Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
ORACIONES COMPUESTAS COORDINADAS COPULATIVAS et, ac, atque, -que = nec, neque = ne .... quidem = et .... et = nec ... nec, neque ... neque = DISYUNTIVAS aut, vel, -ve = aut ... aut = sive ... sive, seu ... seu = tum ... tum, nunc ... nunc, modo ... modo = ADVERSATIVAS sed, verum = at = vero, autem = tamen, attamen = cum ... tum, non solum ... sed, non modo ... sed, non modo ... sed etiam, non solum ... sed etiam, non tantum ... sed etiam, = pero. pero al contrario. pero (postpuestas). sin embargo. o. o ... o. ya ... ya. ya ... ya. y, e. ni. ni siquiera. no slo ... sino tambin. ni ... ni.
EXPLICATIVO - CAUSALES nam, namque = enim, etenim = CONCLUSIVAS ergo = igitur = luego. as pues (postpuesta). pues. en efecto.
Concertado = Sustantivo neutro. - Sujeto: - verbos unipersonales. - expresiones impersonales = - Atributo: - con el verbo sum. - Complemento Directo: - verbos auxiliares (possum, nequeo, debeo, soleo). - verbos incoativos (coepio, incipio). - verbos de voluntad, deseo, etc. SUBORDINADAS SUSTANTIVAS 1.- Infinitivo No Concertado = Oracin Subordinada Sustantiva. (lleva sujeto en Acusativo). - Sujeto: - verbos unipersonales. - expresiones impersonales. - pasiva de verbos de lengua y sentido (= pasiva refleja). - Complemento Directo: - verbos de Lengua, Entendimiento, Voluntad y Afecto (L.E.V.A.). - Aposicin: pronombres neutros. - explicativa de: adverbios prolcticos. sustantivos neutros. Traduccin de Infinit. no concert. verbo princ. Inf. Presente Inf. Perfecto Inf. Futuro Fut. Imperf. Condicional. sustantivo. sum + adjetivo neutro. genitivo posesivo
- presente Presente. Pret. Perf. - pasado Pret. Imperf. Pret. Plusc. Construccin personal de Infinitivo videor = parecer dicor = decirse
Sintaxis latina
- El Infinitivo lleva el sujeto en Nominativo y el verbo principal (pasivo) concierta (persona y nmero)
2 Teodoro Garca
Cervi multos annos vivere dicuntur = los ciervos son dichos vivir muchos aos. (Personal) Cervos multos annos vivere dicitur = se dice que los ciervos viven muchos aos. (impersonal)
2.- Con Nexo. UT. - Explicativo: verbos que indican suceso, o expresiones impersonales. afirmativo.- ut = que negativo.- ut non = que no Construccin en Subjuntivo. Traduccin en Indicativo.
- Volitivo: verbos que expresan deseo. afirmativo.- ut = que negativo.- ne = que no NE. Con verbos que indican temor. (= inversin de ut volitivo). afirmativo.negativo.QUIN. Con verbos de duda. (Oracin principal negativa o interrogativa). negativo.- quin = que no Construccin y traduccin en Subjuntivo, - Presente con Oracin principal en presente, - Imperfecto con Oracin principal en pasado. ne = que ne non, ut = que no Construccin y traduccin en Subjuntivo. Construccin y traduccin en Subjuntivo, - Presente con Oracin principal en presente, - Imperfecto con Oracin principal en pasado.
QUIN, NE, QUOMINUS. Con verbos que expresan impedir, prohibir. (Con oracin principal afirmativa ne quominus). (Con oracin principal negativa quin quominus).
Sintaxis latina 3 Teodoro Garca
afirmativo.- ne, quin, quominus = que QUOD. explicativo.- quod = que, porque
Construccin y traduccin en Subjuntivo, - Presente con Oracin principal en presente, - Imperfecto con Oracin principal en pasado.
- Sujeto: en expresiones (bene accidit quod, male accidit quod...). (gratum est quod, molestum est quod...). - Complemento Directo: con verbos que significan: aadir, omitir, hacer bien, hacer mal,... - Aposicin: determina algn elemento (pronombre, adverbio, sustantivo abstracto) de la proposicin regente. * quod al principio de frase = en cuanto al hecho de que, por el hecho de que. * quod explicativo-causal: con verbos de sentimiento / afecto. 3.- Interrogativas Indirectas. Con verbos que indican: * inteligencia: saber, conocer, ... * lengua: preguntar, decir, ... * dubitacin: no saber, dudar, ... - Simple: - totalidad de la oracin (num, -ne, an, si = si). (an non = si no). - elemento de la oracin (pronombres / adverbios interrogativos). 11 miembro: utrum, -ne, 21 miembro: an, -ne; negativo necne. Construccin en Subjuntivo, Traduccin en Indicativo.
- Doble:
------------------------------pronombres interrogativos: quis quae quid uter utra utrum qualis quale quantus quanta quantum ubi quo qua
4
adverbios lugar
Sintaxis latina
unde adverbios modo ut quomodo qui quando quousque quid quare cur quin
= de dnde. = cmo. = cmo. = cmo. = cundo. = hasta cundo. = por qu. = por qu. = por qu. = por qu no.
SUBORDINADAS ADJETIVAS / DE RELATIVO - Son las nicas oraciones subordinadas no introducidas por conjunciones. - Introducidas por el pronombre relativo (Qui quae quod, y compuestos). - El pronombre relativo se refiere a una palabra de la oracin de la que depende, su Antecedente, con el que debe concertar en Gnero y Nmero, no en Caso. - Construccin generalmente en Indicativo. - Si van construidas en Subjuntivo, tienen valor adverbial (final, causal, concesivo, consecutivo). (Esto se denomina hipersubordinacin).
SUBORDINADAS ADVERBIALES FINALES ut, quo (con comparativo), qui quae quod. ne, neve, neu.
Sintaxis latina
= para que (+ subj), para (+ infinit). = para que no, para no.
5 Teodoro Garca
- Construccin en Subjuntivo. - Normalmente en la Oracin principal hay un correlativo: (eo, ideo, idcirco, ob eam causam (ea mente, eo consilio = por esto). = con esta intencin).
- formas nominales con valor final: * genitivo de gerundio y gerundivo + causa, gratia. * acusativo de gerundio y gerundivo con prep ad. * acusativo de supino con verbos de movimiento. * participio de presente y de futuro. Galli legatos miserunt pacem petendi causa pacis petendae gratia ad petendum pacem ad pacem petendam pacem petitum pacem petentes pacem petituros (gerundio). (gerundivo). (gerundio). (gerundivo). (supino). (participio de presente). (participio de futuro).
CONSECUTIVAS ut, qui quae quod. ut non, quin. = que. = que no.
- Construccin en subjuntivo, traduccin en Indicativo. (no sometidas a los tiempos de la consecutio). - En la Oracin principal hay elementos correlativos: * adverbios: sic, ita = as, de tal modo. eo, adeo = hasta tal punto. tam, tantum, tantopere = tanto. * pronombres: talis, is ea id tantus eiusmodi CAUSALES quod, quia, quoniam. cum, qui quae quod. quando, quandoquidem. siquidem. - Construccin en: Indicativo: expresa causa objetiva, o refleja el pensamiento del autor. Subjuntivo: expresa causa subjetiva, o refleja el pensamiento de persona distinta al autor.
Sintaxis latina 6 Teodoro Garca
= tal. = tan grande. = de tal modo. = porque, ya que, puesto que. = porque, ya que, puesto que. = desde el momento que. = si es verdad que.
- Traduccin en Indicativo. - En la Oracin principal hay adverbios y expresiones correlativas: (propterea, eo, ea re, idcirco, quo (qua de causa, ob eam rem = por esto). = por esta causa).
- Verbos de sentimiento y afecto: quod (subordinada sustantiva / subordinada causal). CONCESIVAS etsi, tametsi, quamquam quamvis, licet, ut, cum, etiamsi = aunque, a pesar de que. (Indicat). = aunque, an cuando. (Subjunt).
* Indicativo si la concesin es objetiva. * Subjuntivo si la concesin es subjetiva. - En la Oracin principal hay elementos correlativos: (tamen, attamen, nihilominus = sin embargo). Las concesivas son una categora afn a las condicionales. Formalmente los nexos son compuestos de "si" o verbos fosilizados.
CONDICIONALES Genricas: dum, modo, dummodo dum ne, modo ne, dummodo ne = con tal que, a condicin de que. = con tal que no.
- Construccin en Subjuntivo (segn la consecutio temporum). Perodo hipottico: si si non - Prtasis: proposicin condicional. - Apdosis: proposicin principal.
Sintaxis latina
= a no ser que, a menos que. = si por el contrario. = si no. = a no ser que por casualidad.
1.- de relacin necesaria (real). - prtasis: - apdosis: todos los tiempos de Indicativo. = frase independiente (Indicativo, Subjuntivo, Imperativo).
* Subjuntivo (20 sing) en prtasis con sujeto retrico o indeterminado. (memoria minuitur, nisi exerceas = la memoria disminuye, a no se que se ejercite). 2.- de relacin posible (posible). - prtasis y apdosis: + referida al presente: + referida al pasado: Presente de Subjuntivo. Pretrito Perfecto de Subjuntivo.
3.- de relacin irreal (irreal). - prtasis y apdosis: + referida al presente: + referida al pasado: Pretrito Imperfecto de Subjuntivo. Pretrito Pluscuamperfecto de Subjuntivo.
Traduccin al espaol (posibles e irreales): + referida al presente: + referida al pasado: TEMPORALES Genricas. cum, ut, ubi, quando. = cuando. - construccin en Indicativo. * cum inverso: con adverbios en la Oracin principal (iam, vix, vixdum, nondum), con cum reforzado (cum subito, cum repente). - subordinada temporal en presente histrico o perfecto. con cum reforzado por adverbios: (cum interea, cum interim = y entre tanto, cum tamen = y sin embargo).
8 Teodoro Garca
Imperfecto de Subjuntivo. Condicional simple. Pluscuamperfecto de Subjuntivo. Condicional compuesto, Pluscuamperfecto de Subjuntivo.
* cum coordinante:
Sintaxis latina
- subordinada temporal con los mismos tiempos de la principal. * cum histrico: (temporal-causal). cum + imperf. de subjuntivo = como + imperf. de indicativo / gerundio simple. cum + plusc. de subjuntivo = como + plusc. de indicativo / gerundio compuesto. De Anterioridad. ut primum, ubi primum, cum primum simul, simul ac, simul ut, statim ut = tan pronto como. = apenas que.
- Construccin en Indicativo (perfecto = sucesin inmediata, pluscuamperf. = intervalo entre accin). De Simultaneidad. dum, donec, quoad, quamdiu - Construccin en Indicativo. - En la Or princ hay adverbios correlativos (interim, interea, tamdiu). = mientras que, hasta que.
De Posterioridad. priusquam, antequam dum, donec, quoad = antes que, antes de. = hasta que.
- Referencia a accin presente o futura: Presente de Indicativo / Subjuntivo. Futuro Imperfecto de Indicativo. - Referencia a accin pasada: Pretrito Perfecto de Indicativo.
Sintaxis latina
Teodoro Garca
COMPARATIVAS Reales. - Construcin en Indicativo. 1.- Superioridad e inferioridad. Dependen de adjetivos y adverbios comparativos, o de verbos de semntica comparativa. quam = que, de lo que.
Tiempo y modo verbal, igual en la proposicin principal y subordinada. 2.- Igualdad o diversidad. sic, ita ... ut sic ... quemadmodum talis ... qualis
Sintaxis latina
= as, tal .. como. = as como ... del mismo modo. = tal ...... cual.
10 Teodoro Garca
tantum ... quantum tot ... quot totiens ... quotiens alius ... ac, atque idem ... ac, atque
= = = = =
tanto..... cuanto. tantos... cuantos. tantas veces .... cuantas. distinto ..... que. mismo ...... que.
* Proposiciones comparativo-modales. ut, sicut, velut, uti, sicuti, veluti - Construccin en Indicativo. Hipotticas (posibles e irreales). - Construccin en Subjuntivo. velut si, ut si, non secus ac si, tamquam, quasi, proinde quasi = como si = como, segn.
Usan los mismos tiempos que las condicionales. - Tamquam sigue la consecutio temporum.
VALORES DE UT, NE, CUM UT.Indicativo.Subjuntivo.Adverbio Comparativo: Conjuncin Temporal: " " " " Sustantiva: Final: Consecutiva: Concesiva: como. tan pronto como. que. para, para que. (de tal forma)....que. aunque.
NE.-
Subjuntivo.-
- negativa: que no. - V. timendi: que. - negativa: para no, para que no.
CUM.- Indicativo.Subjuntivo.
Sintaxis latina
- Causal: - Concesiva:
CORRELACION TEMPORAL 1.- Subordinadas en Indicativo. Prop. princ. Presente Prop. Subord. Presente Pto. Perfecto Fut. Imperfecto Pto. Imperfecto Pto. Pluscuamperfecto Pto. Imperf. Perifr. Fut. Imperfecto Fut. Perfecto Fut. Imperf. Perifr. Aspecto Contemporaneidad Anterioridad Posterioridad Contemporaneidad Anterioridad Posterioridad Contemporaneidad Anterioridad Posterioridad
Imperfecto
Fut. Imperfecto
Contemporaneidad
Teodoro Garca
Tiempo principal
Pto. Perfecto Presente Perifr. Act. Pto. Imperfecto Pto. Pluscuamperfecto Pto. Imperf. Perifr. Act.
Tiempo histrico
- Con V. impersonales: - Acusativo: persona afectada por la accin verbal. - Genitivo: lo que determina el sentimiento de la accin verbal. (miseret = sentir compasin. (pudet = avergonzarse paenitet = arrepentirsepiget = sentir tristeza taedet = aburrirse).
- persona y cosa. - Compl. directo y Compl. predicativo. - Compl. directo y Compl. circunst. de lugar (verbos con prefijo
- Ac. de Direccin = Compl. Circ. Lugar "Quo" (con verbos de movimiento). - sin prep: nombres propios de ciudad, y los comunes "domus, rus, ...". - con prep. ad, in: nombres comunes, y nombres propios de lugar mayor. - Ac. de Extensin: - Ac. de Relacin. - Ac. Adverbial. - Ac. Exclamativo. - en el espacio. - en el tiempo.
- Propiedad. - Parentesco (sin apoyo nominal). - Autora de una obra. - Capitalidad de una ciudad. - de Cualidad. Indica: - cualidad moral y fsica. - determinacin (medida, tiempo, edad, peso).
(tambin Ablativo de cualidad). - Explicativo. Indica la especie, la clase de sustantivo. - Subjetivo / Objetivo. - Partitivo. - Subjetivo: hace referencia al Sujeto. - Objetivo: hace referencia al Compl. directo.
- numerales. - adverbios de lugar. - pronombres neutros. - de Pertenencia. Adjetival. Sum + Genitivo = "es propio de".
- Deseo / Hasto. - Recuerdo / Olvido. - Experiencia / Inexperiencia. - Conocimiento / Ignorancia. - Abundancia / Privacin. - Semejanza / Desemejanza. - Participios Presente transitivos. Adverbal. (Verbos que rigen Genitivo)
- Verbos de Recuerdo y Olvido. - Verbos de Delito. - Verbos de Precio y Estima. - Verbos impersonales. DATIVO - Compl. Indirecto: - de inters. - tico (con pronombres personales). - posesivo (con el verbo "sum"). - de finalidad. - doble dativo (inters + finalidad). - de direccin (uso potico). - de relacin. - de destino. (Voz Perifrstica Pasiva). Con adjetivos que significan:
- Amistad / Enemistad. - Aptitud o Disposicin. - Cercana o Parentesco. - Semejanza / Desemejanza. - Ventaja / Desventaja. - Compl. Verbal. (con verbos intransitivos).
- Verbos que denotan inters. - Verbos compuestos de preposicin. - Verbos de excelencia o supremaca: - Dativo: persona a quien se aventaja o supera. - Ablat: cosa en la que se aventaja o supera.
Sintaxis latina 15 Teodoro Garca
ABLATIVO Separativo. - de Separacin. (con Sust., Adj., Adv., y verbos)(usa prep. a, ab, e, ex, de). - Compl. Circ. Lugar "Unde". - ab, ex, de + Abl: nombres comunes, y nombres propios de lugar mayor. - Abl: nombres propios de lugar menor, y "domo, rure, ..." - de Origen. (con verbos y participios con significado de "nacer, engendrar, ...").
- de Privacin y Abundancia. - Compl. Agente. - con prep. a, ab: persona o cosa animada. - sin prep: cosa inanimada. - Comparativo. - de Materia. Instrumental. - Instrumental - Sociativo. Tambin: fungor = desempear + abl potior = apoderarse + abl fruor = gozar + abl utor = usar, servirse de + abl (Rgimen o 21 trmino de Comparativo de Superioridad sin "quam"). (con prep. e, ex, de).
Tambin: - de Compaa.
- Compl. Circ. Lugar "Ubi". - in + Abl: nombres comunes, y nombres propios de lugar mayor (naciones, continentes,islas grandes). - Abl: nombres propios de lugar menor (ciudades, islas pequeas) en plural de la 10 y 20, y en sing. y plural de la 30. - Locativo. - Compl. Circ. Tiempo "Quando".
b) los dems con preposicin: ex, ab. Lugar por dnde (qua). - Acusativo con preposicin (per): nombres propios geogrficos. - Ablativo sin preposicin: los dems nombres comunes.
luego, as pues.
ORACIONES COMPUESTAS SUBORDINADAS SUBORDINADAS SUSTANTIVAS (= sujeto, atributo, aposicin, C. Directo). * Interrogativas Indirectas. si, si no (Funcin de C. Directo) - Simple: - totalidad de la oracin - elemento de la oracin (pronombres / adverbios interrogativos). quin, qu, cul, cul de los dos, cunto. dnde, a dnde, por dnde, de dnde. cmo, cundo, hasta cundo, por qu, por qu no. - Doble: SUBORDINADAS ADJETIVAS / DE RELATIVO (Desempean la misma funcin que un adjetivo). - Son las nicas oraciones subordinadas no introducidas por conjunciones.
Sintaxis latina 18 Teodoro Garca
que
- Introducidas por el pronombre relativo que, el que, la que, lo que, cuyo, cuya. - El pronombre relativo se refiere a una palabra de la oracin anterior, su Antecedente, con el que debe concertar en Gnero y Nmero.
SUBORDINADAS ADVERBIALES (Desempean la misma funcin que un adverbio) FINALES para que (+ subj), para (+ infinit), para que no (+ subj), para no (+ infinit). que, que no
CONSECUTIVAS as, de tal modo, hasta tal punto, tanto, tal, tan grande. CAUSALES CONCESIVAS CONDICIONALES Genricas: Perodo hipottico:
porque, ya que, puesto que. desde el momento que, si es verdad que. aunque, a pesar de que, an cuando.
con tal que, a condicin de que, con tal que no. si, en el caso de que, a no ser que, a menos que, si no.
- Prtasis: proposicin condicional. - Apdosis: proposicin principal. TEMPORALES Genricas. De Anterioridad. De Simultaneidad. De Posterioridad. COMPARATIVAS Reales.
Sintaxis latina 19 Teodoro Garca
cuando tan pronto como, apenas que, despus que mientras que, hasta que antes que, antes de, hasta que.
que, de lo que. as, tal...como, as como...del mismo modo, tal...cual, tanto...cuanto, tantos...cuantos, tantas veces...cuantas, igual que, distinto que.
Sintaxis latina
20
Teodoro Garca