Está en la página 1de 22
— BO ARE BEA G ane. sOd1INQ IOGOLAN soLsandnsaad glavs Vaan m DHVMHONGDODANNNANHANANIDAAEANAKACOR . OE il i Bly THASF ugjonag “yee a pepaza h wacyay “weepy BAYH? Cartruto IV LA OBJETIVIDAD DE LA VERDAD HISTORICA Sus categories y contertpla Tos hackos a teasis de dar GW. F. Hecet, Leeciones sobre ls filciota de a historia. Hgaciin, sleccibn y consposiién. Goctses Gesprichs, Getprach mit Hy Laden, En Ia primera parte de exta obra, concagrada a los pre- estas gnoseoldgices de nuestros andlisis de Ja verdad his- a, hemos distinguido tres acepciones del.adjetive “obje- ROTOR RMD POON LENE asia ale ayysnoen so ops souseomng aub upped ey ozone epenur pu qawES Spi opm TERUIEE sEEd ured Upp odap sofour wo sourreye ‘uppeanego 2p opewgls Ons gf te enduiy anb wepro jap soureas ssuzpsueo spur ovten,, gh spupyear te orofqo 2389 so anb of sounuqes usped su § woo ‘oyatgo pp o3uereDoudd je eHode pains ja anb of epee | souredas sofaim quero ‘oop owaUROHDS PP “algo wy auger odesu> ns uo pu "¥e "FE Pf WOO PATE feung ‘oxuaigo ap souergye> anb ojrauupotog jap Lore reat ensomia 2 FeOs s cana{qo ae OIDS “OANDIWIPOUOD [> tw oaps[ans sojae; pp opour evap mp zeaRdnsp 4 seemed ssuopeunopp se nus qaUREDYD ZeUo;oKDD apend ape “ipuoo e382 vod ojgs aab xf ‘faded ns sopuasduioa we = wagqoid consgane [gq “owuatuLIIoUeD 2p osno0zd “fo ue -jduyy sey squsuzauUeood oqep op {zsuUIOUROD ales UE cquatumpoticg seqey apand ou 3S opeumuye Jes opand ows? cqued eno sog SYBULPYRT oenjum we vsseuysgo wed x ‘omlns pp pdvd pp um, ered wey dey ou uppay Shoo eye 9p eagoodsiad ej uo anbune “rpwo> opAuss (9 ofeq HEE be) ugpegandues ruyp ey ‘owenupouos 2p omcoid PZ Copensepe opows 3p Sqysu09 95 1g ~(SyHDUITEIOGS “OTaIOULD sett ‘opout sp) sqaUTED HII Opt | © sopesy ups enb ond ‘oalgo dup woduny <9 onb sopiusyo> eyodunos asduap oxpfqo ov) Cowen Jp ‘opeaydinis onreage [> axayZns anb a] 2p eed Y “ouvumpagos © OmEUINTE UE oyuatarpowos ayso ‘oUENtOD of al ‘pupiAnefgns 2p ssp uapuon sadmags oruarEpOUID a18> sp Peplanalao ef 4 ‘OsHe pded un cong onmnapousd jp wo eyadursop onl reoupan exe uppdoon0s fe ond gnb eisey 9x 2prpod san ‘oougisry oyERUPONSD Jap sAuC|LUTMURIP FF] 2p AND oncom 9p oft of © ‘oro w X "oad __. balge-cafas. mgs pop ong saciid ‘pnb Wo 0509 Pp was O foyrIEIDoUED ep Venuyd 33 on eum gad p mmARalqRS oumpeopE 2 zied send) ‘syeEaTEu: un ered opor auqos grmb o wieyeporeur ue fied ompul ‘sarsoydnen «A sereoguent v uezardurs sun eayphisoo Se axed spemtn s 35m wa fe un eseg soonadss ofoyar ns aimpsuos open * p spword opuend ‘oypip souray owos ‘oanalgé $9 ona 1g *.048 valge,, owas ppp wopdare wound vy sod sommoodury promd ‘epuana esuno wa {9 K sjuDwayeuo;soue opearmjoo waRe anb of (¢ ‘qesraagm oapsouoo soyea un aasod ott anb of (Z foyafas yop spovoxd anb of ({ ssyupureanadsa: wuBisop ,oapfqns,, onnelPe 1 “pepyepred ap ‘eauansasuco i us ‘A pepiansaye 9p ojuoxs asa onb of ,ongn{go,, 9 (6 ‘ured opypa aquoureanpsonio0 so on of 0 “forolqo sia “ouiwuyr Yop 1 . 1 faypr anb ormarmnpoued Fp ,oanetge,, $9 ‘owe 10d Sayue9 swufloo wpurpuoa et 9p oitaumsypuedapay 9 esany OBES ‘queno was 0 fonafqo yap apooaxd anb of onsale, SH (T ssouopodaoe sen sesso soumpiosoyy ‘onmmuooueo fp reytye> ered opeaydun oan Lee vorigzsitavaaaa Vrsa-cvaiatsalzo GyOBIAA vrEOSTHE oes abstrayenda a este observador Tnchso en fisica debe tenerse tdceulo mayor que la confusién de la de tomar en cuenta Ya posicién del observa ‘Paul Ricoeur desarrolla y concreta esta idea en su bro incipales ‘explicacién causel y jerarqui cansas histéricas, imaginacién historica y factor hurmano como objeto de In historia), Paul Ricoeur forraula a tes de que fe una paste de Ta bistovia. ¢Significa jerividad pura es una fic subjetivo eaté introducida en el conocimiento bixérico por . Como que. proved ‘de ls ocnvin dl conociiento cat i iva y del papel activo del sujeto en ol proceso an sea la subjetividad que deforma ef res tales como el interés, Ia parclae » es Ja diferencia entre fa buena ¥ 1H. M. Lynd, “The Nature of Historieal Object sn of Philosophy, enero 1950, N° 2, p. 89 (cursivas |. La pasicién del historiador puede y dche ser cientifica, puede +. ser clevada, incluso cada ver mis, pero siempre scré -una _. Posicién, © au vex, encontiard a alguien que fe sobrepasard. E histo- (A ORJETIVIDAD DE LA VERDAD HISTORICA Ja invencién cientifica de la historia; ahora sefiala la diferencia entre una buena y una mala subjetividad del historiador; Ia definicién de In cbjetvided de ‘ogica’ se ba convertida “ética’” conduce a nuestro problema principal: ze6mo se puede ak canzar la del conccimiento histérico superando Ante todo se trata aqui de la obj tercera acepciones propuestas asites: la tido de imparcialidad y validez universal de los juicios. Brpecemos recordando una verdad trivial, aunque no siempre se tiene plena conciencia de clla: la identificacién de Ia objetividad del conocimiemto cori la imparcialidad total, con la homogeneidad absoluta de les juicios de valor emitidos sobre el proceso histérico, es un malentendide. Concedamos momenténeamente Ja palabra a uno de fos clésicos de Ya histo- viografia polaca, Michal Bobreynsii “Qué es la imparcialidad del historindor de que tanto se habla? "Nunca se puede exigir del historiador la imparcialidad en ef sentido estricto del témino. Sélo ot hecho histérico que el historindar estudia puede ser imparcial. Pero e histo- viador, si quiere valorar este hecho, debe tomar posicién, . punto de viste, Su succor, que sc situaré on ‘una posiciin atin més elevada, tendré un horizonte més am lio, emit un juicio més imparcial y més fundado, pero, 3 P. Ricoeur, Histoire ot Vévitd, Bditions du Seu, p34. Ww S eee | eo a ve eUVUVUDWUD HPA MERAAAKARH MAAR HK oyeA ap sorsmnf sry UD ENYSEVOD Pept ny, pepqecoared 2 op sopeapiarpuy sspepardord se] sepa IP ‘ugEnppxe vf BIKOyTURs opopUTDOUND fap pepystefao PL IS “SOAR -09j03 so8sus own soperodtenxs ras unpand onb sxumuco sofres sou waned ‘Syenpaqpur suoungp sel 9p syunpe ‘ond SoUplAUT op sarmp seus ap peploypoadss vy A jenpiAtPUL pepysadss vun sououaygo pe ab Sopa sz “ones 2p osszord ja ua ovefas omes onprstput Te SUP 2H synrot ena epeoydimos emusanss eum waeod anb sonourpned ‘sp peppwes uezS etn sourexpuago ‘Tenpaipuy woreiuar “agp ap ama osoropod un wadmpsuco onb soonyuosand & soatSgforq souoadey £0, tredaaiie as o3so ® 1g “3}2 ‘zopeaT> 4 Up “ran wa we 99 anb vy 9p wing w op ¢(ajuaurmMe;orTON wp od ‘eanuoo HOUOIERY PepyESE ean 9p onzeur jo tm aut "qefoos epeuortpuod pepyeuociad wun aasod ‘opep afenBuay un. ap smpo8ayta se] UE rested ap woppodarp To yy our sseueEUE ny seanspooeres ox op seraqg apond om £ ono sopabyeno xiao aaqutoy un so (squaosouoo ojafts) sopeuey 1a soqugqurpode: pp wo oyafns fop oapoe pated ye epeAy 159 ezaTEL, -ngeu ns sod anb xy vas o §,.euang,, epemey pepianeldes & 2p eunsyqord Pp s2 openidinoa sgux of omg vomaoad un z wogoyad ‘ey uo eoznpar as ( yogp opout unBure uo wos Ou UPPRETER MS ubune ojdamp K orepo so opeymasod ane “oxpmas ye 2a 98 SoD “gery senuaTUMDeITaTe So] BpIoge sopenoTy jp amb <—utFO? “RY "gd Woo opronse op— opuatine ‘ererpRD epEs FF POU ne VORIOLSIH a¥aSIA VTEC AVAIALLRFIO VT oye wa apuodsar anb ‘get, “waynteIses yf aSunsp otressau A siqued so ‘omg cpqut 25 C sopmyunap suouesomiy ups om peprnatqns ap sudp sop sox anbuny -ojdunfs zed sopepor © sooty Somuopeu ‘souwamy sodi8 soxmm nuns sopsmfosd soy "EUs ppp ane jaded pe qquacyeimen epedy yo anb ey foun ceapeplansiqns sop sond dey ‘imaoony [neq © OPUNA eeaiquioy, un 2idumas & sopezorsny pp anbsod ‘ord -mop yas wounU mpg ns ond ‘eau BH ua sOpeYOIsTY Je wepnie aressaasied ofeqen un & oxpnyss 9p opowgur wong fun ‘opunjoud sages 11Q “OWE? stot © sokeut uC wpeuar0D ‘ej £9 ugmeygo wisy ** "eoyNUAIS UPPoIANOD ASF SoBe Feonipasny pepuaa 2] © sousle souny e oxsedeor woo ‘SopsmAf ans u> Seopueyap sas epren ezed vaqdsep anb sozionjs S01 O105 wolngsuos of “eum PP ojquoayy 4 canysod oprUDE [> ua sopenommy pp pepyersedurt vy soureuriousp onb o7,, “ius antbsog fp ‘e509 oun apyde anigareo om orad “30qex se, A soouon soy edunquoa “eunre ns sjony ‘eo} sp ‘OpoqTy oy vadjod “anbsoq tm tod vBea.onb suquiog ye etcared os ‘eandje ugpied enydope ou 4 yepredun qusureinjosye ‘ns wreamp onb apap = ‘2fquedum of ¥ wompuay aab zope avauan AVINOISIE ove. 342 HISTORIA Y VERDAD_ que suponda. qhe el hombre es un ser cobrehumano 0 alrumano, Pero ig objetvided del convcimiento bisinca, eal sen: ‘Udo de su imparcialidad y, por tanto, de st validez universal, no’se reduce, como quisiera Bobrayasti, a los esuerzs: det historiador para “guardar sus distaricias. con respecto a fines. ajencs ala verdad histérica’ y extrafios. 2 su conviccién cien- (ifica”. Este ésceptisismo os excesivo'y se explica por el estado dc Ia téorla del condcithiento-en'la épca en que esta opinién fue formatada. En nuestros dias, sabemos que el factor sub- Jetivo en ef conocimiento dé histofiador no se puede reduciz 2 fines extracientificos: ¢s inheretite al concimiento cient!- fice’ mismo, a sus miltiples determiniaciones sociales, El nutén- El trabajo del historiador, como dice H, Pirenng,! es a a tune hipétesis en Ia medida en que las relaciones establecidas nunca yon absolutamente evidentes, ni comprobables, Seria més exacto afirmar que la producciést del histotiader es una Satelis.hipotética, ya qué los dos aspectos desu trabajo (2 Sintesis y kn -ipstesis), sla. pueden ser”distinguidos por 12 abstraccién; cn realidad, constituyen una. unidad. Destacar 1 caréeter hipotétioo de los resultados. del trabajo del bisto- HL Pleas, “What ase Hisocans tying 10.43?" en Hass Mejesholt (ek), The Phltuephy of History & Our Time, Nucia Yotk, 1999, pp. 87-100, una sintesis en Ia medida“ gro. Esta “receta” LA OBJETIVIDAD DE LA VERDAD HISTORICA, 343 riador ¢s comprender en otros té-mainos el papel que desert- pefla.el factor subjetiva en este trabajo, cllas expresan Ta influencia del factor subjetivo sobre e! cono- cimiento histérioo: los fundamentos teérices, cl conocimiento de Ia realidad social y de sus leyes, la imaginacitm creadora, Ja comprensién de las conductas humanas, etc. Esto ¢s lo que del factor subjetive?. La respuesta es afirmativa, si se tiene en ‘cuenta ef carfcter acumulativo del suber que se enriquece acumnulando verdades parciales. “Cada autor esclarece un elemento, pone de relieve algunos rasgos, considera ciertos aspectos. Cuanto més numerosas son estas contribuciones, esos inforines, mis se libera la realidad infinita de sus velos. Todos esos informes son incompletos, impertectos, pero contribuyen al progrésa del conccimiento’ indica o6mo dominar el factor ‘en tn proceso infinite de perfeccionarniento social del saber ¥y coincide con las tesis desarrolladas por Engels sobre Ja verdad * Thi, 2. 8. sonoumred sng ‘omoqumpouss pp. (vibe pp) xmas, sp ammowen s]qesvodapuy-so-fresqured. sano. fseanppsotteo, auopesdo sn (ope 9169 e eupde aub of ap & ormayUEOUND Bp Owe 9 exes anb uoo sopepyepoU se] 9p ‘SrURSOUgOD” oplns [pp sepepardoad sey ap omistupouco 79 we crarUeD foe onjsona uo seq as ‘oagalqo ajmoureesoot ‘SmIUE ne ap 4 upponpen ns ap seqmungy, se op ‘,seanmedenad,, fe 9p oyarmizouos ows ‘219 ‘oIsadee eno SourOA TEND PP IPSP BTA ap oqund one ‘omfg pep uora wun ‘opedse un auqnosep sou anb tiga op ound un 2p osed jap ‘,coponpen,, us 9p sPEPY “epout fej & seapoadsied sey air ani of zao0u0n apqesuadeypar s aqUSUIAWEPAG “OEM $0190 .ua soqES onsIAN eT ord spony sourspod apqurey ise ‘opaiqgo pap ‘Teqoy sy Swaayd -uioo yur LIgISIA eum satiargo apand os “wists 9p soutmd S059 A seapoadsd ses seoydnymu ye % ‘ema ap oxmd ona apmp & vapaodssad vzso19 opsop oadunys wuize opuena we ‘eet ap ond ono apsap orelqo jp sepluszsua> & fexpoadsind eno Wo.unfewy e] 1e20j09 opond as (feeds) wnzmo? vapoodsied ey ap sear sey sez0neo je onb wiowemt ous ay ag “,sanoadend sey ap sisaquis ej £ uggonpess, e] 23q0 cpg 27 usnetn Mp oa EEN 2 sopjuaquoa, so] SoureeoneD spas oytren “Type ns 9p A ezaper -nyeit ns 9p epurfoUo retO) so oansfqne 201m) Jap wOpEMt pp pepranslqa ‘) soogpuED sosoromnE ap UpesoqeeD yy HOD aereANTEE 2B spond pepianetgo eis rorwaymsouve yep pepranelqo x ‘9p wunoygoud pp reuoronyos exed yes of ap PAR Te asrEMAE ap peppooer yp ekwgne uiquiey enb reddog -y “y{ wo-entionoue a wa owSUN Tg “ZELYRETHEP Jp Us LARjosqe A waRUE vasa AVRIOISIE WE age anarannnnens ak e 2 VIVID D VOVVIG I IVI OI VV VI IVIII9VIVI I IVVIVIVIY 46 [BISTORIAYVERDAD y las modalidades de su accién sobre ef objeto éstudiado. Si bien In tarea es relativamente ffeil-en al caso de un itstru- mento utilizado en fisica, es mucko mds complicada y Tabor riost cuando se trata de “medir” ta incidencia del aparato pltada 7 mis delcada ain ewando se tata de dar cuenta Gel papel activo del sujeto cognoscente, de Ia influencia del factor llamado subjetivo sobre e] conocimiento de la realidad social variable. Si la tarea es tan dificil y compleja, hasta el punto de general, es posible oonstruir una doctrina metedol6gica corrects sobre el comportamiento -cognoscitive que se debe adeptat para poner remedio.a estas dificultades. Este es el fin. que queria alcanzar Mantiheim con su doctrina de “la traduccion 1 Ta sintesis de las perspectivas” y con su tearka de. fa intel gentsia como grupo vector de una fimei6n cognoscitiva pat LA ORJETLVIDAD DELA VERDAD HISTORIGA, 34 ticular. Estas: proposiciones constituyent uno de los. principales miéritos tebricos de Mannheim, mérito indistutible a pesar de law debitidades y de Jos ervores de ou sociologia que se descu- been ulteriormente. La directriz: “Tomad conciencia del factor subjetivo que introduets en el conocimiento y:del peligro de doformacién cognoscitiva que esto significa” puede parecer inigenua; pero , des quizés una mtntira piadose? Bn efecto, ccdmo puede per- ‘ibis ano mismo sus. propias limites cognoseitives y superarlos a continuacién, ya que a conseeuencia de.las deierminacicnes sociales los puntos de vista clegidos parecen “naturales”?: Sin 7 epistemoldgico presale se realizaciéa, no os una a mentira pladosa abocada por adelantalo al fracaso, ya que a divs emana del conccimiento de algunas reglaidades et proceso cognitive, ED inervencion de factors deformaderes en el conoc- rmieuto, es un hecho del que los filésofes han tomado con- ioncia desde hace largo tiempo: Bacon ya le formuld teéri- |. destacado las implicaciones tedrico-guoseolbgicas de este pro- |. blema en su teorfa de Ja infraestructuea y de Ia supraestructura, J; y.en sn teorla.de Ja ideologla, La sociclogia contempordnea [- del conocimiente se sitta tn este marco de ideas que desarrolla © y comereta, Y precisamente el hecho teérico consistente en aeeptar que el condicionamiento sccial del conccimiento hu- mano y Ia accién deformagora del factor subjetivo son regu- Jaridades, y no fenérnencs fertnitos, constituye eb punto de partida de Tat operacidnes que constantemente intentan su- seas ae moaodes ‘opaeqoouce pp wInJONqE npyoeeuDOyEP wy UeOgdoAT ‘Ge uayq Je-fonb sommurauayap sosmoayp sy so] © OpNaUOS SAA AN AAAS < Seannpx S9pepsoa sey xeydaoe op prwunpoa e] YO soap 59 “LF ‘tuong,, 2 U0 ours ‘seidond sound se] 2p EI.p we conte! € peyMyOA vj Loo osreomHMap! waqap ou anb sxeaBoK “jp ssuontdo sej uoo wpuesogor soeu fssymmy ens spp Soa anA Mame -nored sopepipa sej optaknyour) seapepd Sajeored Supeyear, fous (somqsoone. dos semooqe sopemred sapepiod sey anb Jp te oyasqusouea pop opiiuynsr omoureaneyas JoyR96 tn 3p Lojodsoxp 2) semnyosqe © seanRayEP & rere Hos om oTUNUTD coun 94 > sepeRUNOpE sapepIAa se] anb 9p o1pay pe OMe geod & ‘openumy ‘epsed ‘jemiepun singe ns sousun oy sod ODEO yonngusiH dvawma VI TgavaIALLse0 VI BARMAN MAMA ADA jp elvs|uPore enonu onb ap epeayeiouss opus ZA epED Sugnsmp soypnur soqmsptar aloo erppysuo> ooupsodumyoo Saqovoy PP Ten ef w paniaws ‘opUToWND 9p eUMS eT -oorPoyoosoutl-ootrpey OngME fp te ugpujaar wpupme en opemear ey owmTUTIOD ppp %2oqor0s e| anb sonredkp onb aqap 9s ox y “oprano;p avaezaavrvossm a8 MMMM LOL LL LLL POPE OOO OOOO OOO OOK VEOKLLOL NOOO UULEUE 350 HISTORIA Y VeRDAD instrucciGn; seguaido, porjue 41 proceso en enestiéa, la supe- taci6n deta, accién del factor subjetivo, e3 social cn la medida en que implica la, cooperacién de’ los cientifices, y de la extica ientifica: en especial: Este"ltimo problema no.se limita, sin embargo; al simple hecho'de que alguien (elcritico) perciba ¥ sapere tos limites y las deformaciones de les opiniones de |.persona critieada; ain cuando este hecho sea ef ms free cuente, Pero lo que ms nos interesa aqui os la auttocrtica, le drtorreflexién sobre Jos lites: de su propio conocimiento, superar por si mimo Ia accién deformiadora dal factor subjetivo,. Estesproblema,. particularmente importante para la bisqueda de la objetividad del conocimiento, com tituye el objeto precisamente. de la teoria de Ja. “tradyeciénr ¥ de la sintesis deJas perspectivas”, de.las divectrices respeo- livas de la sotiologia’ mannhelmiana del coriocimiento, El sujeto cognoscente; ef historfadar en nnestro caso, est puss sometido a lag-més diversés determinaciones sociales en famcién de las euales~inteocince’ en el conocimiento los més div Ja realidad social, ligada a Ja teoria, y al sistema de valores que ha aceptedo; su motode articulacién de la realidad; artioulaci6n que Je induce.a construir a partir de fragmentos Jos hechos significantes cf et sistema de. referencia dado; su tendencia esta o aquella:seleccién’ de los hechos histéricos, @ sea de los lnechos considerados importantes desde el punto de vista det proceso histérico, ete. El sujeto no puede librarse de: esia propiedad objetiva que es el condicionamiento so- cial del comocimiento; no puede evitarla simplemente pore es un hombre y la persoualidad ‘humana solamente puede |. siempre? La Timitacin de sus opiniones, result factor fe subjetivo dado que sulre, gpuede ser sobrepasado sélo por tn LA ORJETIVIDAD DELAVERDAD HISTORICA, 361 + desrroliarss en sociedad, por diversas medliaciones sociales, Ja mas importante de las cuales ¢3 la educacién. Pero i bien no puede librarse de esta propiedad; inherente en cierto modo a su “esencia”, el sujeto cognoscenie puede tomar conciencia de ella, comprender que ¢s indisociable de todo conocimienta, No sélo puede hacerlo, sino que en ciertas condiciones, cuando el saber respective ha sido adquitido y generalizado social. mente, debe hacerlo a viesgo de ver descalifieado el nivel de ‘sx rellexin cientifica. EL cientifico (el intelectual) puede ser y en general es permeable a las fobias, a los prejuicios, a Jas modelos de inten. Pretacién y de valoracién de los hechos y de los hombres, Ceracteristicas de su epoca, de su clase, de su grupo social, de su medio profesional, etc. Toros estas factores modelan evn almente su concepeién de! mundo, sus actitudes, sus opiniones en materia de problemas sociales, lo que impregna, por const guiente, su visibn del proceso histérico, la manera como construye y selecciona los hechas histérices, para no hablar ya.de su interpretacion cuando pasa a las aintess histéricas, Estos von los contenidos coneretos que se oculten bajo la criptonimia del “factor subjetivo en el conocimicnto histérica™, ‘Aceptamos pues que Ja intervencién de este factor ene] | conocimiento histérico es ineluctable, aunque sus formas sean muy variadas, Pero gpesa un fatum irremediablemente sobre cL historiador que ha estado condicionado por estas ¥ adjuelas determninaciones sociales? La personalidad del vez formada, ses necesariamente inrautable, eata critica clentifica formulada exclusivamente por otras pensa- dores, sobre todo por aquellos que representa puntos de vista distintos, determinades por otros condicionamientos so. eee uae oqupgumpouc [pp sxondns sopesS wey wppueus exist tts somes OPP op-upHee -op-uipmendas wy zensd spond 33 ‘oqusjuremoprpuo: 2469 vp 3s anbiod aquouresard A ‘oantqns so1ey pp SLOPESoAUEU sy ap wun auOUTEANIA|D s9 OIoTUL ogg an op wiser 2 petaod pp xemiunso; apond 25 ‘rejmon ied 2 sopeyainy fe & jeraun® ve soobap so] ¥ oxsedsas woo epusNsastO Uy ‘oNTERCKOD Jap ePojoDOS YY wUUNTE (enum anb vo gopoiau ugparuome wy 20d wpypunaos wonpgad von mo ‘eoypuatp wopogId wf ua ospoO © onb ‘anb of ‘Jaques [op osoifioad pp wo sopeor sormoy> souoNqo ap curs ee yorupisaavawsa vac avOrAuATEO VI soos mony ap sond een 25 oN “gpd 69 onb souroqes _. awed. ene, sod, anb “250d, wanpige pepiaa e| KPEIP ef U9 reuse ond emu sooynua! so] OMND eyarMBOTeD JOP eH} “ope: | ap sezueyamua soy mpredar soon wreweq :f!9} opesuuiop eyog ‘Tony p eisey eperdns yros oapalqns sore] pp wps2e yf anb omposqe up ezpuereS ox oYeRAmCUod [9p “gus 20138) Ppp o19q>,p ofeq wysA ap soytmd sordoud sus ap su “ppeunopp sopemnada sey A sayuny sof 23908 “souoyppsod seidosd 416 9p [eos onuprureaoPppuCD To B1q0s ONRUITTE SPU UOINOT, -ai wun & fexqo eidosd ns upnsono wo saxod v sotdsep sonpuod | 9p sazcrout soquaiod soj 9p ou “anmuLOLaTE sepessjord souojimdo se reuopumye e sotonpuc> epond nb esque: on wun oqes B seo, 9p “PEPIPuRord w> sopreSTPoU ‘ap UpIqUIR, ous ‘(pepe ¥| Loo sopEMUINoE vouDEDdsD ey ap A anges Pp Ugiotmy wo) PeUUON suIWENIdwoo 9 anb of ‘sou oqurdo srs © streyiodu sououy 0 syur ,sombonar, seyode 2p cnyoas 4 ssreadepe ‘oneuuopmeg wed ode ‘opqnay 296 tm 9 aiquioy po anb somaqa epusundxe sog “eaqeiou 5 qpusum suapysa ewonde x £ Seopigier tos ssuonsan sem SUPOT, Prep ap sowsaBlaaip sean so 9p 0-ea0dp ef op 72118 satopIpuoD syj ap oxquTeD tm oWHDD spe “Ope avaeaAaviNossiH ase a4 HISTORIA YVERDAD que ¢3 objetivo y de Jo que cs subjetiva, dado que el cono- cimiente siempre es el acto de un sujeto; pero también = debe admitir que el progreso en el conocieaiento la evolu que ese condicionamiento engendra, deben set sitperadas en el Proceso de progresi6n del saber, si no se quiere correr el esgo del estancamiento y Ia petrificacién. Tal es el punto de partida de nuestros andliss y tal debe | feaémenos sociales, de mostrar un espiritu de partid LA ORJETIVIDAD DELA VERDAD HISTORICA 358 ser si no nos queremos ver forzados a enunciar, cayendo en contradiccién con los fundamentos de la groseologia marxista, que todo conocimiento, inclaido el conacinafento condicionade. par los inteceses de clase del proletariado, ¢s un conocimiento perfecto, ¢s una verdad absoluta, Pero si es ast gque significe el principio de adopter posiciones de clase en el estudio de los ida? écmo conciliar este principio con Ia lucha en favor de la objetividad del conocimiento? Subrayomos en primer lugar que nos enfrentamos con un enundiado cliptico, 0 sea una propesiciSn que no contiene todas las definiciones y fos pardmnetres necesarios, originando |. eventuales malentendidos debido a su formulacién aparente. fP sociedad de clases, este sujeto 5 we “producto” sometida a los condicionamientos de clase. En tal situaciéa, la Gnica fi soluciéa es la eleccién entre los condicionamientos de clase = posibles, y no la tentativa de evitarlos en general. Desde of soueasige ou ‘opeuesjond yop ase ap seuopopod se] usu -gqua}omiog aexdope sap ‘SoTeos sepepyess SBIPMS OPEN? soanalgo ostrorensoxe> 1p sapaoze sigranb ovssestdeo jap Sue} -ipuoo se] ap asap FG, !OOAUI! whe SOWIP OUT ~ugporpenaos wun ozs onb 9 ‘sayexod uty verdes ( sopesrantun symmugqends ssomnzeqp sop ue sourE suoors ap uoposduxy esjep ej worayp sot anb soanour $01 Tos fore {s9[e:908 OUOTETHES se| sepoy UO oyuaTUNPOTOD [Pp ok oad jap Eourepeny opudzureuoPsep|OD yp 34408 [PHIAUN A “hana wneud e| too epaxp tePEBUEE Ns A AaneH epundos ‘eyo 2p yoous) ugpenLO BY TeIEPOS HAOPEPL VP OPE wowyas UN epeay EA anb vopipisty syusure;srou00 ZHomp jean 9 opetreypjod yop 2e0p 9p Sauopysod sey uaydopy 28 anb ap Tg}pepuauiovar vj “eumed eNO rod “OHNE Se HUI sod ofa aab vk ‘enn, 2 waqept fEEGSTY aU UCD ZUNDOTy ‘pun aod yexodtcioweucins & yesronqun ayusurespupine aisye0z1p TN SrmETIINp moose f ome omar ow ema anb UpeALAOy turn sod 20119 je sopeompuy soumos anb ap ompay ip fsoynooNp sey 940 eense ugpappemued ‘ond spo CN cropradns “epuanreston up ‘A osts spat sosayuy sgur oqus}wpoueI um -eped spfrourenupweS JpuT) ap pepoood e oBims mye oc “wanpesqe pase PUPA Ts yu SOA 198 ‘YontgtsiH avandia V5 6 CVaIALESIO YT ape prot woman oqupqupous a> owed teanpedsred ns wo & | __ sp 2p zpred © opypussdwe oxtiapumpoues yp uo pepuogdns jinemel opeureysjoud [ep ase ap S01 2p LOU, so] sod opecoroepues uajumpoud> [e ugipeas Woo “By “epenadas 28 2gap ‘Zoundns JPA wn w waye 25 opaNMDOND p opwro ‘on eARefen PeDIA Fan $9 oj9s oanatgns sore; p aod opeuSaidusy aansrrayuapyss arp 2P o1B|uLeUOREPIOD Ye opNEWOS oyaLLPOUOD PP “(ep 9p onouNYgEEDPHION wfae as JeroueB up anb Hope? ep B ou A Oppour [s somLaFes sou) Fepep SOUOPIPUAD Fe to ouetinty ronadso fap ojtnun sokear fe ainqeto> ep sab Cuny “opout 00 sp ainoa anb sowages sand “eynjosqe oUtoo a ‘caloimy ‘oqaj.2d outo> opmBasuon anf 2s aonb oyoaqe uo vagus o fepep [BOOS totems B wo seumndg suaureanyosouFoo suo pod owo> seperopsuco ‘opezenpord [ep asep 2p SsuspROd sei 2p ngidope vf epispsios: anb ziqzexp ef ‘opundag -eanypsqe om ‘{ eaneps so pepsoa x] anb 9p oxdiouud jop eynsor ‘one sod tore eno n Bun 9p suoPNEd se] sod opeucreypUD OWA [PP peps9a 9p opel p wndho mw aun onb zinsaup ‘eam ap ‘cond ‘even ag “wasqendeo odn op soreyp 2p pRpaTOs ee ORINRY pos COpEME eun e owoUADUOD ePTaL ue Tupanp tasontr onb souna ‘femme of v aware Splonpar owterureuozes 2yso sexy, “organ fe & yers08 osford e eae pripoe. ean ‘oprenuoy yo sod “spuangas ‘sexopeA smap souopsod sep radope #2 randy upponjes ou € wages pypiigolqo oto was 0 year ugiedsoden eoquy ns vio) owoquupoUeD jp pepiavalgo ey op FISA ep ound averdaa AVIEOISIHL oe eanaet 29980008! SL 358 HISTORIA Y VERDAD ‘en ningéin modo que esta via lleve a Ja verdad absoluta; s6lo pretendemos decir que las posiciones mencionadas conatituyen tun mejor punto de partida y una mejor perspectiva en Ia bésqueda de Ja verdad objetiva, relativa pero éptimamente integra, éptimamente completa con relaciéa a un nivel dado de desarrollo del saber humano. No cancedemos a este cient. fico garantia alguna; sélo le indicamios las posibilidades de ‘Sito, le gerantizacnos que puede acceder asf a la verdad no deberé subizse otro gracias a la cor hhacer este camino de limite a limite. de orden superior (suponiendo que siempre se trata de ver- dades relativas, diferentes desde el punto de vista del grado de adecuacién de a representacién con relacin a la realidad LA OMJETIVIDAD DELA VERDAP HISTORICA, 359 representatla), comparada con la pasicién qué-ignors esta setructura y su aocién, con To que aspira por clio a la cualidad de conocimiento “objetivista”. _ gs steal ds elon qu hen St ificades muy ‘ee a pesar de su origen etimolégico comién, ‘Tras haber precisado el aspecto etimolégico de los enun- siados de Lenin, pasemos 2 su sustincia, Lenin, con ocasién HOOK OHOHEHEE Seonoana SOS SEUUDUUSUGULUGUBUGUUU OU EDOCUU EEE PHP NEA HAKKKaKAER us ‘pepuon ej epey TuAUEVTNp semueae 1 anb crap 59 ou pepsaa yj 296g onb exmnbuaynb ap soqpp romd 1a’, pure 9 OWN, “Uf sso sonmeore exed aans arb oxpour ya ednmnsuad opps o¥a [> & Seanalgo Peps3a =] puny ankis ‘jem oapalgo ns ‘ayuaReop F ‘eypereu sopegsoaus yp ered ‘osea opaa ug ‘epme af ‘O}EIM ef 9p oymmuruomeaped pop TupaRD BL anuD suOR2}pe woo woqdury ou ojgs ov eispaean wHO%y Ty “eANMMESP NE “sages ns opungoaresap smfasoud op SPUPIEG Teppyuieus A seumiog ate m oanalgns 20297 RP WOPIE wT sopeig tea onb soupy ene 9p ugpenaddns 9p orond (2 ua 198 YoOnIASHH GVaN3A VTI0 GVTIALALEO VE “och ‘pcr ‘aay souang “te ‘28D BOI “Tomes ‘aripdars s0g0 o> “aang 20H PP OL F ‘a2 ToD BF A Ouuryedod yap compose epruziweD, “WEL TA + -eqquar 98 oaroympou0s [pp pepsanalqo wf ‘ager 28 eX outed sepeaqese soo coavour onb op eno eprunaco up 4ey ossreow o1omf ayso ug ‘sopepos soaatugt9§ 20] ep omayURHIOUGD |p Bunopp A soperos sopeprear sey ayuoureotyytfop waar an’ oanpsouSeo owssneiqns un pepyear wo ynumsIp 9S ‘S22 ap oynpuevoprpuco ns eredace 2s rs upuumps oe oxodns 26 asim spond og ‘eyo sod £ Y wpanbspq By 9p anzenp y & oped sp maids [op anses1p 4 ance wanfje uppwodo apo on ‘ued vun sod ‘ey ) gfouranapauoce, th apmfts as anb aidwros oaau0a qopos odns8 im 2p eg sp oqnd je aywaueporye A womey aapuspp 3p soqpp j> audwiays opuareeduy ‘ype ojpop sod oumpyred jp suodnaud omsyeyoyeut p> ‘sued en9 304, reknppttoo wea] A, + ,qrout{Sgx [pp opmayuoo jp teureLop onb sepraysp SSE sH, coms ¢,S9]q(OUDANT s¥oPIONET seoUDpUDY,, Te} OOS eqanrdito9 OW fepussad wo sopemos sezzny sej A epep. uopeMNO} wy oyTEUE sepnweo eps espe pp ‘eppiedenses cmog sopeqord seqoxdwoo e exuny 98 ewianalqo Ig “PsnNg op odp pp usta -welgo un op wistd 9p Gund ya 4 eppce jap eta 9p oT P enae uppupep eum soaqess Sanng op wHYe | 2p avaean a visousit, 098 SII FI II FITTV IT OU 8 OOOO OOOO BUG EEUU EEL 362 HISTORIAY VERDAD tnirar ni a derecha nia ixquierda? 2Bs que quich obvido decir la misma cosa cuando debo-olvidarme ain menos deviria en las formas deseadas? La verdad es tan poco discreta como fa Tue, Ademés zcon quién lo seriu? Consigo misnin? Verurm index sui ef falsi, (La verdad es su propio etitesio, y el criterio elo falso, Spinoza.) Por tanto, gcon ef error? * La verdad alcanzada en el conociitiiento histérico es una verdad objetiva. Todo nuestro razonamiento hasta agai in- tenta demostrarfo. El subjetivismo expecula sobre exta relati- vidad, confundiendo ¢l problema de la verdad objetiva con el de la verdad absoluta. Ya hemes hablado de ello al prin- dipio de este libro, pero esta cuestién tiene tal importancia que s¢ impone volver a tratarla en este nuevo contexte, Empecemas con una tess general: Ja concepcién de verdad relativa objetiva presentada en nuestra expusiciin di- fiere y, en cierto sentido, se opone a la concepcién de la rela- tividad objetiva que defienden los partidarios del presentismo en la metodologfa de la historia. Para ver en qué consiste esta concepeiéa de la relatividad objetiva, concedamos Ja palabra a J. H. Randall, umo de sus principales partidarios: “EL historiador debe Hevar a cabo una eleccién. Entre Ja EA ORJETIVIDAD DELA VERDAD HISTORICA 365 wep sroge suopdaquoe sequry sepsuaRrasuod sey sod souaoadeag, ZOOUgIeTY eIMITUADOUCS [> uA eanalqo eanLjaI pepi2A e] op ‘ugpdssteo exsonn { onpalgo ousnapr, jep ugpdsoucs 998 YOTRQISIN GVASEA VI ad GvaIALLsleo vs eyo anu sepmaogp se] £ sepuaBravu6o se] uos egnD? -seorfopered septouede soy moar -edesp ‘orp epoub soanoadsor sourmupy soy @ orto) amb to aingtae pond an 20 “opp sen to opanoe 2G LPePEALGO,, eH epeey, unfos ‘eoyruzs gub? x soanafgo ouNAnEP! P :tgpecOUDP mx apsoord qe ap foprioadD uopeSnsoauT op Uy th e sofpuynys sougITY sorpMsS 5 3p prpaaolg | wanwerel 28 eansne un 2p een eur Soy seuopoope aqap sopepommy 1g “etme erud ey & ovawsaxvriois 88 HAVeaggagaang 366 HISTORIA VERDAD quiera del condicionamiento social del conocimiento histérico, Ja cuestién es retérica: en este caso, la verdad histérica ‘eo ‘videntemente relativa, puesto que el conocimiento histérico depende sicwnpre de ciertos condicionamientos y, por consi. guente, exté ex relacién con ciertea objetivos. Randall carga on (eta tesis evidente todo e} bagaje del presentismo, pero ello no modifica fa validez de Ja tesis previa sobre la relat vidad del conocimiento histérico {ea el-sentido de su relacién con... ), ni la Tegitimidad de la conclusién, paradéjiea en su Hsia ahora heros expucsto, ademés de las convergencias, bas diferencias entre la concepcién de Ia verdad relativa obje. tiva y Ja concepciéa de la relatividad objetiva, y de modo inés articalar en cuanto afecta a la historia. Sin embargo, extas Cifecencias resultaban de Ja diversidad de cucstiones’ plane feadas en direcciém al problema y no oponfan estas dos con cepciones, permitiendo considerar sus resultados como comm Plementarios. Pero entre ambae concepciones existen otcas ivergencies que debernos analizar més concretamente, ‘Ya hemos dicho que el panto de partida, el principio en ferto modo de Ja concepcida de ta verdad relativa abjetiva en el conacimiento histérico es la tesis segdin la cual la verdad LA OBJETIVIDAD DE LA VERDAD HISTORICA, 367 ‘ste fundamento es Ia filosofia materialista, sean In cual el auténtico conotimiento es el reflejo. (en una acepcién pare ticular de este término) de la realidad objetiva. La teoria de la verdad relativa objetiva. posee, pues, claras implicaciones ‘que proceden de la Wellanschawung y est4 relacionada con Ja Posicién matesialista en Ia teorfa del conociniento, gQué Ocurre con este punto de vista de la teoria de Ia relatividad objetiva? . Esta teorfa silencia esas cuestiones, y no porque las cox aidere evidentes, como lo prueba el contexte, sino porque Gefience las posiciones del idcalismo, La teorfa de la rela Aividad objetiva insiste sobre la argumentacién del relativina cognescitivo; cuando emplea ef témind “objetivo” se refiere exclusivamente 2 Ja adecuacién de la seleccién de los materiales planteado en absolute, ¥ ello no se debe al azar: el presen- fismmo, con pleno conociméento de causa, se referia a Benedetto Groce y, por consiguiente, estaba bajo la influencia de su ‘idealismo. Se pone en evidencia que ambas teorias ticaen clertamante lum punto de contacto, que differen esencialinente por su com. cepcién respectiva de la objetividad. La teorfa de la verdad relativa objetiva concibe Ia objetividad como la aceplacién de existencia objetiva de Ia realidad que cl conocimiento reflejas nee 698 vorroustH ayaa vac avarAIsaTHO VT 370 HISTORIA Y VERDAD Histor Fiador se Fimita a reunie y exponer. Ein esta falsa premisn se encuentra S clave que permite descifrar el problema que En su trabajo, el historiador no parte de los hechos, sino de los materiales hitéricos, de las fuentes, en el més ammplio fucto de una abstraccién especalati- vat wa fragmento de la'realidad histrica es aidlado, delgado | | LA ORJETIVIDAD DE LA VERDAD HISTORICA an sélo por medio’ de sus partes. Guanto més competente e¢ un hisworiador, mejor puede Hevar a cabo esta tarea; cuanto més consciente ¢s el historiador. de Jas imaplicaciones metodolégicas de la relactén existente entre Ia totalidad y la parte, més fécil es para él la realizacién de esa tarea. fe entonces una necesidad. Gon respecto a una totalidad, variable por afiadidura, que s6lo puede ser comprendida por. Y en sus fragmentos, a través de sus partes, alin cuando seames conscientes de la necesidad de ‘disponer estos frag- mentes en el cuadro de Ia totalidad del proceso, el resultado obtenido siempre serd imperfecto, puesto que siempre es par- ial, EI conccimiento toma necesariamente el cardeter de un sis: diferentes aspectos y acamulando las verdades parciales, i i i wef | eign us sopumus exp anb of ap soa spur sopmmues anf uy wel: Apap wo Sequazedlu0o peut 2p opumbpe vos oqnapapano 9159 fanb opor axqos aenysod Saogpsodss ‘oquasp sa oyarupou0s p anb reagear £ zeuuye 9 fogrenuos po sod “eyoduur anb 7 “sofajduien umzyns souoyseo0 u> seaq|ga!> sapepIUNoD Se] anb awusayaeo unique ous ‘pepaue 2p aye 9p weR a>¥y o19s ot vHDS “ugpENUND,, 2p sods wun so9IqEIS? mxONb 10389 9p Bien OU amd “Peps wT 2p epLA wy ¥ opediy yee & ofpjdios spur so anb oxsnd ‘,zoundns, 20s opond SOMA OIETURDETOD [> ‘SOpRIp sou £ ugDe’ owe ‘sopensape Souul93 So] U> o2M2}UHDOURD ap onal p apne apie < estos ome SoquRIUT s9y sopor {0s oMloD s9pe} soEPOS eePHRTD ee BP IOPEA P 32890 9p sopusyuy soy sopo} X “exsjemyeU yap sepUAT sey ap ofvo ja ue anb squassyp ostiontmoue) ap ody un = some sragua sou ond ueganid igs ouspndaos op sexy sou “SROMTY Ff 9p UIs wan op seaneTETD souOPEMUOSHEN snjpuoo sensonut sepor feouipIsY pepioa w] 2x05 A oOLEISTY Wa UBIqUTe OUTS “qe ONsoMt ap. soaREUENS soMqUTED UD ‘ommapmpOUCD fp auqOs ONDIP souaY omEND Spor :ttopemEZo; ‘oquopmowss op ugpape ajduys wm ua ojos ox esoqumesp sus vorig1st# avaWaA V1 a9 avaIAis2fH0 Wt gvawansyricastat Le WHAORAMAAHAAAEAOL SOLE A

También podría gustarte