Está en la página 1de 21

ALGUMAS CANTIGAS DE VODUNS

Cantigas de Voduns

Cantigas de Voduns

Vodum Gbesen

KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN


KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ

KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN


KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ

*
VODUN RUDJÊ,MINA KORÔ RUMBÊ(BIS)
RUDJÊ ZÔ,RUMBÔNU NUM KWÊ MINADÔ(bis)
DANSIDABELA RUMBÊÊÊÊÊ
ÊÊ MARRUMBÊÊÊ
RUMBEWÊÊ(BIS)
(toq)bravun

*
(toq)satò
È DORIGAN N AIBUNA E DABUNCÒ(bis)
RUM BARA BERÒ BUNCÒ
RUM DAMBALA BALA SODAN AÊ AÊÊÊ BUNCÒ (BIS)

*
(TOQ)AVANIYA
DAN DA MARÔ,DAN DA MARÔ
O DAN OTIN BELÊ ODAN
DAN DA MARÔ,DAN DA MARÔ
O DAN OTIN BELÊ ODAN

Vodun Mariokuê
Bessem no mariokuê
Aijò ê ô mariokuê

*
KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
KRÊ NU KRÊ, NA SASSÁ RENUN
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ
SASSÁ RINÓ VODUM
EMI KOBÁLA NUÊ

JÁ HOHO E Ê, JÁ HOHO E Ê
YPITI LÊ JÁ HUNDÊ BOY DA CÓLO DIÊ
YPITI LÊ JÁ HUNDÊ BOY DA CÓLO DIÊ
BOY DA BARA HUNCE JÁ LÁ JÁ HOHO Ê Ê

WALU LÈ
ILÈ WALU LÈ
JÉ KWÉ SUN WALU LÈ
MAN IYÁ HUN DÁ KÓ
ALÈ KWIN BILO SÈ
MAN IYÁ WALU BETÓ
DA JA IN SAN
WALU LÈ
MAN IYÁ HUN DÁ KÓ
WALU LÈ

Vodum Soboadãn

Soboadã tany avalú


Soboadã tany avalú
Arayè è è è
Arayè è è è
Soboadã tany avalú

*
SOBOADÃN NO TO GIE....
COTA COTA HUMGEBE
COTA COTA FIRIMANHA
COTA VODUM DARHOME
(bis)
BADE

HEVIOSO BARE ORO


BADE NA KEW .....
BADE IZO

*
Vodum Gbadé

A HAN IRUN MALÉ ERO BADÉ NI CAIÁ


A HAN IRUN MALÉ ERO BADÉ NI CAIÁ HOUMBONO
BADÉ NI CAIÁ, WODUN BADÉ NI CAIÁ
BADÉ NI CAIÁ, WODUN BADÉ NI CAIÁ

Vodum Agué

Nito Kossun
Arrunsejé
Nito kossun,
Agué run derè

Ritmo:Bravum

OTUM OTUM BABA PEREGUM ALA OTITUM


BABA PEREGUM

TOQ SATO

E COBILE AGEO
E COBILE AÊ
E COBILE AGEO
E COBILE ÂÊ
........(BIS)

Toque Rum

Sobojô,
Aê Sobojô,
Aê Sobojô,
Aê Sobojô, Agué.

Sobojô,
Aê Sobojô,
Aê Sobojô,
Aê Sobojô, Agué.
*

Agué benadô e um ô
ê ê ê e um ô
ê ê ê e um ô
Di mina ê

Sato

Vodum Aziri

Arrunsevó
Azitri tobossi nadevó

Arrunsevó
Azitri tobossi nadevó

ritmo:Sato

Lô kwe rêrê comodirê


Lô kwe rêrê comodirê
Azã mehuntó azokinã Aziri zaê
Azã mehuntó azokinã Aziri zaê

Vodum Kpossum

Posun gaiba serebè


Serebè, serebè
Posun gaiba nadegi
Posun gaiba nadegi

Posun gaiba serebè


Serebè, serebè
Posun gaiba nadegi
Posun gaiba nadegi

Ritmo:Avamunha

POSSUM ADA GAMA RUNGELO


POSSUM ADA GAMA RUNGELO

ENATOIA
ENATOIA
E POSSUM POSUBENAN
ENATOIA
ENATOIA
POSSUM POSSUBENAN

Hamunha

BerekÔ é no possi do iyá Wodun maio Kwe


Berekô é no possi do iyá Wodun maio Kwe

Posun posun lé
Posun boiá káká bioá mi
Posun posun lé
Posun boiá káká bioá mi

Pó ahan daquinipó daquinipó, posun nun dê


Belé belé a gama
Posum madobê

Vodum Dan Iko

Ò Dan biò
Dan biò arrunjekwé

Ò Dan biò
Dan biò arrunjekwé

ritmo:bravun

Vodum Heviosso

Abadé serrèm

Vodum la sè serrem

ritmo:bravum

Vodum Avereketi

Jidè Jidè Averekè


Jidè Jidè Averekè
Averecuna sarrunan
Averecuna sarrunan
Averecuna sarrunan

ritmo:Avamunha

Averekete é um taelê
dan jan jan
Bako pô eró dan ê
dan jan jan

Mina mina doné


Averejkete minha doné

Averê sodan huntó


Vodun kwê sebê

Aê mileuá
Ê mileuá Averekete

Averekete doma dohun


Averekete doma dohun

Averekete doma dobelo


Averekete doma dobelo

Vodum Azansu

È vodun salè juá, ran sètó dobè


Ran sètó, ran sètó, ran sètó dobè

ritmo: Bravum

A coda é sasê
A coda diê BIS

Sakola rô rum vodum


juta dona có
juta colaró rum vodum
juta dona có

ê okê a coda diê BIS

Ago le sasi na ko sa die


Ago le sasi na ko sa die
Ta ko lara wodun se sa do na kó
Ta ko lara wodun se sa do na kó
Jun ta kó laró wodun se sa do na kó
na ko sa die

*
Hamunha

E no koko bió bereo


E no koko bió bereo
é num kwe da beuá é naió
é num kwe da beuá é naió
é num kwe da beuá é naió

Sató

O ninhá osso bo ko bo alê


O ninhá osso bo ko bo alê ô

*
No kwe do biò, no kwe do biò
No kwe maloiê
Azukere no tó
Ajunsùn felebé do biò
Kwenda biò êê
No kwe do biò.

Vodum Dangbé

EGÓ

JÁ HOHO E Ê, JÁ HOHO E Ê
YPITI LÊ JÁ HUNDÊ BOY DA CÓLO DIÊ
YPITI LÊ JÁ HUNDÊ BOY DA CÓLO DIÊ
BOY DA BARA HU7NCE JÁ LÁ JÁ HOHO Ê Ê

SATÓ

HONTO MANHA DAN IKÓ OTORU


HONTO MANHA DAN IKÓ OTORU
HONTO MANHA DAN IKÓ WALÚ WALULÊ
HONTO MANHA NO TOKWE BEUÁ
NO TOKWE RE RE DONIN
SAVALU KWE HOUMBONO
SAVALU KWE RE RE ZAN ZAN
SAVALU KWE HOUMBONO

*
HAMUNHA

DA BARA HOUMBONO
DA BARA HOUMBONO SATO JÁ
DA BARA HOUMBONO SATO JÁ
DA BARA HOUMBONO SATO JÁ

Vodum Abain

Nan gaiakó, nan berè nan


Nan gaiakó, nan berè nan

Ritmo:sató

*
NANAN MI TOFÁRA RENUN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
SEREBÊ SEREMAN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
SEREBÊ SEREMAN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
SEREBÊ SEREMAN
NANAN MI TOFÁRA RENUN
SEREBÊ SEREMAN
NANAN MI TOFÁRA RENUN

Vodum Otolu

Jarralá Rundewè
Rundobi Rundojò
Rundewè Rundobi
Otolú Navidarriwá

Ritmo:Sató

otolu é mà sinotó
otolu é mà sinitó
sinitó sinitó aloye
sinitó sinitó aloye

Otolu kini fá kiroji


Otolu kini fá kiroji
kiroji é jirole
kiroji é jirole

Egó

Beto é nó so jo é Mahi
so jo é Mahi
A ganga Otolu
so jo é Mahi
Bonarrevi

JARRA LA CEDÈ MI
MAVEM O PEJE VÒ,CORICÒ
JARRALA CEDÈ MI
MAVEM O PEJE VÒ

Hamunha
*

COTA COTA BELE KWÈ


RUM BUENA VIANÊ(bis)

Vodum Avedijá

Vala runtemanha
Vala runtè jó

Vala runtemanha
Vala runtè jó

ritmo:Hamunha

Epa mina mina pã


Medijó mina pã

Hamunha

WODUN JÓ WODUN JÓ É MAHUM BE


WODUN JÓ WODUN JÓ É MAHUM BE
WODUN JÓ MAHUM BE ADAIN ME HUNTÓ MAHUM BE WODUN JÓ

Sató

EGÓ

JÓ JÓ JÓ MA HUMBÊ
JÓ JÓ JÓ MA HUMBÊ
E DI JÓ E DI JÓ E DI JÓ MA HUMBÊ

Mawu Lissa

Nassa hun nassa hun ma hundê


Olisa nassa hun ma hundê
Nassa hun nassa hun ma hundê
É wodun nassa hun ma hundê

sabe jo nin ko in sabe jo nin ko dê ê


aê aê sabe jo nin ko in

Vodum Togbossi

Aziri Nadò
Aziri Nadò

Vodun Darrunchè Sojò


È Vodun Darrunchè

Ritmo:Sato

*
Jara um tó
Jara um tó, savalu
Jara um tó, bossirê
Jara um tó, savalu

Hamunha

EGÓ

MA HOHO TÓ NUM BOCI LÊ MA HOHO


MA HOHO TÓ NUM BOCI LÊ MA HOHO
TÓ NUM BOCI LÊ MA HOHO
TÓ NUM MÃ Ê
TÓ NUM BOCI LÊ MA HOHO
TÓ NUM MÃ Ê
MA HOHO TÓ NUM BOCI LÊ DÁ CA JÁ

HAMUNHA

TOKWE TOKWE TÔ NUM SAN BÁ NU TO BONI TO BÉ LE KWÉ


Á IRÊ IRÊ
TÔ NUM SAN BÁ NU TO BONI TO BÉ LE KWÉ

SATÓ

KI NHÁ KI NHÁ KI NHÁ A NI KINHÁ BOROCÊ


A NI KINHÁ BOROCÊ
BONACERRA Ê

mecim quelê no po do me diè,diè aè


mecim quelê no po do me diè,diè aè
O me do pò dò mè}
mevò cocè cò}

Vodum Oulissá

Hàn vodun Òulissá

Òulissá Gama Dobè


Zò Alerikó
Òulissá Gama Dobè
Zò Alerikó

Ritmo:Bravum

VODUM LISSÁ MAWÚ


ABADJÁ LABIÊ KÓ
ABADJÁ LABIÊ KÓ
O VODUM SAVALUNDÊ
VODUM LISSÁ-MAWÚ
ABADJÁ LABIÊ KÓ
ABADJÁ LABIÊ KÓ
O VODUM SAVALUNDÊ

Vodum Aziri Togbossi

Zanadò Bocilè, Zanadò Bocilè


Aziri Tobossi Marrum Kwè

Zanadò Bocilè, Zanadò Bocilè


Aziri Tobossi Marrum Kwè

Ritmo:Sato

*
PONHA NHA IMBO OIFUM
PARA RUZO RUZO
PONHA NHA IMBO IOFUM E
PORESSE NU E
TOKULÁ SOTAN BOBO E
PORESSE NU E
VODUM LÁ SO DAN BOBO E

PONHA NHA É RUJOJO


PONHA NHA É RUJOJO
E RUJO DE BODE CAIA
É RUJO DE BODE CAIA
IMBOIKA IMBO.

Vodum Loko
Han Vodun Iròkò

Iròko berè kwe sató


Iròko berè kwe sató

Dabió Dabió
Iròko berè kwe sató

Ritmo:Sato

Hunhodan bolokô
Tina docun Vodun aka
Aê LOKO
Aê aê LOKO

LOKO daiba bô ajenan


Savalu jeje mahi

Abain Sodan
LOKO bain Sodan

Loko Kaiaba

eró iroko é sí
eró iroko é si

do e pó sú mazôbe
zuelo arruangelo
irôko pó su mazôbe
zuelo arruangelo

Vodum Gu

Han Vodun Togun

Dajanadò, Dajanadò
Da Korrunda Dobè

Benitó Sarrun Denan


Da Korrunda Dobè
Ritmo:Sato

CATA CATA OBÍ MEJÊ


OBÍ MEJÊ ONAN BÔ BÔ
CATA CATA OBÍ MEJÊ
OBÍ MEJÊ ONAN BÔ BÔ

BOAINDA TIDAN (BIS)

TIDAN NO POLAZAN ( EGO )


BOAINDA TIDAN
(BIS)

O RUN TÔ CACAIBÉ (BIS)


AE AE AE (SATO)
O RUN TÔ CACAIBÉ
(BIS)

Toque: Bravum

Sanaji, Sanajo,
Sanaji, Togum Ala Korô

Sanaji, Sanajo,
Sanaji, Togum Ala Korô

Ube Ma hube
Ube Ube Ma Hube
Ube Ma hube
Ube Ube Ma Hube
Ube Ube Ma Hube
Sobe o yá Ma hube o yá
Ube Ma hube
Sobe o yá Ma hube o yá

Hamunha

Togun tá tanadê
Togun tá tanadê
Togun tá tanadê ô
Togun tá tanadê ô
Sató

Bara do lemina sivo houmbé


O hun de ká la e
Mino sivo Houmbé
O hun de ká la e

Batá

Vodum Boço Jará

BÔSSO JÁRA AJARRUNDÊ


RUNTÓ BÔSSO DA GAMA SILÊ
BÔSSO JÁRA AJARRUNDÊ
RUNTÓ BÔSSO DA GAMA SILÊ
BÔSSO JÁRA AJARRUNDÊ
RUNTÓ BÔSSO DA GAMA SILÊ
BÔSSO JÁRA AJARRUNDÊ
RUNTÓ BÔSSO DA GAMA SILÊ

Vodum Ajaunsi

Arun decaiá
Arun decaiá
Ajanssi mehuntô
Arun decaiá
Arun decaiá
Ajanssi mehuntô

*
Ê BEREWÁ
AJAUNSSY,
Ê BEREWÁ
RUNTÓ BI EWÊ.

Ê BEREWÁ
AJAUNSSY,
Ê BEREWÁ
RUNTÓ BI EWÊ.

Sato

*
Vodum Anabioco

Ê Nanã modubi
Dahomé savadiê
Ê Nanã Gaiaku
Dahomé savadiê
Dahomé Savadiê
Savaia Dahomé

Ê Nanã iku rê
Afulelé corajô
Corajô corajô
Afulelé corajô

Êpa êpa ê
Nanã oluaê (BIS)

Vodum Bocalabé ou Boca

PABÔ,PABÔ
PABÔ A ISSU DAN
PABÔ,IYÁ PABÔ
PABÔ A ISSU DAN
PABÔ, PABÔ
PABÔ A ISSU DAN
PABÔ,IYÁ PABÔ
PABÔ A ISSU DAN

Vodum Legba

Ê lebaraaa,
Ê lebaraaa,
Ê lebara vodun ê vodun nitoiê
Ê lebera

Toque.: Bravum ou quebrado

Sató
Wodun Legba denan nu awantitó elô
Wodun Legba denan nu awantitó elô
Ê ê Legba, Legba awantitó ió Wodun
Sasa (xáxá) Legba denan nu awantitó ê
Ê Legba, LOegba awantitó ió Wodun

Hamunha

Ê mina dô, a kan so elô Bara Huntó nan Kwe rê


Ê mina dô, a kan so elô Bara Huntó nan Kwe rê

Egó

Awá Lesse agô Iyá, soriyá bekó ilêkun


Awá Lesse agô Iyá, soriyá bekó ilekó ilêkun
*
Postado por Ogan Tiago de Ayrá às 10:47 Nenhum comentário:
Enviar por e-mailBlogThis!Compartilhar no TwitterCompartilhar no FacebookCompartilhar com o Pinterest
A Criação do mundo Na mitologia fon

criação do mundo segundo a mitologia fon

mawú-lissá e a criação do mundo

Para falarmos em Mawu-Lisa (mauú-lissa) temos que falar na religião Fon


e vice-versa.

Os Fons reconhecem a existência de um único Deus supremo e criador


de todas as coisas a quem eles chamam de Mawu. Segundo suas
crenças, Mawu enviou os Voduns à terra para auxilia-lo a governar o
mundo e dar assistência aos seres humanos.

Embora muitos pesquisadores (padres, antropólogos, sociólogos, etc.)


venham usando a terminologia “deus” para definir os Voduns e outras
divindades africanas, o africano de um modo geral e em especial o povo
Fon consideram essas como divindades secundárias e algumas como
ancestres.

Podemos observar que existem algumas divergências nos relatos dos


pesquisadores sobre Mawu-Lisa, mas todos concordam que esse Deus
faz parte do cotidiano dos Fons.
Sobre essas afirmativas de Anthony, discordo um pouco. A cultura oral
passada pelos kpanlingans que são os contadores oficiais das historias
desse povo, vem sendo escrita por profissionais respeitáveis que se
dedicam ao estudo da antropologia e sociologia da África. Até concordo
que alguns distorceram um pouco as historias narradas, mas
encontramos trabalhos sérios nessas áreas de pesquisas, principalmente
as feitas pelos franceses que foram os colonizadores do antigo Dahomey.

Provavelmente as pessoas entrevistadas por Anthony não eram


sacerdotes de Vodum ou kpanligans e por essa razão recebeu essas
respostas.

Na mitologia Fon, Nana Buruku (bulucu) com a ajuda da serpente sagrada


foi quem criou o mundo dando vida aos animais, a flora e aos minerais.

Após criar o mundo, Nana teve um casal de filhos gêmeos a quem batizou
de Mawu-Lisa e deu a eles a incumbência de criar o homem e povoar a
Terra.

Com o nascimento desses filhos, Nana criou a dualidade que daria o


equilíbrio ao mundo e aos seres viventes.

Mawu é o princípio feminino, a fertilidade, a suavidade, a compreensão, a


ponderação, a reconciliação e o perdão

Lisa é o princípio masculino, o julgador, a impaciência, a força cósmica


que castiga os homens errados e os corrige, a seriedade. Ele está sempre
atento para que as leis de Mawu sejam cumpridas.

Nana vendo que Mawu não conseguia mudar o gênio de Lisa e que esse
não atendia Mawu quando essa tentava ponderar antes que ele castigasse
os homens, resolveu separa-los e deu a Mawu a supremacia no governo
da Terra.

Enviou Mawu à lua para ser a luz que iluminaria a Terra no período
noturno e suavizar os sofrimentos dos seres e projetar o Fé (amor) sobre
o planeta.

Enviou Lisa ao sol para que esse pudesse ver com mais clareza os erros
dos homens e julgasse bem antes de castiga-los. Ordenou também que
Lisa uma vez por ano deveria andar na Terra para conviver com os
homens e conhecer de perto suas necessidades, ajudando-os e
corrigindo-os. Com essas andanças pela Terra, Lisa deixou aqui alguns
descendentes que se tornaram divinizados.

Os Fons dizem que a partir dessa separação, Mawu e Lisa só se


encontram quando ocorre um eclipse e nessa ocasião Eles fazem amor,
gerando mais Voduns para ajudar os homens.

Antes que essa separação se concretizasse, Mawu e Lisa chamaram seu


filhos e os enviaram à Terra como os primeiros habitantes e para que
esses os ajudassem a governar a Terra, deram a cada um uma atribuição.
Por essa razão, os Fons acreditam que todos os homens são Voduns,
sendo que só voltarão a sua condição de divindades, após a morte física
do corpo.

Vodum Zodje e Nyohye Ananu (gêmeos) – riquezas – Teriam que controlar


todas as riquezas da Terra e distribui-la aos homens segundo seus
merecimentos. Foram habitar no reino abissal (fundo do mar)

Voduns Agbê e Naete (gêmeas) – o amor, a água – Teriam que ensinar o


amor aos homens e a todos os seres viventes. Foram habitar nas águas.

Vodum Sakpata – doenças, a terra – Teria que levar as pestes e doenças


que corrigirião os homens que se auto flagelavam e ao mesmo tempo
trouxe consigo as fórmulas para a cura de todas as doenças, deveria dá-
las aos homens. Foi habitar as profundezas da terra

Voduns Hevioso e Sobo – a justiça, o fogo – Teriam que fazer com que as
leis de Mawu fossem cumpridas com justiça e cobrasse dos homens seus
erros. Foram habitar nos vulcões.

Vodum Gu – a guerra – Teria que combater todos que usassem o poder


para matar e explorar os mais fracos. Deveria lutar ao lado dos guerreiros
que estivessem dentro das leis de Mawu e castigar os demais mesmo que
para isso tivesse que mata-los.

Vodum Djó – o ar, o vento, a chuva – Teria que enviar a todos os seres o
AR necessário à vida e enviar as chuvas para fertilizar a Terra. Ficou
habitando o espaço celeste próximo a Mawu e Lisa. Encontramos alguns
autores escrevendo a palavra dji como sendo o correto nome desse
Vodum e ao mesmo tempo o identificam como Dan Hwedo. A tradução da
palavra dji é chuva ou céu no sentindo de dizer chuva que vem do céu
Vodum Age – as florestas e agricultura – Teria que saciar a fome dos
homens e animais. Os pássaros e demais animais ficaram sob sua
responsabildade e o abate de um desses só deveria ser permitido para
aplacar a fome.

Vodum Loko – as árvores - Ficou responsável por todas as árvores e


seres que a habitavam. Deveria frutificar algumas a fim de saciar a fome
dos homens e animais e combater os espíritos malignos que quisessem
se apoderar delas ou controla-los.

Vodum Legba – Por ser muito arteiro e aprontar muitas brincadeiras


perigosas e sem limites e também por ser o preferido de Mawu, foi
mantido perto dos pais. Recebeu a incumbência de ser o mensageiro
entre os irmãos e Mawu-Lisa. Recebeu o dom de saber todos os idiomas e
dialetos para que pudesse escutar tudo no céu e na terra e contasse para
seus pais.

Embora o povo Fon cite somente o nome de Mawu como o Deus Criador,
eles têm conhecimento da existência de Lisa e o consideram o lado
justiceiro de Mawu.

Mawu e Lisa são conhecidos por uma infinidade de nomes, de acordo


com o dialeto falado podemos encontrar:

MAWU
LISA

Segbo-Mawu
Sebo-Lisa

Dada-Segbo
Dada-Segbo-Lisa, etc.

Adimoula

Mawuto

Mawu Todzi

Mahou, etc.Na África, existem três grandes templos de Mawu-Lisa, todos


fundados por Wanjele que era sacerdotisa de Lisa, esposa do rei e mãe do
futuro rei Tegbesu.

Certa ocasião Tegbesu ficou muito doente, Wanjele consultou Fá e


através desse, Lisa ordenou que ela erguesse um templo para ele em
Abomey e trouxesse seus assentamentos. Wanjele mandou buscar o filho
doente e foi para sua cidade natal (Adja) buscar seus assentamentos.

Após instalar Lisa no novo templo em Abomey, Tegbesu ficou curado.

Lisa é associado ao sagaman (ságámâm - camaleão) e ao topodun


(tópôdum - crocodilo)

Algum tempo depois Wanjele fundou outros templos para Lisa, um em


Ghana e outro em Ouidah.

Vejamos agora alguns Voduns filhos de Mawu-Lisa e outros somente de


Lisa. São esses os Voduns cultuados ou feitos nos iniciados. A pessoa
feita de Lisa é chamada inicialmente de agamavi e após seis meses de
iniciação passa a sere chamada de anagônu.

Mawu não é feito na cabeça de ninguém e nem recebe oferendas como os


demaisVoduns.

De um modo geral, a iniciação no Jeje é mais complicada do que a iniciação da Nação Ketu, a começar
pelo tempo de reclusão dos neófitos que no passado durava até um ano. Hoje, devido ao ritmo de nossas
vidas, este tempo caiu para seis meses. Três meses a vodunsi fica dentro do Hundeme (quarto de santo)
e os outros três meses fora dele, mas ainda na roça. Durante seu período de iniciação a Vodunsi passará
por várias etapas, entre as quais pode-se citar Sakpokàn ou Sarakpokàn, Vivauê, Kán, Duká, Zò,
Sanjebé, Grá (ou Grã), etc. Dentre estes os de maior destaque o Sakpokàn e o Grá. A iniciação no Jeje
Mahi sempre contece com formação de “barcos” ou “ahamas”, pela tradição nunca se recolhe uma única
pessoa e nem barcos com números pares de componentes, levando ao entendimento de que sempre que
houver iniciação deve-se ter no mínimo três Vodunsis em processo na roça. Em geral cada sacerdote ou
sacerdotisa Jeje Mahi, durante seu comando, não recolhem muitos barcos; a quantidade controlável de
filhos de santo é muito importante, pois há um ditado que diz “é melhor ter poucos filhos bons a muitos
ruins”. Na Casa das Minas também não é diferente. A iniciação da Vodunsi começa com a filha “bolando”
(caindo) aos pés da arvore (atinsá) consagrada a seu Vodun, e ali ela permanecerá desacordada durante
sete dias e sete noites. Dizem que já houve casos de vodunsis consagradas a voduns aquáticos que
ficaram esse período na água. A ordem das vodunsis no barco se dá pela ordem conforme elas vão
”bolando” nos atinsás, assim teremos: A primeira será Dofona (o) ( Dòfònun) A segunda será Dofonotinha
(o) (Dòfònuntín) A terceira será Fomo (Fòmò ou Yòmò) A terceira será Fomotinha (o) (Fòmòtín) A quinta
será Gamo (Gàmò) A sexta será Gamotinha (o) (Gàmòtín) A sétima será Vimo (Vimun) Durante o tempo
que a Vodunsi permanecer debaixo do atinsá de seu Vodun, será cuidada pelos Ogãs e Ekedjis. Neste
período, a mãe de santo (ou pai) é proibida de ir ver a filha. Isso por que a(o) zeladora(o) pode sentir pena
da Vodunsi e de certa forma pode querer ajudá-la, afim de aliviá-la de seu estado. Acabando os sete dias,
a vodunsi ainda desfalecida será levada pelos ogans até o zelador no Hundeme para que este inicie a
feitura. O momento em que a vodunsi acorda do desfalecimento é considerado como um renascimento,
após passar pela morte ritual e acordar numa nova vida, agora como Vodunsi, um compromisso que
deverá carregar consigo por toda sua vida. A partir daí a vodunsi passará por processos de limpezas,
descarregos, banhos de ervas, ebós, e durante uma semana deverá descansar até o dia do Sakpokàn ou
Sarakpokàn. O Sakpokàn é uma cerimônia que acontece sete dias após o inicio dos rituais de feitura,
quartorze dias após o “bolar” na qual a vodunsi dança manifestada com seu Vodun. A dança é desajeitada
e desordenada. O Sakpokàn também representa a despedida da Vodunsi de seus familiares que forem
assistir ao ritual, que só verão a vodunsi novamente meses depois no “dia do nome”. No dia do Sakpokàn
a Vodunsi será raspada e catulada. Das etapas de iniciação que a nova Vodunsi deve passar, a mais
intrigante e misteriosa é o Grá. O Grá O Grá é uma divindade ou entidade violenta e agressiva que se
manifesta na Vodunsi apenas na sua iniciação durante três dias e próximo ao “dia do nome”. O principal
objetivo do Grá é matar o(a) zelador (a) que deverá permanecer escondido nos aposentos da casa
durante os três dias em que o Grá estiver manifestado. O Grá é acompanhado pelos Ogans, Ekedis e
algumas Vodunsis antigas que farão com que ele realize algumas penitências, fazendo-o cansar. Há um
número certo de pessoas que poderão acompanhar o Grá que durante estes três dias ficará solto pelo
pátio da roça comendo tudo que encontrar como folhas de árvores e frutos caídos, motivos estes que
exigem que a roça seja grande e com bastante árvores. As pessoas que acompanham o Grá, assim como
ele mesmo, carregam um porrete com o qual ele tenta agredir as pessoas e realiza sua penitência, que
tem como objetivo levar todo mal e toda energia negativa da Vodunsi, e também o objetivo principal de
cansar o Grá para que ele não cause tanto transtorno. Durante os dias de penitência, os acompanhantes
entoam certas cântigas específicas. Após os três dias procurando o(a) zelador(a), o Grá tem o encontro
tão esperado, que acontecerá no Agbasá (salão de dança). Ao som de paó e adahun, o Grá entra pela
porta principal do Agbasá e se deparara com o(a) zelador(a), que estará sentado(a) em uma cadeira
esperando por ele, partindo pra cima do mesmo para matá-lo. Neste instante todo cuidado é pouco, pois o
Grá pode ferir o(a) zelador(a). Quando o Grá adentra o Agbasá, os Ogans correm para tirar-lhe o porrete
que ele luta para não entregar. É um momento de extase. Nesse instante os tambores tocam com mais
força e o(a) zelador(a), então nervoso e sem poder sair da cadeira, entoa uma cantiga e a Vodunsi cai
desfalecida no chão e logo em seguida é pega pelo Vodun. É um alivio total e o ritual do Grá chegou ao
fim. A quem diga que o Grá é um Erê malvado, outros dizem que é o Exu do Vodun, outros ainda dizem
que é o lado negativo do Vodun ou mesmo da própria Vodunsi, um lado animalesco e primitivo seu, que
está no seu inconsciente, que manifestou-se em seu renascimento e que foi mandado embora para
sempre. O Grá despeja pra fora toda raiva e o ódio da Vodunsi. Como se depois do Grá não houvesse
mais ódio, raiva, rancor dentro da Vodunsi, somente o que é bom e benéfico. Significa que a Vodunsi
nunca mais sentirá fome, nunca vai dormirá no relento, nunca mais irá confrontar ou agredirá seu(a)
zelador(a), fisicamente ou com palavras, pois o Grá levou isso com ele. O ritual do Grá envolve muitas
simbologias e interpretações que pelas leis do Jeje não poderei citá-las aqui. O Dia do Nome O Dia do
Nome é um dia muito especial, com cerimônia pública (Zandró) no Jeje Mahi. O Vodum manifestar-se-á
em sua Vodunsi e vai dançar na sala. Antigamente, uma única pessoa era escolhida para tomar o nome
particular (Hún ìn) do Vodun de todas no “barco”, sendo considerado(a) padrinho ou madrinha do “barco”.
Hoje geralmente são escolhidos mais de uma pessoa para esta tarefa. Após este dia, a iniciante agora
sim é uma Vodunsi.

También podría gustarte