Está en la página 1de 7

CAPTULO

Obstruccinintestinal
V.PalomarAlguacil,L.JimnezMurillo,M.C.PalomarMuoz,J.deBurgosMarnyF.J.MonteroPrez
Medicinadeurgenciasyemergencias,Captulo49,321323

patchServlet?publisherName=ELS&orderBeanReset=true&orderSource=ClinicalKey&contentID=B9788490221495000498)

Concepto
Laobstruccinintestinalesunsndromecaracterizadoporladetencincompletaypersistentedel
trnsitointestinaldurantemsde24h.

Clasificacin
Desdeunpuntodevistapatognico,laobstruccinintestinalseclasificaenmecnicauobstructivay
funcional(cuadro49.1(b0010)).
Mecnicauobstructiva.Eltrnsitosedetieneporunobstculoreal,orgnico,yasea
debidoacausasintrnsecas,enlaluzoenlaparedintestinal,oextrnsecas.Sepuedeclasificar
en:
Simple:secaracterizaporuntrnsitointestinalperturbadosintrastornosdela
circulacin.
Conestrangulacin:secaracterizaporuntrnsitointestinalperturbado,con
afeccinvascular.
Funcional.Eltrnsitointestinalnoprogresadebidoaunaparlisis(leoparalticoo
adinmico)oaunespasmointestinal(leoespstico).
Cuadro49.1

leomecnicouobstructivo
Simple
Obstruccindelaluzintestinal:clculosbiliares,cuerposextraos,parsitos,bezoares,
fecaloma,meconioennios
Lesionesintrnsecasestenosantes:

Congnitas:divertculodeMeckel,enfermedaddeHirschsprung,atresia,estenosisy
anoimperforado
Adquiridas:diverticulitis,enfermedaddeCrohn,neoplasias
Lesionesextrnsecasestenosantes
Bandasadhesivas:congnitas,inflamatorias,neoplsicas,adherenciasposquirrgicas
Masasoestructurasextraintestinales:abscesos,quistes,tumores,pncreasanular

Estrangulacin
Interna:invaginacin,herniainterna,brida,vlvulo
Externa:herniasestranguladas

leofuncional
Paraltico
Neurgeno:postoperatoriodecirugaabdominal,distensindeurter,lesinmedular,
hematomaretroperitoneal,pancreatitis,peritonitis
Desequilibrioelectroltico:hipopotasemia
Txico:neumonas,uremia,septicemia
Isquemiaintestinal

Espstico
Intoxicacinporplomo
Porfirias

Clasificacinetiopatognicadelaobstruccinintestinal

Actituddiagnsticaurgente
Clnica
Dolor.Enlaobstruccinmecnicaeldolorsueleserdetipoclicoporladistensin
intestinal,yesexponentedelperistaltismodelucha.Sieldolorsehacecontinuo,localizadoy
degranintensidad,sugiereestrangulacinoperforacin.Enelleoparalticoyenlafase
paralticadelaobstruccinsimpleeldoloresdeintensidadleveomoderada,oincluso
inexistente.
Vmitos.Sonmsabundantesyprecocescuantomsaltoeselniveldelaobstruccinpor

lotanto,puedenfaltarenlasobstruccionesdecolon.Elcontenidodelvmitodependetambin
delnivelenqueselocaliceelobstculoydelafaseevolutiva.Puedeseralimentario,bilioso,
intestinalofecaloideo.
Estreimiento.Esabsolutosilaobstruccinestotal.Enciertasocasionesseevacuanheces
distalesallugardelobstculopormecanismoreflejo.
Distensinabdominal.Esconsecuenciadelaacumulacindegasylquidoproximalmente
alaobstruccin.
Fiebre.Soloaparececuandohayestrangulacinoisquemiadeasasintestinales.

Exploracinfsica
Debeverificarseelestadodehidratacindelpaciente,ascomolaexistenciadefiebre,taquicardiao
hipotensin.
Laexploracinabdominaldebeabarcar:
Inspeccin.Informasobreelgradodedistensin,cicatricesquirrgicasytumoraciones
herniariasenocasiones,enenfermosdelgados,seconstatanperistaltismos.
Palpacin.Generalmentenoesmuydolorosaencasocontrario,hayquesospechar
peritonitisoestrangulacin.Debendescartarsemasasabdominales,yentodosloscasoshay
quepalparminuciosamentelasregionesinguinales,sobretodoenpersonasancianas.
Percusin.Normalmentehaytimpanismo.Lamatidezesindicativadederrameperitoneal.
Auscultacin.Varaenormementesegnelestadioevolutivoyeltipodeobstruccin.Enel
leomecnicopuededetectarsedesdeunincrementodelperistaltismo(fasedelucha)hastaun
silencioabsoluto.Enlaobstruccinintestinalfuncionalparalticanoseauscultanruidos
intestinalesdesdeeliniciodelproceso.
Tactorectal.Deberealizarsesiempreatodopacienteconsospechadeobstruccin
intestinal,perodespusdelaradiografadeabdomen,yaqueconestamaniobrapuede
introducirseaireenlaampollarectal,demodoquesepuedefalsearsuinterpretacin.Enel
tactorectalsebusca:impactacinfecal,ampollarectalvaca,lesinsangranteymasas
tumorales.

Exploracionescomplementarias
Enlaconsultadeurgencias,antelasospechadeobstruccinintestinal,debensolicitarselas
exploracionescomplementariasqueseexponenacontinuacin.

Radiologa
1.Radiografasimpledeabdomen.Serealizapreferentementeenbipedestacinoen

decbitolateralizquierdoconrayohorizontal(serieobstructiva).Aportalossiguientesdatos:
a.Obstruccindeintestinodelgado:asasdistendidasdelocalizacincentralconvlvulas
oplieguesdeKerckringyausenciadegasencolonyrecto.Tambinpuedenencontrarse
niveleshidroareos.
b.Obstruccindeintestinogrueso:asasdistendidasdelocalizacinperifricacon
evidenciadehaustras.
c.leobiliar:aerobiliaconosinclculo,generalmentelocalizadoenlavlvulaileocecalo
deBauhin,juntoaniveleshidroareosdelocalizacincentral.
d.Vlvulo:signodelgranodecafodelseudotumor.
e.Pancreatitisaguda:signodelasacentinela.
f.leoparaltico:distensinoniveleshidroareosgeneralizados,quesedistribuyentanto
enelintestinodelgadocomoenelcolon.
2.Radiografaposteroanteriorylateraldetrax.Informadeunposible
neumoperitoneoodeenfermedadtorcicaysobrelasituacincardiopulmonardelpaciente.

Laboratorio
Lasdeterminacionesquedebensolicitarseylascausasdelasposiblesalteracionessonlassiguientes:
1.Hematimetraconfrmulayrecuentoleucocitarios.Lasprincipalesalteracionesque
puedendetectarseson:
a.Hematocritoelevadoporprdidadelquidos(hemoconcentracin).
b.Hematocritodisminuidoporprdidassanguneaspreviasporvadigestiva(p.ej.,por
uncarcinomadecolon).
c.Leucocitosiscondesviacinizquierda,sihayperitonitisoisquemiaintestinal.
2.Bioqumicasanguneaqueincluyaalmenoslossiguientesparmetros:glucosa,sodio,
potasio,cloro,urea,creatininayamilasa.Puedeencontrarse:hipopotasemia,comocausade
leoparalticohipocloremiaelevacindelascifrasdeureaycreatinina(insuficienciarenal)si
haydeshidratacinhiperamilasemiasilaobstruccinescausadaporpancreatitisaguda.
3.Estudiodecoagulacin.
4.Anteunainsuficienciarenaldebesolicitarseanlisisdeorina,especificandola
determinacindecreatininaysodioparacalcularlafraccindeexcrecindesodio(v.cap.86).
Enestospacientessueleserinferioral1%debidoaquelainsuficienciarenal,cuandoaparece,
esprerrenal.
5.Gasometravenosa.Puededetectarse:

a.Alcalosismetablicahipoclormicaehipopotasmicaenlasobstruccionesintestinales
altasconvmitosintensos.
b.Acidosismetablicaenlosestadosdeshock.

Criteriosdeingreso
Requiereningresohospitalariotodoslospacientesconsospechadeobstruccinintestinal,
independientementedequeseamecnicaofuncionalydesuposibleetiologa.

Tratamiento
Medidasgenerales
Obstruccindeorigenmecnico
ColocacindesondadeLevinendodigestivaconaspiracincontinua.
Canalizacindeunavavenosaperifricayperfusindesuerofisiolgico,alternandocon
sueroglucosadoal5%,araznde2.5003.000mlporda.Semodificasucuantaysereponen
lasprdidasdepotasioenfuncindelestadocardiovascularpreviodelpacienteydelos
resultadosdelestudiobioqumicosanguneorealizado.
Enlasobstruccionesevolucionadasyenlasquesesospechaafeccinvascularseadministran
antibiticosdeamplioespectro,porvaintravenosa,comounodelossiguientes:
Ceftazidima(Fortam,vialesintravenososcon1y2g)endosisde1g/8h.
Cefepima(Maxipime,vialesintravenososcon1y2g)endosisde2g/12h,o2g/8h
enenfermosneutropnicos.
Piperacilinatazobactam(Tazocel,vialescon2+0,25gy4+0,5g)endosisde
4+0,5g/8h.
Meropenem(Meronem,vialescon500mgy1g)endosisde1g/8h,paraloquese
diluye1vialde1gen100mldesuerofisiolgicoyseperfundeen20min.
Ertapenem(Invanz,vialescon1g)endosisde1g/24h.
Sisesospechainfeccinporgrmenesanaerobiosseasocia,aunodelosfrmacos
anteriores,metronidazol(Flagyl,bolsaviaflode100mlcon500mgyde300mlcon
1,5g)endosisde500mg/8ho1,5g/24h.
Enlosenfermoscongraveriesgoquirrgico,oenaquellosenquesesospechequela
obstruccinintestinalsedebeaadherenciasporintervencinquirrgicapreviaoa
carcinomatosis,puedeiniciarsetratamientoconunodelossiguientesfrmacos:
Somatostatina(SomatostatinaNormon,vialescon250g,3y6mg)endosisde

6mg/24hporvaintravenosa,paralocualsediluyeunvialde6mgen500mldesuero
fisiolgicoyseperfundeaunritmode7gotas/min(21ml/h).
Octretida(Sandostatin,ampollascon50y100gOcteotridaGPPharm,
ampollascon500g)endosisde100g/8hporvasubcutnea.

Obstruccindeorigenfuncional
Soloseadministrasueroterapiaenladosiscomentadaanteriormente,exceptoenlaisquemia
mesentrica,enlaqueestindicada,adems,laadministracindeantibiticosdeamplioespectro
porvaintravenosaenlasdosisreseadas.

Tratamientoespecfico
Reduccinmanualdelasherniasincarceradassiemprequeeltiempodeevolucinseainferior
a6h.
Intervencinquirrgicaurgenteoelectivaenlaobstruccinintestinaldeorigenmecnico.
Actualmente,enlasobstruccionesproducidasportumoresseestncolocandostentsenlaluz
delcolonparamejorarelestadohemodinmicoynutritivodelpacienteyrealizarlaciruga
posteriormentedemaneraelectiva.
Enlaobstruccinintestinalfuncionaleltratamientoespecficoestdeterminadoporsucausa.

Referencias
Barmparasetal.,2010.BarmparasG.,BrancoB.C.,SchnringerB.,etal:Theincidenceand
riskfactorsofpostlaparotomyadhesivesmallbowelobstruction.JGastrointestSurg2010
14:pp.16191628
ViewInArticle(refInSitubib0010)|CrossRef(http://dx.doi.org/10.1007/s1160501011898)

Fryetal.,2012.FryR.D.,MahmoundN.,MaronD.J.,andBleierJ.I.S.:Colonandrectum.
Chapter52.InTownsendC.M.,BeauchampR.D.,EversB.M.,andMattoxK.L.(eds):
SabistonTexbookofSurgery,19thed.St.Louis,MO:WBSaunders,2012.
ViewInArticle(refInSitubib0015)

McKenzieandEvers,2012.McKenzieS.,andEversB.M.:Smallintestine.Chapter50.In
TownsendC.M.,BeauchampR.D.,EversB.M.,andMattoxK.L.(eds):SabistonTexbookof
Surgery,19thed.St.Louis,MO:WBSaunders,2012.
ViewInArticle(refInSitubib0020)

McNamaraandDean,2011.McNamaraR.,andDeanA.J.:Approachtoacuteabdominal
pain.EmergMedClinNorthAm201129:pp.159173
ViewInArticle(refInSitubib0025)|CrossRef(http://dx.doi.org/10.1016/j.emc.2011.01.013)
Perryetal.,2013.PerryZ.,WalfischS.,RozentalA.,etal:Esdoscopicselfexpandingmetal
stentsforacutecolonicobstruction.AmSurg201379:pp.3034

ViewInArticle(refInSitubib0030)

Robisonetal.,2013.RobisonA.,LightD.,KasimA.,andNiceC.:Asystematicreviewand
metaanalysisoftheroleofradiologyinthediagnosisofoccultinguinalhernia.SurgEndosc
201327:pp.11
ViewInArticle(refInSitubib0035)|CrossRef(http://dx.doi.org/10.1007/s0046401224123)

Tanetal.,2012.TanC.J.,DasariB.V.,andGardinerK.:Systematicreviewandmetaanalysis
ofrandomizedclinicaltrialsofselfexpandingmetallicstentsasabridgetosurgeryversus
emergencysurgeryformalignantleftsidedlargebowelobstruction.BrJSurg201299:pp.
469476
ViewInArticle(refInSitubib0040)|CrossRef(http://dx.doi.org/10.1002/bjs.8689)

TurnageandHeldmann,2010.TurnageR.H.,andHeldmannM.:Intestinalobstruction.
Chapter119.InFeldmanM.,FriedmanL.S.,andBrandtL.J.(eds):Sleisenger&Fordtrans
GastrointestinalandLiverDisease,9thed.Philadelphia,Pa:SaundersElsevier,2010.
ViewInArticle(refInSitubib0045)

Vokurkaetal.,2008.VokurkaJ.,OlejnikJ.,JedlickaV.,VeschyM.,CiernikJ.,andPaseka
T.:Acutemesentericischemia.Hepatogastroenterology200855:pp.13491352
ViewInArticle(refInSitubib0050)

Copyright2015Elsevier,Inc.Todoslosderechosreservados.

También podría gustarte