Está en la página 1de 13

Acerca de este libro

Esta es una copia digital de un libro que, durante generaciones, se ha conservado en las estanterías de una biblioteca, hasta que Google ha decidido
escanearlo como parte de un proyecto que pretende que sea posible descubrir en línea libros de todo el mundo.
Ha sobrevivido tantos años como para que los derechos de autor hayan expirado y el libro pase a ser de dominio público. El que un libro sea de
dominio público significa que nunca ha estado protegido por derechos de autor, o bien que el período legal de estos derechos ya ha expirado. Es
posible que una misma obra sea de dominio público en unos países y, sin embargo, no lo sea en otros. Los libros de dominio público son nuestras
puertas hacia el pasado, suponen un patrimonio histórico, cultural y de conocimientos que, a menudo, resulta difícil de descubrir.
Todas las anotaciones, marcas y otras señales en los márgenes que estén presentes en el volumen original aparecerán también en este archivo como
testimonio del largo viaje que el libro ha recorrido desde el editor hasta la biblioteca y, finalmente, hasta usted.

Normas de uso

Google se enorgullece de poder colaborar con distintas bibliotecas para digitalizar los materiales de dominio público a fin de hacerlos accesibles
a todo el mundo. Los libros de dominio público son patrimonio de todos, nosotros somos sus humildes guardianes. No obstante, se trata de un
trabajo caro. Por este motivo, y para poder ofrecer este recurso, hemos tomado medidas para evitar que se produzca un abuso por parte de terceros
con fines comerciales, y hemos incluido restricciones técnicas sobre las solicitudes automatizadas.
Asimismo, le pedimos que:

+ Haga un uso exclusivamente no comercial de estos archivos Hemos diseñado la Búsqueda de libros de Google para el uso de particulares;
como tal, le pedimos que utilice estos archivos con fines personales, y no comerciales.
+ No envíe solicitudes automatizadas Por favor, no envíe solicitudes automatizadas de ningún tipo al sistema de Google. Si está llevando a
cabo una investigación sobre traducción automática, reconocimiento óptico de caracteres u otros campos para los que resulte útil disfrutar
de acceso a una gran cantidad de texto, por favor, envíenos un mensaje. Fomentamos el uso de materiales de dominio público con estos
propósitos y seguro que podremos ayudarle.
+ Conserve la atribución La filigrana de Google que verá en todos los archivos es fundamental para informar a los usuarios sobre este proyecto
y ayudarles a encontrar materiales adicionales en la Búsqueda de libros de Google. Por favor, no la elimine.
+ Manténgase siempre dentro de la legalidad Sea cual sea el uso que haga de estos materiales, recuerde que es responsable de asegurarse de
que todo lo que hace es legal. No dé por sentado que, por el hecho de que una obra se considere de dominio público para los usuarios de
los Estados Unidos, lo será también para los usuarios de otros países. La legislación sobre derechos de autor varía de un país a otro, y no
podemos facilitar información sobre si está permitido un uso específico de algún libro. Por favor, no suponga que la aparición de un libro en
nuestro programa significa que se puede utilizar de igual manera en todo el mundo. La responsabilidad ante la infracción de los derechos de
autor puede ser muy grave.

Acerca de la Búsqueda de libros de Google

El objetivo de Google consiste en organizar información procedente de todo el mundo y hacerla accesible y útil de forma universal. El programa de
Búsqueda de libros de Google ayuda a los lectores a descubrir los libros de todo el mundo a la vez que ayuda a autores y editores a llegar a nuevas
audiencias. Podrá realizar búsquedas en el texto completo de este libro en la web, en la página http://books.google.com
CU R T I

CAROLUS MICHAEL

A
A B A R A S C A

PHYSICO -MEDICUS

RENUNTIARETUR

Publice diſputabat

IN REGIO SCIENTIARU ATHEN ÆO


M
.

Anno a partu Virginis MDCCLXIV . Die XIX . Decem ,


Hora XI. matutina .

T A U RI NI .

EX TYPOGRAPHIA MAIRESSE

ſub ſigno Sanctæ Tereſiæ a Jesu .


3
A
1
Scient
irrur
Farmina
Spes

fostgouring

EX ANATOME

DE VASIS OSSIUM .

I.

Umani corporis oſſa ſanguineis vaſis prædita


effe cæruleus demonſtrat color , qui ſangui
ni contento in parvis vaſculis eorumdem ſu
perficiei ſubje &tis tribuendus eft . Color au
H
tem cæruleus diverſorum offium , vel diver

ſarum partium ipſius oſſis eſt ſemper in ra


rione directa multitudinis vaſorum ſanguineorum , & inver
fa denſitatis oflium .
I J.

Ex perioſtei ſuperficie , quæ os tegit , multæ producun


tur fibræ , quæ os penetrant. Productiones iftæ ſubtilibus
valis componi videntur , quæ continentur in valde cenui ,
celluloſa ſubſtantia .
A 2 III.
4
III.

Vafa autem iſta eſſe arterias , & venas probabile eſt ,


quia repletis arteriis liquore aliquo colorato , vaſa illa par
va , quæ prius alba apparebant , eodem colore inficiuntur .

I V.

Quum multæ reperiantur foveæ , & ſinuoſitates in offi


bus , neceſſe eſt ſuperficiem Perioftei eaſdem ubique, con
tegentis valde ampliari , & conſequenter majorem vaforum
Qumerum per eamdem diſtribui.
V.

Vaſa ſubſtantiæ offium videntur effe productiones , vel


continuitates vaforum perioſtei. Præter vafa , quæ tranfeun
tia per Perioſteum feruntur ad offium ſubitantiam , alia
{ unt, quæ membranam hanc perforant , & ad offium me
dullam pertinent.
V I.

Per totam offium fubftantiam vaſa diſtribui demonſtrant

puncta rubra in oflium fectionibus. Vaſa hæc prope extre


mitates ampliora , & copioſiora funt , quam in dimidio
majorum ollium .
V I I.

Venas in oflibus reperiri evidens eft , quæ delatum 'per


arterias fanguinem excipiant , & ad venas Perioftei reve
hant. Quaproter in qualibet offium parte perennem liquo
ris circuitum fieri, a veritate alienum non eſſe videtur . 1
VIII.
In unoquoque oſſe una faltem arteria , & in diverſis of
- fibus plures reperiuntur , quarum præcipue ufus eft vehen
di , & fecernendi oleofam fanguinis partem , quæ medulla
oflium appellatur .

3
IX .
I X.

Poftquam arteriæ eæ ſolidum offis latus perfoderint , in


plures dividuntur ramos , qui itarim ſuper internum Perio
ſteum - diſtribuuntur: ex his rami alii minores emittuntur ,
qui diffunduntur fuper medullæ cellulas.
X.

Vafa iſtiuſmodi communi tunica involuta ſubſtantiam of


ſeam permeant , interdum per proprios oſſeos canales offa
pertranfeunt , quorum nonnulli in dimidia circiter offium
humanorum longitudine reperiuntur , qui valde obliqui fiunt.
1
.

1
1

A3 EX
6
1
1

EX HISTORIA , ET THEORIA

MORBORUM PARTICULARIUM .

De Mania ,

1.

Llud inſaniæ genus , in quo diuturna , & tan


ta commotio , perturbatioqne rationis cum au
dacia , & furore plerumque conjuncta habetur,
1 ut homo non ſit compos ſui , Moviav Græci
vocant , atque ab Aretæo Cappadoce definitur :
Ex toto mentis alienatio diuturna vacans febri . Ex hoc
autem , quod nulla fit febris in Mania , colligendum neu
tiquam effe nonnulli monent , Maniacos nunquam poſſe fe
brę laborare .
1
II .

Dividi ſolet Mania primo in continuam , cujus ab àc


ceſfione ad mortem nulla ett intermiſſio , & periodicam ,
1
quæ intermiſſa ftatis temporibus iterum invadir , quæque
8
ab aliquibus ſympathica etiam dicitur ; deinde in recen
fi
tem , & inveteratam ; tum in adventitiam , & hæreditariam .
1 I I.

later præcipua Maniæ fymptomata enumerantur 2 cum


furor
furor, & audacia , qua morbo hoc correpti obvia quæque
aggrediuntur , atque impetunt , tum ingens virium robur ,
quo vel firmiſſima quæque corpora diffringunt , & conte
funt , immaniaque pondera attollunt ; ac demum intenſifli
mi frigoris tolerantia , quæ tamen non ita conſtans eft , ut
nulli unquam Maniaci de frigore conquerantur : quod cum
contigit ; boni ominis eſſe Practici docent .
I V.

His adduntur perfæpe aſpectus torvus , & ferus, oculi


fanguinei , vigiliæ contumaciſſimæ , diuturna a cibo , pc
tuque abſtinentia , alia , quæ pro varia cauffarum vi di
verſa ſunt . Nonnulli denique Maniaci , tamquam canes ra
bidi , aut lupi ululant , latrant , ac mordendi , & laceran

di rabie circumaguntur , unde Cynanthropi , & Lycanthro


pi , aut Lycaones vocantur.
V.

Signa , quibus futura Mania prænunciatur , hujuſmodi


1 eſſe traduntur; dolor capitis aflıduus , angor animi , & mo
teſtia , terror ex levi quacumque 'cauffa , inſignis ad iram
proclivitas , riſus inſuetus , & infolens præter rationem gar
Tulitas , vel affidua taciturniias , perpetua mentis contentio,

vigiliæ contumaces , vel ſomni leviſfimi , & facillime ' in


terrupti, inſomnia turbulenta , aurium tinnitus, & fonitus
oculi cavi , & fixi, igniculorum ſpecies oculis , & infoli
ta quædam fpectra fenfibus obverlantia . . ܺ‫; ܝ‬
V I.

Quod fi æger inepta incipiat loqui, animo facile , ac ve


hementer perturbeturi , obrutu fit intento , ac torvo , ardua,
& difficilia aggrediatur , pullus durus fiat , urina rubra , &
ſine ſedimento , vel cum levi nubecula , jam proxime in
Maniam labi creditur ..
VII.

Porro illi facilius , atque frequentius Mania corripi exi


ſti
ftimantur , qui natura funt iracundi , acriter excandefcen
tes , qui jocoſis , puerilibuſque delectantur : illi eriam , qui

contrario his ſunt ingenio , ſcilicet ſtupidi , triſtes , tardi


in diſcendo , & qui quod didicerunt , facile oblivioni tra
dunt : quibus habitus corporis ficcior , ſanguis pauco ſero
refertus , qui ftudiis profundioribus , maxime nocturnis ſe
ſe dedunt , & affiduis curis , iiſque diuturnioribus impli
cantur . VIII.

Occafionem autem huic morbo præbere dicuntur con


fuetarum evacuationum ſuppreſſiones , animi pathemata gra
viora , diuturna præſertim mæltitia, & præ ceteris ira
qua majorem vix ullam Galenus cauffam reputavit , aëris
conftitutio calida , & ficca , motus corporis concitarior 1
æſtivo tempore inftitutus , alimenta acria , aromatica , liquo
rum fpiritibus abundantium perpotatio , ebrietas , mercurius,
ſive externe linas , ſive interne fumas , hyoſciami , napelli
eſus , aliaque id genus .
I X.

Anatomicæ denique obſervationes oſtenderunt Mania in

teremtorum cerebrum modo compactum , durumque , mo


do ficcum , modo ſulcis , foveifque altioribus excavatum 1
modo cerebri corticem favo colore infectum , modo fana
guinea ipſius cerebri vaſa turgida varicum inſtar , aut
nia
gro , tenacique ſanguine diſtenta , modo offa cranii denfif
fima , & craffa , & futuras ferme deletas .
X.

Quapropter ex his probabiliter concludi poffe nomul


licenſent , Maniam pendere a nigro , terreftri, denfoque
fanguine , ejuſdemque indolis ſucco per nervos fuente , va
lidiore impetu moto in cerebri fibras præter naturam ten..
/
fas : ex quibus omnia , quæ in hoc ,morbo deprehendun
!
tur , deducunt , eamque a melancholia gradu tantum dif
ferre arbitrantur ,
EX
EX PRA X I

DE GENERALIBUS MEDICINÆ PRÆCEPTIS .

PRÆCEPTUM II.

De inſpeãtione ægrotantium , imprimiſque de iis , quæ


pulfus, & reſpiratio ſignificant.

1.

Aximi momenti ad morbos cognoſcendos , &

curandos , eorumque prævidendos exitus eft


animadvertere quomodo ægri reſpirent . Nam
qui ſecundum naturam reſpirant, quippe præ
fertim copiofius , lentius, celerius , partitiş vi
-cibus fpiritum trahere poffunt , reddere , cohibere , nihil
que hinc iocommodi patiuntur , potiſſimum vero qui in
concitatiori etiam , ac longiori vel motu , vel fermone ,
in cantu , in riſu , in tuſli voluntaria ſecundum naturam re

fpirant , fieri, nullo modo poteft , ut aliquo viſcerum , mu


fcu
10

ſculorumque reſpirationi infervientium , eoque paullo gra


viori morbo detineantur , aut humorum , maximeque fan
aut ut im
guinis , ac præfertim flogiſtico , aut nervorum ,
becilles admodum iiſdem vires fint .
1
I I.

Contra qui fpiritum aliter trahere coguntur , quam fe 1


cundum naturam , eofdem memoratorum morborum aliquo
ægrotare conjiciendum . Etenim quum ad reſpirationem eo
modo peractam , quo mox dicebam , neceſſarium fit nullo

graviori morbo detineri nervos pene omnes ad collum , &


truncum tendentes , laringem , aſperam arteriam , pulmo
nes , mediaftinum , cor , vaſa quæque majora colli , thora-,
cis , & abdominis, & ſanguinem in iiſdem contentum ſa
tis recte circumire , tum diaphragma , muſculoſque omnes
reſpirationi inſervientes, ventriculum , jecur , inteſtina , ve
ficam , uterum , immo etiam & lienem , & renes , & ge
nitalia ; idcirco manifeftum eft neminem harum partium .
morbo graviori ægrotare poſſe , qui fpiritum eo modo du
cat , atque moderetur , quem paullo antea proponebam ; &
contra nullum graviorem morbum in hiſce partibus effe
poffe , quin ulla in fpiritu mutatio progignatur .
III .

At ex hac ipfa partium varietate , quarum morho refpi


ratio lædi poteſt, tanta interdum difficultas naſcitur diſtin
guendi , cuinam malo reſpiratio læſa debeatur , ut peritif
limi quoque Medicorum aliquando allucinentur . Quamob

rem antequam dijudicetur , quænam caufla cujuſque partis


vitium læſa reſpiratio fignificet , diligentiflime elt inveſti
& quomodo 1
gandum , quænam alia vitia corpus habeat ,
læſa reſpiratio lit.
I V.

Generatim ea reſpiratio , quæ modo lic , modo aliter le


ha
IY

habet , modo terribilis eſt , modo peſſima, modo 'multum a


ſana recedens, a nervorum diſtenſione ſæpius fit , & alterna
contractione ſpaſmodica , ac relaxatione viſcerum , & partium
1 eidem infervientium , maximeque diaphragmatis , aliorum
que mufculorum , qui ad reſpirationem pertinent , vel pul
monalium fibrarum , cordis , ventriculi . Ea vero , quæ diu

mala perſtat tanto conftantiori cauſiæ tribui debet , quanto


diutius vitium ejus perſeverat .
V.

In acutis raro admodum ultra quatuor dies , ſæpe ne dua


bus quidem horis eodem modo conſtat , fed vel in pejorem ,
vel in meliorem mutatur . In longis , qui cum febre' conti
nua ſunt reſpirationis vitia , modo feptem diebus , alias qua
tuordecim , aliquando etiam pluribus mutantur .
I V..

Sed in ea tamen , de qua modo dicebam , incertitudine,,


multa eorum , quæ intus funt , ex reſpiratione cognofci tu
to poſſunt. Nam magna reſpiratio , lenta , æqualis , facilis ,
potiſſimum oftendit pectus ſecundum naturam dilatari , mo
veri diaphragma , explicari abdomen , ac pulmones , cruo
rem per harum partium vaſa recte circumire , vires de
mum aut nihil , aut parum receſſiſſe a ſtatu narurali ; hinc
optimi femper in quocumque morbo præfagii , ac præſer
tim in acuto , ubi conditiones haſce omnes poffidet , ubi
vero non omnes , tanto melioris ominis , quanto plures ha
rum conditionum ' in eadem obſervantur .
VII.

Porro antequam de reſpirationis ſignificationibus in quo


vis ægro judicetur , interrogandus eft , quomodo ante mor
bum reſpirare foleret : arcendæ quoque ſunt , aut certe le
niendæ affectiones animi moleſtiores quæcumque , ex quibus

mirum eſt , quantum refpiratio pervertatur , præfertim in


ægro
I2

ægrotantibus, iifque aut imbecillibus , aut male vi morbi


reſpirantibus . Perpendendum etiam , num critici aliquid
natura moliatur .
VI I I.

Ad reſpirationem referri poteſt oſcitatio , quam bonum


eſt in omni ægro aliquando eſſe , deinde talem effe , qua
lis ante morbum ſolebat. In morbis reſpirationem perverten

tibus animadverſionem præcipue meretur . Quo brevior , co


pejor , eoque majora impedimenta deſignat in inſtrumentis

ad reſpirationem pertinentibus .
I X.

Pulſus in omni morbo explorandus eſt. Etenim ad ftatum


cordis , arteriarúm , cruoris pertinentia multa femper figni
ficat, neque raro nonnulla ad aliorum morborum ſedem ,
indolem , cauſſas , criſes cognoſcendas , atque prævidendas,
proindeque curationem inftituendam perutilia . Pulſus om
nium optimus eft , fortis , magnus , æqualis , frequentiæ na
turalis . Fere ſemper ſignificat vim cordis , fanguinis copiam ,

circuitum , indolem , humorumque ſecretiones , viſcera, par


tes ſolidas fecundum naturam le habere . Qui contrarias
conditiones habet , contraria fignificat , omniumque pefli
muis eſt . Uterque tanto melior eft , aut pejor , quanto pro
ximior optimo eſt , aut peſlimo.
X.

Hæc in univerſum vera ſunt . At pullum tanto melio


rem , aut deteriorem in ægro effe putandum eft , quanto
minus , aut magis recedit ab eo pulſu , quiin eodem ægro
eſſe conſueverat , quum optima valetudine frueretur. Mi
rum enim quantum pulfus diffimilis , & tamen fanus effe .
queat .

Facultate obtenta .

También podría gustarte