPARTAMENTALES, SEGÚN CATEGORÍAS ECONÓMICAS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Conclusión
Gerencias departamentales
Categorías
Total
económicas Norte Occidente Managuaa/ Oriente Sur RACCN RACCS Río San Juan

Julio 284,716 27,318 51,783 169,314 29,241 4,856 0 0 2,204


Domiciliar 262,480 25,360 48,208 156,578 25,842 4,481 0 0 2,011
Comercial 20,046 1,758 2,737 11,947 3,099 338 0 0 167
Industrial 235 74 17 129 15 0 0 0 0
Gobierno 1,147 118 186 639 141 37 0 0 26
Urbana progresiva 808 8 635 21 144 0 0 0 0

Agosto 283,947 27,368 51,568 169,121 28,993 4,861 0 0 2,036


Domiciliar 261,903 25,409 48,031 156,455 25,672 4,484 0 0 1,852
Comercial 19,871 1,760 2,703 11,886 3,025 339 0 0 158

 Infraestructura
Industrial 235 73 17 130 15 0 0 0 0
Gobierno 1,135 118 187 629 137 38 0 0 26
Urbana progresiva 803 8 630 21 144 0 0 0 0

Septiembre 287,658 27,403 52,778 171,677 28,896 4,857 0 0 2,047


Domiciliar 265,466 25,441 49,077 158,970 25,631 4,480 0 0 1,867
Comercial 19,873 1,764 2,722 11,924 2,969 339 0 0 155
Industrial 234 73 17 130 14 0 0 0 0
Gobierno 1,137 117 187 632 138 38 0 0 25
Urbana progresiva 948 8 775 21 144 0 0 0 0

Octubre 287,955 27,465 52,821 171,818 28,925 4,879 0 0 2,047


Domiciliar 265,751 25,467 49,126 159,134 25,652 4,504 0 0 1,868
Comercial 19,833 1,741 2,714 11,911 2,976 337 0 0 154
Industrial 273 114 17 128 14 0 0 0 0
Gobierno 1,150 135 189 624 139 38 0 0 25
Urbana progresiva 948 8 775 21 144 0 0 0 0

Noviembre 306,963 28,560 55,788 182,400 31,808 6,307 0 0 2,100


Domiciliar 283,362 26,523 51,826 168,907 28,288 5,903 0 0 1,915
Comercial 20,949 1,774 2,843 12,680 3,133 358 0 0 161
Industrial 278 116 18 129 15 0 0 0 0
Gobierno 1,229 139 209 661 150 46 0 0 24
Urbana progresiva 1,145 8 892 23 222 0 0 0 0

Diciembre 326,229 28,814 56,701 198,788 33,509 6,320 0 0 2,097


Domiciliar 301,513 26,775 52,682 184,474 29,771 5,900 0 0 1,911
Comercial 21,933 1,772 2,874 13,428 3,333 366 0 0 160
Industrial 281 118 18 130 15 0 0 0 0
Gobierno 1,305 141 211 715 158 54 0 0 26
Urbana progresiva 1,197 8 916 41 232 0 0 0 0

Nota: No se incluye información de la Empresa Aguadora de Matagalpa (AMAT) y Empresa Aguadora de Jinotega (EMAJIN).
: Incluye Managua municipio y el resto del departamento de Managua.
a/

Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL), Dirección de Planificación.

Sección Agua Potable | 225


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.2.13 CONEXIONES EXISTENTES DE ALCANTARILLADO SANITARIO


POR DELEGACIONES DEPARTAMENTALES
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Delegaciones departamentales
Mes Total
Matagalpa Jinotega

Enero 28,878 17,888 10,990

Febrero 28,920 17,915 11,005

Marzo 28,965 17,950 11,015

Abril 29,037 18,014 11,023


 Infraestructura

Mayo 29,070 18,035 11,035

Junio 29,095 18,058 11,037

Julio 29,120 18,077 11,043

Agosto 29,176 18,118 11,058

Septiembre 29,288 18,215 11,073

Octubre 30,483 19,400 11,083

Noviembre 30,494 19,393 11,101

Diciembre 30,493 19,366 11,127

Fuente: Empresa Nicaragüense de Acueductos y Alcantarillados (ENACAL),


Dirección de Planificación.

Sección Agua Potable | 226


Sección I I I .3
Transport e
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.1 PRINCIPALES INDICADORES DE TRANSPORTE, SEGÚN PASAJEROS, CARGA Y UNIDADES DE OPERACIÓN


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Indi cadores Total Enero Febrero M arzo Abri l M ayo Juni o Jul i o Agosto Septi em bre Octubre Novi em bre Di ci em bre

Pasaj eros transportados


(M i l es)
Terrestre 160,701 15,156 13,778 15,232 14,603 7,683 7,819 14,256 14,568 13,835 14,628 14,336 14,807
Interurbano 24,973 2,427 2,234 2,448 2,387 1,154 760 2,270 2,255 2,144 2,225 2,279 2,390
Intermunicipal 80,076 7,261 6,588 7,320 7,002 4,757 4,900 7,081 7,118 6,824 7,195 6,927 7,102
Rural 22,411 2,067 1,861 2,076 1,974 1,084 1,244 1,960 2,056 1,965 2,060 1,984 2,078
Taxis interlocales 33,242 3,401 3,094 3,388 3,239 688 914 2,945 3,139 2,902 3,148 3,145 3,236

 Infraestructura
ra
Acuáti co naci onal a/ 522 66 55 79 53 33 19 26 31 39 33 37 51
Aéreo 928 162 137 157 128 87 69 65 64 59 ND ND ND
Nacional 115 17 15 18 16 12 11 10 9 8 ND ND ND
Internacional 813 146 122 139 112 75 58 55 55 51 ND ND ND

Carga transportada (M i l TM )
Terrestre b/ 6,593.33 625.58 670.14 790.65 833.25 475.84 249.09 376.11 513.15 477.71 534.80 585.15 461.87
c/
Acuáti co 4,764.45 463.19 381.41 495.63 487.86 429.66 362.56 345.41 385.97 314.50 324.73 326.28 447.25
Nacional 179.81 16.66 16.88 18.76 17.19 15.40 10.27 15.63 12.45 13.01 13.77 13.36 16.41
Internacional 4,584.65 446.52 364.53 476.87 470.67 414.25 352.28 329.78 373.52 301.49 310.97 312.93 430.83

Aéreo d/ 19.91 2.40 2.16 2.72 1.74 2.32 2.23 2.25 2.04 2.06 ND ND ND
Nacional 0.09 0.01 0.01 0.01 0.01 0.01 0.03 0.01 0.01 0.00 ND ND ND
Internacional 19.82 2.39 2.15 2.71 1.73 2.30 2.20 2.24 2.03 2.05 ND ND ND
Uni dad prom edi o en operaci ón
Terrestre 2,325 2,624 2,624 2,623 2,615 1,412 1,252 2,403 2,446 2,440 2,454 2,487 2,523
Interurbano 391 446 449 449 449 239 151 407 409 411 416 433 432
Intermunicipal 887 974 973 974 972 630 540 925 920 929 934 930 944
Rural 393 428 427 429 426 233 257 403 421 421 420 419 430
Taxis interlocales 655 777 775 771 769 311 305 669 697 680 685 705 717
a/: A partir del 2015, surge una nueva clasificación de la red de rutas intermunicipales.
b/: Incluye pasajeros transportados por los puertos lacustres (Granada, Río San Juan y Rivas).
c/: Peso controlado en báscula.
d: Se refiere a la carga internacional y carga de cabotaje manejada por puerto.
e: Tonelada métrica equivalente a 2,200 libras.

ND: No disponible.
Fuente: Ministerio de Transporte e Infraestructura (MTI).

SSección
ó Transporte | 229
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.2 RED VIAL NACIONAL POR TIPO DE SUPERFICIE, SEGÚN DEPARTAMENTO, 2018
(Kilómetro)

Tipo de superficie
Departamento Total Concreto
a/
Pavimentada Revestida Todo tiempo Adoquinamiento Estación seca hidráulico

Total 24,763 2,532 3,086 9,773 1,576 7,399 397.6


Nueva Segovia 1,959 44 129 817 146 822 0.8

Jinotega 2,294 124 261 1,291 136 482 0.0

Madriz 1,170 63 45 502 107 453 0.7

Estelí 1,269 72 253 499 95 350 0.0

Chinandega 1,470 255 194 398 81 515 27.5

 Infraestructura
ra
León 2,092 271 151 361 112 1,144 51.8

Matagalpa 2,950 327 327 1,653 137 499 6.8

Boaco 1,232 142 188 588 86 229 0.0

Managua 1,617 320 87 305 133 714 57.2

Masaya 645 105 4 91 131 302 11.7

Chontales 1,375 202 213 611 118 230 0.0

Granada 516 71 35 106 43 261 0.1

Carazo 883 113 16 109 45 599 1.0

Rivas 1,002 123 189 227 147 314 0.9

Río San Juan 1,602 82 443 827 43 73 133.7

RACCN 687 206 59 252 2 166 2.0

RACCS 2,000 11 492 1,133 14 246 103.4


: Incluye la superficie empedrada.
a/

Fuente: Ministerio de Transporte e Infraestructura (MTI).

Sección Transporte | 230


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.3 PARQUE VEHICULAR NACIONAL POR TIPO DE VEHÍCULO, SEGÚN DEPARTAMENTO, 2018

Departamento Total Autobus Automóvil Cabezal Camión Camioneta Furgoneta Microbus Motocicleta Varu a/ Otros b/

Total 950,762 8,375 170,461 10,582 54,833 177,833 4,925 13,082 485,154 10,049 15,468
Nueva Segovia 24,035 134 1,381 89 978 3,750 6 66 16,741 306 584

Jinotega 29,127 310 1,533 107 1,873 4,920 20 125 19,727 324 188

Madriz 11,479 70 942 31 490 2,221 10 50 7,397 184 84

 Infraestructura
ra
Estelí 46,187 437 4,545 357 3,226 11,140 79 370 24,940 673 420

Chinandega 62,546 579 6,485 1,651 3,507 9,016 35 812 36,494 638 3,329

León 59,032 596 8,449 621 2,878 9,477 78 951 33,916 739 1,327

Matagalpa 55,662 646 4,764 358 4,934 12,166 27 447 31,048 777 495

Boaco 16,220 172 1,528 28 1,165 3,836 19 107 8,967 322 76

Managua 454,263 3,700 113,079 6,778 25,646 94,070 4,337 7,282 187,561 4,044 7,766

Masaya 40,440 389 7,300 166 2,306 5,492 118 700 23,371 320 278

Chontales 29,375 212 2,440 53 2,302 5,833 29 182 17,681 512 131

Granada 25,755 264 4,407 123 1,101 4,261 91 459 14,603 317 129

Carazo 26,105 167 5,367 70 1,187 4,503 45 1,033 13,077 489 167

Rivas 36,363 269 3,712 85 1,366 4,031 23 357 25,941 277 302

Río San Juan 8,116 169 550 3 267 609 0 10 6,467 0 41

RACCN 11,440 187 1,920 45 687 1,043 4 23 7,419 30 82

RACCS 14,617 74 2,059 17 920 1,465 4 108 9,804 97 69

: También se conoce como Varurrastras.


a/

: Incluye Remolques, Montacargas, Tractores agrícolas y Aplanadoras.


b/

Fuente: Ministerio de Transporte e Infraestructura (MTI).

SSección
ó Transporte | 231
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.4 MOVIMIENTOS DE VUELOS INTERNACIONALES, SEGÚN DESEMBARQUE DE PASAJEROS, CARGA Y CORREO


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Líneas aéreas Unidad de


internacionales medida Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Pasajeros atendidos Pasajero 378,321 66,586 60,616 68,986 50,450 34,406 19,990 26,076 26,667 24,544 ND ND ND
Carga atendida Lb 15,843,265 2,016,575 1,908,247 2,162,403 1,957,051 1,801,557 1,605,183 1,481,575 1,427,377 1,483,297 ND ND ND
Correo atendido Lb 191,779 31,675 17,083 23,373 27,339 32,414 10,351 12,862 20,596 16,086 ND ND ND
American
Pasajeros atendidos Pasajero 74,274 14,067 12,144 13,518 9,131 5,827 3,365 5,564 6,334 4,324 ND ND ND
Carga atendida Lb 186,091 8,145 8,280 28,712 31,538 37,425 14,947 17,959 24,023 15,062 ND ND ND
Correo atendido Lb 123,682 19,969 8,727 18,335 22,414 15,460 6,885 7,345 17,122 7,425 ND ND ND

Copa
Pasajeros atendidos Pasajero 104,284 13,984 14,123 17,633 14,359 10,474 8,070 8,324 8,326 8,991 ND ND ND
Carga atendida Lb 1,171,177 125,826 149,961 179,133 155,894 180,916 104,559 111,888 74,287 88,713 ND ND ND
Correo atendido Lb 11,181 1,279 1,915 1,077 1,623 0 726 803 956 2,802 ND ND ND
Aeroméxico
Pasajeros atendidos Pasajero 19,429 3,654 3,200 3,715 3,020 2,067 874 999 905 995 ND ND ND
Carga atendida Lb 156,664 34,591 26,284 9,045 34,213 8,967 11,626 29,072 1,502 1,364 ND ND ND

 Infraestructura
ra
Lacsa
Pasajeros atendidos Pasajero 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ND ND ND

Taca
Pasajeros atendidos Pasajero 53,503 9,024 8,748 9,143 6,336 5,143 3,064 5,579 6,466 ND ND ND ND
Carga atendida Lb 487,416 97,476 91,638 71,625 47,344 61,720 43,045 46,021 28,547 ND ND ND ND
Correo atendido Lb 8,581 1,550 2,562 0 1,759 0 994 805 911 ND ND ND ND
Ups
Carga atendida Lb 6,625,275 953,892 894,817 918,211 887,384 693,487 560,585 550,780 610,655 555,463 ND ND ND
Correo atendido Lb 26,057 2,459 1,779 1,292 1,119 16,653 985 777 993 0 ND ND ND
Av.Gral. Intern.
Pasajeros atendidos Pasajero 876 67 168 137 143 72 9 101 156 23 ND ND ND
Delta
Pasajeros atendidos Pasajero 22,137 4,275 3,991 4,685 3,439 2,186 802 891 1,209 659 ND ND ND
Carga atendida Lb 5,079 230 0 1,043 749 640 0 1,718 300 399 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ND ND ND
Otras aerolíneas
Pasajeros atendidos Pasajero 103,818 21,515 18,242 20,155 14,022 8,637 3,806 4,618 3,271 9,552 ND ND ND
Carga atendida Lb 7,211,563 796,415 737,267 954,634 799,929 818,401 870,421 724,137 688,063 822,296 ND ND ND
Correo atendido Lb 22,278 6,418 2,100 2,669 424 301 761 3,132 614 5,859 ND ND ND

ND: No disponible.
Fuente: Ministerio de Transporte e Infraestructura (MTI), Anuario Estadístico de Transporte, 2018.

Sección Transporte | 232


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.5 MOVIMIENTOS DE VUELOS INTERNACIONALES, SEGÚN EMBARQUE DE PASAJEROS, CARGA Y CORREO


SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Líneas aéreas Unidad de


internacionales medida Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Pasajeros atendidos Pasajero 434,762 79,225 60,983 69,961 61,433 40,363 38,484 29,232 28,221 26,860 ND ND ND
Carga atendida Lb 27,549,104 3,214,162 2,811,489 3,780,206 1,823,722 3,235,205 3,227,374 3,412,935 3,028,374 3,015,636 ND ND ND
Correo atendido Lb 18,522 525 219 4,463 402 272 433 8,927 417 2,864 ND ND ND
American
Pasajeros atendidos Pasajero 82,802 16,527 11,610 13,546 11,610 6,533 6,975 5,120 6,252 4,629 ND ND ND
Carga atendida Lb 268,404 31,494 39,537 30,058 43,937 16,800 15,405 20,238 36,952 33,984 ND ND ND
Correo atendido Lb 9,011 525 219 4,463 402 272 433 333 417 1,947 ND ND ND

 Infraestructura
ra
Copa
Pasajeros atendidos Pasajero 124,923 18,554 15,193 17,419 16,106 12,147 14,094 11,343 9,401 10,666 ND ND ND
Carga atendida Lb 723,930 40,081 48,092 57,431 49,941 101,402 110,058 107,457 107,533 101,935 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ND ND ND
Aeroméxico
Pasajeros atendidos Pasajero 22,020 4,030 3,046 3,744 3,484 2,489 1,542 1,048 1,285 1,352 ND ND ND
Carga atendida Lb 22,093 2,860 977 2,051 2,156 803 4,406 2,668 110 6,062 ND ND ND
Lacsa
Pasajeros atendidos Pasajero 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ND ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ND ND ND ND

Taca
Pasajeros atendidos Pasajero 58,397 10,457 8,744 8,945 7,476 5,656 5,852 5,384 5,883 ND ND ND ND
Carga atendida Lb 702,550 62,019 105,164 81,512 93,775 70,752 143,729 81,806 63,793 ND ND ND ND
Correo atendido Lb 805 0 0 0 0 0 0 805 0 ND ND ND ND
Ups
Carga atendida Lb 13,620,251 2,233,650 1,619,114 1,779,609 1,476,145 1,454,404 1,386,001 1,301,632 1,139,562 1,230,134 ND ND ND
Correo atendido Lb 900 0 0 0 0 0 0 900 0 0 ND ND ND
Av.Gral. Intern.
Pasajeros atendidos Pasajero 1,335 158 207 210 177 78 95 134 173 103 ND ND ND
Delta
Pasajeros atendidos Pasajero 25,167 4,341 3,919 4,770 4,332 3,025 2,045 926 1,217 592 ND ND ND
Carga atendida Lb 651,610 51,901 56,483 73,000 85,120 107,691 92,112 88,789 70,259 26,255 ND ND ND
Correo atendido Lb 1,757 0 0 0 0 0 0 1,757 0 0 ND ND ND
Otras aerolíneas
Pasajeros atendidos Pasajero 120,118 25,158 18,264 21,327 18,248 10,435 7,881 5,277 4,010 9,518 ND ND ND
Carga atendida Lb 11,560,265 792,157 942,122 1,756,545 72,648 1,483,353 1,475,663 1,810,345 1,610,165 1,617,267 ND ND ND
Correo atendido Lb 6,050 0 0 0 0 0 0 5,132 0 918 ND ND ND

ND: No disponible.
Fuente: Ministerio de Transporte e Infraestructura (MTI), Anuario Estadístico de Transporte, 2018.

SSección
ó Transporte | 233
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.6 MOVIMIENTOS EN LA ESTACIÓN DE VUELOS NACIONALES, SEGÚN DESEMBARQUE


DE PASAJEROS, CARGA Y CORREO
SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Unidad de
Estación medida Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo

Pasajeros atendidos Pasajero 68,499 10,221 9,060 10,457 9,507 7,286


Carga atendida Lb 38,799 1,630 11,333 5,610 2,330 2,915
Correo atendido Lb 2,343 246 260 122 144 614
Bluefields
Pasajeros atendidos Pasajero 16,441 1,855 1,615 1,832 1,670 1,779
Carga atendida Lb 1,427 72 155 376 107 79
Correo atendido Lb 984 129 137 62 73 230
Puerto Cabezas
Pasajeros atendidos Pasajero 12,295 1,684 1,590 1,646 1,619 1,247
Carga atendida Lb 861 0 91 24 64 57
Correo atendido Lb 558 58 68 36 44 134
Corn Island
Pasajeros atendidos Pasajero 31,472 5,840 4,919 5,899 5,256 3,534
Carga atendida Lb 12,102 89 8,291 3,307 0 0
Correo atendido Lb 137 22 27 6 4 28
Bonanza

 Infraestructura
ra
Pasajeros atendidos Pasajero 3,753 386 372 538 473 257
Carga atendida Lb 22,296 1,442 2,759 1,797 2,041 2,573
Correo atendido Lb 41 8 4 3 3 4
Siuna
Pasajeros atendidos Pasajero 1,517 145 227 174 152 149
Carga atendida Lb 1,502 13 12 106 118 206
Correo atendido Lb 507 25 20 15 18 212
Rosita
Pasajeros atendidos Pasajero 0 0 0 0 0 0
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0
a/
Isla de Ometepe
Pasajeros atendidos Pasajero 460 58 77 71 52 59
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0
Correo atendido Lb 21 4 4 0 2 0

Waspán
Pasajeros atendidos Pasajero 720 123 89 100 78 31
Carga atendida Lb 611 14 25 0 0 0
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0
Chinandega
Pasajeros atendidos Pasajero 34 2 9 0 0 23
San Juan de Nicaragua
Pasajeros atendidos Pasajero 174 34 32 35 16 0
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0
Costa Esmeralda
Pasajeros atendidos Pasajero 1,251 71 56 99 156 176
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0
San Carlos
Pasajeros atendidos Pasajero 205 18 63 55 19 0
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0
Correo atendido Lb 95 0 0 0 0 7
Los Brasiles
Pasajeros atendidos Pasajero 104 5 11 8 16 6
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0
Matagalpa
Pasajeros atendidos Pasajero 0 0 0 0 0 0
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0
Otras estaciones
Pasajeros atendidos Pasajero 73 0 0 0 0 25
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0

Continúa…/…

Sección Transporte | 234


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.6 MOVIMIENTOS EN LA ESTACIÓN DE VUELOS NACIONALES, SEGÚN DESEMBARQUE


DE PASAJEROS, CARGA Y CORREO
SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
Conclusión

Unidad de
Estación medida Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Pasajeros atendidos Pasajero 6,365 5,970 5,363 4,270 ND ND ND


Carga atendida Lb 4,055 3,729 4,507 2,690 ND ND ND
Correo atendido Lb 277 283 136 261 ND ND ND
Bluefields
Pasajeros atendidos Pasajero 2,509 2,415 1,538 1,228 ND ND ND
Carga atendida Lb 207 296 110 25 ND ND ND
Correo atendido Lb 121 110 57 65 ND ND ND

 Infraestructura
ra
Puerto Cabezas
Pasajeros atendidos Pasajero 898 1,079 1,274 1,258 ND ND ND
Carga atendida Lb 625 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 57 73 38 51 ND ND ND
Corn Island
Pasajeros atendidos Pasajero 1,491 1,502 1,756 1,275 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 326 89 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 16 16 12 6 ND ND ND
Bonanza
Pasajeros atendidos Pasajero 528 492 474 233 ND ND ND
Carga atendida Lb 2,964 2,999 3,492 2,229 ND ND ND
Correo atendido Lb 3 8 1 7 ND ND ND
Siuna
Pasajeros atendidos Pasajero 209 195 140 126 ND ND ND
Carga atendida Lb 259 108 478 202 ND ND ND
Correo atendido Lb 45 22 28 122 ND ND ND
Rosita
Pasajeros atendidos Pasajero 0 0 0 0 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 0 ND ND ND
a/
Isla de Ometepe
Pasajeros atendidos Pasajero 67 38 28 10 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 1 0 0 10 ND ND ND

Waspán
Pasajeros atendidos Pasajero 54 90 81 74 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 338 234 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 0 ND ND ND
Chinandega
Pasajeros atendidos Pasajero 0 0 0 0 ND ND ND
San Juan de Nicaragua
Pasajeros atendidos Pasajero 4 19 5 29 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 0 ND ND ND
Costa Esmeralda
Pasajeros atendidos Pasajero 530 99 45 19 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 0 ND ND ND
San Carlos
Pasajeros atendidos Pasajero 26 21 3 0 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 34 54 0 0 ND ND ND
Los Brasiles
Pasajeros atendidos Pasajero 36 10 8 4 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 0 ND ND ND
Matagalpa
Pasajeros atendidos Pasajero 0 0 0 0 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 0 ND ND ND
Otras estaciones
Pasajeros atendidos Pasajero 13 10 11 14 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 0 ND ND ND

: Aeropuerto en la Isla de Ometepe, comenzó a operar a partir del mes de Junio 2014.
a/

ND: No disponible.
Fuente: Ministerio de Transporte e Infraestructura (MTI), Anuario Estadístico de Transporte, 2018.
SSección
ó Transporte | 23
235
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.7 MOVIMIENTOS EN LA ESTACIÓN DE VUELOS NACIONALES, SEGÚN EMBARQUE


DE PASAJEROS, CARGA Y CORREO
SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Unidad de
Estación medida Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio

Pasajeros atendidos Pasajero 46,924 6,600 6,436 7,311 6,353 4,825 4,347
Carga atendida Lb 149,598 11,149 12,715 9,999 8,648 18,323 55,715
Correo atendido Lb 14,782 1,567 1,076 850 883 3,116 4,290
Bluefields
Pasajeros atendidos Pasajero 13,590 1,648 1,555 1,791 1,510 1,605 1,802
Carga atendida Lb 47,742 1,806 1,791 2,249 1,697 6,641 23,380
Correo atendido Lb 4,297 538 398 262 346 660 1,315
Puerto Cabezas
Pasajeros atendidos Pasajero 10,344 1,354 1,447 1,616 1,467 995 719
Carga atendida Lb 32,292 2,358 1,922 1,580 2,112 4,163 10,610
Correo atendido Lb 2,822 316 190 174 213 616 722
Corn Island
Pasajeros atendidos Pasajero 15,882 2,639 2,406 3,097 2,596 1,588 840
Carga atendida Lb 28,360 4,834 7,238 3,971 1,983 1,420 3,939
Correo atendido Lb 2,186 463 225 177 157 301 312
Bonanza

 Infraestructura
ra
Pasajeros atendidos Pasajero 2,984 370 402 391 336 182 323
Carga atendida Lb 22,986 1,453 1,096 1,768 2,161 3,198 8,214
Correo atendido Lb 976 60 49 55 31 110 382
Siuna
Pasajeros atendidos Pasajero 1,478 145 135 144 130 271 190
Carga atendida Lb 9,564 529 249 124 446 1,709 5,576
Correo atendido Lb 3,513 184 210 178 135 1,355 809
Rosita
Pasajeros atendidos Pasajero 0 0 0 0 0 0 0
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0 0
Correo atendido Lb 30 3 1 0 0 26 0

Isla de Ometepea/
Pasajeros atendidos Pasajero 346 67 60 82 78 31 10
Carga atendida Lb 1,237 0 0 174 0 106 0
Correo atendido Lb 238 3 3 4 1 0 225

Waspán
Pasajeros atendidos Pasajero 621 108 79 79 69 34 97
Carga atendida Lb 3,660 29 191 133 249 511 1,392
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0 0
Chinandega
Pasajeros atendidos Pasajero 35 3 9 0 0 23 0
San Juan de Nicaragua
Pasajeros atendidos Pasajero 248 65 26 48 37 7 13
Carga atendida Lb 126 26 100 0 0 0 0
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0 0
Costa Esmeralda
Pasajeros atendidos Pasajero 429 8 16 19 73 11 217
Carga atendida Lb 3,285 0 128 0 0 343 2,604
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0 0
San Carlos
Pasajeros atendidos Pasajero 352 46 59 36 28 43 67
Carga atendida Lb 346 114 0 0 0 232 0
Correo atendido Lb 721 0 0 0 0 48 525
Los Brasiles
Pasajeros atendidos Pasajero 155 7 14 8 29 10 50
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0 0
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0 0
Matagalpa
Pasajeros atendidos Pasajero 1 0 0 0 0 1 0
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0 0
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0 0
Otras estaciones
Pasajeros atendidos Pasajero 459 140 228 0 0 24 19
Carga atendida Lb 0 0 0 0 0 0 0
Correo atendido Lb 0 0 0 0 0 0 0

Continúa…/…

Sección Transporte | 236


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.7 MOVIMIENTOS EN LA ESTACIÓN DE VUELOS NACIONALES, SEGÚN EMBARQUE


DE PASAJEROS, CARGA Y CORREO
SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
Conclusión

Unidad de
Estación medida Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Pasajeros atendidos Pasajero 3,792 3,858 3,402 ND ND ND


Carga atendida Lb 19,002 7,154 6,893 ND ND ND
Correo atendido Lb 1,335 778 888 ND ND ND
Bluefields
Pasajeros atendidos Pasajero 1,518 1,218 943 ND ND ND
Carga atendida Lb 6,809 2,282 1,087 ND ND ND
Correo atendido Lb 311 170 297 ND ND ND
Puerto Cabezas
Pasajeros atendidos Pasajero 713 990 1,043 ND ND ND
Carga atendida Lb 5,288 2,119 2,140 ND ND ND
Correo atendido Lb 248 112 231 ND ND ND
Corn Island ND ND ND
Pasajeros atendidos Pasajero 853 980 883 ND ND ND
Carga atendida Lb 2,444 1,496 1,035 ND ND ND
Correo atendido Lb 275 167 109 ND ND ND
Bonanza
Pasajeros atendidos Pasajero 305 385 290 ND ND ND

• Infraestructura
Carga atendida Lb 2,281 853 1,962 ND ND ND
Correo atendido Lb 67 177 45 ND ND ND
Siuna
Pasajeros atendidos Pasajero 178 140 145 ND ND ND
Carga atendida Lb 720 15 196 ND ND ND
Correo atendido Lb 305 131 205 ND ND ND
Rosita
Pasajeros atendidos Pasajero 0 0 0 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 ND ND ND

Isla de Ometepea/
Pasajeros atendidos Pasajero 11 5 2 ND ND ND
Carga atendida Lb 747 120 90 ND ND ND
Correo atendido Lb 1 1 0 ND ND ND

Waspán
Pasajeros atendidos Pasajero 50 68 37 ND ND ND
Carga atendida Lb 603 169 383 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 ND ND ND
Chinandega
Pasajeros atendidos Pasajero 0 0 0 ND ND ND
San Juan de Nicaragua
Pasajeros atendidos Pasajero 17 11 24 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb ND ND ND
Costa Esmeralda
Pasajeros atendidos Pasajero 64 14 7 ND ND ND
Carga atendida Lb 110 100 0 ND ND ND
Correo atendido Lb ND ND ND
San Carlos
Pasajeros atendidos Pasajero 48 18 7 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 128 20 0 ND ND ND
Los Brasiles
Pasajeros atendidos Pasajero 21 12 4 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 ND ND ND
Matagalpa
Pasajeros atendidos Pasajero 0 0 0 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 ND ND ND
Otras estaciones
Pasajeros atendidos Pasajero 14 17 17 ND ND ND
Carga atendida Lb 0 0 0 ND ND ND
Correo atendido Lb 0 0 0 ND ND ND

: Aeropuerto en la Isla de Ometepe, comenzó a operar a partir del mes de Junio 2014.
a/

ND: No disponible.
Fuente: Ministerio de Transporte e Infraestructura (MTI), Anuario Estadístico de Transporte, 2018.
Sección Transporte | 237
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.8 TRÁFICO ACUÁTICO DE PASAJEROS NACIONALES, SEGÚN PUERTO LACUSTRE


SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Puerto
lacustre Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Total 522,168 66,443 55,471 79,070 52,581 32,832 18,621 26,039 31,038 39,405 33,102 36,653 50,913

Granada 4,202 508 396 1,219 702 71 0 0 0 393 35 288 590

San Carlos 98,489 9,719 8,561 9,773 10,449 5,583 6,013 7,719 8,227 7,876 8,623 7,692 8,254

San Miguelito 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Morrito 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

San Jorge 307,039 38,196 34,794 47,530 29,990 20,875 9,084 11,774 16,668 24,100 18,510 22,139 33,379

Altagracia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

 Infraestructura
ra
Moyogalpa 101,532 17,271 11,720 12,037 10,321 6,157 3,376 6,385 6,143 7,036 5,934 6,519 8,633

Otros 10,906 749 0 8,511 1,119 146 148 161 0 0 0 15 57


Fuente: Ministerio de Transporte e Infraestructura (MTI), Anuario Estadístico de Transporte, 2018.

Sección Transporte | 238


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.9 TRÁFICO ACUÁTICO DE CARGA NACIONAL, SEGÚN DESEMBARQUE EN PUERTOS


SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Libra)

Puertos Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre

Total 110,307,494 10,227,734 10,340,088 11,280,830 10,136,104 9,350,770 7,587,250 9,641,742 7,130,024 7,455,712 8,727,026 8,518,180 9,912,034

Atlántico 45,053,536 4,139,366 4,255,240 4,261,818 4,127,222 4,201,692 1,437,678 4,326,828 3,387,362 3,267,396 4,286,414 3,574,780 3,787,740
Arlen Siú 23,777,314 2,548,634 2,657,204 2,674,650 2,553,342 1,632,026 502,172 1,742,488 1,774,036 1,633,434 1,861,574 1,997,072 2,200,682

 Infraestructura
ra
El Bluff 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Puerto Cabezas 21,276,222 1,590,732 1,598,036 1,587,168 1,573,880 2,569,666 935,506 2,584,340 1,613,326 1,633,962 2,424,840 1,577,708 1,587,058

Lacustre 65,253,958 6,088,368 6,084,848 7,019,012 6,008,882 5,149,078 6,149,572 5,314,914 3,742,662 4,188,316 4,440,612 4,943,400 6,124,294

Granada 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

San Carlos 863,258 21,802 3,476 50,864 58,520 128,194 305,668 163,482 26,180 48,906 4,928 41,448 9,790

San Miguelito 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Morrito 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

San Jorge 17,000,170 885,126 1,269,620 2,482,436 2,183,720 1,048,828 335,060 1,468,434 820,798 1,118,238 1,344,992 1,611,588 2,431,330

Altagracia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Moyogalpa 46,291,784 5,157,636 4,765,508 4,439,182 3,715,800 3,820,894 5,149,650 3,347,828 2,895,684 3,021,172 3,090,692 3,290,364 3,597,374

El Diamante 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Otros 1,098,746 23,804 46,244 46,530 50,842 151,162 359,194 335,170 0 0 0 0 85,800

Fuente: Ministerio de Transporte e Infraestructura (MTI), Anuario Estadístico de Transporte, 2018.

SSección
ó Transporte | 239
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.10 TRÁFICO ACUÁTICO DE CARGA NACIONAL, SEGÚN EMBARQUE EN PUERTOS


SERIE DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Libra)

Puertos Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre
0
Total 285,265,383 26,431,707 26,803,856 29,982,524 27,687,880 24,538,074 15,016,826 24,748,064 20,266,312 21,161,668 21,560,022 20,870,564 26,197,886

Atlántico 149,487,514 11,826,826 14,191,166 16,554,230 15,375,470 13,755,830 8,072,086 15,910,840 11,229,218 10,765,612 10,962,424 8,882,236 11,961,576
Arlen Siú 147,349,598 11,652,168 14,042,380 16,418,468 15,108,126 13,661,208 7,933,486 15,294,906 11,125,620 10,677,150 10,853,634 8,749,950 11,832,502

El Bluff 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Puerto Cabezas 2,137,916 174,658 148,786 135,762 267,344 94,622 138,600 615,934 103,598 88,462 108,790 132,286 129,074

Lacustre 135,777,869 14,604,881 12,612,690 13,428,294 12,312,410 10,782,244 6,944,740 8,837,224 9,037,094 10,396,056 10,597,598 11,988,328 14,236,310

Granada 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

 Infraestructura
ra
San Carlos 3,965,990 338,057 356,819 411,752 298,848 420,354 358,182 268,466 292,600 225,324 229,306 342,298 423,984

San Miguelito 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Morrito 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

San Jorge 107,437,704 11,070,510 10,010,286 9,856,352 10,101,410 8,510,678 5,717,822 6,872,228 7,537,596 8,610,514 8,690,110 9,447,966 11,012,232

Altagracia 716,540 0 0 476,454 13,376 0 0 0 0 66,462 91,014 30,624 38,610

Moyogalpa 20,345,931 2,957,900 1,864,391 1,998,744 1,628,616 1,083,610 528,110 1,369,412 1,206,898 1,493,756 1,587,168 2,159,432 2,467,894

El Diamante 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Otros 3,311,704 238,414 381,194 684,992 270,160 767,602 340,626 327,118 0 0 0 8,008 293,590

Fuente: Ministerio de Transporte e Infraestructura (MTI), Anuario Estadístico de Transporte, 2018.

Sección Transporte | 240


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.3.11 AEROPUERTOS POR SUPERFICIE DE PISTA Y UBICACIÓN, 2018

T ipo
Aer opuer to y ubicación Super ficie de pista N úmer o de

T otal 17

Inter nacional 1
Managua
Aeropuerto Internacional Augusto Asfalto 1
César Sandino
N acional 9
Chinandega
Aeropuerto de Chinandega Sello asfáltico doble 1
León
Aeropuerto de León Sello asfáltico doble 1
Managua
Aeropuerto de Los Brasiles Sello asfáltico doble 1

• Infraestructura
Rivas
Aeropuerto de Ometepe Asfalto 1
Aeropuerto de Costa Esmeralda Asfalto 1
Río San Juan
Aeropuerto de San Juan de Nicaragua Concreto 1
RACCN
Aeropuerto de Puerto Cabezas (Bilwi) Concreto 1
RACCS
Aeropuerto de Blufields Sello asfáltico doble 1
Aeropuerto de Corn Island Sello asfáltico doble 1

Municipalidad 5

Río San Juan


Aeropuerto de San Carlos Mecadam 1

RACCN
Aeropuerto de Bonanza Mecadam 1
Aeropuerto de Siuna Mecadam 1
Aeropuerto de Rosita Mecadam 1
Aeropuerto de Waspán Mecadam 1
Pr ivado 1
Managua
Aeropuerto de Montelimar Sello asfáltico doble 1
Otr os 1
Managua
Aeropuerto de Punta Huete Concreto 1

Fuente: Ministerio de Transporte e Infraestructura (MTI).

Sección Transporte | 241


Sección I I I .4
Turismo
INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.4.1 TURISTAS QUE INGRESARON A NICARAGUA DE DISTINTAS REGIONES DE PROCEDENCIA


Y MODO DE TRANSPORTE
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Regiones de procedencia
Meses y modo de Resto del
Total
transporte a/
Norte América Centro América Sur América Europa Mundo b/

Total 1,255,566 205,281 949,087 19,717 66,838 14,643


Aérea 381,813 165,231 159,631 13,686 34,884 8,381
Terrestre 866,734 39,707 785,835 5,884 30,472 4,836
Acuática 7,019 343 3,621 147 1,482 1,426

Enero 158,687 34,705 106,131 2,597 12,941 2,313


Aérea 55,802 28,239 17,641 1,620 6,994 1,308
Terrestre 101,763 6,429 87,798 944 5,727 865

 Infraestructura
Acuática 1,122 37 692 33 220 140

Febrero 126,905 34,793 75,245 2,377 12,637 1,853


Aérea 51,855 28,234 13,978 1,637 6,890 1,116
Terrestre 74,245 6,485 60,871 726 5,517 646
Acuática 805 74 396 14 230 91

Marzo 195,753 42,673 136,309 2,332 12,292 2,147


Aérea 65,513 35,596 20,693 1,478 6,428 1,318
Terrestre 129,410 7,003 115,149 848 5,663 747
Acuática 830 74 467 6 201 82

Abril 115,531 23,555 79,571 2,169 8,573 1,663


Aérea 41,180 19,043 14,861 1,570 4,720 986
Terrestre 73,848 4,451 64,450 595 3,756 596
Acuática 503 61 260 4 97 81

Mayo 84,934 13,226 64,459 1,681 4,429 1,139


Aérea 27,328 11,134 11,915 1,195 2,386 698
Terrestre 57,281 2,086 52,382 485 1,933 395
Acuática 325 6 162 1 110 46

Junio 49,658 5,558 40,315 855 1,819 1,111


Aérea 13,708 4,439 7,429 609 935 296
Terrestre 34,838 1,110 32,749 212 626 141
Acuática 1,112 9 137 34 258 674

Continúa…/…

Sección Turismo| 245


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.4.1 TURISTAS QUE INGRESARON A NICARAGUA DE DISTINTAS REGIONES DE PROCEDENCIA


Y MODO DE TRANSPORTE
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Conclusión
Regiones de procedencia
Meses y modo de Resto del
Total
transporte a/
Norte América Centro América Sur América Europa Mundo b/

Julio 65,925 5,644 57,078 948 1,738 517


Aérea 16,617 4,456 10,194 638 1,007 322
Terrestre 49,075 1,178 46,753 308 683 153
Acuática 233 10 131 2 48 42

Agosto 74,729 6,055 64,980 1,182 1,965 547


Aérea 17,850 4,764 10,812 832 1,062 380
Terrestre 56,503 1,286 53,881 318 864 154
 Infraestructura

Acuática 376 5 287 32 39 13

Septiembre 75,428 5,923 66,161 1,099 1,627 618


Aérea 16,780 4,507 10,325 812 763 373
Terrestre 58,315 1,404 55,642 287 809 173
Acuática 333 12 194 0 55 72

Octubre 80,620 6,901 69,528 1,306 2,094 791


Aérea 18,133 5,023 10,704 1,042 930 434
Terrestre 62,157 1,868 58,713 263 1,045 268
Acuática 330 10 111 1 119 89

Noviembre 85,595 11,358 68,751 1,630 2,986 870


Aérea 24,691 8,558 13,072 1,216 1,294 551
Terrestre 60,460 2,783 55,354 402 1,638 283
Acuática 444 17 325 12 54 36

Diciembre 141,801 14,890 120,559 1,541 3,737 1,074


Aérea 32,356 11,238 18,007 1,037 1,475 599
Terrestre 108,839 3,624 102,093 496 2,211 415
Acuática 606 28 459 8 51 60

: Norte américa incluye Canadá, Estados Unidos y México.


a/

: Resto del mundo incluye Las Antillas, Asia, África y Oceanía.


b/

Fuente: Instituto Nicaragüense de Turismo (INTUR).

Sección Turismo | 246


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.4.2 SALIDAS DE NICARAGÜENSES AL EXTERIOR POR REGIÓN GEOGRÁFICA


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Norte América Centro América


Estados Panamá y Resto del
Mes Total Canadá Unidos México Guatemala El Salvador Honduras Costa Rica Belice Mundo a/

Total 974,936 2,673 121,998 9,170 32,255 32,454 281,328 417,447 30,569 47,042

Enero 125,832 308 14,315 899 3,274 3,300 25,273 69,628 4,119 4,716
Febrero 76,907 208 9,160 707 2,274 2,685 21,557 34,581 2,344 3,391
Marzo 78,816 265 10,556 974 2,351 2,392 23,976 33,042 2,105 3,155
Abril 86,619 390 11,235 871 2,392 955 23,853 39,385 2,447 5,091
Mayo 63,914 297 9,652 764 2,047 2,717 20,931 22,566 1,720 3,220
Junio 65,384 327 12,877 693 2,183 2,910 20,555 20,096 2,611 3,132

 Infraestructura
Julio 78,181 200 9,591 701 2,646 2,955 25,487 30,078 3,176 3,347
Agosto 80,705 161 8,544 680 3,112 2,844 26,780 32,694 2,726 3,164
Septiembre 79,645 170 7,538 749 2,875 2,940 24,770 33,697 2,694 4,212
Octubre 77,074 108 7,444 642 2,986 2,778 24,380 31,447 2,197 5,092
Noviembre 73,230 92 8,952 800 3,080 3,107 20,706 29,952 1,966 4,575
Diciembre 88,629 147 12,134 690 3,035 2,871 23,060 40,281 2,464 3,947

: Incluye; Sur américa, Antillas, Europa y Asia.


a/

Fuente: Dirección General de Migración y Extranjería (DGME).

Sección Turismo| 247


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.4.3 MOVIMIENTO MENSUAL DE TURISTAS EN NICARAGUA POR ENTRADAS


Y SALIDAS E ÍNDICE DE RECEPTIVIDAD
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Saldo Neto de
Movimientos turísticos movimiento
Total movimiento
Mes turístico Entradas a/ Salidas b/ turístico c/

Total 2,230,502 1,255,566 974,936 280,630

Enero 284,519 158,687 125,832 32,855


Febrero 203,812 126,905 76,907 49,998
Marzo 274,569 195,753 78,816 116,937
Abril 202,150 115,531 86,619 28,912
Mayo 148,848 84,934 63,914 21,020
 Infraestructura

Junio 115,042 49,658 65,384 -15,726


Julio 144,106 65,925 78,181 -12,256
Agosto 155,434 74,729 80,705 -5,976
Septiembre 155,073 75,428 79,645 -4,217
Octubre 157,694 80,620 77,074 3,546
Noviembre 158,825 85,595 73,230 12,365
Diciembre 230,430 141,801 88,629 53,172
a/: Turismo Receptor.
b/: Turismo Emisor, corresponde la salida de los nicaragüenses al exterior.
c/: a-b.

Fuente: Instituto Nicaragüense de Turismo (INTUR); Dirección General de Migración y Extranjería (DGME).

GRÁFICO III. 4.1


SALDO NETOIII.DE
GRÁFICO 4.1MOVIMIENTO
SALDO NETO DETURÍSTICO
MOVIMIENTO SEGÚN
TURÍSTICOMES, 20182018
POR MES,
160
150
140
130
120
110
100
90
Miles de turistas

80
70
60
50
40
30
20
10
0
-10 Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre
-20
-30
Fuente: Cuadro III.4.3, Instituto Nicaragüense de Turismo (INTUR), Dirección General de Migración y Extranjería (DGME).

Sección Turismo | 248


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.4.4 VISITANTES EN CENTROS TURÍSTICOS


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Centros turísticos
Total de
Mes visitantes La Boquita Pochomil Xiloá El Trapiche Granada Xilonem

Total 2,182,526 312,079 435,491 200,602 176,406 968,022 89,926

Enero 368,976 54,831 76,888 26,272 30,868 166,759 13,358


Febrero 145,935 20,487 21,147 12,146 9,964 77,100 5,091
Marzo 566,053 95,265 141,287 40,139 54,687 214,936 19,739
Abril 242,789 38,638 51,525 22,301 14,873 107,346 8,106
Mayo 82,787 17,209 9,829 9,220 6,333 38,125 2,071
Junio 53,921 1,802 3,013 8,194 3,508 37,158 246
Julio 77,026 6,757 13,343 12,267 6,069 36,264 2,326
Agosto 113,867 16,153 20,902 14,400 5,845 47,082 9,485

 Infraestructura
Septiembre 134,089 10,880 25,594 15,544 9,332 62,954 9,785
Octubre 69,141 6,798 7,580 9,453 6,467 34,751 4,092
Noviembre 109,976 12,384 14,528 12,034 8,186 56,671 6,173
Diciembre 217,966 30,875 49,855 18,632 20,274 88,876 9,454
Fuente: Instituto Nicaragüense de Turismo (INTUR).

GRÁFICO III. 4.2


VISITANTES EN CENTROS TURÍSTICOS, 2018

Fuente: Cuadro III. 4.4, Instituto Nicaragüense de Turismo (INTUR).

Sección Turismo| 249


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.4.5 GASTO PER CÁPITA EN DÓLARES DE LOS TURISTAS INGRESADOS A NICARAGUA


TRIMESTRE CALENDARIO, 2018
(Dólares)

Turistas que ingresaron a Ingresos generados por


Trimestre Gasto Per cápita
Nicaragua turismo

Total 1,255,566 544,400,000 433.59

Enero-Febrero-Marzo 481,345 256,300,000 532.47


Abril-Mayo-Junio 250,123 111,600,000 446.18
Julio-Agosto-Septiembre 216,082 68,500,000 317.01
Octubre-Noviembre-Diciembre 308,016 108,000,000 350.63

Nota: No se dispone del ingreso mensual generado por turismo.


Fuente: Instituto Nicaragüense de Turismo (INTUR).
 Infraestructura

GRÁFICO III. 4.3


COMPARATIVO DEL GASTO PER CÁPITA DE LOS TURISTAS SEGÚN TRIMESTRE, 2017 - 2018

Fuente: Instituto Nicaragüense de Turismo (INTUR).

Sección Turismo | 250


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.4.6 OFERTA TURÍSTICA DE ALOJAMIENTO SEGÚN DEPARTAMENTOS


DEL PAÍS, 2018

Número de Número de
Departamento establecimientos habitaciones Número de camas

Total 1,114 15,249 25,920

Nueva Segovia 26 318 482


Jinotega 62 748 1,126
Madriz 26 215 405
Estelí 73 860 1,603
Chinandega 33 465 838
León 124 1,326 2,687

 Infraestructura
Matagalpa 72 908 1,520
Boaco 21 282 369
Managua 184 4,075 6,725
Masaya 32 407 953
Chontales 37 462 624
Granada 91 1,137 2,132
Carazo 26 267 492
Rivas 151 1,821 3,203
Río San Juan 39 354 654
RACCN 17 272 304
RACCS 100 1,332 1,803

Fuente: Instituto Nicaragüense de Turismo (INTUR).

Sección Turismo| 251


INIDE - Anuario Estadístico 2018

III.4.7 CATEGORÍA DE LOS ESTABLECIMIENTOS QUE CONFORMAN LA OFERTA TURÍSTICA


DE ALOJAMIENTO, SEGÚN DEPARTAMENTO, 2018

Categoría del hotel Categoría de ATCNH Aparto


Departamento Total hoteles
***** **** *** ** * ***** **** *** ** *
Total 1,114 14 35 89 120 113 0 0 47 166 512 18
Nueva Segovia 26 0 0 1 2 6 0 0 0 1 16 0
Jinotega 62 0 0 1 5 12 0 0 0 8 36 0
Madríz 26 0 0 0 2 2 0 0 0 9 13 0
Estelí 73 0 0 6 9 7 0 0 1 4 42 4
Chinandega 33 1 3 1 7 9 0 0 0 4 8 0
León 124 0 2 10 8 7 0 0 9 33 54 1
Matagalpa 72 0 0 3 9 6 0 0 3 14 37 0
Boaco 21 0 0 3 4 7 0 0 0 0 7 0
 Infraestructura

Managua 184 10 4 27 28 16 0 0 9 33 48 9
Masaya 32 1 1 2 1 3 0 0 1 4 19 0
Chontales 37 0 0 0 5 4 0 0 0 5 23 0
Granada 91 2 12 6 5 1 0 0 10 15 36 4
Carazo 26 0 0 2 0 3 0 0 3 4 14 0
Rivas 151 0 7 22 20 5 0 0 4 13 80 0
Río San Juan 39 0 1 1 2 6 0 0 1 5 23 0
RACCN 17 0 0 0 3 0 0 0 0 2 12 0
RACCS 100 0 5 4 10 19 0 0 6 12 44 0

ATCNH : Alojamientos turísticos de carácter no hotelero.


Fuente: Instituto Nicaragüense de Turismo (INTUR).

Sección Turismo | 252


IV. Módulo Macroeconomía

GUARDABARRANCO
Ave Nacional de Nicaragua
Nombre científico: Eumomota Superciliosa

Es una colorida ave, de tamaño pequeño, tiene alas


cortas, redondas, con cola larga rematada por dos plumas
azules en forma de raquetas. Se alimentan principalmente
de insectos y frutas. La nidificación se realiza en una
madriguera excavada por la pareja o en cuevas o nichos
naturales, en áreas calizas. Pueden ser vistos en los
bosques de Nicaragua y ocasionalmente en la ciudad.
Representa con gran elegancia al país, es declarada ave
nacional de Nicaragua por Decreto No. 1891, publicado en
La Gaceta, Diario Oficial No. 194, del 27 de agosto de
1971.
Sección I V.1
Product o I nt erno Brut o
INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.1.1 PRODUCTO INTERNO BRUTO: ENFOQUE DE LA PRODUCCIÓN


(Millones de córdobas de 2006)

Tasa de crecimiento (%)


Conceptos 2017 p / 2018 e /
2018/2017

Producto interno bruto 186,212.4 179,107.0 -3.8


Menos: Imputaciones bancarias 1/
Más : Impuestos netos a los productos 18,725.2 17,053.3 -8.9

Total industrias
Agricultura 13,267.3 13,703.3 3.3
Pecuario 9,473.7 8,962.5 -5.4

 Macroeconomía
ía
Silvicultura y extracción de madera 1,640.5 1,570.8 -4.2
Pesca y acuicultura 1,901.5 2,180.8 14.7
Explotación de minas y canteras 2,492.4 2,535.2 1.7
Industrias manufactureras 27,079.0 27,365.5 1.1
Construcción 5,242.2 4,419.5 -15.7
Electricidad 2,885.4 3,010.7 4.3
Agua 1,085.4 1,124.4 3.6
Comercio 21,318.6 18,881.0 -11.4
Hoteles y restaurantes 6,054.7 4,831.6 -20.2
Transporte y comunicaciones 15,861.3 15,313.9 -3.5
Intermediación financiera y servicios conexos 6,932.3 6,559.7 -5.4
Propiedad de vivienda 12,188.6 12,041.2 -1.2
Administración pública y defensa 10,765.3 10,756.5 -0.1
Enseñanza 7,042.8 7,250.4 2.9
Salud 4,184.0 4,295.4 2.7
Otros servicios 18,968.8 18,563.4 -2.1

Nota: Año de referencia 2006.


Desde 2008, la discrepancia estadística entre la sumatoria de los componentes está explicada por la aplicación
de la metodología de encadenamiento para obtener los valores constantes.
e/: Estimado.
p/: Preliminar.
1/: A partir de 2006, las imputaciones bancarias se distribuyen por actividad económica.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Producto Interno Bruto | 257


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.1.2 PRODUCTO INTERNO BRUTO: ENFOQUE DEL GASTO


(Millones de córdobas de 2006)

Tasa de crecimiento (%)


Conceptos 2017 p / 2018 e / 2018/2017

Producto interno bruto 186,212.4 179,107.0 -3.8


1/
Consumo final 177,658.2 169,749.5 -4.5

Consumo del gobierno 28,703.2 27,903.7 -2.8

Consumo colectivo 16,818.4 15,389.6 -8.5


Consumo individual 11,850.2 12,194.6 2.9
Consumo individual de hogares e ISFLSH 149,009.8 141,861.7 -4.8
 Macroeconomía
ía

Inversión bruta 56,090.5 42,858.4 -23.6

Inversión fija 54,195.7 43,500.5 -19.7


Construcción 23,737.5 19,946.0 -16.0
Maquinaria y equipo 25,880.8 19,122.3 -26.1
Otras inversiones 5,828.2 4,870.9 -16.4
Variación de existencias 2,953.8 796.9 -73.0

Inversión pública 13,459.0 11,392.2 -15.4

Inversión fija 13,459.0 11,392.2 -15.4


Construcción 9,266.6 8,340.7 -10.0
Maquinaria y equipo 5,522.2 3,610.4 -34.6
Otras inversiones 1.8 1.7 -4.8

Inversión privada 42,151.6 31,010.4 -26.4

Inversión fija 40,238.4 31,624.2 -21.4


Construcción 14,409.1 11,527.4 -20.0
Maquinaria y equipo 20,927.4 15,812.3 -24.4
Otras inversiones 5,824.7 4,867.8 -16.4
Variación de existencias 2,953.8 796.9 -73.0

Exportaciones de bienes y servicios 78,313.9 76,298.4 -2.6

Importaciones de bienes y servicios 127,512.3 109,668.9 -14.0

Nota: Año de referencia 2006.


Desde 2008, la discrepancia estadística entre la sumatoria de los componentes está explicada por la aplicación
de la metodología de encadenamiento para obtener los valores constantes.
e/: Estimado.
p/: Preliminar.
1/: A partir de 2006, el consumo se desagrega en consumo del gobierno individual y colectivo y consumo individual

de hogares e ISFLSH.
Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Producto Interno Bruto | 258


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.1.3 PRODUCTO INTERNO BRUTO: ENFOQUE DE LA PRODUCCIÓN


(Millones de córdobas)

Conceptos 2018 e /

Pr oducto inter no br uto 413,910.6


Menos: Imputaciones bancarias 1/
Más : Impuestos netos a los productos 35,479.9

T otal industr ias


Agricultura 32,076.0
Pecuario 23,011.6

 Macroeconomía
ía
Silvicultura y extracción de madera 3,813.0
Pesca y acuicultura 5,076.4
Explotación de minas y canteras 10,063.2
Industrias manufactureras 58,843.6
Construcción 21,062.3
Electricidad 15,610.3
Agua 1,250.0
Comercio 40,098.2
Hoteles y restaurantes 13,656.8
Transporte y comunicaciones 21,988.8
Intermediación financiera y servicios conexos 21,369.2
Propiedad de vivienda 24,168.3
Administración pública y defensa 19,506.4

Enseñanza 22,463.1

Salud 11,456.7

Otros servicios 32,916.8

: Estimado.
e/

: A partir de 2006, las imputaciones bancarias se distribuyen por actividad económica.


1/

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Producto Interno Bruto | 259


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.1.4 PRODUCTO INTERNO BRUTO: ENFOQUE DEL GASTO


(Millones de córdobas)

Conceptos e/
2018

Pr oducto inter no br uto 413,910.6

1/
Consumo final 357,399.8

Consumo del gobier no 63,773.9

Consumo colectivo 29,961.7


Consumo individual 33,812.2
Consumo individual de hogares e ISFLSH 293,625.9
 Macroeconomía
ía

Inver sión br uta 94,980.3

Inversión fija 93,265.6


Construcción 53,294.2
Maquinaria y equipo 30,787.2
Otras inversiones 9,184.3
Variación de existencias 1,714.6

Inver sión pública 27,435.2

Inversión fija 27,435.2


Construcción 22,908.5
Maquinaria y equipo 4,524.7
Otras inversiones 2.1

Inver sión pr ivada 67,545.0

Inversión fija 65,830.4


Construcción 30,385.7
Maquinaria y equipo 26,262.5
Otras inversiones 9,182.2
Variación de existencias 1,714.6

Expor taciones de bienes y ser vicios 173,761.9

Impor taciones de bienes y ser vicios 212,231.4

Nota: Año de referencia 2006.


e/: Estimado.
1/: A partir de 2006, el consumo se desagrega en consumo del gobierno individual y colectivo

y consumo individual de hogares e ISFLSH.


Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Producto Interno Bruto | 260


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.1.5 VALOR AGREGADO: AGROPECUARIO, SILVICULTURA, PESCA Y MINERÍA


(Millones de córdobas de 2006)

Tasa de crecimiento (%)


Conceptos 2017 p/ 2018 e/
2018/2017

Total industrias 29,846.2 30,037.4 0.6

Actividades agrícolas 13,267.3 13,703.3 3.3

Café oro 4,404.0 4,850.2 10.1


Caña de azúcar 925.7 870.7 -5.9
Granos básicos 2,993.8 3,022.7 1.0

 Macroeconomía
ía
Otros productos agrícolas 5,171.9 5,231.4 1.2

Actividades pecuarias 9,473.7 8,962.5 -5.4

Actividades silvícolas 1,640.5 1,570.8 -4.2

Actividades pesqueras y acuícolas 1,901.5 2,180.8 14.7

Actividades de minería 2,492.4 2,535.2 1.7

Nota: En la referencia 2006, las discrepancias por falta de aditividad en el encadenamiento, se dejan explícitas.
Desde 2008, la discrepancia estadística entre la sumatoria de los componentes está explicada por la aplicación
de la metodología de encadenamiento para obtener los valores constantes.
e/: Estimado.
p/: Preliminar.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.


.

Sección Producto Interno Bruto | 261


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.1.6 VALOR BRUTO DE PRODUCCIÓN: PECUARIO, PESCA Y MINERÍA


(Millones de córdobas de 2006)

Tasa de crecimiento (%)


Conceptos 2017 p / 2018 e / 2018/2017

Actividades pecuarias 15,356.4 14,547.2 -5.3

Ganado vacuno 11,349.1 10,668.2 -6.0


Cabezas 5,969.5 5,920.8 -0.8
Producción de leche 5,452.1 4,704.9 -13.7
Exportaciones en pie 189.3 68.4 -63.9

Ganado porcino 282.4 277.4 -1.8


 Macroeconomía
ía

Avicultura 3,547.5 3,394.8 -4.3


Aves 2,263.4 2,087.7 -7.8
Huevos 1,280.5 1,313.3 2.6

Actividades pesqueras y acuícolas 3,705.8 4,180.5 12.8

Camarón 1,895.6 2,215.8 16.9


Camarón de cultivo 1,639.9 1,941.1 18.4
Camarón de arrastre 255.6 274.6 7.4

Langosta 871.0 762.9 -12.4

Pescado 477.7 483.0 1.1

Actividades de minería 5,305.7 5,366.7 1.1

Metálica 3,147.4 3,336.3 6.0


No metálica 1,920.9 1,702.8 -11.4

Nota: En la referencia 2006, las discrepancias por falta de aditividad en el encadenamiento, se dejan explícitas.
Desde 2008, la discrepancia estadística entre la sumatoria de los componentes está explicada por la aplicación
de la metodología de encadenamiento para obtener los valores constantes.
e/: Estimado.
p/: Preliminar.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Producto Interno Bruto | 262


Sección I V.2
Finanzas Públicas
INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.2.1 OPERACIONES DEL GOBIERNO GENERAL


(Millones de córdobas)

Conceptos p/
2018

1. Ingr esos totales 99,452.4


Impuestos 67,417.0
Contribuciones sociales 24,624.3
Otros ingresos 7,411.1

2. Gastos totales 100,779.5


Remuneraciones a los empleados 29,598.4
Compra de bienes y servicios 20,631.2
Intereses 4,678.7
Internos 1,879.1
Externos 2,799.5

 Macroeconomía
ía
Transferencias corrientes y de capital 20,728.3
Prestaciones sociales 20,041.3
Otros gastos 1/ 5,101.7

3. Resultado oper ativo neto ( 1- 2) - 1,327.0

4. Adquisición neta de activos no financier os 14,030.4

5. Super ávit o déficit de efectivo antes de donaciones ( 3- 4) - 15,357.4

6. Donaciones totales 2,504.3

7. Super ávit o déficit de efectivo después de donaciones ( 5+6) - 12,853.1

8. F inanciamiento 12,853.1
Interno neto 8,111.9
Financiamiento bancario 2/ 9,276.4
Del cual: Banco Central de Nicaragua 9,480.7
Financiamiento no bancario -1,164.5
Externo neto 4,741.2
Ingresos de privatización 0.0

Memorándum:
Ahorro corriente 7,605.6
Nota: La metodología utilizada en las operaciones del gobierno general, está de acuerdo al Manual Estadístico
de Finanzas Públicas (MEFP, marco analítico 2001) a partir del año 2001.
Incluye Gobierno Central, INSS, ALMA y TELCOR.
A partir de 2001, el financiamiento se presenta en bancario y no bancario, según requerimiento de las NEDD.
p/: Preliminar.
1/: Incluye subsidio al transporte y energía eléctrica.
2/: Incluye el crédito neto del Banco Central y del resto del Sistema Financiero.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Finanzas Públicas | 265


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.2.2 INGRESOS DEL GOBIERNO CENTRAL


(Millones de córdobas)

Conceptos p/
2018

Ingresos totales 69,676.5


(excluye donaciones)

Impuestos 64,453.5

Sobre el ingreso y las ganancias 29,257.7


Sobre la propiedad 0.0
Sobre bienes y servicios 32,699.9
Impuesto al valor agregado 21,862.0
Impuesto al valor agregado interno 9,076.1
 Macroeconomía
ía

Impuesto al valor agregado externo 12,785.8


Impuestos selectivos 10,837.9
Derivados del petróleo 5,394.9
Cervezas y bebidas alcohólicas 2,015.5
Tabaco 0.4
Otros 3,427.2
Sodas 523.1
Otros 145.0
Impuesto selectivo de consumo a las importaciones 2,759.0

Otros impuestos 460.4

Impuesto sobre el comercio y transacciones internacionales 2,035.6


Derechos de aduana y otros derechos de importación 2,035.6

Otros ingresos no tributarios 5,223.0


Transferencias 0.0
Otros ingresos no tributarios 1,730.0
Ventas incidentales de establecimientos no de mercado 3,493.0

Partidas informativas
Donaciones totales 2,502.0
Ingresos y donaciones 72,178.5

Nota: La metodología utilizada en las operaciones del gobierno general, está de acuerdo al Manual Estadístico de
Nota: La metodología utilizada en las operaciones del gobierno central, está de acuerdo al Manual Estadístico de
Finanzas Públicas (MEFP, marco analítico 2001) a partir del año 2001.
p/: Preliminar.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Finanzas Públicas | 266


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.2.3 GASTOS DEL GOBIERNO CENTRAL


(Millones de córdobas)

Conceptos p/
2018

Gastos 69,240.2

Remuneraciones 26,796.1
Compra de bienes y servicios 10,685.7

Pago de intereses 4,550.9


Sobre deuda interna 1,751.4
Sobre deuda externa 2,799.5

Transferencias 20,709.3

 Macroeconomía
ía
Transferencias corrientes 12,949.0
INSS (aporte estatal y transferencias) 0.0
Municipalidades 1,069.5
A universidades 4,737.1
Resto del sector público 7,142.4

Transferencias de capital 7,760.3


A las municipalidades 6,043.1
Al Consejo Nacional de Universidades 437.5
Resto del sector público 1,279.7

Prestaciones sociales 1,447.4

Otros gastos diversos 5,050.7

Empresas públicas 1,265.1


ENATREL 532.6
ENACAL 663.7
ENEL 17.4
EPN 51.5
Otros 3,785.6

Nota: La metodología utilizada en las operaciones del gobierno central, está de acuerdo al Manual Estadístico
de Finanzas Públicas (MEFP, marco analítico 2001) a partir del año 2001.
p/: Preliminar.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.


.

Sección Finanzas Públicas | 267


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.2.4 SECTOR PÚBLICO NO FINANCIERO: OPERACIONES CONSOLIDADAS


(Millones de córdobas)

Conceptos p/
2018

1. Ingr esos totales 109,804.2


Impuestos 67,417.0
Contribuciones sociales 24,624.3
Otros ingresos 1/ 17,762.9
2. Gastos 108,988.0
Remuneraciones a los empleados 32,058.8
Compra de bienes y servicios 25,738.2
Intereses 4,871.7
Internos 2,056.3
Externos 2,815.5
Transferencias corrientes y de capital 21,340.5
 Macroeconomía
ía

Prestaciones sociales 20,082.0


Otros gastos 2/ 4,896.7
3. Resultado oper ativo neto ( 1- 2) 816.2
4. Adquisición neta de activos no financier os 20,265.5
5. Super ávit o déficit de efectivo antes de donaciones ( 3- 4) - 19,449.3
6. Donaciones totales 2,504.3
7. Super ávit o déficit de efectivo después de donaciones ( 5+6) - 16,945.1
8. F inanciamiento 16,945.1
Interno neto 8,964.9
Financiamiento bancario 3/ 8,929.6
Del cual: Banco Central de Nicaragua 9,480.7
Financiamiento no bancario 35.3
Externo neto 7,980.2
Ingresos de privatización 0.0
Memorándum
Ahorro corriente 8,553.8

Nota: La metodología utilizada en las operaciones consolidadas del sector público no financiero, está de acuerdo
al Manual Estadístico de Finanzas Públicas (MEFP, marco analítico 2001) a partir del año 2001.
Incluye Gobierno Central, INSS, ALMA, ENATREL, ENACAL, ENEL, EPN y TELCOR. A partir del año 2006,
incluye EAAI, ENABAS y PETRONIC.
A partir de 2001 el Financiamiento se presenta en bancario y no bancario, según requerimiento de las NEDD.
P/: Preliminar.
1/: Incluye ingresos por servicios de ENATREL, ENACAL, ENEL, EPN y TELCOR. A partir del año 2006,

incluye EAAI, ENABAS y PETRONIC.


2/: Incluye subsidio a transportistas y de energía eléctrica.
3/: Incluye el crédito neto del Banco Central y del resto del Sistema Financiero.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Finanzas Públicas | 268


Sección I V.3
Comercio Ex t erior
INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.3.1 BALANCE COMERCIAL, SEGÚN REGIONES


(Millones de dólares)

Conceptos p/
2018

Balance de las exportaciones FOB e importaciones CIF -2,682.7

I. América -1,773.7

América del Norte -554.3

 Macroeconomía
ía
América Central -723.3
Resto de América Latina y El Caribe -496.1

II. Europa -78.4


Unión Europea -8.0
Resto de Europa -70.3

III. Asia -851.8

IV. Resto del Mundo 21.2

Nota: No incluye Zonas Francas.


: Preliminar.
p/

Fuente: Elaborado en INIDE, en base a datos del Banco Central de Nicaragua (BCN).

Sección Comercio Exterior| 271


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.3.2 EXPORTACIONES FOB, SEGÚN REGIONES Y PAÍSES


(Millones de dólares)

C onceptos p/
2018

T otal expor taciones F OB 2,516.9


I. Amér ica 1,971.3
Amér ica del N or te 1,192.4
Canadá 30.8
Estados Unidos 1,065.7
México 95.9
Amér ica C entr al 621.5
Costa Rica 142.7
El Salvador 275.1
Guatemala 122.3
Honduras 81.4
 Macroeconomía
ía

R esto de Amér ica Latina y El C ar ibe 157.3


Argentina 0.2
Chile 0.7
Colombia 6.8
Cuba 1.3
Ecuador 4.8
Panamá 36.6
Puerto Rico 53.1
República Dominicana 8.5
Venezuela 21.0
Otros 24.3
II. Eur opa 297.3
U nión Eur opea 282.8
Alemania 44.6
Bélgica 51.1
España 16.0
Finlandia 5.9
Francia 23.0
Holanda 22.1
Italia 31.8
Reino Unido 66.8
Suecia 10.3
Otros 11.2
R esto de Eur opa 14.5
Federación Rusa 11.5
Noruega 1.0
Suiza 0.7
Otros 1.3
III. Asia 209.6
China (Taiwán) 66.5
Japón 14.8
Otros 128.2
IV. R esto del Mundo 38.7

Nota: No incluye Zonas Francas.


p/: Preliminar.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.


.

Sección Comercio Exterior | 272


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.3.3 IMPORTACIONES CIF, SEGÚN REGIONES Y PAÍSES


(Millones de dólares)

C onceptos p/
2018

T otal impor taciones C IF 5,199.6


I. Amér ica 3,745.0
Amér ica del N or te 1,746.7
Canadá 27.8
Estados Unidos 1,256.8
México 462.1
Amér ica C entr al 1,344.8
Costa Rica 451.3
El Salvador 310.9
Guatemala 402.8
Honduras 179.8

 Macroeconomía
ía
R esto de Amér ica Latina y El C ar ibe 653.5
Argentina 57.6
Chile 40.4
Colombia 159.3
Cuba 0.2
Ecuador 17.1
Panamá 29.9
Puerto Rico 2.0
República Dominicana 10.7
Venezuela 128.9
Otros 207.4
II. Eur opa 375.7
U nión Eur opea 290.9
Alemania 81.7
Bélgica 10.0
España 63.8
Finlandia 3.3
Francia 23.4
Holanda 17.6
Italia 33.8
Reino Unido 12.1
Suecia 10.6
Otros 34.4
R esto de Eur opa 84.8
Federación Rusa 62.6
Noruega 1.3
Suiza 16.0
Otros 4.8
III. Asia 1,061.4
Corea del Sur 82.1
China (Taiwán) 23.4
Japón 98.7
Otros 857.2
IV. R esto del Mundo 17.5
Nota: No incluye importaciones de Zonas Francas.
p/: Preliminar.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Comercio Exterior| 273


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.3.4 EXPORTACIONES FOB DE MERCANCÍAS, SEGÚN PRODUCTOS PRINCIPALES


(Millones de dólares)

Pr oductos p/
2018
T otal ( A+B+C+D) 2,516.9
A.- Agr opecuar ios 784.3
Café Valor 417.7
Volumen (miles qq) 3,006.4
Precio promedio 138.9
Maní Valor 112.1
Volumen (miles qq) 2,105.7
Precio promedio 53.3
Ganado en pie Valor 9.6
Volumen (miles kg) 4,558.9
Precio promedio 2.1
 Macroeconomía
ía

Frijol Valor 80.4


Volumen (miles kg) 77,662.3
Precio promedio 1.0
Banano Valor 9.6
Volumen (miles cajas) 1/ 2,188.9
Precio promedio 4.4
Tabaco en rama Valor 8.6
Volumen (miles kg) 736.1
Precio promedio 11.7
Mango Valor 3.3
Volumen (miles kg) 5,732.8
Precio promedio 0.6
Quequisque Valor 2.6
Volumen (miles kg) 4,094.1
Precio promedio 0.6
Sandía y melón Valor 0.1
Volumen (miles kg) 1,549.6
Precio promedio 0.0
Ajonjolí Valor 6.8
Volumen (miles qq) 93.8
Precio promedio 72.5
Helechos Valor 0.6
Volumen (miles kg) 382.6
Precio promedio 1.6
Los demás Valor 132.8
B.- Pesquer os: 114.0
Langosta Valor 41.6
Volumen (miles lb) 2,959.5
Precio promedio 14.1
Camarón Valor 47.9
Volumen (miles lb) 17,868.3
Precio promedio 2.7
Pescados frescos Valor 24.5
Volumen (miles lb) 9,697.6
Precio promedio 2.5
Continúa…/…

Sección Comercio Exterior | 274


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.3.4 EXPORTACIONES FOB DE MERCANCÍAS, SEGÚN PRODUCTOS PRINCIPALES


(Millones de dólares)

Conclusión
Pr oductos 2018 p/

C.- Miner ía: 383.1


Oro Valor 370.3
Volumen (miles oz troy) 2/ 291.8
Precio promedio 1,269.0
Plata Valor 10.1
Volumen (miles oz troy) 2/ 674.5
Precio promedio 15.0
Los demás Valor 2.7
D.- Manufactur a: 1,235.5
Productos alimenticios 973.6

 Macroeconomía
ía
Carne Valor 481.0
Volumen (miles lb) 246,887.3
Precio promedio 1.9
Azúcar Valor 167.1
Volumen (miles qq) 9,295.3
Precio promedio 18.0
Los demás 325.4
De los cuales:
Queso 115.7
Harina de trigo 3.8
Café instantáneo 18.7
Galletas 0.5
Despojos comestibles 20.8
Leche en polvo 31.8
Helados (paletas, conos) 1.5
Yogur 1.3
Bebidas y rones 47.8
Productos de tabaco 24.8
Textil y prendas de vestir 19.7
Productos de cuero excepto calzado 10.1
Productos de cuero excepto de caucho 2.7
Productos de madera (incluso madera aserrada) 8.0
Productos de papel y derivados 7.6
Imprentas editoriales e industrias conexas 1.0
Productos químicos 31.9
Productos de petróleo 12.7
Productos plásticos 4.4
Productos de porcelana 5.8
Productos de hierro y acero 4.2
Los demás 81.2

Nota: No incluye exportaciones de Zonas Francas.


Los productos pesqueros solo incluyen la producción primaria.
p/: Preliminar.
1/: Cajas de 42 libras cada una.
2/: Equivale a 31.10 gramos.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Comercio Exterior| 275


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.3.5 IMPORTACIONES CIF, SEGÚN USO O DESTINO ECONÓMICO


(Millones de dólares)

Conceptos p/
2018

Total FOB 4,829.4

Total CIF 5,199.6

Bienes de consumo 1,877.9


No duraderos 1,593.1
Duraderos 284.8
 Macroeconomía
ía

Petróleo, combustibles y lubricantes 996.1


Petróleo crudo 359.4
Combustibles y lubricantes 620.1
Energía eléctrica 16.6

Bienes intermedios 1,426.6


Para la agricultura 318.9
Para la industria 807.1
Materiales de construcción 300.6

Bienes de capital 892.6


Para la agricultura 59.8
Para la industria 527.1
Equipo de transporte 305.7

Diversos 6.4

Nota: No incluye ajuste por Zonas Francas.


p/: Preliminar.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Comercio Exterior | 276


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.3.6 BALANZA DE PAGOS


(Millones de dólares)

C onceptos p/
2018
1.- C uenta cor r iente 83.0
como porcentaje del PIB 0.6
1.1.- Bienes -1,632.9
Exportaciones 4,168.6
1/
Mercancías generales según la BP (FOB) 3,798.3
Oro no monetario 370.3
Importaciones 5,801.5
1/
Mercancías generales según la BP (FOB) 5,801.5
Oro no monetario 0.0
1.2.- Servicios 414.2
Créditos 1,342.9
Débitos 928.7
Balance en bienes y servicios -1,218.7
1.3.- Ingreso primario -309.6
Créditos 89.8

 Macroeconomía
ía
Débitos 399.4
1.4.- Ingreso secundario 1,611.3
Créditos 1,624.3
del cual : remesas familiares 1,501.2
Débitos 13.0
2.- C uenta de capital 111.2
Créditos 111.2
Débitos 0.0
Préstamo neto (+)/endeudamiento neto (-) (saldo de la cuenta corriente y de capital) 194.2
1/
3.- C uenta financier a - 201.3
Préstamo neto (+)/endeudamiento neto (-) (saldo de la cuenta financiera) -201.3
3.1.- Inversión directa -284.1
Adquisición neta de activos financieros 75.1
Pasivos netos incurridos 359.2
3.2.- Inversión de cartera -58.6
Adquisición neta de activos financieros -64.2
Pasivos netos incurridos -5.6
3.3.- Derivados financieros 0.0
Adquisición neta de activos financieros 0.0
Pasivos netos incurridos 0.0
3.4.- Otra inversión 654.2
Adquisición neta de activos financieros 943.4
Moneda y depósitos 959.5
Préstamos -13.5
Créditos y anticipos comerciales 0.0
Otras cuentas por cobrar -2.6
Pasivos netos incurridos 289.2
Moneda y depósitos 11.4
Préstamos 246.6
Créditos y anticipos comerciales 31.2
Otras cuentas por pagar 0.0
Derechos especiales de giro 0.0
2/
3.5.- Activos de reserva -512.8

4.- Er r or es y omisiones netos - 395.5

Nota: Se define según la sexta edición del manual de balanza de pagos y posición de inversión internacional del FMI.
p/: Preliminar.
1/: Incluye exportaciones e importaciones de las Zonas Francas y otros bienes.
2/: Corresponde a los activos del BCN, no incluye FOGADE y otros activos internacionales.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Comercio Exterior| 277


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.3.7 SALDO DE DEUDA PÚBLICA EXTERNA, SEGÚN DEUDOR Y ACREEDOR


(Millones de dólares)

Conceptos 2018

I. T otal por deudor 5,949.6

1. Gobierno central 4,161.8


2. Resto del sector público no financiero 53.2
3. Banco Central 1,734.6
4. Resto del sector público financiero 0.0

II. T otal por acr eedor 5,949.6


 Macroeconomía
ía

Oficiales 5,899.0

1. Bilater ales 1,758.3


1.1 Club de París 188.8
1.2 Otros bilaterales 1,569.5
1.2.1 Europa del este 0.2
1.2.2 Latinoamérica 1,047.0
1.2.3 Otros 522.2

2. Multilater ales 4,140.7


2.1 FMI 195.8
2.2 BM / IDA 624.3
2.3 BID 2,017.1
2.4 BCIE 1,016.0
2.5 Otros 287.5

Pr ivados 50.5

1. Banca comercial 14.4


2. Proveedores y otros 36.1

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Comercio Exterior | 278


Sección I V.4
Tipo de Cambio
INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.4.1 TIPO DE CAMBIO PROMEDIO, POR MERCADO FINANCIERO Y BRECHAS


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Córdobas con respecto al dólar de los Estados Unidos de América (USD))

Tipo de cambio Mercado financiero privado Brechas


Mes
Oficial Compra Venta Compra Venta Promedio

Enero 30.8569 30.8652 31.0261 -0.0208 0.5518 0.2655


Febrero 30.9788 30.9567 31.0955 -0.0913 0.3968 0.1528
Marzo 31.1012 31.0375 31.1845 -0.2184 0.2976 0.0396
Abril 31.2282 31.1325 31.2974 -0.3287 0.2284 -0.0501
Mayo 31.3558 31.3916 31.6314 0.1033 0.9175 0.5104
Junio 31.4839 31.6175 31.8649 0.4073 1.1986 0.8030
Julio 31.6125 31.7721 31.9823 0.4924 1.2094 0.8509
Agosto 31.7438 31.8923 32.1087 0.4517 1.1205 0.7861

 Macroeconomía
ía
Septiembre 31.8735 32.0366 32.2783 0.4878 1.2669 0.8774
Octubre 32.0037 32.1818 32.4469 0.5395 1.3892 0.9643
Noviembre 32.1345 32.3918 32.6967 0.7568 1.7752 1.2660
Diciembre 32.2657 32.4429 32.7666 0.5470 1.5983 1.0726
Promedio anual 31.5532 31.6432 31.8649 0.2606 0.9959 0.6282
Devaluación acumulada 5.00

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), sitio web.

Sección Tipo de Cambio Promedio| 281


Sección I V.5
M onet ario
INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.5.1 BALANCE MONETARIO DEL SISTEMA FINANCIERO NACIONAL


(Millones de córdobas)

Conceptos 2018

Activos externos netos -6,183.6


Activos frente a no residentes 96,891.6
Pasivos frente a no residentes -103,075.2
Activos internos netos 136,812.5
Frente al gobierno general 34,303.8
Gobierno central neto 34,271.6
Activos 58,974.9
Valores emitidos por el gobierno central 23,564.2

 Macroeconomía
ía
Préstamos 1,540.7
Otros activos 33,870.0
Pasivos -24,703.3
Depósitos -22,219.2
Otros pasivos -670.3
Depósitos a plazo 1/ -1,813.9
Gobierno estatal y local 32.3
Frente a sociedades públicas no financieras -5,016.6
Flotante por consolidación de partida interbancarias -1,753.2
Frente al sector privado 148,429.6
Frente a otros sectores -1,070.3
Otras partidas netas -38,080.9
Pasivos sector privado 130,628.9
Numerario 17,513.1
Depósitos transferibles 35,613.3
Otros depósitos 75,232.8
Valores distintos de acciones 2,269.7

Nota: Metodología basada en el Manual de Estadísticas Monetarias y Financieras (MEMF, 2001).


A partir de junio 2016 incorpora actualizaciones en la información financiera de Banco Produzcamos.
Consolida la información financiera del Banco Central, Otras Sociedades de Depósito y Banco Produzcamos.
1/: Antes del 17 de marzo del 2011 los depósitos a plazo se denominaban TEI y BEI.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Monetario | 285


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.5.2 SISTEMA FINANCIERO: TASAS DE INTERÉS


(Porcentaje)

Conceptos p/
2018

A. Sistema Bancar io
I. T asas de inter és pasivas
1. Moneda nacional 5.3
1.1 Ahorro 1.2

1 mes 3.1
3 meses 6.1
6 meses 6.7
9 meses 5.9

1 año 7.2
 Macroeconomía
ía

Más de 1 año 5.0


2. Moneda extr anjer a 4.7
2.1 Ahorro 1.0
1 mes 3.0
3 meses 3.6
6 meses 5.2
9 meses 4.5

1 año 5.8
Más de 1 año 7.2

II. T asas de inter és activas 1 /


3. Moneda nacional 13.4
3.1 Corto plazo 13.4
3.2 Largo plazo 13.9
4. Moneda extr anjer a 11.0
4.1 Corto plazo 11.0
4.2 Largo plazo 10.9
Nota: A partir de enero 2011, se incluyen únicamente bancos comerciales.
Tasas de interés, es el promedio ponderado del mes de diciembre 2018.
p/: Preliminar.
1/: Tasas activas no incluyen tarjeta de crédito ni sobregiros.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), sitio web.

Sección Monetario | 286


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.5.3 BALANCE MONETARIO: OTRAS SOCIEDADES DE DEPÓSITOS


(Millones de córdobas)

Conceptos 2018

Activos externos netos -17,815.7

Activos frente a no residentes 18,013.7


Pasivos frente a no residentes -35,829.4

Activos internos netos 128,661.5

Frente al gobierno general -6,172.5


Gobierno central neto -6,204.8

 Macroeconomía
ía
Activos 3,990.6
Valores emitidos por el gobierno central 2,658.8
Préstamos 1,188.1
Otros activos 143.7
Pasivos -10,195.4
Depósitos -9,916.0
Otros pasivos -279.4
Gobierno estatal y local 32.3
Frente a sociedades públicas no financieras netos -5,309.0
Frente al Banco Central 31,402.1
Títulos frente al Banco Central 7,590.6
Pasivos con otras sociedades financieras -10,963.4
Frente al sector privado 147,830.3
Frente a otros sectores -1,312.4
Otras partidas netas -34,404.3

Pasivos sector privado 110,845.8

Depósitos transferibles 35,612.9


Otros depósitos 75,232.8

Nota: Metodología basada en el Manual de Estadísticas Monetarias y Financieras (MEMF, 2001).


Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Monetario | 287


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.5.4 SOCIEDADES DE DEPÓSITO: DESEMBOLSOS Y RECUPERACIONES


(Millones de córdobas)

Conceptos p/
2018
I. Desembolsos 11,331.6

Comercial 5,485.2

Personal 427.0

Industrial 1,323.3

Agrícola 880.0

Ganadero 132.6
 Macroeconomía
ía

Pequeña empresa ND

Otros 1/ 3,083.6

II. Recuperaciones 13,363.7

Comercial 5,485.7

Personal 974.3

Industrial 2,143.6

Agrícola 973.0

Ganadero 205.8

Pequeña empresa ND

Otros 1/ 3,581.4

Neto -2,032.2

Nota: A partir de 2006 se modificó la segregación de información conforme a las cuentas de catálogo del MUC.
p/: Preliminar.

ND: No disponible.
1/: Otros, incluye tarjeta de crédito, sobregiros, cuenta corriente, documentos descontados, entre otros.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), sitio web.

Sección Monetario | 288


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.5.5 BALANCE MONETARIO DEL BANCO CENTRAL DE NICARAGUA


(Millones de córdobas)

Conceptos 2018

Activos externos netos 11,631.4

Activos frente a no residentes 78,877.2


Pasivos frente a no residentes -67,245.8
Activos internos netos 49,786.7

Frente al gobierno general 40,863.8


Gobierno central neto 40,863.8
Activos 54,984.3
Valores emitidos por el gobierno central 20,905.4

 Macroeconomía
ía
Préstamos 352.6
Otros activos 33,726.3
Pasivos -14,120.5
Depósitos -12,303.1
Otros pasivos -3.5
Depósitos a plazo 1/ -1,813.9
Frente a sociedades públicas no financieras netos 260.0
Frente a otras sociedades de depósitos 8,027.1
Frente a otros sectores 57.1
Otras partidas netas 578.6
Programa recuperación de activos 0.0

Base monetaria ampliada 61,418.1


Emisión central 22,399.7
Pasivos frente a otras sociedades de depósitos 29,157.7
Depósitos transferibles 0.3
Valores distintos de acciones 9,860.3

Nota: Metodología basada en el Manual de Estadísticas Monetarias y Financieras (MEMF, 2001).


1/: Antes del 17 de marzo de 2011 los depósitos a plazo se denominaban TEI y BEI.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.


.

Sección Monetario | 289


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.5.6 TRANSACCIONES BURSÁTILES DE LA BOLSA DE VALORES DE NICARAGUA, POR TIPO DE MERCADO Y EMISIÓN
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Millones de córdobas y dólares)

Mercados Emisión privada Emisión pública


Mes Primario Secundario Reportos Opcional Total Primario Secundario Reportos Opcional Total Primario Secundario Reportos Opcional Total

M/N M/E M/N M/E M/N M/E M/N M/E M/N M/E M/N M/E M/N M/E M/N M/E M/N M/E M/N M/E M/N M/E M/N M/E M/N M/E M/N M/E M/N M/E

Total 79,488.1 116.2 1,146.0 3.2 0.0 2.8 11,853.9 164.8 92,488.0 287.0 7.1 33.6 2.0 3.2 0.0 2.8 0.0 12.2 9.1 51.7 79,481.1 82.6 1,144.0 0.0 0.0 0.0 11,853.9 152.6 92,479.0 235.2

Enero 10,855.1 21.6 268.6 0.1 0.0 0.2 1,641.9 30.5 12,765.6 52.4 0.0 4.6 0.2 0.1 0.0 0.2 0.0 0.1 0.2 5.0 10,855.1 17.0 268.4 0.0 0.0 0.0 1,641.9 30.4 12,765.4 47.4

Febrero 21,807.6 12.2 249.8 0.1 0.0 0.9 1,804.0 19.4 23,861.4 32.6 0.0 5.2 0.0 0.1 0.0 0.9 0.0 0.2 0.0 6.5 21,807.6 7.0 249.8 0.0 0.0 0.0 1,804.0 19.2 23,861.4 26.2

Marzo 27,828.1 3.9 4.1 0.2 0.0 0.0 3,650.2 2.0 31,482.4 6.2 0.8 3.9 1.4 0.2 0.0 0.0 0.0 0.1 2.2 4.3 27,827.3 0.0 2.7 0.0 0.0 0.0 3,650.2 1.8 31,480.2 1.8

Abril 7,362.5 2.1 39.3 0.1 0.0 0.0 1,811.7 17.5 9,213.6 19.6 0.0 2.0 0.0 0.1 0.0 0.0 0.0 2.1 0.0 4.2 7,362.5 0.0 39.3 0.0 0.0 0.0 1,811.7 15.4 9,213.6 15.4

Mayo 9,023.2 3.7 73.5 0.3 0.0 0.4 220.7 16.4 9,317.4 20.8 6.3 3.7 0.4 0.3 0.0 0.4 0.0 3.2 6.6 7.7 9,016.9 0.0 73.1 0.0 0.0 0.0 220.7 13.1 9,310.7 13.1
 Macroeconomía
ía

Junio 1,689.0 1.4 7.4 0.3 0.0 0.2 365.4 18.9 2,061.8 20.8 0.0 1.4 0.0 0.3 0.0 0.2 0.0 3.0 0.0 4.9 1,689.0 0.0 7.4 0.0 0.0 0.0 365.4 15.9 2,061.8 15.9

Julio 0.0 10.3 121.5 0.4 0.0 0.1 337.6 12.6 459.0 23.3 0.0 1.3 0.0 0.4 0.0 0.1 0.0 1.8 0.0 3.6 0.0 9.0 121.5 0.0 0.0 0.0 337.6 10.8 459.0 19.8

Agosto 921.3 14.9 91.1 0.4 0.0 0.6 202.9 13.8 1,215.3 29.8 0.0 1.4 0.0 0.4 0.0 0.6 0.0 1.5 0.0 4.0 921.3 13.5 91.1 0.0 0.0 0.0 202.9 12.3 1,215.3 25.8

Septiembre 0.0 10.5 135.1 0.3 0.0 0.0 579.2 4.3 714.3 15.2 0.0 1.5 0.0 0.3 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 1.9 0.0 9.0 135.1 0.0 0.0 0.0 579.2 4.3 714.3 13.3

Octubre 0.9 10.2 82.9 0.5 0.0 0.0 418.4 14.2 502.2 24.9 0.0 1.0 0.0 0.5 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 1.5 0.9 9.2 82.9 0.0 0.0 0.0 418.4 14.2 502.2 23.4

Noviembre 0.3 21.2 72.7 0.4 0.0 0.1 590.0 8.1 663.0 29.8 0.0 3.2 0.0 0.4 0.0 0.1 0.0 0.0 0.0 3.7 0.3 18.0 72.7 0.0 0.0 0.0 590.0 8.1 663.0 26.1

Diciembre 0.3 4.3 0.0 0.1 0.0 0.0 231.8 7.1 232.1 11.5 0.0 4.3 0.0 0.1 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 4.4 0.3 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 231.8 7.1 232.1 7.1

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), sitio web.

Sección Monetario | 290


Sección I V.6
Tribut o
INIDE - Anuario Estadístico 2018
IV.6.1 RECAUDACIÓN NOMINAL GLOBAL, SEGÚN RENTAS EN DEPARTAMENTOS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de córdobas)

Rentas p/ Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre
Total

Total 52,516,870 4,928,732 4,016,145 9,648,363 4,152,101 4,217,622 3,476,343 3,356,398 3,717,352 3,658,306 3,472,804 3,746,835 4,125,869

Rentas departamentos 2,609,515 288,609 232,113 362,618 260,106 211,932 154,736 171,633 183,968 176,513 189,649 188,435 189,204
Boaco 45,480 4,190 3,478 5,631 6,589 3,229 2,380 2,451 3,521 4,174 3,113 3,853 2,872
Carazo 102,601 9,763 9,422 14,080 8,291 10,045 5,190 6,528 7,488 7,248 7,957 9,766 6,823
Chinandega 328,620 32,597 31,297 54,613 32,076 22,886 21,154 21,734 21,898 22,492 22,821 22,170 22,882
Chontales 140,274 16,543 12,351 20,432 11,947 9,956 7,757 9,570 10,174 9,956 11,444 10,321 9,823
Estelí 268,361 35,365 19,767 27,814 25,021 21,377 16,850 24,360 19,083 18,100 18,762 22,444 19,416
Granada 174,720 18,208 20,492 32,675 19,898 14,479 8,600 10,107 9,154 10,853 12,670 9,083 8,502
Jinotega 97,084 12,747 8,199 10,975 8,987 7,654 5,618 5,658 6,640 6,294 10,915 6,493 6,905
León 352,821 38,879 27,093 47,577 32,621 32,109 20,048 24,430 27,802 26,476 23,944 26,761 25,080
Madriz 37,299 3,454 2,033 4,066 2,990 2,531 3,833 2,139 2,943 3,477 3,448 3,483 2,903
Masaya 274,926 26,518 26,135 26,820 29,068 21,766 13,947 15,565 20,889 20,028 19,305 23,938 30,945
Matagalpa 279,378 29,937 22,238 50,704 26,951 23,272 15,751 15,365 20,577 15,917 21,277 18,827 18,563

 Macroeconomía
ía
Nueva Segovia 76,220 6,718 6,852 10,439 6,518 5,497 5,962 5,721 5,823 5,994 5,912 5,134 5,649
Río San Juan 22,636 2,119 2,190 2,848 2,300 1,962 1,273 1,106 1,394 1,865 2,146 1,932 1,502
Rivas 254,020 36,319 28,997 38,710 32,995 19,567 14,372 15,916 14,946 11,976 12,611 12,326 15,284
Bluefields 86,014 9,027 7,388 8,631 9,033 8,450 5,929 5,828 6,034 6,508 6,576 6,326 6,283
Puerto Cabezas 69,062 6,225 4,181 6,605 4,822 7,152 6,071 5,153 5,603 5,154 6,747 5,578 5,772
R entas de Managua 8,785,790 965,634 704,464 1,398,433 787,184 629,179 554,947 571,686 572,960 610,265 637,745 651,353 701,940
Sajonia 2,924,106 286,696 219,898 486,495 262,198 200,005 194,186 209,727 197,356 200,315 207,605 221,562 238,064
Linda Vista 1,150,307 110,881 101,301 169,674 109,960 88,567 81,756 74,994 77,366 87,783 81,275 80,841 85,908
Centro Comercial 3,639,322 447,355 282,404 557,214 316,479 261,284 219,557 223,854 229,017 247,618 275,837 276,082 302,622
Larreynaga 57,566 7,875 5,030 10,575 5,324 4,192 2,880 3,011 5,244 2,696 3,818 3,677 3,243
Norte 148,325 14,136 13,218 15,081 18,394 9,460 7,924 8,854 13,359 16,376 9,405 10,496 11,621
Pequeños contribuyentes 24,999 5,395 5,115 4,385 3,862 2,506 1,682 2,054 0 0 0 0 0
La Virgen 841,165 93,297 77,497 155,008 70,967 63,166 46,962 49,192 50,618 55,477 59,805 58,694 60,483

Bancos 1,000,816 87,560 92,266 73,772 76,183 69,382 71,688 73,881 87,193 76,301 96,005 111,005 85,581
Grandes contribuyentes 40,120,749 3,586,929 2,987,303 7,813,540 3,028,628 3,307,129 2,694,972 2,539,199 2,873,232 2,795,226 2,549,405 2,796,043 3,149,143

Nota: Recaudación es global y antes de devoluciones.


p/: Preliminar.

Fuente: Dirección General de Ingresos (DGI) – Departamento de Estadísticas.

SSección
ió TTributos
ib t | 293
INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.6.2 RECAUDACIÓN POR TAMAÑO DE CONTRIBUYENTES, SEGÚN SECTORES ECONÓMICOS, 2018


(Miles de córdobas)

Sector Total Grandes 1 / Medianos 2 / Pequeños 3 / Micros 4 / Cuota Fija 5 / Pricodep 6 / No clasificados

p/
Total 52,516,870 708,441 331,042 47,798 309,978 319,714 6,475,949 44,323,948
a/ 1,691,675 7,326 11,709 1,229 14,959 2,035 170,429 1,483,987
Agropecuario
Minería 1,010,362 2,686 4,066 9 904 63 121,248 881,386
Manufactura 14,602,199 50,322 19,660 3,041 22,355 8,739 485,319 14,012,764
b/ 2,079,564 30,791 10,376 13 1,571 37 303,152 1,733,624
Energía
Construcción 1,364,492 56,749 18,688 2,804 14,441 1,814 359,014 910,981
Comercio 14,095,690 162,037 86,705 8,176 40,892 242,099 1,612,174 11,943,608
c/
Transporte 5,578,641 46,563 21,741 2,739 5,088 1,037 577,277 4,924,197
 Macroeconomía
ía

Financiero 8,005,633 140,722 107,687 22,012 46,705 9,706 1,307,527 6,371,275


Servicios 4,088,614 211,246 50,410 7,775 163,063 54,184 1,539,809 2,062,127
p/ : Preliminar.
1/ : Clasificación grandes contribuyentes (Disp. Técnica Nº 19-2007). Los que estén incluidos dentro del grupo de contribuyentes que por razón de sus ingresos
brutos acumulen un monto igual o superior a los C$60,000,000.00 (Sesenta millones de córdobas) anuales en el período fiscal, sea éste ordinario o especial.
2/: Clasificación según disposición administrativa No. 08-97. Ingresos mayores a C$500,000 anuales y menor a C$60,000,000.00.
3/: Clasificación según LCT Art. 246. Son pequeños contribuyentes sujetos a este impuesto, las personas naturales que perciban ingresos mensuales menores o

iguales a cien mil córdobas (C$100,000.00).


4/: Clasificación según la división de informática. Ingresos anuales menores a C$500,000.00 y mayores a C$480,000.00.
5/
: Clasificación según acuerdo ministerial 022-2003. Ingresos menores a C$ 480,000 anual y en cualquier momento poseen inventario al costo menor o igual a
C$ 200,000 anual.
6/: Principales contribuyentes de los departamentos; clasificación según importancia recaudatoria, representan el 80% de la recaudación de las administraciones

de rentas departamentales.
a/: Incluye agricultura, ganadería, caza y silvicultura.
b/: Incluye agua y gas.
c/: Incluye almacenamiento y telecomunicaciones.

Fuente: Dirección General de Ingresos (DGI) - Departamento de Estadísticas.

Sección Tributos | 294


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.6.3 RECAUDACIÓN POR SECTORES ECONÓMICOS


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de córdobas)

Mes Total Agropecuario a / Minería Manufactura Energía b/


Construcción Comercio Transporte c/
Financiero Servicio

p/ 52,516,870 1,691,675 1,010,362 14,602,199 2,079,564 1,364,492 14,095,690 5,578,641 8,005,633 4,088,613
Total

Enero 4,928,732 157,906 119,305 1,229,098 255,108 136,261 1,391,985 524,504 759,000 355,564
Febrero 4,016,145 143,574 68,372 937,788 142,024 94,037 1,228,660 324,176 709,588 367,927
Marzo 9,648,363 259,731 151,333 2,549,693 233,724 256,546 2,701,504 1,902,846 1,250,275 342,711
Abril 4,152,101 117,025 77,119 1,121,819 142,420 140,686 1,149,042 333,260 676,448 394,281
Mayo 4,217,622 112,636 77,366 1,267,857 151,174 105,908 1,114,716 323,836 713,113 351,017
Junio 3,476,343 186,249 76,794 896,351 172,859 102,932 862,646 293,002 580,918 304,591
Julio 3,356,398 86,942 106,142 925,073 163,053 76,848 822,659 285,315 573,508 316,859

 Macroeconomía
ía
Agosto 3,717,352 190,840 67,144 1,120,525 184,001 85,239 846,514 307,843 584,235 331,011
Septiembre 3,658,306 104,456 61,679 1,110,550 145,121 90,341 987,039 313,769 533,278 312,074
Octubre 3,472,804 107,846 72,058 935,409 169,537 76,105 932,352 332,013 514,977 332,509
Noviembre 3,746,835 110,193 66,289 1,090,922 166,301 83,501 981,535 347,040 553,496 347,559
Diciembre 4,125,869 114,277 66,760 1,417,116 154,243 116,088 1,077,040 291,037 556,798 332,510

Nota: Cifras son brutas (antes de devoluciones).


p/: Preliminar.
a/: Incluye agricultura, ganadería, caza y silvicultura.
b/: Incluye agua y gas.
c/: Incluye almacenamiento y telecomunicaciones.

Fuente: Dirección General de Ingresos (DGI) - Departamento de Estadísticas.

SSección
ió TTributos
ib t | 295
INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.6.4 RECAUDACIÓN DE LAS PRINCIPALES LÍNEAS DE IMPUESTOS, SEGÚN SECTORES ECONÓMICOS, 2018
(Miles de córdobas)
Impuesto sobre la renta Otros
p/
Sector Total Retenciones 1 2 3 4 5 ingresos
Anual Anticipo PMD Otros Cuota Fija IVA ISC IECC IEFOMAV
Salario Otras no tributarios

Contribuyentes naturales y jurídicos

Total 52,516,870 6,331,968 284,489 6,753,534 10,656,455 5,093,578 84,765 287,555 11,608,756 2,756,103 5,396,047 1,457,023 1,806,598
a/ 239,980 20,906 234,174 697,431 149,666 0 1,280 249,348 2,946 0 0 95,943
Agropecuario 1,691,675
Minería 1,010,362 77,305 13,628 193,007 190,120 53,409 0 14 33,004 0 0 0 449,874
Manufactura 14,602,199 1,503,866 30,834 1,012,006 2,307,824 1,216,870 0 5,335 2,255,085 2,714,355 2,751,095 403,919 401,009
b/ 2,079,564 106,893 14,037 219,416 511,668 228,488 0 33 845,649 12 0 0 153,368
Energía
Construcción 1,364,492 203,750 27,281 215,294 337,177 125,949 0 279 421,131 0 0 0 33,630
Comercio 14,095,690 1,844,162 109,837 1,114,839 2,088,961 1,387,610 16,429 227,431 3,249,047 38,418 2,644,947 1,053,103 320,906
 Macroeconomía
ía

c/ 5,578,641 1,585,135 10,392 437,721 1,019,414 217,282 0 816 2,174,989 0 0 0 132,892


Transporte
Financiero 8,005,633 650,894 50,682 1,174,916 2,234,500 1,628,956 0 6,651 2,039,705 352 0 0 218,976
Servicios 4,088,614 119,982 6,891 2,152,161 1,269,359 85,347 68,336 45,716 340,798 19 5 0 0
Nota: La cuota fija contiene recaudaciones que son parte del IR anual y del IVA.
Los anticipos contienen recaudaciones del impuesto de la Banca Privada.
p/: Preliminar.
1/: Pago Mínimo Definitivo, incluido por Ley No. 822. Ley de Concertación Tributaria (LCT).
2/: Impuesto al Valor Agregado.
3/: Impuesto Selectivo de Consumo.
4/: Impuesto Específico Conglobado a los Combustibles.
5/: Impuesto Especial para el financiamiento del Fondo de Mantenimiento Vial.
a/: Incluye agricultura, ganadería, caza y silvicultura.
b/: Incluye agua y gas.
c/: Incluye almacenamiento y telecomunicaciones.

Fuente: Dirección General de Ingresos (DGI) - Departamento de Estadísticas.

Sección Tributos | 296


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.6.5 RECAUDACIÓN NOMINAL, SEGÚN TIPO DE IMPUESTO


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de córdobas)

p/
Tipo de Impuesto Total Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre
TOTAL RECAUDACIÓN 52,516,870 4,928,732 4,016,145 9,648,373 4,152,101 4,217,621 3,476,343 3,356,398 3,717,358 3,658,306 3,472,804 3,746,820 4,125,869

Impuestos directos 29,463,603 2,590,045 1,999,801 7,385,312 2,080,722 2,276,710 1,970,129 1,706,578 1,855,092 1,891,861 1,712,060 1,889,971 2,105,321
Impuesto sobre la renta 27,911,047 2,397,339 1,818,576 7,223,087 1,915,881 2,120,652 1,817,538 1,573,717 1,765,971 1,797,781 1,638,845 1,806,751 2,034,909
Impuesto sobre la renta 6,340,358 76,762 68,508 5,559,442 178,551 72,305 27,818 33,644 117,941 76,509 31,138 71,200 26,539
Anticipo 284,976 50,620 54,391 54,481 52,689 11,201 9,086 6,875 7,005 9,198 9,537 9,508 10,386
Pago mínimo definitivo (PMD) 3,636,521 352,085 301,245 271,781 315,258 322,526 313,279 237,428 297,000 316,103 301,222 306,482 302,114
Fondo de retención 17,649,191 1,917,871 1,394,432 1,337,383 1,369,383 1,714,620 1,467,356 1,295,771 1,344,025 1,395,971 1,296,949 1,419,561 1,695,870
Pago mínimo definitivo entidades financieras 1,463,014 184,822 172,656 154,310 155,987 147,898 147,661 126,716 82,368 87,441 64,680 74,706 63,768
Casinos y máquinas tragamonedas 89,542 7,884 8,570 7,915 8,854 8,160 4,930 6,145 6,753 6,639 8,535 8,514 6,644

Impuestos indirectos 21,663,533 2,176,825 1,904,759 2,156,213 1,970,915 1,853,705 1,405,906 1,491,458 1,755,179 1,664,213 1,635,212 1,735,913 1,913,235

Impuesto al valor agregado 11,923,323 1,302,283 1,117,213 1,083,054 1,110,249 992,321 794,086 805,421 922,610 965,750 923,241 890,256 1,016,839

 Macroeconomía
ía
Impuesto selectivo de consumo 2,756,103 324,693 205,143 258,977 263,631 222,801 172,495 192,850 234,026 217,738 196,302 221,492 245,955
Rones 352,613 69,820 17,191 31,255 32,570 20,387 21,187 20,387 19,065 26,057 27,328 25,117 42,248
Cerveza 1,662,925 183,785 130,228 157,000 156,021 147,205 102,454 115,984 147,763 129,758 111,849 136,440 144,439
Gaseosa 523,105 42,905 41,889 51,912 53,035 38,141 34,074 40,427 47,908 42,797 41,496 46,326 42,195
Otros 217,461 28,183 15,834 18,810 22,006 17,068 14,779 16,052 19,291 19,126 15,630 13,609 17,074
1/ 5,396,047 428,539 428,346 643,713 459,327 495,169 329,170 386,014 469,601 360,861 392,662 490,761 511,882
Combustibles
FOMAV 2/ 1,457,023 108,807 140,140 159,045 125,318 130,625 98,212 96,856 119,202 109,145 113,676 125,639 130,356
3/ 131,038 12,503 13,917 11,424 12,388 12,789 11,943 10,316 9,740 10,719 9,331 7,765 8,203
IMI
Otros impuestos 1,389,733 161,862 111,585 106,848 100,464 87,206 100,307 158,362 107,087 102,232 125,532 120,936 107,312
Nota: Proyecciones son cifras estimadas internas de la DGI, que incluyen devoluciones.
p/: Preliminar.
1/: Impuesto Específico Conglobado a los Combustibles.
2/: Impuesto Especial para el financiamiento del Fondo de Mantenimiento Vial.
3/: Impuesto Municipal sobre Ingresos.

Fuente: Dirección General de Ingresos (DGI) - Departamento de Estadísticas.

SSección
ió TTributos
ib t | 297
INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.6.6 RECAUDACIÓN NOMINAL POR RENTAS EN DEPARTAMENTOS, SEGÚN TIPO DE IMPUESTOS, 2018
(Miles de córdobas)

Grandes Total
Tipo de Impuesto p/ Boaco Carazo Chinandega Chontales Estelí Granada Jinotega
Total contribuyentes Departamentos

TOTAL RECAUDACIÓN 52,516,870 40,120,749 12,396,121 45,480 102,601 328,620 140,274 268,361 174,720 97,084

Impuestos directos 29,463,603 22,069,453 7,394,150 33,704 47,169 200,017 81,528 202,361 88,374 67,087

Impuesto sobre la renta 27,911,047 20,599,854 7,311,193 33,704 47,169 200,017 81,354 201,121 88,374 66,752
Impuesto sobre la renta 6,340,358 5,209,625 1,130,733 2,610 5,156 33,501 12,388 20,202 15,664 4,967
Anticipo 284,976 141,939 143,038 185 1,478 4,777 1,995 7,578 1,050 472
Pago mínimo definitivo (PMD) 3,636,521 3,360,042 276,480 1,458 3,879 12,605 6,192 9,984 3,861 2,838
1 17,649,192 11,888,248 5,760,943 29,451 36,656 149,134 60,780 163,357 67,799 58,475
Fondo de retención
Pago mínimo definitivo entidades financieras 1,463,014 1,462,662 352 0 0 0 0 0 0 0
Casinos y máquinas tragamonedas 89,542 6,937 82,605 0 0 0 174 1,240 0 335
 Macroeconomía
ía

Impuestos indirectos 21,663,533 17,602,454 4,061,079 9,543 50,063 118,036 51,885 60,729 82,602 26,350

Impuesto al valor agregado 11,923,323 7,872,565 4,050,758 9,543 50,063 118,036 51,873 60,370 82,602 26,349

Impuesto selectivo de consumo 2,756,103 2,747,711 8,393 0 0 0 11 359 0 2


Rones 352,613 352,613 0 0 0 0 0 0 0 0
Cerveza 1,662,925 1,662,902 23 0 0 0 0 0 0 0
Gaseosa 523,105 523,103 2 0 0 0 0 0 0 0
Otros 217,460 209,093 8,368 0 0 0 11 359 0 2
1/ 5,396,047 5,396,042 5 0 0 0 0 0 0 0
Combustibles
2/ 1,457,023 1,457,023 0 0 0 0 0 0 0 0
FOMAV
3/ 131,038 129,114 1,924 0 0 0 0 0
IMI 0 0
Otros impuestos 1,389,733 448,841 940,892 2,232 5,369 10,566 6,861 5,270 3,744 3,647

Continúa…/…

Sección Tributos | 298


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.6.6 RECAUDACIÓN NOMINAL POR RENTAS EN DEPARTAMENTOS, SEGÚN TIPO DE IMPUESTOS, 2018
(Miles de córdobas)
Conclusión
Nueva Río San Puerto
Tipo de Impuesto León Madriz Managua Masaya Matagalpa Rivas Bluefields
Segovia Juan Cabezas

TOTAL RECAUDACIÓN 352,821 37,299 9,786,606 274,926 279,378 76,220 22,636 254,020 86,014 69,062

Impuestos directos 226,451 25,698 5,707,686 198,556 191,407 46,010 14,870 163,068 54,462 45,702

Impuesto sobre la renta 226,451 25,698 5,643,509 185,254 187,678 46,010 14,870 163,068 54,462 45,702
Impuesto sobre la renta 20,939 2,711 946,317 10,156 34,488 3,752 1,009 14,578 1,396 900
Anticipo 3,176 2,233 106,423 3,895 2,807 2,191 247 1,708 1,089 1,735
Pago mínimo definitivo (PMD) 6,583 1,960 191,213 7,990 14,413 3,904 110 4,944 3,556 990
1 195,754 18,794 4,399,557 163,213 135,971 36,164 13,504 141,837 48,421 42,077
Fondo de retención
Pago mínimo definitivo entidades financieras 0 0 352 0 0 0 0 0 0 0
Casinos y máquinas tragamonedas 0 0 63,825 13,302 3,729 0 0 0 0 0

 Macroeconomía
ía
Impuestos indirectos 116,657 9,647 3,228,457 71,811 81,224 22,175 6,052 85,868 26,918 13,060

Impuesto al valor agregado 116,636 9,647 3,219,223 71,811 80,982 22,175 6,052 85,416 26,918 13,060

Impuesto selectivo de consumo 21 0 7,757 0 242 0 0 0 0 0


Rones 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Cerveza 21 0 0 0 2 0 0 0 0 0
Gaseosa 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0
Otros 0 0 7,755 0 240 0 0 0 0 0
Combustibles2/ 0 0 5 0 0 0 0 0 0 0
FOMAV 3/ 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
IMI 4/ 0 0 1,473 0 0 0 0 451 0 0
Otros impuestos 9,713 1,954 850,462 4,558 6,746 8,035 1,714 5,085 4,633 10,300
Nota: Recaudación es global y antes de devoluciones.
p/: Preliminar.
1/: Incluye retención del IR de las Instituciones Financieras y transferencia de bienes.
2/: Impuesto Especial para el financiamiento del Fondo de Mantenimiento Vial.
3/: Impuesto Municipal sobre Ingresos.
4/: Impuesto Municipal sobre Ingresos.

Fuente: Dirección General de Ingresos (DGI) - Departamento de Estadísticas.

SSección
ió TTributos
ib t | 299
Sección I V.7
Sist ema Financiero
INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.7.1 SISTEMA BANCARIO Y FINANCIERAS (CONSOLIDADO)


BALANCE GENERAL CONDENSADO
DEL 1º DE ENERO AL 31 DE DICIEMBRE, 2018
(Millones de córdobas)

Conceptos 2018

I. Activo 226,412.5
1. Disponibilidades 46,877.4
Moneda nacional 12,927.3
Caja 4,886.6
Banco Central de Nicaragua 7,729.2
Depósitos e instituciones financieras del país 303.7
Otras disponibilidades 7.8
Moneda extranjera 33,950.1
Caja 3,685.4
Banco Central de Nicaragua 20,305.4
Depósitos en instituciones financieras del país 1/

 Macroeconomía
ía
839.2
Depósitos en instituciones financieras del exterior 8,540.7
Otras disponibilidades 579.4
2. Inversiones en valores, neto 15,539.7
Inversiones al valor razonable con cambios en resultados 112.0
Inversiones disponibles para la venta 6,352.0
Inversiones mantenidas hasta el vencimiento 9,075.8
Operaciones con reportos y valores derivados 9,841.1
3. Cartera de créditos, neta 145,425.7
Créditos vigentes 136,874.8
Créditos prorrogados 3,597.1
Créditos reestructurados 5,245.7
Créditos vencidos 2,864.0
Créditos en cobro judicial 1,068.6
Intereses y comisiones por cobrar sobre créditos 2,590.1
Provisiones por incobrabilidad de cartera de créditos -6,814.5
4. Otras cuentas por cobrar, neto 959.0
5. Bienes de uso, neto 3,656.7
6. Bienes recibidos en recuperación de créditos, neto 379.4
7. Inversiones permanentes en acciones 1,826.6
8. Otros activos netos 1,906.9
II. Pasivo 193,992.8
1. Obligaciones con el público 129,857.6
Moneda nacional 31,902.2
Depósitos a la vista 17,617.7
Depósitos de ahorro 12,487.2
Depósitos a plazo 1,797.2
Otros depósitos del público 0.0
Moneda extranjera 95,531.9
Depósitos a la vista 29,395.3
Depósitos de ahorro 35,279.6
Depósitos a plazo 30,857.0
Otros depósitos del público 0.0

Continúa…/…

Sección Sistema Financiero | 303


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.7.1 SISTEMA BANCARIO Y FINANCIERAS (CONSOLIDADO)


BALANCE GENERAL CONDENSADO
DEL 1º DE ENERO AL 31 DE DICIEMBRE, 2018
(Millones de córdobas)

Conclusión
Conceptos 2018

2. Otras obligaciones 1,615.9


Cargos financieros por pagar sobre obligaciones con el público 807.6
3. Obligaciones con Instituciones Financieras y por otros Financiamientos 46,187.1
Por Depósitos de Instituciones Financieras 11,401.9
Por Préstamos con Instituciones Financieras y por Otros Financiamientos 34,041.0
Préstamos de la Financiera Nicaragüense de Inversiones 1,986.4
Préstamos del Banco Centroamericano de Integración Económica 4,679.7
Préstamos de otras instituciones finacieras del exterior 3,664.1
 Macroeconomía
ía

Otras obligaciones con instituciones financieras y por otros financiamientos 23,710.8


Cargos por Pagar sobre Obligaciones con Instituciones Financieras y por Otros Financiamientos 744.2
4. Obligaciones con el Banco Central de Nicaragua 1,518.4
Operaciones con reportos y valores derivados 8,232.8
Otras cuentas por pagar 898.3
Otros pasivos y provisiones 2,563.7
Obligaciones subordinadas 4,719.8
Impuestos diferidos 0.0
Reservas para obligaciones laborales al retiro 15.2
III. Patrimonio 32,419.7
1. Capital social pagado 15,545.2
2. Capital donado 0.0
3. Aportes patrimoniales no capitalizables 410.6
4. Obligaciones convertibles en capital 0.0
5. Ajustes al patrimonio -69.7
6. Reservas patrimoniales 5,464.7
7. Resultados acumulados de ejercicios anteriores 7,817.4
8. Resultados del período 3,251.6
IV. Cuentas contingentes 51,389.0
V. Cuentas de orden 617,035.4

Nota: Información contable reportada por las instituciones financieras supervisadas.


La información de este Estado Financiero no ha sido auditada.
La comparación de estados financieros es obligatoria a partir del año 2009.
Tipo de cambio oficial al 31 de diciembre de 2017 C$ 30.7909 x US$ 1.00.
Tipo de cambio oficial al 31 de diciembre de 2018 C$ 32.3305 x US$ 1.00.
1/: Se incorporó en Disponibilidades M.E. la cuenta "Depósitos e instituciones financieras del país".

Fuente: Superintendencia de Bancos y de Otras Instituciones Financieras (SIBOIF), sitio web.


Informe del Sistema Financiero Nacional, a diciembre 2018.

Sección Sistema Financiero | 304


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.7.2 SISTEMA BANCARIO Y FINANCIERAS (CONSOLIDADO)


ESTADO DE RESULTADO ACUMULADO
DEL 1º DE ENERO AL 31 DE DICIEMBRE, 2018
(Millones de córdobas)

Conceptos 2018

1. Ingresos financieros 2 3 ,1 1 0 .3
Por disponibilidades 118.5
Por inversiones en valores 1,264.8
Por cartera de créditos 21,407.5
Por operaciones de reportos y valores derivados 27.1
Otros ingresos financieros 292.4
2. Gastos financieros 6 ,4 8 4 .8
Por obligaciones con el público 2,951.4
Por obligaciones con instituciones financieras y por otros financiamientos 2,726.8

 Macroeconomía
ía
Por otras cuentas por pagar 0.0
Con oficina central y sucursales 0.0
Por obligaciones subordinadas y obligaciones convertibles en capital 372.8
Por operaciones de valores y derivados 348.4
Otros gastos financieros 85.5

Margen financiero antes de ajuste monetario 1 6 ,6 2 5 .5


1/ 1,702.3
3. Ingresos (Gastos) netos por ajustes monetarios
Margen financiero bruto 1 8 ,3 2 7 .8
4. Ingresos (Gastos) netos por estimación preventiva para riesgos crediticios -6,108.7
Margen financiero, neto 1 2 ,2 1 9 .1
5. Ingresos (Gastos) operativos diversos, neto 1/ 4,721.0
6. Ingresos operativos diversos 6,340.0
7. Gastos operativos diversos 1,619.0
Resultado operativo bruto 1 6 ,9 4 0 .2
8. Participación en resultado de subsidiarias y asociadas 391.1
9. Gastos de administración 11,955.2
Resultado antes del impuesto sobre la renta y contribuciones por leyes especiales 5,376.1
10. Contribuciones por leyes especiales (564 y 563) 618.4
11. Gasto por impuesto sobre la renta (Ley 453) 1,506.1
Resultados del período 3 ,2 5 1 .6

Nota: Información contable reportada por las instituciones financieras supervisadas.


La información de este Estado Financiero no ha sido auditada.
La comparación de estados financieros es obligatoria a partir del año 2009.
Tipo de cambio oficial al 31 de diciembre de 2017 C$ 30.7909 x US$ 1.00.
Tipo de cambio oficial al 31 de diciembre de 2018 C$ 32.3305 x US$ 1.00.
1/: Se incorporaron los ingresos y gastos por operaciones de cambio y arbitraje en las cuentas correspondientes de ingresos (gastos)

operativos diversos, los que estaban incluidos en la cuenta de ingresos (gastos) netos por ajustes monetarios.
Fuente: Superintendencia de Bancos y de Otras Instituciones Financieras (SIBOIF), sitio web.
Informe del Sistema Financiero Nacional, a diciembre 2018.

Sección Sistema Financiero | 305


Sección I V.8
Cooperación Ex t erna
INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.8.1 COOPERACIÓN EXTERNA DESEMBOLSADA, SEGÚN DONACIONES Y PRÉSTAMOS


(Miles de dólares)

Conceptos 2018

Total 382,482.4
Donaciones 107,771.9
Préstamos 274,710.5
Bilaterales 91,409.0
Donaciones 53,066.7
Préstamos 38,342.3

Multilaterales 291,073.4
Donaciones 54,705.2

 Macroeconomía
ía
Préstamos 236,368.2
Líquidos 0.0
Bilaterales 0.0
Donaciones 0.0
Préstamos 0.0
Multilaterales 0.0
Donaciones 0.0
Préstamos 0.0
Atados 382,482.4
Bilaterales 91,409.0
Donaciones 53,066.7
Préstamos 38,342.3
Multilaterales 291,073.4
Donaciones 54,705.2
Préstamos 236,368.2

Nota: No incluye la cooperación de los organismos no gubernamentales.


Fuente: Ministerio de Relaciones Exteriores (MINREX), SISCOOP.

Sección Cooperación Externa | 309


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.8.2 COOPERACIÓN EXTERNA DESEMBOLSADA, DONACIONES Y PRÉSTAMOS,


SEGÚN MODALIDAD Y FUENTE
(Miles de dólares)

Conceptos 2018

T otal 382,482.4
Donaciones 107,771.9
Bilater al 53,066.7
Alemania 1,968.8
Canadá 2,054.5
España 293.9
Gran Ducado de Luxemburgo 9,065.3
Italia 0.0
Japón 15,577.9
República de China - Taiwán 18,049.1
 Macroeconomía
ía

República de Corea 1,717.7


Suiza 4,339.5
Reino de los Países Bajos 0.0
Multilater al 54,705.2
BCIE 153.2
BID 5,789.5
BM 20,004.7
FAO 113.4
FGSTM 3,351.2
OEI 66.6
OPS/OMS 3,221.6
PMA 3,577.1
PNUMA 0.0
UE 16,480.2
UNFPA 355.2
UNICEF 1,592.5
Pr éstamos 274,710.5
Bilater al 38,342.3
Alemania 4,016.3
Austria 2,364.9
India 2,983.1
Italia 0.0
Japón 2,015.1
República de Corea 26,963.0
Multilater al 236,368.2
BCIE 93,982.9
BEI 23,432.1
BID 76,053.7
BM 38,574.3
FIDA 2,485.5
OPEP FUND 1,839.8
Nota: No incluye la cooperación de los organismos no gubernamentales.
Fuente: Ministerio de Relaciones Exteriores (MINREX), SISCOOP.

Sección Cooperación Externa | 310


INIDE - Anuario Estadístico 2018

IV.8.3 COOPERACIÓN EXTERNA DESEMBOLSADA, DONACIONES Y PRÉSTAMOS,


SEGÚN SECTOR Y SUBSECTOR
(Miles de dólares)

Sector/Subsector 2018

Total 382,482.4
Productivo 21,816.7
Agropecuario 14,836.4
Industria 1,019.1
Pequeña y mediana empresa 1,545.1
Pesca 0.0
Sostenibilidad ambiental y desarrollo forestal 1,958.7
Turismo 442.7
Varios productivo 2,014.7

 Macroeconomía
ía
Infraestructura económica y social 253,785.2
Agua y saneamiento 51,448.3
Educación 9,445.8
Energía 43,364.5
Salud 17,451.3
Telecomunicaciones 14,805.0
Transporte y construcción vial 107,814.8
Varios infraestructura 1,710.0
Vivienda 7,745.5
Social 54,278.1
Atención a sectores vulnerables 1,053.2
Desarrollo municipal y descentralización 328.2
Prevención, mitigación y atención a desastres 3,875.5
Programas de educación formal, técnica y universitaria 19,203.9
Programas de salud 21,205.2
Varios social 8,612.0
Financiero 4,000.0
Apoyo presupuestario 0.0
Fortalecimiento a instituciones financieras 4,000.0
Otros sectores 48,602.4
Fortalecimiento a instituciones del estado 24,831.9
Fortalecimiento a otros poderes del estado y entes fiscalizadores 1,055.3
Seguridad ciudadana 6,234.9
Varios 16,480.2

Nota: No incluye la cooperación de los organismos no gubernamentales.


Fuente: Ministerio de Relaciones Exteriores (MINREX), SISCOOP.

Sección Cooperación Externa | 311


INIDE - Anuario Estadístico 2018

GRÁFICO IV.8.1
COOPERACIÓN EXTERNA DESEMBOLSADA, POR SECTOR ECONÓMICO, 2018
(Porcentaje)

1.0% 5.7% 12.7% 14.2% 66.4%


 Macroeconomía
ía

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

FINANCIERO PRODUCTIVO OTROS SECTORES SOCIAL INFRAESTRUCTURA ECONÓMICA

Fuente: Cuadro IV.8.5, Ministerio de Relaciones Exteriores (MINREX), SISCOOP.

Sección Cooperación Externa | 312


V. Módulo Economía Real

GUARDABARRANCO
Ave Nacional de Nicaragua
Nombre científico: Eumomota Superciliosa

Es una colorida ave, de tamaño pequeño, tiene alas


cortas, redondas, con cola larga rematada por dos plumas
azules en forma de raquetas. Se alimentan principalmente
de insectos y frutas. La nidificación se realiza en una
madriguera excavada por la pareja o en cuevas o nichos
naturales, en áreas calizas. Pueden ser vistos en los
bosques de Nicaragua y ocasionalmente en la ciudad.
Representa con gran elegancia al país, es declarada ave
nacional de Nicaragua por Decreto No. 1891, publicado en
La Gaceta, Diario Oficial No. 194, del 27 de agosto de
1971.
Sección V.1
A gricult ura
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.1.1 VALOR BRUTO DE PRODUCCIÓN, SEGÚN SECTOR AGRÍCOLA Y CULTIVOS, 2018


(Millones de córdobas de 2006)

e/
Sector agrícola y cultivos 2018

Sector agrícola 21,369.5

Agroexportables 11,891.3

Ajonjolí 172.2
Banano 737.5
Café oro 7,075.8
Caña de azúcar 2,433.2

 Economía Real
al
Tabaco habano 577.8
Maní 1,387.8
Soya 12.4

Consumo interno 9,336.2

Arroz oro 1,995.5


Frijol 2,098.3
Maíz 682.8
Sorgo 178.0
Otros 4,329.0
Nota: La discrepancia estadística entre la sumatoria de los componentes está explicada por la aplicación de la
metodología de encadenamiento para obtener los valores constantes.
e/: Estimado.
Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN). Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Agricultura | 317


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.1.2 ÁREA COSECHADA, PRODUCCIÓN Y RENDIMIENTO DE CULTIVOS AGROEXPORTABLES, 2018


(Miles de unidades)

Ciclo Agrícola 2017/2018

Café oro
Área cosechada (mzs) 172.2
Producción (qq) 2,849.7
Rendimiento (qq/mzs) 16.5

Caña de azúcar
Área cosechada (mzs) 108.5
Producción (tc) 8,063.0
Rendimiento (tc/mzs) 74.3
 Economía Real
al

Ajonjolí
Área cosechada (mzs) 4.8
Producción (qq) 50.8
Rendimiento (qq/mzs) 10.6

Banano 1 /
Área cosechada (mzs) 2.4
2/ 5,926.8
Producción
Rendimiento (cajas/mzs) 2,427.0
: Corresponde a año calendario, partiendo del año de inicio del ciclo.
1/

: Cajas de 42 libras.
2/

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN) - Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Agriculturaa | 318


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.1.3 ÁREA COSECHADA, PRODUCCIÓN Y RENDIMIENTO DE CULTIVOS DE GRANOS BÁSICOS


(Miles de unidades)

Ciclo Agrícola 2017/2018

Arroz 1 /
Área cosechada (mzs) 96.6
Producción (qq) 5,145.4
Rendimiento (qq/mzs) 53.2

Frijol rojo 2 /
Área cosechada (mzs) 319.9
Producción (qq) 4,261.9

 Economía Real
al
Rendimiento (qq/mzs) 13.3

Maíz blanco
Área cosechada (mzs) 454.3
Producción (qq) 9,004.0
Rendimiento (qq/mzs) 19.8

Sorgo 3 /
Área cosechada (mzs) 69.7
Producción (qq) 1,806.2
Rendimiento (qq/mzs) 25.9
1/: A partir del ciclo 2004/2005 se incluye arroz de riego y arroz de secano.
2/: A partir del ciclo 2004/2005 se incluye frijol rojo y frijol negro.
3/: A partir del ciclo 2004/2005 se incluye sorgo rojo, sorgo millón y sorgo blanco.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN) - Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Agricultura | 319


Sección V.2
Pecuario
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.2.1 MATANZA DE GANADO VACUNO INDUSTRIAL Y MUNICIPAL


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Total Industrial Municipal


Peso Peso Peso
Meses Reses promedio Reses promedio Reses promedio
sacrificadas en pie sacrificadas en pie sacrificadas en pie
(miles de cbz) (kg/cbz) (miles de cbz) (kg/cbz) (miles de cbz) (kg/cbz)

Total p / 784.3 ND 666.6 ND 117.7 ND

Enero 67.0 ND 56.6 ND 10.4 ND


Febrero 66.7 ND 56.6 ND 10.1 ND

 Economía Real
al
Marzo 65.4 ND 54.7 ND 10.8 ND
Abril 67.7 ND 57.0 ND 10.6 ND
Mayo 50.5 ND 41.3 ND 9.2 ND
Junio 42.6 ND 34.7 ND 7.9 ND
Julio 71.9 ND 63.2 ND 8.7 ND
Agosto 83.7 ND 73.8 ND 10.0 ND
Septiembre 65.3 ND 56.0 ND 9.2 ND
Octubre 60.5 ND 50.6 ND 9.9 ND
Noviembre 71.3 ND 61.4 ND 9.9 ND
Diciembre 71.6 ND 60.7 ND 10.9 ND
: Preliminar.
p/

ND: No disponible.
Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN) - Estadísticas de Producción del Sector Real (Web).

SSección
ió Pecuario
P i | 323
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.2.2 EXPORTACIONES DE GANADO EN PIE


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Meses Miles de cbz

T otal p / 11.7

Enero 1.9
Febrero 1.4
Marzo 1.2
Abril 1.0
Mayo 0.4
Junio 0.0
Julio 1.3
 Economía Real
al

Agosto 1.1
Septiembre 0.6
Octubre 0.9
Noviembre 1.0
Diciembre 1.0
: Preliminar.
p/

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN) - Estadísticas de Producción del Sector Real (Web).

SSección
ó Pecuario
P | 324
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.2.3 ACOPIO DE LECHE Y PRODUCCIÓN DE LECHE PASTEURIZADA


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de galones)

Acopio de leche

Meses Total Plantas Otras plantas


pasteurizadoras
p/
Total 147,095.9 ND ND

Enero 11,898.3 ND ND
Febrero 10,746.4 ND ND
Marzo 12,963.7 ND ND
Abril 13,245.2 ND ND

 Economía Real
al
Mayo 9,314.8 ND ND
Junio 9,128.8 ND ND
Julio 13,888.9 ND ND
Agosto 14,029.0 ND ND
Septiembre 13,038.3 ND ND
Octubre 13,660.9 ND ND
Noviembre 12,879.6 ND ND
Diciembre 12,301.8 ND ND
: Preliminar.
p/

ND: No disponible.
Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN) - Estadísticas de Producción del Sector Real, Web.

SSección
ió Pecuario
P i | 325
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.2.4 MATANZA DE AVES Y PRODUCCIÓN DE HUEVOS


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Producción de huevos
Carne de pollo
Miles de docenas
Aves
1/
Meses Sacrificadas Carne Rendimiento Total Comestibles Fértiles
(miles Aves) (miles lb) (lb / Aves)

p/
Total 63,482.5 ND ND 51,260.7 ND ND

Enero 5,734.4 ND ND 4,209.9 ND ND


Febrero 5,400.6 ND ND 3,889.4 ND ND
Marzo 5,802.3 ND ND 4,375.3 ND ND
 Economía Real
al

Abril 5,482.7 ND ND 4,178.9 ND ND


Mayo 5,430.8 ND ND 4,236.4 ND ND
Junio 4,850.9 ND ND 4,121.6 ND ND
Julio 5,237.7 ND ND 4,409.0 ND ND
Agosto 4,707.0 ND ND 4,384.4 ND ND
Septiembre 4,489.2 ND ND 4,174.9 ND ND
Octubre 4,786.4 ND ND 4,417.3 ND ND
Noviembre 5,676.7 ND ND 4,371.9 ND ND
Diciembre 5,884.0 ND ND 4,491.7 ND ND
: Preliminar.
p/

: Corresponden únicamente a la producción de huevo de granja calculada a partir de la medición directa tanto de las granjas
1/

industriales como de las semi tecnificadas.


ND: No disponible.
Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN) - Estadísticas de Producción del Sector Real, Web.

SSección
ó Pecuario
P | 326
Sección V.3
Pesca y Acuicult ura
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.3.1 VOLUMEN DE PRODUCCIÓN DE PRODUCTOS DEL MAR Y AGUAS CONTINENTALES


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Libras)

Camarón
Meses Producción Peces de
a/ b/
total Total Arrastre Cultivo Langosta Pescados cultivo Crustáceos Moluscos
p/
Total 147,679,906 68,272,725 3,328,825 64,943,900 9,917,518 17,572,705 0 4,934,505 46,982,453

Enero 7,711,555 4,884,697 647,319 4,237,378 988,849 1,394,469 0 108,959 334,581


Febrero 9,401,844 3,306,390 371,183 2,935,207 1,205,892 1,203,569 0 98,131 3,587,863
Marzo 10,005,504 1,566,055 624,181 941,873 27,968 1,758,675 0 107,675 6,545,131
Abril 10,560,617 2,622,164 321,162 2,301,003 52,763 1,625,109 0 111,650 6,148,931
Mayo 16,035,650 5,521,494 29,417 5,492,077 60,200 1,481,085 0 95,840 8,877,031
Junio 12,513,913 10,184,838 91,138 10,093,700 31,266 1,092,372 0 107,009 1,098,427
Julio 10,426,902 7,524,844 117,585 7,407,259 1,555,978 1,198,269 0 118,816 28,994

 Economía Real
al
Agosto 10,756,960 6,594,537 441,172 6,153,364 1,889,928 1,487,194 0 758,927 26,375
Septiembre 10,701,442 5,042,296 381,763 4,660,533 1,152,587 1,594,650 0 728,411 2,183,498
Octubre 14,805,408 6,105,987 58,305 6,047,682 1,000,266 1,433,833 0 820,439 5,444,883
Noviembre 19,256,359 8,055,484 78,463 7,977,021 848,407 1,615,452 0 813,503 7,923,514
Diciembre 15,503,752 6,863,940 167,137 6,696,803 1,103,414 1,688,028 0 1,065,146 4,783,225

Nota: No se presentan registros de producción de peces de cultivo, debido al cierre de empresas dedicadas a esta actividad.
p/: Preliminar.
a/: Incluye camarón costero y de profundidad, en colas y enteros.
b/: Peso entero.

Fuente: Instituto Nicaragüense de la Pesca y Acuicultura (INPESCA) - Oficina de Estadísticas.

Sección Pesca y Acuicultura | 329


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.3.2 EXPORTACIÓN DE PRODUCTOS PESQUEROS Y ACUÍCOLAS POR VOLUMEN, VALOR Y PRECIO


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

a/ a/
Total exportado Camarón de arrastre Camarón de cultivo
Meses Volumen Valor Precio Volumen Valor Precio Volumen Valor Precio
(miles de lb) (miles de US$) (US$/lb) (miles de lb) (miles de US$) (US$/lb) (miles de lb) (miles de US$) (US$/lb)

p/
Total 77,853.6 292,323.8 3.8 2,192.9 6,986.4 3.2 55,326.8 152,065.0 2.7

Enero 6,233.8 25,393.4 4.1 312.7 1,076.2 3.4 4,360.6 12,744.0 2.9
Febrero 5,269.5 20,665.3 3.9 304.1 1,031.6 3.4 3,603.7 10,399.3 2.9
Marzo 4,301.0 18,429.4 4.3 167.2 562.2 3.4 2,393.3 6,520.1 2.7
Abril 3,857.2 18,089.2 4.7 302.1 1,161.3 3.8 1,959.0 5,305.3 2.7
Mayo 4,809.1 17,256.9 3.6 229.6 654.5 2.9 3,229.7 9,105.5 2.8
Junio 8,197.9 25,849.1 3.2 77.0 250.4 0.0 6,791.4 19,063.8 2.8
 Economía Real
al

Julio 8,730.0 29,420.3 3.4 154.5 356.9 2.3 7,107.7 19,908.8 2.8
Agosto 6,728.6 28,748.6 4.3 21.6 11.7 0.5 4,718.7 13,319.2 2.8
Septiembre 5,565.1 23,606.1 4.2 35.7 54.4 1.5 3,863.8 10,832.7 2.8
Octubre 7,592.1 28,190.6 3.7 278.5 885.5 3.2 5,291.9 15,042.6 2.8
Noviembre 9,075.7 30,241.8 3.3 141.5 435.9 3.1 6,641.5 16,511.5 2.5
Diciembre 7,493.7 26,433.3 3.5 168.4 505.9 3.0 5,365.5 13,312.3 2.5
Continúa…/…

Sección Pesca y Acuiculturaa | 330


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.3.2 EXPORTACIÓN DE PRODUCTOS PESQUEROS Y ACUÍCOLAS POR VOLUMEN, VALOR Y PRECIO


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
Co n clu sió n
Langosta a / Pescado Peces de cultivo Otras especies
Meses Volumen Valor Precio Volumen Valor Precio Volumen Valor Precio Volumen Valor
(miles de lb) (miles de US$) (US$/lb) (miles de lb) (miles de US$) (US$/lb) (miles de lb) (miles de US$) (US$/lb) (miles de lb) (miles de US$)

p/
Total 4,302.2 57,420.8 13.3 10,673.2 33,482.0 3.1 0.0 0.0 - 5,358.5 42,369.6

Enero 321.2 4,309.1 13.4 845.5 3,052.0 3.6 0.0 0.0 - 393.8 4,212.2
Febrero 465.2 5,756.1 12.4 780.7 2,538.4 3.3 0.0 0.0 - 115.8 939.9
Marzo 340.2 4,101.2 12.1 968.1 3,414.4 3.5 0.0 0.0 - 432.2 3,831.4
Abril 262.0 3,300.3 12.6 820.1 2,726.4 3.3 0.0 0.0 - 514.0 5,595.9
Mayo 44.9 588.6 13.1 808.6 2,512.7 3.1 0.0 0.0 - 496.2 4,395.6
Junio 13.1 193.1 14.7 888.4 2,640.2 3.0 0.0 0.0 - 427.9 3,701.5
Julio 254.5 3,403.1 13.4 918.8 2,651.3 2.9 0.0 0.0 - 294.4 3,100.2
Agosto 718.3 9,857.7 13.7 1,028.0 3,129.3 3.0 0.0 0.0 - 241.9 2,430.7
Septiembre 553.1 7,936.5 14.3 838.6 2,623.8 3.1 0.0 0.0 - 273.8 2,158.7

 Economía Real
al
Octubre 496.2 6,533.6 13.2 879.9 2,596.6 3.0 0.0 0.0 - 645.7 3,132.4
Noviembre 436.6 5,837.5 13.4 924.4 2,817.7 3.0 0.0 0.0 - 931.7 4,639.2
Diciembre 396.7 5,604.0 14.1 971.9 2,779.2 2.9 0.0 0.0 - 591.2 4,231.8

Nota: No se presentan registros de exportación de peces de cultivo, debido al cierre de empresas dedicadas a esta actividad.
p/: Preliminar.
a/: Incluye entero y cola.

Fuente: Instituto Nicaragüense de la Pesca y Acuicultura (INPESCA) - Oficina de Estadísticas.

Sección Pesca y Acuicultura | 331


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.3.3. OPERATIVIDAD DE LA FLOTA PESQUERA INDUSTRIAL


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Camaronera a/ Escamera
Langostera
Número Número Número
Meses
Barcos Días de Barcos Días de Barcos Días de
operando b / de pesca desembarques operando b / de pesca desembarques operando b / de pesca desembarques

p/
Mar Caribe 14 3,626 105 70 12,447 638 4 607 54

Enero 20 801 23 72 1,497 65 3 34 3


Febrero 20 187 5 73 2,216 101 3 42 3
Marzo 20 717 21 0 0 0 5 45 3
Abril 19 477 19 0 0 0 10 130 13
Mayo 10 0 0 0 0 0 6 136 18
Junio 10 0 0 0 0 0 3 46 3
Julio 11 0 0 67 445 40 1 14 1
 Economía Real
al

Agosto 16 535 10 79 1,757 93 2 14 1


Septiembre 9 622 12 73 1,602 90 2 30 2
Octubre 0 0 0 71 1,831 87 1 21 1
Noviembre 8 91 5 65 1,207 78 3 28 2
Diciembre 8 196 10 57 1,892 84 3 67 4

Nota: Incluye la flota nacional y extranjera en el Mar Caribe.


p/: Preliminar.
a/: Incluye las operaciones de pesca de nasas y buzos.
b/: El valor anual, es el promedio de barcos de los meses que registran operación.

Fuente: Instituto Nicaragüense de la Pesca y Acuicultura (INPESCA), Oficina de Estadísticas.

Sección Pesca y Acuiculturaa | 332


Sección V.4
Forest al
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.4.1 VOLUMEN DE MADERA EN ROLLO AUTORIZADO POR TIPO DE PERMISO, SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018
(Metros cúbicos)

Total POAS No comercial Saneamiento Agrosilvopastoriles Árboles caídos (Art.55) a / Especiales b/


Departamentos
Permiso m3 Permiso m3 Permiso m3 Permiso m3 Permiso m3 Permiso m3 Permiso m3
p/
La República 948 119,717.7 129 69,773.7 287 2,177.5 20 3,258.6 42 1,586.5 67 3,045.8 403 39,875.5

Nueva Segovia 118 45,431.4 96 44,692.1 9 80.2 0 0.0 0 0.0 0 0.0 13 659.2
Jinotega 71 6,565.1 4 2,259.2 5 28.7 0 0.0 1 24.5 0 0.0 61 4,252.6
Madriz 52 3,565.2 6 2,104.7 22 103.0 8 1,139.1 1 9.4 0 0.0 15 209.0
Estelí 93 3,593.0 6 2,414.3 69 394.9 7 665.3 0 0.0 0 0.0 11 118.5
Chinandega 53 1,307.4 1 286.1 10 30.7 0 0.0 2 141.5 0 0.0 40 849.0
León 26 1,052.2 0 0.0 4 23.2 0 0.0 0 0.0 0 0.0 22 1,028.9
Matagalpa 33 9,383.4 1 1,468.7 2 22.9 3 595.0 2 57.2 0 0.0 25 7,239.6

 Economía Real
al
Boaco 41 709.8 0 0.0 25 182.8 0 0.0 2 91.1 0 0.0 14 435.9
Managua 34 919.5 0 0.0 12 156.5 0 0.0 0 0.0 5 144.9 17 618.1
Masaya 43 989.5 0 0.0 8 144.5 0 0.0 2 138.7 17 393.7 16 312.5
Chontales 103 2,684.2 0 0.0 64 291.1 1 34.6 7 164.2 0 0.0 31 2,194.3
Granada 78 4,983.3 1 69.2 11 90.3 0 0.0 8 346.3 22 1,406.1 36 3,071.3
Carazo 40 2,081.6 0 0.0 6 78.9 0 0.0 9 415.1 6 210.9 19 1,376.7
Rivas 28 3,764.8 0 0.0 1 5.9 0 0.0 1 49.9 17 890.3 9 2,818.7
Río San Juan 48 8,195.0 1 212.5 13 224.7 0 0.0 5 119.7 0 0.0 29 7,638.1
RACCN 71 21,092.6 11 14,405.4 25 291.2 1 824.6 0 0.0 0 0.0 34 5,571.4
RACCS 16 3,399.8 2 1,861.3 1 28.2 0 0.0 2 28.6 0 0.0 11 1,481.6
p/: Preliminar.
a/: Ley 462, aprovechamiento de árboles caídos por causas naturales en fincas o áreas de bosque.
b/: Incluyen permisos comerciales y predios urbanos.

Fuente: Instituto Nacional Forestal (INAFOR) - Dirección de Registro Nacional Forestal.

SSección
ió FForestal
t l | 335
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.4.2 INGRESOS FORESTALES POR TIPO, SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018


(Córdobas)

a/ b/ c/
Departamento Total Aprovechamiento Multas Vigencia Subasta Otros servicios

p/
La República 34,913,129.4 17,862,988.1 2,778,488.6 57,521.0 13,989,575.6 224,556.1

Nueva Segovia 5,747,279.3 5,652,612.6 91,854.4 0.0 0.0 2,812.3


Jinotega 961,829.3 468,294.1 449,218.9 154.2 40,870.9 3,291.4
Madriz 663,187.1 582,194.3 0.0 0.0 80,137.4 855.4
Estelí 1,199,585.6 481,510.8 78,612.4 0.0 638,545.9 916.5
Chinandega 1,967,610.2 93,489.2 305,129.7 0.0 1,565,787.2 3,204.1
León 2,849,631.0 98,103.9 71,363.5 0.0 2,680,163.7 0.0
Matagalpa 985,581.4 94,830.7 181,915.2 0.0 682,383.2 26,452.4
Boaco 372,942.6 97,029.0 164,283.0 3,176.9 97,099.1 11,354.6
 Economía Real
al

Managua 1,537,988.0 345,871.7 71,082.4 0.0 1,118,814.3 2,219.7


Masaya 225,087.3 219,780.7 0.0 1,484.3 0.0 3,822.4
Chontales 2,354,519.1 626,705.5 241,421.1 0.0 1,484,679.0 1,713.6
Granada 1,043,963.5 1,024,189.2 15,519.5 0.0 0.0 4,254.8
Carazo 435,017.0 433,784.5 0.0 0.0 0.0 1,232.5
Rivas 887,275.4 575,160.4 311,220.0 0.0 0.0 895.0
Río San Juan 2,218,874.0 2,050,227.7 131,238.9 0.0 11,664.3 25,743.2
RACCN 5,403,032.0 4,320,082.2 189,401.2 52,705.6 705,675.9 135,167.2
RACCS 6,059,726.5 699,121.7 476,228.8 0.0 4,883,755.0 621.1
p/: Preliminar.
a/: Referido a madera.
b/: Referido a industria.
c/: Incluye: Leña, Carbón, Marqueo, Análisis e Inspección.

Fuente: Instituto Nacional Forestal (INAFOR) - Dirección de Registro Nacional Forestal.

SSección
ió Forestal
F t l | 336
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.4.3 INDUSTRIAS FORESTALES CON PERMISO DE OPERACIÓN,


SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018

Departamentos Cantidad de industrias

p/
La República 107

Nueva Segovia 23
Jinotega 2
Madriz 3
Estelí 12
Chinandega 4
León 2

 Economía Real
al
Matagalpa 1
Boaco 1
Managua 9
Masaya 7
Chontales 4
Granada 3
Carazo 0
Rivas 3
Río San Juan 0
RACCN 21
RACCS 12
: Preliminar.
p/

Fuente: Instituto Nacional Forestal (INAFOR) - Dirección de Registro Nacional Forestal.

SSección
ió Forestal
F t l | 337
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.4.4. PERMISOS DOMÉSTICOS Y VOLUMEN DE LEÑA Y CARBÓN AUTORIZADOS,


SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018
(Toneladas métricas)

Total Leña Carbón


Departamentos
Permisos a/ Permisos a/ Permisos a/
TM TM TM

p/
La República 344 28,058.2 337 27,396.7 7 661.6

Nueva Segovia 30 822.7 30 822.7 0 0.0


Jinotega 20 680.0 20 680.0 0 0.0
Madriz 14 133.5 14 133.5 0 0.0
Estelí 29 311.6 29 311.6 0 0.0
Chinandega 24 968.9 24 968.9 0 0.0
 Economía Real
al

León 33 1,970.3 29 1,804.2 4 166.1


Matagalpa 18 572.2 17 530.7 1 41.5
Boaco 7 120.4 7 120.4 0 0.0
Managua 103 6,455.6 101 6,001.7 2 453.9
Masaya 8 134.6 8 134.6 0 0.0
Chontales 7 230.8 7 230.8 0 0.0
Granada 14 8,617.9 14 8,617.9 0 0.0
Carazo 25 454.9 25 454.9 0 0.0
Rivas 6 841.1 6 841.1 0 0.0
Río San Juan 2 78.2 2 78.2 0 0.0
RACCN 1 0.0 1 0.0 0 0.0
RACCS 3 5,665.5 3 5,665.5 0 0.0
: Preliminar.
p/

: Tonelada métrica equivalente a 1,000 kilogramos.


a/

Fuente: Instituto Nacional Forestal (INAFOR) - Dirección de Registro Nacional Forestal.

SSección
ió Forestal
F t l | 338
Sección V.5
I ndust ria
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.5.1 VALOR AGREGADO DE LA INDUSTRIA MANUFACTURERA,


SEGÚN RAMA DE ACTIVIDAD, 2018
(Millones de córdobas constantes)

Rama de actividad e/
2018

Total industria 27,365.5

Alimentos, bebidas y tabaco 13,674.2


Carnes y pescados 3,268.3
Azúcar 1,537.0
Lácteos 1,025.7
Otros alimentos de origen industrial 4,118.6

 Economía Real
al
Bebidas 2,341.8
Tabaco 1,029.0
Textiles, prendas de vestir y cuero 6,143.3
Productos de madera, muebles y análogos 1,275.6
Productos de papel, impresos y análogos 509.2
Productos de petróleo refinado 731.5
Químicos, plástico y caucho 766.9
Productos no metálicos, incluyendo vidrios 770.8
Productos metálicos, básicos y elaborados 242.8
Maquinaria y equipo 2,763.0
Muebles y otros productos transportables 334.2
Nota: La discrepancia estadística entre la sumatoria de los componentes está explicada por la aplicación
de la metodología de encadenamiento para obtener los valores constantes.
e/: Estimado.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Industria | 341


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.5.2 VALOR BRUTO DE PRODUCCIÓN DE LA INDUSTRIA MANUFACTURERA,


SEGÚN RAMA DE ACTIVIDAD, 2018
(Millones de córdobas constantes)

Rama de actividad e/
2018

Total industria 94,230.6

Alimentos, bebidas y tabaco 50,097.7


Carnes y pescados 17,239.1
Azúcar 5,330.8
Lácteos 5,112.2
Otros alimentos de origen industrial 12,789.4
 Economía Real
al

Bebidas 6,858.1
Tabaco 2,541.6
Textiles, prendas de vestir y cuero 16,736.6
Productos de madera, muebles y análogos 2,048.3
Productos de papel, impresos y análogos 1,173.6
Productos de petróleo refinado 6,140.5
Químicos, plástico y caucho 2,598.0
Productos no metálicos, incluyendo vidrios 2,633.3
Productos metálicos, básicos y elaborados 1,453.8
Maquinaria y equipo 10,836.0
Muebles y otros productos transportables 898.6
Nota: La discrepancia estadística entre la sumatoria de los componentes está explicada por la aplicación
de la metodología de encadenamiento para obtener los valores constantes.
e/: Estimado.

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

Sección Industria | 342


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.5.3 ÍNDICES DE VOLUMEN DE BIENES INDUSTRIALES DE LA INDUSTRIA MANUFACTURERA, SEGÚN RAMA PRODUCTO
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Año base 1994 = 100)

Rama / producto p/ Ene Feb Mar Abr May Jun Jul Ago Sep Oct Nov Dic
Promedio

Alimentos

Carne vacuna deshuesada 262.6 263.3 267.1 269.6 267.5 213.0 178.8 281.4 337.1 258.5 240.8 288.7 285.8
Carne de pollo 530.9 572.3 537.2 565.6 572.2 555.6 497.9 541.2 494.3 434.0 462.7 566.6 571.2
Leche pasteurizada 312.7 303.6 274.2 330.8 337.9 237.7 232.9 354.4 357.9 332.7 348.5 328.6 313.9
Embutidos y enlatados 250.0 232.3 227.0 295.3 249.6 298.1 278.0 273.8 240.0 156.4 234.7 236.9 277.6
Alimentos para aves 1/ 634.1 594.4 609.5 703.4 674.1 650.8 616.3 595.0 631.2 595.3 597.4 649.8 692.1
Azúcar 354.2 719.9 712.0 850.5 645.0 198.3 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 259.7 865.2

Bebidas

Bebidas alcohólicas 321.5 282.9 275.2 373.3 314.2 316.7 277.9 297.3 415.3 341.5 303.1 339.1 ND

 Economía Real
al
Bebidas no alcohólicas 288.6 279.6 275.1 348.3 292.5 319.5 212.2 315.2 295.2 259.3 248.8 297.4 320.0

Cuero y productos de cuero

Cuero elaborado 172.2 172.6 175.1 176.8 175.4 139.6 117.2 184.5 221.0 169.4 157.8 189.3 187.4

Productos plásticos

Bolsas plásticas 352.6 352.6 352.6 352.6 352.6 352.6 352.6 352.6 352.6 352.6 352.6 352.6 352.6

Minerales no metálicos

Cemento 276.1 321.3 304.4 341.2 315.8 301.0 173.6 251.2 264.1 259.3 217.7 268.6 295.3
Madera aserrada 1/ 9.7 15.9 11.1 12.6 11.5 14.0 9.4 7.4 12.0 2.6 3.2 7.6 9.6

: Preliminar.
p/

: Año base 1999 = 100.


1/

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN), Estadísticas de Producción del Sector Real (Web).

Sección Industria | 343


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.5.4 PRODUCCIÓN DE LOS PRINCIPALES DERIVADOS DEL PETRÓLEO


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de barriles)

Gasolina
Meses Gas licuado Diesel Kero/turbo Fuel oil Asfaltos
Regular Súper
p/
Total 202.28 551.61 267.46 1,520.13 200.03 1,776.49 128.07

Enero 21.69 46.46 24.16 142.38 33.13 141.09 4.41


Febrero 22.53 54.17 24.39 133.37 26.00 107.87 8.38
Marzo 24.11 51.51 25.34 153.90 21.13 123.11 17.58
Abril 11.90 35.70 13.52 125.17 16.92 119.53 11.74
Mayo 17.96 43.41 19.70 161.62 30.49 154.27 10.53
Junio 10.78 52.12 3.33 127.47 11.01 104.73 0.00
Julio 16.88 43.04 20.15 129.17 11.53 157.31 11.16
 Economía Real
al

Agosto 15.68 38.74 26.68 106.12 0.00 240.59 11.00


Septiembre 16.23 48.33 29.77 87.67 3.76 224.26 3.89
Octubre 5.56 42.66 2.28 55.46 6.12 147.87 7.25
Noviembre 19.00 47.72 33.17 140.32 17.80 146.85 23.33
Diciembre 19.97 47.75 44.97 157.49 22.14 109.01 18.79

: Preliminar.
p/

Fuente: Ministerio de Energía y Minas (MEN), Dirección de Suministros de Hidrocarburos.

Sección Industria | 344


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.5.5 CONSUMO DE LOS PRINCIPALES DERIVADOS DEL PETRÓLEO


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de barriles)

Gasolina
Meses Gas licuado Diesel Kerosene Turbo Fuel oil Asfaltos
Regular Súper
p/
Total 1,430.05 908.68 1,872.34 4,280.12 12.79 191.18 2,891.61 113.34

Enero 126.40 80.04 170.32 409.04 1.13 25.01 184.76 8.26


Febrero 118.53 74.34 157.11 377.17 0.93 21.59 122.38 7.67
Marzo 128.32 88.05 185.95 444.32 1.02 25.67 184.36 13.91
Abril 121.03 82.27 164.03 418.67 1.08 20.14 192.83 15.55
Mayo 121.40 76.03 148.83 341.56 1.06 15.68 263.54 8.41
Junio 109.92 62.63 120.08 246.14 1.29 12.72 225.09 0.84
Julio 113.93 68.57 139.23 304.12 0.96 10.92 257.60 4.69
Agosto 117.47 71.80 156.01 345.18 1.04 10.93 325.83 10.05

 Economía Real
al
Septiembre 113.19 71.77 150.65 319.22 1.13 10.46 332.75 8.25
Octubre 121.15 72.20 149.19 329.16 0.98 10.41 322.94 7.09
Noviembre 115.50 76.13 156.74 365.80 1.00 12.23 262.62 17.72
Diciembre 123.22 84.86 174.21 379.75 1.18 15.42 216.92 10.90
Nota: El Consumo nacional comprende las ventas de las petroleras, más importaciones para autoconsumo.
: Preliminar.
p/

Fuente: Ministerio de Energía y Minas (MEN), Dirección de Suministros de Hidrocarburos.

Sección Industria | 345


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.5.6 CONSUMO NACIONAL DE LOS PRINCIPALES DERIVADOS DEL PETRÓLEO


SEGÚN RAMAS DE ACTIVIDAD ECONÓMICA, 2018
(Miles de barriles)

Gasolina
Ramas de Actividad Gas Licuado Diesel Kerosene Turbo Fuel Oil Asfaltos
Regular Súper

p/
Total 1,430.05 908.68 1,872.34 4,280.12 12.79 191.18 2,891.61 113.34

Agropecuario 0.52 0.01 0.63 12.78 0.00 0.00 11.94 0.00


Pesca 3.15 0.04 0.82 109.78 0.00 0.00 0.00 0.00
Minería 5.66 0.20 0.05 147.80 0.00 0.00 5.69 0.00
Industria 190.87 7.94 14.53 315.21 0.00 0.00 67.46 23.68
Ingenios 0.21 0.00 3.57 196.87 0.05 0.14 0.00 0.00
Agua 0.00 0.00 1.61 8.66 0.00 0.00 0.00 0.00
 Economía Real
al

Energía 0.00 0.16 0.73 74.12 0.00 0.00 2,741.45 0.00


Construcción 0.00 0.25 0.46 101.68 0.00 0.00 0.00 89.22
Comercio 496.42 161.78 181.06 626.91 0.00 0.00 45.69 0.00
Estaciones de servicio 1.99 677.36 1,521.68 2,046.44 12.10 0.00 0.00 0.00
Transporte 0.00 0.36 11.34 230.18 0.00 186.85 0.00 0.00
Defensa 0.25 0.00 0.31 0.71 0.00 0.00 0.00 0.00
Gobierno 0.06 9.34 15.58 104.10 0.00 2.13 2.55 0.26
Otros 730.91 51.24 119.96 304.87 0.64 2.06 16.82 0.17

Nota: El consumo nacional comprende las ventas de las petroleras, más importaciones para autoconsumo.
: Preliminar.
p/

Fuente: Ministerio de Energía y Minas (MEN), Dirección de Suministros de Hidrocarburos.

Sección Industria | 346


Sección V.6
M inería
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.6.1 VOLUMEN DE PRODUCCIÓN FÍSICA DE LA MINERÍA METÁLICA Y NO METÁLICA


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Miles de unidades)

Metálica No Metálica
Piedra Piedra Carbonato Material Piedra Piedra
Meses Oro Plata Arena Hormigón triturada caliza Cal de calcio selecto Yeso cantera pómez
a/ a/
oz troy oz troy m3 m3 m3 m3 qq qq m3 TM Unidad m3

p/
Total 249.68 369.51 52.06 77.59 1,267.18 0.34 35.81 4.24 71.21 44.23 5,167.31 0.00

Enero 20.16 28.11 11.03 5.94 102.25 0.00 4.16 0.72 5.95 3.75 732.23 0.00
Febrero 20.23 27.70 13.11 5.57 86.51 0.00 3.88 0.07 8.76 3.85 663.97 0.00
Marzo 21.32 28.82 15.18 5.44 105.86 0.00 3.89 0.06 9.82 4.48 762.24 0.00

 Economía Real
al
Abril 20.89 27.34 1.12 8.13 125.95 0.02 5.11 0.85 9.91 5.03 830.26 0.00
Mayo 23.83 32.13 1.02 3.54 124.62 0.10 2.74 0.04 7.54 4.39 498.83 0.00
Junio 17.90 25.56 0.80 0.69 76.19 0.00 0.93 0.00 5.96 2.33 151.18 0.00
Julio 19.76 28.51 0.41 6.71 103.25 0.00 0.74 0.69 6.37 5.49 306.33 0.00
Agosto 19.54 25.98 0.65 7.25 124.99 0.02 1.41 0.45 3.06 1.91 295.97 0.00
Septiembre 24.85 35.33 0.08 10.89 100.13 0.01 3.50 0.20 3.11 3.20 254.76 0.00
Octubre 20.00 32.48 0.33 10.71 122.02 0.09 2.83 0.00 3.83 1.80 247.70 0.00
Noviembre 22.27 39.58 0.00 4.59 115.19 0.00 2.90 0.76 2.40 5.89 278.67 0.00
Diciembre 18.95 37.96 8.33 8.12 80.22 0.09 3.71 0.40 4.51 2.11 145.18 0.00

Nota: Datos corresponden a la producción metálica exportable y venta de producción de productos no metálicos.
p/: Preliminar.
a/: Una onza troy equivale a: 31.10 gramos.

Fuente: Ministerio de Energía y Minas (MEM), Dirección General de Minas.

SSección
ió Mi
Minería
í | 349
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.6.2 INVERSIÓN E INGRESOS DE LA MINERÍA, SEGÚN SUBSECTOR, 2018


(Miles de dólares)

Concepto p/
2018

Inversión 40,670.8
Subsector metálico 40,595.7
Subsector no metálico 75.1

Ingresos generados 14,001.2


Subsector metálico 12,994.0
Subsector no metálico 1,007.1
: Preliminar.
p/

Fuente: Ministerio de Energía y Minas (MEM) - Dirección General de Minas.


 Economía Real
al

GRÁFICO V.6.1 GRÁFICO V.6.2


PORCENTAJE DE INVERSIÓN MINERA, PORCENTAJE DE INGRESOS GENERADOS
SEGÚN SUBSECTOR, 2018 EN LA MINERA, SEGÚN SUBSECTOR, 2018

92.8%
99.8%

No metálico
7.2%
0.2%

Metálico Metálico

Fuente: Cuadro V.6.2, Ministerio de Energía y Minas (MEM) - Dirección General de Minas.

SSección
ió Mi
Minería
í | 350
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.6.3 EMPLEOS DIRECTOS EN SUBSECTORES METÁLICO Y NO METÁLICO POR SEXO


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Número de empleos)

Metálico No metálico
Meses Total
Total Hombres Mujeres Total Hombres Mujeres

p/
Promedio 3,671 2,992 2,677 316 678 620 59

Enero 4,069 3,027 2,704 323 1,042 970 72


Febrero 4,055 3,032 2,713 319 1,023 942 81
Marzo 4,039 3,069 2,751 318 970 890 80
Abril 3,943 3,079 2,756 323 864 789 75
Mayo 3,943 3,147 2,831 316 796 721 75

 Economía Real
al
Junio 3,747 3,070 2,748 322 677 611 66
Julio 3,547 3,053 2,733 320 494 447 47
Agosto 3,520 3,073 2,759 314 447 400 47
Septiembre 3,512 3,081 2,760 321 431 394 37
Octubre 3,472 3,027 2,710 317 445 397 48
Noviembre 3,078 2,667 2,367 300 411 384 27
Diciembre 3,124 2,584 2,287 297 540 490 50

: Preliminar.
p/

Fuente: Ministerio de Energía y Minas (MEM) - Dirección General de Minas.

SSección
ió Mi
Minería
í | 351
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.6.4 EMPLEOS DIRECTOS POR NÚMERO DE EMPRESAS, SEGÚN SUBSECTOR


Y TAMAÑO DE LA EMPRESA MINERA, 2018

Concepto p/ p/
Número de empresas Empleos

SubSector 140 3,671


Metálico 52 2,992
No metálico 88 678

Empresa 140 3,671


Pequeña minería 10 ND
Minería industrial 15 3,671
En exploración o sin explotar 115 ND
 Economía Real
al

Nota: Una empresa entra en exploración al obtener la concesión y concluye en 5 años, en esta fase se obtiene el
reconocimiento del mineral.
p/: Preliminar.

ND/: No disponible.
Fuente: Ministerio de Energía y Minas (MEM) - Dirección General de Minas.

GRÁFICO V.6.3 GRÁFICO V.6.4


PORCENTAJE DE EMPLEOS EN LA MINERÍA, PORCENTAJE DE EMPRESAS MINERAS,
SEGÚN SUBSECTOR, 2018 SEGÚN SUBSECTOR, 2018

18.5%
62.9%
NoNometálico
metálico
No metálico
No

Metálico Metálico

81.5%
37.1%

Fuente: Cuadro V.6.4, Ministerio de Energía y Minas (MEM) - Dirección General de Minas.

SSección
ió Mi
Minería
í | 352
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.6.5 EXPORTACIONES FOB DE LA MINERÍA METÁLICA, SEGÚN ORO Y PLATA, 2018

Concepto Unidad de medida 2018 p /

Oro

Valor Miles de dólares 370,294.4


Volumen Miles de onzas troy 291.8
Precio promedio Dólares / onzas troy 1,269.0

Plata

Valor Miles de dólares 10,147.3

 Economía Real
al
Volumen Miles de onzas troy 674.5
Precio promedio Dólares / onzas troy 15.0

Nota: Una onza troy equivale a 31.10 gramos.


: Preliminar.
p/

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN) - Anuario de Estadísticas Macroeconómicas 2018.

SSección
ió Mi
Minería
í | 353
Sección V.7
Zonas Francas
INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.7.1 CONSOLIDADO DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN ACTIVIDAD INDUSTRIAL, 2018


(Miles de dólares)

Actividad Exportaciones FOB % Importaciones CIF % Valor agregado %

p/
Total 3,040,359.27 100.00 1,921,551.50 100.00 899,946.34 100.00
Textil Vestuario 1,790,651.91 58.90 1,283,651.69 66.80 530,032.96 58.90
Arneses Automotrices 554,458.32 18.24 437,095.39 22.75 164,119.66 18.24
Tabaco 226,847.42 7.46 46,408.33 2.42 67,146.84 7.46
Agroindustria 196,492.35 6.46 41,150.54 2.14 58,161.74 6.46
1/
Servicios Tercerizados 149,515.07 4.92 25,983.93 1.35 44,256.46 4.92
2/
Otros 122,394.20 4.03 87,261.62 4.54 36,228.68 4.03
p/: Preliminar.
1/: Centros de llamadas y Proveedores de Servicios.
2/: Alquiler de Maquinaria y Ventas de Accesorios, Insumos Médicos, Fabricantes, Ensambles, Extracción y Elaboración de Productos

• Economía Real
Varios; Joyas, Residuos Sólidos, Bolsas Plásticas, Fibra de Vidrio, Sangre, Plástico, Plomo, Calzado, Cajas de Cartón, Mofles,
Cosméticos, Pintura Escolar y Equipos de Pesca.
Fuente: Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

GRÁFICO V.7.1
EXPORTACIONES, IMPORTACIONES Y VALOR AGREGADO DE ZONAS FRANCAS,
SEGÚN ACTIVIDAD INDUSTRIAL, 2018
(Miles de dólares)

Otros

Servicios tercerizados
Actividad industrial

Agroindustria

Tabaco

Arneses automotrices

Textil-Vestuario

0 200,000 400,000 600,000 800,000 1,000,000 1,200,000 1,400,000 1,600,000


Miles de dólares

Valor agregado Importaciones CIF Exportaciones FOB

Fuente: Cuadro V.7.1, Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

Sección Zonas Francas | 357


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.7.2 CONSOLIDADO DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN PAÍS DE ORIGEN DE LA INVERSIÓN, 2018


(Miles de dólares)

Países Exportaciones FOB % Importaciones CIF % Valor agregado %

Total p / 3,040,359.27 100.00 1,921,551.50 100.00 899,946.34 100.00


Argentina 171.16 0.01 94.98 0.00 50.66 0.01
Canadá 557,641.87 18.34 316,645.35 16.48 165,061.99 18.34
Corea del Sur 651,272.30 21.42 433,949.50 22.58 192,776.60 21.42
Costa Rica 13,466.33 0.44 2,482.97 0.13 3,986.03 0.44
Dinamarca 19,320.98 0.64 1,271.79 0.07 5,719.01 0.64
El Salvador 34,229.04 1.13 33,244.89 1.73 10,131.80 1.13
España 74,186.63 2.44 29,116.89 1.52 21,959.24 2.44
Estados Unidos 733,946.89 24.14 490,129.95 25.51 217,248.28 24.14
Honduras 13,689.93 0.45 38,111.58 1.98 4,052.22 0.45
• Economía Real

Hong Kong 19,135.18 0.63 4,498.24 0.23 5,664.01 0.63


Japón 500,849.53 16.47 397,149.30 20.67 148,251.46 16.47
México 54,821.30 1.80 25,182.50 1.31 16,227.10 1.80
Nicaragua 107,750.82 3.54 19,690.02 1.02 31,894.24 3.54
Taiwán 86,211.78 2.84 71,317.32 3.71 25,518.69 2.84
Otros 1/ 173,665.53 5.71 58,666.23 3.05 51,405.00 5.71
: Preliminar.
p/

: Guatemala, Panamá, Holanda, Venezuela, Alemania, Brasil, Filipinas, Francia, Grecia, Inglaterra, Islas Vírgenes Británicas
1/

La India, Perú, Reino Unido, República Dominicana, Suiza, Trinidad & Tobago, entre otros.
Fuente: Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

GRÁFICO V.7.2
EXPORTACIONES, IMPORTACIONES Y VALOR AGREGADO DE ZONAS FRANCAS,
SEGÚN PAÍS DE ORIGEN DE LA INVERSIÓN, 2018
(Miles de dólares)

México
España
Nicaragua
País de origen

Otros países
Canadá
Japón
Estados Unidos
Países Asiáticos

0 100,000 200,000 300,000 400,000 500,000 600,000 700,000 800,000


Miles de dólares
Valor Agregado Importaciones CIF Exportaciones FOB
Fuente: Cuadro V.7.2, Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

Sección Zonas Francas | 358


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.7.3 CONSOLIDADO DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN UBICACIÓN GEOGRÁFICA DEPARTAMENTAL, 2018


(Miles de dólares)

Departamentos Exportaciones FOB % Importaciones CIF % Valor agregado %

Total p / 3,040,359.27 100.00 1,921,551.50 100.00 899,946.34 100.00


Nueva Segovia 5,696.56 0.19 6.75 0.00 1,686.18 0.19
Madriz 2,916.88 0.10 104.25 0.01 863.40 0.10
Estelí 235,999.03 7.76 49,538.53 2.58 69,855.71 7.76
Chinandega 152,583.94 5.02 64,644.41 3.36 45,164.85 5.02
León 506,284.82 16.65 398,410.35 20.73 149,860.31 16.65
Matagalpa 19,127.99 0.63 23,448.38 1.22 5,661.89 0.63
Managua 1,127,589.05 37.09 793,908.26 41.32 333,766.36 37.09
Masaya 345,121.34 11.35 237,187.59 12.34 102,155.92 11.35
Granada 44,660.07 1.47 18,423.38 0.96 13,219.38 1.47
Carazo 349,681.40 11.50 211,594.68 11.01 103,505.70 11.50

• Economía Real
Rivas 222,112.38 7.31 120,928.48 6.29 65,745.27 7.31
RACCS 28,585.79 0.94 3,356.44 0.17 8,461.40 0.94
: Preliminar.
p/

Fuente: Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

GRÁFICO V.7.3
EXPORTACIONES, IMPORTACIONES Y VALOR AGREGADO DE ZONAS FRANCAS,
SEGÚN UBICACIÓN GEOGRÁFICA, 2018
(Miles de dólares)

Madriz
Nueva Segovia
Matagalpa
RACCS
Granada
Departamentos

Chinandega
Rivas
Estelí
Masaya
Carazo
León
Managua
0 100,000 200,000 300,000 400,000 500,000 600,000 700,000 800,000 900,000 1,000,000
Miles de dólares
Valor Agregado Importaciones CIF Exportaciones FOB
Fuente: Cuadro V.7.3, Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

Sección Zonas Francas | 359


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.7.4 EMPRESAS DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN ACTIVIDAD INDUSTRIAL, 2018

Actividad Industrial Número de empresas %

Total 224 100.00


Textil vestuario 76 33.93
Arneses Automotrices 6 2.68
Tabaco 36 16.07
Agroindustria 30 13.39
1/
Servicios tercerizados 32 14.29
2/
Otros 44 19.64
Nota: Incluyen empresas inactivas por encontrarse en fase de construcción.
1/: Centros de llamadas y Proveedores de Servicios.
2/: Alquiler de Maquinaria y Ventas de Accesorios, Insumos Médicos, Fabricantes, Ensambles, Extracción y Elaboración
• Economía Real

de Productos Varios; Joyas, Residuos Sólidos, Bolsas Plásticas, Fibra de Vidrio, Sangre, Plástico, Plomo, Calzado, Cajas
de Cartón, Mofles, Cosméticos, Pintura Escolar y Equipos de Pesca.
Fuente: Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF) - Departamento de Estadísticas.

GRÁFICO V.7.4
PORCENTAJE DE EMPRESAS DE ZONAS FRANCAS,
SEGÚN ACTIVIDAD INDUSTRIAL, 2018

33.93%

Textil vestuario
19.64% Arneses automotrices
Tabaco

2.68% Agroindustria
Servicios tercerizados1/
Otros2/
16.07%
14.29%

13.39%

Fuente: Cuadro V.7.4, Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

Sección Zonas Francas | 360


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.7.5 EMPRESAS DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN PAÍS DE ORIGEN DE LA INVERSIÓN, 2018

Orígen de la inversión Número de empresas %

Total 224 100.00


Canadá 5 2.23
Costa Rica 5 2.23
Dinamarca 5 2.23
España 6 2.68
El Salvador 10 4.46
Estados Unidos 71 31.70
Honduras 4 1.79
México 7 3.13
Nicaragua 36 16.07
a/

• Economía Real
Países Asiáticos 46 20.54
Otros países b/ 29 12.95
Nota: Incluyen empresas inactivas por encontrarse en fase de construcción y montaje o en cierre temporal.
a/: Hong Kong, Taiwán y Korea.
b/: Costa Rica, Guatemala, Panamá, Argentina, España, Holanda, Venezuela, Alemania, Brasil, Filipinas, Francia,

Grecia, Inglaterra, Islas Vírgenes Británicas, La India, Perú, Reino Unido, República Dominicana, Suiza,
Trinidad & Tobago, entre otros.
Fuente: Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

GRÁFICO V.7.5
PORCENTAJE DE EMPRESAS DE ZONAS FRANCAS,
SEGÚN ORIGEN DE LA INVERSIÓN, 2018

Honduras 1.79
Dinamarca 2.23
Costa Rica 2.23
Canadá 2.23
España 2.68
México 3.13
País de origen

El Salvador 4.46
Otros países b/ 12.95
Nicaragua 16.07
Países Asiáticos a/ 20.54
Estados Unidos 31.70
0 5 10 15 20 25 30 35
Porcentaje

Fuente: Cuadro V.7.5, Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

Sección Zonas Francas | 361


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.7.6 EMPRESAS DE ZONAS FRANCAS, SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018

Departamentos Número de empresas %

Total 224 100.00

Nueva Segovia 1 0.45


Madriz 1 0.45
Estelí 40 17.86
Chinandega 12 5.36
León 8 3.57
Matagalpa 4 1.79
Managua 132 58.93
Masaya 11 4.91
Granada 4 1.79
• Economía Real

Carazo 6 2.68
Rivas 2 0.89
RACCS 3 1.34
Fuente: Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

GRÁFICO V.7.6
PORCENTAJE DE EMPRESAS DE ZONAS FRANCAS,
SEGÚN DEPARTAMENTOS, 2018

Madriz 0.45
Nueva Segovia 0.45
Rivas 0.89
RACCS 1.34
Granada 1.79
Departamentos

Matagalpa 1.79
Carazo 2.68
León 3.57
Masaya 4.91
Chinandega 5.36
Estelí 17.86
Managua 58.93

0 10 20 30 40 50 60 70

Porcentaje
Fuente: Cuadro V.7.6, Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

Sección Zonas Francas | 362


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.7.7 EMPLEOS DIRECTOS DE ZONAS FRANCAS, POR SEXO


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018

Personal ocupado Variación Participación (%)


Meses
Total Hombre Mujer Relativa (%) Hombre Mujer
a/ b/
Total 122,010 59,742 62,269 5.12 48.96 51.04
c/
Enero 118,715 58,111 60,604 0.09 48.95 51.05
Febrero 119,386 58,487 60,899 0.57 48.99 51.01
Marzo 119,810 58,574 61,236 0.36 48.89 51.11
Abril 119,804 58,626 61,178 -0.01 48.93 51.07
Mayo 119,108 57,942 61,166 -0.58 48.65 51.35
Junio 120,245 58,656 61,589 0.95 48.78 51.22
Julio 122,809 60,765 62,044 2.13 49.48 50.52
Agosto 124,396 61,561 62,835 1.29 49.49 50.51
Septiembre 124,878 61,196 63,682 0.39 49.00 51.00

• Economía Real
Octubre 124,483 61,076 63,407 -0.32 49.06 50.94
Noviembre 124,940 60,810 64,130 0.37 48.67 51.33
Diciembre 125,550 61,095 64,455 0.49 48.66 51.34
a/: Promedio anual.
b/: Es la relación del empleo promedio del año actual con el anterior.
c/: Es la relación del empleo entre el mes enero del año actual y el mes diciembre del año anterior.

Fuente: Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

GRÁFICO V.7.7
EMPLEOS DE ZONAS FRANCAS POR SEXO, 2018

Hombre;
48.96%

Mujer;
51.04%

Fuente: Cuadro V.7.7, Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF) - Departamento de Estadísticas.

Sección Zonas Francas | 363


INIDE - Anuario Estadístico 2018

V.7.8. EMPLEOS DE ZONAS FRANCAS POR SEXO, SEGÚN ACTIVIDAD INDUSTRIAL,


UBICACIÓN GEOGRÁFICA Y PAÍS DE ORIGEN DE LA INVERSIÓN, 2018

Concepto Total Hombres Mujeres


a/
Total 125,550 61,095 64,455
Actividad industrial
Textil vestuario 75,546 36,892 38,654
Arneses automotrices 14,429 5,927 8,502
Tabaco 15,718 7,172 8,546
Agroindustria 6,943 3,301 3,642
Servicios tercerizados b/ 8,539 5,238 3,301
Otros c/ 4,375 2,565 1,810
Ubicación geográfica
Nueva Segovia 918 412 506
Madriz 603 286 317
• Economía Real

Estelí 15,061 6,955 8,106


Chinandega 9,290 3,840 5,450
León 9,542 3,693 5,849
Matagalpa 2,238 1,051 1,187
Managua 55,414 28,539 26,875
Masaya 16,890 8,574 8,316
Granada 1,266 796 470
Carazo 10,051 4,878 5,173
Rivas 4,034 1,847 2,187
RACCS 243 224 19
País de origen de la inversión
Alemania 2,377 1,409 968
Canadá 11,542 5,514 6,028
Corea del Sur 30,735 15,550 15,185
Costa Rica 1,978 838 1,140
El Salvador 1,435 809 626
España 4,852 2,166 2,686
Estados Unidos 39,994 19,896 20,098
Honduras 908 424 484
Hong Kong 777 330 447
Japón 11,928 4,419 7,509
México 2,253 1,439 814
Nicaragua 5,826 3,691 2,135
Taiwán 6,576 2,317 4,259
Otros países d/ 4,369 2,293 2,076
a/: Total de empleos al mes de diciembre, según actividad industrial, ubicación geográfica y país de origen.
b/: Centros de llamadas y Proveedores de Servicios.
c/: Alquiler de Maquinaria y Ventas de Accesorios, Insumos Médicos, Fabricantes, Ensambles, Extracción y

Elaboración de Productos Varios; Joyas, Residuos Sólidos, Bolsas Plásticas, Fibra de Vidrio, Sangre, Plástico,
Plomo, Calzado, Cajas de Cartón, Mofles, Cosméticos, Pintura Escolar y Equipos de Pesca.
d/: Guatemala, Panamá, Argentina, España, Holanda, Venezuela, Alemania, Brasil, Filipinas, Francia, Grecia, Inglaterra,

Islas Vírgenes Británicas, La India, Perú, Reino Unido, República Dominicana, Suiza, Trinidad & Tobago, entre otros.
Fuente: Comisión Nacional de Zonas Francas (CNZF), Departamento de Estadísticas.

Sección Zonas Francas | 364


VI. Módulo Precios

GUARDABARRANCO
Ave Nacional de Nicaragua
Nombre científico: Eumomota Superciliosa

Es una colorida ave, de tamaño pequeño, tiene alas


cortas, redondas, con cola larga rematada por dos plumas
azules en forma de raquetas. Se alimentan principalmente
de insectos y frutas. La nidificación se realiza en una
madriguera excavada por la pareja o en cuevas o nichos
naturales, en áreas calizas. Pueden ser vistos en los
bosques de Nicaragua y ocasionalmente en la ciudad.
Representa con gran elegancia al país, es declarada ave
nacional de Nicaragua por Decreto No. 1891, publicado en
La Gaceta, Diario Oficial No. 194, del 27 de agosto de
1971.
Sección VI .1
Í ndice de Precios
INIDE - Anuario Estadístico 2018

VI.1.1 ÍNDICE DE PRECIOS AL CONSUMIDOR NACIONAL POR CAPÍTULOS


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
BASE 2006 = 100

Muebles,
Alojamiento,
artículos para
Alimentos y Bebidas Prendas agua, Bienes y
Índice el hogar y para Recreación Restaurantes
Mes bebidas no alcohólicas de vestir electricidad, Salud Transporte Comunicación Educación servicios
General la conservación y cultura y hoteles Tasa de crecimiento (%)
alcohólicas y tabaco y calzado gas y otros diversos
ordinaria del
combustibles Mensual Acumulada Interanual
hogar

a/
Ponderación 100.00 30.88 0.88 5.53 9.75 7.38 5.23 8.93 3.94 4.83 5.17 9.51 7.98

dic-17 210.96 240.53 256.78 188.42 195.81 198.05 204.59 175.91 135.61 175.33 244.44 240.49 182.83

Enero 211.61 242.20 260.74 188.73 196.30 198.69 205.26 178.10 135.31 168.10 245.24 240.83 183.40 0.31 0.31 5.36
Febrero 212.08 240.44 264.00 189.34 196.26 199.13 207.56 179.09 137.03 164.95 258.20 241.58 184.10 0.22 0.53 4.82
Marzo 212.38 239.68 270.76 189.67 197.40 199.74 208.34 179.51 137.66 165.30 258.53 242.54 185.07 0.14 0.68 4.84
Abril 213.04 239.27 271.89 189.85 198.99 200.28 209.18 182.84 137.11 168.19 259.11 243.10 185.42 0.31 0.99 4.82
Mayo 214.22 241.31 271.76 190.01 199.93 200.81 210.12 186.06 138.52 165.75 259.63 244.08 185.61 0.55 1.55 5.26
Junio 215.15 242.90 272.54 190.43 201.10 201.17 210.88 185.62 138.49 166.08 260.21 245.72 186.50 0.44 1.99 5.67

 Precios
os
Julio 214.97 240.36 274.31 190.53 201.79 201.64 211.42 188.32 138.46 167.38 260.78 246.53 187.04 -0.08 1.90 5.17
Agosto 214.47 238.57 274.99 190.86 202.41 202.22 212.01 189.77 138.38 160.88 261.32 246.74 187.37 -0.24 1.66 4.95
Septiembre 215.54 237.81 275.84 190.93 205.91 202.46 212.41 191.95 139.83 171.80 261.95 247.74 187.54 0.50 2.17 5.14
Octubre 216.65 239.41 276.03 191.18 207.60 202.86 213.26 194.94 139.88 171.30 262.49 248.46 187.81 0.51 2.70 5.10
Noviembre 217.79 243.53 277.42 191.65 208.31 203.55 214.51 190.24 141.79 170.70 263.13 247.57 188.58 0.52 3.24 4.40
Diciembre 219.15 246.26 277.89 192.44 207.57 203.90 215.71 184.74 142.13 187.51 263.75 248.20 189.00 0.63 3.89 3.89
Promedio anual 214.76 240.98 272.35 190.47 201.96 201.37 210.89 185.93 138.72 168.99 259.53 245.26 186.45

: Base 2006=100, a partir de enero de 2010.


a/

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN).

Sección Índice de Precios | 369


INIDE - Anuario Estadístico 2018

VI.1.2 ÍNDICE DE PRECIOS AL CONSUMIDOR DE LA CIUDAD DE MANAGUA POR CAPÍTULOS


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
BASE 2006 = 100

Muebles,
Alojamiento,
artículos para
Alimentos y Bebidas Prendas agua, Bienes y
Índice el hogar y para Recreación Restaurantes
Mes bebidas no alcohólicas de vestir electricidad, Salud Transporte Comunicación Educación servicios
General la conservación y cultura y hoteles Tasa de crecimiento (%)
alcohólicas y tabaco y calzado gas y otros diversos
ordinaria del
combustibles Mensual Acumulada Interanual
hogar

Ponderación a / 63.86 18.55 0.61 3.39 6.33 4.81 3.49 6.46 2.65 3.19 3.70 5.57 5.10

dic-17 211.68 245.50 255.37 187.99 197.67 193.72 210.19 176.63 128.13 172.48 248.13 245.76 183.27

Enero 212.52 247.49 258.37 188.42 198.30 194.26 210.86 178.61 127.51 168.22 249.05 245.88 183.79 0.40 0.40 5.53
Febrero 213.04 245.32 261.99 189.02 198.23 194.38 213.85 179.63 129.68 166.59 262.44 245.86 184.21 0.24 0.64 5.02
Marzo 213.27 244.28 270.28 189.24 198.99 194.82 214.92 180.19 130.34 167.04 262.73 246.69 185.25 0.11 0.75 4.96
Abril 213.77 243.34 271.44 189.43 200.34 195.12 215.89 183.66 129.40 169.22 263.34 247.20 185.77 0.23 0.99 4.76
Mayo 214.92 244.97 271.14 189.72 201.37 195.54 217.07 187.23 131.18 168.11 263.89 247.74 185.85 0.54 1.53 5.07
Junio 215.51 245.59 271.77 190.27 202.07 195.79 218.02 186.55 130.92 168.52 264.54 249.61 186.99 0.27 1.81 5.34
 Precios
os

Julio 215.64 244.11 272.32 190.36 202.81 196.25 218.50 188.58 130.67 169.45 265.11 250.69 187.54 0.06 1.87 5.08
Agosto 215.28 242.47 272.77 190.61 203.52 196.61 219.26 189.39 130.34 165.56 265.70 251.00 187.87 -0.17 1.70 5.02
Septiembre 215.97 240.61 273.89 190.55 207.46 196.71 219.65 191.17 132.14 172.70 266.37 252.57 188.04 0.32 2.03 4.81
Octubre 217.08 242.58 273.95 190.78 209.23 197.03 220.69 194.15 132.01 171.66 266.94 252.61 187.99 0.52 2.55 4.76
Noviembre 217.81 246.29 275.94 191.09 210.00 197.47 221.84 188.53 134.43 171.57 267.69 250.35 188.82 0.33 2.90 3.97
Diciembre 218.77 249.11 276.10 192.00 208.81 197.81 223.15 183.47 134.67 182.32 268.33 250.56 189.09 0.44 3.35 3.35
Promedio anual 215.30 244.68 270.83 190.12 203.43 195.98 217.81 185.93 131.11 170.08 263.84 249.23 186.77

: Base 2006=100, a partir de enero de 2010.


a/

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN).

Sección Índice de Precios | 370


INIDE - Anuario Estadístico 2018

VI.1.3 ÍNDICE DE PRECIOS AL CONSUMIDOR RESTO DEL PAÍS POR CAPÍTULOS


SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
BASE 2006 = 100
Muebles,
Alojamiento,
artículos para
Alimentos y Bebidas Prendas agua, Bienes y
Índice el hogar y para Recreación Restaurantes
Mes bebidas no alcohólicas de vestir electricidad, Salud Transporte Comunicación Educación servicios
General la conservación y cultura y hoteles Tasa de crecimiento (%)
alcohólicas y tabaco y calzado gas y otros diversos
ordinaria del
combustibles Mensual Acumulada Interanual
hogar

Ponderación a/ 36.14 12.33 0.27 2.13 3.42 2.56 1.74 2.47 1.29 1.64 1.46 3.94 2.88

dic-17 209.68 233.04 259.97 189.11 192.39 206.18 193.33 174.01 151.04 180.86 235.09 233.06 182.07

Enero 210.01 234.24 266.12 189.23 192.59 206.99 194.03 176.79 151.39 167.87 235.59 233.69 182.72 0.15 0.15 5.06
Febrero 210.39 233.11 268.55 189.85 192.62 208.05 194.92 177.69 152.19 161.76 247.47 235.54 183.91 0.18 0.34 4.45
Marzo 210.81 232.75 271.85 190.34 194.47 208.98 195.15 177.72 152.76 161.92 247.89 236.68 184.75 0.20 0.54 4.62
Abril 211.75 233.15 272.92 190.51 196.50 209.98 195.71 180.70 153.00 166.21 248.42 237.30 184.79 0.45 0.99 4.94
Mayo 212.98 235.80 273.19 190.46 197.27 210.70 196.15 182.98 153.66 161.16 248.85 238.91 185.18 0.58 1.57 5.61
Junio 214.34 238.85 274.28 190.69 197.36 211.28 196.54 183.20 154.09 161.34 249.28 240.22 185.64 0.64 2.22 6.17

• Precios
Julio 213.80 234.73 278.80 190.79 199.91 211.77 197.19 187.63 154.50 163.37 249.81 240.64 186.16 -0.25 1.97 5.33
Agosto 213.03 232.71 280.03 191.27 200.35 212.75 197.44 190.75 154.94 151.80 250.24 240.71 186.50 -0.36 1.60 4.83
Septiembre 214.80 233.60 280.25 191.53 203.03 213.26 197.87 194.00 155.68 170.06 250.79 240.93 186.67 0.83 2.44 5.73
Octubre 215.90 234.64 280.72 191.83 204.58 213.82 198.35 197.00 156.11 170.59 251.23 242.60 187.49 0.51 2.96 5.72
Noviembre 217.75 239.39 280.78 192.55 205.18 214.96 199.81 194.70 156.97 168.99 251.59 243.64 188.17 0.86 3.85 5.16
Diciembre 219.83 241.98 281.92 193.13 205.29 215.33 200.78 188.07 157.50 197.58 252.14 244.86 188.85 0.96 4.84 4.84
Promedio anual 213.78 235.41 275.78 191.01 199.10 211.49 197.00 185.94 154.40 166.89 248.61 239.64 185.90

: Base 2006=100, a partir de enero de 2010.


a/

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN).

Sección Índice de Precios | 371


Sección VI .2
Cost o de la Canast a Básica
INIDE - Anuario Estadístico 2018

VI.2.1 COSTO DE LA CANASTA BÁSICA DE 53 PRODUCTOS PARA LA CIUDAD DE MANAGUA, POR CAPÍTULOS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Córdobas)

Tasa de crecimiento (%)


Usos del
Mes Total Alimentos Vestuario Usos del
Hogar Total Alimentos Vestuario
Hogar

Enero 13,396.89 8,932.13 2,873.66 1,591.11 0.49 0.65 0.12 0.21


Febrero 13,338.15 8,873.08 2,865.72 1,599.35 -0.44 -0.66 -0.28 0.52
Marzo 13,274.02 8,797.36 2,873.83 1,602.82 -0.48 -0.85 0.28 0.22
Abril 13,274.53 8,796.40 2,873.13 1,605.00 0.00 -0.01 -0.02 0.14
Mayo 13,422.55 8,934.88 2,880.07 1,607.59 1.12 1.57 0.24 0.16
Junio 13,574.92 9,073.52 2,885.96 1,615.44 1.14 1.55 0.20 0.49
Julio 13,599.86 9,086.96 2,892.05 1,620.86 0.18 0.15 0.21 0.34
Agosto 13,493.59 8,976.69 2,890.51 1,626.39 -0.78 -1.21 -0.05 0.34

 Precios
os
Septiembre 13,428.36 8,868.75 2,934.27 1,625.34 -0.48 -1.20 1.51 -0.06
Octubre 13,440.12 8,860.77 2,953.12 1,626.23 0.09 -0.09 0.64 0.05
Noviembre 13,540.19 8,943.59 2,967.95 1,628.65 0.74 0.93 0.50 0.15
Diciembre 13,564.66 8,972.57 2,955.56 1,636.53 0.18 0.32 -0.42 0.48
Promedio Anual 13,445.65 8,926.39 2,903.82 1,615.44

Nota: A partir del mes de septiembre 2007, la estructura de la Canasta Básica fue reformada, según consta
Acta No. 1, CNCB-01-13-09-07. La Gaceta del 15-11-07.
Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN) - Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE).

SSección
ió Costo
C t dde lla C
Canasta
t Bá
Básica
i | 375
INIDE - Anuario Estadístico 2018

VI.2.2 PRECIO Y COSTO DE LOS 53 PRODUCTOS DE LA CANASTA BÁSICA


PARA LA CIUDAD DE MANAGUA, SEGÚN CAPÍTULOS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Córdobas)

Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio


Nombre del producto Unidad de medida a/ Cant.
Precio Costo Precio Costo Precio Costo Precio Costo Precio Costo Precio Costo

Alimentos
Básicos
Arroz Libra 38 12.78 485.64 13.08 497.04 13.05 495.90 13.07 496.66 13.12 498.56 13.31 505.78
Frijol Libra 34 16.26 552.84 16.73 568.82 16.34 555.56 16.07 546.38 16.19 550.46 17.42 592.28
Azúcar Libra 30 11.15 334.5 11.31 339.30 11.29 338.70 11.37 341.10 11.47 344.10 11.90 357.00
Aceite Litro 7 35.68 249.76 35.69 249.83 37.12 259.84 38.62 270.34 39.20 274.40 39.51 276.57
Subtotal Básicos 1,622.74 1,654.99 1,650.00 1,654.48 1,667.52 1,731.63
Carnes
Posta de res Libra 8 85.40 683.2 84.18 673.44 86.52 692.16 85.30 682.40 87.77 702.16 91.93 735.44
Posta de cerdo Libra 5 65.95 329.75 65.48 327.40 66.76 333.80 64.85 324.25 65.74 328.70 66.87 334.35
Carne de aves Libra 8 44.08 352.64 44.44 355.52 44.44 355.52 44.41 355.28 44.44 355.52 44.56 356.48
Pescado Libra 9 79.30 713.7 79.41 714.69 78.62 707.58 79.71 717.39 80.38 723.42 80.19 721.71
Subtotal Carnes 2,079.29 2,071.05 2,089.06 2,079.32 2,109.80 2,147.98
 Precios
os

Lácteos y Huevos
Leche fluida Litro 30 27.36 820.80 27.11 813.30 27.67 830.10 27.68 830.40 27.86 835.80 27.90 837.00
Huevos Docena 7 55.35 387.45 56.38 394.66 56.77 397.39 56.67 396.69 57.10 399.70 57.74 404.18
Queso seco Libra 9 74.90 674.10 75.80 682.20 73.77 663.93 69.76 627.84 73.55 661.95 64.21 577.89
Subtotal Lácteos y Huevos 1,882.35 1,890.16 1,891.42 1,854.93 1,897.45 1,819.07
Perecederos
Tomate para cocinar Libra 14 12.83 179.62 9.72 136.08 9.65 135.10 9.80 137.20 10.15 142.10 10.97 153.58
Cebolla blanca Libra 8 24.43 195.44 24.37 194.96 22.29 178.32 23.00 184.00 21.98 175.84 23.48 187.84
Papas Libra 15 24.13 361.95 20.36 305.40 16.57 248.55 15.00 225.00 15.09 226.35 16.96 254.40
Ayote Libra 32 6.07 194.24 6.68 213.76 6.78 216.96 6.99 223.68 7.19 230.08 6.39 204.48
Chiltoma Libra 3 34.02 102.06 24.88 74.64 21.67 65.01 19.62 58.86 20.89 62.67 24.37 73.11
Plátano verde Libra 16 10.42 166.72 10.42 166.72 10.89 174.24 10.75 172.00 9.72 155.52 10.23 163.68
Naranja Libra 46 6.11 281.06 6.18 284.28 7.18 330.28 7.44 342.24 7.79 358.34 8.98 413.08
Repollo Libra 2 8.12 16.24 6.97 13.94 6.06 12.12 5.35 10.70 5.30 10.60 5.58 11.16
Subtotal Perecederos 1,497.33 1,389.78 1,360.58 1,353.68 1,361.50 1,461.33
Cereales
Tortilla Libra 57 15.54 885.78 15.63 890.91 15.10 860.70 15.64 891.48 16.34 931.38 16.73 953.61
Pinolillo Libra 10 27.15 271.50 27.15 271.50 27.17 271.70 27.20 272.00 27.20 272.00 27.33 273.30
Pastas alimenticias Libra 5 25.66 128.30 26.08 130.40 26.24 131.20 26.16 130.80 26.78 133.90 27.16 135.80
Pan Libra 27 20.92 564.84 21.27 574.29 20.10 542.70 20.73 559.71 20.79 561.33 20.40 550.80
Subtotal Cereales 1,850.42 1,867.10 1,806.30 1,853.99 1,898.61 1,913.51
Total Alimentos 8,932.13 8,873.08 8,797.36 8,796.40 8,934.88 9,073.52

Usos del Hogar


Jabón de lavar Unidad 12.55 12.54 157.38 12.49 156.75 12.52 157.13 12.41 155.75 12.52 157.13 12.54 157.38
Detergente Bolsa 40 grs. 27.97 2.93 81.95 2.83 79.16 2.85 79.71 2.85 79.71 2.85 79.71 2.90 81.11
Pasta dental Und.115 grs. 2.13 29.35 62.52 29.16 62.11 29.35 62.52 29.39 62.60 29.36 62.54 29.54 62.92
Fósforos Caja 40 cerillos 10.87 1.17 12.72 1.21 13.15 1.21 13.15 1.22 13.26 1.22 13.26 1.22 13.26

Continúa…/…

SSección Costo
C de la C
Canasta Básica | 376
INIDE - Anuario Estadístico 2018

VI.2.2 PRECIO Y COSTO DE LOS 53 PRODUCTOS DE LA CANASTA BÁSICA


PARA LA CIUDAD DE MANAGUA, SEGÚN CAPÍTULOS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Córdobas)

a/
Enero Febrero Marzo Abril Mayo Junio
Nombre del producto Unidad de medida Cant.
Precio Costo Precio Costo Precio Costo Precio Costo Precio Costo Precio Costo

Escoba Unidad 1.22 44.17 53.89 43.28 52.80 43.60 53.19 43.09 52.57 43.09 52.57 43.52 53.09
Papel higiénico Rollos 10.71 11.26 120.59 11.41 122.20 11.76 125.95 11.76 125.95 11.77 126.06 11.77 126.06
Jabón de baño Unidad 4.67 6.66 31.10 6.81 31.80 8.21 38.34 8.26 38.57 8.20 38.29 8.18 38.20
Toallas sanitarias Bolsa 10 Unds. 2.21 16.77 37.06 16.83 37.19 16.79 37.11 16.81 37.15 16.86 37.26 16.86 37.26
Desodorante nacional Unidad 1.90 27.50 52.25 27.82 52.86 28.02 53.24 28.44 54.04 28.59 54.32 28.56 54.26
Cepillo dental Unidad 2.49 11.41 28.41 11.59 28.86 11.68 29.08 11.68 29.08 11.68 29.08 11.84 29.48
Subtotal Usos del Hogar 637.87 636.88 649.42 648.69 650.22 653.03

Tarifas
Alquiler Valor (C$) mensual 1 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00
Gas butano 25 Libras 1 315.75 315.75 307.76 307.76 302.19 302.19 293.85 293.85 298.10 298.10 300.06 300.06
Luz eléctrica Kwh 100 2.75 274.75 2.76 275.78 2.77 276.93 2.78 278.04 2.79 279.20 2.80 280.32
Agua Galones 5,292 0.03 145.29 0.03 145.29 0.03 145.29 0.03 152.55 0.03 152.55 0.03 152.55
Transporte Pasaje 240 2.50 600.00 2.50 600.00 2.50 600.00 2.50 600.00 2.50 600.00 2.50 600.00
Subtotal Tarifas 2,235.79 2,228.83 2,224.41 2,224.44 2,229.85 2,232.93

 Precios
os
Total Usos del Hogar 2,873.66 2,865.72 2,873.83 2,873.13 2,880.07 2,885.96

Vestuario
Vestuario Hombres y Niños mayores de 10 años
Pantalón largo de tela de jeans Unidad 0.62 439.75 273.21 442.59 274.98 443.11 275.30 444.18 275.96 444.35 276.07 444.59 276.22
Camisa manga corta Unidad 0.66 120.17 79.31 120.31 79.41 120.49 79.52 120.50 79.53 120.53 79.55 120.57 79.58
Calzoncillos Unidad 1.57 39.50 61.82 39.64 62.04 39.64 62.04 39.64 62.04 39.87 62.40 40.71 63.71
Calcetines Par 1.32 27.60 36.43 27.79 36.68 27.88 36.80 27.88 36.80 28.02 36.98 28.29 37.34
Zapatos de cuero natural (mocasín,
acordonado, cerrado, etc.) Par 0.43 408.29 176.47 407.98 176.33 407.98 176.33 407.98 176.33 407.98 176.33 407.98 176.33
Subtotal 627.24 629.43 629.99 630.66 631.33 633.18
Vestuario Mujeres y Niñas mayores de 10 años
Blusa manga corta Unidad 0.66 108.74 71.77 109.71 72.41 109.94 72.56 110.93 73.21 111.15 73.36 113.61 74.98
Pantalón largo de tela de jeans Unidad 0.51 407.20 207.67 409.63 208.91 410.40 209.30 410.54 209.38 410.72 209.47 413.86 211.07
Vestido entero Unidad 0.50 270.18 135.09 270.95 135.48 271.45 135.73 272.37 136.19 272.53 136.27 272.60 136.30
Calzón/bikini Unidad 1.23 38.37 47.20 38.88 47.82 38.86 47.80 38.87 47.81 39.51 48.60 39.92 49.10
Brassier/sostén Unidad 0.97 43.51 42.20 43.38 42.08 43.70 42.39 43.70 42.39 43.85 42.53 44.28 42.95
Sandalias de cuero sintético Par 0.44 228.83 100.69 230.60 101.46 230.60 101.46 230.60 101.46 230.60 101.46 230.60 101.46
Subtotal 604.62 608.16 609.24 610.44 611.69 615.87
Vestuario de Niños y Niñas menores de 10 años
Traje completo Unidad 0.50 285.60 143.36 287.98 144.56 289.44 145.29 289.56 145.35 289.72 145.43 288.62 144.88
Calzón Unidad 1.43 27.09 38.81 27.32 39.14 27.94 40.03 28.00 40.11 28.41 40.70 28.91 41.42
Calcetines Par 1.39 27.61 38.33 27.94 38.79 28.09 39.00 28.21 39.16 28.21 39.16 28.78 39.95
Zapatos de cuero sintético Par 0.45 310.31 138.75 311.49 139.28 311.49 139.28 311.49 139.28 311.49 139.28 313.43 140.14
Subtotal 359.25 361.76 363.59 363.90 364.57 366.39
Total Vestuario 1,591.11 1,599.35 1,602.82 1,605.00 1,607.59 1,615.44

Valor total Canasta Básica 13,396.89 13,338.15 13,274.02 13,274.53 13,422.55 13,574.92

Continúa…/…

SSección
ió Costo
C t dde lla C
Canasta
t Bá
Básica
i | 377
INIDE - Anuario Estadístico 2018

VI.2.2 PRECIO Y COSTO DE LOS 53 PRODUCTOS DE LA CANASTA BÁSICA


PARA LA CIUDAD DE MANAGUA, SEGÚN CAPÍTULOS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Córdobas)

a/
Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre
Nombre del producto Unidad de medida Cant.
Precio Costo Precio Costo Precio Costo Precio Costo Precio Costo Precio Costo

Alimentos
Básicos
Arroz Libra 38 13.43 510.34 13.31 505.78 13.25 503.50 13.33 506.54 13.29 505.02 13.30 505.40
Frijol Libra 34 18.16 617.44 17.12 582.08 15.58 529.72 15.58 529.72 15.96 542.64 15.56 529.04
Azúcar Libra 30 11.78 353.4 11.81 354.30 11.84 355.20 11.84 355.20 11.92 357.60 11.96 358.80
Aceite Litro 7 39.65 277.55 38.68 270.76 37.21 260.47 36.00 252.00 35.58 249.06 35.20 246.40
Subtotal Básicos 1,758.73 1,712.92 1,648.89 1,643.46 1,654.32 1,639.64
Carnes
Posta de res Libra 8 91.33 730.64 90.82 726.56 88.08 704.64 87.35 698.80 87.13 697.04 89.31 714.48
Posta de cerdo Libra 5 67.37 336.85 66.30 331.50 62.77 313.85 62.89 314.45 59.62 298.10 63.25 316.25
Carne de aves Libra 8 44.55 356.4 44.24 353.92 41.07 328.56 38.59 308.72 44.93 359.44 44.67 357.36
Pescado Libra 9 79.26 713.34 78.37 705.33 81.90 737.10 81.90 737.10 80.02 720.18 79.19 712.71
Subtotal Carnes 2,137.23 2,117.31 2,084.15 2,059.07 2,074.76 2,100.80
 Precios
os

Lácteos y Huevos
Leche fluida Litro 30 28.12 843.6 28.20 846.00 28.04 841.20 28.33 849.90 28.02 840.60 28.09 842.70
Huevos Docena 7 57.44 402.08 54.59 382.13 49.76 348.32 49.98 349.86 53.35 373.45 54.83 383.81
Queso seco Libra 9 55.26 497.34 58.45 526.05 64.05 576.45 67.44 606.96 68.41 615.69 70.64 635.76
Subtotal Lácteos y Huevos 1,743.02 1,754.18 1,765.97 1,806.72 1,829.74 1,862.27
Perecederos
Tomate para cocinar Libra 14 10.77 150.78 10.46 146.44 11.18 156.52 12.07 168.98 15.30 214.20 19.34 270.76
Cebolla blanca Libra 8 24.99 199.92 27.64 221.12 30.86 246.88 33.79 270.32 32.43 259.44 24.66 197.28
Papas Libra 15 19.66 294.9 19.35 290.25 18.22 273.30 17.82 267.30 18.15 272.25 17.98 269.70
Ayote Libra 32 5.91 189.12 6.99 223.68 7.36 235.52 7.54 241.28 6.39 204.48 6.37 203.84
Chiltoma Libra 3 24.98 74.94 23.89 71.67 25.64 76.92 26.97 80.91 34.03 102.09 36.24 108.72
Plátano verde Libra 16 9.02 144.32 8.39 134.24 7.67 122.72 8.03 128.48 8.45 135.20 8.28 132.48
Naranja Libra 46 9.74 448.04 6.83 314.18 5.35 246.10 4.85 223.10 4.99 229.54 5.13 235.98
Repollo Libra 2 5.47 10.94 5.53 11.06 5.22 10.44 5.55 11.10 8.36 16.72 9.97 19.94
Subtotal Perecederos 1,512.96 1,412.64 1,368.40 1,391.47 1,433.92 1,438.70
Cereales
Tortilla Libra 57 16.66 949.62 17.38 990.66 18.15 1,034.55 17.64 1,005.48 16.97 967.29 16.85 960.45
Pinolillo Libra 10 27.33 273.3 27.33 273.30 27.44 274.40 27.63 276.30 27.87 278.70 28.01 280.10
Pastas alimenticias Libra 5 27.40 137 27.36 136.80 27.40 137.00 27.60 138.00 27.68 138.40 27.80 139.00
Pan Libra 27 21.30 575.1 21.44 578.88 20.57 555.39 20.01 540.27 20.98 566.46 20.43 551.61
Subtotal Cereales 1935.02 1979.64 2001.34 1960.05 1950.85 1931.16
Total Alimentos 9,086.96 8,976.69 8,868.75 8,860.77 8,943.59 8,972.57

Usos del Hogar


Jabón de lavar Unidad 12.55 12.56 157.628 12.54 157.38 12.59 158.00 12.59 158.00 12.58 157.88 12.59 158.00
Detergente Bolsa 40 grs. 27.97 2.92 81.6724 2.92 81.67 3.02 84.47 3.14 87.83 3.50 97.90 3.50 97.90
Pasta dental Und.115 grs. 2.13 30.05 64.0065 29.89 63.67 30.34 64.62 30.40 64.75 30.23 64.39 30.38 64.71
Fósforos Caja 40 cerillos 10.87 1.22 13.2614 1.22 13.26 1.22 13.26 1.22 13.26 1.19 12.94 1.23 13.37

Continúa…/…

SSección Costo
C de la C
Canasta Básica | 378
INIDE - Anuario Estadístico 2018

VI.2.2 PRECIO Y COSTO DE LOS 53 PRODUCTOS DE LA CANASTA BÁSICA


PARA LA CIUDAD DE MANAGUA, SEGÚN CAPÍTULOS
SERIE MENSUAL DE ENERO A DICIEMBRE, 2018
(Córdobas)
Conclusión

a/
Julio Agosto Septiembre Octubre Noviembre Diciembre
Nombre del producto Unidad de medida Cant.
Precio Costo Precio Costo Precio Costo Precio Costo Precio Costo Precio Costo

Escoba Unidad 1.22 44.10 53.80 44.34 54.09 44.56 54.36 44.83 54.69 45.64 55.68 47.70 58.19
Papel higiénico Rollos 10.71 11.84 126.81 11.69 125.20 11.70 125.31 11.71 125.41 11.87 127.13 11.74 125.74
Jabón de baño Unidad 4.67 8.40 39.23 7.76 36.24 7.94 37.08 8.36 39.04 8.47 39.55 8.96 41.84
Toallas sanitarias Bolsa 10 Unds. 2.21 17.03 37.64 17.09 37.77 17.21 38.03 17.14 37.88 17.26 38.14 17.29 38.21
Desodorante nacional Unidad 1.90 28.55 54.25 28.60 54.34 28.29 53.75 28.03 53.26 28.32 53.81 28.30 53.77
Cepillo dental Unidad 2.49 11.90 29.63 11.80 29.38 11.83 29.46 11.83 29.46 11.85 29.51 11.80 29.38
Subtotal Usos del Hogar 657.92 653.00 658.35 663.58 676.92 681.11

Tarifas
Alquiler Valor (C$) mensual 1 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00 900.00
Gas butano 25 Libras 1 300.10 300.10 302.31 302.31 339.58 339.58 352.02 352.02 352.37 352.37 334.60 334.60
Luz eléctrica Kwh 100 2.81 281.48 2.83 282.65 2.84 283.79 2.85 284.96 2.86 286.11 2.87 287.30
Agua Galones 5,292 0.03 152.55 0.03 152.55 0.03 152.55 0.03 152.55 0.03 152.55 0.03 152.55
Transporte Pasaje 240 2.50 600.00 2.50 600.00 2.50 600.00 2.50 600.00 2.50 600.00 2.50 600.00

 Precios
os
Subtotal Tarifas 2,234.13 2,237.51 2,275.92 2,289.53 2,291.03 2,274.45
Total Usos del Hogar 2,892.05 2,890.51 2,934.27 2,953.12 2,967.95 2,955.56

Vestuario
Vestuario Hombres y Niños mayores de 10 años
Pantalón largo de tela de jeans Unidad 0.62 446.03 277.11 446.14 277.18 446.55 277.44 447.97 278.32 449.36 279.18 450.55 279.92
Camisa manga corta Unidad 0.66 121.83 80.41 121.64 80.28 121.94 80.48 122.48 80.84 122.79 81.04 122.80 81.05
Calzoncillos Unidad 1.57 40.40 63.23 40.49 63.37 40.41 63.24 40.32 63.10 40.08 62.73 40.15 62.84
Calcetines Par 1.32 28.07 37.05 28.07 37.05 28.08 37.06 28.08 37.06 27.76 36.64 27.67 36.52
Zapatos de cuero natural (mocasín,
acordonado, cerrado, etc.) Par 0.43 407.98 176.33 408.25 176.45 408.49 176.55 410.18 177.28 409.92 177.17 410.28 177.33
Subtotal 634.13 634.33 634.78 636.60 636.76 637.65
Vestuario Mujeres y Niñas mayores de 10 años
Blusa manga corta Unidad 0.66 114.36 75.48 114.71 75.71 114.71 75.71 114.73 75.72 116.53 76.91 118.98 78.53
Pantalón largo de tela de jeans Unidad 0.51 420.18 214.29 420.33 214.37 419.95 214.17 419.94 214.17 420.09 214.25 421.09 214.76
Vestido entero Unidad 0.50 272.61 136.31 273.28 136.64 273.84 136.92 274.07 137.04 275.72 137.86 280.21 140.11
Calzón/bikini Unidad 1.23 40.08 49.30 40.09 49.31 40.10 49.32 40.07 49.29 39.45 48.52 39.33 48.38
Brassier/sostén Unidad 0.97 44.37 43.04 44.49 43.16 44.59 43.25 44.51 43.17 43.87 42.55 44.08 42.76
Sandalias de cuero sintético Par 0.44 230.60 101.46 231.29 101.77 231.29 101.77 231.02 101.65 233.25 102.63 232.81 102.44
Subtotal 619.88 620.95 621.15 621.04 622.72 626.96
Vestuario de Niños y Niñas menores de 10 años
Traje completo Unidad 0.50 288.41 144.77 291.90 146.52 291.76 146.45 291.97 146.56 296.67 148.92 298.15 149.66
Calzón Unidad 1.43 28.81 41.27 28.84 41.32 27.70 39.68 27.70 39.68 27.02 38.71 27.02 38.71
Calcetines Par 1.39 28.47 39.52 28.47 39.52 28.47 39.52 28.06 38.96 26.82 37.23 26.82 37.23
Zapatos de cuero sintético Par 0.45 315.97 141.28 321.47 143.74 321.51 143.76 320.69 143.39 322.73 144.30 327.23 146.32
Subtotal 366.85 371.10 369.42 368.59 369.16 371.92
Total Vestuario 1,620.86 1,626.39 1,625.34 1,626.23 1,628.65 1,636.53

Valor total Canasta Básica 13,599.86 13,493.59 13,428.36 13,440.12 13,540.19 13,564.66

: A partir de octubre de 1998 se homogeneizaron las unidades de medidas para los productos perecederos y cereales (tortilla y pan).
a/

Fuente: Banco Central de Nicaragua (BCN) - Instituto Nacional de Información de Desarrollo (INIDE).

SSección
ió Costo
C t dde lla C
Canasta
t Bá
Básica
i | 379
Glosario
INIDE - Anuario Estadístico 2017

MÓDULO GEOGRÁFICO
ESTACIÓN METEOROLÓGICA: Es una instalación destinada a realizar observaciones de los diversos elementos
meteorológicos. Estas lecturas se utilizan tanto para la elaboración de predicciones meteorológicas a partir de modelos
numéricos como para estudios climáticos. Algunos instrumentos comunes y variables que se miden en una estación
meteorológica incluyen: Termómetro, Barómetro, Pluviómetro, Psicrómetro, Piranómetro, Heliógrafo y Anemómetro. 23

ESTACIÓN HIDROMETEOROLÓGICA PRINCIPAL (HMP): Son instalaciones donde se realizan observaciones de


superficie a horas fijas, establecidas internacionalmente y se canalizan los datos de la misma de inmediato, al Centro
Meteorológico Nacional.23

ESTACIÓN HIDROMETEOROLÓGICA ORDINARIA (HMO): Son estaciones donde se realizan observaciones con fines
climáticos, efectuándose tres observaciones diarias a las 07:00, 13:00 y 18:00 horas tiempo local; lo que está en

 Glosario
consonancia con el criterio establecido, en el sentido de que las horas de observación deben de fijarse de manera que
reflejen las variaciones diurnas más importantes de los elementos del clima.23

ESTACIÓN AGROMETEOROLÓGICA (AG): Realizan observaciones de elementos tantos meteorológicos como


biológicos, con aplicaciones básicas en áreas de interés agrícola y forestal, con el fin de facilitar el conocimiento en estos
campos para mejorar los rendimientos de la producción alimentaria y forestal.23

ESTACIÓN PLUVIOMÉTRICA (PV): Realiza observaciones de la cantidad de lluvia acumulada en un día. El pluviómetro
(o pluviógrafo) es el instrumento meteorológico que se utiliza para medir o registrar sobre una banda la lluvia en
milímetros.23

EVAPORACIÓN: Es la fase del ciclo hidrológico en la cual la precipitación que llega a la superficie de la tierra retorna a la
atmósfera en forma de vapor. La transferencia de agua desde la superficie terrestre a la atmósfera se efectúa por el
proceso físico en la que el agua líquida se transforma en vapor de agua. El Tanque de Evaporación Clase A, es el
instrumento meteorológico que se utiliza para medir la evaporación en milímetros.23

HUMEDAD RELATIVA DEL AIRE: Es la relación entre la masa de vapor de agua contenida realmente en un volumen dado
de aire y la que podría contener el mismo si estuviese saturado a la misma temperatura. El higrómetro (o higrógrafo) es el
instrumento meteorológico que se utiliza para medir o registrar sobre una banda la humedad relativa del aire que
generalmente se expresa en tanto por ciento.23

INSOLACIÓN: Exposición de un objeto a los rayos solares, es decir es la cantidad de horas que los rayos solares no son
interceptados significativamente por las nubes. El Heliógrafo es el instrumento meteorológico que se utiliza para medir la
insolación en horas.23

Glosario | 383
INIDE - Anuario Estadístico 2017

MAR CARIBE: Pequeña división del Océano Atlántico, clasificado como mar mediterráneo intercontinental, cuya extensión
superficial es de 2.8 millones de km2, con una profundidad máxima de 7,680 m, frente a Islas Caimán.24

MILÍMETRO DE LLUVIA: Un milímetro (mm) de lluvia equivale a un litro de agua por metro cuadrado. Por ejemplo, si la
lectura del pluviómetro fuera en un momento determinado de 10 mm, corresponderá entonces decir que se registró 10
litros de agua por metro cuadrado.23

NUBOSIDAD: Fracción del cielo cubierta por nubes de un género, una especie, una variedad o una capa dada o por una
combinación particular de nubes. Se mide por observación sensorial (la vista) directa en octas u octavos de la bóveda
celeste cubiertas por nubes.23

OCTAS U OCTAVOS: Es la unidad de medida de la nubosidad, que corresponde a la octava parte de la bóveda celeste.
Por ejemplo, si la lectura sensorial fuera en un momento determinado de cero octas (0/8), corresponderá entonces decir
que no hay nubes o que el cielo está completamente despejado.23
 Glosario

OCÉANO: Masa de agua salada que cubre aproximadamente las tres cuartas partes de la superficie terrestre. 24

OCÉANO PACÍFICO: Una de las partes en que está dividido el Océano Mundial, constituye el más grande y profundo de
los océanos de la tierra, y ocupa un área equivalente a casi el 20 por ciento de todas las tierras emergidas. Su profundidad
media es de 4,028 m y su máxima de 11,034 m, en la fosa de las Marianas.24

PRECIPITACIÓN: Es uno de los elementos del ciclo hidrológico y es toda forma de agua sólida o líquida procedente de las
nubes, que en forma de lluvia, nieve o granizo se deposita sobre la superficie de la tierra. 23

PRESIÓN ATMOSFÉRICA: Es la fuerza que la atmósfera ejerce, en razón de su peso, por unidad de superficie. Por
consiguiente, es igual al peso de una columna vertical de aire de base igual a la unidad de superficie que se extiende de la
superficie considerada hasta el límite superior de la atmósfera. El barómetro (o barógrafo) es el instrumento meteorológico
que se utiliza para medir o registrar sobre una banda la presión atmosférica en hecto Pascal (Hpa) o milibar. 23

TEMPERATURA DEL AIRE EN SUPERFICIE: Es la temperatura del aire libre a una altura comprendida entre 1.25 m y 2 m
sobre el nivel del suelo. Generalmente se admite que esta temperatura es representativa de las condiciones a que están
sometidos los seres vivientes en la superficie de la tierra. El termómetro (o termógrafo) es el instrumento meteorológico
que se utiliza para medir o registrar sobre una banda la temperatura del aire en grados Celsius. 23

Glosario | 384
INIDE - Anuario Estadístico 2017

VERTIENTE: Plano en declive o inclinación de un terreno por donde puede correr el agua, respecto a un río en particular,
es decir cada parte de la superficie, incluyendo las laderas de una montaña por donde transita una avenida fluvial.
Nicaragua está dividida en dos grandes regiones hidrográficas: la vertiente del Pacífico con una extensión de 12,183
kilómetros cuadrados, que representa el 9 por ciento del territorio nacional, y la vertiente del Atlántico con un área de
117,420 kilómetros cuadrados, equivalente al 91 por ciento de la superficie de territorio nacional.24

MÓDULO SOCIAL
ACTIVIDAD DELICTIVA: Acciones que realiza de forma ilícita una persona o un grupo de personas.51

ACTIVIDAD ECONÓMICA: Se refiere a la actividad económica principal del establecimiento, fábrica, taller o servicios en
donde desempeña su ocupación, oficio o trabajo, el trabajador.31

 Glosario
Éstas se refieren a la actividad productiva en la cual la persona ejerce la ocupación. Para agrupar las actividades se utiliza
la Clasificación Industrial Internacional Uniforme de todas las Actividades Económicas (CIIU), las ramas de actividad
económica son las siguientes:
 Agricultura, ganadería, caza, silvicultura y pesca
 Industrias manufactureras
 Construcción
 Minas y canteras
 Comercio y hoteles
 Transporte, almacenamiento y comunicaciones
 Suministro de electricidad, gas y agua
 Establecimientos financieros
 Servicios comunales, sociales y personales
 Actividades no bien especificadas

ÁREA GEOGRÁFICA (UBICACIÓN DE LOS CENTROS ESCOLARES): Es la determinación geográfica de acuerdo a


la densidad poblacional de la zona donde funciona el centro escolar, puede ser urbana o rural.41

ASEGURADO ACTIVO: Es aquel que estuviere trabajando y cotizando debidamente, cualquiera que sea el tipo de
trabajo.31

ASEGURADO: Es toda persona inscrita como tal y que cumpla con los requisitos establecidos, para tener derecho a las
prestaciones del régimen al que está afiliado, según reglamento de seguridad social, decreto No. 975 .30

Glosario | 385
INIDE - Anuario Estadístico 2017

ATENCIÓN EN URO (UNIDAD DE REHABILITACIÓN ORAL): Es el mecanismo utilizado para tratar y prevenir las
complicaciones más frecuentes de la diarrea, que es el desequilibrio hidroelectrolítico cuando éste es menor del 10 por
ciento. Consiste en la administración por vía oral de agua, electrólitos y glucosa. 45

ATENCIÓN PRENATAL: Es la serie de visitas programadas de la embarazada con el proveedor de salud con el objetivo de
vigilar la evolución del embarazo y lograr una adecuada preparación para el parto y el recién nacido. 42

BACHILLERATO TÉCNICO: Los participantes estudian asignaturas del cuarto y quinto año de secundaria y formación
técnica de la especialidad seleccionada, los egresados/as tienen la opción de estudiar el Técnico Superior, Ingeniería o
Licenciatura de la especialidad estudiada.19

CAPACITACIÓN: Proceso formativo a corto y mediano plazo, que comprende un conjunto de acciones curriculares
orientadas al logro de cualificaciones de las personas a fin de mejorar la calidad de su desempeño. 19

CASA BASE: Es una forma de organización comunitaria que tiene como propósito impulsar el autocuidado de la salud,
 Glosario

implementando acciones permanentes de prevención, promoción y asistencia básica a los principales problemas de salud,
a través de voluntarios de la comunidad y en coordinación con los equipos de salud familiar de los Puestos de Salud
Familiar y Comunitarios.43

CASA MATERNA: Es un establecimiento de salud comunitario que tiene como propósito acercar a las mujeres que residen
en zonas distantes al servicio de salud con complejidad adecuada para atender con personal calificado el embarazo, parto,
recién nacido y puerperio de bajo riesgo, para su debida atención segura con calidad y respeto a su condición
socioeconómica, cultura, étnica y otras características de estas mujeres y sus familias.43

CASOS OCURRIDOS: Es la cantidad de casos denunciados o conocidos como delitos o faltas, que la Policía Nacional
registra en una unidad de tiempo determinada (por hora, día, semana, mes, año, etc.).51

CASOS RESUELTOS: Es un concepto policial, que denota la certeza que la policía tiene sobre el o los autores de un
hecho delictivo, el cuándo, dónde y las causas supuestas del porqué sucedieron los hechos. Delitos que la policía logra
aclarar mediante proceso investigativo que conduce a la identificación del autor.51

CENTRO ESCOLAR: Se refiere a una unidad de enseñanza registrada y autorizada por el Ministerio de Educación, para
atender un determinado programa de educación.41

CENTROS DE SALUD FAMILIAR: Es una unidad de salud en atención ambulatoria que proporciona servicios orientados a
la promoción, prevención y atención oportuna al daño, según lo definido en el conjunto de prestación de servicios acorde a
la demanda. Es la unidad de provisión y gestión de los servicios ambulatorios de atención integral a las personas, familia y
comunidad; así como a la salud ambiental que jerarquiza la red de servicios de su municipio o distrito. 43

Glosario | 386
INIDE - Anuario Estadístico 2017

COMPLEMENTACIÓN: Son cursos de formación continua, que sirven para mejorar y o ampliar las competencias técnicas
de un trabajador/a que ya ha recibido formación inicial y/o tiene experiencia en el oficio. A estos cursos pueden acceder
todas las personas de los diferentes niveles y modos. 19

CONSEJO NACIONAL DE UNIVERSIDADES (CNU): El Consejo Nacional de Universidades es un órgano de coordinación


y asesoría de las universidades y centro de educación técnica superior.12

CONSULTA DE EMERGENCIA: Es una actividad hospitalaria que da cuidado inmediato a usuarios con intempestiva de
una enfermedad.45

CONSULTA ODONTOLÓGICA: Es una actividad realizada por un odontólogo, caracterizada por el examen, diagnóstico y
prescripción de tratamiento a una persona, dada en forma ambulatoria (no exige guardar cama). 45

CONSULTAS MÉDICAS: Es una actividad realizada por un médico, caracterizada por el examen, diagnóstico y
prescripción de tratamiento de una persona, dada en forma ambulatoria (no exige guardar cama). 45

 Glosario
CONTROLES AL NIÑO: Son los que se realizan desde el nacimiento hasta los catorce años, a través de la atención
médica o paramédica periódica.45

CONTROLES DE PUERPERIOS (CONTROL POSTNATAL): Son los que se realizan después del parto, a través de la
atención médica o paramédica periódica. Debe verificarse dos controles, uno inmediato en las veinticuatro horas siguientes
al parto y otro tardío, teniendo como límite un período de cuarenta días .45

COTIZACIÓN A SEGURIDAD SOCIAL: Aporte monetario de empleadores, trabajadores y el estado, que le corresponda
como contribución obligatoria para el financiamiento de la Seguridad Social.31

DELINCUENCIA: Es el comportamiento de la actividad delictiva que incluye los individuos, modus operando y los
antecedentes registrados en el medio.51

DELITOS Y FALTAS: Son las acciones u omisiones dolosas o imprudentes calificadas y penadas en el Código Penal o en
leyes especiales. 51

DEPENDENCIA DEL CENTRO ESCOLAR: Se refiere a la dependencia administrativa y financiera del centro escolar. Los
centros escolares públicos dependen del presupuesto gubernamental, los centros privados pagados por los padres de
familia y los centros subvencionados que son privados pero reciben una contribución del presupuesto nacional. 41

DESERCIÓN O ABANDONO: Es la cantidad de alumnos que se retiran de la escuela y que no finalizan el año escolar o
bien no continúan en el año siguiente (fuera del sistema escolar).41

Glosario | 387
INIDE - Anuario Estadístico 2017

DOSIS APLICADAS: Se refiere al número de dosis de vacunas aplicadas en una unidad de salud, durante un período
determinado y debidamente registrado.45

EDAD: Intervalo de tiempo entre el nacimiento y la fecha actual, expresado en unidades de tiempo solar cumplidas. Para
los adultos y los niños, la edad suele medirse en años cumplidos, mientras que para los niños menores de 1 año o muy
pequeños, en meses, semanas, días, horas o minutos de vida cumplidos, según corresponda.

EDUCACIÓN ESPECIAL: El Programa o Nivel de Educación Especial brinda atención educativa a niñas, niños,
adolescentes y jóvenes con necesidades educativas especiales, en edades que oscilan entre 0 y 18 años, entre las
discapacidades que se atienden están: motora, auditiva, visual o intelectual.40

EDUCACIÓN PREESCOLAR: Este Programa o Nivel atiende a las niñas y niños de 3 a 5 años de edad a través de dos
Modalidades: Formal y Comunitaria.40

EDUCACIÓN PRIMARIA: El Programa o Nivel de Educación Primaria atiende a la población de 6 a 11 años y más, en tres
 Glosario

Modalidades: Regular, Multigrado y Extraedad.40

EDUCACIÓN SECUNDARIA: El Programa o Nivel de Educación Secundaria atiende a la población de 12 a 16 años en


edad oficial y a jóvenes mayores de 16 años en cuatro modalidades: Secundaria Diurna (Turno Matutino y Vespertino),
Secundaria Nocturna (Turno Nocturno), Secundaria a Distancia (Turno Sabatino y Dominical) y el Bachillerato Técnico
Regular (Turno Matutino y Vespertino).40

EDUCACION TÉCNICA: Es la rama de la enseñanza media del sistema educativo formal, destinado a preparar personal
para desempeñarse en ocupaciones técnicas del nivel medio, en los sectores industrial, comercial y agropecuario forestal.
Está dirigida a jóvenes en edades comprendidas entre 16 a 20 años, para estudiar carreras técnicas con duración entre 1
½ a 3 años.19

EFECTIVIDAD POLICIAL: Es un indicador que expresa ¨hechos aceptados por el fiscal o por el judicial¨(Informe);es decir
los informes que son remitidos al Fiscal o al Juez, multiplicados por 100 y su resultados dividido entre el total de hechos
registrados.51

EGRESOS HOSPITALARIOS: Acción mediante la cual el usuario termina su internamiento en un establecimiento


proveedor de servicio de salud, público o privado ya sea por alta, traslado, abandono, fuga o fallecimiento. 44

EMPLEADOR: Es la persona natural o jurídica, de derecho público o privado, que por cuenta propia o ajena tiene a su
cargo una empresa o actividad económica de cualquier naturaleza o importancia, persiga o no fines de lucro, en donde
trabaje un número cualesquiera de trabajadores, bajo su dependencia directa o indirecta, en virtud de una relación de
trabajo o de servicio que los vincule. 33

Glosario | 388
INIDE - Anuario Estadístico 2017

ESPECIALIZACIÓN: Acciones de formación dirigida a trabajadores en servicio, que deseen fortalecer sus competencias
técnicas de una determinada tecnología de la ocupación en que se desempeña.19

ESPERANZA DE VIDA AL NACER: Representa el número de años que vivirá, en promedio, un conjunto de recién nacidos,
si las condiciones de mortalidad observadas en un período no cambian durante toda la vida. 27

ESTUDIANTES INSCRITOS: Son los estudiantes que se encuentran registrados oficialmente en los libros de matrícula del
centro de educación superior, para el semestre de mayor matricula que se informa.11

EXAMEN DE LABORATORIO: Es el resultado de análisis químicos o biológicos practicados por personal profesional o
técnicos autorizados para apoyo del diagnóstico general.45

FAMILIA DELICTIVA: Agrupación de delitos partiendo de su naturaleza y tipicidad.51

HABILITACIÓN: Se ingresa con cuarto grado de primaria o el segundo nivel de Educación de Jóvenes y Adultos aprobado,

 Glosario
está destinado a personas mayores de 16 años que requieren desempeñarse en una ocupación con un nivel
semicalificado, facilitándoles la adquisición de determinadas capacidades necesarias para ocupar un puesto de trabajo
específico, si la persona desea seguir superándose puede participar en cursos de complementación, además según
intereses puede retornar a la formación general para estudiar el 5to. y 6to. grado para obtener el diploma de Educación
Primaria.19

HOSPITAL CON SERVICIOS DE REFERENCIA NACIONAL: Es una Unidad de Salud con características de Hospital
Regional que cuenta con subespecialidades reconocidas por el Ministerio de Salud para el desarrollo de los servicios de su
red. Se constituyen en la cúspide de la atención curativa a las personas en las áreas clínico-quirúrgicas a que sirven.43

HOSPITAL DEPARTAMENTAL: Son unidades hospitalarias que atienden pacientes encamados y cuentan con las cuatro
especialidades básicas: Medicina Interna, Cirugía General, Pediatría, incluyendo Neonatología, Ginecoobstetricia, más
Ortopedia y Traumatología. Además cuenta con un servicio de emergencias con jefatura independiente de los cuatro
anteriores y un departamento de medios de apoyo al diagnóstico y tratamiento que consta de imagenología (Rayos “X”,
mamografía, ultrasonido, endoscopía y laparoscopía), Anatomía Patológica y Laboratorio Clínico (incluida la
bacteriología/microbiología).43

HOSPITAL PRIMARIO (CENTRO DE SALUD CON CAMA): Son unidades de salud que además de cumplir las funciones
de un Centro de Salud Familiar, brindan servicios de internamiento en pediatría y ginecoobstetricia, con un servicio de
observación para adultos en medicina y cirugía general.43

Glosario | 389
INIDE - Anuario Estadístico 2017

HOSPITAL REGIONAL:43 : Es la unidad hospitalaria que además de contar con las especialidades y tecnología con que
está equipado el hospital departamental, y cumplir con las funciones de un hospital departamental para la población del
SILAIS donde está ubicado, estará dotado de otras especialidades médico quirúrgicas, las que se organizan en
departamentos de la siguiente manera:
 Medicina: especialidades de Medicina Interna, Nefrología, Dermatología y Endocrinología.
 Cirugía: especialidades de Cirugía General, Ortopedia y Traumatología, Otorrinolaringología y Oftalmología.
 Pediatría: Pediatría General y Cirugía Pediátrica
 Neonatología con Cuidados Intensivos para Recién Nacidos
 Ginecoobstetricia incluye sala de Alto Riesgo Obstétrico (ARO)
 Cuidados Intensivos
 Departamento de emergencia
 Departamento de medios de apoyo al diagnóstico y tratamiento
 Glosario

ÍNDICE DE CARGA ECONÓMICA (ICE): Mide el porcentaje de la población no económicamente activa que se constituyen
en carga económica para una persona económicamente activa. 26

INMUNIZADOS: Son las personas que han recibido las dosis necesarias teóricamente, para garantizar un estado
inmunitario completo, en función al tipo de biológico.45

MATRÍCULA INICIAL: Es la cantidad de alumnos que se inscriben y asisten a la escuela al menos hasta el último día de la
primera semana de clase de un curso escolar dado.41

OPERATIVIDAD: Es una relación porcentual que mide la capacidad de la Policía Nacional para esclarecer los delitos
registrados. Se calcula dividiendo el total de los delitos esclarecidos en el periodo entre los delitos registrados en el mismo
período y multiplicado por cien.51

PARTOS INSTITUCIONALES: Son los partos que ocurren dentro de las unidades del Sistema Nacional de Salud.45

PARTOS: Es el acto en el cual culmina un embarazo o término, teniendo como producto un niño vivo o muerto. El acto de
dar a luz un niño/a o un feto vivo/a o muerto/a y sus anexos, por vía vaginal. Es el procedimiento para asistir el nacimiento
de un niño/a vivo/a, de un feto muerto (incluyendo placenta) por medios manuales, instrumentales o quirúrgicos. Dentro de
la filosofía de humanización el parto es el atender y cuidar (dentro del contexto intercultural las comadronas y parteras es
aliviarse) a la persona durante el acto de dar a luz a un ser vivo o fallecido, por parte del personal de salud, comadrona y/o
partera. 45

Glosario | 390
INIDE - Anuario Estadístico 2017

PENSIONADO: Asegurado cuyo contrato de trabajo termina por pensión de seguro de vejez, discapacidad y sobrevivencia
bajo el régimen contributivo.31

PENSIONADOS ESPECIALES: Pensiones no contributivas a cargo del estado.31

PENSIONES ORDINARIAS: Son obligaciones económicas contraídas por el instituto en beneficio de la población protegida
incorporada en los seguros de invalidez, vejez, muerte y riesgo profesional, generando al ocurrir cualquiera de las
contingencias sociales cubiertas por la Ley, reciben pagos periódicos, de carácter permanente o prolongado .29

POBLACIÓN DESOCUPADA (PD): Está conformada por las personas de 14 años y más de edad, que en la semana de
referencia declararon no haber laborado al menos una hora, buscaron activamente trabajo en las últimas cuatro semanas
anteriores a la semana de la entrevista y se declararon disponibles a trabajar.26

POBLACIÓN ECONÓMICAMENTE ACTIVA (PEA): Conjunto de personas de 14 años y más de edad que en el periodo de
referencia dado, suministran mano de obra para la producción de bienes y servicios económicos o que están disponibles y

 Glosario
hacen gestiones para incorporarse a dicha producción.26

POBLACIÓN EN EDAD DE TRABAJAR (PET): Conjunto de personas de 14 años y más de edad que suministran mano de
obra disponible para la realización de una actividad económica.26

POBLACIÓN EN EDAD ESCOLAR: Es el contingente de niños, niñas y jóvenes que se encuentran en un rango de edad
preestablecido como la edad apropiada para demandar los servicios de educación que son: educación preescolar de 3 a 5,
primaria 6 a 11 años, y secundaria de 12 a 16 años de edad.41

POBLACIÓN NO ECONÓMICAMENTE ACTIVA (PNEA): Conjunto de personas de 14 años y más de edad no clasificadas
como ocupadas ni desocupadas durante el periodo de referencia. Es decir, no realizaron ninguna actividad económica, ni
buscaron hacerlo en las cuatro últimas semanas previas a la semana de levantamiento. Esta población comprende a las
personas dedicadas exclusivamente a las labores del hogar, estudiantes, personas que no trabajan y no buscan empleo,
jubilados, pensionados, rentistas, anciano/a o discapacitado.26

POBLACIÓN OCUPADA (PO): Son las personas en la fuerza de trabajo que laboraron con o sin remuneración por lo
menos una hora en el período de referencia o que, aunque no hubieran trabajado, tenían empleo del cual estuvieron
ausentes por motivos circunstanciales (enfermedad, licencia, vacaciones, huelga, beca, etc.). 26

POBLACIÓN TOTAL (PT): Total de personas que conforman el país: incluye a la fuerza de trabajo y a las personas que
quedan consideradas en esta misma categoría.26

POLICLÍNICOS: Son las unidades de atención ambulatoria de mayor complejidad, cumplen con las funciones de un Centro
de Salud y cuentan con atención especializada. Están situadas en las cabeceras departamentales del país.43

Glosario | 391
INIDE - Anuario Estadístico 2017

PRESTACIÓN DE LEY: Son beneficios que la ley o la empresa concede al trabajador o pensionado. La entidad gestora de
la Seguridad Social será responsable de las prestaciones cuya gestión le esté atribuida, siempre que se haya cumplido los
requisitos generales y particulares exigidos para causar derecho a las mismas en la norma establecida. 31

PUESTOS DE SALUD: Es la unidad funcional básica dentro de la red municipal del Ministerio de Salud y puede estar
ubicado en áreas rurales o urbanas. Su principal objetivo es responder con la participación comunitaria al reto de preservar
la salud y enfrentar los principales problemas de salud de la población. 43

RAYOS X: Es el resultado de los exámenes radiológicos practicados a un paciente para apoyo del diagnóstico general. 45

RÉGIMEN DE SEGURO SOCIAL28: Define un sistema o fondo para afectados de las prestaciones inmediatas o de las
prestaciones de tipo diferido. Existiendo los siguientes tipos de regímenes:
1. Régimen de Invalidez, Vejez, Muerte y Riesgo Profesional con aporte solidario (Integral)
2. Régimen de Invalidez, Vejez, Muerte y Riesgo Profesional (Incluye extensión al campo)
3. Régimen Facultativo
 Glosario

SALARIO MEDIO BÁSICO: Corresponde a la masa de salario básico o de contratación de cargos (parte fija de la
remuneración pagadas por las empresas e instituciones), para una jornada normal de trabajo dividido entre el total de
trabajadores reportados en un mes. Se determinan bajo este mismo procedimiento a nivel nacional y rama de actividad
económica. Este salario no incluye salario extraordinario, ni incentivos ni retribuciones en especie ni prestaciones de ley.46

SALARIO MEDIO DEL GOBIERNO CENTRAL BÁSICO Y NOMINAL: Corresponde a la masa salarial pagada que reporta
el Ministerio de Hacienda y Crédito Público dividida entre el total de empleados correspondiente, se calcula el salario
medio básico y salario medio nominal. De estas retribuciones se excluyen a los Ministerios de Defensa y Gobernació.46

SALARIO MEDIO NACIONAL: Es la retribución devengada como promedio por un trabajador en un mes. Se calcula
dividiendo la masa salarial total pagada por los empleadores en una jornada normal y ordinaria, entre el total de
trabajadores. Se calcula en forma nacional por grandes sectores de la actividad pública y privada (Sector empresa privada,
Entes autónomos y Empresas-Entes), también se determina por sector de actividad económica. Estos se desagregan en
salario medio básico y salario medio nominal.46

SALARIO MEDIO NOMINAL SEGÚN SECTOR Y RAMA DE ACTIVIDAD ECONÓMICA: Es el importe de la retribución
directa devengada como promedio por un trabajador en un mes, segregada por sector y rama de actividad económica,
referida a la encuesta mensual de empleo y salario/MITRAB. También se determina salario medio básico y nominal para
cada sector y rama de actividad económica. 46

Glosario | 392
INIDE - Anuario Estadístico 2017

SALARIO MEDIO NOMINAL: Corresponde a la masa de salario básico o de contratación más incentivos u otros pagos
(vinculados a resultados productivos, antigüedad, lejanía, pagos por trabajos sucios, peligrosos y penosos, comisiones,
entre otros) para una jornada normal u ordinaria dividido entre el total de trabajadores reportados en un mes. Se
determinan bajo este mismo procedimiento a nivel nacional y rama de actividad económica. No incluye salario
extraordinario, ni retribuciones en especie ni prestaciones de ley. 46

SALARIO MÍNIMO BÁSICO: Corresponde al monto promedio de salario mínimo convenido o pactado en contrato o
convenio colectivo pagado por las empresas, para una jornada normal u ordinaria, reportada en un mes. Se agregan a
nivel nacional y rama de actividad económica. Este salario mínimo no incluye salario extraordinario, incentivos,
retribuciones en especie ni prestaciones de ley.46

SALARIO MÍNIMO NOMINAL: Corresponde al promedio de salario mínimo básico convenido o pactado en contrato o
convenio colectivo, incluye incentivos y otros pagos en una jornada normal u ordinaria, reportados en un mes. Se expresan
a nivel nacional y rama de actividad económica. No incluye salario extraordinario, ni retribuciones en especie ni
prestaciones de ley.46

 Glosario
SALARIO MÍNIMO OFICIAL: El salario mínimo es la retribución ordinaria que satisfaga las necesidades mínimas de orden
material, seguridad social, moral y cultural del trabajador y que esté en relación con el costo de las necesidades básicas de
vida y las condiciones y necesidades en las diversas regiones del país. El salario mínimo es acordado por la Comisión
Nacional del Salario Mínimo y es representado por los empleadores, trabajadores y el Gobierno Nacional, estableciendo
una Tabla de Salarios por rama de actividad económica.47

SALARIO MÍNIMO PAGADO, SEGÚN SECTOR Y RAMA DE ACTIVIDAD (BÁSICO, NOMINAL): Es el salario mínimo que
pagan efectivamente las empresas, cuantía de salario convenido o pactado libremente en contratos o convenios colectivos
por los trabajos simples o sencillos, pero nunca puede ser menor al mínimo legal. 46

SALARIO MÍNIMO PROMEDIO NACIONAL: Se determina sumando los montos de salario mínimo que pagan las
empresas entre el número total de empresas (promedio simple). Se computan en forma nacional y por sector de actividad
económica. Estos se disgregan como: salario mínimo básico y salario mínimo nominal. 46

SALARIO NOMINAL A NIVEL NACIONAL: El salario a nivel nacional, es aquel que se obtiene a través del sistema
estadístico salarial del Ministerio del Trabajo (MITRAB), institución que dirige una encuesta de salarios y beneficios
sociales a una muestra aleatoria de empresas que cumplen simultáneamente dos requisitos: estar adscritas a la seguridad
social y tener en su planilla 20 o más empleados.8

SALARIO NOMINAL PROMEDIO DEL GOBIERNO CENTRAL: Se calcula como el promedio simple de la masa salarial
una vez que se ha restado Ministerio de Defensa y Gobernación, entre el número de empleados públicos resultantes.8

Glosario | 393
INIDE - Anuario Estadístico 2017

SALARIO NOMINAL PROMEDIO DEL INSS: Se calcula como el promedio simple de la masa salarial de asegurados entre
el número de empleados adscritos al régimen de la seguridad social. El salario promedio mensual que devengan los
asegurados al INSS, se observa según clasificación por actividad económica de los empleados.8

SALARIO PROMEDIO REAL: Se obtiene al deflactar el salario nominal entre el Índice de Precios al Consumidor (IPC-en la
ciudad de Managua), año base, multiplicado por cien.8

SISTEMA EDUCATIVO O SISTEMA DE ENSEÑANZA: Está compuesto por los niveles: Educación preescolar, primaria
secundaria y formación docente, además están integrados a lo interno la educación especial y la educación de adultos. 41

SUBSIDIO DE ENFERMEDAD, MATERNIDAD, Y RIESGO PROFESIONAL: Es el beneficio en dinero que se otorga al


asegurado inhabilitado para trabajar, a consecuencia de una incapacidad temporal derivada de su trabajo.32

TASA BRUTA DE ESCOLARIZACIÓN: Establece una relación entre la matrícula total sin distinción de edad, y la población
que según los reglamentos nacionales debería estar siendo atendida.41
 Glosario

TASA BRUTA DE MORTALIDAD: Es el cociente resultante de dividir el número de defunciones de todas las edades
ocurridas en un período determinado (generalmente un año calendario) entre la población media del mismo período. 27

TASA BRUTA DE OCUPACIÓN (TBO): La tasa bruta de ocupación (TBO), es la relación porcentual de las personas de 14
años y más ocupadas, y la población en edad de trabajar (PET).26

TASA DE CRECIMIENTO NATURAL: Es la diferencia entre las tasas de natalidad y mortalidad general. Puede definirse
también como el cociente del incremento natural (nacimientos menos defunciones) correspondientes a un año calendario y
la población estimada a mitad del mismo período.27

TASA DE CRECIMIENTO TOTAL: Representa el ritmo con que una población aumenta o disminuye en un determinado
año debido al incremento natural y a la migración neta, expresada como porcentaje de la población base. Puede definirse
también como el cociente de la diferencia de la población al principio y final de un año (nacimientos menos defunciones,
más inmigrantes menos emigrantes) y la población estimada a mitad de ese año. 27

TASA DE DEPENDENCIA (TDEP): Esta tasa calcula la población total que no trabaja, que depende económicamente de la
población ocupada, es decir, es la cantidad de personas que dependen económicamente de cada persona ocupada en el
período de referencia. 26

TASA DE DESEMPLEO ABIERTO (TDA): La tasa de desempleo abierto, es la proporción de la población económicamente
activa que está desocupada en un período. 26

Glosario | 394
INIDE - Anuario Estadístico 2017

TASA DE FECUNDIDAD GENERAL: Es el cociente entre los nacimientos ocurridos en un lapso de tiempo, (normalmente
un año calendario), y la población femenina en edad fértil a mediados de dicho año. Se interpreta como la cantidad de
nacimientos por cada mil mujeres en edad fértil acaecidos durante cierto lapso de tiempo, usualmente un año calendario.27

TASA DE FECUNDIDAD POR EDAD: Es el cociente del número de nacidos vivos de madres de una edad determinada
entre la población femenina, de la misma edad, estimada a mitad del mismo período.27

TASA DE MIGRACIÓN: Es el cociente del saldo migratorio de un período (inmigrantes menos emigrantes) y la población
estimada a mitad del mismo período.27

TASA DE MORTALIDAD INFANTIL: Es la probabilidad que tiene un recién nacido vivo, de morir antes de cumplir un año
de vida. En la práctica puede definirse como el cociente de las defunciones de menores de un año dividido entre los
nacimientos ocurridos en el mismo período.27

TASA DE OFERTA POTENCIAL (TOP): La tasa de oferta potencial mide el porcentaje de la población total que forma

 Glosario
parte de la población en edad de trabajar. 26

TASA GLOBAL DE FECUNDIDAD: Es el número de hijos que en promedio tendría una mujer de una cohorte hipotética de
mujeres que, durante el período fértil (15-49 años) tuvieran sus hijos de acuerdo a las tasas de fecundidad por edad de la
población en estudio y no estuvieran expuestas a riesgos de mortalidad desde el nacimiento hasta el término del período
fértil.27

TASA GLOBAL DE PARTICIPACIÓN (TGP): La tasa global de participación es el porcentaje de la población de 14 años y
más o sea en edad de trabajar (PET) que forma parte de la población económicamente activa (PEA). Es el cociente que
resulta de dividir la población económicamente activa (PEA) entre la población en edad de trabajar (PET) multiplicado por
100.26

TASA NETA DE REPRODUCCIÓN: Es el número de hijas que en promedio tendría cada mujer de una cohorte hipotética
de mujeres que, durante el período fértil (15-49 años) tuvieran sus hijos de acuerdo a las tasas de fecundidad por edad de
la población en estudio y que desde el nacimiento estuvieran expuestas a los riesgos de mortalidad observada en esa
misma población. 27

TÉCNICO BÁSICO: Para ingresar a este nivel es necesario tener el sexto grado de educación primaria o el tercer nivel de
Educación de Jóvenes y Adultos aprobado, el mismo está destinado a jóvenes y adultos y los prepara para la inserción al
mundo del trabajo.19

Glosario | 395
INIDE - Anuario Estadístico 2017

TÉCNICO MEDIO: Para ingresar a este nivel debe tener el diploma de bachiller en Ciencias y Letras. Únicamente estudia
la formación técnica de la especialidad elegida, lo prepara para su inserción al mundo laboral, además puede continuar su
formación con cursos de complementación y especialización, así como continuar estudios universitarios en carreras
afines a su perfil.19

TÉCNICO: Proceso por el que una persona asimila información, ideas y valores, y obtiene de esta manera conocimientos
teóricos, prácticos, destrezas y/o competencias para ingresar a este nivel de formación, es requisito tener el noveno grado
de secundaria aprobado. Está destinado a jóvenes y adultos, la formación está estructurada por dos bloques uno de
módulos básicos y otro de módulos técnicos, prepara directamente para el trabajo. 19

TIPOLOGÍA: Diferentes tipos en que se clasifican los diferentes hechos delictivos calificados en el Código Penal
Nicaragüense y leyes especiales.51

TRIMESTR MÓVIL26:
A-M-J : Trimestre móvil Abril-Mayo-Junio
 Glosario

A-S-O : Trimestre móvil Agosto-Septiembre-Octubre


F-M-A : Trimestre móvil Febrero-Marzo-Abril
J-A-S : Trimestre móvil Julio-Agosto-Septiembre
J-J-A : Trimestre móvil Junio-Julio-Agosto
M-A-M : Trimestre móvil Marzo-Abril-Mayo
M-J-J : Trimestre móvil Mayo-Junio-Julio
O-N-D : Trimestre móvil Octubre-Noviembre-Diciembre
S-O-N : Trimestre móvil Septiembre-Octubre-Noviembre

VACUNACIÓN: Es el acto de introducir un antígeno específico dentro del organismo para producir anticuerpos que
protejan contra determinada enfermedad. Cada acto es la aplicación de una dosis.45

Glosario | 396
INIDE - Anuario Estadístico 2017

MÓDULO INFRAESTRUCTURA
ADOQUINADAS: Caminos aplanados y cubiertos de adoquines de concretos, prefabricados, con forma de un prisma recto,
cuyas bases pueden ser polígonos, que permiten conformar superficies completas como componente de un pavimento
articulado. Utilizado como superficie de rodamiento en carreteras, caminos secundarios, calles y estacionamientos.39

AEROPUERTO: Son los aeródromos públicos dotados de instalaciones técnicas y comerciales particularmente adecuados
a un importante movimiento aéreo de salidas y llegadas de aeronaves, generalmente en vuelos internacionales.17

ALCANTARILLA: Cualquier estructura por debajo de la subrasante de una carretera u otras obras viales, con el objetivo de
evacuar las aguas superficiales y profundas.50

ALUMBRADO PÚBLICO: Es el consumo de energía por parte del alumbrado público de calles, parques y sitios de uso y

 Glosario
propiedad pública como plazas, etc. 22

APARTAHOTELES: Conjunto de unidades habitacionales en un edificio, o grupo de edificios, equipadas con cocinas
individuales donde se proporcionan servicios parciales para la limpieza pero no necesariamente de alimentación y que
cumplan con los requisitos de hospederías mayores; y del reglamento de hospedería.36

CAMINOS DE ESTACIÓN SECA: La superficie de rodamiento la constituye el terreno natural, por lo general la conforman
materiales de tipo arcillosos, que hace que la circulación del tráfico quede interrumpida en la estación de lluvia. 50

CAMINOS DE TODO TIEMPO: La superficie de rodamiento está conformada por suelos estables con un espesor mínimo
de 15 centímetros, su ancho de corona entre 3 a 4 metros, no resulta ser suficiente para una circulación vehicular cómoda,
pero permite la circulación de tráfico todo el año.50

CAMINOS REVESTIDOS: La superficie es de grava y suelo estable cuyo espesor mínimo es de 25 centímetros. Tiene un
ancho de corona entre 4 y 8 metros, el cual permite una circulación vehicular cómoda, pero va a estar en dependencia de
la topografía del terreno, durante la estación lluviosa.50

CAPACIDAD INSTALADA DE ENERGÍA ELÉCTRICA: Es la suma de las capacidades nominales (datos de placa), de los
grupos de generación que están instalados en una central o conjunto de centrales eléctricas. 38

CARRETERA, CALLE O CAMINO: Términos genéricos que designan una vía terrestre para fines de circulación de
vehículos y que incluye la extensión total comprendida dentro del derecho de vía.48

Glosario | 397
INIDE - Anuario Estadístico 2017

CATEGORÍA DE CONSUMIDORES DE ENERGÍA ELÉTRICA: Clasificación de los clientes, ventas e ingresos basada en
el uso de aplicación predominante de la energía eléctrica.38

CLIENTE DE ENERGÍA ELÉCTRICA: Persona natural o jurídica, que ha suscrito un contrato de servicio eléctrico con la
empresa de distribución que le provee de energía eléctrica.22

CONSUMO DE AGUA POTABLE: Es la cantidad de metros cúbicos de agua potable consumida por los diferentes tipos de
consumidores que atiende ENACAL.16

CONSUMO DE ENERGÍA ELÉCTRICA COMERCIAL: Se refiere a la cantidad de energía consumida en el sector


comercial.38

CONSUMO DE ENERGÍA ELÉCTRICA EN IRRIGACIÓN: Se refiere a la energía consumida para el riego de los campos
agrícolas.38
 Glosario

CONSUMO DE ENERGÍA ELÉCTRICA INDUSTRIAL: Incluye los consumos energéticos de todas las ramas de la
industria.38

CONSUMO DE ENERGÍA ELÉCTRICA PARA BOMBEO: Es la energía utilizada para la extracción y bombeo de agua
potable para suministro público.38

CONSUMO DE ENERGÍA ELÉCTRICA RESIDENCIAL: Se refiere al consumo energético de las familias en las zonas
rurales y urbanas.38

CONSUMO PROMEDIO DE AGUA POTABLE: Consumo determinado con base en el histórico normal de consumo del
usuario de los últimos seis períodos de facturación o como resultado de datos estadísticos. 16

CONSUMO PROPIO DE ENERGÍA ELÉCTRICA: Es la energía utilizada en una central eléctrica en sus equipos auxiliares
durante el proceso de transformación y producción de energía, incluyendo el consumo cuando está fuera de servicio. 38

DISTRIBUCIÓN DE AGUA POTABLE: Es la conducción del agua producida hasta su entrega en la conexión del usuario.15

EMBARQUE: Acto de subir a bordo de una aeronave con objeto de comenzar un vuelo, exceptuando aquellos tripulantes o
pasajeros que hayan embarcado en una de las etapas anteriores del mismo vuelo directo. 18

Glosario | 398
INIDE - Anuario Estadístico 2017

EXCURSIONISTA: Visitante residente en el extranjero, que visitan al país por menos de 24 horas. 35

GENERACIÓN BRUTA DE ENERGÍA ELÉCTRICA: Es la energía eléctrica producida en la central o centrales de la propia
empresa e incluye la energía utilizada por los equipos y aparatos auxiliares de la propia planta.38

GENERACIÓN NETA DE ENERGÍA ELÉCTRICA: Es la generación bruta de la central menos el consumo propio de
energía eléctrica.38

INGRESOS POR TURISMO: El componente ingresos generados por turismo incluye pago de hospedaje, gastos en
comidas y bebidas, alquiler de autos, compras de souvenir, etc.34

INSTALACIÓN DOMICILIAR DE AGUA POTABLE: Es la que comprende la instalación interior y la conexión domiciliar a la
red pública de agua potable.15

INSTALACIÓN DOMICILIAR DE ALCANTARILLADO SANITARIO: Es la que comprende la instalación interior y la unión

 Glosario
domiciliaria a la red pública de alcantarillado sanitario.15

OFERTA TURÍSTICA NACIONAL DE ALOJAMIENTO: Está compuesta por todos aquellos establecimientos de la oferta
nacional de alojamiento que reúne las condiciones mínimas para hospedarse de conformidad a cánones internacionales
determinados.34

PAVIMENTO: Es el conjunto de subbase y superficie de rodamiento colocado sobre la subrasante, cuya función es la de
soportar los esfuerzos que le imponen las cargas directas del tráfico, distribuirlos a la subrasante y, a la vez, resistir al
desgaste y proveer una superficie que permita una circulación cómoda y segura. 48

PRODUCCIÓN DE AGUA POTABLE: Es la extracción, captación y tratamiento de agua cruda, para su posterior
distribución en las condiciones técnicas y sanitarias establecidas en las normas respectivas, incluyendo las conducciones
que sean necesarias para llevar el agua producida hasta la concesión de distribución.15

PUESTOS DE ENTRADA: Son los lugares oficialmente autorizados por el Ministerio de Gobernación que tiene a su cargo
el control de ingreso de visitantes al territorio nacional, y que pueden estar localizados en diferentes puntos fronterizos
limítrofes, en los puestos Aéreos, Terrestres, Acuáticos y Pistas de aterrizaje.34

SERVICIO DE ALUMBRADO PÚBLICO: Servicio de iluminación en calles, parques y sitios de uso y propiedad pública, que
brinda un distribuidor bajo contrato celebrado con la alcaldía de la respectiva municipalidad.22

SISTEMA AISLADO DE ENERGÍA ELÉCTRICA: Es la central o conjunto de centrales de generación eléctrica y sistemas
de transmisión y distribución que no se encuentran interconectados al sistema nacional de transmisión.20

Glosario | 399
INIDE - Anuario Estadístico 2017

SISTEMA DE AGUA POTABLE: Es el conjunto de instalaciones y equipos interconectados entre sí para proveer un
servicio público de agua potable o de alcantarillado sanitario.15

SISTEMA INTERURBANO TRONCAL PRINCIPAL: Constituyen la red principal de la transportación interurbana de


pasajeros en el país. Comunican la capital de la República con las cabeceras departamentales respectivas y
excepcionalmente con otras ciudades de importancia sobre los corredores principales 53.

SISTEMA INTERURBANO TRONCAL SECUNDARIA: Son las rutas que prestan servicios entre cabeceras
departamentales, y excepcionalmente entre estas y municipios de importancia sobre los corredores principales53.

SISTEMA DE TAXIS INTERLOCALES: Es el servicio de transporte considerado selectivo y que normalmente se da a nivel
interurbano de un departamento a otro, por ejemplo entre Managua y León se da el transporte de taxis interlocales.49

SISTEMA DE TRANSMISIÓN DE ENERGÍA ELÉCTRICA: Es el conjunto de líneas de transmisión, subestaciones y


equipos asociados necesario para transportar la energía desde centrales de generación hasta sistemas de distribución.20
 Glosario

SISTEMA ELÉCTRICO: Equipo de generación, transmisión, distribución y otros conectados físicamente y operados como
una unidad integral bajo un solo control, dirección o supervisión de operación.38

SISTEMA INTERCONECTADO NACIONAL (SIN): Es el conjunto de centrales de generación eléctrica y sistemas de


distribución que se encuentran interconectados entre sí por el sistema nacional de transmisión.21

SISTEMA DE TRANSPORTE INTERMUNICIPAL: Es el servicio de transporte de pasajeros que se realiza entre diferentes
municipios.49

SISTEMA DE TRANSPORTE RURAL: Es el servicio de transporte que se realiza entre poblados, valles y comarcas entre
sí, en el ámbito de un mismo municipio.49

SISTEMA DE TRANSPORTE URBANO COLECTIVO: Está conformado por un sistemas de rutas que estructuran una red,
las que pueden funcionar con servicio de condición convencional circunscrito a los límites del núcleo urbano de la ciudad
por el cual han sido autorizados. Dentro de este sistema podrán operar los servicios rápidos y semirápidos.49

TARIFA DE SERVICIOS DE AGUA POTABLE Y ALCANTARILLADO SANITARIO: Es la norma de carácter general técnica
y económica que determina los criterios y fórmulas para el cálculo de las tarifas de servicios de agua potable y
alcantarillado, tanto para intermediarios como para usuarios finales.15

TAXIS INTERLOCALES: Servicios expresos que se realizan directamente entre dos ciudades o localidades. Los viajes se
efectúan de forma directa, de terminal a terminal, conforme a las necesidades de la demanda.49

Glosario | 400
INIDE - Anuario Estadístico 2017

TRANSPORTE DE PASAJEROS: El que se presta en forma regular y que moviliza a personas de un lugar a otro dentro
del territorio nacional, hacia otros países o viceversa, sujeto a frecuencias e itinerarios para la salida y llegada de
autobuses.49

TURISMO: Son las que realizan las personas durante sus viajes y estancias en lugares distintos de su entorno habitual,
por un período de tiempo consecutivo e inferior a un año, con fines de ocio, por negocios u otros motivos, no relacionados
con el ejercicio de una actividad remunerada en el lugar visitado. El turismo hace referencia a la actividad de los visitantes
clasificados en turistas y excursionistas, los primeros pernoctan en el lugar y los segundos permanecen menos de 24
horas.35

TURISMO EMISIVO: Son las actividades que realizan los residentes de un país en otros territorios económicos, como el
caso de los residentes en Nicaragua que viajan al exterior. Sin embargo, las actividades vinculadas al viaje, las cuales se
realizan con anticipación a este, dentro del territorio nicaragüense se consideran parte del turismo interno. 35

TURISMO INTERNO: Son las actividades que realizan los visitantes residentes dentro del territorio económico del país de

 Glosario
referencia. Por ejemplo, el turismo interno correspondería al que realizan en el territorio nicaragüense aquellas personas
que residen en este país, sean nicaragüenses o extranjeros. 35

TURISMO RECEPTIVO: Son las actividades que realizan los visitantes que residen en el resto del mundo, dentro del
territorio económico del país visitado. Incluye a los visitantes nacionales que residen de forma permanente fuera del país
de referencia. 35

USUARIO O CLIENTE DEL SERVICIO DE AGUA POTABLE Y ALCANTARILLADO SANITARIO: Es la persona natural o
jurídica domiciliada en el inmueble que recibe el servicio de un prestador de servicio de distribución de agua potable o de
recolección de aguas servidas.15

VÍA DE INGRESO: Puede ser aérea, terrestre o acuática y está relacionada al tipo de transporte que utilizan los visitantes
internacionales para ingresar al país.34

VISITANTE: Es toda persona que viaja a un destino principal distinto al de su entorno habitual, por una duración inferior a
un año, con cualquier finalidad principal (ocio, negocios y otro motivo personal) que no sea la de ejercer una actividad
remunerada en el país o lugar visitado. Estos viajes realizados se consideran turísticos. 35

Glosario | 401
INIDE - Anuario Estadístico 2017

GERENCIAS DEPARTAMENTALES DE ENACAL


Gerencia Departamental del Norte Madriz, Nueva Segovia y Estelí
Gerencia Departamental de Occidente Chinandega y León
Gerencia Departamental Managua Managua y Acueductos Locales
Gerencia Departamental Oriente Masaya, Granada, Carazo y Rivas
Gerencia Departamental del Sur Boaco y Chontales
Gerencia Zonas Especiales Zelaya Central, Región Autónoma de la Costa Caribe Norte (RACCN), Región
Autónoma Costa Caribe Sur (RACCS) y Río San Juan.

DELEGACIONES DEPARTAMENTALES DE ENACAL


Empresa Aguadora de Matagalpa (AMAT) Matagalpa
Empresa Aguadora de Jinotega (EMAJIN) Jinotega

MÓDULO MACROECONOMÍA
 Glosario

ACTIVIDAD ECONÓMICA (AE): Comprende las decisiones de unidades dedicadas a la producción y al consumo, así
como a la distribución del ingreso y las transacciones entre ella. En términos generales, la actividad económica se entiende
desde el punto de vista de la producción como los diversos procesos que crean bienes y servicios. 9

ACTIVO: Es un depósito de valor que genera un beneficio o una serie de beneficios para su propietario económico al ser
poseído o utilizado durante un período. Es un medio que permite transferir valor de un período contable a otro.6

BALANCE: Registra los saldos de activos y pasivos al final del período contable. También incluye el patrimonio neto,
definido como el total de activos menos el total de pasivos. 4

BALANZA DE PAGOS: La balanza de pagos es un estado estadístico que resume las transacciones entre residentes y no
residentes durante un período. Comprende la cuenta de bienes y servicios, la cuenta del ingreso primario, la cuenta del
ingreso secundario, la cuenta de capital y la cuenta financiera. En virtud del sistema de contabilidad por partida doble que
se utiliza en la balanza de pagos, cada transacción se registra mediante dos asientos, y la suma de los asientos de crédito
es igual a la suma de los asientos de débito.52

BIENES DE CAPITAL: Bienes utilizados en el proceso productivo para crear otros bienes, servicios o riquezas. 3

BIENES DE CONSUMO DURADERO: Son los que pueden utilizarse repetida o continuamente para el consumo durante
un periodo igual o superior a un año.6

Glosario | 402
INIDE - Anuario Estadístico 2017

BIENES DE CONSUMO NO DURADERO: Es un bien que se utiliza una sola vez. Por ejemplo, la comida y la bebida se
utilizan solo una vez para satisfacer el hambre o la sed.10

BIENES DE CONSUMO: Se define como un bien utilizado (sin una transformación ulterior en la producción, según se
define en el SCN) por los hogares, las ISFLSH o las unidades del gobierno para la satisfacción directa de las necesidades
o deseos individuales o las necesidades colectivas de los miembros de la comunidad.6

BURSÁTILES: Relativo a la bolsa. Actividad de vender y comprar valores mobiliarios o títulos. Las transacciones bursátiles
suceden en cuatro mercados que son el primario, secundario, reportos y opcional. Asimismo, se clasifican por tipo de
emisor en privado y público.8

CONSUMO INTERMEDIO: Son todas las materias primas y servicios utilizados por las actividades económicas para llevar
a cabo su proceso productivo, excluyendo el uso de maquinaria y equipo.1

CONSUMO: Acción de consumir o gastar en productos y servicios para atender necesidades básicas. 3

 Glosario
CUENTA CORRIENTE: La cuenta corriente muestra los flujos de bienes, servicios, ingreso primario e ingreso secundario
entre residentes y no residentes. La cuenta corriente es una agrupación importante de cuentas dentro de la balanza de
pagos.52

CUENTA DE CAPITAL: La cuenta de capital muestra los asientos de crédito y débito de los activos no financieros no
producidos y las transferencias de capital entre residentes y no residentes. Es decir, registra las adquisiciones y
disposiciones de activos no financieros no producidos, como las ventas de tierras a embajadas y ventas de contratos de
arrendamiento y licencias, así como transferencias de capital, es decir, el suministro de recursos para fines de capital por
una parte sin recibir directamente nada de valor económico a cambio.52

CUENTA FINANCIERA: La cuenta financiera muestra las transacciones relativas a los activos y pasivos financieros que
tienen lugar entre residentes y no residentes. La cuenta financiera indica las categorías funcionales, sectores, instrumentos
y vencimientos utilizados para las transacciones financieras internacionales netas. 52

DEPÓSITO: Comprenden todos los derechos frente al banco central, otras sociedades de depósito, unidades
gubernamentales y, en algunos casos, otras unidades institucionales que están representadas mediante comprobantes del
dinero entregado. Se emplean categorías separadas para los depósitos denominados en moneda nacional y en moneda
extranjera.5

EXPORTACIONES: Son las ventas, trueques, subvenciones o transferencias de bienes y servicios de residentes hacia no
residentes.9

Glosario | 403
INIDE - Anuario Estadístico 2017

GASTOS CORRIENTES: Son los pagos del gobierno no recuperables, esto es, pagos que no generan ni finiquitan
obligaciones financieras. El gasto se efectúa con fines corrientes y puede ser con contraprestación, es decir, con
contrapartida, como en el caso de la compra de bienes y servicios, o no tener contraprestación.8

IMPORTACIONES: Son las compras, trueques, subvenciones o transferencias de bienes y servicios de no residentes
hacia residentes.9

INGRESOS: Es un aumento del patrimonio neto como resultado de una transacción. Incluyen las entradas no
recuperables, con contraprestación y sin contraprestación, excluyendo las entradas no obligatorias, no recuperables que
proceden de otros gobiernos y de instituciones internacionales (donaciones externas). 8

IMPUESTOS: Son transferencias de carácter obligatorio, que el gobierno en el ejercicio de su autoridad, exige y recibe con
el objetivo de atesorar recursos y poder cumplir con su plan de gobierno.8

IMPUESTO DIRECTO: Impuesto que grava la renta o el capital en función del principio de capacidad de pago, de forma
 Glosario

proporcional o progresiva. Se refiere tanto a impuesto sobre las personas físicas como sobre las jurídicas. 14

IMPUESTO SOBRE LA RENTA: Impuesto proporcional que grava las ganancias de cualquier persona física o jurídica.14

INGRESOS CORRIENTES: Son aquellos recursos provenientes de la vía fiscal o por las entidades del sector estatal,
mediante la venta de bienes y servicios (exceptuando los activos fijos), erogaciones recuperables, y las transferencias del
gobierno para los gastos corrientes.14

INGRESOS NO TRIBUTARIOS: Son los ingresos que el Gobierno obtiene como contraprestación a un servicio público
(derechos), del pago por el uso o explotación de los bienes del dominio público o privado (productos).14

INGRESOS TRIBUTARIOS: Son las percepciones que obtiene el Gobierno por las imposiciones fiscales que en forma
unilateral y obligatoria fija el estado, conforme a la ley para el financiamiento del gasto público.14

INTERÉS: Son el gasto incurrido por un deudor por el uso de fondos de otra unidad. Los instrumentos financieros que
rinden intereses pueden clasificarse como depósitos, valores distintos de acciones, préstamos o cuentas por recibir/por
pagar.4

MEDIO CIRCULANTE: Está compuesto por la suma del numerario y los depósitos transferibles de residentes en moneda
nacional y extranjera.8

NUMERARIO: Son monedas y billetes en poder del público.8

Glosario | 404
INIDE - Anuario Estadístico 2017

PRODUCTO INTERNO BRUTO (PIB): Es la producción de bienes y servicios finales, valorados a precios de mercado,
dentro del territorio nacional durante un período de tiempo establecido (trimestre, año). El PIB es uno de los agregados
macroeconómicos de mayor importancia en la medición de la economía.9

TIPO DE CAMBIO OFICIAL: Es fijado por la autoridad monetaria y corresponde al tipo de cambio de compra.8

VARIACIÓN DE EXISTENCIA: Diferencia entre el valor de las entradas y las salidas de almacén de materias primas,
productos en proceso, productos terminados en un período de tiempo determinado.9

MÓDULO ECONOMÍA REAL


AGRICULTURA: Es una de las actividades primarias, que consiste en la extracción de alimentos y otros elementos útiles
provenientes de la siembra. La agricultura consiste en el cultivo de diversos vegetales y en la actualidad, es una industria
importante en la cual muchos países invierten en tecnología. La agricultura nace hace aproximadamente 10,000 años,

 Glosario
cuando la gente comenzó a asentarse y dejó de ser nómada dependiente de la caza y la pesca. 37

AGROEXPORTABLES: Comprende cultivos que tradicionalmente se han considerado de exportación tales como: Ajonjolí,
Algodón, Banano, Café, Caña de Azúcar y Tabaco.37

CICLO AGRÍCOLA: Es el período establecido para realizar los tipos de siembra (Primera, Postrera y Apante) y comprende
desde el 01 de mayo del año en curso hasta el 30 de abril del año siguiente.37

CONSUMO INTERNO: Estos cultivos en general se destinan para abastecer el mercado local, ya que por una parte
constituyen una fuente importante en la dieta de la población y por otra, son la materia prima utilizada en la elaboración de
productos de origen agropecuario. Los cultivos que comprende son: Arroz, Maíz, Frijol y Sorgo. 37

CULTIVOS: Cultivo o producto agrícola. Cada uno de los productos de la agricultura. Especies vegetales que se siembran
con fines de cosecha y que requieren prácticas de cultivo (cultivos anuales o temporales y permanentes o
semipermanentes).37

GANADO AVÍCOLA: Se refiere a la crianza de aves domésticas y aprovechamiento de sus productos: carne, huevos.37

GANADO PORCINO: Se refiere a la crianza de puercos mejor conocidos como cerdos o chanchos.37

GANADO VACUNO: Comprende los bovinos y pertenecen a esta familia las vacas, bueyes y toros.37

PECUARIO: Actividad relacionada con el ganado, cerdos y aves, para el control de su desarrollo productivo. 37

Glosario | 405
INIDE - Anuario Estadístico 2017

VALOR BRUTO DE PRODUCCIÓN: Es el valor total de los bienes y servicios producidos en territorio nacional por un
periodo de tiempo. Es decir, producción física por precio (corriente o referido a un año base).8

VOLUMEN DE PRODUCCIÓN FÍSICA: Este indicador muestra la evolución y tendencia de la actividad productiva,
nacional en períodos sucesivos, a través de un índice simple de volumen y tiene como período base la producción del año
1994. La cobertura de dicho índice refleja la producción total.8

ZONA FRANCA INDUSTRIAL: Toda área del territorio nacional, sin población residente, bajo la vigilancia de la Dirección
General de Aduanas, sometida a control aduanero especial y declarada como tal por el Poder Ejecutivo.13

MÓDULO PRECIOS
CANASTA DE CONSUMO: Es el conjunto de bienes y servicios que más consumen los hogares o población de referencia,
 Glosario

la que se mantiene fija a lo largo del tiempo.25

COSTO DE LA CANASTA BÁSICA: Es la valoración del conjunto de bienes y servicios que más consumen los hogares de
referencia. Esta canasta está compuesta por 53 productos.25

ESTRUCTURA DE LA CANASTA DE CONSUMO DEL IPC: La ponderación de los bienes y servicios dentro de la canasta
de consumo, corresponde a la importancia relativa del gasto de éstos dentro del presupuesto de los hogares. Los bienes y
servicios fueron agrupados de acuerdo con la CCIF, usada por las Naciones Unidas.2

ÍNDICE DE PRECIOS AL CONSUMIDOR (IPC): Es una técnica estadística que mide la evolución de los precios de un
conjunto de bienes y servicios representativos del gasto de consumo de los hogares. Es un indicador clave de la
economía, ampliamente utilizado en el análisis económico y en la toma de decisiones, particularmente para medir la tasa
de inflación y para ajustar los principales precios, incluyendo los salarios.8

INFLACIÓN: Es el aumento generalizado y sostenido de los precios del mercado en el transcurso de un período de tiempo,
generalmente un año. La inflación refleja la disminución del poder adquisitivo de la moneda; una pérdida del valor real del
medio interno de intercambio y unidad de medida de una economía, siempre y cuando el salario real sea negativo.7

PERÍODO O AÑO BASE: Es el año seleccionado para compilar las cuentas nacionales de un país. Los precios de este año
se utilizan para valorar las variables del PIB a precios constantes, y puede ser un año fijo (base fija) o ser el año previo a
cada período en estudio (base móvil).9

Glosario | 406
INIDE - Anuario Estadístico 2017

Fuentes del Glosario


1. BCN, ABC para no Especialistas, PIB Trimestral.
2. BCN, Banco Central de Nicaragua.
3. BCN, Cuadernillo Económico.
4. BCN, Manual de Estadísticas de Finanzas Públicas 2001.
5. BCN, Manual de Estadísticas Monetarias y Financieras.
6. BCN, Manual Sistema de Cuentas Nacionales 2008.
7. BCN, Metodología del IPC, Base 2006.
8. BCN, Notas Metodológicas 2004, Indicadores Económicos.
9. BCN, Sistema de Cuentas Nacionales de Nicaragua, año de Referencia 2006.
10. BM, Manual del Índice de Precios al Consumidor, Teoría y Práctica.
11. CNU, Información Estadísticas de las Universidades Miembros del CNU 2012.
12. CNU, Ley de Autonomía de las Instituciones de Educación Superior. Ley No. 89.

 Glosario
13. CNZF, Ley de Zonas Francas Industriales de Exportación. Decreto No. 46-91.
14. DGI, Dirección General de Ingresos.
15. INAA, Ley 297. Ley General de Servicios de Agua Potable y Alcantarillado Sanitario.
16. INAA, Reglamento de Servicios al Usuario.
17. INAC, Ley 595, Ley General de Aeronáutica Civil.
18. INAC, Normativa sobre la Aplicación del Reglamento Sanitario Internacional y Medidas de Prevención Sanitarias.
19. INATEC, Dirección General de Formación Profesional.
20. INE, Ley 272. Ley de la Industria Eléctrica.
21. INE, Ley 532. Normativa de Operación.
22. INE, Normativa de Servicio Eléctrico, Aprobadas según Resoluciones: No. 12-2001 y No. 18-2001.
23. INETER, Dirección General de Meteorología.
24. INETER, Dirección General de Recursos Hídricos.
25. INIDE – BCN, Metodología de Canasta Básica.
26. INIDE, Encuesta Continua de Hogares, Indicadores Básicos del Mercado Laboral, Compendio Estadístico 2009 -
2010.
27. INIDE, Estimaciones y Proyecciones de Población 2007; CELADE, Diccionario Demográfico Multilingüe.
28. INSS, Glosario Anuario Estadístico 2003.
29. INSS, Glosario Anuario Estadístico 2005.
30. INSS, Glosario Anuario Estadístico 2012, Reglamento General a la Ley de Seguridad Social, Reforma al Decreto
No. 975.

Glosario | 407
INIDE - Anuario Estadístico 2017

31. INSS, Glosario Anuario Estadístico 2012.


32. INSS, Ley Orgánica de Seguridad Social en Nicaragua. Decreto No. 974.
33. INSS, Reglamento General a la Ley de Seguridad Social, Reforma al Decreto No. 975.
34. INTUR, Boletín de Estadísticas de Turismo 2009.
35. INTUR, Boletín de Estadísticas de Turismo 2013.
36. INTUR, Ley No. 306 Ley de Incentivos para la Industria Turística de la República de Nicaragua, La Gaceta No.
117, del 21 de Junio de 1999.
37. MAGFOR, Ministerio Agropecuario y Forestal.
38. MEM, Anuario Estadístico del Sector Eléctrico 2011.
39. MIFIC, Norma Técnica Obligatoria Nicaragüense, Adoquines de Concretos. Requisitos.
40. MINED, Conceptualización de las Diferentes Modalidades del Sistema Educativo, Oficina de Análisis Estadístico.
41. MINED, Manual de Indicadores Educativos.
42. MINSA, “Norma de Humanización del Parto Institucional” Mayo 2010.
43. MINSA, Modelo de Salud Familiar y Comunitario, Desarrollo Prospectivo de la Red de Servicios, Julio 2008.
 Glosario

44. MINSA, Normativa 004, Guía para el Manejo del Expediente Clínico. Mayo 2008.
45. MINSA-DGPD, Oficina Nacional de Estadísticas.
46. MITRAB, Dirección General de Empleo y Salario.
47. MITRAB, Ley No. 625, Ley de Salario Mínimo.
48. MTI, Especificaciones Generales para la Construcción de Caminos, Calles y Puentes NIC-2000.
49. MTI, Ley 524. Ley General de Transporte Terrestre.
50. MTI, Red Vial de Nicaragua 2012, Dirección General de Planificación, Administración Vial/Inventario de la
Infraestructura de Transporte.
51. Policía Nacional, Glosario Anuario Estadístico 2017.
52. Sexto Manual de Balanza de Pagos.
53. MTI, Anuario Estadístico de Transporte 2015.

Glosario | 408

También podría gustarte