Está en la página 1de 24

UNIVERSIDAD DE LAS FUERZAS

ARMADAS ESPE
EXTENSIÓN LATACUNGA
DEPARTAMENTO DE CIENCIAS EXACTAS
INGENIERÍA MECATRÓNICA

ECUACIONES
DIFERENCIALES
ORDINARIAS

Dr. Wilson Román


Temas :

Ecuación de Bernoulli
Ecuación de Riccati
Ecuación de Clairaut
Ecuación de Lagrange

Latacunga - Ecuador
1

ECUACIÓN DE BERNOULLI
1. − y0 = y + (xy)2

y 0 = y + x2 y 2

Sustitución:

z = y− 2
dz dy
= −y − 2
dx dx
1 dy 1
− = x2
y 2 dx y
dz
− − z = x2
dx
dz
+ z = −x2
dx
Factor Integrante
R
p(x)
f (x) = e

f (x) = ex
dz
ex + ex z = −ex x2
dx
ex dz + ex zdx = −x2 ex dx

(zex )0 = −x2 ex dx
R R

zex = −x2 ex + 2xex dx


R

zex = −x2 ex + 2xex − 2ex dx


R

zex = −x2 ex + 2xex − 2ex + c

Regresando a la variable original

y −1 ex = −x2 ex + 2xex − 2ex + c

y −1 = −x2 + 2x − 2 + cex
2


2.- y0 − 2ytan(x) = 2 y

dy √
− 2ytan(x) = 2 y (1)
dx
1
(1)entre y 2
1 dy √
√ − 2 ytan(x) = 2 (2)
y dx
Sustitución:
1
z = y2

dz 1 √ dy
= y (3)
dx 2 dx

(3) en (2)
dz
2 − 2tan(x) = 2
dx

dz
− tan(x) = 1 (4)
dx

Factor Integrante:

R
tanxdx
f (x) = e

f (x) = e−ln|cos(x)|

f (x) = cos−1 (x) (5)

(5) por (4)

dz sen(x)
cos−1 (x) −z = cos−1 (x)
dx cos(x)

sen(x)
cos−1 (x)dz − z dx = cos−1 (x)dx
cos(x)
3

Z Z
−1
zcos (x) = cos−1 (x)dx

1
zcos−1 (x) = ln| + tang(x)| + c
cos(x)

Regresando a la variable original

1 1
y 2 cos−1 (x) = ln| + tang(x)| + c
cos(x)

1 1
y 2 = cos(x)ln| + tang(x)| + cos(x)
cos(x)
4

y 1
3.-y0 − =−
x 2y
dy y2 1
y − =−
dx x 2
z = y2
dz dy
= 2y
dx dx
dz dy
=
2ydx dx
R −2dx
u(x) = e x = e−2ln(x) = x−2

dz 2z 1
2
− 3 =− 2
x dx x x
R z 0 R dx
[ x2 ] = −
x2
y 2 = x + x2 c
5


4.-y0 − 2xy = 4x y
dy √
− 2xy = 4x y
dx

Dividir todo para y
1 dy √
√ ∗ ( ) − 2x y = 4x
y dx
Empleo la siguiente sustitución:

z= y
dz 1 dy
= √ ∗
dx (2 y) dx
√  
y dz
2√ − 2xy = 4x
y dx
dz
− xz = 2x ⇒ EDO LINEAL
dx
Factor Integrante
Z
x2
−xdx −
u(x) = e =e 2

Diferencial Exacta

x2 Z x2
− −
e 2 ∗ z = e 2 ∗ (2x)dx

Sustituir

x2
u=−
2
du = −xdx

x2 Z  2x 

e 2 ∗ z = eu ∗ du
x
x2 x2
− −
e 2 ∗ z = −2 ∗ e 2

z = −2 + c

y = −2 + c

y =4+c
6

5.- 6y2 dx − x(2x2 )dy = 0


dx 2x4 4x
= 2 + 2
dy 6y 6y
dx x 4x
− = 2 (6)
dy 6y 3y
z 1−n = z 1−4 = x−3

Derivando
dz dx
= −3x−4 (7)
dy dy
Reemplazando e igualando 6 y 7
dz z 1
+ =− 2
dy 2y y
R 11
2y dy

u (y) = e = e 2 lny = y
√ √ 1
Z
y∗z =− y. 2 dy
y

Integrando

Z
y∗z =− y −3/2 dy

√ 2
y∗z = √ + C
y
2 C
x−3 = +√
y y
7

dy 1
6.- =
dx xy + x2 y3
dx
= xy + x2 y 3
dy
dx
− xy = x2 y 3 (8)
dy
z 1−n = x1−2 = x−1

Derivando
dz dx
= −x−2 (9)
dx dy
Reemplazando e igualando 8 y 9
dz
− xy(−x−2 ) = x2 y 3 (−x−2 )
dx
dz
+ yz = −y 3
dx
R y2
y dy
u(y) = e =e 2

Z
y2 y2
ze 2 = −y 3 e 2 dy

Integrando
m = y2
dm = 2ydy
Z Z
m 1 1 m
e2 mdm = me x dm
2 2
u=m
du = dm
 Z   
1 m m 1 y2 y2
2me 2 − 2e 2 dm = 2y 2 e 2 − 4e 2
2 2
y2 y2
−y 2 e 2 − 2e 2

y2 y2
x−1 = e y2 − 2 + C

e 2 2

1 C
= y 2 − 2 + y2

x e2
8

7.- y0 (x2 y3 + xy) = 1


dy 1
= 2 3
dx x y + xy
dx
− xy = y 3 x2
dy
xy 2 dy = (x3 + y 3 )dx
dx du
x = u−1 ⇒ = −u−2
dy dy
−1
du −2)( )
(−u−2 = y3 u u−2
dy
du
+ uy = −y 3
dy
————-
Factor Integrante:
R y2
e ydy = e 2
————–
y2 y2 y2
du
e 2 + e 2 uy = −e 2 y 3
dy
Z
y2 y2
e 2 x = −e 2 y 3 dy
| {z }
( A
u = y 3 → du = 3y 2 dy
A= y2 y2
dv = −e 2 dy → v = −e 2
Z
y2 y2
A = −e 2 y 3 + 3 e 2 y 2 dy
| {z }
( B
u = y 2 → du = 2ydy
B= y2 y2
dv = e 2 dy → v = e 2
Z
y2 y2 y2
B = −e 2 y 3 + 3e 2 y 2 − 6 e 2 y 2 dy
| {z }
C
u = y → du = dy

C= y2 y2
dv = e 2 dy → v = e 2
y2 y2 y2 y2
C = −e 2 y 3 + 3e 2 y 2 − 6e 2 y − 6e 2

y2 y2 y2 y2 y2
e 2 x = −e 2 y 3 + 3e 2 y 2 − 6e 2 y − 6e 2 +c
Sol: x = −y 3 + 3y 2 − 6y − y + c
9

ECUACIÓN DE RICATTI
dy 5
 
1.- dx
= e2 x + 1 + 2
ex y + y2
1 1 x
y= − e
z 2
Despejamos (z)
1
z=
1
y + ex
2
2
z=
2y + ex
1 1
y 0 = − 2 z 0 − ex
z 2
      2
1 0 1 x 2x 5 x 1 1 x 1 1 x
− z − e = e + 1 + e − e + − e
z2 2 2 z 2 z 2
   x   2x     x   2x 
1 1 1 1 x 5e 5e 1 e e
− 2 z 0 − ex = e2x + − e + − + 2 − +
z 2 z 2 2z 4 z z 4
2 x
 2 x  x
  2 2x   2 2x 
z e z e 5ze 5z e z e
−z 0 − = z 2 e2x + z − + − + 1 − zex +
2 2 2 4 4
x
3ze
−z 0 = z + +1
2
3ex
 
dz
+ 1+ z = −1
dx 2
Hallamos el factor de interacion
Z  
3 x
1+ e dx
u(x) = e 2
 
3 x
x+ e
u(x) = e 2
   
3 x 3 x
x+ e Z x+ e
e 2 z=− e 2 dx

Realizamos un cambio de variable

u = ex

du = ex dx
   
3 x 3
x+ e Z u
e 2 z=− e 2 du
10
 
3 x   3ex
x+ e 2
e 2 z=− e 2 +C
3
3 x  3
e 2 2 ex
ex e 2 = e 2 +C
2y + ex 3
  3
2 2 −x −x− ex
= e + Ce 2
2y + ex 3

6
2y + ex =
3 x
−x− e
3Ce 2 − 2e−x

3 ex
y= −
3 x 2
−x− e
Ce 2 − 2e−x
11

2.- y0 = 1+x+2x2 cos(x)−(1+4xcos(x))y+2y2 cos(x) con


solución Y1 (x) = x
1
y = Y1 +
z
1
y =x+
z
dy 1 dz
=1− 2
dx z dx

1 dz 2
 1  1 2
1− = 1 + x + 2x cos(x) − (1 + 4xcos(x)) x + + 2cos(x) x +
z 2 dx z z

1 dz 1 1 1 1
1− 2
= 1+x+2x2 cos(x)−x−4x2 cos(x)− − 4xcos(x)+ 4xcos(x)+2x2 cos(x)+ 2 2cos(x)
z dx z z z z

z 0 = z − 2cos(x)

z 0 − z = −2cos(x)

R
u(x) = e− dx
(10)

u(x) = e−x

Z
e−x z = − 2e−x cos(x)dx

e−x z = −e−x (cos(x) − sen(x)) + c

z = sen(x) − cos(x) + cex

1
= sen(x) − cos(x) + cex
y−x
12

dy 1 1
3.- = + 2 y2−1 , con solucion particular y(x) = x
dx x x
1
y= +x
z
1
y0 = − 2 z0 + 1
z
 
1 0 1 1 1 zx 2
1 − 2z = + 2 + +x −1
z x x z2 z
1 1 1 2
1 − 2 z0 = + 2 2 + +1−1
z x x z xz
z0 1 1 2
− 2 = + 2 2+ −1
z x x z xz
z2 1 2z
z0 = − − 2 − + z2
x x x
 
dz 2 1 2z 1
dx = z 1− − − 2 ⇐ No hay valor inicial
x x x
13

4.-
1 1
y0 = y2 − y+1−
x 4x2
Donde:
1
y1 (x) = + tg(x)
2x

Resolución
1 1
y= + tg(x) +
2x z

1 1
y0 = − + sec2 (x) − 2 z 0
2x2 z

1 2 1 0  1 1 2 1  1 1 1
− + sec (x) − z = + tg(x) + − + tg(x) + +1− 2
2x2 z2 2x z x 2x z 4x

1 1 1 1 tg(x) 1 2tg(x) 1 tg(x) 1 1


1− +sec2 (x)− 2 z 0 = 2 +tg 2 (x)+ 2 + + + − 2− − − 2
2x2 z 4x z x zx z 2x x zx 4x

1 0 1 2tg(x)
2
z = 2+
z z z

 
z 0 = −1 − 2z tg(x)

Obtenemos el factor integrante.


R
u(x) = e−2 tg(x)dx

u(x) = e2Ln(cos(x))

u(x) = cos2 (x)

Resolvemos la ecuación
  Z
cos2 (x) z = − cos2 (x)

  1 1 
cos2 (x) z = − x + sen(2x) + C
2 2

2x 1 1
=− x+ sen(2x) + C
2xy − 2x(tn(x)) − 1 2 2
14

5.- y0 + xy2 − 2x2 y + x3 = x + 1; con la solución particular


y1 (x) = x − 1

y = x − 1 + z1
0
y 0 = −z
z2 + 1

z0
2
= x + 1 − x z1 + x − 1 + 2x2 z1 + x − 1 − x3

1− z2
z0 2x2
= x + 1 − x x2 + 2x 1 2
 3 2 3
1− z2 z − 2x + z 2 − z + 1 + z + 2x − 2y − x

z0
z2 = − zx2 − 2x
z

z 0 = x + 2xz

dz
dx − 2xz = x
R
u(x) = e−2 xdx
2
u(x) = e−x
Z
2 2
e−x z = xe−x dx

u = −x2
du = −2xdx
du
dx = −2x
2 −x2
e−x z = − e 2 +c
2
z = − 12 + cex
2
1 1
y−x+1 = cex − 2
2
2
y−x+1 = 2cex − 1

2
y−x+1= 2cex2 −1

2
y= c1 ex2 −1
+x−1
15

6.- y0 + xy2 − (2x2 + 1)y + x3 + x − 1 = 0 ;


y1 (x) = x
1 1 dz
y =x+ ⇒ y0 = 1 − 2
z z dx
1 1
y−x= ⇒ z =
z y−x
Sustitución
 2  
1 dz 1 2 1
+ x3 + x − 1 = 0

1− + x x + − 2x + 1 x +
z 2 dx 2 2
1 dz 3 2x2 x 3 2x3 1
1− 2
+ x + + 2
− 2x − − x − + x2 + x − 1 = 0
z dx z z z z
1 dz x 1
− 2 + − =0
z dx z 2 z
dz
+z =x
dx
Factor Integrante
R
u (x) = e dx = ex
Z
e z = ex xdx
x

ex z = ex (x + 1) + c
z = x − 1 + ce−x
1
= x − 1 + ce−x
y−x
16

ECUACIÓN DE CLAIRAUT Y ECUACIÓN


DE LAGRANGE
1.- y = xy0 + (y0)2

(y0)2 + xy0 − y = 0

Realizamos la siguiente sustitución

y0 = p

Reemplazando tenemos

p2 + xp = y

Derivando la ecuación tenemos


dp dp dy
2p +p+x =
dx dx dx

dy dp dp
− 2p −x −p=0
dx dx dx

dp
p − (2p + x) −p=0
dx

2p + x = 0

dy
2 +x=0
dx

Z Z
2dy = − xdx

x2
2y = − +c
2

Entonces como solución se tiene que:



x = −2p
y = p2 + xp
17

0 0 0
2.- 2y = xy + y ln(y )
0 0 0
xy y ln(y )
y= +
2 2
xp p · ln · p
y= +
2 2
dy p x dp ln · p dp 1 dp
= + + +
dx 2 2 dx 2 dx 2 dx
p dp x ln · p 1
p= + ( + + )
2 dx 2 2 2
1 dp p
(x + ln · p + 1) =
2 dx 2
dp p
=
dx x + ln · p + 1
dx x + ln · p + 1
=
dp p
dx x ln · p 1
= + +
dp p p p
dx x ln · p + 1
− =
dp p p
R 1

F ·I =e p

p−1
R
e−

1
p
1 ln · p + 1
Z
1
x= ( )dp
p p p
ln · p + 1
Z
1
x= ( )dp
p p2
ln · p
Z Z
1 1
x = ( 2 )dp + ( 2 )dp
p p p
ln · p
Z
1 1 1
x = − + (− + ( 2 )dp)
p p p p
1 1 ln · p 1
x=− − −
p p p p
18

1 2 ln · p
x=− −
p p p
1 ln · p + 2
x=− +c
p p

x = cp − ln · p − 2
19

3.- y = 2xy0 + sen(y0 )

Se cambia y 0 por otra varible, en este caso p:

Sustitucı́on:

y0 = p

y = 2xp + sen(p)
dy dp dp
= 2p + 2x + cos(p)
dp dx dx
dp
p = 2p + [2x + cos(p)]
dx
dp
[2x + cos(p)] = −p
dx
dp p
=−
dx 2x + cos(p)
dx −2x + cos(p)
=
dp p
dx 2x −cos(p)
+ = => Es una EDO Lineal
dp p p
Se resuelve como una EDO Lineal:
R
p(p)dp
Fi = e
1
R
F i = e2 p
dp

F i = e2ln(p)
F i = p2
Z
cos(p)
p x = − p2 ∗
2
dp
p
Z
2
p x = − p ∗ cos(p)dp

Se aplica integración por partes:


20

Sustitucı́on:

u=p
du = dp
dv = cos(p)dp
v = sen(p)

Z
2
∴ p x = −[p ∗ sen(p) − sen(p)dp]

Solución General de la EDO:

p2 x = −p ∗ sen(p) − cos(p) + C

Solución para X:

sen(p) C + cos(p)
x=− +
p p2

C − cos(p) − p ∗ sen(p)
∴x=
p2

Solución para Y:

y = 2xp + sen(p)
C − cos(p) − p ∗ sen(p)
y = 2[ ]p + sen(p)
p2
C − 2cos(p) − 2p ∗ sen(p) + p ∗ sen(p)
y=
p

C − 2cos(p) − p ∗ sen(p)
∴y=
p
21

4.-y = 2xy0 + ln(y0 )


y0 = p

y = 2xp + ln(p)
p0
y 0 = 2xp0 + 2p + p

−p = (2x + p1 )p0

dx
dp
= − 2x
p
− 1
p2
R dp 2
u(p) = e p = eln(p ) = p2

R
p2 x = − dp

p2 x = −p

p=c

y = p2 + x

p = c1 + cx

y = k(1 + x)
22

5.- y = 2x(y0 )2 + y0

y = 2xp2 + p

dy dp dp
= 2p2 + 4xp +
dx dx dx

dp
p = 2p2 + (4xp + 1)
dx

dp p − 2p2
=
dx 4xp + 1

dx 4xp + 1
=
dp p − 2p2

dx 4p 1
+ 2 x=
dp 2p − p p − 2p2

dx 4 1
+ x=
dp 2p − 1 p − 2p2

4
R
dp
fi = e 2p−1

f i = e4 ln(2p−1)

f i = (2p − 1)4

(2p − 1)4
Z
4
(2p − 1) x = − dp
p(2p − 1)

(2p − 1)3
Z
4
(2p − 1) x = − dp
p
23

u = 2p − 1

u+1
p=
2

du = 2dp

u3
Z
4
(2p − 1) x = − du
u+1

Z
4 1
(2p − 1) x = − u2 − u − + 1 du
u+1

u3 u2
(2p − 1)4 x = − + + ln(u + 1) − u + c
3 2

(2p − 1)3 (2p − 1)2


(2p − 1)4 x = − + + ln(2p) − 2p + 1 + c
3 2

−2(2p − 1)3 + 3(2p − 1)2 + 6 ln(2p) − 12p + c1


(2p − 1)4 x =
6

6 ln(2p) − 12p − 2(2p − 1)3 + 3(2p − 1)2 + +c1


x=
6(2p − 1)4

También podría gustarte