Está en la página 1de 20

yanari 2013

pgina

GRATIS
Krsou ta fantstiko Invert mas den desaroyo Hmber of muh komo bo hefe? ICC: aa nobo, rumbo nobo Seis regla pa mehoransa

Un publikashon mensual di Kmara di Komrsio

3/4
pgina

9
pgina

14/15
pgina

18
pgina

20

Ban wak kon habri

pginanan
1-11 & 20

2-0-1-3
pgina 7/8

Maneho di prioridat
www.empresachiki.com

pgina 10/11

Traha pa bo por bai ku fakansi

Empresa Chik
ta un publikashon di Kmara di Komrsio i

Negoshi no konos automatic pilot


Si bo ta hiba maneho di un negoshi, sea ku ta di bos mes f no, semper bai ta bon pa tuma tempu de bes en kuando pa evalu kon ta bayendo i mas ainda, kon por (sigui) drecha kos. No tin niun motibu pa warda te ora kos bai malu, pa para ketu na e loke a kousa e deterioro. Un bon komersiante ta proaktivo e no ta laga malora sorprend, a mnos ku no ta un orkan f otro kaso di forsa may. Kualke manual pa yuda hende maneh su mes negoshi ta kumins papia kon mester prepar tur trmite tantu esnan legal komo esnan di sano wisio pa krea e ambiente i situashon adeku pa e empresa kumins riba un bon pia. Sino, e ta predestin pa frakas. Hopi be ta tene man di e komersiante nobato pa pasa e diferente trayektonan pa e sa kon e ta lansa algu ku ta bai kai bon den komunidat i ku e por stns ku e ta haa e klientenan ku e ta buskando. Den un siguiente fase ta repas e diferente aspektonan ku ta bini na remarke pa e negoshi sigui bai bon: e ta bon situ, e ta kon alkansabel, e ta bon konos, e ta brinda e servisio ku e kliente ta spera di dje, e tin su atministrashon na rdu, e ta paga su gastunan na tempu, e ta risib su pagonan na ora, etc.? Riba tur e terenonan aki tin hende ku por duna un man i ku por duna konseho kon pa drecha un ke otro, si es ku a nota ku algu no ta bayendo e direkshon dese. Semper tin e peliger ku ora e negoshi tin algu tempu kaba ta bai bon, di kere ku nada no por bai robes mas. At el a bai bon asina tantu aa!. Un remarke asina ya ta un seal ku tin un riesgo ku e komersiante ta prdiendo kontakto ku realidat. Niun negoshi ta bai bon outomtikamente den hasimentu di negoshi no tin algu ku yama un automatic pilot. Ta un f mas hende tin na timon i nan mester vigil ku e negoshi ta sigui bai bon. Hasta ora e negoshi riba su mes ta kontinu riba e mesun rumbo ku el a sigui for di su inisio, mester wak bon kiko ta pasando rond di dje pa e no prd kontakto ku tur loke ta rondon. Si merkado bai un sierto direkshon i si bo negoshi logra adapt na ora i samsam, bo no ta kore e riesgo pa keda ku un stk di merkansia ku bo no por bende mas na e preis ideal f bo klientenan ta keda sin hasi uso mas di bo servisionan. Loke den pasado tabata un bon produkto awendia por ta antiku. Pa eksager kos un tiki, pero loke si por ilustr e mensahe bon, lo siguiente. Si den pasado bo tabata faks un kliente un dokumentu ku bo a prepar pe pa e por a wak i husga, awendia bo no mester suger mes mas ku bo ta faks esaki f esaya pe. Si e kliente sa f ta krda mes kiko un faks ta, bo mester pensa awendia pa komunik ku e kliente atraves di su telefon selular i kmpiuter, sea ku e-mail, social media, etc. Lubid faks! I un atvertensia ta tambe pa sigui e desaroyonan riba tereno di komunikashon bon, pasobra esei por brinda oportunidat nobo pa bo negoshi keda al tantu i keda visibel den merkado. Por lo general un manual di maneho di negoshi lo no duna bo fecha pa bo evalu. E ta bisa ku esaki ta un proseso kontinuo. Tur dia bo por wak kon e negoshi ta par. Tur luna bo por wak den atministrashon kon a bai e luna ei. Bo por konsider pa traha un relato breve kada kuartal pa bo wak kon e negoshi ta par. Pero kambio di aa ta un bon temporada pa bo determin di nobo kon bo ke sigui. No warda ta yanari habri. For di ktober bo por wak asuntunan den trankilidat pa na yanari bo aplik e medidanan nesesario. Ta e luna aki tg mester adapt diferente aspekto den bo atministrashon. Hustamente ku esei na bista, e luna aki den e edishon aki di Empresa Chik ta laga diferente hende vers duna tep valioso pa e komersiante na kuminsamentu di e aa nobo aki. Anto, loke nan tur tambe ta bisa na nan manera ta pa lubid ku kualke automatic pilot por yuda bo. Asina nos ta kontribu na un 2013 prspero pa abo, bo negoshi i konsekuentemente tambe pa bo empleadonan.

Industria di Krsou Su meta ta pa inform i eduk empresario chik pa e por sigui kontribu na desaroyo ekonmiko di Krsou. Redakshon: Un tim di Kmara di Komrsio huntu ku diferente kolaborador Telefon: 461-3918 Aviso: Spotlite Productions Farley Lourens Telefon: 767-0907 Telefon: 560-8284 E-mail: info@spotlite-productions.com Kompaginashon i imprenta: Drukkerij Amigoe Kordinashon: Intermediate N.V. Telefon: 737-1070 Tur derecho reserv Empresa Chik - Tambe riba Facebook!

Erik Statius van Eps di Ernst & Young:

Krsou ta fantstiko kompar ku region


Erik Statius van Eps a traha tambe na Hulanda pa Ernst & Young. Pe semper el a buska e reto den bida i esei el a hasi na Hulanda tambe kaminda el a keda seis aa. Despues su reto tabata Merka, na e suidat San Francisco pa Ernst & Young mes kaminda el a keda dos aa. Despues di esei Erik Statius van Eps a bin Krsou kaminda despues di un aa prom el a

or di chik Erik Statius van Eps tabata gusta sifra masha hopi. Su mayornan a bisa ku accountancy lo ta su kos. Den matemtika i ekonomia e tabata hopi bon i idiomanan mas f mnos. Ora el a bai universidat na Boston, su konsentrashon a bira e rea di akountent mesora. El a haa esaki masha leuk i despues a bai hasi auditing i el a keda ku e afinidat pa sifra. Despues di a kaba na Boston el a bin Krsou un bes i a bai buska na ofisinanan na akountent na Krsou. El a bai e lugnan ku no ta fsil manera (Moret) Ernst & Young. El a haa un reto i despues di 20 aa at awor na Ernst & Young komo partner.
aki na Krsou a surpas su espektativanan. E ta kontentu i grades pa loke e tin. Den e tipo di kareranan aki bo tin di hinka hopi ora i e ta bai akosto di otro kos, manera deporte i asta famia. E balansa ei bo ta keda buska, pero mintras kos ta bai, e balansa ta yega si. Esei tambe a trese na kiko por kontribu na komunidat kun. Awendia tur hende ta okup ku su mes i su mes karera i nan no ta wak kisas e bisia i kiko e yu ta hasi na kas. Nan di Ernst & Young ke kumins ku e trabou na komunidat komo algu boluntario pero

alabes obligatorio. Esei ta bira parti di Ernst & Young awe. Si nan komo 110 hende kumins hasi e trabou pa komunidat, sikiera dos ora pa siman, e ta bira algu grandi aki poko dia. E ta sigur ku esaki lo yuda nos aki na Krsou i ta kibra e echo ku tur hende ta konsentr riba nan mes so. Un biaha pa aa nan tabata hasi un aktividat, por ehmpel drecha Dierentuin. Loke e ke yega ne ta mas ku esaki. Tur hende mester por hasi algu i mester tin opshon pa e koleganan skohe for di dje. Nan ke trese mil i un opshon pa e hende skohe loke e gusta,

pgina 4 >>>>

Erik Statius van Eps: Importante pa para ketu na bo bendishonnan.

Cherethy Kirindongo 466 1217

bira partner. E ta haa ku e eksperensia ku el a haa tantu na Hulanda komo na Merka tabata ekselente. E bentaha ku e tabatin ta ku semper el a gusta sifra. Den e trabou di akountent bo ta traha ku hende i den tim i esei tambe ta algu ku e gusta. Aki e ta traha ku kliente desepshon f kontentu, i su kombin ku sifra, e ta algu ku e por bai profundo aden. Hasiendo algu ku pashon i ku bo ta haa leuk, bo ta hasi bon sigur, segun Erik Statius van Eps.

ora ta bai lagu. Pa Erik Statius van Eps ksito ta satisfakshon di paden. E ta traha hopi kun. El a bai entrenamentu ku ta sia bo di esaki tambe. E entrenamentunan ei ta yuda pa drenta mas den e pashon di trabou. Nos ta biba hopi for di nos mente, ku tenshon, i ku tantu tenshon nunka bo ta para ketu i apresi kaminda bo ta. Bo bendishonnan ta importante pa para ketu na nan i pa konta nan. Mester para ketu i opserv. Kana rnt i bisa e kolega kon great nan ta. Esei ta kosnan chik, pero nan tur tambe ta konta. Ora Erik Statius van Eps a kumins ku su estudio, e no a spera loke e tin awe. Pero awe e tin un reto total, koleganan pa e traha kun i e karera ta mas di loke el a pensa. E por a bai traha na Hulanda f Merka, pero loke a topa den su kaminda

ksito

Nos ta bai e extra mile pa bo!


Angelo Ludowika 466 1147 Hubert Bentura 466 1195 Raiska Herrera 466 1140 Milagros Rodriguez 466 1240

Sherman Schoop 466 1191

Un hende ta 8 ora na trabou, 8 bo ta drumi i 8 ku famia ke men ta un tersera parti di bo bida. Pesei bo mester hasi e trabou ku bo ta gusta. Esun ku no tin e pashon, no ta hasi e trabou korekto i sigur nunka lo hasi un esfuerso kstra. Por mira e trahad ku gusta su trabou, ku nan brio den wowo pa buska solushon pa un kaso, sin import ku

Hasi e trabou ku bo ta gusta

Espektativa

Tur luna Bo Banko Amigu ta selekt un Empresa Chik f Mediano pa asist na e lnch di ADECK i Banko lo kubri e gastu. Nos ta invitbo pa bo empresa tambe djin nos Departamentu di Empresa Chik i bo tambe por ta un ganad. www.mcb-bank.com/empresachiki.

Erik Statius van Eps di Ernst & Young:

Krsou ta fantstiko kompar ku region


<<<< pgina 3
pero pa komunidat.

Pa Erik Statius van Eps hendenan a bira mas skrpi den hasimentu di negoshi. Hende a bira mas zakelijk, ounke e tin impreshon ku ora bo tin bon relashon, por mira e efekto

Hasi negoshi awendia

serka e kliente. Por ehmpel, si bo bira mas karu e kliente por skif bai, pero si a pone nfasis riba e bon relashon, e kliente no ta bai asina fsil. Ku e bon relashon ei, sigur di kalidat, bo ta yega na bon negoshi, loke ta masha importante Disiplina ta prom kos ku hende mester ora ta bai habri negoshi nobo. Komo empresario bo no por bai

Empresario nobo

muchu den debe. Bo mes tin di hinka sn den e empresa. Nunka laga bo penshun bai, pero traha riba dje i kumins spar pe. E ideanan ta sigui present i mester tin e kapital propio pa hinka aden. Keda poko konservativo den uso di bo kapital. Ora hasi benta no kere e sn ei ta e ganashi, pero kumins kita tur gastu prom i den e gastunan mester inklu e penshun tambe, ku mester ta reser-

v. Loke sobra bo ta ripar rpidamente ku bo no por kumpra outo nobo ainda. No konta ku bo ta riku ku e prom entradanan drenta. Ku pasenshi sigur bo ta yega. Apesar di tur e tempunan inkieto na Krsou despues di kambio di struktura estatal, asuntunan poltiko, echo ta ku ora bo wak otro pais por mira ku Krsou

Mensahe

ta hopi mas stabil i aki tin hopi mas potensial. No laga nada poltiko influensi abo komo empresario di hasi, pasobra e isla aki ta fantstiko. Nos ta pasando den un sla chik di konfiansa. Pero kompar ku region, Krsou ta bon, segun seor Erik Statius van Eps. Ernst & Young Erik Statius van Eps Telefon: 747-7887

Minister nobo di asuntunan ekonmiko di bishita na Kmara di Komrsio i Industria


Direktiva di Kmara di Komrsio durante e reunion a duna un presentashon na e minister i su konseheronan tokante e rea di urgensia pa ekonomia ku e instituto aki a identifik na mas ku un okashon i pa kua a bolbe pidi atenshon spesial di gobirnu. Ademas, e direktiva a mustra su disponibilidat pa traha huntu i asina krea un impakto ekonmiko positivo pa Krsou den e lunanan binidero. A diskut tambe ku mester tradus e nesesidat i e urgensia pa un impakto ekonmiko den proyektonan konkreto ku por ehekut, tantu riba trmino krtiku komo riba trmino mas largu i pa asina krea divisa nobo i stimul desaroyo ekonmiko di Krsou. Esei lo pone ku e sektor komersial ta haa bida nobo i esei ta kondus alabes na mas puesto nobo di trabou. E delegashon di minister Martina i e direktiva di Kmara di Komrsio mbos a ekspres un interes pa traha riba un proseso ku lo kondus na firmamentu di un akuerdo di entendimentu ku e ministerio pa desaroyo ekonmiko ku e ophetivo pa traha riba sinergia i asina huntu alkans proyekto potensial den e lunanan binidero. Den su prom reunion di 2013, e konstelashon nobo di direktiva di Kmara di Komrsio a repart e tareanan. Resultado di e reunion di dia 8 di yanari

jabirn dia 11 di yanari ltimo Kmara di Komrsio i Industria a reun ku e minister nobo den gabinete Hodge enkarg ku desaroyo ekonmiko i turismo, dr. Steven Martina.

Direktiva

d.r.p.d: seor Rudolph Haseth, seora Tamira La Cruz, seor Marcos Cova i seor Willem (Billy) Jonckheer, Minister di Desaroyo Ekonmiko i Turismo seor Dr. Steven Martina, seor John Jacobs, seora Sita Finessi-Kimatrai, seor Ivan (Vanky) Moreno i seor Arthur Rosaria.

ltimo tabata ku seor Willem (Billy) Jonckheer ta keda en todo kaso un aa mas presidente di e organisashon i di mes manera a aprob tambe pa seor Ivan (Vanky) Moreno keda vise presidente. Aparte di seornan Jonck-

heer i Moreno, e direktiva ta konsist di seora Sita Finessi-Kimatrai, seora Tamira La Cruz, i seornan Albert Elens, Arthur Rosaria, Marcos Cova, Rudolph Haseth i Ruud Thuis. E idea ta pa seor Jonckheer present un

evaluashon di e desaroyo riba tereno ekonmiko i komersial di 2012 durante i pa present alabes su espektativanan pa e aa nobo durante un resepshon ku ta program pa tuma lug djaluna dia 28 di yanari awor.

Romy Nieuwenhuis di Lemon:

Konsistensha ta fortales imhen di bo empresa


Esaki ta un konseho pa empresario di parti di LEMON, un empresa spesialis den entre otro merkadeo, investigashon en konekshon ku klientela i on the job training. LEMON ta para pa Literatuur-E- learning-Marketing-Onderwijsondersteuning en Nazoek. El a keda fund na ktober 2012 i ta present su mes ku e slogan: LEMON; The fresh way to develop. Mnedjer i direktor ta Romy Nieuwenhuis: Tin hopi produkto i servisio Merikano i Europeo riba merkado pero hopi bes nan no ta adapt na nesesidatnan lokal. Ku asistensia di mi netwerk nos a adapt e servisio i produktonan aki pa por logra mih resultado pa empresa na Krsou. Optimalis servisio na kliente no mester ta kostoso. Business consulting karu i introdukshon di sistema nobo no ta garantia ku servisio lo drecha. Di eksperensia mi sa ku kambionan chik por drecha servisio na kliente sin gastu adishonal. Bo por konsider e kliente manera un konsehero grtis. Pa kontrol si e kambionan introdus ta keda optimal nos ta traha ku e sistema di CRM, Customer Relationship Management. Den e sistema aki mi ta introdus e deseo i nesesidatnan di e kliente. Esaki ta pone ku e servisio ta dirig riba e kliente i e ta sinti manera bo konos personalmente. E sistema aki ta aktivo den diferente organisashon na Krsou i tantu kliente komo gerensia ta hopi satisfecho. LEMON aktualmente ta

ustumber ta krea konfiansa. Ora e kliente sa ku e por konta ku mesun servisio, ku e kondishonnan di kompra i trmino di entrega semper ta meskos, e ta haa konfiansa den bo negoshi. Konsistensha ta krea konfiansa serka e kliente i ta fortales imhen di un kompania.

do kurso via Internt bo ta evit tur esaki i bo por kombin bo estudio ku bo bida familiar, ambiente sosial i bo karera. LEMON aktualmente ta ofres mas ku 200 diferente estudio online . Ora e kliente inskrib e ta haa un password personal via di su e-mail ku kua e por sigui ls i tambe hasi tntamen i ksamen via Internt. Por sigui kurso di idioma, HBO management, kurso pa mehor servisio i kurso di kmpiuter. En konekshon ku kurso online LEMON ta traha huntu ku e kompania Hulandes Albert Sickler BV ku ta publik buki pa estudio i pa kurso. Pa loke ta merkadeo LEMON ta traha huntu ku e kompania lokal TK Marketing ku entre otro ta konos di www.coconutdiscounts.com. Nos ta drenta den kontakto ku kliente via Internt. Bentaha di komunikashon digital ta ku bo por manda informashon adishonal. Ademas, e kliente mes por disid ta ki ora e ke informashon. Pa por logra ku mas tantu hende na Krsou posibel por hasi uso di E-learning, LEMON ta traha huntu ku Funmiles. Esaki ta enser ku bo por paga pa un kurso digital hasiendo uso di punto di Funmiles ku bo a spar. Personalmente mi ta kere ku kompetensia ta bon pa merkado: e kliente ta disfrut di mih preis i kalidat i e empresario ku ta studia su klientela por profil mih riba su kompetidornan. Na Krsou tin diferente sektor kaminda no tin kompetensia. E reto na Krsou ta ku nos ta biba den un sosiedat multikultural. Komo tal nos tin diferente grupo di enfoke ku tin nan mes

Multikultural

Formashon

konsentr riba E-learning. Romy Nieuwenhuis:

Enseansa ta e yabi pa desaroyo personal, profe-

shonal i pa Krsou komo pais. Transporte, orario iregular di ls, tempu pa sigui ls, preis di ls i f eksamen i e sistema di duna ls den klas enbes di individual, ta faktornan ku por stroba un hende di sigui formashon. Siguien-

pgina 6 >>>>

Romy Nieuwenhuis di Lemon:

Konsistensha ta fortales imhen di bo empresa


<<<< pgina 5
deseo i nesesidatnan. Na Krsou lamentablemente nos no ta tene sufisiente kuenta ku esaki. Si nos wak Aruba, einan nan ta duna servisio estilo Merikano komo ta esei ta nan grupo di enfoke. Pero manera nan ripar ku bo ta di Europa nan ta kambia nan sistema di duna servisio di moda ku e ta kuadra mas ku norma i balornan Europeo, asina Romy Nieuwenhuis ta sigui bisa. Su mensahe pa 2013 na empresarionan ta: Bo no mester tin miedu di formashon. Formashon hustamente por yuda bo komprond bo trabou mih i por sia bo atend ku retonan ku por present den bo rea di trabou. Formashon no ta kosta bo tempu e ta yuda bo spar sn: formashon ta un invershon ku a lo largu ta result den ganashi pa bo empresa! LEMON - The fresh way to develop. Romy Nieuwenhuis Telefon: 514 8530 E-mail: lemoncuracao@hotmail. com Website: www.lemoncuracao.com.

Ofisina pa Propiedat Intelektual ta inform


Derechi di Patnt den temporada di Karnaval

Yanari 2013

Ta e resultado di kreashonnan den diferente forma ta pone ku Karnaval por result un ksito. ksito pa e organisadnan pero tambe pa tur otro ku dirkt f indirkt ta partisip na e evento grandi ei. E kreashonnan por ta di tal grado ku nan por bini na remarke pa haa un patnt. E benefisio di un patnt ta ku e doo di e patnt tin e derechi apsoluto pa e so traha, komersialis, import i eksport e produkto riba kua e tin e patnt. Patnt por ser haa pa un produkto nobo, pa un mtodo nobo f asta pa un produkto eksistente pero ku un uso nobo. Un ehmpel di un kreashon ku lo por ta til den e temporada di Karnaval ta kreashon di un bibida ku ta refresk pa ku e kalor, hidrat pa ku e vgt ku e karnavalista ta prd pero ku alabes ta duna energia. Riba e bibida e inventor por haa un patnt i asina haa un derechi apsoluto pa komersialis e produkto. Ku e patnt den man e doo lo por bai i buska patnt den otro teritorionan i asina haa un derechi apsoluto den otro merkadonan tambe. Siendo ku e derechi di patnt ta kubri e invento, esta e ingredientenan ku ta kondus na e resultado niko di refresk, hidrata i duna energia, ta bon tambe pa e doo di e invento duna su invento un nmber. E nmber e ora ei por bira e marka di e produkto. E derechi di marka lo refors e derechi ku e inventor tin kaba paso awor lo e tin dos derechi eksklusivo riba su produkto. Hopi invento a nase deb di e nesesidat pa mehor un situashon f hasi un kondishon mas agradabel. Ofisina pa Propiedat Intelektual ta invit tur hende pa nan wak rnt, pensa i aserk nos pa mas informashon tokante e posibilidat pa patent nan ideanan.
edit pa: Ofisina pa Propiedat Intelektual Krsou

pa proteh bo patnt pa proba ku ta B kreashon

pa registr bo marka

Berg Carmelweg 10 Telefn: 465-7800 Email: bipantil@curinfo.an Web: www.bip.an

Mester desaroy e mente empresarial na Krsou

Work To Live Traveling / BSC Dynamic


Na palabra ta e hben empresario Christopher Maduro ku huntu ku Elaine Mauricia ta maneh e agensia di biahe, Work to Live Traveling i BSC Dynamic, un empresa ku ta duna asistensia hurdiko i hasi kobransa. Remarkabel ta ku tantu Christopher komo Elaine tin solamente 23 aa di edat. Christopher Maduro asta tabatin 20 aa dia el a lanta e negoshi BSC Dynamic. E ta bisa: Bo mester tin hopi determinashon si bo ke kumins bo mes negoshi. Tambe ta importante pa bo spar, pasobra komo hben no ta fsil pa bo haa fiansa na banko. Ademas, mester tin asistensha profeshonal riba tereno hurdiko i atministrativo pa guia esnan ku tin talento. Hopi idea nobo ta faya na kaminda pa falta di asistensha profeshonal. Ma kore stazje dos luna na un kantor di drwarder i mi tabata sa mesora ku te trabou aki mi ke hasi. Mi gusta e trabou aki i mi a sia kon dil ku hende pa logra ku nan ta paga loke nan debe. Christopher Maduro a sigui estudio atministrativo i hurdiko riba nivel MBO i sigui studia pa Legal Assistant riba nivel HBO. BSC Dynamic aktualmente tin 2 empleado den servisio i un stazjr. Na 27 di mart 2012 Christopher huntu ku Elaine Mauricia a yega na e idea pa kumins ku un agensia di biahe. Elaine Mauricia ta direktora dje empresa: Semper ma gusta e mundu di aviashon i mi tabata ke traha den un agensia di biahe. Mi a sondia merkado i mi a sigui hopi kurso online pa sa kon lanta i maneh un agensia di biahe. Tambe mi a hasi kurso di Basic Reservation (IATA/AIRIMP standards) i aki na Krsou mes mi a sigui un kurso di Galileo ku ta e programa ku nos ta traha kun den industria di biahe. Mi a lesa hopi artkulo tokante biahamentu i den nan tabatin un buki ku e ttulo Work to Live ku ta splika ku biahe ta rela-

ester desaroy e mente empresarial pa yuda negoshi bai dilanti na Krsou. Pa esaki no nesesariamente bo mester ta un empresario. Un empleado tambe por tin un estilo di pensa asinaki i lo hasi esfuerso pa bini ku ideanan nobo pa stimul adelanto na boka di trabou i mehor servisio, di manera ku kliente, doo di trabou i e mes por ta mas satisfecho.
hante, dibertido i asta importante pa nos sal: biahamentu por redus e riesgo di atake di kurason. Aparte di esei, nos ta traha tur dia dunando un kontribushon na nos komunidat, pues kada persona indino ta duna bo hopi komishon. Bo no por subi e preis di pasashi tampoko, pasobra e kliente lo prefer kumpra esaki serka e aereolinea mes. Pero nos a bin ta studia e merkado di aserka i tur dia dinobo nos ta bini esaki, pero nos ta brinda nos klientenan e servisio aki. Tambe nos a introdus un orario hopi fleksibel: en bes di 5 or nos ta sera te 7 or. Na momentu ku nos bende bo un pakete, nos ta duna un preis ku ta inklu

rior. Pa 2013 nos ke bin ku un tienda di fakansi kaminda e kliente por skohe su pakete for di riba rki. Otro proyekto ku nos tin pendiente ta un Easy monthly payment plan (=sam) kaminda bo por kumpra un tour kla regl f un pakete ku nos ta traha segun bo presupuesto i bo ta paga tikitiki pe. Nos kompetensia mas grandi no ta otro agensia di biahe. Nos kompetid may ta Internt ya ku pasaheronan por buk online. Por tin kompetensia ku

Kurso online

Christopher Maduro: Biahe ta importante pa nos sal.

vidual mester por regal su mes un vakashon pa relah, disfrut di bida i konos mundu. Di einan e idea a bin pa duna e kompania e nmber Work to Live Traveling. Christopher Maduro: No ta fsil pa drei den e merkado di biahe. No ta rendabel pa bende pasashi so, pasobra komo un agensia nobo kompanianan di aviashon

ku ideanan di merkadeo inovativo. Por ehmpel nos ta pone hopi nfasis riba aserkamentu personal. Hopi hende no sa ku ora ta biaha pa kualke teritorio merikano ku un pasport Hulandes, mester yena un visa elektrniko, un ESTA. Kompanianan di aviashon no ta inform bo tokante

Orario fleksibel

tur kos. Bo no ta haa bo ku gastu imprevisto durante f despues di bo biahe. Tambe ta asina ku serka nos un biahero regular por laga kopia di su pasport atras i simplemente e ta bl of mail nos ora e ke buk un biahe i nos ta regla esei pe. Tambe nos ta hr GPS navigation systems, un mapa digital ku por usa durante bishita den ekste-

otro agensia di biahe ora tin tour organis. Agensia di biahe ta ofres tour pero tambe tin tour operators i gruponan ku ta organis esaki riba nan mes. E ora ei komparashon di preis por hunga un rl. Mayoria kompania krusero s lo pidi

pgina 8 >>>>

Mester desaroy e mente empresarial na Krsou

Work To Live Traveling / BSC Dynamic


pgina 7>>>>
bo pa aserk un agensia di biahe pa e eksperensia i konosementu. Elaine Mauricia i Christopher Maduro huntu ta kordin e agensia di biahe Work to Live Traveling. Banda di esei nan ta traha ku personal freelance ku ta nan ta duna training di sales agent pa por aserk persona i organisashon i bende paketenan pa diferente destinashon. Komo partner den negoshi Elaine i Christopher ta sosten otro. Christopher Maduro: Nos ta pp otro p i huntu ku nos empleadonan nos ta forma un famia, nos ta un ku otro. Tabata un bon desishon pa lanta mi mes negoshi. E ta un responsabilidat hopi grandi, pero bo ta liber, bo mes ta build up bo karera. Negoshi ta meskos ku un beibi, bo ta kuid, eduk i gui den e direkshon ku bo ke pe bai.

Un famia

Ofisina di Work To Live Traveling na Salia.

Work to Live Traveling/ BSC Dynamic

Salia 145 (banda di De Curaaosche Courant) Telefon: 465-0767

Faks: 465-0757 E-mail: info@worktolivetraveling.com

Website: www.worktolivetraveling.com.

Un reunion ku nos por alsa bo negoshi na nivelnan nobo


Bo ta diferente for di otro doonan di empresa i bo metanan di negoshi tambe ta distinto. Pa e motibu ei RBC Royal Bank tin e plaser di introdus un aserkamentu distinto di traha ku bo pa komprond bo vishon, metanan i nesesidatnan finansiero di bo negoshi. Ankr den e komprondementu profundo aki nos lo desaroy i brind bo un solushon segun bo nesesidatnan pa bo organis bo negoshi i logra nivelnan haltu di ksito. Laga nos ofres bo e solushonnan perfekto i na mid pa bo negoshi. Pa mas informashon yama nos departamentu di Business Banking, na (599) 9 763 8317 f (599)9 763 8346 f manda un E-mail na: support.cur@rbc.com - www.rbc.com/caribbean

Registered trademark ofRoyal Bank of Canada. Used under licence

Arthur Rosaria ActionCOACH; Ban traha sab den 2013!

Invert mas den desaroyo di bo negoshi


For di final di aa 2012 a aserk Arthur Rosaria pa kompart algun tep balioso ku Empresa Chik pa habri aa 2013. Riba e pregunta ku si ta importante pa un hende, ku ke kumins ku un negoshi nobo, tin un plan di negoshi prom ku e kumins un negoshi, el a kontest: Sigur ku si. Ora bo tin un plan di negoshi bo por dedik bo tempu (ku ta hopi skars komo bo tin di dedik na masha hopi kos) mas dirig na kos ku ta mas importante pa bo empresa. Na ActionCOACH na prom lug nos meta ta pa yuda empresarionan di sektor chik i mediano gasta mnos tempu trahando den nan negoshi i mas tempu trahando riba desaroyo di nan negoshi. Un plan di negoshi sin mas ta un hrmnt elemental pa logra e ophetivo ei. Mas aleu seor Rosaria a bisa ku ta di sumo importansia alabes pa evalu e plan di negoshi na komienso di kada aa nobo. Mayoria empresa ta usa un aa di kalnder pa registr nan sifra i otro datonan i ta rekomendabel sigur ku na komienso di un aa kalendario evalu kon kosnan a bai den e aa di negoshi i kiko lo mester adapt pa logra e metanan ku bo a pone pa bo mes i bo kompania. Banda di un evaluashon na final f komienso di aa, nos lo rekomend alabes pa hasi un evaluashon kada kuartal. Por tin hopi motibu pa kua un empresario mester hasi ahuste na su maneho i/ f operashon despues di a hasi e evaluashonnan menshon. Kambio di bo merkado por ta un ehmpel, seor Rosario a sigui bisa. Por ta un kompetidor fuerte a drenta f a sali. Un otro faktor por ta desaroyonan riba merkado internashonal. Bo mester keda skrpi i vigil e desaroyonan, tantu lokal komo internashonal, i purba antisip riba kos

rthur Rosaria ta un Business Coach sertifik di ActionCOACH, un frankisia ku riba tereno di duna guia na den negoshinan kategoris na 2004/2005 komo esun number un di mundu pa Entrepeneur Magazine. Despues di un karera ekstenso trahando pa instansianan finansiero, na Hulanda i na Krsou, Arthur Rosaria a sigui un preparashon ekstenso pa bira un Business Coach sertifik di ActionCOACH. Ya pa algun aa e ta dunando training i guia na empresa i empresarionan dirig riba e tipo di negoshi, nesesidat i metanan di e empresario i su empresa. Skirb pa: Farley I. Lourens

sario kon e por mehor operashon di su negoshi riba diferente rea, dependiendo di su nesesidatnan spesfiko i di su negoshi. Pa klousur seor Rosaria a bisa ku e ta di opinion ku den kualke merkado tin espasio pa un empresa por desaroy i krese. Nos tin di tene na kuenta si ku mundu ta kambiando i nos tambe mester kambia

Traha mas sab

Evalu

Arthur Rosaria: Mester wak bon si realmente mester tuma mas hende den servisio.

Hasi ahuste

ku bo ta mira ta bin i no warda te ora nan sosod. Otro aspekto ku seor Rosaria a mustra ariba ta ku empresarionan mester tene bon kuenta kun ta cashflow den negoshi. Mayoria bes bo sn di benta no ta drenta den e trmino di tempu ku bo ta dese, pero tur luna bo mester paga e gastunan regular manera hr, hipotek, uso di awa, koriente, salario, impuesto i primanan sosial. Tambe mester tene bon kuenta

Cashflow

si ta realmente nesesario pa tuma trahad adishonal den servisio. Si esei ta e kaso, lo ta di aploud, pero mester pensa bon na ki momentu ta hasi esei i ken ta tuma den servisio. Riba e pregunta kon su empresa por ta di asistensia f servisio pa yuda un empresa chik i mediano den trahamentu di un plan, monitr desaroyo di e empresa segun e plan trah i duna guia pa por tene e kresementu na un nivel ku e empresario por

Guia

maneh, seor Rosaria a bisa: ActionCOACH su definishon di un bon empresa ta un kompania ku ta hasi ganashi sin ku e doo mes tin ku para den e negoshi. Nos ta logra esei dor di eduk e empresario ya prom ku el a kumins ku e negoshi den kaso ku esei ta posibel. Tambe nos por dun guia den grupo huntu ku otro empresarionan f den un forma individual. Durante e trayekto pa e bira un bon empresario, nos por mustra e empre-

e manera ku nos ta hasi negoshi. E influensianan mundial tin hopi influensha riba nos i nos mester ta mas konsiente di esei. Finalmente mi lo bisa pa den 2013 nos traha mnos duru, pero traha mas sab. Nos deseonan pa tur lo mih den e aa nobo! ActionCOACH Arcturusweg 1 / Neptunesweg16 Telefon: 737-0956 Faks: 737-0958 E-mail: dutchcaribbean@ actioncoach.com

Earl Balborda di Avodah:

Maneho di prioridat ta bai prom ku maneho di tempu


Ora bo no ta empresario, bo no ta doo di bo tempu. Pa hopi hende ora bo bira empresario, ta abo ta doo di bo tempu. Bo ta lanta mainta i abo ta disid kon i kiko bo ta hasi. Bo por hasi tur kos; bo por bai riba facebook, bai landa f subi kmpiuter i traha plan di merkadeo. Pesei ta importante pa bo tin plan di bo tempu. Pero mas importante ta Priority Management, esta kiko realmente ta importante i tin prioridat. Esaki un empresario tin di puntra su mes konstantemente i kiko ta su meta. Bas riba esei, segun seor Balborda, e tempu ta bini na di dos lug. Ora bo ta empresario, hopi kos ta importante f ta parse importante i ku tempu bo ta mira ku tin un par di kos ku ta berdaderamente importante. Pesei konstantemente mester determin prioridat dinobo. Tur kos ta importante, pero kon bo

ime Management ta masha importante, pero mas importante ta Priority Management, segun e empresario independiente Earl Balborda.
por sa kua ta mas importante ku otro? Pone prioridat a base di merkado i kliente. No tur kliente ta mes importante. Tin grupo di kliente ku ta bo wesu di lomba i bo mester dirig atenshon riba e relashon aki pa e keda efektivo. Hasi e kosnan, traha lista i tene e lista na rdu kua ta bini prom. Keda vigil e lista konstantemente.

a bisa ku no ta posibel pa e kliente tin di yama i puntra kon a para ku tal i tal kos; ta abo komo empresario tin di yama e kliente pa inform kon kosnan ta kanando, prom ku e yama abo. Asina e kliente tin di yama pa inform kon kos ta par, ta nifik ku kos no ta kana bon f lih manera e ke. I, pues, ku bo a tarda den su bista. Importante ta pa abo komo empresario yama prom i ta den e ritmo ei e empresario mester kai.

Earl Balborda: Bo mester bai den e ritmo pa abo yama prom ku e kliente kumins yama.

Seor Earl Balborda a bisa ku su klientenan no tabata sa mes kon ta pone prioridat. Tur kliente ta importante i niun sa kua ta bini prom. Ta komo empresario, a base di bo meta, bo mes ta pone bo prioridatnan. Den esaki el

Yama e kliente prom ku e yama abo

Pa Earl Balborda, priority management ta esun ku ta hasi e empresario eksitoso. E ta krda ku tempu el a kumins traha el a bai kurso di time management. E ta meskos ku un kurso di budgettering (traha presupuesto), pero pe e prioridat ta mas importante. Un hende riba un dia por hasi 3 kos grandi bon i no mas. Tin hende ta traha lista di 10 pa 15 kos, pero ta 3 kos un hende por hasi bon riba un dia. E kos ku e ta hasi mester ta bon i na esei ta duna prioridat. Meskos ku e entrevista ku nos tabatin ku Earl Balborda el a konsider masha importante. El a bisa ku komo empresario, e chns ku bo ta haa pa bin dilanti den medionan di komunikashon ta algu di balor i algu importante ku mester ta riba e lista di prioridat pa hasi den tur trankilidat i no algu pa hasi entre e diferente kosnan ku tin di hasi.

Empresario eksitoso

Un empresario nunka por stp di profil su mes i si e determin kiko ta e momentu pa e profil su mes, ta nifik ku e por focus. Seor Balborda ta kere mas den priority management. Tin hende ta kere ku e por kue buki i sia kon ta maneh tempu. E ta kere ku prom di yega asina leu, e empresario mester pone su prioridat-

No mas ku 3 kos riba un dia

10

Earl Balborda di Avodah:

Maneho di prioridat ta bai prom ku maneho di tempu


Nos mester realis nos mes ku sea kual sea, e negoshi ku nos ta aden komo yu di Krsou, nos tin bentaha enorme kompar ku nos paisnan bisia. Mayoria pais bisia nan nivel ta mas abou. E akseso ku nan tin ta limit. Nos pais ta un di e pokonan ku por move riba tres kontinente. Nos por kue konosementu i produkto Merikano. Kue esun Europeo i esun di paisnan Latino i hasi algu ku nan. Nos mester kumins realis ku Krsou semper tabata eksitoso ora el a hunga e rl global. For di tempu nan. E ta krda un kurso ku el a bai den eksterior kaminda e profesor a splika ku si un empresario tin mas di 3 kos ta hasi riba un dia, niun e ta hasi bon. di dia 1 di yanari ltimo, riba petishon di Partido Nashonal di Pueblo, e ta fungi komo minister di transporte i planifikashon urbano den e gabinete di eksperto ku lo sinta seis luna pa pone Krsou bk riba e kaminda korekto.
PREPAID

di sklabitut nos rl tabata global. Nos a kai den algu awor aki ku nos solushonnan ta bini di Krsou, pero Krsou mester ta global i si realis esei, por kue algu Merikano, drech ku e eksperensia di Hulanda i tin algu niko den merkado Karibense i Europeo. Ekonomia na Krsou ta stanka, pero ban pensa global i buska solushon, seor Balborda a bisa. Avodah Seor Earl Balborda E-mail: earlbalborda@ yahoo.com

KUARENTI KUATER SO! DIKON PAGA MAS?


Bo ta kla pe tarifa di mas abou di nos isla? Ku Digicel One Rate bo ta paga solamente 44 sn pa mint pa yama tur hende riba kualke ret na Krsou. 44 sn, ta e mih tarifa optenibel!

Seor Balborda a kumins na 2009 komo empresario di e negoshi Avodah. Prom ku esei el a traha na Price WaterhouseCooper i einan ta prktikamente un empresario bo ta. Pesei hopi hende ku sali PWC ta kumins nan mes negoshi, pasobra por konsider esei komo un bon skol pa lanta bo propio negoshi despues. Pa komplet e storia; for

PWC ta manera un skol pe futuro empresario

Hasimentu di negoshi awendia ta bon. Esun ku por sobrebib den e tempu aki, na momento ku kos drecha bo ta bon prepar i tin bentaha grandi. Ekonomia na Krsou ta ferfelu, preis a bira importante i e bon empresario ta pone prioridat. E situashon ta ferfelu i esun ku por pasa den dje, lo bai bon sigur den futuro.

Pensa i aktua global

E MIH TARIFA DI NOS ISLA

Pa aktiv e promoshon ONE RATE, djis rekarg ku Naf.10, marka 160#. E tarifa di ONE RATE di 44sen pa mint ta blido pa tur number lokal ( tur number di selular i lia ho). E promoshon di ONE RATE ta blido pa 7 dia i ta wrdu outomtikamente ekstend ora bo rekarg atrobe den e 7 dia despues di aktivashon. Tin kondishonnan aplikabel.

11

Lo brinda oranan di konsulta grtis na un empresa i un NGO

Stradius selebrando 10 aa di eksistensia ku proyekto pa duna bk na komunidat


Managing Director Alvin Martina di Stradius a inform kiko Stradius Challenge ta enser i pa kiko a skohe pa e tema Trahando Huntu. E ophetivo tras di e proyekto Stradius Challenge ta pa nos duna algu bk na komunidat, seor Martina a bisa. Pa medio di e proyekto nos ta bai duna oranan di konsulta grtis na un empresa nobo den e ramo di empresa chik i mediano. Ku e oranan di konsulta nos lo yuda e empresario skoh pa e krea un marka pa su kompania. Nos ta kere hopi den foment espritu empresarial. Tambe nos ta kere hopi den trabou ku asina tantu organisashon ta hasi pa bon kousa na bienestar di nos komunidat sin meta di hasi ganashi; e asina yam NGOs. Nos ke yuda un organisashon NGO tambe pa medio di oranan di konsulta grtis pa asist nan ku nan nesesidatnan riba tereno di komunikashon. E tema ku nos a skohe di Traha Huntu tambe nos ta kere masha hopi aden i ta algu ku ta bini bk den nos propio forma di traha i oper, seor Martina a sigui bisa. Nos ta purba na hasi mas tantu kos posibel den forma di trabou en konhunto ku nos klientenan. Meskos ta konta pa e proveednan di servisio i produkto ku kua nos ta traha. Pa loke ta trata e Stradius Challenge a anunsi e proyekto dia 1 di novmber ltimo. Empresa i NGOs pa medio di e proyekto por a inskrib i yena un kuestionario. Den e kuestionario e empresario f NGO por a kontest preguntanan relashon riba kiko e empresa f organisashon ta hasi en general, kiko ta e metanan ku ke realis i unda ta mira ku Stradius por duna un aporte den krea un bon marka f riba tereno di komunikashon.

tradius Strategic Brand Builders ya for di novmber 2012 ta den un aa di selebrashon konmemorando asina e di dos lustro di e kompania. Durante e periodo di un aa Stradius lo organis diferente aktividat den kuadro di nan di dies aniversario. Un di e aktividatnan ta Stradius Challenge. E tema ku Stradius a skohe pa selebrashon di nan di dies aa ta: Trahando Huntu.
Skirb pa Farley I. Lourens

di e Stradius Challenge. Den e kaso aki nos ta bai yuda ku e ekspertisio ku nos tin den kas i e eksperensia ku nos a akapar atraves di aanan. Nos ta kere hopi den e balor ku e sektor di empresa chik tin pa nos ekonomia. Hopi empresa ku awendia ta grandi a kumins chik un kaminda. Loke nan tabatin en komun ta hendenan ku un espritu empresarial ku tabatin un konvikshon grandi i un pashon pa loke nan ta hasi. E dos faktornan aki ta piedanan hopi importante pa konstru un empresa ku chnsnan pa krese i bira grandi. Importante ta pa bo defin komo empresario kiko ta e eksperensia ku bo ke brinda bo klientenan. E loke bo ta ofres bo klientenan mester tin balor agreg pa nan. Pues, ta importante pa bo sinta ketu i puntra bo mes kiko bo empresa ta ofres ku ta di balor agreg pa e kliente.

Traha Huntu!

Importansia di un bon marka


Kreashon di un bon marka ta yuda inmensamente pa bo klientenan haa konfiansa den e loke bo ta ofres. Abo mester duna kontenido semper i kumpli ku e loke bo ke brinda e kliente komo eksperensia. Den kaso ku bo tin empleado den servisio ta importante pa nan tambe sa kiko bo empresa ta para pe i ku nan tambe tin e konvikshon i pashon ku abo tin. Ku un bon marka abo mester krea un eksperensia grato pa e kliente ku ta hasi posibel ku abo por krea un mrgen mas haltu. No solamente pa bo hasi ganashi, pero pa abo por sigui invert den bo kompania, bo personal i eksperensianan nobo pa bo klientenan pa huntu boso sigui krese. Stradius Strategic Brand Builders Mahaaiweg 7a Telefon: 737 0478 Faks: 737 1982 Website: www.stradius. com

Seor Alvin Martina (na man robes) ku su tim na Stradius.

Hurado i eskoho ganadnan


Stradius di su banda a instal un kuerpo di hurado ku representashon di diferente di nan klientenan ku a evalu tur e inskripshonnan pa saka un ganad for di sektor empresarial i un ganad di e sektor di NGOs. Nos a keda gratamente sorprend pa e kantidat grandi di inskripshon ku nos a risib, seor Martina a bisa. Entretantu nos por inform ku e kuerpo di hurado ya a skohe 2 ganad, pero ku eseinan no ta konos ni pa nos di Stradius ainda. Ta nos intenshon pa durante e di tres siman di luna di yanari anunsi e ganadnan.

Ora di konsulta grtis Tur dos ganad lo risib 20.000 ora di konsulta grtis serka Stradius. E empresa ku gana lo risib konsulta den kreashon di un marka, mintras e NGO ganad mas bien lo risib asistensia riba tereno di komunikashon. Ora ku sa ken ta e ganadnan nos lo por duna kontenido mas spesfiko kon esei lo bai tuma lug. Durante luna di febrari nos lo reun ku e ganadnan pa huntu prepar kon ta bai traha riba kreashon di un marka pa e empresa i ku e NGO lo traha huntu riba solushonnan pa nan komunikashon. Den luna di mart f aprel nos lo duna un presentashon di kon

lo bai realis e proyekto pa mbos organisashon. Tambe nos lo keda duna feedback na e kuerpo di hurado riba e loke ta desaroyando, seor Martina a sigui inform.

reanan prinsipal di trabou


Stradius Strategic Brand Builders mes ta spesialis den 3 rea prinsipal di trabou; 1. Hasi investigashon (den diferente rea) 2. Branding i merkadeo 3. Krea / ehekut kampaa.

Duna bk na komunidat
Nos ta hopi kontentu ku nos por duna algu bk na komunidat den forma

12

Alvin Martina: Importante pa krea relashon di trmino largu!

Banda di mester tin konosementu di loke bo ta hasi, ta hopi importante tambe ken bo konos
Aparte di ku ta bon pa bo konos bo klientenan, ta bon pa bo sinta pensa ken ta e hendenan importante pa bo tin un bon relashon kun pa desaroy bo empresa/organisashon. Ta hopi importante pa bo krea un bon relashon ku bo gruponan di enfoke. Tur esakinan i mas ta kai bou di loke na Ingles nan ta yama Networking Relationship. Kompanianan eksitoso mayoria biaha ta kompanianan ku a traha di un forma efisiente riba nan Networking Relationship. Importante ta tambe pa bo ta konsistente kon importante ta pa bo manten un bon relashon. Ku avansenan teknolgiko di awendia ta relativamente mas fsil ku tabata e kaso ntes pa bo krea i manten un relashon. Esaki ta konta sigur pa empresanan mediano i chik. Krea tempu pa bo sinta pensa kiko bo por nifik na e momentunan aki pa bo gruponan di enfoke. En bes di ta simplemente un proveed mas, purba di ta un siudadano korporativo ku ta balor relashon ku otronan. Bo por hasi esei p.e. kompartiendo bo ramo di ekspertisio ku otronan. Esei ta posishon bo alabes komo un eksperto den bo ramo di trabou.

etworking Relationship ta un terminologia ku ta bini hopi dilanti den mundu di hasi negoshi awendia i ta un faktor hopi importante pa kontribu na ksito di un negoshi. Networking Relationship ta otro rea ku Stradius Strategic Brand Builders ta duna konsulta ariba. Seor Alvin Martina, Managing Director di Stradius: Ora bo ta hasi negoshi, sigur den un merkado chik manera Krsou, banda di mester tin konosementu di e loke bo ta hasi, ta hopi importante tambe ken bo konos i ken bo a krea un relashon kun.
Skirb pa Farley I. Lourens

serka bo, e lo buska un alternativa. Banda di esei e lo konta su ret di relashon di su mal eksperensia. Un biaha mas mi ta enfatis ku merkadeo ta hopi importante, pero e ta parti di costumer experience. Si bo tin un tremendo kampaa ku ta konvens klientenan pa kumpra serka bo i nan no haa balor pa nan sn, i banda di esaki bo no krea un bon relashon, nan lo buska otro alternativa.

Un bon relashon

merkado konforme lianan ku huntu nos ta stipul.

Tal realmente bal la pena pa bo desaroy bo ret di relashonnan, seor Martina a sigui bisa. Nos ta hasi esaki pa algun di nos klientenan. Nos ta introdus nan den un ret ku nos ta pensa por ta importante pa desaroyo di nan negoshi. Banda di esei nos ta duna nan guia kon nan mester atend ku nan merkado i kon nan mester reakshon riba sierto desaroyo den merkado. No nikamente pa nan haa un bon lug komo corporate citizen, pero tambe pa nan posishon nan mes den

Un bon lug komo corporate citizen

Pa empresanan mediano i chik tin asina tantu fasilidat na alkanse awendia ku mi ta pensa ku empresarionan mester traha tempu i un plan pa hasi uso di nan. Ta bal la pena traha tempu pa studia kon otronan ku ta eksitoso hasiendo uso di e fasilidatnan aki. Purba kopia loke nan ta hasi i hasta purba mehor e loke ku nan ta hasi. Wak den estranheria kon otronan ku ta oper den bo ramo ta hasi nan networking relationship management. Si p.e. ta bolo bo gusta traha, studia kon un seora ku a kumins traha bolo na su kas komo e tabata gusta hasi esaki, i ta hasi ku pashon, a traha riba su maneho di relashon ku awendia e ta entreg no solamente na un amistat ku a hasi aa, pero riba un base mas frekuente na p.e. un kadena di restorant f hotl. Purba na sa kon el a atend ku su networking relationship. Mi a kue un ehmpel, pero meskos ta konta pa otro ramonan. Importante ta tambe naturalmente pa krea e relashon riba trmino largu. Un relashon i konfiansa ta hasi posibel ku bo por hasi i logra muchu mas tantu.

Fasilidatnan na alkanse

di e marka ku bo a krea. Si bo no por tradus e loke bo ta propag den e eksperensia ku bo ta primint

e kliente, dentro di masha poko tempu bo ta prd merkado. Unabes bo kliente haa un desilushon

Di otro banda, bon merkadeo tambe ta hopi importante pa ksito di bo negoshi, pero e no mester ta nunka ls for di bo marka. E mester ta parti

Merkadeo mester ta parti di bo marka

13

Ken abo ta prefer komo hefe na trabou? Un hende hmber f un hende muh?
Estudionan den eksterior a demostr kaba ku en efekto e diferensia entre un lider maskulino f femenino ta masha chikitu. Esaki por ta un sorpresa pa hopi hende, pasobra den srkulo di famia i amigu sa diskut riba e tema aki. Kada ken por bini ku ehmpel for di nan mes eksperensia pa purba proba sea esun pensamentu f e otro. Den mayoria kaso e hendenan tin un pensamentu fiho riba e tema aki sea ku nan por proba esei f no, no ni purba kita un hende for di su pensamentu. Den un ambiente kaminda te poko aa pas tabata masha normal pa hende hmber ta na kabes di kualke organisashon f empresa, esei den kurso di ltimo dkadanan a kambia bastante. Pero pesei tin un inklinashon ainda pa hende prefer un hende hmber na kabes. Sinembargo, esnan ku a eksperensi diferente hende muh komo nan superior por a kambia di opinion kaba. Si bo puntra hende muh, mayoria di nan ta bisa ku tin un kaminda masha largu di bai ainda pa krea mas igualdat den

menos ku nos mes ta doo di nos negoshi, mayoria hende ta traha bou di responsabilidat di un hende, sea un hende hmber f un hende muh. Pero ta poko peligroso pa determin sin mas ku bo ta prefer pa traha bou di sea un hende hmber f un hende muh, pasobra fsilmente bo ta generalis. Un hende hmber pa definishon ta mas estrikto, mas outoritario, mas eksigente? Of esei ta konta hustamente mas pa un hende muh?

di famianan na Krsou ta un hende muh ta na kabes di famia, loke atrobe tabata un oumento kompar ku e Senso di 2011. Un biaha mas e kantidat di famia kaminda tin mama i tata na kas a baha di 24% na 2001 pa 18,9% na 2011.

e mundu laboral pa hende muh. Nan ta sinti ku ketu bai ta tene e hende muh poko af, su salario den hopi kaso ta mnos ku esun di su kolega maskulino, f ku e mester proba su mes dbel pa e por bini na remarke pa un funshon di liderato.

Enseansa i banko
Si nos wak e situashon den nos enseansa, ta hende muh ta super e kantidat di hmber na un manera spantoso. Tg e kantidat di porsentahe di hende hmber komo kabes di skol ta bastante haltu pero esei por ta algu ku lo mengua gradualmente, pasobra awor no tin sufisiente

hende hmber ta pa nan por yena tur e puestonan ku habri. Ta bini aserka tambe ku tin hopi bon eksperensia ku hende muh na kabes di skol. Ta bira mas i mas difsil keda sin konsider kandidatonan femenino pa kualke puesto di kabes di skol. E papel di hende muh den sosiedat i tambe den mundu komersial a bira remarkabel, sigur den sierto ramo di negoshi. Tuma e sektor bankario. Si ntes hende hmber a manda den e trabou na banko, awendia bo mester asept ku chns ta muchu mas grandi ku un hende muh ta atend ku bo na banko, te den e funshonnan mas haltu. E hende muh a tuma liderato den sektor bankario, te den gerensia di e diferente bankonan. Pa kolmo, manera masha hopi sosiedat den nos

region di Karibe, esun di nos ta karakteris pa e sistema matriarkal, esta kaminda e hende muh ta hunga un papel determinante den e srkulo di famia. Den no mnos 44%

Pesei no por straa niun hende ku e mama ta hunga un papel asina grandi di gran mayoria di famia serka nos. Te ta organis kos na kas, te ta maneh finansa, te ta instru e yunan,

Kabes di famia

14

Ken abo ta prefer komo hefe na trabou? Un hende hmber f un hende muh?
te ta buska solushon pa problemanan ku surgi, etc. Pesei e ta un manehad, e ta e organisad di famia, e ta kreativo, e ta e guia, e ta na kabes, ni maske pa lei e hende hmber por ta kabes di famia pasobra e ta suministr e entrada mas grandi pa e famia. Pero hasta esei a kambia drstikamente den hopi kas di famia den basta famia e mama a pasa e tata komo mayor kontribuid na presupuesto di famia. Tur esaki ta apesar ku e tin faktor na su desbentaha, por ehmpel ku si e sali na estado, e tin sierto temporada for di sirkulashon. Si e tin un trabou fiho, ainda e mester atend su kosnan di kas na banda. Pero aki atrobe e hende muh poko generalis naturalmente sa kon organis su bida i distingu su trabou i su tareanan di kas di un manera efisiente. Hopi hende hmber por sia bastante di e abilidatnan aki di e hende muh. E pregunta ta ken realmente ta kabes di famia? Ta bini aserka ku Krsou atrobe meskos ku na asina tantu otro isla den Karibe nan mester kustumbr ku e idea ku e mester atend pa hopi aspekto di su negoshi ku hende muh pa e por hiba su empresa na ksito, si e gusta f laga. E desaroyo aki ta malu? No, no tin niun motibu pa pensa esei. En general ta konta ku esun mih meres e funshon di liderato no ta niun tiki relevante si e kandidato mas fuerte ta un hmber f un muh. Ironia ta ku hustamente den reanan manera Karibe, ainda e hende hmber ta pretend ku e ta na timon ainda pero si bo bai analis e situashonnan den sosiedat mih, lo bo ripar ku esei ta difsil pa supstansi i argument. Pa hopi empresa ta rekomendabel pa kombin tim di gerensia konsistiendo di hende hmber i hende muh. Si ta brdat, manera un revista Ingles a yega di report, esta ku e hende hmber ta dispuesto pa tuma sierto riesgo, e ta hopi sigur di su kapasidat i ku e ta masha kompetitivo i ku e hende muh ta mih den pone kontakto duradero i ku e te kompart informashon i poder mas fsil. Un kombinashon di mbos mbito i di tur e karakterstikanan aki dentro di gerensia di un negoshi por duna e mih resultadonan.

Gender problem

ta konfront e situashon kaminda e hende muh a pasa e hende hmber bai pa loke ta estudio, preparashon mental, kapasidat organisatorio, salario, etc. Nan ta yama esei e gender problem. Bo ta mir kaba na e skolnan sekundario kaminda e muchanan muh por lo general ta skor muchu mas bon ku e muchanan hmber i nan ta surpas e hmbernan pa loke ta

kantidat i kalidat. Mas ku klaro ku nan ta bini na remarke mas lih tambe pa haa yudansa pa sigui studia despues. Ta bini aserka ku segun e prom resultadonan di e senso ku CBS a tene aa pas, e porsentahe di e kantidat di hende hmber kompar ku hende muh a sigui baha enormemente durante ltimo 10 aa. Si na e senso di 2001 ainda tabata asina ku pa kada 100

hende muh tabatin 86.3 hende hmber segun e senso di 2011 awor tin 84.3 hende hmber riba kada 100 hende muh. Ke men, si ainda tin hende den nos komunidat ku no ke hende muh komo nan hefe, mih nan dobla warda, f lanta nan mes negoshi di moda ku nan por determin nan mes destino pa gran parti. Asina mes

Tiki relevante

E hendenan muh na Krsou no ta pretend ku nan a kue poder den nos sosiedat. Pa e parti ei nan ta bastante modesto. Ta hende hmber a kompon e piesa ku muh ta manda mundu komo un sierto atvertensia pa hende hmber. Lug, e desaroyo a sigui i no por bltu e situashon mas. Mih hende hmber tuma mas responsabilidat pa loke ta nan papel den nos sosiedat pa nan no prd mas tereno no pasobra e hende muh ke kompet ku e hende hmber, pero simplemente pasobra e hende hmber atrobe poko generalis! ta demostr mnos determinashon. Den bida, na skol i den negoshi tambe!

Muh ta manda mundu

15

Eventonan internashonal
Yanari
COUROMODA 2013 International Shoes, Sport Goods and Leather Goods Fair So Paulo, Brasil, 14 17 yanari 2013 Lug: Parque Anhembi Website: www.couromoda.com INTERNATIONAL BUILDERS SHOW 2013 Home Building and Construction Exposition Las Vegas, Merka, 22 24 yanari 2013 Lug: Las Vegas Convention Center E-mail: international@ buildersshow.com Website: www.buildersshow.com THE OUTDOORS SHOW 2013 Show for outdoor and adventure enthusiasts. The Outdoors Show features products for Walking, hiking, mountaineering, camping, photography, canoeing, cycling, mountain biking & sailing. Great deals from retailers like new products, outdoor organisations Londres, Inglatera, 17 20 yanari 2013 Lug: ExCel Website: www.theoutdoorsshow.co.uk out, under one roof Chicago, Merka, 2 5 mart 2013 Lug: McCormick Place Website: www.housewares.org CEMAT SOUTH AMERICA 2013 International Materials Handling and Logistics Trade Fair So Paulo, Brazil, 19 22 mart 2013 Lug: Centro de Exposies Imigrantes Website: www.cematsouthamerica.com.br E-LEARNING EXPO 2013 E-Learning Expo Paris, Fransia, 26 28 mart 2013 Lug: Paris Expo Porte de Versailles Website: www.solutionsressources-humaines. com

Website ku informashon balioso


Empresario, bo ta buskando un persona pa hasi bo atministrashon pa bo? Bishit e website aki i risib mas informashon tokante esaki.

www.businessfactory-cur.com

Un website interesante ku yen tema pa empresario.

www.dezaak.nl

Febrari
EXPO ELETTRONICA VICENZA 2013 Trade Fair for Electronics, related Products & Co Vicenza, Italia, 2 3 febrari 2013 Lug: Fiera di Vicenza Website: w w w. expoelettronica.blunautilus.it HO.RE.CA. 2013 International Hotel, Restaurant & Cafe Show Athena, Gresia, 8 11 ferbuari 2013 Lug: Athens Metropolitan Expo Website: www.forumsa.gr TRAINING CONFERENCE & EXPO 2013 Everything you need to create, deliver and manage training and online learning in your Organization Orlando, Florida, Merka, 15 19 febrari 2013 Website: www.trainingconference.com

Bishita e website aki i lesa un artkulo tokante 10 tendensia nobo pa hasi merkadeo bo empresa den 2013.

www.entrepreneur.com/article/225392

Un artkulo mas ku ta interesante pa abo empresario lesa i sa kua ta e 10 preguntanan ku bo tin ku puntra prom ku bo tuma un konsehero di social media den servisio.

www.entrepreneur.com/article/225335

Aprel
ALIMENTARIA PUERTO RICO Food Industry Expo San Juan, Puerto Rico, 6 7 aprel 2013 Lug: Pedro Rosell Convention center E-mail: cristinafl.emg@ hotmail.com THE FRANCHISE & BUSINESS OPPORTUNITIES EXPO - WHASHINGTON D.C. 2013 North Americas Largest Franchise and Business Opportunities Events Washington D.C., Merka, 27 28 aprel 2013 Lug: Dulles Expo & Conference Center Website: www.franchiseshowinfo.com/ ISC BRASIL 2013 International Security Conference Sao Paulo, Brazil, 16 18 aprel 2013 Lug: Expo Center Norte Website: www.iscexpo. com.br

Bishit nos riba facebook kaminda tur dia tin hopi informashon i update di nos proyektonan nobo.

www.facebook.com/empresachiki

Un artkulo ku 5 tep ku un MBA komo futuro empresario mester tene kuenta kun prom kumins un negoshi: 5 must read lessons for MBAs considering entrepreneurship.

www.forbes.com

Un website pa futuro empresarionan bku ke traha komo freelance.

www.freelanceswitch.com

Un website ku informashon di un kongreso organis spesialmente pa empresarionan, Global Entrepreneurship Congress.

www.gec2013.com

Empresario, bo ke keda na altura di tur e tendensianan nobo pa empresario nan chik i mediano, anto bishit e website aki i risib tur e informenan nobo.

www.genylabs.typepad.com/small_biz_labs/

Mart
INTERNATIONAL HOME + HOUSEWARES SHOW 2013 International Home + Housewares Show offers you the opportunity to see first-hand consumer lifestyle and product trends for all areas of the home, both inside and

Sigui nos riba twitter kaminda tur dia tin hopi informashon i update di nos proyektonan nobo. I tambe otro informashon di Kmara di Komrsio.

www.twitter.com/kvkcuracao

16

Oportunidatnan di negoshi
Si abo tin un oportunidat di negoshi ku bo ke pone den e rbrika aki f pa mas informashon tokante di un di esnan menshon, tuma kontakto ku Sentro di Informashon Komersial di Kmara di Komrsio na telefn 461-3918, faks: 461-5652 f e-mail nos na businessinfo@curacaochamber.an
Salvex Inc. Salvex ta interes pa kumpra tur tipo di karga ku por daa. 723 Main St. Ste. 600 Houston, TX 77002, Merka Tel: 001 713-229-9000 Faks: 001 973-556-1328 E-mail: shawn a @ s a l v e x . c o m Website: www.salvex.com Littlite LLC Littlite tin mas ku 30 aa di eksperensia den lampi di kalidat i ta buska distribuid pa su produktonan. E-mail: intlsales@littlite. com Website: www.littlite.com Padco Inc. Padco ta buska distribuid pa tur su tipo di (rol)kwast ku ta yuda kubri mas ku 950m2 den 1ora. 2220 Elm Street S.E. Minneapolis, MN 55414, Merka Tel: 001-612-378-7270 E-mail: info@padco.com/ ofernandez@padco.com Website: w w w. p a d c o . c o m / f l o o r tools.com BestSole Inc. Massaging soles pa Bestsole Inc. ta buska distribuid pa su sole di sapatu ku por redus dol di pia, rudia, hep i lomba. Tel: 001 561-547-4681 Faks: 001 561-547-4684 E-mail: bestsole3@bellsouth.net Website: www.massaginginsoles. com

Lokal
Ta Buska un Sosio Ta buska un sosio pa un tienda ku ta situ den e rea di Otrobanda. Tur prmit di e tienda ta na rdu. E rea di servisio di e tienda ta komersial i turstiko. Ta Hr Ta hr dos unidat ku por usa komo ofisina. A kaba di renob e unidatnan i nan ta keda na e di dos

piso di e edifisio ku ta keda na De Ruyterkade 13-14. Ta Bende Ta bende mashin (full automatic) pa traha Duro Frio, inklusive e lista di kliente. Ta bende Ta bende un edifisio ku por usa komo ofisina. Tin 3 unidat den e edifisio ku e doo lo por hr. E edifisio tin un grandura di 1620m2.

Ta Hr Dos piso di un edifisio den Punda, 60m2 kada un. Por hr un parti f henter e edifisio. Hopi interesante pa esnan ku ke hasi negoshi den e rea di Punda.

Internashonal
BIB necklase 2013 Ta buska distribuid f bended lokal pa e lia nobo di BIB Necklace 2013 E-mail: lettybos@gmail.com

Publikashonnan nobo
E biblioteka di Sentro di Informashon Komersial di Kmara di Komrsio di Krsou ta konten mas di 5000 dokumento. E biblioteka ta ofres un variashon amplio di rekurso pa hasi investigashon. E biblioteka ta konten un kolekshon grandi di dokumento relashon ku komrsio riba merkado mundial. Resientemente nos a risib e siguiente publikashonnan den nos biblioteka na Sentro di Informashon Komersial. - - - - - - - - - Coaching Het vakblad voor managers op Curaao 2012 Panorama Of the Americas nov 2012 Stichting Belastingaccountantsbureau Handboek Belastingcontrole okt 2012 Alert The International Maritime Human Element Bulletin no. 30 September 2012 Training & Inspiration A New Dynamic approach to FDI Forum Improving The Business Enviroment for Trade Issue 3 Profile 2013 A region at The Crossroads Offshore Investment 19th world Offshore Convetion 2012 Invest Dominican Republic The Business Guide 2011 2012

E orario di apertura di e biblioteka ta di djaluna te i ku djabirn di 8 or mainta te 4 or atardi.

17

Aa nobo, rumbo nobo


nnovatieCentrum Curaao (ICC) a keda fund na aa 1991 pa yuda stimul inovashon den servisio, produkto i proseso di empresanan mediano i chik. Tur aa di nobo nos ta present plannan pa diferente proyekto na Ministerio pa Desaroyo Ekonmiko pa asina nan keda na altura di ehekushon di nos plannan i sigui desaroyonan i nesesidatnan ku tin den merkado. Pa inform empresarionan, ICC ta organis seminario, treinen, kompetensia di inovashon pa por laga empresanan keda na altura di desaroyonan inovativo. ICC a hasi un petishon na algun eksperto di Stichting ABC Advies (Jimme Keizer, Leo Verhoef i Ron Gomes Casseres) pa investig e nesesidat di inovashon na nos isla, pa asina determin e rumbo ku ICC tin di kue. E tim di 3 prsona aki a formul un vishon i a traha un plan di 5 aa pa realis e konsepto di hasi negoshi di un forma duradero pa empresanan chik i mediano.

mas mih pa medio ambiente, no hasi mal uzo di konosementu di empleadonan i sea konsiente di desperdisio innesesario. Ku esaki e pensamentu erneo di durabilidat komo un gastu ta bira durabilidat komo un manera til i realstiko pa gener mas entrada. Pues no solamente duradero pas e ta un konsepto ku ta masha na moda aktualmente, pero pa motibu ku empresanan sin duda tin hopi benefisio finansiero ku esaki. ICC a deli den su plan stratgiko nobo e rumbo ku e ta bai kue. Nos ta bai enfok mas riba inovashon duradero. Ku edukashon i informashon na empresarionan riba e importansia di hasi negoshi duradero, nos ta purba alkans e meta aki. For di e investigashon ku a hasi por a saka e siguiente konklushonnan: Empresanan mester mehor nan produkto i servisionan konstantemente. Empresanan ta sera aliansa ku otro pa asina logra kambionan stratgiko. Di produkto i servisionan inovativo, mas i mas ta eksih pa nan ta konforme stndart duradero. E definishon durabilidat ta haa un interpretashon mas amplio. E no ta keda mir komo un gastu, pero mas komo un ganashi. Tin diferente aktividat ku ICC mester bai traha riba dje pa e prksimo aanan: Eduk empresa chik i mediano mas riba e parti di hasi negoshi duradero. Buta insentivo pa empresanan por haa gana di implement inovashon duradero. Traha konhuntamente ku Universidat Nashonal di Antia (UNA) i desaroy un materia ku tin di aber ku inovashon duradero i hasi negoshi di un forma duradero.

Plan di negoshi ICC pa 2013

For di dia ku a funda ICC, el a bira un sentro profeshonal ku ta yuda empresa chik i mediano den nan inovashon. Te awor, e aktividatnan ku ICC ta hasi pa empresanan mediano i chik ta: Yuda halsa kalidat pa medio di stipulashon di normanan di kalidat (internashonal). Kurash empresa pa drecha kalidat di produkto, servisio i nan prosesonan. Stimul pa uzo efisiente di rekurso.

Sentro pa konseho

Yuda empresa pa implement tendensianan nobo ku ta importante pa nan sektor.

Krsou ta brinda hopi posibilidat pa empresanan ku kier ta duradero. Durabilidat ta interesante pa diferente empresa, pues grandi, chik i pa tur sektor (industria, agrkola, peska, pbliko, retail i detail). Esaki no ta nifik pa limit bo mes na mnos uzo di energia f mih uzo di medio ambiente, pero e ta amplia su mes mas riba mih uzo di ICT, uza produktonan ku ta

Negoshi duradero

Hasi negoshi duradero no solamente ta yuda drecha e situashon den kompanianan eksistente, pero ta yuda tambe na desaroyo di empresanan nobo. ICC ta kere ku si stimul durabilidat den empresanan, nan lo por prosper. ICC ta dese abo un felis i prspero aa 2013!!! Si bo ke sa mas tokante e artkulo aki, por tuma kontakto ku InnovatieCentrum Curaao riba e-mail info@icc.an f telefn 737-1360.

18

Mediashon pa empresario ku ke divorsi

ushi, nos tin ku papia mi no kier ta kas ku bo mas i mi ta bai pidi divorsio. Mi ta spera ku bo tambe topa un persona un dia ku bo lo stima, meskos ku awor ma dal den e berdadero amor di mi bida durante mi ltimo biahe di negoshi. Palabranan di un empresario annimo di un dia pa otro den un bida matrimonial.
akumul durante nan matrimonio. Si no a palabr nada di antemano riba e punto ei, por hasi esei ainda. Si un di e partidonan no a traha pa e montante akumul i bira un suma grandi, mester wak kon lo paga esei: for di e empresa f for di kapital priv. Tin ora e kompania no por karga e gastu ei ku chns ku e kontinuidat di e empresa ta na peliger. Porta e partisipantenan a skohe pa ta kas bou di e huwelijkse voorwaarden di koude uitsluiting. Esei ta enser ku e niko relashon finansiero ku e pareha kas tin ta e obligashon segun lei pa duna na otro loke ta nesesario. Prinsipalmente un koude uitsluiting hopi bes no ta na bentaha di esun ku no ta empresario. Ku e divorsio e ora ei e kas no-empresario no ta haa nada di e kapital di e empresa. Hurisdikshon ta sru ku esaki ta kambiando. Den hurisdikshon di Hulanda ta refer na kalentamentu di e koude uitsluiting. Wes e ora ei ta haa hustu ku e (ks)seor(-a) ku no a haa entrada nunka no ta keda man bash (sin konta e posibilidat di derecho di alimentashon). Apesar di koude uitsluiting tg e por tin derecho riba un kompensashon si el a traha na kas ku tareanan domstiko i pa kuido di e muchanan. Huwelijkse voorwaarden ku ta inhustu i irasonabel no ta aseptabel mas. Tambe mester tene na kuenta ku komo empresario bo por debe alimentashon despues di divorsio, tambe ora bo tabata kas ku huwelijkse voorwaarden. E einan por bini konflikto, pasobra mester determin e montante di e alimentashon i kalkul e forsa finansiero (draagkracht) di e (ks-) kas, tambe ora e entrada di e empresa ta varia. Si tin huwelijkse voorwaarden kaminda e biennan ta repart kaba, tg tin ora tin palabranan mnos kla ku por trese duda i konfushon entre partidonan ora di divorsi, f por ehmpel no ta masha kla si sierto biennan ta di e empresa si f no. Ki ta pasa si un di e partidonan a yuda pa e empresa krese?

Lamentablemente un di kada tres matrimonio ta result den divorsio. Komo empresario kas f ku tin plan di kasa un dia, mester tene na kuenta ku divorsio por tin konsekuensia pa e empresa. Kon komo empresario por atend ku esaki na un manera mih i responsabel? Por skohe pa un prosedimentu tradishonal, sin fin i bring (vechtscheidingsprocedure) kaminda tur dos partido tin nan propio abogado pa bring nan kaso den korte, loke ta kostoso f por skohe pa divorsi na un manera moderno. Asina por ekonomis e prosedimentu di divorsio loke ta kosta mnos tempu i energia negativo. E manera aki ta enser ku e partisipantenan ta skohe pa un divorsio akord, ku un mediador imparsial i alabes un abogado imparsial ku por guia i entreg un petishon mutuo na korte pa e divorsio ku un kombenio di tur dos (ks) partner. Mester skohe un mediador ku ta spesialis riba e tereno di derecho di famia, pero tambe riba e tereno di derecho di kompania, i ku ta tene na kuenta pa haa informashon nesesario di aspektonan finansiero i fiskal, komo parti di e prosedimentu di un divorsio di un empresario. Mediashon ta bentahoso ora ku tur dos partido ta skohe pa parti di otro na un manera pasfiko. Tin diferente punto importante pa tene na kuenta kun. Mester wak prom kon e pareha ta kas; si a kumbin un kontrato di huwelijkse voorwaarden f si nan ta kas den komunidat di biennan (in gemeenschap van goederen). Ora e pareha ta kas den komunidat di biennan e empresa tambe ta kai den partishon di biennan. Pero tambe ora tin un kontrato di huwelijkse voorwaarden, mester wak bon, pasobra ounke ku un di e partidonan ta doo di e empresa, e otro pareha tg tambe por tin derechi riba un parti di e empresa f e ganashi di e empresa. E huwelijkse voorwaarden por tin un verrekenbeding. Esei ta un kombenio kondishon di hasi kuenta, ku ta enser ku lo repart entre e dos partidonan na mitar loke nan a

Mediador

Hurisdikshon

Den e proseso di mediashon mester bini un akuerdo riba e punto aki, kiko e balor di e kompania ta i ken ta keda ku e empresa. Pa solushon un divorsio kaminda konfliktonan komersial ta hunga un rl grandi, mediashon hopi bes por trese un resultado mih, mas lih i mnos kostoso ku otro maneranan pa solushon konflikto. Algun bentaha di mediashon ta: traha huntu pa yega na un solushon alternativo, hopi bes unu ku tin dos ganad, solushon di win-win; Te proseso no ta bring, pero a skohe pa un modelo di solushon huntu; e kombenio di mediashon ta bas riba sekresia i konfidensialidat; gastu abou i prosedimentu krtiku den un esfera informal i ku boluntat liber. Si skohe pa mediashon, e proseso ta eksih di tur dos partido ku nan lo hasi nan mksimo esfuerso pa yega huntu na un solushon. Un bentaha si bini ku mediashon (en bes di un solushon di un wes ku ta impon un veredikto riba partidonan), ta ku por yega na un solushon kaminda tur dos partido por influensh esaki, i kaminda nan ta mira algu di nan mes input bk. Esaki ta trese mas satisfakshon pa mbos partido. Pero si partidonan no ta kapas pa papia mes ku otro f pensa riba solushonnan huntu, e ora ei un abogado parsial ku lo bringa un prosedimentu na korte (lamentablemente) ta e mih manera pa atend e divorsio. Sra. Mr. G. L. Daal ta abogado i NMI Register Mediator registr na Nederlands Mediation Instituut. Si tin pregunta por tuma kontakto na number di telefon 527 7654 f por manda e-mail na: daal@gkdadvocatenmediators.com

Konfidensialidat

19

6 Regla pa logra mehoransa den negoshi


Pesei mes, segun seor Betrian, kurso ta asina importante pa hende ku ta kumins ku empresa f e hende ku tin empresa hopi aa kaba, pero nunka a haa e splikashonnan nesesario di kiko por i mester tene kuenta kun. Ta masha hopi kurso BSN Netwerk ta duna ku ta hala atenshon di e empresario. Oscar Betrian a splika ku tur loke ta abilidat, e empresario hopi biaha mester di dje. Ora e empresario ke hasi negoshi tin 6 rea pa e tene kuenta kun: strategia, operashon, merkadeo, rekurso humano, finansa i kon ta domin informashon IT. Ta e seis reanan ku ta eksih abilidat di kada empresario i ku ta yuda e empresario desaroy su karakter analtiko i esei ta yud krese. E empresario mester por konta i hasi klkulonan pa sa kon e ta paga OB, e mester sa kon e ta lanta su negoshi i kua tipo di negoshi. Den esensia e mester sa kiko e ke i dikon. E mester sa si ta NV, BV f empresa propio. E mester sa kon ta krea afschrijf posten i kon e ta yega na su preis di benta. Pa kada produkto tin un frmula ku e empresario tin di usa. Despues di hasi klkulonan mil biaha, e lo yega na sa delant kuantu pa bende su produkto. Pero esei ta eksperensia a si i e por hasi asina lih. Kurso di abilidat ta yuda e empresario riba diferente tereno kon pa baha gastu tambe. E empresario mester por komprond i rason pa e no kost mas di loke e lo mester kosta. Ta hopi kos ku den prktika ta si despues di hopi aa f ta si den kurso. Esei ta hustamente loke BSN ta hasi, segun Oscar Betrian. Meskos ku ta sia e empresario ku e mester tin su karchi di negoshi (business card). Ta yen di triki tin banda di konose-

eor Oscar Betrian di BSN Netwerk ta kontribu den 2013 kompartiendo 6 regla pa mehoransa di negoshinan. El a bisa ku un empresario hopi biaha a yega nivel di skol sekundario i einan el a stp pa kuminsa hasi negoshi. E konos masha tiki hende ku MBA ku a bai hasi negoshi. Ora kaba skol sekundario tin yen kos eif ku bo no sa. Tin dos forma pa hasi. E prom ta: eksperensi kada glpi; f na di dos lug: bai kurso i sia e glpinan sin ku mes ta kai den buraku.

empresa i coaching. Loke e ta gusta mas ta turn around. Esaki ta kaminda nan ta kontrat pa drenta e empresa i trese e kambionan nesesario pa e produkshon i efisiensia subi.

Abilidat

Konosementu ta gana
Pa tur kos ku bo ta hasi den mundu, konosementu ta gana. Ounke mester respet tur titulo, mester por honra eksperensia tambe. E ta stimul tur hende pa buska titulo, pero esei no ta tur kos. Tin yen ehmpel di hende ku titulo ku tg a frakas, anto tambe tin hende ku tin yen eksperensia i ku a logra ksito. Pa tur esaki kurso, entrenamentu i coaching ta masha importante. Oscar Betrian su mensahe pa 2013 ta lo siguiente. Den e dianan tras di lomba hopi kos masha strao a pasa na Krsou. Partidonan a kuminsa papia di buska pas i traha ku otro. Si komrsio buska e mesun tipo di relashon ei, nos ta yega hopi leu. Komo komersiante nos tin di analis nos merkado i el a rekomend seis regla: Kiko ku bo hasi, wak pa e no kousa debakel finansiero, Kiko ku bo hasi, wak pa e no ta kontra lei, Kiko ku bo hasi, krda kiko ta bo ophetivo, Kiko ku bo hasi, purba semper di ta honesto den bo akshonnan, Kiko ku bo hasi, purba di ta ntegro, Kiko ku bo hasi, purba di alkans e kalidat di mas haltu posibel. Si hasi e seis kosnan ei, sin hende bisa nada, komo empresario bo ta logra mehoransa den bo prosesonan.

Mensahe

Oscar Betrian: Den tur loke bo hasi, konosementu ta gana.

mentu. Un di e trikinan ta duna e hende bo number di telefon i lagu hink mesora den su telefon. Asina ta sia e hende e kosnan prktiko i genriko. Seor Betrian ta spesialis den duna entre-

Entrenamentu

namentu. Un di e personanan ku el a sina hopi di dje ta Covey. Ku e entrenamentu ku el a haa i a desaroy e abilidat aki. Durante aanan el a ripar ku den kaso di kurso hopi biaha hende ta kai af na kaminda, pero ku entrenamentu nan ta bai mih. Pesei e ta kom-

bin awor mas e kurso ku entrenamentu. BSN ta un kompania basta grandi na Europa i mundu kompleto. Pero den e kaso aki na Krsou el a skohe pa BSN Netwerk. BSN ta spesialis den MBA, pero aktualmente nan no ta dun. Nan ta duna entrenamentu den

BSN Netwerk Seor Oscar Betrian Telefon: 465-3685 E-mail: oscar@bsnnetwerk.com; oscarbetrian@ymail. com

20

También podría gustarte