Está en la página 1de 11

48

BAB 5
HASIL DAN PEMBAHASAN

5.1. Neraca Massa dan Neraca Panas


5.1.1. Neraca Massa
Hasil perhitungan neraca massa pada proses pembuatan asam akrilat dengan kapasitas
produksi 150.000 ton/tahun atau setara dengan 18939,39394 kg/jam adalah sebagai
berikut :
Basis perhitungan : 1 jam operasi
Waktu Operasi : 330 hari
Satuan Operasi : 18939,39394 kg/jam
5.1.1.1. Kran Ekspansi (EV-101)

C3H6 KRAN EKSPANSI C3H6

13568,8211 kg/jam
13568,8211 kg/jam

5.1.1.2. Heater (E-101)

C3H6 C3H6
HEATER
13568,8211 kg/jam 13568,8211 kg/jam

5.1.1.3. Blower (BL-101)

O2 O2
BLOWER
13568,8211 kg/jam 13568,8211 kg/jam

5.1.1.4. Kompressor (C-101) 48

O2 O2
KOMPRESSOR
23495,79411 kg/jam 23495,79411 kg/jam
49

5.1.1.5. Heater (E-102)

O2 O2
HEATER
23495,79411 kg/jam 23495,79411 kg/jam

5.1.1.6. Reaktor Oksidasi

C3H6
O2
H2O
C3H6 C3H4O
O2 CH3COOH
H20 C3H4O2
REAKTOR OKSIDASI
13568,8211 kg/jam CO2 kg/jam
474,9087385
23495,79411 kg/jam 13157,6447 kg/jam
10573,10735 kg/jam 16184,78408 kg/jam
52,43176621 kg/jam
2883,06127 kg/jam
18939,39399 kg/jam
2112,484528 kg/jam

5.1.1.7. Kran Ekspansi (EV-102)


C3H6 C3H6
O2 O2
H2O H2O
C3H4O C3H4O
CH3COOH CH3COOH
C3H4O2 C3H4O2
KRAN EKSPANSI
CO2 CO2
474,9087385 kg/jam 474,9087385 kg/jam
13157,6447 kg/jam 13157,6447 kg/jam
16184,78408 kg/jam 16184,78408 kg/jam
52,43176621 kg/jam 52,43176621 kg/jam
2883,06127 kg/jam 2883,06127 kg/jam
18939,39399 kg/jam 18939,39399 kg/jam
2112,484528 kg/jam 2112,484528 kg/jam
50

5.1.1.8. Cooler (Co-101)


C3H6 C3H6
O2 O2
H2O H2O
C3H4O C3H4O
CH3COOH CH3COOH
C3H4O2 C3H4O2
KRAN EKSPANSI
CO2 CO2
474,9087385 kg/jam 474,9087385 kg/jam
13157,6447 kg/jam 13157,6447 kg/jam
16184,78408 kg/jam 16184,78408 kg/jam
52,43176621 kg/jam 52,43176621 kg/jam
2883,06127 kg/jam 2883,06127 kg/jam
18939,39399 kg/jam 18939,39399 kg/jam
2112,484528 kg/jam 2112,484528 kg/jam

5.1.1.9. Menara Absorbsi (T-101)

C3H6 O2 13157,6447 kg/jam


O2 CO2 2112,484528 kg/jam
H2O
C3H4O
CH3COOH
C3H4O2
KRAN EKSPANSI C3H6 474,9087385 kg/jam
CO2
474,9087385 kg/jam H2O 16184,78408 kg/jam
52,43176621 kg/jam
13157,6447 kg/jam C3H4O
2883,06127 kg/jam
16184,78408 kg/jam CH3COOH
18939,39399 kg/jam
52,43176621 kg/jam C3H4O2
2883,06127 kg/jam
18939,39399 kg/jam
2112,484528 kg/jam
51

5.1.1.10.Menara Destilasi (T-102)

C3H6 474,9087385 kg/jam


H2O 16184,78408 kg/jam
C3H4O 52,43176621 kg/jam
C3H6 2883,06127 kg/jam
CH3COOH
H2O
C3H4O
CH3COOH
C3H4O2 KRAN EKSPANSI
474,9087385 kg/jam
16184,78408 kg/jam
52,43176621 kg/jam
2883,06127 kg/jam C3H4O2 18939,39399 kg/jam
18939,39399 kg/jam

5.2. Spesifikasi Alat


5.2.1. Tangki Penyimpanan Bahan Propilen
Fungsi : Menyimpan Propilen sebanyak 155.997,4847 kg untuk
kebutuhan 7 hari
Bahan Konstruksi : Low Alloy Steel SA-353
Bentuk : Silinder Vertikal dengan alas dan tutup ellipsodial
Jumlah : 1 buah
Data Perhitungan
Temperatur = 27 C
52

Tekanan = 12,83 atm


Kebutuhan Perencanaan = 7 hari
Laju Alir Massa = 928,5565 kg/jam
 dalam fase cair = 613,9 kg/m3

Perhitungan Ukuran Tangki


Volume Tangki
laju alir massa x kebutuhan perancangan
Vpropilen =
ρ
928,5565 kg/ jam x 24 jam x 7 hari
=
613,9 kg/m 3
155.997,485kg
=
613,9 kg/m 3
= 254,1090 m3
Vpropilen = 67.128,4697 gal
Untuk tangki dengan volume lebih besar dari 10.000 gal, maka digunakan
tangki vertikal (Walas, dkk, 2005)
Faktor kelonggaran = 20%
Volume Tangki = 1,2 x Vpropilene
= 1,2 x 254,1090 m3
= 304, 9307 m3

Diameter dan Tinggi Shell


Direncanakan :
Tinggi shell tangki : diameter tangki Hs : D = 5 : 4
Tinggi tutup tangki : diameter tangki Hh : D = 1 : 4
Volume shell tangki (Vs)
1
V s = π D2 H s
4
5
V s= π D3
16
π 3
Volume tutup tangki (Vh) ellipsodial, V h= D
16
Volume tangki (V)
V =V s +2V h
53

5 π
304,9307 m 3= π D 3+ D 3
16 8
23
304,9307 m 3= π D3
24
304,9307 ×24
Maka diameter tangki, D=

3

23
D=6,827 m3

( HD ) × D=8,53375 m
Tinggi shell tangki, H s = s

H
Tinggi tutup tangki, H =( ) × D=1,70675 m
h
h
D
Tinggi tangki, H t =H s +2 H h=11,94725 m

Tebal shell dan tutup tangki


Untuk tutup atas tangki
Tekanan operasi dengan faktor keamanan 20%
Poperasi = 12,83 atm = 1.299,997 kPa
Pdesain = 1,2 x 12,83 atm =15,396 atm = 1.559,9997 kPa
Untuk shell tangki dan tutup bawah tangki :
254,1090m 3
Tinggi cairan dalam tangki, h= × 11,94725 m=9,956 m
304,9307 m 3
Tekanan hidrostatik :
kg m
P= ρ× g × h=613,9 3
×9,8 ×9,956 m=59,897 kPa
m det 2
Tekanan operasi dengan faktor kemanan 20% :
Poperasi : 1.299,997 kPa + 59,897 kPa = 1.359,894 kPa
Pdesain : 1,2 x 1.359,894 kPa = 1.631,8728 kPa
Joint effeciency, E : 0,8 (Brownell and Young, 1959)
Allowable stress, S = 22500 psia
= 155.131, 4984 kPa (Brownell and Young, 1959)
Faktor korosi, C = 0,0032 (Peters, 2004)
Umur alat, n = 10 tahun
Tebal shell tangki :
P× D
t= +nC
2 SE−1,2 P
54

1.359,894 kPa× 6,827 m 3


t= + 10× ( 0,0032 )
2× 155.131,4984 psia ×0,8−1,2× 1.359,894 kPa
t=0,06965∈¿

Tebal tutup tangki bawah


P×D
t= +nC
2 SE−0,2 P
1.359,894 kPa ×6,827 m 3
t= + 10× ( 0,0032 )
2× 155.131,4984 kPa× 0,8−0,2× 1.359,894 kPa
t=0,069445∈¿

Tebal tutup tangki atas


P×D
t= +nC
2 SE−0,2 P
1.631,8728 kPa ×6,827 m3
t= +10 × ( 0,0032 )
2× 155.131,4984 psia ×0,8−0,2 ×1.631,8728 kPa
t=0,076944 ∈¿

5.2.2. Tangki Penyimpanan Larutan Asam Akrilat (TK-102)


Fungsi : Menyimpan produk Asam Akrilat selama 7 hari sebanyak
212.121,2121 kg
Bahan Konstruksi : Carbon Steel SA – 285 Grade C
Bentuk : Silinder vertikal dengan alas datar dan tutup ellipsodial
Jenis Sambungan : Double welded butt joints
Jumlah : 1 unit

Kondisi Operasi :
Tekanan = 1 atm = 101,325 kPa
Temperatur = 30 C
Laju Alir Massa = 1262,626 kg/jam
 dalam fase cair = 1050 kg/m3
Kebutuhan Perancangan = 7 hari
Faktor Kelonggoran = 20%

Perhitungan Ukuran Tangki :


55

Volume Tangki
kg jam
1262,626 × 7 hari ×24
jam hari
V larutan = =202,0202 m 3
kg
1050 3
m
Faktor kelonggaran = 20%
Volume tangki, V t =1,2× 202,0202m3=242,4242m3

Diameter dan tinggi shell


Direncanakan :
Tinggi shell tangki : diameter tangki Hs : D = 5 : 4
Tinggi tutup tangki : diameter tangki Hh : D = 1 : 4
Volume shell tangki (Vs)
1
V s = π D2 H s
4
5
V s= π D3
16
π 3
Volume tutup tangki (Vh) ellipsodial, V h= D
16
Volume tangki (V)
V =V s +2V h
5 π
242,4242 m3 = π D3 + D3
16 8
23
242,4242 m3 = π D3
24
242,4242× 24
Maka diameter tangki, D=

3

23
=6,3244 m

( HD ) × D=7,9055 m
Tinggi shell tangki, H s = s

H
Tinggi tutup tangki, H =( ) × D=1,5811 m
h
h
D
Tinggi tangki, H t =H s +2 H h=11,0677 m

Tebal shell dan tutup tangki


Untuk tutup atas tangki
Tekanan operasi dengan faktor keamanan 20%
56

Poperasi = 1 atm = 101,325 kPa


Pdesain = 1,2 x 1 atm =1,2 atm = 121, 59 kPa
Untuk shell tangki dan tutup bawah tangki :
202,0202 m 3
Tinggi cairan dalam tangki, h= ×11,0677 m=9,233 m
242 , 4242 m 3
Tekanan hidrostatik :
kg m
P= ρ× g × h=1050 3
×9,8 ×9,233 m=95,008 kPa
m det 2
Tekanan operasi dengan faktor kemanan 20% :
Poperasi : 101,325 kPa + 95,008 kPa = 196,3326 kPa
Pdesain : 1,2 x 196,3326 kPa = 235,5991 kPa
Joint effeciency, E : 0,8 (Brownell and Young, 1959)
Allowable stress, S = 13.750 psia
= 94.802,58 kPa (Brownell and Young, 1959)
Faktor korosi, C = 0,0125 (Peters, 2004)
Umur alat, n = 10 tahun
Tebal shell tangki :
P× D
t= +nC
2 SE−1,2 P
235,5991kPa × 6,3244 m3
t= +10 × ( 0,0125 )
2× 94.802,58 kPa× 0,8−1,2× 235,5991kPa
t=0,1348∈¿

Tebal tutup tangki bawah


P×D
t= +nC
2 SE−0,2 P
235,5991 kPa× 6,3244 m 3
t= +10 × ( 0,0125 )
2× 94.802,58 kPa× 0,8−0,2× 235,5991kPa
t=0,134826∈¿

Tebal tutup tangki atas


P×D
t= +nC
2 SE−0,2 P
196,3326 kPa× 6,3244 m 3
t= +10 × ( 0,0125 )
2× 94.802,58 kPa× 0,8−0,2× 196,3326 kPa
t=0,133188∈¿
57

5.2.3. Reaktor (R-101)


Fungsi : Tempat terjadinya reaksi oksidasi
Tipe : Fixed Bed Reactor
Bentuk : Silinder vertikal dengan tutup dan alas ellipsodial
Bahan Konstruksi : Stainless steel SA-340
Jenis sambungan : Double welded butt joints
Jumlah : 1 unit

Data perhitungan :
Temperatur, T = 330 C
Tekanan, P = 4,93 atm
Waktu Tinggal,  = 8 detik = 0,0022 jam
Laju Alir Massa, Fo = 7428,4516 kg/jam
campuran,  = 2,91 kg/m3

Perhitungan Dimensi Reaktor


kg
7428,4516
F jam m3
V o= o = =2552,7325
ρ kg jam
2,91
m3
m3
Volume campuran, V =τ ×V o=0,0022 jam× 2552,7325
jam
¿ 5,616 m 3
30
Volume katalis (Molybdenum Bismuth) = ×5.616 m 3=2,4068 m 3
70
Volume total = 5,616 m3+ 2,4068 m3 =8,0228 m3
Faktor kelonggaran = 20%
Volume total, V t =1,2× 8,0228 m 3=9,6345 m 3
Direncanakan, Hs : Di = 1 : 1
1 2 1 2
Volume silinder (Vs) ¿ πD t H s = πD t
4 4
1
Tinggi head (Hh) ¿ Dt
4
58

π π
Volume tutup (Vh) ellipsodial ¿ × D 2 H h= × D 3
6 24
Vt = Vs + Vh
π π
V t=( 4 )(
× D 3 + × D3
6 )

V t= × D3
12
12 V t 3 12× 9,6345
Diameter tangki ¿ 3
√ 5π √
=

=1,9272m=75,874∈¿

Tinggi silinder (Hs) = Dt = 1,9272 m


1 1
Tinggi tutup ellipsoidal (Hh) ¿ × D= × 1,9272=0,4818 m
4 4
Tinggi tangki (Ht) = H + 2 Hh = 2,89 m

5.2.4.
5.3. Utilitas
5.4. Analisa Ekonomi

También podría gustarte