Colegio Nacional y Escuela Normal:
la constitucién de una identidad
ciudadana diferenciada.*
“Maria del Carmen Ferdnes*®
Resumen:
sarc se propone analiza ia ose de nada pret na ce
nda nso nator il dire alge Non
‘Stbeda Normal Durante la ops mind deg Akola press
‘ecru del Eta nasa y estat desea adoro
onesies ete ree
‘nds odes ales Lagos given sa haste es
Se goon de coda two seas leider Nels
{st far dea coda pom, anne een de an
‘ts comple pr can prmaron te un ddan ogi como nt
paca cetan apd
bata
Ths arth inked analyte iecepn of he caret sini nthe
ner un mand efelivo sobre ertora yuna poblacion en nombre de uk
inerds superior leitimado ideologicamente. En ese sentido, los
lentamientos regionals, los lvantamients decal, las aici
es locals, ls ntontosscesonista se convirtiron en absticlos dices
de superar It hora de lograr una iegacin nacional. Consttuyeron
rmaniestacones de un sdesordens que se debi enfrentrysoucion
[Doe raves conjntos de problems deferens forms iis dl E-
tala cmo s evo posters Ex primer higar el problema del Orden,
‘sce aneceidad de imponer an neva andamijedemacsones socials y
politics con elabetiv ce mule unconaient de a ssedad ye cone
Portamnto deste acons En segundo har el prablma dl Progr, es
{cir I implonacn de eacines econ captains. La sero del
pasenIneconoriamindl como prodatrdematers rina: agropecnars,
‘tesla dens infest detransporte que sera pole expo
taconydecentrrurbano deservcos ogi un pio proceso de mode
‘zacin conn Au Ver a conned del mismo dependia de no
dn nemo qu, a mismo tempo que debia realizar los sectors que se
‘oponian a6 dba gst una oganzaco sc yan mc jai estas
$eapaces de inspira conianza hacia paisen el exterior
‘Aldignosticar que los elementos pe atertaban contrac oxen ya cv
lzacn era los isenos qu oan conta el progres, se necesita na
allanzade stresses pitiosparaestablecer un sistema de domina-
‘ion fin ce poner trmino a lasmanietaciones de devoren, En est set-
‘oI idea ce nde bien conenia ina defncn de cada en tanto
se determina «quienes eran consderadosyitimosmicmibros dela ney
sociedad y quienes tian caida en sera rama de elacones sodas
‘Ao largo de a sound mid del siglo XDX ran a conviecin des
‘nfntas posbldades de progres qe se presentaban al pals. Ea Cons
‘uci Nacional de 19590 plemgesta ides, yo antlpada por I Gener
‘in del 37 yeoncretada por la Genera del 0 La Constiucin, de er
‘dencia eral, refs el programa elaborado por Alberdien las Base el
‘ecient la modemizaion del pals depenlan del esablecimiento del
pease cconémico la esabildadpoltica de a construccén de une
indo republicano a transfrmacin soci, de la legada de ineigrantes
‘uropeon a cvlzaion ya Mentdad chadadana del espete po sive
tnderoderechoscivles Sb nose eibexpltamente a fag un
‘versalmasculino, desde cl momento desu sain slo considers implica
en texto consituciona, siendo objeto de reglamentaconesposterons,
{ue ner otorgaro el derecho desueagoa tds los varones ada.
{hs nacdos onatualizades argentins. No obstant, a pariipacién elec
toraefectiva fue muy lnitada, de ahi acalificai de cudadania este-
fila y de manipuscie de as cleesone.
Refinndasea Buenos Ans, Hilda Sabato sfala que, entre 1860 180,
Ins hecronesconstituian una puesta escenadefaclonts pitas, det
‘sl parpaba una parte muy pequata de a pobacén,encundtada para
ta ocmsiin. Los que asstan las comics lo hacan colectivamente, ine
rondo grupos liderados poe un le, que aban lugar a la coaformacion de
‘des politica cintlaes dseminadas pore terior dviido en paro-
‘its Tanto los tubes polcos como los cubes paraquat umpan in
ape fundamental en tanto all se frmaban las ketiades y leads 2
[cecaudie de tuo. La pli, laguardia nacional el ecole jucces
depas tambien formabn pare dens eden. Toda esa tama de relaciones
fatntisaba ls moviizaiinlectorl Sato sostone gucelsistet centlar
‘readono tas lov setoes medio acomodades da pblacin. Poel
ora quires parcpaban eran hombres jvenespectnecentes alas
‘apa sociales ms ja de as cles populares An cuando la parslpa-
‘hin ora eats, ls elescianescnatituian un tema de debate en la efera
plea porta, dadoel hae que ocupaban ea pret, yen las anes:
facones y actos calgeros. Paral uta todo esto indica quel peblacén
‘oeraindlerenteala vids poi, sino queel vtarnoeraconsiderado una
oma de inervencion politica sigiintiva, Lo caracteriza como sn ss
acon sufragio universal voto esting, paricpacén ampliada y pric-
tisment in cudadania politica que gov delegitimidachasta 1870. Es
entonees cuando se empe2s a pensar en itd ambios para alent la
pprtipacn de a gente dente yacomodaa, Este proceso se d com
Jsamente con la decadencia dl poder porno y elascenso de Roe
+ Alaselesones no ass orl goneal ios bres de cet pscin
cdc on 1873 dita aga noes shores
espn db asst ls cans) Ls ses is tne a
Taare genera agents.) cs nossa
sacri“Lainaurain de un gobierno nacionalen 1826 una sev ela El
paisconfabacon una Conetcin qe proponsanaba un esquea ema
Imprescindble para la organizacion del Estado, pero ada fltaba su
implenentacony mateiicnen alguns aspect Selena Ocak es
pose cbservar que dorante as dos dcdas siguientes, se produj a conso-
lickin de un sistema de rsttuciones maionales cuyo bt fe tender a
Inter ner Parnell elestado debi intrveniry mooopalza mbites de
ctncn asta entancas en anes de hs jardin povinales ode os
Particulates come ai tabi delindtar nevos dbs operatives que i
{in sector odin asum El autor sefila que este proceso ee Hew a cabo a
{ravcededisints modalidades:repyesiva cooptativa material idea
La primers tv como finalidad la creaion de una fuera militar unfi-
cada distrbuida por todo el pas on el ebjeive de prevent soocar
“stints levantamlentoso ebetiones que lteraran el orn. Ua segunda
‘stu relaconada con la formacién de alianzasycalciones entre lis is-
‘unas eres politica fandamentalmente para conseguir apoyo de os
_gbiemos province, os fete de cosoldar un sista de domi
‘on impos eneonsen nacional: Latercerase orient lalcaiacn
temtorios province de obras servicios yrpulaciones por prt dl go-
biemo nacional Por atmo la deagie sere ala reac y dius
de valores ysimbolostendients a rlorza aentinintes de nacionaldad,
buscando leptin el orden etablacido. En estesenido, el paplasignade
slaeueacin feel de contbuirallogro dela estbiiad pelia itera,
ro loa través de la transmsio de contenides plies sino fundamen:
{almente mediante la enefanza de moras morales
El Colegio Nacional como dispositive de ciudadania plena
Lamisna fegmentacin social y politica que se pona de manifest en
losdiferenes grades de partispocin, quedé rein a clertnedcaiva
[ETnivelmeioestuvo destino aun eucio expect de la poblacin yas
_modaidades qe lo conformarintendieron a capta distin ecto sci
les propicando a constraccin de Setiades cadadaas dierenciadas,
‘De texto constitucinal we despre linen del poder central de
reservars las medidas correspondients laceacion post paris hase
tn enfonces atuildas por lo gobiemos provincial. En 1863 inslanclas
de Mitre secre el Colegio Nacional delninde de esta manera el perilde
‘ensenanga secundaria yavarvando en a estuctracn nacional de nivel,
Sabet ase dl Cale Seminary Cis Moa den
-mincion de =Calegto Nacionales etal na eas de eect
cietfeeprpwatortenqusecursarin etsy Hades, es
(Gis Moraes las Cenis Psi y Eats).
Insprado en el modelo francés, decarctereniclopic, sin orient
dian once una dada complet, ya gue no eran portadoras de dere
‘hos politicos Este hecho, ve a primera vista parc contador, nodejo posse igen, Por sucondicin de mujeres, las marsiras com
atta on lo ifs una pont de wncapacidade yporlo tanto cts
PRtsclonesprael jeri de sus derechos eles. También por su conde
Sande mujeres no poseian derechos politicos, disposicin ques ejb
‘nunca de efestivapartpain politica Ausoncia que, asta a
‘guna dada del igo XX. fue compartida con los sectors # quienes
‘tab destinnda Ia edacci primar, esto es las mayors en algunos
‘hho no porque nels poseyeran, sine poxgue no estan suinterente
(acunlzadoe mi promovides
A modo de conclusién
Durante ol proceso de oganizaci yconslidacin del Estado Nacio-
ra Ioscectores populates conformautes por inmigranesylamayoria dele
poblacn nati, no poslano'neeerdan sus derechos politicos pars la
‘Seccdn de repreenante, Cuando la clase drigente audi ala eden
‘Como conden decudadani no lo hacia pensando en un fut elect
“inven an hombre adaptado ass pats que cl nuevo modelo de doming-
‘ion mona pautesnecesacias pata poder orcas ibertades civil lor
js por la Constiucn Nocona. xjeto mencioado en ss discursos
fo ent un sto poriador de derechos politicos que si bien el Estado no
Conttadeci legaliente 0 airs ls meds para que efectivamiente
diesen ser econ.
lesiablecimient de un nuove orden requerta de ujetos sociales ds
plinados La eauela pbc fe Is enearpada de din yunivrslizat
tin conjunte de sabres por formar ctudadanos homogéneds,inclesndo-
Tes valores, nonin, principio y estumibres, on muchos cast jes a
‘mayoria dela pablacién, Ca educa cudadana brindada por I eseela
{habe entenderse en terminos de ogra una homogeneidad cultural y un
“mide de prtenenia a una comunidad polities, ms que como prepare
‘Son paral vida ven
Ta escuela sum poe una parte, una funcién moral orientada a formar
cialadanos apace de adaplafe sin maev fd, porn una a=
‘Sn de negra en lana garanter sna natn en.un Pit
tom runes ene roles com sn porate spore inmigat-
‘ho La formacion de sts homoge ela educa recat
{occ mania ens cotunbresy os cmperaietos tno deo
tNeseomo detnmipranes La tanstormacn pita y ewe del pis
‘cess ser acmpaada por uncon scaly clr que impiabt
tun doblemovimient por un ldo aaheria valores unversles propio de
ssa etapa del mecemdad,y po el otro constr valores nacional,
ELE stad organi as Escuelas Normals frmadorss de tetas paca
_eumplifanciones en as insttucionas escolar in proceso ues cae
teres por ura gran expanse la matric a lor iscurses oficiales so
‘hci permanente referencia assures como edacadoras pr exceler
‘ns, ya que posean cet cuaidadescosiderada furs cones on
Intare de ens Poser sacs natuales> implies fundamental
inte poser scunlidades morales, Ent las cusidaes morales de as
‘maesfas puede mencionarse también Ia ausencadepaticipacin politic,
[Enepacdn poe sucondicin de mujer de lo derechos polices y de alguna
rmaner, le eestriecion de algunos derechos civil, Sin embargo, el
‘ormalisno abi las puertas del espacio public a as mujeres y en exe
antidoes que, sin propenécsel, lar Eucla Noemales se onion en
‘spocios que poteaiarn la ampision dea chdadana.
‘A diernca de as Escuelas Normals los Colegios Nacionales const
‘uyeran I instanciaeducativadestinada quienes eran considerados uj
tos prtadores de una cudadania plea, entatoengrosvi as las ce
‘una clase politica que parla destinada a conduc el pas.
E199 proce un quicbre, dando lar a distintos proyectos de refor-
nas, tanto politias como educaivas algunas conseradors otras ms
progress en ln medida que endian a ampli lan bases cdndanas
Sin embargo habria que esperarhasla 1912 pass qucel derecho de suagio
Unicel masculin whiskers efectv,
Elreemplazo de a edacacin del sbi fel por adel ciadadano acti
vo, presente desde el perodo independent, nos logra en el siglo XIX
[No poraue no hubiese esfuerznseduacionals, si porgue la gura del
cSadadano activo nose consolida
‘nelucacisn ue considerada un requisito para ove dela cudadana
‘len, ain cuando las ispsiciones legals no Io establecieren Eas it
‘nas cada dt sgl XIX se onpaiza elsistema de educa biscn, pero
‘ste hecho no serefeéen a ampliain del ecco de lor derechos polit
es, en dessin de foment instancis omecansmosdepatcipacin
ables. El dno aspectoque se tvoen cuenta y queen pate slog, fue
enerar vinulos de pertenencia a una comunidad polite, une nacional
fad ques extabaconstruyend.
‘Solo una minora pu gozar das ventajas deriva dea educa
para poser una cadadana lena, Lamayora, ain cuandola norma cone
scion no kenegaba les derechos polices, ne los eer, yeaando se V0
‘benefciada por a expansion de sistema edeatvo esto no se tad anel goce de cada politic. Ts mayor continua endo
"ada inaginarom en tanto nose conret tnopia demain
“heleampo pltconienlcampo edueaconal
Se
Sane teases meee
canner maten ines
‘i rcs ne ar ei aX 4 an ina
eo nomumemwenee tins
‘madison ea ec, eens iar ye dence BEND,
rue meneame
Roar eet ee |
odintareman mmeattecntan
cri ease tests ants man
Sees eee
Teun ccna einer
ieee
2 npn cane mommy
sheen eaten a
eo
aiualom tomreem erent
Ne ae cmnuoramaiiinn tne
sony 67% San de S816 a Ta 1A En SADATO, 09 eps
ee een neem
“El oa
cee oo coge tml ia
rie eee
care care manent,
ee
muon Soins beacons tr ces ai
‘tr Cas ein hgh nc, qui} oapaon a hi nin pete emp
Sao er
ous Gace cantearanegerseacae eae
atanatee tesa mages
eroomnte
gti et eminem ng
vegan tcc cnet
ems
“tye uncra tnt S
2S tence tat
{fru hase
Ret eC omnes
i dn cau mneenetor
se chiar nin ace
SELMA AATe SNR ee conyt
sean ar
AGO Nat ames rtp
sa et emcee emg:
Recent Se eteam
scolar an i iu anion eps
Saat cher teae meee te
Soe freee tees cle aroun
Sariceeneatineeremenan meats
Sgcingemiman ancserecLnee
nen th pela pert
eee ce
penn ft aterm
spec ace es ets
ieee
Sg sa nn apache
meness
tL inden denemenmercepmer nian
inepcticien meceteoeen mien
geteeaitonedt sree ctnaias artes
eee eet
Sees
‘ck mae arn pai cs qu ab reo
SOLA
= Cf aes de ae el Capi 96. Cd por ALLIAUD. Op i
some ya
Tet pe YANNOULAS Op Og—SMORCADE G (957 a dcendia para as mageres=, en MORGADIE,G fomp.) Mores
aaa ame cy
nett ee
‘imate feoancn Sesion ota cme ile liar Sp
sehtiestet
es trains Rare Baer eS
‘USA to te Mans hrm ror Ae, Opa 3
TSAR acres kame
a28
La fuerza gderecho de las bestias 0 de la razén?
Ciudadania restringida y educacién en Argentina
(1955-1958)
Adsin Acolani
Resumen:
orc pecan perl ema clr
os dempres dos propaganda pica prin olan ne amr.
‘ot eigenen pany ce
‘Seidel xeric for pales asad tne on
‘Sno aie eats enjets entra polio ya paar dete
‘nna ois inches yo ero sal onc sha tomad come
Sto npn Sn sao a igen
Abst
inte nest tn en a si nd im ee
‘te scaled «Reveucn Libertador. Wie describe the mets toe for eliinstng
"ne pan horn gn dat
‘Sehr uno spi oh vows Mol Silence Bete be ent
[permenant Seine, the ae ceri snes ttre ore
Pols of pbs canine wit Be cott of soeeps rsa
{decom nertin One sarc warned eth alc fc ocuen
Si pre ora eng catia wn le ec ih
[Sy ay an ls wn! pr er ek