Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
La Ciudad Letrada
La Ciudad Letrada
AngelRama
I.
Laciudadordenada
Laciudadlatinoamericanahavenidosiendounpartodelainteligencia,puesformapartedeun
ciclodelaculturauniversalenquelaciudadpasaserelsueodeunordenyencontren
Amricaelnicositiopropicioparaencarnar.
Conquistadorestuvieronconscienciadequehabanentradoaunanuevadistribucindelespacio
queencuadrabaunnuevomododevida,quenoeraelqueconocieronensuslugaresde
procedencia.Setuvieronqueadaptaraunproyectoquenoescondasuconcienciarazonante,al
quenolebastabaorganizaraloshombresdentrodeunpaisajeurbano,puestambinrequera
quefueranenmarcadoscondestinoaunfuturosoadodemaneraplanificada,enobedienciade
lasexigenciascolonizadoras,administrativas,militares,comerciales,religiosasqueseiran
imponiendo.
Iglesiasesometialserviciomilitantedelosestadoseuropeos.
EnAmrica,losvalorespropiosfueronignorados,seaplicelprincipiodelatabularasa,que
permitanegaringentesculturasycomenzarexnihilolarealizacindelsueoquecomenzabaa
soarunanuevapocadelmundo.Amricafuelaprimerarealizacinmaterialdeesesueo,fue
centralenlaedificacindelaeracapitalista.
Conquistadoresnoreprodujeronelmodelodelasciudadesdelasmetrpolis.Fueronfiltrandolas
experienciasviejasconocidas,lacolonizacinfueimponiendounesfuerzodeclarificacin,
racionalizacin,ysistematizacin,respondiendonoyaamodelosreales,conocidos,sinoa
modelosidealesconcebidosporlainteligencia,queacabaronimponindose.
Alasciudadesidealesamericanaslasregirunaraznordenadoraqueserevelaenunorden
jerrquicotranspuestoaunordendistributivogeomtrico.
Esposibleleerlasociedadcuandoleemosunplano
Palabraclavedeestesistemaesorden.
InstruccionesdelreyaPedrariasDvilaen1513:colocanalacolonizacinendependencia
absolutadelosinteresesdelametrpoli.
Latraslacindeunordensocialaunarealidadfsicaimplicabaelpreviodiseourbanstico
medianteloslenguajessimblicosdelaculturasujetosaconcepcinracional,.aestasele
exigia,ademsdeelaborarundise,queprevieraunfuturo.Diseodebaserorientadoporel
resultadoquseseobtendraenelfuturo.Elfuturoqueannoexisteeseslaperspectivagentica
delproyecto.
Msimportantequelaformadameroeselprincipiorectorquetrsellafunciona.Ladistribucin
delespaciourbanoasegurayconservalaformasocial.Laciudadsedebepensarcon
anterioridadatodarealizacin.Elordendebequedarestatuidoantesdequelaciudadexista,para
asimpedirtodofuturodesorden.Assefijaronlasoperacionesfundadorasquesefueron
repitiendoatravsdeunaextensageografayunextensotiempo.
Paraasegurarlaposesindelsuelo,ordenanzasreclamabanlaparticipacindeunscript
(escribano,escribiente)pararedactarunaescritura,alaqueseconferalamisindedarfe