Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Z = a + bi = ra = e ia = r Qcos a + i.senaV
si Z = a + bi , Z = a - bi , - Z =- a - bi , luego Z = Z = - Z = a2 + b 2 , Z 2 = a2 + b 2
1 1 Z Z Z
** el inverso de Z es Z = Z = = 2
Z Z. Z a + b2
** Z d R , Z = Z , Z es imaginario puro Ssi Z =- Z
Z Z
** Z + W = Z + W , Z.W = Z . W , S W X =
W
** Z + Z = 2.R QZ V A R QZ V = parte real de Z
** Z - Z = 2i. Im QZ V A Im QZ V = parte Imaginaria de Z
Z Z
** Z.W = Z . W = Z . W , = W , Z+W # Z + W , Z-W $ Z - W
W
1 Z
** Z = 0 , Z = 0 , Z 2 = Z. Z , Z ! 0 ( Z =
Z2
Dist int as formas para exp resar Z
Z] mod ulo de Z
L
]] Forma a lg ebraica
M
Forma trigonometrica
64444444444444444444744444444444444444448
forma exp onencial
644474448 Polar
K
cartesiana
M
] r = Z = a2 + b2
[] , Z = a + bi = r"cos Qa + 2krV + i.sen Qa + 2krV% = e iQa + 2krV = ra = Qa, b V , k d Z ,
]] b
] a = arctag a
\
zn = z n z z1 z
Recuerda: 6 n d N , 6 z d C* G , z12 = , Arg z12 = Argz1 - Argz2
Arg Qz V = n.Arg Q z V
n
z2
Z] m .z = m . z
6 m d R* , 6 z d C* ]]
[] Arg Q z V si m 2 0
]] Arg Qm.zV = G
Arg Q z V + r si m 1 0
\
e ia + e -ia e ia - e -ia
Formula Euler e ia = cos a + i.sena , cos a = 2 , sen a = 2i
Usando las series de taylor se puede demostrar facilmente que
e ia = cos a + i.sena
x 0 x1 x 2 x 3 x 4
e x = 0! + 1! + 2! + 3! + 4! + ...............
x0 x2 x 4 x6
cos x = 0! - 2! + 4! - 6! + ................
x1 x 3 x 5 x 7
senx = 1! - 3! + 5! - 7! + ...............
n.2kr = 2kl r = 0
644444444444 7444444444448 Y
nT
Formula de Moivre Z = F r"cos Qa + 2krV + i.sen Qa + 2krV%I = r cos QnaV + i.sen QnaV
n n
afijo de z1 es Q1, - 1V
, Parte real = 1 Parte Imaginaria =- 1
z2 = 1 + 3 = 2
z2 = 1 - i 3
G
Arg Qz 2 V = arctag - 3 Q4¼cuadrante V =
-r
3
-r -r - r
z 2 = 1 - i 3 = 2 "cos S X + i.sen S X% = 2e i 3 = Q 2 V- r
3 3 3
- 5r - 5r r r
Qz1V5 4 2 S cos + i.sen X 2 S cos Rr + W - i.sen Rr + WX
4 4 4 4
z3 = = =
Qz2V4 16 S cos
- 4r
+ i.sen
- 4r
X r r
4 S cos S r + X - i.sen S r + XX
3 3 3 3
r r - 2 +i 2
2 S - cos R W + i.sen R WX T Y
4 4 2 2 2 Q- 2 + i 2 V Q- 1 - i 3 V
z3 = = =
r
4 S - cos S X + i.sen S XX
r 4 - +
T 1 i 3Y
4 Q- 1 + i 3 V Q- 1 - i 3 V
3 3 2
2 + 2 6- 2
z3 = T 6 +i Y
4 4 4
2 r 2 ir 2
z3 = "cos R 12 W + i.sen R r W% = e 12 = T Y
4 12 4 4 r
12
6+ 2 6- 2 6+ 2 6- 2
afijo de z 3 es T , Y , Parte real = Parte Imaginaria =
4 4 4 4
2 6+ 2 6- 2 2 r
3 en el apartado anterior se ve que z 3 = 4 T +i Y= "cos R 12 W + i.sen R r W%
4 4 4 12
r 6+ 2 r 6- 2
se concluye que cos R 12 W = 4
, sen R
12
W=
4
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Sea z = i i escribir en forma trigonometrica , exp onencial y a lg ebraica
Respuesta
r+ r r
Recuerda: e = a , i = cos =
ln a i. 2
2 i sen 2 e
i
r
i2 r r
z = i i = e ln i = e i. ln i = e i. ln e = e i.i.S 2 + 2kr X = e - 2 + 2kr k d Z forma exp onencial
r r r r
z = e - 2 + 2kr = cos S - 2 X + i sen S - 2 X =- i sen S 2 + 2kr X k d Z forma trigo
r
z =- i sen S 2 + 2kr X =- i forma a lg ebraica
Ejercicio
Sea los numeros¼complejos z1 = 3 + i y z2 = 1 - i
z
1 - calcula los modulos y argumentos de z1 , z2 y z12 poniendolos en forma trigo. y exp o
5r 5r 7r 7r r r 11r 11r
2 - deducir los valores de cos 12 , sen 12 cos 12 , sen 12 cos 12 , sen 12 cos 12 , sen 12
Respuesta
3 1 Y r r r
z1 = 3 + i = 2 T + i = 2 S cos 6 + i sen 6 X = 2 e i. 6
2 2
r
Modulo (z1) = 2 Argumento (z1) = Ga/a d R y 7 k d Z , a = 6 + 2kr J
2 2Y -r -r -r
z2 = 1 - i = 2 T = 2 T cos S 4 X + i sen S 4 XY = 2 e iT 4 Y
2 -i 2
-r
Modulo (z2) = 2 Argumento (z2) = Ga/a d R y 7 k d Z , a = 4 + 2kr J
r
z1 2 e i. 6 2 iS r6 + r4 X 5r 5r 5r
z2 = -r Y = e = 2 e iS 12 X
= 2 S cos 12 + i sen 12 X
2e T
i 4
2
z z 5r
Modulo ( z12 ) = 2 Argumento ( z12 ) = Ga/a d R y 7 k d Z , a = 12 + 2kr J
r r 7r 7r 6+ 2 r 6+ 2
cos 12 = cos S 2 - 12 X = sen 12 = 4 + cos 12 = 4
r r 7r r 7r
sen 12 = sen S - 2 + 12 X =- sen S 2 - 12 X ya que sen Q- xV = - sen x
r r 7r 7r 2- 6 r 6- 2
sen 12 =- sen S 2 - 12 X = - cos 12 =- 4 + sen 12 = 4
11r r r 6+ 2 11r 6+ 2
cos 12 = cos S r - 12 X =- cos S 12 X =- 4 + cos 12 =- 4
11r r r 6- 2 11r 6- 2
sen 12 = sen S r - 12 X = sen S 12 X = 4 + sen 12 = 4
Ejercicio
calcula el mod ulo y arg umento del numero complejo
n
zn = R1 + i 3 W , n d N y para que valores de n zn d R
Respuesta
1V calcular el mod ulo y arg umento del numero complejo
n
3Y r &n
zn = R1 + i 3 W = #2 T 1 + i & = #2 S cos r
n
5r 5r 4 5r 5r 5r r r
z = 2.e i. 12 ( z 4 = 2 4 R e i. 12 W = 2 4 e i. 3 = 2 4 S cos 3 + i sen 3 X = 2 4 T cos S2r - 3 X + i sen S2r - 3 XY
r r r r 3Y
z 4 = 2 4 T cos S - 3 X + i sen S - 3 XY = 2 4 S cos 3 - i sen 3 X = 2 4 T 1 - i = 2 3 R1 - i 3 W
2 2
z 4 = 8.R1 - i 3 W
4V deducir las soluciones de la ecuacion E: z 4 = 8R1 - i 3 W
1
r r r r 4
fijandonos en el apartado de arriba se ve que z = 2 S cos 3 - i sen 3 X ( z = #2 4 T cos S - 3 X + i sen S - 3 XY&
4 4
2
Sea z = x + i.y tal que z 2 =- 5 + 12 i 1 , R x + i.y W =- 5 + 12i , x 2 - y 2 + 2xy.i =- 5 + 12i
x 2 - y 2 =- 5
,G 2 tambien podemos deducir de la ecuacion 1 que z 2 = - 5 + 12 i
2xy = 12
z 2 = - 5 + 12 i , z 2 = Q- 5V2 + Q12V2 = 169 = 13 , x 2 + y 2 = 13 3
Z] x 2 - y 2 =- 5 a
]]
]
uniendo las ecuaciones 2 + 3 queda de la seguiente manera [] x 2 + y 2 = 13 b
]]
] 2xy = 12 c
\
sumando a + b ( 2x = 8 , x = 4 , x = ! 2
2 2
res tan do b - a ( 2y 2 = 18 , y 2 = 9 , y = ! 3
de la ecuacion c podemos deducir que x.y 2 0 , que x e y son de mismo signo.
2 + 3i
asi que las soluciones son x + i y = G - 2 - 3i
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
calcula la raiz cuadrada del numero complejo - 7 - 24i
Respuesta
2
Recuerda: z = a + bi , z = a + b , z = z = a + b
2 2 2 2 2
2
Sea z = x + i.y tal que z 2 =- 7 - 24 i 1 , R x + i.y W =- 7 - 24i , x 2 - y 2 + 2xy.i =- 7 - 24i
x 2 - y 2 =- 7
, G 2 tambien podemos deducir de la ecuacion 1 que z 2 = - 7 - 24 i
2xy =- 24
z 2 = - 7 - 24 i , z 2 = Q- 7V2 + Q- 24V2 = 625 = 25 , x 2 + y 2 = 25 3
Z] x 2 - y 2 =- 7 a
]]
]
uniendo las ecuaciones 2 + 3 queda de la seguiente manera [] x 2 + y 2 = 25 b
]]
] 2xy =- 24 c
\
sumando a + b ( 2x 2 = 18 , x 2 = 9 , x = ! 3
res tan do b - a ( 2y 2 = 32 , y 2 = 16 , y = ! 4
de la ecuacion c podemos deducir que x.y 1 0 , que x e y son de signo opuesto.
3 - 4i
asi que las soluciones son x + i y = G - 3 + 4i
Ejercicio
sea z = Q1 + iVn para que valores de n z d R
Respuesta
2 2Y r r
1 + i = 2T = 2 S cos 4 + i sen 4 X por seguiente
2 +i 2
r r n n nr nr nr
z = # 2 S cos 4 + i sen 4 X& = R 2 W S cos 4 + i sen 4 X asi que z es real si y solo si sen 4 = 0
Z] nr
]] = 2kr
nr nr
sen 4 = 0 = sen0 , ][ nr4 , 4 = kr , , k d Z , n = 4k , k d Z
]]
4 = r + 2kr
\
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
i
Sea z1 = 1 - i y z2 = 6 + 2 3 i
1 - hallar sus formas a lg ebraicas y trigonometricas
2 - Escribir z1 .z2 en forma a lg ebraica y trigonometrica
11r
3 - deducir los tres valores trigonometri cos de 12
Respuesta
i i 1 + i -1 + i -1 + 1
1 - z1 = 1 - i = 1 - i 1 + i = 2 = 2 2 i forma a lg ebraica
-1 1 1 2 - 2 2Y 2 r r 2 r r
z1 = 2 + 2 i = 2 Q- 1 + iV = 2 T + i = 2 S - cos 4 + i sen 4 X = 2 T cos S r - 4 X + i sen S r - 4 XY
2 2
2 3r 3r
z1 = 2 #cos S 4 X + i sen S 4 X& forma trigonometrica
z2 = 6 + 2 3 i = 36 + 12 i = 12 R 3 + i W = 2 3 R 3 + i W forma a lg ebraica
3 1 Y = 4 3 #cos r + i sen r & forma trigonometrica
z2 = 4 3 T
2 +i 2 6 6
1
2 - z1 .z2 = 2 Q- 1 + iV 2 3 R 3 + i W = 3 R - 3 - i - 1 + i 3 W = 3 "R - 1 - 3 W + i R - 1 + 3 W% forma a lg ebraica
2 3r r 11r 11r 11r
z1 .z2 = 2 e i 4 . 4 3 e i 6 = 2 6 e i 12 = 2 6 #cos S 12 X + i sen S 12 X& forma trigo
11r 11r
3 - z1 .z2 = 2 6 #cos S 12 X + i sen S 12 X& = 3 "R - 1 - 3 W + i R - 1 + 3 W%
Z]
Z]
]] 2 6 cos S 11r X = 3 R - 1 - 3 W ]] cos S 11r X = - 1 - 3 = - 2 - 6
] ]] 12 2 2 4
12
[] , []
]] 2 6 sen S 11r X = 3 R - 1 + 3 W ]] 11r -1 + 3 - 2+ 6
] 12 ]] sen S 12 X = = 4
\ 2 2
\
11r - 2+ 6
11r sen 12 4 - 2+ 6 - 2+ 6
tag 12 = 11 = - 2 - 6 = - 2 - 6 - 2 + 6 =- 2 + 3
cos 12
4
Ejercicio
1 - cos x - i senx
Demuestra que z = 1 + cos x + i senx d iR es decir un imaginario puro
Respuesta
x 1 + cos x x 1 - cos x
Recordatorio: cos 2 2 = 2 , sen 2 2 = 2 , senx = 2senx cos x
x x
2 sen 2 x
- 2 isen
x
cos
x - 2 i 2
sen 2 x
- 2 i . sen
x
cos
x - 2 i.sen 2x S cos 2 + i.sen 2 X
- -
1 cos x i senx 2 2 2 = 2 2 2 =
z = 1 + cos x + i senx =
2 x x x x x x x
2 cos 2 + 2isenx cos x 2 cos 2 S cos 2 + i.sen 2 X 2 cos 2 S cos 2 + i.sen 2 X
x
z = - i.tg 2
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
calcula la raiz cuadrada de 1 - i 3
Respuesta
x = xl
Recuerda: z = zl + x + iy = xl + iyl + G y = yl , z = zl + z = zl , z 2 = z 2
2
Sea x + i.y la raiz cuadrada de 1 - i. 3 + x + i.y = 1 - i. 3 & R x + i.y W = 1 - i. 3 a
Z] x2 - y2 = 1 Z] x 2 - y 2 = 1 Z] x 2 - y 2 = 1 1
]] ]] ]]
x 2 - y 2 + 2xy.i = 1 - i. 3 ] ]
a +G 2 ,] [ 2 xy =- 3 , ] 2xy =- 3 , [] x 2 + y 2 = 2 2
[
R x + i .y W = 1 - i . 3 ]] ]
] x2 + y2 = 2 ]]
] R x + i .y W 2 = 1 - i . 3 ] 2xy =- 3 3
\ \ \
6 2
1 + 2 ( 2x 2 = 3 , x = ! 2 , 2 - 1 ( 2y 2 = 1 , y = ! 2 , 3 xy 1 0 , x e y ! signo
6 2 6 2
asi que la solucion es z1 = 2 - i 2 y z2 =- 2 + i 2
Otro metodo
3 Y r r -r -r
1 - 3 .i = 2 T 1 - = 2 S cos 3 - i sen 3 X = 2 #cos S 3 X + i.sen S 3 X&
2 2 i
1
-r -r -r -r 2
1 - 3 .i = 2 #cos S 3 X + i.sen S 3 X& = 2 #cos S 3 X + i.sen S 3 X&
1
-r -r 2 -r -r
= 2 #cos S 3 + 2kr X + i.sen S 3 + 2kr X& = 2 #cos S 6 + kr X + i.sen S 6 + kr X&
-r -r
k = 0 $ z1 = 2 #cos S 6 X + i sen S 6 X& = 2 #
3 1& = 6 - i 2
2 -i 2 2 2
-r -r r r 6 2
k = 1 $ z2 = 2 #cos S 6 + r X + i.sen S 6 + r X& = 2 #- cos 6 + i sen 6 & = - 2 + i 2
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Resuelve la ecuacion seguiente : z 4 + 16 = 0
Respuesta
r + 2kr X r + 2kr X&
z 4 =- 16 = 16. Q- 1V = 16 !cos r + i senr$ ( z = 4 16 #cos S 4 + i sen S 4
r + 2kr X r + 2kr X&
z 4 = 2 #cos S 4 + i sen S 4 por ultimo el conjunto de soluciones son
r r
Para k = 0 $ z1 = 2 #cos S 4 X + i sen S 4 X& = 2 + i 2
3r 3r r r
Para k = 1 $ z2 = 2 #cos S 4 X + i sen S 4 X& = 2 #cos S r - 4 X + i sen S r - 4 X& =- 2 + i 2
5r 5r r r
Para k = 2 $ z3 = 2 #cos S 4 X + i sen S 4 X& = 2 #cos S r + 4 X + i sen S r + 4 X& =- 2 - i 2
7r 7r r r
Para k = 3 $ z3 = 2 #cos S 4 X + i sen S 4 X& = 2 #cos S2r - 4 X + i sen S2r - 4 X& = 2 - i 2
Ejercicio
Sea la ecuacion E: z 3 - 2 Q1 + iV z 2 + 3i.z + 1 - i = 0 una de las soluciones es z = 1
encuentra las otras dos
Respuesta
Conociendo una de las soluciones que es z = 1 utilizaremos el esquema de Horner para factorizar
Esquema de Horner o bien por Rufini
1 - 2 - 2.i 3.i 1-i
1 . 1 - 1 - 2.i -1+i
1 - 1 - 2.i -1+ i 0 + 0.i
z 3 - 2 Q1 + iV z 2 + 3i.z + 1 - i = 0 , Qz - 1V!z - Q1 + 2.iV z - 1 + i$ = 0
2
7!1 4
D = Q- 7V2 - 4.1.12 = 1 a = 2 = G 3 , sustituyendo en 1 se comprueba que a = 3
asi que podemos afirmar que P Q zV es divisible por Qz - 3.iV
2 - Para hallar las otras soluciones basta con factorizar
P Q zV = Qz - 3.iVQ2i.z 2 + az + bV = 2iz 3 + 2 Q10 + 4iV z 2 + Q56 - 51iV z - 27 - 96i
resolviendo se halla el valor de a y b pero yo voy a utilizar el esquema de Horner
Esquema de Horner
2. i 20 + 8.i 56 - 51.i - 27 - 96.i
3.i . -6 - 24 + 42.i 27 + 96.i
2. i 14 + 8.i 32 - 9.i 0 + 0.i
Asi que P Q zV = 2iz 3 + 2 Q10 + 4iV z 2 + Q56 - 51iV z - 27 - 96i = Qz - 3.iV!2iz 2 + Q14 + 8.iV z + 32 - 9.i$
Ahora resolvamos la ecuacion : 2iz 2 + Q14 + 8.iV z + 32 - 9.i = 0 b
El discri min ante D = Q14 + 8.iV2 - 4 Q2iVQ32 - 9.iV = 196 - 64 - 72 + 224i - 256i = 60 - 32.i
D = 60 - 32.i como D es un numero complejohallemos su raiz cuadrada
2
sea d = x + i.y = 60 - 32.i ( d 2 = 60 - 32.i , d 2 = R x + i.y W = 60 - 32.i ,
Z] x 2 - y 2 = 60 1 Z] 2
]] d = D ( d = D , x + y = Q60V + Q- 32V = 4624 = 68
2 2 2 2 2
]]
]
, ][ 2xy =- 32 2 , ][ x 2 - y 2 = 60
]] 2 ]] x 2 - y 2 + 2xy.i = 60 - 32.i , G
] x + y = 68 3
2
2xy =- 32
\ \
2 la segunda ecuacion nos indica que x e y son de dist int o signo
1 + 3 ( 2x 2 = 128 , x 2 = 64 , x = ! 8
3 - 1 ( 2y 2 = 8 , y 2 = 4 , y = ! 2
asi que tenemos d1 = 8 - 2i y d 2 =- 8 + 2i cogiendo una de ellas por ejemplo d1 = 8 - 2i
b 2iz + Q14 + 8.iV z + 32 - 9.i = 0
2
]Z] - 14 - 8i + 8 - 2i - 5 + 3i
- 14 - 8i ! Q8 - 2iV ]] = 2
z2,3 = = [] - 14 - 8i4- i
8 + 2i - 3 + 11i
4i ]] =
] 4i 2
\
- 5 + 3.i - 3 + 11.i J
Por ultimo la solucion es G3.i , 2 , 2
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Escribir en forma exp onencial y trigonometrica el complejo
1 + cos x + i.senx
z = S 1 + cos x - i.senx X
Respuesta
e ix + e -ix e ix - e -ix b
Recuerda: cos x =
2 , senx = 2.i , z. z = z 2 , z = a + b.i & tga = a Argz = a
e ix + e -ix + e ix - e -ix e ix + e -ix e ix + e ix - e -ix e ix
sea z1 = 1 + cos x + i.senx = 1 + 2 i . 2i = 1 + 2 i . 2. i
e ix e ix
Qe ixV2 + 1 Qe ixV2 - 1 Qe ixV2
z1 = 1 + ix + ix = 1+ = 1 + e ix
2e 2e 2e ix
e ix + e -ix - e ix - e -ix e ix + e -ix e ix - e ix - e -ix e ix
sea z2 = 1 + cos x - i.senx = 1 + 2 i . 2i = 1 + 2 i . 2. i
e ix e ix
Qe ixV2 + 1 Qe ixV2 - 1 2
z2 = 1 + ix - ix = 1+ = 1 + e -ix
2e 2e 2 .e ix
n
1 + e ix n e ix Qe -ix + 1V
luego z = T 1 + e -ix Y = # & = Qe ixVn = e inx = cos QnxV + i.sen QnxV
Q1 + e -ixV
otro metodo
1 + cos x + i.senx n z n z1 n
z = S 1 + cos x - i.senx X = T z12 Y se observa que z2 es el conjugado de z1 asi que z = T Y
z1
z1 n
z n n
z z n
z 2n
z = T Y = 1n = 1n z11n = 12n siendo r mod ulo de z1
z1 z1 z1 r
!r Qcos a + i.senaV$ = r2n Qcos 2na + i.sen2naV =
2n
2 2Y r r 5r 5r
z2 = 2 T - = 2 #cos S r + 4 X + i sen S r + 4 X& = 2 #cos S 4 X + i sen S 4 X& forma trigo.
2 -i 2
5r
z2 = 2e i. 4 forma exp o. , z2 =- 2 - 2 .i , z2 R - 2 , - 2 W forma cartesiana
3 YR 2 2 R
z1 .z2 = T - 1 + i - 2 - 2 .i W =
2
R1 - i 3 WQ1 + iV =
2
" 1 + 3 W + i. R1 - 3 W% forma a lg ebr.
2 2
2r 5r 23r 23r 23r 2+ 6 2- 6Y
z1 .z2 = e i 3 2e i. 4 = 2e i 12 = 2 #cos 12 + i sen 12 & , z1 .z2 T , cartesiana
2 2
2+ 6 2+ 6
2V se deduce que 2 cos 23r = 23r
, cos 12 =
12 2 4
23r 2- 6 23r 2- 6
2sen 12 = 2 , sen 12 = 4
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Calcula los numeros¼complejos seguientes en forma binomica, trigonometrica, polar e exponencial
obteniendo a la vez sus opuestos y conjugados y por ultimo representalos graficamente.
i
90
Q- 1 - iV3i53
1 z a =- 3 , 2 z b = 2 + 2i , 3 z c = 3 - i , 4 z d = , 5 ze =
1- 3 i 1+i
Respuesta:
Recuerda: z = z = - z , Arg Q z V =- Arg Q z V , Arg Q- zV = Arg Q z V + r
1 za =- 3 = 3 Q- 1V = 3 Qcos r + i.senrV = 3 e i.r = Q 3 Vr
Conjugado z a =- 3 = 3 Qcos Q- rV + i.sen Q- rVV = 3 e i.Q- rV = Q 3 V- r
Opuesto - za = 3 = 3 Qcos 0 + i.sen0V = 3 e i.0 = Q 3 V0
Z] zb = Q2 V2 + Q2 V2 = 8
] r+ rX r
+
2 zb = 2 2i ]] ( zb = 8 S cos i . sen = 8 e i. 4
= Q 8 Vr4
[] Arg QzbV = arctag S 2 = 1 X = r 4 4
]] 2 4
] 114444244443
cuadrante
\
-r -r -r
Conjugado zb = 2 - 2i = 8 S cos 4 + i.sen 4 X = 8 e i. 4 = Q 8 V-4r
5r 5r 5r
Opuesto - zb =- 2 - 2i = 8 S cos 4 + i.sen 4 X = 8 e i. 4 = Q 8 V54r
Z] 2
]] zc = Q 3 V + Q- 1V2 = 2 -r -r -r
3 zc = 3 - i ]] - 1 - r ( zc = 2 S cos 3 + i.sen 3 X = 2e i. 3 = Q2 V-3r
[] Arg QzcV = arctag T Y = 3
]] 3
] P
4 cuadrante
\
r r r
Conjugado zc = 3 + i = 2 S cos 3 + i.sen 3 X = 2e i. 3 = Q2 Vr3
2r 2r 2r
Opuesto - zc =- 3 + i = 2 S cos 3 + i.sen 3 X = 2e i. 3 = Q2 V23r
i 90
4 zd = calculemos antes i 90 = Qi 4V22 .i 2 = 1. Q- 1V =- 1 asi que
1- 3 i
i 90 -1 -1 1 + 3 i -1 - 3 i
zd = = = = 4
1- 3 i 1- 3 i 1- 3 i 1+ 3 i
]Z] -1 2 T - 3 Y
2
1 1
]] z d = S X + = 4 =2
-1 - 3 i ] 4 4
zd = ]]
4 ]] JK - 3 NO
KK O
][] K 4 = 3 OO = r - r = - 2r
]] Arg Q zd V = arctag KK - 1 OO 3 3
]] K 4 O
]] L14444444244444443P
] 3 cuadrante
\
-1 - 3 i 1 - 2r - 2r 1 i. -23r 1
( zd = 4 = 2 S cos 3 + i . sen 3 X = 2e = 2 -2r
3
-1 + 3 i 1 2r 2r 1 2r 1
Conjugado zd = 4 = 2 S cos 3 + i.sen 3 X = 2 e i. 3 = S 2 X2r
3
1+ 3 i 1 r r 1 r 1
Opuesto - zd = 4 = 2 S cos 3 + i.sen 3 X = 2 e i. 3 = S 2 Xr
3
Q- 1 - iV3i53
5 ze = 1+i calculemos antes i53 = Qi 4V13 .i1 = 1. Q i V = i asi que
-Q1 + iV3i - -
S cos r + i.sen r X = 3e i. 2 = Q3 V- r
-r
ze = +
1 i =- 3 i = 3 Q- i V = 3 2 2 2
r r r
Conjugado ze = 3i = 3 S cos 2 + i.sen 2 X = 3e i. 2 = Q3 Vr2
r r r
Opuesto - ze = 3i = 3 S cos 2 + i.sen 2 X = 3e i. 2 = Q3 Vr2
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Sea el numero complejo z =- 2 Q1 + iV
a Halla el mod ulo y arg umento de z
b Halla su forma trigonometrica, polar e exp onencial.
c Halla mod ulo y Argumento de las raices cubicas de z.
Respuesta:
Z] 2 2
]] z = Q- 2 V + Q- 2 V = 4 = 2
a b z =- 2 Q1 + iV = Q- 2 - 2 iV]] tercer cuadrante
[] 644474448
]] Q- 2 V r - 3r
]] Arg Q z V = arctag Q- V = 4 - r = 4
2
\
2 2 5r 5r 5r
z = 2 T - 2 - 2 i Y = 2 S cos S 4 X + i.sen S 4 XX = 2e i. 4 = Q2 V54r
1
5r 5r 3
c 3 z = 3 2 S cos S 4 X + i.sen S 4 XX aplicando de Moivre
5r + 5r +
U U 4 2kr Z U 4 2kr Z Z 5r 2 5r 2
3
z = 2 cos
3
3 + i . sen 3 = 3 2 S cos S 12 + 3 kr X + i.sen S 12 + 3 kr XX
z0 = 3 2
5 r 5 r
para k = 0 ( z0 = 2 S cos S 12 X + i.sen S 12 XX , z0 G
3
5r
Arg Qz0V = 12
z0 = 3 2
13 r 13 r
para k = 1 ( z1 = 2 S cos S 12 X + i.sen S 12 XX , z1 G
3
13r
Arg Qz0V = 12
z0 = 3 2
21 r 21 r
para k = 2 ( z2 = 2 S cos S 12 X + i.sen S 12 XX , z2 G
3
21r
Arg Qz0V = 12
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Calcula z = 6 - 64
Respuesta:
Recuerda: n z ( hay n soluciones de z
1
z = 6 - 64 = 6 64. Q- 1V = !64 Qcos r + i.senrV$6 , hay 6 soluciones de z
1 r + 2kr X + r + 2kr XX&
z = !64 Qcos Qr + 2krV + i.sen Qr + 2krVV$6 = #6 64 S cos S 6 i.sen S 6 ,kdZ
r r 3 1
para k = 0 A z0 = 2 S cos S 6 X + i.sen S 6 XX = 2. T 2 + i 2 Y = 3 + i
r r
para k = 1 A z1 = 2 S cos S 2 X + i.sen S 2 XX = 2. Q0 + i 1V = 2.i
r r
6 r- 6 r-
M M
U 5r 5r Z r r 3 1
para k = 2 A z2 = 2 cos S 6 X + i.sen S 6 X = 2 S - cos S 6 X + i.sen S 6 XX = 2. T - 2 + i 2 Y =- 3 + i
r r
6 r+ 6 r+
M M
U 7r 7r Z r r 3 1
para k = 3 A z3 = 2 cos S 6 X + i.sen S 6 X = 2 S - cos S 6 X - i.sen S 6 XX = 2. T - 2 - i 2 Y =- 3 - i
3r 3r
6 r+ 6 r+
M M
U 9r 9r Z r r
para k = 4 A z4 = 2 cos S 6 X + i.sen S 6 X = 2 S - cos S 2 X - i.sen S 2 XX = 2. Q- iV =- 2.i
r r
6 2r - 6 2r -
644474448 644474448
U 11 r 11 r Z -r -r
para k = 5 A z5 = 2 cos S 6 X + i.sen S 6 X = 2 S cos S 6 X - i.sen S 6 XX = 3 + i
Ejercicio
Halla las Raices cubicas de la unidad.
Respuesta:
z=1
z 3 = 1 , z 3 - 1 = 0 , Qz - 1VQz 2 + z + 1V , G
z2 + z + 1 = 0
- b ! i -3 -1 ! i 3
z2 + z + 1 = 0 3 = b 2 - 4ac = 1 - 4 =- 3 ( z = 2a = 2
-1 + i 3 -1 - i 3
las soluciones son: z1 = 1 , z2 = 2 , z3 = 2
segundo metodo
1 2kr 2kr
z 3 = 1 , z = 3 1 = Qcos 0 + i.sen0V3 = S cos S 3 X + i.sen S 3 XX k d Z
para k = 0 A z0 = Qcos Q0 V + i.sen Q0 VV = 1
2r 2r r r r r
para k = 1 A z1 = S cos S 3 X + i.sen S 3 XX = S cos S r - 3 X + i.sen S r - 3 XX = S - cos S 3 X + i.sen S 3 XX
-1 + i 3
z1 = 2
4r 4r r r r r
para k = 2 A z2 = S cos S 3 X + i.sen S 3 XX = S cos S r + 3 X + i.sen S r + 3 XX = S - cos S 3 X - i.sen S 3 XX
-1 - i 3
z2 = 2
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
1+i 5
Hallar mod ulo y arg umento de z = S 1 - i X , 3z y - 5z y exp resalos en su forma
trigonometrica, exp onencial y binomica
Respuesta:
z1 = 1 + 1 = 2 r
sea z1 = 1 + i G 1 r ( z1 = 2 e
i 4
z 5 3z = 3. z = 3 r
3z = 3. S z12 X G r ( 3z = 3.e i 2
Arg Q3zV = Argz = 2 porque 3 2 0
r r r
3z = 3.e i 2 = 3. S cos 2 + i.sen 2 X = 3 r2 = 3i
z 5 Z] - 5z = - 5 . z = 5. z = 5
- 5z =- 5. S z1 X ]]
3r
porque - 5 1 0 ( - 5z = 5.e i 2
2 [] 6444447444448
]] Arg Q- 5zV = Argz + r = r + r = 3r
2 2
\
- 5z = 5.e i 2 = 5. S cos 32r + i.sen 32r X = 5 32r =- 5i
r
Ejercicio
2 1+i
Demuestra que z = i ln 1 - i d R
Respuesta
1 + i 1 + i 1 + i 1 - 1 + 2i r r r
\ 1
-r -r -r 2 -r 2
z = 6 2 "cos S 4 + 2kr X + i.sen S 4 + 2kr X%3 = 6 2 #cos S 12 + 3 kr X + i.sen S 12 + 3 kr X& , kdZ
-r -r
para k = 0 A z0 = 6 2 "cos S 12 X + i.sen S 12 X%
7r 7r
para k = 1 A z1 = 6 2 #cos S 12 X + i.sen S 12 X&
15r 15r r r
para k = 2 A z2 = 6 2 #cos S 12 X + i.sen S 12 X& = 6 2 "cos S r + 4 X + i.sen S r + 4 X%
r r
= 6 2 "- cos S 4 X - i.sen S 4 X%
Ejercicio
1
Sea z = 1 + i.taga halla su mod ulo y arg umento.
Respuesta:
Recuerda: cos Q- aV = cos a , sen Q- aV =- sena
1 1 cos a cos a - i.sena cos a Qcos a - i.senaV
z = 1 + i.taga = cos a + i.sena = cos a + i.sena cos a - i.sena =
cos 2 a + sen 2 a
cos a
z = cos a Qcos a - i.senaV
-r r
si cos a 2 0 , 2 + 2kr 1 a 1 2 + 2kr Qk d Z V
z = cos a
( z = cos a Qcos Q- aV + i.sen Q- aVVG
Arg Q z V =- a
r 3r
si cos a 1 0 , 2 + 2kr 1 a 1 2 + 2kr Qk d Z V
z =- cos a
( z =- cos a Qcos Qr - aV + i.sen Qr - aVVG
Arg Q z V = r - a
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
1 - Hallar i 12 , i 37 , i -139
Respuesta
x 4
i x = i b si y solo si b a i 1 = i , i 2 =- 1 , i 3 =- i , i 4 = 1
1V —i 12 = Qi 4V3 = 1 3 = 1 — 12V 4 = 3 resta 0 asi que i12 = i 0 = 1
o bien
37 4 9
—i = Qi V .i = i —
o bien 37V 4 = 9 resta 1 asi que i 37 = i1 = i
i
-139 34 1 34 1
= Qi -4 V .i -3 = S 4 X . S 3 X = 1 34 . S
1
X= 1 i =i —o bien
i i -i -i i
- 139V 4 =- 34 resta - 3 asi que i -139 = i -3 = -1i ii = i
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
y cartesiana z = Q1 - iV , y z
4
Calcula en forma trigonometrica , exponencial , polar
Respuesta
ia
ia e + e -ia e
ia
- e -ia
Recuerda: Euler e = cosa + i.sena , cosa =
2
, sena =
2i
, Q z Vn = Qz nV
n.2kr = 2kl r = 0
n T 6444444444+4744444444448 Y
Z = !r EQcos Qa + 2kr V + i.sen Qa + 2kr VVH$ = r
n n
De Moivre cos Qna V i.sen Qna V
Z] zl = 1 2 + Q- 1V2 = 2
] Q V r
Sea z = 1 - i , z ]]
l l cuarto cuadrante luego zl = 2 e -i 4
[] 644444 7 44444 8
]] -1 -r
] Argzl = arctag 1 = 4
\ exp onencial Trigonometrica
M
polar
64444444444444744444444444448 L binomica
L 6cartesiana
44474448
-i r 4
z = Q1 - iV = QzlV = Q 2 e 4 V = 4e = 4 !cos Q- rV + i.sen Q- rV$ = 4 - r = - 4 = Q- 4, 0 V
4 4 -ir
z = z =4
z = Q1 - iV4 = !Q1 - iV$ , z G & z = 4e ir = 4 !cos QrV + i.sen QrV$ = 4 r =- 4 = Q- 4, 0 V
4
Argz =- Argz = r
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Halla las Raices cuartas de 16.
Respuesta:
1
z = 4 16 = 4 16.1 = 4 16 Qcos 0 + i.sen0V = !16 Qcos 0 + i.sen0V$ 4
0 + 2kr + 0 + 2kr X
= 4 16 S cos 4 i.sen 4
kr kr
z = 2 S cos S 2 X + i.sen S 2 XX k d Z
para k = 0 A z0 = 2 Qcos Q0 V + i.sen Q0 VV = 2
r r
para k = 1 A z1 = 2 S cos S 2 X + i.sen S 2 XX = 2.i
para k = 2 A z2 = 2 Qcos QrV + i.sen QrVV =- 2
3r 3r r r
para k = 3 A z3 = 2 S cos S 2 X + i.sen S 2 XX = 2 S cos S r + 2 X + i.sen S r + 2 XX
r r
= 2 S - cos S 2 X - i.sen S 2 XX =- 2.i
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Halla el numero complejo z en forma binomica sabiendo
que una de sus raices tercera es 1 - i
Respuesta:
3
z = 1 - i , sea z0 = 1 - i
z0 = Q1 V2 + Q- 1V2 = 2 - -
S r S r
z0 G - 1 - r ( z0 = 2 cos 4 + 2kr + i.sen 4 + 2kr
S X XX
Argz0 = arctag 1 = 4
-r -r
3
z = 2 S cos S 4 + 2kr X + i.sen S 4 + 2kr XX ,
3 -r -r 3
z = Q 2 V S cos S 4 + 2kr X + i.sen S 4 + 2kr XX
- 3r - 3r r r
z = 2 2 S cos S 4 + 2kl r X + i.sen S 4 + 2kl r XX = 2 2 S cos S 4 - r X + i.sen S 4 - r XX
r r
= 2 2 S cos S r - 4 X - i.sen S r - 4 XX
r r - 2 2&
z = 2 2 #- cos 4 - i.sen 4 & = 2 2 # asi que z =- 2 - 2.i
2 - i. 2
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
b - ai
Halla el valor de a y b para que 2 - 2i sea real y de mod ulo 2
Respuesta:
b - ai
2 - 2i lo primero la transformaremos en forma a lg ebraica
b - ai b - ai 2 + 2i 2b + 2a + i Q2b - 2aV 2b + 2a + 2i Qb - aV
2 - 2i = 2 - 2i 2 + 2i = 4+4 = 8
b + a + i Qb - aV
= 4
b - ai b + a + i Qb - aV
2 - 2i = 4 para que sea real ( b - a = 0 , a = b
b - ai b + a + i Qb - aV a + b X2 + S b - a X2
sabemos que 2 - 2i = 4 = S 4 4 = 2
a 2 + 2ab + b 2 + a2 - 2ab + b 2
, 16 =2
2 a2 + 2 b2 2 2
, 16 = 2 , a2 + b 2 = 16 , a 2 + a 2 = 16 , a 2 = 8 , a = b = G
-2 2
Ejercicio
Describir el conjunto de puntos del plano determinado por las seguientes ecuaciones.
a z - i # 2 , b z - 2 2 z - 1 , c z.z 2 4 , d z - 3i = 2 , e z 1 1 y Img Qz V 2 0
Respuesta:
Recuerda: Ecuacion circonferencia: Qx - aV2 + Qy - bV2 = r 2 siendo Qa, bVcentro , r = radio
Qx - aV2 + Qy - bV2 # r2 A solucion region interna Qx - aV2 + Qy - bV2 $ r2 A solucion regi—n externa
Z] parte real = Re Qz V = a _
bb
z = a + bi ]] b , z = a - bi z 2 = z.z
[] parte Imaginaria = Img Qz V = b ` bb
]] b
afijo de z = Qa, bV
\ a
a z-i # 2
z - i = a + bi - i = a + i Qb - 1V , z - i = a 2 + Qb - 1V2 luego z - i # 2 + a 2 + Qb - 1V2 # 2
+ a 2 + Qb - 1V2 # 4 asi que el conjunto de puntos buscados es el interior del circulo de
centro Q0, 1V y radio 2
b z-2 2 z-1
z - 2 2 z - 1 , Qa - 2V2 + b 2 2 Qa - 1V2 + b 2 , Qa - 2V2 + b 2 2 Qa - 1V2 + b 2 ,
, Qa - 2V2 2 Qa - 1V2
3
, a 2 - 4a + 4 2 a 2 - 2a + 1 , - 2a 2 - 3 , - 2a 2 - 3 , a 1 2
3
asi que el conjunto de puntos buscados es S = G a + bi/a 1 2 y Qa, bV d R 2 J
c z.z 2 4
z.z = z 2 = a 2 + b 2 2 4 asi que el conjunto de puntos buscados es el exterior del circulo
de centro Q0, 0V y radio 2
d z - 3i = 2
z - 3i = 2 , a 2 + Qb - 3V2 = 2 , a 2 + Qb - 3V2 = 4 = 2 2
asi que el conjunto de puntos buscados es un circulo de centro Q0, 3V y radio 2
e z 1 1 y Img Qz V 2 0
Img Qz V 2 0 , b 2 0 , z 1 1 , a 2 + b 2 1 1 , a 2 + b 2 1 1
a 2 + b 2 1 1 A nos indica que la solucion es el conjunto de puntos interiores del circulo
de centro Q0, 0V y radio 1
pero cuidado b es positiva asi que la solucion es el interior del mediocirculo
de centro Q0, 0V y radio 1
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Escribir cos Q3aV y sen Q3aV en funcion de seno y cos eno
Respuesta:
Recuerda: Qcos a + i.senaVn = cos QnaV + i.sen QnaV Moivre
Q3aV + i.sen Q3aV
!cos QaV + i.sen QaV$3 = G cos3 a + 3 cos2 a Qicos
.senaV + 3 cos a Qi.senaV2 + Qi.senaV3
cos Q3aV + i.sen Q3aV
!cos QaV + i.sen QaV$3 = G cos3 a - 3 cos a.sen2 a + i Q3 cos2 a.sena - sen3 aV
cos Q3aV = cos 3 a - 3 cos a.sen 2 a
,G
sen Q3aV = 3 cos 2 a.sena - sen 3 a
Ejercicio
Resuelve en C la seguiente ecuacion sabiendo que Q1 + iVes una de las soluciones
2z 2 + bz + 2 = 0 siendo Qb, zV d C 2
Respuesta:
como Q1 + iVes una de las soluciones de la ecuacion ( 2 Q1 + iV2 + b Q1 + iV + 2 = 0
- 2 - 4i 1 - i
4i + b Q1 + iV + 2 = 0 , b = 1 + i 1 - i =- 3 - i , b =- 3 - i
como ya sabemos que en las ecuaciones de segundo¼grado az 2 + bz + c = 0
Z]
]] z1 + z 2 = - b
siendo z1 y z 2 las soluciones [] a
]] z1 .z 2 = c
a
\
2 1 1 1-i 1-i
asi que z1 .z 2 = 2 = 1 siendo z1 = 1 + i ( z 2 = 1 + i , z 2 = 1 + i 1 - i , z 2 = 2
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Resuelve la ecuacion: z 3 + z 2 + Q- 1 + iVz + 2 + 2i = 0 a
sabiendo que - 2 es una de las soluciones, representa graficamente las soluciones.
Respuesta:
como - 2 es una solucion ( Qz + 2VQz 2 + az + bV = 0 , determinemos los coeficientes a y b.
Qz + 2VQz2 + az + bV = z3 + z2 Qa + 2V + Qb + 2aVz + 2b = z3 + z2 + Q- 1 + iVz + 2 + 2i
a + 2 = 1 ( a =- 1
G
aplicando igualdad de dos polinomios ( 2b =b2 +2a
+ =- 1 + i
2i ( b = 1 + 1
z+2 = 0 1
luego a , Qz + 2V!z 2 - z + Q1 + iV$ = 0 ( G
z - z + Q1 + iV = 0 2
2
fijate bien
6444447444448 K 64444474444482
2 z - z + Q1 + iV = 0
2
3 = Q- 1V - 4.1. Q1 + iV = 1 - 4 - 4i = 1 - 4i + 4i = Q1 - 2iV2
2
1 ! Q1 - 2iV 1-i
z= 2 =G i asi que S = E- 2, i, 1 - i H
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Resuelve la Ecuacion E: z 3 - Q3 + 4.iV z 2 + Q1 + 12.iV z + 9 - 12.i = 0 sabemos que admite
una raiz imaginaria pura
Respuesta
sea esa raiz imaginaria pura a.i con a d R la solucion de la ecuacion E
nos queda asi - i.a 3 + Q3 + 4iV a 2 + Qi - 12V a + 9 - 12.i = 0 , i. !- a 3 + 4a2 + a - 12$ + 3a 2 - 12a + 9 = 0
3
a2 - 4a + 3 = 0 , Qa - 3VQa - 1V = 0 + a = G 1
,G
a 3 - 4a 2 - a + 12 = 0 2
remplazando los resultados en la ecuacion 2 para ver cual de los dos es verdadero
a = 1 U 1 3 - 4 - 4 + 12 ! 0 , a = 3 U 3 3 - 4.9 - 3 + 12 = 27 - 36 - 3 + 12 = 0
Por lo tan to a = 3 asi que la raiz imaginaria pura de la ecuacion E es 3.i
para factorizar la ecuacion E utilizemos el esquema de Horner:
1 - 3 - 4.i 1 + 12.i 9 - 12.i
3.i . 3.i 3 - 9.i - 9 + 12.i
1 -3 - i 4 + 3.i 0 + 0.i
por conseguiente E: z 3 - Q3 + 4.iV z 2 + Q1 + 12.iV z + 9 - 12.i = Qz - 3iV!z 2 - Q3 + iV z + 4 + 3.i$ = 0
Ahora resolvamos la ecuacion z 2 - Q3 + iV z + 4 + 3.i = 0 utilizando el disri min ante
D = !-Q3 + iV$ - 4.1. Q4 + 3.iV = 9 - 1 + 6.i - 16 - 12.i =- 8 - 6.i como es un numero complejo
2
tenemos que hallar la raiz cuadrada de Q- 8 - 6.iV pero fijaros en Q3 + iV2 cuando la hemos calculado
hay un enorme parecido eso me lleva a pensar en calcular Q3 - iV2 = 9 - 6.1 - 1 = 8 - 6i pero yo tengo
pero yo tengo - 8 - 6.i asi que el cuadrado suyo es Q3i - 1V2 =- 9 - 6.i + 1 =- 8 - 6.i
Z] 3 + i + 3i - 1 2 + 4.i
]] = = 1 + 2.i
Q3 + iV ! Q3i - 1V 2
]
D =- 8 - 6.i = Q3i - 1V luego z2,3 =
2
= [] 3 + i 2- 3i + 1 4 2- 2.i
2 ]] = = 2-i
2 2
\
asi que el conjunto se soluciones de la ecuacion E es S = E3i, 1 + 2i, 2 - i H
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
7
R 3 - iW
Sea z = 4r
16 cis 3
1V escribe z en forma trigonometrica y a lg ebraica
2V halla las raices cubicas de z
3V sean z0 , z1 , z2 las raices cubicas de z representalas en la grafica y que forman
4V calcula z 02 + z12 + z 22 en forma a lg ebraica y z 02 .z12 .z 22 en forma trigonometrica
Respuesta: sabemos que cos Q- xV = cos x y sen Q- xV =- senx , cisa = cos a + i.sena
3 1 Y = 2 #cos S r X - i.sen S r X&
Antes de nada hallemos la forma trigo de 3 - i = 2 T
2 - i. 2 6 6
-r -r 7 - 7r - 7r
, 3 - i = 2 #cos S 6 X + i.sen S 6 X& , R 3 - i W = 2 7 #cos S 6 X + i.sen S 6 X&
7 r r r r r r
, R 3 - i W = 2 7 #cos S - r - 6 X + i.sen S - r - 6 X& = 2 7 #cos S r + 6 X - i.sen S r + 6 X& = 2 7 #- cos S 6 X + i.sen S 6 X&
7 3 1 & = 26 R- 3 + i W
, R 3 - i W = 2 7 #-
2 + i. 2
7 r r r r
Antes se vio que R 3 - i W = 2 7 #- cos S 6 X + i.sen S 6 X& = 2 7 #cos S r - 6 X + i.sen S r - 6 X&
7
R 3 - i W = 2 7 #cos S
5r 5r & 5r
6 X + i . sen S 6 X = 2 7
. e i. 6
forma trigonometrica
7 5r
644444444444444474444444444444448
R 3 - iW 2 7 .e i. 6 5r 8r r -r -r
Por conseguiente z = 4r = 4
4r = 2 .e
i. 3
3 i.S 6 - 6 X
= 2 3 .e i.S- 2 X = 2 3 #cos S 2 X + i.sen S 2 X&
4
2 cis 3 2 .e
7
R 3 - iW
,z= 4r =- 2 .i =- 8i forma a lg ebraica
3
4
2 cis 3
1
-r -r 3
2V raiz cubica de z , raiz cubica de 2 Q- iV , 3 3
2 Q- iV = 2 #cos S 2 X + i.sen S 2 X&
3
1
-r -r 3 - r 2kr - r 2kr
3
2 Q- iV = 2 #cos S 2 + 2kr X + i.sen S 2 + 2kr X& = 2 #cos S 6 + 3 X + i.sen S 6 + 3 X&
3
-r -r 3 1Y= 3 -i
para k = 0 z0 = 2 #cos S 6 X + i.sen S 6 X& = 2 T
2 - i. 2
r r
para k = 1 z1 = 2 #cos S 2 X + i.sen S 2 X& = 2 Q i V = 2.i
RS - cos r -sen r
VW
7 r 7 r SS6444444 6
74444448 6
64444444744444448WW
para k = 2 z2 = 2 #cos S 6 X + i.sen S 6 X& = 2 SS r WWW =- 3 - i
SScos S r + r 6 X + i . sen S r + 6 XW
T X
z0 K M0 R 3 , - 1 W z1 K M1 Q0, 2V z2 K M2 R - 3 , - 1 W
M 0 M1 = R - 3 , 3 W M0 M2 = R- 2 3 , 0 W M1 M 2 = R - 3 , - 3 W
M 0 M1 = M 0 M 2 = M1 M 2 = 12 significa que el triangulo M0& M2 M3 tiene tres lados iguales
&
, a decir que el triangulo M M M es un triangulo equilatero.
0 2 3
2 2
z = R 3 - i W = 2 - 2i 3 , z = Q2iV2 =- 4 , z 22 = R - 3 - i W = 2 + 2i 3
2
0
2
1
z 02 + z12 + z 22 = 2 - 2i 3 - 4 + 2 + 2i 3 = 0 + 0.i
z 02 .z12 .z 22 = R2 - 2i 3 WQ- 4VR2 + 2i 3 W = 2R1 - i 3 W 2R1 + i 3 WQ- 4V =- 16 Q1 + 3V =- 64
z 02 .z12 .z 22 = 64 !cos QrV + i.sen QrV$ Forma trigonometrica
Ejercicio
z
Sean z1 =- 1 + i , z3 = z12
z2 = 3 + i ,
1V Escribir z1 , z2 , z3 en forma trigonometrica, exp onencial , a lg ebraica y cartesiana
2V Deducir los valores de cos 7r y sen 7r
12 12
3V Demuestra que z 3 es un imaginario puro
6
Z] z2 = 1 + 3 = 2
] -r
sea z2 = 1 - i 3 ] ( z2 = 2.e i 3
[] - 3 -r
]] Arg Qz2V = arctag
1 Qcuarto cuadranteV = 3
\ -5r
luego Qz2V5 = 25 .e i 3
5r 5r - 5r - 5r
Por ultimo z = 25 S cos 3 + i.sen 3 X + 25 S cos 3 + i.sen 3 X
5r 5r 5r 5r 5r 2r 2r
z = 25 S cos 3 + i.sen 3 X + 25 S cos 3 - i.sen 3 X = 2.25 . cos 3 = 2 6 . cos S r + 3 X =- 2 6 . cos S 3 X
r r 1
z =- 2 6 . cos S r - 3 X = 2 6 . cos S 3 X = 2 6 2 = 25
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
1 + a.i
Transformar z = 1 - a.i Qa d RV a la forma trigonometrica.
3+i 3 1+i
calcula , w = 1 - i , w 93 y Lnw 93
3-i 3
Respuesta:
Recuerda: cos 2a = cos 2 a - sen 2 a sen2a = 2.sena. cos a
a
haciendo cambio variable a = tag 2
a
sen 2
a 1 + i. a a a a a a a
1 + a.i 1 + i . tag 2 cos 2 cos 2 + i.sen 2 cos 2 + i.sen 2 cos 2 + i.sen 2
1 - a.i = 1 - i.tag a = sen
a =
cos
a-
i . sen
a = a a a a
cos 2 - i.sen 2 cos 2 + i.sen 2
2 1 - i. 2 2 2
a
cos 2
2 a 2 a a a
1 + a.i cos 2 - sen 2 + 2i.sen 2 cos 2
1 - a.i = = cos a + i.sena = e i.a
2 a 2 a
cos 2 + sen 2
3 r r r
3 + i 3 1 + i. 3 1 + i.tag 6 cos 6 + i.sen 6 r r r
= = r = r r = cos 3 + i.sen 3 = e i. 3
3-i 3 3 1 - i.tag 6 cos 6 - i.sen 6
1 - i. 3
1+i a r a r r
w = 1 - i A haciendo cambio variable tag 2 = 1 = tag 4 ( 2 = 4 + kr ( a = 2 + 2kr
1+i r r r
luego w = 1 - i = cos 2 + i.sen 2 = i = e i. 2
w 93 = Qw 4V23 .w = Qi 4V23 .i = i
r r
Lnw 93 = Ln Q i V = Lne i. 2 = i. 2 + 2kr k d Z
Ejercicio
Resuelve 16 Qz - 1V4 + Qz + 1V4 = 0
Respuesta
a primera vista se ve que - 1 no es una solucion de la ecuacion asi que podemos dividir por z + 1
16 Qz - 1V4 Qz + 1V4 0 Qz - 1V4 - 1 z - 1 X4
16 Qz - 1V4 + Qz + 1V4 = 0 ,
Q z + 1V4 +
Q z + 1V4 =
Q z + 1V 4 ,
Q z + 1V4 =
16 =- 2 -4
, S z + 1 =- 2
-4
z-1
haciendo cambio de variable w = z + 1 queda la ecuacion de la seguiente forma w 4 =- 2 -4
1 r + 2kr X r + 2kr X&
w 4 = 2 -4 !cos r + i.senr$ ( w = 2 -1 !cos r + i.senr$ 4 = 2 -1 #cos S 4 + i.sen S 4
r r 2 2
Para k = 0 8 w0 = 2 -1 #cos 4 + i.sen 4 & = 4 + i. 4
r r r r r r - 2 2
Para k = 1 8 w1 = 2 -1 #cos S 2 + 4 X + i.sen S 2 + 4 X& = 2 -1 #- sen S 4 X + i. cos S 4 X& = 4 + i. 4
r r r r - 2 2
Para k = 2 8 w2 = 2 -1 #cos S r + 4 X + i.sen S r + 4 X& = 2 -1 #- cos S 4 X - i.sen S 4 X& = 4 - i. 4
7r r 7r r r 2 - 2
Para k = 3 8 w3 = 2 -1 #cos S 4 = 2r - 4 X + i.sen S 4 X& = 2 -1 #cos S 4 X - i.sen S 4 X& = 4 - i. 4
z-1 1+w 1+w
Como sabemos que w = z + 1 , wz + w = z - 1 , z Qw - 1V =- 1 - w , z =- w - 1 = 1 - w
Ahora solo queda sustituir para hallar los valores de z0 , z1 , z2 , z3
1+w 1+w 1+w 1+w
z0 = 1 - w0 , z1 = 1 - w1 , z2 = 1 - w2 , z3 = 1 - w3
0 1 2 3
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
-1
calcula la raiz cuadrada de z = 8 R 3 + i W
Respuesta
-1 -2 3 1 Y = - 1 S cos r + i.sen r X = 1 S - cos r - i.sen r X
z = 8 R 3 + iW = 8 T
2 +i2 4 6 6 4 6 6
1 r r
= 4 T cos S r + 6 X + i.sen S r + 6 XY
1
1 # S 7r + 2kr X + S 7r +
2 k r X& = 2 -1 #cos S 7r + kr X + i.sen S 7r + kr X&
2
z= 4 cos 6 i . sen 6 12 12
7r 7r
Para k = 0 8 z0 = 2 -1 #cos S 12 X + i.sen S 12 X&
7r 7r 7r 7r
Para k = 1 8 z1 = 2 -1 #cos S r + 12 X + i.sen S r + 12 X& = 2 -1 #- cos S 12 X - i.sen S 12 X&
si llegaran a pedirnos las raices cuadradas de z en forma a lg ebraica tenemos que descomponer
7r r + r Qa + bV = cos a cos b - senasenb , sen Qa + bV = sena cos b + senb cos a
12 = 3 4 y saber que cos
Ejercicio
Resuelve la Ecuacion E: z 3 + Q1 + 3.iV z 2 + Qm + 10.iV z - 4m Q2 - iV = 0 , m d R
det er min e el valor del parametro m sabiendo que una de las soluciones es Q- 2iV
Respuesta
como - 2.i es una solucion significa que Q- 2iV3 + Q1 + 3iVQ- 2iV2 + Qm + 10iVQ- 2iV - 4m Q2 - iV = 0
16 - 8m = 0 2
8.i - 4 - 12.i - 2m.i + 20 - 8m + 4m.i = 0 , 16 - 8m + Q- 4 + 2mV .i = 0 , G - 4 + 2m = 0 , m = G 2
asi que la ecuacion E queda de la seguiente manera z 3 + Q1 + 3iV z 2 + Q2 + 10.iV z - 8 Q2 - iV = 0
y es divisible por Qz + 2iV
Esquema de Horner
1 1 + 3. i 2 + 10.i - 16 + 8.i
- 2.i . - 2.i 2 - 2.i 16 - 8.i
1 1+ i 4 + 8.i 0 + 0.i
z =- 2.i
E: Qz + 2.iV!z 2 + Q1 + iV z + 4 + 8.i$ = 0 , G z 2 + Q1 + iV z + 4 + 8.i = 0
z 2 + Q1 + iV z + 4 + 8.i = 0 , D = b 2 - 4ac = Q1 + iV2 - 4.1. Q4 + 8.iV =- 16 - 30.i
como D es un numero complejo calculemos las raices cuadradas de D
2
sea x + iy una raice cuadrada de D , D = x + iy , - 16 - 30.i = R x + iy W y D = - 16 - 30.i
Z] 2 - 2 _
]] x y =- 16 1 bbb
] b
[] 2xy = - 30 2 `
bb 1 + 3 ( 2x = 18 , x = ! 3 , 3 - 1 & 2y = 50 , y = ! 5 , 2 & x e y ! signo
2 2
]] 2
] x + y 2 = 34 3 bb
\ a
luego las raices cuadradas de Q- 16 - 30.iV son Q3 - 5.iV y Q- 3 + 5.iV escogiendo uno de los dos
- 1 - i ! Q- 3 + 5.iV
podemos deducir las soluciones de la ecuacion z 2 + Q1 + iV z + 4 + 8.i = 0 son z2,3 = 2
- 2 + 2.i
z2,3 = G 1 - 3.i por ultimo el conjunto de las soluciones es S = E- 2.i , - 2 + 2.i , 1 - 3.i H
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
1+z
Demostrar que si 1 - z d iR siendo z d C - E1 H , z = 1
Respuesta
1 + x + i.y 1 + x + i.y 1 - x + iy 1 - x + iy + x - x 2 + ixy + iy - ixy - y 2
sea z = x + iy entonces 1 - x - iy = 1 - x - iy 1 - x + iy = Q1 - xV2 + y 2
1 - x 2 - y 2 + 2iy 1 - x2 - y2
z 2=1, z =1
Q1 - xV2 + y 2 d iR , Q1 - xV2 + y 2 = 0 , 1 x y = 0 , x y = 1 ,
= - 2- 2 2
+ 2
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
-r r
Sea z = e i.a a d # 2 , 2 &, halla el mod ulo y arg umento de Q1 + zV y de Q1 + z + z 2V .
Respuesta
1 + cos 2a e i .a + e - i .a e i .a - e - i .a 1
Recuerda: sen2a = 2sena cos a , cos 2 a = 2 , cos a = 2 , sena = 2.i , sec QaV = cos a
e i.a = cos a + i.sena , e -i.a = cos Q- aV + i.sen Q- aV = cos a - i.sena
Modulo y arg umento de 1 + z :
a a a a a -r r -r a r
1 + z = 1 + e i.a = e i.0 + e i.a = e i. 2 R e -i. 2 + e i. 2 W = e i. 2 . S2 cos 2 X y como 2 # a # 2 + 4 # 2 # 4
]Z] a
a a a ] 1 + z = 2 cos 2
lo que significa que cos 2 2 0 , asi que 1 + z = 2 cos 2 .e , [] i. 2
]] Arg Q1 + zV = a
2
\
Otro metodo :
a a a a a a a a
1 + z = 1 + cos a + i.sena = 2 cos 2 2 + i.2sen 2 cos 2 = 2 cos 2 #cos 2 + i.sen 2 & = S2 cos 2 X e i. 2
Z]
]] 1 + z = 2 cos a
-r r -r a r a 2
como 2 # a # 2 + 4 # 2 # 4 + cos 2 2 0 por conseguiente []
]] Arg Q1 + zV = a
2
\
Modulo y arg umento de 1 + z + z : 2
- r 1 a 1 r , 2r 1 a
- r
2 1 2 en este int ervalo cos 2 2 0
Sa X
Z]
-i. r
]]
] z = sec S a2X
e 4 a iT -2a4- r Y
z= a a = sec S 2 X e por lo tan to [
]
cos 2 e i. 2 ]] Arg Q zV = - 2a - r
] 4
\
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Hallar el lugar geometrico del afijo de z, sabiendo que los afijos de los numeros complejos
1 , z , 1 + z 2 es tan alineados
Respuesta
sean los puntos A, afijo del numero complejo 1 , tiene de coordenadas : Q1, 0V
B, afijo de z = x + i.y tiene de coordenadas Qx, y V
C, afijo de 1 + z 2 = 1 + x 2 - y 2 + 2xy.i tiene de coordenadas R1 + x 2 - y 2, 2xy W
los puntos A, B, C es tan alineados si y solo si el area del triangulo ABC es = 0 o sea que
1 0 1
1
S= 2 x y 1 = 0 , yR x 2 + y 2 - 2x W = 0 , yR x 2 - 2x + 1 - 1 + y 2 W = 0
1 + x 2 - y 2 2xy 1
y=0 y = 0 , eje de las abscisas Qeje x V
+ G Q - V2 JLa solucion es G
x 1 +y = 12
Q x - 1V + y 2 = 1 + circulo de centro A Q1, 0V y radio 1
2
Ejercicio
Hallar el conjunto de puntos M, afijo del numero complejo z en cada caso
aV z - 3 = 3 , bV z + 1 - i = 3 , cV z + 2 = z - 2 + 3i , dV 4 - z = z - 1 + 2i
Respuesta z = -z , z = z
M afijo de z
Recuerda: z - z1 = r , G , AM = r , M d al circulo de centro A y radio r
A afijo de z1
Z] M afijo de z
]] AM = BM + M equidis tan te de A y B
z - z1 = z - z2 , ][ A afijo de z1 , G
]] B afijo de z M d a la mediatriz ! AB$
2
\
M afijo del numero complejo z
aV z - 3 = 3 , G
A afijo del numero complejo 3 tiene por coordenadas Q3, 0V
+ M d al circulo de centro A y radio3
bV z + 1 - i = 3 + z - Q- 1 + iV = 3
M afijo del numero complejo z
asi que G
A afijo del numero complejo Q- 1 + iV tiene por coordenadas Q- 1, 1 V
+ M d al circulo de centro A y radio3
cV z + 2 = z - 2 + 3i , z - Q- 2V = z - Q2 - 3iV
]Z] M afijo del numero complejo z
]
[] A afijo del numero complejo - 2 tiene por coordenadas Q- 2, 0 V
]]
B afijo del numero complejo Q2 - 3iV tiene por coordenadas Q2, - 3 V
\
AM = BM + M equidis tan te de A y B
+G
+ M Pertenece a la mediatriz de ! AB$
dV 4 - z = z - 1 + 2i + 4 - z = z + Q- 1V + 2i + z - 4 = z - Q1 + 2iV
Z] M afijo del numero complejo z
]]
[] A afijo del numero complejo 4 tiene por coordenadas Q4, 0V
]]
B afijo del numero complejo Q1 + 2iV tiene por coordenadas Q1, 2V
\
AM = BM + M equidis tan te de A y B
+G
+ M Pertenece a la mediatriz de ! AB$
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
sean z1 , z2 y z3 tres numeros complejos de mod ulo 1 compare los mod ulos
de los seguientes numeros complejos z1 + z2 + z3 , z1 z2 + z2 z3 + z1 z3
Respuesta
Recuerda: z = z. z , z1 + z2 = z1 + z2 , z1 z2 = z1 z2
2
r kr r kr
z = 2 S cos S 6 + 2 X + i.sen S 6 + 2 XX k = 0 , 1 , 2 , 3
r r 3 1
Para k = 0 A z0 = 2 S cos S 6 X + i.sen S 6 XX = 2 T 2 + i 2 Y = 3 + i ( A Q 3 , 1V
rX rX
cosS r -
3 3 senS r -
64444744448 6444447444448
U 2 r 2 r Z r r
Para k = 1 A z1 = 2 cos S 3 X + i.sen S 3 X = 2 S - cos S 3 X + i.sen S 3 XX =- 1 + 3 i ( B Q- 1, 3 V
- cosS r X -senS r X
6 6
644444474444448 64444444744444448
U S r r Z r r
Para k = 2 A z2 = 2 cos r + 6 X + i.sen S r + 6 X = 2 S - cos S 6 X - i.sen S 6 XX =- 3 - i ( C Q- 3 , - 1V
JK cosS 106r = 2r - 26r X -r N
8OOO
senS 3 X
KK64444444744444448 644444444744444444
K r 3r r 3r O r r
Para k = 3 A z3 = 2 KKcos S 6 + 2 X + i.sen S 6 + 2 XOO = 2 S cos S 3 X - i.sen S 3 XX = 1 - 3 i ( D Q1, - 3 V
L P
ver imagen de ABCD
A Q 3 , 1V B Q- 1, 3 V C Q- 3 , - 1V D Q1, - 3 V
2 2
AB = Q- 1 - 3 , 3 - 1V & AB = Q- 1 - 3 V + Q 8 3 - 1V =
2 2
BC = Q1 - 3 , - 3 - 1V & BC = Q1 - 3 V + Q- 8 3 - 1V =
2 2
CD = Q1 + 3 , - 3 + 1V & CD = Q1 + 3 V + Q- 8 3 + 1V =
2 2
DA = Q- 1 + 3 , 3 + 1V & DA = Q- 1 + 3 V + Q 8 3 + 1V =
AB = BC = CD = DA ahora queda det er min ar el angulo que forman
AB . BC = AB BC . cos }
QAB, BC V a A producto escalar de dos vectores
AB . BC = Q- 1 - 3 , 3 - 1VQ- 3 + 1, - 1 - 3 V = Q- 1 - 3 VQ- 3 + 1V + Q 3 - 1VQ- 1 - 3 V = 0
QAB, BC V = AB . BC = 0 = 0 , }
cos } QAB, BC V = r2
AB BC 8 8
Por ultimo podemos confirmar que los puntos ABCD forman una cuadrado.
Ejercicio
Sabemos que cos a + cos b + cos c = 0 y sena + senb + senc = 0 tal que Qa, b, cV d R 3
Demostrar que cos 2a + cos 2b + cos 2c = 0 y sen2a + sen2b + sen2c = 0
Respuesta
Recuerda: e = cos a + i sena , sen Q- aV =- sena , cos Q- aV = cos a
ia
a=c
a + i .b = c + i .d , G b = d , z = 0 , z = 0
+ +
G cos a cos b cos c = 0 , !Qcos a + cos b + cos cV + i. Qsena + senb + sencV$ = 0 1
sena + senb + senc = 0
Qcos a + i.senaV + Qcos b + i.senbV + Qcos c + i.sencV = 0 , e ia + e ib + e ic = 0 ,
, Qe ia + e ib + e icV2 = 0 , e 2ia + e 2ib + e 2ic + 2e ia e ib + 2e ia e ic + 2e ib e ic = 0 ,
, e 2ia + e 2ib + e 2ic + 2 !e iQa bV + e iQa cV + e iQb cV$ = 0 2
+ + +
Por otra parte la ecuacion 1 , !Qcos a + cos b + cos cV - i. Qsena + senb + sencV$ = 0
Qcos a - i.senaV + Qcos b - i.senbV + Qcos c - i.sencV = 0 ,
, !cos Q- aV + i.sen Q- aV$ + !cos Q- bV + i.sen Q- bV$ + !cos Q- cV + i.sen Q- cV$ = 0 , e -ia + e -ib + e -ic = 0
, e -ia + e -ib + e -ic = 0 3 multiplicando la 3 por e iQa + b + cV queda de la seguiente manera
3 , e i.Qb + cV + e i.Qc + aV + e i.Qa + bV = 0 asi que la ecuacion 2 queda de esta forma e 2ia + e 2ib + e 2ic = 0
, Qcos 2a + i.sen2aV + Qcos 2b + i.sen2bV + Qcos 2c + i.sen2cV = 0 + 0.i
cos 2a + cos 2b + cos 2c = 0
, Qcos 2a + cos 2b + cos 2cV + i. Qsen2a + sen2b + sen2cV = 0 + i.0 , G sen2a + sen2b + sen2c = 0
-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
Ejercicio
Resuelve la ecuacion : 8z 4 + 8z 3 - z - 1 = 0
Respuesta:
a primera vista se ve que z =- 1 es una solucion asi que aplicando el esquema de Horner
8 8 0 -1 -1
-1 . -8 0 0 1
8 0 0 -1 0
asi que el polinomio queda factorizado de la seguiente manera 8z 4 + 8z 3 - z - 1 = Qz + 1VQ8z 3 - 1V
1
z=
6444z =- 1
7444 8 644447244448
sabemos que a 3 - b 3 = Qa - bVQa + ab + b V ( Qz + 1VQ8z - 1 V = Qz + 1VQ2z - 1VQ4z 2 + 2z + 1V
2 2 3 3
Resolvamos 4z 2 + 2z + 1 = 0 , D = 2 2 - 4.4.1 =- 12
Z] - 1 + i 3
]
- 2 ! i. 12 - 2 ! i.2 3 ]] 4
z3,4 = 2.4 = 2.4 = []
]] - 1 - i 3
] 4
\
-1 + i 3 -1 - i 3
la solucion de la ecuacion 8z 4 + 8z 3 - z - 1 = 0 es S = G- 1 , 1 , , J
2 4 4