maatjai tusa, amichan. Tsawai kashijai dakaku nii wekaesa maa yutajin, wekaetaijin, kanutaijin aatus. Imaní wekaekush igkugchau, iman wakaemunum anentaibau; jakaujai wetek tepestajai tiu. Nunik dekaskeash jaka tusa kuntin miniagtatui tusa tau. Amishchakam taattawai, nuniakui achiktatjai tiu, kuntin aidau japayua jakae tabau antukag diinak wejiaju. Waanum jegantun ishamainaiyaitak diinau, idaipas jeantug diikmá esajam wee tepaun wainkaju japayuan, ajantus diischaju, susujin japijuidau, kuishin tekemjuawag untsuidau, ujuken achijuk japijuidau. Japayuak amish taati tau asa imatikamash atsaneau. Amish taa agaá pujus inimu: ¿jakaek?- ehe jakae. Tujash: ¿atumesh dekas jakae tajugmek? Pataka inimu, ehe, buchittsui tuidau. Chiii………¡ tau - ¿jachitkaek?. Atsa antukchamji. Aneaku atajum minak tujutiagmayi, japayua jaakug kampatumá jachitame, tau. Japayuashkam,kampatumá senchi jachitkau chichamun antú tepau asa ¡ ja…chis…¡ ¡ja…chis…¡ ¡ja…chis..¡ Amish dushija tiu: ¿ ya jaka tepesá jachitun wainame? ¡tupikaktajum¡ tii tseke jinkiu kuntin aidaushkam patatkauk tupikakiaju. EL ZORRO Y EL PUMA El puma tenía un pensamiento, para matar al zorro que odiaba. Espero día y noche donde siempre casaba animales, donde andaba y hasta en su escondite. Tanto buscarlo vino a su mente una idea estratégica; hacerse el muerto. Entonces todos los animales pensaron que ya había muerto y al enterarse se fueron a ver. Los animales llegaron al hueco temerosamente, acercándose y observando con paso muy lento y de ahí vieron que estaba estirado, los animales empezaron a jalar su barba y en su oreja gritaban fuerte, jalaban mucho de su cola pero el puma como quería que el MENCO llegara aguantaba todo sin molestarse. El menco llego a la sala preguntando ¿está muerto? Si a muerto ¿entonces ustedes creen que ha muerto? Otra vez pregunto. Aya…… ¡¿ estornudo? –no le hemos escuchado. Tengan mucho cuidado a mí me dijeron que el puma estornuda 3 veces. El puma en momento de escuchar tres veces estornudo fuertemente dijo: ¡ja………chis! ¡Ja……chi! ¡Ja ……….chis!. El menco riendo dijo quien ha visto un animal que estornuda muerto, ¡corran! Y al momento de decir eso el puma desesperadamente salto y salió siguiendo al menco. A. AUSAMUNMAYA AIKTA. RESPONDA DE ACUERDO AL TEXTO LEÍDO. 1. ¿Japayuash wajuk anentaimjayawaki?. ¿Cómo pensaba el puma?