Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
PDC Musica
PDC Musica
TAQINI AMTAPA
Purapata yaqasiña, kunatixa pachamamaru sumpacha uñjasa,aymara arussata sumpacha qhanachasisa, ukasti tukuyawi amtaru
uñtasa, ukasti aymara arusaña qillqaña thakhinchapampi, ukhamarusa kunaymani pankanaka qillqañataki, ukanakasti kunaymani
jakawinakasa, yatiñanakasa ukhamarusa yatintatanakasa jiwasanamarkasata yatxatatañaprakiwa, ukasti juk’ampi ch’amanchañataki
kunatixa aka qullasuyu markana arunakasaxa nayraru ukhamarusa taqini ch’amanchaskañasatakiraki.
UTJIRINAKA:
: AYMARA ARUNA QILLQA THAKHIPA INVESTIGACION TECNOLOGÍCA PRODUCTIVA ANCESTRALES CON ABORDAJE DE LA
ESTRUCTURA LINGÜÍSTICA AYMARA
Tama aruna thakhipa uñt’aña: suti, amuyuru phuqhachiri , aruchiri.(sujeto ,objeto y verbo)
Chiqapa, jani chiqapa aruchiri/lurayiri arunaka pankanaka qillqaña.(uso verbos transitivos e intransitivos en producciones de
conocimientos)
Mayjachiri arunaka yatisa maq’anakata qillqaña: suma,muxsa, ch’aphaqa, k’allk’u, k’ara… (identificación de adjetivos de la lengua aymara
en alimentos originarios)
- Aru jala anatanaka(Producción de juegos lingüísticos) Aruskipawinaka
- Ajamusiñanaka, (Adivinanza)
- Aru sartayanaka( acrósticos)
- Ixwanaka (Estribillos)
- Sawinaka (Refranes),
- Q’ullthi arunaka/laxrachinjnka (trabalenguas)
- Aruskipawinaka (Diálogos)
- Jayllinaka (Canciónes)
qullaña
- Ch’illkha,q’uwa, qhanapaqu…
- Jaqi manqha janchi sutinakapa
Aruchiri aruchirinakampi aruskipa
(Conjugación de verbos)
- Nayra antawinaka,qhachwanaka (practica de Juegos ,canciones )
THAKHINCHIRINAKA KUNKANCHIRINAKA
Aymara aruna Suti saphi arunaka, lurayiri saphi arunaka yatiña. • aymara aruta arsuña, umuyt’aña, qillqaña yati.
Tama aruru suti,phuqhachiri,aruchiri uñt’añani .(sujeto ,objeto y • Aymara aruta jasaki aruskipi
verbo)
Mayjachiri arunaka uñt’añani pankanaka qillqañataki. • Mayjachiri arunaka yati
LURAÑA
Maynita maynikama, yatiqatasatxa qamasampi yaqasisa • Tama arunaka suti saphi, aruchiri saphinakampi qillqi
amuyt’asisa lup’ipxañäni, juk’amapi ch’amanchasiñataki.
• Aymara aru sara thakhincha yatisa pankanaka qillqi
Sarawisa, amuyt’awisa, iyawsawisa taqini yäqasipxañani.
• Armara aruta qillqata pankana jasaki ulli ukata uñt’ayi
Aruskipawinaka arsusa, ullasa qillqañani
Jamusiñaka,iwxa, jayllinaka, panka qillqatanaka, arusartanaka.
Ukhamarusa jaylliwinaka ch’iliririmpi ist’asa qiilqapxañani • Aymara jaqinaka sarawipanaka lurawipanakxata
yatxatasa qillqi.
AMTAÑA
UÑSTAYATA
Jiwasana arusata waraqt’atanakawa achuyatäni,ukhamarusa kunaymani jaylliwinaka, ukasti nayra achachilanakasata amthapisisa
LURATANAKA
Jaylliwinaka pankanakaru qillqata.
PANKANAKA
BERTONIO, Ludovico 1612. (1984) Vocabulario de la lengua aimara. CERES. IFEA y MUSEF. Cochabamba – Bolivia.
2005. Saberes y conocimientos comunitarios ancestrales y territorialidad educativa del Qullasuyu; consejo Educativo aymara.
CEA.
GUTIERREZ, Pascual (2005) Aprendizaje del aymara cmo 2da lengua La Paz.
Hardman, M. J. y Vasques J. D. Yapita (1988) Comprendido de estructura fonológica y gramatical Edición.
Layme Pairumani, Felix (2008) Gramatica aimara (Para maestros de EIB).
MINISTERIO DE EDUCACION (2004). ARUSIMIÑEE, Diccionario Pedagogico cuatrilingüe La Paz – Bolivia 1ra.
MINISTERIO DE EDUCACIÓN (2018) MÓDULOS 1 AL 6 “DESARROLLO Y USO DE LAS LENGUAS EXTRANJERA Y
ORIGINARIAS EN LOS PROCESOS EDUCATIVOS CON LAS Y LOS ESTUDIANTES EN EL MESCP”1RA VERSIÓN
JUK’AMPI PANKANAKA
UNIBOL A “TK” (2015) K’ISPIÑA JUPHANA LURT’ATA.
UNIBOL A “TK” (2013) TITI QAQA QUTANA CHALLWA UTJIRINAKA
UNIBOL A “TK” (2015) SAWUNAKA I-II-III
UNIBOL A “TK” (2015 WAWATA) WAYNA TAWAQKAMA JILTAÑAPA AMUYUPANA MAYJT’ANAKAPA.