Está en la página 1de 14
Obras publicadas en esta coleccién: Daniet G. Banvrox LA RAZA AMERICANA Claificacion lingdinen y_decripein etnopefica de los Sriburindigenn de In Amerie del Norte y dl Sur, Con Gh omudio pelininae. de’ Prof, Enique Palevecing acer a ins ate cltorae american, tein la Gleimos Axeome Setnaxo LOS ABORIGENES ARGENTINOS Axromo oF Ui108 NOTICIAS AMERICANAS Enustenimienton fvgochinbicor sobee Ie Améciea, mei ions ya sepentronal orental Estudio del. Prof. Laie uwat sabre "Loe Wak poe América VIAJE A LAS INDIAS DEL MAR OCEANO otudio preliminar del Prof, Lait Aznar sobre “Los emanes ea lay Indias Ocldeneal Hans Sraex VIAJES Y CAUTIVERIO ENTRE LOS ‘CANIBALES. svudiopesiminar del Poof. Lain Aznar sobre “EL peimee Tratedo de cinologia americana” Auinico Vesrvci EL NUEVO MUNDO vas y desubrimienton. Textor con alan ¢ inglés. Con un exenso os {dio prelminar det De. Roberto Levilier sobee "Amico spuds Cancardancia deus. visjery carat con lor mapa de Te 6p" Con slscacone. B, Coat Fro BURLA, CREDO, CULPA EN LA CREACION ANONIMA Sociologia, ctgologin 7 priclogta cn el folklore, Con Slustraciones en neg ¥ color. AMERICO VESPUCIO Ei N:-U:ERV© Maw: ND aO CARTAS RELATIVAS A SUS VIAJES Y PUSCUBRIMIENTOS THATON PA ITALIANO, HSPAROL INGLES warvin HOEK ie Vargo po ; spe iy Bbligntar Vaprin, Aa Merlo yo I ee Holes ero olds oi nye y ec We Bourne Maren: Eoketoriad More p10, hop | EDITORIAL NOVA © BUENOS AIRES EL NOVO MONDO 21508? Fexto talon) ALRERICO VESPUTIO A LORENZO PATRE DE I MEDICI, SALUTEM: retornata de quelli novi paese, i quali et cum Parmata et cum le spese et comandamento de questo serenissimo re de Portogallo havemo cercato et retrovata: i quali Novo Manda chiamare ne sta licito, perch? apresso de i mazori nostri niuna de quelli stata hauta cognitione, eta tutti quelli che aldiranno seri novissime cose. imperoch® questo la oppinione de li nostri anti- qui excede, conciosia che de quelli la mazor parte dica ultra la Linea equinotiale et verso el mezo zorno non esser continente, ma el mare solamente, el qual Atalantico hanno chiamato; ¢ si A pasa zon asi amplamente te ers dell min ots editorial —No ae conoce el orignal de eta cart ni hay referencias, antigay © moderna, respeto de. “texto de un antiguo manuserito italiano de esta cart, encontrado en una colecia, ‘de Tos primeros vines reaizades al nuevo mundo existene en la Bibliowa Munic ‘ipalsdenReraron (CE. Ravine delle scoperte fatte da €. Colombo, da A. Vespneci a ali, dal 1492 al. 1306; Bolonin, 1895; pp. 152-154). Tavertes-erditaoha erindolo una prmitiva vaducisn veneiana del texto latino del Mundus’ Novus Pero lo efecivores que esta carta ful impress repetidas veces en vida de Vespoci, sin variantes dignas de mencign en el texto, fo que abtorza = conidearlo equ Yalente del original desaparcido, ‘Lar primera ediiones fueron heshas en atin sin indicavién de Iugar ni fecha sungue se lt supone de Paris a fines de 1503 0 comienzo de 1504. La primera ‘isin con pie de impeenta er de. Augsburg, por Johannes Otmar Videlice, 1504, con el ilo ye generalizado entonces de Mondur Norws. Alberieus Ver: ucinr Lanrentio. Pepi de Medicis. saluten plariman dict, asta boy se han 170 EL NUEVO MUNDO 1508? (West expatold) amfnico VESPUCIO A LORENZO PEDRO DE MEDICIS, SALt de aquellos nuevos paises, los cuales, con la armada y D fas pasados muy ampliamente te escribi sobre mi vuelta a expensas y los cuales Nuevo Mundo nos ¢s licito Hamar, porque en tiempo de nuestros mayores de ninguno de aquellos se tuvo conocimiento, y para todos aquellos que lo oyeran ser& novisima cosa, ya que esto excede Ia opinién, de nuestros antepasados, puesto-que:devaquéllos:laemayorsparte Hlentifieado wee de eta primiivas ediciones Itnas It que llevan a continsacisn ‘dl tila ese exordio: “Ex italica in. latina Tingutm locondus iterones hae pisolam verit, ee", Vale dese que el orginal crtabe redactro en iia, del ‘ial lo taad6 al latin un tal Jocundus, ‘Para Bandini y Humboldt ete Jocundus fd Giulano. di Bartlomeo del” Giacondo, orentino exablecdo en Lisboa ef Sempor de. Vespucio. Sin embargo, ar opiniones mis autovizadas 10 identicon on fray Giovanni del Giocondo, arquteto yeruito veronés que. reid eh Paris de 1499 4.1507. Sea camo fuer, In tadvcriin de Gicondo consiive lt “inn fuente de las ediciones y-trasados existentes. Ya en 1505, dicho texto fb traducido al alemén y al bolandés y publcado varie veces bata’ 1508. Moderaa- mente han rpreducido In taduciin de Gicondo: Varnhagen, Amerigo Vere, ‘pe. 1829, jumo con ol texto tliano; la Keccolin Colombina, Font italian, vl. I pp. 123-35, tambiéa acompafada de la verién italiana; y HL Vignaudy Amerie Vespnce, pp. 305-31. EI texto latino de Gicondo ful. revetda al tliano © incomorade. a. 0 Feecién devises eitada por Tracanzio de Montalto en Vicenza, 1507, bajo el 71 BL NUEVO MUNDO (Testo iti) qualche uno de quelle continete Ii esser hanno affirmato, quella cesser terra habitabile per molte rasione hanno negato. ma questa sie opinione esser falsa et a la verith ogni modo contraria, questa mia ultima navigatione he dechiarato, conciosia che in quelle parte meridionale el continente io habia retrovato de pitt fre- quenti populi et animali habitato de la nostra Europa o vero Asia o vero Affrica, et anchora Paere pi temperato et ameno che in que banda altra regione da nui cognosciute, come de sotto intenderai, dove brevemente solamente de le cose i capi scrivemo et le cose pitt degne de annotatione et de memoria, Je qual da mi o vero viste 0 vero audite in questo novo mondo foreno, come de sotto seranno manifesta. ORDENE DE LA NAVIGATIONE CUM UNA GRANDISSIMA. FORTUNA Cum felice navigatione a xn. di del mese de mazo del Mececct. se partissimo da Olisippo, comandandone el prefato re, cum I. nave a cercare novi paesi verso ostro, et xx. mesi continuamente navigassemo al mezo zorno. de Ja qual naviga- tione Pordene @ tale. la navigatione nostra fo por le insule For- tunate, cos gid ditte, ma al presente se chiamano insule Grande Canarie, le quale sonno in nel .in, clima et in ne li confini de Pabitato occidente. da poi per Voceano tuto il lito affrico et parte ethiopico stracoressemo infin al promontorio Ethiopo, titulo de Pedi noremente removatiet Noro Mondo do Alberico Vesputo florentine Initalare. fa coleccia tyro mucho &ito en si tiempo, sendo reprucida en 1508, 1512, 1517, 1519 y 1521. Cocténcamente se citaba en alemin, holanés sobre todo, en francés, El texto de Ia carta de Vespuco eootenila en lo Pace fu€ adoptado por Varshagen para Is eds hilinge Giada en el plvrafo anterior: por lor editors de Ia Raccolla Colombiana, en el lugar también cada wt sup: or Markham para su ualccién contenida en The lees of Americus Vecpucc {onder 1894), pp. 4256, Lever la reproduce en América Ia Bien Horede, Thy pp. 385.61, sgviendo a Varahasen lor Pees dicron origen 2 ota familia de olicions, puss tevaduidos al lato por un tal Archangelo, Madrigoano, fueron impress en’ Min, en junio de 1508, on el titulo de Iinersriam Portgolensm, reeditindose en 1532, 1537 ¥. 1355 Ta cams de Vespocio incorporada al Hiner venia 3 xr, péey wna tradueside 12 [EL NUEVO MUNDO (Versi expaiola) y si alguno de aquéllos ha afirmado que habia alli continent, table. Pero que esta opinién es falsa y totalmente contraria a la verdad, lo he atestiguado con esta mi filtima navegacién, ya que | abajo sabrés, dénde brevemente slo de las cosas principales cscribimos y las més dignas de anotarse y de recordar, las cuales fueron en este nuevo mundo por mi vistas o bien ofdas, como mis adelante serdn referidas. ORDEN DE LA NAVEGACION CON UNA GRANDISIMA FORTUNA | De Ia cual navegacién el orden es asf. Nuestra navegacién fué por Jas islas Afortunadas; ast inlets (original tliano —ensdn latina del Giocndo— texto italiano de ow Pees — retaducign latina de: Madsignaao). Para complicar adn mis exte cundro de wasados y sevesones, se reyista ot ‘exo illo: el de Ramusio, En 1580 apareaié en Venetia el primer tan Dele aviation! ot vioggi, colecién ordenada por Ramusio, en cl que se inloye Whi tealueciin del Micndur Noous con imporantes cambios ¥ sipreones, Tete 4 die tales libertades quitn autoridad a la versiéa de Remuso, la acpacion que vio sus Navigation’ et eiggi durante ol siglo XVI y comienza del XVU, hizo que do: invesigadores tan juicouo como Bandini y Canovatprefircran el texto de. Ramo al devlos Pees, en ss respetvas vides de Vespaco, A wavés de Canoe, Ia tae sién obietda de Rarsuso ful llevada al inglés por Lester, The life and’ voyuer of 4. V. (New Haven, 1856), pp. 202-222 y reproducida, por Ober, dmeniga Ver fem IMSS. La Bilge Nana de. Clot pach em 12 Erne rns de ea cra, neque np Go lenin W'Senin Lever (Df. 39) debe leerse 20 dine, (N. dl R), 73 [EL NUEVO MUNDO (Texto italiano) cosi da Tholomeo dicto, il quale adesso da’ nostri si chiama capo Verde, et da li Ethiopi Biseghier, et quel paese Mandraga, gradi xm, dentro la Torrida zona da la Linea equinotale verso Ta septentrionale, Ia quale da le negre gente et populi se hhabita. Ii repigliate le forze et le cose necessarie a la nostra na gatione inalzassemo I'ancore et expandessemo le vele ai veotis et il nostro viazo per el largissimo oceano verso el polo Antar- ticho tn pochetino per Yoccidente pigliassemo per el vento el quale volturno se chiama: ¢ dal di el quale se partissimo dal ddicto promontorio per spacio de dui mesi el an. di navigassemo, avanti che niuna terra a nui aparesse. in quella grandezza de mare veramente que habiamo suferto, que pericoli de naufragii, a [a existimatione de quelli lo lasso li quali de molte cose la experientia benissimo hanno cognoseiuto que cosa sia le cose incerte cercare et che abench® siano ignorante cercare, az6 che in una parola tute le cose brevemente narre, sappie che de di xvi i quali nui navigassemo continui atm, ne havessemo con pioza, tonitroni et coruicatione, in tal modo scuri che né sole el zorno, né sereno in la nocte mai vedessemo. per la cual cosa tanta in nui entrd gran paura che quasi za ogni speranza de vita havevomo persa. in queste veramente tante terrible pro- celle de mare et de cielo piacete a I’Altissimo avanti de nui mo- strare cl continente et novi paesi et un altro incognito mondo, Te qual cose viste, tanto se fossemo relegrati, quando cadauno pensare po solere a coloro intravignire i quali da varie calamit’ et da contraria fortuna saluto hanno consecute. el di veramente amt. de agosto del ascoceet. in ne li lite di quelli pacsi sorges- semo, regratiando el nostro signor Idio cum solene suplicatione et celebrando una messa in canto, i quella terra cognosessimo rnon esset insula ma continente, perch? de longissimi liti se destende non circundante quella et de infiniti habitatori era repleta, in perhd che in quella assai gente et populi et de ogni generatione de anima’ silvestri, i quali in ne li nostri paesi non se ritrovano, catessemo, et molte altre da nui mai viste, de i 174 BL NUEVO MUNDO (Versién expafols) por Tolomeo nombrado, el cual ahora por los nuestros se llama Cabo Verde y por los etfopes Biseghier, y“aquel pafs/Mandragay, ent los 14 grados dentro de la zona t6rrida de Ja linea equinoc- cial hacia le septentrional, la cual por'gentes'y pueblos negros ‘estévhabitada, Alli recuperadas las fuerzas y las cosas necesarias a nuestra navegacién, levamos anclas y desplegamos las velas a Jos vientos; ¥ tomamnos nuestto viaje’ por el anchfsimo”océano hacia el polo antértico, un poquito hacia el occidente por el ‘y desde el dia que partinos “del dicho promontorio, navegamos por espacio de dos mesesy> 3 dias, antes que ninguna tierra aparecicra ante nosotros. Lo que verdaderamente sufrimos en aquella inmensidad de mar, qué peligros’ de naufragios [y cuéntas incomodidades’ fsicas 4 lo dejo a Ia estimacién de aquellos que han conocido bien la expe- riencia de muchas cosas y de lo que significa buscar lo incierto y atin desconocido, Parallque;(en"unal palabra) harre’brevemiente todas as cosas, sabe que de 67 dias que navegamos continitiit mente; 44°los tuvimos con Ilavia, truenos y relmpagos; de tal modo oscuro que nunca vimos ni el sol de dia, ni serena Ia noche. Por todo lo cual nos entré tan gran pavor que ya casi toda esperanza de vida habfamos perdido. En estas verdadera- ‘mente tan terribles borrascas del mar y del cielo, plugo al Alti- simo mostrar ante nosotros el continente y nuevos pafses y un otro mundo desconocido. La cual cosa vista nos alegramos tanto como sucle ocurrir 2 aquellos que de miiltiples calamidades y de adversa fortuna salen con salud. Exactamenteyelediay7ude agosto de 1501 surgimos en las costas de aquellos paises, agra- deciendo a Dios inuestro seiior con solemnes stiplicas y cele- brando una misa cantada, Alli conocimos que aquella tierra no. era isla sino continente, porque se extiende en larguisimas playas , infin 8 1 Lo comprendido ent corchetr falta en la. verién italiana, Lo tomamoe et texto Latino, (We del 7), 15 EL NUEVO MUNDO (Testo italiane) ‘quali seria longo a un per uno referire, molte cose a nui per la clementia de Dio ne fo circumfuse quando a quelle regione se applicassemo; imperoché le legne ne erano mancate et 'acqua, per pochi zorni in mare Ia vita perlongare potevamo. a €ss0 Thonore et gloria et de le gratie actione, DISTANTIA DEL CAPO VERDE ALLO RETROVATO CONTINENTE, Consiglio fessemo de navigare secundo de questo continente ‘et lito verso oriente, et mai laspecto de quello abandonare. et subito quello tanto longo tempo percurissemo, che pervenis- semo a un anglo dove el lito versera feva a mezodi; et da quello loco, dove prima la terra tocassemo, infina a questo anglo, fo- rono circha .oce. leghe. in questo spacio de navigare pid volte -descendessemo in terra, et amichevolmente cum quella gente conversavemo, como de sotto intenderai. me era desmentigato scriverte che dal promontorio del capo Verde fina al principio de questo continente sono cerca .pce. leghe, bench? io existime ‘nui haver navigato pid che mille et octocento, parte per igno- rantia dei lochi et del nochiero, et parte de le tempeste et venti, i quali impedivano el nostro recto viazo, mandandone a diverse ‘versure. ct che sia me i compagni lo animo non havesseno azonto, al qual era noto la cosmografia, niuno nochicro era 0 ver duce de la navigation el qual a .cccce. leghe cognoscesse dove nui fossemo, imperh® che nui eremo vaghi et errabundi, et Tinstrumenti solamente de li alti corpi celesti a nui a pon- tino la verita demonstravano: et questi foreno el quadrante et Vastrolabio, come tutti cognosceteno. et cosi da quello im poi tutti grandemente me hanno honorato. imperd che li ho mo- strato che, senza cognitione de Ja carta del navigare, la disci- plina pi celebrato che tutti i nochieri de Puniverso mondo imperd che quelli non hanno notitia si non di quelli lochi che assai volte hanno navigato. dove veramente el dicto angolo de 176 EL NUEVO MUNDO (Versiém erpafola) Y¥ descubrimos en aquella mucha gente y pueblos y toda gene- racién de animales silvestres, los cuales nose encuentranen nuestros paises, y muchos otros nunca vistos por nosotros: ya los cuales seria largo referirse uno’a’uno, Muchas cosas por la clemencia de Dios nos fueron dadas cuando a aquella regién nos acereamos; porque como la lefia y el agua nos faltaba, por pocos dias podiamos prolongar la vida en el mar. A él el honor y la gloria y la acci6n de gracias, DISTANCIA DESDE EL CABO VERDE AL CONTINENTE DESCUBIERTO Convinimos navegar siguiendo el litoral de este continente hacia oriente y no perderlo nunca de vista y en seguida andu- vimos tanto tiempo que Ilegamos a un golfo donde el litoral ‘vuelve hacia mediodia y desde aquel lugar, donde primero toca- ‘mos tierra, hasta este golfo habia cerca de 300 leguas. En esta parte de la navegacién muchas veces descendimos a tierra, y conversébamos amigablemente con aquella gente, como luego sabrés. Habfa olvidado escribirte que desde el promontorio de Cabo Verde hasta el principio de este continente hay cerca de ‘TOreguasyiaunque yo estimo que nosotros navegamos mis de mil ochocientas, parte por ignorancia de los lugares y del piloto, y parte por la tempestad y los vientos los cuales impedian nues- tro recto viaje empujandonos de una parte a otra y si los com- pafieros no hubiesen reconocido mi fnimo y que me era cono- cida la cosmografia, no habia piloto o verdadero guia de la navegacién, que a 500 leguas supiese dénde estébamos, Pues fbamos extraviados y errantes y los instrumentos sinicamente nos sefialaban con exactitud la verdad de los altos cuerpos ce- Testes: y éstos eran el cuadrante y el astrolabio como todos sabe- mos. ¥ as desde entonces grandemente me han honrado. Pues les he mostrado que sin conocimiento de la carta de navegacién {la ciencia de Ja navegacién més comprendia]* que todos los 1 De ta veniba tana, (M, det 7) v7 e EL NUEVO MUNDO (Testo italiano) Ja terra a nui ne mostrd Ja versura de litto al mezo zorno, con- venimo quello excepto in nel navigare et cercare che cosa in quelli paesi fosse. imperd che navigassemo secundo el litto cer- cha 5c, leghe, et assai volte descendessemo in terra et parla vemo et conversavemo cum quelli del paesi, et da quelli eramo fraternalmente receuti, et cum essi qualche volta steevmo xv. et xx. di continui amichevolmente et hospitalmente, come de sotto intenderai de questo continente una parte @ in Ia Torida zona oliza la Linea equinociale verso el polo Antarticho, im- perhd ch’el suo principio incomenza in vm. gradi oltra essa Equinotiae. secundo questo lito tanto longo tempo navigas- semo che passato de Capricornio el tropico retrovassimo el polo ‘Antarticho, de quello suo orizonte pit alto 2. gradi, et possemo apresso de ess0 Antarticho circolo a gradi xvi. € mezo. et quel che Hi habia visto et cognosiuto de la natura de quella gente ct de li costumi de quelli et de ta tractabilita, et fertilita de Ja terra, de Ia salubrith de Pacre, de la disposition del cielo et de li corpi celesti, et maximamente de le stelle fixe .vmt de la spera, ‘mai da i nostri mazori viste o vero pertractate, de sotto narrard. NATUR! ET COSTUMI DE QUELLE GENTE Imprimamente adonque in quanto a le gente. in quelli paesi tanta moltitudine de gente havemo retrovato, quanta niuno di ‘numerare poteria, como se leze in Jo Apocalipsi, gente, dico, ‘mansueta et tractable. et tuti de Puno et P'atro sexo vanno nudi, niuna parte del corpo coverzeno, ¢ si como dal ventre de Ja ‘madre sono usiti, cod infina a Ia morte vanno. imperhd che hhanno corpi grandi, inquadrati, ben disposti et proportionati, et de colore declinante a Ia roscieza, la qual cosa a quelli inter- vegnire penso, perché nudi andando sono tenti dal sole. et hanno i cavilli ampli et nigri. sono in el andare et in ne li zochi agile, et de una liberale et venusta faza, la quale essi medemi ms [EL NUEVO MUNDO (Verién esptola) pilotos del universo mundo, ya que aquéllos no tienen noticia sino de los lugares que muchas veces han navegado, Donde ver- daderamente el dicho seno de Ja tierra nos mostré la vuelta del litoral hacia el mediodia, convinimos excluirlo de nuestra nave- gacién y buscar qué cosa habia en aquellos paises. Pues que nave- gamos siguiendo el litoral cerca de 600 leguas, y muchas veces descendimos a tierra y hablbamos y nos comunicébamos con los del pais, y éramos recibidos por aquéllos fraternalmente, y alguna vez estuvimos con ellos 15 y 20 dias continuos amigablemente y hospitalariamente, como sabrés luego. Deveste”Continente Una” parte est en la zona t6rrida més alld de Ja linea equinoceial hacia el polo antértico, ya que su principio comienza a los'8 _radosminderalléndevetavequinoceialSiguiendo sta playa tan largo tiempo navegamos que pasado el trépico de Capricornio ‘encontramos el polo antirtico en su horizonte més alto 50 gra- dos, y estuvimos cerca de ese circulo antértico en los 17 grados y medio. ¥ lo que alli he visto y conocido de la naturaleza de aquella gente y de sus costumbres y su afabilidad, y la fertilidad de la tierra, de la salubridad del aire, de la disposicién del cielo y de los cuerpos celestes y principalmente de las estrellas fijas de la 8° esfera por nuestros mayores nunca vistas 0 no tratadas, ims abajo narraré. NATURALEZA Y COSTUMBRES DE AQUELLA GENTE, Primeramente pues, en cuanto ala gente, En aquellos paises hemos encontrado tal multitud de gente que nadie podrfa enu- merar, como se lee en el Apocalipsis, gente, digo, mansa y trae table. Y todos de uno y otro sexo van desnudos, no se cubren. ningunaypartesdelscuerpos.y asi como han salido del vientre de Ja madre asf hasta Ja muerte van. ‘Tieneniewerpos!grandesy bien plantados, bien dispuestos y proporcionados y de color tirando al ojo, Io’ cual pienso les acontece porque andando'desnudos. 179 EL NUBVO MUNDO (Testo italisno) Ja destruzeno, imperd che se forano le galte et le labre et le narize et le orechie; et non credere quelli forami esser pizoli ‘0 vero che uno solamente ne habiano: imperhd che ho visto assai, i quali hanno solamente in la faza vm. forame, de i qualli cadauno capace era de uno susino; et stroppano essi questi fo- rame cum pietre cerulee, marmoree, cristalline et d’alabastro belidissimi et cum ossi bianchissimi et altre cose antificiosa- mente lavorate secondo el suo uso; la qual cosa si la vidisti tanto insolita et a un monstro simile, cio uno homo

También podría gustarte