Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
En este capı́tulo ampliaremos el conjunto N0 = {0, 1, 2, 3, . . .} con otros números que nos
permitirán representar situaciones como: una deuda de $ 5 000 000, una temperatura de
10◦ bajo cero, 30 metros bajo el nivel del mar, etc. los cuales no se pueden representar con
dichos elementos.
Dada una recta cualesquiera, a cada entero se le puede hacer corresponder un punto en la
recta, tomando segmentos sucesivos de igual longitud a partir de un punto de origen en
ambos sentidos. Hacia la derecha se localizan los enteros positivos, en el origen el entero 0
y hacia la izquierda los enteros negativos.
−4 −3 −2 −1 0 1 2 3 4
| {z } | {z } | {z }
Enteros P ositivos Z − cero Enteros P ositivos Z +
Por lo tanto,
1
2 1 Acerca de los Números Enteros
+
es decir, Z = Z −
∪Z 0 ∪Z y N ⊆ N0 ⊆ Z .
−(−a) = a
Ejercicio 1.
1. Simbolice
a. El opuesto de 3
d. El opuesto de cero.
2. Completar
a. −(−3) = c. −(−(−2)) =
b. −0 = d. −(−1) =
1.1 Operaciones en Z
1.1.1 Adición
En sı́mbolos:
+ : Z × Z =⇒ Z
(a, b) −→ +(a, b) = a + b := S
Por ejemplo:
4+3=7
5 + (−2) = 3
(−8) + 5 = −3
(−3) + (−2) = −5
3+0=3
0+0=0
(−3) + 0 = −3
3 + (−3) = 0
Ejercicio 2.
1. Calcular:
a. 4 + (−3) d. (−2) + 4
b. (−3) + 5 e. (−8) + 3
a. (−4) + (−1) e. 4 + 3
b. 4 + (−7) f. 3 + 0
c. (−8) + 10 g. 0 + (−2)
a. a + b + (−c) + d c. a + b + b + d
b. 0 + a = a + 0
c. (−a) + a = a + (−a)
6. Calcular:
1.1 Operaciones en Z 5
a − b := a + (−b)
Por ejemplo:
8 − 6 = 8 + (−6) = 2
5 − (−3) = 5 + (−(−3)) = 5 + 3 = 8
−7 − (−2) = −7 + (−(−2)) = −7 + 2 = −5
−6 − (−4) = −6 + (−(−4)) = −6 + 4 = −2
−9 − (−18) = −9 + (−(−18)) = −9 + 18 = 9
0 − 3 = 0 + (−3) = −3
0 − (−7) = 0 + (−(−7)) = 0 + 7 = 7
3 − 0 = 3 + (−0) = 3 + 0 = 3
a. Efectuar:
3−6 −5 − (−1)
7 − (−3) 27 − (−12)
(−6) − 2 3 − (−4)
6 1 Acerca de los Números Enteros
d. Efectuar:
20 − (10 + (−2)) 27 − 74 + 81 − 19
a. x + 17 = 15 f. n + (−7) = 12
b. 9 + y = −17 g. x − 3 = 14
c. 4 + z = 0 h. y − (−6) = −2
d. −5 + a = −5 i. z − 2 = −10
e. n + 3 = −8 j. k − (−a) = a
1.1.2 Multiplicación en Z
· : Z × Z =⇒ Z
(a, b) −→ +(a, b) = a · b := P
Por ejemplo
3×2=6
3 × (−2) = −6
(−3) × 2 = −6
(−3) × (−2) = 6
Ejercicio 3.
1. Calcular:
3. Escriba dos ejemplos que ilustren cada una de las propiedades de la multipli-
cación en Z
8 1 Acerca de los Números Enteros
4. Justifique:
a. a · 1 = a
b. (m + n) · p = m · p + n · p, con m, n, p ∈ Z
5. Calcular:
a. 3 − (−2) + 3 × (−2)
b. 12 − 2 × 3 + 2 − (−1)
c. 3 × 4 − 6 × 10 − 7 × (−4)
d. 3 × (2 − (−3)) − 7 × (1 + 2)
e. 9 × (−4) − 6 × (−6) − 7 × (3 − 5)
f. (3 − 8) + [3 × 5 − (−2)]
g. 5 − 2 × [6 − 2 + 4 (1 − 8) − 3 + 6] + 5
h. 1 − (5 − 3) × 2 − 3 × [5 − (6 − 3 + 1) − 2]
6. Efectuar:
a. 2 × (3a − b − 1) f. −9 × (a + b + 1)
b. 3 × (b − 5) g. −8 × (−a − b − 2)
c. −2 × (a + b) h. −6 × (a + 7)
d. −7 × (−b − 8) i. 3 × (2a − b + 6)
e. 2 × (a − b − 4)
c. 8 · 5 + 8
d. (−3)(−2) + (−3)(−5)
9. Justifique:
a. 0+0=0
a × (0 + 0) = a × 0
a×0+a×0=a×0
⇒a×0=0
b. 1 + (−1) = 0
(1 + (−1)) × a = 0 × a
1 × a + (−1) × a = 0
a + (−1) × a = 0
⇒ (−1) × a = −a
c. (−a) × b = ((−1) × a) × b
= (a × (−1)) × b
= a × ((−1) × b)
= a × (−b)
d. −(a · b) = (−1) · (a · b)
= ((−1) · a) · b
= (−a) · b
−(−a) = a.
(−a)(−b) = a · b
10. Si a, b, c, d ∈ Z demostrar:
a. −(a + b) = (−a) + (−b)
b. a(b − c) = a · b − a · c
c. (a − b) + (b − c) = a − c
d. (−a)(−b)(−c) = −(abc)
e. (a − b) − (c − d) = (a + d) − (b + c)
f. −0 = 0
11. Sean a, b ∈ Z , tales que a 6= 0. Se dice que a divide a b, si existe c ∈ Z tales
que b = ac.
1.1.3 Potenciación
an = a
| · a{z
· · · · a}
n−veces
a0 := 1
Por Ejemplo:
1. 21 = 2
3. (−3)(−3)(−3)(−3) = (−3)4
4. 2 × 2 × 2 × 2 × 2 = 25
5. (−3)0 = 1
6. (−3)1 = −3
7. (−3)2 = (−3)(−3) = 3 · 3 = 32
an si n es par
(−a)n :=
−(an ) si n es impar
Asi que,
a. Si a ∈ Z , m, n ∈ N, entonces am · an = am+n
n
b. Si a, b ∈ Z , n ∈ N, entonces (a · b) = an bn
Por Ejemplo:
2
1. (−2)3 · (−2)5 = (−2)8 = 28 5. (−2)3 = (−2)6
2 4
2. ((−2) · 3) = (−2)2 · (3)2 6. 73 = 712
3. 3 · (−4)3 = (3)3 (−4)3 7. (−2)5 · 23 = −(25 )(23 ) = −(28 )
Observación:
Si a ∈ Z y a 6= 0, definimos:
1
a−n = , n∈N
an
Por ejemplo:
1 1
1. 2−3 = 3
=
2 8
1 1 1
2. (−3)−4 = = 4 =
(−3)4 3 81
1. am · an = am+n
2. (am )n = amn
3. (a · b)n = an · bn
am
4. = am−n
an
am 1
5. n = n−m
a a
Por lo general, se usan exponentes positivos, asi que emplearemos la propiedad 4 si
m ≥ n y la propiedad 5 si m ≤ n.
Ejemplo 1.2.
28 23 1 1
= 28−5 = 23 y = 8−3 = 5 .
25 28 2 2
an n a on
6. = .
bn b
Ejemplo 1.3.
(−6)3 3
= (−2) = −8
(3)3
Ejercicio 4.
a. (−4)2 · (−4)3 d. 52 · 54 · 53 · 5
c. (−7)4 · (−7)0
b. 104 × 54 × (−3)4 d. 98 · 48
5. Calcular
a. (−2)3 + (−3)2 e. 102 + 3 × (−2)2 i. −52 − (−5)2
b. 12 + 40 f. (−5)2 − 52 j. (−3)2 + 32
6. Completar
1.2 Orden en Z 15
3
a. 8 × 27 = 6? g. (−7)2 × (72 × 73 ) = 7?
5 5
b. 216 × 36 × 64 = 6? h. (−3)4 × (−3)2 = 3?
a. (−b)3 − b3 f. a3 · b3 · c3 k. (a + b)(a − b)
b. (−a)2 − a2 g. a2 + 2ab + b2 l. a2 − b2
2
c. a2 + b2 h. a2 · b2 · c4 m. −a + b
3 5 0
d. (a + b)2 i. a2 · b4 · c5 n. a2 − b2 + (a + b)2
p. a−3b−(a+c)−(b−c)
1.2 Orden en Z
De la expresión Z = Z − ∪ {0} ∪ Z + , se sigue que Z + ⊆ Z , asi que existe un subconjunto
de Z llamado “ enteros positivos ”, Z + = {1, 2, 3, . . .}, con las siguientes propiedades
+ +
a. Si a, b ∈ Z , entonces a + b y a · b ∈ Z (Z es cerrado para la adición y la multi-
plicación).
+ + +
b. Dado cualquier a ∈ Z , se tiene que a ∈ Z ó a = 0 ó −a ∈ Z . Cuando −a ∈ Z
se dice que a es negativo.
16 1 Acerca de los Números Enteros
En el conjunto de los números enteros se define un orden estricto (<), de la siguiente manera:
Sean a, b ∈ Z , las expresiones “a es menor que b”, a < b, y “b es mayor que a”,
b > a son equivalentes y significan b − a ∈ Z +
Por ejemplo:
+
1. 5 < 7 ya que 7 − 5 = 2 ∈ Z
+
2. −6 < 2 ya que 2 − (−6) = 2 + 6 = 8 ∈ Z
+
3. −7 < −3 ya que −3 + 7 = 4 ∈ Z
a b
+
1. a ∈ Z si y sólo si a > 0
+
1. a > 0 implica a − 0 = a ∈ Z
Se ha probado que
+ + +
5. sea a < 0 y b < 0, entonces −a ∈ Z y −b ∈ Z , por lo tanto (−a)(−b) = ab ∈ Z ,
es decir ab > 0.
Se ha probado que
2. a < b y b<c⇒a<c
3. a < b ⇒ a + c < b + c
4. a < b y c<d⇒a+c<b+d
En efecto:
+
1. Si fuese a < a se tendrı́a a − a = 0 ∈ Z (Imposible!)
18 1 Acerca de los Números Enteros
+
3. (b + c) − (a + c) = b + c − a − c = b − a ∈ Z pués a < b. Asi que a + c < b + c
Ejercicio 5.
En el conjunto de los números enteros se define un orden amplio “ ≤ ” (menor o igual que),
de la siguiente manera:
1. 4 ≤ 6 ya que 4 < 6
2. −3 ≤ −3 ya que −3 = −3
3. −6 ≤ −1 ya que −6 < −1
4. −2 ≤ 2 ya que −2 < 2
1. Para todo a ∈ Z , a ≤ a
4. Para todo a ∈ Z : a2 ≥ 0
En efecto:
5. Supongamos que a ≤ 0.
Si a = 0, entonces a · b = a · 0 = 0, contradicción.
Si a < 0, entonces a · b < 0 · b = 0, contradicción.
En cualquier caso, se tiene una contradicción, por lo tanto a > 0.
Ejercicio 6.
a. En N b. En Z
a. x+3<4
b. x − 2 < −5
c. x + 1 < −3
d. x−2<6
e. x+1<1
a. {x ∈ N : 2 < x < 6}
b. {x ∈ N0 : 2 < x < 5}
c. {x ∈ N0 : 2 ≤ x ≤ 2}
d. {x ∈ Z : −1 < x < 5}
e. {x ∈ Z : −3 ≤ x ≤ −1}
f. {x ∈ Z : 2 < x < 3}
a si a ≥ 0
|a| =
−a si a < 0
Por ejemplo,
20 1 Acerca de los Números Enteros
1. | − a| = |a|
2. |ab| = |a||b|
3. |a|2 = a2
4. −|a| ≤ a ≤ |a|
Ejercicio 7.
b. | − (x − 5) = |x + 5|
c. | − 3|2 = (−3)2
d. |(−x)y| = −|x||y|
e. |m| = m
b. |x + 1| ≤ 2
1.3 Valor Absoluto 21
c. |x + 5| ≥ 3
4. Demostrar las propiedades 1, 2, 3, 4 y 5 del valor absoluto