GABONAK,

OHITURAK,
OSPAKIZUNAK
ARANTXA EGURZA
Hartzen bideoa

Aitonaren bideoa
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
BALIABIDEAK ONLINE

Informazioa
BIDEOA Hartzak
Aitona
1-GABON ERREZETAK
Irakur ezazu beheko testua eta gure aitona-amonen Gabon-
gaueko menua ezagutuko duzu.
 
Gabon-gaua eta gau honetako afaria dira gure artean ohitura
zaharrak gorde izan duen unea.
Egun honetan afari berezia prestatu izan da Euskal
Herriko herririk gehienetan. Menurik hedatuena honako
hau izan ohi zen:
hasteko, aza-olioa eta beharbada salda bereziren bat
(zurruputuna). Jarraitzeko, bisigua edo.
bai: konpotak (ardotan eginak askotan), intxaur edo
beste fruituok ere: gaztainak,intxaurrak, hurrak, eta
abar.
Arrainaren ordez, edo honekin batera, zabal ibili da ere
etxe batzuetan gau horretan barraskiloak jateko
ohitura.
Dena den, aspaldion otorduok ugaritu egin dira era
guztietako osagarri eta postrekin
 “Zer gauzak afaltzen zuten aspaldian?
Eta oraindik ere Gabonetan Euskal Herrian?
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
KONPOTAREN ERREZETA
Osagaiak
--Ura, 1 l
--Ardo beltza, 500 ml
--Kanela zotz bat
--Azukrea, 175 g
--Aranpasak, 125 g
--Pikupasak, 125 g
--Orejoiak, 125 g
--Errege-sagarrak, 500 g
 
PRESTAKETA
NOLA EGIN?
- Kazola batean, ura eta ardo beltza jarri.
- Kanela-zotza eta azukrea erantsi eta egosten jarri.
- Pikupasak, aranpasak eta orejoiak gehitu eta egosten
utzi ordu erdiz gutxi gorabehera.
- Errege-sagarrak zatitu eta kazolara gehitu.
-Sutan egosten utzi eta zerbitzatzeko prest!
bideoa
 INTXAUR SALTSA
Karlos Arguiñano (web)

La intxaursalsa es un postre típico del País Vasco. Se trata de

una crema de nueces y leche que se sirve sola, similar a unas
natillas pero de textura más espesa.
La intxaursalsa es un postre típico de Navidad en los caseríos
vascos desde hace más de 150 años, especialmente en la
zona de Gipuzkoa. La crema se elabora a base de nueces
machacadas, leche, azúcar y en ocasiones, canela y se
prepara con una cocción larga en el fuego.

Ingredientes (4 personas):
500 gr de nueces
6 cucharadas de azúcar
1,5 litros de leche
hoja de menta (para decorar)
 
Elaboración de la receta de intxaursalsa:
Casca las nueces y saca el fruto. Colócalas en un paño y
tritúralas dándoles golpes suaves con un mazo de madera.
Calienta la leche en una cazuela. Añade el azúcar y las
nueces y deja cocer todo a fuego lento durante 60-70
minutos, removiendo de vez en cuando.
Retira del fuego y deja que se temple. Decora con unas hojas
de menta y sirve.
Puedes tomarla fría, templada o caliente, según tu gusto.
BALIABIDEAK ONLINE

intxaursaltsa
konpota
Bizkotxo errezeta
2-GABON OHITURAK

esteka
 Lee las tradiciones, elige una y explícala con tus palabras.
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
 La verdadera historia de Papá Noel (web)
¿Quién en el mundo occidental no conoce a Papá Noel? Con
nombres tan diversos como
San Nicolás, Santa Claus,
Viejito Pascurero o Padre
Hielo, el anciano bonachón
vestido de rojo que sale a
repartir regalos a los niños.
¿De dónde salió este
característico personaje?
Una de las versiones de su origen, tiene como escenario las
costas del mar Mediterráneo,. Allí, en un pueblo llamado
Patara, nació un niño de padres muy ricos, el cual fue
bautizado con el nombre de Nikelaos (que quiere decir “la
victoria del pueblo”). Al traducir este nombre al castellano,
pasaría a ser Nicolás, mientras que en inglés sería Claus.
Sus padres murieron y decidió dar un cambio a su vida;
ayudando a los pobres... Esto llevó, a gastar su herencia para
hacer el bien a los demás.
Años después Nikelaos quien heredó el cargo de obispo, lo
fue durante años, mientras se hacía famoso como Hombre
Santo.
 
 
 
 
 
Siglos después de su muerte , en la costa este del sur de
Italia, la historia de Papá Noel tomó una nueva dimensión, al
ser denominado San Nicolás de Bari.
La historia de Papá Noel hoy .
Fue el escritor Clement Clark Moore, el creador de Papá Noel
como lo conocemos hoy. Sus hijos le pidieron un cuento
sobre el hombre santo que ayudaba y repartía regalos
bajando por las chimeneas el 24 de diciembre.
Basado en este cuento, el pintor Habdon Sudblom, decidió
vestir al personaje con los colores rojo y blanco. Así que, lo
dibujó vestido de rojo, con una barba blanca y barrigón,
imagen que hemos heredado hasta nuestros días. Apareció
por primera vez en un anuncio de Coca Cola.
La historia tuvo tanto que se trasladó al resto del mundo.”
bideoa
GALDERAK

Gabonetan zuhaitza jartzen al duzu etxean? Bai? Ez?

____________________________________________
Zergatik jartzen da zuhaitza?
_______________________________________________
_______________________________________________
Opariak guri Olentzerok edo Erregeek ekartzen dizkigute,
Italian nork ematen dizkie opariak umeei?
_______________________________________________
Nola hasi zen oparien ohitura urte hasieran?
_______________________________________________
Hemen eta toki guztietan jaiak ospatzeko janari gozoak
prestatzen ditugu.
1. Zenbat plater jaten dute Polonian?
2. Zenbat pertsona elkartu behar dira mahai inguruan?
3. Arabiarrentzat “bazkaria biguna” zer da?
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
 URTE HASIERAKO OHITURAK
Eguberrietan, ohitura batzuk, leku batean edo bestean,
antzekoak izaten dira edo berdinak. Guk zenbait usadio eta
bitxikeria aitatuko ditugu orain. Horrela, gehiago jakingo dugu
geure eta besteen ohiturei buruz.
Garai bateko Egipton, urtea udazkenekoan hasten zen.
Erroman, berriz,Romuloren garaian, udaberrian.
Frantzian ere izan dira gorabeherak. Pazko-egunak ematen
zion hasiera urteari. Eta hau bai buruhaustea urte batean
apirilaren 1a izan zen, eta hurrengo urtean, apirilaren 20a..
Azkenean, XVI,mendean , urte-hasiera urtarrilaren lehen
egunera ekarri zuen.
Baina, noski, gero herriak onartu egin behar erabakia.
ZER EGIN ZUTEN LEKU BATZUETAN?
Urtearen hasieran opariak egiten ziren. Opariak ere
urtarrilaren batean egiten hasi ziren.
Eta zer egin apirilean? Ba, txantxak eta trufak. Broma hauek
“Ies poissons d'avríl” (inuzenteen eguna Frantzian) dute
izena. Dena den, ez dago garbi zergatik den poissons,
arrainak alegia.
 Txinan,urte berriko festak, Soon-Nin-ek,
hamar egun irauten du. Festa horren
barruan txorien eguna izaten da,
txakurrena, ardiena, txerriena eta abar.
Txorien eguna bada,txoriak jatea hobe;
txakurrena bada, txakurra eta abar.
Festa honetan, hildakoen alde aldareak jartzen dira etxeetan.
Egun horietan zenbait kezka izaten dituzte txinarrek:
Urteberri-egunean katuak miaoka ari badira, kontuz animalia
basatiekin. Lehen bisita nagusi batena bada, urte ona izango
Egun horretan ura pisatzen dute. Aurreko urtean baino
gehiago pisatzen badu, beharbada uholdeak izango dira.
Egun horretan zerbitzariei haserre egiten bazaie, urte osoan
gauza bera egitea komeni da. Eta abar, eta abar.
Ajosa du izen arabiarren urteko lehen egunak. Gurea baino
12 egun geroago izaten da. Kalean daudenek elkar agurtzen
dute, besoan muin ematen diete elkarri: "goratua izan bedi
Jainkoa" esanez.
 GALDERAK
1.Urtea noiz hasten zen Egipton eta Erroman?
_______________________________________________
_______________________________________________
2.Frantzian noiz erabaki zuten urtea urtarrilaren 1.an hasiko
zela?
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
3.Zer egiten dute orain apirilaren 1an?
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
4.Txinako urte berriko jaiak laburtu.
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
BALIABIDEAK ONLINE

Gabonetako ohiturak munduan zehar

La verdadera hisroria de Papa Noel
Bideoa Coca Cola iragarkia
Eguberri On informazioa
Olentzero eta Mari Domingi margotzeko
3-OLENTZERO
Duela urte asko eta asko, jentilak gure mendietan
bizi ziren. Jentilak oso
txukunak, garbiak,
langileakbaina jentil
haietariko bat ezberdina zen.
Pipa hortzetan zuen eta
eserita
zegoen

maiz.Buruhandikoa,entendimendu gabekoa
eta tripa-handikoa zen.
Mendian lan egiten zuen .
Ordu asko pasatzen zituen ardoa edan eta arrautzak jaten.
Bere izena Olentzero zen.Bere herrixkan ez zuten maite eta
normalean bakarrik egoten zen.
Gau batean, Olentzerok zerua alde batetik bestera
zeharkatzen zuen suzko bola bat ikusi zuen, jentil
jakintsuenarengana joan zen eta ikusitakoa kontatu zion.
-Kixmi etorri da. Hemendik joateko ordua iritsi zaigu -erantzun
zion jentil jakintsuak.
Esan eta egin jentil guztiek beraien gauzak presaka bildu eta
handik alde egin zuten.Batek izan ezik. Olentzerok lo hartu
zuen eta,konturatu zenerako, bakarrik gelditu zen gure
mendietan.
Olentzerok zer egin pentsatzen zuen bitartean, zerura
begiratu zuen eta berriz ere suzko bola ikusi zuen.
Beldur handia sentitu zuen.
—Herrira joan behar dut -esan zion bere buruari-.
Kixmi datorrela esatera.
Nahiz eta beldurrez egon, Olentzero herrian sartu zen eta
berria eman zuen.
Jendeak berria entzun zuenean oso pozik jarri zen. Festa
eder bat antolatu zuten. Festan herritarrak Olentzerori
abestiak abesten hasi ziren.
-Horra, horra, gure olentzero!
Olentzerok ez zuen ulertzen
herritarrak hain pozik
egotearen arrazoia
ere ,baina’ oso gustura
zegoen herritarren artean.
Astean behin herrira jaisten
zen bisita egitera.
Herritarrek harrera oso ona
egiten zioten beti.
“Hau ikusita, Olentzerok
eskerrak emateko ,mendian zegoen bitartean, jostailuak
egiten hasizen, eta urtean behin, Kixmiren etorrera
ospatzeko,
egindako jostailuak banatzen zituen herritar guztien artean.
Eta honela egiten jarraitu du gaur egun arte.
 
(“Euskal mitologia Haurrentzako ipuinak” Bakarne Atxukarro
moldatua )”
GALDERAK
1.Non bizi zen Olentzero?
_______________________________________________
_______________________________________________
2.Zer egiten zuen aspertzen zenean?
_______________________________________________
_______________________________________________
3.Zergatik gelditu zen bakarrik?
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
4.Zertarako joan zen herrira?
_______________________________________________
_______________________________________________
5.Zer egin zioten herrian?
_______________________________________________
_______________________________________________
6.Berak zer egin zuen eskerrak emateko?
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
BALIABIDEAK ONLINE
Euskal Mitologia liburua
Olentzero
4-GURE MERENDOLA

Zure merendolaren menua egin:

A. edariak
B. ogitartekoak
C. pikatzeko gauzak
D. postrea (plater gozoak)

_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
______________________________________________
Oferten katalogoa
Katalogoa erabiliko dugu merendolaren menuaren prezioa
kalkulatzeko.

edaria........................................
ogia...........................................
barrukoa....................................
pikatzekoak................................
postrea......................................
 

Merendola.................................... balioko du.

inkesta
GELAKIDEEN AUKERAK
 ETA ORAIN GRAFIKO BATEAN ISLADATUKO DUGU

ura kola limoi/laranj beste patatak

krispetak olibak frutu leh gazta txorizo
txokolate madalenak kruasanak izozkiak bonboiak
5-JOKUAK
Gaonetako ospakizunak
Gabonetako pertsonaiak
Mari Domingi (Gabon kanta)
Gabonak bikoteak
Urte bukaerako jaiak
Gabonak hizki zopak
Gabonei buruzko testa

Hendaian patinatzen puzzlea

Elur panpina puzzlea
Pocoyo eta gabonak puzzlea
Olentzero puzzlea
Olentzero eta Mari Domingi puzzlea
Eguberrietan disfrutatzen puzzlea
Olentzero 1 puzzlea
Urte Berri On puzzlea
Errege Magoak puzzlea
BALIABIDEAK ONLINE
Educaplay
Jigsaw planet Gabonak

bideoa

bideoa
6-IRAKURGAIAK
 ISTORIOA IDATZI
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
 CUENTO DE NAVIDAD:

MATÍAS Y EL MUÑECO DE NIEVE (esteka)

Matías en esa Navidad se sentía más solo que nunca, no

tenía hermanos, sus amigos vivían muy lejos y sus padres
estaban demasiado ocupados. Decidió pasar el día jugando
en la nieve en el jardín de su casa, sin saber que la nieve
daría vida a su nuevo mejor amigo.
Empezó a hacer dos bolas de nieve,
una para la cabeza y otra para el
cuerpo. Luego arrancó dos ramitas
secas, hizo los brazos. El muñeco
de nieve iba tomando forma pero
aún no parecía real. Matías fue corriendo a su habitación y
agarró una bufanda de colores, un gorro de lana, un par de
botones para los ojos, un peine para la boca y una zanahoria
para la nariz.
Cuando iba colocando cada detalle el muñeco se iba
pareciendo a un niño. Al terminar se sorprendió de ver que
su muñeco de nieve había cobrado vida y le sonreía.
Matías se sintió feliz y este regalo fue el mejor de Navidad. El
niño comprendió que cuando algo se desea con suficiente
fuerza, puede volverse realidad. Su muñeco no dejaba de
lanzarle bolas de nieve y corretear por el jardín. Necesitaba
un nombre, después de unos minutos le dijo, – “te llamaré
Copo de Nieve, ¿te gusta?”. El muñeco le sonrió y siguió
jugando con Matías que nunca más se sentiría solo.
Así pasaron los días y Matías se divertía jugando con su
nuevo amigo. Los niños de clase y del barrio también
jugaban con su muñeco.. Todos reían sin parar.
Cuando comenzó a despedirse la temporada invernal, los
padres de Matías lo ayudaron a trasladarlo hasta un parque
cercano donde todo el año había nieve. Allí esperaba el
muñeco las visitas de Matías y de sus amigos, sobre todo en
la Navidad.
1.¿Por qué hizo Matías un muñeco?
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
2.¿Qué le pasó al muñeco?
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
3.Al final Matías ¿solo era amigo del muñeco? ¿tenía más
amigos?
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
4.¿Qué harán Matías, Copo y sus amigos en Navidad?
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________