Está en la página 1de 126

1

Quodlibet Sancti Thome

de Aquino.
35
Arti.1.7.n. Quodlibet pzímű Arti.m. 2

Queftiones de quodlibet facti Thome de Aquino CSed cotra.Aquoaliqd bet yfit tale:ab ei'vnitate
ozdis fratrú pdicator Incipiút feliciť.Articulus.I. betqfit vnú tale:fed filiatioe aliqs bet ofit filius.§
vnafiliatióe eft vn'fili :fed chis eft vn'fili'z nō duo
Jelitum eft de ergo in chrifto no funt due filiationes:fed vna tm.
deo:angelo:7 boie. De deoquefi dom:q relationes dint in hoc ab oib'
tử eft - quatū adsuing nãy quá Rñdeo alijo rerú gitb':qzea que funt alioruz
túadnam bumana affupta.Quá generuz exipfa röne fut gnis bit o fint res nãe:ficut
tum ad divina nam quefitum eft. quatitates ex rone quatitatis:z qlitates ex róne qua
Utrúbeat Bñdictus in vifione litatis. Sed relationes no bnt o fint res nãe ex rone
qua vidit totú müdü:divina cènti respect' ad alterii.Jnueniunt enim qda refpect?:qui
am viderit. Et oftédebat o fic.Dicit enim Szegori nofunt reales:fedronales tm: ficut fcibile refert ad
De bac vifioneloqués.Aie videti deu anguftafit ois fciétia:noaliqreali relatione in fcibili exñte:fed po
creatura.Sed videre veü eft videre diuina centiam : tius qz fciétia refert ad ip3 km pb3 in.5.metha. T.
ergo beat Brdict? vidit diuina centia.C.ibide C.20. Sed relatio bet g fitres näe exfua că per qua
fubdit Szegori'.q totú műdū vidit in diuino lumi vna resnälě ozdiné bet ad altera:quí qdé ozdo nalis
ne.Sed noeft aliud lume uel claritas deig ipfe de zrealis eft ipfis ipfarelatio.vñ dextrû z finiſtrum in
ut idem Szegorius dicit.z babet in glo.Exo.33.fup aiali funtrelationes reales : q2 cofequit äldā nāles
illud.non videbit me bomo z viuet.ergo beat Be tutes.In coluna aut funt refpect ronis tm f3 ozdině
nedictus vidit deum per effentiam. aialis ad ipfam.ex eodez aur hét aliqd o fit ens 7 ❤
CSed cótra eft qó dicit Jo.j.Nemo deuz vidit vng, fit vnu.ziócótingit o eft vna relatio realis tm ppt
ubi dicit glo. nullus in moztali carne viuens dei ef vnitaté cae:ficut patet de eqlitate.pp vnáeniz quáti
fentiam viderepoteft. taté eft invno cożpe vna eqlitas tm:quis fint refpe
Rñdeo Dicedu: cop coruptibile aggrauat ct plures:Fm quosdiuerfis cozpibus džeë eqle.Si
aiam:ut aut f3 oës illos refpect multiplicarent realiter rela
tio métis bumane eftut ad diuina centía vidēda pti tiones in vnocozpe:fequeret o in vno eënt accñtia i
gat.vn ipoffibile eft ut mens bumana cozpi vnita dei finita uel indeterminata:z filr magŕ eſt vna relatione
centiam videat:ut Hug.dicit.iz.fup geñ.ad lram.nifi magŕ oium quosidé oocet:quis fint multirefpect":
buic vite moztali füdít? bôitereat:uel fic alienet a lë fic et vn? bofm vná realë filiationé eft fili pžis ſui
fib'ut nefciat utrü fit in cozpe an extra cozp" :ficut de z mŕísfue: q2 vna natiuitate vnänäm ab utroqz acce
paulo legit.2.ad Lop.xj.Beat? aut bñdict qñ illam pit.Sequédo & bác rône videt dicědů o aliafitfilia
vifionevidit:nec buic vite fundit" moztuus erat:nec tio rcalís i chio:qua refert ad patré:z alia quarefert
a cozpeis fenfib' alienat".qo p3 per boc o ou adbuc ad matré:qz alia gñatione nafcit ab utroqs :zalia eft
i eadé vifione pfiftët aliú ad idë vidēdu aduocauit: nã quá bet apie:z aliaqua bét a mŕe. Sed alia roin
ut idé Szego? refert.vnde manifeftum eft q dei een fringit pactu.boc enim eftulr tenêduo nulla relatio
tiam nonvidit. dei adcreatura realt in deo exiftit:fed eft reſpect' ro
& dicëdü:q Szego, ex qdā ppoz nis tm:qz deus eft fupza oem ozdině creature z men
Ad primú tióe argumétari itëdit invbis illis fura ois creature a qua dependet ois creatura: non
Sieni vidétes Dei centiain el cóparatióe totácrea ecóuerfo:multo magis boc coueniat fcibili refpe
turareputat pun qd ad vidědu:no eft miru fibeatus ctufciétie:in quo ppter bas cas nó eft relatio realis
Bidict per lume diuinu aliud ampli? videpotuit + ad fciétia.Eft autcófiderádů o fubiectü filiationis
boies coiter videat.Ad 2 dicedu:g lumen dei no eft nä uel näe ps aliq.No enim dicim' q bumani
qns dicit ipfedeus:qñosvo aliud lumederivatú ab tas fit filia uel capur aut oculus.In chio aut no poni
ipfo fm illud pfal.Inlumine tuo videbimus lumen. mus nifivnúfuppofitú z vnaypoftafim:ficut z vnaz
bic autem accipitur pzo lumine deriuato adeo. pfona:qo eftfuppofitu eternu:in quo nullarelatio re
Einde querebantduo circa búa alis ad creatura cë pót:ut iådictú eft.vn relinquito
nánam in chżo. pmo utrú filiatio quachis refert ad matré eft refpect'ronis tm
fuerit in chio vna filiario qua refert ad necppboc fequif q nofit realtfili" vginis.ficut eniz
patré z ad matré:an due. Scôo dE MO2 De realr eftons pptrealepotétia qua ptinet creatu
teeius:utrum in cruce moztuus fuerit. rá:fic realr eft fili" vginis pp realē nām quả accepita
Articulus.II. mre.Si aut effent in chio plura fuppofita: opozteret
t.Uidet o in ponere in chrifto ouas filiationes :fed hoc reputo er
mü ficpcedeba
Ircapzi due filiationes: roneu:z in cocilijs iuenik dánatū.vñdico o in chio
Multiplicata eni că relationú multiplicant rela eft vna relatio realis tm quarefert adpatrem.
tiones.Siatio aut eft ca filiationis.Lü § alia fitgña
grad primu reale filia no nóeë
tione qua refer in chio
t ad ma
tio qua chis nat? eft eternals a pie. Et alia quanatus Ad
efttpaliť a mŕe:erit et alia filiatio quarefert adpiem tré:q2 cărelationis deficiat:fed qz deficit fbz talis re
alia quarefertad mrez.C.qo recipit ex tpe ali lationis:cu nofit in chio aliqo fuppofitú creatuz uel
qd abfolutu abfqsfui mutatione : multo magis abfos ypoftafis. Ad 2 dom: eo mo quo ille boacce
fui mutatióe pot recipetpalit aliqua petate relatiua pit ex tpe del potétia:co mo accepit filiationé einas
fed fili dei extpe recepit aliqd abfolutü abfqz fuimu iquatu.f.factú eft ut vna eet pfonadei z bois:ut Am
tatióe:qzfup illo Luce.j.Magn' erit z fili" altiffimi b2o.ibidefubdit.Doc aut noeft factu per aliqd realr
nocabit.oicit Amb.noideoerit magno añptú ý abfolutu:uel relatiuutpat iberesfilio dei:fed p folá
ginis magn" no fuerit:fz qz potétia quádei fili” nălit vnione querealr exiftit in na creata.nóaut eftrealr i
bét:bo erat ex pte accepturus:& multo magis ex tpe ipfa plonaaffuméte.CQ8 vo in ɔ̃riú obÿcit necef
potuit accipefili'dei ablos fui mutatioe nouafiliatio fitate no bet.Dicit enizaliqñ vnus qlis ppter vnita
ne:ut fic etqueiat duefiliatiões.vna eina: z alia tpaľ tem fubalez ſubiecti;lzſint_mulţe qlitates:utcolozz
ааааа 2
Arti.m.z.m
. Quodlibet Arti.v.
fapor in pomo. Articulus . III.
Eft eni corpiloco potactü loci. Lōtact aut cozpis
2 fic peedebaf.Uidet q chís i cru
eft p quaritate diméfiua que in angelo no iuenit cu fir
ce moztu nó fuerit. Si eni fuit moztu
ⱭIrca icozpe':fed loco ei'eft in eo quáticas vtualis.Sic &
us aut hoc fuit qz ipſe aiam a co2pe ſepauit: autp
cozp cft i loco p ptactú dimefiue quatiratis ita ange
pter vulnera. Sed no pmo mo.fic eni fequeret q iu
dei chim nó occidiffent:fed q ipfe fuiipfi fuiffet bo lus eft inloco potactu vtutis . Siqs aut uclit vtutis
micida: qö eft incoveniës. Et filr nec 2º mô: qz moze practů opationě uocare: pp boc qopari eft pus effe
ctvtutis.oicat o angelus eft in locoper opationem
que accidit ppi vulnera puenit hoi ex füma debilita
te pucniëte: qö in chio nó fuit q2 clamās expirauit:§ itatn o per opationem nointelligat fola motio : fed
in cruce nullo mó moztu fuit..na bumana quecus vnitio qua fua virtute le cozporí vnit pfidë
no fut in chio debilio: & in alijs boib" fed nullusali Adod uelpcót
u ine
m ndo
uuelparquo
ficus
mplr:alio moeft
qö no dopa. r ortus ad

ue bo ta cito morerct ppter vulnera manuú z pedů. goom :


Uuln' aut lateris fuit ei iflictú poft moztez chźt: &in nihil alidd effe
cruce moztu nó fuit: cũ nulla cá moztis cí˝cé vídcat. boc:fic cozp" fbm eft fimplr pus fupficie: fed no qua
C Sed cótra eft qo di Joá.19.0, cbis in cruce pédés ti ad boc qo eft colorari:z filr pus fimplr eft cop'
idinato capite tradidit fpum.mozs aut eft per fepati tact :th ipm eft inloco per tactü dimefiue quátitatis
one aie a co:pe: chriſtus in cruce moztuus fuit. fitr angelus per cótactü virtutis. CAd 2™ 003:q
fi aliqd mouet pfecte ab vno motore:non cóuenit
3 : q ab
00cruce pfirědSz
oi dubiúofuiffe t ch
Rideo in fqz moztu
uere . i cfad viiz
ab aliofit imediate moueat.vn ratio magis ualet ad
dedi cam mortis et " : fiderádú eft y cũ chis fuerit oppofitum eius ad ppofitum. Articulus.v.
uer' de' 7 bo: el" ptāti fuberat dedd ptinet ad buma
fic pcedebat. Uidet o an
na nam in chio:qo in alijs puris hoib' no tigit. Uo
HD fecüdü gelus nó poffit moueri de
lutati eni coz no ſubiacët que nālia füt. Un bic cả af extremo ad extremu in pträfeat media. De eniz
fignat qreaia chit fil patiebat z fruebat: q: .f.eo volė qo mouet pus eft in mutariĝin mutatú eë : ut pbat
te hocfactú eft ut nó ficret redūdātia a fupiorib'vi in.6.phifi. I.c.8. Sed fi angelus mouet de extre
rib' in ifcriores.nec ipedirent fupiores vtutes a fuo mo in extremu:puta de.a.in.b.cú eft in.b.eft in muta
actu ppt paffioné iferioµ : qo in alijs hoib* ptigënō tuce.&pus erat in mutari.Sed noqñ erat in.a.qz túc
pot ppnale pinctioně potétiarú adiuicë.Et lilr in p nodu moucbat: qñ erit in.c.qo eftmediù iter.a.z.b
pofito è dicêdů.Moze eni violėta accidit ex hoc q fic opz ptranfeat mediu..fi angelus mouet
nocuméto illato nã cedit: 7 ☎diu nã reſiſtë pót:tă diu de.a.tn.b.fine hocq ptráfeat mediu:op3 corrüpa
moze retardaf.Uñ in qb° nä eft fortior: ex eğli cả tar tur in.a. terminet in.b. Sed hoc eft ipoffibile: q: fic
di moriunt. Erat aut fubiectü uolütari chitq näre nóeet idem angelus.ergo opz ptranfeat medium.
fifteret nocuméto illato: 7 qñ cederet . Un eo uolėte Sed ptra.oë qo perafit mediu opz pus ptranfeat
nă reftitit nocivo illato ufq; ad finé plus ĝi alijs boi eqle fibi:aut min mai :ut di i.6.phifi. I.c.89.J
bus poffit:ita o in finé poſt multá ſanguis effuſionez Tad fen fum app et: fed nopot ce min"(patiu gange
qft iteger virib clamauit uoce magna : z ftatiz couo lus qui eft idi uif ibilis.ergo opz q ptraleat equale: qo
lete na ceffit: tradidit (pům:ut le dñm näe z vite z eft locus indivifibilis z puctalis.Infinita aut puncta
mozis ofte deret.vn boc admirās cērurio dixir.Ue funt inter quoflibet ouos terminos motus.Siergo
re bic bofili oci erat . Sic § 7 iudei cbim occiderut neceffe cet o angelus infuo motu ptrafiret mediuz:
opoztet optrafiret infinita:quod eft impoffibile.
nocumé moztif iferétes : 7 th ipf eaia fua po Rndeo dicedus: angelusfivultpot mouer
fuit 7 didit fpúerů
tratú m: q: qui uolu it noc umémto
totalit ceffit. Nectri culpandus eft qfi fui bomicida. De vnoextremoad boc q
eft eni co2p’pp aiaz: 7 nò ecóuerſo.Uñ iniuria fit aie ptráfeat mediú:z fi vultpottrafire oia media. Lui”
cup nocumětu corpi illatú de corpe expellit 5 nález ró eft:q: cop'eft in loco ficutpretuz ab eo.Et loopz
appetitu aie:fed forte no ppdeprauata uolütaté fe in g in mouédofequatloci códitione: ut.f.pträfeat me
terficiétis : fed fi aia in ſui prate beret recede a cozpe dia pula ad extrema loci pueniat :fed cu angelus fit
qnuellet: itez aduenire: no maioris eet culpe fi coz in locoper tacti virtutis: no fubditloco ut ptet ab
pus defereret og hitatoz deferuerit domu.culpe ti co:fed magle cótinet locü fua virtute fupeminés ilo
eft op ide expellaf ivit". Et per hoc pz rriſto ad obta. co.Un no bet neceffe ut fequat in fuo motucóditio
nes loci: fed uolütarifue fubeft:q applicet fe perpta
Einde querebant duo de angelo. p ctu vtutis buic loco 7 illi:7 fi vult abfos medio:ficut
mo utru angelus depèdeat a
etia intellect? pot applicari intelligédo vniextremo.
Ὅloco co:palifm fua cêntia:an fit in loco f3
opatione tim.2 °de motu angeli utruz poffit puta albo:7poftea nigro idifferéter:uel cogitado uľ
moueride extremo iextremů fine medio. Arti.IIII nocogitado de medys colorib':quis co2p'ibiectuz
colorinó poffit moueride albo in nigrúnifi p media.
HD pamúfic gäg Ed pum ergo oom ibu phi τεί
no pre dit
in : Urd
loc etopa
o f3 elu
tio s
nez phario
tm.Pa eft eni ee g opari . pus efteć iloco o Ad pamú locú bet : in gr
motu ptinuo.Sed mo
opari i loco:f3 pof teri'no eft ca poris . opari i loco tus angelino opz q fit cótinu?:fed ipfa fucceffio ap
no eft ca qre angelus fit in loco..ouo angeli pit plicationů pdictaru mot et of:ficutz fucceffio co
opari in vno loco.fig angelus cffet in loco folum per gitationu uel affectioni di mot ſpualis creature Fm
operationem : fequeret o plures angelicént fimul in Aug.8.fup gen.ad lram.CAd2 oom:gbocnó
vno loco:qo reputatur impoffibile. accidit per corruptione angcliaut noua creationem:
CS35 .Nobili no depedet ab iĝbiliori :fz céntia age fed qz et vt fupeminet loco. Ad illóvoqo in
lié nobilior loc'co:pe':§ no opēdet a loco cozpeo riu obycitdicêdüq angelus no eft in locoper cóme
furationé:fedper applicatione fue vtutis ad locum:
Rñdeo
Ri dco 053:9 alit angelus fit i loco cozpeo ofi que ddepotceidifferéter z ad locu diuifibilé z idivi
deraripotexmo quo cop ' eft in loco,
libile.Unpótcótinue moueri.ficut aliqd in loca of
Arti.vi. Arti.vII . 33
Primum
uifibili exño côtinue intercipiédo fpatium : Fm vo q clemétariu: que pmitus materie aduenire apparent.
in loco indiuifibili eft:non poteft eius motus effe cổ Ad pumu goom: F3 Bafiliü fpiraculú ví
tinuus:nec pertranfire ommia media. te di fbi grafci fpus.z lic obiectio
Einde querebat de boie.Et p"qua ceffat. Si aut(ut Aug.dicit fpiraculu vitefit ipa aia:
tú ad bonu näe.2° quatu ad nó optebit dice q alia forma formatu fit corp" bois
bonu gre.3° quátú ad bonuz glie.Lirca de limoterre.q ipfo fpiraculo vite diuinit infpirato.
Ὁ no eni illa formatio tpe pceffit infpiratione:nifi forte
pzimuz querebanttria, pº devnione aie ad
cozp':utrú.f.aia adueniéte cozpi cozrupané oés foz uelim'oice illa formationé referri ad difpones accn
me que pus inerat z fubales z accñtales.2º de ptáte tales:puta figura z aliabi :que quodá ronie ozdine
liberi arbitri.utrú.f.bo abfos gra poffit fe ad graz p pintelligunt in co2pe añ aiam itellectiua.ficut males
parare.3°deDilectioe nali.utru.f.bo in ftatu inocêtie Difpones:qb'tn pintelligit ipa aia intellectiua: no in
oilexerit deu plus oia z lup ſeipm . Articulus.VI. quatú eft itellectiua : fz iquátú ptinet in fe vtutéaliq
fic pcedebat.Uidet o per de ipfectiorib' formis. Adoom: aia cú ad
aduétu aie nó excludantur uenit cozpinofacit ce cozp' effective: f3 formalr tm.
HD pamá
oes formeque pus ierat.Dicit eni gen.j.forma Effective aut facit cop ce illud qo oat cozpori foz
uit de boiem delimo terre:z ispirauit in facie et fpi maz ut pficiés.ut difponeno aut illud qöpopatur ad
racului vite.Fruftra aut fozmaffet co2pus fii fpirado fozma paulati aut z ozdine quoda iducédo mam ad
aiam fozma qua formado ididerat excluderet.Non ppinɖoré fozmaz aur difpone:qto eni ppindoz fue
&adueniéte aia tollunt oës formepcedentes.. rit foža aut difpo:táto mino: cft refiftetia ad itrodu
neceffe eft op aiafit in cozpe formato z difpofito mul ctionezforme z difponis cóplete.Facili'eni fit ignis
tis difponib.Siergo adueniës aia oës pcedétes foz ex aere exaq:quis utraq forma imediate affit ma
masz difpones amouet.fequit op in iftanti aiatotu terie.CAd 3oom: Auice.pofuit fozmas clrop
cozp'fozmer:qo videt ce foli dei. Caia non eft actu remanere in mixto:qo nopot ee:qz forme elron
nifi in cozpe mixto Sed mixtio eleméto no fitfolu no pnt eè in vna pte mäe fil.zfic op3 9 fint i diuerfis
f3 maz:fed et f3 fozmas : alioqn eet corruptio.§aia mãe ptib que diftiguunt fm dimeliue ptitatis difio
nóexcludit oés formas in mä inuētas.C.aiaeft nez: fic optebit q uclpla cozpa fint fit: uel o non fit
pfectio. Perfectióis aut nó eft corrumpe (3 pficere. mixtiouera toti ad totu: fed mixtio ad fenfu f3 mi
nó & adueniens cozpi cozrupit fozmas pexiftêtes. ma iuxta fe pofita. Auerrois aut in.3.lt.de celo . £6.
Sedptra.Omnis forma adueniens exñti in actu eft 68. Joicit o forme eltop füt medieiter formas accn
fozma accidétalis.Fozma eni (balis facit ee actu fim tales z bales:z recipiüt magis z min³: ficformis
ptr.Sed fi aia aduentes no deftrueret perñtes foz elton remiffis: quodamo ad mediu redactis quo
mas:fed cis fupadderet.fequeret q adueniret exiti damo fit mixtio.Sed hoc cft min' pole Ÿ pmů.naz
in actu:q: quelibet fozma cu fit actus facit eë in actu. fozma Balis eft termin' qde ce fpecifici.vn in idiuifi
ergoaia aduenies excludit formas preexiftétes. bili eft ró forme.ficut rónüiz figure: nec eft pole ut
ipole eft in vno z plres intedat uel remittat.Sed ois additio uel fubtractio
Rñdeoformas bales.z bocio q2 ab eodê bet
facit alia fpem.CEt ió als dỏm f3phm in.j.de gña
res cé z vnitaté.Manifeftú eft aut op res bet ceper tione:q forme miscibili no manet in mixto actu:f3
forma.Un 7 perfozma res bét vnitaté: pp bocubi vtute put.f.vt forme balis maner in qlitate ettari:
cuc eft multitudo formaru:nó eft vnu fimplr fic bo 13remilla z quafi mediuz redacta:qlitas eniz elcaris
alb? no eft vnúfimplr:nec aial bipes eet vnú fimplr agit in vtute fozme fbalis.alioqn actio que eft p calo
fi ab alio cet aial : zab alio bipes.ut pbs dicit.Sed rezignis noterminaret ad forma falez. CAd 4™
fciédú eft qforme fbales fe bit adiuicé fic numeri. dom qaia cu fit fozma eft qdé pfectio queda pticu
ut di in.8.metaph.[ T.c.io. Juel ét fic figure.ut de laris:nó aút ulis.7 ió ca adueniente fic aliqd pficitur
JO prib'aie dicpbus in.2.de aia.LT.c.zi. Semp eni ut tamé aliqd cozrúpať. Articulus.VII.
17 matoz figura vtute ǝtinet in fe minorez.ficut fic pcedebat.Uidetobo
qnart äternariü:z pentagon tetragonü.Et für pfe fecúdú ablas gra nälē ar
faper folánálé
H
ctioz forma vtuteptinet in ſe impfectiore:ut maxime bitrÿ libertatez poffit fe adgram pparare:q: ut
in aialib'patet.Anima eni intellectiua babet vtutez di puer.16.Dois eft pparare animu. Doc aut di effe
ut oferat corporibuano.dcqd ofert fefitiua in bzutis alicui qo eft in ci poteftate pftitutu3. & in ptate bois
firfefitiua facit in aialib' qcqd nutritiua in platis: coftitutü eft poffit fe ad gram pparare.noĝidi
zadbuc ampli.fruftra & cet in boie alia aia fenfitiua get adhoc auxiliogre.C.Anfet.oicit in libzo de
fter itellectiua exquoaia itellectiua vtute ǝtinet fen cafu diaboli.g nó to aliqs caret gra: q2 deus no vult
fitiua z adbuc ampli.fic fruftra adderet qternarius dare:fed qz ipfe novult accipere. Sig uellet accipe:
pofito qnario. Et cadě ro eft de oib" formie balib poffer accipe. Pot & fi vult fe ad graz pparare ablos
ufq3 ad mam pmaz:ita q nó eft in boie diuerfas foz exteriori auxilio. S3oicebat q bo indiget in boc
mas tales iuenire:fed folu F3 róne.ficut fideram auxilio greötü ad extert? moués.S3 cótra.bó pót
euut viuété per aiam nutritiuá: 7 ut fentiété per ani moueri ad couerfioné no folú ex bonis:fed et expec
má fenfitiua: fic de alijs.Manifeftü eft aut q lemp catis.ficut fi aliqs videat aliqué enormit peccante:
adueniéte forma pfecta: tollif fozma iperfecta.ficut exbozrorepeccati ad Deuz cóuertit : fed pctm nó eft
ét adueniéte figura pétagoni tollit figura qdrati.vn a Deo. abfq3 oei opatióe pot ſe bo ad graz pparare.
dicoo adueniete aia buana tollit forma fbalis que CS3 cotra. Perboc ad graz pparamur q ad Deu co
pus ierat.alion gñatio cét line cozuptione alteri": uertimnr:fed ad hoc idigem auxilio dine gre.Dici
qo eft ipole.Formevo accñtales que pus inerat dif tur eni tren.4.Louerte nos one ad te 7 Quertemur.
ponétes ad aiam cozrúpunť qdē noper fe:fed perac gbo indiget auxilio gre oiuine ad hocq le ad gram
cns ad corruptione fubiecti.vn manet eede fpe:fed pparet..ad nibilu nó pot hofe pparare nifi co
nó ecdě nuo.ficut ettigit circa diſpones formaruz gitado:fed ad boc ipz indiget bỏ auxilio gŕe.Di eniz
aaaaa 3
Arti. Quodlibet .VIII .

in.2.ad coz.3.no fufficientesfumus cogitare aliqd qz.f.oia que amat retorquet ad fe. Sed ppt qo vnü
a nobis:qli ex nobis.ergo indigemus auxilio diuine qoq tale z illud magis.gnali dilectione plus oilige
gre adboc q nos ad gram preparemus. bat feipm : deu.No & diligebat deû fup oia.
Rñdeo Domin bacqonecanedus eft erroz CSedotra.finó diligebat deü plus feipfuz.aut &
Delagi qui pofuit o per liberi arbi. min'fe:aut eğlit fibi.zutros mófequit o feipfo bo
bopoterat adimplere legez vita eterna mereri:nec frueret:ou fe no referret in deu.fruiaut feipfo indu
idigebat auxilio dino:nifiqtü ad hoco fciret qd fa cit puerfitatepcti:ut Aug.dic.§pm'bo i ftatu inoce
cere deberet f3 illud ps.Doce me faceuolütate tua. tie iaz erat puerfus p pctm:qo eft ipoffibile.Sequi
S3q2boc nimis paru videbat:ut fola fciam biem? tur ergo ut diligeret deuz fuper oia.
o.c itaté aut modú
bars.ió legispofu
ptaiani nt babere
ipleerüt
ade
m'a nobi poft qua ɓce
pelag : initi Rñdeo : fibofuit fact in gra:ut ex uer
bis Bafilÿ z Aug.bzi poteft.qoifta lo
um boni opis eft bomini ex feipfo:duz colentit fidei cúno bet.Manifeftü efteni o exñs in graper chari
per liberi arbitriü:fed cofumatio eft boiadeo.ppa tate diligit deu fup feipm:fed qzpoffibile fuit deo ut
ratio aut ad initiuzboni opis ptinet. Un ad errorez boiez faceret in puris nalib":utile eftpfiderare ad
pelagiani prinet dice q bopoffit fe ad gram ppara túfe dilectio nalis extédere poffit.Dixerit & qda g
re abfos auxiliooine gre:z eft contra aplm: qui dicit bouel angelus in puris nälib' exñs diligit deu pluf
ad phil.j.Qui cepit in nobis op? bonü:ipe pficier. feipfünalioilectione F3 amore cupifcétie: q2.f.bo
Dozéggbo idiget auxilio gre nofolu ad mere nodino magis frui defiderat tang maiori z fuauiori.
du:f3 et adbocofe adgraz pparet.alit tň zalr.Na fed fm amoreamicitie nälit bó plus diligit ſeipmğ
meret bo pactu vtutis:cú no folú bonû agit:ĺz bñ: deû. Eft eni amoz cócupifcentie quo dicimur amare
ad qo reqrit babit”.ut di in 2º etb.Et ióad merēdū illud quo uolum :ut uel frui:fic vinuz uel aliqd bi".
reqrit babitualis gra. Sz ad hoc o bopparet fead Amoz aut amicitie eft quodicimur amare amicu cui
babitu pfequědu noidiget alio babitu.q2fic eet pce volum ' bonü.Szifta pofitio ftare nopt.dilectio eni
dere in ifinitü.Indiget aut oino auxílionofolú tú nälis eft queda nalis icliatio idita näe a deo.nibil aut
ad exteriora mouetia. put.f.ex oina puidētia pcura näle eftpuerfü.3mpoffibile eft & aliqnalis icliatio
turboi occafiones falutis puta pdicationes:exépla: uel ollectio fit puerfa.puerfa aut dilectio eft ut aliqs
ziterdü egritudies z flagella.fed et öptü ad iterioré dilectione amicitie diligat plus fe deuz .Nopót &
motu. putde coz bois itert mouet ad bonu:fz illud talis dilectio eenälis. Dicëdü eft & dilige deu fu
puerbioz.19.Loz regü in manu dei z qcüqs uoluerit per ois plus feißm eft näle nofolú angelo z boi:
tet illud.zq boc nečiuz fit pbatphs in adam.c.de fed et cuilibet creature:fmopot amare aut fefibilit
bonafoztua.Doceni agit uolütate.uolütatis aut pn aut nälit.Inclinatióes eni nales maxie coffci pñt in
cipiú eft electio:z electióis pfiliü.Siaut querat qlit bis que nalit agunt abfqs ronis velibatióe.Siceniz
pfiliari icipiat nopot dici o ex filio filiari icepit: agit vnúqỏ în nä ſič aptú natú eft agi.Uidem aut
qz fic eet in ifinitu pcede.Un ops aliqd exteri' pnci ❤vnaques po nali qda iclinatiõe opat ad bonú to
più eëqo moueat měte buana ad pfiliadudeagédis. ti : et cu piculo aut detrimeto po:ut patet cuz aliqs
Docaut opzee aliqỏ meli buanamête.nógeft corp? manu exponit gladio ad defefione capitis:ex quo de
celefte:qo eft ifra itellectuale vtute.fz de' :ut pbs ibi pedit falus toti cozpis.Un nale eftut quelibet pars
dez cócludit.Sicut ergo ois mot' iferíorú cozporu fuo mô plusamet to cũ i fetpas .Unzig bậc năle in
que nofemp mouent pncipiù eft motus celi.ita oiuz cliationé:z F3 politică vtute bon ciuis mortis picto
motuuz iteriorú mentiüpncipiü eft a deo mouente. fe exponitpro bono côi.Manifeftú eft aût o de' eft
Sicut ergo nullus poteft fe ad gram preparare:nec bonu cóe toti vniuerfi z oiuz ptii ei.vn qlibet crea
aliquid boni facere nifi per diuinü auxiliù. tura fuo monalit plus amatdeu feipfaz. Infenfibi
8003:9 per boc bois eftfe ad lia ddem nälit.bzuta voaialia fenfitiue: creatura vo
Ad primú graz pparare per liber arbitr luz ronalis per intellectualem amore:que dilectio dicit.
no excludié neceffitas aurily vini: ficnecperbo bocog. Adpumu tot ce ad nále vileut eftnes prinet.
ctio
ignis eft neceffitas celeftis motus.
1
Ad 2 dóm: de mouet oiafm modücoz.zió Sedoiligedeu put eft obz btitudis eft gratuite oile
Dina motio a qbufda pticipat cu neceffitate.a na aut ctiois : in qua meritu pfiftit:nec tñ nečio eftut in boc
ronali cú libtate.pp boc q vtus rônalis febet ad op fufticam fniaz magiftri dicétis. bó inpº ftatu nổ
pofita.zio fic de mouet mëtëbuana ad bonu:q ta babuit graz per qua mereripoffet.CAd 2m 083:9
měpoteftbuic motioi refiftere.z fic ex Deo eft ut bo näli dilectione qua de' fup oia nälit diligit pót aliqs
fe ad gram pparet.fed gra careat no bet caufaz a magisz minuti.z qñ in limo fuerit túc eft füma p
Deo:fed ab boie f3 illud Dfee.iz.Perditio tua ex te paratio adgraz bñdaz.CAd 3083: iclinatio rei
ifrael.tátumō ex me auxiliü tuü.CAdz™ dỏm : 9 nalis eft ad duo.f.ad moueri z ad age.illa aut iclina
15 pctm nofit a deo:tñ de'pcmqñq ozdiat ad hoc tio nãe que eft ad moueri in feipa recurua eft:ficignis
ut fit alicui falutis occafio. Articulus.VIII. mouetur furfupp fui feruatione.f3 illa iclinatio na
fic pcedit.Ur g pm bộ in ture: que eft ad age noeftrecurua ileipa.noeni ignis
HD tertiu ftatu inocêtie no dilexerit de agit adgñandú ignepp ſeipm:fed ppi bonuz gñati:
uzfup oia z pluf leipz. Sic eni diligë deu me qo forma eius . 7 ulteri ppt bonuz coe quod eft có
ritoriú eftmaxic.S3 pm bo in ftatu illo no búít vñ feruatio fpeciei.vnde patet q no vniuerfaliter uerù
poffet pfice per meritü:ut dž in.24.di.fecúdilib.fnia eft:q ois dilectio naturalis fit in ferecurua.
ruz.8 pm boin ftatu illo no dilexit deuz pluſÿ ſeipz b de bis:que ptinét
querebat
Einde ad bonuzgre.Etpº de bis
fupoia.C.ficoilige deu eft maxia pparatio mé
tis buane adgraz cófequéda.Prim' aut bo in ftatu que ptinet ad ipfi bonuz gre.Secudo de
illo ponit gram no buiffe : fed fola nalia.§ nó dilexit Vbis que ptinet ad malú culpe: qo ei oppo
Deu plufq feipz z fup oia Cna in fe recurua eft: nit.Circabonú gre querebat.Pzuno ddez de co
Art.1x.7.x. Art.XI. 4
Primum

qo ptinet ad oës.Scôo de eo quod ptinet ad cleris dotis reqrit& abfoluat fb aliqformavbor.Ex fte
cos.Tertio de eo qoptinet ad religiofos. Lirca vopenitentis reqriť o fe clauib'ecclie fubyciat pcta
eavo que ad oës ptinet querebat de ouab'ptib'pe fua p cófeffione manifeftas.de necitate ergo facri eft
nitétie. Dzimo de côtritioe utz fcilicet côtrit'tenea qfuapctámanifeftet: z öbocnullus difpéfare poffet
turuelle magis effe in inferno peccare.Secüdo fic nec baptifmu. Szy fiat manifeftatio vbo noë
de confeffione. Articulus.IX. denecitate facri:alioqn nulla nečitate poffet alt alids
ficpcedebat.rợ 2trit nổ effectu bui facri pcipe nifi orepfitedo.qo pz cefallu
debeat magis uelle eë in in Na mutis uel qbufcus dvbopfiteri no pñt:fufficit
Hprimú
ferno: peccare. Dena eni iferni eft eterna zir fcripto uel nutib ofiteri.Nulla aut necitate pot ali
remediabilis. De pcto auté pôt liberari per pníaz.8 d's baptiçari nifi aq:pp boc q aq eft de necitate facil.
magisdebet uellepeccare in iferno ee..pena Szexiftitutioe ecclie tenet bo q pot ur vbo pfiteat
íferni icludit culpa.vna eni de penis inferni eft vmis: nofolupp boc ut ore pfitens cofitédo magis erube
ideft cófcie remozfus de culpa.Culpa aut no icludit fcat:ut qui orepeccat ore purget.fed et fempin oib
pena iferni.ĝ magis eft eligéda culpa pena inferni. facris accipit id cui'eſt coioz uſus:fič in facrali ablu
CSed ptra cft qo Anfet.oicit in libzo de fimilitudi tióe baptifmi accipit aq:q boies coius utunt ad ablu
b . aliqs 03 magis eligeee in inferno fineculpa: endu:z in euchariftia panis qui eft coioz cib”.vñ zin
inpadifo cuzculpa.qz innocens in iferno nofentiret manifeftatióe pctôn cóuenit uti vbis qb'boies côt
pena:z peccatoz in padifo nogauderet de gloria. us7 expffi'fuos cócept fignificare cófueuerüt.Etat
Ri de o o ie
corr tenef ingñali uelle pa tědědůeft o in boc facro no ipzimit caracter:f3folu
ti magis quacuos penaz peccare.z coferé gra ad remiffionë pcti:quả remiffionez nullus
bocio:quia cótritio nopot ee fine charitate:per qua cófequit peccado. Peccat aut qui ozdinationé ecclie
oia dimittuntpeccata.Ex charitate eni plusbo dili ptermittit.vn in baptifmo qui Fuat ea que fi de neci
git deu &feipfü.peccareaut eft facereptra deû:puni tate facri ptermittes ftatuta ecclie cófequitcaracteré
riauté eft aliqopatiptra feipfu.Un charitas bocre facri:fz nofacri effectü.bic aut nibil cófequit.CRó
grit ut qualiberpena bo ptrit peligat culpe.Sed in nes aut quead utraq ptë iducunt no multú cogunt.
fpali defcedere ad bacpena uel ad illa notenet: qni nánes manifeftatio ita expflepot fierifcripto fic v
moftulte faceret fids feipz ulaliu follicitaret fupbi bo.nec qo oź ore pfeffio fit ad falute:itelligit depfel
pticularib'penis.Manifeftü eft enig fic delectabi fionepctor:fed de cófeffionefidei. Arti.XI.
lia plus mouet in pticulari cófiderata in comunica ferrecofeffione ufcg adadragefima z.
dif

qui futqui mioritétatióe nocadut : qui fozte maiorí qcus enimferuat pceptů ecclie nodelinqt.fed ecclia
caderet.fic aliqs audiës adulteriú noicítať ad libidi ftatuit & felin anno boies papctá cófiteant.ġ fi ali
nez:fed fiper cöfiderationé defcedit ad fingulas ille qs expectat ufos ad iminu ab ecclia ftitutü no pec
cebzas magis moueret.Et fimilr aliqs no refugeret cat.C.baptifm' eftfacŕm necitatis ficz pnia.fed
patimoztě pzo chżo.fed fi defcederet ad cófiderádů catbecumin nopeccat fi differat baptifmum ufqs ad
fingulas penas magisretraberet. Et io defcéderein fabbim fcm. pari róne nec ptrit? peccat fi differat co
talibus ad fingula eft inducere boiem in tentationé: feffione ufos ad qdragefima.C.maioris necitatis
zprebere occafionez peccandi eft cótritio cófeffio.fed cofeffio fine côtritione no
oom:culpa et mortalis de feper ualet ad faluté. Lotritio aut fine cófeffione poti aliq
Adpumu petua eft:fed ex fola dei miferico₂ cafu ualere.fed ille qui eft in pctô no tenetftatim con
diaremediu bét . I p.plusPpoderat bonū binh có tericotritione qua deletpeccatu:alioqn peccatozper
tra qo agis culpa bona nae create:cui opponitpena: fingula momēta peccaret:ergo nec cótritus tenetfta
ppetuitas pene téporalitati culpe. Ad2m dom tim confiteri ita peccet fi fecus agat.
gremozfus pfcietie no eftculpa:f3 pfequés ad clpa: CS35.Magis eft bueniëdü mozbo ſpuali mozbo
poffet ee fine culpa.ut in eo qui bet cofciétiaerráté cozpali.fed aliqs fbiect' mozbo cozpali piculo fe co
de preterito comiffo:ficut fi aliqs credat aliquid a ſe mittet nifi remediu medicie queret qcito poffet z ex
pzius cómiffuz effe illicitü:quod tamen licitun erat: negligétia peccaret.Mito &magis peccat doiffert re
ziple oum faceret licitú reputabat. mediu pfeffionis adbibere côtra fpüale mozbu pcti.
circa cofeffioné querebatur Rideo 005 : laudabile eft pctöz citi co
Einde tria. Pzimo utrü fufficiat o mode pctm p facfg
pnie cófertgra que boiez reddit magis firmu ad re
D aliqs fcriptopfiteat:an opz ¿fiteat vbo.
Secüdo an aliqs teneat ftatim pfiteri bita fiftédú pcto.Quida autdixerüt o tenet cofiteriopci
opportunitate.uel poffit expectare ufos ad adragefi to opportunitas cófitedi fe obtulerit:ita o fi oifferat
ma.Tertio utru pībź prochialis debeat credere fuo peccat.Szbocerónépcepti affirmatiui: lz obli
parrochiano dicentife alteri confeffuz:z dareei eu get femp:notn obligat ad femp:f3ploco z tpe.Tps
charariftiam uel non. Articulus.X. aut ipledipceptu depfeffione videt qn iminet aliqs
fic pcedebat.Uro fuffici cafus in quo nece eft boig fit cofeffus:puta fiimine
..HD primú at fialida confitel ſcripto. at ei moztis articulus uel necitas accipiedi euchari
Lofeffio eni reqrit ad manifeftationes pcti:fed ftia:aut facrú ozdine:uel aliqd bi :ad qo opz boiezg
peccatuz manifeftaripoteftfcripto ficut z obo.ergo cófeffionépurgatú pparari.vñ fi aliqd boz imineat
fufficit fi confiteatur fcripto. zaliqs cófiteri ptermittat:peccat:oümó debita op
Sed cótra eft qo di ro.io.Ore cófeffio fit ad falute. poztunitas affic.zqzexpcepto ecclie oës fideleste
oom:g cófeffio eft qöda facrale.ficut nent faltefel in anno in fefto pafche pcipuefacri coio
Rñdeo eni i baptifmo redrit aliqd ex premi néaccipe.ióecclia ozdinauit ut felin anno qu iminer
ftri.f.ut abluat et pferat: z aliqdex pte fufcipietis fa tps accipiedi euchariftia:oes fideles cófiteant.Dico
cr3:ut.f.itédat zabluat.ita infacro pnie exptefacer ergoq differre cófeffione ufqs ad boctps per fe lo
aaaaa 4
Art.xu.et.xm. Quodlibet Art.xm.

quedo licitú eft:fed per accñs pot fieri illicitü:puta fi ad eccliaz ptinet Biacet difpefatioi platop ecclie.z
imineat aliqs articulus in quo cófeffio reqraf.Ul fi ioboc debitú qo debet ecclie debet exoluefz q fta
alids pp côtéptú cófeffione differat.7 file per accns tutú eft:uel per feipz fi fit pbēda que reqrat refidétia
poffet ce talis dilatio meritoria fi ad boc differat ut uel per vicariu fiboc fufficiat $3 ecclieftatu ac côfue
pzudétiori cófiteref:uel deuotius pp facrum tépus. tudiné. Sz vebitü qo debet deo per feipz debet exol
CPzimas ergo rónes cócedim . Ad illud vo 98 i uere.norefert aut quátu ad deu qb'pfalmis z bym
Briú obijcit oom: mozb'cozpalis nifiper medicine nis deu laudet.utputa utru dicat in uefpis Dixit ons.
remediu extiguat: Temp iualefcit in pei : nifi forte et uel Laudate pueri oñz.nifi qtuz adhoc gbo deber
vtute näe fuerit extinct?.mozbus aur peccati extin fed maioz traditiões, 7 qz laudesoeo debet ali vnus
guit per côtritioně:vñ noeft file. Articulus.XII. bo:fuffico fel'offm dicat F3 coluetudine alicui eccli
to
mfic pcedit.Uide facerdos parro aru qrú eft cleric'. Sz de electióe officij rônabiľr vž
y debeat dice offm illi ecclie in qua maioré ğdu bēt 2
F oiceti fe alti ee cófeffü:ut pp boc eifuo euchariftia putafi in vna fir decan : 7in alia fimplex canonic?:de
det.Frequêter eni ipfa cofeffione aliq coterunt & pus betdice offm ecclie in q eft decan.Qo in utraqs ec
cotriti nofuerüt.S3 facerdos debet ditú fuú tü clia fuerit fimplex canonic²:03 dice offm dignioris ec
pot ad bonú iducē.ergo vi o oino ab eo expete de clie:quis forte in minori ecclia beat opulétiore pbé
beat g fibi cófiteat.C.puer.27.0i paftori ecclie da:q2 tpalia nulli momēti ſūt ſpúalib” cóparata.Si
Diligéter agnofce vultu pecoris tui .Sed boc nullo vo ambeecclie fint eqlis dignitatis:pót eligë qocüqs
modo melius pota per cófeffionem.ergo debet ab offm magis uoluerit:fifuerit ab utraqs ecclia abfens
eo exigere o fibi confiteatur. Siautfuerit i aliq earú pñs:03 ſezfo2mare illis cú q
Sed3. Sifibi cófiteretpoffet dice que uellet:z cre b'ouerfat. CEtp bocp3 rifio ad oba. Arti.XIIII.
deret ei.ergo etde boc fibi credi fit cófeffus. aliqs quipót
Rideo 53: in foro iudiciali credit boi 5fe2" siară cură îpêdé pecet : fi circa ftudi
f3no ple.3n foro aut pnie hoi tpa occupat.Di eni hem'opemur bo
pzole z cótra fe. Eft goiftiguédú y ouplr fit ipedim nu.nulla et eft guioz iactura tpis.Nōdebet ġ ali
tuquo aliqs a pceptioe euchariftie ipediat.fi eni fit i qe totútps in ftudio expēdē:oins faluti aiaru curaz
pedimétu ad forú iudiciale ptines:puta excoicatio: ipéde..pfecti tenent ad id qo meli? eft.fed reli
notenet facerdos fuofbditocrede:qué excoicatum giofi fut pfecti.&maxie religiofi debet dimittëftudiu
nouit:nifi ei de abſolone oftet. Si at fit ipedimétü qö ut faluti aiarú ififtat. Cpei eft errare in via mo
adfor pnie prieat.f.pctm:tenet ei crede: iufte agit rug in viapedü.fed plat" tenet reuocarefuú fbditu
fi deneget euchariftia ei q phibet ſe pfeffüz abfolutu fi videat cu errare in via pedú.& multo magis tenet
abeoq abfoluëpotuit: uel aučte aplica:uľ aučte epi. eureuocare ab errore quieftin via moru. Eft aut er
ergo in cofel roz fibo ptermittat qö melt eft.& plat? debet fubdi
Ad pumu fiocboies cófequunt ià cofecutus túcogë ut faluti aiarú itëdat ftudio ptermillo.In
eft ille qui cófeffü fe dic:fiuerü dic. Si aut falfuz dic contrarium inducebat cófuetudo pzo ratione.
pari cófitedo:nec pót aliqouo cóparari adiuice:
eur bois aučte cópelli ad cofitédü pctm
cui peti qö
96 aldafel Rideo Timple 43 aliqué cafti.nibil eni phi
fus eft:qui abfoluepotuit.qz fic ia ocme:pfeffiopcró bet id qo eft meli?fimplr in aliqcafu ee min❜eligédu:
ru qöda facrale eft diuino impiofubiaces: nó buma fic phari eft fimplr melt ditari:fed in tpe necitatio
no.Ad2063:9 ſpüalis paſtoz vultu pecoris fui ditari eft magis eligēdū. z aliq pciofa margarita eft ca
debet diligéter agnofcere cófiderado exteri vita ei rioz vnopane: tñ in aliq cafu famis panis peligeret
fed per modú cófeffionis no pot diligétius fcrutari: F3 illud tren.4.Dederut pciola queqs pzo cibo ad re
fed op39 credat ea quefibi a fuo fubdito dicuntur. focilladas aias. Eft aut cófiderádu q in qlibet artifi
Einde querebant duo de his que p ciofimplrmelior eft quidifponit deartificio:7 di ar
tinet ad clericos.Et p°oe of chitectoz: aliqs manualis q opa exequitfz 9 ei ab
ficio ecclie:utrú ille qui eft pbédat in dua alio difponit.Un z edificijs cóftruédis maiori mer
Ὁ becclijs in diequodiuerfa offi fit in utra - cede coducit qui difponit de edificio:fed nihil mani
ecclia debeat utrúc offm dicë.2º de ftudio theo bus opet: manuales artifices qui dolát ligna:7 ici
logie:utru aliqs teneat dimittereftudiuz theologic: dut lapides.In edificio autfpüali funt qfi manuales
etiá fi fit aptus ad alios Docédum: ad boc o intendat oparij:qui pticularit ififtüt cure aiaru:puta facra mi
faluti animarum. Articulus-XIII. niftrado:uel aliqo bi pticularit agedo:fed qfi pnci
fie q pales artifices fut epi qui impant: z difponit qliterp
HD pamú in tali cafu debeat utrugs offi
dictifuú offm exeddebeat.pp qo z epi.i.fupintéden
ciui dicë.On' eni debet rñde emolumto.3lle & bet tes dicunt:z fimplr theologie doctores füt qfi pnci
Iat emolumétú pbéde in ouab'ecclijs: debet on fufferre pales artifices qui indrüt z docet aliter alij debeatfa
15 utriufq :ut.f.utriufqs ecclie offm dicat.C.iuftúef luteaiaru pcurare.Simplr& melt eft docê facra do
fe vi ut fibet mai emolumétú ab vna eccliain a foz ctrina:z magis meritoriú fi bona itētione agať:Ÿ im
te cátať plixi'offi:q et mai" on fubeat plixi' offm pédere pticularé cura faluti bui illi.vn aplus de
Dicedo.Non ergo ad eu prinet electio.fed uel debet fe dicit.j.ad Loz.j. No eni mifitme chis baptiçare:
utrus dicere:uel debet dicere offm eccliein quabet fed euágelicare:quis baptiçare fit op'maxie oferens
pingui brificiu. CSed in ɔ̃ri iducebat pfuetudo. falutisiaru.7.2.ad thi.z.ide apls comedat fidelibus
Rñdeo 0039 fuppofito o aliqs licite fit pbe boib?: qui idonei erût z alius docë.Jpla et ró demo
dat difpéfatione ftrat & melt eft erudire de prinétib ad faluté cos d
cófiderádú eftq ille qui in aliq ecclia pbēdā accepir zin fez inalijs pfice pñt fimplices din fe tm pfice
duob' obligat.f.deo:ut ei debitas laudes exoluat p prt.In aliqtn cafu necitate iminéte deberet z epiz
el brificis:z ecclie de qua accipit füpt'.Ea vo que doctores inimillopooffő pricľarit itëdë ſaluti aïag.
Art.xv. Art.xvi.
Primam S

Ad primú 3dom:q mullafactura


qui qo eftmeli tpis patit:
opat docendo fa Rñdeo dom : fic Ber.dicit in li.de difpefatio
ne,z pcepto.Sufficiés eftur
craz doctrina:uel qui adboc per ftudiuz le difponit. religiofus obediat fuo platode bis quead regulápri
CAD2003:9 pfect" di aliqs duplr.Uno mōq2 net uel directe:fic ea quefutfcripta in regula:uel idi
bet pfectione Alio mo qz bet ftatü pfectióis. Perfe recte:fic ea que ad bec reduci prit: fic miniſteria exhi
ctio at bois in charitatepfiftit:que boiez deo plugit béda fratrib'z pene pro culpis inflicte:z bi .Perfe
Unqtü adoilectione dei di gen.i7.Ambula coraz cta aut obediétia eft ut fimplr in oib'obediat queno
me reftopfect'.qtú vo ad dilectione primi poftă füt5 regula uel deū. Sz y aliqs obediat plato in
onsdixerat:Diligite inimicos uros:pcludit matt.5. bis quefut deü uelɔ̃ regula eftobediétia icauta z
Eftote&pfecti.Statü aut pfectionis bie dicunt qui illicita. Eft& fiderádū in ppofito utrúſit licituz
folenti obligant ad aliqd pfectioiannexü.Eft at ali religiofofecretu fidei fue comiffü reuelare. Circa qo :
dd annexu pfectioicharitatis ouplr.Uno mỏ ficɓ diftiguédú eft de fecreto. Eft eni aliqö fecretü qo illi
!

ambulúz pparatoriu ad pfectione:ut pauptas:cafti citú eftcelare.fic qo in piculú vgir alioz:qb'aliqs ca


tas z bi.qb'bo retrabit a curis fclariü rerü:ut libi uere tenet.Un z in iuraméto fidelitatis ptineto bi
usuacet bis que deifût.Uñ bi magis fût quedapfe Fui fecreta debeat oñis reuelare.Ad pceptu & plati
ctionis iftra.ppt qo Diero" expones illud vbu Pe tenet religiofustaleſecretü pådë:ēt fi pmifit fe nore
trioicétis.Ecce nos reliqm' oia z fecutifum' te:sic uelare.oicète fido.In malis pmiffis refcide fide:mi
nofuffecit Petro dice.Eccenos reliqm? oia: fed fifozte in pfeffioe audierit:q2 tuc nullomo eftreuela
addidit qöpfectú eft. fecutifum' te. Quicus uel duz.Eft at aliud fe cretü qo defe celaript fine pcto:
uolutaria pauptate uel caftitatefuat:bent qde ppa z talefecretureligiofus nullomodo prelato precipië
ratoriupfectiois fed nodicunt bieftatu pfectionis: te pandere debet: fi fit fideifue commiffum.peccaret
nifi qui fe exfoleni pfeffione ad bi obligant.Aliqd enim frangendo fidem commiffo.
eni folène z ppetuú di bereftatu fic patet in ftatu lib Ad primú feruad foléniozeft ea que funt obligatioad
fidei z chari
tatis uel matrimony z fimilia.Alio vomó aliqd eft feruádú
annexu pfectiôi charitatis:ut effect :ut.f.alids cura tatis:que eft exlege näli z ex pmiffione in baptifmo
aiarú Eft pfecte charitatis ut ppt fca: ea queeft expfeffioe religiõis. Arti.XVI.
Dei amore ptermittat dulcedine teplatiue vite : quarca 2latopcipiétireuelarefubdit' culpá debeat
occulta al
magis amaret:z accipiat actiue vite occupatiões ad
pcurádů primo faluté.Quicüqs & hoc mofaluti teri fris:qzut biero" oicit.No debet occultari cul
primor itédit bet dde alique pfectióis effectü:fed pa vni in piudiciú multo . Sed plumēdû eft q'p
nobet pfectióis ftatu nifieps q cü qda folēni fecra lat culpa vnt cognofce uelit pp multitudinis bonů.
tionefufcipit aiaz cură.Archidiaconi vo zprochia ergoplato pcipienti debet culpa alterius reuelari.
les pfbzi magis bfit cómiffa quedaz officia: per Sed cótra eft qó Szeg⁹ dicit.q etfi aliqñ pp obedi
bocin aliq pfectióis ftatu ponant.Soli & religiofiz entia debemus aliqbona dimittere:nullo tri mo pro
epidicuntpfecti qfi ftatu pfectióis bites.vn religio pter obediétia debemus aliqỏ malú ppetrare.fedma
fi fiüt epifz noarchidiacoi uel plebai.Lu & di o pfe lucē videfculpá occulta detegédo aliúinformare, er
cti tenent ad id qo meli'eft:verü eft fiitelligat de bis goboc pzopter obedientiam fierinon debet.
qui dicunt pfecti ppterpfectione charitatis. De eni religiofus plat in caplo peft
obligant ex lege iteriori que idinado obligat.vn ad Rñdeo ficut iudex eccliaftic' in foro iudiciali.
boc obligant Fm méfura fue pfectionis qo iplet.Si Un ad ea pot expcepto fubditos obligare ut eipa
at itelligat de bis qui dicunt pfecti pptnatu:fic epi dant ppt quepot iudexeccliaftic'in foro iudiciali in
zreligiofi:nó eft ueruz.No eni tenent epi nifi ad ea ramétuz exige. Eft &fciendu o in crimib' triplex eft
ad que feextédit cura fufcepti regimis.Et religiofi modus pcedédi.vn per denuciationé.ali per inqli
notenent nifi ad ea ad que obligant exuotofue pfef tione.ali per accufatione.In via & denüciatiois ite
fionis.alioquin eet obligatio ad infinitü.cũ tñ z nă z dit correctio delinquetis.7 iofm pceptu oni Mat.
ars z ois lex certos terminos beat:dato tñ& pfecti 18.debetpcedë fŕna correctio:ut.f.cozripias cu inter
femptenent ad id qo meli' eft:no eet ppofitu.fic ex te ripz folü.q finó audierit:corá duobul ' trib'tefti
fupdictis appet.Ad 3003:9 13 plat teneat fbdi b'.z ultio dicatecclie.Lharitatis eni eft ut aliqs par
túfuú reuocareab oi malo:notñtenet eu iducead oë cat friätuz pót.vñ pus debet niti ut corrigat ofciaz
meli.Dec êt rồin ppoſito locúnó hz fic nec alie zč. fris fuata fama folitarie admonedo:z poftmoduco
Finde querebant duo debis que p rá duob'ultrib':tādē negligéda eft fama ut emèdet
tinent ad religiofos. Prio cofciétia:7 dicédú eftecclie:in quo et pceffu cófulit
utru religiofus teneat obedire fuo plato: côfciétie.Napetózfi a pncipio videret fe publicatu

utreuelet fibi aliqö fecretü: qö fideifue eft amitteret uerecúdia z obftinatioz fieret adpeccádů.
comiffü.2º utrú teneat fibi obedire ut reuelet occul In ingfitione vo debetpcede ifamia.In accufatione
、 tăculpáfratris qua nouit. CArticulus.XV. vooebet pcede ifcriptio:per quaz ipfe obligat fead
pmú fic pcedit.Ufo religiofus te talione.In indlitione aut z accufatione intédit pena
airca neat aliqo fecretú fidei fue cómiffuz peccatis ppter multitudinis bonuz. Si ergo appeat
reuelare plato pcipiëti. Ad obediédú eni plato accufatoz in captoqui fe obliget ad talione:potplat
obligauit fe religiofus pfeffioe foleni.ad tenědů aut pcepto vitatis feffione exige:ficutz iudex eccliafti
fecretú obligauit fe fimplici pmiffioe.& magis debet cus iuraméto.Et filrfipcedat ifamia:pôtplat?pzece
obedire pzelato feruarefecretum. pto vitate exdre:z fubditi tenent obedire. Si aut p
CS35 eftqo Ber.dicit.Jd qö eftiftitutu ppt charita cedat per via fimplicis denúciationis no tenet religi
te no militat 2 charitate. Sed pfeffio obediêtie qua ofusplato pcipiéti culpá fratris reuelare nifi pcedē
religiofus facit plato:iftituta eft ppt charitaté. nó te monitione cu videat ico:rectů:imo magis pecca
militat ɔ̃charitatë:qua qlibet tenet knarefidëprio. ret:fi adpceptúplati reuelaret:q2plus tenet obedire
94484 S
Art.xvn.et.xvI
II . Quodlibet. Art.xix.et.xx.

euágelio plato:z mito magis plat peccaret fifub rátia nopeccet. Ut enim Aug' dicit. Detm adeo eft
ditu induceret ad puertendu ozdinë euangely. volütariú:qfi no eft volütariú nó eft pcm Szigno
Adpamú goo3:9 de pctopterito de q ia ali rátia cát iuolútariü.ut dź in.3.etbi . qo fit per igno
qa correct eft ad fecreta amonitio rátia no eft pctm.C.fziura ons pot repete fuu
në:uel de å pót ſpari cozrigēdus nifiɔ̃rtü iueniať:nó fuuz ozdinatú poft certu tps.boc aut debet coputari
pot iminepiculú mltitudis. Szoe pctó futuro qỏ eft
a tépore ozdinatióis:nóa tépore notitie.§ obligatio
piculofu mltitudini uel ſpúalt ul cozpalrpcedit obm cóftitutionis pape obligat a tempore notitie.
tuc eni nóopz amonitione fecrets expectare:fedfta
Sed contra.Ignorantia iuris non excufat.Sed co
tim piculo.occurrere.vñ z dñs non dicit.Si peccare
ftitutio pape facit ius.ergo qui facit contra conftitu
intedat in futuro:fed fi peccauerit in preterito.
tioné pape per ignorantia non excuſatur.
Einde queruntquoz ad cipa ptine dom: ignoratia que eftcá act cat in
tia. Primo utruz pctm fit nä Rñdeo uoluntar
iu. Un femp excuſat:nifi ipa
aliq, 2º utrü piuriú fit graui? pctmỡ bomi ignorátia fitpctm. Eft aût ignorantia pctm qñ igrat
Ο
cidiù.3°utru peccet qui pp ignorátia ¿ſitu de que pot fcire z tenet. Loftitutione enim pape oës
tione pape no feruat.4 ° utrú monachus peccet moz fuo mofcire tenent, Si ergo aliqs nefciat per neglige
ང talit comedendo carnes, Articulus. XVII .
tía:no excufata culpa: fi cotra pftoněagat. Si vo ali
fic pcedebat . f gpatin nổ de beat fufficies ipedimētu:ppqo fcire no potuerit:
HD prímú fit aliq na.Di eni Joá.po.fi puta fi fuit incarce:uel in terris extraneis:ad qs cófti
ne ipfofem eft nibil.i.pctm.Sz qd eft nä aliq nó tutio nopuenit:uel pp aliqỏ file:talis ignorátia excu
pot dici nibil.ergopctm non eft nä aliqua. fat ut nopeccet côtra pftitutione pape ages . CEtp
CS33.Sipcm no eft nä aliq op39 fit puatio pura: Articulus.XX .
boc patet folutio ad obiecta.
fed puatiopura nodź km magis z min⁹ ut mo2s zte
nebza.§ vnü nô eēt grauius altero : qö eft icöuenies. Orca 4ficpredi t edoo monach pec
.Uide
cet moztalr comed
Rñdeo dom: pctm maxie tráfgreffionis eft canon de cófecratione.q monachi no debet comedë
act' iozdinat.Ex pte&act pctm eſt carnes:zfi fecerint debet icarcerari. Sed talis pe
näaliq:fz iozdinatio eft puatio: fm bácpctm dź ni na noinfligit nifi pzo pctômoztali:§ monachi come
bil.CEt perbocpatet foload obra. Arti.XVIII . détescarnes peccat moztalr.C.faceɔtra uotum
Orca 2 fic pcedebat.U piuriüfic gr
fo a eftpctm moztale:fed monachi ex uoto obligātur ad
ut pctm:q bomicidiui.dic eni Ber.g feruandu regulam beati Benedicti:in qua côtinetur
pcepta pmetabule nopt oifpéfare:nec de' nec bổ. g monachi a carnibus abftineant.ergo monachi pec
Lotra pcepta át fecüde table pt difpëlare de':fz no cant moztaliter comedendo carnes.
bo.ex quo pt accipi: graut' fit peccare 3pceptap. Sed cótra.Nullu peccatú moztale cócedit alicui ra
metable 5 pcepta fecúde. Sz piuriü eft 3 pceptú tione cuiufcus infirmitatis.fed comederecarnes co
pme table:qo eft noaffumes nome deitui in uanú. cedit monacbo róne infirmitatis.ergo comedere car
bomicidiu at eft 3 pceptü fecüde tabule.Non occi Besnon eft peccatum moztale monacho.
des.ggraui" pctm eft piuriuz& homicidiuz.CP.
Rdeo ocedu : nibil eft moztale pctmmo
grauius eft peccare in deuz : inbominem.Sed per nacho uel religiofo cuicus perfe lo
turiu eftpeccatú in deuz.bomicidiü in bomine.ergo quédo:qo no fitpctṁ moztale alteri nifi fitɔ̃riú ei ad
grauius peccatú eftperiurium & homicidiü. qo fe uoto pfeffionis obligauit:per accñs tñut ró
CS33.Pena pportionat culpe.Sed grauius puniť ne fcadali uel alicui buiufmodi poffet aliqd ei eëpec
bomicidiu periuriü.ergo eft grauius pctm. catum:qo nó eet alij pctṁ.Eft ergo ¿lideradû qd fit
Rideo maiore illud ad qo religiofus uoto pfeffionis ſe aftringit: zfi
: fic aple pic ad
s fuiiurāt:z oësbeb.6.boiesp
trouerfie co
qde religiofus pfitedo uouerer fe regula feruaturum
rúfinis eft iuram̃tü. Fruftra at in ca bomicidi otro videret le obligare uoto ad fingula que ptinent in re
uerfie finis eet iuramétü:fi homicidiü eet graui pec gula:z fic cotra qölibet eoz agédo peccaret moztali
catú piuriu.pfumeret eni q qui maioré culpa bo ter. Et ex bocfequeret & religionis ftatus eēt religi
micidi comififfet no uereret miore piurij icurrë.vn ofis in laqueŭ pcti moztalis: qö vix aut nung poffet
exhocipo qica cuiuflibet pcti defert turamtu:ma declinare. Sáctiergopies qui ozdines iftituerút:no
nifefte oftédit q giuriů p20 maxio pcto debet bēri: létes boib' inijcere dànationis laqueū:ſed magis via
necimerito:q2 piurare nome deivi queda dini nois falutis:ozdinauerüt talé pfeffionis fozma in qua pi
denegatio.vn 2m locuz poft idolatria pctm piuryte culú eẻ nópoffet:ficut in ozdine fratrü pdicatorú eft
net:ut ex ozdie pceptor appet:fed z apo gétiles iuf cautiffimaz fecuriffima fozma pfitédi: qua no pmit
furandú erat bonoratiffimu: ut oicit in pn° metaph.
tit fefuare regula: fed obedientia fm regulam.vñ ex
Pzias at rones pcedim?. Ad illud vo qỏ in ɔ̃ríú uoto obligant ad fuáda ea que ponunt in regula tan
obijcit oo3:9 in iudicio buano nofp ätitas penerñ
pcepta:7 queplat” F3 tenoreregule fibi precipere
det optitaticulpe. Interdü eni ifligit maioz pena pzo uoluerit.Letera vo que nó côtinent in regula ſub p
miori culpa qn grauí? nocumětů imiet boib' exmio
cepto nocadut directefub uoto.vn ca ptermittens
ri culpa:f3km dei iudiciú grauioz cľpa grauiori pena nopeccat moztaliter.Beatus vo Bñdict' ftatuit mo
punit.vn ut oñdať grauitas idolatrie z piurýpoftq nachum pfiteri nóquidé obferuare regulam:fed op
in pmo pcepto dixerat.no adorabis ca neos coles. fitens pmittit cóuerfioné morum fuorufm regulam
fubdit exo.zi.Ego luz dñs de tu vifitas iniqtates boc eft dictu utfm regulam dirigat mores fuos:con
patruin filios:z poft dixerat.No affumes nomen tra qo facit fi uel ea quefunt precepta in regula tranf
oni dei tui in uanu:fubdit. Nec eni bēbit ifontez ons grediatur:uel etiam contenat regulamfm ea dirige
eu qui affumpfit nomë oñi fuifruftra. Arti.XIX . re actusfuos omnino recufans: nó autem omnia que
fic pcedit.Ufo quifacit cô in regula côtinentur funt precepta.quedam enim fút
Htertiü tra pftitutionepape per igno monitiones fiue cófilia,quedam yo`ozdinationes fie
Art.XXI. Art.xxII. 6
Primū

ue ftatuta quedam:ut o poft completorium nemo lo méfiones diuerfa cozpadiftinguunt fmoiuerfa loca.
quat. Duiufmodi autem ftatuta que in regula cótinen Duo eni cozpa fac actualis diuifio mãe cozpalis. Du
tur non habet vim pcepti:ficut nec prelatus ftatuens as aut ptes vni cozpis diuifibilitas potétialis.vñ z
aliqd itédit femp ad pctm moztale obligare perpce phs dicit in.4.pbi.LT.c.76. Jq ficut fubitrate cu
ptu. Eft aut plat qfi queda regula aiata.vn ftultu cēt bo ligneo in aqua uel aere:op3 cedat tátu de aquľ
putare o monach fragés filētiú poft cópletoriu pec aere:ita opz cederet diméſiones fepate:fi uacuum
caret moztalr nifi forte faceret boc cótra pceptú pla poneret.Lü ergo glia nótollat dimėliones cozpis di
tí:uel ex côtéptu regule. Abitine aut a carnib❜nopo coo cozpusgliofum no pot näliter ee cu alio cozpo
nit in regula bti ut pceptü:fed ut ftatutü qo rein codeloco ppter aliquá ppzietatem inditam.
dá.vi monach comedes carnes no ex bocipfopec. Ad primu ergo ftatu ifto phific
betdictú eftalio coz in
ce cú pe
cat moztalr nifi in cafu pp iobediétia uel côtéptum.
pena mona in code locono pp cozpulētiă aut grofficié que p gli
Ad pumu o cotumaciter ziobediéter car am tollat.fpüalitate eni apl's opponit aialitati:Fz quá
nes comedėti.Ad 2mDom:9 comede carnes non cozp' eft alimonia idiges:ut Aug' oicit .noaut op
eft cótra notú monachi:nifi qn comederet ex iobedié ponit groffitiei uel cozpulerie:fed ipediť pp dimėlio
tia uel ex côtéptu . Qỏ vo in ɔ̃riú obijcit efficacia no nes.Rovo que in ɔ̃riú obijcić poniť iter fophifticas
bet: pcedit eni de bis quefürfmfe mala ficut bomi rones aphoin.4.pbi. Puncto eni z linee z fupficici
cidiü:adulteriú z bi”:que fût oibus illicita tāfanisĝ nodebet loc' fed cozpí.vñ nó feqtur. Sitermini coz
infirmis. Noaut pcedit de bis que funt mala:q2 phi pop fe tágétui fut fil: pp boc plura cozpapñteë in
bita.aliqd enipot pbiberi fano:qỏ nóphibetifirmo codeloco. Ad 2003: ficut ibidé cométatoz ex
Finde circa bonu glie querebantur pzimit:fubitratio illa firper códéfatione: z oicuntbe
Duo de cozpib'glioſis. Prio refpüalé vrutě ppter raritaté. Effet aut erroneu of
utru corp gliofum naliter poffit eé cu alio cereboc mo:qfint aeri uentifs fimilia.ut patet per
Ο cope nogliosoin eodéloco.2º utrum boc Szegom.io.moralium. Articulus.XXII.
fieri poffit miraculo. Articulus.XXI .
fic pcedebat: Uidet
fic pcedit.Uidet op corp glio 2 nullo mo poffit cé fit cúi alio cozge in
HDpamá fum näliter poffit eé cum alio code loco. Sicut eniſe bet cozp'vnú ad vnulocü:ita
cozpe in eoděloco . Sieni pbibet ce cũ alio cozpore duo cozpa ad duo loca.ergo comutatis.ficut vnú coz
in codeloco:aut eft ppter groffitie fiue cozpulētiam: pusad ouo loca:ita duo cozpa ad vnúlocú :fed vnuz
aut pp pimefiones.fed noppgroffitiefeu cozpulētia cozp'nullo mōpot ce in ouobus locis:ergo nec ouo
qz cozpgliofum erit fpüale km Aplm.j.ad Lop.is. cozpa in vno loco.C.fiouo cozpa fint in vno lo
Silr nec pp oiméfiones: q2 cũ tagetia fint:quoz ulti co:fumant duo púcta in ouab'extremitatibus loci.
ma fut fit neceffe eft & punctü vni cozpis nalis fitfil Sequitergo & inter ifta duo pucta erut due lineere
cupucto altert :z linea cu linea:z fupficies cú fuper cte duon co2pon in codeloco exitiü:qö eft ipoffit i
ficie.Pari ergo róne z cop' cu cozpe.No ergo phi le.ergo ipoffibile eftouo cozpa effe in eodem loco.
bet co2p gliofum qn nälit poffit eë filcu alio co2pe Sed eft:q chis itrauit adoifcipulos ianuis claufis
incodeloco..come.dicit in.8.pbili. £6.82 ] ut babet Joa.20.9ỏ ee nopot nifi cop' ei fil cú coż
Optes aeris 7 aqueptiz fubitrat ſe inuice pp boco porepoztarú fuiffet in eodé loco. Pot ergo cozpus
partim funt näe fpüalis: fed co2pora gloriofa omnino gloriofum cum alio corpore effe in eodem loco.

tam oictü
fubintrare alia co2pora totaliterpoterunt
z fimul effe cum eis. Rideo in eodé loco phibent pictuétuo
er dimefionib':
C Sed cótra.Slificatio notollit năm :fed co2p❜buma q2 mäcozpalis fm oimėliones diuidit:oimefiões au
num no pot näliter eë fimul cu alio cozpein eodé lo tédiftinguuntfm fitu.De aut qui eft oium că prima
coin ftatu ifto.ergo nec poft erit glorificatum. pot cóferuare effect in ee line caufis pximis.vñ ficut
Rideo om: manifeftü eft & cozp'bumanu cóferuat infacro altaris accñtia fine Ibro:ita pot con
in ftatu ifto nópoteé cu alio cozpe in feruare diftinctionē mãe cozpalis z dimenſionu in ea
code loco.Si ergo co2p' glioſuz näliť poffit ee cum abfos oiuerfitatefitus.Miraculoſe ergo fieri pot o
alio cozpein code loco pp aliquapetaté idita:illa pe Duocozpa fint in eodě loco.vn cozpi chii attribuiťa
tasaufert bocpp qo cozp' bumanu in ftatu ifto pbí fcis:q exiuit per claufum vginis uterű.z q itrauit la
bet ce cu alio cozpe in codeloco.Eft ergo cófideran nuis claufis per vtute diuina.zfilr dico cop' glio
du qdfit bi' phibės. Dicut aut qda boceégrofficiez fum qö erit figuratú cozpi claritatis chží poterit cë
mel cozpulētia quada que tollet per potéglie: quá no cu alio cozpe in eodé loco:nó ppter aliqua vtutécre
minat fubtilitate: fed bocno eft itelligibile.no eni in atá indira:fed fola diuina vrute affiftéte: z boc operá
menit qd fit bi cozpulētia uel groffities.no eni eft ali te.ficut z cozpus Petri fua vmbza fanabat infirmos
qua qlitas:q2 nulla qlitas daripót:qua ɖdez remota fed diuina virtute affiftéte z miracula faciente.
cozp poffit ce cu alio cozpe in eodem loco.Silr nec Ad primú ergooom: pportione comuta
spot cefozma nec mä quefût ptes eëntie:qz túc itegra ta eft utëdü.ficut fe bet pmum
centia cozpis bumaninó remaneret cù glia:qö eft be ad 2m ut ouo ad tria: ita ſe hét 3m ad 4™ .ergo comu
reticu.CEt lô dicédú eft:q hoc phibés nihil eft ali tatim ficut febet pmú ad 3mut ouo ad qruoz: ita leba
ud dimefiones qb' fubftat ma cozpalis:neceffe eft bet 2m ad 4m.i.triaad fex:7 fm bocro fic deberet p
eni ut id qo eft per fe fit cain vnoquoqz gie.Distictio cedere.ficut lebét vnú cozp❞ ad vnú locu:ita ouocoz
aut fm fitů pmo z per le zuenit quatitati dimenfiue: poraad ouo loca. Ergoficut vnú cozp'ad ouo cozpa
que diffinit cé quatitas poně brs.Un z ptesinfbto ira vnus loc' ad ouoloca: z fic nofequit o fi vnu coz
ex boc ipfodiftictionē būt f3 fitů: fút fubiecte dim pus nó pot ce inouob' locis: duo co2poranon pnt
fioni:z ficut eft diftinctio diverſarú príú vnï³ cozpis ee in vnoloco.vnú enim corpus cé locals in duob❜lo
fm oiuerfas ptes yni lociper diméſiones: ita ppoi cisimplicar cotradictioné : q2 de ratione loci eft g fit
Art.1. Quodlibet Art.n.

termin" locati.termin? aut eft extra qué nibil eft rei. 2mDom:qfilitudo noattédit ibi quantu ad oia:fed
vn nibil locati pot ee in loco exteriori:qfi ponat ce folú quátú ad occupatione. Na chis fuit moztnus in
in ouob' locis:fequit o fit extra fui locü:z ita fequi cozdeterre:no aut ionas in uêtre ceti. Arti.II.
tur fit locatu locatu:nec iftatia de cozpore 2m paffio chii
chicqt no eft in facro altaris locali :fed per couerlic Jrca no fuffeciffet ad redéptionébúaniges
ně.CAd 2™ dỏm: &duas líneas rectas mathemati neris fine mozte.Dicit eni Aplus ad Sal.2 .Sierle
cas ce ifra duo púcta eft ipole:qz in eis nulla alia ró ge eftiuftitia: chis moztu eft gratis.i.inutilr fine
Diftictionis pot itelligi nifi ex fitu:fed ouaslineas nã ca.Sedfi alia paffio fufficeret chis gratis moztu eēt
les ee ifra duo pucta eftimpoffibile qdéper näm:fed fed boc betapls pzo icoueniëti:ergo alia paffio chii
poffibile per miraculü:q? remanet alia rodiftinctióis nofuffeciffet ad redéptione bumani gris.C.dlló
in lineis ouab ex diuerfitate cozpoz boz que con emi oz qo iufto pcio compat.fed iuftú pcíú p20pctô
feruat vtute diuina etiá remota diuerfitate fitus. pzimiparētis quo uēditú eft in feruitutė gen' buma
CIncipit Quodlibet Secundum. nuee nopotuit aliud ỡ vita chií que ualet oium bo
Eft de chrifto: mínuvitas que per illud pctm puat. Na perpctm p
Jefitum beangelis: z de De mibois mois in oës itroiuit:ut di ad Rom.s.& non
boib.Circa chziftü quefita fütono potuiffet bumanųgen' redimiper alia paffione chit
de paffione et.Pzimo utrum in tri ablos mozte..Szeg dic in.3.moral . nifi cbis
duo moztis fuerit idě bó in nữo.2″ mozte idebita fufcepiffet nequaq nos a mozte debi
utruz quelibet paffio chii fuffeciffet talibaret.&paffioalia nó fuffeciffet ad libationébúa
adredeptione bumani generis fine nignis fine mozte.Capls oic adDeb.io.q chis
mozte. Articulus.I. vna oblatione fumauit in etnúſcificatos.z iono eft
fic pcedit.Uidet q chzift⁹ loc'fcde oblatióis.Sed manifeftú eft q chis añ moz
fuerit idé boin tríduo.Di té multas paffiones fuftinuit: efuries:laborás:?ſput
HD prímú
cit eni Matth.12.Sicut fuit ionas in uêtre ceti 7 flagellat.Si&ifte paffiones fuffeciffet:no obtulif
trib'dieb'ztrib⁹ noctibus:ita erit filius bois in coz fet fetpm ad moztez obtulit autěfeipfum boftia deo
de terre:fed nofuit alius fili” bois in cozde terre nifi pzopeccatis pris:ut dicit ad eph.5.z bocper moztez
fili bois quiloquebat fup terraz:alioqn chis fuiffet ergopaffio chzifti abfq3 mozte nofuffeciffet.
Duofilij.ergofuit ide bo in triduo mortis.C.30 CS35.Jniuria uel paffio alicui méfurat ex dignitate
nas fuit ideboin uentre ceti quipus fuerat:fed ficut pfone.maiore eni iniuria patiť rex ſi pcutiat in facie:
ionasfuit in uentreceti:ita cbziftus in cozde terre.er aliqpuata pfona.fed dignitas plone chii eft ifinita
goetiam cbziftus fuit idem bomo. qz eft plona oina.& quelibet paffio ei tücüqs fit mi
R
Sed5.remotaformaptis remouet formatoti":que nima eft ifinita.quelibet ergopaffio ei"fuffeciffet ad
refultat ex cópone forme z mãe.Sed in triduo moze redéptioně bumani gnis et fine mozte..Ber.oi
tis aia fuit fepata a coupe chźi.§ defijt eë humanitas. cit. minima gutta ſanguis chźi fuffeciffet adrede
noergofuit ide numero bo in triduo moztis. ptioně bumanigñis:potuiffet aut aliq guttafanguis
cbží effundi fine mozte.ergo et fine moztepotuiffet p
Rideo dom:g in chio fuerüt tres fube vnite.
S3 cozp'z aia aliquapaffioné bumanum genus redimere.
vna pfona :fed in vna nam .
fuerút vnita no folù in vná ad duo
Rndeo , titas pcij:z deputatio et ad aliqd eine
uinitas aut in na qdē nopotuit vnirinec aie nec co2
pori:qz cu fit pfectiffima nä nópôt eë psalicuius nãe dü.Si eni aliqs det pciú no equalés ad ré aliquâ ac
Sz fuit vnita cozpi'z aie in plona:in mozte aut ſepa dréda:no ozeefimplr emptio:f3priemptio pridona
tafuit aia a cozpe.alioqn nofuiffer uera moze chzifti tio.puta fi aliqs emat libzü qualet.xx.libzas_p.x.li
de cut'róne eft lepet aia a cozpe: qoper aiaz viuifi bzis:pti emeret libzü zptim fibi daref. Rurfusfi da
cat:f3 diuinitas no fuit fepata nec ab aia:nec a cozpe: ret et mai pciuz nodeputaret ad emédü:no diceret
qop3 exfymbolo fidei in quo de filio dei di. fepul emelibzü.Siergo loqmur de redéptiōe humani ge
tus eft z defcedit ad iferos. Cozpe aut iacete in fepul neris quátuadaptitatepcij:fic quelibet paffio chrifti
ch2o zaia ad iferos deſcěděte:nő attribuerent ifta fi et fine moztefuffeciffet ad redéptionezbumani gñis
lio dei:nifi becouo cent ei copulata in vnitate ypofta pp ifinita dignitatě plone:z fic pcedutoueultime ro
fis uelplone. Etio de chio in triduomoztis duplr lo nes.Si autloqmur quátú ad deputationé pcij:fic di
qui poffum? Uno motü adypoftaſim uel pſonā:z cédú eftq nofut deputate ad redéptionë bumani ge
fic eft idé não fimplr qui fuit.Aut tu ad nam buma neris adeo pie z chio alie paffiones chii abfos mo2
na.zboc ouplr.Unomo tu ad tota näz que buma te:zboc tripliciróne. Primoqdé ut pciu redéptióis
nitas di:z fic chis nofuit bổin triduo možtis.vnde bumani gñis nofolú cet ifinitü ualore:fed et eét eiuf
necidebonec ali? bo: (ed eade xpoftalis .Zut otu3 de gñis:ut.f.nos de mozte per mozte redimeret.2 ° ut
ad ptēbumane näe:z fic aia qde fuit oino eadé nuo: moze chžinofolú eet pciuredéptionis fed et exëplu
co nóeft trafmutata Fm ſubam.co2p' vo fuit idez vtutis:ut videlz boies notimeret p vitate mori.Et
nãofm mam:fed no fm forma fubale que eft aia.vn bas duas cas affignat aptus ad beb.2.olcës.Ut per
nópotoiciofimplr fueritidenuo:qz quelibet diffe moztedeftrueret eu quibébat moztis impiú:qtú ad
rétia fbalis excludit ide fimplr:aiatu aut eft diia ſba pmú.Et libaret eosqui timoremortis per totavitá
lis.z tomori eft corrupt: no alterari tm:nec itez pót obnoxij eratfuitutí: quátú ad 2™ ,3 °ut mozs chźi eet
dici o fimplr no idë uel aliud: q2 nó eft fm totá (baz Et facŕm falutis:ou nos vtute mortis chźi morimur
nóidé aut aliud.CDicëdü eftergo y fm qdidé km peto z carnalib? pcupifcétijs zpo affectui.z bec ca
qd no ide.fm mäm eni idē.fm fozmå vono idem. affignat.j. Petri.3.Chis felp20 pctis nŕis moztu eft
goom: bo eft nomë näe:fed fili iuft pzo iniuftis:ut nos offerret deo moztificatos q
Ad pumu us eft nome ypoftafis.z to magis de carne:viuificatos aut fpü.zió bumanú genus no
in triduc moztis chis pot oici fili?boisgbo . Ad eftredéptüper alia paffione abfos mozte chzifti.....
.

Art.m. Art.um.
Primum 7

POLOGET
nez albi:z in talib aliqd coponit ex feipfo z alio:fic
Ad pumũ soom: moze noredéptionez
ad ta eft
fine ca deputabüani
albu coponit exeo qo eft albu:z ex albedine.Ad
gnis:quis mioz paffiofuffice potuiffet ut dictus eft. 2" Dom:q cé eft accñs:no qfiper accñs le bñs:fed
TAd ? " so3: cb2s no foluedo vita (ua: 15ết quả qfi actualitas cuiuflibet fubftatie.vn iple de' qui eft
cus paffione patiëdo fufficiens pciu exoluiffet pzo fua actualitaseft ſuuz effe. Articulus.IIII.
redeptione buani gñis.fi minoz paffioad hocoiui m
in angelo idez fit
fuiffet.z boc ppt per rca fuppofitú z na .In bis eni que fut co
fone chźi utdictú eft.Alie oue rónes pcedunt ex
pofitaex ma z fozma differt fuppofituz z nä: q2 ſup
boc qalie paffiones cbzi no fuerüt deputate ad boc pofitú addit fup näm ſpe mäz idiuiduale:qo nópot
o per eas abĺos mozte chźi redimeret buanu gen ee in angelo:fi angelus no fit cópofit'ex ma z fozma.
Einde querebat de angelis.Etp & in angelo nodiffert fuppofitú z na. Sed dicebat q
tu ad cópofitione ipfox.2° fuppofitú in angelodiffert a nã ingtü ſuppoſitú intel
tu ad tep? mot' ipfon.Lirca pmu quereba ligit: ut babens effe:non autez natura.
Oturouo. Pzimo utru angelus balit fit copo CSed3.Sic ee noponit in diffinitioe näe:ita no po
fit ex effentia zee.Secüdo utru in angelo fit aliud neret in diffinitioe fuppofiti uel fingularis: fifuppofi
fuppofitu z natura. Articulus.III. túuel fingulare diffiniret. Ergo fuppofitú p ce a nă
fic pcedit.Ur o angelus no differt.Nullo & mo differút fuppofitů z natura.
HD pamá bair nócóponat ex centia CS35.In oib'creaturis nã¿ftituitfuppo™ .Sz nibil
zee.Lentia eni angeli eft ipfe angelus.q2 qditas pftituit feip3: in nulla creatura eft ide fuppom znã.
fimpliciseé.coponeret : adburgomisitelligétiaz
z eft ip3
fimplex . Si & angeluscoponeret ex
ex z alio.boc aut Rñdeo Do pfiderare qd fit fuppofitü: quid opz
ueniés.No & balr coponitex eentia z ce.C.nul nä aut quis multiple dicat:tñ vno módź na ipafba
luz accides cadit in fbale cópóně fbe.Sz ce angeli rei:ut oźin.5.meta.[ T.c.s. Jkm ofubafignificat ef
eft accidés, pe eni deo attribuit byl.in libzo detrini fentia uel quiditate rei:uel & qd eft. Jllo& fignificat
tate.q ee nofit accidens et fz fubfiftes viras.gange noie näe put bic loqmur de nã qỏ fignificat diffo.vn
lus nóeftcéntialr cópofitus ex centia z effe. Boet die in li de duab näis.q na eft vnúqỏą in
CS3 cotra eft quod dicit cometo libri de caufis. in fozmás fpecifica ožia.džia eni fpecifica eft copletiua
telligentia qua dicimus angelü babet effentia z effe. diffónis Suppofitü aut eftfingulare in gne fube: qo
Rñdeo oom : q ouplicit aliqd de aliqpdicat. diypoftafis uel fuba ¿ª: z qz ſube ſëſibiles copofite
Uno mo centialr.Alio mo per ptici ex ma z forma fút magis nob note: io in eis po videa
patione, Lux eni pdicat de cozpe illumiato pticipati m' quofebnt centia uel nã ad fuppofitü.Dicut aut q
ne.Sed fi cet aliq lux fepata pdicaret de ea céntialt. dao forma ptis eft ide cu forma toti : que dicentia
Secundus ergo boc oom eft:q ens pdicatur defolo uel na Fmrez: fed differt fola róne.naforma ptis dž
peo centialit:eo effe dinuz eft eë fubfiftens z abſo in tú facit mazeë in actu.fozma aut toti :inctü ɔfti
lutü.De qlibet aut creatura pdicat per pticipationë. tuit fpe:fic aia di forma ptis ingtufac corpus effe in
Nulla eni creatura eft fun ce:fed eft babes ce. Sic z actu:z file oź aia fozma tottingtü ftituit ſpēz būa
be' di bon? céntialr qz eftipfa bonitas.creature aut na:z fic di buanitas:7 F3 boc in reb'copofitis ex ma
Dicunt bone per pricipatione qz babet bonitate.vnú zforma na eft pafuppofiti. Tá fuppofitú eft idiut
go eni ingtú eft:bonú eft:fm illud aug.in pmo de duú cópofitü ex maz fozma: ut ocm eft.Sed pdicta
Do.chzi, ingtú fum" : boni fum".qñcus aut aliqd pofitio nóvi ce va.q2 ut dcm eft:nã uel centia di id
pdicat de alto per pticipatione opz ibi aliqd ee pter go figtdiffo. Diffo aut in reb❜naturalib'no folü figt
id qo pticipat.z io in qlibet creatura eft alio ipa crea fozma:fz et maz:ut di in.6.meta.LT.c.2. Nec pr
zura: que betee: zipzeĕei :z hoc eft qb Boeti' dic dicio maponat in diffone rei nälis:ficut noexño de
lige bebo.D, in oi eo qo eftcitra pm aliud eft effe z eentia ei.boc eni eft ppziu accntis ut diffiniat p ali
gó eft.Sz fciedu é o aliqd pticipat ouplr. Uno mo qd qo no eft de céntia ei.f.per föm: z ió bnt centiaz
qfi exñs de fba pticipatis fic gen" pticipat a fpe.Doc incóplete:ut of in.6.meta.LT.c.4. Reliquit &
aut mó effe nopticipat a creatura.3d eniz eft de ba in reb❜ cópofitis ex ma zfozma centia uel na non fit
ret:qo cadit in el'oiffone.Ens at noponit in oiffone fola forma:fed cópofitü ex mã z fozma. Reftat ergo
creature:q2 nec eft gen❜nec džia.vñ pticipat fic aliqd cofiderádú cú fuppofitü uel idividuu näle fit cópofi
noexñs de centía rei. Et io alia qo eft.an eft: z qd eft. tuexmä z fozma utrú fit idé eëntie uel nãe. Et banc
vn cu oëqỏ eft pter eentia rei dicataccñs: eë qoptiet qonemouet phus in.7.meta.LT.c.2i. Jubi inquirit
ad qōné an eft: eft accñs z iổ cómétaroz dić in.§.me/ utru fit ide vnuqoq z qo qd eft el'.z determinat q
ta. ifta ppofitio.fortes eft:eft de accñtalipdicato. in bis que dicuntper fe idez eft res z qỏ qd eft rei.in
f59 ipoztat entitate ref:ul vitatepponis:fz uerü eft bis aut que dicunt per accñs nó eft ide.Do eniz nibil
bocnome ensfm ipostat re:cui copetit bi' eé: eft aliud qo dd eft bois.nibil eniz aliud fignificat
fic fignificat eentiaz rei:z didit p oecé gña nótñ vní bomo aial greffibile bipes . Sed res albanon eft
boce:q2 no caderone cópetit oib' ee.Sz Be dde p ide oino ci qo qd eft album :qo.f.fignificat noie albi.
ft :alys aut aliter.Si ergoin angelo eft copofitio ex Nam albu nibil fignificat nifi qlitate:ut dicit in predt
effentiaz effe:notn eft cópofitio:fic ex ptib'ſbe:fed camétis.res aut alba eftfuba bns qualitaté . Scom
ficut ex fba z eo qo adberet be. boc ergo cuicus pot aliqd accidere qỏ nófit de ró
Dom:q aliqn ex bis quefitiun ne fui näe in eo differt res:z o qd eft live ſuppoſituz
Ad pum pámu ú gunt relinqtur aliq restertia:ficu zna.na i fignificatioe näe icludit folú id qö eft de ro
tiex aia z cozpe pftituit buanitas:que eft bo.vn bó nefpet:fuppofitú at nofolü betbecque ad roné fpéi
coponit ex aia z cozpe.Aliqñ auté.ex bis que fimul ptinet:fz et alia que ei accidüt:z io fuppofitúfignat
jungunt norefultat res tertia:fed refultati qdárócó per totü.nä aut fiue qditas ut ps formalis.In foloat
pofita:fic roboisalbi refoluit in rone bois: z in ro Deonóiuenit aliqō accñs pter ei'céntiä: q2 ſuû eé eft:
Art.v. Quodlibet Art.vi.

ſua eëntia:ut dictú eft: 7 io in deo eft oino ide fuppo aliqd aliqmotióe mutaret.cuï³ mutatiōis cũ aliō at
fitú z nã.Jn angelo aút nóeft oino ide: qz aliqd acci q alto que fiteeno pñt:cedit atop fuccedit: fequit tps
dit ei pter id qo eft de rone fue fpet:qz z ipm effe an ex quo accipit qoetpbs oic in.4.phi.LT.c.97. J
geli eft pter et eentia feu näm: z alia quedaei accidût opzlod oetpe fzrónë mot?.nátps eft nus mot Fm
queoinopertinet ad fuppofitu:nóaút ad naturam. pzi z pofteri Des & mot' dpnt méfurari vna měſu
gdom:9 nôfolú in cópofitis ex rabit vnu tps.Siqvo mot fütqui nopñt vna men
Ad pu pámu mű maz fozmaiuenit aliqo accñs p furaméfurari:nece eftq coz fitoiuerfütps.Lū autë
ter cêntia ipfi fpět:fed et in fubÿjs fpúalib' quenócó méfura fit bogenea méfurato:ut di in.io.meth.mani
ponunt ex ma z forma.Et ió in utrifqs fuppofitú nó feftü eft q oia que füt vnigñispñt bérevná měfura
eft oino idem o ipfa nä.Doc tñ eft altz alr inutrifqs. coez:no aut que fut generu diuerfoz.Dës aut mot
Duplr aut aliqd accipit:ut accñs pter rōnē rei.Uno tinuipueniüt in vno gñe:iquatü fut cômefurabiles
mo:q2 nocadit in diffone fignate eentia rei:fed tn eft ziopnt bère vná měſura coez.mefurant eni oës fim
defignatiuú uel deťmiatiuú alicui? céntialiu pncipio pliciffimo fui gnie.f.uclociffimo motu pmi celi.vñ oi
rú:ficronale accidit aiali:utpote prer diffōné ci exi um motu ptinuoz pôt eë vnú tps coe:qỏ qdé tpslz
ftës: tñeftdetmiatiuz eëntie aialis:vñ eft eëntiale videat eé z gen de não difcreto :q2 eft nus barum
boi zde rone eius exñs.Alio mo accidit aliqo alicui rerü ptinuaru.f.motuü:fit z ipm ɔtinuü:fic decé fim
qz neceftin ei oiffone:nec eft deťminatiuŭ alicui”eën plicit dictú eft aliqd difcretu . Sed deceulnepáni eft
tialiu pncipioz fic albedo accidit boi.Dis & que fut alidd ptinuu.difcretop aut z ptinuoz nopot ce vna
cópofita ex mä z fozma accidit aliqöpter rönez fpei méfuracois cúfint diuerfo generu:iquatú fütmêfu
exñsutro mō.Lü eni de rône ſpëi buane fit o co rabilia:z toneće eftfi fint alidmot" noɔtinui q tpa
ponat ex aia z cozpe deťmiatio co2pis z aie eft pter con aliud fit a motu quo měſuranť motɔtinui.mani
rone fpei:z accidit boi inquátú eft boy fit ex bacaia feftü eft aut q mot' fpüaltü creaturaru de qb' Aug
rex hoc coupe. Sz boc puenit per fe buicboi:de cu loquit:oices creatura fpúalé moueri p tps 7 noplo
tus róne eet fidiffiniret q eet ex bac aiar ex hoc coz cũ:nofüt motɔtinui:fed viciffitudies queda oifcre
pore:ficde rône bois cois eft o fit ex aia z cozpore. ce.Dičenio p tps mouet aius ulremifcédo:qo obli
Accidit et cópofitis ex mä z forma Pter rónez ſpéi t'erat:uel oifcedo qo nefciebat:uel uoledo qo uole
mira alia que no für detmiativa centialii pncipioz. bat.vn manifeftü eft q cũ tps nobeat ɔtinuitaté nifi à
Subgs vo imalib'creatis accidût qdé aliq pterró ex motu:qtale tps nó eft ɔtinuũ:z 9 eft aliud a tem
në fpei:que céntialiu pncipioz:ut pore cozporalium rerum.
victus eft.no tri accidüt eis aliq que füt deemiatiua ef
dictü Ad pumu sat itellige bilam tép
Aug.ex oz.motuži
ipa džia C Ad
fentie fpei:qz ipfa näfpei no idiuiduafp mäm:fed per
felpfaz ex boc o talis formano eft nata recipi inaliq 2003:9 como aliqd eftvnú quo eft z dź eé:qö eniz
ma:vñ p feipfaz nó eft mltiplicabilis neqs pdicabilis di eěfz ĺpéz eft vnű (pe:nó aút vnú não.vñ no fequi
Deplrib : fed q2 no eft fuû eé:accidit ei aliqd pter ro turfifint plures boies: q nofit bo: z liliter noſequit
në fpei.f.ipmeĕ:z alia queda que attribuunt ſuppoſi fifintplura tempora q non fit tempus.
toz nónãe:pp go fuppofitú in eis nó eft oino idễ cú Einde quefitü eft de boie.Et pmo
na. Ad2003:9 nooë qo accidit alicuipter róné quátú ad vtutes.2°ğru ad
fpei eftvetmiatiuú centie ipfi ut oporteat illo poni pcta.3qtu adpenas. C Lircavtutes au
in róne eius fic dictú eft: z ió lz ißm eeno fit de rône V
tëfuit quefitú zqtü ad res dinas:7 tuz
fuppofiti: q2 tameptinet ad fuppofitu: z nóeft de ra adres bumanas.CQuatu ad res dinas quefitafür
tionenature: manifeftú eft q fuppofitú z nã nỏ ſunt tría pzimo circa fidé:utrú aliqs teneretcredere chai
oino ide in dbufcus res non eft fuum effe. fto vifibilia miracula no faciéti.2º circa fidei facŕm.
Tždills vo gõ in priu obicit o3m :gnã o2 2ftituere utruparuuli iudeoz fint baptiçadi inuitis parétib?.
fuppofituet in cópofitis ex ma z fozma:non qe nä fit 3° circa decimas que debentminiftris facroz.utruz
vnares: 7fuppofitú alia res.Doceni eftfm opionem aliquis ppter cófuetudiné poffit excufari ne decimas
dicétiú na fpeifit fozma tm:que pftituit fuppofitu foluat. Articulus.VI.
fic totu:fed q2 F3 modüfignädinä fignificat ut pe ro ficpcedit: videtq chio no
á faciéti vifibilia miracla bo
ne fupdicta.fuppofitú vo ut totü.nä ſignificaf ut piti HDpzim
tues:zfuppofitum ut coſtitutü. Articulus.v. mines crede notenerent.Quicus eninó facie
quefitú eft de rpe p qo de' mouet
Einde quefici eft bocad qo tenet peccat. Szfiboies no crederet chai
creaturafpüale F3 Aug.utruz fit fto miracula nofaciēti no peccaret.Dičeni ipfe in Jo
ide cutpe qo mefurat mot'cozpaliu rerü.Et vi anne.is. Si eni opanofeciffem in eis que nullus alt
qfic.qz neq3 Aug.diuerfitate bactépoz affignat: ne fec:pctm noberet: zloquit de petóifidelitatis F3 au
9 aliqspho. Uanu &videt bac diuerfitaté tépoz af gum &chioli nofeciffet miracula boies crede no te
fignare..oë qo eftinquátú eft:vnü eft.Si&non nerent.C.nullus pot mutare lege nifi latoz legis
fit vnú tps fed diuerfa nóerit ens: qö eftinconueniës uel eo fupios.Sed chis pdicabar queda quevideba
Opoztet ergo ponere vnum tempus tṁ. tur ptine ad ueteris legis abolitionë.fić o cibi noco
Sed cótra.Tpsquo méfurant cozpales motus eft indnauerút boie3:7 q licet ifabbo opari.Si &nop
nus mot pmi celifm phm in.4.pbi.LT.c.98 . Jed baffet fe ee legiflatore nofuiffet ei crededu.f3b fieri
tps per qo mouent angeli nobetaliqué ordinem ad nopotuiffetnifi p miraclaculegiflatorẻ mita miracu
mori.ergo illud rps eft aliud a tpe cozpalium rerum la pcefferit.& chio noé credědů nifi miracla feciffet.
C.ppetuo 7 cozruptibili nihil eft coenififm no Sedptra.magis obligant boies ad crededú pme vi
mě:ut oz in.io.metha.LT.c.26. fed angeli füt ppe tati ad credědů vifibilib'fignis.fed 13 chis miracu
tui:cozpa at ffcorruptibilia.nó ĝ idë tps è utroruqs. la nofeciffet:ipfe tñ uer' de' exñs pma vitas erat; §
dom: ficAug.dicit in.xj.de ciui.dei. et fi miracla nofeciffet adbucerat ei credědů..
Rideo Iga nofuiffet nifi creatura fiët: que gra vnionis eft maioz gra gratüfacies padoptione
Arti. Gecundum .VII. 8

Sed miracula no fufficieter pbát graz gratú faciëtë in fuos filios. Pit & eoruz filij baptiçari eis inuitis.
qz utbeturMat.7.bis qui chio i iudicio dicet.Dne C.magis debet hoifbueniri piculu moztis et
inoie tuovtutes mitas fecim".rñdebit.nonouiuos. ne: piculú moztis tpalis.Sz fi aliqs vidët bolez
ergo multo minus miracula fufficiut ad pbádugra in picto mortis tpalis z cino ferret auxiliü:peccaret.
tia vnionis.Si ergo fine miraculis chzifto boies cre Lu &pueriiudeoz ralion ifideliü fint in piclo moz
dere notenerent: neqz etiã miraculis factis tenebant tis emne:fi paretib' relinquant deos in fua ifidelitate
credere dicenti fe effe deum :qo patet effe falfum. iformat:videt fint eis auferédi z baptisadi zi fide
Rñdeo 003: 9 nullus tenet adhoc qo eft fup iftruědi.C.filij fuozlut fui z in ptáte oñoz.fed
vires fuas nifi phuc modú quo fitfibi iudei füt Fuiregu pncipu.gz filij eoz. Reges & r
pole.crede aut eftfup potétia bois nālē.vñ exdono pricipes bitptate de filijs tudeor faceqo uoluerint.
dei puenit 3 illo apti ad epb.2.Sia faluati eftis p fi Nullageet iniruia fibaptiçarent inuitis parētībus.
de:zbocnoex nob.oet eni donü eft.z ad phil.j.oicit C.dlibet bomagis eftbei a quobet aiam pzís
Uobis datú eft nofolu ut inipz credatis:fed ut pip carnalis a quo bet co2p.noeft& iniuftü fipueri tu
fo patiamini. Do& tenet crede fm boc o adiuuat a deorú carnalib' paretib' auferant z deop baptiſmů
Deo ad credēdu.Adiuuat aut a deo aliqsad credědů plecrent..baptifm? eft efficacioz ad falute p
triplr.Pzio qdé p iteriorë uocatione de qua di30.6 dicatio:q2p baptifmu ftati tollitpcti macula z reat
Dis daudit a pie z didicit uenit ad me.zad Rom.8. pene z apie ianua celi.Sz fi piculü ſequat ex defectu
Quos pdeftiauit bos zuocauit.2°pooctrina zpdí pdicatiois:iputat ei q no pdicauit: urbetur çech.3
catione extioref3 illo apli ad Ro.io.Fides ex audi 7.33.Decod videt gladiu uenietě z no infonuerittu
tu.audit aut p vbú chii.3º p extiora miracula.vñ dž ba.gmito magisfi pueri iudeoz dánené pp defectú
jad Cor.14. figna data füt ifidelib : ut.f.gea,puo baptifmi imputat adpeccatú eis qui potuerunt ba- -
cent ad fide. Siaut chis vifibilia miracka nofeciffet ptiçare z non baptiçauerunt.
adbucremanebat ali modi attrabedi ad fide:qbus Sed ptra.Neminifaciéda eft iniuria.fieret autë in iu
boies accefcëtenerent.Tenebant eniz boies credë deis infuriafileoz filý baptiçarent eis iuitis:q2 amit
actorilegis ppbaru.Tenebant et iteriori uocatioi teret ius paterne poteftatis in filios iaz fideles.ergo
norefifte:fic la.defe dic.Dñs de apuit mibi aurez. eis inuitis non funt baptiçandi.

Cuoduen
dioder empoab .Jasoficut de Rídeo do tudo:quemaximaautebetecolleplue
femp eft in oib” emulada:q2
goo3:9 iter illa opa que chis in zipfapoctrina catbolicoz ooctor ab ecclia aučtem
Ad pumu boib'fec anüari et debet uocatio bet.vn magis eft ftadú cófuetudini ecclie quel aucti
iterioz: qua qida attraxit:fić Szeg.dić in qdá bomeľ. Aug.uel Diero.uel cuiufcus doctoris.Doc auté ec
chiep mificozdíamagdalena traxit iteri : quiet p clieufus nung buit. iudeor filij iuitis parétib? ba
demétiafufcepit foris.Annuari et debet et doctría ptiçarent:quis fuerit retroactis tpib' multi catholi
cu et ipfedicat.Sinoueniffez z locut" eis no fuiffez ci pncipes potétiffimi:ut Loftatin :Theodofi'z alg
perm nó bérét. Ad 2003: chis poťat fe onde plures qb'familiares fuerüt fciffimi epi:ut Siluefter
ee legiflatore nofolú faciédo vifibilia miracula:fz ét coftatino:zAmbzofi theodofio:q nullo moptermi
Paučte fcripture: z piteriorë iftinctü.CAdzm683 fiffent ab eis ipetrarefi boc eet alonu róni:z iōpicu
iterioz iftict? quo cbispotat fe manifeftare fine mi lofuvidet bác affertione de nouo iduce:ut pter plue
raculis extiorib :ptinet ad vtute pme vitatis:que in tudine in ecclia bacten obfuata iudeoz filÿ inuitis
teri botez illuminat z oocet. Ad 4™ dóm:9 mi paretib bapticent.Et bui'róeft ouplex.vna qde pp
racla vifibiliafiút vtute dinaadfirmatione vtutis fi piculü fidei Sieni pueri nódú ufum ronis bntesba
dei.vñozMar.ulti.deaplis q pdicauert ubios oño ptifmi fufcipent : poftmodú cáad pfecta etaté pue
coopante zFmonë pfirmáte fequétib'fignis.Toaut niret de facilipoffent a paretib" iduci:ut relinqueret
fiut miracula femp ad demŕandú grazei per qué mi qo ignorates fufcepunt:qo vteret in fidei detrimētu
raculafiút:z io pot ptige g aliqs gram gratu facietē Alia voroeft qzrepugnat iuftitie näli.Fili eni nälit
nobis miracula faciat:fed boc ptigenopót q aliqs eft aliqd piis:z pmo qde a parete nodiftiguit f3 co2
falfaz doctrina annúcias uera miracula faciat:que ni pus:qdiu in mris uto ɔtiet. Poftmodúvopofte ex
fivtutedina fieri pñt. Sic enide cet falfitatis teftis: uto egredit:ante ufu libi arbitrybeatptinet B pa
qo eftipole.Ligchis le filiü dei diceret zeĝle deo: rétú cura:fic fub qdá ſpuali uto.ÿ¿diu eni ufuz ronis
bacet doctrina3cópzobabát miracula que faciebat: nobet puernooit tu ad ea que agit ab aiali irróna
zió oftédebat chis pmiracula que faciebat ee deus. li.vn ficbosuel equ? iuregétiu uel ciuilieft poffeffo
Petr'aut 13 eadéuelmaiora miracula faceret:nó p ris:ututafeo cu uoluerit:fic po iftro:itade iure näli
babatee de':fed pea etpbabaf y chisectoe?: q2pe eftofill ante beat ufu ronis fit fub cura pžis.vñ 5
tr'nopdicabat feipz fz iefuz chim ee deu. Ar.VII. iuftitia nale eet fipuer ate biet ufü libi ar.acura pa
mfic pcedebat.Uidet o pueri iudeoz fint rétű (btrabat:uelde eo aliqd ozdiet initis parétib?
baptiçadi iuitis parētib”.Mai eni eft vi Pofty at icipit bie ufu li.ar.ia icipit eë fu²:z pt ötü
culú mrimoniale ius pineptátis:q2 pina ptás pót ad ea queft iuris dini ulnalis fibiipfi puide: z te eft i
perboiez folui:cú filiuffamilias emacipat.viculú aut ducédus ad fidéno coactióe f3 pluafioe:zpót et iul
mrimoniale nopot folui pboiez fmillo Matth.19. tis parétib' pletire fideiz baptiçari:noat ate beat
Quosde piuxit bono fepet.f3pp ifidelitaté foluit ufu rónis.vn de pueris átigru patrú di ofaluabatur
vinculú mrimoniale. Die eni aple.j.ad Lop.7.9 fti in fideparētu.pqo dat itelligi adparetes ptict p
fidelis difcedit diſcedat.no eni fuítuti eſt ſubiect' fr uidefilijs de fua falute:pcipue ate béant ufu ronis.
in vinclo mŕimoniali ut
But foroz z biz canon dic: q fi pux ifidelis novult Ad primü 8 plug bit ufü libi arbitrý:z ut
cobitarefine tumelia creatoris: alt piugu nonN DE 93 būt
bet et cobitare.& mlto magis pp ifidelitaté tollitius pót iuito altero fidei affetire:fed boc no bet locu
pine ptátis,fic &ifideles iudei no bit ius pine ptátis in puero anteabeat ufű rónis :ſed poſtÿ bet ufuz ró
Arti. Quodlibet .VIII.

nis tuc tenet filitudo: fizuerti uoluerit.CAd 2™083 eade oib' expediút.Siaut fit pceptú cerimotale:no
q atpalinó eft aliqs eripiēdus ɔ̃ ozdině iuris civilis folúnó obligaret:fzēt obfuatu iduceret i pctm.pec
puta fi aliqs a fuo ludice pdenet ad mozté:nullus de caret eni fide agnú pafchale imolaret: q2 poft aduetti
bet eu violeter eripe.vñ nec aliqs debet irrupere 02 vitatis ceffauerút figure. Dóm eft &fic antiq ma
diné iuris nalis quofili'eftfub curapiis:ut eu libet a giftrioixerüt:q queda pcepta legis für pure moralia
piculo mortis etne.CAd3063: iudei füt fui pn ut nooccides.nofurtü facies.queda aut purefüt ce
cipufuituteciuili:que noexcludit ozdině iuris nälis rimoialia:ut imolatio pafchalis agni z circücifio.que
vel diuini.CAd 4083:9 bo ozdinat ad deů pro dá autfüt media F3 aliqd moralia:7F3 aliqd cerimo
nëper qua deui cognofcepot.vn puer anteq ufum ro nialia:fic pceptú de obfuatióe fabbieft morale tuz
nis beat nali ozdie ozdinat in deu próné parétú:qrû ad boc aliqo tps deti deputet ad uacădū diuinis.
cure nalitfubiacet:rkz con ollpóně füt circaip5 diui Doc enironalis bet:fed goies feptima fit deputata
na ageda. Adsm 083: 9 piculú q8 fequit expdi boc eft ex detmiatióe dei pp aliqua figura.vn boc eft
catióe omiffa nulli iminet nifi ei cui eft cómiffuz pdi cerimoniale.Sic & pceptu de decimis pfoluédis eft
catióis offm.vn in Exech.pmittit.Speculatorez de qdef3 aliqd morale:ut.f.qptotopplo oino obledo
di tefilijs ifrl.puidere aut pueris ifideltude facrisfa uacat ftipedijs ppli fuftétent:fic z qi algs officijs ret
lutis ptinet adparetes eoz.vn eis iminet piculum.p publice Futut a ppl'o fuftétant:z f3 buc modů ppótt
pterfubtractionefacraméto :fi eorum paruuli de bocpceptů in nouo tefto.Die enions Mat.7.Dign
trimentum falutis patiantur. Articulus.VIII . eft opari cibofuo.7 apts oic.j.ad Loz.9.9dñs 024
m fic pcedeba.Uidet 9 pppfuetudi dinauit ut qui euágeliui enüciat de euágelio viuát : z
HD në aliq deobligent a iurereddedi de qui altario defuiût de altario viuat. Sed qtü ad det
cimas.Magis eni eft accipe decimas ☎non da minatü nüz decime nóeftde iure nali:neqs eftpceptu
re.fed ppcöfuetudine in aliqb tris aliq milites acci morale:fed eft cerimoiale iquatú refert ad figurádů
piut decimas:z boc abecclia tolerat:ergo multo ma aliqd circa chiz.uel et eftiudiciale$3 pueniëtia adil
gis pzopter cófuetudinem aliqui deobligant ut deci lu pplz: inquo multitudo miftroz talitaratione op?
mas non foluant:neq3 foluere teneantur. erat ad miftro dei luftëtationë.Sic & boccoe qo é
CSed otra.Jus diuinü noaboletper diffuetudine:f3 puidë miftris deli nečijs vite eft de iure dino qfi mo
Decimedebent de iure diuino:ergoper diffuetudinez rale pceptú zde iure näli exñs.Ad quelibet aut pne
noaboletius reddēdidecimas.Tenent ergo boies cipé dpot leges code:ptinet ius näle côe pius pofiti
reddere decimas ōriacófuetudine non obftante. uudeťmiare.nibil eni eftaliud ius pofitiuuŸ deťmi
oom:g ea quefütoe iurepofitiuo per natio iuris nālis:fic jus näle bét o malefactor puniat
Rñdeo Diffuetudine abolent. de
Ea vo que fut a fed q talipena puniat:boc deťmiatperiuspofitiuu
ture nali uel de ture diuino nulla oiffuetudine aboleri Quia &eccliabet ptátë ɔdēdi lege in bisqueptinét
pit.Nulla eni diffuetudie fieri pót ut fit licitu furari ad cultú det:potuit pecctie ftatutü taxariğtitas cop
uel mecbari.Eft gɔſiderådú ad ppoſitá qōné utruz que fut dada miftris deiappło.z ut eet quedapfona
baredecimas fit de iure diuino ufde iurepofitiuo bu tia'noui z netis teftamêti:ftatuit ecclia ut taxatio ne
mano.Jus aut diuinü in nouo z veteri tentostief.Et teris teftamétifuaref ét in nouo.Uñ oës tenent ad
dde no appet in nouo teftó alíqo pceptů datú de de decimas uelint nolint.poffetaut ecclia ftatuë:fi cá B
cimis foluëdis:in doctrina dico euágelica nel aplica. cetuel in maiori uel in minori nuo.puta qoaret octa
Q8 eni diMat.23.de folone decimaru:boc opoztu ua utouodecima:fic zqoet decima. Pater &&nul
it face z illa no omittë.z qo dic pharife” Luć,18.De lapfuetudopria foluithoiez ab obligatióe reddedi
cimas do oiuz que poffideo.magis videt ad ftatü ue Decimas: q2 bec obligatio fudatfuplus dínů z ſup
teris teftamti ptine obfuatie noui teftamti formā lus näle.vn femp tenent boies redde decimas:fi ec
impone.In ueti aut teftôtriplex gen? pceptoz erat. clefia exigat:et pria pfuetudie noobftate:7 in tris in
queda enieratpcepta moralia:queda iudicialia:que qb' eft pfuetudo o decime foluant:ipfa pfuetudoqli
da cerimonialia. Precepta moralia füt quefür indita expoftulat decimas.vñ peccaret qui no redderet:fed
nalironi:ad que boies oitpe obligant:ut bonorapa in tris in qb' no eft pfuetudo cois q deciedent: z ec
trẻ zmatre.no mechaberis.no furtú facies z fimilia. clia nópetit:vi ecclia remitte ouz diffilat: zió boies
Pzecepta aut iudicialia fütper que iudicia exerceba in tris illis nopeccat decimas no dáde.Duru eni cet
tur.puta fids furaref vná oué redderet qtuo2:z bi? p dicey oësboiesitalie z ortētalin ptiúdánarent qui
ceptanofut idita rồní náli.nó eni ró nális beto ille decías nofoluút.Et bi arg poffum abapto acci
dfurat ouémagis reddat qtuoz tres uel vns.Sed pere:cui cudeberent nečia victab bis qb'pdicabat:
tipbi'pceptadeťmiat morale pceptů.Det enim ro tnnoaccipiebat.nectñpeccabat dei non dabát.alio
nalis q ille qfurat debeat puniri:fed q tali pena pu qn male cu eis egiffet:nó accipiédo pfertim cú ipeof
niat:boc deťminat p pceptú iudiciale. Precepta aut cat act.20. To enifubterfugi quo min" annúciaré no
cerimonialia uetis legis füt que prinét ad obfuatiaz bisocpfiliü dei: zió aplus nóexigebat qo fibi debe *
diuini cult':z fi ozdiata ad figuradú aliqỏ futurú:fič bat:ne daret aliqo offédiculú euágelio:ut ipfe dicit
imolatio agnipafchalis figurabat occifioně chii.Eft vinobñ facerét rectores eccliarufi in tris illis deci
pfideradu utz pceptú de decimis pfoluédis fit mo masexigeret:in qb' no eft cófuetudo dari: fi pbabir
rale uel iudicialeuel cerimoniale.Sieni morale eft: crederet o ex boc fcadalú nafceret. Ad illó§ qo
ad boc oës tenené z oi tpe: nulla obftäte ɔ̃ria pfuetu in priú obijcit oom:q milites qui accipiûtdecimas i
dine:fed bocno videt: q2 ró nälis nó dictat magis q aliqb terris nobnt ius accipiedi decimas.hoc enim
bó miftris dei det decimá vndecima uel nona pté ius eftfpüale debitú miniftris dei.vñ non cadit in lai
fructuú.Si aut fit pceptú iudiciale:nó tenent adde cam pfonam:fed res ille tpales que aiure exiguntex
cimas dadas: fic no tenent oës ad iudicádú fm iudi pceffioe ecclie datefunt aliqb' militib',pptaliq ſerui
cia in lege ueti pfcripta:qz illa iudicialia pcepta funt tia quefecerunt ecclie: fic z ecclapot remittere ipos
fpalit illipplo data cófideratis ¿ditióib” ei”,nó entz fruct'qui debent pzo decima.notñ remittit ius exige
Arti.ix.7.x. Secúdum Arti.xi. 9

didecimas nec tollit debituz reddendi. boc noteneat. Sed aliqd ptinet ad bonú viz adqo
Einde quefituz eft de bis que pti tenet.f.qp reddat alicui qo iuftú eft.na act" iuftitie eft
net ad vtutes circa res bua ut reddat alicui: qö eidebet.Et io vnufqfqs véditos
adboctenet ut iufta uëditionë faciat.nó aút ut fací
Ὁ nas.Et circa boc quefita füt duo. pº utrū
filius teneat obedire parentib'carnalibus at uenditione liberale dimittens aliqd de pcioiufto.
in indifferentibus.2º utruz uenditoz teneatur dicere Juftitia aut calitas queda eft.ut di i.§.Etbi. Eft § in
emptori viti rei vendite. Articulus.IX. fta uěditio qn pciuacceptú ab babete eqtur rei uédi
fic pcedit. Uidet o fili' te te.iniufta aut fi no equet:fed plus accipiat.Si &viti
HD pamá neat obedire parentib' car um reiuědíte faciat rẻ min" ualere pciú ipofituz a
nalib’ğtū ad oia.Dź eniz Deut.21.Si genuerit uěditore: iniufta erit uěditio.vnpeccat occultas viti
→ bofiliú cótumace3:7 pteruú:quinó audiat piis aut um.Si aut nofaciat remin uale pciú ipofituz:q2
matris iperiú lapidib eú obzuet ppl's ciuitatis.Sed fozte uědítoz min pciu iponit ppt vitiü:tüc nopec
pena talis nó ifligeret nifi grauit peccaret no obedie cat tacés vitiü: q2 uěditio nó eft iniufta: z fozte eetſi
do.&filij tenent obedire paretib' carnalib" per oia. bi dánofum fivitiú diceret:qz emptoz uellet bérerez
Capts oicit ad collz.fily obedite parétib'per etiazpzo minoripcio ualeret.Liberaliter tn face
oia.C.pcepta moralia affirmativa quis noad fe ret fidanofuz puz côteneret ut ſatiſfaceret uolütati
perobligent.tn nungɔ̃riuz facere licet.S3 pceptu alterius:13 ad hoc non teneatur.
ergo oom: illud
morale
cet affirmatiuú
irreverêtéeë eftde eet fi et mádato no obe
parëti:qö Ad primer dicta leg
no babet licitu fitfimplr uědi
diret.tenetur ergofilius in oibusparétib? obedire. tortoecipe emptorë:z ecóuerfo.fz di aliqdˇcë licitŵ
CSed ptra. No min? obediendú eft piib'ſpúalib'q F3 legé go per legé no punit:lic fm legé uetere lice
carnalibus:fed magis:ut babetper aplz ad beb.iz. bat libellus repudy.Ad 2 oom: pcepta legis
Szpiib'fpüalib' no tenentfubditt obedire in idiffe fut ductiua ad pfecta vtuté:tn act pfecte vtutis non
rétib'. Religiofi eni qui obediétia pfitent:notenen cadut fub pcepto legis buane:fed phibet queda gra
tur obedirefuis platis:nifiin bisque fürfm regula: uiora:utgradatim boiesretracti a malis perfeipfos
ut Ber.dicit in lib.de difpéfatione z pcepto.& necpa ad vtuteexerceant.pmittit aut queda miora pctă eis
rentib' carnalib'filij tenent in indifferétib'obedire. pena no ifligés: qz fine bisno facile iuenit boiuz mul
oo3:9 cũobedientia plato debeat:ad titudo:z detalib eft deceptio:que eft iter uědétes z
Rñdeo illa fe extedit debitů obediétie:ad que emétes: q2 plurimi fut qui uolut vili eme: care uede
fe extédit tus platióis. Det aut pat carnalis ius pla ut Aug' oic in li detrinitate. Ad illud vo qo pº
tionis in filiú pzio qdë tú addomefticapuerfatio in priú obijcit ooz illud itelligédü eft qni mozb pe
në.Sic eni eft pifamilias in domo:fic rex in regno. coris fac pec min ualë Ÿ uédat.C Ad2m dom:9
vn ficuti fubditi regis tenent obedire regi in bis que earone Lulli dico virbon? no tacet vitin rei uědi
ptinet ad gubernationě regni.ita et filij z alij domefti te: qz ad viru bonu noptinet decipe aliqué.deceptio
cttenent obedire piifamilias in bis z que ptinent ad aut no eft fi id qo tacet de re uedita nofacit rẻ mínus
Difpéfationedom . Scooğru admoz diſciplină.vñ ualere❤Pcium qō pzo ea accipitur.
aple oicit ad bebiz.ies dde carnís nŕe babuim? Einde quefitü eft depatis . Et circa
eruditores:z obtempabam ets.debet eniz patfilio boc quefita fut ouo. pºutrú
nofolu educationé:fed et difciplina: utpho dicit.3n pctm fit appeteplatione. 2ºutrůpctm fit p

bis ergofilius tenetobedire pit carnali: z nó alijs. dicatoribie oculû ad rẻ tpalë.Article.XI
goom:g loqtur ibimoyfes de i fic pcedit.Uidet o pctm
Ad prima periopino:qo priet ad difciplina pamá fit appeteplationë. Noeni
mop.vn ibidé di.Monita nŕaaudire prenit:comef videto poffit appeti fine pctô id qỡ nó fuit i fta
fatioib'uacat:z luxurie atqzzuivÿjs.CAd 2™ 003: tunac itegre: fed folù in ftatu nãe corrupte.Sed pla
gapl's vicit obediédúcé parétib” per oia ad queſe tio nofuit in ftatu näe itegre:fed icepit ce poft pctm:
ius plationis extendit.CAd3" dom: non exhi qn oictü eftmlieri.Subviri ptáte eris.ergopctm eft
bet irreuerentia pzecipienti: fi non obedit ei in bis in platione appete.C.appetitvidet eé de hisquep
quibus obedire non tenetur. Artículus.X. tinet adftatufuture glie.Sed in futuro ceſſabit ois
2mfic pcedit.Uidet o uenditoz no pzelatio:ut dicit quedaz glo.j. ad Lop.is.ergo pec
teneat dicëvitiü rei uendite emptori catum eft appeterepzelationem .
arca
q2f3 leges ciuiles uědítoz z emproz ſeiuice dect Sed ptraeft qo oz.j.ad this.Quibñ plüt pſbii:ou
perepoffut.nulla auté poffet eé deceptiofi uenditoz plici bonore digni beant. Sed no eft peccatú appe
rei uendite vitin emptori dice teneret.ergo notenef. tere illud:cui debetur bonoz qui non debetur nifi vir
Seddicebat q leges no loquuntf3 for cófcie:fed tuti.ergo nóeft peccatú appetere prelationez.
¿ eft Rndeo : bacon foluit Bug.io.de c .
2etbi.Interiolegiflatoris eft ciues face bonos.qog
licet fzleges nócftpriu vtuti:z itaet no é ōriu pfcie. pple reginó pót:z fi admiftret ut decet:tn ideceter
Sedptra eft:q2 fm leges ciuiles fi aliqs uendat aial appetit.Lui ratio eft:q2 qui appetit plationé:aut eft
mozbidu tenet de vitio.ĝ tenet dice vitiuz emptori. fupb' aut iniuftus.Jniufticia eni eft q aliqs uelit fibi
C.Tullioicit in lib.de officis:q ad officiu boni plus de bonore accipe aut de poteftate: aut de algs
viriptinet:ut dicat emptori illud pro quores minus boib' bonis:nififit maiorib" dign": ut dicit in.S.eth.
uenderetur.bi” auté eft vitiŭ rei uendite.ergo uendi q aut aliqs eftimet fe ce magis dignuz platione oib❞
P
toz tenetur dicere emptori vitiuz rei vendite. filisfup quos platione accipit fuperbie z plüptionis
Rrideo malidd ptinet ad bonu virü:ad eft.vnde patet o quicúq prelationē appetit : aut eft
qo ti boies no tenent.fic ad bonů ví iniuftus:autfuperbus:7 ideo nullus fuo appetitu de
ruptinet q liberalr amico fua bonalargiat:quis ad bet ad plationez peruenire:fed foluz dei iudicio fm
Arti.xm.7.xm. Gecúdum Arti.xm.

Allud apli ad beb.5. Nemo fibi affumit bonorez:fed plr cepot.vno mo per receptioné fozme cótrarie:fic
qui uocatur a deo tang aaron.pot tamen aliquis lici aq patit ab igne quátú calefit: z perpñs diminuit äli
te appetere fe effe dignuz prelatione uel opera boni tas nälis eius:boc mo fepata aia no pot pati ab igne
pzelati:pzo quibus debetur bonoz. cozpeo: q2 nec calefieripot:nec deficcari:nec fm foz
Inde ad vo due ro ma aut qlitaté quacuos ignis corporei imutari.Alio
nes norecte cocludunt:qz et ea que no modo dicitpati oe illud qoquocüqs mo ipediť afuo
fucrüt in ftatu inocêtie nec erut in ftatu gloriepoflüt ppzio ipetu uel iclinatione:fic fi dicim' lapidé defcé
licite appeti:fic fubijci:penitë:z alia bi".quis platio dětě pati:cú ipedić ne deozlü pueniat: ficut dicim?
quatú ad aliqd fuiffet in ftatu inocétie: z futurafit in boiez pati cuz detineť uel ligať ne uadat quo vult: z
ftatu glie.f.quátú ad fuperioritatë gradus.z quátuz ita per moduz ligatiois cuiufda aiapatiť ab igne coz
ad gubernationez uel regime:nó auté quátú ad coa poreo:ut Aug.dicit.zi de ciui.dei.Noeniboc eft co
craz feruitutez. Articulus.XII. tranam fpus cozpi alligari:cú videam'aiaz näliter al
fic pcedit.Videt op pctm ligari cozpori ad viuificaduz ipm.Demones et per ni
HD fecúdú fit pdicatori bie oculú ad gromatiaptátefupion demonů alligant aliqb" ima
tpalía.Di eni Luc.12.Querite pmo regnuz dei. ginib' uel aliqb' alijs reb.vn multo magis pñt fpús
Blo..bona eina.zbecoiaadijcient uobis.blo.et no alligari oiuia vtute ignecozpeo:nó ut dent vita : fed
querétib'.& nó licet pdicatoribie oculú ad terrena. ut accipiat pena:fic Aug.dicit.Sed qz qo eft mino
CS3ptra eft qo di.j.ad Loz.9.Debet qui arat in fpe rís vtutis non pot fua vtute ligare id qo eft maioris
arare.Slo.ftipendiorů téporaliu.ergo licet pdicato vtutis:ide eft q nullú cozp'potligarefpm qui eft ma
ri:de quo ibiloquitur:babere oculû ad terrena. ioris virtutis:nifi aliq fupiorivtute : 7 pphoc diy
Rñdeo 063:9 bie oculi ad terrena ptigit ou ignis cozpeus agit in aiam ſepataz:nóvirtute ppzia:
plr.vno mó fic ad mercede uel pmiu. fed ingru eft inftrumentü diuine iuftitie vindicantis.
zfic pdicatorinó licet bie oculû ad terrena: qz fic fa & dóm: 9 ignis tágit aiaz:nổ ɖdë
Ad tactu mathematico: qui attendit
ceret euägeliü uenale.Alio modo fic ad ftipediapzo
neceffitatefuftétationis vite.z fic licet bie pdicatori F3 terminosaptitatiuos:fed magis ptactu vtutis:no
oculu ad terrena.vñ ¿ma ad This.fup illud.Qui pe:fed quả bet ingtuz eft inftrumentü dine iuftitie.
bñplüt plВzi zč.dicit glo.Aug. Neceffitatis eft acct CAd2003:9 ró illa pcedit de paffise que eftper
pe.vnviuit charitatis eft pbere:nötñ uenale eft eua fufceptioneforme prie. CAd 3™ odz : q pauolú
geliu pro bis. Si eniz fic uendüt magná rez vili uē tas dž ardein iferno.qz meret ardoré. Arti.XIII .
dunt.accipiant ergofuftentatione neceffitatio a po
Hfecúdú fit pcedebatur .Uidet o
pulo.mercedez difpenfationis a domino.CEt per duon quifut digni equali
bocpatet refponfio ad obiecta. pens:vn nopoffit citius a purgatorio liberari
Einde quefitú fuit de penis pctoz. qali Judiciueni poſt mozté no eſt bois fed dei:qui
Et po oe ipfispenis.2 °dere Fm vitaté iudicat.ut oz ad Ro.2.fedptra vitate indt
miffione penaru. Circap quefita funt caret:fi vni eorú qui fut digni eqli pena infligeretgra

duo. pmo utru aia feparata poffit pati ab uíoz pena fenfus& alti.Dilatio aut glie eft maior pe
igne co2peo.2º utrú ouoz deadé pena füt digni vnº na acerbitaspene fenfus:qz fic Chzifo.fup Mar.
Diuti moret in purgatorio ali?. Articulus.XIII. Larere vifione dina eft maioz pena quelibet pena
fic pcedit. Videtur o aia a fenfibilis.g vn' coz qui digni fut eqli pena no maio
HD pamā coupefepata nó poffit pati rezoilationé glie patiet altero citi liberato.C .
abigne cozpeo:q2 fm phm:qo no tagit noagit: maluzFm Aug.di q2 nocet.nocet aut qó adimit bo
fed ignis corpore' notangit aiam ſeparaa cozpe: cuz nuz.dilatio aut glie adimit maius bonu.f.bonúicrea
nobeat termios cozpales:que aût le tangut bit ul tú.ergo maius malu:7 fic idez quod prius.
timafil.ğ aia fepata no patit ab igne cozpeo. P. Sedcótra eft qỏ magŕ dicit in 4ºÎniaz.dif.45.9
illa que patiunt adinuicé:inuicé querti pnt.fed aia no ille pzo quofiut plurafuffragia citi a penispurgato
pôt puerti in igne cozpeú nec ecóuerfo.§ ais nópót rý liberat.Lotingit aut q pzo vno coz : quidignifür
pati ab igne cozpeo.C.Ber.dicit . nibil ardet eqli pena fiút plura fuffragia pzo alio. vn' citius
in iferno:nifi pa uolutas.fed pa uolutas cu fit qdda liberabit.C.in fine müdi iueniunt aliq cremabi
fpüale no pot effemä ignis cozporalis.ergoaia a coz lia queda bñtes:quop dilatio a glia nóerittả diutur
pore feparata no poteft abigne corporeopati. na fic coz qui mocremabilia deferüt adpurgatoriu:
CSed ptracftqo di 3fa.ulti.Ignis coz no extiguet. qz bzeuís mora erit inter moztez z refurrectionez.ut
Rideo 0039 pati multiplr di.vno modo pa Aug.oicit.ergo pari róne z nunc eoz quiequalia cre
ti coiter dictú idez eft y recipe:km q mabilia deferunt vnus pot minus differri a gloria
fétire zitelligere eft qöda pati:z bocmo aia piuncta alius:z fic erit citius liberatus a penis.
cozpipatiť
an fepata aareb' cozporeis
cozpe poff it bocfëtiëdo:
mo a reb cozpeispatrí:
7 itelligédo:fed Rñdeo 003: ifta gofundat fup vtutë fuffra
gion.utz.l.fuffragia fcă pzo aliquale
alteri queftiois eft pp quofda: qui dicut oaia fepata ant illifolú pzo quo fiunt ad liberatione: uel et alys.
acozpore:z et angelus pot accipe cognitioné areb" Lirca qo aliq dixerut o nomagis valent illi alys:
fenfibilib?:fed fi et becopio eét vatn pati fentiendo imofozte magis ualent alÿs: ſi ſint meli difpofitiad
zitelligédo eft pfici no puniri:nifi forte per accñs:in recipiēdū fuffragion vtute: z ponút exéplu:fic fiac
qtu id qofentit uel intelligit repugnat uolütati:fed cédatcere'in domopzo aliq'oiuite:qui fit cec : illumi
ipm fentire uel itelligë:F3 le cófideratu penale nó eft. nat oës in domo exites:forte alios magis illumiat ſi
Alio mo di pati pe loquédo fm prietaté agētis ad beant lipidioré viluz:z fm bác opioneduo quiab
patiens: put.f.pati dicimur cu aliqd nobis aduenit: eqles culpas in, purgatorio detinent: vn❜nopot citi
qo eft örtü nature uel uolütati nŕe: z fm boc ifirmi us liberari alter.S3 bacopionenôreputo ueraz.
tas z triftitiapaffiones dicunt. Et bec qdē paffio du Lui' ró eft:q2fuffragiú vni” ualet alteri ppter duo.
Art.xv. Secundum Art.xvi. io

Uno mopp vnitaté charitatis:q2 oës qui fut in cha ppboc Fm Cbzilom.pfeueratib nofuit remiffa bec
ritate funt ali vnú cozp":z ita bonu vni redundat in blafphemia:neqs in bocfclo:neqs infuturo:qz inboc
2
oës:ficut man' deferuit toti cozpi:z filr qolibet coz fclo punitifut pzoea perromanos: z in futurocrucia
poris mébzü:7fm boc qöcüqs bonü factú ab aliquo bunt in iferno. Scom Aug"vo fput fco qui eftchart
ualet cuilibet in charitate exñttfm illud plat. Parti tas piis z filij attribuit remiffio pcróz.Jlle ergo có
ceps ego fum oium timētiû te z cuftodiětiú mádata tra fpuzfcm peccat uel blafphemat:uel vbi dic coz
tua.Alio mofm o per intétioné alicui" act" ei'tranf de ore aut ope:qui boc agit per ipenitétiä ulos ad fi
fert in alteru:puta fialiqs pzo altero foluat aliqó de në vitefue:ut nofiat eiremiffio pctor:z tüc planum
bitu:pzo code babet ac fiillefolueret pzo quofoluit. eft opbocpctmin fpum fcmnoremittit: neqs in boc
Pzimo ergo mo ualet op' bonuper modů meriti cu feculo nes in futuro.Doctores vo moderni dixerüt
tus radix eftcbaritas.Sed 2° moop' vni ualet alte q2 pii attribuit potétia:filio fapia: fpui fco bonitas
riper modú fatiffactionis: put vn pzo alterofatiffa perm ex ifirmitate eft pctm in patre.pctm ex ignora
cerepót:fi boc intédat:z talis ualozattëdiť in ſuffra tia eftpctm in filiii.pctm ex certa malitia eft pctm in
gijs que ad boc fiut:ut per ea boies liberent a debito fpum fcm.Quia ergo ignorátia uel ifirmitas excufas
pene.Et iódom eft:q fuffragia per iftú modú nó ua pctm uelin toto:uel in pte:oicut pctm inpatré nel
let:nifi illis pzo qb' fiút:7 fm boc fipzo aliquo fit it in filiu remittit:qz uel totalt culpa caret:uel culpa di
multa fuffragia citi liberať a pena purgatorij ❤ alij minuit.malitia vo noexcufat pctmfed aggrauat:ziổ
pzo qb' nófiút:et fi eqlia pcta detulerint. Coceden pcrm infpuzfemno remittit:neqs in toto:neqs in pre
du tn eft qfuffragia p2o vno facta oib' ualët:inqua qz nobet infe aliqua róne uenie per qua diminuatur
tu.f.oës qui fciut gaudet ex charitate de bonis que ex culpa:zfi aliqn remittat: boc magis eft ex miſericoz
cbaritatefiuit. f3 bocuerü eft q illis pzo qb'no fiut dia dei remittétis:qui etiă mozbos incurabiles curat
plus ualet fuffragia fi fint maioris cbaritatis. exremiffibilitate peccati. Etper bocpatet fo
lutio ad obiecta. Articulus.XVI.
Ad primú auerfione a Deo pfe loquédo: non
debet pena caretie vifionis diuine nec fimplr : nec ad HD fecúdum ficpedifidet q'cru
cefignat qui moriť ane
tps.Sed q ad tpsretardent a viſione diuinaboc co tep iter arripiat beat plena indulgétia peccator.ad
tingitper accño: q2.f.ğdiu digni ſunt aliqpenanopnt boc enim o indulgétia alicui ualeat reqrit o fit uere
priciparefuma felicitaté que in dei vifione cófiftit:iu penítész cófeffus ut cótinet in Ira papali.Sed cru
Atitia aut refpicit penáper ſe debítá pctô:nóaut eam ce fignat decedes an iter affumptubet becoia : que
que p accñs cófequit. Per bocpatetrnfio ad 2m. reqruntfm fozmálŕe ad pcipiédá plená indulgétiaz
3 cocedim.z 4mfilr.llitn qui in fine mundi vint peccatoz.ergoplene pcipit ea.C.folus Deus re
reptent paru bébut de cremabilib? pcedétib? tribu mittit pctm quátu ad culpa.Lu ergo papa dat indul
lationib' ppurgati poteritet fieri ut acerbitas pene getia oium peccatoz:boc no eft referédū ad culpam
modicitpis recopëſet diuturnitate pene in alijs. fed ad vniuerfitate penari.Ille ergo qui accipit cru
Finde quefitüfuit de remiffioe pec cemFm forma littere papalis:nulla pena patieť pzo
cator.Et circaboc quefi fuis peccatis:z ficftatim euolabit plenam remiffionë
tafunt duo. pmoutrúpctmin fpum fcmfit peccatorumcofecutus.
Ο irremiffibile.2º utrü cruce fignat? Sed cótra.Aug.oicit in.is.detrini. no eft ide ab
qui mori
tur ante iter arripiat trafmarinu plena babeat pec Arabere telu z fanare vulnus.Telü enim pcti abftra
catorum remiffionem. Articulus.XV . bit perremiffionépcti.vulnus aut fanat per reforma
fic pcedebat.Uidet o pec tionë imaginis:qui qdëfit per opa ſatiſfactionis.Sz
H→ prímú catum infpum fanctum no cruce fignatus decedes an iter arreptūnullu laborē
fit. irremiffibile.Una eft enim dignitas z maie fuftinuit ad reformationé imaginis.ergonódú eft fa
ftas piis z filij z fpüs fancti.Sed peccatú in filiú no natú vulnus:zfic nopoterit adgloria ftatim puenire
eft irremiffibile.Dicit enim Matth.12.Quicüqz ver ante penas purgatoriaspatiat.C.qlibet facer
bú contra filiú bois dixerit remittet ei.ergo pctm in dos utić talibus vbis.ego abfoluote ab oib' pecca
fpum fanctum no eft irremiffibile. tis tuis. Si ergo cruce ſignatus decedens euolaret:
CSedptraeft qo ibidé dicit.Quidixerit ştra ſpiritü pari rone quilibet alius a quocus facerdote abfolu
fanctu vbum no remittet ei:neqs in boc feculo:neg tus:qo eft incóueniens.
in futuro.
Rñdeo dicédum: ad euidetiam buius que
ftionis ficut fupza dictü eft: opus vni
Rdeo fütlocuti.Do de in ſem
ctores eni an Augm itel uspoteě fatiffactorlupzoalio ad que per intétionez
lexerut pctm in fpum fcm eeblafphemia dicta côtra faciétis refert.chziftus aut pzo ecclia fua fanguinem
fpuzfem aut opa et?:uel et ptra diuinitaté dei patris: fuum fudit:z multa alia fecit z fuftinuit : quorum efti
aut filij:qz etpi zfili coiter fumedofpus fanct' eft. matio eft infiniti ualoris ppter dignitate perfone:vn
qz de fpüs eft:ut di Jo. 4. Pcmaut in filiu bois in de oicit Sap.8.q infinitus eft in illa thefaurus boi
telligueblapbemia inchémem buman ; năm :z utro bus.Similt etia z oës alij fancti intétioné babuerut
mopeccabat iudei in chim. pmo enizmó otra es in bis que paffifunt:z fecerüt ppter deu:ut hoc effer
peccabat miracula que per ſpúž ſem z vrutefue diui adutilitate non folu fut:fed etiaz totius ecclefie.To
nitatis faciebat pncipi demonioz attribuédo.¶2ºaút tus ergo ifte thefaurus eft in difpéfatione eius qui p
mó eupeccabat dicedo: Ecce bo uorax:potatoz vi eft generali ecclefie.Unde petro ons claues regni ce
ni:zpublicanoz amic : utoi Mat.xj.bac &fecüdaz lorum comifit Matth.i6.Quádo ergo utilitas uel
blafphemia dicit remiffibilé: qz bebat aliqua excufa neceffitas ipfius ecclefie boc expofcit:pót ille qui p
tionépp ifirmitate carnis quá in chio videbat.aliam eft ecclefie de ifta infinitate thefauri comunicare al
voblafphemia dicit remiffibilé:q2 nullá excufatione cui quiper charitaté fit mēbzü ecclefie de pdicto the
bebatvidētes manifefta indicia (pus fci zdiuinitatis fauro quantum fibi viſumfuerit oppoztunú:vel uſos 4
Art. Quodlibet .I.et.n.

adtotale remiffione penarum:uel ufos ad aliquas cer ma.2° utruz poffitfacereo idecopus fimul locali
tam quátitatem: ita.l.q paffio cbzifti z alioru fancto ter fit in duobuslocis. Articulus.I.
rum eiimputet:acfi ipfe paffus effet quatum fuffice fic pcedit.Ur goe' poffic
ret adremiffioné fui peccati:ficut cótingit: cum vnus HD primú facereq materia fitfinefoz
pzo aliofatiffacit:ut oictü eft.Ad boc ergo q indul na.Siceni mä fm fuú ce depèdet a forma : ita
gentia alicui ualeat tria requirunt. Pzimo caprinens accidens afubiecto. Sed deus poteft facere o acci
ad bonorem dei uel ad neceffitatë aut utilitatë eccle dens fit fine fubiecto : ut patet in facrameto altaris.
fie.Secundo auctoritas in eo qui facit . Papa enim ergo poteft facereo ma fit fine fozma.
poteftprincipaliter.alil vo inquantum poteftatez ab Sed5.de nopotface dictoria ce eë fimul. Sz mam
coaccipiunt:uel ozdinaria uel cómiffa: feu delegata. effe fine fozmaimplicat cótradictioné:eo q effe ma
Tertio reqritut fit in ftatu charitatis ille qui idulgé terie impoztat actu qui eftfozma. Nonergo deuspo
tiaz pcipere vult.Et bec tria defignant in lřa papali. teft facere o materiafit fine fozma.
Na cá cônenies defignat in boc o pmittit de fubfi Rñdeo animadafim modú ret centie
virtus:co
actiua
& vnúeſt
dio terrefacte.Auctoritas voin boc:q fit metio de eftimáda
auctoritateaploz Petriz Paulizipfi'pape.Cha qoqs agit ingtü eft ens actu:vñ ſi in aliq iueniat foz
ritas aut recipietis in boco oz. Dibuere penitétib ma aliq uel nã nó limitata feu ɔ̃cta erit virt" ei ſe ep
zcófeffis.no dicit:z fatiffaciétib?:qz indulgentia non tédés ad oës act' uel effect cóueniétes illi näe:puta
excufat a cótritióe z cófeffione: fed cedit in locu fatif fi intelligeret éé caloz per ſe ſubſiſtens uel in aliquo
factionis.Eft &oom in qone ppofita:q fifm forma fubiecto:qo reciperet ipm Fm totú ei? poffe:fequere
papalis lŕe idulgétia cócedaťaccipiëtib' cruce infub tur q biet vtutead pducědů oës act"' z effect" calo
fidia terre fancte:cruce fignat ftatiz bēt idulgêtia:ēt ris.Sivo aliqó fubiectu non reciperet calorezFm
fioecedat anteğiter arripiat:q2 fic ca idulgentie erit ei totúpoffe :fed cú aliq côtractione z limitatione:
noiter:fed uotu itineris. Si aüt in fozmalře cótinea nobaberet vtuté activărefpectu oiuz actuüuel effe
tur q idulgétia debet bis qui tranfierint ultra mare: ctui caloris.Lft aut de' fit ipmeë fubfiftens.manife
ille qui decedit anteỡ tranfeat no babet idulgentia: ftu eftq nã cendi cóuenitdeo infinite abfos omni li
qz non babet indulgentie caufam. mitatione z côtractione.vñ ei” virt” actiua le extédit
Boom: 9 in bocultimocafu defi infinite ad totú ens:z ad omneid qo pôt bie rónez
Ad pumũ cit in crucefignato decedéte illud entis.Illud&folú poterit excludi adina potétia: qo
qo eft pncipali.f.indulgêtie ca.Ad 2 dom : p repugnat roni entis:z boc nó ppt defectu oine poté
auctoritatefolus de culpa remittit:fed minifterio et tie:fed qz ipm nó pót eé ens.Un nopot fieri.Repu
facerdos:ingtu exhibet facŕm remiffionis pcti:puta gnat aut roni entis: nó ens fimul 7kmide exiftés.vn
in baptifmo uel pnía:z tñ indulgētia no fe extédit ad galiqs fimul fit znofit:a deofierinopot:nec aliqd
remiffioné culpe:q2 no eft facralis.vñno fequiť ozdi ptradictioné icludes: z de bi’eft máz cé actu fine foz
ne fed iurifdictioně.pót eniz no facerdos ídulgêtia ma.omne eni qo eft actu uel eft ipfe act :uel eftpoté
facere:fi fit ei comiſſü:z iópena totalrremittit fi cau tia pticipas actu.cé aut actu repugnat actioni mãe:
fafubfit:no aut fi caufadefit. Ad 3m 003:9 fatiffa que fm ppzia róné eftens in potétia. Relinquit &g
ctior eft punitiua ingtü eftact vindicatiue iuftitie:z nopoffit ce in actu:nifi intu pticipat actu : act” aut
eft et medicatiua:inqptü eft qödaz facrale.Indulgétia pticipat❜a mä nibil eftaliud fozma.vn idé eftdictu
& fupplet locu fatiffactióis ingtü eft punitiva: q2.f.pe materia eë in actu : z matería bie fozmá.Dicere §❤
na quá ali fuftinuit iputat ifti:acfiipfe fuftinuiffet: z mä fit in actu fine forma eft dicere côtradictioria cé
to reat? pene tollit:fed nofuccedit in locú ſatiſfactio fimul:vndea Deo fieri no poteft.
nis inĝtá eft medicatius: q2 adbuc remanet pnitates Ad illud & q8 in ɔ̃riú obýcit ooz: accidés km fuû
ad peccáduderelicte ex poripcto:ad qsfanadas ne eeoepeder a fubiecto:ficaca fuftetate ipm:7 qz de
ceffari'eft laboz fatisfactionis:z io cruce fignatis duz pot pduceoés act" fecüdaru cárúabfos ipfis caufis
viuût cófulédú eft:ut noptermittåt fatiffactionisope fecudispot feruare in eë accidés fine fubiecto: fed
ra:ingtü fut pleruatiua apeccatis futuris:13 reat' pe materiafm luum ce actuale oepedet a forma inquan
nefit totaltfolutus:nec ad bocreqrit aliqs laboz: q2 tum forma eft ipfe actus eius.vnde non eftfimile.
fufficit laboz paffionis chit.morientib' aut no eft ne Articulus.II.
ceffariabi pleruatio:fed folü liberatio a reatu pene. fic pcedit.Uro deus pol
CAd 4oom:g vbü facerdotis dicêtis.Abfoluo
fecúdú fit facere vnuz cozp❜fimul
H D
te ab oib' peccatis tuis:no refert ad pena:fed ad cul célocalit in duob locis.Difficili enim eft q bec
pa:cut abfolutioni miniſteriû ipēdit. Nopôr aut ali fuba mutetin illa fubam: boc accidens mutet in
quis abfolui ab vna culpa: quin abſoluat ab oib'.pe illud accñs.Sed in facraméto altaris ex boc q oiui
na vo pot totalr dimitti uelpticularit:pticularit qui navtute fuba panisremanétib” ei oimėlionib?: km
de in abfolutióe facrali pena dimittit: totalt vofpüa quas comenfurat loco:cóuertitur in fubam corporis
ligra indulgérie:fic etiä dñs dicit Jo.8.mulieri adul chii:fequit op idéco2pus chží fit nólocalitfm côme
tere.Note códénabo uade z amplius noli peccare, furationě ppziarioiméfionu:fz facralit in plurib' lo
CIncipitQuodlibet Tertium. cis fimul. pótfacere o cóuertat dimefio buius co
eft de deo : de poris in dimenfioné alterius cozporis:z fic eritidez
Jefitum angelis:de bo cozpus localiter in'ouobus locis fimul.
minibus:z de creaturis pure cozpo Sedcontra.Dia ouo loca diftinguuntadinuicé fm
ralibus.De oco quefitü eft: 7ätü ad aliqua loci cótrarietaté:que funt furfuz z deozluz:añ
näm diuina:z tuz ad năm búanaz zretro:dextrum z finiftrü.Sed Deus non poteft fa
affumpti . | Circa vina3 năm que cere o duopriafint fimul.boc eniz implicat contradi
ta funt duode potentia dei Primo ctionem.ergo Deus non poteft facere'g idem cosp
utrāde² poffit facë o mãſit ſine foz Localiterfitfimul in duobus locis.
Art.m. Zertiú. Art.im. II
Rñdeo Do3:9 aliqo corp? ce localr in aliq lo gitudine:noaut fm latitudiné eft infinitüFm dd.Si
co:nihil eft aliud cozp' circufcribi: vo fuerit infinitú fm oës dimenfiones:erit infiniti
z copzebēdialoco F3 comefurationě paru dimėlio fimplr. Sürfi itelligat fozma alicui (pei ce noin ma
nú:qó aút cópzebēdit a loco aliquo:ita eft in ipfolo ut platonici pofuerüt:erit ifinita Fm qd: to.f.ad in
coo nibil ei eft extra locú illu. vnde ponere ofit lo diuidua illi (pět:tnerit finitainöptü.f.determinat ad
caliter inboc loco: z tn fit in alioloco:eft ponere 3 ages 7 fpēm .Sed diuina centia eft fimplr infinita:q2
dictoria cefil.vnfm pmiflaboca Deofieri nopot. eft abfoluta ab oi circüfcriptione gñis uel fpet.Jtem
CAd illud & qo in örtü obijcit oo3:9 difficili'eftboc cófiderandú eft:q ouplex eft fciétia.vna dicitur fcie
accñe mutariin illud accñs: bac fba3 mutari in illa tia vifionis per quá cognofcunt ca que funt: erut:uel
baz.Lü qrouefube pueniüt in fbo maliqo eftpars fuerunt.Alia fimplicis notitieper quá cognofcuntur
gentialis utriufqs fube.Tüqz fuba bet idiuiduatio ea: que necfut:necerunt:nec fuerunt:fed ce poffunt.
ne per feipaz.Accns vo nó eft ididuabile per feipm: Dicendüeft & o de'cognofcedo fua centia:q2 copze
fedper fom.vn nopôt ei zuenire & hoc accñs puer bendit cá cognofcit fcia fimplicis notitie ifinitafim
tat in boc accño: datotng becoimėlio puerteret in plicit:q2 cognofcit oia queipfe facepót:nótn cogno
alla dimefione:no fequeret q idé cop' eet in duob" fcit ea in poftaffumedo.f.nuandovnúpoft aliud : f3
locis fil:f3 in vno tm:qz ficpoft fba pants coucrfa oia fil.Anima vo chzinó compzebédit centia dei:
eft in Ibaj cozpif cbit :ủa
nó ít ibi oue fube : (3 ma t: per pñs:nes virtuté el.vn nópot cognofce oia que
ira et fi becdiméfio but cozpis puertat in illa dime De facepot.z tono cognofcit ifinita fimplr.copzebe
fioné alteri cozporis:ia no erut due diméfiones:fed dit aut aia chiitota potétia creature. In potétiaaut
vna tm.zfic nó cóméfuraret diuerfis locis:fzvnotm. creature fut ifinita no fimplr:qz potétia creature no
Einde quefitú eft de Deo : quátú ad fe extédit ad oía que de pót:fedfm aliqỏ gen":ficut
bumana näz cótinuú eft in potêtia ad ifinitas diuifiones.vnde aia
circa boc quefitafür tria. Pzimo tuz'ad chiifcia fimplicis notitie cognofcit ifinitaF3 dd: que
Ο
aiaz:urrū.f.aia chii fciat ifinita. Scôo qua fut in potétia creature. Et per bocpatet rnfio ad
tuad cozp':utrú.f.oculus chži poft mozte dicat equi obiecta. Na pme ouerónespcedut de cognitio
uoce oculus utvniuoce.Tertio quátu ad actúplücti neifinito fimplr.Ad 3083:9 uolütas aie chil
qui eft comeftio:utrú.f.poft reſurrectioné chis uere eft virt'finitafimplr:fic z itellectus eius:meritü aut
comedit incorporadofibi cibu. Articulus.III . chii bet infinitatěexdignitate:inquantü.ſ.eft meritü
ficpcedit. Uidet anima deiz bominis. Articulus. IIII.
HD pamá chžino poffit fcire ifinita.
nullu enidonu creată cu eleuare HD fecunduz fic
cũ fit finitü:pót eleuare peedif. Uide
Oculus to
poft mos
creatura ad id qö eftppzíú vet: qz tale eft infinitu:fed te nofuerit equoce oculus.Lozpus eniz chií z
gratis vnionis eft donucreatu.cognofcere aut infini quelibet priù effubftatificatper ypoftafiz deiuerbi.
ta eft,puz dei:cui fapiëtte non eft nus.& aia chii per Sedypoftafis uerbi dei manfit vnita cozporichii z
gratiá vnionis nó pot eleuari ad cognofcédú ifinita. ptibus eius poft mozte.&fuit idé km Baz cozp'chii
.Dio.xj.ca.cele.bierar.poit tria fibi ppoztions poft morté z ante Fm totü:7 fm oës ptesci". Non
ta: quefunt fba:virtus z operatio:fed fba anime cbzi oculus chii fuit equoce oculus poft morte..
fti non pót effe infinita.ergo nec virt❜eius:nec ope philod nó nouerüt nifi deboie puro. S3 chis nofu
ratiopoteft effe infinita:ut infinita cognofcat. it purus bo:fed bo zde .& qophs dicit oculuz boie
CSed3.3ntellect?aie chźi nó é minoz uolütas cl”. moztui ee equiuoce oculuz:nohabet locú in chrifto.
S3 meritu chzi qo eft act'uolutatis aie ei'eftifinitu Sed 3. Lhis eftvniuoce bo cu algsboib':z m028
qz fuit fufficies ad ifinitop pctóru abolitioné.eft eni el fuit uera ficut z aliorú bominu moze.Lum ocu
ppitiatio ppctis toti múdi:utož.j.Jo.j.§ zact❜itel lus cuiuflibet bominis moztui equoce oculus dicat:
lectiu aie chiipot ce ifinitus ut ifinita cognofcat. videt q et oculus chži poftmorte fit equoce oculus.
ctione. Dzimo eni cöfiderádú eft i Rñdeo oom: equiuoci z vniuocü dicit Fm
Rñdeo diffinitiua róné candë uel no candem.
finitú pôt dící zF3 formá:7 km mäz.Di eni ifinitü ex rōaut diffinitiua cuiuflibet ſpëi fumit aformafpeci
coq nofinit.Finit at zma perfozma: ingtu ma que fica ipfius.Fozma aut fpecifica bois cft aia rõnalis.
eft in potétia ad diuerfas ſpés:detminat ad vna fpéz vn remota aia ronalino por remanerebó vniuoce:
performa: formaper maz: ingtü fozma fpei quena fed equocetm:opz aût idé accipe in ptibus qỏ eft in
ta eftee in plurib indiuiduis fm recipit in bacma toto:náficut aia fe bet ad totum co2pus: itapars aie
determinat ad individuú. Sic & ma fine fozma bet fe bet ad pté cozporis:ut vifus ad oculu : ut dicit in
róně ifiniti:ita z forma fine mä:z ióqz ipfa centiadi 2º de aia. vnde feparata aia a cozpore ficut no di bo
winano eft recepta aliquo mali:necbet pmixtionem nifi equiuoce:ita nec ož oculus nifi eduoce:z boc in
alicui potétic: fed eft purus act fubfiftes:io di ifini differenter:fiue pfupponat alia forma fbalis in coz
ta:z qi vnuquodqs cognofcit per forma: fm qeft pore ante aiam rónalé:ut quidá uolut:fiue no:ut ma
in actu:io ifinitü Fm mäz:eftFm fe ignotu,ut di in.3. gis videt cofonúueritati.quodcüqs eni effentialiumi
pbt.Infiniti aut fz forma eft fz le notiffimü : 15 quo pncipio fubtrabat iam nó remanebit eadé rôſpéi:
ad nos eft ignotu: q2 excedit nriitellect? pportione: vnde nec nomen vniuocedicet.Solo aút bocmodo
z qz quatitas eft difpofitio'mäe: z ifinitütitatis at aiarecedete remaneret cozpus bumanu z partesei
tenditFm potétia in affumedo vnú poft alterú:ideo fm eandérónem fpéi:ſi aianó vniret cozpori ut foz
ifinitü qptitatis eft Fm le ignotu:z nopót aliqs itelle ma:fedtunc fequeret o nec per vnione aie eet ba
a'cognofce ifinitü ptitatis in poft affumédo vnum lis generatio:nec per feparatione corruptio: qo dde
poft alterú.f.niando ptèpoft pté.3té cófideradum ponerein corpore chii eft bereticu.Dicit eni Dama.
eft outros mócótingit aliqd ce infinitu fimplicit. in.3.lib. cozruptionis nomen duofignificat.figni
aliqdfm qd.Sieni alíqỏ cozpus fit infinitųkm lon ficat eni bumanas bas paſſiones:fame:fitim:laboré:
bbbbb
Art.v. Quodlibet Art.vi.

clauoru pforatione:mozte.f.fepatione aie a cozpo tur in cozpus: eft quodda pñs comeftionë. Un et in
re:z quecüqs talia. Significat et corruptio perfectá nobis ficib'nopuertat:ſed ſtatim per uomitü eijcia
cozporis in ea ex qb'copofitu eft elemeta deftructio tur: nihilomin'uera fuit comeftio que pceffit. No it
né z diffolutioné:bi' experimětů cozpus diuinü nó Queniebat ut in cozp'chži cib puerteretur: qö ia erat
babuit.ut ait ppbeta. No dabis famñ tuu videre dia extraftatu gñationis z corruptionis.vñ cib’ille fuit
ftora.i.deftructioné. Incorruptibile aut Fm infipien virtutechii refolut'in pcedété maz. Nó aut in chii
të iulianú z galanú co2pus oñi dicere fm pm cozru co2pus cóuerfus: z tame fuituera comeftio abfqzali
ptionis fignificatü ante refurrectionéimpiuz eft.Si quafictione. Undepatct refponfio ad obiecta.
eniicozruptibile noomufion.f.cófubftãtiale nobis z Einde quefitú eft de angelis. Et cir
nóueritate factafüt que facta ee euägeliui ait:z opi caboc quefica fut tria.pmo
nione z noueritate faluati fumus.Sic & cbis in tri utrualiquo mo angelus fit ca aie rónalis.
Ο
duo moztis pp fepationeaie a cozpe:queeft va coz 2º utru angelus influat in aiazbumanā. 3°
ruptio.nooz fuiffe bovniuoce:fz bő moztu❜: ita nec utruangelus malus.i.oiabolus ibabitet fbalit boiez
oculus et in triduo moztis fuit vniuoce oculus:13 eq in quolibet pcto moztali. Articulus. VI.
uoce:fic oculus moztu” z fic pcedit. Uidet ganges
lus
bus corporischrifti : cade ratio de algo partie HD pumu tue fit ca aie rónalís. Que
goom: fba džouplr.Qñoz eni cunc eni alificant in nä:ita tñ o vnú eorum eft
Ad pumũ fumit pzoypoftafi: zfic ueruz eft pus altero in ozdine nãe.id qo eft pus eft cá eins qu
cozpus chzi fubftatificatum manſit per ypoftafim eftpofteri . Sed aia z angelus qlificant in nä:fût eni
dei vbi:no eni per mozté foluta eft vnio vbi.neqs ad boz angelus in na pares : officiodifpares : angelus
aiaz:neqz ad co2p": fic remanet fimplr idez cozpus tñpus eft in ozdine näe & anima bumana: q2 eft ſim
nãof3ypoftafim finefuppofituz:qo eft plona uerbi. plicioz.ergo angelus eft caufa anime rõnalis.
Alio moaccipit fbapzo centia uel nã: ficcozp'chat Sed 5.Hia rõnalis educit in ee per creationě. Sz
fti fubftatificatper aiaz:fic per fuá formá:nó aût per creare cu fitpotentie infinite eft folius del. No ergo
vbú:qz vbú novnit cozport ut fozma: boc eni eft be angelus poteft effe caufa anime rationalis.
reticu fz berefiz arrÿj z apollinaris: qui pofuerüt uer
qcet vetr Rideonepduce abalio cariqa otum co
bois factain nä:qo ptinet ad berefim euticis.Sic& cuius ró eft fm platonicos:q2 quáto aliq ca eftfupe
cozp chźi poft mozte eftfimplr ide fm bam que eft rioz:táto et calitas ad plura fe extédit Un opzut in
ypoftafis:no aut Fm baz que eft eentiauel nã. Uni effectib'id qo ad plafebet:ad fupiore cam referať.
uocatio aút z equocatio no refpicit fuppofitü:fz eēn Manifeftú eft auto in ozdinepncipioz céntialium
tia uel naz:qua fignificat diffinitio. Ad 2™ 083:9 to aliqfozma eft pofterioz:tanto eft magis öcta:z
zfichis nofit purus bo:eft tñ uerus bō.z mo28 ei ad pauciora fe extédit.Quanto aut fozma eft pozz
fuit uera moze.vnde qcqd eft uerüve bomine inĝtū Ppindozfubiecto pº:táto opz q ad plura fe extédat.
efthomo:z de mozte hominis : totum eft uerum de Sequit& forme pofteriores funt ab inferioribus
chzifto z de mozte eius. Articulus.v . agétib?: pores voz coioresafupiorib".Et ficrelin
ficpcedit.Videt q chziftus quit g id qo eft pm fubfiftés in vnoquoqz fit a pª Ois
tertiñ poft refurrectioneuere come
um ca. Quelibet & alia că pter pma opz agat plup
A derit cibú fibi incorporado : qz ut Aug.dicit in pofito Bo qo efteffectus caule pme.Nulla & că alia
li.83.qonu.Si fall it ueritas non eft.Un nulla fictio pot creare:nifi pa cá que eft de".Ná creare eft,pduce
decet chim qui eft veritas. Effet autfictiofi nouere re aliqd nopfuppofitofbo.Quecus & non poffunt
fibi cibú incorporaret:que ipfe comedere videbat. pduci in ee nifi per creatione afolo Deo creant. Dec
Uere ergo comedit incorporandofibi cibum. autfunt illa que cu fint fubfiftétia:uel nofut cópofita
Sed eft qo Dama.oic in.3.li.q chźs z fi guftauit ex maz forma:fedfüt forme in fuo ee fubfiftétes: fic
cibú poft refurrectioné : fz no lege nãe.fz diſpëlatio füt angeli:uel füt ea que fi fint cópofita ex mä z foża:
nis mo:ueritaté credë faciés refurrectionis: 7 q bec tn macoz noeft in potétia:nifi ad vna forma:fic eft
eadem caro eft que paſſa eſt: z refurrexit. in corporib celeftib . Utraqs enibec pducunt abfo
005:9 aliqdoi eë ueru ouplr.vno mo pductione pmi fubftatis in eis:poffunt aut pduci in
Rñdeo veritate fignificationis.Alio mó ueri actú abfos pductione pmi fubiecti:ta cópofita ex ma
tate nālis fpei.fič uox eft uera ueritate fignificatio zforma:quoz mã eft in potétia addiuerfas formas:
nis:qn fignificat eë qo eft.Ueritas aut nālis fpei de 7ficineadé ma poffunt fibi diuerle foie fuccede:tag
pendet ex pncipijs fpei:no aut ex effectib':ulex bis et forme que nofüt fubfiftétes in fuo eé:que qdé no
que quocügs moplequunt.vñ uoxdź uera vitate nä dicunt eé:qz ipfa babeat ee:fed qz fubiectabrit aliq
lis fpei qn format debitis iftris:z ex ore aialis pfert liter eefm ea.vnde necipfe fm fe dicuntfieri ul' coz
củ qdá imaginatione;ēt ſi a nullo audiat:qo eft effe rupi:fed inquátú fubiecta fiunt entiain actu ul noen
ctus pñs uocê.Legunt aut in fcripturis abſæ necef tia Fm ipfas.Hia aût rónalis eft fubfiftes in fuoeffe:
fitate z angeli comediffe: z cbis poft refurrectioné: aliodn nó poffet bie operationem abfos comunione
z utraqs comeftio fuit uera.ut Aug.oić.13.de cí.dei. fue mãe. Un relinquit o aia rónalis nó poffit pduct
Aliter tń z aliť.In angelis eni fuit uera ueritatefi in effe nifi per creatione: z ita patet q angelus nullo
gnificationis:q2 ut Aug.ibidé dicit.angeli comede modo fit caufa eius fed folus Deus.
rüt: no qz idigebát :fed qz uolebat z poterat:ut boid
illud pofitio inducta videt includere ope
cbio aut fuit va comeftio ueritate nälis spéi:fuit eni pofita.Sieni aia z angelus parificant in nä:angelus
exercita nälib'inftris ad buc actu ozdinatis:z etfuit nóeft poz aia fm ozdině näe: nifi dicant parificari in
ueraueritate fignificationis: q2 fignificabat ueritatë na: q2 cóueniüt in në nó quidë (pëi gñis.Nóaút opz
bumane näe in cozpore refurgéte. aut cib'puerta goiuzquepueniüt in në gñis vel spëi id qo eft pzius
I
1.
HARD

Art.vII.7.VIII . Zertiú Art.ix. 12


UD

fit că oiuz alioz: z ¿dë in eadë fpecie nopot vnus ee diabolü inbabitare pot
Rñdeo intelligiouplr.Uno móquátú ad ant
.

pus altero peloquédo ozdine näe:q2fpés pdicatur


eqlit de oib indiuiduis :ut di in.3.meta . Lex.co. má.Alio mo tuad corpus.Quatu ad aiam quide
10. 3n gñib'aut no eftfic.na int spés vnigiis vns nópót diabolus inbabitare boiem baliter:q: folus
eft naliť poz pfectioz altera.Eft át in idiuiduis vni Deus illabiť měti:nec ita diabolus caufat culpa fic fpi
usfpei vnú altero tpe pus:z quis aliqo idividuú:qö ritus fcus gratia .Spus eni fcus interius operat:fed
eft pustpe:fic cá cuida alij:qo eft pofterius:ut pi eft diabolus exteri fuggerit :ulquátú ad fenfus:ut' qua
3 ca filg: ficut in obicedo tagebat:no tri boc eft ulr ue tuad imaginatione.Di tn ibabitare affectu bominis
ru:no eni oés antidores fut cá oiuz iuniorů. Silr ét per effectu malitie :nófolüqr ex effuggeftióe pctm
ptingit id qo eft pus int ſpès eiufdé gñis cé alioz pn ppetraf:fz et per quodcüqs pctm moztale :qz ex quo
cipiu z cam:fic mot localis alio motuй : z binari” cunq3 pctomoztali bo feruituti diaboli addicit. S
alion nüoz:7 triagulus aliarú figurarú rectilineaz ptu ad corpus diabolus pot boiez Baliter inbabi
notn boc eftulr ueru. No eni boqui eft pfectiffima tare:fic patet in arreptitis :fed boc magis ptinet ad
Xx
fpes aialis eft ca actiua aliarú ſpéru.vn no opz o an rónépene ad róne culpe,Dene aut cozporales bu
3
gelus fit ca factiua aie. Procedit aut bec ro fm opi fus vite nofemp cófequunt culpa:fed qrios peccanti
nioné quoruda ponētiu deu ageper neceffitaté nãe: bus nó inferunt:zqnosno peccatib'iferunt.ut dicit
gabvnofimplici nó fit:nifi vnü imediate:qö fit cá Joa.9.de ceco nato.z boc eftfm altitudiné incōpze
‫וי‬ benfibiliu fudiciorü dei.vnde non cũ qualibet culpa
45PE

altert : fic ufqs adultima reruz.Nos aút ponimus


deu agere oiaper fua fapientia:per quá ozdině rerú moztali diabolus inhabitat boiez ſbaliter etiá tuz
Difponit:z fic ab ipfo diuerfi gradus rerum imediate ad co2pus.Etper boc patet rifio ad obiecta.
per creatione pducunt. Articulus.VII.
6
HARBAN

Einde quefitü eft de boib'.Et pº


ficpcedit. Uidet ange quefita fut quedaptinentia
HD fecúdú lus nópoffit ifluereinflui in ani ad quofda boies excellentioris ftat.f.ad
8 ma bumana.Duorú eni diftatiú vnum no t Ο
Doctores y religiofos, Scôo queda ptinė
in alteri nifiper aliqo mediú.Sed angelus zaia di tia ad boies inferioris ftatus.f.laicos.Tertio queda
Atant abinuicé cunofit dare aliqo mediü:per qō i flu ptinétia coiter ad oes boies. De doctorib" facre
·
A

at influxus ab angelo in aiaz:videt o angelus nópof fcripture quefitafunt duo. Primo utruz liceat& ali
fit influere in animam. qs per fepetat licétia in theologia docědi . Secúdo
Sed3.Dio.dicit.8.ca.cele.bierar. Doies purgatur utru auditores diuerforú magiftroru theologie ba
Aluminant r pficiunt abangelis:fz bocnofit nifi per bentiu ōrias opiniones excufent a pcto:fi fequantur
quéda ifluxu.§ angeluspot influere in aiaz bumaná. falfas opiniones magiftroru fuorú. Articulus.IX.
oom: ficpcedebat Uideto nemi
agée
Rñdeo di fiue nãe zoubilignoratur modus HD primú ni liceatprofe peterelicétiá
näe rei:neceffe eft et ut modus actionis ei'ignoretur . in theologia docendi . Doctoresfacre fcripture
Modus aut nãe angelice eftnobis ignotus fm o in adhibent minifterio vbi dei:fić z plati .Sed nolicer
fe eft.Noeni in bac vitafcire poffum'de eis dd füt: alicui petereplatione:imo ut Szego.dić in regiftro:
fed aliquale cognitioné de eis bie poffum per filitu Reculantib'oignitates eccliaftice fut cóferéde:peté
dine fenfibilia rerü.ut Dio.dič poz.z.ca.cele.biera. tibus autfür denegade.&nec alicui licet petere ca
Under modů actionis ipfoz cognofcë nó poffum thedrámagiftralemad docendum in facra fcriptura.
nifiperfilitudiné fenfibili agentiü.3nuenim aut in C.Aug.vicit.19.de ciui.dei.Locus fuperior fine
fenfibilib agetib'g id qö eft in actu:agit in id qö eft quoppls regi no pót:z fiadminiftretut decet:inco
in potétia:79 op3 ❤ agės plūgak patiéti km fituper uenieter tn appetit.§z incóuenienterpetit. Pari &
ED cozporalé cótactü.Quato aut na intellectualis eft fu rone cathedra magiftralis que eft etia locus fupioz.
perioz tanto eft magis actualis:utpote deo filioz qui CSed eft qó Szeg.dicit in paftorali: gradus ma
eft act purus.vn fuperiores angeli poffunt age in ife giftroru eft periculofus:gradus aut difcipuloz eft fe
riores angelos:z in aias nŕas:ficut id qo eft in actu cur.S3 bocvidef ad pfectioněptinere ut alide pp
agit in id qo eft inpotétia:z bi actio di ifluxus . Qo aliqo bonú piculis fe exponat.&videt effe laudabile
aut eftin corporalibus fitus eft in fpüalib ozdo:naft aliqs cathedra magiftrale appetat:7 pzo ſe petat.
tus eft dda ozdo pttú cozporali Fm locü:zio iple Rñdeo plice madcuderi a
ozdo fbarú fpüali adinuice fufficit ad boc vnain dita cófiderarebu qonis op
catbedre tr
magi
Auat in altera:necrequirit ibi mediù cozporale ut lo ftralis ad cathedra pontificale.Quaru p ' eft : q ille
cale:quia bi actiones funt fupzalocuz z tempus que qui accipit catbedram magiftralem no accipit aliqua
in corporalibus funt.Etper boc patet folutio ad eminentia:quá pus nobabuerit:fed folú opportuni
obiecta. Articulus.VIII. tate coicadi fciam qua pusnóbebat.no eni ille qui
ficpcedit. Uideto diabo licentiat aliqué dat ei fciaz:fed auctoritate docendi.
tertiñ lus femp balit ibabitet bo Allevo quiaccipit cathedra epaléaccipit eminentia
Hminë qńcu peccat moztaliter. Lulpa eni moz poteftatis: quá pus nobabebat:fed qptum ad boc in
talis opponit gratie.Sed fpüs fücs femp inhabitat. nulloabalijs oifferebat.Scöa diia eft:q eminentia
boiem cu gra:f3 illud.j.ad Lop.3.Templu vei eftis fcie que requirit ad cathedra magiftrale eft pfectio
fpüs dei babitat in uobis.ergo et fpiritus imūdus bois fm feipm.eminētia vopoteftatis que pertinet
femp inbabitat boiem cum culpa moztali. ad cathedra pontificale eft bominis per cóparatio
CSedcontra eftq diabolus per peccatum inhabitat ne ad aliu.Tertiadifferétia eft:q ad cathedra pon
tificale fit bo idoneus per charitate excellente.vnde
bominem ficutper fuum effectü.Sed non omne pec
catum mortale eft a diabolo:fed quandos a carne z ons ante Petro fuarú ouiu cura comitteret quefi
uit ab co.Simon Joanis oiligis me plus bis:ut of
mundo.ergo diabolus non femper inbabitat bomi
Joa.ult.Ad catbedra aut magiftralez reddit bomo
nem cum culpa mostali. bbbbb 2
Art.x.
Quodlib
et Art.XI.
idoneus ex fufficiétia fcie.Dis § pfideratis manife
eni dubio nóeftde facili pftadus affenfus: dnimo:ut
ftü eft orappetere aliqd qo prinet ad pfectionem fui Aug.dicit in li.z.de doctrina chźiana . Confulere de
ipfi eft laudabile.vn appetit? fapiëtic eft laudabilis.
bet qe regula fidei:quả de fcripturaru planioriblo
Dicit eni fapiétic.6.9 cócupifcétia fapientie perdu
cis ecclefie auctoritate pcepit. Quis affentit opi
cit ad regnú ppetuú.Appetitus aut poteftatis fuper nioni alicui magiftri cótra manifeftü fcripture tefti
alios eft vitiolus: q: ut Grego.dicit. Lôtra näz ſuper
monium:fiue id qo publice tenetfm ecclie aučté:
bire eft boiez boi velle dñart.vn fi ille qui dat licen
non pót ab erroris vitio excufari.
tiâ ad cathedrá magiftrale poffit eminetia fapientie 1
bare:fic fille qui pmouet ad catbedrá pontificale dat Adillud ergo qo in riu obgcit ooz: ideo pmific
fup cathedraMoyfi federüt fcribe z pharifei.ut qo
eminétia poteftatis cet fimplr expofceda: cu tn pete
poftea fubdit oia que dixerint uobis feruate facite:
re excellétia ptátis fit turpe. Lü aüt ille qui accipit li
de illis itelligat que ad cathedra ptinent.ad qua non
centia ad cathedrá magiſtralē: accipiat fola opportu
ptinent ea que funt cótra fidé uclbonos mores.
nitaté cómunicadi: 9 licet petere bi licétiá quátum
inſe eft nullä videt turpitudiné continere: q2 coicare quefitü eft debis que ptinét
Linde
algs fciaz: qua do bet laudabile eft:z ad cbaritatem ad religiofos. Et po tuzad
ptines: Fm illud Sap.8.Qua fine fictione didici z fi Vingreffum religionis.2 ° tuad ea que pue
niunt is in religione exntibus.Circa p
ne inuidia comunico. Et pª Pe.4.di. Unuſquiſqz lić
quefita funt quatuoz. pº utru liceat iuuenes induce
accepit graz in alterutru illa adminiftrantes. Poteft
re ad religionis ingreffum per obligationez uoti vel
tnturpitudiné ptinere rône plumptionis: que cét fiil iuraméti.2 ° utrü fic obligati uoto uel turaméto pof
le qui nó eft idone ad oocédu: peteret oocédi offm.
fint abfqs pcto in feculo remanere.3 ° utrú liceat peto
Sed bec plumptio nó eğlit eft in petētib” licētiā ad
res adreligione inducere.4°utrú peccent qui aliquë
Docédů: 7 in petétib'pótificatu. Na fcia per qua ali furare faciut ne religione ingrediat. Articulus.XI.
de eft idone ad oocèdu pot aliqs fcire per certitudi
fic pcedebat. Uidet q no
né le bie.Lbaritatë aut per qua aliɖe eft idoneus ad
H D pzímű liceat iuuenes inducere ad
offm paftorale nopot aliqs per certitudinem fcirefe
religioné uotouel iuraméto.3llicitü eni eft con
bie. Et to lemp eft vitioſuz pótificatú petë:nó ſp át
tra eccie pbibitioně agere.Sed Innoceti'art pbi
vitiofuz eft petë licëtia docê di: quauis boneftius fir
buit in dbufdalrie ad religiofos directis bi uoti fu
per aliu petat:nifi forte align ex ca aliqua fpñalí.
fceptione.&peccant qui uoto uel iuramento aliquos
Der boc &patet rilio ad pmas duas ratio ad religione obligare pzcfamút.C.ext de regu
nce ( Ad jobj : quicủa nổ ra
Larib'z tráfeutib'ad religione.cap.j.dź . Nullus ton
cauet picula:videt côtenere id cuius detrimētu peri
deat nifi legitima etate z ſpontanea uolütate.Szqñ
cula induce poffunt : 7 q2 laudabile eft q bỏ côténat
adolefcetes obligati uoto uel iuraméto ad religioné
bona cozporalia :pp bona (púalia:laudabile eft qali
fufcipiunt tonfurant no in legitima etate: neqs pauo
de piculis corporalib'le exponat pp fpualia bona: 13 litate.Sed neceffitate obligationis uoti uel iurame
cotenere (pualia bona eft valde vitiofu3:7 to 9 alios tigbocvidet effe illiciti..ma
gis eft neceffari
periculis (pualible exponat: eft ualde vituperaduz um utaliqui adducant ad fide cbziana ad aliquaz
Imminet aut pericula ſpúalia bis qui brt magiſterġ religione.Sed ad fidé chžiana nó funt aliq iducedi
focu .Sed picula magiftery catbedre paftoralis de neceffitate fed uolütate. Dicit eni.45.difti.cap.d in
e
uitat fcia cu charitate: quá bó nefcit ſe per certitudi deis.Q, novi: fed libera animi uoluntate: facultate
né bic:picula aut magiftery catbedre magiftralis vi ut cóuertant fuadendi funt. Ergo multo min ' ipone
tat boper fciam :qua pót bofcire le bie.vnde nó eft da eft neceffitas uoti uel iuraměti utaliq adreligio
fimilis ratio de utroq . Articulus. X. né adducant.Ité cevidet 5 boneftaté religio
hoc
ficpcedit. Uidet o audi nis.Adolefcétu eni ficut facilis eft igreffus ad reli
HD fecúdú tores diuerforú magiftro gionem:ita et facilis eft egreffus .Sed ex bocreligio
rū tenētiú diuerfas opiniones excuſent a pecca Deboneftari videt:q de facili recipiat eos qui de faci
to crroris fi opiniones magiſtrop luop fequant. Di liexeunt.&incouenies videt adolefcetes ad religio
nerecipere.C fu fa bo ut
cit eni one Matth.23 . Sup cathedra moylifederút .no nt ciéda na ueniat ma
fcribe 7 pharifet: oia que dicüt uobis feruate z faci la.Sed ex ifto bono iuuenes inducunt ad religio
te.Multoergo magis feruanda funt illa que tradun né fequunt multa mala : q: apoftatat z illegitimas nu
tur a doctoribus facre fcripture.erg o non peccat qui pt ias būt:7 multa alia illicita cómittüt. non funt
corum opiniones fequuntur. ad religione aduocadi.C.Mat ons.
th.23.dici
Sed Heft qỏ dicit Matth.15.Si cecus ducatu ce Ue uobis fcriber pharifei qui circuitis maretz ari
copzefter:ambo in fouca cadunt. Sed quicunqs er da utfaciatis vnú plelitů:z cu fuerit fact":facitis ei
rat cecus eft inquátú errat.ergo quicunqs ſequit opi filiu gebene duplo quos : qoppofito videt cópete .
nioné errantis magiſtri in foueam peccati cadit. Efficiunt eni fic itrates gebenne fily ouplr . Primo
dom : diverſe qdé qz male intrant.f. probibitioné ecclefie, Scoo
Rideo opiniones doctorú fa
crefcripture fiddenoptineat ad fide qz etia male exeunt apoftatado.& qui eos iducut ue
bonos mores: abfq3 piculo auditores utraq opi Diuine maledictionis incurrüt.te boc videt effe
nione fedpoffunt.Luc eni bet locu qo aple dicit ad corra neceffitate pbationis.Dicit enipaJcan.4 .No
Ro.14.Ünufqfq3 in ſuo ſenſu abúdat .In his voque lite omni fpui credere:fed probate fpus fiadeo funt.
ptinet ad fidez bonos mores nullus excufat ft feq Docauténovidet effe adeouttales religionéigre
tur crronca opinioné alicui magiftri. Intalib" enim diant:cufrequenter exeant poft ingreffum. Dicit eni
ignoratia noexcufat: alioquin imunes a pctofuiffent actuu.s.Si efter bominibus cófiliü bocropus dif
qui fecutifut opinione Arrg.Neftorý z alion here foluet.Sivo exoco eftcofilii nopoteritis diffolue
pp fimplicitaté au re.ergo videt cótra deu faciant qui cos inducunt.
ditoz :fi in talib'erronca opinione lequat.In rebus sed , Luiches pot ſe obligare diabolo:pót etiaz
Art. Zertiú .I. 13

fe obligare deo.Sed pueri poffunt le obligare dia paulinu.Noteuouiffepeniteat:imo gaude iam tibi
bolopeccado.ut oi extra de delictis pueroru.c. Pue non licere qocum tuo detrimento licuiffet. Felix eft
ris. et poffunt fe obligare uoro uel iuraméto ad ſer neceffitas que in meliora compellit.
viedu deo in religione. C.20.q.j.di q firmaert Ad primú litteris ad religiofos directis que
virginitaris,pfeffio ex quo adulta ia etas ee iceperit
z quefolet apta nuptijs depurari:& poffunt et in tali incipiunt.Nofolú in fauore:fic dicit.Uobis de fra
etate aliq obligati ad religioné uoto uel iuramento. trúnoftrorú cófilio in virtute obediétie ſub pena ex
oom:g bumani actus pp diuerfos ca comunicationis auctoritate pzefentiú diſtricti' inbi
Rideo fus vnifozme iudiciübže non poffunt:
bem?:ne ante annũ, pbationis clapfum: qui eft maxi
nectñ fi cótingit aliqd in aliquo cafu effe malu ppter me in fubfidiufragilitatis bumane regulariter initi
boc iudicandu eft ee fimplr illicitu . Poffet & cotin tutus : quena ad pfeffione ueftri ozdinis feu ad renu
gere aliqs cafus in quo aliqué adolefcente ad religio ciationé feculi facíeda recipere plumatis. , auté ad
né obligare:uel et recipere illicitů eēt : puta fi confta pbationé no recipiant iuuenes:uel quoto uel iura
ret uelpbabiliter crederet de eius incoftatia.ulfi qd meto noobligent ad itrádů fine pzciudiciorpispba
aliud eet bi :qui oiligéter cófiderant in religionibus tionis nung inuenitpbibitů.CAd ?" dom: legi
bene iftitutis.Dicere aút q malü cft recipe adolefce tima etas iudicatur tépore pubertatis:ut patet per
tes ad religioné eft diabolicu: q2 fuper illud Exo.5. capitulu inductu.Tunc enimaxime incipit ho libe
Quare Moyles 7 Aaron follicitatis ppl'm aboperi ru ufum rónis babere de bis que ptinenc adfua falu
bus fuis.oicit Glo.orige.Dodie quoq3 fiMoyfes r tem.Eft aut fciëdü q eftduplex neceffitas. Una que
Haron.i.ppheticus z facerdotalisfermo aiaz folli excludit uoluntaté.f.neceffitas coactionis:z alia que
citet ad feruitiú Dei:exire de feculo:renunciare oibus exuoluntaria obligatione caufat:z uoluntaté noex
que poffidet:attédere legí z vbo dei: côtinue audies cludit.z bi'eft obligatio iuraméti uel uoti.vnde per
vnanimes 7 amicos pharaonis dicétes.Uidete quo coactioné no funt trabendiboies uel ad fide uclad
feducuntboies 7 puertuntur adolefcétes : 7 poftea. religione:fed uoto uel iuraméto ad hoc eos obliga
bec erat túc vba pharaonis: z núc amici eius loquu re nihilprohibet:7 de hac neceffitate Aug' oic. Fe
tur.Eft et 5 chiipzeceptü.Dicit enim Mattb.19.9 lix neceffitas que in meliora copellit.CEt per boc
oblati funt eiparuuli ut man eis iponeret z oraret. patet folutio ad tertiu .CAd4083:9 in reb'uo
difcipuli aut increpabāt eos. Jeſus aut ait eis. Sini luntarijs ficut7 in nalibusno eft iudícadùfacile qỏ
te paruulos:7 nolite,phibere eos venire ad me. Qỏ côtingit in paucioribus:fed qo cótingit ut in plurib .
exponés Origenes fup Matth.dicit o difcipuliJe De aut itrates religioné excant : boc contingit ut in
fu pula difcat rone iuftitie:repzebēdût eos qui pue pauciorib?: multo eniplures de intrantib'remanent
ros 7 ifantes offerút chio.Dñs aut exhoztať diſci ut experimetopbaturexeit . Ad sm oi5: 9 cũ
pulos fuos códefcëdere utilitatib pucrop. Doc er dicit.non funt faciéda bona ut ueniat mala : filyut
go attédere debem❜ne per eſtimationé fapientie ex teneat caufaliter eft oino ueru peccaret eniz fids es
cellétioris côténamus quafi magni pufillos ecclefie intentione aliqué ad intrandu religionez induceret:
phibétes pueros uenire ad Jefum, Sitn pueri inta ut poftmodu apoftataret. Sivo ly ut.renet cófecuti
tu effent: ut nodú ufum rõnis baberet illicitum effet ue:fic ab omnibus bonis effet abftinédú:q2 vix funt
cos adreligione attrabere abſo côſenſu parentum: aliqua bumana bona ex qbus occafionaliter non pof
nó qn et infra annos pubertatis pueriin religione re fint fequi aliqua mala. Unde dicit Ecclefia.xj. Qui
cipinopoffint de confenfu parentu : qz ut dź.20.q.j.c. obferuat uentu non ſeminat.7 qui confiderat nubes
Addidifti.Et monachir qcunqs et pueri in infantie nungmetet.Tunc aut folú aliquod bonů effet pze
annis a parétib'monafterio tradipoffunt. Sed hoc termittenduppter cófequens malú: quando malum
ideodictú eft: qz pueri quoufqz ad annos difcretionis cófequens effet multo maius ğ bonu:7 ut frequéti
puenerint:funt Fm ius nale in ptáte parentů.vn fič accideret. Dominus aut nopzetermifit eligere ouo
inuitis paretib'no funt infideliu filij ad baptifmura decim difcipulos:ex qbus vnus erat futurusoiabo
piendi:ita et nofuntreligioni applicandi. Ja vopoft lus.ut dicitJoan.6.nec apoftoli pzetermiferüt elige
ufum rónis babuerint:per liberu arbitrii habent refeptem diaconesppter vnů Nicolaum :qui ex eis
fuiipfius ptátě in bis que ad anime fpectant falutez. pergt.Multo ergominus religiofi debēt pietermit
vndeinuitiaparetib'poffunt z ad baptifmuz adre tere multoru falutez pzopter paucos qui apoftatare
ligioné induci. De uolütate aut parentü et in infantia inueniuntur. Ad6m dòm:q illi qui obligati iura
ad baptifmu recipiuntex ozdinatione apoftoloru.ut mento uel uoto religioné intrant: nofaciunt cótrap
Dionyfius dicit ulti.cap.celc.bierar:ut in reboiuinis bibitioné ecclefie: ut oftenfum eft.vndeer boc o in
puerinutriant:7 no habeant alia vita nifi diuina té trant no efficiunt filij gebenne : fed filý vite eterne:
plationé.Et eadé ratione in ifatic annis monafterÿs qua ons promittit Matth.19.relinquentibus tépo
pueri aparetib'offerunt:ut dictü eft. Sz qz in qone ralia ppter ipm:fedex boc q exeût poft profeffione
addit de obligatione iuraměti z uoti:ne boc remane efficiunt gebene filij: fed bocno pzeiudicat recipien
at indifcuffum cöfiderari debet y km diverſam ɔdi" tibus cos nifi coz malis exemplis fint peruerfi.vnde
tione iuuenú eft in talib' pcedédü. Si eni centadeo fignanter ons dicit.Facitis eu filiü gebene duploğ
firmi notimerent a religionis, ppofito refilire non uos.qz ut Lbzilo dicit.Maloz magiftro puoca
effet neceffariu cos iuraméto uel uoto obligare. Et tus exëplo fiebat peioz magiftris. Ady"005:9
fitr fi cent adeo mobiles: nec et crederent iuramé ratio illa fapit manicheoz berefim:quibanc rónem
touel uoto poffe firmari:fed ut plurimũ cốtingit q ad duas erroneas cóclufiones adducut. Primo qui
fimplexppofitu de facili mutant: obligationė aur uo dem ad boc o oia co2pora cozruptibilia non funt a
ti uel iuraméti oino obferuat.vnde cũ uoto uel iura deo.Si enim inquiunt a Deo effent:no diffoluerent.
mēto ad frugé melioris vite obligané magnú bñfici Secudo ad bocq charitas femel babita nung amit
um eispſtat,Uñ Aug.dicit in epiſtola ad armariú z tatur:ita & quipeccat moztaliter nung gratiam ba
bbbbb 3
Art. Quodlibet .XII .

buit.Sieniiquiunt gratiá habuiffet:bocfuiffet op" ripoffit aliqd ptines ad pcepta pme tabule eft mani
bei:z ita diffolutu nofuiffet:qo et bec ro intédit:ut felte bereticus.Lü aut ipletio uoti ptineat ad latria
f.fi aliquis nó perfeuerat in religione:oppofitum de manifeftü eft q qcüqz dicit uotu no ëë iplendu loqui
intrado religione a deo nofuerit. Eft ergofciédú turotra pmú pceptu pzíme tabule: qö eft de cultu la
querba illa nodicunt ad oftendendu o illa que für trie foli deo exhibedo.Qui vo dicit turamētu no eë
adeo inperpetuu maneant z cozrūpinopoffint : fed implédü loquit côtra 2 pceptů pme tabule:qö eft.
ad oftendendu infallibilitate divine puidentie. Non Noaffumesnomé dei tui in uanum.Unde manifefte
eni pót effe ut deipuidentia fallat.vn fignáter nodi eft bereticus dcüqs boc dicit:nififorte dicat o intra
cit opus Dei ce idiffolubile:fed cofiliü.Scòz ergo di re religionéfit illicitů.Juramēta ení uluota facta de
uinapuidétia qbufdá datur donu gre ad pritë iuftiti reb'illicitis nofunt obligatoria Fm illud Ifidori.In
am:7th nodať eis donů pleuerantie.Quibufdá aut malis,pmiffis refcinde fide. Sed boc iterú eftbere
datur etiá donú perfeueratie.ut patet per Auguſti tici dicere:q nofit licitü itrare religioné.Eft eni ex
nú in libzo de bono perfeuerantie. Articulus-XII. preffe cótra chźi cófilia.vnde qcunqs dicit ille qui
ficpcedit. Uidet o illi qui eft obligatus uotouel iuraméto ad intrandu religio
üdü obligatifunt uoto uel iura
HDlec nez:pot abfos pcto in feculo remanere: eft manifefte
mento ad intrandu religionē noteneant itrare. bereticus:fi tn in boc ptinaciter perfeueret.
Omnis eni chži actio noſtra eft inftructio. Sed ons
no iponebat boib'neceffitate :fed hoc relinquebatur Eld pumu ergobom: neceffitas uotiuel in
ramětinoexcludit uoluntatez: ut
coz libere uolütati.vnde dicebat fupza oictü eft. Sicut eni aliqs ex lege coi obligatur
Matth.19.Si vis ad vita ingredi ferua mádata. Et ad obferuada deipcepta: quetn uoluntarie Fuat.vn
iteru.Si vis pfect'ee uade z uende oia que babes: zoñe dicit.Si vis ad vită igrediferua mádata.fic il
roa pauperib". Et apls.j.ad Lop.7.de virginib'au le qui emifit iuramétui uel uotu:obligat ex quadá p
těбceptu oni no habeo.Cofilium aut do.ergo videt uata obligatione:z tñ uolütarie iplet iuramentu: uel
noexneceffitate teneant aliqreligioné intrare pp uotu:ita tri o ante iuramětů uel uotü licitú eft ei fa
furamétú uel uotu..nullus pot iuramento uel cere uel nofacere.vñ zoñsoixit.Sivispfect' eĕ:r
uoto obligari ad aliqd in quo detrimenti pfectionis paulus de virginitatecófilii oat:fed poft iuramentu
patiaf.Sedper boc aliq religione intrat detrime uel uotú illicitú eft no iplere. Ad 20ỏ3:9 illa ra
tupfectionis patiunf.3mpediunt eniz pp religionis tío cótinet berefim dánatá.f.c melius fit in feculo re
obferuatia a vifitatione ifirmoz:z collectione eccle manere:z operib pietatis uacare: religione intra
fiaru:7 alijs operib'pietatis:in qua fuma chźiane re re.Lótinet eni iter errores Uigilantiÿ: quá Diero
ligionis cófiftit:ut Amb20'oicit fupillud pºad Tbi fcribés dicit.Jfta uenena pfidie catbolice fideifocia
mo.s.Pietas adoia utilis eft. Ergo illi qui iuraue te conatur impugnare virginitaté: odiffe pudicitiaz:
rüt:uel uouerüt religioné itrare notenentur. C. in cóuiuiofeculariú cótra ſcóruz ieiuniadeclamare.
Pzolper dicit in 2º de vita ptéplatiua. Sic abftinere Et poftmodú cótrafingulos artículos a Uigilantio
uel ieiunare debem";ut no nos ietunadi:uel abftine ppofitos difputas uenit ad iftü articulú dicens. Qo
di neceffitati fubdam" .Sed illi qui funt in religione aut afferit eos meli” facere qui utunt reb' fuis:z pau
ex neceffitate ipfi'uoti uel obediétie abftinét uel ie latim fruct poffeffionu pauperibus diuidur:& illos
funat.gmin merent.no &ad religionisftatupót ali qui poffeffionib'uenudatis femel oia largíunt:non a
de iuraméto uel uoto obligari.C.virt' eft circa me ei:fed a deorñdebit.Si vis cepfect":uade zue
difficile z bonü.Sed difficili'eft bene viuere in fecu de oia que babes: z dapauperib?:7 ueni fequere me.
lo: in religione.& magis eft virtuofuz.Nóergo ad Jfte que tu laudas fcos aut tertiusgradus eft:qué z
ftatureligionis aliqs turaméto:aut uoto obligaripo nosrecipimus:oumo fciamus p fecundis z tertijs
teft.C.cois utilitas pferéda eft bono puato.S3 pferéda. Et ioin li.de eccliafticis dogmatib” củ alÿs
per boc o alid religione intrat derogat coi utilitati. erroribus et ifte dánat:cú di.Bonü eft facultates cu
Sieni oes religioné itrarét:no eënt qui plebiùcură difpéfatione pauperib" erogare.melius eftpro inte
ageret:z itappl's fine rectorib remaneret.ergo meli tionefequědídeu infimul donare:z abfolutu follici
us faciunt:fi non intrant religioné fi intrent. tudine egere cu chio.Necfolus ftat religionis pre
CSed contra eft qooi in pfal.Uouete z reddite oño fertelemofynis quas de facit in feculo:fed et virgini
Deoueftro:ubi dicit glo.quouere uoluntati cófulit: tatiin feculo obferuate.Dicit eni Aug.in li.de virgi
fed poftuoti pmiffioné redditio nečio exigit. Jtem nitate.Nemo tum puto aufus fuit virginitatépie
Eccle.s.oi.Si dd uouifti deo: ne moreris reddere. ferremonafterio. CAds"oom: g idéopus factus
Difplicet eni infidelis & ftultapmiflio.C.Aug.of ex uoto laudabili'r magis meritoriu eft fifiatfine
cit in epla ad armariû 7 paulinaz.Quia iam uouifti: uoto:qo ex hoc patet:qz cu omnis actus de fe tanto
iaz te obftrixifti.aliud tibi facere no licet: pufa effes eft magis laudabilis z meritorius:quáto exoigniori
uotireus:liberúfuit q effes iferioz: quáuis nofit gra virtutepcedit:ficut opus iuftitie: fi fiat ex charitate
tulada libras: q fit:ut nổ debeat qỏ cũ lucro reddit. laudabilius erit.Manifeftü eft aut q cu aliqs ieiui
Rñdeo dom: dicere o illiqui uoto uel fura nat abfos uoto:facit act virtutis:qui eft abftinétia.
métofunt obligati ad intrádů religio Lü aut ieiunat implės uotu:actu abftinetic fac ex la
né:noteneant intrare:eft manifeſte beretici.Quicu tría:que cu ozdinet nos ad deü:eft nobilioz virtusq
qeni dicit nó effe pctm id qo eft ɔ̃ preceptü dei be abftinetia:uel quecunos alia virtus:que ordinat nos
reticus iudicat:ficut bereticus iudicaret qcus dice circabona creata:pp qo Aug.dicit in lib.de virgini
ret o fornicatiofimplr no fitpctṁ moztale.eft eniz 5 tate. necvirginitas:qz virginitas eius honorat:f
bocpceptu:no mechaberis:ut fancti exponit, Sut qz eft deo dicata:quá uouet z feruat côtinentia pieta
aut excelletiorapcepta pme tabule:qué ozdinantad tis.qo ergo profper dicit:fic abftinere uel ieiunare de
Dilectione dei: pcepta fcoe tabule que ozdínané ad bemus:ut no nos iciunandi uel abſtinëdi neceffitati
Dilectioneprimi;vn qcunos dicit ofinepetó preteri fubdamus:intelligendü eftde neceffitate coactionis

P
-11B9
EFEU
EF

113 Art.xm.
Art.xm. Zertiú 14
སཊཎྜ
རྟཞ

que uoluntate excludit. Unde fubdit.Ne la nodeuo abftineat: et licita ptermittut.vn manifeftü eft & no
F
#
བྷོ
པི
ལམབཐཀནཎྜཅཱུུ

ti:fed inuitiré uolútaria faciamus. Neceffitas autez peccát:fed laudadi funt quipeccatores ad religione
uotiz iuraméti no excludit volütate: ut dictum eft. trabut. Na zone defeipfodicit. non ueni uocare in
Dom aut eft ulteri' fi illi quiiciunat ex uoto nó ftos:fed peccatores adpenitentiam.
meret Fm
placet paribus & ille
risieiuniu:place
cetefe fibinas
t tniciu iplerio
cuiplac et m
uoti:magi s ed illud qöin ru obijcit 003: illa rô p
cedit zróněDoctrine euágelice z
letuniú: q2 magis eft meritoriu delectari in actu latrie róněphie.Lótra doctrina qdé euágelica:q? pfilia
in actu abftinétic.CAd 4m oo3:9 duplexeft dif euágelica ad boc dant: ut per ea bo facilius faluté co
ficultas. Una que eft ex arduicate opis :fic virginita fequat.Un ftat feculariú piculofioz eë diŸ religio
téferuarez bi: talis difficultas facit ad augmétuz nis ftatus.Stultu eft aut dicere:q alicui qui debili
virtutis.Alia difficultas eft ex ipedimėtis z piculis ozeft,ppter pctá que cómifit:nó fit ad fecurioré viaz
iminétib'.Et talis difficultas no facit ad augmentu fugiedu. Eft et doctrina pbica:que docet illos qui
virtutis:fed ad diminutione ipfi.no eni videt effe funt ad vitia proni in priù debere reflecti: fic faciunt
pzudēs nec multü amare bonů virtutis qui pericula illi quitoztuofaligno dirigunt. Arti.XIIII.
nocauet:z talis difficultas ad bene viuědů iminet in
feculo remanétib . Ad smoom : q illa fuit ró Circa peto poffit aliqué iuraméto aftringe
gilatÿ beretici:ut patet per Diero quidić inli.5 Ui ad bocq religioné nointret.Qo eni licitum eft
gilattu.Nofut aftudiofuo monachi deterrědi:quis fieri licitu eft iurare. Sed licituz eft alicui feculari:
ate lingue viperee mozfus feuiffimos patiant:qbus nung religione intret.&licite poteft hoc iurare.Qut
argumétaris zoicis:fi oés le clauferit z fuerint info ergotali iuramento aliqué aftringit nopeccat : qzno
litudine: de celebzabit ecclias:de feculares boicslu facit cum iurare aliquid illicitum
crifaciat:de peccates ad virtutes poterit exhoztari: Sed 3. Propofitü intradiregionez a fpú fcoeft:ut
Doceni mofi oes tecú fatuifint: fapiés cé qs pote babet.19.q.j.c.Due. Sed refiftere iftinctuí (pus fan
rit z virginitas no erit appzobáda? Sienioës virgi ctieft grauepctm:de quo Stephanus reprehendit
nes fuerint:nuptie noerüt: z iteribit bumanu genus. tudeos Act.7.dices.Uos femp fpiritui fancto refi
Rara eft virt : nec aplurib'appetit. Stult' eft & bi Atitis.ergo ille qui aliquem iuraméto aftringit ad no
timoz cu religionis bonu fit ta difficile z arduum:ut intrandum religionem grauiter peccat.

pauci religioné itrét in cóparatione multitudinis


timeret baurire aqua:ne in Rñdeo 03: ficutfupzaituent in actib bu
Aumen deficeret. Articulus.XIII. licitu uel illicitu3 ppid qō accidit in aliquo pticulari
ú ficprocedit.Uidet op illi qui cafu:fed pp id qo eft ut in plurib :fic et in reb' näli
HDterti fi funt
ocedit.
c prin feculo pctores nofint bus cófiderat:qo in plib'eft.Lótingit aut in aliq ca
ad religione attrabědi.Opz eniz pus exercitari fuq abfq3 pctoaliqs pot aftringe aliqué iuramento
in opib pceptor intrare adipletioné cófilioz:ut adbocq religioné noitret.puta fi effet matrimonio
De minori pueniat ad maius.Sed illi qui futpctores ligat :zueller abfq3 fenfu uxoris religione intrare:
in feculo nofut exercitatiin opib'pceptor. nofut ucl in cafib'filib .Simplraut loquédo inducere ali
attrabendi uel recipiedi in religione: in qua opoztet que ad iuraduo religioné no itret:graue eft peccatu
feruariconfilia. Sieni aliqsuellet religioné itrare:z imineret oppoz
Sedcótra eft opons mattheu publicanú ad ftatum tunitas tpis:z oës circüftátie pueniret: grauit pecca
pfectionis uocauit:ut babet Mattb.9.Omnis chii ret qui eu ab igreffu religionis phiberet.vn domin
actionoftra eft inftructio.& ét z nos debemus pctô Matth.23.cominat pharifeis:qui nec ipfi itrabat in
res qui fut in feculo ad religioné aduocarez fufcipe. regni celoz:nec alios itrare finebat . Cu aut aliquie
dom: maxime utile eft pctôribut facit aliqué iurare:q religioné no itrabit: ipedit cum
Rideo ad religioně tráfeant . Pctorib'enim qtu in fe eft ab igreffu religionis f3 quodcüqs tps:
Duofüt neceffaria adfalute. Primo qdě ut de pecca F3 quacus circuftaria oppoztuna: q: 'in uli icludunt
tis pteritis penitétia agant.Scôo ut deceteroapec oia pticularia.Un manifeftum eft & grauiter peccat.

Ad aut Ad id tu fit ab aliquo bono riu opeabftine.tn illid


lic
ligio. Primo eni ftatus religionis eft ftatus perfecte
penitétie:z nulla fatiffactio adequari pot penitentie tú eft:uel fibi:uel ali ipedimétú opponerequo min❞
religiofoz:qui zle z fua totalit deodant.vn pro nul in illud bonu opus pcedere poffit:fic licitú eftno da
lopctoimponi pot bomini pzo penitétia ut religio re elemofyna buic pauperi illicitú tn eft fe uel aliú in
ne introeat:zin cómutatione fatiſfactionis öptücüqs raméto aftringere ad hoc q alicui elemofyna nó def
grauis fulitur religionis igreffus.ut patet.38.q.2.c. cui'ro eft:qz ptermitte actu virtutis pot aliqs abfqs
amonere.ubi Stepban'papa quéda qui uxoré inter pcto:eoo precepta affirmatiua: que funt de actibus
fecerat iducit ut igredial monafteriu: bumiliat fub virtutü no obligat ad femper. Sed ipedimétü boni
manu abbatis cuncta obferuet que fibi fuerint impa opis directe virtuti cótrariaf.zio cadit fubphibitio
ta:alioqn iniúgit ei grauiffima penitétia:fi eligit infe ne pcepti negatiui qo obligat ad femp. Ufioia talia
culo remanere. Sifret ad vitada pctă plimů ualet re iuramétaftillicita:nec ft obferuada:f3 illi qui boc iu
ligionis ftat.Difficile eni eftop in feculo comorantes rát:iurado plurifiüt: qz iuramétú boiez obligareno
areb'mudi noalliciant:pp qoMatth.19.fm expo pt 5 charitaté oci zprimi.vn quts licitü fit alicuire
ligione noitrare.illicitu tn e ipedimtu iuramtiappo I
fitioné Lhzifo.ons boc dicee ipoffibile: diues qui
f.oiuitgs iberet amore:itret in regnü celo :fed q oi nëfibi ul alij. Eft eni 5 pfectione vite:7 5əfiliú cbit.
ues qui bét diuitias icret eft ualde difficile.vn z EC Einde quefica funt tria de bis que
de.zi.oi.Beat'oiues qui inuétus eft fine macula.Et copetunt in religione exifté
bioifficultaté fubdit oices.qs eft bic z laudabimus tious.Primo:utrum religiofus qui nibil
Ο debet bie inpo uel coipoffit clemofynam
eu.ppqo:utSzego dicit.Sancti viri:ut ab illicitis
bbbbb 4
Quodlibet Art.xvii.
Art.xv.ct.xvi.

facere de bis quefibi ab alijs in elemofynaz dantur. ponés illud.Dimitte moztuos fepelire moztuos fu
Secüdo utru aliquis in religione exiftens fciens pa os:dicit q malú eft abducere boieza ſpüalib":z ma
trẻ fuum grauineceffitate oppzimi:poffit exire abfos xime cu fuerint:qui minifteriuparentuz compleant.
licëtia pzclati fui:ut fubueniat patri.Tertio:utrú fta Erat eni ali:qui coplere poffent illius funeris fepul
tus religionis fit perfectioz ftatus facerdotu par tura.Pofta vo aliqs eft iam in religionepfeffus eft
rochialium z archidiaconorum. Articulus.XV . moztuus mundo.Un perfpüalez mozte deobligat a
pmfic pcedit. Uidet o religiofi : qui cura impedenda parentib : ficut etiam deobligaret
ОFrca nibil babent in ppzio uel cómuni; non per moztecozporalem.z ideo no peccat:nec contra
poffunt elemofyna facere:que cis proficiat:noenim pzeceptů dei agit:fi in clauftro remaneat fubpcepto
pzoficit elemofyna facienti nifi debito mo fiat. Sed pzelati fui:parentú miniſtratione ptermiffa. Eft eniz
tales religiofi non poffunt elemofyna debito mo fa factus impotens ad reddendum debitum miniſteriu
cere.debet eni elemofyna de propzio fieri: Fm illud abfos ppzia culpa.Debet tamen ğtumpót falua ozdi
thobie.4.Si multú tibi fuerit abundanter tribue.fi nis obediétia fatagere:ut per fe uel per aliu fuis pa
aut modicü:idipfuz libenter impartiri ftude.ergota rentibus fubueniat fi in neceffitate fuerint cóftituti.
les religiofi:qui nihil fuú habent:nec in ppzio:nec in CAd illud vo go in cótrariú obýcif oo3:9 religiofus
comuni nópoffunt elemofyna facere:que cis pficiat tenetur ad iplêdú id qo adreligionë prinet nofolum
Sed fi qua elemofyna de elemofynis fibi factisfaci extraditione bumana:fed etex pcepto oino. Obliga
unt eis pficit:a quibus clemofynam perceperunt. tur eni ex uoto emiffo ad obedieduplatis fuis. Im
Sedcotra.Inter alia opera elemofynarum largitio pletioaut uoticadit fub pcepto diuino. Art.XVII.
plurimü inuenit ce fructuofa.Dicit eni Dani.s. Dec tertii cpcedit . ide o prefby
catatua elemofynia re dime. Si ergo religiofielemo parrochiales z archidia
HD
fynas poffunt: que eis effe coni fint maioris perfectionis & religiofi.Dicit
peioris códitionis & alÿ:ēt in ſpiritualibus bonis. enim Cbzifoftomus in fuo dialogo. Sitalé mibiali
Rideo 003:9 religiofi:quis.ppzium babere qué adducas monachum qualis:ut fm exaggeratio
non poffint:poffunt tamé aliquarú re nem dicam: Delias fuit:nổ tñ illi cóparādus eft qui
rum difpenfationebabere:fiue de fructibus poffef traditus populis:7 multo peccata ferre compulſus
fionú cómuniuz:fiue etia de elemofynis particulariť imobilisperfeuerauit zfortis.Et parú poft oic.Si
eis collatis:nec refert ÿtū ad ppoſitú pertinet utrū quis mibipponeret optione:ubi mallem placere:in
bioifpenfatione babeant auctoritate fui ozdinis:uel officiofacerdotali:an in folitudine monachoruz fine
auctoritate alicuiusfuperioris pzelati.Disergo qui cóparatione eligerem illud qö pus dixi:nec ceffabaz
bus difpéfatio cómiffa eft:poffunt meritorie elemo laudans z beatospnuncians eos quiofficiú ecclefie
fynam facere de bonis que eorü difpenfationi comit bene adminiftrare potuiffent:z qo laudaba tanto ftu
tuntur:fm o els cómittitur. z bi” elemofyna merito dio z beatú pronüciaba noutics defugere:fi idoneu
ria eft z cis qui minime miniſteriù exequunt:z illis: me ad bi gubernatione videre.Et in fequéti.c.poft
quoz ufibus bi'res deputate nofcunt, Sivo aliqs modü oicit.Bene ing ámonuiſti dulciffime. Iftoruz
religiofus fit:cui no fit bi rerü difpéfatio comiffa: et eni.f.fecularium nec recozdari opz: cu de facerdotio
non licet elemofynafacere.CEt per hoc patet re fit queftio.Uerú fide in cóuerfatione multorú pofi
fponfio ad obiecta. Articulus.XVI. tus pot imperturbatú illü nitorem plene fanctitatis
ficpcedit.Uideto religio zcontinentiefplendorë:z alia monachoruz bona in
HD fecúdú fus fi videat patrefuum eë cozruptaz incócuffa feruare: omnibus eft preferen
in neceffitate et abfos plati fui licètia poffit clau dus.Ex qbus omnibus videt & pfbyteriparrochia
ftrum exire ad fubueniendu patri.Non enim pzeter les z archidiaconi: fibene in minifterioecclieviuat:
mittendu eft mandatu deipropter hominú traditio fint omnibus etiareligiofis pferendi.CP.Cbziſo
nes.Unde ons Matth.15.contra quofdá dicit.Jrri in eodélibzo dicit.Siquis adminiftrato facerdotio
tum feciftis mandatu deippter traditiones ueftras. illius propofiti.f.monachalis fudores pferat:tm cos
Sed ad fubueniendu parentibus bomo aftringitur offtare reperies:ptum inter pzivatü diftat z regem:
per preceptů diuinü.Donora patrem tuu z matrem fed multo maius eft bene exercere regis officiumỡ
tua.in quo quidé bonore intelligitur neceffariorum cuiufcunqs plone private.ergomultomatus efto fa
fubuentio.&videt q no obftatibus religionis obfer cerdos parrochialis uel archidiaconus bene feba
uátÿjs:que fut boiuz ſtatuta:debeat aliqs religiofus beat in fuo officio religiofus in fuo. Cepilune
exire clauftrú ad fubueniëdū parētib'fzpceptü dei. inftatu perfectiori& religiofi.alioquin no liceret de
Sed cótra.Spiritualia femper prefereda fut carna religione ad epifcopatum tranfire. Sedprefbyteri
libus.Sed religiofi fe obligauerut ad obfequiù ſpiri parrochiales archidiaconi fimiliores funt epifco
tualispatris:fcilz dei:cui magis tenemur : km illud pis religiofi:qz ficut epiſcopus habet cura anima
ad bebzcos Duodecimo.Quáto magis obtēperabi rum infuo eparu:itapzeſbyteri in fua parrochia.z ar
mus pii fpiritualiz viuemus. Nó § debét dimittere chidiaconus in fuo archidiaconatu.ergo archidia
fui ozdis obfuatias: ut parentib'carnalib'miniſtrēt. coni plebani funt magis in ftatu perfectionis& re
dom: aliter eft dom :de illo qui non ligiofi.C.bonum publicú preferendum eft bono
Rñdeo du religione intrauit:z aliter de illo:
pziuato.7 vita actiua eft magisfructuofa ğ contem
qui iam in religione eftpfeffus.Ille eni qui nondum platiua.nullusfacrificium eftdeo acceptius &felus
religione intrauit: fivideat patrem fuuz in magna ne animarú. Sed archidiaconi z plebani intendut uti
ceffitate:cuiper altù ſubueniri non poffit:non deber litati comuni multitudinis çelo falutis animarumin
religioné intrare: fed tenetur miniftrare parentibus: actiua vita fructificantes.ergo pzeferédifunt religio
maxime fi abfos periculo peccatipoffit in feculo re fis qui falutippzie ftudent in vita côtéplatina deofer
manere. Si vo per aliu poffit eius parentibus mini uientes..cui amplius a deo cómiffuz eft magis
Arari:pot fi vult religionem intrare.vnde bailo'ex meretfibene adminiftret.Sed facerdoti uel archi
Arti. Tertium .XVII. IS

diacono amplius cómiffum videt:qz plus ab eore vo fimplrperuotu tota vitafuă dedicet deo ad im
quiret in iudicio.& bene adminiftrado ampli meret. plenda ea quefunt operapfectionis:pp deû fimplicit
Sed cótra eft qö di.19.q.j.c.Due. Siqs in ecclefia feipm feruŭ cóftituit: per boc ponitin ftatu pfectio
fua ab epo populu retinet z feculariter viuit: fi affla nis vnde z totú fe deo nouendo bolocauftü offerre
tus fpiritu fancto in aliquo monafterio uel regulari dicit:ut Szego.dicit.Doc aut mó obligant totavita
canonice faluare fe uoluerit:qz lege puata ducit.nul fua ad ea que funt pfectionis epi in fua cófecratione
la ratio exigit ut publica cóftringat.Sed lex priuata pfeffioné quanda facietes.qua obligant ad cura gre
que eft lex spus fancti:ut ibidefubdit:nung oucit bo gis fufcepti.fm illud pme Thi.ultimo. Bonu certa
minė de ftatu magis pfecto ad ftatu minus pfectü:f3 men fideiappzebédere vita eterna:in qua uocat" es.
facit boiez afcefiones in cozde fuo difpone:ut in pfal. z cófeffus bona confeffioné corá multis teftibul in
di.gftat religiofoz eftpfectioz q ftat plebanorum. ozdinatione uel in predicatione:ut glo.dicit. Religio
Rideo dom: pfectio fpüalis vite ex chari fi et infuapfeffione tota vita fuá obligat deo ad eas
tatepelanda eft:qua qui caret ſpualit quefuntpfectionis.vnde z uterqs feruidicunt.Dicit
nibil eft:ut oz pad Loz.13.Ab eius autě pfectione eni 2 adCorinth.4.No enipredicam❜nofmetipfos
fimpliciter aliqs di ee perfectus.Unde oiad Loll. fed lefum chriftuz.nos aut feruos ueftros pp iefum:
3°.Super oia charitate babete:que eft vinculu per qoptinet ad epos.religiofiet ferui uel famuli nomi
fectionis.Amoz aut vim tranſformatiuă babet:qua nant:utdicit Dio.6.c.eccle.bierar.Et ió taz religiofi
amane in amatu quodamodo tranffert. Un Diony. epifuntin ftatu pfectionis.vnde z utrifos in affum
4.c.oediuinis noibus.Eft aut extafim faciens vinus ptione bi ftatus folénis benedictio adbibet:ut patet.
amoz.nofinens fut ipfoz amantes ee:fed amatoruz. per Diony.5.7.6.c.eccle.bierar.Archidiaconi autez
Quia ergo totuz perfectü eft idem:utdź in.3.pħi.il uel plebanino obligat uoto totâ vitâfuam ad id qo
le perfecte charitate babet qui totaliterin deum per curagregis reqrit.vnde nec in eoz inftitutione aliq
amoretranſformat:ſeipſum z fua omnino poftponës eis bridictio adhibet: que exhibet monachis pp pfe.
pzopterdeu. Unde Aug.oicit.14.de ci.dei. ficut ci ctionéaffumpta: ut di.6.c.eccle.bierar.Et io ex hoc
uitate Babylonis facit amozfuiufqs ad cótemptum q cómittitels cura procbie ul archidiaconat aftitu
dei:ita ciuitaté dei facit amozdei ufqs ad cótemptuz unt dde in aliquo officio:nóaút affumunt ad ftatu p
fui.Et in li.83.9.9 pfectio charitatis eft nulla cupidi fectionis:alioqn cent apoftate dimittédoparrochias
tas.Szego.ctia fup Eçech.dicit. cu quis aliqdfuú 7 pbēdasfine cura in ecclefijs cathedralib'accipien
Deonouetz aliqd non nouet facrificiü eft.Livo om do.Nullus eniz a ftatu pfectionis difcedere pot:nifi
ne gobabet omne qö viuit, omne qo fapit oipotenti moztalr peccãdo zapoſtatado. Et ide eft qo Diony.
Deo uouet bolocauftú eft: qo latina lingua dicit totu ineccle.bierar.pfectione attribuit folis epis qfi pfe
incenfum. Cuiufcunqs ergomensfic eft affecta interi ctíorib':zmonachis qfi pfectis.illuminatione vo at
us:utfeipfum z omnia fua conténat ppterdeum fm tribuit pfbyteris tang illuminatorib per facramen
illudapoftoli ad Phil.3.Que mibi aliquádo fuerút torú adminiftratione:z facro populo tang illumină
lucraarbitratus fum utftercora:ut chziftum lucrifa dis:purgatione vo diaconibus tang purgatoribus:
ciam:ifte perfectus eft:fiue fit religiofus:fiue fecula zozdíní immundorútang purgandis.
ris:fiue clericus:fiuelaicus etiam matrimonio iun
ctus.Abzabaz eni matrimonio functus eratzotues: Ad primũ 8oz : adoč e rideripoffet
Lbzilo . auo
ctoritates bzeuitallas
coram mezefto perfe noloquit defacerdote prochiali:fz deepo qui antho
ctus.z Eccl.z.dicitur.Beatus diues qui inuent' eft nomafice facerdosoź:qli füm facerdos.z bic modus
finemacula: poft auru noabÿt.Et poft pauca ſub loquédi eft plimüpfuet : ut facerdotes epi noientur.
ditur.Qui probatus eft in illo z perfectus inuentus Etbecrifiovidet cögruefm intétioné opis:in quo
eft.Sed aduertendum & aliud eft effe perfectü.zali Cbzifo bafiliüpfolat de fua pmotiõe.uteros enierat
nd effe inftatu perfectionis.Sunt enim aliqui in fta in epz elect".Ut tñ pticulariter ad fingula rñdeam".
tu perfectionis:quinondum funt iterdu
etia peccatores : funt etiá alíquí perfecti: qui in ftatu Ed pamú cunftatianihil ad ppofiti factuit.
cula
perfectionis nofunt.Etquis ftatus multa fignificet: pzemittit eni fi illi qui in fecretis babitat multor fer
rectitudinéz firmitate:z fi quafunt aliabi³.tr cuz monib❜no mouentdigna qde laude eft patiëtia:non
dicimus aliquos eëin ftatu perfectionis accipit ftat? tñ idoneū argumétű virtutis:cú vo fuerit in medÿs
pzo códitionefm glibertas uel feruitus dicit ftat?: fluctib'z de tépeftate nauë liberare potuerit:tüc me
pzout cófueuit diciq erroz plone aut códitionis uel rito teftimoniu pfectigubernatoris ab oib' pmeref:
Rtatus impeditmatrimoniü:nó aút erroz fortune aut ztúc pcludit.Jtag znúc mibifi tale aliquèadducas
qualitatis z boc mó accipit ſtatus.2.q.6, Si quádo monachú:qualis:ut fm exaggerationé dica: Delias
in că capitali uel caufa ftatus interpellatuz fuerit:no fuit tn quádiu folus eft:fi no pturbat:neqs grautt pec
perexploratores.i.pzocuratores : fedper feipfos eft cat:qppe qui no bet qbusftimuletatqs exaſperet:no
agendü. Sic ergo accipiédo ftatu:illipzopzie in fta tn illicóparadus eft:qui tradit pplis z multor pctá
tu pfectionis effe dicunt:qui fe feruituti fubijciút ad ferrecopulfus imobilis pfeuerat z foztis: qz fic in tra
opera perfectionis implēda.Manifeftü eftaut ofer quillitate:ita in tepeftate gubernauit femetipfuz.ubi
Ditus libertati opponit.Libertas aut faciédi quodli manifeftú eft q nó cóparat ftatu ftatui: fed ipeccabi
bet per uotu totaliter:q2 uolütatis eft nouere:necef litateipeccabilitati. eni monach'in clauftro babi
fitatis eft reddere:ut fupza dictú eft. Unde qui fe ad tás nopeccet:nó eft ita euidés argumētū virtutis fić
aliqd uoto obligat:intu neceffitati fe fubijcit:quo fi pfbyť uel eps ut qcüqs rectoz populi in medijspe
damo cóftituit fe feruu:libertate fe puans. Si quidē turbationib abftinet a pctó:fic no eft argumétú tate
ergoaliqsfe noto obliget ad aliquod pticulare opus induftrie fi gubernatoz abfq; pículo nauiget in mari
implendu:cóftituit fe quodamoferuu non fimplicit tranquillo:acfi nauigaret in mari tepeftuofo.z tn ad
fed Fm quid:refpectu.f.illius ad qo fe obligauit. Si induftria nauteptinet:ut mare tepeftuofum deuiter.
bbbbb S
Art. Quodlibet .XVIII .

Sic &expmiffis vbis nil aliud oftédi pt:nifi o picu fuezpoftmoduz alioz:alioqn nibil pdeſt bomini:li
lofioz eftftat bntis cura aiarůŸ monachi:z in maio vniuerfum mundu lucret:anime vofue detrimentuz
rípículo inocêté fe feruare:maioris virtutis eft argu patiat:ut oicit Matth.16.Alio mo pót opus operí
mětů.vñ maioz virt'reqrit ad hoc q aliqs pferuetfe cóparari in bono uel in malo:nofm le fed in ozdine
apetóimuně int ppl'os in religione:fz maioris vir adaliú actú:fic abftinentia pfert in bono fumptioni
tutis eft vitare picula religioné itrado ğ pícula non cibi.tn affumere cibi cu aliquo ppter charitate pre
vitare.Quito eni aliqs magis amat fua faluté:táto fert abftinétie.z in malo adulteriumprefertfurto: tn
magis euitat fue falutis picula. Et per boc et pa furari gladiú ad occidëdü eft grauius Ÿ adulteriuz.
tetrifio ad 2. nó enidićo mallet eë in offo facer Tertio pfert opus operi in bono uel malo ex uolun
dotali: in folitudine monachoz:fed & mallet pla tate faciétis.o ení promptiori uolütate fit melius
ce inboc inillo.Quilibet eniz fapiës magis uellet uel peius iudicat. Sig coparemus opa plebani ular
bie táta virtuté:per qua poffet et int picula fecurus chidiaconiopibus religiofoz 30 mo cóparationisul
exifte: tale virtuté qua poffet extra pícula faluari: Fm promptitudiné uolütatis:tüc incertú iudiciú eft:
fed qz pluptuofü eft:ut aliqs tale vtute le bie plumat qz ille qui ex feruétiori charitate opat:opa magis me
per quapoffit et int picula ee tut?:vtuofi'eft opfe ex ritoria bet. Si vo coparent 2ª cóparatione per ozdi
tra piculaponat .Un ipe dit.Qō laudabá táto ſtu në ad aliqo aliud opus:fic opa religiofi funt incopa
dio z bonupnüciaba.f.officiù admiftrationis ecclia rabiliter eminetia opib'archidiaconi uel plebanica
Atice:noutics defugere:fi idoneu ad ei' gubernatio eni que religiofi agunt ad illa radice referunt quato
në mevidere.Pzudent & refugiebat:qz tāta virtutë távita fuá deo deuouerút.vnde nó eft penfandü qd
perqua idoneus eět:nó fibi fupbeafcribebat. Et faciat: fed magis q ad quelibet facienda fe deuoue
filr rifiopz ad 3.Siqs eni in zuerfatione multoru rút.z fic quodamo cóparant ad eos qui aliqo fingu
pofit 'pot iperturbatú illú nitorēplene fcitatis zǝti lare bonú opus faciüt: ficut infinitu adfinitum. Qui
nētie fplédoré z alia monachoz bona icozrupta z i eni dat fe alicui ad faciédú oia que iubet:in infinituz
cocufla feruare oib'pferédus eft.Maioris eni vru magis fe dat eiğ illequidat fe ei ad aliqo opus facie
tis ídiciú eft ut puritate pfecta aliqs feruet et inter du.Unde fuppofito religiofus f3 exigentia fue re
picula puritatis:qfi ea extra picula coferuaret. Sed ligionis faciat aliqo opus qo fit paruu fm fe:ti reci
tnparuamare puritate fua puincit:qui puritatis pi pit magna intétionéex ozdine ad pmá obligationez:
cula noeuitat:int que difficillimü eft z rariffimuz oi qua fe totu oeo dedit.Sivo coparent ipfa opera $3
moda puritaté fuare:ficmaxima puritas fuit beate fe:fm pmmodú cóparationis:fic aliqua particularia
agnetis: que et in lupanari pofita virginalépuritatez opera:que plebani faciút uel archidiaconi funt maio
Fuauit:ztn q2 puritatis amatrix erat: nung in lupa ra aliqbus pticularibus opibus:que religiofi faciüt:
nari bac fua vtute oftedë elegiffet: fed quato magis fic maius eft intédere faluti aiaru ieiunare:uel file
purá métébebat: tato min lupanar pa uolütate ele tiú tenere.uel aliqbi.Si tñ omnia oibus coparent:
giffet:zfile eft in oib'talib'.Ad 4" 083:9 aucto multo maiorafunt opareligioforu, Etfi enipcurare
rítas illa noptinet ad pfectione vite:f3 ad differétia faluté alioz fit maius intéderefibifoliloquédo in
dignitatis.Sic eni puat diſtat a rege fic nobrs pla genere.tnno quocunqs mo intendere falutialiorum
tione abbite.boc aut in qone novtif an fit maioz di pzefert ei:qo eft quocunqs modo intédere fue faluti.
gnitate plationis qcüq3 bñs curá aiarú religiofo cu Sieni aliqs totaliter z pfecte intédit fue faluti:mul
ra aiarú nóbñte. Ads"083:9 alía róeft de epis tomaius eft q fi aliqs multa pticularia opa agat ad
zplebanis. ná epi pncipale ppli curá babét:plebani faluté alioz:fi falutippzie z fifufficienter: no tamen
aut z archidiaconi fut föminiftratores z coadiuto pfecte intédat. Ady" 085:9 bene adminiftrare
res cop. Un di.16.q.j.Oib'pſbyteris z diaconib'z aliquid eft plus 7 minus.Unde fiillius cui cómiffuz
reliqs clicis attēdēdu eft:ut nibil abfos epi ppzij lice eft:tantofit melioz adminiftratio:quátomaius eft qo
tia agat: noutiqs miffasfine fuo iuffu di pĺboru in ei comittitur abfos dubitationeplus meretur. Si vo
fua prochia agat.no baptiset:nec qc abfos et pmil ille cui minus comittitur:multo plus facit ille cut
fa faciet.z pa ad Corinth.12.0i in glo.g opitulatio maius comittitur:etiam fi bene faciat.tñ alius plus
nes füt quimaiorib'fuerüt opus:ut Tit'aplo:ular meretur:qo etiam in rebus bumanis apparet:qui mé
chidiaconi epis.gubernationes volüt minoz plona nus beneficium percipit:fi plus feruiat:magis debet
ru:ut für pfbyteri.vn lidsrecte pfideret boc moin re effe acceptus.Quauis aut babenti curam animaruz
gimine ecclie cóparant archidiaconi zplebái ad epz fit plus comiffum tum ad dignitatez: q2 tñ religio
fic in regiminetpali ppoſiti z baliui adregez:ziofic fus maiora opafacit:ut dictuz eft magis meretur.
rex coronat z inungit in regno nó aút ppofiti uel ba Finde quefitum eft de bis queperti
liui:ita et eps in ecclia:no aut archidiaconi uel pleba nent ad laicos.Et pzimo de
ni:z pp bocepat'eft ozdo in cóparatione ad cozpus matrimonio.utrum.f.mulier quepoft uorú
myfticu:no aut plebanat'ul archidiaconat": f3 offm Ο continétieemiffum contraxit matrimoniú
tm.Epis& files funt archidiaconiz plebani fic co in facie ecclefie poffit abfos peccatovirofuo carna
adiutores z miniftri:fed religiofi füt epis filesin per liter comifceri. Scôo de ufura utrum aliquis poffit
petua obligatione:que fac ftatu perfectionis. Ad licite retinereillud:qo acquiritur licitis mercimongs
6oom:g aliq ouo opa uel in bono uel in malopof de pecunia ufuraria. Articulus-XVIII
funt multiplicit adiuicé cóparart.vno mókm ſuù ge pzímum fic pceditur. Uidetur o mu
nus:fic dicim?ɔtinentia virginale peminerein bono
in bon e arca lier que poft uotum continentieemif
stinētie viduali:in malo vo homicídiuz furto.z boc fum in facie ecclefie contraxit cum aliquo poffit
mo vita actiua eftfructuofioz: côtéplatiua:fed ptě cipoftmodum abfos peccatocarnaliter commifceri.
platiua merito maioz eft actiua.ut Szego oicit in Qo enifit auctoritate ecclefie caret pctô:cu5fiat au
7.moralíu.çelus et aiarú eft facrificiu deo acceptiffi ctoritatechii:Fm illud apoftoli ad Cori.2. Naz ego
mi.fiti ozdinate fiat:ut,f.pº bōbeat curam falutis qỏ donaui ; fiquid donauipp uos in perſons chaiſtí.
Art. Zertiú .XIX. 16

Sedpdicta mulier ex hocipfo o in facie ecclefie co trimoniú inhiberet.Si aüt fciret z difpefaret in no
traxit matrimonium auctoritate ecclefie poteftatem to fimplici tinētie auctoritate apoftolica:poft difpe
accepit ad matrimonij actuz: qui eft carnalis copula. fatione nopeccaret mulier neqs exigédo : neqs redde
ergonopeccat fi virofuo carnalitercómifceatur. do debitu. Ad 2m qöeft í ɔ̃riü dóz: eadé rô eft
CSed cótra.Uotum côtinentie eft excellétius & uo zin uoto cótinētie z in uoto abftinetie. Sicut eniz p
cum abftinétie: qz nó eft digna póderatio¿tinētis ani fona quepoft uotu ſimplex côtinētie emiſſuz fuiipfi”
me:utdicit Ecclefia.26.Sed qui facit côtra uotum poteftaté cóiugi tradit:abfq3 pcto carnali copula uti
abftinentie peccat moztalr.puta fialiquis frágeretie tur debitu reddens:ita fipoft uotu abftinentiefuiipfi
funium fexte ferie:qui femper fein fexta fería ieiuna. us poteftaté alteri tradit religione intrado abfos pec
turum uouiffet.ergo multo magis femp peccat moz cato pot ieiuniü foluereFm obedientia pzelati zob
taliterperfona que contra uotu continentie emiffum feruantiam religionis:quiaper uotum ſolēniçatú ab
alteriperfone carnaliter cómifcetur. alys uotis abfoluitur. Articulus.XIX.
Rideo dom:quotüptinentie eft duplex.fum fic pcedit.Uidetq quicqd
plex.f.z foléne.Solène aut uotu cóti HDſcom aliqs de pecunia ufuraria lu
nentie îpedit matrimoniú côtrabendű: z dirimit iam cratus fuerit reddere teneatur. Dicit enim apo
côtractü:ideft facit ut nofit matrimoniü qo ştrabit ftolus ad ro.xj.Siradix fancta z rami.ergo econuer
poft uotufoléne.Unde mřímoniúpoft uotuz foléne fo fi radixinfecta z rami.Sed radix bi lucri eft in
noexcufatur apcto:etiä ſiqs matrimoniú in facie ec fecta zufuraria.ergo totum eft infectú z ufurarium.
clefie de facto cótrabat: z carnali copula utatur.Uo Non ergopot licite biʼlucrum retinere.
tum vofimplex ipedit quidë matrimontú cótraben Sed cotra.quilibet pót licite tenere id qo legitime
dum:fed nooirimit iam cótractus. No enim facit o acquifiuit:fed qo acquirit de pecunia ufurariaiterdu
matrimoniúfequés fit nullü:fed folû q matrimoniữ legitime acquiritur.ergo licite poteft retineri.
atrabens
mulier nobetmoztalr peccat.
fui cozp orisMatrimonio aut
poteftate fed vir: exiftéte
fimdi Rideo dom butus qonis vitas poterit ap
parere:fi cófideret ro qre ufuraz acci
ecóuerfo.nullus aut pot alteridenegare qỏ eius eft.z pere fitpctm.nó eni eft pctm folü qr eft phibitü:fed
ideo mulier matrimoniopiuncta:etiá fi fimplex uotu queftcótraronë näle:ut etiampbs oicit in p°politi.
pzecefferit:nópot denegare virofui cozporis ufum: Ad cut euidétia cófideradu o rerú in ufuz bois
precipue pofta fuerit matrimoniú per carnale copu uenientiu quedafunt ärú uſue nổ eft ipfi rei colum
laz plumaru.nemo aut facies qo debet peccat.Unde ptio:z fistingat rez deteriorari uel coſumiper uſuz:
coiter ab oibus dicit mulier quepoft notu fimplex boceftper accñs:fic oom":ueftis:liber:equus z bí.
cótinentie matrimoniú cótractú carnali copula cófu nó enîuti lib2o eft dele ipz:neqz utidomo eft deftruë
mauit:iaz nopeccat reddédo debitú viro:fed an pec ipaz:z intalib aliud eft dare uſuz rei: 7 aliud eft dare
cet exigédo debitu dubiù videt quibufda dicétibus: fbam rei.7 ppboc qui per accomodationeufus talis
getia abfos pctoexigepót:ne itolerabile fit fibi ma rei altipcedit:nó pp bocoñiuz rei träffert.z pp boc
trimoni onus:fed verius dici videt o nopeccatred etiá pot uědí ufus ret onto rei remaneteapo oñz:fic
dendo:qzboc neceffitatis eft.peccat aut exigédo : qz pateti pductióer locatiõe quifut ɔ̃ct liciti.Queda
boc eft uolütatis: qua tenet aftricta per obligationez vores ft qru ufus nibil é alióÿ zlüptio ipaz rez:fic
precedetis uoti.Duius aut diuerfitatis ró eft:qzuo pecunia qua utimur expendédo. vínu quo utimur bi
tuz folene bet pmiffioné cú quada traditione.vnuo bédo.z fic de alijs bi : in qbus uti renibil aliud eft ğ
tum côtinétie nofolēniçat nifi per fufceptioné ozdis cófumere (pla3.7 tổ in talib” qñ côcedit ufus reiper
facri:per qué boactualiter dino cultui mácípatur:uel mutuu träffertet ret oñiuz.q2 § ufus rei nó eftfepabl
per pfeffione ad certa regula z fufceptione babitus lisab ipfa re:qcüqs uédit ufum taliú rerúretinėdo fi
pfeffoz: q2 fic etiã bōactualit măcipat ad feruieduz bi obligatione adfozté reddėda:manifeftü eft q ide
beo in religione. Uotu aut fimplex bet pmiffioné fi vendit bis:qo eft 5 nälé iuftitia. 7 iôexigere ufura eft
ne traditione.Manifeftú eft auto poft aliqs rem: Fm fe iniuftú.Tenet & aliqs id qo accipit ultra fozte
que erat fuepoteftatis alicui nófolú pmittit:fed etia reftitue: q2 iniufte accepit . perpñs dana z itereffe:
tradit:nopot eá ulteri” alteri dare:puta equi uel ue fed cu ipfius pecunie ufurarie nofit alius ufus & ipſa
ftez:z filia:etiá fipoftmodü alteri donare uoluerit 2ª eins Poa róne iaz dicta:patet pñter & ex quo pecunia
dationoualet.Un poft aliquis per uotú foléne có ufuraria reddit de ufu pecunie nibilredderetenef.te
tinentie cozpus fuu deo nó folú pmifit: fed etiá tradi neret aut reddere aliquis id qo lucratus effetde do
dit ad celibě vítá agenda nópót illud ulterius piugi mo aliena uel de equo uel aliquo bi :etiaz poft res
dare:ut fic ex neceffitate reddere debitü teneat.Qui bi reddidiffet:qz in talib'appreciat res zulus rei.
vo pmittit aliqd alicui:nóduz tñ tradit illud:fipoft Ad illud & qo in pri obÿciť dom o pecuiaufuraria
modú alteri actualiter illud tradat:13 pmiffionis fi nofe bet permodu radicis ad lucru:qo de ea fit:fzfo
dem frågat:tn 2 patio ualet: ita q illecut datur pót lú per modů mãe.radix eni aliqlit bet vtutecae acti
redata utiutvult.Sic ergopfona: que per fimplex ue ingtu miniftrat alimětů toti plante.vn in būanis
uotumoco cozpus fuú promifit ad celibě víta ducen actib uolutas z itētio cóparant radici quefipuerfa
dam:fipoftmodú cozporis fuipoteftate tradatcoiu fuerit opus erit puerfuz.noaut boc eft neceffarii in
giactualiter per matrimoniúi confumatu:peccat qdë eo:qo eft male.Pot eni aliqs interdú malobeneuti.
frangens fidem uoti:tame ponatio tenet.z.coniunx Eindequefituz eft de bis:que perti
bet in eius corporepoteftate:vnde non peccat debi net coiter ad oës boies.7 p
tum reddens.vnde oportet ad utrus refpondere. Ÿtuz ad aiam.2º Ÿtü ad cozpus.3 ° Ÿtü ad

ergodom: mulier emifit uo actubois.Circa aiam quefita funt tria.
Ad pamú tusptinentie cötrabes in facte ec Pzimo quantü ad fbam eius utrúfit cópofitaex ma
defie noaccipit ab ecclefia auctoritateut carnali co zfozma.Scôo quantú ad cognitionez eius. Tertio
quantü ad penam ipfius, Articulus.XX.
pula utatur:q2 fi ecclefie cóftaret de noro emiſſo ma
Arti.xx. Quodlibet Arti.XXI.

fic pcedit. Uidet gaiafit CSedɔ̃ eft q di Luc.i6.9 dines in iferno F3 aiaz po
H D pr ím ú cópolita ex ma z forma.In fitus recognouit Laçazz infinu abzabeFz aiaz exnite.

tellectus eni bumanus cóparat ad asintelle Rñdeo pomocnulla appziaopatio


ftituat:neceffe eft ponere de
aia itelle
ctuales fupiores per receffü fimplicitatis:f3 oë qo re
cedit a fimplici icidit i aliqua cópóné, p'at copofitio ctiua poft mozte remaneat: aliquo moitelligat.ne
eft erma z foza.g aiabuana é cópofita ex ma z foża. ceffe eft aut ei attribuere alter trium modo intel
CSed5 eft qo pho dic in.3.de aia.LT.c.i6. Jg ſpës ligédi:ut.f.intelligat uel abftrabedo fpés intelligibi
reri maliu put funt in ipfis reb? nofunt itelligibiles lesareb.fic nuc intelligit cozpori vnita.uelper ſpès
actu:q2 funt in ma:fed put funt in aia intellectiua bu itelligibiles in cozpe acqfitas: zin eacoferuatas poft
mana funt intelligibiles actu.ergo nófunt in mă.Nồ mozte:uel etiaper aliquasfpes cócreatas uel äliter
ergoaia bumana eft cópofita ex materia z fozma. cucs defup influxas.Quida&oicut q aiefepate itel
Rñdeo Domima dicat omne illud qö eft in ligunt abftrabedo fpes itelligibiles a reb .Sed bo
potétia quocüqs mó:z fozma dicatur effe no pot.Abftractio eni fpeciez itelligibiliü a re
ois actus:neceffe eft ponë q aia bumana: 7 quelibet busfenfibilib' fit mediate ſenſu z imaginatione:quo
fbacreatafit cópofita ex ma z forma . Dis enim ba ruz opationes cú fint per ozgana cozporalía:aie fepa
creata eft cópofita ex potétia z actu. Manifeftuz eft te attribuínopñt.vn ali boc negates dicüt ulterius:
enim & folus de'eft fuú cé quaſi effentials exiftés:in nec etia per fpes acqfitas a reb' fenfibilib ouz cet
quatu.f.fuú effe eft eius fba qo de nullo alio dici pot. in cozporeaia fepata intelligit.onut eni Auicenaz
Effe enifubfiftes no pot effe niſi vnú fic nec albedo fequêtes & fpes itelligibiles nopferuant in itellectu
fubfiftés nó pot effe nifi vnuz. Opz & quelibet alia poffibili:nifidum actu itelligit:fed pferuant ſpés par
resfit ensparticipatiue ita qaliud fit in eo fba prici ticulares rerúſenſibiliü ſolü in imaginatiua z memo
pans ce:z aliud ipm cé participatů. Omne aut prici ratiua:ad qs ouz itellectus poffibilis fequertitde no
pans fe bet ad participatú:ficut potétia ad actuz.vn uoinfluut in ip3 fpes itelligibiles ab itellectu agête.
ba cuiuflibet rei createfe bet ad fui eë ficut potétia Lugvis memoratiua z imaginatiua cozrúpant coz
ad actu.Sic à ois fba creata eft cópofita ex potétia pore corrupto eo eftvtus ozgani corporalis:fequi
zactu.i.ex eo qo eft:z effe:ut Boe oic in lib.de beb turq aia poft mozte nullo mo intellige poffitper ali
do.ficut albu coponit ex eo qoeft albu zalbedie.Si quas fpes a reb'fenfibilib acceptas.vn relinquit z
voma ppzie accipiat proilloqoeftpotétia tmalici cosq aiafepata intelligat per fpes cocreatas:ficut
poffibile eft q aia buanafit cópofita ex mã z forma. angeli.Sed bec qdé pofitio irrōnabilis videt tum
bocpotmanifeftari ouplr . Pzimo qdé ex eo q eft adutrus oictor.Qeni ſpés itelligibiles in intelle
intellectualis fBa.manifeftú eftenim intellectus in ctu poffibili:nopferuent eftptra rone. Qo eni in ali
actu eft intellectu in actu.Intellectü aut in actu eft ali quo recipit eft in co per modú recipietis.Un cũ itel
quid ingtú eft imale.Eftenialiqd pfecte cognofcibi lect poffibilis beat ce ftabile z imobile:op3o ſpea
le ingtü eft actu:no aut ingtuz eftpotétia:ut dicit in intelligibiles in eorecipiantftabilr zimobar. Eft et
9.metaph.vn cui ma fit ense in potétia:fozma in mate ptra A.quidicit in.3.deaia.LT.c.8. Jy itellect?
ria exiftés nopot effe pfecte cognita ut intellecta in poffibilis cu fciat fingula: boc eftaccipies (pés fingu
actu.vn fequito nulla baitellectiua:cul" pfectio eft log:ut fcies.i.fic ptingit in fcia uel in eo qui bet fciaz
ipm intellectu in actu fit malis:eo o opz pfectionem tuc dicit fm actú.boc aut pfefti accidit cupoffit opa
ppoztionari pfectibili.Scôo apparet idez ex boc q riper feipm . Eft ddê ý 2 tuc potetia quodāmô :non
aia eft forma Lü eni forma fit actusz id qo eft in po tnfimplr: fic an adifcere:aut inuenire.Ex qbus vbis
tentia no poffit eê actipoffibile eft q aliquid copo apparet & fpes intelligibiles qñqsfunt habitu in itel
fitú ex ma z forma Fm ſe totü fit fozma. Si ergo ani lectu poffibili:quis actunoopet.Illudetiá qo dicut
ma queponitcoponi ex ma zfozma: fit fozma fm ali aiam bumana bie fpés intelligibiles cocreatas:irro
qua lui parte:que eft actus:cuius nulla pars eft mate nabilr dicit.Si eni pot els uti ouz eft cozpori vnita:
ria:fequit o anime pars no fit materia.boc enim dici fequit o poffitbo intelligere ea quo fenfus no acce
musanima qo eft actus cozporis animati. pit:utputa o cecus intelligat colores:qo patet eë fal
CAdillud voqo in cótrariú obijcit ooz potentia z fuz.Siaut per vnione cozporis totalr ipediť anima
actus funt pma pn in gñe fubftatic.ma aut z forms bumana:utfpebus intelligibilibus concreatis utino
funt pmapn in gie fubftatie mobilis.vnde no opz poffit:fequit o vniocozporis zaienon fit nälis .Jd
oem cópofitione in gnefubftátie effe ex ma z forma: eniz qo eftin nä rei nototalr impedit peraliqd qo eft
fed bocfolu neceffe eft in fubftantijs mobilibus. reinale.alioquin näfaceret alteruz illo fruftra. Sic
Einde quefitú eft de aiaŸtū ad ei ergo dóm eft q anima fepataintelligere pot quedag
cognitione.CEt circa boc per fpes intelligibiles:quasperfenfus a reb" acquifi
quefitafunt duo. Pzimo utrú aia ſeparata uit dum eetin cozpore.Sed ifte modus cognofcédi
Ο
a cozpore cognofcat alia aiam fepata. Se nófufficit:qzmulta cognofcit aia ſeparata que nos in
cundo utru liceat ab aliquo moriente exigere: ut fa bacvita nocognofcimus maxime qz incóueniens vie
tum fuúpoft mozte denunciet. Articulus.XXI. detur: anime illo qui in maternis uteris moriunÉ
pzimüficpcedit.Uidet q aiaſepata quefozte nullu intellect' ufum babuerunt:z per ɔñs
aFrea aco2porenocognofcat alia animam necaliquasfpés intelligibiles acquifitas : nibil poft
bois: qua in bac vita cognouit.Dis enim cogni moztë intelligát. Unde opz addere o aia in fui fepa
tio per aliqua fitfilitudine.fed in vna aia nofuit expl ratione a cozpore recipit influxu fpecieru itelligibili
fa alteri ate filitudo in bac vita:que poffit in ea poft umană fuperiori.f.divina km nālē ozdiné:quoexpe
moztë remanere.ergo vna aia ſepata nópot alíaz co rímur qaia bumana quanto magis a corporeis fenfi
gnofcere.C.phs dič in.3º de anima.LT.c.20.] bus abftrabit:tato magispot ce particeps fupioris
O corruptocozpore aia noreminifcit.noergo reco influxus:ficut patet in dormientibus alienatis qui
gnofcit anima bois:qua in bac vita cognouit, etiam queda futura pzevident.Sic ergo animaſepag
Arti.xxn.et.xxIII. Zertiú Arti.xxm.et.xxv.
17
ratapot animam alia cognofcere tam per notitiam:
CAduertendu tn eft op nullú inftŕm agit in virtute
qua de ea acquifiuit in bac vita per aliqua filitudinez
effectus ipfius qui eft vita bois:fiue peraliquá fimili fupioris agétis:nifiexercédo aliqua actione fibicônä
lem.alioquin fruftra adbiberet ad effectu:ficut ferra
tudinem influxam a deo naturali influxu.
inctü eft inftŕm artis:facit archá fecado: z aquaba
boc patet refpófio ad CAd 2 ptifmalis abluit siam :ut inftŕz dine mifericordie coz
Et per oom: phe loquit gruz ad memorari z
poralr abluedo.Siergo ignis corporeus agit in ani
reminifci.qo eft per actus cuiufda potentie fenfitiue
maz:ut eftinftrm dine iuftitie punientis:neceffe eft q
utentis ozgano cozporali:quo cozrupto ceffat actus
bocfiat per aliquaactione igni corporeo connalem.
talis potentic. Articulus.XXII .
noaut potdici q ignis alteret aiam calefaciédo uel
2mfic pcedit. Uŕg nóliceat ab ali
deficcado aut igniendo ipfaz.Unde relinquit modus
Frca quo moriente redrere o reuelet fta
tuz fuu poftmozte. Noenilicet ingrere que de qué Aug.ponit.j.de ciui.dei.ut.f.aia ſepata uel ſpus
vult cé abfcodita:Fm illud Eccl.3.Altiorate ne que demonis pariat pena per alligationë quanda ab igne
fieris.Sed de vult eë abſcōditu ſtatu aie poft moz cozporeo.Videmus enim fpm cozpori alligari qñqs
quide näliter:ficut aia alligat corpori:qños aút qdaz
tem.qopatet ex hoc o diuitipetēti:ur Laçarus mit
teret ad fratresfuos viuêtes eft hoc denegatu:fic di fuperiori virtute:fic per virtuté ſuperior demonum
inferiores demones alligant arte nigromática imagi
citurLuc.16.Noergolicet hoc a morietib'reqrere.
níbus uel annulis: uel alijs buiufmodireb.Multo&
CS3 eft qö dź.2.Mach.12.Sácta z falubzis eft co
magis virtute diuina demones uel etiá anime alliga
gitatiopzo defunctis exorare. Sz ad boc bopuocat
ripoffunt ignecorporeo:ut ab eo affumát penam.
perboc cognofcit necitate eoz:quả bit poft moz
tes:ergo licitü eft z fem boc amorientib requirere. Inde patetrefpófio ad illud qo in contrarium
obijciebat.qo procedit de
Rñdeo Dom : .2.lib.
cu pctmregrere
fit ɔ̃naz: que eftper alterationem . Articulus. XXIIII
Dama.in perutpatet
ipletioper
nez
nālis defiderÿ nó eft pctm̃:nifialiqua inozdinatio ad fic pcedit.Uidety dáns
iungat:ficutpatet in fumptióe cibi zpotus:bó auté HDfecúdú tiin infernogaudeatz co
naliter fcire defiderat.Un firedrat alicui reinotitia folentde penis inimicon fuoz:quosfecúvidēt
in inferno puniri qz fup illud Jfa.i4.Omnes princi
nóeftpctm:nifi forteper accñs :boc per aliqua inoz
pes terrefurrexerüt de folijs fuis.dicit glo.Diero.g
dinatione adiuncta:puta ſiper ſtudi z inquifitionez folattu eftmalis inimicos fuos focios bie penarum.
alicui fcie aliqs ipediat ab bis quib'tenetintedere. Sedcontra.Omne gaudium diminuit dolore.ut pa
puta.fi pdicatoz ipediať ab officio debite pdicatiois
tet perpbm in. 7.eth.Sed doloz dánator eft finitus
ppter ftudiu geometrie.aut etiá fiquis ingrat aliqd itenfiue.tatú ergo poffent multiplicari inimici alicu
cognofcerefuperbe z pfumptuofe de fua facultate co fue vanati in inferno: totaliter voloz eius deleref:
fidens:uelfiqua aliabi’inozdinatio circa boc ştigat,
quod eft contra piuinam iuftitiam .
Nulla aut inozdinatio in bac inquifitióe videt :fi aliv
Rñdeo pom: mibilpbibet idë fm diuerfas
quis requirat a moriete cognofce ftatu fuú poftmoz rones ee delectabile z tríſtabile.tñ fim
tem:fubmittedo tñ boc oiuino iudicio. Un nullara
plicit oicit tale ab eo : qopreeminet:ab eovo qỏ eft
tío videt quare debeat dici boceepctm:nifi forte ex
minus denoiat Fm qd.Dồm eft & y pena inimici cófi
Dubitationefidei de futuro ftatu quafitentado inqui
derata ab eo qui eft in iferno bet quodamoróně de
rat. Adillud vo qʊ in ɔ̃rium obycitdóm:q deus
lecrabilis:7 quodamōrōnē triftabilis . Róně qdé de
vult multa nob fic cè abfcódita.quoz notitia ppzijs
lectabilis bet ingtüiplet uolütas danari de malo ini
viribus aut'merito acqrere nópoffumus: que tri vult
micifui.Defcëdüt eni ad ifernu danati cũ armis.i.cu
reuelari bumilr:z pie querentib :fmillud Mat.xj.
affectioib' prauis:ut di Eçech.32.Sed ex alia parte
Abfcondiftibec a fapiétib'z prudêtibus: z revelafti
bětroně triftabilispp duo. pº qdě ingtú in pena ini
ca paruulis.vnde nó eft mirü ſi ſuperbis fratrib" fup
bidinitis Deus aliqua noluit reuelari: que tñ vult re mici ipletdina iuftitia:qua odiút z blafphemat dana
uelari fidelibus pie z bumiliter requirentibus. ti in iferno.fm illo Apoc.i6. Eftuauerut boies eftu
magno z blafphemauerút nomë oñi.2ºpp vmě ǝfcië
Einde quefitú eft de aiaŸtuz adpe
tie.Sic enim in eis pzaue affectiões remanet: 7th
na.Et circa boc quefita funt
de eis dolet ad punitioné no ad purgationė.63 illud
duo. pº utrú aia poffit pati ab igne co2po Sap.S.Penitentia agentes z pze anguftia fpus ge
Ὁ reo.Secüdo utrum dánati in inferno gau
metes.vn ficut penitétes in bacvita dolent:z de d04
deantde penis inimicorum fuorum quos vident fe
Articulus.xxix . lore gaudet:itadánati in inferno gaudēt de penis ini
cum puniri
miconfuop.zti de ipfogaudio magis dolent.z pci
pmfic pcedit.Uidet q aia ſeparata pue fipzeftiterint eis danationis caufam.CEt per
arca non poffit patiab igne cozpeo.Actio bocpatet refpófio ad obiecta. Articulus.XXV .
enim agētis eft pportionata paffioni patientis.
quefitú eft de boie quaru ad
Sedactio ignis cu fit corpus philicuz eft actionalis
cozporis fexu:utrū.Ï.ſi¿mus
que pfiftit in mouere.&nibil patit ab igne cozporeo:
bonopeccaffet tot fuiffet nati mares quot
mifi qo mouet.Sed aia nomouet cu fit ipartibilis:ni femie.z videt o fic.In paradifo eni:ubif3
bil aut ipartibile mouet.ut pbaturin 6º phífi.LI.
Aug.fuiffet thorusimaculat":z nuptie bonorabiles
c.32. Jergo anima non patitur ab ignecozporeo.
nullustinuiffet:fz oës mŕimonio ufifuiffent:ut iple
CSed contra eft qò diues in infernofm aiam exiftés
dicit.Crucioz in bacfláma.ut dicitur Luc.i6. ret pceptu oni pmis hoib' datu.Crefcite z multipli
• camini z replete terra.ut babet gen. pº. Sz in ſtaru
Rñdeo reo: ficut fides catholica igne cozpo
abdoc inocétie nullus mafculus babuiffet ples uxores:nec
et: q aut
aliqmulier plures viros:necaliqs aut aliq mozte fen
ignis corporeus agat in aiam ſepataz:boc nó bét ex
fiffet.ergo fequit qtot mares nafcerent quot femie.
nãfua:ſed inĝtu eſt inftrz dine iuftitie:ut dicit coiter.
Sed contra eftqo dicit Szego.4.mora.ſuperillyd.
4x34

Quodlibet Art.xxvn .
e Art.xxvi.

Nunc eniz dozmies fileret:dicit.fiparente pm nulla randibet pfciam erronea. ppter boc o credit omne
putredopcti cozrumperet:nequağ exfe filiosgebe iuramétú effe contra pceptu deilz in boc noerret o
ne generaret. Sed bi quinücper redéptione faluadi eftimat nibil effe faciendú contra preceptú diuinum.
funt foli ab eo electi nafcerent.Sed qui nuc faluandi Ad primú ergo doz:9 pnª particularia bit
funt nofunt equaliter mares z femine.Ergones in vtutépcludedi ex pmis pncipijs
ftatu in nocentie equaliter fuiffent mares femine. ulibus.vn2clufio attribuit pncipal pmis pncipijs:
Rñdeo dom: fi adaz nó peccaffet nec aliqs ficut effect caufe pme.zeadé rone qz vt cófcie pn
de ftirpe et":fatis pbabilr vipcedédū cipalroependet ex pncipijs iuris nälis :fic expmis z
❤ tot nafcerent mares quot femine:ficut ropzobat. per fenotis pncipalr afcia oźlex nälis:uel et näle tu
Cadillud vo qo in ɔ̃ríú obÿciť pôt dici o cu foli deo dicatorii.vn patet folutio ad 2. Arti.XXVII.
fit certus nüs electoz:incertü eft:utrü ineqles falué fcom fic pcedit.Uidet y plcia erro
turmares z femine:uel eqlit tot mares quot femine: neanoliget ad pctm. Ut eni Aug.of
fed fifupponito nó in eqli nữo mares ſaluenť z femi arca cit 22.ptra fauftu.Omne pctm eft legé eterna:
ne:pót dicio ci dicit.bi quinunc per redéptorë fal que eft lexdei.Sed qños cófcia errans phibetid qo
nadi funt zč.pnome nofacit pfonale demřationé:f3 noeft lege det:ficut patet in bereticis: qui cófcia er
fimplice.fic cu oz.becberba crefcit i bozto meo:uti ronea pbibente nolunt iurare nec comedere carnes
telligat nibil aliud fignificari: folifaluandiab eo aut bibere vinu.Nỏ eft å eis pctm̃ ſi 5 cófciazbocfa
nafcerent: q2 nullus nafcedo ab eo traberet danatióis ciant.zita cófcia erronea no obligat adpcrm.C .
cám.Noaut pot dici q ide boies não nafcerent qui cofcia erronea qui dictat boio faciat id qo eft le
nuc nafcunt.Manifeftü eft eniz & nópot effe ide bo gem dei:ficbereticofua cófcia erroneadictat opdi
: nuo:fi ab alio pieuel alia matre nafcat.Luz aut mul cet5fide catholica:f3 faciédo 5 legédei peccat moz
ti fint qui ex pluribus uxoribus filios fufcipiunt: qui talit.Sig etfaciédo pfciam erronea peccaret moz
1
faluant:fiin ftatu inocentie pluralitas uxoz non fuif talit:fequeret o utrobiqz eetpctm:fiue pdicaret 5 le
fet:impoffibile effet o idem bomines numero tunc gé dei fiue nó.z ita eet perplexus:qo vieëicóueniés:
nafcerentur:qui nunc faluantur. qz feqretq nopateret ei via falutis:cutn oib'pateat
Einde quefitü eft de actib' coib⁹oi perpniaz in bac vita. Noergo cófcia erronealigat.
bus boibus.Et poe cófcia. Sed eftgadro.i4.fupillo.De qỏ nó eft ex fide
2°depenitétia.Circa pmuz quefitafunt patm eft.oicglo.gq fac plciaz edificat ad gebéna.

oom: cũ
Duo. putrú cófciétia poffit errare.20 utru Rñdeo nomi cuact recipiat fpem abobos
côfciétia erronea liget. recipit fpem ab eo mäz obi:ſed
fic pcedit.Uidet o cófcie fzróně obiecti.fić vifio lapidisno recipitfpez a lapi
HD primú tia errare nópoffit: quia ad de:fed a colorato:qö eftper fe obm vifus.Dis autez
Ro.2.dicit glo.g cófcia eft intellect? noftri que actus buman bet rónepcti uel meriti ingtü eft volu
eft nature.Sed lex naturalis errare no pôt.ergo nec tarius.obm aut uolütatis Fm ppziả rồné eft bonum
confcia.C.Bafilius dicit y cofcia eft näle indica appzebefuz:7 to act buanusiudicat vtuofus uel vi
toriú:fed nale iudicatoriúnópót errare:ut patet in tiofusf3 bonu appzebéfuz:in qo per fe uolütas fert:
pzimisprincipijs indemóftrabilibus de quib? bomo znófm mále obm actus:fic fi aliqs credes occidere
naturaliter iudicat.ergo confcientia non pot errare. piez occidat ceruü:incurrit parricidij pctm :recótra
CSedptra eft qoons oicit Joá.16.difcipulis loqués. rio:fiquis uenato: putas occide ceruu:debita diligë
Uenit boraut ois qui interfecerit uos arbitret leob tia adhibita:occidat cafualiter piez: imunis eft a par
fequium pzeftare deo. Sed hoc no eft nifi confciétia ricidij crimine.Siĝ aliqd qökm ſenó eftɔ̃lege det:
errante.ergo confcientia poteft errare. ut leuare feftucă de terra:uel iurare:appzebendat er
Rúdeo pom: cofcia:ficut ipm nomē fonat : rátepícia utptra legé dei exiftés:z fic uolūtas in ipz
impoztat applicatione fcie uel notitie ferat:manifeftú eftquolutas ferturper fe loquédo
bumane ad aliquéppziù actu.Dis át notitia qua bo z formalrin id qo eft cótra legé dei.maliter aut in id
bět pot ad fuú actú applicare:fiue memoria: put bó qo nóeftcôtra legé dei:imo fozte in id go eft fz legé
Dicit bie confciam teftificanteo fecerit aliqď uel no dei:ziómanifeftü eft & eft ibi ztěptus legis dei.zio
fecerit: fiue etia fciam ulemuel particulare:per quaz neceffe eftopfit ibipem.Et iooom eft:q oispfciafi
bo potcognofcere:utrü aliqd fit faciendú uel no fa uerectafiue erronea:fiuein per fe malis:fiuein idiffe
ciendü:7fm boc cófcia diciturgereuel ipedire.Za rétib'eft obligatoria:ita q qui fciam facit peccat.
nifeftü eft auto ſi accipiam diuerfas bois cognitio goo3:9 15 bereticus qui furat cổ
nes:in aliqua pót effe erro2:7 in aliq nó.In pmis eni Ad primú fcia erronea dicéte malit loque
principis nälit cognitis:fiue fint fpeculatiua:fiue fint do:nofaciat lege oei.tn formalr loquédo5 legem
opatiua:nullus pot errare.ficut in boc.omnetotü eft dei facit ut onfuz eft.C Ad 2003:9 fi alicui dictat
maiusfuaparte:uel nulli iniuria effe faciēdā.In alijs côfcia ut faciat illud qö eft ɔ̃ legé dei:fi no faciat pec
aut bumanis cognitionib" magis particularib' :fiue cat.zfilr fi faciat peccat:q2 ignoratia iuris non excu
pertineat ad parte fenfitiua:fiue ad róněinferiorem: fat a pctónifi forte fitignoratia inuincibilis:fic eft in
que cófiderat bumana:fiue ad rone fupiore:que cofi furiofis z amétibus : que oino excufat.nec tñ fequit» .
derat oiuina:pot multiple errozaccide. Manifeftuz ofitperplexus fimplr:fed fm dd.pot eniz erroneaz
eft aut q in applicatioë multazz cognitionú ad actú confciam deponere.z túc faciesfm lege dei no pec
puenit erroz: quecüqz cognitionuz fueriterronea:fic cat.Noeftaut incóueniés & aliquopofito aliqs bo
patet q falfitas accidit in clone quecũ premiſfaz fit perplexus:ficut facerdos quitenet cantare: fifit in
fuerit falla.Sic &13 in cognitione pmoz pncipioru peto peccat catado znó cantado:nectň eft fimplicit
iuris nälis nofit erroz.tñ qz in alijs pncipis iuris bu perplexus:qz pót pniam agere: z abfos pctô cantare.
mani uel dinipot erroz accidere.iocófcia bois erra ficut etia in fillogifticis:vno quodam incóueniëti da
repôt:fic patet q bereticus qui bēt pſciamnung in to:aliacótingunt:utoicit in popbificom LL.c.9.J
Art.xxvm.7.XXIX. Zertiú Art.xxx . 18

Einde quefitü eft depnia. Et circa cium fit infungendum & iterato dicat.Quienitenet mnom vem?
boc quefitafuntduo. ¿ utz ad aliqo debitu fpeciale iplēdum nopot liberari nifi
fi aliqs facerdos peniteti dicat dcdd boni idem debitu foluat.Si ergo aliquis tenebat ad boc
Ὁ feceris debitum:ut.f.diuinum officiu diceret:videt g nó pof жатыр обастно
fit tibi i remiffione pctoz:fit fatiffa
ctio facíalís.2° utrú ei qui ptermifit diuinü officiú di fit abfolui:nifi hoc debitum foluar. w :
Zeſti འམ་ ར
cere:cuz tenef ad ipm:poffit iponi alia penitétia pro CS33 eft:9 pniefüt arbitrarie.& pzopctôtalis omif
taliomiffione : uel fit ei imponendum iteret quod
Articulus.XXVIII. fiois quecues pena F3 arbitriu facerdotis pot ipont.ee : $1
omifit.
Hd pumu ficprocedit. Uideto predicta fa Rideo 053:0 in of diuino officio eft boc cõe
qoptinet ad laude dei z ad fuffragiug
tiffactio fideliü. Szoiftiguit vnú offm ab aliofm oiuerfitate )
enim fatiffactio ad aliqd ligat.Sed ille cui predictus tépoz z locoz. Rónabilr eniz iſtitutú eft ut diverſi
modusfatiffactionis indicitur ad nibil ligatur.ergo mode de laudetf3pgruëtia tépoz z locop.ziófic
videt o no fit facramentalis ſatiſfactio. in officijs dinis exoluědís obfuada eft gruitas loci
CSed3Jlla videt ce facralis fatiſfactio:qua pfecta ita etia gruitastpis:que qdé obferuarino poffet:fi
ad nibil altobotenet.S3 penités cui fic fatiffactio i opozteret iniuge omitteti q boras diceret as omifit.
iungit a facerdote nibil aliud tenet iplere: cü nibil fit Fozte enii cópletorio viceret.Ja lucis ozto fydë.z in
aliud fibi mandatů.ergo bi ſatiſfactio eftfacralis. tpe pafchali oiceret officiu oñice paffiois: qö effet ab
oom:g bic eft qdruplici diftictióe ute furdu.z iónóvidet eë iniûgendu et qui omilit dinuz
Rñdeo eni eft o pctöz eft officii boras eafdé repetat:fed aliqd ad dina lau
debitoz alicui" fatiffactionis ouplr.Uno mo ex iniú dé ptines.puta ut dicat feptë pfalmos:uel vnú pfalte
ctione facerdotis .Alio mo ex pctô cômiſſo.vñ ficó rium:uel aliquid amplius fm quantitate delicti.
tingat ofacerdos minorë ſatiſfactioně iponat peni Ad illud vogoin rium obijcit: doz of tpe de
tètic fit illa ad quá obligat exquatitate fuipcti:fub bito officij ptereute:iam eft impotes
tracto eo qo remittit vrute clauiü :7 ptritióis pcedé ad foluendum tempore debito.z ideo qz boc non po
tis:nibilomin' penités ad aliqd ulteri" obligat:qö fi teft facereiniungenda eft ei alia penitèria.
in bacvita nopficiet in purgatorio exoluet.r econ Einde quefitus eft de creatura pure
uerfo:fi facerdos iponat maioré pniam &penitës fa cozporali. Et circa boc que
cereteneat pelata remiffióe:que eft facta per víz clas fita funt duo. p dearcu nubiù qui di iris:
uiuz ptritione pcedéte:nihilomin ' penités tenet fa D verü fitfignú diluvģ no futuri.2º utrů pof
cere qofibi iniúctu eft li affit facultas .Scoopfiderá fit demfatiue pbari o müdus nofit etn". Art.XXX.
duo opus qo de facit ex intuctióe facerdotis ouplr fic pcedit.Uro arcus
ualet penitéti.vno mo exna opts.alio mó er vi clauf arca primú nubianofitfignü dilu
uz.Lü eni ſatiſfactio a facerdote abfoluéte iniúcta fit ugno futuri.Illud eni qo fit ex necitate näe non
pars pnie:manifeftü eft opin ca opať vis claviū.ita q videt eë iftitutu ad aliud fignificädü.ſz arcus nubiú
ampli ualet ad expiadú pctm & fi ppzio arbitrio bo puenit ex necitate näe ppoppóně folis ad nube rori
faceret ideopus.Tertio fideradů eft q fatiffactio dam. nóvi ee fignificatiuu diluug nofuturi.C .
ad ouo ualet .Ualet eni ad expiatione culpe pterite. bi apparitiões aeris fic iris z balo.i.circulusptines
ualet z ad cautelă culpe future.fic cu bo ieiunat per folë lumá z alía bi.caufant pcipue ex uaporib⁹ bui
bocpbet et remediu futuras cócupifcétias carnis . dis in aere exiitib' ex qb' fequunt pluuie que diluui
Ite ärto pfiderádu eft op facerdos pot penitéti fatif um faciur.&apparitio iridis magis eft fignuz diluuÿj
factione intúge uel ex ppzio arbitrio:uel et explilio futuripoiluugno futuri.C.fieft fignú diluuğnő
alieno.Eftgoom: ficpotfacerdos initige fatiffa futuri: aut eft fignü diluuÿ nung futuri: aut eftfignug
ctionepenitéti ex arbitrio alieno:ita z exarbitrio ip oiluug nofuturi ufos ad aliqỏ tps. Siát è fignú dílu
fius penitétis.fic fi dicat:facias bocfipotes:z fi non uij nungfuturi:no opoztuiffet o appuiffet nifi femel
potesfacias boc.z file videt cu facerdos oíc. Quic Si aut diluuijnofuturiufos ad aliqo tps oporteret
4d bonifeceris fit tibiin remiffioné pctōz : videt át tps eé detinatü.qo qdë vetinari nó pót nec aučte fcri
fatis Quenies &facerdos nooneret penitété qui pon pture:nec rone bumana.& fruftra bi” ſignum datur.
dere latiffactiois:q2 fic puus ignis a multis lignis fup CS3eft qooi geñ.8 .Arcü met pona i nubib'r erit
pofitis de facili extiguit.ita poffet ptinge o puus af fignü federis iter me z iterira.z poftea fubdit:z no
fectus ptritióis in penitete nup excitat'pp que onus erut ultra aquè diluvÿ ad delendü vniuerfaz carnez.
fatiffactiois Un Rñdeo 39 inbis que in ueteri tefto dicunt
meli eft op facerdos peniteti idicet aptapiacet fibi po qdé obfuada eft vitas lŕalis.S3 92
pzopctis inlugeda:z iniungat fibi nihilomin' aliqd: uetus teftm eftfigura noui:pleruos in ueteritefto fic
qopenités tolerabilr ferat ex cui'ipletione affuefiat aliq pponunt ut ipe modus loquédi aliqd figurate de
ut maiora ipleat:que etiá facerdos fibi iniugere non fignet.Dom eft&: qz cãe rez multis fut latètes.effe
gattetallet. & becque pter intuctioné expreffam facit: ct at fut maifeftiores: pponunt effect'i defignatioe
accipiút maiore vim expiationis culpe pterite ex illa cáru.Eft át pfideradú o pluuiaz cá efficiès qdé eft
gfali iniuctione:qua facerdos dicit:qcqd boni fece fol.malis vouapoz buidus eleuat ex terraz ads per
ris fit tibi in remiffione pctor. Unde laudabilr pfue vtutefolis.bec aut duo in triplici difpone le pit bie.
uit boca multis facerdotib bici: lz no béant maiore Qños eni caloz folis oino fupuincit uapores rexic
vimad pbendů remediu cótra culpafutura:z tuz cat cos : túc pluute fed no pit:vn in egypto z inter
adboc talis fatiffactio eft facralis inquantuz virtute ris multis calidis no funt pluuie .In eftate etiä,ppter
clauiu eftculpe cómiffe expiatiua. CEt per boc pa ppinquitatez folis funt pluuie rariores:in byeme vo
tet refponfio ad obiecta . Articulus.XXIX. frequétiores.Qño voecótrario virt' folis ad boc
ufo ualet. uapores multiplicat.fed tñ nópót cos
predié. greid
HD fecúduz omifit ofcere vină offi Deficcare,ztüc lupabúdát pluuie.z eſt ró diluuÿ aÿ
Art.xxxi. Quodlibet Art.1.

rum.Qngs vo medio moſe bet:ut.f.virt"folis nofo CIncipit Quodlibet Quartum. Articulus.I.


lum operet ad eleuatione uapoz:fed etia bet victo eft de reb' diuinf
ríafup eos:ut no tátú multiplicené o diluuiú inducë Jelitú 7 bumanis . Lirca
poffint.neqs etia uapores oino deficcent:zpluuia nó resdinas quefitü eft pº de céntiali
Tequat.7 ex bac media difpone uel cóparatione folis bus.2°oepfonalib”.Lirca cèntialia
aduapores caufat iris:que no apparet uaporib❜oino quefitu eft. pº de fcia dei.2º de elus
deficcatis:neq3 etiá eis oino in aere fupabundatıb": potétia.Lirca ſciam quefituz eft
zideo iris eft fignú diluuÿ nófuturi:ingtu pcedit ex utru in deofint plures idee.Et vi
tali ca: que repugnat diluuio.3deo aut fcriptura tali det o fic.Dicit eni Aug.lib.83.q.q
mo loquendi utitur:q2 per iridem fignificat chzikus de'fingula ppzys ronibus creauit: z alia rône boies:
per quem protegimur a (pirituali diluuio. z alia rone equú. Sed rones rerü in metedina dicu
Ad primú ergo 03: iris pcedit naliter ex tur idee.ut patet per Aug.ibide.§ funt plures idee.
talibus caufis que repugnat dilu C.fm boc funt aliqua difticta y deus car diftin
uio.z lopueniéter iris dicit ee fignu diluuý no futuri. crioné cognofcit.Loğfcit aut eaz diftictione ifeipo.
CAd 2 dom: irispoteft fignificare pluuias:fed &diftinctazz rerü funt in deo plures z diftincte idee.
nofuperabundantes ufq3 ad hoc q faciắt diluuium. Sed cótra.Omne nomen qö in diuinis dicit aut eft
Adzoom: iris femel apparès fignificat o tá eëntiale ut deus:aut pfonale ut pi:aut notioale:ut ge
diu noerit diluuiú diu fol z uapores in eadem dif nerans.Sed hoc nome idea neqs eftpfonale neos no
pofitione confiftunt.z ideo nó eft fuperfluum fre tionale.q2 nopuenirer trib? perfonis.ergo eft nomé
Articulus.XXXI. effentiale.fed nulla effentiale multiplicatin dinis.cr
quenter apparet.
fic pcedit.Uidet op demo gonópoffumus dicere opin deofint plures idee.
Rideo dom: duplex eft pluralitas.Una quí
Adúnó cé
H fecúdú ftratiue pbari poffit mun
eternú. Si eniz müdus eet eternus:no dem eft plitas rez.z kz bocnofut plu
poffet cóputari nus annoz abinitio mudi.bic autez res ideein deo.Noiat eni idea forma exéplarez. Eft
nus afcribit pafchali cereo. Sic &nópoffet pafcha aut vna resque eft oium exéplar.f.oinacentia: quaz
lis cereus in ecclia brdici.C.epacte cóputantF3 oia imitant:ingtüfunt z bona fut.Alia voplitas eft
excrefcétia anoz lunariufup anos folares. S3 talis Fmitelligétie roné. Et fzboc funtplures idee:lz eni
excrefcétia coputari nópoffet:fi müdus eet etern".& oës res inatufut dina centia imitent:nótй vno z co
mudus nó é ein . demŕaripót o múdus nofit ein". dez mooiaimitant ipaz:fed diuerfimode:7 F3 diuer
Sedcontra.3d qo eftfideidemŕari nópót:qz fides fos gdus. Sic &oina centia fm o eft imitabilis:boc
eftnoapparentiu:ut dicit ad beb.xj. Sed mûduz ex mo ab bac creatura eft ppzia ro:7 idea bi creature:
quodapn° rpis effe creatuz eft fidei articulus. Uñ'z zfilr de alijs.vñ km boc funt plures ideefmo itelli
ppbeticea moyledcm eft.In pnº creauit deus celuz gitur dina céntia Fm diuerfos refpect quosres brit
7 terra.ut Szeg.dicit in pa omel. Eçech.ergo müdü ad ipfam ea diuerfimode imitates.bi aut refpect no
nóeffe eternú nó pót demóftratiue pzobari. folu itelligunt ab itellectu creato:fed etiá ab intellu
Rideo 003:9 ea que fimpliciuolütati diuine increato ipfi'oei.Scit eni deus:z ab eternofciuit:
fubfiftüt demóftratiue pbarinonpñt: diuerfe creature diverfimodeeënt et céntia imitatu
qz ut dicit.j.ad Loz.2.Que funt dei nemo nouit nifi re.zfm boc ab eterno fuerút in mentediuinaplures
fpus Dei.Creatio aut müdi no depĕdet ex alia cá:nifi idee.fic rónes ppzie rerú itellecte in deo,Doc enifi
exfola dei uolütate.vn ea que ad pn müdi ptinent gnificat nome idee:ut fit.f.queda formaintellecta ab
demrative pbarino pñt:fed fola fide tenent ppheti agente:ad cuius fimilitudine exterius opus pduce
ceperfpmfcmreuelata:ficut apl's poft pmifla uerba re intédit:ficut edificatoz in mětefua preconcipit foz
fubiungit. Nobis aut reuclauit deus per fpum fcum. má domus:que eft quafiideadomus in ma fiende.
funt foom: Aug.intelligit eëaliar
demoftrationes adducere plumat ppter duo. pºqdé Ad pamu alia roně f3 diuerfitate refpectuu
q2 in boc derogat excellentie fidei.cuius vitas omně ut ocm eft.CAd 2™dỏm: 9 cũ dicit fm boc resfut
róně bumana excedit Fm illud Eccl.3. Plurima fuß diftincte: put deus can diſtinctione cognofcit.bec lo
fenfuzbois oftéfa funt tibi.que aut demóftratiue p20 cutio eft ouplex.qo eni oicit fm g de cognofcit pót
baripñt ront bumane ſubduné.2 ° q2 cuplerüqz tales referri ad cognitione oinaz expre cogniti: uel ex pre
rônes friuole fint:dant occafioez irrifiois infidelib': cognofcetis.Si ex parte cogniti:fic va eft locutio.eft
duz putat o ppter rónes bi' bis que funt fidei affen ením fenfus P boc mores funt diftincte:ficut de co
tiamus z boc expreffe apparet in ronib' bic iductis: gnofcit eas effe diftinctas. Si vo referat ad cognitio
que perifibilesfunt z nulli'mométi.CQòeni pº in nem exparte cognofcétis.fic locutio falfa eft.erit eni
ducit de cerco pafchali nô bét robur:nifi aučtis , pba fenfus o res cognite illü modú diſtinctionis babent
re aut per aučté nó eft demóftratiue pbare : fedfidë in intellectu dino:qué babent in feipfis: qö falluz eft.
uel opione faccre.7 tñ multo eět ualidioz auctoritas qz in feipfis resfunt diuile effentiale.no aut in intelle
facrefcripture bñdictiopafchalis cerei plertizcuz ctu diuino.ficut etia res in feipfis funt mâliter.in itel
fine afcriptioe annoz müdi cereus pafchalis bridící lectu aut dino imalit.z inbocultimo fenfu pcedebat .
poffit.No eni eft de neceffitate pafchalis cerei talis obiectio. CAd3063:9 ró illa pcedit de plalitate
afcriptio. Undein multis terris no eft cofuetu o ali reali.talis eni pluralitas in noibus centialibus noin
dd cereo afcribat. CQoetiaz2 ° opponit verifibile uenit:fed folu plitas que eft fm intelligētie rationé.
eft.no enim excreſcētie annoz lunariù ad folares co quefitu eft de prinétibus ad
putant ab initio mudi:fed ab aliq determinata radí Einde
potétia dei.Et pmo utrú in
ce.puta ab aliqua oppofitione folis z lune.uel ab ali Deofit vtus.2° de quodá effectu dine vir
Ό
qua coniunctione.uel ab aliquo buiufmodi : ficut eft tutis.utru.f.aque fint fup celos.3° ad quid
in omnibus alÿs computationibus aſtronomicis. virtus diuina fe extendere poffit. Articulus.II.
Art.o. Quartú 19
Art.m.

ficprocedit. Videtur q in Aug. po ciufdé libzo dicit.Turpe eft nimis zperni


Deo nofit vtus.q2 ut pbs of tiofum atos maxime cauendů.ut chriftiani de bisre
HD prímú
cit in poe celo.LT.c.n6. JUirtus eft ultima bus.f.nalibus quafi Fm chziftianas lŕas loquentez ita
potentie.fed diuinapotétia no babet ultimű:cum fir delirare quilibet infidelis audiat.ut quéadmodú di
infinita.ergo in deo non eft virtus. citur toto celo errare cófpiciés rifum tenere vix pof
Sedcontra.Omne imediatú opationis principiuz fit: z notam moleftü eftq errans bo deridet .fed q
virtus eft.Operatio eni ois a virtute aliqua pcedir. auctores noftri ab eis qui foris funt talia fenfiffe cre
fed in deo eft aliqo imediatü opationis pn":q2 Deus dunt:7 cuz magno con exitio de quor falute fatagi
imediate aliqua operatur:ergoin deo eft virtus. mus tang indocti repzebendunt atqs refpuunt.z 16
dom : virtus qualitercios accipiatfi ficut ipfefubtugit multiplices expofitiões ipfe pofuit
Rideo gnificat potétie cóplementü.Et inde in uerbis genefis.ut fic accipiat vna expofitio q alte
eft & virtus vniufcuiufqs rei eft que bonú facit būtė: riexpofitioi nopzeiudicet:quefozte melior eft . Sic
zopus eius bonů reddit:ut dicit in.2.etbi.tunc enim ergo qo dicit de aquis fupza celos exiftétibus multi
oftéditpotétia effe cópleta: qñz agens eft perfectuz plíciter intelligipot.Unomóut per firmamentü uel
zactiopfecta.Li ergo potétia deifit maxime cóple per celos no intelligam” firmamentü uel celû:in quo
ta:potiffime in deovirt' inuenit.vn dicitfap.12. Útr funt fydera : fed bunc aerez in quo aues uolare dict
tutes oftédis tu qui nó crederis in virtute ¿ſumatus. tur:fup que aeré aque uaporabiliť eleuant:7 exinde
zin pfal.Magnus dñs z magna virtus eius. pluuiegenerant. Et de bac expone dicit Auguftinus
Ad primú ergo dom: qrigs virtutes notifi in 2 °fup Señ.ad lram.Danc confideratione digniffi
cantur noper aliqöqö de virtute má iudico.Qo eniz dicit neq3 contrafidé eft z pzom
effentialr predicet:fed per id ad qo virt" ozdinatur. ptu pofito documéto credi pót. Si aut per firmamē
Ab eo enim fpem bet ficut Aug.dicit. fides eft cre tum uel celos intelligat firmamentu ubi funt fydera
dere qonovides. Credere eniz nó eft ipfa fides :fed pofita:ficfciendú eft y de boc firmamento diuerfas
actus ad que fides ozdinat . Et hoc môphs diffinit opiniones fuiffe.Quída emz pofuerüt firmamētum
virtuté cu dicit:q virt' eft ultimů potentie:qz.f.vir illud ex qtuoz elemétis cópofitú:que videt eë poli
tus rei attendit in ozdine ad boc in qỏ ultimo pót:fi tio Empedoclis.z fm bocnibil phibet dicere fup
ant virtus eius qui pot ferre centü libzas.ut ipfe ibi boccelú fydereu cé aquas clares tang fimpliciores:
dem dicit:non cofiftit in bocut ferat oece.fed inboc zfup eas ét ígné:a quo uocet celú empireu.Alioruz
ferat illud ultimú in qỏ ultimo pót.f.centu. Sic er aut pofitio eft q celüuel fit ignee nãefic pofuit pla
govirtus cuiuflibet rei no attéditur in vno cor :que to.uel nofit de nä qtuoz elemétox fed bris altiorem
pot:fedrefpectu totius qo pót . Virtus ergo diuina nam:fic pofuit A.Utros ikon fuppofito icôue
nonpot attendifm aliqỏ vnú opus ipfius:q2 nulluz nies videt:fupza firmamētu illud aqua elemétarem
opus eius eftqo adequer eius virtute: ut deus amplí malit ee oilpofita.nucenific Zug oic in zfup gen .
usfacere nópoffit.fed virtus eius attenditfm totuz Quéadmodu de inftituerit näsrerú nos puenit are
in qopót.boc aut eft infinitü.q2.f.deus infinita face renundd in eis uel ex eis miraculú potentie fue uelit
re pót.vnde z virtus dei eft infinita.z hoc eft ultimú opari:fed tñ aliqles aquas fupza bi firmamentů po
etinfinita poffe.ficut virtuti finite eft ultimum aliqua nerepoffum.vno mout per aquas intelligam' totá
determinata poffe. Articulus.III . mam corporale:fic accipit in pnº Señ.fm exponem
dú ficbe pcedit. Uidet o aque Aug.Et ideofm bunc intellectu nó eft aliud dice q
Hlecú ba tes ueraz fpem aque aliqd de ma corporali fup bos celos exiftere :z boc
elemetaris fup celos exiftant.Do enim dicit mi etiá a dictis phoz modernorú non offcozdat:quípo
noz müdus ppter fimilitudiné qua bết cũ múdo ma nunt fupza octaua fperam:in qua funt ftelle:aliaz fpe
fori.Sed videmusq in cozpore humano fuperponi ram in qua nulla eft ftella . z bac expofitionem ponit
tur cerebzü:qo bet nam aque:cozdi:qo bet ppzieta Aug.fuper gen.cótra manicheos. Alio mó pot dici
tem ignis:inquantú eftfons nälis caloris.ergo etiain oficutcelu empireum dicit igneuz: nó qe babeat fpe
mudo maiori aqua fuperponit alijs elemétis.Et bec ciem ignis:fed ppter fplendore.ita etiá aque fup ce
ró videt Aug.in.xj.de ciui.dei.ubi dicit de qbufdam los dicunt:non qzbabeant fpecie aque:fed qzbabent
póderib elemétop mouent:& ideo no putat aq oyapbaneitatemad modu aque.ut fic fupzemu celuz
ruzfluidagrauec nam in ſupioribus mudi locis po Fm 9 empireum dicit:fit totuz fplendidum.fm autě
tuiffepftitui:quifm rónes fuas fi ipfi boiem facepo gaqueum dicitfit totü oyapbanum . Tertia autem
tuiffent:non ei pituita:qỏ grece flegma dź:z tang in celum qo oicit fyderum fit partim lucidú partim dia
eltiscozpis nŕí ağrú více obtinet:in capite ponerēt. pbanu .Sic ergofm quacüqs opinionez pót ueritas
Sed cótra.partes mundifunt optime z ozdinatiffi facre fcripture faluari diuerfimode.Unde no eft co
medifpofitefmfua natura. Sed id qō babet fpeciez artandus fenfus facre fcripture ad aliquid borum.
aque naturalr eft póderofum.z ita nalit fubfidet coz
Ad pumu joom : baffimilatmaiori mū
poribus leuibus aeri z igni. Tlon ergo aliquid babes primú do quantu ad aliqd: ingtú.f.con
ueram fpeciem aque fupza celos ftat ex cozporaliz ſpualinä:ficut z totú vniuerfum:
Rideo dom in facra fcriptura que mentiri no tnotuz ad oia affimilat vniuerfo, Ozdo eniz par
nópot:expreffe dicitaquas effe fup ce tium in boie nó eft km q exigit coz nä fed prout exi
lum. Dicit enim Beñ.j.O diviſit aquas quefunt fub git ro finis. Ponit enizcoz in medio: ut ex codiffun
firmaméto ab aquis quefunt fupza firmamétú. Et in dant opationes vite de facili per totú co2pus. Lere
pfal.oicit.Aque que fup celos funt laudēt nomé oñí. bzu aut ponit in fupzemo ut opatióes aiales que ibi
zideo ficut Aug.oicit in 2 ° fuper Señ.ad lŕaz.Quo quodamopficiunt non ipediant per diuerfas cozpis
quo mouel qualefcüqs aque ibi fintzee ibi eas mini tráfmutatiões:fic etia ozdo cognitiois humane non
medubitemus.Matoz quippe eft fcripture but? au eft Fm ozdinem naturalem cognofcibilium : fed quo
ctoritas oisbumani generis capacitas. Sed ficut adnos.Auguftinus autez non inducit boc afferendo
T

Quodlibet Art.vi.
Art.nn.et.v.

fed obutando bis qui fcripturam pzaue interpretanf. ptio talii indirecte contrariat vnitati coz fmnüm.
Finde confideranduz eft de bisad Eavoquecontradictione iplicant no continentfub
que diuina potétia fe extéde nüodeopoffibiliü: qz deficiunt a rône entis.zideo fi
repot.Et circaboc querunt duo . putru buiufmodi in nibili redigant:oeus eano pot eadez
DDeus poffit aliqd in nibilum redigere.2° fi numeroreparare.Doc enim effet facere cötradicto
aliquideffet in nibilü redactü:utrum deus poffit il ria fimul effe uera.putaſimotus iterruptus effet vn".
ludreparare idem numero. Articulus.IIII. Aliavofunt quoz vnitas no babet in fuironeconti
de' pof nuitate durationis.ficut vnitas rerúpermanentiú:nd
Ad primú fit aliquid innibilü redigere. £ä Eq fi peraccidens.inquantú cop effe fubiectü eft motui.
Lis enim eft diftantia no entis ad ens : z entis ad non Sic eniz z menfurant buius tépore: z eorum effe eft
ens.Sed deus pót ex nihilo aliquid facere.ergo de vnú z contínuú fm vnitaté z continuitatë tëporis,z
poteft ex aliquo facere nibil. qznale agens nópót ifta pducerefine motu:inde eft
CSed contra.oe'nópoteft effe caufa defectiua.Sed gnale agens no pot buiufmodi reparare eadé não:
caufa que facit tendere in no effe:eft caufa defectiua: fi in nibili redacta fuerint:uel fi fuerit fz Baz cozrus
ergodeus non pot redigere aliquid in nibilum. pta.fed de' potreparare bi fine motu: qz in et ptáte
eftq pducat effectus fine caufis medijs.zió pot ea
fumus.Uno dei cófiderando
de moabfolute
eadem não reparare etiä flin nibilum elapfafuerint.
Alio mo in ozdine ad
refpófio pmuz
fapiam uel prefentia fua . Loquédo & abfolute de det Indepatet read nibilum nó "
fecundu
potentia:ficde pôt vniuerfam creatura redigere in eft ožia alicuius entis:fiper bocg aliquis reducatur
nibilů.Cuius ro eft qz creatura nofolú pducitin ee in nibiliinterrupatptinuatio effendi: queptinet ad
Deoagente:fed etiá per actione dei cóferuat in eë:fz vnitaté motus z con que confequunt ad motum.
illud ad bebze.j.Poztas oia vbo virtutisfue. Unde Linde quefitu eft de pfonalib? que
Aug.dicit.4.fup Señ.ad littera.O virt⁹dei fi aliqn ptinent ad perfona fily. Dzi
ab eis que creata funt regēdis ceffaret:fimul zillo motuz ad nam diuiná.Scôo quátuz ad
nam affumpta.Circa pm quefita funtduo.
ceffaret fpes:oifas nä concideret. Sicut aut deus p
pzia uolütate agit z nó ex neceffitate nature ad rerú zimo utrú pź code vbo dicat ſe z creatură.2º utrā
pductioné: ita etiá ad caz conferuatione.7 ideopôt fili fua filiatione diftinguat a ſpuſcó. Art.VI.
fubtrabere fua actione arebus conferuandis . z boc fic pcedit.Uidet ypi non
ipfo oia in nibili deciderent. Si voloquamur depo Hp amú eodé uerbo dicat fez creatu
HD
tentia dei in ozdine ad eius fapientiá z preſentiaz:fic ram.Dicere eniz ſeſolipźi cóuenit:ut dicit Aug.
nopoteftfieri o res in nibilum redigantur:qz nóba 7.0e tri.Sed dicere creaturam conuenit toti trinita
bet bocdiuina fapientia. Creauit enim deus ut effent ti.ea eniz queimportant refpectum ad creatura toti
omnia:ut dicit fap.j.non ut in nibilum cederent. trinitati conueniüt:ut patet per Dio.z.ca.de di.no.er
ergo cócedimus fm pcedit de po go pi nócode uerbo dicit le z creatura.C..crea
Pamũ tentia abfoluta. Ad2m 003:9 cau tura pzocedit a deoper modú uolütatis .Filius auté
fa defectus alicuius pót effe aliquid duplr. Uno mo qui eftuerbú quo pi dicitfetpm pcedit a deoper mo
ex ppzia intétione:ficut cu aliquid fubtrabedo lume duz nature:q2 ut byl.oicit in libro defynodis . Om
caufat tenebzas.z boc monon opz o fit că defectiua nibus creaturis fubftantia uoluntas dei attulit.Filio
illud qo caufat defectü.Sicaut deus pót effe alicui? autem natura dedit natiuitas :ergonon eftidem uer
defectus ca:uel excecationis:uel obdurationis:ulēt bum quo pater dicit ſeipm:z quo dicit creaturam.
annibilationis fi uellet. Alio mó aliqd póteffe cave CSed cótra eftqo Aug.dicit.2.fup Señ.adlŕam .Q
fectuspter intétioné. zficfemp opz o ca defect' fit oixit z factafunt.i.uerbü genuit in quo erat ut fieret
Defectiua.qz ex defectu agétis ptingit o noiducat p creatura. Sed uerbú genuit dicês feipfum:ergo idez
fectione in fuo effectu:z fic de nullo mo pot effe ca eft uerbü quo dicit feipfum z quo dicit creaturam .
defectus uel tedendiin nô effe. Articulus.v. dom: ficut tri.Uer
2mfic pcedit.Uidet op veus nopor Rideobuzet reprefentat aliquali peruerbu
arca fit id qo in nibili redactü eft idez não noftri intellect?.qö nibil eft aliud queda acceptio
reparare.Dicit eniz pbs in 2º de gñatione.LT. actualis noftrenotitie.cü enim id qo icimus actu co
c.70. Jo ea quoz ba cozrupit no reiterant eadë nu fiderando cócipimus.boc uerbú noftri intellect? eft.
mero.Sed coz que in nibilu redigunt fba cozrúpi Et hoceft qo uerbo exteriorifignificam ": fed q2 nos
tur.ergo eadem numero iterari nopoffunt. nototúid qo babitu fcimus actu metecócipím : fed
Sed contra eft qö Aug.dicit.4.de ciui.dei.Si caro de vno intelligibili mouemur ad aliud:inde eft & in
bumana oibus periffet modis:nec ulla eius materi nobis noeft vnú folú uerbúmentalefm multa:quo
es in ullis latebris remafiffet:vnde fi uellet eurepara ruz nullú adequat noftra fciam.Sed deus quicquid
ret oipotés.Sedfi nulla materia remanete de cozru fcit actu intelligit.Et ideo in méte eius non fuccedit
ptaqo corrumpit in nibili redigitur.ergodeus id qo vbuz uerbo: zficut eadé fciafcit ſe z oia alia:ita että
in nibili eft redactúpót idemnão reparare . C. codě uerbo expzimit feipfuz z oia alia: nec effet eius.
dila eft cả nữí.ficut Dam.dicit.Sed nihilum nó facit uerbü perfectü.ut Aug.in eodé libzo dicit:fialiquid
aliqua differentia:q2 no entis nofunt spēszožie km minus eet in eius vboĝin ei' ſcia. vnde quicquidp
pbm.ergo id qo reparať a deopót effe vnum z idem fcit totú vnico fuo uerbo dicit:z ficneceffe efto ide
numero:quis in nibilum fuerit redactum. uerbüfit:quo dicitſeipm : z quo dicit creatura.
in bis que in nibilü
Rídeo eft quedadifferétia attēdēda.quedam
a rredim Ad pumu pamá eftDom : dicerelippzie
vbu qo fumat
cóue
enim funt quoz vnitas in fui róne bet ouratiois co nit:z ideo fi dicere in diuinis ppzieſumat: folus pź di
tinuitate.ficutpatet in motu z tépore.z ideo interru cit: q2 folus ipfe gñíat vbuz . Hoc eni uerbo expzimić
Art.vn.et.vmI . Quartú Art.ix.et.x. 20

quicquid tota trinitas fcit: q2 trium pfonaruz eft vna lib.Sic ergo ad excludenda pzimă berefim opz nos
fcientia:z ex bac róne vbuz ipoztat refpectu ad crea ponere identitate fm fuppofitum in corpore chrifti
tura ineptus eft expreffio quedafcietie qua pi coiter appenfo cruci z pofito in fepulch2o. Ad excludeduz
bet cu alijs plonis de creatura.CAd 2m 083:9 alió vofecunda berefim opz nos ponere uera differetiaz
eft vbu zid qo oi vbo.hoc eni vbo qö eftlapisfigni mortis z vite. Sed qz pzima vnitas maioz eft fecu
ficatres que nóeft vbú:ſed co2pus.vn nibil phibet da differentia:dicendum eft q eft idem não cozpus
creatura pcede adeo per modú uolütatis.Uerbú át cbziſti appenfum cruci z iacens infepulchzo.
quodicit creatura per modů nãe. Arti.VII. dom:
2mfic pcedit:videt ofilius diftin Ad primú ergooomo ratio illa no tenet in
cozpore chziftipzopter vnitatem
a guat filiatione a ſpū ſcô. Eodě enim ypoftalis. Articulus.IX.
Orc
mo aliquis cóftituif z ab alio diftinguit.Sed p quefitü eft de reb" bumanis.
fona filij pfticuit filiatione: que petas eft plonalis.i. Einde Et pmo de gra.Secüdo de
cóftituens plonafilij.& filiatiõe diftiguit a ſpu ſco. facramentis.Tertio de actibus bumanis.
D
Sed cotraeft qö Boetius oicit in li de tri. folare Circapm querebať utrú deus ſemp fa
Latio in diuinis multiplicat trinitaté.Et Ank.dicit in ciat nouagraz. Et videf o fic.Aug.eniz.8.fup Beñ.
li.de pceffione fpus fci.q ibifolü diftinguunt plone ad lram cóparat ifufioné greilluminationi. Sicut in
dine:ubi occurrit relonis oppofitio.S3 fili'no oppo quit aerplente lumine nofact? eft lucidus fed fit : qz
nitrelinefpuifcofiliatioe:fed folu pii.ergo fili❜nodi fi factus eet:no fieret:fed etiá abfente lumine lucidus
ftinguit filiatione a fpú fco:fed folum a patre. maneret:zficbo deo plente illuminat.abfente at co
Rñdeo Dom: boc mo lebit petates plona tinue tenebzat:a quo nolocoz iteruallis: fed uoluta
les in dinisad diftinguendü plonas fi tis auerfióe difcedit.Sedfolfemp facit nouü lumen
cutfebnt in reb nalibus forme Bales ad diftingué in aere:ergo deus ſemp facit nouă gram in anima.
das fpés rerú.fictñ q a creaturis exêpla ad deû affi CSed côtra.Nobilioris creature nobilius eft ee:fed
pta nooinofiliafunt.In reb' aut nälibus diftinguit gra eft nobiliffima creatura: q2 eft pfectio nãe rónalis
aliqd performa fua ab alio ouptr.Uno mofm dire create.& ei' effe eft nobiliffimü.no ergo ourat folü in
cta opponeformead forma: z bocmodiftiguit vna momento:z ita no femp deus facit noua gratiam.
res ab gñis:que duplex eft que fit
fozmas oppofitas :fimqgenus dividit
oluiditoppofitis off Rñdeo cumotu: z talis actio femp eft cuz aliq
ferentijs:ficut fapbirus diftinguitfua forma ab oib innouatione:q2 femp in motu aliqd fit: aliquid de
alijs fpébus lapidu.Alio modiftinguit res nālis per finit effe:inquátú accedit ad termínů z recedit ater
fuá formafmbabere:z no bie:z boc mo gobet ali mino.7 ppterhoc phs dicit in.8.phi.LI.c.56. Jg
quáforma nālē diftinguit ab oibus nobñtib' fozma in omni motu eft quodamo fieri z cozrupi. Alia aut
Alla.ficut fapbirus per fuá formā nālē diftinguitnofo actio eft que eft fine motu per fimplice comunicatio
lum ab alijs generib” lapiduz:ſed a ſpēbus animaliū nezfozme: inquátú.ſ.agens fuá filitudiné ipzimit reci
plantar. Sic ergo dom: filius fua filiatióe diftin pienti difpofito: talis actio in pnº quidé eftcuz ino
guit qdem apiefm opponerelatiuam filiationis ad uatione:Fm op de nouo acquirit fozma in fubo. Sed
paternitate : fed a fpú fco diftiguitfiliatione per boc continuatio ipfius actionis ficut nullü bet motü ad
fpus fcus no bet filiationem:quafilius bet.CEt functü:fed fimplicez influxu fiue comunicationé:ita
per bocpatet refpófioad obiecta. Arti.VIII. etianulla bet inouatione: z boc mó cauſać graa deo
quefitu eft de filio tum ad in aia. Unde oom eft: q quádiu durat gra in aia:
Einde nam affumpta.Et circa boc deus in anima operat caufans ea.notamé ita q faciat
O quefitú eft:utrüfit vnú não co2pus chrifti femp noua gram:7 g fingulis mométis exiftés coz
affixû cruci: z laces in fepulcb2o.Et videt rumpat:fed qz eandé gratia qua pzimo infudit: femp
❤no:q2 qcus differüt fpe oifferut nuo:f3 co2p'chzi operat in anima cóferuas ipfam:qo quidem difficile
appeluz in cruce z lacés ifepulchzo differt fpe eo mo eft ad intelligendụ nổ valétibus abftrabere cöfidera
qmoztuú z víuú differüt (pé: & no eft vnú z idē nữo. tionem fuá ab actionibus que funt cũ motu: in quib?
Sed cótra.Quecus funt vnú z idez fuppofito uel femperaliquid innouatur: ut dictum eft.
ypoftafifunt vnú z idem não. Sed co2pus chží iaces
in fepulch20 zappenfuz crucieft vnum rides fuppo Ed mú ergoom
Ad pa :actione
re:qz femp lumefemp fit in ac
folis illumina
fito five ypoftafi: qz ypoftafis uerbi dei nung fepara tiscóferuat:non femp fiat aliud z aliud lumen.
ta eft ab eius co2pore. Ergo co2pus chriftieft vnum Einde quefituz eft defacris gre.Et
z idem nuo appelum cruci z iacens in fepulcbzo. pode facropenitétie.utrum
Rideo bom dom: circa boc cauede funtdue da per abfolutionéfacerdotis remittať culpa.
Ό
nateberefes:quaz vna eft arrianoru: 2°oefacro matrimoni: utrum vir poffit ac
quí cú ponerét chim aiam no babuiffe: fed vbu fuif cipere crucem fi timeatur de incótinentia uxoris non
fe cozporiloco aie.per pñspofuerunt o vbū (epara ualentis virumfequi. Articulus.X.
tum eft in mozte a cozpe:ficut manifefte patet
@ dam fermone arriano cótra qué Auguftinus ofpu Ad primú ficpredebat. Uidet op per abfolu
tioné facerdotis remittat.
tat.Alia vo eft berefis galanica :que fuit in fextafy Dicit eniz Dugo de fancto victore in lib.de facramen
nodo dánata.Qui cuz poneretvna näm cópofitam tis. fniam petrifequit fententia celi.Sed fentétia
exdiuinitate z bumanitate:pofuerüt illanäm fimplr celi eft de remiffione culpe. go remiffioculpefed
incorruptibile: z ita pofuerút cozpus chiifimplr in tur per fententia petri:que eft facerdos abfoluentis.
cozruptü: no folú cozruptione putrefactionis : qó fi C.facrafunt medicine ptra peccata. Sed per me
des catbolica tenet fm illud ps.Todabis fcmtuuz dicina fanant vulnera uel egritudincs. Ergo egritu
videre corruptioné.fed etia corruptione que prinet do uel vulnus peccati fanat per facraméta penítětie.
adróněmortis:qo eft ipluz: ut patet per Dama.in.3. Sed facfm penitétie columat in boc q dicit.Egote
Art.xi. Quodlibet Art.xn.

abfoluo.fic facts baptifmi in boc o dic.Ego te bapti tum uxoris fi contingat viro imputetur.

facerdotis dimittiturculpa Rñdeo meaquefunt neceffitatisno fue


Sed perabfolutione
fo.ergo o per ptritioné pctm.Fzillo ptermitteda ppter ea que ppzie
ps.Dixi cófiteboz aduerfuz meiniuftitias meas oño: uolütatis.Un etiá ons Matth.15.repzebedit phart
turemififti ipietatez pcti mei.Sed cotritio pcedit feos quidocebat ptermittere mádatu de bonoratio
abfolutioné facerdotis:qz facerdos nodebet aliqué ne parentu:ut alique uolütarie oblationes deo offer
abfoluere nifi eftimet eû contritü:ergo remiffio cul rent.Ex neceffitate åt viro iminet ut gerat cură uxo
pepzecedit abfolutione facerdotis. Ton ergoper ab ris:q2 caput mulieris eft vir:ut di.j.ad Loz.xj.Sed
folutionem facerdotis culpa remittitur. o accipiat cruce ad tranffretádufubiacet ppzie uolu
Riideo Dom:& facra Dupir operant.Uno mo tati.Unde fi uxozfit talis:que fequi nô poffit ppter !
exbibent in fm g aliqo legitimú impedimentuz: z de eius incótinentia
babent in uoto.z bocióqz facra operantut inftra di timeatur no eft ei cófulendu ut accipiat crucem z dis
uine mificozdie iuftificatis.Dei aut eft refpice ad bo mittat uxorem.fecus aut eftfi uxoz continere uolüta
minis coz.fm illud.j.Reg.16.Doies videt eaquepa rieproponat:uel uelit z poffit fequi virum fuum.
tent.De' intuetcoz:z quis res näles agát, ergo boc etiã ad
filipitia adhibite: facra tagit
tn et fm funt inuo Ad pamúpriam viripertinet ut eratcuram
to:fed plenius facrale effectu iducit: qñ actu exhibe defalute uxoris que viri regimini comittitur.
tur:fic patet in baptifmo.Na cathecumin' fifit adul Einde quefitü eft de actibus huma
tus z beat baptifmu in uoto:ia cófecutus eft effectu nis.Et pºde actibus ptinen
baptifmitu ad emudatione a pctô z cófecutionem tibus adplatos.2 °de actibus:quipñt grine 7

gre que eft ppzius effect'oei.Sed qñ actu baptiſmu read oés.Pertinet aut ad platos pcipere
fufcipit plequit pleni quofda facrales effect": qz fufci difpenfare in pcepto excoicare rebellates preceptis
pit caractere z remiffione toti pene.Siquis tn effet z beneficia ecclefiaftica pferre.Un circa pm querunt
qui no pus biet baptifmü inuoto actu baptiçaret: quatuoz. pode obedietia ad pcepta platon :utruz.f.
ficut pcipuepatet in pueris:filrecipit per baptifmuz religiofus teneat obedire platofuopcipiëti ei in vir
gram remittété culpá z oëm aliú facri effectü:z boc tuteobediétie o reuelet ei crimen fratris occultú.2°
etiaptingeret in adulto:fifitcu baptiçaret:uotu ba circa difpéfatione . utru papa poffit difpéfare in biga
ptifmibie iciperet.z idé eftet in facropenitentie:qo mia.3° circa excoicationė.utru aliqs teneat vitare ex
cófumat in difpéfatione miniftri abfoluétis. Lü enim coicatos illos:de quoz excoicatione et iter peritos
alids actu abfoluit pfequit plenarie facri effectü:fed eft diuerfa fnia:quibufda dicetib' cos excoicatos eé:
fiante abfoluat beat boc facrm in uoto:qñ.f., ppo 7alijs nóeffe.4° circa collatione beneficioz.utrum
nicfe fubgcere clauib? ecclie:iaz vtus clautu opatin pzelatus ecclefie licite poffit dare beneficium confan
ipfo:z cófequit remiffione culpe.Siqe tñ in ipfa ab guineofuo idoneo exiftenti:fi equa facilitate occur
folutioe icipit coteri:7 claues eccliebie i uoto:in ipa rat ei alius magis idoneus. Articulus.XII.
abfolutiõefacerdotis culpa ei oimittit per gram que ficpcedit.Uideto fubditus
infundit in hocfacro ficz alijs facris noue legis.vn HDpzimū noteneat obedire plato pci
qño tingit aliqui nópfecte ptriti vtute clauium pienti reuelatione criminis occulti. Nullus eniz
gram ptritiois fequunt:dumó nó ponat obice ſput tenet obedire alicui in boco no fubditur eius iudi
fco.zidé eft in alijs facris noue legis:in qb' gra con cio.Sed occulta nõſubduntur iudicio bumano:fed
fert.vž tñ eė džia iter baptiſmů zpniaz ppter hoc o foli iudiciodiuino:ergocirca eoz reuelationem nul
facŕm pnie femp exhibet adultis:in qb³utplimü ətri lus tenetur obedire pzelato pzecipienti.
tio pcedit tpeofeffioné z abſolutionė:baptifm' auté Sed cótra eft& platus in caploreligiofon pot pct
multoties afertpueris i qb’uotú baptifmi no pcedit pere idde quofudex fecularis uel eccliafticuspot exi
oioat file apperet:fi et baptifm exhiberet adultis. gere iuramentu.Sed qños iudex fecularis uel eccle
nó eft fic fiafticus exigit iuramentü ab aliquo:ut reuelet id qo
Ad pamú intelligédü: quafi inia petri in fa fcit de aliquo occulto:ut dic queda decretalis de pur
cerdote abfoluente pcedat tpefniam celi.i.deiremit gationibus.ergo pariróne ipfepzelatus in caplopót
tentis culpá:fed qz fentétia petri appzobat fniaz dei. etia religiofis precipere in virtute ipfius obedientie:
CAd2thfic oo3:9 medicína facralis opatur nofo ut dicat et fiquid fciunt de aliquo crimineocculto.

Luz actu adbibita :fed etiá in ppofito exiftes:ztóque Rñdeo dompet Uno ouplpotad
fimplr:ita.l.q ee multorum
occultum.
Ad3063:9 nung pot effeuera cotritio fine uo notitia nullo mopuenit: z talepctm occultú nocet fo
to clautu ecclie: quátucuqs fit doloz depctôpterito: li faciéti:zió qui talepctm occultu fratris fcitfolum
z ppofitum abftinědí in futurú : z ideo in cotritione bocdebet intedere ut fratris peccatis faluté pcuret.
culpa remittitur. Articulus.XI. vñ inftitutus eft a oño ozdo correctionis fraterne:ut
ficprocedit . Uidef o vir po quidé cozripiat aliqs fratre occultepeccate inter
HD fecúdú poffit accipere crucem ad fer ipm folu:poftmoduz adhibeat duos uel tres te
tranffretanduultramare:noleté uxore:fi de ei? ftes:ztunc'tādē finó cozrigat dicat ecclie. qué ozdi .
incótinentia timeat.Nodebet eni bomo ptermitte nez fi platus precipiat utpctm fratris occultu ei dica
re ppziafaluté pro falute aliena.Sz þó pcurat falu tur:no eft obediendu:z ipepeccat pcipiendo:q2 opg
teppziaperboc o cruce fignat pñs plena remiffione deomagis boibus obedire.Si auté pctm fratris
pctor:&nóoz boc pmitteutpuideat faluti uxoris. nofit adeo occultü:quin per aliqs ſuſpiciões in mul
Sed ptra eft qo Aug.dicit.Si abftines fine uxoris titudinis notitia ueniat:vnde multo ſcandalů oria
uoluntate:tribuis eifoznicationis licentia: 7 peccatu tur:iazpctmnofolú nocet illi:fed multis:z qz bon
illius tue iputabitur abftinetie:fed accipiédo crucem multitudinis prefertbono vnius: ideo platus deber
impeditur a redditione debiti.ergo videtur o pecca Difquirere ueritate defacto:ut ſcådalú multitudinis
Arti.xm.et.xIII . Quartú Arti.xv. 21

ceffet gel perpena peccatis:uel per eius excufatione. munio fideliü eft alicuifubtrabenda fine culpa. Sed
Et ioin tali cafu pot pcipe fciéti crime fratris o ma qroubitat an ca fubfit:pzoptioz debet eé aiusboni
nifeftet:z ille cuipcipittenetplato obedire.Sic eni viri ad iterptádů in mitiorëpté.§ ex quo dubitaf de
cunofit oino occultü crime prinet ad iudíciuplati:z excoicatióe aliquo magis debet aliqs per boc ftare
in boc cafu loquif decretalis:nó aut in pmo.CUñ gnofint excomunicati. Etitano debet eos vitare.
patet refponfio ad obiecta. Articulus.XIII. Sed contra eft q fi aliquis pcuffus in bello moriat
fic papa fi ignoret quis eu percufferit ppter dubium quilibet
HD fecúdú nopoffit difpefare in biga quiin bello interfuit:irregularis babet fm iura:ergo
mie irregularitate: nóeni pôt ab hoie difpenfari a fimili videto ex quo dubiü eft de aliqb' an fint ex
in bis que funt divinit” iftituta:ut Ber.dicit in lib.de comunicati o ppter maiore cautela fint vitandi.
otpéfatione
o bigam'&nópcepto . Sed Doctrina
pmoueat:ut apliinqua cóti
patet.j.ad Rñdeo Dom: Dubitatiode excómunicatiõe
1 z ad Titü.j.eft diuinit pmulgata:fm illud apli.z.ad fequit.Si precedit.puta cũ nondú eft declaratuzper
Tbimo.ultio.An expimentu queritis et qui in me iudicuz cófenfuz alíquos eé excómunicatos: nofunt
loquif chis.ergo papa nópót cu bigamis difpéfare. vitádi quoufqs certo iudicio terminet.In boc eni ca
CSed cótra eft qo in decretis dift.50.dicitur o papa⚫ fu veru eftop in mitiore parte interpzetari debemus,
cum quodam bigamo diſpenſauit. Un zdeuteronomÿj.27.dź. Si difficile z ambiguum
Rñdeo Dompapa bēt plenitudinë ptátis in apud teiudiciu ceperfpexeris:z iudicuz itra poztas
ecclia:ita.f. quecüqs funt iftituta per tuas videris vba uariari:uenies ad facerdotes zad
1 ecclefia uel ecclie pzelatos funt difpenfabilia a papa. tudice:querefos ab eis:z facies qöcüqz dixerint . Sz
becenifunt quedicunt eë iuris humani:uel iuris po fi ambiguú oríať poft pcozdě iudíců determinationé
fitiui.Circa ea vo que füt iuris dini:uel iuris nālis dif magis ftandü eft inie iudicu ouplici róne. Primo qui
penfarenópót:q2 iftabit efficacia exiftitutióe divi dem:q2 iudicesfollicitius difcutietes negociú pleni
na.Jus aut oinu eft qo ptinet adlege nouă uľueterë. poffunt pcipere vitate:etiáfi fint minus periti & alij
Sedbec eftvilaiter lege utráqs:q2 lex uetus deter qui pfunctoriecóftituunt z extraozdinarie.Scoo q
minabat multa tag in pceptis cerimonialib prinēti boceffet in magnü nocumentú utilitaris cois ftatus
bus ad cultubei: etia in pceptis iudicialib" prinēti boiuz: fi fnie noftaret:fed qlibet pzo fuo libitu uellet
bus ad iuftitia iter boies feruada.fed lex noua:que fnie calúnia ingerere: q2 ficlitigia effent interminabi
eft lexlibertatis:bi determinatiões nobet:fz eft co lia: ideoin talicafu magis eftftandü fnie ludicu:nifi
tenta pceptis moralib'nälte legis z articulis fidei z fozte fit per appellatione fufpenfa. Et per bocpa
facris gre:vñ z dicit lexfideiz lex gfe ppter detina tet refponfio ad obiecta. Articulus.XV.
tioné articulo fideiz efficacia facrorú . Letera vo 4m fic pcedit. Uidet o platus eccle
que prinent ad determinationě bumanoz iudicioz: airca fieno poffit ecclefie cura cómittefuo
uel ad determinationez dini cult” libere pmifit chis: confanguineo quis idoneo:poftpofito meliori.
qui eft noue legis lato2:platis ecclie z pncipib chźia Pater enizfuefilie querit fpófum magispót ido
nipplideterminanda.vň bi detinationesptinent ad neum:zfpófus fuefpófe querit fideliffimu cuftodes
ius bumani in quo papapot difpenfare .In folis vo pzo poffe.Sed maioz platus ad ecclefia fibifubiecta
bis que funt delegenãe z in articulis fidet:z facris cóparat:uel ficut pź ad filia:uel ficut (polus ad fpon
noue legis difpéfare nopôt.boc enim nó effetpoffe fam :ergo debet ei de pfona idonea puidere Ÿtuz me
pzo vitate:fedptra vitatë.Manifeftü eft aut q biga lius pót.C.Joanes euägelifta maxime fuit ido
múnópromoueri neqz eft de lege nature:nec prinet neus.7 tñ q2 fanguineus chži erat fm carnéptulitei
ad articulos fidei:neqs eft de neceffitate facri:qö pa petru in regimieecclie:get plat? fi beat cofanguineu
tet ex hoc fi bigamus o2dinet:recipit ozdis facrm: eque idoneu:nodebet eipuidë in ecclia magis aly
fedboc ptinet ad quada detinatione dini cultus.Uñ eque idoneo. Multo ergo min fifit minus idoneus.
circa boc potpapadifpéfare:lz difpéfare non debeat Sed cótra eft fm ozdinérectu charitatis bomo
nifi ex magna euideti ca:ficut etia poffet difpenfare plusdebet olligere fibi magis coniunctos . Sed bis
circaboc aliquis facerdos noindutus ueftibus fa quos magis ex charitate diligimus etia magis debe
cris cófecraret co2pus chit. Et eadez rô eft de oibus mus prouiderevnde eoz meritu crefcat. Cum ergo
alijs bi :que ex inftitutionebumana pcefferunt. ex bona difpéfatione ecclefie crefcat meritü benead
ergo dom: apl's ouplr in doctri miniftrantis:videť o prelatus magisdebeat fuis
Ad primú na fua aliqua ppofuit:queda qdé extraneis prouidere:etiaz fifint minus idonei.

ficut pmulgas tus dinu: ficut illud qo babet ad Sat. Rñdeo Dom : aliter
pzelatieque eft dom7 de colanguineo
idoneo: de minus
chis uobis nibil pderit:7 multa
alia biz inboc papa nópot oifpéfare.queda vofic idoneo.Si enim fit eque'idoneus:potprelat⁹fuú có
ppzia auctoritate aliquaftatues.Namipfe dicit.j.ad fanguineupzeferre:nifi forte ex hoc fcadalú oriat:uľ
Lop.xj.Letera cũ uenero difponă. z infra.i6.manda aliqui exinde malu exemplú accipiant:ut pbabiliter
uit ut collecte que fiunt in fcos per vná fabbati fiát: pzefumipoffit:q ali prelati boc exêplo inducant ad
qo noprinet adius dini.Etfilr etiá qo dicit de biga dandú fuis pfanguineis etia minus dignie:z boció:
mo nopzomouédo: nóeft iuris dini:fed inftitutio au qe ex quonihil deperit utilitati ecclefie cu eque ido
ctoritatis buane diuinit” boi ɔceffe. Arti.XIIII. neo puidet:licet circabi puifioné etiá amorinäli fa
Ad tertiu Tic predit.Gideť o no debeat vi tiffacere:qui nó eft prius charitati:fed magis charita
Hd tari illiexcoicati:circa quoz excô teinformat.Et hoc fignificat Señ.48.Ubi pharao
municationefapiêtes pria opinant.Quia 13 iura eps Dixit adJofeph defratrib' fuis. Sinofti in eis viros
nó pót auferrebeneficiü qo clerico ceffit fine culpa. induftrios pftitue eos magrospeco meop. Sivo
Sed nominus debet cómunio fideliü cuiuflibet fide fit minus idoneus planguine plati:nó debeteu pfice
li: beneficii clerico fibi ab epo collatü:ergonec cổ re ad curazecclefie poftpofito meliori duplici róne.
ccccc
Arti.xvI. Quodlibet Arti.xvi .

zimo qdem q2 boc videt effe cótra fidelitaté qua ctuin in fui optimo:fed illa fola que eft circa pmá ue
in bono difpéfatore oñs requirit. Nó enim faceret fi ritaté:nec etiã uerü eft q magice artes fint fcie:fz po
deliter negociú alicuius oñi qui poffet rem eius me tiusfunt queda fallacie demonu. Ad 2m oom:g
Horare fiboc ptermitteret ut fuis cófanguineis fatif bi artes funt phibite tuz ad fuú uſuz. Si vo phi
faceret. Scoo qz boc videt ad perfona acceptione beret alicuietiã eaz ftudiü ppter periculā utědí:tüc
ptinere:quepfiftit in boc aliquis accipit pro cá có effet malu:qz probibitum. Articulus.XVII.
ditionéplone que no facit ad negociú:ficut fialiquis fic peedit.Vide t o non opoz ·
Daret fniam pro aliquo:q2 dives eft:z noq2 iuftitiam Ad fecúdú teat enúciabile qo femel eftue
bet:que eft códitio facies ad negociu . Effe aut plan rumfemp futurü effe ueru.fi eni boc ectueri in alijs
guineuz nóeft aliqua ¿ditio prinés ad cura ecclefie: enuciabilib parirone boc cetueruin enūciabilibus
que noobtinet iure fanguinis:fed dino munere. Eét defuturo.Sed in iftis boc nó eft uerú:qz ut dic pbs
aut códitiofacies ad negociú circa difpenfatione pil in.2.de generatioe.LT.c.64. Jfuturus quis icede
monialiübonoz.vñ fi eps de piimonialib bonis ma reno incedet:& no opz enuciabile qo femel eft ueruz
gis puideat fuocófanguineo minus idoneo : non eft femp cefuturu uerú. C.fiptes funt eede z totuz
acceptio pfonan.Sedfi rône côfanguinitatis eipzo eft idé. Sed ptes enuciabilis funt pdicatu z fbz z có
uideat in piimonio crucifixi:no caret vitio pfonaruz . pofitio.g ide é enuciabile exñte code pdicato z fo
acceptionis:qua Aug.dicit in ecclefiafticis gradibus 7 cópone:fed talit exiftête eodé enüciabilitingit
Difpéfandis exponés illud qö babet Jaco.2 . Nolite fit qrqs uerú:z qñqs falfum.ficut boc enuciabile foz.
in pfona acceptione biefidez oni noftri Jefu chii. federe eft uez eo fedete:z falſuz co nófedére:f3illo
biero' etia oic.z babef.8.q.j.Extraneus exaliatri phi i pdicamétis. Excoo res eft ulno eft oro eftva
bu aMoyfe eligit:ut fignaret pncipatu in ppľos no ulfalfa:&enuciabile qofele ucp:nopp boc fpèuezz
fanguini deferenda effe:fed vite.at nuc cernim plu CSed cotra.ifta enticiabilia.Soztecurrere z fortem
rimos bác rẻ bñficio face:ut noquerat cos in ecclia cucurriffe:zfozte fore curfurú no differütnifi f3 di
colunas eligere:quos plus cognofcat ecclie pdeffe: uerfaz cófignificationé tpij. Sed diuerfa cofignifica
fed qs uel ipfiamat:uel quoz funt obfequijs deliniti. tio notollit idétitate nois.3de eni nome dicit eëper
Einde quefitu eftde actib quipof oes cafus z in fingulari z in pľali não.§ et pdicta tria
funt ad oés boies prinere. enuciabiliafunt ide enüciabile. Sed fi vnü borum fe
Et pº de actib'pertinétibus ad vim intel mel fit uerü femp op3 9 aliqỏ cop fit uerum: q: fife
Vlectiva.2º deactibus ptinētibus ad vim ap mel eft uerú o fortes currit:pzius erat uerů ofoztes
petitiua.Circapm quefita funttria. pº utrúpoffit alí curret: z poftea erit uerum o fortes cucurrit:ergo fi
quis finepctoappetere fcire fcias magicas.2º utrum enunciabile aliqofemel eftveru femperit uerum.
enúciabile qofemel eft uerü femp fit uerü.3 utruma bui" dubitatiois vis in boc co
Rñdeo fic fiftitut fciat utrü fie idé enüciabile qo
gifter determinado qones theologicas magis debe
at uti róne uel auctoritate. Articulus.XVI. eft de priti pterito z futuro. Si eniz boc uep fit ons
fic bofine erit qenunciabile qo femel eft uex femperitueru:ls
Ad pamú peropoffit appetë fcire ſcias ma fozteboc oubitatione ali biepoffit circa enúciabi
gicas.No eniz eft pctm appetere illud per quod po lia de futuroatingeti:fz boc eftaltioris inqfitiois.Si
nit intellect bois in optimo.Sed per qualibet ſciaz Vo fintoiuerfa enuciabilia de pñti preterito zfuturo.
ponit intellect bois in optimo:q2 uez eft bonu itel eft aut idé enuciabile qo eft de priti qualitercus reo
lect : utoicit in.6.Ethi.Scia at ueron eft .§ bopot fe beat:manifeftü eft gide enuciabile qños eft ueruz
licite appeterefcire quâcüqs ſciam:z itafinepeccato qñqz falfuz fm pho oicit in pdicamétis. O cades
pot boappetere fcire fcientias magicas. oroz opinio qños eft va qñqsfalfa. Adcui euidetta
Sed cótra.20bibitio nó eft nifide illicito. Szfcie fciendu eft fm pbz in.j. Periarmenias:tria queda
magicefuntpbibite:ergo illicitú eft appete eas fcire. per ozdině inueniunt. Na uoces funtfigna itellect?
Rñdeo oom: actus humanus pot dici bon intellect aut funt rerü filitudines.manifeftú eftaút o
ouplicit . no vnitas uocis fignificatiue uel oiuerfitas no dependet
circuftitia. Ex gfe quidé dicit effe actus bon ex eo ex vnitate uel diuerfitate rei fignificate: alioquin non
act cadit fupza debită măm.debita aût mã appeti eet aliqó nomé equocü.fm boc eni fi fint oiuerferes
tus eftbonu.vn appetere qöcungs bonu eft bonu in eintofuerfa noia z nóidé nome.depédet &vnitas uľ
gne.ois aut fciafiue quecus cognitio bonú aliquid diuerfitas uocis fignificatiue fiue cóplexefiue icople
eft.alioquin deus cui nibil malííneft no baberet oëz xeex vnitate uel diverfitate uocis vel itellect? : quozz
fciam tam bonoz Ÿ maloz.vñ appetere quacunos vnú.f.uox eft fignú z nó fignatu em: itellect at fignu
fciam uel notitia qructis rerü fiue bonazz fiue mala zfignatú fic z res. Pot & nomë uel enúciabile cé ali
rúeftbonů in gñe.Sztň kz diverfas circúftátias ad udz alio utpooiuerfitaté nocis tm:ficuti eft in ſynd
ditas pot effe bonú uel malu:z precipue bec diuerfia nimis:in qbus eft oluerfauox:fed idem fignificatum
ficantfm intétionéfinis. Na fi aliquis appetat fcire oino:uel etta cũ diuerfitate uocis pót effe diuerfitas
ſcias magicas:ut ets että utať eft malü.Si auté appe intellectuü:fiueppter diuerfitatez rei intellecte:fiue
tat cas fcire uel eas cofutet z repzobet:fic eft bonú z ppter oiuerfitaté modi itelligėdi:r boc ¿tingit qñis
licitü.Sir eria ex códitione plonepót boc diuerfifi cus eftdiuerfitas cófignificatióis:que confequit di
cart:uel etiá ex mo appetédi.Si enific aliqs appetat uerfuz modú itelligèdi vná z cádërë.z pcipue boc
fcirebi fcias ut can notitia pferat alis utiliorib're apparet in the:qoperle cómifcet opatioi intellectus
bus:inozdinat' eft appetit": z filr fi fit talis pfona ad buani cóponentisz dividētis:ut dž in.3.de aia.Et lồ
quá noptineat boc fcire inozdinate boc appetit. dom eftq no eft idé enúciabile fozte federe z fortez
ergo oom:g ois fciaponit intelle fediffe uel feffurú effe:ſed ſoztë federe eft idé enûcta
Ad pámú ctu in aliquo fui bono:q2omeue bile:q: eft eadé uox z ide modus fignificádi:z topa
ruz eftquoddä intellect?:fed nó ois ſcia ponit irelle tet gidez enúciabile pótqños effe uerü qrics falfum.
Art.xvm.et.XIX. Art.xx.et.xxI. 22
Quartú
}
duo pzima cócedimus.CAd 3083:9 pte: delectabiliter:qo no ita facitille qui caret tu
Inde diuerfitas confignificationis tollit nois te uel quiparua bet.Sicgooz en g bocopus qo eft
idétitatez:intm o obliquifm pbm nôfunt noia.funt offerre fe martyrio uel et martyrinfufferre pot face
tñvnum nomen no fimplr:fed ingtuz conueniunt in renofolú cbaritas pfecta:fed et impfecta.zqo plus
vno ozdine declinationis. Articulus.XVIII. eft et ille quicaret charitate Fm illud apli.j.ad Loz.
3mfic pcedit.Uidet o magŕ deter 13.Sitradidero cozp'meu ita ut ardea:cbaritate at
1 nobabea zč.S3 charitas pfecta bocfacit pmpte:
arca minas qones theologicas magis de
beat uti auctib' ronib?: qz in qlibet fciaqones delectabilr:fic patet de Laurétio z Uincétio:quiin
optie detinantp p pnª illi fcie. Szp" pn" fcie theo tozmētis bilaritate onderút.boc at nopot face cha
logice füt articulifidei:qnob per aučtes inotefcit:& ritas iperfecta:uel et illequi charitate caret.Etp
maxie qones theologice funt deťminade per aučtes. bocpatet rifio ad obiecta. Articulus.XX.
Sed eft qỏ doź ad Litü.j.Utfint potetes exbozta fic pcedit.Videto pati mar
rlin doctrina lanaz adicétes reuincere . Sed dicé tyriu
com fridge chiş nó fi in peepto
HD Min eni videt o bo det fua y
tes melius reuincuntrónib❜ğ auctoritatib':&magis
opz deťminare qōnes per rones & per auctoritates. ponat:utdie Szeg'in illa bomelia. Ego fupaftozbo
Rñdeo dom: quilibet actus exequédus eft nus.Sed dimittere oia fua ppter chẩm nổcadit ſub
fm Quenit ad fuû fine.difputatio at precepto:fed fub cófilio:getia exponere cozpus fui
ad ouplicefine pot ozdinari.Queda eniz difputatio martyrio non cadit fub precepto.
ozdínať ad remouédú dubitationě an itafit. zin tali Sed cótra eftqo Aug³ dic.iz.de ciui.del Lü dictuz
Difputatione theologica marie utenduz eft auctibus eft boi.morierisfi peccaueris.nodi martyri:morere
quas recipiüt illi cu quib' difputat.puta fi cu iudeis nepecces.Sed illud qo opznos facere ne peccemus
difputet: op3 induceauctes ueteris teftaměti. Sicu cadit fubpcepto:& moze martyru cadit fub pcepto.
manicheis: quiuetus teftm refpuut:opz uti folû auĉe Rideo Dom:g aliqd cadit fub pcepto ouplr.
tib' nouiteftaméti. Sí át cû ſciſmaticis qui recipiút Uno moabfolute.Alio mo f3 animi
uetus z nouû tefti :non aut doctrinaſcorunŕoz:fic pparatione.qzeni pceptü ipoztat ronë debiti illo ab
funtgreci:op3 cuz eis difputare ex aučtibus nouiuel folute cadit fubpcepto:qo eft debitu pp aliqỏ pexñs
neteris teftaméti:zilloz doctor: quos ipfirecipiüt. ficutpceptú de bonoratióe parétu uldeamadodeu.
Siat nulla aučte recipiüt opz ad eos quincédos ad Sed qng ptingit q id qỏ facit aliqd eë debitu:non
rónes nales cófugere. Queda vo difputatio eft ma du pceffit:f3 pot occurrere.Un boccadit fubprece
giftralis in fcholis nó ad remouědů errore:fed ad'in ptono abfolute:fedFm Pparatione animi:ita.f.ut bổ
fruendú auditores:ut inducant ad intellectü vitatis beat aiuz paratú ad faciédú illud:qo debituz reddit
qua intendit:z túc opz rónibus initi inueftigatib? ue ex aliq ca occurrête:z bocmo exponit Aug.illa oni
ritatis radice:7 faciétibus fcire quomó fit uerü qō di pcepta que ponunt Martß.5.Siquis pcufferit te in
citur.alioquin fi nudis auctoritatib” magr qonë de vnámaxilla:pbe ei z alia.q.f.fi opus eet:zboc exi
terminet certificabit quidé auditoz q ita eft:fed nibil geret falus alíoz:bo debet eë parat adbocfaciédú
fcie:uel intellect acqret:fed uacuus abfcedet. Et perbuc modufuftinë martyrii pp chim cadit fub
per becpatet refponfio ad obiecta. pcepto:q2.f.bo debet bie aium paratū ut pzius pmit
Einde quefitü eft de reb' ptinentib teret fe occidi: chiz negaret uel moztalr peccaret:
ad vim appetitiua. Et pº de zficetiá relinquere bona ppzia cadit fub pcepto: q2
bonis.2° demalis.Lirca p™ querunt duo debet effeparatusanimus chriftiani magis fuftinere
Ο de martyrio.
po utrú aliquis abfos pfecta rapină bonoz fuozŸ chziftü negareuel mortaliter
charitate poffit fe ad martyrii offerre.2°utrú fuftine peccare. CEtper bocpater refponfio ad obiecta.
martyriu pzo chio fit inpcepto. Articulus.XIX. Einde quefitú eft de actib” malis.f.
fic pcedit.Uidet q aliquis depzimis motibus.Circa qs
primú abfo pfecta charitate poffit quefitafuntduo.Pzimo utrú pzimi motus
HD Ο
fe martyrio offerre:qz fupillud ps. Jdeo oilexi femper fintpeccata.2º utruzin infidelibus
mádata tua ſup aurû z'topaçion.dicit glo.q minima fint peccata moztalia. Articulus.XXI.
cbaritas plus diligit dei lege milliaria auri z argé ficpcedebat. Uidet opm?
tí:z eadéróneq oia téporalia. Sed id qo minus dili HD prímú motus femp fit pctm.Dicit
gimus exponimuspro eo qo magis diligimus:ergo eniz magr.zi.oi.fecundi libzifniaz. tentatio a
zomnia téporalia z etiápzopzia vita pot exponere carnenopot eefinepetó.Sed qñcüqs eft pm² mor
p2o chio:qui babet minima charitatem. eft tétatio a carne:&pm motus no pot ee finepcto.
CSed cótra. Si aliquis abfq ; pfecta charitate pôtle CSed eft qoad Ro.6.fup illud.No&regnet pctm
offerre martyrio:&part ronepoterit martyriú ſufti in uromoztali cozpore.dicit gl. no phibet cupifce
nere abfos charitate pfecta. Sed boc videt eë falfuz tia quevitarinópót. Sed illud qö no pót vitari no
63 illud Jo.3.Maioré charitaté nemo bet &ut aiaz eft pctm: ¿cupifcétia que eſt pm³mot” nóeftpctm.
fuá ponat de pzo amicis fuis,ergo aliquis abfo cha
ipoztat d'de inclinatio
Rñdeo quada adterminü:que
ritateperfecta nopot fead martyrium offerre.
Rñdeo dom o in opibus vtutu duo funt atte gtinet ad appetituz in buanis actib'.Eftaut in boie
déda.f.id qo fit:z modus faciédi.Lo triplex appetit'.vn" qdē nālis.fm qvis appetitiua
tingit aut idéfactü:qö fitfm aliquapfecta vtute:fie ptinet ad aiaz uegetabile:fic z vis digeftiua z expulfi
riettä nofolú ab bite parua vtute:fed et a no bite ua z retétiua. Scós appetit” eſt ſenſualitatis:quimo
tute.ficut aliqs nobis iuftitia pot face aliqo opus yet fm appzebéfione fenfus. Terti appetitus eft uo
Lufto.Sed fi attédamus ad modúfaciédi ille qui no luntatis: qui mouet fm iudiciüronie . Pam qo bet
bet virtuté nopot oparificut ille qui bét:nec ille qui róné culpe de quonuc loquimur:non pot effe nifi in
bet pua fic ille qui bet magna:qui opat faciliť z pie actu uolütario:qui.f.eftaliqualit in ptate peccantis.
CCCCC 2
Art.xxIII

.
Art.xxn

Quodlibet
S
actus aut appetit' nälis nofubiacet iperio ronis :fic vo actualis pcti no incurrút: q2 nổ ambulat f3carne.
necactus aliaz potétiaz uegetabilis aie:z iō in actu In infidelib vo manet pctm originale nôfolú actu:
talis appetit nopot cófiftere culpa:fic q bó efuriat fed etiá reatu : ziōeft in eis aliqd dänatióis ex parte 1
uel fittat abfos culpa eft:z idé dóm eft in alijs bi'.S3 originalis pcti:noaut ex pre actualis fi cócupifcétys
actus appetit fenfitiui fubiacet iperio ronis:qz róp nocolentiat.Ex boc & nó ſequit o in infidelib⁹ pm
ueniés ipz pót eú iperare uel et ipedire:z iotalis mo motus inducat dánationé pcti moztalis: fed fequit
tus pót la bie róneculpe:z fi fequat ludiciuronis po babeat annexa dánatione originalispcti. Ad 2™
terit et eěpctm moztale:fic z mot' exterion mébzo dom: debitú originalis iuftitie ptinet ad ipfaz plo
ruz iperati aróne.Si aut pueniat iudiciuronis eft d nam infidelis róne bumane nature: quáa pmo paren
dépctm:fitédat in aliqd illicitu:qz in ptáte boisfuit te traxit:cui collata eft origialis iuftitia: z ideo id qo
ip3 cobibere.eft tñ ueniale pctm z leuiffimü:ut patet ptinet ad defectú originalis iuftitie pertinet adpctm
per Aug.iz.oe tri.z boc dicit pmus mot pcti:motus nature.f.ad pctm originale:non aût ad pctṁ actuale
aut fupioris appetit”.i.uolütatis confequés iudiciuz quale eftpctm moztale. Articulus.XXIII.
rationis tam poteft effepeccatum moztale. eftutrú pueri noexercitati in p
gcocedimus.. Zdz”
m böm :o cócu QLJeftio ceptis fint recipiedi uel obliga
Daimúpifcentia nopot vitari fic q nullus co di uoto uel iuraméto:uel beneficijs alliciědí ad
cupifcetie motus furgat:q2 duz reſiſtiť vni ifurgit ali ingreffuz religiõis. Et videfq no. Perfectio eni co
pit ti vitari finguli: 7 ex hoc qlibet bet aliqd de ró filioz ad qua ozdinant religiones a chio exozdíú fü
nepeccati:lz nobeat ronem pfectipeccati:quod eft pfit.Sed cbis p° cófiliü pfectionis dedit adolefcen
peccatum moztale. Articulus.XXII. ti:quipcepta feruauerat:ut patet Mattb.19.8foli
2mfic pcedit.Uideto pmi mot❞ in li qui funt exercitati in Pceptis funt ad religioné obli
r c a infidelibus fint pctä gadi uel recipiědi.CP.Sze.dič ſup Eçech.Nemo
ⱭI moztalía .Quia
ficut Anf.oic in lib.de gra z lib.ar.Eos qui non repete fitfumus. Sed in bona puerfatióe a minimis
funt in chio ielu fequit danatio fi fentiut cócupifcétia quis icobat ut ad magna pueniat.Sed magna fut co
etia finopfentiat:fed fentire cupifcétia eft bie p™ có filia que ptinet ad pfectione vite.minora aut funt p
cupifcétiemotu:ergo fideles qui no funt in chźo iefu cepta que ptinet ad oëm iuftitia.& pzius debet pueri
peccat moztalrFm pmos motus:q2 danatio no debe exercitari in preceptis: ad cófilia inducant.C .
cur nifi pctomoztali.C.qlibet bó debet bie ori Exo.zi.oicit. Siquis aperuerit cifterna decideritos
ginale iuftitia:fm quáconcupifcétia repzimebat.fed bos uel afin' in ea:oñs cifterne reddet pciuz iumēto
contra boc debitü eftquilibet cócupifcétie motus:& ruz.Sed ille qui aliquépuez nōdū in pceptis exerci
quilibet cócupifcétie motus eft pctm moztale. Omne tatu ad religionë inducit:quoda mo aperit ei cifter
eniz qo eft ptra debitü babet peccati mortalis rōnè. na:q2 pleriqs tales religione igredietes egrediunt ?
CSedcontra.Quáto eft gradus altioz:táto eft cafus in defperatione incidit qfi in quada fpuale cifterna.
grauioz.Sed altioz eftgradus fidelis ğ infidelis. Lü videt o ille qui en inducit:boc et iputet ad peccatú.
ergopzimi motus fideliuz no fint peccata moztalia: Cillud go eft expedies coi utilitati no eft tollen
multo minus pzimi motus infidelium. duz.Sed expedir coi utilitati o boies ppzia liberta
Rñdeo dōm:9 pmus motus ſicut dcm eft: eft te utant ad bonü faciendü:ĝ no eft aliqbus auferéda
motus fenfualitatis pueniés delibera talis libtas per obligatione uoti uel iuraméti.C .
rionerónis.cadé aut nä fenfualitatis eft z rónis in fi btus Benedictus monachoz inftitutoz almificus in
delibus z in ifidelib”.Ad näm aut fenfualitatis z ró fua regula Ratuit quenietibus ad religioné nofit fa
nis ptinet & motus fenfualitatis qui eft abfos delibe cilis pbendus ingreffus:fed pbadu fit an fpús a deo
ratioe rónis nó poffit eepctm moztale: q2pcm moz fit.ergomulto minus funt aliq munerib' uel bñficis
tale eft qo confiftit in auerfionea deo:ad qué cóuerti allictedi. C.Szeg.dicit: z habet in decretis dift.
nópót bônifiper rónez:z per añs auerfio adeo que 48.Scimus q edificati parietes no pus tignoz pó
aftituitpctm moztale nopot eë nifi in rone:ut patet dus accipiüt:nifi natiuitatis fue bumore ficcent:nefi
per Hug.iz.de tri.z ideo dỏm eſt o ¿mi motus ifide antepodera folident accipiat cuncta fimul ad ter
lium nofunt peccata moztalia:ſed uenialia. razfabzica deponat.Sed pueri qui nóduz funtexer
ergo Anfelmi citati in pceptis funt quafiparietes nódu deficcati.g
Ad pumú det ex vbo apli qui pcludit ad ro. nófunt eis iponedatigna.i.grauia religionis iftituta.
8.9 nibil eftdanationis bis quifunt in chio iefu.qui C.ftatus religionis eft ftat pnie. Sed pueri exci
nofm carné ambulat.Uidet& bis quinon funtin piunt ab oi pnie cobertione:ut babet in decretis de
chio tefu fit aliqd danatióis: et fi nó fm carné ambu pnia dí.4.8nofunt ad religioné iducědi.C.ficur
lent motib' carnis plentietes.alioquin nibil plus ba oicif.20.q.3.8 quis nooptat nec eligit: pfecto nó
beret bi qui funt in chioiefu alg.Eft & aliqd dana diligit: qo aut no diligit facile contenit. Sed pueri an
tionis bis quinófunt in chźo iefu ſi ſentiat motus car teqfint exercitati non bit firmă electionë:ergo nec
nis:quis no fentiát:qỏ qdë qualr ſit intelligédü ex firma oilectione.Facile ergoreligionëatënët li in ta
pceffu apli apparet.pmiferat eni reparationěgre in li etate ad religionez inducant.C.puer.i4.dicit.
cobata cein bis quifunt in chio ielu tu ad mente:lz Suba feftinata minuet:fed videt effe nimia feftinan
no tu ad carné. Premiferat eni.Ego ipe méte qdé tiaq aliqs ad cófilia cóuolet nondü in pceptis exer
feruio legi det:carne aut legi pcti.f. ppter lege fomi citatus:ergo videt& bonoz ſpūaliūſbade facili mi
tis:qui adbuc manet in cozporis mébzis.Ne ĝbiqui nuat:ergo nofunt ad religione inducedí . C.non
fut in chio iefu viderent adbuc pziftine dánatioi fub minoz cura eft adbibédain igreffu religionis infu
iacere ppter fomitis mot":¿cludit aplus o nibil eft fceptione ordinis.Sed in ordinib" phibent ad maio
Danationis bis qui funt in chźo iefu:ſi nokm carnem res accedere qui minores noacceperüt.ergo etiã nec
ambulat: q2 dánatio originalis pcti:foluta eft per gra debet aliquis ad obferuatia cófilion religione trafi
tia chit:quis actu remaneat fomes peti.dánationem re:nifi prius pceptis obferuatis. CoDuo funt boi
Art. Quartum .XXIII. 23

E neceffaria.f.intelligere uerů z opari bonú :fed intelli exercitati in preceptis no funt adreligioné trabědi.
gedo uerú ftultus reputaret qui pzius ad difficiliora Sed otra fra paretibus
eft qo fane filios
oicit.20.q.2.Siin fuos zad
älibet. is
Te tranfferret: leuiora itelligeret:ergo ftultuz eft in
cóparatione bonio alids pus tráfeat ad cófilia in religionétradere no amplius ultra decimüquartu
pceptis exercitet.C.cuilibet in religiõe exntico annuetatis fue Inia ce poterit. Poftea vo aut cũ uo
uenit cura agere alio uel faltefuiipfi':fed in bis qui luntate parentu eoz: aut fifue deuotiois fit follicita
eligunt ad aliqua cura eccliaftica: opz eligere melio riu uotü:eritfilgs licitu religiõis affume cultu.Sed
res:& opz cos qui ad religioné affumunt eligere me poftquartüdecímű annú nổſtatim ſunt boies in pce
liores.bi autfunt qui funt exercitati in pceptis:& ta ptis exercitati:ergopñt religionë igredipueri anteğ
lesfunt ad religione iducědi..illud qö eft in fe fint in pceptis exercitati..mai' eft qaliqs affu
bonü:fi ex eofumat pcti occafio eft abÿciëdü:fic ſer mat ad regimefui z alioz: o recipiatin religione:
pés eneus quéMoyfes fecerat ex mádato oñi ad fa in qua fub regimine alteri'viuit.Szfalomon adbuc
nádú filios ifrael.ut babet nüi.21.Eçechias cöbuffic puerexiftés affumpt'eft ad regnü fui z alioz.Uñ di
qexeo fumebat idolatrie occafio:filt etiaquis bñ cit.j.paralip.29.Locut eftDauid rex ad oés eccliaz.
dictio fitfm fe bona:tñ repzebédit fi minozpñte ma Salomoněfillu meu elegit deus adhucpueruz zte
dorebridicit.cü ergo aliqui inexercitati in pceptis fu nelli:&multo magis pñt puerino exercitati in prece
mantoccafione pcti ex ingreffu religionis ab ea rece ptis ad religione recipi uel induci.illud uotuz
detes:quis religio fit fm lebona:tividet o inexer no eftillicitui.ex quo no reddunt aliquirei fi foluant.
citatosad religioné iducere fit vitádů.C.Szeg. Sedficutole Ambź. Jlle que in puellarib❜annis ¿tl
dicit:z babetin decretis dift.48.Lafum appetit qui tinentia uouerút:nócóftituunt reefiuotu exoluant.
adfümi loci faftigia poftpofitis gradib'per abrupta ergo aliqui uoto aftringant adreligioneinpuerilli
querit afceflum :fed pcedere ad cófilia no obferuatis bus anis noeft illicitů. C.nibil eft illicitu ™ per qo
pceptis eftpoftponegradu:ergo videt o boc fit ca alida abono no retrabit. S3 quipuocat ad meliora
fuz querere:z ita ad bocnofuntaliq iducedi.C . noretrabiť a bono.& cu ftatus religiõis fit melioz in
Dama.dicit in.2.li.Q, nó eft inutile inexpertüexñtez quo obferuant confilia ftatus vite fecularis:inquo
zipzobatu incorruptiõe fruí:ut nó in fupbiaz incidat fimpirobferuantpcepta:videt q nofit illicitü iduce
ziudiciü diaboli.ergopari róne nó eft inutile ipzoba repueros ad religionė uotouel iuraméto:aut et brifi
toozinexptos in pceptis ad ftatu ptéplationis affu cioante fint in pceptis exercitati. C.20.9.1.dict
0 mi:adquereligio ozdinat. C.Szegori oic in.6. tur.Firma tüc erit virginitatis pfeffio ex quo adulta
1 moral.Poft lye amplexus ad rachele Jacob puenit iaz etas ee cepit:z que folet apta nuptijs deputari: fs
qpfectus quifqs an actiue vite ad fecüditate iungit: noftati in bacetate viri uel mulieres funt inpceptis
poftptéplatiue ad requiez copulat. Sed actiua vi exercitati:ergo ante aliqui inpceptis exercitent li
ta cófiftit in obferuatiapceptor. Status aut religio cite pit religioni aftringi uoto uel iuraméto.C.fi
nis ptinet ad vitaptéplatiuaz:ergo nofunt aliquí ad talis obligatio eet illicita.f.qua pueri nóexercitati in
religioné inducendi ante fint in pceptis exercitati. pceptis uoto uel iuraméto ad religioné obligant:aut
C.nulla,pmiffio eftfaciedacuius folutio noeft li boceffet qz eftfm fe mala:aut qz eft phibita : fed no
cita.Sed foluere aliqd alicuipzo ingreffu religionis eftFm fe mala:q2 fic executio fiue adipletio pmiffio
noeftlicitů.vñ dicit.j.q.2. Nunglegim'deû difcipu nis effet peioz 7pleueratia peffima. Cuiusɔ̃riú vide
los uel coz minifterio Querfos quépia ad Dei cultum mus:qz adimpletes ea que pmiferat in puerilib'an
aliquo muneris interuetu puocaffe.ergo nofunt aliq nis:zin pmiffis plenerates maxime comendant. Si
pmiffionib adreligione alliciëdi. C.nullus qui militer etiá noeft illicitatalis obligatio: q2 pbibita.
noeftexercitatus in armis fm leges eft admittedus Noenim pbibetlege veteri.Dicit eniz nũi.30.Mu
ad militia cozpale.Sed religio eft ftat' militie (púa lierfi quippia uouerit z le côftrinxerit iuraméto que
lis:ergo nofunt aliqui recipiediad religioné:nifi pus indomopiisfuizin etate adbuc puellari:ficognoue
exercitati in pceptis:quafi in qbulda fpualib armis. rit pi uotü qo pollicita eft:z iuramétú quo obligauit
C.qui no pot fe obligare ad min? nópót fe obli aiam fua:z tacuerit:uoti rea erit:qcddpollicita eftz
gare ad maius nifi fit neceffariü.Sedpuer ante deci iurauit ope cóplebit.finaut ut audierit contradixerit
múquartúannú nópót fe obligare ad mrimoniú:qo pi:zuota z iuraméta elus irrita erút:nec obnoxiate
minus eft:ergo multo min❜adreligione. C.legit nebitur fpófioni:eo & dixerit pi.Similretiá nó eft
Marci.5.9 ons demoníacú curatú nópmifit fecu in pbibitú iure canonico: q2 in decretoLeois pape bec
trare nauiz: que fignificat crucé zreligionem.per de cade auctoritas inducit.Silretia noeft pbibitü lege
moniacu aut curatú fignant boies a pctis cóuerfi.er euágelijque maxime iducit boies arecedédo a mun
gono funt ad religione accipičdi pctores ftatim con do:z fequendum perfectionis opera.ergo licituz eft
uerfi ante in pceptis exercitent.C.bonoz ope obligareuoto uel iuramento pueros nondum exerci
ruz fruct bie debemus:qñ de egypto eximus:ut dic tatos in preceptis ad religionem.
queda glo.Exo.iz.Sed exire de egypto eft exirede Rideo Dom : bocqopzo qóne bic iducitur
múdo religioné intrado.ergo illi qui uolut religione Dubitatione nobet:nifi q quida côté
intrare debet pzius fructu bonoz operu bie per ob tioni ftudetes:ueritatez obnubilare conant.Uñ bic
feruatiapceptor. C.Aug.dicit in lib.de fmone locúbit vba que Aug.dicit in.z.de ciui.dei. Qm il
oni i mote.ois plumptio eft cobercéda:ĺz magna le eft maioz z deterioz infipiétiú mozbaiarü:quo in
pfumptio videtce aliqs uelitafcedere ad arcéco Atabiles mot fuos etia poft roně plene redditaz:fiue
filion nodus obfuatis pceptis:ergo tales fürcober nimia cecitate:qua nec aperta cernunt.fiue obftinatif
cedi:z noalliciedi ad'religiõis igreffuz.C.Aug. fima puicacia: quaz ea que cernunt non ferunt tang
Dicit in eodélibzo: maiora maiorib :z minora mi ipfam róne vitates defendüt fit neceffitas copiofi
norib' funt exhibeda. Sz pfilia füt maiora.§ nó ſunt picedipleruos res claras uelut eas nofolü fpectatib
pueris inexercitatio exbibenda:z ita pueri nondum intuēdas:fedquodámó tágédo palpátíb⁹ offeram":
ccccc 3
Art. Quodlibet .XXIII.

7th quis difceptadi finis erit fi refpódendüeffe ipis ducitur. Et cú in nulla etate fint repellědí . minus tri
refpódentib' nos exiftimemus. Na qui uel nopntin fütrepelledi i pueritia.Dić eni Lhzifo.fup Matth.
telligere qo uel tam ourifunt aduerfitate mêtis:ut êt Quismeref appropinquare chźo fi repelleret ab eo
fiitellexerint no obediat rñdent z loquunt iniɖtatë fimplex ifantia.na fi fci futuri funt.quid uetatisfilioe
ato infatigabilruani funt:quoz dictapria:fitotiens adpatre uenire.Si aut pctores futuri funt ut qd fen
uelimus refellere quoties obnixa frote ftatuerint:no tentia pdenatióis pfertis ante culpávideatis:qua
cogitare quiddicat:dum quocus mó noftris difpu quide danationis iniam pferüt aliqui:cuz dicut.non
tationibdicant:Ÿſi infinitum z erūnoſum z infru funt recipiedipueri ad religionë:q2 exibút zpeiores
ctuofum vides. Erit ergo bic modus feruadus ut ue efficient.Sed qö addunt qdam o opz pueros pzius
ritas manifefte z quafipalpabilr oftendat:z fi qua in exercitari inpceptis:z poftea trafire ad cófilia obfer
¿trariúdicta fuerint que aliud põdus no babeat co uanda in religiõe:ex falſo intellectu pcedit. Arbitra
tenant:nefemp opozteat inutiliter eadem replicare. tur eniz o pcepta preparēt via ad cofilia. Noeft aut
Sed fids prius dicere uoluerit fcribat qo dic:ut alÿ fic:imo potius cófiliaparát via ad pceptaferuäda:qz
intelligétes oiudicarepoffint an doceat ueritatem. per cófilia remouetbō a reb ſeculi: circa quas occu
ergo utfingula di patus difficile eft op inocentia feruet. Unde Dyl.oic
Daumoimo fcutiamus cofiderandi eft pueros et fuperMatth.Szaue onus inocêtia fubit incremētis
infra annospubertatis in religione recipino eft fm opum occupata.rem eni folius famulatus dei nó fine
femalu:imo eft expedies z fructuofuz: q; illud qó a feculi vitis affequet . Et ideo oñs dicit Matth.19.
pueritia affuefcimus femp pfectius z firmi tenem Qoifficile eft quipecunias bit intrare in regnú celo
Fm illud puer.22.Adolefces iuxta viaz fuá gradiť z rum:qzoifficile eft obopcepta feruet quib'intrat in
etiácúfenuerit norecedet ab ea.z ideo apli inftitue regnúnifi fequés cofilia diuitias relinquat:7 iópue
runt:utpueri etiá infantes ad chzíftiana religionë re riad boco inocétiazferuare poffint in obferuantia
ciperent:ut in ea nutritifirmiusz pfectius ei ibere madatoz funt preparádi: quodámó pmuniendi in
rét. Et boc eft qö Dio' dicit in ultio.c.eccle.bierar. exercitio cófilioz:nec funtrepelledi:quis ineruditi
Scomlegé fcam cófirmati infantes ad babitü fcüm videant in pceptia.Dicit eni Orig.fup Matth.Qui
babebút cófuetudineab omni remoti errore z imun dam puerile fermone bites offerüt faluatorí pueros
de vite expertes boc dinis noftris ducib.i.aplis ad z infantes.Qui aut vident pfectiores:pziufq difcat
menté uenit:z vifum eft fufcipere ifantes. Multo át ad rôně iuftitie reprehendut eos:quí pueros zinfan "
magis excedit chriftiana ifideliü vita: vita religio tes adbuc minus eruditos offerüt chio.ons authoz
forum vita feculariü.pſertim cũ in pzímitiua ecclefia tat difcipulos fuos codeſcédere utilitatib” puerorü.
oium chriftiano erat pfectiffimus religionisftatus Docergo debemus attédere ne eſtimatione fapiétie
Fm illud act.4.Multitudinis credetiu erat coz vnu excellétioris contēnamus quaſi magnipufillos ecclie
zaia vna:nec quila eoz que poffidebat aliqdfuu ee phibentes pueros uenire ad Jefuz.Sed qo ulterius
Dicebat:fed erat illis oia cómunia:ad cuius vite exe querit an ante religióis igreffuz fint uoto uel iuramé
plar oës religionesfunt iftitute. Et ideo religionuin to adreligioné obligadi manifefte pater o fic.Sicut
ftitutores ex eadé cãqua apli moti funt ad recipien eniz in malo quato uoluntas eft magis affirmata ad
dum ifantes in religione:ut patet de btó Benedicto malu:tanto peioz eft ficut in obftinatispatet: z quier
quiut in.2.dialogo legitrecepit nutriědů in religio malitia peccát.Ita etià in bonis tato uolūtas melioz
ne mauruouodénez z placidú fepténë. Eft tñ queda eft:quaro eft magis firmata z aftricta ad bonü. Lü er
Differétia circa boc attedenda. Ta pueri ante annos go bonúfit o pueri ad religione ueniat:multo meli”.
pubertatis ex nali furefuntfub cura parentuz ppter eftq coz uolutas fit ad hoc firmata.qöfit uotouel
boc o patiunt difcretionisdefectü:f3 quepoffint be juramento.vnde z Dauid dicebat.Juraui z ftatui cu
neregere feipfos.zideoin bac etate poffunt quidez ftodire iudicia iuftitie tue.z Aug.dic in eplaad Dau
religioni tradi: fi a parétib' offerant:z erit rata tradi lina zarmentariuü.Felix neceffitas que ad meliora co
tio:pcipue fi cu ad annos pubertatis puenerint:rată pellit.Ultimo aut cófiderandu reftat an fint bñficie
babuerint paternáoblatione:vñ Szeg.oicit.z babet alliciëdi:z fidde puentióe uel pacto preciu alicui de
20.q.j.addidifti.Si piul mŕ filiü filiave itra fceptra tur:uelqocus terreni beneficiu ut religionez intret
monafterij in infantie anis fub regulari tradiderint di boc eft illicitu. Si at aliqs ei aliqua bñficiatpalía co
fciplina utrúliceat eis poft pubertatis ipleuerit an ferat utauferat ipediměta:qbus ipediť a religiois in
nos egrediz mŕimonio copulari:boc oino deuitam? greffu:uel etia ut eu nutriat uel doceri faciat:ad boc
qe nepbas eft ut oblatis aparentib' deo filijs uolūta gfit religioni aptus bocnó eft illicitu fed eft laudabi
tis frena relaxent. Si aut in bacetate ppzia fpóte fe le.Silr z fibñficgs tpalibus aliqs aliqué alliciat ut
religioi tradiderint pot bocper affenfuz uel diffimu eu fauorabile fibi reddat nóintedes gliaz ppzia:fed
lationė parentú ratu effe.vnde dicit.20.q.2.Si in qli gliaz det:z primi faluté:laudabile eft:fic z apls dele
bet minorietate:uel religionis tonfura:uel religioni ipfooicit.j.ad Loz.10.per oia oibus placeo.Deus
uefté debita in utros fexu filijs aut vn'aut ambo pa etia aliquos tpalib bñficijs allicit ad bene agedum.
rentesdederint:aut fozte uel nolētibus uel neſcienti In ecclis et qbulda tpaliú diftributioib'alliciunt ali
bus.f.parentib' afe fufcepta no mox vilaz in filijs ab qui ad ecclie deferuiedu:no 9 pmiù accipiat:f3 funt
dicauerint:fed uel cora fe uel epo palács in quétu co queda fecúdario illectiva ad fuiědū deo:licut zoño
dem filios talia bie pmiferint ad feculare reuerti ba dicit Matth.6.Pzimo querite regnü dei z iuſtitiaz
bitú nó licebit. Si vo an eius:7bec oia.f.neceffaria vite adģcientur uobis.
nos pubertatis tracéderint : pit etiá inuitis parenti Ad primú ergo ntem ad
inuitauit adolefcechis cöfitta
in pcept is
bus ad religioné trafire:nec funt repellendi imo ma
gis aduocadi. Ut eni Szeg oic in quadá bome.Ad exercitatú:ita etiá uocauit Mattheu publicanú non
vita bona alius in pueritia.ali'in adolefcétia.alius in exercitati in pceptis:fedpoti pctis iplicatu: exquo
luuétute,alius in ſenectute.alius in decrepita etate p acciperepoffumus q ad cófilia obferuada inreligio
Arti. Quartú .XXIII . 24

ne aduocadi funt no folú exercitati in pceptis:fz etia ftatu illo attetarevellet.noeft at Ba feftiata fi exer
no exercitati. Ad 2003:9 oiuerfitas graduú ou citiuz pfectionis z quafi quádáfchola que eft religio
pliciter attédipót . Uno mó in diuerſis ſtatibus ſeu apueritia aliquis aggrediat.Tm eft enim culme pfe
códitionib :z fic no opz qui tendit ad maioré ftatuz ctionis:ut etiáfi a pueritia quis bipfectioneaggre
uel códitioné o pzius exercitet in minori ftatu ulco diat:fempbet ubipficiat:ficut z Aug.dicit ad Colu
ditione.ficut videm q illi qui uolüt fieri milites no fianuz de doctrina chziſtiana. Táta eft iquít chziano
pzius exercitantin lanificio:fed a pueritia exercentin rum pfunditas litteraz ut in eis quotidie pficerem:
militia.Similr qui uolüt fieri clerici no pzius exerce ficas folas ab ineûte pueritia ufqz ad decrepita fenes
tur in vita laicali: fed a pueritia inftruunt in vita cleri cturezfumoftudio meliore igenio conarer adifcere.
cali:z bocmo qui uolütreligiofi fieri:nó opz pus CAd 10moom:g diuerfi ozdines funt quafidiuerfi
exerceant in vitafeculari:fed optimü eft eis fi a pue gradus vni clericalis vite.zideoopz ut a minoribus
ritia exerceant in vita religionis:q2 magis poterunt incipiat qui ad maiores tedit. Toaut opz q qui ten
in ea pficë.Unde dicit treno 30.Bonu eftviro cuz dit ad facros ozdines y exercitetin bis que ptinent
poztauerit iuguz oni abadolefcétia fua.Alio mopof ad iferiore ftatu laicalis.f.vite.z fimilr in vita religio
funt accipi oiuerfigradus in eodé ftatu uel pditione: nis opz a rudimetis cius icipiat qui religionéigre
zbocmo dicit Szegori':9 in qlibet bona querfatio ditur:ut adfümüapice religionis pringere poffit:no
ne incipiendü eft a minorib ut ad maiorapueniatur. triopz eu prius ce exercitatú infeculari vita. Ad
Sicut eniz milites a rudimētis militie:z clerici a ru Iroom:g in itelligibilibus etia opz y aliquis ami
dimétis clericature :ita etiá z religiofiicipiunt arudi noribus in eadé ſcia icipiat:ut ad maiorapueniat:no
mentis religionis:ut pficiat ufqsad fümü.CAd 3m tñ opz quicüqs vult adifcere aliquá ſciam maiores
083:9 duplex eft occafio.f.data z fumpta.Tunc qdé exercitet in qualibet minori.ficut qui uolüt adifce
Dat aliquis occafione alicui ruendi:uel in cifterna ca liberales artes:nó opz 9 pzius exercitent inmecha
dendi:qñ facit aliqd uel dicit minus rectu:ex quo da nicis:fed folu bocop3 qñ minoz fcia parat via ad ma
tur primo occafio ruine,z túc ruína primiiputatur forez .Uita aut fecularis noparat vià ad religionez:
Danti occafione. Aliqñ aut no eft occafio data f3fum fed magis ab ea abducit.vnde Szeg.dicit in pn° mo
pta.puta cualiqs iducit aliquéad bonu:z ipe ex hoc raliuz.Lú adbucme cogeret anim piti müdo quafi
fit deterioz:noeft relinquéda monitio bona: ppt boc fpecietenus deferuire:ceperat multa ex eiufdé múdi
gillefumit inde occafioneruine.Unde zone nodi curafuccrefcere:ut in eoz ianofpecie:fed qöeft gra
mifit pdicationé vitatis ppter ſcandalu pbarileoz. uius měte retinerer.Ecöuerfo aut obferuatia confi
ut babet Mattb.is.Et Aug.dicit in epla ad Bonifa líorúparat via ad tutius z pfectiuspreceptadina ob
cium:zbabet.23.q.4.3plepietas.7 infra.O, fipluri feruanda:que neceffe eft in feculari vita obferuari.
mi effent in domo ruitura:z inde faltě vnus liberari CAd 12 Dom:9 ratio illa in multis deficit. pºqui
poffet:atos id q2 facere conaremur:alÿ femetiposp dem:qz ille qui religione intrat:nó ad hoc eligitur ut
cipitatione uetarët:dolerem de ceteris.uerú de vni fui uel alteri curágerat magis ante:fed magis ut
falte falute cófolaremur.CAd 4™ oom:g libertas fit fub cura z obedientia alteri".Scôo qz boc nó có
neceffitati coactionis opponit:que eft neceffitas ab cedit ab oibuso neceffe fit eligere meliorë adregi
foluta:z talis neceffitas eft cobibēda. Sed neceffitas men plationis:fed Fm quofda fufficiteligere bonum.
que eft ex fuppone finis noopponit libtati:z tali ne Tertio qz fi opz eligë meliore ad prelationë:no qdë
ceffitate expedit uti'ad cóem utilitate alioqn nec pa op3 fimplrmelioréeligere:fed melioré.i.magis ido
cta pmiffionib firmata:nec iuraméta in reb❞ buma neum ad boc.pueri aut z fi nófint meliores fimplr
nis fierideberét.Multo aut magis per bi expedit adulti.funt tñ magis idoneiad hocut in religione nu
boics obligari ad oina:que funt meliora. CAdsm triant.vnde Anf.in li.de filitudinib'compat eos qui
doz: difficultas ingreffus obferuat in religionibus a pueritia nutriunt in religiõe angelis.alios aut boi
perboco daturintrantib'ann pbatiois:in quo diffi bus:qz ageli a pn.boies pceffu tpis ad vitá eterna
cultates religionis experiunt. CAd 6m dóm:g pa pueniüt.Quarto qz ad epatú no eligiťniſi vnus.z ió
riett nodůdeficcato noeftonus tigno iponédü:tn matoz neceffitas eft & melioz affumat: de intratib
nophibet quin fir paries deficcadus.Deficcat aut pa religioné:quiplures accipiprit.CAd13™ 083:9 nó
ries apzauobumore fecularis affect per religionez. folu illud qö eft pctm pzebet occafioné ruine:fzetiaz
ideo ptingito pzius exercítené aliqui in religione: illud qỏ bét fpem mali. Unde z apl's dicit.j.adthef
cisonusplationis aut facroz ozdinu îponatur.de fal.ultimo . Ab omni fpecie malaabftinete nos:z7 q2
boconere loquit Szeg.ut pater per ea que pcedut in ferpens eneus z li fm le eet bon ex fui inftitutione:
illo caplo:7in 2 bomelia Eçech.CAd7oom:9 tn ĺpēm babebat malippter filitudine idolatrie.ideo
Atatus religionis z eft ftatus pnie:zeft exercitiu fiue apud eos qui erat ad idolatriápzoní:noerat dimittë
fcbolapfectionis.vn ad religioné recipiédi funtpcto dus:fed laudabilr fuit fubtractus.Introitus aut reli
res ppterpniam:z recipiëdi funt pueri inocentes qfi gionis:nec eftfmle malu:nec bet (pem mali.Benedi
in fchola quada pfectionis ut pfectius inocentia con ctioaut zfi fit de gñe fuo bona:tñ ad hoc ofit actus
feruent.Ad 8mdóm:q fioino inuitipueri ad reli virtutis exigit o fit ueftita debitis circüftatge.i.ut fit
gione inducerent: timenda effet de cafu futuro:fz ex Quentes z plonez loco ztěpori.No eft aût queniës
quoppzia uolütate fe obligat z religionë ingrediunt ploneqñ minoz prefentemaiore benedicit:q2 ficut of
nóbet locu ró inducta. Ad 9mdom: ficut ma citur ad Deb.7.Sine ulla cótradictione qo min'eft
gnuzz paruu:multů z paucú f3 pbz dicimé relative: a maiore benedicit.CAd14™ dồm: illequiacce
ita z feftinatu fiue uelox z tardů. Náfeftinatüfiue ue dit ad cófilia no querit afcefumper abrupta poftpos
lox eft qo in paruo tpe multú moueť. Illa ergofuba fitis gradibus:fed magis refecat que pit boiem ipe
minuit queeft feftinata in refpectu ad debitů modů: dire ab obferuatione preceptorum:ficut dictum eft.
puta fi aliquis aliqué ſtarú aggreffus ftatim apnº co CAdisoom: km dictú Dama.magiseëtɔ̃riuz
septisrudimētis illius ftat ca quefuntpfectoruz.in cocludendu.ídeo eni de deboibus etia poftregene
ccccc 4
Art. Quodlibet XXIIII.

rationeincorruptibilitaté no ftatim addit:q2 bocnó tur cófilium pfectionis.ergo videt o cófília nó ozdi
effet eis utile:fed fupbiendi occafio.Abudantia eniz nent ad pcepta ficut ad finem:fed potius econuerfo.
tpalín z corporaliú bonoz eft mä fupbie.z ideo uti C.finis eft pfectioz bis que funt ad fine.Sed off
leeftboi adfupbiaz vitanda ut ad cofilia tráfeat:té Lia funtpfectiora pceptis:q: cófilia ptinet ad pfectio
poralíu bonorum ſuperabundantiam derelinquens. nis ftatu:pzecepta aut ptinent ad coem iuftitia.vnde
CAd 16 oom:g amplexus Rachelis fignat quie 7 cófiliapreceptis fuperaddunt.utpatet per boc qo
temptéplationis.ad qua etiá cófilia fequétes no fta Matth.19.ons dicit adolefceti quipcepta fuauerac
tim apn puenire prit:fed poftlógu exercitii bonor Adbucvnú tibi deeft.fi vis pfectus eë zč.ergo cofi
operú.facilius tñ ad predictá quietē puenit per ob lía non ozdinant ad precepta:fed potius econuerfo.
feruantia cófilion per exercitiu mandato in vita C.fmpbm in.2.pbi.LT.c.89 . Sicut fe babet
feculari.Adim dom: fibeneficis téporalibus pncipia ad cóclufiones:ita fe bit fines ad ea quefür
aliqui alliciant ad religionecum pacto:ficut patet in ad fine:fed talis eft habitudo pncipio ad cóclufio
emptionez uéditione eft illicita folutio.Si autalids nes: pofitis principis ponunt cóclufiones:noautë
alicui puideat fine pacto non eft illicita folutio.vnde ecouerlo:q2ptingit exfalfis fillogiçare uerü.Ergo ta
poftpmiffa vbain code.c.fubiugit.Nifi forte de paur lis eft babitudo finiù ad ea que funt ad fines. Szpo
perualiméto quis incótigue pponat.Et iter fubdit. fitis pceptis noponunt cófilia.Multi eniz obferuat
Dum tn abfit pactio:z ois ceffer quétio. Adi8m pzecepta qui nó obferuat cofilia.ergo cófilia noozdi
Dom:q ftatus religionis tuz adeos qui in eopfece nantur adpcepta ficut ad fine..Aug.oicit in li.
rint eftfpüalis malitia.tum vo ad eos qui de nouo de fancta vginitate.Mirabilr defipiüt quippter pre
intrant eft quafi cuiufda tyronicing exercitiuz:7 opz fens feculi virginitaté effe folú obferuanda fentit.
ad maioré pfectú y a pnº aliqs bi’exercitiu fubeat. Sed obferuatio pceptor ptinet ad preſens feculů.
ficut zoe exercitio militie téporalis egetius docer Ergo cófiliú virginitatis no eft iplendů ppter prece
in lib.dere militari.CAdiom oom: obligatio pfi pta:z eadé ratio eft de alijs pfilijs.CP.pcepta pr
ciens mŕímontú cozporale nópot fieri ante anos pu nere vident ad vita actiuá.cófilia aut ad vita conté
bertatis:cui obligationi filis eft pfeffio que fit in reli platiua.Unde Matth.19.ubi enumerant pcepta le
gione ad perpetue remanedu in ea:fed an annospu gis:oicit glo.Ecce vita actiua:ubi aut poftea fubdit.
bertatis pot fieri aliqua fpófio futuri mŕimony.ficut Si vispfectuseffe zč.oirit.Ecce vita côtéplatiua.
eft in fpolalib': cut affimilat obligatio que fit ad reli Sed vita actiua ozdinať ad cótéplatiua: z noecouer
gione.CAd 20 003:9 ficut glo.ibide exponit per fo.ergopcepta ozdinant ad cófilia: z non econuerfo.
bocg demoniacus curat uolebat eë in naui cu chio CB.ons bis miraculoſe legit turbasrefeciffe . pº
fignificat defiderium eoz qui funt a pcró mudati:in quide qn fatiauit quincs milía boium ex quinq pani
quo cupiut diffolui z ce cu chio:boc noftatiz eis co bus zouob'pifcibus.urlegikMatth.14.Scôo qua
- cedit:fed opzqpzius in bac vita laboret:annüciado do de feptépaníb'z paucis pifciculis fatiauit quoz
uerbú det. Unde patet q non eft ad ppofiti. Ad miliaboium.utbabetur Matth.i6.z fic dicit glo.
21 Dom:9 quáto aliquis magis exercitatus inbono Matth.i4.Quinqs milia p2o quinqs fenfib' cozpo
ex egypto.i.ex feculo ad religione tranfit:tato facili ris:ita funt qui in feculari babitu exteriorib❜recte uti
in ea pficerepot:fed q2 in feculari vita îminēt multa nouerút. Di qnos panib.i.legalibus pceptis adbuc
pericula:qbus bi exercitiù virtutis îpedit:tutius eft neceffe eftut iftruant . Na qui múdo itegre renúclas
apnipedimenta dirumpat per obferuatia cófilio quatuoz milia funt z fepté panibus.i.euágelica perfe
rum. Ad 22m dom:g difficilius eft obferuare pce ctione funtfimiles: z ſpüali gra reficiunt:fed pmopa
pta in vitafeculari in vita religiofa. Magna enim uit ons quings milía boium ex quinq paníb⁹:Ÿqua
virt' requirit ad boc q aliquis in feculo viués ſe ima tuoz mília ex fepté.ergo pcepta funt previa cofilÿs.z
culatú a vitijs feculi coleruet.Un dicit eccle.zi.Bea no ecouerfo.C.difpones pcedunt pfectione z oz
tus diues qui inuétus eft fine macula.Et pofteafub dinant ad ipfaz.Sed pcepta funt difpofitióes ad co
ditur.Quis eft bíc z laudabimus eu.Fecit eni mira filia.dicit eniz glo.Diero.in pncipio marci.Quatuoz
cula in vitafua.Et ideo maioris plumptionis eë vi funt qualitates.de qbus fancta euägelica coteruntur
det.Sith fit plumptio q aliquis in feculo viués cóli precepta:mádata:teftimonia:exepla.In pceptis iufti
derat fe imaculatuŸ y tante vtutis fe no exiftimans tía.3n mádatis charitas.In teftimoys fides. In exe
ad religioné tráfeat:ut facilius apcti macula cóferue plis pfectio:ad qua pertinent cofilia: z no ecouerfo.
tur ad modüçacbei: qui cuz ftatura pufillus effet:ad C.pzimo noeft aliquid pzius.Sed ficut otc que
bocgchim videret afcedit arboré ficcomon.i.ficuz dam glo.fup ps.Charitas pº mouet pedē ad reditu
fatuam:per qua religio defignat.CAd 23m oom:g vite.de actu aut charitatis dantur pcepta.ergo nibil
in vnoquoqs ftatu maiora maiorib'funt attribuenda eft pzius in vita fpuali: pcepta. Noergo cófilia 02
ztñ qui ad maioré ftatu pficere vult:0p3 & dum mi dinatur ad pcepta:fed potius ecouerfo.C.fuper
noz eft pzimozdia illius ftatus accipiat Fm illud eccl. illud ps.Sicut ablactat? fup matre fua zč.dicit glo.
25.Que in iuuentute tua no congregafti: infenectute Sicut quings tépora notanë in procreatione carnali:
quomo metes.Et ideo ad hoc o aliquis perueniat ita z in fpuali. pm ergotépus eft cóceptionis.2™ eft
adperfectionem religionis: opoztero a pncipioeta in utero alitiois.3 emiffiois.4m poztatióis z lactà
tis fue ad buiufmodi affuefcat. Articulus.XXIIII. tionis.5m ablactatiois:ita z in utero matris ecclefie.
querit utrú confilia ozdinent ad pmo cócipimur dum fideirudimētis inftruimur.Jn,
Secudo pcepta.Et videt o no.Illud eni de quafi in utero alimur in eiſdēpzimozdijs pficien
ad qo ozdinat aliudpofteris eft:qz finis eftpzioz tes.Deinde manib ecclie poztamur z lacte nutrimur
in intétioe:zpofterioz in executióe. Sed obferuatio Donec iam grádiufculi alacte matris accedamus ad
nez pceptor conftat effe pziore in executione& iple menfaz přís:z poftea fubdić.Multivo būc ozdines
tione cofilion.ut patet Matth.19.de adolefcete qui peruertüt:ut beretici z fcifmatici le antetépus a lacte
Dixerat feferuaffe legis pcepta a luuêtute fua:cui da Teparates:vnde extinguunt,Sedfeparari a lacte eft
Art. Quartū XXIIII 25

facilioribus dimiffis ad difficiliora tranfire.Lû ergo exterior reruz cupiditate fit libera. Et ulterius oës
cófilia fint difficiliora precepta:videt o piculo ex virtutes tam morales: theologice ozdinentad di
tinctionis fe exponát:qui ad cöfilia accedut:nifi pus lectione dei z proximi. Et ad becouo omnia cófilia
educati in preceptis. Precepta ergo ozdinant ad co ozdinant:ficut adfine.f.ad charitatez dei z primi:2
filia:z noecouerfo.C.Szeg' dicit fuper Eçech. ad mentis puritate.vnde dicit in collationib'patru.
qo eftpcepto bonu facere incobandú eft.Sed id qo Quicqd nos ad vtute cordis pot dirige:totavtute
eft incipientiú ozdinat ad id qo pfectionis eft:7 non fectandú eft.quicquid aut abbacretrahit:ut pnitio
ecouerfo.ergo pcepta ozdinantad cofilia:7 noecon fum z vitium deuitandü eft.Pzo bac enim vniuerfa
uerfo.C.virtus imitat näm.Sed nä operat pus agimus atos toleramus.pro bac patria parentes di
in cozpore aialis ea quepertinet ad effe ficut mebza gnitates oiuitie delitiemundi buius z uoluptas vni
pzincipalia: ea que funt de bene eé:ergo in progref verfa contenit:ut.f.puritas cozdis perpetuaretineaf.
fu virtutis pziora funt pcepta:quefunt de eevirtutis Et poftea fubdit. P20 bac iciunion inedia.vigilias.
confilia quefunt debene ee ipfius: fic ide qo pus. labores.cozporis nuditatez.lectioné.ceterafes virtu
T.ficut eft ozdo in adifcendo:ita etia in operan tes debere nosfufcipe nouerimus:ut per illas ab vni
do.Sed in adifcédo opz incipe a faciliorib ut ad off. perfispaffionib" noxijs illefas pparet coz noftrum:2
ficilioraperueniat.ergoin operado op3pzius iplere feruare poffimus:7 adpfectione charitatis iftis gra
pzeceptaque funt faciliora: fic tranfire ad confilia. dibus imitado côfcendere. Et bocidě Aug? die de
CB.Matth.s° dicit in glo.q fermodivin'eft no moribus ecclefie.Noreyciendis inquit generibus ci
bis via qua currimus:fed fermo oiuinus pzeozdinat borum quafi pollutis: fed cócupifcétie perdomande
precepta cófilijs.ut patet Matth.§.ubi pzimo ponit zoilectioni fratru retinëde inuigilat omnis intentio.
id qo preceptú eft antiquis: z poftea fuperadditur a Et ibide dicit.Lbaritas precipue cuftodit:fi charita
onoidpfectionis eft.ergo videt o obferuatia prece tivirtus:charitati fermo:charitati babit : charitatt
ptoz fitpreozdinada obfuationi cófilion. C. vultus aptatur.vnde z apoftolus pzime ad Lop.7.
lud qö eft minimü in aliquo genere ozdínať ad id qo virginitatis confiliü ad boc ozdinandudocet:ut mu
eft maxímú in genere illo.Sed nibil eftminus in vi lier inupta cogitet que funt dei : quomoplaceat deo.
ta chriftiana obferuatia pceptor:nibil aut mai Etons Matth.19.paupertatis confiliu ad boc ozdi
obferuantia cófilioz.ergopzecepta ozdinant ad con nat:ut bodeu fequatur:qö fit per rectitudiné z puri
caaa

filia.C.Diero'oic fupMattheu.Quipceptale tatem interioris affectus. Sic ergo cófilia ozdinané


gis iplere negligit:pfectiora iplere non pot ergoop3 ficut in fine adprecepta.fm funt de interiorib'acti
pzius aliqui impleantprecepta confilia:z fi pze bus virtutü.Sed fi funt de actib' exterioribus:
cepta ozdinant ad confilia. C.pzius eft aquo non puta nó occides:nofurtu facies zč.ozdínané confilia
conuertitconfequentia effendi:fed a preceptis nócó ad pzecepta noficut ad fine. Non eniz ppter bochô
uertitur confequétia effendi ad confilia. No enim fe virginitate fuat ut ab adulterio abftineat: neqs boc
BERN

quitur.Si aliquis feruat precepta: feruet confilia. fine aliquis fuis abrenunciat: ut no fureťaliena cũ ex
ergo obferuatio preceptorum naturaliter procedit z teriora opera confilion fint maiora exteriora opa
ozdinaturad obferuantiam confiliorum. preceptor.Dzdinant tame ad eainquantu facut ca
bs Sed cótra eft qö Aug' dicit in Ench.Quecüqs må tutius z firmius cóferuari. Qui eni ſua dimittit:mul
55

dat deus ex qb vnú eft. Nomechaberis:z quecüqs to magis abftinet a rapiendis alienis.Under Aug
2

noiubent:fed fpüali cófilio monent ex quib?vnú eft. dicit in.i9.libzo cótraFauftuz. Omnia ex bebzeoruz
Bonü eftbomini mulierėnotangere.tuc recte fiunt lege comemorata ons cómédauit.ut quicquid exp
cureferunt ad diligendü deû z primû ppter deũ:fz fonafua infuperloqueret:uel adexpofitioné cómen
Sil bec ouo cadunt fubpcepto:ut patet Matth.22.ergo dandam ualeret fi quid illa obfcuru pofuiffet:uel ad
cofilia ozdinant ad pcepta.C.illud qö eft electio tutius conferuandü qö illa voluiffet.Et in lib.de fer
nisozdinatad id qo eftneceffitatis:q2 electio eft cop moneoni in monte dicit.Quod duz fiuit illa que ad
quefuntad fine:fed cofilia funt electionis:pcepta au dunt ad pfectione:multo magis fit illa que pmiffa
tem neceffitatis.ergoconfilia ozdinant ad precepta. funt ad incobatione. Sicergo patet q cófilia ozding
Cilludper qo aliquid plenius perficitur ozdina turficut ad fine ad pcepta. put funt de iteriorib' acti
turad illud: fed per cofiliaplenius z tutius cóferuan bus virtutü.Sed ad pcepta fm o funt de exteriori.
turprecepta.ergo cófilia ozdinantad precepta. bus actib ozdinant filia ad hoc q tutius z firmius
Dom: precepta dant de actibus vir cóferuent per moduremouétis pbibēs:z p™ boru
Rñdeo tutú.Duplex aut eft virtutis actua.f.i
eft caufa fcoi.Firma eniz exterion actuuz obferuatio
terioz z exterio2:z uterqs act? fub legis precepto ca caufat ex interiori affectione métis bene difpofite.
dit.vndeAug oicitcótra Fauftü:q qz iudei nó itel Ad primú ergo dỏm:qfm quofdadives il
ligebat bomicidiü nifi per iteremptioné cozporis bu le métitus eft dicens :fe precepta
mani:aperuit ons oëm iniquũ motú ad nocendú fra obferuaffe:z precipue quantú ad vnú preceptum qo
tri in bomicidijgenere deputari. Silt etia tantumó ibidécómemorat: pertinens ad interioré actu:falz.
cozporale cufemina illicita cobabitationė uocarime Diliges primu tuum ficut teipfuz . Unde Origenes
chiam.que erat in lege pbibita:ſed ons demóftrauit dicitfup Mattheu .Scriptü eft in euangelio fm be
etia interioreconcupifcentia ad boc ptinere.Uñ ma bzcos.Quod cu oñs dixiffet ei. Uade z uede omnia
nifeftú eft q etiä interiores actus virtutú fub pcepto quebabes.Lepit eniz diues ſcalpere caput fuú:z no
cadunt.Lofilia ergo ozdinant ad precepta.Et fm q placuit ei.Et dixit adeum dñs.Quomo dicis:fecile
funt de interiorib” virtutú actib':7 km o funt de ex gem 7 ppbetas.fcriptü eft in lege.Diliges primů fić
terioribus actib : fed diuerfimode. Na adinteriores teipm:z ecce multi fratres tui filij Abzae amictifunt
38
actus virtutú ozdinant ficut in fine.Omnes eni inte ftercore morietes pze fame:z dom'tuaplena eft mul
riores actus virtutū moraliū pertinet ad mentis pu tis bonis:z noegredit exea oino aliquid ad eos.im
ritate:ut.f.mens bois apaffionib inozdinatis : Zab poffibile enim eft iplerepredictú mádatuz effe diui
ccccc s
Art. Quodlibet XXIIII.

tem:z maxime babere tantas poffeffiones . Et hoc tiaz perfectionis.Unde nópot oici o numerus quin
idez cófirmat per Diero.qui oicit fup Matth.Me 43 milliúpertineat ad precepta: z numerus quatuoz
titur adolefces. Sieni qo pofitú eft in mandatis:dili milliú ad confilia.Sedpzimuz pertinet ad imperfe
ges primútuú ficut teipm ope cópleffet: quomopo ctam obferuantia preceptoru: qualis etiam in fecula
ftea audiés uéde oia que babes z da paupib":triftis ri vita interdú babetur. Secundu vo pertinet ad p
abyffet. S3 q2 Lhzifoftom' z alý expofitores dicut fectam obferuantia preceptoz:ad qua ozdinant con
adolefcente illuz nofuiffe metiu utrus faluaripót. filia.Nectame quía pzimo ons pauit quinqs millia
Nabocpreceptú. Diliges primú tuú ficut teipm:ou quatuor millia: opoztet & aliquis pzius exerceaturin
pliciter pot obferuari.Uno mo impfecte : ut.f.aliqs vita feculari tranfeat ad religionem: quia etiam re
nofaciat cótra primú qỏ non vult ſibifieri: utfine ligionem intrantesnoftatim perfectionem adipifcun
detriméto primo fubueniat.Alio mo:ut.f.ad fubue tur:fed ad perfectionem affequendam fe exercitant:
niendu neceffitatibus primo corporalib’ita ſe ba ficut z intrantes fcholas logice non ftatim efficiütur
beat ficut ad fubueniendü neceffitatibus ppzÿjs.hoc logici:fed ad boc fe exercitant.Unde z religio que
enim mo noimplet boc preceptú qui cu multas divi dam perfectionis fchola eft. CAd7oom:g exée
tias babeatfibi eas referuat pmittens primü egere. ⚫ pla quetraduntur in euangelio funt exempla cbzifti:
Lonfilia aut ad boc ozdinant ut precepta perfectius que pertinent non folum ad confilia: fed etiaz ad per
cuftodiant.Et ideo dñs obferuanti pcepta iperfecte fectam obferuantiaz preceptoruz.vnde zibidezfub
fupaddic pfilia:per que precepta pfecti obferuent. dit exempla ut bic.Difcite a me quia mitis fumz bu
CAd2003:9 pfectio vite in preceptis Fm &funt milis cozde. Ad 8m dóm:q charitas babet mul
de interioribus virtutum actibus confiftit effentiali tosgradus. Nam pzimo eſt charitas incipiens 7 po
ter.Nam charitas eft vinculu perfectionisficut apo fteaperficies:z ultimo perfecta.vnde charitas in fpi
Rolus oicit ad Lol.3°.Etideo cuz dñs precepta cha rituali vita zeftprincipiú z finis. CAd 9™ dóm:q
ritatis pofuiffetMatth.S.fubiungit. Eftote ergo p obferuatio confilio eftdifficilioz& obferuatio pze
fecti.Sed in confilijs quefunt de quibufdá exteriori ceptorum quantü ad exteriores actus:tamen obfer
bus actibus confiftit pfectio inftrumentaliter:q2.f.bu uatiopreceptor perfecta quantù ad interiores act?
fufmodiconfilia funt quaſi queda inftruméta per que eft longe difficilioz.Difficilius enim eft deponere ani
facilius ad perfectioneperuenitur. Unde in collatio micupiditates poffeffiones:7 tamé difficilius eft
nibus patrudicit. Jeiunia.vigilie.meditatio fcriptu obferuare exterioresactus preceptor fine confilis
rarum.nuditas acpriuatio omniuzfacultatu:no per cucofilis:ficut ex premiffis patet. Ad 10003:
fectio:fed perfectionis inftrumétafunt:qz noin ipfis incipientesfunt fine ozdine inftruendoru ab alijs.z
confiftit difcipline illius finis:fed per illa peruenitur ideo ex precepto mouent ad aliquid faciendu tam in
ad fine. Et Auguftin' dicit in libro de perfectione in vitafeculari in religione:fed quado iam perficiunt
Atitie.Si audiamus precepta perfectionis ne currere operant ab interiorihabitu:quafi ex feipfisno foluz
negligamusad perfectioné charitatis. Et Dierony confilia:fed etiam precepta. Adim dom: ficur
musfuperMattheu dicit expones illud . Ecce nos dictum eft:charitas zeft principiú fpiritualis vite z
relíquímus omnia z fecuti fumus te.Quia inquit non finis.zideo z ipfa pcedit incobata tang de effe exi
fufficit tmrelinquere: iungit qo perfectü eft: z fecuti ftens fpualis vite z ipfa fequit tang pertinens ad p
fumus te.quid ergo erit nobis:quafi diceret.fecimus fectu effe fpüalis vite:z tamé ea quefunt de bene effe
qo iuffifti.quid ergo dabis premij . Precepta ergo i ozdinantad conferuatione eorum que funt de eerei.
perfecte obferuata pertinet ad cómune iuftitia.Sed CAd 12m dom:q etiam in difciplinis pzius adifcu
perfectio vite confiftit in ipfa plena obferuantia pce tur ea per que alia perfectius intelliguntur:quauis il
ptorum. Ad3m dóm: aliquid ad finem ozdinat la facilius fint intelligere uel baberefm comunë mo
Dupliciter.Uno móut neceffariuz ad finem:fine quo dum.ficut facilius eft fcire argumétari eo modo quo
finis effe no poteft.ficut cibus ad vitam corporis ob etiaz ideote utuntur oyaletica quada: fcire regulas
feruandam.Alio mó ficut neceffarium ad finem:fine logice:z tamě padíſcunt regule logice ad boc o ali
quoad fine non ita bene perueniri poteft: ficut equus quis pfectius argumentari ualeat comuniter ideo
ozdinatad iter.no quiafine equo aliquis ire nópof te argumentant. fimilit facilius eft obferuare prece
fit:fed quia in equo melius uadit. Simir z cófilia oz pta fm imperfectümoduz obferuare confilia:zta
dinantur ad pzecepta. Non qz fine confilijs precepta men qui tendunt ad perfectam preceptor obferua
obferuarinopoffint.Et quanti ad interiores actus tionem opoztet incipiat aconfilijs ficuta quibuſda
quantu ad exteriores.Tam Abzaam quiz coniu inftrumentis.Ad 13™ 083:9 illa que ibidominus
gio z oiuitis utebatur:fuit coram Deo perfectus Fm fuperaddit:nofunt confilia:fed precepta.ut patet ex
Mud Señ.17.Ambula coram me z efto perfect".fed ipfis uerbis oni:queibiponunt. Tum etia ex expofi
qz per confilia facilius z expeditius adperfectă pre tioneAug.in li.de Fmoneoniin monte. CAdi4m
ceptorú obferuantiam peruenitur. CÃd 4" dỏm: oom:g obferuantia preceptor fm imperfectum mo
Auguftin' in uerbis illis intendit excludere quo dum eftminimum in vita fpirituali: fed eft maximü ft
rúdam oictü qui credebant virginitatez effe neceffa obferuetperfecte.Adis oom: pfectiora euá
ríam folu ad carendum tribulatione cozporís que in gely nofolumfunt cófilia:fed etia precepta:ut exdi
matrimoio fuftinet.obferuatio aut preceptoz etfi in cris patet. Ad 16m dỏm:9 illud a quo couertitur
bocfeculo fiat:non tamepertinet ad hoc feculuz:fed cófequëtia eendi:z fi fit pus nä quodamo:nótñop3
futurofeculo coniungit.CAds™ oom:g precepta qfempfit pziustpe. No enim in angelis viuere pce
pertinent z ad activă z contemplatiua vita.Confilia dit intelligere:quis nó omne viués intelligensfit:q2
vofunt inftrumenta contéplatiue vite:fed ibi pzecef
ftatim apno angeli vitam pfectam bñt queeftintelle
fit mentio de preceptis ozdinatibus ad proximü:que ctualis.Et fimilr qui uolüt plenius precepta cuftodi
pertinent ad vitam activă. CAd 6mdom: etiaz in
re:ftatim a pncipio confilia affumere debent : 13 non
ipfo exercitiopreceptor contingit inueniri differen omnes obferuantes precepta obferuet cófilia.
Arti.I.et.II. Quintū Art.m. 26

Incipit Quodlibet Quintum. ne demeremur.ergoprefcitiadeonon demeretur.


eft de deo z angelis CS3.Nullus danať a oeo nifi pp demeritü:cú de
Jelitú z boibus. De deo fit iudex iuft'.S3 pfciti danant a deo.&demerentur.
eft:z ad näz divină:z Rideo dom: fcientiadei coparatur ad res
quátú ad näz affüptă.quatú ad nas creatas:ficut ars ad artificiata.Unde
diuina quefitü eftz de fcia:z de po ficut are non folum eft cognofcitiua:ſed factiua eorú
tétia dei.CLirca fciam dei quefita quefm artemfiunt.Eorú vo que abartis regulis de
fütouo . Pzimo utrú de' ſciat pin uíantur eft cognofcitiua:ita ët ſcientia dei eft factiua
ftas in quo potuit creare müdü.Se zcognofcitiua omniü bonorú:maloru vofiuepecca
cúdo utru piciti adeo poffint demereri. Arti.I.
toru quefunt deuiationes queda ab eterna lege ipfi"
pmficpcedit.Uidet o de'fciat pm in fcientia dei eft cognitiua: non aut caufatiua. Et ficpa
ftási quo potuitmüdü creare.de'eni teto boni quiper gratiaiuftificant: non folum funt a
Frca
potuit creare mudu ante creauerit.Nó át po Deoab eternoprecogniti:fed etiã electi ad gratia ba
tuit creare ipm in infinitu añ: qz fic cet ei coetern".er benda.peccatores aut qui non iuftificant per gratia:
go eft dare aliquod inftas in quo pmo potuit creare nofunt electivel pozdinati a deo ad culpa:fedfolum
mundü.Sed deus fuafciétia totú cópzebédit. Ergo pzefciti o nofint per gratiaz babituri:fed fue nature
deus fcit pm inftans in quo potuit creare mundum . fint relinquendi.Quia vo omne ages poteft in id qo
CSed cótra.deus nibil fcit qö ei oipotētie piudicet: eft infra fe:no auté in id qö eft fupzafe:natura fibire
piudicaret aut eius omnipotétie :fi eët aliqō inftans lictano poteft in actú meritoriú qui eftfupza faculta
in quo popotuitcreare mundü : q2 fic eius potétia ad tem nature. Poteft aut in actu peccati qui eft demeri
illud inftans limitaretur.ergo deus nefcit pm inftans torius:ficut in aliquid infranaturaz bumana exiſtes:
in quopotuit creare mundum . bomo enim peccando defcendit a dignitatefue natu
Rideo do3: 9 duplicit di aliqd fieri in aliqua re.Et fic patet o prefciti poffunt demereri.
méfura loci uel tpis . Uno mo pluppo Ad primú nomeremurne demeremur:pt
fita ipfa méfura: fic pticulares effect" pducuntur a
deouel ab alijs agêtibus in loco uel tpe.Alio modo intelligi oupliciter.Uno mofic q naturalia ipfanon
ut fimul cu eo qo fit,pducatur měſuraloci uel tépo funt merita uel demerita: z ſic uerû eft qz merita füt
ris.Et hoc mómúdus a deo in effe,pducit:non qdě fupza natura:demerita funt contra näm.Alio modo
quafi in aliquoloco uel tpe pzeexiftente:fed qz fimul pot intelligi o fic naturalia non fint principia meredi
cúmundo 7 locus 7 tépus producit.Unde aliter eft uel demerendi:z fic falfum eft. Naturalia eni adiuta
intelligédu:cü dicit q deus potuit facere aliqué par pergratiam funt pncipia meredi:fibi aut relicta pof
ticulare effectu:puta equú uel bominé ante fecerit funt effe principia demerendi:ut dictum eft.
uel etiá alibiöp fecerit: z aliter cu boc de múdo dicit. Einde circa potétiaquefitafut duo.
Ná cú de bomine uel equo hoc dicit fignat aliquod Pzimo utrú deus poffit vir .
tépus uel locus aliquis effe in quo bomoadeo fieri gine cozrupta reparare.Scôo utru de pol $
potuerit.Sed cu de boc mundo di non fignat o fit Ὁ fit peccarefivult. Articulus.III.
aliquod tépus antemundum:nec aliquis locus extra fic pceditur. Uidet o deus
ipfum:fed fignificaf'q deus potuit méfuram loci aut A primú poffit virgine reparare.Ad
tpis mundi facere maiore.Siergo queratur utrum omnipotentia eni dei pertinet o no fit impoffi
potuerit mundú facere in infinituz ante fecerit.Si bile apud eum omne uerbü.ut dicitLuc.j.Sed boc
boc dde referat adpotentia faciétis:manifeftü eft eft quoddá uerbú virginė reparare poft lapfum.ergo
in infinitu ante facere potuit.Dei enipotétia eft eter Deus poteft virginem reparare poft lapfum.
na:cui nibil accrefcere potuit:ut inciperet qños face Sed contra eftqo biero oicit.Luoeus ceterapof
re múdu:cú pus nopotuerit.Si vo referat ad ipfuz fit non poteft reparare virginem poft ruinam.z babe
mundúficnopotuit fieri:ut eët ſemper fuppofita ca tur in Decre.33.queftio.5.
tbolice
Sicu fidei
t eni de nopotfacere ut q5 fuit no fueri nont
:utin Rdeo com invirginitate duo poffum co

fra dicet:ita nopot facere ut qo fuit qños nung non métis z cozporis.Et ficdeus virginem pot reparare
fuerit. Scoz bunc & fenfum dig deus no potuit mũ poft ruina.oteft enim mente reintegrare per gra
dú facere in infinitu ante faceret.Sed adbuc itelli tiam z cozpus cófolidare per miraculu.Alia auté eft
gendūcft o infiniti oz supliciter .no mo in actu z caufa integritatis pdicte:q2.f.mulier virgo nofuitco
fic dicitFm modú predictů o deus nopotuit facere gnitaviro.Et quátu ad hoc de nópotvirginez poft
mundü in infinitü ante fecerit:ideft ouratio mu ruina reparare. No eni pot facere ut ia ea que eftco
di in infinitu ante precefferit.Alio modicit infinituz gnita a viro:nófuerit cognita: ficut nec de aliquo qo
Fm potentia:z fic potuit de'in ifinitü múdú face an factú eftpot facere o factú no fuerit. Potétia enim
tea fecerit:qz quatücügs ante det eumfeciffe adbuc det fe extendit ad totú ens.Unde folúid a vel poté
potuit cu pus face. Et ficno eftdare pm iftas:in quo tia excludit:qo repugnat rõni entis. Et boc eftfimul
De potuit face müdü. Eft aut dare pinftans in quo effe z nó effe.Et eiufdem ronis eft:qöfuit nofuiffe.
fecerit:fic et eft dare fußmü ubi ufquequo deus mú Unde Aug'dicit.26.cótra Fauftü.Quifquis dicit fi
dú fecerit:no tn eft dare fupzemu:ultra qö facere no omnipotens eft Deus:faciat ut ea que facta funt:facta
potuerit.CEt ficpatet q qo ceffat. Arti.II. non fuerint:non videt le boc dicere : faciat ut eaque
Ad fecúdú fic pcedit . Uidef & prefciti a uera funt eo ipfo quo uerafunt:falfa fint.
non Boom: cuuerbú
cut enim aliquifunt electi adeo ab eternoadgratias Ad pamú mentis:nibil entiendo qo corradictione i
babenda:ita etiaz aliquifunt pzefciti a Deo ad bocq plicat:uerbú dici pót:q2 no cadit in conceptu métis
fue nãe relinquantur,Sed naturalibus no meremur ut pzobatur in.4.meta Articulus.IIII.
Art.m.et.v. Quodlibet Art.vi.et.VII .

ficpceditur. Uidetopbecfit rectione redire.S3'qz fpálit fit qo de fanguine in paf


HD from falla:de pót peccare:fi vult. fione effufo pro redéptione bumanigñis:deboc ma
De quocüqs eni poffum více o bopot facere fi gis ooz videt o tot in refurrectione ad corpus chái
vult:pôt et dici fimplicit o bó potfacere illud. Si redierit triplici rone.Quaruz pª´accipi pot ex etate
becppofitio eft va.De ptpeccarefi vult:fequit o cbzipatiétis. Paffus eft eni in pfectiffima etate:in q
becfit va.De pt peccare:f3 boc eft erroneû.§ z, ¿m. maxime ea que in boie iueniunt ad ueritatě bumane
CSed3.Quicus vult peccare peccat. Sed ſequit:fi nãe ptine vident tang ad maximă pfectionem addu
Deuspeccat porpeccare.& fequit fi vult pot peccare. cta. Scoafumit ex merito paffionis. Sieni fanctop
Rñdeo obec piunctio fi.ozdinë queda martyrú ille pres in qbus paffione pzo chiofuftinue
ipoztat:pot aut in ppofito duplice02 rút:quéda puilegiatu fulgorez in refurrectione bñt:
dine ipoztare.Uno qdé modo ozdině caule live pn ut Aug oic.zi.de ci.dei.&multo magis fanguis cbit:
cipy: zboc moppofitiofalfa eft:uoluntas eni dei eft quéprofalute bumani gñis effudit:ad gloriofam re
pnm caufa refpectu creaturaru:nó aut refpectu ' co furrectionezreparat'eft. Tertia rópot fumi ex ipfa
ruqueptinet ad diuinānāz.vñ nó dicim❜o pź genue virtute paffionis.Saguis eni ille in paffione effufus
rit filiù uolütate:fed nälit.ut patet per 'byla.in li.de bumanu gen fanctificauit:F3 illud ad beb.ultimo.Je
fyno. Potétia aut dei ad ipam näz diuinas pertinet. fus ut fctificaretper fanguiné fuú pplm extra poztaz
Un boc ipm qo eft poffe peccare non eft ſВm diuine paffus eft.Dumanitas aut cbži falutifera virtutë ba
uolütati:alioquin uolütas dei eet pnmimmutationis buit exvtute vbifibi vniti.ut Dama.oić in.3.lib.Uñ
divine nae:qo eft impoffibile.Alio mó pótipoztare manifeftü eft &fanguis inpaffione effufus qui maxi
ozdiné cófequétie:z fic beclocutio eft uera.Si deus mefuitfalubzis:fuit dinitati vnit”. Et iooportuitq
vult peccare:pot peccare. Sequit eni fine coditione in refurrectione ingeret alijs bumanitatis ptib".Sa
fi argumétamur ex ipoffibili pofito.Deus vult pecca guis aut chii:qui in qbulda ecclijs oftédit:ožex âdă
re.gpt peccare. Dia eni quevultpt:ſz no ecóuerfo. imagine chžípcuffa miraculoſe fluxiffe. Ul' et alia ex
dồm: copechii.Et per boc p3 rñlio ad obta.Art.VI.
Ad pumú ergodom: cú dicit. Sibo vult
currere pot currere:antecedes eft ficpcedit. Uidet ochis
poffibile:z ideo añs eft fimpliciter poffibile.Sed cú H D fe cú dú mat ollectionis fignüno
Dicit fic.Si de' vult peccare pot peccare.antecedés bis oftédit tradendo cozpus fuú in cíbu pati
eft impoffibile:vnde nibilpbibet cöditionalë cëue endo pro nobis.Charitas enim patrie perfectioz eft
ram:confequente exiftente impoffibili. charitas vie. Sed beneficio illud quo nobis cbis
Einde quant adnas affumpta que cótulit cozp"fuudans nobis in cibú:magis affimilaf
fitafut ouo.Pzimo utrú to cbaritati patrie: in qua plene fruemur deo. Paffio at
tus fanguis que chźs in fua paffione effudit quá pro nobis fubijt magis affimilat charitati vie:
Ὁ in refurrectione ad cozpus ei'redierit. Se in qua nobis pzo chio iminet patiendü. Ergo maius
cudo in quocbis nobis mai fignü oilectionis exhi eft oilectionis fignum 4 chźs co2pus fuú tradidit no
buerit.utru in boc y chis paffus eft pro nobis : uel bis in cibum:qqchis paffus eftpro nobis.
in bocg cozpus fuum dedit nobis fub facraméto in Sed 5 eft qo ozJo.is.Maiorecharitatě nemoba
cibum. Articulus.v . bet ut animafua ponat quispzo amicis fuis.
pcedit. Uideť
Orcadi t, idetoptotusfanguis Rideo dom
quosgenere efteft
: illudqö potiffimuz
menfur a in vno
eoru
chzifti:qui eftin paffione eius effufus
ad cozpus eius in refurrectione redierit. Refurrectio que funtillius gnis.ut patetper pĥm in.10.meta“ ,
enim noftra conformis erit refurrectioni chziftifm il potiffimu aut in gñe amoris bominum eftamoz quo
lud ad pbit.3. Reformabit.cozpus humilitatis noftre ds amat feipm.Et to exboc amore neceffe eftméfu
cofiguratú cozpori claritatis fue. Sed ad corp" no rá accipere ois amoris:quo qs aliù amat.Uñ z in 9°
Atrum in refurrectione redibit totü qo fuit de uerita ethi.phsoicit.Q, amicabilia que funt ad alterum ue
te bumane nature.Sanguis aur chii in paffione effu niunt ex amicabilib que funt adfeipfuz. Pertinet au
fus fuit deueritate bumane näe: z facer dicitfz illud té ad amore quo de amat feipfum:ut uelit fibibonü.
Qué facer cruoz perunxit fufus agni corpore.& vide vnde tato aliquis aliu magis amare,pbat.quato ma
tur q ille fanguis chiiin paffione effufus in refurre gis bonü qo fibi vult pg amicuz ptermittit:fm illud
ctione ad co2pus ei'redierit.C.uerbú dei nung Prouer.iz.Qui negligit danůpp amicum iuftus eft.
depofuit qoin nŕana affumpfit:ptib bumane nãeab Uult aut bofibitriplex bonú particulare quefütaia
inuice in paffione feparatis: fed uerbü dei affumpfit co2pus: res exteriores. Eft aliqö fignuz amoris:
in nanŕa nofolú corpus:fed et fanguiné.ĝ fanguis il qalids in reb'exteriorib :pp aliú detrimētu patiat:
le nungfuit auerbodepofitus.redijt ergo adipfum maius aut amoris fignü:fi et cozporis ppzij detrime
in refurrectione. tum patiat:uel labores uel uerbera pzo amicofume
Sedcontra eft:q in aliquibus ecclefijs fanguis chzi do:maximü autdilectionis fignü:fi et aiam fuá depo
fti ufo bodie dicitur feruari. nëaelit pzo amico moriedo. & chis pronobis pa
oom: tiědo aiazfua pofuit:maximü fuit dilectiois fignü:q
Rideo Dom in refurrectione tă chźino
ftra totü qo fuit de vitate bumanena at cozp'lui dedit in cibu fub facro ad nullú detrime
ture reparabiť.noaût illa que de vitate bumane näe tu ipfiptinet.vn patet y ¿"eft mai’dilectióis figni.
nófuerút:z quis circa ea quefunt deueritate huma vnz bocfacŕm eft memoriale qōda zfigura paffiois
ne näe fit oiuerfa oiuerforu opinio:fm qualibet opi chii.Veritas aut pzeeminet figure:zres memoriali.
nionénotot fanguis nutrimétalis.i.quier cibis gia goo3:9 exhibitio cozpis cbziin
turptinet ad ueritatë bumane näe.Lum & chis ante Ad primú Tacrobet qdě figura quáda cbari
paffione comederit z biberit:nihil phibet in eo fuif tatis:q diligit nos de inpatria:f3 paffio e' ptinet ad
fe aliqué fanguiné nutrimétalé:qui ad vitaté buma ipaz dei dilectionë:nos a pditióe ad pžia reuocaté:of
nenãe noprinet: 7 qué opozteret ad cozp'er'in refur lectio at dei no é maioz inpźia fit in piti. Ar.VIL.
Art.vII. Quintum Art.vm.
27

circa angelos quefitü eft vnum.f. dem de bis quepertinent ad näz bois.Scôo debis
e utrum lucifer fit fubiectuz eui.Et
DEind que ptinet ad facraméta.Tertio de bis quepertinet
videt o fic.Sicut fubiectü temporis eft pzímű ad virtutes.Quarto de bis que ptinent ad pcepta.
téporale fimpliciffimum:ita fubiectuz eui videtur eë Circapm quefita füt tria. Primo quátú ad perfor
fimpliciffimü euiternuz:boc auté eft lucifer qui inter nas bominü:utrú.f.fi Adam no peccaffet:ğde boies
angelosfupzemus fuit Fm ſuam näm creatus. Luum nãofaluarenéqui nunc faluant. Scôo quátú adintel
aut no refpondet gratie fed näe:alioquin corpora ce lectu utru.f.uerbü cozdis fit fpés intelligibilis.Ter
leftia quenofuntfufceptiua gratie euo méfurari non tío quátú ad uoluntatë: utrum.ſ.ea que per timorem
poffent.Cum ergo dona naturalia integra remanfer fiuntfint voluntaria. Articulus.VIII .
rint in demonibus poftpeccatú :ficut Dio dicit.4.c. ficpcedit.Uidet o fi Ada
De di.no.videt q euu fit inlucifero ficut infubiecto.
HD prímú nopeccaffet: nogde boies
CSed5.cuui eft queda eternitatis participatio. Sed nuo faluarent qui nüc faluant.Si eni Adam no
angeli beati magis fût in pricipatione eternitatis & peccaffet:foli electf nafcerent.ergo nofuiffent nati i
lucifer qui eft beatitudinis expers. Ergo lucifer non li pctores qui finaliter funt repzobati: 7 per ¿ñs:nec
eft fum cui:fed magis fupzemus beatorú angeloruz. cop filg:qz fi nofunt ÿjdepatres:cófequens eft:neqs
oom:g ex ignorantialinguegrece p20 filios effe eofde:multi aut nunc faluant ex repzobis
Rñdeo uenit o coiter apud multos cuum ab parétibus nati. Ergo fi Adam no peccaffet:nó ÿdez
eternitate diftinguit:ac fi diftigueretantropos ab bo faluarent:qui nunc faluant.C.mpbm femen eft
mine:qo eni in greco dicit euon in latino eternitas. fupfluu alimenti:fed alijs cibis bomo ufus fuiffet in
Et ficet Dio.1o.ca.de di.no.pro eodě utiť eternitate paradifofinopeccaffet ab bis quibus nunc utitur.er
zeuo:fed qz noibus utendi eft ut plures : fi utrunqs goaliud fuiffet femen.7perconfequée ali fily.
diftinguamus abinuicé:euûnibil aliud erit eterni Sed 3 eft qó Szego dicit.4.moraliu.Si p™ parë
tatis participatio.ut.f.eëntialis eternitas ipfi deo at te nullaputredo peccaticorruperet:nequa ex le fie
tribuat:eun aut quafi pticipata eternitas fubftantijs lios gebene generaret :fed bi qui nuc per redéptorë
fpüalib : quefunt fupza tps;q2 vo id qoper effentiaz faluandifunt foli ab eo electí nafcerentur.

Dåfem eftmenfirms ipfius quoiperparticipaciones: Rideo dominate is nézalio


nitas:ficut etia fubftantia dei eft menfura omnis fub a matre miniftratafit ficutpaties:ex quo corpus bu
ftantie.ut dicit comentatoz in.x.meta" .Siqs tamen manúformat:ipoffibile efteundé filium nafct:fivefir
uelit accipere méfura bomogenes: ideft eiufde ghis: alius pater:fiuefit alia mater:fic et nó eft ide não fi
Dicunt quidá o no eft vna menfuracois:fed qoliber gillum:fiue fit alia cera:fiuefit aliud co2pus figilli:ex
euiternu bet fuü euü.Sed bippziam uocë ignorant. cuius ipzeffione cerafigillat. Etquis fupfluú alime
Sic eni effet uerü qo dicüt:fi oia euiterna cent equa tifit femen fm pbm: diuerfitas tñ alimėtop nófuffi
lia.Sic eni vnú corú nó effet menfura alteri” :bocau ceret ad diuerfificandu filios:qui ex femine nafcunt:
té no eft uerú:qz in angelis eft accipere pm mediuzz qz exillis cibis nofumit femen:nifi quatenus aliqua
ultimũ nó folüFm oiuerfas bierarchias z ozdines:f3 liter in fbam parētu cóuertunt.Dicunt qda fequêtes
etiáf3 oiuerfos angelos in code ozdine: ut patet per Anfel. fibo no peccaffet inilla patentationeftatiz
Dio.1o.ca.celeftis bierar. Et qz femp illud qo eft ſim cófirmatus fuiffet z ipfe z oés qui ab conafcerétur:
pliciffimü eft menfura in quolibet gñe:ficut di in.10. itay oës qui nafcerent fuiffent electi. Unde cu nunc
metaceT.co.z.J3deo neceffe eft ut ouratio fim multi quifaluant ex peccatoribus nafcant:fic in obý
pliciffimi euiternifit euum oium euiternop:z ita fim ciendo tangebaf:cófequens eft op effent alÿ parētes
pliciffimů euiternü eft fubiectü eui.Sed attendeduz faluador: per pñs alÿ fily. Sed becpofitionon vi
fubftaticfpuales méfurané euo:no folú quátuz ad det eé uera.q2fm Aug.14.de cioci. Status coz
carubam:fed et quátú ad earu ppzia operationem. poris in boieppoztionabilit rñdet ftatui aic: quádiu
Unde in li.de caufis di:q funt in momento eternita ergo bo babuit co2pus aiale potes moriz non mori
tis fm Bam 7 operatione:z fic opz y ille angelus: indigės alimėtis:tádiu babuit aiaz potêtépeccare z
qui eft fubiectu eui fit fimpliciffimus: non folu quan non peccare:babuit aut cozp'aiale diu fuit inftatu
tu ad effentia: fed etiam quantu ad operationė.Ta generandi:qo et fuiffet fipoft illä pmá tétatione non
lis aut eftfupzemus omniü angeloz:cuius operatio peccaffet. Etiópoffibile fuiffet fi pm bổtúcno pec
maxime eftin vno:qö eft de?:vnita.Unde fupzemus caffet: et ipfe uel et pofteripoftmodú peccaret.ut
omniü angelorü eftfubiectum eui. Non aut lucifer. Dugo de fan.vic.dicit.Un ex boc nó fequitparētus
oom:g luci Diuerfitas.q nücfür aliq pecores:tüc aut nocent: fed
Ad pumú ferinofuifle fupzemuz angelorü. eft aliud vn neceffe eftponere diuerfitaté parētu: q2
Sedficut Dama.dicit fuitpmus eorü qui pzeerat oz in poftatu vn'bónobabuiffet ples uxores:necetiag
dini terreftri.Si vo cócedamusFm Szego™ & fue aliq ex foznicatione uel adulterio nafcerent:go nunc
ritfupzemus oium: tunc dicenduz eft & fua operatio ptingit et in bis qui faluant:multi eni filÿ vnʼparen
Queria eft ab vno pmo:z couería ad multitudiné in tis explurib uxorib'nati faluant:ficutpatet de filgs
feriorü rerú:quarü ¿matú appetÿt.Etfz boc demo Jacob.Multi et ex fornicatione uel adulterio nati:
nes decidut afumma fimplicitate cui.vnde Dio' oic alioqncis fruftra facrafalutis adbiberent. Un relin
4.C.de diui.no. Demones dicunt mali:pzopter boc quifq aliq núc faluant:qui fipmus bỏ nó peccaffer
ginfirmantur circa operationem naturalez no nafcerent:z per pñs nó faluarent:nec tñ dei pde
Einde quefitü eft de bominib?.Et ftinatiofalleret:qz de'pdeftinauit boiesbis fciaz fu
po quátu ad ea que poffunt turicuét .Qovo Szego oic.qfi pm bónó peccaf
omnib' effe cómunia. Scôo quantu ad ea fet:nequağ exfe filios gebene gñaret:idubitat ueru
Ο
que pertinent ad quofdá borúftatus.Lir eft.No eni in filios traffunderetpctm originale:fm
facómuniavo quefitü eft quadrupliciter. Primo q g boicsfilijire nafcunt : qỏ aút ſubdit g bi ſoliquí
I
I
Art.ix.et.x.
Quodlibet Art.xi.et.xn.

nuc faluádi ft nafcerent itelligédü eft opnoméfacit derant: ea vo que ex timore fiiit in uli qdepfiderats
fimplice demfatione.q.f.foli electinafcerent öptü eft fut mala z iuolütaria.fzfi pliderent 63 fingularia que
exróne originis:nó aŭt demŕationě plonalë: qz alie circüftat ficfut bona:z uolütaria:fic picere merces T
pfone effent bominü qui faluarent.CEt per hocpa in mare:fm fe fideratü eft malú z nouolütariu :fed
tet refponfio ad obiecta. Arti.IX. in tali cafu eft bonü z uolütariü.vnde z pbs dic in.z.
etbi.Da bi mixta fut ex uolütario:z iuolütario:fim
Ad fecúdú ficpcedebat.Uldet ovbu coz
dis fit fpes itelligibilis:vbum plicit aut füt uolütaria:Fm qd aût inuoluntaria:z ex
eni cozdis eft quo itellect?videt:boc aut eftfpes itel neceffitate facti.CEtp boc patetrifio ad obiecta.
ligibilis.&uerbü cozdis eft fpes intelligibilis.C . Einde circa facra quefitü eft. Pzi
cognitio intellectiua a fenfu orit.Sed illud qö fefus mode facro euchariftie.2ºde
fentit eftfpecies fenfibilis.ergo uerbú cozdis quo in facropnie.3° de facŕo mŕimonij. C Circa
tellectus intelligit eft fpés intelligibilis. Ο euchariftia quefita fut ouo. Pzimo utrum
Sed 5.vbi cozdis iteri eft qo exteriori vbo fignifi foia panisannibilet.2°utz facerdos dare debeat bo
cat.Sedvbu exteri'nofignificat ſpéz intelligibilez. ftía noplecrata pctori occulto boc petēti. Arti.XI.
A
ergo uerbúinterius no eftipfafpes intelligibilis. ficpcedit.Uidet o fożapa
Rñdeo Dom:9fm Aug.is.de tri.Verbum HD primá nis in facro euchariftieanni . 1
cozdis ipoztat qoda pcedés a mente bilet.Jllud eni annihilari videt:qö definit eë z
fiue ab itellectu. Procedit aut aliqd abitellectu ing in nibil couertit.Sed forma panis facta pfecratione
{ tú eftpftitutu per opationeipfi”. Eftaut duplex opa definit eé:nec eft dare in qopuertat.Noeniz zuertit
tiointellect Fm pbm in.3.de aia.LT.c.2t. ]Una q in mäz cozpis chźi:nec et in fozma ei que eft àïa:alio
dé queuocatindiuifibiliu intelligeria:per qua itelle qn aia eet ibiervifacraměti.gfozmapanis annibila
ctusformat in feipfodiffone:uel cóceptu alicui'ico tur.C.Aug'oicfupilludJoan.17. Clarifica me
plexi.Alia aut opatio eftitellect coponētis z divide pi zč. Si bumana nã zuertit in vbü:fi diligéti cogi I
tis:fm quaformat enüciationé.Et utrücs ifton per tam':boperiret in deo.S3 illud ánibilarioi qope
opationeitellect cóftitutoz uocat vbu cozdis:quo rit.& fipanispuertit in cozp'chii:videt o annibilet.
rupm fignificat per terminu icoplexü.2m vo fignifi CSed eft.q2fic Aug'oicit li.83.q.De non eft actoz
cat perofone.manifeftú eft at qois opatio itellect? tendendi in nó effe.Eft aut actoz facramenti cucba
pcedit ab eof3q eft fact in actuper fpez itelligibi riftie.ergo in illo facramento nibil annibilatur.
o
Té: qz mibil opać nifif3 o eft actu .Un neceffe & fpe Rñdeo tat.Dis ganbilario
auté mot queda
denoiafamotü ipoza
termino
cies itelligibilis que eft pnm opationis itellectualis
Differat a vbo cozdis:qo per opationeitellect?fozat: ad que.Un termin annihilationis eftnibil.Lófecra
quis ipz vbú poffit dici foia uel fpes itelligibilis:fed tio aut panis in facro euchariftie noterminať ad ni
fic peritellectupftituta: put fic forma artis qua itel bil:fed adcozp'chii:allodn no eet dare quo co2pus
lectus adinuenit: ut oiciequeda fpes intelligibilis. chii incipiat ce fub facraméto.No eni incipit ibi effe
Ad primú Foom :pitellect itelligit aliquid per motu locale:alioquin defineret eë in celo. Relin
duplr.Uno moformalr:z ficitel quitur ergoo in cófecratione panis nõ eft aliĝanni
ligit fpe itelligibili quafit in actu.Alio mōfic inftro bilatio:fed trafubftátiatio panis in cozpuschrifti.
quo utit ad aliud itelligédü: z boc mointellect? ýbo
itelligit: qz format vbú ad hoc q itelligat red Ad primú 8055:9fie in gñatione nāli nees
fozma neqs aut
2003:9 cognitio fenfus exterioris pficit perfolaz fed totúcópofitü: ita et in facro altaris nóeft quere
imutatione fenfus a fenfibili.Un per forma:quefibi dufeozluz de foża aut main qdpuertat: fz tot? panis
a fenfibiliipzimitfentit:non aut ipfe fenfus exterioz puertit intotu cozp'chzi:ingtú eftcozp?: q2 fi in tri
fozmatfibialiquá formá ſenſibile:hoc auté facit uer duo moztis cbźifuiffet plecratio fca:nofuiffet ibi aia
buz imaginatiue:cuius forme quodamodo fimile eft f3co2p'exanime:fic in fepulcb2o facebat. C Ad2™
uerbum intellectus. Arti.x. 003:9 pirediceret na bumana:fipuerteret in bum
3 ficpcedit.Uidet q ea que fiunt ex tucedefineret:go ptinet ad termínů a quo:nó aût
ОFrca timore nofint uoluntaria. Neceffitas fi annibilet quátuadterminúad qué. Arti.XII.
eni uolütatipriať.ut dicitur in.§.meta".LT.c.6.J 2m fic pcedebat. Uidef & facerdos
nodebeat dare boſtiá nócófecratam
S3 ea que fiut ex timore dicunt ex neceffitate fieri. ⱭFrca
Non ergofunt uoluntaria. peccatori occlto hoc petēti.Noeni debet facer
CSed5.oë qo quis operat pp fine eft uolütariü:fed dospcem occultú publicare. Publicaret aut fi eida
ea quequis operat ex timore operat ppter finë.l.ad ret boftiano cófecratá:cú alÿs focÿs daret cófecra
vitadu malu go timet:ficut qui pýcit merces in mare ta.ergo facerdos no debet dare hoftia no cófecrataz -
vitat fubmerfione nauis.ergo bi funt uoluntaria. peccatori occultobocpetēti..boftia cófecrata
Rrideo dom: cubonü fituolütatis obiectü : a facerdote alicui fidelipozrecta a circuftatib'adora
boc mofe bet aliqd ad hoc o fit uolu tur.Si ergo exhibetur hoftia nó cófecrataloco côfe
tariu:quo mofe bet ad hoc o fit bonu. Lotingit aut crate:ĝtuz eft in ſe faciet populum idolatrare:qö eft
aliqd in uli cofideratú eëbonü:qö tñ km aliqs pticu graue peccatum:non ergo facerdos debet peccatori
lares circuftatias reddit malü:fic giare filios eft bo Occulto petenti oare hoftia non confecrata.
nú:fed giare filios ex na fua eftmalu:z filr cótingit CSedeft:q: facerdos eft medicus aiarü. Sapiens
aliqd in uti cófideratú cëmalū: qötñ km aliĝs prícu aut medicusvitat túpot pericula ifirmt queacce
lares circuftatias fit bonu :fic occidere fm ſe eſt ma pit in cura. Peccatori aut cui curababet iminetma
li:f3 occide boiez pnitiofuz multitudini eft bonuz:% gnu pículü:fi in cófciétia moztalis pcti cozp? chiiac
qz actiones circa fingulariaiudicant bone ulmale:z cipiat.qz qui máducat z bibit indigne iudiciü fibi mā
perpñs uolütarie uliuolütarie:fimplr qdé cófidera ducat 7 bibit.ut oz.j.ad Loz.xj.facerdos bn facit:
zis ſingularıb”circűſtätÿjs:F3 qd aût kmg in uli cófi fi et piculü euiter pozrigés ei boftia no confecrataz.

I
Art.xm. Art.xm.et.xv.
Dunitú
28
dōm:q
Rfideo Dom: ueritatino eft aliq fictio adin fterioeet cófuetü y abbas pro fuo líbito de facili ali
geda:qz nulla eft cóuentio lucis ad te
nebzas.ut apls dicit.2.ad Lop.6.7 pp boc Aug❜p quos ab adminiftratione remoueret:tuc alia occafio
ne acceptapoffet fubditu fibi cófeffuz ab adminiftra
bat in li.83.q. cozpue chží nó fuit fantafticu: q: ue tioneremouere z deberet hocfacere cú debitatamē
ritas que eft chis nopotuit fallere:7 io in facris eccle cautela: fi talis adminiftratio ect fubdito periculofa
fie nibil eftper fictione agédú :z pcipue in facraméto
in pofteru:quis et z in boc cafu melius cet q eu idu
altaris: in quotot chie cótinet. Effet aut quedaz fi
ceret adceffionépetěda. Si vopericulú in pofteruz
ctiofi boftia no pfecrataloco plecrate daret. Et cum
notimeret:noopozteret o pzopetó preteriton pe
et facerdos quátu in fe eftpopulo fieret idolatrandi nitentia deletoeu ab adminiſtratione remoueret:fic
occafio:quí quáuis pctmidolatrie no incurreret: efti
et Aug'oicit in li.de adulterinis coiugije.Lü adbuc
máspbabilit boftia cẻ cófecrata:tñ facerdosin boc
deputam'adulteros quos credim penitentia ce fana
ipfoq boftia nó cófecrata pplo exhiberet adorádaz
idolatriecrimen incurreret. Un boc in nullo cafu ef tos:qños eni penitentes innocetib meliores füt.Et
faciédú.ut boftiano cófecrata exhibeat vniuel pluri per boc patet rifio ad obiecta. Articulus.XIIII.
bus tang cófecra ta.Debet & facerdos peccatoré oc
HD Icom meli moriat cruc e fignatus
Uidetu r
cultú pmo quidé monere ut penitentia agat:zficad •
qui morit in via cudi ultra mare: ille quimo
facramétú accedat:qo fi penite noluerit:debet eioc
rit redeúdo.Qui eni morit in eudo qfipfequédo uo
culte inhibere ne alijs coicantib'in publico feimifce
tüfuü:ut fe exponat moztipzo chio: zita morittan
at:qfile imifcuerit:oebet ei dare boftia cófecrataz.
martyr:qui aut morit redeúdo nomorit in ppofi
paouo pcedim.Ad 3m 003:9 ftult
Inde eet medicus qui cu maiori fuo piculo mi toexponedo le chio: z ita morit qfi cófeffoz. Szma
foz eft ftat martyruÿ ofeffoz. in meliori ftatu mo
nus periculú infirmi uellet ipedire:pura fi uellet ipfe
rit qui morit in eundo: qui moritur in redeundo.
uenenú bibere ne infirm biberet vinü.Multoautez CS35.Quim
orit in redeúdo : ta pfumauit uorü fuü:
magis peccat facerdos fictione faciens infacraméto
qui aut morit in eúdo: nondü plumauit: fed eft qfi in
chzifti: peccatoz indignefumens. Unde ftultus cet
facerdos fi ut vitaret peccatü fubditi:ipfe graui pec pn . Perfectü aut meli'eft impfecto:z fints pnº:er
caret:fictionem faciens in facraméto ueritatis. go melius morit in redeundo qui morit in eundo.
Einde circa facramcupenitétieque Rdeo 3: quato alide cuplurib meritia
autem
fita ouo. utrů pze
Latus debeat fubditú fuú ab adminiftratio manët boi nofolú illa que actu agit:fz et illa que iaz
Ο ne remouere:pp aliqd qo ab coin cofeffio fec.qfi apud Deu depofita:F3 illud.z.ad Thi.z.Scio
cui credidi z cert'fuz:q2potés eft depofitú meu fua
ne,audiuit.2º utrú in meliori ftatu moriat ille qui mo re.Manifeftú eft aut q ille quimorit in redeúdo de
ritur viacundi ultra mareğ ille qui moritur in rede
Articulus.XIII. ultra mare cetis pib'cu plib meritis morit: ille d
undo.
morit in eudo.Det eni meritu ex affuptione itineris:
Orca pmficpcedit.Uidet o prelatus poffit
fubditu fuu ab adminiftratione remo 7 ulteri expfecutioe in q fozte mita guiae paffus:z
ió cetts pib melimorit ille qui moriť redeúdo:quis
uere:pp alidd qo ab eo in cófeffione audiuit:qz qo i ire fit magismeritoriu redire gen❜opis pfiderado.
pzo charitate charitateno militat. Sed
figilli cofeffionis iftitutü eft pzo charitate. Nomi Ad pamú op chip:babuit et ifte i cú
litat 5 charitate ex qua tenet plat faluti fubditorum donec bᵒmeritu pdidit fi fe apctôimuněcuftodiuit.
puidere. Eft aut qños 5 falutë fВditi fi ei adminiftra
tio dimittat:utputa fibabeat occafioné recidiuandi Lindecircamrioniü quefita ft duo.
Primo fi aliqs defpódeat ali
in peccatú.ergo no obstante figillo cófeffionis pzela qua per vba de futuro:z pofteacarnalr co
' tus debet eum ab adminiſtratione remouere. Ὁ gnofcat:no dde qfi plėties in mrioniü:fz fo
Sed3 eft.qznibil eft faciëdü in piudiciü pfeffionis. lumó uoles fraudulent furripe copula carnale: fi poft
Effet aut piudiciü cöfeffionis ſiſubditus ab admini modu bat cu alia p vba de pñti:utrú 2ª fit uxoz ei”.
ftratione remoueref:pzopter crimen qò fuo prelato 2°fi vir accufet uxore de adulterio occulto: utz mu
cofeffus eft:q2 per boc alij retraberentur a confiten
lier teneat iniudicio fuu pctm cófiteri. Artixv.
do.Non ergo debet prelatus fubditum ab admini pficpcedebat.Uidet op ille quico
Aratione remouere:pp peccatum qo ei confeffus eft.
airca gnouit carnalit quả ocfpoderat per
Rideo id per cofeffionë audié nul vba defuturo no poffit bieuxore illá cú qua po
lomo eftmanifeftadü:necvbo nec fi
ftea bit per uerbade prefenti.Judicio eni ecclie co
gno nec nutu:nec et aliqd eft faciendü vnde in ſuſpi pellitur ftare cu pma qua carnaliter cognouit: fed ec
tioné pcti aliqs poffit deuenire. Si § amotio fubditi clefiaporfacereperfonas illegitimas ad côtrabēdu.
abadminiftratione poffit inducere ad manifeftandu ergo videto talis non poffit cum alia muliere babe
pctm incófeffione auditu:uel ad aliqua pbabilez fuf re matrimonium:z ita illa cum qua 2º contraxit per
pitione babéda de ipſo:nullo mó plat deberet fub uerba de prefenti non erit uxozfua.
⚫ditu ab adminiftratione remouere:puta fi in aliq mo Sed cótra eft.q erroz bois no piudicat ueritati ma
nafterio cét cófuetü q pores no amouerent de fuis
trimonij. Szex errore bois plumētis cëplenfuz ubi
poratib'nifipp culpa: manifeftaret aut pctm cófite fuit carnalis copula:ɔtigit o per iudiciú ecclie copel
tis per remotionez ab adminiftratione. Unfiabbas lit aliqs illa bie:quá cognouit carnalit poftɔ̃ctü per
boc faceret grauiter peccaret tang cófeffioné reue uerba de futuro.ergo no pzeiudicat ueritati fecundi
lans.Poffet tn eufecreto charitatiue admonere:ut matrimong:qo eft rite ctü per uerba de prefenti.
cú inftátia peteret ceffione:fi hocvideret faluti cius
Rdeo dom: fic Leopapadicit. La Lá matri
expedire .Sivoper amotionem ab adminiftratione mong eftcófenfus per uerbade prefen
pctm nulla tenus manif eftar et i o
,putaſ in aliqu mona tiexpreffus:fine quo cetera etiam cu coitu fubfecuta
Art.xvi.et.XVII. Quodlibet. Art.xvm .

fruftrant. Remota at ca remouet effect.vn cú in pº nullus teneťfacere recópefatione alicui pro eoqol
mrimonio ponať no fuiſſe ſenſus.manifeftü eft no le facêtenebat.Sz ille qui mutuauit pecunia teneba
fuit mrimoniü.Etqzpofita ca ponit effect": ñs éut turpxímú fuú a moztis piculo liberare:fm illud pro
2mfuerit mŕimoniú in quoponit fuiffe mutupfenfus uer.24.Erue eos qui ducunt ad moztē.& videt q il
pvba depiti expffus int plonas a mrionio folutas. le deft libat no teneat el reftituepecunia mutuataz.
in bis que ad CSed eft qo oñs dicitMatth.7.Dia quevultis ut
Adpumu monis prinét triple fe bet .Uno d faciat uobisboies: zuos facite illis.Sed ille qui li
dë moper modú iudicátis:z qz boies vidét ea : que berat eft a latronibus uellet fibi reftitui fidd mutuaf
apparet:Fm g di.j. Regű.16.Dpz q iudexeccliafti fet.ergo et ipfe debet reftituere qo mutuo accepit.
cue iudicet Fm ea que fibiapparetper ofeffiones p oom: iuftitie act eft vnicuiqs reddë
Rñdeo gobidebet.Clfi cü rõne ɔ̃ctus bone
tiú:zper idoneos teftes z per alia legitima docume fibi
ta:qb'in oib'adhibitis cótigit qños ueritaté latere: fidel quifuit int mutuatë z mutuo accipiètem reftitu
zpcipue in bis que ptinet ad iteriora cozdis:que bu tiodebeat ex iuftitie pcepto:tenet ille qui mutuo ac
mano teftimonio pbari nópoffunt:z fi per aliq figna cepit pecunia eaz reddere creditori. Et tantomagis
exteriora de bis poffit aliq piectura bēri: z toiudiciü quato in maiorineceffitate creditoz fibi fubuenit.
ecclie circaea ad mŕimoniu ueritas la
teat:nó ípedit lequës mŕimoniü ¿bendi:necbirimit Ad primü 8053:9 tüc in neceffitate fit ofs
pámú coia:cubonopot fibi de fuofub
ta3ctü. per modů phibētis uel puni venire:ridículú enieët ſids famë patiēs nollet accipe
entio: z boc dde ipedit mŕimoniú ɔ̃bédü:fed no di pané que biet in arca:z diceret fe accipe pané alienu
rimitiaactu:puta uxoricide pena iponit ecclia: ut ul quaficoes:que aut per amicos poffum"pernos aliq
teri'a mrimonio abftineat. Si tñ ɔ̃xerit mŕimonium lit poffumus,ut dicit phsin.3.etbi.Jfte aut qui in la
nódirimit. moſe bet per modu ftatuētis:qo fitfo trones iciditpót fe per amicos liberare mutuu acci
lu aučtefumipótificis:7 f3 boc pfone alique reddu piedo.Et ideo no fiüt et oiacoia. Ad :"oom:g
tur illegitime ad obědu:ita q fietpbát mřímonium vnufqfos tenet ad liberadúprimů a mozte F3 fua co
dirimit:utp3 in dbuſdā gradibǝſanguinitatis z affi ditioné z modů:z boc qdé cóuenient ipleuit ille qui
nitatis:uel et de adultera:cüqs dedit ei fidé de con pecunia mutuauit: noaut tenebat eaz donare in cafus
trabendo:uel cuz machinatus eft in moztem uxoris, quo illepoterat per mutuu liberari. Arti.XVIII.
Articulus.XVI.
2m ficpcedebat. Uidet g bó nópof
ficpcedit. Uidet muli ⱭFrca fit peccare nimis ieiunādo uel vigilan
fecúdú er accufata de adultio op no Oral
AD do.De'eni nopot nimis abhoie diligi. Sed pbatio
-teneatfuú pctmin iudicio cófiteri. Nullus enim oilectionis eft exbibitio operis:ut Szego oicit in bo
tenet fuú pctm occultú publicare. Sed adulterium mel.quada.ergo videt o nópoffit aliqs peccare ni
mulieris eft occultü.Siaut in iudicio cofiteret ipm: mis ieiunando uel vigilandopropterdeum.
ueniret in publicu:non ergo tenetur mulier accufata Sed 5 eft qỏ Ber.pfitet fe peccaffe de boc o nimis
De adulteriofui peccatum in iudicio cófiteri. co2pus fuuz ieiunio z vigilijs debilitauit.
CSed eft.qz oeber pzeftare iuramentuz de veritate dom: fm pbm in pº politi. Alit eft
Dicenda:fed nullo modo debet veierare.ergo deber Rñdeo indicadu de fine:alit de bis quefut ad
ueritatem confiteri defuopeccato.
fine.Illud eniqo queriftang finis abfqs méſura que
rédú eft.In bis aut quefut ad fine eft adbibēda mě
fit oino occultü non Si
Rñdeo entadulteriü boceft de
furaFm pportionead fine:fic medic' fanitaté queeft
bet pctmfuiin iudicio cófiteri:nec debet ab ea exigi finis et :fac ptücüqs potmaiore:fed adbibet medi
furamétú de ueritate dicéda: qz occulta foli dino tu cina f3 9 puenit ad fanitatéfacieda.Eft& lideradu
dicio referuant:Fm illud.j.ad Lop.4.Nolite an té g in fpuali vita dilectio dei eft fic finis.Jeiunia auté
pus iudicare:quoufqs ueniat ons qui illuminabit ab zvigilie z alia exercitia cozporalia no querunttang
fcodita tenebzaru.Sed qñ de adulterio pceffit infa finis.Quia ficoi ad Ro.14.no eft regnuz dei eſca z
mia uel aliqfigna cuidëtia apparet que uehemétéfuf pot": fed adhibent tan necía ad fine.i.ad bomadas
pitione facepoffür:ul qn eft femiplene,pbatu:tücos cócupifcétias carnis:Fm illud apli.j.ad Lop.9.La
ab ea exigi iuramétú de vitate dicêda: ipa tenet co ftigocozp'mku z inferuitute redigo zč.Etio bilut
fiteriueritate.CEt per boc patet rifio ad obiecta. adbibēda cu qdā mēſura ronis.ut.f.pcupifcëtia deui
Einde circa virtutes quefita ft ouo. tet z nã nóextiguať:Fm illudad Ro.2.Exhibeatis
Pzimo circa iuftitia.ſ.ſi aliqs co2paueftra boftia viuěte.zpofteafbdit. Ronabile
incides in latrones pmittat eis pecuniapzo obfequiú ueftrü.Si vo aliqs intátu vtutë näe debili
fualiberatione: fi mutuo eaaccipiat ab ali
tet per ieiunia z vigilias z aliabi”:q nofufficiat debi
quofuo amico utrú reftituere teneat.2º circa abſtine taopaexed:puta pdicatoz pdicare:doctor doce:ca
tiam:utrum aliquis peccare poffit nimis ieiunado uľ toz catare:z fic de alijs:abfqs dubio peccat: fic etpec
vigilando. Articulus.XVI.
caretvir qui nimia abftinetiafe ipotétez redderet ad
ficpcedebat. Uidet o ille Debiti uxori reddedů.vn biero'oic.De rapina bo
H D pr im ú qui pecunia accepit mutuo locaufti offert qui ul'ciboz nimia egeftate ulfoni pe
ut redimeret fe a latronib'noteneat eå reftitue nuria imoderate cozp'affligit. Et iterü rónalis bois
re:q2ut Aug.dicit.Tpe neceffitatis oiafunt comu dignitaté amittitquiieiuniü charitati: vigilias fefus
nia.Sed nullus debet äſippziū petere id qo eft côe. itegritatiprefert.CEtperbocp3 rifio adobiecta.
utAmbzo oicit:zbabet in decretis di.47.Lû § il Einde circa pcepta quefita fi duo.
le qui in latrones icidit fuerit in maxima neceffitate Pzimo utrü pcepta ozdine
cóftitut : utpote in periculo moztis exiftés:videt o nae pcedat pfilia. Scôo ut pctá que fiūr
factü fitfibi coe aliqd go erat alteri :z ita noteneat Ὁ 3pcepta fcoe tabule fint grauiora peccatis
ei reftituere: qui mutuauit ac fi effetppziu ei.C. que fiunt cotrapreceptaprime tabule. Arti.XIX.
Arti.xix . Quintu Arti.xx. 29

ОFrca pmficpcedit.Uideto pcepta ozdine de pauptate virginitate z alijs bi":z eft file fi aliquis
näe pcedat cófilia. Illud eni eft pus 02 Deberet expcepto effe rome certo die:teneret et ex
dine näe:ad qo na p° inftigat.Sed pcepta funt de pº debito pcepti Roma ire:non autem tenetur exprece
iftictu näe:q2 füt de dictamine ronis nalis:no ant co pto ire eques:qz fine bocpoffet romaz peruenire:ta
filia.&precepta funt pora ozdine nature confilia. men caderet bocfub confilio inquanti équitádo fact
CSed eft.qz pus nå di aliqd effe triplr.Uno mofic líus z melius perueniret ad finem .
impfectü eft pus pfecto . Et bocmo pcepta nonfunt vifis patet de faciliid qo quere
porapfilge.qz in pceptis charitatis pcipue confiftit is ergo batur.Sieni coparem cofilia ad
pfectio.2° per modú cae tpepcedētis effectum: zfic pcepta finalia:quefüt de dilectione del zprimi dei
et nofunt pora:q2 nó eftneceffario aliqs pus iple teriori cozdis puritate:manifeftüeft pceptafut po
at pcepta filia.2º per modú originis: qñpn™ eft fi ra cófilijs nälit: ozdine pfectionis:fic naliť poz eft po
mltpe: fic z lux folis z radi . S3 nec boc mo pcepta tétia z finis bis que fut adfine:fed cofilia erat pora
fi pora:qz no eftneceffe & dcus fuat pcepta feruet naliť ozdinegnationis z tpis inquátú.f.per ¿filía ad
¿filia.& nullo mopcepta ozdine nãe pcedut confilia. puritate pfecta cozdis z pfecta dilectione dei z prí
Dom: circabocneceffe eft duo fide mipuenim.Si aút cóparempfilia ad alia precepta
Rñdeo rare.poqd fit eeë pus ozdine näe.2°qd que ozdinant ex neceffitate in predictos fines.fic erit
fit pceptú z qd cófiliü.Quib manifeftatis euidéter Duplex cófideratio.Nain cofilgs neceffe eft ut inclu
apparebit qo querit.De pº & fciendüeft 9 km pbz in dant pcepta.Qui eni oia dimittit non rapit aliena:z
5.meta.c.16. JPziusz pofteri'oicuntin quo qui virginitaté feruat no mechat:fic et quieqtat ua
libet ozdineper cóparatione ad pnillius ordinis:fi dit:f3 nopuertit.Erit &vna cóparatio filio adp
cut in locoper coparatione ad pn™ loci.in difciplinis cepta abfolute pfiderata: z fic boc mo pceptaerût oz
percóparatione ad pnª diſcipline.Sic & z in ozdine dine näe pora cófilis:ficgen'eftnalit pus fpecie:co
nãe di aliqd eë pusper cóparatione ad nãe pncipia. filia aut ecouerfopora nalit pceptis:fic fpes fut po
Que qdefunt quatuoz caufe.Un Fm vnüquodas ge res Fm nãz &gña:ut patet per pim in pophí.LI.c.
nus cae pus in o2dine nãe eft qöppinquius eft cauſe. S.JLoparat enigen ad fpez fic potétia adactu:pce
Quauis aut cae fint qtuoz:tres tn carü.f.efficies:foz pta aut abfolute fupta febnt per modügüiis ad ob
malis:z finalispcurrût in idê.Un relinquit o ozdo feruatia pcepton cü əfilÿjs z fine əfilÿs: fic nómecha
näe fit ouplex. Unus qdëkmrone cauſe malis:f39 ri ad nōmecbarí cú virginitate:z ad no mechari cuz
impfectü eft pus pfecto: z potétia actu.Alius aut 02 mfimonio:z ire coe eftad ire eqté z ad trepedítem.
dine näe eftfm ronêaliarú tríú caufaru:fm quapfe Alia vo cóparatio eft pfilioz ad pcepta fine cofilýs
ctü eftpus impfecto: z act potétia.Uñ 7 pbs dić in obferuata:fic fi cóparem'cute in eq ad euz qui uadir
S.metace.co.16. JO, alia füt prate pora:alia p pedib?.Silis eni eft cóparatio virginis feu tinētis
fectione:7 q2 forma eit magis na ÿ mä.ut pbat in.2. ad mrimoniú:z pauperis pp chiz ad eú quiin feculo
pbi.LT.c.iz.JLoueniëti di eë pus nä actus qui eft fuis ptet eft.Et fic fimplr ozdine näepfilia funt pora
pzioz (ba z (pe.ut on in.rj.metac . Z.cô.3 .Jê po pceptistang pfecta impfectis : nec op3 pceptafic
tétia:queinvno z eodé eftpzioz gñatione z tрe. Un accepta pcedat naliť ozdine gñationis z tpis pfilia.
zpbs dicit in.2.periermenias.Q in bis que côtingit no eni opzo ille qui vult ɔtinētis uel virginitatem
eeactu z ptáte:ca que fut actu fut näpzioratge po Fuare pusmrimonioiūgat:neq3 et opz o ille ₫ vult
Ateriora. Circa 2m ỷo.f.circa rôně cófilý z pcepti cë paup pp chiz: pus feculare vita agat:in qfuis diui
cófideradú eft op pceptů ipoztat róné debiti:debituz tys fit ptet :fic et no opz o ille qvult ire eques roma
aut aliqo eftouplr.Uno mof3fe:z boc mo finis eft pus uadatpedes:zpoftea eques:fz meli” eſtſi a pnº
debit in vnoquoq3 negocio.Medicus eni pp fe de eques uadat.CEtp boc p3rifio ad obta.Art.XX.
bet querere fanitate.Alio mo eft aliqó debitu ppali fic pcedit. Uidet o patá que
ud.f.id fine quo nópót pueniri ad fine:fic medic'oe Ad fecúdú funt 5pcepta fcoe tabule fine
bet idicere diets ifirmo:fine qua nopot fanari.Illud guiora pctis queft 5pcepta pmetabule. Petmeni5
vo qo ozdinat in fine ut melius aut facili'ad fine fe pcepta fcoe tabule eft ptépto bono icomutabili co
1
quat:fifine boc aliqlit poffit baberi finis: nó bétró mutabili bono adherere:fic p3 in furto z adultio:z
né debiti.Finis aut fpüalis quilege diuina ozdinatur alijs bi'.S3 ptept'icomutabilis boni eft pctm 5 pce
eft ouplex.Unus qdé principalis.f.adberere deo per pta pmetabule qb ozdinamur ad exhibědá reueré
charitaté. Un oz.j.ad Tbi.j.Finis precepticharitas tia deo.gpcta quefüt 5pcepta fcde tabule includut
eft.Alius aut eft finis fecüdari' quafi difpofitiuus.f. pctá que ft pcepta pmetabule:z aliqd addut.gfüt
puritas z rectitudo cozdis que cofiftit in iterioribus guiora.C.fimonia eft maxíműpcm.Sz fimonia
actib'aliaru virtutü.Uñ apl's dicit ad Ro.6. Dabe cu fit fpesauaritie:eft 3pzeceptafcoe tabule.& pcta
tis fructü ueftrü in fanctificatione.Sic eft in gñatio que funt cotra precepta fecúdetabule funt grauiora.
ne nali finis eft z ipfa fozma fbalis zultima difpofi Sed eft& op pctapcepta pmetabule ft ifidelitas.
tio ad fozma.Un manifeftú eft & principalia pcepta defperatio:z alia bi que fut grauiffimapeta.&pecca
Diuina funt dde de dilectione dei z proximi.ut pater ta que funt côtra pceptapme tabule funt grautora.
de iteriorffctificatione: do3:9 fozmalis ropcti moztalis
lud.j.ad Zbe... Dec euoluta del letificatio ueftra. Rñdeo ftit in freesi a eniectiozdí
Dia vo alia que fut fpüalis vite ozdinant ad pdicta nata puerfio ad bonú comutabile fine auerfióe a deO
fic in fine:fed ouptr. Queda eni füt talia fine qb'pze noeetpctmmoztale:pcepta aut pme tabule 3 fe oz
dicti fines ce nópoffunt:zbec cadut fub pcepto:fic dinat offecteboiez in deй.Un dicunt ad dilectionez
nobabebisocos alienos.Nofurtu facies zč.Que dei ptinere.Et iopcta que funt 3 pcepta pme tabu
da autfuntfine qb'ad pdictos fines pueniri pót.vñ le:directezfm feipostant auerfioné a deo.pcta autě
nócadüt fubpcepto.Sed qz per bi facili' z melius quefunt côtra pcepta fecüde tabule per fe quidé de
puenit ad fines pdictos dant de eis cófilia : fic patet ozdinant nospncipaliter circa bona commutabilia:
Art.xxi. Quodlibet Art.xxn.

circa que ozdinamur per pcepta ſcōe tabule: ex côfe ptifta z brusBenedict?: uel et deuotioneparētuzfic 1
quēti aut deordinat nos adeo.In vnoquoq autë ge illi qui monafterijs tradunť a parētib'.Sic non opz
nere potiffimü eft id qo eft per fe.Unde peccata que ut aliqs feculari vita exerceat anteğ ad religionem
funt contrapzecepta pzíme tabuleFm fuum gen funt tráfeat: fic nó opz 9 aliqs exerceatin laicali vita an
grauiffima in genere peccatorum. tea clericus fiat.filr et aliq repente affumunt ad re
deiperfe inté gnu:uel ab ipfa pueritia:fic falomon z Joftas reges
Ad pamu tus eft in peccatis quefut 5 prece inda: uel et in ultimo ftatu:fic faul.zecchia.6.digde
pta pme tabule: fic autno ex neceffitate icluditur in carcerecatbenifos iterdó ds ad regnúpgrediť.Alio
pctís quefüt 3 pcepta fcoe tabule:no eni ille quifoz mopot accipifümüper cóparationegraduŭ qui fut
nicat itëdit boc agere in contēptu dei. Sed intendit pfectio vnius bois: fic intelligit Siego' nemo re
pncipalit delectari:ad qo ofequif q deu côténat pze pete fitfüm".Dicit eni Aug.fup canonicaJo.g cha
ter pncipale itétioné:madata el tráfgredies. Ad ritas nomoxut nafcit pfecta eft. Na ut pficial nafci
2003: fimonia no eftmaximupctm fimplicit:fed tur:cúfuerit nata nutrit: cum fuerit nutrita roborat:
maximu int illa que comittunt circa öct pecuniarios cufuerit roborata pficit.Lotingittñ qños y vn? bổ
z boc et eft ex hoc o irreuerent fe bet bo ad res fa repete incipit ab altiorigradu fanctitatis:q fit fümü
cras:in quo attigit pcta que fut 5pcepta pme tabule. ad qo pringit pfectio altert'bois:ut patet de beato
Einde quefit eft de bis que prinēt Benedicto:de quo Szego dicit in.2.bia. prefentes
fpalit ad quofda boiuzſtat⁹. zfecuturi oés agnofcat: Bñdictus puerQuerfationis
gratia a perfectione cepiffe. Arti.XXII.
Et p° de bis que prinēt ad platos. Secun
do de bis queptinet ad doctores. Tertio pcedit.Videt
fecúdú fpedit .Videtomelius
faciat qui colentit electio
o
beblad HD
bus fut tria. Pzimo ni canonicede fefacte: qui ea recufat.Die eniz
utru btus Matthe uocatus fit ftatis atheloneo ad Szego.12.moraliu. Poteftas cú pcipiť nó exlibidine
ftatü apoftolatus z pfectionis.Scôo utrú ille qui eli amada eft:fed qn aliqs per canonica electioné epalē
gif canonice in epm melt faciat cofentiédo electioni dignitaté adipifcit no percipit ea ex libidine, ergode
De fe facte:uel'ea recufando.Tertio utru platus qui bet eam amare.Non ergo debet ea recufare.
Dat brificii ecclefiaftici alicui fuo pfanguineofperas Sed cótra eft qo Szego.dicit.28.moraliü.q pzela
per boc fuúgen'exaltari z ditari committit fimonia. tioper meliorem intentionem fugienda eft.
Articulus-XXI. oom:g ineo qui electioni canonice de
Rñdeo fefacte colentit côfiderari precipuede
fic pcedebatur. Videtur o
A primú btus Matthe❜nofuit uo bet quid intendit. Si eni intédit aliquid temporale:
catus ftatim de theloneo ad ftatu apoftolatus z puta bonorem:diuitias:excutere fe à iugo religionis
pfectionis.Dicit eni Szego lup Eçechiele. Nemore aut aliquid bi :manifeftú eft op eft praua intétio.Un
pete fit füm". S3 ftat aplatz pfectionis euágelice de melius faceret fi no affentiret. Si autem intendit
eft fumus ftat bumane vite. Dattheus nofuit fta profectum ecclefie:fic planú eft op bona eftintentio.
tim uocatus adftatu pfectionis z aplatus. Unde Aug.oicit.19.de ciui.dei.In actione nóaman
CSed eft qo biero oicit fup Mattheu: de publi dus eft bonoz in bac vita fiue potétia: fed opus ipfuz
cano repetefit apts. Et beda dicit fup Luca. de pu fi recte atop viriliter fit.i.ut ualeat ad falutéfubdito
blicanoin aplm:de theloneo in euágelifta mutat⁹eft. rum . Et inducit illud apoftoli qo babetur.j.ad Thi
Et quedaglo.dicit Luce.5.0, nulla pzozfus cogita 3.Siquisepifcopatu defiderat bonum opus defide
tione uel refpectu bulus vite fibi referuauit: qo eft p rat.Sed tamen fciendú eft q ad boc opus maxima
fectionis euägelice.ergo ftatim uocatus eft ad ftatuz requirit idoneitas.qz ut Szego oicit in paftora. Tá
apoftolatus:7perfectionis. tuactioné populi debet actio tranfcendere prefulis:
tu diftare folet agrege paftoris vita: ad qo buma
Rideo ifta ex vbis deter
minaripot.Sieni loquamur de apo nafragilitasFm pzopzias vires fufficiens non eft:Fm
Atolatu:manifeftú eftfm narrationë Matthei Mar illud apoftoli.3.ad Corinth. Et ad bec quis ta ido
ciz Lucegone poft uocationeMatthei aliquanto neus:fed tamen ex auxilio gratie diuine boies idonei
fpatio tpia interiecto ex fuis difcipulis.12.aplos ele fufficientes reddunt:ficut ipfe poftmodum fubdit.
git int quos vn'fuit Matthe.Et ficpatet q ftatim Jdoneos nos fecit miniftros noui teftaměti. Poteft
a pn fuit uocat ad difcipulatú chži:no aut ad aplati ergo aliqs laudabiliter confiderans propziú defectú
nifi fm pozdinatione chii qui eu in aplm fumédü oil exbumilitate officiu prelationis recufare.Sic biere.
ponebat:7f3 boc itelligéda füt vbapiero.z Bede. oicit.nefcioloqui q2 puer egofum.poteft etiá lauda
Si aut loquamur de pfectione euágelica:ficmanife biliter confentire ex charitate fraterna ut faluté pzo
Au eftqftatim a pnouocat'eftad ftatum pfectionis. pimorúpzocuret:ficut Ifaias quidicit. Ecce ego:mit
Dicit eni Luce.s. furgés relictis oib'fecut' eft eu: te me.Sed ficut Szego oicit in pafto. In utroqs eft
qoét ad difcipulatú chzifti ptinebat: Fm illud qỏ dici fubtiliter intuendú:q2z is quirecufauit plene nore
tur Luce.14.Nifi quis renunciauerit oibus his que Airit:z is qui mitti uoluit ante fe per altaris calculuz
poffidet non potefteffe difcipulus meus. purgatum vidit: ne aut non purgatus adire quifos fa
in vitabumana cra minifteria audeat.Aut quem fuperna gratia ele
Ad pamú por accipi ouplicit . Uno mo Fm git fub bumilitatis fpecie fuperne difpofitioni cótra
cóparationé ftatus ad ftatuf3 9 in bumana vitavn" dicat.Quiaergo ualde difficile eft purgatú fe queli
ftat'eft maioz alio: z aliqs eft fum":7ficnibil phibet bet poffe agnofcerepzelationis officium tutius dedi
aliqué fieri repete fümü.i.attingë ad Ratú fűmuz.Et natur:non tamen pertinaciter:cum ad ſuſcipiendum
boc apparet ta in fpüali in feculari.Inueniunteniz bocfuperna uoluntas agnofcitur.
alid ftatim a pueritia ad Ratú religionis qui eftperfe Ad primú deb goom: illud
etfic inte uerbú
llig .i PotSzego.non
eftas cum
ctiſſim❜cóuolafſe:uel,po arbitrio:ſicut btūs Joë.ba
Arti.xxm.et.xxI . Quintů Art.xxv.et.xxvI. 30

exlibidinepcipit amanda eft:fed ita. Poteftas cum onde talis non meretur aureolam.
pcipit nó eft amanda ex libidine:fubdit eni:fed ex lo
ganimitate toleranda.CAd 2003: melior eft in Adprimú dom: cóuerfioni fideliû debet
aureola:pfuppofito merito centia
tentiopzelationé fugientiü km ppziu defideriu:oum lis pmi in eo qui pdicauit:alioqn locu bet qo dicitur
modo noaffitneceffitas ex preiponentis boc onus: Matth.16.Quidpdeſt homini ſi vniuerfum müduz
Unde Aug.oic.19.de ciui.dei.Supioz loc"finequo lucret:aie vo detrimětů patiat.Ad 2™oom:9 au
populus regi nópót:z fi ita teneat ut decet:tn idecè reola virginitatis debet integritati carnis que manet
ter appetit. Ociú eni ſem querit charitas vitatis:ne poft penitentia: z ideo debet virgini penitenti aureo
gociú iuftú ſuſcipit neceffitas charitatis.Art.XXIII. la.Sed aureola doctrine debetur actui doctoris quí
pcedit. qui trafit:ziópoft penitentiam nódebet aureola doctor
Orca beneficia eccliafticú alicui fuo cofan. rinifi actus reiteretur. Arti.XXV .
guineo uel amico:ut alij et coſanguinei exaltentur fi 2mficprocedit. Uidet o fiper ooctri
monia cómittat.Eft eniz fimonia ftudiofa uoluntas Orca nă alicuius alidretrabantur a meliori
emendiuel uendendi aliqd fpirituale aut ſpuali anne bono:q ille teneat fuá poctrina reuocare.Talis eni
xum.Sed in cafu pdicto videt effe emptio z věditio doctozin fua doctrina facit ſcádalu actiuü:q2 doctor
in quibus eft liberalitas. Dic aût bọc ſperat:ut libera infozmat intellectü:intellectus aut informat affectu:
liter recopenfet.ergo eftibifimonia. zperpñs actú.Sed ſcandalú actiuuz tenet quilibet
CSedeft:qö Ifa.33.fuper illud.beatus qui excutit remouere.ergo talis doctoz tenetfua doctrina reno
manus fuas abomni munere.Dicit glo.q triplex eft care..fpualiafunt téporalib potiora. Szin të
munus:a manu:a lingua:ab obfequio:quoz nullü eft poralibut Aug.dicit.nodimittitpctm nifi reftitua
in propofitocafu.ergo nó eft ibi fimonia. tur ablatu.&multo magis doctori: qui facitdanuz in
Rideo Dom: cúfimonia circa emptionez z fpualibus:nodimittitur peccatú nifireftituat ablatu
uenditione cófiftat bic diftinguenduz qo fit per reuocationem doctrine.
videt: q2 fiplatus intedit obligare en cui dat brifictu Sed contra eftqo grego oicit.Veritas no eft dimit
ecclefiaftici ad aliqua recôpenfatione faciendazfibi tendapzopterfcandaluz.
utfuis fanguincis: intétio fimoniaca eft.Intëdit eni Rideo bombicdiftinguědů videt. Si eni

quada tacità ueditionë. Si vo nointedat ad cuiobli Doctor doceatfalfam doctrinaz tenet
gare: fed intedat gille ſibi uel fuis,pa ſpote tpalit re cam modis oibus reuocare. Et maximefi ex ea ſpua
cópélet:eft qdé pua itētio z carnalis:f3 nofimotaca. le danúfequat.Si vo doceat uera doctrina : pot ex
ergo dom: Fm pbm in.4.ethic. eafed detrimentufpüale in auditoribus ouplr.Uno
Ad púmá Liberalitas nó eft circa quéliber moex defectuipfius quidocet.vno moq2 doctrinaz
ufuz pecunie:fed eft circa dationes & fumpt⁹:fimonia fubtiler alta pponeret rudibus:qui nó cent illi do
aut eft circa emptionem z uenditionem. ctrine capaces: quiex hoc detrimentü falutis incurre
Eindecircadoctores quefita ftouo. rêt cótra exéplú apoftoli:qui dicit.j.ad Lop.3.Tan
Paimofi doctor femp pdica paruulis in chiolac potú dedi uobis no efca.Alio
uit aut Docuit pncipalit pptnané glia.utrú moqzcófulez inozdinatepponit nopreferés maio
beat aureola fi in moztepeniteat.20 utrum
raminoribus:contra id qo Bzego oicit in paftorali.
fi exdoctrina alicui doctoris aliq reuocení a melío Sic laudada fut bona füma:ne defperent ultima.fic
ribono.utrum ille doctoz teneatur illam doctrinam nutriěda futbona ultima:ne du ſufficë credunt:neq
reuocare. Articulus.XXIIII. tedat ad fuma.Et in bis cafib'tenet doctor: ex cu
ficpcedit. Uideto ille qui fus doctrina danú fpüale accidir.3boc danu remedi
HD primú fempppínanégloria docu umponëintupt exponédo fatte doctrina fua.Alio
it per penitentia aureola recupet.Aureola eniz mopot stige ex defectu alioz.puta fialiqdicedo ali :
Doctrinedebet fructui.f.cóuerfioni fideliü:fm illud qerronea iduceret boies ad aliqua religioné. Utpo
ad phil.4.6audtú meuz z corona mea. Sed potuit te fi oiceret.q qcüqs itrat talé religioné ftati erit eq
cotingere:q expdicatione et?:qui pp ínané glia pn lis meritific brus petr.Et in boc cafu notenet ceffa
cipals pdicauit fecut'eftfructuerfionis fideliú:&fi re afua doctrina.Intrare eni religioně pp errorẻ no
penitear debet eiaureola..fic virginitativebet eft bonu.Unfic no retrabit boies a melioribonota
aureola:ita z doctrine.Sed fi illa que cú vgo fit car lis doctor: boceft qo Szego'dić in pafto.Sicut in
ne: měte tn eft corrupta:pniaz agit:recuperat aureo, cauta locutio in erroréptrabit: ita idiſcretū filētium
la.Ergo pari róne z doctor app iane glia pdicauit. eos qui erudiripoterant in errorez derelingt, CEt
Sedeft o opa moztua per penitétia no reuiuifcut perboc patet refponfio ad obiecta.
Sedopaiftius doctoris pp inane gliam predicantis Einde circa religiofos queficafunt
fuerantmoztua.i.cupeccato facta. Ergo non reuiut duo. Pzimo utru religiofite
fcuntperpenitentia ad premium confequendum. neant patient tolerare iniurias fibi factas.
sơm :ợ cũ aureola impożtet quanda5 Ο Scoo utrü ille qui iurat fe no itraturu re
Rñdeo fingulare excellentiam pzemÿ neceffe ligionepoffit licite religione intrare. Arti.XXVI.
efto pfupponat aurea:ficut cóparatiuus pfupponit pmficpcedit. Uidet oreligiofi non
pofitiuu:z bocfigurat exodi.25.ubi di.Facias fuper debeant tolerare fuos ipugnatores.
ⱭIrca
coronaaurea alterá aureolá. Et ló qui nó mereť au In ipugnatione eni pfector viroru deus impu
reá.i.pzemíú céntiale:nó meret aureola:qui aut pro gnat.vn ons faulo pfequéti difcipulos chii dixit act.
pterínané glia operant:nomerent pmiü céntiale: qz 9.Saule faule quidme plequeris: Sedperfecti viri
receperut mercedé fuá:ut diMatth.6.vnde nec me nodebent impugnatores dei tolerare.ergones ipu
rentaureolā.penitentia aut reftituit bomini pzemia gnatoresppzios.C.quilibet perfectus debet ob
pzius babita. non autem confert ei ea que no babu uiare bis que ftatuiperfectionis pzeiudicat.vn aple
it nifi inquantú ipfe motuspenitentie eft meritoriuz. dič.2.ad Lop.6.Ut nő vituperet minifteriü noftrü.
Art.1.xt
Art.xxvn.ct.xxvm. Quodlibet

S3perbocq pfecti ipugnantftatui pfectionis dero circa clericos quefitum eft vnum,
de utrum.f.liceat clerico : quitenetur
gat. pfecti viri nodebet tolerare fuos ipugnatores. DEin
CSed cótra eft: qö Szego dicit. Nofumus perfecti ad boras canonicas dicere matutinas fequentis
fi aliorum inozdinationes ferre non poffumus. diei de fero.Et videtur q non . Dicitur enim eccle.
Rñdeo dom: pfecti viri duplr ipugnari pof zi.Lafciuus zipzudes noferuabit tps.Sed ifte in of
funt.Uno dde mo tú adplonas pro cédo matutinas nôobferuat tps.Lū eni dies icipiat
pzías:utpote cum inferunt eis iniurie pfonales.Alio amedia nocte:videt o matutinas ſequêtis diei dicat
mopoflunt ipugnariŸtüad ftatü cop:utputa cu ali in die precedéti.ergo videť o hoc ad laſcintă zipzu
ds uerbis ut factis pfectionis ftatui derogat.Et bec dentia pertineat:7 ita videt effepeccatum.
Duo tagunt Jac.2. Nonedites oppzimut uos per po Sed cótra:Deus clemétior eft quolibet hoie. Sed
tétia:qo ptinet ad pfonales iniurias. Noneipfiblaf bomonoimputat debitori in culpa:fi debitü fibired "
phemat bonu nomé qo inuocatü eftfup uos: qo pri dat antetempus.ergo multo minus Deus.

net ad religione uel ftatü. 3n inture &pfonali e Rideo por : tps


puenit bifideradaeft itettoet qui
in matutinis dicédis:uľˇin
cet pfectos viros eë maxime patiëtes:ut et para
tiplurafufferre:fi illud Matth.s. Side pcufferit qbufcus boris canonicis.Si eni hoc facit pp lafci
te in dextra maxilla:pbe ei altera.Statu vo fuá im uta:ut.f.qeti fonolētie z uoluptati uacet:nó eft abfos
pugnari nodebet pati tu refiftere poffunt.boceniz pcto.Sivo boc faciat pp neceffitate licitaruz 7 bos
uergeret in iniuria dei.vñ ɔ̃ quofda di eçech.14.Nổ neftaruoccupationuz.pura fi clic aut magifter debet
afcediftis ex aduerfo:necoppofuiftis uos murúpzo viderelectionesfuas de nocte:ul'pp aligd aliud bi”:
Domo ifrael.Et io ons iniurias:que5 bumanitatem licitepot defero dicë matutinas: 7 in alijs boris ca
eliferebant patiēter tolerauit:ficut cu iudei dicebat nonicis tps puenire:fic et boc in folénib ecclys fit: qz
Eccebo uorax: z potatoz vini:ut babet Matth.6° meli'eft deo utrúqs reddë.f.7 debitas laudes z alia
z ficut diabolus dixit ei.Mitte te deozſum.qö vide, bonefta officia: per vnú aliud impediatur.
bat ad ptinere.Sed to oom:
lerabat.vnde pharifcos oure redarguit Matth.12. Ad pu mu potu
ergoincipita adnocte.fz bi
ct' aliatuz
Adpámú media
Quiadicebat in belçebub eijceret demonía:qop ad ecclefiafticu officiu z folênitatú celebzitates inci
tinebat ad iniurias fpús fancti.Et filr cum diabolus pit dies a uefperis.vnde fi aliqs poft dictas uefpas z
eidixit.bec oiatibi dabo ficades adoraueris me: qö cópletortu dicat matutinas: ia bocptinet ad diem fe
ad iniuria del ptinebat. Statim eni eû repulit dicés. quété. Incipit qöliber 6m Articulus.I.
Uade fatbana: ut babet Mattbei.4°.ubi dicit Lbzi eft de deo;de ange
foftomus.3llius difcam exëplo noftras ɖdë iniurias Jefitú lode boie zde crea
magnanimiter fuftinere.Dei autem iniurias necufos turis pure cozpalib'. Lircaveuz
ad auditu fufferre:quoniä in pzopzije iniurijs cé qué quefitü eftvnd.utrü.f.vnitas eëntie
libetpatientem laudabile eft.Iniurias autem dei dif ponat in num cuz vnitate plone. Et
fimulare nimis eft impiuz.CEt per bocpatet refpo videt q no.Sit eni trespfone diui
fio ad obiecta. Articulus.XXVII , ne.Sigvnitas eentie poneret in nu
ficpcedit.Videt ille qui Imez cu vnitate plone.fequeretop in
HD fecúdú iurauit fe no intraturu re deoeet quaternitas: qö eft hereticũ. Nó ergo vnitas
ligioné nopoffit licite itrare. Dis eni obligatio effentie ponit in num cum vnitate perfone.
licita eft adimplenda. Sedlicitú erat ei no intrare re Sed3. Si vnitas centie fit penit idé cũ vnitate p
ligionem.ergo cú ad hoc iuraméto feobligauit: vide fone nopones cu ea in nüm fequeret op de quocunos
turq teneatur non intrare. pdicať vnu.pdicat 7 reliquú.Sed vnitas centie pdi
CSed eft: q2 nullä ipedímětů fpüalis pfectus eft ex cat detrib'pfonis.Dicim³eni o pź z fili'z spus fcus
Deo.Sedturamétú eft ex deo.ergoper iuramentum füt vnu.&vnitas pfonalis pdicabit deeis:ut dicat q
non impedit fpüalis pzofectus intradireligionez. pź zfilius zfpüs fanct funt vnus:qo patet eë falfuz.
Rideo fe dom: obligatio
pôtbie.Qñg iuraměti
s eni eft illictripliciter
ita obliga Rñdeo Dom : vnüquodos inctü eft vnú : in
tátú eft ens.vn ens z vnù côuertuné.
tio 7 de re illicita puta cu aliqs iurat fe foznicatură. Eftaut vnúquodqs ens per ſuả fozmå. vñ z vnúqỏ,
z tale iuramentu notenet bo adiplere:nec et licituz perfuafozma bet vnitaté: z inde eft q que eft co
ipleri.Qños vo eft obligatiolicita: z de re lícita.pu paratio forme ad forma eadé eft cóparatio vnitatis
ta cu aliqs iurat fe elemofyná daturú.z tale turamé ad vnitate.Deus aut eft formal deus perfuá centia
túpterirenolicet.Qño vo eft obligatio illicita: fed petas aut pfonalis eft quafi forma coſtitués plonaz:
De re licita puta cu aliqs iurat ſe no facturú aliquod que qde realr diftinguitab alia pfona pp oppofitio
maius bonu:qo tri facere notenet.puta no ieiunare ně relatiua:fed ppzietas pfonalis no diftinguit realr
uel no dare aliquá elemofyna:uel religioné nó intra ab eentia:alioqn fequeret o inoco eet.compofitio:z
re.Tunc eni id ad qo fe iuraméto obligat licitú eft. aliqd adueniret ei permodů accidetis. Ta oë qo
fed tn obligatio eft illicita:q2 per boc boğtü in fe eft eft extra centiá ret accidētalit aduenit:differt tamen
obfirmat fe 5 gratia fpus fancti:que facit bominezin ppzietas pfonalis ab centíafm modú intelligendiz
fuo cozde afcefiones difponere.vnde tale iuramétuz fignificadi.Na centia dź abſolute.ppzietas vo plo
licite pot bo iplere: abftinedo ab illo bono qo facere nalis ipoztat relationem.vnde patet op vnitasplone
notenet:no tn cogit ex illo iuram̃to ad hoc o ipleat noponit in num cú vnitate eëntie:quafi realit abea
qo iurauit:qz iuramétu ad boc o fit obligatoriu de differens:fed folüfm modü intelligendi. Et per
bet bie tres comites:iudiciü:iuftitia: z vitatē:ut ba bocpatet rifioad obiecta.na pinpcedebat fm oiffe
bet biere.4.buic aut iuraméto deeft iudiciü difcre rentia ret:que qz nó eft indiuinis inter vnitaté centie
tionis:q2vgit in Detioré exitu:retrabédo a meliori zplone:iónopot poni quaternitas in deo.Scoz vo
bono.Etp bocpzrñfio ad obra. Art.XXVIII. pcedebat fm differétia: que eftex mô intelligendi z
{

Art.u.ct.m. Gertu Art.un.


31

fignificádi:ex qua prouenit qo dicim? opaterz fili” cépót.Sed extra celû empyreuz nibil eft.§ angelus
7fpüs fanctus dicuntur vnum: fed non vnus. nópot eein couexo celi empyrei:fic eni eet extra ce
Einde circa angelos querebantur lú empyreu. Stevidet o nec corp"gliofuz ibipof
duo. Primo de actioneipo fit ee.De eni cozp'neceffe eft in loco ce. Szextra ce
ru.utri.f.dcdd agut agant per imperiü uo lum empyren no eft aliquislocus.ergonon pot effe
Vluntatis.Scoo de loco ipforú utrú.f.pof co2pus gloriofum extra celum empyreuz.
fint ce in convexo celi empyrei:qo et querebatcirca Sed3. Sinó pot ibieë aut angelus:aut cozp⁹ glio
cozpora gloriofa. Articulus.II. fum.aut boc eft qz nopot ibi afcendere:aut q2 nopt
2mficpcedit.Uidet q no qcqd agit penetrare pfunditate celiempyrei:aut qe indiget lo
arca angelus agatper imperiü yolütatis: co cótinete:aut qz indiget feruate.Sed oia bec fut
uolütas eni eğliterfe bet adppinqua remota. remota a pfectione cozporis gloriofi.multo magis a
Siergo angelus ageretper fola iperíu uolütatis:fe códitione angeloz.ergo corpus gloriofuz & angelus
queret q nooifferret adboc o angelus aliqd ageret poffunt effe in couexo celi empyret.
ppinqui uel remotú illud in nun oom:ad euidentia bui'qonis apud
opozteret y de celo ad terrá vefcederet ad alidd Rñdeo antiquos de locofuerit oue opinio
boc agedu:qa eft traditione facrefcripture .. nes maximepbabiles.qrú vna fuit o locus fit qöda
qtú ad uolutate no differt vnitas z multitudo.Stē , fpatii fiue dimefiones per fe exiftétes:que qdé opi
eni alide potuelle mouere vna re:ita pot uelle moue niofi va eet cozpori deberet locus exhocipfo o coz
replures res:uel et totü vniuerfuz.Sig angelus age pus eft dimesiones bñs.qs neceffe eft aliqs oímélio
ret folú periperíu uolütatis:fequeret: poffet mo nes occupare. S3 bec opinio de loco eft a phoin.4.
Heretotu vniuerfü: qö eft ipoffibile:cú ipfe fit ps vni phi.repzobata.Un alia opinio eft ei : locus fit fup
verfi.no &angelus agit folo imperio uoluntatis. ficies cozporis ptinetis:no qde ingtu eft bi cozpis:
CSed 5.Dis actio eftab aliq vtute. Sz in angelo no qoimediate ptinet.alioqn fequeret g cozp" defcens
eft alia vt' itellect?7 uolütas: itellect no agit nifi p nofemp eet in eodez loco.puta fi boftaret in fluuto:
uolütate.& ois actio angeli eft per ipertu uoluntatis. per cui decurfu femp renouarent diuerfe fuperficies
aque circa ipm:fed fupficies cozpis imediate ptinen
Rñdeo fozma ois actio rei
nature illius rei.Nä etſifint ali tis bet o fit loc ex ozdine adpmcôtinës.vn accipif
queforme accidétales pn actionuz alicui rei:op3 idé loc'fm eude fitu ad p™ stinës.7 pp boc loc' eft
bi'actiones reducant ficut in pm pnm in forma fpeci imobilis.f3 & bac opinionequeva eft: neceffitas exi
fica illius rei agétis:ficut actio caloris ignis reducit ftedi in locopuenit corpori er hoc o dependet a pº
ficut in pm pn in forma fbaleipfi'que eft et pnmoi cótíněte.7pp bocpotines nóeft in loco nifiper ac
um accidentiu porů ignis. Et io opz le alit babere in cides z f3 ptes:ut di in.4.pbi.LT.c.45. JAngelus
actionib alicuius rei bñtis nämfimplice & in actiont aut nodepédet a po ptinete:nec etcozp" gliofum:qo
bus rei bñtis nä3 cópofita.Si eni fuerit aliqd babes pficit per aiaz ex dina fruitione beatificată.z ionul
naz fimplice.ois actio eierit fm,petaté z modú illi La neceffitas eft o cozp'glificatu:aut angelus ab ali
nãe:qo nócótingit fi babeat nam copofită. Dis enim quolocalicozpe ambiať.z ppboc nihil phibet coz
actio ignis eft fm ,petate näe ignis:in cultello autem pus glificatú uel et angelu in quexo celi empyrei ce.
ignito eft queda actio noptines adpetaté ignis.f.in Ad pamú goom:g vbu illud Anf.intelli
cifio.Etboc et pfideradu eft in fubftatis fpüalibus. gédú eft in vi affirmationis.non
Aiaenibumana no efttotaliter intellect":fed ptici enipoffibile eft op aliqd fit in nibilo tang in ɔtiněte:
pat intellectualitatë.vñ eft in eaaliq virt'z actio que fed ifte itellect nofacit ad ppofitú.CÃd 2083:9
noptinet ad itellectuale naz:ficut pcipue patet in bis ratio iſta pcedit de co2pe depěděte a pº continente.
que ptinet ad aiam uegetabile:fed angelus eft totalr quefitü eft de bis que prinêt ·
itellectualis näe.z is opz q ois et actio fit F3 intelle ad boiez.Et pº de ſpualib".
ctü.vnde btus Dio oicit.4.c.oeoi.no.q angeli bnt 2º de cozpalib'.Circafpüalia
eft,pode quefitum
facris.20de virtutib2.3 de pctis.
fubas z virtutes 7 opationes itellectuales . Intelle
ctus aut noagit nifi mediante uolütate: q2 mot⁹uolu Circafacra quefita füt duo de baptifmo.poe ne
tatis eft inclinatio fequés formá intellecta.vn opz ceffitate baptifmi:utrum.f.puer qui nafcit in deferto:
qcqd angelus agit:agat per iperiüuolütatis.Sedth ubi nopot aq bžímortës fine baptiſmo faluaripoffic
cófiderádů eft q cu virt fit media int céntia z opera in fide mris fidelis,2 ° de ipedimento matrimony:qö
tione: opzq virtz opatio cuiuflibet rei ppoztionet puenit ex baptifmo utrú fi chžían quibaptiçat iude
centie ei.vn fupioris angeli cui eft centia nobilioz: amcui podederat fidé de bedofi baptiçaret:cog
eft et vt' efficacioz:fic ad itelligédü: ita et ad agědu fcés ea poftea carnal fumet mŕimoniü.Arti.IIII.
in'resexteriores:7 fm boc actio angeli limitatur ad
in de
aliqué effectü:qz necvtute nec eëntía bêt infinitam. ОArca ferto nat poffit abfqs baptifmofalua
ri in fide parétu.nó enieft minoris efficacie fides të
Ad pámú 80559 actio uolütatis angelice
radicaf in centia ei a qua pcedit poregratie tempore legis nature. Sed tempore
etvirt'z opatio.opz aut moués ce fitcuz mobili qo legis nature faluabant pueri in fide parētuz:ut Sze
ab co mouet:ut babet in.7.pbi.LT.c.12. Jz ióopz go.dicit. et nüctpegre..per chim nóeſt aṛta
Baz angelialiqualit piungi reb quas mouet.Ad ta boib' víafalutis:cü ipfe dicat Jo.10.Ego ueniur
m vitabeant z abundantius babcant. Sed ante chzifti .
2003:9 92 actio uoluntatis limitaťfm modu een
tie non opz angeluspoffit agere omnia quepoteft aduentu faluabant aliquipueriin fide parentû.ergo
uelle. Articulus.III. multo magis nunc poſt chziſti aduentum.
CSed contra eft qo dominus dicit Joan.3 . nifi quis
HD fecú dú ficprenódit. Uidef or an
gelus poffit ee in que renatus fuerit ex aqua z fpiritu fancto:non poteft in
xo celiempyrei,Dicit eniAnfel.In nibilo nibil trare in regnum celorum.
ddddd
Art.v. Quodlibet Art.vi.

Rñdeo 055:9 abilla danatione qua bumanu pa mũ ,pcedit. Videt o certitu


imá fic do adbefionisin
gen❜icurrit pppctṁpmi parétis:nul HO pr
lus pt libari nifi per chiz:qui folus ab illa dánatione malo catholicofit act fidei vtutis : q2 F3 pbzin^
imunis iuenit:ita.f.ut eiicozporetfic capiti mébzuz. 2.eth.Triafut in aia:potétia:paffio z babit" : fz illa
boc aut triplr fieript. poqde per fufceptione baptif certitudo adbefionis nó pót attribui potentie:q2 eft
mi:f3 illud ad Sat.3.Oés qui in chio baptiçati eftis: meritoria aldemeritoria: potētijs at nómeremur ne
chiz iduiftis.2° per fanguiniseffufioné pp chź3 : q2p qdemeremur. Sir nopot ptinead paffiones:quia
bocet aliqspaffioni chii ofozmať:a qua efficacia foz paffiones ptinet ad appetitu fenfitiuu:qui nó pot ex
tit baptifm . Un di de martyrib? Apoć.7.9 laue tedi ad bocqibereat vitati oine.& reliquit o ptine
rut ftolasfuas in fanguine agni.3º moper fidé z díle at ad aliqué bitu.Sed bit ad que ptinet certitudo
atíone:F3 illudpuer.15. Per mifericordiaz fide pur adbefionis eft vt fidei.§ certitudo adbefionis in be
gant peta.z Act.is.fide di purificas cozda cop. Er ticoul malo catholico eftact ipfi fidei.C.oë qo
per fide chis bitat in cozdib'nris:ut bi aepb.3. Uñ agit ad filitudine alicui'vi age in vtute illi.Sz beti
zipebaptifm'oz fidei facfz. Et f3 boc di eě triplex cusper certitudine adheres bis que credit agit fm
baptifm.f.aque:fpus: z faguis:qz alia ouofupplet vi • filitud inefidei: q2 itätü certitudinalr iberet intum
ce baptifmi aque.fi tn affit,ppofitú fufcipiëdi valē ba eftimat fe recta fide bie.& opat in virtute fidei.z ita
ptifmü.ita.l.g articulus neceffitatis:no aut ɔtěpt're vio illa certitudo adbefionis fit act" virtutis fidet.
ligionis facŕz excludat.manifeftü eft auto in pueris C.totafirmitas fpüalis edifici è a fide:fm illud
nodü bñtib ufuz ronis nopt eẽmot" fidei z dilectio Matth.7.Uenerütflumina:flauerút venti:z nopo
nis:autppofitü fufcipiedi baptifmů.ziónopñt falua tuerunt mouere ea.Fundata eni eratfupza firma pe
rinifiper baptifmu aque:ul'p baptiſmů fāguis : ſipp tra.f.fuper fide. Sed certitudo adheſionis ad firmi
chiz occidant:exq no folú chźiani: fz ét martyres fide tates fpirituale pertinet.ergo eft actus virtutis fidei.
ut Aug'dic de inocêtib.Et ficp39 puer ille i defer CS3Qo nóeft nopot agere.Sed in beretico uel
to moriesfine baptiſmo ſalutez nocófequitur. malo catholico nó eftvirtus fidei.§ certitudo adhe
tpe legis näeno fionis nonpoteft in eis effe actus virtutisfidei.
Ad pumú fufficiebat ad faluté puulog folus Rideo 55: q filalide id qó eft cõe multis ac
mot fideiin parétib?:fed redrebat aliqexteriozpte cipiat ut ppziu vni:neceffe eft y deci
ftatio fideipaligo féſibile fignü.Et fz boc nibil diffe piat.Certitudo aut adbefionisnó eftpa vtutis fidei
rebat id qo tuc redrebat ab eo qo núc reqrit ad falu Primoqdé:q2 puenit vtutib'itellectualib2.pura fa
te:nifig nuc illud fignü fenfibile eft deťminatu:tunc pietie fcie z itellectui. Scöo'qz puenit no folü fidei.
erat ideťminatu:7 pzo uoto adhibebat.Alion opi be:fz etfalle. Sic eni eft opio va z falla:ita z fides:
nio eftopfolus iterioz mot fidei relat ad falute pue nec min'firmit ibet aliqs vitati:&falfitati:ut pbsdie
ri fufficiebat ad falutépueri:nec tñ núc diminuta eft in.7.etbi.3°qz certitudo ibefióis noſp,puenit exaliq
fidei vt":13 augintať ĝdus falutis: q2 nüc qui faluant bitu:f3 ex po arbitrio aliqs pt affefü fuü firmare ad
per chiz ftati itroducunt in regnü celozz:qỏ túc non alidd uez ul'falfus ante beat bitü.4°qz certitudo
erat:vn nó eft icouenies: fi ad hoc apli aliqd reqrat ibelióis nofolú cópetit fidei fozate:que é vt":fz et fi
fbaptifmus:ut di J0.3 .CAd 2m dóm: per chim detifozmi:que nó eft vt.CDözé gqibetico certi
in bocipfoeft ampliata boib? via ſalutis: núc per tudo ibefiois é act falfe fidei.In malo aut catholico
euaperta eft eis ianua vite eine:que ante claufa erat eft act'fidei ifozmjs: 7 fic i neutro é act'ỷtutis fidei.
perpeccatum pzimi parentis. Articulus.V . Ad primú goom:g divifio illa dat de his
ú que fti aiapmodůpncipÿj act”.
Hfecúd pcedit. finé
ficmŕimoniú g nó poffit
chitanus na ois opatio aie aut eftex aliqpaffioe: aut ex aliq
7iudea baptiçatam ab eo:qua carnalr cognouit bitu:aut ex pura po .bi'aut certitudo ibeliois no pr
poft fidé de obědo data.Di eni in decretis.30.q.j.q ee expaffioe.In malo aut catholico é ex bitu fidei i
fill'facerdotis nopot ducë in uxoré puella quả på ei formis.Szin betico e ulex bitu puerfo fidei ul'ex pu
baptiçauit.&multo min" fi ipfemet baptiçaffet eam: rapo :fic in pnᵒanteğ bitů acqfiuerit.No enipot di
nopoffet eam baberein uxorë.Si ergo ifte chźianus ci o puerfa fides fit bit' ifufus. , aut di o potétÿs
baptiçauit iudeam non pot eam in uxorem accipere. nomeremur ne demeremur fific itelligat: no me
CSeďZeft: q2 Fziura qñ poft fidë datam deɔ̃bendo remurnec demeremur:boc ipfog bem potentias:
per uerba de futurofequit copula carnalis:eft matri uerü eft.Si autfic itelligat purapotétia nópoffit
moniú prefumptu pzefumptione iuris: ɔ̃ quá nó ad ee pn™ merědi neqs demeredi:ueru eë Ÿtú ad meri
mittitpbatio.Šz ita é in ppoſito.& eft uez mrionių. tú:qo nópót eě fine gra.Non eft aut uez ötü ad de
Rñdeo 083:9 ſpualis cognatio ipedit mrio meritu:alioqn ille qui a pno peccat:anteq acqrat ba
niú ɔ̃bédú z dirimit is ɔ̃ctü:manife bitu vitiofuz nodemeret. Ad 2003:9 aliqd pót
ftú eft aut y ex bocq chiian baptiçauit iudea:öbit agef3 filitudine alicui ouplr.Uno mo f3 filitudinez
int eosfpualis cognatio:qz illa fit filia ci'fpüalis.vn uera:z fic uere agit aliölit in vtute illi.Alio mofm
nullú eft mrioniú fequés :et ſi expfſeɔ̃bat per vba de filitudine apparětě:z ficagitin apparetia vtutis illi”:
piti: z et fubfequat carnalis copula. CEtp bocp3 zita eft in ppofito.vn in beretico certitudo adbefio
rifioad obra.Na qo dictú eft de plüptiõe iuris itel nis eft act fidei apparétis:noaut fideive. Ad 3™
ligédú eft qn no interuenit aliqó ipedimētū mrionģ. do3:9 fic exfide va depedet firmitas fpüalis edifi
Einde quefitu eft de vtutib'. Et po ci:ita et ex fide falfapcedit firmitas diabolici edifici
tü ad fide.utru.f.certitudo Eindeqtu ad act latrie fiue religio
adbefionis que eft in beretico ul malo ca nis quefitafut qtuo2. Primo
Ὁ de celebzatione feitop:utz.f.liceat celebra
tholico fit act ipfi fidei virtutis.2ºdequi

bufdá ptínětíb'ad religione fiue ad latriam Tertio re feftú pceptionis oñenfe.2º de folutione
de qbuldagrínétibus ad charitatë, Arti.VI. officioz,utrü.f.clic brisbñficiú cú cura:ul fine cura
;

Art.vn.et.vm. Gertu Art.ix.et.x.


32

7 exis in fcholis teneaf dice offmmoztuoz.3°de col 9 in ecclia di:fic ordinarieptines ad ecclie offm:fic
latione brificioz:utrü.l.eps teneat dare bificiú me in tota ecclia in die aiarú oz offmpzo moztuis:z in q
liori.4° defolutione decimaru.utrü.f.aliqs paup te libet ecclia eft aliqfup boc fpális cófuetudo.puta ut
neat decimas dare diuiti facerdoti. Arti.VII. dicať ozdinarie offm moztuoz femel in feptimana.ul
ficpcedit.Uidetur liceat qlitcus alitfm certütps. Et ad bioffm moztuorú
R HD primú celebzare conceptioné one tenet clic❜bnficiat in aliq ecclia: et in fcholis exñs.z
nre.Sieni no licet:boc no eft:nifi qz fuit cóce per bocfatiffacit moztuis: quoz recipitbona.Aliqn
C pta in originalipctó.Sed no fuit pcepta in originali vodi offm moztuoz in ecclia extraordinarie:pp ali
pcto:ut videt:q2 bts go facta eft ut ipali mo eet ba quá cáz fpáliť emergētē.puta ad pces alicui'pfone uľ
bitaculü oei.& debuit ad boc fpáliť pparari:nó aútp ppaliqd bi.Et ad bi'offm moztuoz non tenet de
parata eft fpáliť F3 cozp'qo coceptu eft ex ſexuû co ricus exiftens infcholis.Et per bocpatet reſpon
mixtione:nec et tu ad aiam:q2 alÿj et legunt fctifica fio ad obiecta. Articulus.IX.
ti in uto:z ita reliquit o fuerit ipalit pparata p imuni pec
tate ab origialipeto.z ficlicet elpceptioez celebzare Htertiu cet dans brificiu Glidefbono:fipze
epe
Sedeft o boc puilegiù foli' chií ožeě ofine ori termittat melioré:q2 qui faċ ɔ̃ ɔfciaz edificat ed
ginali pcto eft cóceptus. No ergo cópetit beate vil geběna . Sz ifteeps ptermittes meliore videt face
gini: zita eius conceptio non eft celebzanda, reptra pfcia3:8peccatmoztalr edificas ad gebenaz.
Rñdeo do3:9 bic iducunt due qones.vnapn Sedcótra eft q etiafmiura fufficitdare bono:fi fit
cipalis z altera accefforia.f.an beata idoneus ad feruiendum in ecclefia.
vgofueritpcepta cu originali:qo opz p° deťminari. Rideo malide pot dici melioz Duplicit.
ER &pfideradio vnufdfos pctm originale biter ex vnomofimplr qui eftfanctioz plus ba
bocq fuit in AdaF3 feminale rone:ut Aug'oicfup bés de charitate.Alio mooi aliqs melioz quoad ali
Sen.ad Ifaz.Oés aut illi inada fuerüt fm feminales dd.Cotingit aut qños aliqué ce meliorez limplr:qui
20343

róné:qui nofolú ab eo carne acceperüt:fed et f3nä tñ no eft melioz ötü ad boc o bñficiú pcipiat: qz ali
le modú originis ab eofútppagati:fic autpceffit ab foztepot ecclia magis iuuare:ul per filiú fapie uelg
ada beatavgo:qz nata fuit per cómixtione feruu fic auxiliu potétie ul'qz fuiuit in ecclia .Nógeps tenet
EV zceteri:ziocócepta fuit in originalipcto:7 includiť femp oare meliori fimplr:fed tenet oare meliori quo
d invniuerfitate illoruz:de qua apl's dicit ad Ro.S. In ad boc:nóeni pót eé y vnúpferat alteri:nifi pp ali
Ba quooës peccauerút:a qua vniuerfitate folus cbis ex qua cás: que fiqdé ptineat ad bonoré dei z utilitatez
cipit:qui in ada nofuit Fm feminalem rónë:alioqn fi ecclie:ia tu adhoc ifte eftmelioz.Si aut illa ca ad
bocalteri pueniret & chio nó idigeret chźi redéptio boc noptineat erit acceptio pfonarü:que táto égra
ne:zionotm debem dare matriq fubtrabat aliqd uioz:proin reb'dinis comittit. Unfug illud Jac.2.
bonorifilij:qui eft faluatoz oiuz boiuz:ut dić apľs.j. Tu fede bicbn zč.Dicit glo.Aug.fi hac diftatia fe
ad Tbi.4.Quáuis aût bta vgo in originali_ɔcepta dědí z ftádí ad bonores eccliafticos referam ":nó eft
23 fuerit:credit tñ in utero fuiffe fctificata ante nata. putáduleue ce pctm in acceptione pfonaru biefidē
Etiocirca celebzationé pceptionis et diuerfa ɔlue oni glie.Quis eni ferat eligi oiuite ad fede bonoris
tudo eccliarú inoleuit. Na romana ecclia 7 plurime ecclefie cótempto paupere fanctiorez inftructiore?
CEt perbocpatet rifio ad obiecta. Arti.X.
alie pfiderates cóceptione virginis in originali pcto
fuiffe:feftu pceptionis nocelebzat:alid vopfideran
tes fectificationé er in utero :cultés ignorat :celebrat Ad quartu ficpced it idet paup
teneatdecimas non
diuiti
¿ceptioné.credit eni o poftpceptioné zaie ifu facerdoti.36 iftitutü eft:ut decime foluant ad fuften
fioné fueritfctificata.Un illa celebzitas nó eft referé tationě miniftroz ecclie. Sz facerdos diues bet ali
da adpceptione róne pceptionis:fz poti'rone fctifi as vñ fuftétet.ġ nofür eidecime foluéde : 7 pcipue a
cationis.Sic& no eft io celebzáda pceptiopdicta:q2 paupere..in multis terris decime no foluütur:
fuerit fine pcto originali pcepta. Noeni per boc tol qoth plati cozrigeret:fi boies ex neceffitate iuris of
lit qn fuerit fpali'cetis pparata:co o in ipa fctifica uini decimasfoluere tenerent.No &videt opfertiz
tione copiofi'cetis mun'greaccepit:nó folúut purga paupes teneant folueredecimas diuitib'facerdotib".
ret apctö origiali:fzut tota ei vita redderet imunis CSed5 eftqo ons Matth.23.dicit.bec opoztuit fa
aboipctô ta moztali ueiali:ut oic anf. Ar.VIII. cere.f.iudicii z vitate:z illa noomittere.f.ea quepri
2mfic pcedit.Videf q clic bñficiatus net ad decimaru folutioné..Luce.18.pbarifeus
ОArca teneat in ſcholis exñs dicere officium dicit.Decimas do omnium quepoffideo.
qui recipit bona tpalia alicui'tene pbs docet in.S.ethi.Mediu
gur ei in (pualib recopenfare. Sed ifte cleric accipit Rideo e accipit nofolusque ad nos :ficut
bona que fuerunt defunctorum.ergo tenetur p2o eis in cetis vrutib?:ĺz ét fz ré:q2.l.in alÿs vtutib'atten
dicere officium moztuorum. dunt diuerfe pditiones plonaz:f3q8mediú diuerfi
CSed5.ille qui minus recipit minus tenet.Sed cle ficat: fic circa cibos.qö eftmultü vni eft paucu alteri
ricus qui infcholis morať minus recipit&alij quiin uel moderatü:fedin iuftitia nouariat mediú km Di
ecclia refidentia faciunt qui recipiût quotidianas di uerfas pfone¿ditiones: fs attédit folú adÿtitate rei.
ftributiones.&notenet oice oftm moztuorú fíč illi. Quieni emit re aliquadebet tátu foluere qtúualet
Rideo 063:9 clic'ex boc ipfo q eft clicus:T fiue apaupe fiue a diuite emat.reddē aut debituz eft
pcipuein facris ozdinib cöftitut":tene act' iuftitie.z io ad boco alicui reddat qo ci debet
tur dice boras canonicas.Uident eni tales spáliť ee nórefert utrú fit oiues uel paup.Decime aut facerdo
affüpti ad laude dina:kzillud Jla.42.Dez qui inuo tib'debent in coiɖdēF5 ius näle.Nälis aut rồdictat
# cat nomé meujn laudē meá creaui illü.Sz inŸtü eft ut illi qui pzo pplo in ſpualib❜laborat:applo ftipen
3 clic bñfici at'in bac ecclia:tenet dicere offm fm mo dia fuefuftétationis accipiat.Et fz bocetin nouo te
du illi ecclie. Eft § 2fiderádú y offm moztuoz qñ ftaméto eft iure dinofancitii.Nā ut di.j.ad Lop.9.
ddddd 2
Art.xi. Quodlibet. Art.xn.

Dñs ozdinauit bis qui euägeliü annüciat:ut de euan Orca pmficpcedit.Uidet dericipeccent
gelio viuát:fed in lege ueteri iudiciali pcepto taxata moztalit:fiae que eis fupfluunt in ele
eft qtitas et'qo miniftris dei eft ppľo foluédú.f.deci mofynis non largiant: q2 fup illud Luce.3º. Qui bét
ma:zboc et ecclia ftatuit in pplo chžiano foluédum . Duas tunicas det vná no briti.dicit glo.De duab tu
vñ cúfacerdotib'decime debeant tu deiure näli:tuz nicis diuidēdis dať pceptuz:q2 ſi vna dividať:nemo
de iure dino:tû êt exftatuto ecclie:quis facerdos fir ueftit in dimidia tunica z nudus remanet qui accipit:
diues:nibilominus pauper tenet eidecimasfoluere. z qui dedit:fed per largitioné vni tunice itelligit lar
op3 ride ouplr.Uno móut di gitio coz que fupfluunt ad neceffitatë vite:ut patet
Ad primú cafo decimaru folutio inftituta per ea quein eadé glo.pmittunt.ĝ dare fupflua eft in
eft nofolü ad fuftëtationé miniftroz ecclie:fed et ad pcepto:fed qui trasgredit pceptuz peccat moztalr.g
fuftétatione pauperü: qb'debet de domo dei puide ille qui no dat fupflua pauperib peccat moztaliter.
ri.Un diMal.3.Inferte oez decimatione:ut fit cib C.pceptu plus obligat ÿ ¿filiü.Sz dare oia que
in oomomea: fic facerdoti:qui nofolú fibifed pau qs poffidet eft pfiliuz.z tñ ad hoc bo obligat in cafu
perib puidedebet:Ÿrücüqz diuiti füt decime necef extreme neceffitatis:& et extra caluz extreme neceffi
farie.Alio mópót dici o neceffitas fuftétationis mi tatis tenet aliqs fupflua dare paupertb?: cu boc fit in
niftroz fuit roeccliaftice inftonis de decimarú foto Peepto.z ita qui no largitpeccat moztalr.C.qcü
ne. Sed ex quo offm eftalicuidebitu per ftatutü ec 3 cófumit qo eft alteri tenet ad reftôné. Sed bona
clie:nibilomin'ci debet quis fit diues.CAd 2003 clicoz füt pauperú:ut patet per glo. Diero.fup illud
qficpaulus laudabiliť nó exigebatfumptus quifibi Ja.2 . Rapinapauperu in domo ueftra.ğfi clici iurili
pp pdicatione euágelij debebant:ne qo ipedimétuz ter bona eccliaftica plumut tenent reftituepaupibus
fieret euágelio:aut fcadalú fidelib'cbii.no tñ illipec aliude fibabuerint.C.qcus fac fe ipotété ad id
cabat no miniftrates fumpt quos apl's fibi debitos qo tenet facepeccat mortalit:f3 clici faciédo fupfluas
remittebat:ita et plati ecclie laudabir faciüt nó exi expelas faciut feipotētes ad fubueniēdů pauperib
gedo decimas in terris illis in qb'pp diffuetudinem ad qo tenent.ergo videtur peccent mortaliter.
tímét fcadalu gñari:nec peccát illi qui nofoluut deci Sz in ɔ̃riū vi eęzſuetudo que apud multospualuit
mas in db Rideo Dom: ali videt le bie circa bona pa
Atinate exigetib pare recufaret.z io utbuicpctoob trimonialia z circa bona ecclefiaftica.
uiet facerdotes in terris illis nó exigunt decimas. Nabonop piimonialiü uel licite acqficon bò uere
Einde quefitü eft de actib charita eft ons.vn tu ptinet ad códitioně ipfi'ret:pt re fus
tis.Et de obediétia.utru utíut vult.7 exbac pte no accidit pctm:pot tñ pctm
fit magis meritoriú obedire plato:uel face accideer iozdinato mô utědí:uel per ſupabūdātiaz:
Drealiquid ad dictum fratris,2º de elemo du.f.iutilit columit bonapainea in que noopz:ulF3
fyna. Articulus.XI. defectü:ingtü.f.noerogat ea in que opz. Utroos eni
pfic pcedit.Uidet o magis fit me mocozrüpit virt⁹:ut ož in.2.ethi.bonoz vo eccliafti
ⱭIrca ritoriu obedire plato face aliquid cop clici nófut uere oni:fed difpéfatores:F3 illud p
ad dictú fratris.Maiori eni merito maius detri adLoz.9.Difpéfatio aut mibicredita eft. Pertinet
mětů opponić.Sz magis demeret ille qui eft iobedi aut ad offpéfatoré ut fidelr diftribuat ea que eius dif
ensplato: ille qui no affentit dicto fris.§ z magis penfationicomittunt:F3 illud pº ad Lop.4.bic iaz
meret aliqs obediédo plato Ÿ afféties dicto fratris. querit int oifpéfatores ut fidelis qs inueniat.In bis
CSed 5.Ubleft maioz bumilitas ibi videt eë maius pot ouplrpctm côtingê.vno mō ex códitione ipi?
meritu:q2bumilib'dat deus gratia:ut di Ja-4.Sed rei:ou.f.ufurpat fibi alirēppzia:z inufusfuosquer
maiorisbumilitatis videt effe q aliqs equali fe fubg tit id qo cet alijs erogandu. Aliomó ex inozdinato
ciat facies aliqd ad dictú ei':ğ q aliqs fubijciatfefu ufu eoz:quein pté fuá cedut:fic et de alÿs dictü eft.
periori:obediespzelato.ergo magis videt eë meri Ueruqe boz difpéfatio fidei oifpéfatoris comittit:
toriú:q aliqs faciat ad dictú fris: y obedit plato. ut dictú eft:fide bona fide oifpéfet eccliaftica bona i
Rñdeo do3:9 aliqs act⁹pot dici magis meri de accipies go fibiquenit:Fm ¿ditioně ftat⁹z plone:
tori'ouplr.Uno mó ex gñie opis,z lic z alijs largit:km fibi videt bonafide expedire no
ille act'eft magis meritori’qui eft excellétioris vtu peccat moztalr:et fi forte aliqd plus in fuos ufus co
tis.Manifeftú eft at o latriaper qua aliqs fuit deo uertat oporteat.Talia eni qz in fingularib' eft co
eft excellétioz vt'q bñficētia:q qe ſatiſfaćpxio:lić z rúiudiciü:nópoffunt per oimoda certitudiné diffini
olligedeu é magis meritoriû à diligëprimü:q autë ri.Un finofit mult'exceffus pot copati bona fidem
aliqd fiat ad dictú fris ptinet ad amicitia:ul brifice difpéfatoris.fivomult'exceffus fiar:non pótlatere:
tia:q qs diligitprimú : q át obediať plato inĝtú eft z itanopot cú bona fide difpéfatoris boc agi.fi aut
Dei mifter:ptiet ad religioné q qs colit z diligit deu: nocóferuet bonafide in difpéfando.peccat moztalr.
ziomagis é meritoriu o aliqs faciat aliqd obedies fic
blato utfuas uorú: q fi aliqd faciat ad Dem fris.Alio Ad primú moneoni ofinAug monte.oicit
Allainprecepta
li.de fer
mopt oici aliqs act magis meritori ex eoy pcedit que ons tradidit Matth.5.Quipcufferit te in vnaz
exmaiorí charitate:lz fit minoz ex fuogñe:7ficnibil maxilla pbe ci z alia.z queibi fequunt fût itelligéda
phibet magis mereri illu q fać aliqd ad dictuz frís. Fm pparatione animi:ut.f.bofit parat hoc facequ
Pzimu & pcedim".CAd 2" 063:9 ille q fać ali neceffitas boc reqrit. Uñ nofemp eftpctm mortale:
qd ad dictu fris facpa ſpote.vn minoris bumilitatis qn bo boc no facit: fed qñ videt neceffitaté iminere:
cévidet ğ y aliqs obediar plato tang fuperiori. finofaciat tucpeccat moztalr: eadem ró eftde boc
Einde quefitú eft de elemofyna.Et pcepto:qui bet ouas tunicas det nóbñti: z de oibus
pzimo de elemofyna clerico filib . Un nofemp peccat moztalr quotiefcunq3 nồ
rú. Secundo de elemofynis que fiunt pro oat paupiqui fupfluuz bet:fed qn neceffitas iminer.
Ο mozruis. Articulus.XII. Onat fit talis neceffitas: obliget ad pctm mozta
Art.xin. Gertú Art.xum.et.xv.
33

le:nópot rone determinari: fed comittitprudentie z guédú eft ex pre elemofyne:circa quapot cófiderari
fidei oifpéfantis:vñ fi bona fide det:qñ fibi videt ex et detrimětu ipfi elemofyne zeffect ipfi.Quantuz
pedire:imunis eft a pcto: alioqn mortaliter peccat. ad meritu elemofyne nullú detrimětu patiť defun
CAd 2oom:gilla eadé quefut filia cadunt fub ctus ex pdicta tarditate:maximeſi ötü in ipo fuitcu
pceptoF3 animipparationé:nullü eni cofilui eftpfe ra adhibuit:ut bi elemofyne cito darent:q2 merituz
ct bo tradat aiaz fua p20fratrib'fuis.z tnboc principalit exuolütate zitétione depéder .Sed qua
cadit fub pcepto F3 animi pparatione:fz illud.j. Jo. tu ad effectú elemofyne patiť detrimětů: nó qdez ut
3.Et nosdebem pzo fratrib aiaz ponere:z filr dare p2obi'tarditatepuniat: fed q2 remediù ei nó adhibe
oia fuapauperib'cadit fub pceptoFm animi Ppara tur:on fuffragia differunt: ex qb? plurimü iuvaretur.
tioné:ut.f.bofit parat boc facefi neceffitas imineat. goo3:9 negligétia vni no iputa
Minoz tñneceffitas reqrit ad fupflua erogandağ Ad primú tur alteri adpena.pottn reduda
ad oia exhibéda:tñ boc totú rone uli deťminari non • re in alterutum ad defectu remedÿ km y vnusbó
pot:fed comittit pzudētie: ut dictü eft.CAdz™ 083 ab alioiuuari non poteft. Arti.XIIII.
bona eccliaftica no folúfüt diſpěſanda paupib':f3 2mficpcedit.Uidef executor debet
Et ecclle miniftris:vñkm canones debent diuidiboc ОFrca tardarediftributioné elemofynaru ad
móut aliq ps cedat in ufuspauperu: 7 aliq ps in ufus bocq res defuncti melius uendant.Quia ex bocle
miniftroz z in cultú ecclie. Alit & ooz eft de illis quito plures elemofynas poterit facere pzo defun
eccliafticis bonis:que pncipaltfüt attribuédanecef cto:ex quibus defunctus magis iunabitur.ergofi dif
fitatib pauperu: z ex pñti neceffitatib'miniftroz:fic ferat videt q laudabiliter z fideliter boc faciat.
fütbonabofpitaliu zalioz bi.Etalit de illisbonis CSed 3 eft:qzex tarditate elemofynaru fequit retar
que fut pncipale attributa ufib miniftroz:fic für pze datio remedij quoforte defüct'idiget. vídet q biª
bede clicon: alia bi".Na in pmis bonis pctm co retardatione grauet defunctus potius inuetur.
mittit:no folü ex abufu : fed et ex ipfa rerü pditione: Rñdeo dom.In magnmorapicumodici
la. n fitpis
exenon
cutorvidet
per
du aliqs in fuos ufus affumit qö eft alteri . Et tote cé
net ad reftitutione tang defraudatoz rei aliene.In fe modicũtps elemofyna dare differat:ut reb'defuncti
cudisvo bonis no comittitpctmnifiper abufum:fi meli ueditis ampliores elemofynas dare poffit:lau
cut zdebonis patrimonialib dictú eft.vñ non teneť dabilr boc facit. Sivo ecouerfoper multú the diffe
qs ad reftitutione:fed folû ad penitétia peragendaz. rat elemofynas diftribuë:ut no multo ampliores ele
Ad 4oom: neqs moderat ufus diuitiaru.ne mofynas fàciat:nó videt cé abfq3 culpa:q2 forte de
3 bonafides oifpofitionis faluari videt in eo quifci funct'a purgatorioliberaret in quo exiftéti remedia
enterfupfluas expéfas facit in uoluptuofis zuiuğs: fuffragion maxime neceffariu erat.boc aut requirit
zalge bi' fupfluitatib.z fic nó eft dubiü in talib paudētis executoris exame:ut.f.cófideratis dilatio
peccat moztalr.Unoi Matth.24.Si dixerit malus netemporis z códitione perfone que credit citi'uel
Fuus illein cozde fuo:mora facit ons me uenire:z ce tardius liberada:z et titate augmenti elemofynas
perit pcutere feruos fuos.qö ptinet ad fupbû z cru rúfaciat:qỏ videbitur expediredefuncto.
dele oniu:maducet aut z bibat cu ebziofis: qö prinet Einde quefitü eft depctis.Et circa
ad fupflua z uoluptuofa puiuia: ueniet ons ferui illi boc quefita funt tria.pº de
in oie qua nofperat:z bora qua ignorat: z diuidet eû pctooriginali utrü.fille quibaptiçatus eft
Ό
f.a focietatefancto :partes eius ponet cũ ypocri trafmittat pctm originale in plè.3 de pcto
tis.f.in inferno.Undeibifubdit.bi erit fletus z ftri
actuali in gnali.dd.f.fit pus.utru auerfio a deo:ul'co
doz ventii.Si aut aliqe non multú in talib'excedat uerfioad comutabile bonu.3 spálit de médacio:qo
pótbonafide fieri ab aliquo: qui vult Fm decentiam mendaciu fit grauius:utra illud qö fit vbo:uel illud
fui ftatus more gerere bis quibus conuiuit. qo fit facto. Articulus.XV .

Ei nd e quef itum eft de elem ofyn is pm ficpcedit.Ui det q ille quieftba


arca ptiçat no traſmittat pctm originale
circa boc quefita funt duo. Pzimo utrum inple. In eo eni qui nafcit triapoffunt cófidera
Ὅ moztu patiat aliqo detrimětů : fi executoz
ri.f.cozp.aia.z vnio utriuſqz :ſz nổɔ̃bit pctm origi
eloifferat fe oare elemofynas:quas ipfe in teftamen nalefm cozp'qööbit aparetib?:q2paretes erat to
to dari madauit.2° utru executoz licite poffit differ talít a pctooriginalimundati.filr et necfm aiaz qua
re diftributioně elemofynaru ad boc o res defuncti bet excreatione del:in quepctm nocadit:z per ɔña
melius uendantur in poſterum. Arti.XIII .
nees et fm vnioné utriuſes.ġ ille qui naſcit ex bapti
pmficpcedit. moztu? nulluz nullo modo peccatum
Orca Pereti detrimentü acethocz ex q elemofy Sed 5 eft: qz remediu noadbibet nifi vulneri. Sed
ne:quas mádauit dari retardant. Hi eniretardatio baptifmus qui eft medicinale remediй cótra vulnus
prouenit ex negligentia executoris. Sed negligétia originalis peccatiadhibet paruulis baptiçaton filijs
vnius non imputatur alteri.ergo nullum detrimétuz Fm cóem ecclefie cófuetudine.ergo paruuli baptiça
moztuus patitur ex bi' tarditate. torúfilý cum originalipeccato nafcuntur.
CSedeft.9 pp ſa qo
bypzo
crificia:quefierent tarditate retardantofones
aia defuncti: z
ex qbus plurimú Rñdeo ruparentu 3:q2pctimqöertráfgreffione
in oës mo
iuuaret.ğ ex bi' tarditate patitur detrimentuz. deriuat:no abolet nifi pergratia chit:qui depctódá
Rideo dom: bic eftopus duplici diftinctio nauit pctmin carne:ut oi ad Ro.8.Sed boc quoda
ne.Dzimo dde ex pte ipfi' detriměti. ozdine peragit.Nampº inftatu pitis viteper facra
Diftinguédú eft eni ouplex detrimetu.Ná qōdá de gratie chiiremouet pctm originale tú ad inqnatio
trimétü eft qo ptinet ad toleratia pene:f3 illud.j.ad nëaie:ut.f.no iputet bomini ad culpaz. Remanerti
Lop.3.Si cui opus arferit detrimētu patiet.Aliud iteriz tu adcorruptioné fomitis in carne:vñ aple
aut qo ptinet ad fubtractioněremedy, Scôo et difti picebat ad Ro.7° Egoipemetefuio legi dei carne
ddddd
Art.xvi.xvII.et.xvm. Quodlibet. Art.xix .

aut legi peti:inoptuz.l.pcupifcit aduerfus fpm.vn bo ables miraculo poffit aliqs fimul effe virgo z pater.
baptiçat fm mêté viuit in nouitate fpus:f3 Fm carne CS3.Mulier abfos miraculo no pot filee virgoz
adbuc retinet uetuftaté Ade.z io fic per fpüale gia mat.& pari róne nec vir abfos miraculo pót fileevir
tioné:qua.f.per euangeliû alios pducit filios in chio go zpi.CJtevi o necp miraculü:qzfifili dei qui
abfqzpcto:ita et f3 gñattonëcarnalė pducit filios in eft nat miraculofe de vigine ex aliq pte cozpis vgina
uetuftaté ade cu peccato originali. Etper bocpa lis carné affupfiffet ex illa:vñ mulier nalit cócipit.
tet refponfio ad obiecta. Articulus.XVI. puta de manu aut pede:no diceret fili'vginis:ficnec
Eua dicta eft filia ade:quis fit fozata de cofta ipt":f
HD fecúdú ficpcedit.Uider of in pec
cato actuali pusfit auer nópoffet atingerefalua vginitate viri: ex eadépte
L fio cóuerfio. Auerfio eni ipoztat receffu ater cozpis:z in eodélocoplegñaret:fic nalit gnat.&nec
ad terminü.Sedin motu et miraculofe fieri poffet & aliqsfil eet virgo zpať.
cozpali pus eft receffus a termino & acceffus ad ter ad euidentia vidë op qd
Rdeo ad ginitate regraf, Redrunt aut tria
minu.gz infpüali motu pus eft auerfio conuerfio.
CSed eft qo Dio.dicit.4.c.de di.no. Nemo inten ad et pfectioné: quoruz pm eftpncipale z formale.f.
dens ad mali operat:fed intendens ad bonuz.§ pus electiofine itétio uolútatis :fic z in oib'moralib³.vñ
animus peccantis cóuertitur per appetitů ad bonuz iftud ex neceffitate ad vginitate reqrit o affit alicul
cómutabile auertatur a deo. affidua uolütas nung experiedi oelectatione uenere
am.Scoz aut eft måle.f.paſſio appetit'ſenſitivi.f.de
Rñdeo 003:9 pctm pncipaliť in uolütate off
ftit: ut Aug oic.Quátú aút ad uolu lectatio:quá qs experit in actu uenereo: cut puatio
taté illud eft pus:qo pncipalr intédit.z ió in pctis in reqrit ad pfecta virginitate maliť. Na paffiones fen
qb' pncipalritedit fruitio boni comutabilis:fič in lu fitiue fut ma virtutü moraliü.Sitñ pter electionem
xuria:auaritia:zfilib”. þus eft nälit querfio Ÿ auer pe uolütatis bocatingat:puta cu qs in fomnopollui
fio:que no eft pncipal'r itēta:fz pter itētioné cófequit tur:uel cu mulier per violétia abhofte oppzimit:no
exiozdinatapuerfione.In pctis aut in qb' directein pit vt'vginitatis:ut patet per Aug.in pº de ciui.dei.
tédit auerfio a deo:fic eft ifidelitas:deſperatio z alia Tertiu aut eft qli per accñs z cocomitant fe bñs ad
bi: pus eft auerfio ab icómutabilibono: z poftea eft virginitate.f.cozpalis itegritas.vn fi clauftra pudo
couerfio ad cómutabile bonu:fic patet in illis qui de ris alit cozrupant & peruenereu actuz: puta fiobfte
fperates feipfos tradunt ipudicitie:ut di ad Eph.4. trix:ulmedic ferro icidat ad fanádu nibil virginita
tidepit:ficAug oic in pº de cioci.Sic & fi vginitas
Ad pumu bus receffus a termino poz fic in accipiatf3pfectü fuü ceput ad vginitate tria pdicta
executione:acceffus tñ ad iminu poz eft in itétióe in pcurrüt:mulier qdě falua vginitate nópót eë mŕ:ita
qua pncipalit cófiftitpeccatú. Articulus.XVII. pcipiat z pariat nifi miraculofe:q2ples egredi non
fic pcedit. Uidet q maius pót:cú bocopmaneat clauftra pudoris iufolata:nifi
tertin petm fit cu aliqs mentito fa permiraculuz: fic accidit in mre dei. Poffet tnfozte
H
cto:q cu aliqs métiť vbo.Mai'eni pctm eëvi abfqs miraculo mulier falua oimoda virginitate pci
det cu aliqs métiëdo abutiť eo cui magis credit.Sz pere:fic di accidiffe de qda puella pubefcéte: quá pp
fie Anf.dicit in li.de vitate.Magis credit factis q pudoris cuftodia in lecto fuo pź bebat:quidu fomno
vbis.grauius peccat qui metit factis & uerbis. pollueret femead matrice defcëdit z puella ¿cepit.
CSed eft qo Aug'oic in li.de doctrina chźiana.In Uiraut abfos of feminis refolutione no pot eë pi ne
ter oiafigna pcipuû locú tenét uerba.bis aut abutit qnalit:nec miraculofe:q2 fide co2pe et ples air mé
alle qui uerbo metitur.§ videt o grauius peccat ille raculofe formaret:nopoffet dicipi.Sivo vginitas
qui mentitur uerbo ille qui mentit facto. largi accipiat: put folü reqrit iteriore clectioné mě
dom: fic Amb.oić in qda fermone. tis:fic patet de muliere qdě a naliť pót eé mať: vgi
Riideo nofolu in falfis vbis:fz et in fimula nitate tali manete:fic fi aliq per violétia opprimeret
tis opib médaciü eft. Pctm aut mědaci pncipalt d ab bofte: z ide conciperet.z multo magis boc poffet
de pfiftit in itétione falledi.vn ille qui dic falfum: qo miraculofe fieri.Uir aût ſalua talivginitate poffet cé
putat eèuerú nó métiť.Magis át eſt reʼmĕdacy ille pinalit pp pollutioné nocturna que quocüqs cafu ad
matrice mulieris pueniret. Noat ita grueret mi
qui oic ueru: qo putat ce fallu:ut p3 per Aug.in li.de
médacio.Un cu cade itetto fallědi fit in eo qui métie raculofe vir fieret pź: fić o virgo fieret mat tú qz vir
bozico qui metit fco:utero elit peccat.vbu ení go miraculofe facta eft mat:fpú fcoformáte copp
z factú affumunt ut iftŕafalledi.vñ no refert qtu ad lis expuriffimis fanguinib'ei':ut Dama.oić. Refolu
pctm mědacijutz alidsvboutfcripto ut nutu:utq tio aut feminis fine qua vir pi cë nó poffet no ¿gruit
cuos facto metiat:fic no refert tú ad pctm bomici opationi fpüsfci.tü qz vir in gñatione eft fic agens:
di: utrü qs gladio uel fecuri interficiat boiez.CEt mulierfic paties.Deo aut cópetit agere z nópati.vñ
per bocpatet rifio ad obiects. Arti.XVIII. magis ¿gruit ut de miracloſe fuppleat id qo deeft ex
quefitü eft circa co2pa bois.utruz pte viri id qo deeft expte mulieris.CEt per boc
Arti.XIX .
DEinde faliqs poffit ee nalit ut'miraculo patet refponfio ad obiccta.
fefilvirgo z pi.z videt o bocpoffit ee miracu ultimo quefitü eft de creatura pu
inde re cozporali:utrü.f.celú empyreú
lofe:qz pź z mat fil'für gñationis pnª. Sz aliq mulier
miraculofefuit fil vgo z mr.gparirone aliqs virimi beat influêtia fup alía cozpora.Et videť o no:
raculofe pt fileevgo z pi.Jte vi o boc poffit ee qz oë cop qō nälit ifluit in alía cozpora per pus iflu
abfos miracto:q2 demoicub pt furari'feme viri vgi it inppinq in remota.Si& celü empyreu influeret
nis in fonis polluti z träffundë in mŕicê mulieris:ex in corpora iferiora:per pus iflueret in celú aqueu qo
quodde femiepot pcipi ples cuius pź nó eft demon eftfibippinqui in celúfydereu fed boc videt effe
incubus:fed ille ex cuius femine generatur: qo agit in icóuenies:q2 celú fydereu fili'eft celo empyreo: cum
virtute eius a quo eft refolutum.ergo videť o etiaz neutru fit de nä qtuoz elemétop: celú aqueû qỏ ef
Art. Septimum .I. 34

de nã qtuoz elemento : qz ille aque dicunt ibipofite Incipit Quodlibet Septimum.


ad refrigeradú calorépueniétem er motu celi:rone
cui faturn'qui eft altioz int planetas di bie frigidita www Jefitu quedas prinetia ad
te. No ergo celú empyreû influit in cozpa inferiora. fubftatias fpuales.2 ° queda prinen
CSed3 eftqō in li.de intelligėtys di:q oë qō influit tia ad facŕm altaris.3° queda ptine
in alia eft lux uel lucebabes.z in comēto diq oisin tia ad cozpa danator.Lirca fub
fluétia eftper vtute lucis:fed celú empyreŭ maxime ftatias fpüales querebat. pode co
bet luce int alia cozpa.& maxie in alia cozpa influit. gnitione earu.2°de fruitione anime
Rñdeo pomoddaponutcelú empyreu non chii tpe paffionis.3° de plalitate in
bie ifluétia in reliq cozpa:qz no eft ifti fubftatÿs ſpúalib'iuéta. Lirca pm querebant qua
tutu ad effect❜nales:fed adbocg fit locus brorü.Et tuoz. putru aliqs itellect creat poffit dina centiaz
boc qde mibi aliqñ viſuz eft:ſed diligéti cófiderans videre imediate.2º utru intellect creat poffit fimul
magis videt oom: ifluat in cozpa iferiora:q2 totuz plura intellige.3 utrü intellectus angelicus poffit in
vniuerfus eft vnú vnitate ozdinis : ut patet per pbm telligere fingularia. 4º utrú notitia quả Aug.dicit.p
12.meta.LT.c.52. JDec aût vnitas ozdinis attēdi lem mentis fit accidens uelnon. Articulus.I.
tur$39 quodá o2dine regunt corporalia per fpñalia ficpcedit. Uideto nullus
ziferiora cozpa per fupiora:ut Aug'dicit in.3.de tri pámú intellectus creat poffit di
ABcentia imediate videre.Intell
ni.Un ftcelu empyreu no iflueret in cozpa inferiora uina ect❜eni crea
celú empyreu nocontineret fub vnitate vniuerfi:qo tus cú indifferéter fe beat ad oia itelligibilia:nopo
eft incóuenies. Videt aût ppzi'effect'el'eë perpetui teft cognofce determinate aliqd:nifiper obiectúfuú
tas z pmafio in iferiorib cozporib?.na fm phm in determinet. Sz dina centia no eft obiectü qö poffit
Fi.meta.LT.c.43. In celofût pncipaľr duo mo itellectudeterminare:q2 eft fümü in entib'z maxime
tus:quorúvn'eft ab oriete in occidéte : qui uocatur gialitatis: z nullo mo determinatü: itellect creat
olurn':z eftfup polos eqnoctialis: qrifte eft vnifoz ipfaz videre nópót.C.ad bocq itellect cogno
mis caufat ppetuitate in iferiorib'motib'.Ali autë fcat aliqd opz o fiat in actu. Nibil eni operať km q
mot'eftab occidete in oriëtem : quo mouetfol zalij eft inpotétia:fed f39 eft actu.Intellectus aut nofit
planete: qui eftfup polos fodiaci:per què planete ac inactu nifif3 o itelligibili ifozmat.Lucentia diui
cedut z recedut a nobis.vn ifte mot pe caufat džiaz nanopoffit per feipfaz ifozmare itellectu ut fozmali
gnationis z cozruptionis z ceteroz motuú in iftis i ter faciat ipz eëin actu:opz fi debet per itellectü co
feriorib':z ficptinuať gñatio z cozruptio:bon infe gnofci: per aliqua fui filitudine intellectu informer
rioz quoufqs deus vult: que qde tu ad ptinuitatez adboc cognofcat:z ita non poterit imediate nifip
caufatapºmotu:qtú aut adɔ̃rietaté a 2º.Sicut aut filitudine videri.C.ad boc itellect? creat'een
vnifozmitas mot pcedit difformitatez:ita et vnitas tía oíná videat:opz y per lumeglie pficiat: f3 lume
detispcedit vnifozmítatemot :qz moueri eft fe alit glie eft mediu viftas.z ab ipfo itellectu z ab ipa een
bie nuc pus.defcere aut eft eo modo fe bie nucut tiadina:que eft britudo icreata: cú lumepdictúdicaf
pus:zficdes bet pura vnitaté:vnifozmítas aut mo creatura: &itellect creat nopot vidë diuina effentia
tus bet vnitate cu diuerfitate.z io pm celu.f.empyre imediate.C.f3pbz in.3.de aia.LT.c.3. Sicur
um fingularitper fua jetë influit.Scoz aut celuz eft fenfus fe bet ad fenfibile:ita fe bet itellect ad itelligi
qo oz aqueú pfuú motü vnifozmē.Tertiü aut celuz bile.fed ad hoc fenfus vifus fuu obiectum pcipiat
ffydereuper fuu motü diffozmě:boc aut eftppzium Duplici medio idiget.f.lumine z fpecie:que eft filitu
buiccozpori: influat abſos motu ingtú eft fupmuz do rei vife: boc idé eft neceffarii itellectui in vifio
attingens quodämodo ozdině fubftátiarú ſpüalium. nediuine eentie: z fic nó imediate ea videbit,
pzout Diony.dicit.2.c.de di.no.q diuina fapiëtiacó Sed eft qo oz.j.Jo.3.Uidebim eu ficutie. C.
lungit principia fecundorú finibus pzimorům. adbocq itellect itelligat nibil aliud videt reqri nifi
magis in itelligibile fiat in actu:z q itellectui colungat.fed
Ad pumú fuit in cela aqueuz & in inferiora centia oiuinaperfeipfam eft intelligibilis in actu:cu
cospora ingtu.f.celu aqueuplus recipit de ifluentia fit imalis.itellectui et plens eft:qz ut dicit Aug.De
celi empyrei:ut vnifozmitas mot oftèdit.vñ ét ma vnicuiqsrei eft vicinioz: ipfa res fibiergo intelle
gis Quenit cuz celo empyreoróne fue vniformitatis ctus creatus eëntia diuinaz poterit imediate videre.

o celúfydereu.
opinio. Eftaut
Una.f.qfint de nã celeftib?cozpalib
de elemétop:43 quả?ouplex
em
Rñdeo 003 : ablas
na centia in patria imediateeftqor
dubiotendu ab itelle
pyreû eetde na ignis,celû aqueû de nã aque utaeris. ctu glorificato videat.Ad cui euidétia fciédú eft q
celú aut fydereu eft cópofituz ex utraqs nä:q2 in pre in vifione itellectiua triplex medii cótingit eë. Und
eftlucidu in pte oyapbanú.Et ad bac opinione perti fub quo itellect videt:qo oifponit eu ad viděduz:z
net qỏ dź aqs eë ibi ad ffrigidādü.Alia at eft opinio boc eftin nobislume itellect agétis:qöfe bet ad itel
cozpa celeftia nofût de nä qtuoz eleméto :fz qn lectu poffibilé noftru:ficut lume folis ad oculi.Ali
ta centia fm quá ét celû aqueũ nó eft de nä qtuoz ele ud mediu eft quo videt:z boc eft fpés intelligibilis
mētor:fzdź aqueû gpoyapbaneitate:ficut di celum que intellectü poffibile determinat: zbet fe ad itelle
empyreu.i.igneû pplume. CLótrariú pcedim":Ÿ ctu poffibile fic fpéslapidis ad oculü.Tertiü medi
uis liber de itelligetis nofit auctoritatis alicut':nec um eft in quo aliqd videt:z boc eft res aliq per quaz
ét uerü fit qois ifluxus fit rone lucis:nifi lux meta in cognitione alteri'deuenim" : fic in effectu videm
phoriceaccipiatp2o oi actu: put oëagés agit inĝtú caz.Et in vnofiliü uel prior videt aliud:z boc me
eft ens actu.uel bocpot ee uerù in folis corporalibus diu:fe bet ad itellectü:fic fpeculú ad vifum cozpale:
in qb'pe di lux:inetu.f.lux cozporalis eftforma p in quooculus aliqua rẽ videt. Primū gmediu 72m
mi co2poris agêtis.f.celi:cui virtute oia corpora ife nofaciut mediata vifioné.imediate eni di aliqs vide
rioraagunt.z bec ad preſens dicta ſufficiant, relapide:quis eu perfpezei in oculo receptăz per
ddddd 4
Art. Quodlibet .II.

lume videat:q2 vifus nofert in bec media tang in vi rioz z magis öcta itellectiua:fzfenfus pot fitplu
fibilia:f3 per bec media fertin vnu vifibile:qö eft ex ra fentire:fic fenfus coisfit fentit albu z dulce:oüeo
tra oculi.Sed 3m mediu fac vifionë mediata.vifus rūdžia cognofcit:& itellect multo forti pot fitplura
eni fertpo in fpeculú fic in vifibile:quo mediate acci itellige..plura itelligibiliapoffunt fil cognofci
pit fpez rei vife in fpeutfpeculo:filr itellect? cogfces inqtüfür vnü. S3 oia itelligibiliafüt vnü inğtü füt
caz in caufato fert in ipz caufatú fic in qóda itelligibi itelligibilia:& oia itelligibilia poffüt fimul cognofci.
le: ex quo tráfit in cognitioné cae. Et queentia dina C.fic febetitellectus in babitu ad itelligibile in
in ftatu vie in effectib'fuis cogfcit nó videm eaime babitu: ita fe bet itellect in actu ad itelligibile i actu.
diate.Un in pžía ubi imediate videbit:tale medium CS3itellect in babitufilplura itelligibilia coğícit
penit fubtrabet. Siret noeft ibi mediu 2m.f.aliqua in babiru:& itellect in actufilplura intelligit in actu.
Ipescentie oine itellectü ifozmás: qz qñ aliqd vider C.ad cognitione itellect fufficit fpesreiitelligi
imediate per fpezfua:op3 & fpés illa repñtet ré illa bilis in itellectu exñs.S3 fpès itelligibiles nofe ipe
Fm cópletueefue fpet:als nooiceret res illa imedia diút:qn filfint in itellectu:cũ nofint ɔ̃rie: eo qfunt s
te videri:fed queda vmbza et : fic fi filitudo lucis in mafepate:sitellect no ipediť dn poffit fit plura itel
oculofieret per modú coloris:qui eft lux obubzata. lige..capacitas itellect'eft maioz& cuiufcunq
Lú aut oë qo recipit in aliq:recipiat in co per modu cozpis.S3 aliqo corp'eft in quofitpoffunt plesfpe
recipietis:ipoffibile eft in itellectu creato filitudinez cies et priorü fiert:fic patet q in vnopuncto aerisin
Dine eentie recipi:que ea pfecte f3 tota fuarónez re quofe iterfecat oue linee directe a duob vifibilibus
pñtet.Un fiper aliqua filitudine tale centía diuina a ad duos vidétes.eft fpes utriufqs vifibilis : & multo
nobis videret imediate no viderem❜eëntiä dina:fed foztius plures fpés actu poffunt fimul effe in intelle
quadá vmbza et . Reftat & folü p™mediu erit in il ctu z ita intellectus poteft fimul plura intelligere.
la vifione.f.lume glie quo itellect?pficiet ad vidédu CSed cótra eftqỏ dicit pbs in.2.thopic.Lôtigit plu
centia oina:de quo in pfal.Jn lumine tuo videbimus rafcire.intelligere vo vnum folum.
lume.Doc aut lumé no eftneceffariü ad hoc q faciat Rñdeo om intellect ouplicit alidd itelli
itelligibile inpotëtia ce itelligibile in actu: adqö eft git.f.por ex cofequéti. Er cófequéti
nobis nečíú lume itellect agentis:qz ipfa dina céntia qděptingit plura fil itellige ingtü babet ordinez ad
cufit amafepata eft per fe actu itelligibilis. Sz erit vnu itelligibile pm:zboc cótingit duplicit. Uno mo
nečiutmad pficlēdu itellectü:ad qo et nüc lumé itel exvnitate et quoitelligit:ficut qn plura itelligibilia
lect agêtis ualet.pdictú aut lume gliefufficient pfici per vna fpéz itelligunt:fic itellect oiuin'oia fil videt
et itellectu ad vidědů diná eëntiã eo q ipfa centía di per vnácéntia fua: 7 eodé mo itellect creat' videns
uina totalrlux itelligibilis eft.Un lume glie ab eain centia oina pt filoia videqueper centiä dina videt.
itellectu defcédés facit boc refpectu dine eentie in in Alio mo ex vnitate et qo itelligit.f.qñ plura itelligu
tellectu:qo facit refpectu alioz intelligibiliú:que no turut vnů.totü eni vnú eft pº itellectu z illapluraft
funtlux tm fpes reiitellecte fil z lumen:ſic ſilux fen itellecta ex pñti in illo:fic cú itellect?itelligit lines:ſil
fibilis per fe exifteret ad ei vifione fufficeret lumen intelligit ptes linee.ut di in.z.de aia. T.c.23. Et
oculum perficiens fine aliqua fimilitudine. filr cu itelligit ppofitione:itelligit fil Bm z pdicatú.
aliqd oź zcû itelligit filitudinë uel džíă aliquorú fil intelligit
Ad pumu suptr. pzimo rone limitationis. ea quoz eftfilitudo uel ožia. S3 9 itellect? filitelli
Alio moróne diſtinctionis. Effentia aútdina nóeft gatplura itelligibilia po zpncipalt eftipoffibile . Lu
qd determinatú pº mó:13 2º mó:qz fozma nolimitať ius ró eft:qz itellect Fm actü eft oino.f.pfecte res in
nifi ex bocq in alio recipit: cui ma comenfuratur.3n tellecta.ut di i.3.de aia.LT.c.36.Jao qdé itellige
centia aut Dina noeft aliqd in alio receptu:eo q effe dû eftnóo centía itellect fiat res intellecta uel fpes
ei'eftipfa dina na ſubſiſtës qo in nullare alia ptigit. ei':f3 qz cóplete iformatper fpezrei itellecte:où eaz
na quelibet res alia bét cereceptú: z fic limitatū:z actu itelligit.Un itellectü filplura actu intellige p
ide eftq centía dina ab oib'oiftinguit per hoc eft ide eft acfires vnafileet plura.In reb❜eni malib' vi
in alio nórecipi:fic fleet aliq albedo exñs noin Bo: dem'q vna res não nopot ce fitplura in actu:f3 plu
ex boc ipfo diftigueret a ölibet albedine in fbo exte ra in potétia:ulf3 difpofitioné por cé vnú vidē.Jdë
quauis in rone albedinis noeet recepta:zfic nec limi eni aer eft filpotétia aq z ignis.z poffunt et fil'oifpo
tata. Patet & centía dina noeft qd gñale in effen fitiones ad utrugs quátú ad aliqd ineffe eidé.ficut fi
do:cu fit ab oib'alijs difticta:fz foluz in caufando: q2 aer exvna pte calefieret: z ex alia ifpiffaret:f3 y aer
id go eftper fe eft ca coz queper fe no ft. Un ceper filactu fit ignis z aq:eftipoffibile:z filteto aliqd fie
fe fubfiftés eft că ois eein alio recepti:z ita cêntia di fil actulapis z ferrú:que nóvident pria:fed oilpata.
wina eft itelligibile:qö pot determinare intellectum. Intellect aut ex ipa ronefue potentie eft filpotentia
CAd 2m oom:g itellect creat fit actu ad vidéduz oia itelligibilia : fic fenfus oia fenfibilia. Potétia at
dinácentía per lume glie:z boc fufficit: ut dictuz eft. fenfitiua per filitudines fenfibiliu reducit in actu ou
CAd3003:9 illud lumë glie quavis & ab eſſentia plicit .Uno mo icóplete per moduz diſpoſitionis.qñ
Dina z abitellectu fit differés per centia: no tn facit f.fpes fenfibiles fut in ea ut difpofitiones:qo appel
mediata vifione:ut exdictis patet.CA 4"dom:9 Lat auicena ee ut in thefauro.Alio mopfecte:quádo
vifibilia nofutluxtm:z to op3ad boc o vifus deter f.fpés fenfibiles actu ifozmát potétia fenfitiua:z boc
minetur ad ea: no folum fit ibilumen:fed etiafpe uocat auícena apphefione fenfus diftigués potétias
cies reivife.Effentia aut diuina eft pure lux : z ideo fenfitiuas appzebédétes abillisin qb für forme fen
norequirit aliqua alíá ſpeciem & ipfum lumen ut vi fibiles:ut in thefauro:z filr in itellectu in babitu funt
deatur ficut ex dictispater. Articulus.II. filitudines intelligibiliü:ut difpofitiones: fedqñ funt
fic,pcedit. Uidetoitelle actu itellecte:füt in eo utforme pficiétes: z túc itelle
HD fecúdú ct creat poffitfilpla itel ctus fit oino resitellecta:z bocptingit per itétionez
ligere. Potétia eni ſenſirius cú ſit mâlis eft infe queǝiungit itellectü itelligibili è ſenſum ſenſibili:ut
Art. Septimu .III. 35

Dicit aug.Unpatet fic vna res malis nópot eëfil pus applicat ad pticulare go de nouo fit.CLotra.
plura actu:itavn'itellect nopot fil plura intelligere Intellect nopt alidd ad alio applicare nifi progfcat
.Etboc eft qo alga.dicit. fic vnu cozp❜nopt fil 7qo applicat z cuiapplicat: q2 pus eft cogice duof3
figurariplib'figuris:ita vn'itellect nonpot fit plura fe cóparationé vní ad alteru5:§ applicatio pdicta
itelligere. Necpot dici q itellect? ifozmet pfectefil fequeret cognitione fingulariu: fic non poffet eé cá
plib'ſpébus itelligibilib”.ficvnü co2p'filiformat fi er.fiagelus cogfcit fingularia:aut coğícit vna
gura 7 colore:qz figura z coloz nófut forme vni ge fpe:aut plib.fed noplib?:q: fic oporteret q ifinitas
neris:necin eodé ozdine accipiunt:qz nóozdinantur fpes apud febiet:cuifinitafint pticularia ad min❞ in
ad pficiědů in'eě vni'ronis:fz oës fozme itelligibiles potétia.filr necvna:q2 fic itellect angelic'eqret itel
intu bi fut vni gñis: 7 in eodě ozdine ſe bit adin lectuidiuino:qui vno.f.eëntía dina plura intelligit:
tellectü:inqptü pficiür itellectü in hoc qo eft cë intel intellect angelic fingularia cognofcë nó pót. Si
lectu in actu.Undeplures fpecies itelligibiles fe ba dícať o no cognofcit per vna fpēm oia:fed per vnaz
bent ficut figure plures uel plures colores: qui fimul fpes oia ididua vní'ípět z nóalía. CLotra.lla vna
in'actu in eodé effe nópoffunt fm idem. fpésnofebet magis ad vnü idiuiduű ad aliud:fed
Ad pumú goom:q filroom eft depotentia op39 per fpem itelligibile itellect determineturad
fenfitiua.i. nopot plura fil fenti determinatu cognofcibile: per ſpém íllá nópoterit
re:fedexcófequéti: ingtü plura accipiunt ut vnú:fic cognofcereboc particulare determinate.
plura fenfibilia vniuntin vna džia z plura fenfibilia CSed 5 eft qo dicit ad bebze.j.Omnesfunt admini
que für ptes vniunt in vno toto.Uñ qñfentittotum ftratory fpus zc.qo non poffet effe nifi cognofcerent
fentiunt fil plures ptes expñtl:z tüc itétio fenfus no fingularesbomines.
fert ad aliqua ptíú pncipair : fed ad totü :q fiad ali angelus
Rñdeo ricognof cit.Ut aut videamus mo
qua ptlü ferret: ut ad fenfibilepncipale:no fitfentire
tur alía:z iterú fenfus cois:quis fit vna potentia fm du quobocpoffibile fit:fciëdü eftq ad hoc fingu
centia:tn aliquo momultiplicat$3 eë:inctü iungit lare aliqo cognofcat op3 o in potentia cognofcitius
Diuerfisfenfib' ppzÿjs: fic vnú centru ziungitplibus fit filitudo ei ingtü pticulare eft.Dis auté forma de
lineis:vñ imutationes oiuz fenfibiliü fil'terminantur fe cois eft.Un additio forme ad formã nổpôt eẽ cả
ad fenfuz cóez:fic mot qui eet per oës líneas poffet idiuiduationis:q2 quotcunq3 forme filaggregent:ut
fil terminari ad cetru:fed itellect no multiplicat mo albu.bicubitu.crifpü. z bi³.nó ɔftituunt priculare: q2
pdicto in plespotétias.Et tono eftfile. Ad 2 becoia filfutin vno:ita z inplibus potetijs eft poffi
Do3:9 cognofcibilia quefit cognofcunt opz accipi bile iueniri.Sz idiuiduatio forme eft exmãper qua
ant ut cognofcibile vnü nüo.oia aut itelligibilia ing fozma bit adboc determinatu.vnde ad bocopti
túbi lüt vnugñe nonuo:ztoronon fequif.Ad culare cognofcat:op3 9 in cognofcéte nofoln fit fill
30oz qo iapatet expdictis:q no code mole béti tudo fozme:fed aliqlit mãe.Silitudo aútrei cognie
tellect in babitu ad itelligibilia in babitu que funt in teduplicit eft in cognofcete.Uno mo ficcaufata a re
ipfo ut difpones:z itellect in actu ad intelligibilia in fic in bis que cognofcunt perfpem abftracta areb .
actu que fut in ipfo ut ultime pfectiones. Ad4m Aliomofic ca rei.ut patet in artifice qui cognofcit
oom:gnofolu pbibet res aliq eë plura pria actu fil: artificiatu per illa fozmam :per qua ipm facit.Spes
fed etplurace difparata utpatet exoictis.vn quáuis aut que eft in fenfu caufata a re fenfibili inötü nö eft
forme itelligibiles in itellectu nofint ɔ̃rie:nibilomi oino apditiomib❜malib'depurata eft filitudo forme
nustn itellect? phibet fil plura intelligë:ut exoictis Fm q eft in ma: zioper ea cognofcit pticulare.Sed
patet.Ad smoo3:9 spésfenfibiles quefut in me q2 Fm & in itellectu nro recipit fpes ret fenfibilis: cft
dio deferétefunt ibipermodum difpofitionis:z non oino ia a malib códitionib'oepurata:nopot intelle
per modum ultime perfectionis: qz funt ibifiëin quo ct'nofter per ea directe pticulare cognofce: f3p qua
dam fluxu: z ideo non eft fimile. Arti.III. dá reflexioné itellect adpotétias fenfitiuas : a qbus
tertiñ fic,pcedit.Videt of intelle fpes itelligibiles abftrabunt. Per forma aut que eft
HD ctus angelicus no poffit co carei bocmo cognofcit res:f3q forma illa eft cácí
gnofcerefingularia.Si eni cognofcit: aut coğ zq2 artifex bó per forma artis non pducit măm:fed
fcit per fpem acqfita aut per cocreata:nóperacqfita mapfuppofita iducit fozma artis.fozma artis que eft
qz uel illa cet pticularis:7 per pñs malis:zita in irel in mêteartificis nó eftfilitudo artificiari nifi quoad
lectu angeli imali ce nópoffet.uel cet ulis:zficpeaz fozmá tm.vn per eano cogfcit artificiati in pticula
fingulare cognofci nópoffet.Str necpercreata3: q2 ri:nififozma artificiati per fenfu accipiat . Artifex at
fpespcreata angelo a pn fue creatiois fuit in ipo:ad icreat.f.oe'no folü pducit fozma fed et maz.Unro
cognitioné aut alicui fufficit q ſpés et fit in itellectu nes ideales in mete ipfi'epñtes nofolúfüt efficaces
zita fi per fpem cócreata poffet aliqỏ pticulare coğ ad cognitioné uľiú:fzét ad fingularia cognofcenda a
fct on eftpñs:apnº creationis fue illud cognouiffer: deo.Sic aut illerones ideales effluüt in res pduca
qn adbuc erat futurü:qỏ nó pót eé: qz futura cogno das in cefuo näli:in quo prículariť vnüqöqz fübfiſtic
fcerefoli dei eft.Ja.41 -Annüciate que uetura funt in fozma z mä:itapcedüt in mentes angelicas utfint
infuturu:zfciem qm og eftis uos. angelus fingula in eis pn cognofcédi resfmfuutot ce in quofub
ría coğíce nópót. Si dicat o fpés ille pcreatefa fiftut:z ficper fpes ifluxas fibi abartedina angelino
ciút cognitioně pntiú nóat futuro . Cótra.No folu ulia:fed et pticularia cognofcut fic zoe?. Eftth
pót alia cognitio noua fieri nifi fiat aliq innouatio in džia in duob".Tozimo qz ideeque füt in mëte diuina
cogfcete:f3 per boc pticulare qỏ erat futurü fitp fut forme factiue reru: z nofolu pn cogfcédi: fz fpés
fens:nofit aliq inouatio in itellectu angelico:cú nibil que recipiunt in méte angelica:fűt folo pnª cognofce
recipiat a re extra:& fi pus où erat futuru no cogno dizno fut factiue:fed exeplate a factiuis.Scôo qe i
fcebat:nec ouz fit pñs cognofcepoterit. Sidicat tellect quato eft altioz z pípicacioz tátoex vno pót
g quis nibil recipiat:tñ formá quá apud ſe babebat plura cognofcere.Et quitellect diuinus eft altiffim
ddddd S
Art.um. Quodlibet Art.v.

pervna fimplice centiafuaz oia cognofcit.nec eft ibi fteret imago trinitatis.98 Aug.ponit.g notitia non
aliq pluralitas fozmaru idealiú nififz diuerfos refpe eft accidés mentis..bocide videt er vbis aug.
ct'oine centiead res cognitas:fed in itellectu creato qui in.q.li.de tri.dicit.o notitia z amo2 in aia exiſtür
multiplicat 3 rẽ gỏ eft vnigre in mete oina :ut nổ Baliter:uel ut ita dica effentialiter:notan accídēs
poffit oia per vnú cognofce:ita tño quáto itellectus in fubiecto ut coloz aut figura in corpore.
creat'eft altioz:tato pauciores bet formas ad placo Sedcontra.Notitiamentis nibil aliud ce videtğ
gnofcéda efficaces.Et hoc eqo Dio.dic.12.c.ce.bie. fcientia.Sed fcientia eft accidens:cum fit in pªſpe
Dfupiores ozdines bit fciaz magis ulez in iferiori cie qualitatis:ergo z notitia.

b.Et inmagis
fozmas li.de caufis d2.q itelligetic
ules:boctn obferuatofupiores babet
q in ifimis an Rideonotitiaquoz modis accipi pe
Primo pzo ipfa natura coğſcitiua.2
gelis füt forme adbucules intmoper vna formam p2opotétia cognitiua.3° pzo babitu cognofcitiuo.4
poffütcognofce oiaididua vni fpei:ita illafpes fit pzoipfo cognitionis actu. Sic et boc nomen fenfus
pa vniufcuiufqs pticulariúfzoiuerfos refpect' eius quq noiat näz fenfitiua, put.f.eft pnbui'nãe: qo eft
ad pticularia:fic centia dina efficit,pa filitudofingu fenfibile.Qño vo noiat ipfaz potétia.qñq voactü.
lonfzoiuerfos refpect": fed itellect?buman' qui eft Loquédo ergo de notitia po mo accepta oftat o non
ultim”in ozdinefBarü itellectualú bét formas intṁ eft in fba metis fic accides in Bo:ſedſbaliť zeëntia
pticulatas o nopot per vnáſpèz niſi vnü qd coğſce lit:fic oz q ronale eft in viuo: 7 viuû in ente.Siautē
re.Et tofilitudo ſpei exñs in intellectu bumano non loğmur de notitia trib'alijs modis accepta:ficouplr
fufficit ad cognofcéda plura fingularia:z pp bocitel pôt pfiderari.uel fm o cóparat ad cognofcété: fic
lectui adiüctifüt fenfus qbus fingularia accipiat. ineft cognofcéti fic accñs infbo:zficno excedit ſbz:
goom: angelus nulle mo coğ qznung inuenitineffe alicui nifi meti. Uel fm o co
Ad puma fcit fingulariaper fpez acqfita:da parat ad cognofcibile:z ex bac pte nó bet o tnfit fz
necper fpez accepta a re.Sic enires ageret in itelle ad aliud fit.Illud aut qo ad aliqd oź nobet rónez
ctu et qo eft ipoffibile:neqs per aliquaſpèz de nouo accidétis exbocq eft adaliqd:fed folu ex boc o in
ifluxa a deo revelate ipfi angelo aliqd denouo: q? fpe eft.zinde eft q fola relatio Fm rónefui gnis cum ba
cics as angelus bet apud feacreras fufficiunt ad oia remanet in diuinis.nec tñ eft ibi accidens. Et ppter
cognofcibilia cogfceda:fed 39 per alti" lume itelle bocnotitiafm cófiderationé iſtá non eft in aia: fic in
ct'angelieleuat in altiores pceptiones ex illisfpèb? fbo:zfm banc cóparationé excedit menté:ingtum
pdire pót:fic et ex eifdé fantafmatů ſpēb' itellectus aliaamenteper notitia cognofcunt:fm banc et con
ppbe lumineppbetie adiut aliquá cognitioné acci fiderationé ponittrinitatis imago:q: et plone otui
pit ad qué no fufficiebat näle lume intellect agentis. ne diftinguunt fmg adalterum funt. z Fm boc et eft
Reftat & ut angelus cogfcat fingulariaper fpes con queda equalitas notitie ad mente ingtü fe extendis
creatas. Sicautper vna fpez creată pot coğfcëdi ad omnia: ad que poteft fe extendere mens.CEt fic
uerfa idiuidua.ita et multo amplius pot per vna co patet rifio ad obiecta. Arti.y.
gnofce dcqd eft in vno idiuiduo,ut no oporteat eum queritur de fruitione anime cbzi
alia fpéz bie nóqua coğfcit coloré z odorezvní po Einde fti in paffione. Et videtur q illa
mi:fed fitcogfcédo boc pomi cogfcit dedd eft in po fruitio peruenerit ulos ad effentiam anime.Ani
moillo:z eëntialr z accidétalit.Effect? aut no eft in ma enim cbzifti perfecte fruebatur.fed non effet per
cafua ut in ea poffit coğſci:nifi fit cả deťminata ad ef fecta fruitio fi ad effentiam anime noperueniret fed
fectú illific patet in caufis neceffargs: qbus cognitis confifterettm in vna potentia fcilicet in fuperiori ra
cogfcunt effect earu.Sed captingés no determina tione. Ergo perueniebat ufos ad effentiam anime.
tur ad effectü fuü:nifi qñ actu pducit ipz.vñ in cá cổ C.anima chzifti perfectius fruebat ÿ anime ſan
tingete non eft effect et ut in eapoffit cogfci:nifi qn ccorum inpatria. Sed fruitio fanctoru in patria per
la act pduct eft.Et ioangelus perfpespcreatas co tingit ufos ad centia aie:ergo multo fortius in chio.
gnofcens cas ules oiuz fingulari atingetiu nocoğ Sed contra.Tibilfruitur nifi qo cognofcit : qz fm
fcit nali cognitione effect earü ante fint in actu:fed Aug™ fruimur cognitis in quibus propter feuolun
Ratizcu actu funt.CAd 2" 083:9 qñ aliqd icipit ee tas delectata conquiefcit. Sed cognofcere non eft
pñs angelus denono cogfcit illud no facta alíq ino effentie anime fed potentie:ergo fruitio ad effentiaz
natione in ipfo angelo: fed in re cogfcibili : in qua eft anime non perueniebat.

aligd go pusno fuit :qo fine eacognitanocognofcit
applicatio .
illa eft itelligéda p mo Rñdeo dicendu fiftit:quo:deus
fruitio in actu
videť quodaactue
z amatur. con
dú illúquo de ideas ad res cogfcêdas applicat: non aut non eft nifi rei ſubſiſtentis.vnde ppzie loquendo
fic media coğfcibile ad aliud fed fic modus coğícedí nec potentia anime fruitur neqs effentia: fed bo uel
adrecognita.als nibil ualeret ad ppofitü:fic oftenfü anima per fe fubfiftens: fed tn potentie anime fût pn
eft in obijciedo.CAd 4003:9 itellect'ägeli neos cipia operationum vite:ficut effentia anime eft pnc
vna fpe cognofcit oia neqs tot fpes bet quot für indi pium effe viuentis.7km boc opoztet dicere q fupe
uidua ut ex dictis patet. CAds"083:9 illa vna fpe ríozratio cuius obiectü eft res eterna:quafruendum
cies efficit rocognofcëdiquodlibet indiuiduufm re eft:z pncipiú fruttionis quo.f.aia fruit: ad alias autē
fpectu ad ipfum ut ex dictis patet. Arti.IIIL viresuel ad anime effentia fruitio pertinere nópót:
ficpcedit.Uidefo notitia que ab nifiper quanda redundantia.pzout.f.ex illa fruitione
Orca Aug.oiples métis no fit in mente fic fuperioris ronis aliquis effectus in eëntia anime uel
accides in Bo.Nullû eni accidés excedit ſuuz ſm. in potentijs inferioribus relinquitur: z ficaliquo mo
Sednotitia excedit mété:qz mens no folú ſeipſam: doperueniebat fruitio ad effentiam anime chrifti in
fed z alia per notitia nouit.& notitia nó eftaccns më paffione:z aliquo mó non. Si eni cófideretur céntia
tis.C.nullu accidés eft eĝle ſuo ſbo.Sz notitia anime inpaffione chzi: put eft act" cozpis:fic fruitio
eft cğlis meti.alias in notitia mëte z amore noconfi ades nopueniebat,alías cozp’cius gloriofuz factuz

|
Art.vi.et.vII .
Septimu Art.vm.
36
fuiffet.Silr nec ad centiã fm 9 eft radix iferior vi
CSed 3 eft q8 Aug.Bas fpuales ponit defice a fim
riú:q: fic fruitióis gaudiú dolorë paffiois o erat in vi
rib' iferiorib' totalt euacuaffet:pueniebat ár ad cen plicitate dina per boc q eftin eis copó accntis z fbi.

ria aie $3 erat radix fupioris rote:zqz centiaaice Rñdeo bom exbocalidd eft fufceptiuú foz
me Balis ul accñtalis &aliqd bet pof
fimpz eft tota i glibet fua poª :ió di qtota aiafrue
fibilitatis:q2 oe rónepotêtie eftut actui fubfternatur
bat inchio:ingtú.f.eft radix fupioris ronis: ztota pa
qui forma dicif.De ågelis aut diuerfidiuerfa ſentiüt.
tiebat ingru.l.eft act" cozpis z radix inferior viriû.
Quida eni oicuto funt ex mä z forma cópofiti.Alg
no pfectio rei nifi dicut ofunt côpoſiti ex eë z qò eft ut Boe' dicit. Et .
Ad pumú per bocq tollit alidd de eentiali
utros mo opz ponere potétialitatem in angelo. De
bus rei:glia at cozpis z iferion viriü ptinet ad gan
pzimo eniz mo patet.fimir paterepôt de ſcoo:q2 oë
diú accrtale britudis.Et toquis in chżo fruitio no
qo nó eft fuu effe:op3 beat effe receptú ab alio:qo
puenerit ad centia aie fm eft act co2pis:z F3 9 eft
eftfibi ca cendi. Et itain fe cofideratuz eft in potétia
radix inferior viriū:nó fequiť o fruitio fuerit iperfe
cta in chio fiue btitudo. Ad 2005:9 aia chii p refpectu illi'effe qo recipit ab alio:z boc moadmin
potétialitateponê opz íägelo: q: ágelus nó eft fuú eë
fectius fruebat aie ſcorú in pita:loquédo intefiue:
boc enim folius Dei eft.Et ita relinquitur q angelus
noaut loquédo extéfiue:q2 in pźia gaudiù fruitionis
poffet effefubiecti accidentalis forme.
ad iferiores vires: z etiaad corpus glorificatuz per
Ad primũ ergooom: fubalis fimplicitas
ueniet:qo fi'in cbio fuiffet viatoz non fui flet.
in angelis excludit copóně mãe z
queritur depluralitate infub fozme:noaut cópóně ex effe z qo eft: qua cópónë ad
Einde
ftatis fpüalibus inventa. Et minus accñtalis cópofitio in angelis pfupponit:zite
Ο querunt duo. pº utrü imefitas dina exclu rúnóopz q li ce accñtale caufat a bali: cópofitio
dat pluralitate plona22.2º utrú ágelica fim accñtalis a cópone Bali caufet qz fba aliquo mo fim
plicitas patiat cóponé ex bo zaccñte. Arti.VI.
plexpót eefom accñtis ut dem eft. Ad 2™083:9
ficpcedit.Uidet imelitas Boe loquitoe illaforma fimplici que eft act? purus
pluralitatez
HD primú Diuina excludat cui nibil potëtialitatis admiſcet: 7 talis eftfolus de?.
pfona , Deeni imeluz cü fit ideterminati: ftat
querit de facro altaris.Et cir
in vnö.Sed qcqd eft in dinis eft iméfuz.Lû & plona Einde
caboc querunt tria. pº utrù
fit in dinis ftabit in vno:ita q no erût ibi plures plo
ne.CSioicat q plone boc moin vnoftant: q oës Ὁ cozp' chii fm tota fua Ÿritaté ɔtineat fub
fpéb' panis.2° utrú in codeinftati fit panis
fut vnacentia.CLotra.Siccentia eft imefa:itaz p
z co2pus chźí.3º utrude' poffit face o albedo z alie
foa.Sziméfitas centie fac ofit vna centia tm:§ imë
qualitatesfintfine ÿtitate:fic facit q titas infacro
fitas plone facit o fit vnapfona tm.Sidicat p altaris fit finefubiecto. Articulus. VIII.
fona nó eftimela nifi imefitate eëntie.Lotra. Per.
pmfic pcedit.Uideto nópoffit to
fonaF3 itellm addit aliqd fupza céntia. Sz qcqditel
ligiti dinis itelligit ut îméſuz.§ pter imefitaté céntie ОFrca tu cozpus chźi fub illis fpeb panis co
tineri.No eni pot etia per miraculü fieri ut duo
eft ideo imefitas ploe:q faciet i dinis vnátm pfona.
dictoria fintfil va.ut Aug.dicit 5fauftü.Docat ſe
Sed contra eft quod dicit pzime Joá.4°.Tres funt queret:fi totu cozp'chzi fubeffet illis fpeb'.Si enim
quiteftimonium oant in celo. eftfub illis fpéb totü :nó eftmai’illis fpéb :cú no ex
Rñdeo dỏm:9 imenſitas no excluditplurali cedat eas.z tnfm rei ueritaté eft maius.cù ſit bicubi
taté nififm o tollit determinationez:
túuel ampli.Et fic criteodé mai.z no maius.§ nō
que eftpluralitatis pnmpm.Sicut aut ocm eftpus:
pot et p miraculu fieri: fub illis ſpēb'tineat totü.
Duplex eft derinario.f.limitatióis z diftinctiois.In of
uinis aut nullo mo cadit vetinario limitatiois.cadit Sed cotra.ubicus eft pars alicui cozpis eft z totu
aut ibidetinatio diftictiõis duplr.Uno môfz y difti cozpus:nifi cozpusfit diuifuz.Sed cozpus chźí nó eft
Diuifum cú fit ipaffibile:& cu aliqd cozpis cbii fit fub
guit peentia ab oib' creatis:ut no limitatú alimita
illis fpeciebut dicit Matth.26.hoc eftco2p'meu.
to.Alio mof3 9 pfona diftiguit a plona per relonez
op39fubillis fpecieb' totú cozpus chží cótineatur.
origis:que qdé diftictio no eft pp aliqua limitationé
Brone opponis :que eft i relone.vn bacdiftictione i Rideoom : fub illisfpebus abfqs dubio co
tinct totú cozpus chźiz tota quáticas
méfitas oina nó excludit:z ppñs nec plitaté plóan. eius.Adcui euidentia fciendü eft in facro altaris
boc ad
ouper aliquid cótinet.Uno mó ex vi facří. Alio mo
Et per quis pfona fie imefa: tniméfitas eft effen
exnali concomitatia.vbi gra. Sub fpecieb❜panis có
tiale no pfonale:ficut plona eft bona bonitate céntia
tinet z cozpus z fanguis chii.fed co2pus ex vifacří.
li:vñno opzimēlitas faciat idiſtinctione in plonis: fanguis ex cocomitatia näli.qz cozpus chžíno eft fie
fedfolú in ee näe.Ad3m 003:9 plona no dicitali
nefanguine.fub fpēbus aut vini eft econuerfo. Illud
qd Fm intellm addere fupza centía qfiintell's debeat aut cótinet fub facro ex vifacŕí.qo eft trafubftátiatio
intelligë aliqd additu eëntie.Eet eni itell's fallus : 13
nis termin'.7 ppboc aia z dinitas nó ¿tinet in facão
qz itelligédo pfona itelligo cêntiá de necítate:fed no ex vi facří:cú panis z vinu in canopuertunt:fz ex nä
ecouerfo:vñ obiectio nopcedit. Articulus.VII. licocomitatia qua aia ifepabitr vnit illi cozpi: z dini
2mfic,pcedit. Uidet o in agelis nófit tas būanitati. Ĉu aut ex pte panis ſba träſeat:zopti
r c a cópofitio accidétis z fubiecti:q2 effe tas maneat cureliquis accntib':patet directe tra
ⱭFaccidentale caufat ab effe Bali:ergo z cópofitio
fubftantiationis termin ' eft iba cozpis chii:zficipfa
accidétalis a cópofitione Bali.Sed in angelis nó eft
fba cozporis chii eſt ibi ex vi facří.ſed quatitas ex nã
cópofitio fbalis:qz funt fubefimplices.ut Dio' dicit. li cocomitatia.Un patet q ba cozporis chźi imedia
ergo nec cópofitio accidétalis..Boe'oicit inli. tebet ordine ad oiméfiones panis remanentes.qua
de trio forma fimplex fbm effe nopót . Sed angeli titas aut cozporis cbii quali ex anti. Ecóuerfo autez
funtfore fimplices F3 Dio™,§ nôpřít eë lbz accñtis. eft in ozdine locati ad locum.q2 Ba locati ozdinatur
K

Art.ix. Quodlibet. Art.x.

ad locü mediantib'oimenfionib" pprys.z inde eft o ftatia eft tpe mediu F3 pbz.z fic no eft accipe ultimu
opz diméfiones locati comenfuraridimefionib loci inftas in quofit aer.fedin toto tpe méfurate motu al
continentis.no aut dimenfione cozporis chźi cômen teratiois erat aer.Et in ultio inftáti ei eftpº nó aer:
zpoignis.zfill tráfubftátiatio eft tmin' cuiufdá me
furaridemenfionib fpeciez.7 tofub qbulcus puis
diméfioib' panis pot ce totú cozpus chii:fic tota nä tus:qui pfiftit in platióe vboz.vn in ultio inftatitpis
fube alicui'cozpis faluat in qlibet pre illi'cozporis. méfurátis illa platione eftpo nonpanis: z p°cozpus
ex boc co2pus cbzi.z fic nóeft ultimu inftans in quo eft panis:fed ul
Ad pumu bainoeffe maius illis ſpebus.qz timů tépus.Intertépus aut z inftasno opzq aliqd
non continetur fub eis quafi cóméfuretur: fic nófe cadat mediu:ficut nec inter lineá zpunctuz.z fic non
quitur cótradictoria effe fimul. Articulus.IX. ops aliqn neqsfit panis:neq3 corpus chrifti.
adpm.Cd2m 003: pú
agrca 2m ficpcedit.Videtop in code inftati cruz folutiouel
Et ita patet lince nofač ma
fub fit panis z cozpus
chii.accipiat eni ultimi inftas in quo eft panis: z pm ius uel min³:7 filr eft de inftati appofito tpi uel förra
inftans in quo eft corpus chzi.Aut ergofunt duo in cto ab co.Un quis in ultio inftati tpis méfurátis cē
ftantia:aut vnü:fed no duo:q: cu iter quelibet duoin panis no fitpanis.th nofequit o tpsillud fit mat
ftatia fit tépus mediu:eet aliqō tépus dare in quono Duratiocepanis:zfico méfura no equet mēſurato.
CAd3o83: inftas dicit méfurare mutatione ali
cet ibinec corpus chii nec fba panis.g opz o fit vnú
qua inftatanea:ingtü mēſurat termini ei ad qué:qz
inftas.z ficin code inftati ibi eft panis & corpus chźi.
termin cf a quo Plungit cũ toto motupcedeti.z ia
Sidicat o noeftdare ultimú inftas in quo eft panis.
méfurattpe méfuratemotúpcedětě: frps méfurat
CLötra.Effepanis méfurat quoda tpe. Sed mefu
rappzia equat méfurato:ergo in quolibet inftati illi motú róneutriufqz tmini.z iổ nó eft file.Ad 4m
téporis eft ibi panis.Et fic in ultimoinftati. Cli do3:q fieridicit dupliciť.vno mómoueri ad ee:z fic
cut febet tépus ad motu continuu ita fe bet inftas ad illo qo gñat in toto tpe alteratióis pcedétis oź fieris
mutatione iftantanes.Sed tepus includit utrus ter z bocmo loquitpbs defieri i.6.pbi.ubi ondit goe
minoz mor' ptinui.¿z vnú tranſubſtátiationis:que fcm ee pcedit fieri.z oëfieri pcedit factü eĕ:z fic nổ
eft mutatio inftantanea.Eius aut termini funt panis eft uerug aliqd fiat z fcm fit:fz fic eft uerü q illoqō
zcozpus chźi.ergo in code inftati eft panis z cozpus fit noeft.Alio mooicit fierires qñintroducit fozma
zfic fierinó eft mouerifz termiari motú.vñ ſičſimul
chii..in qualibet mutatione inftátanea fimul eft
uertidicere:qo fit z factú eft : qz in inftantino eft acci mot'iminat z iminar eft,ita fitaliqd fit zfactü eft:13
pere pzius z pofteri.ergo cũ tráfubftätiatio fit muta boc mo illud qö fit eft.qz termin factióis efteé:i quo
ponit effe:ee illud qo of bocmó moueri. Arti.x.
tio inftatanea fimul uerü eft dicere o fit ibi cozp❜chzi
zfactüeft.Ergo
ginó eft ibi cozpus cozpus chží
cbái eft fil ba
ibil eftpan
ibi z
tenon eft.Sed
.Erg ofimul Ad tertiu fic pcedit.Clidef & Deus nopof
no o albedo aut aliqua qua
in eodé inftanti eft ibi cozpus chrifti z fba panis. litas cozporalis fit fine ptitate:q2titas eft pªdifpo
fitiocorporis ex eo q imediate adheret fbe,ut dicit
Sed 3.Dueforme bales difperate nopnt in eodez
inftari cide ineffe.Sed forma panis z cozp❜chži funt Boe.Sedpmin quolibet güe eft ca eoruz quefunt
bi.ergo nopit fimul eide ineffe z in code inftanti. poft.ut dicit in.2.meta.LT.c.3. J§atitate bit oia
alia accñtiaofint in difpones cozpales.&remota ğti
Rideo Domnullo moin eodë inftati eft ibi
cozp'chziz fba panis.nec eft affigna tate nulla qlitas cozpalisremaneret.C.qualitas
re ultimú inftans:in quoeftibi panis:fed ultimu tpa fpüalisut fcia ulytus eftnobilioz qlitas cozpalis.
S3qlitas fpüalis et miraculofenopoffet ee finefbo
qo ptinua ad inftás illud in quo pº eft ibi corp'chii.
Ad cuius cuidétiaz ſciëdü eft 9 in reb❜nalibus mu ut videt.&multo minus qliras cozpis poffeteffefine
fbo ad minus qö eft ätitas..magis eft remotu
tationes inftátancefunttermini mot femp. Lui® ró
ana galitas cozpalis fit oino fine obiectoğ qfit in
eft.qzbi mutationes bñt p20 terminis formáz pua
fbo fpuali:qz ce ilbo ſpüali eſt älitatis fpüalis: que eft
tione:ficut gratio ignis igné z nóigné.Inter fozmaz
in pdicaméto eodé cú qualitate cozpali.fed effe oino
aut z pziuationé nopóteffe aliqo mediu nifi per acci
dens:inquatu.f.illud qö pziuaťfozma magis z min fine obiecto eftfbe que eft aliud pdicamétú. Sedno
appropinquat ad forma róne alicui difponis ad foz poffet miraculofe fieri q qualitas cozpalis cet in bo
Ipuali:ut albedo inangelo.&multo min'pot fieri q
ma:queintendif uel remittit per motā ptinui.Et to
op3 pexiftere motu alteratiois:quiterminet ad gña qualitas cozpalis nobeatfbm adminus quantitaté.
C.magis depédet qualitas afba ecouerfo.Sz
tione: fic alteratiobet duos termios.vnú ſui gñís.f.
Deus nopoffet face aliquafbaz creata abfos oi acci
ultima difpone:que eft necitas ad forma.q2 alteratio
te:q2 admin' op39 creature infit reto ad fuum crea
eft mot in qlitate.z aliú alteri gñis.f.fozma balez.
Et code mo illuminatio eft termin'motus localis fo tore.gmulto min pot fieri o qlitas fit abfos of Bo.
CSedptra.ppterboc pótfierio in facro altaris opti
lis:qui eftmutatio inftátanca exño iter formă lumis
tas fit fine fba:q2 Ÿtitas per céntiaa Ba differt . Sz
z puationé ei.f.tenebzas. Luiuflibet aut motus qui
méfurat aliquo tpe: opz q ultim? termin" fit in ultio fimilr qualitas differt per centiá a quatitate.§ cadez
inftatitpis.Un cú fozma balis fit qdå termin' alte ronefieripoffer utqualitas effet fine quantitate.
oom:goine rone fue imenfita
rationis: op3 & in ultio inftati illi ” tpis itroducat foz
illi Rñdeo tontribuendü eft quicqd in defectuz
mafbalis.corruptio aut z gñatio fitcurrunt.q2 gña
nofonat:tamëaliqua funt que na creata nópatif us
tiovni eftcorruptio alteri".op3 & in ultimo inftati
illius tpis fit termin ' corruptionis vniut acris:z ter fiat ppter aliqua repugnatia:qua ipoztát róne cótra
minusgñatióis alterius ut ignis.Termin❜aut cozru dictionis implicite. De talib confueuit aquibufdag
ptiois eft noce.Op3 §9 in ultio inftati illiustpis fir oicig deus pót ea facerequis fierinópoffint . Utg
ponoaerzpono ignis: fed ante ultimi inftas alicui videam' utrú fieri poffit adeo y albedo fit fine opti
tpionopotaccipi penultimú.qz inter quelibet duoin tate:fcienda eftg in albedine z glibet alia qualitate

"
Art.XI. Art.xn. 37
Geptimu

corporali eft ouo cófiderare.f.ipaz näz albedinis per CSed côtra. Remota că remouet z effect . Sz poft
qua fpem foztit:z indiuiduationéet Fmq eftbec al refurrectione ceffabit mot celi : qui eft cá corruptio
bedo fenfibilis ab alia albedine fenfibili difticta. Pof nis in cozporib?:ergo ceffabit corruptio.z fic cozpo
fet &fieri miraculo ut na albedis fubfifteret abfq; oi ra dánatorum non erunt corruptibilia.

Perface:inque albedom figlichecalbedenis Rideo poi copabanatzera incorru


ruz fepatan quas plato pofuit.fed obec albedo fen ptibilitatis aut p cá z pncipalis eft iuftitia dina:que
fibilis idiuiduata eet fineoptitate fieri nópoffet quis aferuabit cozpadanator in ppetuis penis.S3 cá le
fieripoffit qqtitas idiuiduata fit fine fba: qz ptitas cúdaria z qfi coadiuuas eritdes mot celt: quo defce
noindiuiduat folú ex fubiecto.ficut alia accntia:fed te nulla actio uel paffio poterit effe in cozpib”ptines
etia ex fitu qui eft de rone ipfi'Ÿtitatis dimèfiue:que ad tráfmuratione näe.Un z cozpa dánator no pati
eftqtitas poně bns.Et ideo poffibile eft imaginari unt ab ignepaffioe nae:qua na cozpis buani traimu
Duas lineas feparatas ciufdë (pët nữodiuerfasfmoi tet a na fua:fed patientpaffióe aie:fic ozganú ſenſus
nerfuz fituz.alias linea nó eët diuifibilis ex ipfa róne afenfibili fufcipiédo filitudiné qualitatis fenfibilis.
luighis. To eniz diuidit linea nifi in lineas . Plures Ad primú goom:groilla decidiuifioe. Eftpceditex
eni bicalia
infuffi
că in

poffibile.z ficpatety albedo no idiuiduat nifi ex fb corruptiois a reb' que tangunt in obiectione.f.decre
iecto:7ppter boc nopoffet ce idiuidua nifi eet in ali tum diuine iuftitie:quis poffit dici aliquo mo:q että
quofbo ad min" in quâtitate,fed quatitas bēt vñ idi per näm erunt icozruptibilia.inoptuz.f.remouet nale
uiduet et abfos fbo.Et ideo pot per miraculú cẻ bec corruptiois pnm.f.motus celi.CAd 2™ 003:9 pec
gritas fenfibilis et abfosfo:ficpatet in cozpe chii. catú z róné culpe: zppetuitatis bet ex aiano ex coz
oom : albedo fi fine pore.Unficut cop punitpzopcto:ingtü eft inftim
Ad pu pámú mu čet:iaz no effet corporalis quali petiróné culpe bntis abaia:itappetuo puniri debet
tas f3ſpualis.ut ex dictis patet. Ad 2oom:g de inctus eft inftrm pcti qo bet ppetuitate ex uolütate.
qualitate fpüali oino ide ooz videt:qo de glitate coz Adoom:g becnó eftro pncipalit quare coz
poralioictü eft.Adzoom: cu fba fpüalis ti pus puniťpro pctoaie:q2 eft inftŕm aie operatis pec
tate careat:nópot fieri & qualitas cozpalis fit in Ba catu:f3 magis qz eftps cèntialis bois quiopať. ppzie
fpüali:nifi per modú illú quo pót eë fine quatitate:ut eniloquédo bo eft qui peccat per aia3: 7 tolipuniret
dictú eft. Ad 4m oom:9 ex bocipfo fbacrea aiatm nopuniret quipeccault.f.bo.TПectñ eftveruz
ta cóparat ad deu:cófequit ipfam aliqo accñs:fić ipa qalids act fitbois in vitapriti in quo cozp' nocoi
relo creationis aut feruitutis: aut alia filis ratio.vnde cer:q2 quisin actib' itellective ptis no coicet corpus
ficutDeus nopot face creatura nodepedeat ab ip fic inftrm act :coicat tñ fic repritas obiectü: q2 obie
fo:ita nó poffet face q eet abfqz bi accntib'.poffet ctú intells eft fantafma.fic coloz vifus.ut dicitin 3ºde
aut facereo effet abfqz alijs accntibus.Accidés aut aia.LT.c.30. Jfátalma at no eft fine ozganocozpali
non bét fubiectü ex boc o cóparat ad deu.z ió nibil ficpatet q et itelligédo z in alije actib aie utimur
phibet quin deus facere poffit aliqo accidés eë fine aliquo mocozpe.CAd 4m dom: p:opcto omif
fubiecto.CAds dỏm: qỏ obÿcitnr cótrapatet y fionis nodanať aliqs:qz aliqd agat:fed qz omittit il
noeft eadérodeğtitate z qualitate.ut exocis pater. lud qo eft debitü fiert abaia z a cozpe:ingtu cozpus
Finde querit de cozpib' danatoz. coicat actib'aie.z ita eodé môpctm tráfgreffionis z
Et circa boc querunturtria. omiffionis ptinet ad corpus z aiam. Arti.XII.
Pzímoutrú cozpora danato fint icozru fic pcedit.Uidet o cozpa
dú danatoz refurgent fine de
Ὁ ptibilia.Scoo utrü reſurgent cûſuis defor Hfecú
mitatibus.Tertio utruz punientur in inferno uerme formitatibus. Refurrectio eniz fiet dina virtute
zfletu cozporali. Articulus.XI. que eftpfectiffima.Sed vtutis pfecte pfecta eft opa
fic peedit. Uidet o cozpa tio z effect .&cozpora refurgentiüerunt pfecta.z ita
icorrupti cozpora panatoz refurgent fine deformitatibus.
HD pumũ dánatoz noerút
bilia.Lozp' eni nó pót eë icozruptibile nifi per CSed cotra eft fapie.ri .Per que peccat de per becz
näm ut celefte.uel per gram inocentie ut corpus bois torquet.Sed vanatipeccauerut per cozpa deformi
in po ftatu.uel per gliam:ficut cozpus chži in refurre tatebabétia.ergo refurgent cu deformitatibus.
ctione.Sed nullü cozporib’dánatorů. oom:g deformitas in cozporepót effe
ergo cozpora bánatog no erúticorruptibilia. Si Rñdeo forplecuslices
ex
dicat o erunt icorruptibilia ex decreto dine iuftitie ius mēbzi. 7 talis deformitas: ut coiter dicit:in rozpɔ
ut ppetuo puniant.Cótra.culpe nodebetpena p ribus dánatorú noerit: q20ës refurgét incorrupti.i.
petua nifi Fm o bet aliqd ppetuitatis.fed ppetuitas finedefectu alicui mēbzi:ut fic totu cozpuspuniat in
culpenó eft ex pte cozpis:f3 ex pte uolütatis que eli repzobis:z premiet in electis.Aliomopot cé defoz
git perpetuo in pctó manere. pina iuftitia noreqrit mitas uel defectus cozpis ex idebita ppoztióe priú:
co2pus eternalitpuniat..cozpus no punitur fic febzis accidit ex idebita ppoztione bumor.z fic
pzopcto aie nifi ingtú eft ozganu aie operátis pctm. gibb' accidit ex fupabúdatia carnis in aliq pte.z de
Sed in aliquib' actib? pót effe pctm moztale in qui tali defozitate utdefectu eft ouplex opio.Quida eni
bus co2pus nócomunicat:ficut patet in pctis ſpūali attédétes dánationė repzoboz ut nibil eis mali pecf
bus.ergo fi aliqs pzo eis folis danet cozpi et nó de fet:dixerüt q talib' defoiitatib'no carebut. Aly vo
bet pena ppetua..ficaliqs vanaf ppt pctm tráf attédētes vtuté refufcitatis:qui ficnäz ǝdidit in ope
greffionis:ita danať ppter pctṁ omiffionis. Sed in creatióis:ita näz in refurrectioe repabit: dicut q oës
omiffioe nibilcoopat co2p2.8 no debet fibi pena p defect' quiex vitio näe acciderunt:actoz nãe amoue
petua:fi pppctm omiffiois aliqs danef.zficdina iu bit:ut febzez bi.Sz defect qui expua uolütate p
Aitia no requirit cozpadánatos effe incorruptibilia. cefferut i repzobis remanebût fic füt macule z rear?
Art.xm. Quodlibet et.xii.

peccator. Quid aut boruz uerius fit Aug.in ench. facrefcripture.Sed nullus fenfus pter Iralez bet ro
fub dubio relinquit dicës. nulla debet ce qó depul bur ad aliqdǝfirmádu.ut patet per Diomin epla ad
cbzitudine illoz quo eftcerta danatio . Dis vi Titu.Dicit enig fymbolicatheologia.i.que exfilib
fis facile patet folutio ad obiecta. Articulus.XIII. pcedit noé argumétatiua. facra fcriptura alios fen
Adtertiu fic peditur.Uidet & cozporacoz
da fus pter lŕalé nobet.C.dcus fenfus ex vbis ali
nator cui fcripture trabit:queauctoz nóintédit:nó eftſen
poralib.Dicit eniz Judith ultimo.Dabit igné z uer fus pp2i.q2 aucto2 per vnafcriptura nopot itelligë
mes in carnes cop.Sed uermis fpüalis nodatur in nifi vnu.q2 no tingit plura fimul itelligerefm pbm.
carne:fed magis in aiaz.ergo uermis quorepzobipu ergo nopit effeplures fenfus ppzy facre fcripture.
nient:nóefttm fpualisfed etiaz corporalis.CJtem CSed cótra eftqo oicit Daniel.tz.pertranfibunt plu
Luce.iz.oicit queda glo.O perfletuz que ons repzo rimiz multiplex erit fciëtia. C.biero oicit in p
biscominať pot pbari uera cozpoz refurrectio . qo logo biblieloquensde apoc.In uerbis fingulis mul
noeffet fifletus ille effettm fpüalis.ergo zč. tipliceslatent intelligentie.

CSzǝtra eftg ýmis quopunient


lis.ia.ultimo.Uermis repzobi
coz no moriet eft imoza
. Sed nulluz Rideo : facrafcriptura adboc diuinit
eft ozdinata:ut per eånobis vitas ma
aial bet ozdinead imortalitate nifi bo. vmis ille no wifeftet neceffaria ad falutë.manifeftatio aut uel ex
erit malis..in fletu cozpali fit queda refolo la preffio alicui vitatis pot fieri de aliquo reb z vbis.
chayman.S3 of cozp'finitu a quoaliqdptiue refol inquantú.f.vba fignificat res:z vna res pot effe figu
uit nifi fiat aliq reftauratio:táde cófumit. Lug in co2 ra alterius.Actoz aut rerü nofolúpót vba accomo 1
poribus dánator nulla reftauratio fiat deperditi:vi dare ad aliquid fignificandum:fedetiarespot difpo
det o fletus qui erit in eis perpetuus no erit mālis. nere in figuráalteri".zkm boc in facra ſcriptura ma
Rideo oo3:9 circa boc Aug.lib.20.de ci.dei nifeftat ueritas ouplr.Uno mofm o res fignificant
poir diuerfas opionesfic dices.In pe pervba:zinboc cófiftit fenfuslralis.Alio mofm q
nis maloz z inextinguibilis ignis zviuaciffim uer resfuntfigure aliaz rerú.z in bocpfiftit ſenſus ſpúa
mis abalijs atos alys aliter atqs aliter eft expofitus. lis.z ficfacre fcripture plures fenfus competunt.
Alý quippe utruc ad aium retulerût.alÿ utrüqs ad ergo dom: uarietas fenfuu: quo
co2pus.alij ad co2pusigne:ad aiaz tropice uerme.qo Ad pum pamá ruzvn'ab alio no pcedit fac mul
effe credibilius videt.Unde fequétes Auguftinu of tiplicitate locutionis.fed fenfus fpüalis ſemp fundať
cimus q vermis ille eritfpüalis.utipferemozfus co fup lŕale z pcedit ex eo.Unexhoc o facrafcriptura
fciétie iterius anima cozrodes ýmis dicatur.zfimilr exponit Iralitz spúalit nó eft i ipfa aliq multiplicitas.
fletus erit fpüalis: ut ipfe doloz fletus dicat. Aliquo CAd 2003:9$3 y Aug.oic in li.de Doctrí.chiia
ti mo poffet dici cozporalisflet" etia fine lachryma na.Utiliter eft adeo difpofitú ut vitas in facra fcri
rúemiffione.ut fletus dicat nofolü doloz aie:fed dif ptura cu aliqua difficultate mäifeftet. Eft eni boc uti
pofitio qua cozpus difponitur anima dolente. le ad tolledu faftidiú:qz ad eaque funt difficilia ma
ergo locutio illa tropica iozfurgit attétio:que tedii tollit . Sitrex boctollit
Ad primú eft. fic poffum per carnes expo fupbiedi occafio:ou bo difficult vitate facre fcriptu
nereanimas impioz qui carnales fuerunt.Adm re capere pót.Sir per bocvitas fidei ab irrifioe ifi
dom: fletus corporalis mo predictofine lachryma deliu defendit.Unoñs Matth.7.Nolite iquitfcm
rum emiffionefufficit ad ueritate refurrectionis infi dare canib.Et Dio? Thimoteû monebat ut ſcâ ab
nuanda.fi tamë fuftineret o vermis z flet effent coz imundis incótaminataferuaret. Et itapatet q expe
porales.poffet dici q diuina virtute zuermis illefu dit vitatefideifub diuerfis fenfib' in facra fcriptura
Atentaretur z lachrymaz deperditio reftauraretur. tradi.CAdoom: ficoicAug.in li.de doctria
chiiana.nibil eft qo occulte in aliquo locofacre fcri
Eindequerit de fenfib facre fcriptu
re. Et circa bocquerunttria. pture tradat.qono alibi maifefte exponat. Uñ ſpúa
Pzio utrüpter fenfus trales in vbis facre lis expofitio femp debet bie fulcimentü ab aliqĺŕali
Ο expone facre fcripture, 7 ita vitat ois erroris occafio.
fcripture aly fenfus latest.2º de nãofenfuu
facre fcripture. Tertio utruz ifti fenfus inueniatur in CAd 4003:9 nóeftpp defectú auctis:q exfen
alge fcripturis. Articulus.XIIII. fu fpuali nopot trabi efficax argumétu.fed'eft ex ipa
fic pcedit. Uideto in eifde na filitudinis:inqua fundat ſpualis fenfus. Una eniz
vbis facrefcripture nolaté resplib'filis eepót.vn nópotabilla quin fcriptura
Hprímú
ant plures fenfus:q2dictioib' ſemel fumptis no facra pponit pcedi ad aliqua illaz detinate:13 eft fal
eftutédú equiuoceuel multiplr. Sed pluralitas fen laciacofequétis.Verbi gra.leopp aliqua filitudinez
fuuz facit multiplice locutione.& in eadé locutioe fa fignificat chizzoiabolu.Unper hoc aliqd de leo
crefcripture nopñt plures fenfus latere.C.facra ne dicit in facra fcriptura:ad neutrupot fieripceffus
fcriptura ozdinata eft ad intellectü f3 illud ps. Decla ifacrafcriptura argumétado.CAds™ 003:9 acto2
ratiofermonu tuop dat itellectü.Sed multiplicitas pncipalis facrefcripture eft fps fcus.qui in vno vbo
fenfuuz obnubilat intellectü.ergonon debet in facra facrefcripture itellexit multo plaŸ per expofitores
fcriptura multi fenfus ee.C.id qo pot ce occafio facrefcripture exponant uloffcernant.nec eft et icon
erroris debet in facra fcriptura vitari.S3 pone alios ueniés: bo quifuit actoz inftralis facrefcripturein
fenfus pter lŕale in fcriptura pot effe occafio erroris vnovbo plura itelligeret: q2 ppbe ut biero oic fug
q2qlibet poffet expone facrafcriptura km P o ipe uel Ofee.Jtaloqbant de fcis pñtib' get itéderut futu
let ad pfirmatione opionisfue.& no debet effe plures rafignificare.Un no eftipole fil'plura intelligere in
fenfus infacra fcriptura.C.Aug.oicit.z.fup gen. quantú vna eft figura alterius. Articulus.XV.
adlitteraz. maioz eftfacre fcripture auctoritas nodebeat di
ois bumani ingeng pfpicacitas,& ille fenfus qui non Ad fcom fingui quatuoz fenius facre fcriptu
bet aucte ad aliqd afirmandú noeft cóueniés fenfus ref.biftorialis uel litteralis,allegoricus,moralis . z

.
Art. Septimu .XVI. 38

anagogicus . Sic eni in facra fcriptura aliq figurate Sed ad chim defignädü etiä illa que in rei vitateco
Dicunt de chio.ita et figurate dicunt de multis alijs tigerüt ozdinant ficut vmbza ad ueritatë.7 iotalis fi
boib'.ficut Daniel.8.per bircü capzazz fignificat rex gnificatio qua per bi res chis aut eius mébza figni
grecop.Szbi figuratiue locutioes no faciüt aliqué ficant facit aliu fenſuz pter biftoricu.f.allegoricu.Si
Tenfuz pter Irale in facra fcriptura.& nec fenfus allego alicubi vo inueniat o chisfignificat per bi'imagia
ricus per que exponunt de chio ea que in figura ipfi rias filitudies:talis fignificatio noexcedit fenfuzIra
pcefferút:debet alius ſenſus ab biftorico poni.. lem:ficut chie fignificatperlapide qui excifus eft de
vna eft ecclia capitis z mēbzoz.Sed fenfus allegori motefine manib Dañ.2. CAd 2003: 9 fenfus alle
cus videt ptinere ad caput ecclie.f.chi3.fenfus mora goricus nofolů ptinet ad chim róne capitis:fed etia
lis videt prinëad mēbza eius.f.fideles.& fenfus mo róne mébzoz:ficut o per duodeciz lapides eclectos
ralis no debet ab allegorico diftigui. C.moralis de iozdane.Jofue.7.fignificant duodeciz apli. Sed
fenfus eft qui ad moru inftructioné ptinet.Sed facra moralis fenfus ptinet ad mēbza chii.tuz adppzios
fcriptura in plib' locis fm lŕalé ſenſuz mores iftruit. con actus:7 nof39 pfiderantut mébza. CAdm
moralis fenfus no debet diftingui alŕali.C.fic do3:9 moralis fenfus nódicit ois fenfus per quémo
chis eft caput ecclie militatis:ita eft caput triupban res inftruunt:fed per qué iftructio moru lumitexfili
tis:nec eft alius 7 alius chis.ergo nec fenfus anago tudine aliqua rerü geftaz. Siceni moralis fenfus
gicus per qué aliqua exponunt de ecclia triúphante eftpars fpualis:ita q nung eftidezfenfus moralis z
Debet effe ali ab allegorico quo aliqua exponunt de Iralis.Ad 4oom:qficut fenfus allegoricus ptf
chio z ecclia militáte. C.fi ifti qruoz ſenſus effent net ad chim Fmq eft caput ecclie militatis iuftificas
de neceffitatefacre fcripture:quelibet pars facre fcri cáz gram ifundes: ita z fenfus anagogicus ptinet ad
pture deberet bos qtuoz fenfus bie .f3boc falfü eft. eu fm eftcaput ecclie triúphatis glorificans cam.
Ut eni Aug' oicit fup geñ.ad lŕam. In quibufda fen CAds Dom:q qtuoz ifti fenfus noattribuuntfa
fuslitteralis querendus eft folus.ergo bi qtuoz fen cre fcripture ut in alibet el❜pte fit iftis ätuoz ſenſibus
fus nofunt de neceffitate expofitiois facrefcripture. exponeda.fed qngs iftis ätuoz.qños tribus.qrą duo
CSed ptra eft qo Aug' oicit in po fup.gen.ad Iram. bus.qñqs vnotm.3n facra enifcripturapcipueex po
In oibuslibzis fcis opz intueri que ibi eterna intuen rib' pofteriora fignificant. 7 iô qñq3 in facra fcriptu
tur.que ibi facta narrant.que futura pzenūciant, que rafm fenfuzlŕale dicit aliqd depziori qo pót ſpüalit
agèda pcipiunt. ¿" aut ptinet ad ſenſum anagogicu. de pofteriorib'exponi.fz nó zuertit.Inter oia et que
2m ad biftoricu.3m ad allegoricú.4m ad morale.er in facrafcripturanarrant: pmafuntilla que ad uetus
go qruoz funt fenfus facrefcripture. C.Beda fup teftm ptinet.zióqueFmlřalé fenfuz ad factaueteria
gen.in pn.dicit.Quatuoz ſunt ſenſus facre ſcripture. teftaméti fpectat pit qtuoz fenfib'exponi. Scoa vo
biftoria que resgeftas loquif.allegoria in qua aliò'ex funt illa queptinent ad ftatu pritis ecclie:in qbus illa
alio itelligit.tropologia: ideft moralis locutio in qua funt pziora que ad caput ptinet refpectu cor quepri
demorib ozdínadie tractaf.anagogia per qua defú nent ad mēbza.qz ipz co2pus uerü chží z ea que in ip
mis zceleftib' tractaturi ad fupiorareducímur. fofür gefta:füt figura cozpis cbit myftici: z cop que
dom:g diftinctio ifto qtuoz fenfuuz in ipfogeruntutin ipfo.f.chio exëplu viuēdi fumere
Rídeo boc moaccipi debet.Sicut eni dictu debeamus.In chio etia futuragloria nobis pmóftra
eft facra fcriptura vitaté quatradit ouplr manifeftat. ta eft.vn ea que ad lram de ipfochio capite dicuntur
per vba.z perrerü figuras.Manifeftatio aut que eft pit exponi z allegorice referédo ad co2pusei myfti
pervba facit fenfuz biftoricu fine lŕale.vn totuid ad cu:zmoralr referédo ad act'nros quifm ipm debet
fenfum Irale ptinet :qö exipfa vboz fignificatione re refozmari.z anagogice: ingtu in chio eft nob iter glo
cte accipit.Sed fenfus fpualis ut ocm eft accipit uel riedemratu.Sed qui fm lřalem fenfuz dicit aliqdde
pfiftit in boc: queda res per figurá alían rez expzi eeclia:nopot exponi allegorice:nifi forte ea que dicu
munt:q2 vifibilia folet eë figure inuifibiliü: ut Dio'oi tur de pmitiuaeccliaexponant tuz ad futurüftatuz
cit.Inde eft&fenfus ifte qui ex figuris accipit fpúa eccliepritis.poffunt tñexponi moralr z anagogice.
lis uocat:vitas aut qua facra fcriptura per figuras re Ea vo quemoraliter dicuné km ſenſuz lŕalé nó con
rútradit:ad duo ozdínať.f.ad recte credědů z adre fueuerunt exponi nifi allegorice.3lla vo que Fm fen
cte operádů. Si ad recte operádů fic eftfenfus mo fumlitteralëpertinet ad ftatu glie nullo aliofenfu co
ralis qui alio noie tropologicus dicit. Si auté adre fueuerunt exponi:co oipfa nofunt figura alioru.fed
cte credendu opz diftinguere fm ozdině credibiliuz. ab oibus alijs figurata. Articulus.XVI.
Ut eni Dio' oic.4.c.ce.bier.Stat' ecclie medi eft i
ter ftatufynagoge z ftatu ecclie triúphatis.Uet' er Adtertiu de dictifenfus of tingui cest
go teftm figura fuit noui.uetus fimul z novuz figura Senfus enim fpüales in facra fcriptura accipiunt ex
funt celeftiu.Senfus & fpüalis ozdinat? ad recte cre quibufda filitudinib'.fed in alijs fciétijs pcedit etia
dendu pot fundari in illo mo figurationis: quo uetus exquibufda filitudinib?.ergo in ſcripturis alia fcia
teftm figurat nouu: z fic eftallegoricus ſenſus uľtypi rum pit fenfus plures iueniri.C.poetice artis eft
cus:fmo ea que in ueteri teftaméto ptigerunt expo ueritaté reruz aliquib' filitudinib fictis defignare.g
nuntde cbzo z ecclia:uel poteft fundari in illo mofi videt oz in oictis poetazz fenfus fpúales iueniant:
gurationis:quo nouum fimul z uetus fignificat eccle nofolu in facrafcriptura. C.pbs dicit: quidicit
fiam triumpɓante.z fic eft fenfus anagogicus. vnú quodamo multa dicit.ergo videt op in alijs fcien
Ad pumu Dom: bircus uel alía bi per tijs in vnofenfu poffunt defignari plures.zfic nonfo
que alie pfone a chio infcripturis lum facrafcripturabos ſenſus ſpirituales babet.
defignant:nófuerüt res alique fed filitudines imagia CSed contra eft qo dicit Szeg.22.mora. Sacrafcri
riead bocfolu oftenfe ut ille plone fignificarent.Uñ ptura omnes fcientias atop doctrinas ipfo ctia locu
illa fignificatio qua per illas filitudines pfone ille aut tionisfue more tranſcendit.q? vno eodéos fermone
regna defignant:no pertinet niſi ad biſtoricú ſenſuz, oum narrat geftumpzodit myſterium.
Art. Quodlibet .XVII.

fpüalis fenfus facre eft in pcepto..lex uetus ötü ad preceptamora


Rfideo accipitexhoc o res curfuzfuú perage
lia fufficieter cotinebat que neceffaria funt ad falute.
tes fignificat aliquid aliud qö per fpüalēfenfum acci Unde ons Matth.18.Si vis ad vita ingrediferua
pitur. Sic aut ozdinant res in curfu fuo:ut ex eis ta mádata.z loquit de mádatis decalogi.Unde fubdit.
lis fenfus poffit accipi:qo eius foli eft quifua puide nobomicidü facies:nó furaberis:fed in pceptis ue
tiaresgubernat:quifolus deus eft. Sicut eni bopôt terislegis nibil cótinet de labore manuü.ergo laboz
adbibere ad aliquid fignificădū aliquas voces uľali manuanó eftin pcepto.C.ad precepta feruanda
quasfilitudines fictas:ita de adhibet ad fignificatio oës tenent. Sed adlabores manuú nổoës tenétur:
né aliquoz ipm curfuz rerû fue puidētie fubiectaru. alias quifunt diuites z manib” nolaborant mortalit
Significare at aliqdper vba uel per filitudies fictas peccarent.ergo laboz manuú nó eft in pcepto.C .
adfignificadu tm ozdinatas:no facit nififenfuzlŕale. adpcepta no magis tenent religioſi & feculares.S3
ut ex dictis patet.Uñin nulla fciabumana iduftria i ad laborandú manibus vident magis tenerireligiofi
uenta peloquédopot iueniri nifilralis fenfus:f3 fo feculares.Unde Aug.in lib.de operib' monacho
lu in ifta fcriptura:cut fpus fcus eft actoz.bo vo in ruz.monachos repzebedit:q2 nolaborát: no at alíos.
ftrumétú km illud ps.Lingua mea calam'ſcribe zë. &rc.CB.ufus liberalin artiu nobilius eft mecha
Ad primú ¿oom: in alijs ſcientis pcedit ⚫nicaz : qui in ope manuali côſiſtit. Sz uſus liberaliuz
exfilib argumétado :no q ex uer artiú no eft in pcepto.&multo minus laboz manuuz.
bis quibus vnares fignificatur fignificet z aliares. oom: iudiciu de vnaquaqs re fumé
Ad 2 Dom: fictioes poetice no füt ad aliud oz Rideo duz eft fz fine ad qué ozdínať. Laboz
dinatenifi ad fignificädü.vn talisfignificatio nofup aut manuü ad tria effe utilius iuenit. Primoad ociú
gredit modulralis fenfus. CAdz™ dỏm:& qui dic tollendü.Unde bieroad Rufticu monachu.Sem
vnu quodamooicit multa.f.inpotétia:fm clones per aliquidopis facito:ut te diabolus inueniat occu
funtpotétia in pncipis.Exvno eni pnº multe clo patu: itelligat de opere manuali patet per illo qo
nesfequunt.no in alijsfcietis per modü fignifica fubiungit.Uel fifcella texe iunco:z pofteafubdit : in
tionis qo di de vna re fimul de alys itelligat ut figni defiderijs eft ois ociofus.Scoo adco2pus domādū.
ficati:lz inde trabipoffitper argumentationem zč. vnde.2.ad Loz.6°.alijs carnis macerationib' piun
eftde opere manualt:cir git.ubi dicit in laborib?.f.operú:qz manib" fuis ope
Jeſtio ca qo querunt duo. Prio rabatur:z fubiugit.In vigilijs z ieiunijs zč. Tertio
utrum operari manib" fit in precepto.Se ozdinat ad querendu victü.Act.2°. Ad ea que mibi
O cundo utrum abboc precepto excufentilli opus erat:z bis qui meci erat miniftrauerút manus
qui fpualibus operib⁹ uacát. Articulus.XVII. ifte. Si ergo cófideret laboz manuú fm o ozdinatur
fic pcedit . Uidet o opari ad tollědu ocin uel cozpus domandu.ficide iudiciuz
Hpámú manib' fit in precepto.2.ad eft de labore manuu:z de alijs exercitijs ad eadé oz
HD theffa.3.Siqs no vult opari no máducet.Audi dinatis.No eniz eft in pcepto q tollat ociuz tali aut
uimus enim zč.glo.Qo ideo pcipio qz audiuimus.§ tali occupatione:fed fufficit ad ociú tollendú quacu
zč.C.Aug.in lib.de ope monacho.Audiant & 93 licita occupatione ab ocio quis defiftat:z fic occu
I
quib' bocpcepit apls qui no bit bancptáte.. patio laboris manuu noeftin pcepto:pfiderato boc
nullus debet excoicarí ut iura dicút nifipzo moztali. fine.Etfilis eft ró de labore manuüfzq ozdínať ad
Sed nullus peccat moztalt nifi cótra pceptú faciés. co2pus domādü:qz multis exercitijs co2pus domari
Lugille qui ceffat ab ope manuali iure poffit exco pot.ficut vigilijs ieiunijs:z multis bi.Un nullü co
municari.ut patet per illud qö dicit.2.adThef.3.Si ru inquantuozdinaťadtalëfinë eft in pceptoinſpáli
quisno obedierit vbonŕoper eplam:bunc notate:z quis in ghalifit in pcepto co2pus domare qualicüqs
ne cómifceamini cũ illo ut cófundať.videt § q opari exercitio:quo moztifere cócupifcétie repzimant.Se
manib' fit in pcepto.C.ille quipeccauit tenet pe cundüaut qozdinat ad victuquerendu ſic videfleē
namoebitapzopcro fubire ex neceffitatepcepti.Sz in pcepto.Unde dicit.j.ad thef.4.Operemini mani
oes in Adam peccauerüt.ad Ro.s. Dena autépcti bus uris ficut pcepimus uobis:nec folü in pcepto iu
Ade eft laboz manualis.Señ.3 .In fudore vultustui ris pofitiui:fed etia turis nälis.Illa enim funtde lege
uefcaris pane tuo.ergo oib'eft pceptú manibus labo näli ad quebo ex fuis nalibus inclinat. Sicut aut ex
rare..adepb.4.Qui furabat iaz no furet: ma ipfa difponecorporis patet:bonálé ozdinationě bét
gis autélaboret operado manib'fuis.Slo.Laboret ad opus manuale: ppter qooicit Job.s°.Doad labo
operanduno folú per feruos:fed etia manib', Illud rem nafcit z auis ad uolandü. Luz aut alijs aialibus
aut go ad oës ptinet eft pceptů non cófiliuz.ergo zë. nä fufficieter puiderit in bis que ad fuftétationezfue
.laboz manualis neceffarius eft adfuftentatio vite ptinet in cibis z armis z tegumêtis: boi in bis
nem vite corporalis.ficut actus virtutüfunt neceffa no puidit:q2 ipfe eft predictus rone:per quả fibi pót
rýad fuftentationé vite fpüalis. Sed actus virtutuz puidere in oibus fupradictis.vn zerit fibi loco oiuz
funt in pcepto.ergo z laborare manib". C.illo ad predictor manus pueniens ad diuerfa opa:quib? co
qo fequitpctmmoztalenopot fine pctô moztali fie ceptiones ronis diuerfis artificijs exequat : ut dicit
ri.Sed ad nó laborarefequit no maducare:qö qñq 14.de aialibus.Sciedu tn eftq ouplex eftpceptule
eftpeccatum mortale,2.adtheffa.3.Quinon operat gis näe:qödaqo ozdínaťadtollendü defectü vni'fin
nomáducet.ergo non operari manibus eft peccatuz gularisplone:uel fpüale ficut de actibusvirtutú:uel
moztale.ergo eius oppofitum eft in precepto. cozporaleficut pceptü qo dñs dedit boigen.2.De oi
CSed cotra.Noeft cotrariuz pcepto uel filioprece lignoqo eftin paradifocomede zč. Aliudvo eft qo
ptu oni uelpfiliü.Sed oñs uel pcipiédo uel plulėdo ozdínať ad tollendû defectû totius ſpeciei.ficut boc
DicitMatth.6. Nolite folliciti effe aie ure zč. Duic qo di geñ.j.Crefcite z multiplicamini zreplete ter
aut priať laboz manuü:q2 qui laborat manib"follici ra.In boceni pcipit act gfiatiois quo na faluat z ml
tifunt de neceffarijs cozporis,ergolaboz manuú nó tiplicat.Doc at itereft iter becouo gia рceptoz:që
Art. Septimu .XVII. 39

pmFceptum legis näe qlibet tenet fingulr obferua in precepto:non tñ oës ad hoc fingulariter obligarl.
re:fed ad 2 pceptu notenet quilibet fingulr.3n bis CAdzoom: ficut ex dictis patet:apl's loquif in
eni que ptinet ad fpem oés boies cóputandi funt qfi cafu qri ptermiffo labore manuu defedis negocis fi
vn bo:pticipatione eni fpeiplures boies funt vnus bi victu acqrebat.in quocafu obligabant ad pceptuz
bó.ut dic Pozpbi.Sicut aut bo vn'bet diuerfa mé feruádu.zideo digni erát excómunicari. Ad 4"
bza qb' occupat in diuerfis officis ozdinatis ad tol dóm:qvba illa dei magis funt pnunciatis pena p
lendü ppzlü defectú:que nópoffunt oia pervnú mě cipiétis fatiffactionē.Un premifit. Maledicta terra
bzuz exerceri.ficut oculus videt totú co2p?:7pes to in ope tuo fpinas 7 tribulos germiabit tibi.z filr mu
tum'cozpus poztat:ita opz eë in bis que ad tota fpéz lieri dixit.In dolore paries filios. Et ionofequit q
ptinent.Noeni fufficeret vnus boad exercéda oia: ad laborandu qlibet bo teneat ex neceffitate pcepti.
quib'bumana focietas idiget.Et io diuerfis officijs alias fequeret odlibet teneret ad agricultura de qua
op3 occuparidiuerfos.ut dicit ad Ro.iz.Sic in vno ons ibi facit métioné.CAd 5m 003:9 vita fpüalis
cozpore multa mēbza babemus zč.bec aût diuerfifi a nullo pot feruari nifi per actus vtutü.z ioquilibet
catioboium in diverfis officijs ptingit. pº exdinap obligat ad leruada pcepta quefunt de actib” tutuz:
uidétia:que ita boiuz fat diftribuit: ut nihil vngde fed vita fpüalis a multis pot feruarifine boco ma
effe iueniat de neceffaris ad vitá.2º etiá ex caufis nã⚫ nib opent.zioquis fit galt in pcepto:no tnquili
libus:ex qbus tingit in diuerfis boib? funt diuer bet ad obferuatione eius tenef.Ad 6™ 003:9 nổ
fe inclinatiões ad diuerfa officia uel ad diuerfos mo máducare nó eft pctm moztale:nifi qñ fine măduca
dos viuědi.Quia ĝ labore manuŭ alide pót fubueni tione vitafuarino pót.tuc eni aliqs nó máducando
rez ppziodefectui z alieno: cú nópoffit vnus boin feipm occideret.z fimilr nó opz o aliquis peccet no
oib'fibi fuffice:fed indiget alieno auxilio:patetop laborado manib":nifi qn alias vita feruare nopoffet
ceptú de labore manuũ quodamó ſub utros gñe p nifi illicitis curis, z ió cú illicite curefint modis oib
dictor pceptor ptinet.Inquantü eni labore manuu fugiede.fub eadé diftinctione pofuit apl's nomáduca
vni fubuenit neceffitatib alioz ficptinet ad 2m ge rezno opari dices.Qui nó vult opari nó máducet.
nus naliú pceptor.Ingtuz aut aliqs per bocfuisne CAd pzimü aut con que in ptrariú obýciuntdỏm
ceffitatib fubuenit:ptinet ad pm genus.ficut pceptú y no phibet ons aplis oëm follicitudinem.f.de bio
Decomededo.Preceptü aut qỏ ozdínať ad tollēduz que pertinet ad victú cozporis.alias ipfe loculos no
defectú cozporalē no obligat nifi defectu exñte.vn fi babuiffet:fed pbiber follicitudine fuffocantem:qua
effet aliqs qui poffet viue fine cibo:nó obligaret pce mens fuffocat duptr.Uno móut in reb❜téporalibus
pto de comededo.Sic preceptü delabore manuu fineponat recte opationis: 7 hoc de phibet . Unde
noobligat aliqué fingulariť km q ozdinat ad tollen Aug.dicit in libzo de opibus monachoz exponés il
duz defectu coem aliquo mo:neq3 fm gozdinať ad lud.Tolitefolliciti effe zč.no ut ifta non pcurent
tollědů ppziu nifi defectu exiftête.z ideo ille qui bét quátu neceffitatis eft: qo bonefte poterunt:fed ut ifta
onde licite viuere poffit: notenet manib⁹ opari : qui nóintueant: 7 ppter ifta faciat quicquid in pdicatióe
aut no bet vnde alias viuat:uel nifi aliquo illicito ne euágely facere iubent: z babet in gloſa.j.ad Thef.4.
gocio victú acquirat:tenet manib' laborare.Et hoc Scoofuffocat mens pdicta ſollicitudine qñ fiducia
patet per aplz in tribus locis:ubi de manuú opatiõe de deo amittit:zbocons phibere intédit.Unde di
pceptu dat. Pzio ad epb.4.ubi phíbedo furtuiniu cit glo.fuper illud Matth.6°.boc exéplo non phi
git manuú opationė.Qui furabat iaz non furet.ma bet prouidentia z laboré.f.de auibus z lilys.Sed fol
gis aut laboret manib’fuis.Scôo.j.ad Thel.4.ubi licitudině ut tota fiducia noftra fit in deoper quez z
pcipit laboré manuů phibēs ¿cupiſcētiā rerú aliena aues fine cura viuūt. CAd 2m oồm: non oia que
ruz.Opemini iquit manibus uris:ficut pcipimus no funt in precepto cótinent explicite in pceptis decalo
bis:ut bonefte ambuletis ad eos qui foris funt:z nul gi. Sedad ea poffunt reduci cum îplicite in cis côti
lius aliqd defideretis.Tertio.2.ad Ibeſ.3.ubi pci neantur.Et fic preceptů de labore manuum per qué
pit opationě manuúphibēs turpia negocia:qbus ali vita corporalis feruatur: z reducit ad hoc pceptu.
qui victu querebat.Audiuimus iquit inter vos quof nooccides.ficut etiä preceptú de manducando uel
dazambulare iquietenibil operates:fed curiofe age ad boc precepti.Non furtufacies.quo omneillicitu
tes.Slo.Qui feda cura fibi neceffaria puidét:zfub lucrum : qo per laboré manuuz euitatur pzobibetur.
iungit.bis aut qui bi funt denúciam obfecramus CAdoom:g in quolibet pcepto duofunt confi
in oño iefu chio:ut cu filetto operates panéfuú man deranda.f.finis precepti: z poffibilitas obferuadi: q2
ducēt.Sciendú etiá eftq ficut vifus eft pncipalioz i oia pcepta cuiuflibet legis funt ozdinata ad aliqỏ bo
ter alios fenfus:rône cui” oës alÿj fenfus nomé vifus num inducendu:uel malum tollendü:nec aliquid im
foztiunt ut Aug.oicit:ita manus qz ad plurima opa poffibile pcipi pot.Unde dicit biero?.Quidicdeu
neceffaria eft:ož ozganú ozganoz in 3 ° de aia.LT.c. aliquid pcepiffe ipoffibile anathema fit.Siergo fit
38. Jz ideoper opatione manualë intelligit no foluz tale preceptu qo nullo moreddi poffit ipoffibile ob
qo manibus fit:fed quocüq3 cozporali inftŕo.z bzeui feruadu:z fine eo finis intētus baberi no poffit:obli
ter gocüqs officiú bo agit de quo licite poffit victuz gatio illi pceptifemp manet.fic eſt in pceptis deacti
acquirere fub labore manuú cópzebêdiť. Nó eniz vi bus virtutü:qz ad minus actus interiores femp funt
det ronabile o magri artis mechanice poffint viuere in bois ptate:z fine cis vita ſpüalis cóferuarinópot.
de artefua:7 magŕí artiú liberaltú nó poffint viuere utdictú eft.Duob'ergo modis preceptum de opera
de artefua. Similr z aduocati poffunt viuere de pa tione manuú obligatione amittit.Uno móquádo ali
trocinio qỏ preftat in caufis,z ſimilt eft de oib? alijs quisredditur ipotens ad laborandú ppter co-poris
licitis occupationib?.Quia ergo preceptú eft:fed no imbecillitate.Alio modo qñ finez buius precepti.f.
oés obligat.ideo aqutrafos rones refpondendu eft. conferuationecorporalis vite cófequi pot fine labo
patet folutio dictis: re manuú.ut ex dictis patet. Ad 4m dicenduz:
Ad pumú qzcócedimus Laborë manuú effe ad laboré manuúper fe loquendo equaliter religiofi
Art. Quodlibet XVIII.

z fecularis tenent:qo patet ex duob . Primo exvbo bus fpüalibus uacat.Sed tales tenent ad manuŭ la
apli.2.ad Theffalo.3.ubiponit de opere manuú pce bore.ergo zč. Probatio medie.Luce.iz.Uëditeque
prum dicés .Subtrabatis nos ab'omni fratre ambu poffidetis.Slo. No tm cibos uros coicate paupib”:
lante inozdinate zč.Fratres eniz oës chziftianos uo fed etiá uédite poffeffiones uras: ut oibus uris fimul
cat.No eniz tuctpis aliqui religiofi determiati eråt. p2ooño fpzetis:poftealabore manuú opemini:vñ vi
Scoo patet ex boc o religiofi non tenent ad aliağ uatis z elemofyna faciatis.C.decreta dicit diftin
feculares:nifi ad ea quib" fe ex uoto obligauerút:fed ctioe.22. ille eft beticus qui facit 5ftatutü ecclie ro
per accides contingit o boc preceptú magis tágit re mane.Sed illi qui medicat nolaborates ppzijs ma
ligiofosğ alios:z de boc oupliciter. Paimo qe reli nib' faciüt 5 ftatutü Lalixti pape.i2.q.1.Uidétes fü
giofi in paupertates viuut.vn facili pót eis accidere mi facerdotes zč.ubi dicit o ecclia ftatuit op iter eos
nobabeatvi viuat alijs fecularib", Scôo ex fta qui coivita degere uolut nullus egens inueniat.& re
turo regule in aliquib'ordinibus.Unde dicit Diero ligiofi ppt opa fpüalia no excufant a labore manuú:
in epla ad rufticu monachú. Egyptioruz monafteria imofi medicant funt beretici.C.ille qui exponit
bunctenent more ut nullü abfq3 opere z laborefufci fe periculo mortis peccat qfi tētans deū.ſicur fialiqa
piant:no tam ppter victus neceffaria: ppter aiefa videret urfum ueniétez infuria z deponeret arma: d
lutem:ne uagetur pernitiofis cogitationib ,ficut etia buspoffet fe defendere tentaret deu.Sed ille quire
ad vigiliasz alia:quib' domatur co2pus:tenenf qr liquit oia z nolaborat manib :abijcit a fe neceffaria
religiofiexftatutis fuis ad que fectares no tenent. victus qbus refiftit plumpriổi que fit in cozpore per
CAds Dom: quauis ufus liberaliú artiuzfit no calore nalem.& talis peccat qfi tentas ocu..ad
bilioz:nó tamé ita eft neceffarius ad vitá cozporis fu pbil..oicitaple.Imitatores mei eftote fratres.Sz
ftentanda.CEtpzeterea fub opatióe manuü copze iplequis pdicaret z opib⁹ ſpúalibus uacaret : nibil
bendit.ficut ex dictis patet zë. Articulus.XVIII. omin' ope manuú victü querebat.2.ad theffa.3.Jpfi
ОFrca 2mfic pcedit.Uidef & illi quiſpuali fcitis quéadmodum z uos oporteat imitarinos:qm
bus opibus uacat noexcuſent a labo noiquietifuimus apud nos:neqs ätis panë máduca
re manuu.j.eniz ad thef.3.fup illud.Siquis non vult uim abaliq:fzin labore z fatigatioe nocte acdie ope
operari nomáducer.dicit glö.Aug.Dicut quidaz de rates:ne qué urm grauarem . zč. C.geñ.23.fup
opibus fpüalibus boc aplin precepiffe.z poftea fub illud.Cófirmatus eft ager zë.dicit glo. pfect pdi
dit.Szfupflue conant z fibi z ceteris caligine obdu catoz aiam fua abfcódit fub bone opationis 7 tépla
cere:ut qo charitas utilit monet no folú face nolint: tióis regimie: z ita illi qui opib' fpüalib' infiftüt per
fed necitellige:z ita videt g perfpüalia opa a labo atéplatione debet etis opib' exteriorib? uacareper
re manuú noexcufent. C.inter oia ſpualia maxia actioez: fic opa fpüalia noexcufat a labore manum.
funt ofolectioz pzedicatio. Sedper ifta opa noex Sed ptra.Luc.98 Sine ut moztui fepeliant moztu
cufant aliq a labore manuali.ergo zč. Probatio me osfuos.oicit glo.Dris docet minorabona pzo maio
die.Aug' oicit in lib.de operib” monacho . Quid ribus effe dimittéda.fed opafpüalis funt maiorabo
agant qui opari cozporalit nolunt:fciredefidero zč. nagopa manualia.g debet bec ptermittereppi illa.
uacent oronibus inquiut zlectionib? z vbodei:z po C.operapietatis funtpotiora exercitia cozpo
Ateafubdit:fed fi ab bis amouendi nófumus necman ralia.j.ad thi.4.Lozporalis exercitatio ad modicus
ducandu eft neceffe preparandü.Si aut ab iftauaca utilis eft.pietas aut ad oia ualet.Sed opera mificoz
re feruos del certis iteruallis tépoz infirmitatis ne die z pietatisfüt dimittêda:ut uacef pdicatioi.actuú
ceffitas cogit:cur etiá nopreceptis aplicis obferuan 6.No eft equi nos relinquere uerbü oei ze.Luce.9.
dis aliquas ptes tépoz deputam??Et tuz ad ora Sine moztuos fepelire moztuos fuos:tu autuade z
tes dicit.Litius exaudit yna obediétis oro ğ decez annucía regnú dei.& multo fortius pppdicationez z
millia ¿tēnētis.Quátuz vo ad pfallêtes fubdit. Lati alia opa fpüalia eft dimittendu opus manuale: z alia
ca dina catare ctiá manibus operates facile poffunt queadexercitationeptinent cozporalë. C.2ª ad
z ipm laboré diuino tang celeumate cófolari.Quan tbiz.Nemo militans deo iplicat fe negocijs feculari
tuz vo ad legêtes fubdit. Qui auté dicunt felectioni bus.Slo.Jlla funt fecularia negocia qbus aius occs
uacare:nóne úlic inueniüt qöpcepit apls:Que eft& pat colligede pecunie cura.Sz qui operant manib
\ ifta puerfitas:lectioni nolle obtéperare : dum vult ei but cura de colligéda pecunia.ergo iplicant negocijs
uacare:Quis eniz nefcit tato citius quécügs pficere fecularib.Et ita illi qui millitat deo in fpüalib' ope
cu bona legit:quato citi fac qo legit: Quátu vo ad ribus nodebet operibus manuum occupari.

bdicates fubiugit.Si
fe occupat aut alicui no
ut manib'opari fimo eft erogandus;
uacet:nunɖd Rñdeo oom: vitasbu qonte appetexbis
poffunt in monafterio ueniétibus ad fe ueldinas le enifup:q illi tm obligant ad obferuationé bui pce
ctiones expone:uel de aliquib' difputationibus falu pti.f.de ope manuú:quinó bñt alias vñ licite viuere
bzit difputare.Qñ ergono oës poffunt:curfub boc poffint:z io qui fpüalia opa exercét:z prit alias licite
obtentu oes uacare uolüt? quang etfi oès poffent vi viue delabore manuu:no tenent manib'laborare.
ciffitudie facere deberet:z nó foluz ut ceteri a nečijs Un oiftiguédú videt de opib'fpüalib . Süt eni que
actib' occuparent:fed qz fufficit ut plurib' audiétib? daz bona fpualia que in bonuz côe cedunt:queda vo
vnusloquat.C.clerici maxime opibus fpüalib que ad fingulare pfectü faciétis ptinent. Eis aut qui
Occupant:fed ipfi tenent ad labore manuuz.ergo zč. in fpualibus opib” occupant ad utilitate cóem ptine
Probatio medie.Diftictióe.81.dicit. Clericus victi tibus debetpuideri de bis:quoz utilitati deferuit.
aut ueftitum fibi artificio uel agricultura abfos officij qo patet per aučte.j.ad Loz.9.Si nos uobis fpúse
fui oūtaxat detrimēto pparet.Jtë in alio.c.Clericus lia feminam":nó eft magnú ſi carnalia uŕa metamus.
qui vbo Dei erudit'eft:artificio victú querat.Ité oës Docetpatetper róné:q: utilitag ſpüalis pfert cozpa
clerici qui ad operadú validi funt 7 artificialia z lías li. Eis autqui utilitati coi deferuiunt in téporalibus
Difcat..religiofi qui oia reliquerunt maxic opi Debet fuftëtatio ex ppzio labore:quoutilitatiçõide
Art. Septimű XV III 40

ferulut:ficut patet de militib quipropace reipublíce Occupant bit in fecto vñ viueret fine labore manuu:
militat.Un.j.ad Lop.9.Quis militat fuis ftipēdijs aut no.Sific:tales cũ ad religioné ueniút:nó tenent
vng.Un multo magis qui in fpüalib bonů pmouet manibus laborare.Un Aug in lib.de opibus mona
in tali minifterio fuftetaripñt:z ficnotenentmanib⁹ chop. Si babebat aliqd in hoc feclo:quo facile fine
laborare.Sut aut qtuoz opa fpüalia qb'cois utilitas opificiofuftetarët vitafua:qo querfi ad deû indigēti
pmouet:7 ex hoc eis ftipedia debent.¶Pzímű é oc bus difpartitifunt: z credéda eft coz infirmitas zfe
cupatio in iudicijs eccliafticis exequédis.Dicit enim renda.Solet eni tales láguidius educati laboré coz
ad Ro.iz.De ptate feculari que iudiciú feculare exer poralë fuftinë nópoffe.Si aut in feculo opifices fue
cet.36 z tributapftatis.l.iudicib”.miniftri eni deifüt runt de labore manuu viuentes:tüc ex ouplici că ue
in boc ipm feruietes nobis.Etppter hoc Aug'dicit niëtes ad'religionë poffunt laboré manuŭintermitte
in li.de opib monachor. O, debent manuú opibus re:vno moexpigritia operadi uolétes in ocio vinë:z
infiftere illioutaxat qui ab eccliafticis occupatioib tales peccat.Et boc eft qo oicit Aug? in pdicto lib.
pacat.vn zle excufat a labore manuuz ppter iudicia Plerus ueniüt ad pfeffione feruitutis dei:z ex pro
eccliaftica qb'occupat dices.Quang dice poffum feffioneferuili z vita rufticana z ex opificiexercita
quis militat fuisftipédÿs vno zč.tñ oñm ním iefum tione z plebeio labore: z poftea fubdit. Tales &fm
chizteftez iuoco fup aíam mea:qm tuz ad meu at minus operant de infirmitate cozpis excufari non
tingetcomodu:multo mallë per ſingulos dies certis pit.pterite quippe vitepfuetudine couincunt:z iter
borisoptuzinbene moderatis monafteris ftitutuz ponit.Noeni apparet utru ex ppofitoferuitutis det
eft:aliquid opari manib'z certas horas bie ad oran uenerint:an vita inopem z laboriofaz fugietes.Alio
duzz legédu:aut aliqd de dinis lŕis agēdu líbz08:❤ mo intermittit aliqs opus manuale ex intétione dini
tumultuofiffimas pplexitates aliaz cărui pati de ne amoris: quo ad opus ¿tēplatiois qli ptinue eleuanť.
gocijs fecularib' uel indicado dirímēdis:uel interue tales cu lpu dei agant nopeccát:qz ubi fpus oni ibili
niedo pcipiedis.12mopus (púale qo i bonfi côeredu bertas.Un Szeg oicit fup Eçech. Contéplatiua vi
dat eft opus pdicatióis:quo fruct? aiaz in ppl'o pro ta eft charitaté dei z primi toto corde retinë.ab ex
creat.Et ló ut dicit.j.ad Loz.9°.Dñs ozdinauit bis teriori actione quiefce.foli defiderio pditoris ibere
qui euágeliú annüciat de euágelio vive debet:nec de re.utnibil iaz agere libeat. Et hoc idè babet in qdag
bet boc referritm ad illos quibnt auctoritate pdica glo.gen.23. Löfirmat'eft ager zë.Lötéplatiua vita a
di.ficut funt plati: fed etia ad eos quialitercücs licite cunctis actionib'fundit oiuidit.Et hoc eft qo babet
pdicat ex comiffione platoz: qz ftipedia nodebetur Matth.6.in glo.ſup illud.Löfiderate uolatilia celi
ptati:fed opiz labori.ut oicit.z.ad Tbi.2.Laborate zč.Sáctiviriauibus cóparant: q2 celú petūt:z qdez
agricola op3 pm de fructib'pcipere.Slo.f.pdicatoré itaremoti funt a mudo: ut iaz in terris nihil agát:ni
qui in agro ecclie lectioe vbi excolit co:daauditoru: bil laborent.Sed fola preplatione iaz in celo degut
nectm illi qui pdicant pñt de euágelio viuere:fz etia ergo Aug
Aliqui eis miniftrat ad hoc officiu cooperates : qo pa Ad pumú inlib.de opibus monacbor :quili
tet ad Ro.is.Sifpüaliu participes facti funt gétiles: bzú illâ fcripfit cótra quofda monachos qui dicebat
debet ería in carnalib” miniſtrare eis.Glofa cop.l.iu gnolicebat feruis del manib" laborare:ź boc qo of
deoz qui miferüt pdicatores ab bierofolymis. Un cit apls:quíno vult opari nomáducet:exponebat de
de etia illi quipdicatores mittut pñt defructu euan/ ope fpuali:qua exponé Aug in lib.illo multipliciter
gelij viuere.13mopus fpuale qo ceditin bonu coe füt ipzobat. Un oom eft:q illud apli.Qui no vult opa
orones que fuit in boris canonicis ad faluté ecclie:ut rino máducet zč.deope manuali itelligit:nótñfeq.
auertat ira dei applo.Esech.is.nooppofuiftis nos tur q ad bi ipletione precepti oës teneant.Jpfe eni
murupro domo ifrael:ut ftaretis in pzelio in die oni. notenebat.vndepremifit.To quafibabuerim'pote
Blo.Precib dimicates 7 oiuine fnie refiftétes.z fó ftaté.f.fumpt accipiédi z viuēdi fine labore manuữ.
dicit.j.ad Lop.9.0 qui altariodeferuiuit cu altario vnde patet q glo.illa nó eft ad ppofituz. CAd 2
participant. Et de bis duob' opibus die Aug' in li. oom: in oibus opibus que tagit obiectio diftingue
De opibus monacho.Sieuägelifte funt fateoz bnt dum eft: qz uel poffunt ce quafipublica opa uel príua
ptaté.f.viuědi de fumptib' fideliü:qz de boc loquif. ta.Loquitur aut Aug'de illis operib⁹ ſpüalibus fm
Si miniftrialtaris difpéfatoresfacro funt.Un libi funt opera pziuata. Intelligit enim de oronibus Z
iftáno arrogát:fed uědicant ptate.f4m opus fpuale canticis pziuatis: no de bis que in ecclia foleniter ce
qo redudat in bonu cõe eft elucidatio facre fcripture. lebzant.qo patet ex hoc o dicit o poffunt fimul qui
Quieni elucidationi facre fcripture uacat ad alios i manib' operant diuina cantica cantare: qo no eet co
ueniens fide horis canonicis intelligeret.Similr qo
ftruendus: prit de boc ope fpüali viuere.j.ad This.
dicit de lectionib loquit de illis qui uacát lectioniad
Quibi plunt pfbyteriouplici bonore digni babean
tur.maxime aut qui laborant in bo z doctrina.glo. 2folationepropzia tm.ficut in monafterijs monachi
Ut eis fpüaliter obediat z exteriora miniftrēt. Qui faciunt:nó aut de illis: quoz vita ftudio fcripturara
deputat ad fuá z alioz inftructioně.Nó eft eniz du
laborat in vbo.Slo.in exhortatióe fcientiú z doctri
na nefcientiu. Et boc etia planius dicit Diero'adUi biuzo per laborē manus ſtudiú impediret. Similt
qo oicit de pdicatione: intelligendü eft de illis qui no
gilatiu. Dec in iudea ufqs bodie pleuerat cófuetudo:
nófolú apud nos:fed että apudhebzeos.ut qui inle publice predicat:fed aliqua uerba edificatoria boib?
ad feuenientib' loquunt.ficut fanctipies in beremo
geoñi meditant die ac nocte:z ptě nó bnt in terra ní
facere cófueuerüt:z boc patet ex ipfis vbis fupra in
fifolü deü finagogaz toti ozbisfoueant miniſterys.
ductis.vnde etia dicit . Si fermo erogandus eft zë.
Patet ergo q illi qui pdictis opibus fpúalib'uacat:
qz ut oicglo. pme ad Loz.2.fup illud.Sermo meus
notenené manib'laborare.Debis aut qui uacat fpúa
libus que no directe in bonu cõe redudát:fed in bo 7predicatio mea.Sermo eft qui pustim fiebat:f3 p
dicatio que fiebat in comuni.Cd3m003:9 decre
nufaciétis:ficut funt ofones pziuate.ieiunia.z bi.di
tum loquitde illis clericis qbus non fufficiunt obla
Ringuendú eft:q2 aut illi qui in religione iftis opibus
Art. Quodlibet. .I.

tiones z elemofyne que eis a fidelib” fiunt:uel ecclie Lop.9.Et ideo alij pdicatores no tenent eû in boc
facultates.Eadé eni ro eft de illis qui viuūt de facul imitari.Sciendü tn y predicatoz aliqn bene faceret
tatib' ecclie:z de illis qui viuût particulr de elemo noaccipiédofumptus ab bis qbus pdicat:fed de la
fynis:qz facultates ecclie elemofyne funt:z ad fuftëta bore manuú víuedo:in cafib”.f.illis in qbus apt's la
tióez pauper danf.Uñ dić glo.fup illud Jfa.3.Et ra borabat.f.ne fcandaliçaret eos quib* predicabat:qui
pia paupis i domo ura.In domib" pncipu rapia pau ppter auaritia darefumptus grauabant:z banc cam
peru eft:ou ecclieopes fibi thefauriçant z in delitys ponit.z.ad thef.3.Nocte acdie laborátes ne quèue
abutunt: que ad fuftentationë pauperû dantur.Et de ftruz grauarem 3té ut fuo exéplo alij ab ocioretra
boc babet.iz.q.i.ppt qỏ etiä dicit.3.q.2.Sacerdos. berent.vnibide fubdit.no quafi nos no babuerim"
Ofacerdos cuidifpefationis cura comiffa eft: cú lau poteftate:fedut nofmetipfos formá daremus uobis
de pietatis accipit applo difpéfanda:z fidel'r difpen ad imitandu nos.Jtez ad repzimėdū rapacitate pleu
fat accepta.qz oia fua aut reliquit parétib':aut diftri do aploz.Uñoicit.j.ad Lop.xj.Qo aut facio zfa
buit paupib :aut ecclie reb adixit:z le in nãopau cíam ut amputéoccafione coz qui uolüt occafionez
perupauptatis amore cóftituit.ut vñ paupib'ſubmi ut in quo gloriant tales inueniant ficut z nos. Aliqn
niftrat inde ziple tang pauper uolütarius viuat . Et aut male faceret pdicatores fi laborib❜manuü feipli
ficpatet q clerici quide ecclie reb viuunt cádérôné carent.fi.f.per laboré a pdicatione retraberent . Ún
utedi cis bnt:ficut illi qui facultatib❞ carentes de ele Dicitglo.Luce.i8.Lauédú eftpdicatori:ne duz occu
molynis fibidatis viuút.CAd 4m dỏm:q glo.illa patur mens ad tpalia min' pdicet eterna.Jdeodicit
noiponit neceffitate bis qui fua relinquút ut manib Auguftin' infepe dicto libro. aplo duz effet athe
operent:fed oftédit qödabonu qo facerepnt quifua nis:ubi opoztebat eu quotidiepdicare:no operabat
relinquit.ut.f.ex manuŭ labore acquirat vñ fibi pui manib :qö poftea fecit uenies Lorintbū:ubi iudeis
deatz elemofynas alys faciat.nectň per boc excludi predicabat folo die fabbati. Predicatorib enim non
tur quin etia bene faciatfi manib' nolaborates fpúa folü neceffariü eft ut habeat tepus liberú ab occupa
lib elemofynis uacét: que funt cozporalib' potiores. tionib' in quo predicet:fed etia in quoftudeat:cu no
CAdsmoom: illius ronis pa falfa eft.No enim babeantfciam ex infufione ficut apli:fed cótinuoftu
qui facit cótra ftatutum pape eft bereticus:nifi fozte dio.Un dicit Szeg' in paftorali exponés illud Exo,
credat pape nó cé obediendu.vn in cap inducto di 25.Uectes femp erunt in circulis zë . Uectes inquic
citur.Quiromane ecclie puilegiû ab ipfo fumo oiuz femp erunt in circulis: qz nimiru neceffe eft ut qui ad
ecclefiam capitetradituz auferre conant:bi pculdu officiu pdicationis excubant:afacre lectionis ftudio
bioin berefiz labunt.pziuileglü aût pdictü cöfiftit in norecedat.Ad8m oom:9per actioné intelligit
bocq eidebet ab oibus chziftianis obediri. Similr fbinofolu opus manuale: fedoia que ad actiuá vitā
etia minoz eft falfa. Toeniz eft côtra ftatutü ecclie q pertinet.Sollicitudo aut que exhibet apredicatori
aliquis mědicet:uel fe in ftatu egeftatis ponat:f3 boc bus circa eos quipredicat ad actiua vitam pertinēt.
eftotra ftatutu ecclie:fi ab eis quifacultates ecclefie Rationesin cótrarium cócedo.tamé ultima inducit
poffidetcoz neceffitatibus no puidet.Un becfunt preter intentione. Slofa enim dicit fecularia negocia
Herba capti inducti.ex qbus.f.reb⁹ ecclie epi z difpé effe que fiuntcaufa pecunie colligende fineopere ma
fatores caz oibus cói vita degere uolėtib” miniftra nualiut per mercationě z buiufmodi: a quibus le de
re cúctaneceffaria debet:pzout melius poterunt :'ut bent feruidei penitus abftinere.
nemoin eis egens inueniat.Ad 6™ 883:9 illi qui CIncipit Quodlibet Octauum fancti Thome.
relinquut oianibil fibi referuates:nec manib⁹ opera noftra circa tría
tes no ppterhoc diſcriminiſe exponut: qz deuotiofi Jef tio fatur. Primo circa
deliu tata pbabiliter eftimat z experimēto difcitur: ea queptinent ad näm.Scoo circa
gcis in neceffarijs puidet.Nec etia tentant deu: q2 ea queptinet ad culpá z graz.Ter
ipfe pmifit mouendo cozda alioz eis in neceffitatib tio circa ea que ptinent ad pena uel
puidere.ut patet Mattb.6.Et queda glo.dicit Lu gloria. Circa pmu querebatur.
ce.8.Tanta pdicatori debet ce fiducia in deo ut pze Primo de prinétibus ad näm icrea
fentis vitefumpt z lino puideat:libitñ nodefutura tam.Scoode pertinentib” adnäm
certiffimefciat:ne ou occupaťmens ad téporalia: mi creată.Lirca näz increata ouo querebant. pº anfena
nus pdicet eterna. Similr fi aliqs effet iter armatos riusnus fm queoës creature dicuntur effe pfecte:fit
quidefenderět z aliqua ca arma deponeret:non teta creatoz uel creatura.2 ° de ronib idealib":quefut in
ret deu.Si aüt effet folus:videret tétare deum: nifi métedina:utrü p pus refpiciút exeplata.f.creaturas
fozte interiort ifpiratione fecurus eet de dino auxílio rónefuefingularitatis ulrone näefpecifice. Arti.I.
fic brus crucis clypeo fic Uidet o fenari
pectus aut galea boftia cuneos penetrabo fecurus. pamú us predict fit creatoz. Re
dei ifide HD
mota enim omni creatura pfectio non remanet
les uel boies ihofpitales de neceffarijs victusfibino nifi in creatore:f3 remota omni creatura facta in ope
puideret.vn oic glo.Luce.22.fup illud. Quibet fac ribusfex dieru remanet pfectio in nãofenario. Un
culú tollat zč.In boc nobis dat exépluz:ut nônung de oicit Aug.4.fup gen.ad littera. Jtaqs fi ifta non
ca inftante queda de noftri ppofiti rigore fine culpa effent.f.opafexdierupfectus illeeffet.f.fenarius. Ni
intermittere poffim': vbigra. Si per ibofpitales re fi aut ille pfectus effet:ifta fm eu pfectanófierent.er
giones iter agim plura viaricalicet poztare domi gofenarius nüs eft creatoz. CSed dicebat q Aug.
babeam'.ztn in deferto aliquifine labore manuü fu loquif de fenario quantú ad idea fenary queeftin mé
Aetatifuntpane diuinit?miffo.ut in vitis patrú legit. te diuina. Lôtra.Sicut remotis oibus creaturis re
Sedpriuilegia pauco no faciút legem comunem. manet pfectio in ideafenarij nữi.itaremanet idea la
CAdoom:g bocq apls laborauit cuz poffet pidis in metediuina:ergoin boc nobiet fenari nüs
De euägelio viuere:fuit fupererogationis.ut patet.j. aliquapzeeminētia ad lapide:qo ti videt eê contra
Art. Octauum II. 4I

intentione aug. C.illud qo eftpmanétius of crea perfectio eft ratio perfectióis in creaturis iuëte:que
tura no eftcreatu:fz creatoz. Senari" at nus eftpma Fm fenariú fút códite.quib etis remotis inpdictoſe
nétioz celo z tra:que tñ vident eë pmanétiffime crea nariopfectio remaneret.Sic aut fenar noeritcrea
ture.vn aug.dic.4.fup Señ.ad littera.Facili” è celú tura:fed rocreature in creatore:que eft idea fenarij:
zterra trafire que fm lenariunumez fabricata funt z eft idékm rez g diuina effentia.ronetm differens.
efficipoffe ut fenarius numerus nofuis partib' co ergo dicédú:q remotis oib' crea
pleatur.ergo fenarius non eft creatura fed creatoz. Ad primú turis que funt facte in fenario die
Lotra.creatoris perfectio nó cófiftit expartib?:nec rú:nooi o perfectioremaneat in fenario numero ali
eft in eo aliquid babés partes. Sed ficut dicit Aug. fenarius numerus aliqó effe babeat in rerúnä:nulla
in codelib.3nuenimus ſenariû numerû ceperfectů: creatura exiftête.Sed qz remoto omni ce creato re
caroneofuis partibus cópleatur:ergofenarius nu manet abfoluta cófideratio nãe fenary:pzout abftra
merus non eft creatoz fed creatura. bít a quolibet eë:z fic attribuit fibi perfectio:ficut re
Rñdeo dom:9 fzAuicenáin fua metba.tri motis oibusfingularibus boibus adbucremaneret
plex eft alicui nãepfideratio. Unap rónalitas attribuibilis bumane nature. Adfcóm
ut colideratfm effe qo babet in fingularib':ficut na 003:9 ficut in reb⁹ creatis queda funt magis commu
lapidisinboclapide:z illo lapide.Alia voeftcófide nes:7 queda magis cótracte: Ita etiam rónes reruz
ratio alicuius näe km cë fuûî itelligibile:ficut nă lapi in deo magis cómunium ad plura fe extendunt:mi
dis pfiderat put eft in itellectu.Tertia vo eft pfide nus vo comuniù ad pauciora. Etqz vnitas z multi
ratio nae abfoluta put abftrabit ab utroq effe:fm tudo funt ofbusrebus creatis cómunia:ideo etiaró
qua fideratione cofiderať na lapidis uel cuiufcus idealis numeri ad oes creaturas feextédit.Un dicit
alteri :qtu ad eatátú que per fe cópetüt tali näe.Þa Boe' inprincipio arifmetrice.Omnia quecu apzi
ruz qdetriuz pfiderationuz oue femp vnifozmit cun meua rerú na cóftituta funt:numeroz fpecie vident
de ozdine feruat. Pziozeni eft pfideratio alicut näe effe formata.Doc enim fuit principale in animo con
abfoluta: cófideratio ei? km effe qỏ bz in fingulari ditoris.Exemplar autě lapidis aut idea non fe exte
bus.Sedtertia cófideratio nãe que eft fm eé: qo bz dit ad oés creaturas:z ideo fi fenarius accipiat pzo
in intellectu:nofemp b3 eûdě ozdine adalias côfide ideafenary tum ad boc adbuc fenari erit eminen
ratióes.Lofideratio eni näe km eë qo babetin itelle tioz lapide.i. idea lapidis: put.f.ad plurafe exten
ctu qui accipit areb? fequit utraqs alia pfideratio dit:z iterüperfectio cópetit fenarioFm näm fenary.
num. Doc eni ozdine ſcibile pcedit fciétia:7 fenfibile noaut lapidis. Adtertium dom:q nó eft intétio
fenfuz:ficut & moués motuz:7 cá caufaru.Sed pfide aug.dicere o fi celů zterra tráſeát: 7 cetere creatu
ratio nãe fzeffe qö bz in itellectu caufante ré pcedit re o fenart remaneretfm aliqo effe creatu:fed qz fi
alias ouas fideratiões.Lü eni itellectus artificis ad oës creature ab ee deficeret:remaneret adbuc nafe
inuenit aliqua formăartificiatí:ipfa nä ſeu fozma arti nary: put abftrabit a quolibet effe bi”: qo eius perfe
ficiatiin fe cófiderata eft pofterioz itellectu artificis: crioicópetit ficut etiana bumana manebit talis q ei
per plequés etia arcba fenfibilis que tale fozma uel cópeteretrónalitas.CAd illud vo go in cótrariuz
per fpem babet.Sicut aut fe habet itellect? artificis obýcit dicëdü: quis in deo nopoffit effe aliqd ba
ad artificiata:ita hz itellect? diuinus ad oës creatu bens partes:tñ pot effe in eo ratio rei babentis par
ras.Unvniufcuiufqs näe cauſate pma pfideratio eft tes: z ficeft in co ratio fenarij'ex partibus cóftituti: z
Fmq eft in itellectu diuino. Scöa vo cófideratio eft ratio fuarum partium. Articulus.II.
ipfius nature abfolute.Tertia km 9 bz effe in rebus fcom fic pcedit.Ufo idee quefunt
ipfis uel in mete angelica.Quarta fmcëqō bz in in arca in mente diuina per pzius refpiciant
tellectu noftro.Et iöDio.dicit.i2.c.de dí.no.húc 02 res qtum ad natura fingularé quátú ad näm
diněaffignäs. pzimo iter oia eftipfe fubftatificatoz fpei:q2 ut aug.oicit in li.83.9.Jdee funt queda forme
rez deus:poftea vo ipfadona dei que creaturis exbi uel rones rerú ftabiles: que in diuina intelligentiaco
bent:z vniuerfaliter z pticularit pfiderata:ut perfe tinent:z cúipfe neqs oriant neqs interest:fm eas tr
pulcbzitudiné per ſe vitá quá dicit effe donú exdeo fozmari di omne quod oriri uel interire pót:z omne
pueniés.i.iplaz näz vite:deide ipfapticipátia vniuer qo orifuel interit folû fingulare eft:ideft qo generat
faliter z pticulariter pfiderata:que funt res in qb nä zcozrupitur:ergo idee per pai' refpiciunt fingulare.
effe habet .In his ergo illud qö eft p:i” femper eftró CSed cotra.Lü idee fint forme exéplares:requiritur
pofterioris:zremoto pofteriori remanet pzi³.nóaút ad ronem idee affimilatio ideatiad ipfam.Sed idea
ecouerfo.Et inde eft & boc qo cópetit näef3 abfolu tum :ideft res creata magis affimilat diuino exëplari
tácófiderationé eft roquare cópetat näe km effe qo Fm forma:a qua eft ratio ſpeciei: km materiaz que
babet infingulariz no ecouerfo. Jdeo eni ſortes eft eft indiuiduationis principiü.ergo idea per pai' refpi
rónalis qz bó eftrónalis: znó ecöuerfo. Un dato o cit naturam fpeciei & fingularitatem indiuidui.
foztes z plato nocentadbuc bumane näe rónalitas Rñdeo dom: cuin mete oiuina fint omniuz
näe
cópeteret.Silr et itellect diuin' eftronãcabfolu te creaturaz formeexéplares que idee
afiderate z in fingularib?:z ipfa në abſolutepfidera dicunt ficut in mete artificis fozme artificiato.boc
taz in fingularib' eft roitellectus bumani z quoda tn intereft inter fozmas exéplares quefunt in mente
modo méfura ipfius.Poffunt ergo uerba Auguſti divina:7 in méteartificis creati: creat”artifex agit
itelligi de fenario oupliciter. Uno modo ut per fena ex prefuppofita materia. Uñ forme exemplares que
rii numer itelligat ipfa nä fenarij abfolute:cut pmo funt in méte ei":nofüt factiue mãe que eft indiuidua
zper le cópetit perfectio:que qdé eft rópfectióis,co tionis principiú:fed foliusforme a qua eft fpecies ar
ruz que fenariuz participat. Un remotis oib' quefe tificiati:z ideobutus forme exemplares non refpici
narioperficiunt:adbuc pfectio nãe fenary cópetit:z untdirecte artificiatú quátum ad indiuiduu: fed qtu
bocmô fenariusnoia nằm creata .Elo mo pot itel ad fpeciem folü.fozme auté exemplares intellect? of
Ligi fenart fm eë qō bet in intellectu diuino: zfic ef? winifunt factiue totius rei: z Ÿtum ad fozmá zŸtuz
eeeee
Art.m. Quodlibet. Art.ш.

ad materia:z ideo refpiciút creatura nö folüğtum fozma fuaminpaties:ficut ignis de lefufficitad cale
ad näm fpet:fed et tum ad fingularitatë idiuidul. faciendü.Quodda vo ages eft qo nofufficit de fe ad
per pzi tn tu ad nam fpet:qo ex bocpz. Exéplar inducenda forma fua in paties:nififuperueniat aliud
enieftad cui imitationefit aliqd. Un adronez exé ages:ficut caloz ignis nofufficit ad cöplendú actio
plarie requirit qipfa affimilatio operis ad exéplar ně nutritiois:nifiper virtuté aie nutritive.vnde vir
fit intéta ab agête.alstalis affimilatiocafu accideret: tus aie nutritive eft principaliter ages.caloz vo igne
znofm via exéplaritatis. Sic ergo in rone exépla inftrumétaliter.Similiter etia eft diuerfitas exparte
risincluditintétio agétis. Ad hoc ergo per pai” exé patientiü.Quoddä eniz eft paties:quod in nullo co
plar refpicit qo agés pzimo itëdit in ope. Agés autë operatur agenti: ficut lapis cú furfuz pzoÿcitur:uel li
quilibet principaliter intédit in opere id qó pfectius gnum cú ex eo fit ſcanum. Quoddá vo patiens eft:
eft.nã aut fpei eft pfectiffimi in vnoquoqs idiuiduo. quod cooperatur agenti:ficut lapis cũ deozſum pý
per ipfam eni ouplex iperfectio pficit.imperfectio.f. citur:z cozpus bois cuzfanatper arte:zfm bocres
materie que eft fingularitatis principiü:que cu fit in quefunt extra aiam tripliciter le babent ad diuerfas
potétia adfozma (pei pficit qn nam fpet confequit:z animepotentias.ad fenfus eniz exteriores ſe babét:
iten impfectioforme generalis:que le bét ad differe ficut agétia fufficiétia:quib' patiëtia no cooperant:
tias fpecificas in potétia:ut mã ad fozma.vn fpecies fed recipiút tm. , aut coloz perfenópoffit mouere
fpecialiffima eft pzimoin itētione näe:ut per Auice. vifum nifi luxfuperueniat:no eft cótra boc qo dictus
in pnofue meth.Nó eni nä itëdit principaliter gña eft:q2tam coloz lux inter ea que funt extra aiazco
refozte.al's deftructofozte ozdo z itétio näe periret. putantur. Senfus aut exteriores fufcipit tm are
Intëdit aut in forte generare boiez. Similiter nó in busper modu patiedi:fine bocg aliquid cooperen
tedit principaliter generare aial.alioquin quiefceret tur adfui formatione:quis iam fozmati babeat pro
eius actio:qñ ad natura aialis perduxiffet:cú tñ in in pzia operationé:que eft iudiciú de propzijs obiectis:
diuiduo generato príus côpleat naturaaialis bo fed ad imaginationé res quefunt extra aiam cópara
minis.ut patet in.i6.de aialibus. Nó aút pus eftbó tur ut agêtia fufficiétia. Actio eni ret fenfibilis nofi
bicbomo.Un exemplar qo eft in mëte diuinapzí ftit in fenfu:fed ulterius pertingit ufqz ad fantafiazfi
monaturam fpeciei refpicit in qualibet creatura. ue imaginatione.tn imaginatio eft patiës qocoopat
ergo id eft in itë agenti.Jpfa enim imaginatio format fibi aliquan re
Ad pamu tide doc eft ultimi in executióe. Unde rum fimilitudines quas nung fenfu percepit.ex bis
Quis napzimo itedat generare bomine:per pzius tň tiquefenfu recipiunt cóponédo ea z otuidedo:ficut
generat bic bo.No eni bomo generatur nifiper boc imaginamur mõtes aureos:quos nungvidimus ex
bicbomogenerat:7 ppter hoc etiá in diffinitioe bocg vidimus auz z môtes.Sed aditellectu pof
idee dig fm eas orif oë qo orit aptum ad via execu fibilecomparant resficut agétia infufficiétia. Actio
tionis in quafingularia funt pzimü. CSecüdum qo enim ipfaru rerú fenfibilia nec etia in imaginatiōefi
in contrarium obijcitur conceditur. Ait:fed fantafmata ulteri” mouêt itellectü poffibilé:
qrit be bis queptinët ad näm nóaut ad bocq er feipfis fufficiant: cü fint in poten
Linde creata. Et pzio de bis que pti tia intelligibilia.intellectus aut nomouet nifi ab itel
nët ad aiaz búaná.Scôo de his que prinét ligibili in actu. Unde opoztet & fuperueniat actioin
ad cozp'.Circa pmu quertitur duo.Pzimo utrú aia tellectus agêtis:cui illuftratioe fantafmata fiunt in
accipiat fpés quib' cognofcit a rebus que funt extra telligibilia in actu: ficut illuftrationelucis cozporalis
cam.fcoo quocharitas uel quilibet alius habit” a no fiunt colores vifibiles actu:z ficpatet intellectus
babente cognofcatur. Articulus.III. eft principale agens qo agit rep fimilitudines in in
fic pcedit.Uraia noacci tellectu poffibili.fantafmata aut que a rebus exterio
D pamá piat fpes areb que fut ex ribus accipiuntfunt quaſi agétia inftrumétalia.intel
H tra ea.Dicit eni Aug.iz.fup Señ.3magine co2 lect enim poffibilis cóparat ad res quaz notitia re
poris no co2pus in fpiritu: fed ipfe fpus in feipfo factt cipit.Sicut patiens qo cooperať agenti.Multo eni
celeritate mirabili.no aut ca in feipfo faceret fi a reb magispoteft intellectus formare quiditatem rei que
acciperet:ergo aia no accipit a rebus non ceciditfub fenfu imaginatio.
ipès quib cognofcit..et folius eft imefiones Ad pumu ergo nireferat ad inteluerbü
lectü:fic planuz
are dimifionats abftrahere.cui eft diméſione cozpi
busdare:qö eft foli creatoris. Sed ad hoc o fpes efto res no faciunt fui fimilitudine in intellectu pof
areb' accipiat in aia opz y ab ipfa fpe dimefiõesfe fibiliprincipaliter:fed itellect? ages. Siaut referat
parent: q2 in reb' extra aiaz babet ce diméfióale.no ad imaginationė faciut quide:fed no folüqz ipfaima
aut in aia:maximeğtum ad intellectü.Ergo aia non ginatio cooperat ut dictü eft.In ſenſu aut facit co2p
poteft acciperefpecies a rebus ſenſibilibus. fui fimilitudiné fufficienter zfolü:fed de boc nonlo
In cótrarii videtur effe tota philofopború poctri quitur Auguftinus quia fenfum cotra fpúm diuidit:
na quefenfum a fenfibilibus:imaginationé a ſenſu.in fiue corporale vifioné cótrafpüalem. Ad fecüdu
tellectu afantafmatibus accipere fatetur. dicendú:q ratio illaprocedit ac fi illa cade (pës nu
Rideo dicendu: aia bumana fimilitudines mero que eft in rebus uel in imaginatione poftmodů
rerú quibus cognofcit accipit a rebus fieret in intellectu.fic enim opoztet auferentur ab
illomodo accipiédi:quo partes accipit ab'agente:qo ea dimenfiones. Etbocpzee fallů. Artículo.IIII.
nó eft intelligendü quafi agés influat in paties cades fecudu fic pcedit.Uŕg nó bñs cha
numero fpez quá babet in feipfo:fed generat.fui fimi r ca ritatem eam cognofcar per fpeciem.
a
lem educédo depotêtia in actû: 7 per bunc modu di Omne enim quod cognofcit:cognofcit uel per
cit fpecies coloris Deferri a cozpore colorato ad vi eitentia uel perfui filitudiné.Sedcharitas a no ba
fum Sed in agêtibus z patiétib” diſtinguédú eft. Eft bentenocognofcit per fuieffentia:q2 nó eft effentia
enim qōdaz agés go de fe fufficies eft ad inducéduz liter in eo.ergo fi cognofcit ano bite cognofcit per
Art. Octauum .V. 42

fuifilitudine.C.aliquis babens charitate aliquo reprefentatboieztu ad accidētalia. Sz itellect? co


modo cognofcit eafe habere admin' per piecturas: gnofcit ipfaz nam z bam rei.Unde ſpès itelligibilis
nel per reuelatione:7 filrpoft cá amiferit pot recoz eft filitudo ipfius centie rei:z eft quodamo ipfa qui
dari fe ea babuiffe:qö effe no pót nifi per ei fpem in ditas 7 na reffm effe itelligibile: nó fm ee näle: put
memoria referuata ergo charitas a nobñte qui pzí eft inreb':z to oia que no cadüt fub ſenſu z imagina
eababuit per fui filitudine cognofcit: z eadez rone a tiöe:fed fub folo itellectu cognofcunt per boc y een
quolibet alio nó bite. C.dicit aug.io.2feffionu. tie uel quiditates coz funt aliquo mo in intellectu.
boc móle b3 memoria ad itelligétia ficut uēter aia Et bic eftmodus quo charitas cognofcit cognitióe
lis ruminatis ad os.q2 fic id qö eft in uêtre aialis ru qdě tá ab bite charitatë Ÿ a no babėte. Sed fzall
minatis reducit ad os:ita qo eftin memoriareducit um modúcognofcëdi charitaté neq3 charitas nes
ad itelligétia.Si§ in memoria pleruat charitas per alids babit fiue potétia pcipit a noftro itellectu nifi
fuifilitudine zab itelligétia capiet per fuifilitudine. perboc o act' pcipiunt:ut p3 per pbm.io.ethi.Act
Sed cotra eft qo aug.dicit.2.fup Señ.z babetur in aut charitatis uel alteri babit' eliciunt ab ipfa cha
glo.2.ad Lop.ii.O, intellectualis vifio eft cap rerú ritate uel ab alio babitu per ppzia ecntiacharitatis
que non babent fpecies fibifiles que nofunt qo ipfe. uel alteri babit":7 per búc modů di aliqs fe cogno
z interbi ponit charitaté: ergo charitas no pot co fcerebiecharitate uel aliu babitu per ipfaz centiam
gnofciper fuifilitudine:fed folu per effentiam. babit fm ee näle:qö bz in rez nã: z nofolü in itelle
Rideo 003: Duplex eft cognitio charitatis . ctu.fic aut nullus pot cognofce charitaté nifi charita
vna qua cognofcit quid eft charitas. tem brs:q2 act charitatis z aliaz virtutú pcipue cổ
Alia qua charitas pcipit:ut cu aliqs cognofcit le bie fiftut in motib' interiorib”:qui no pñt ee cogniti nifi
charitaté:qo ptinet ad cognitionean eft. Pria ddez opanti:nifi qten' manifeftant ex actib'exterioribus:
cognitiocharitatis eodé mô cópetit bitiz nóbátí 7ficper quada coiectura aliqs no bñs charitatě pt
charitate. Näitellect? bumanus natus eft reddita pcipere aliu charitate bie. Docaut dico fupponedo
técópzebédere:in qbus cognofcedis näliterpcedit: alids poffitfcire fe habere charitaté: qö tn nopu
ficut in cognofcedis2clufioib'cóplexis .Infunt enim to ce uez:qz in actib' ipfius charitatis nopoffumus
nobis näliter queda pncipia pma cóplexa ab oibus fufficieter pcipere o fint a charitate eliciti ppter fili
nota exqb' ro pcedit ad cognofcedu in actu ¿clufio tudine oilectionis naturalis cu ollectióe gratuita.
nes que in pdictis pncipijs potétialiter ptinent: fiue Ad pumu ergo nofm effe näe in no bñte charitatë
:fed fm ee itelligi
piuétioné ppzia:fiue per doctrina aliena:fiue per re
uelatione dina: in qb' oib' modis cognofcédi botu bile eft eentia charitatis. Ad2003:9 poft ali
uat ex pncipijs näliter cognitis.Uel ita o ipfa pnci de definit bie charitaté fm ee nälecharitatis adbuc
pia cognita ad cognitioné acqrēdá ſufficiat admicu charitas in ipfo manet fm cë itelligibile:z ficpotfci
latib fenfu z imaginatióe:fic cu aliqua cognitione ac re quid eft charitas.Manēt etiá in memoria el act
quirim'per iuétione uel doctrina.Uel ita o pncipia charitatis quos facit et in memoria fenfibili pzopter
pdicta ad cognitioné acqrēdā no ſufficiat:nibilomi act' fenfibiles charitatis qui uti manēt Fm lui filitu
nus tn in bi cogicēdis pncipia dirigut inötü iueni dine:ficut z ceteraſenſibilia: zex his aliqs memorat
unt norepugnare pncipis naliter cognitis:qö fi eet: fe babuiffe charitate. CAd3moom:g illud qó eft
itellect? nullo mocis affétiret:ficut no pot diffentire in memoria redit ad itelligétia:nó ita o cadez ſpés
pncipis. Etfilr in intellectu infunt nobis et näliter numero que eft in memoria:poftmodü fiat in itelle
queda cóceptióes ab oib'note ut entis.vni".boni.z ctu: 13per illú modü loquědi quo fantaſmata dicunt
bi :a qb' code mo pcedit itellect? ad cognofcéduz fieri in intellectu:ut dictü eft. Articulus.V.
qditaté vniufcuiufqs rei:per qué pcedit a principis de bis queptinet ad cozp
e uerit
perfe notis ad cognofcédas pclufioes.7 bocuel per O Eind qbumanů.utrú alimétú cóuertatur
ea que quis fenfu pcipit:fic cu perfenfibiles petates in vitate bumaue näe. Et vi g no:q2 in cozpore
alicui rei cócipio illi rei quiditatem: uel per ea que bumano id qo eft deueritate búane nãe eftcaro uel
ab alijs de audit:ut cu laic' qui nefcit qd fit mufica: osfm fpem.Sed alimentú nó puertit in id qö eftfz
cu audit aliqua artê ce per qua difcit canere ul'pfalle fpem:fed in id qo eft fm mäm:ut vi dice phus in pri
re:?cipit qditate muſice:cú ipfe preſciat qd fit ars:z mo de generatioe. T.c.35. Jergo alimétú nó zuer
qdfit canere:aut etia per ea que ex reuelatióe babe tit in ueritate bumane näe..id qo eft de uerita
tur:ut eft in bis que fideifüt. Lü eni credim?aliqdee te bumane näe opz femp in boie maneat.als no re
in nobis diuinit datú: quoaffect nofter deo vnit: co maneret bo ide numero. S3 illud qo generat ex ali
cipím ' charitatis quiditate itelligétes charitaté effe méto.no femp manet.imo fluit z refluit: ut 93 ex pri
donú dei quo affect deo vnit:pcognofcétes tn quid mo de generatioõe:ergo qo generat ex aliméto no eft
fit donu:7 qd affect' 7 qd vnio. De qb' ét qd fint ſci de ueritatehumane näe.C.Aug❞ dicit o nosfu
renó poffum :nifirefoluédo in aliq pzius nota:z fic imus in ada dupliciter:fcil3 km feminalé rōnez 7km
quoufos pueniam ufqz ad pmas pceptiões bûaní i cozpulenta fba3.Lbziftus aut fuit in eofm corpulen
tellect :quefut oib' naliter note. Et q2 nälis cogni tam ibam:z nofm ſeminalez rónem.id aut qo exali
tio eftqueda filitudo dine vitatis mėti nŕe ipzeſſafz mento gñatur in nobis nó fuit ada:ergo illud qö eft
illud ps.Signatú eftſup nos lumě vult" tuione.Jó de ueritate cozpulēte ſbe noftre no eft ex aliméto ge
Dicit Aug.io.de tri.q bi babit cognofcunt in pma neratu.Sed oicebat q cozpulēta noftra fba fuit
ueritate.Jpfa aut pceptio charitatis qua itellect foz inada originalr z no céntials. Sed cótra.Semě ori
mat mó pdicto no eft ſolú ſilitudo charitatis fic ſpés ginez rei impostat. Si ergo dicimur in Adam fuiffe
rerú infenfu uel imaginatióe : qz fenfus z imaginatio Fm cozpulentam fubftantiam originaliter tm:tüc ide
nung ptingut ad cognofcédú näz rei:f3 folûmo accň erit effe fm cozpulentam fubftantiam z Fm ſeminalë
tía que circuftat reriofpés que fut in fenfu ut imagi rationem:quod eft falfum.ergo idem quod prius.
natióe norepñtát nämrei:lz accñtia ei'tm: ficutftat CS3 2tra eft qỏ di in,2,de aia.LT.c.4s. JÁlimétú
eeeee 2
Art. Quodlibet. .V.
*
eft potentia tale quale eftillud qö nutrit.Sed qö eft bumane nature:fequereto min' eetmo id go eftde
potentia aliquale in illud couertipot.ergo alimentu ueritate näe buane in actu tpe ade: zficna fpei no
couertipot in illud qö nutrit.Sed illud qö nutritur pfecte faluaret per gilationé.2° qzifta mutatio qua
eft id qo eft de ueritate bumane näe.ergo alimentuz multiplicatione oicut nullomó eftfm eentiaz ipfius
puertitin id qo eft de ueritate bumane näe..fe mãe:fed folumo fm ätitate uel dimefiões ei accide
men ex quofit generatio maxime vi ad ueritatez bu tes. Noenim dicut aliqd mãe de nouo per centiâ
mane näeptinere: fed femenFm pbum in.is.de aiali creet uel aliunde addat:fed q illa eadé ma que prius
bus:eft de fupfluo alimēti.Ergo alimentu conuerti erat minoz:poftea fiat maioz:nibil aut eft aliud rare
tur in ueritate bumanenature. fieri z codelariĝ mutari eadé mầm de magnis dime
Rideo euidentia op3 fionib in paruasz ecouerfo.Un fequeretfm pdicta
pmo videre qd fit ueritas buane näe. pofitioné q illud qo eft de ueritate bumane nãe fem
ueritas aut vniufcuiufqs rei.ut dicit Auicenna in fua per rarefieret per cótinuá generationë r augmétati
meta.nibil eft aliud ppzietas fui effe:qo Aabilituz one:ztátú tú nafuftinere nópoffet.Effet eni iá il
eft ei:ficut illud qo ppzie bēt eë auri attiges adter lud qö eft de ueritate bumane näe inumerabiliť ma
minos ftabilitos nãe auri oź effe uere aux.Unüqöq gis rarüq ignis:qö pz effe falfum.Et io alia opinio
aut ppzie bet effe in aliq nä:per boc qo fubftat com dicit q alimětů cóuertit in ueritate humane nãe pzi
plete forme ppzieilli? näe a qua eft ce z rofpéi in nä mo7 paincipaliter fm fpém:noaut fm individuŭ ni
illa.vn illudprinet ad ueritatez vniufcuiufqs rei:qo fi fecúdario.Dicut enig in vnoquoqs indiuiduo bu
eft copletiuú illi reiper fozmá:z priet directe z per maneſpět illud pzimo z pncipalt eft de veritate búa
fe ad cópletioné illius rei:taeni in nalibus in artifi ne näe qo a paretib' traxit.z hoc uocaťa phocaroz
cialib' inueniunt queda in quib? pfiftit pzincipalt ro osfm fpem quefp manét:fed qz illud cu fit modicu
rei:alia aut quefunt ozdinata ad boz cofiderationé nofufficeret ad pfectaqtitaté debitabúane näe fine
zmelioratione:ficut ftipes z fruct per fepertinet ad additiõe:ióadiügit illud qö ex aliméto generat non
cóplemētu arboris.Un füt de ueritate nãe ipfi'.fo folú adbocq cóferuet illud qö fuit a pmisparétib?
lia aut fut quodamo ozdiata ad fructuü ¿feruatiōez: acceptú ut dicebat pma opinio.Sed ad bocg com
zötum adbocnóvident eë de veritate nãe arboris pleat exbi' addito pfecta titas.zficillud qoex ali
pncipaliter.Silrró glady cofiftit in ferro z acumi méto generat nó eft de ueritate büane nãe in boc in
ne et.uagina aut eft adgladý cóferuationé.vnfi gla diuiduo pncipalr:fed tm fecüdario inöptü eft neceffa
dius cet res nälis:ferrü eêt de ueritate nãe el":nő át riú ad qtitaté debita:z boc noiat plus carně z os
uagina.Sic aut de ueritate bumane näe effe dicim Fm mam que fluit z refluit:fed tñ erbocaliq pars fe
illud qo per fe ptinet ad pfectioné bumane näe com minalitertráfit in pzole per generatione:z efficit pn
pleteparticipas forma fpět: illud aut nóeftde verita cipaliter de ueritate buane näe in ipfo củ admixtiõe
te bumane nae in boie: qö eft ozdinatú quodamo ad alicui' qo fuit pncipals de vitate buanenäe in patre
bois côferuationë uel melioratione quacüqs. Scie ut quida uolüt:ut fine admixtioe el :ut alÿj dicit:qo
düeftergo q na bumana pot ouplr cofiderari:ulfm eft magis cófonu dictis phiin.is.de aialib : qui vult
totâ fpém bumana:uel fz eë qo bët in boc idiuiduo. Sperma totaliter eë de fupfluo alimenti:7 fic illud qo
7.Fm boc iueniunt in pñti qone tres opiniones.Qui generat ex alimétonopot ce qfit pncipaliter deue
da eni dícut o alimétú nó cóuertit in ueritatě buma ritate bumane näe in ipfo qui nutrit:fed pót eé deue
nenäe:neq3 fm ſpém: neq3 fm indiuiduû.Dicut eniz ritate bumane näe pncipatr in alio ciufdé ſpëi.f.in fi
totama que nata eft eefub fpecie bumane näe fuit lio ipfi".Et fm bac opinione dicut q illud qö eft pn
in cozpe Ade:nec aliq alta materia pôt fieri uere fub cipaliter de ueritate bumane nature in vnoquoqs to
ftas bumane fpet: z ex illa mä ex qua co2pus pmi bo tú in ipfo refurget:nó aut totü qo exalimétogenera
minis coftabat:fuerit aliq pare decifa que quidéper tur:f3folü qtufufficit ad copletionétitatis:cu pzo
multiplicatione quada fine additióe exterioris mäe pter cópletioneqtitatis tmmoad ueritaté búane na
augmétata é intátů o puëit ufos ad pfecta z cópletá ture aliqliter ptineat:z bec opinio côfonat fnie Ale
titate in coupe Seth. Ex quo itez aliqd decifü eft xan.come.qui exponit carnefm ſpém quả pbs dicit
in formationecozporis fily fuiz pdicto mo multipli femp manere ce illud qo aparétib' trabit:carné vo
catú: fictotú bumanü gen' multiplicatú eft ex illa fm mam illud qo ex aliméto generat:que fluit z re
ma quefuit in corpore pmibois fine alicui" extrife fluit.S3 bac opinioné come. Auerrois repzobatin
ci additioe:illud aut qoexaliméto generateft necef tractatu que feč fup libzü de generatióe. Lü eni illó
fariunobis ad pferuatione illi' bumiditatis:que eft qo exaliméto generať nutriat inŸtumeft potëtia ca
de ueritate buane nature:ut.f.caloz nālis būs aliqd ro:zaugeat ingtú eft potétia Ÿta caro:ut di in.2.de
aliud:qo cófumat.f.buiditate ex alimēto generatam aia.Illud qo generat exalimeto poft recepit ſpēm
qfi accntale nó cófumat bumiditaté que eft de uerita carnis:efficit vnú cú illo qō pus inerat: q2 in fine co I
tebumane näe:ficut aurifices apponütplūbu argēto uerfuziaz eftfimile.vn novidet effe aliq ró öre caloz
ut videlz in coflatorio fumat plübü z argëtunổ có nälis aliqd poffit cofumere de illa buiditate carnis:
fumat abigne.vn in refurrectioe qñ ueritas bumane que ex aliméto generat:z nó de huiditate:que apa
nãe erit incofuptibilis:alimēto noidigebim":nec re rétib' trabit:necpoffet aliquo neceffario mo illo pe
furget in nobis aliqo qo ex alimeto fit generatu:fed bari:z tota illud qöeft aparétib? acceptü:q illo qo
folúid qo fuit in adā.Szicóueniés videt bi pofitio eft ex aliméto generatü:equalr le bz ad boco mane
Ppter ouo qtu ad pñs ptinct:qz eiufdé ronis eft foz at uel cófumat per calore:equalr fe bet adbocg ree
má alíquá nibil amitte de ma fubiecta: z nibil de no ftauraretpernutrimétü qö eft fluere zrefluere:z fic
uo acquirere:cui fbe z nae nibil accrefcit z deperit. equaliter ptinet ad vitaté búane näe qo generat ex
Loftat aut aliq mã que erat fubftas bumane nãe alimeto:z qo aparentibus trabit.Etfm boc eft ter
Definit eé buane näe fubftás:ficut p3 in mozte vniuſ tiaopinioo alimentü cóuertit inid qö eft pncipali
cuiufq3 bois.Un nifialiq materia de nouo adderet ter de ueritate bumane näe:z tuz ad fpëm:zŸtum


Art. Octauum .VI. 43

ad individuú.Ponit eni bec opinio o utrüq.f.z qo Eindequerebat debis que ptinent


ex alimēto generat:z qo a paretib' trabit indifferen ad culpă uel graz. Etprimo
ter zequalr fozma bumana pficit:z utrus indiffere querebat de bis que ptinet ad graz . Scoo
ter manet uel cofumit:manet ddefm fpêm: cófumit Ο de bis que ptinet ad culpa. Quátú ad pti
aut z reftauratF3 mäz:ficut in aliq republica diuerfi nentia ad gratia querebat. pmo de his que ptinét ad
boies numeroad comunitatě ptinet quibufdá mori platos tm.fecundo de bis quepertinent ad omnes
entib':z alijs inloci eoz fuccedétib?:zficnomanet comuniter. Quantú autad platos querebant ouo.
vnarefpublica Fm mäm:q2 funt ali z alijboies: ma Primo de electióeplatoz:utrú.f.fit neceffe femper
net tnvna numeroqtumad fpemfiue fozmá ppter eligere melioré:uel fufficiat eligere bonuz. Secüdo
ozdinisvnitatě in officijs diſtinctis: ita etiá in cozpe de bonore exhibendo pzelatis: utrum.f.mali_pzelati
bumano manet caro z 08:z vnaque partiú eadem fint bonorandi. Articulus.VI.
numero tuz ad fpezz forma que cófiderat in deter primú ficpcedit.Uidet q neceffe
minatofitu z virtute z figura:no aūt manetŸtuz ad HD primú fit femp eligere meliorem.
materia:q2 illa materia carnis in qua talis fozma erat Di eni.4.Regu.Eligite meliore: z eu ponitefu
pzi fumpta eft: 7 aliain locu eifucceffit:ficut pater per foliu patris fui.ergo multofozti" in fpüalib" offi
De igne qui cótinuatFm eandé formam z modü:per cijs meliores peligédi füt..j.ad Tbi.z.fupillo
bocgplumptis quibuſdä lignis alia fupponunt que Opzepz irreprehéfibilé ee.dicit glo.Talis eligatur
ignefuftinet. Et fm bac opinione de utroq pdicto potifex:cui cóparatiõe ceteri grex dicant.ergo opz
ruindifferéter.f.generato exaliméto z aparentibus in epifcopatu femp eligere meliores.Cleopapa
tracto tatum refurget tum eft neceffarium ad ſpe Diclle qui melioz eft in pſbyteris a dyacoib' in eps
ciem zğtitatem debitam bumani cozporis. cligat.. ille qui eft ppiquioz ad bereditate pof
Et bec opiniomibi videtur ceteris pbabilior . fidenda debet pferri.S3 chio cul patrimoniú poffi
C com ergobacopinione ad pzimu oice det clerici z plati:eft ppinquioz qui eft melioz.ergo
dum: diftinctio pbi qua diftinguit carně kmſpëm ad platiões z officia ecclefiaftica femp für meliores
zfm mam:nóeft ficaccipieda: alia fit caroquedi eligédi.C.fi alicui comiffum effet a domino fuo
Fm fpem.f.a paretib' tracta:z illa que fit f3 materia utrei fidele:z idoneû miniftrü quereret:noageret fi
ex aliméto generata: fed vna z eade caro fignata pór deliter erga onzfuü:fi ptermiffo magis idonco min
cofiderari xóm (pe3 quá babet : Em mãi 2tg bíc idoneu accipet.&mitomagis peccat ille cui comifluz
fit intellect pbtp3 ex bocqoipfe dicit ibide: boc eft eligere aliqué in miſteriû det:fi nóeligat melioré.
mo diftinguit caro:fm fpem z fm materia:ficut vnú Sed contra eft qo decretalis dicit: q fufficit eligere
gogsbabetiu fpem in materia .In alijs aut babétib bonum nec requiritur q melioz eligatur.
pes in ma:ficut eft lapis z ferru z bi.no babet locu oom:g aliqs bo pot oici bon" uel me
pzima diftinctio:fed fcoa:ut per fepz.Et iodóm eft: Rñdeo lioz alteroouplr.Unomo fimpliciter:
galimétú cóuertit in carné que eft 63 ſpém.i.que ba zficmelioz eft qui in charitate eft pfectio2. Alio mo
bet spém.notnitaq alimétúfiatfpes carnis:fed fit Fm quid:7 fic oz aliquis melioz altero uel ad militiaz
carnis ma:rone cui pot dici o cóuertit in carnéötü uel ad magifteriu:uel ad platione:uel aliqd bi :qui
ad mám: z nóĝtum ad fpem. Ad 2" dỏm:queri no eftmelioz fimplr:co q in fingulis officijs tá (púa
tas bumane nature z cuiuflibet alteri rei efta fpe lib' corporalib' requirunt aliq pter morale boni
cie:zió cu id qo eft in boie maneat fm spez quis no tate adbocy aliquis fit idone" ad illud officii exe
mancatFm materia:nibilomin" ueritas bumane näe quendu.Dicendü eft ergoq opz eligere ad platióez
manere di:necdefinit effe idé bó numero ppter mu uľad eccliafticú officiú aliqué qui fit bonus fimplr:q2
tationé que eft fm materia:q2 notota materia fimul per qolibet peccatú moztale aliquis reddit indignus
a forma abftrabit:ut alia totafilfozma accipiat. Dec ad qolibet fpuale exequendü.Un dicit Dio.in epifto
eni generatio effet z corruptio:ficut fi tot ignis vn la ad Demophilu monacbú loqués de facerdote qui
extingueret z ali totusaccederet:fed aliq pars ma nóeftgra illuminat . No eft ifte facerdos:fed inimi
terie lumit.z alia in locu et fbftituit que efficitvna cus dolofus delufoz fuiipfi z lupus fupza dominicu
materia cu pexiftéti per bocio ei adiúgif ad fuftinë populu pelle armat? ouina:notñ op3 femp eligat
dá eadem fozmá bumani cozpis:ficut fi vnúlignum ille qui eftmelioz fimplr. Poffibile eft eniz o illi qui
ignis cófumat z aliud loco et apponaterit idè ignis eft in charitate pfectioz:deficiat multa que requirun
numero.CAd 3oom : adcóceptioné búani co2 tur ad bocq aliquis fit pzelat idoneus: que in alio
poris duo ¿currút.f.materia ex qua fozmaťcóceptű: qui eftminoris charitatis iueniunt:ut funt fcia indu
zitez vis formatiua que cóceptü formar: quoz pzi firia potétia:z alia bi.Un noopz femp eligere meli
mu Aug.uocat cozpulenta Bam.fcom vo feminalez oré fimplr.Sed eu quifit melioz ad bocofficiu. St
rone.Dicimur ergofm utrugs ifto fuiffe in ada ori aut eligat qs eu que reputat min'idoneu ad tale offi
ginaliter:ingtum.f.materia ¿cepti preparata eft per citi peccat.Noeni pót ce q de duob' vn' alteripze
virtutegeneratiua matris. Uis autem formatiua eft eligat:nifi ppter aliqo in ipfo cófideratu.Jllud at qo
in femine patris.Etutrúc iftorum reducitur in ada cofiderat in eo qui eft min” idoneus ad boc o magis
ficut in pzimam originem:aqua bumanănatura tra idoneo pferaf eft aliq códitio idebitemoués ulfami
perunt virtutes cófequentes. Lozpus aut chzifti foz liaritas:uel cófanguinitas uel aliqd bi ". Noenipot
matuz fuit per virtute ſpiritus fancti actiua.Sed ma effe aliqua códitio pertinés ad pzelati idoneitaté:ex
teriam miniftrauit mater:qz ex puriffimis fanguini quo alter fimpliciter magis idoneus reputatur:z fic
bus virginis conceptus eft.ut Damafcenus dicit. Et indebitemouet: fic in tali electióeerit ibi acceptio
ideo non fuit in ada fmfeminalem rationem:fed fm perfonarum:quefine peccato nonfit.
eadem nu ergodóm:9 cũ di.Eligite
chrifto fuerit inada .
mero que eft in nobis: fuit in cbzito Ad prima ré intelligit de meliori ad teof
coriacta
CEte bocpatet refponfio ad fequens, gnitate.CAd 2 dóm:g in cóparatiõe plati debét
ecece 3
1

Art.vii . Quodlibet. Art.vin.et.ix.

effe ceteri qfigrex:nócófiderata ſola ſctitate moru: de ofonib :utru oro tátů ualeat factapzo alio ficfa
fed difcretióe z ftrenuitate:z alijs que bi' que in pa cta pzo fe.2º defuffragis:utz magis plint paupi ma
ſtore exigunt ad regědů.CAd3m obz:ficut ad pzi gis digno: diuiti p quo fpálit fiüt.3° de uotis:utz
mo.CAd 4oom:q ille qui eligit in prelatú non uotu fimplex oirimat mŕimoniú ɔ̃ctu. Arti.VIII.
eligit qfi ad bereditatepoffideda:q2 hereditas chzi fic pcedit. Uidetqoroplus
ftiano noeft in terra:fed eft in celo.f.ipfe de"fzillo pamúualeat pro fe facta proalio
F
ps.Dñs pars bereditatis mee. Eligit autez uelut dif L320eni dž in quadā glo.gſpâles oronesplus ua
péfatoz in familia oñi alicui"fm illud.j.ad Lop.4. lent.Sed illa eft maximespális qua quispzo fe orar.
Sicnos exiftimet bout miftros chźiz oifpéfatores ergo plus ualet oro pzo fefacta pzo alio..ut
zč.Difpéfatoz aut no femp eligit qui eft ppinqoz: fed di inlib.de fpú z aia. Orationibil aliud eft deuo
qui eft magis idone?. CAds™ Dom: 9 filr et stigët tio mentis in deu. Sed magis deuote aliqs orat pro
in pcuratióe ferui alicui ont tpalis:q noopz quere fe pzo alio.& plus ualer oro pzo fefacta palio.
reboiem melioré fimplr:fed melioread feruiendu. Sed cotra.Oratio tato ampli ualet tomagis eft
CAd illud vo go in ɔtrariú obýciť dóm:& decretalis Deuota. Sed qñqs quis deuoti" orat pzo alio pzo
intelligéda eft tum ad boc o femp opz eligere meli feipfo.ergo plus ualet oratiopro alio pro feipfo.
ore fimplr:fed fufficit eligere bonu.Uel dicendü: Rideo oom:g ouplex eft valoz oŕonis. Un'
no loquif rum ad forú cófcientie:fed tuzad fo qui eftoronis pus Fm quem dź uale
rücôtétiofuz:in quo nórepzobatur electio exhoc q re oratio ad iperradú illud qo petit:ficut oro Petri
pót aliquis alius magis idoneus inveniri:dûmô ille valuit udfufcitatione Thabite.Ali ualoz cois oro
qui eligit idoneus fit.als omnis electio calumniapa ni z alijs opibus virtutü:fm y oŕo ualeret di ad me
teretur. Articulus.VII. rendu aliquid ipi orati: put charitate informat:ficut
fic pcedit. Uidet o ma oratio Petri qua fufcitatione Tbabite ipetrauit fu
HD fecúdú lis platis nofit exhiben it meritoria Petro vite eterne inĝtü erat act" chari
dus bonoz.Sicut eni dicit Boe? in lib.de cófo. tatis ifozmat.Loquedo depmo ualore ceterispa
nópoffum obbonores reuerédos iudicare:quos rib' plus ualet orofactapro fe pzo alio:q2 effica
tpfisbonorib' reputam' indignos. Sed mali plati cia ozonis in ipetrado pot amitte fuú effectü :qñ pzo
nófunt bonorib digni.ergo nó poffüt iudicari eé re alio fit exaliq ipediméto:qo iueit in eo pro quoora
Derendia fuis fubditis..bonoz no debet pzela tur.Un vna de aditioib' oronis que faciüt ea effica
tis malis nifiróne pzelatióis. Lü ergo funt prelatióe cé ad ípetrádů eft ut aliqspzo ſe oret.Quátú aût ad
indigni:funt etiaper cófequés indigni adhonores: z fcoz ualoré oro magis ualet que ex maiori charitate
ad alia omnia quefuntpzelationi pzopzia. pcedit:fiue pzo fe fiue pro alio fiat. Si aut de iterio
Sedptra eft qo dicit Exo.20. Donora patrē tuum. rícharitate per exteriora opa debeat iudicari:tunc
Slo.ideftprelatos. Lü ergo indefinite loquat.videt ifta cóparatio pot duplr intelligi.vno mó ut aliqsita
omnes pzelatitam boni mali fint bonorandi. oret pzoalio:qet pzo feipo:z túcmaioris meriti eft
Rideo Dom:q in prelato duo poffum fide pzoalio orare z pro feipfo: profe tm.Maioris eni
rare.f.perfona ppzia z dignitates' km meriti eft amicu beniuolů z bñficü eëfibi z alÿ ÿ fi
quá eftquedá pfona publica.fi ergo platus fit malus bitm.Alio mopot itelligi ut aliquis oret proalio z
róne pfone fue nóeft bonoradus:q2 cu bonoz fit re nópzofe:zfic oftéderet effe alteri beniuolus magis
uerétia alicui exhibita in teſtimoniü virtutis:falſum libi:z ita peccaret in ozdinecharitatis magis aliú
teftimoniú de eo pferret:fiqs eú obtētu ppzie plo le diligès.z boc mô intelligédo cóparationé meli
nebonoraret: tra illo qỏ di Exo.20.No logris co useft orare profe pro alio.
tra pxímű tuú falſuz teſtimoniú. Sz ingtü eft pfona
publica :fic gerit typů z locú nó fuiípfi: fed alterf.. Ad pumu ergodicendum: & ratio illanó eft
adpropofitum:quiafpecialis ora
in reipublice:ut in fecularib? tio diciturin glo.illapzo quocüqs fpálit fiat:fiue pzo
dignitatib : fic ualoz ei nócóputat Fm plona:ſed fe:fiuepro alio.Ad 2™ 083:9 13 ut plies bo prole
fm eucut loco pfidet:ficut eftde lapillo qui in cópu ipfo deuoti oret:tñ qños deuoti pro alio.z itafm
tatióibusponitloco centú marcan cu in fenibil ua boc nopotfumi vniuerfale iudiciü:que oro plus ua
m
lear: ut di puer.26.Sicut qui mittit lapide in aceruu leat. Sir Dd3 ad 3™ intrarii. Articls.IX.
mercurij:ita qui tribuit infipiëti bonoré. Mercuri” fcom fic procedit.Uidet o fuffragia
eni dicebat de' rociný z mercatióis:zita eft ei bonoz
bonos arca ecclie (palit facta proaliq diuite:eğli
exhibedus:nó ppter ſe:ſz ppter eû çui locú obtiet: ter ualeatpaupipzo quo nofiüt:fi fit eqlis meri
ficut adoratio imaginis refert ad ptotypu ut dic Da ti.ut eni oic aug.bifuffragia tátu ualet vnicuiqs poft
ma.Un z malus pzelatus idolo cóparat Zach.xj.D moztē:❤tü meruit viués utfibi pdeffet.Sed pdicti
paftoz z idolum berelinquens gregem. Duoeqlitmeruerüt.geqliter eis pdicta fuffragia pe
intétio Boe.eft dice füt.C.paffio chii fp plus pdeft ei qui maioris eft
Ad pa pumú mu reg maliboies no iudicant ut re meriti.fs miffa que eft pcipuu fuffragion eftmeoria
neredi in ppzÿs plonis quis eis exhibeam? bonores paffiois oñice.geqlit pfunt eis quifunt eqlis meriti.
ppter officia in quib' funt cóftituti.Ad 2™ dỏm: CLótra.de accipit bi fuffragia Fm intétionéfacien
malus platzindign' eftplatióe z honoribus qui tis.Sed facies intendit q plus pfint oiuiti:p2o quo
pzelato debent:fed ille cui vicegerit dign' eft:ut eiº facit.ergo eiplus pfunt. C.nó eft dicendú o fru
vicario talis bonoz exhibeaf:ficut beata virgo digna Atreturpia intétio coz quiprofunt. C.nóeftdicé
eft:ut ci” imaginé depictá in pariete reuereamur:Ÿ du: fruftret pia itétio eorú quipro fuis charis fpe
uis talireuerétia ipfa imago digna non fit. cialia fuffragia faciüt. Fruftraret autfi eis fpali non
querit de ptinetib' ad gram prodeffent.ergo magis profunt eisquibus fiunt.
Einde z oom:g
Ο Ratui. Et circaboc tu adoes que couenitof
querebanftria.Palmq Rdeo Quidieni circa bocqeft
vicüt ouplex ecclefie
fuffragia opinio.
Art.x. Octauum Art.xi.et.XII.
44

fpáliterpro aliquofactaualēt oibus quifüt inpurga CRóautin riu adducta falfü fuppóit.f.❤ puotů
torio:equaliter qde bis qui funt equalis meriti:plus fimplex aliqs det co2p?fuú deo.nổ ení dat f3 pmittit.
vo bis qui fut maioris meriti:minus bis quifut mi Einde querebat de bis que ptinent
noris:ficut cadela accéfa pzo aliquo oiuite in aliqua ad clpa. CEt circa hoc que
Domo:ubi funt multi alij equaliter pdeft alijs quifüt rebant quings. Dzioutru peccet qui adec
equalis vifus:plus vo bis,qui funt maioris:min' bis Ὅ clefia uadit ppter diftributiões:qui aleno
qui fut minoris:quis fit diuiti magisad queda hono iret:quis apzincipio prebenda accepit:ut deo ferui
rez pze alis.Et ficut et lectio que legit fpåliter pro ret.2 utru aliqs bns de fupfluo peccet fi no det pau
aliquo clerico multis fil audietib' equaliter ualet bis peripetětí.3° utrú qñ fût diuerfe opiones de alíq fa
qui funt equalis capacitatis:plus bis quifût maioris: cto:utrú ille qui fequit min tutapeccet: ficut de plu
min' vo bis qui minoris.Alg vo dicunt o fuffragia ralitate pbendaru.4º utrú mendaciù ſemper fit pec
plus ualet bis pro quib' (paliterfiút.Utracs at opi catum.Sutrum ğtum aliquis intendit peccare tan
nioFm aliqd uera eft.Ad cut euidétiafciendú eftq tum peccet, Articulus.XI.
opavní noualet alteri ötü ad pmiû cêntiale:q2 fic fic pcedit.Uideto ille qui
propter
vnufquifqs ex ppzijs actib" indicat:fed folu tuz ad Hprimú uadit ad ecclefiam
aliqo accntalegaudiú:uel öptü ad remiffione alicul diftributiões:als no itur peccet.3pleeni videt
pene tpalis.Et fic fuffragia viuoz poffuntpdeffe de pone obfequiú diuini qo eft ipzeciabile fub pciorei
functis.Duiufmodi aut coicatio open ǝtigit dupli tpalis.&comittit fimoia: z ita vi q mortalit peccet.
citer.Unomo exvnione charitatis qua oés chii fi Sed otra.Ille qui facit uotu bona itétiöe:fi poftmo
deles efficiuntvnú corp :z fic act? vni'quodamo re du in pfecutioe uotimutet uolütas ei” ut inuit” faci
dūdat in iuuamétú alteri³:ficut etiä in mëbzis noftris at qo uolės pmifit:no euacuaf meritú uoti:ut videť
cozpalib? videm :z fic iuuat aliqs ex actu alteri?:in Anfelmus dicere in lib.de fimilitudinib.ergo cadez
tum qlibet exiftes in charitate gaudet de quolibet ratioe qui accipit prebendam ut deo ferulat nopec
bono ope:z to eft maioris charitatis tato amplius cabit:quis poftea mutetur eius intentio.
gaudet fiuefit in purgatorio:fiue in paradifo: fiue ét Dom:g ad euidétia bui” qonis nota
in mudo.7 tuz ad hoc eft uera pzima opinio. Alio Rdeo
moactus vnius fit cois alteriper intentione facien plicit.vno mo ex ptepncipi:qñ.f.act" cópetit alicul
tis:quia facit pzo illo uel vice illi'.qo ualet precipue pfone ppteraliqd ſpuale qo in ipfo eft:ficut epo com
in debitis foluédis.z ficfuffragia ecclefie ualet defun fecrare bafilicas:z diacono legere euágeliü:7 in ta
cris:inātuz viuus foluit deo fatiffactionë: quả moz lib'actib" comittit fimonia:fialiqs intédat ſuû actû
tuus foluere tenebat. Et fic ualoz fuffragÿj (equit in uédere.Alio mōeft aliqs act” ſpüalis:nóexpreprin
tétioné faciétis.Et qtü ad boc fecüda opio uera eft. cipij:fed ex parte finis tm:ficut docere liberales ar
tes: qua ueritas fpüalis eft:f3 bi doctrina no cope
Ad primú ergo 005: 9 meritüillo de quo lo
quit Auguftin' eft meritu ¿ditio tit alicut ppter aliqö ſpüale officiü:cú etiá gétilib³li
natu. Meret enim aliqs viués ut fibi fuffragia poft ceatbi' artes docere:7 in bis actib” cómittit fimo
mozteualeat:fi pzo co fiat:que qdez aditio extat in nia:fiuendat finis qui fpüalis eft.f.ipfa ueritas:nó át
vno:7 no extat in alio:z ideo nó cqlit plunt utrics. fi aliqs fua opa locet.Celebzare ergo diuinú officin
CAd2003:9paffio chiifuit exhibita pzo oibus. in ecclefia eft actua ſpüalis pmo mo. Lopetit eni ald
facrificiú aut miffe fpáliť pzo aliqb' offert.Et io no cui exboc eft cleric : iofimonia cómittit quibi
eftfile. Alia duo cócedimus. Articulus.X. actuuendere intédit.In qualibet eni uenditióe priù
g accipit qfi finis:zióin pdicto cafu diftinguendü eft.
HD tertiu fic predit
fimplex . def
ptinétie uotu
dirimat
m
ma Sienibi diftributiões recipit qfi fine fui opis pnci "
trimoniü ctü.Sieni aliqs det alicui qō pzius palit itētu:fimonia cómittit z ita moztaliter peccar.
alteridederat:fcoa dationulla eft.Sz ille quiemittit Si aut bet pncipale fine deû in tali actu:ad bi autê
fimplex uotu côtinētie dat co2p” fuú deo.ergo cum Diftributiões.refpicit fecüdarionoqfi in fine:fed ficut
poftea ptrabedo matrimoniu det co2pusfuu uxori in id qo eft neceffariu ad fuá fuftentatione:conftat q
cótractus ifte matrimong nibil ualerevidet.ergo zč. non uědit actú (púalem: 7 ita fimonianon comittit
Sedptra eft qo decretalis dic:quotúfimplex mří nec peccat.Sic enim acceptio diftributionuz no eric
monin impedit cótrabendü:fed no dirimit cótractü. caula quare ad ecclefiaz uadat:fed propzie bi deter
dom: quotú fimplex nó dirimit mří minatio quare nunc uadat z non alia vice.
Rideo moniãcôtractů:ſedfolúfoléne: cuing Et fic nfioadpmú: qz nóponit impreciabile
rops fioifferétia utriufq uoti infpiciat . 3nuoto ni fub pcío. Ad illud vo qo ptra obycit of
fimplici eft fola pmiffio qua quis pmittit deofe cóti cédu : ợ túc in uouéte nó cuacuat mericiuoti : gn in
nëtia feruatuz.Ex fola aut promiffioe no traffertur tentio uouetis fert ſup licitu:ut cu aliquis ueller non
Dominiu:vñ fi aliqs,pmittat ré aliqua alicui zpoftea facere illud qo uouit:fi no uouiffet. Si aut ferat oi
Det eandé alteri bi donatio no pot refcindi perpzi recte fuper illicitü: túc euacuaf meritü uoti:ut củ ali
oré pmiffioné:quis malefaciat dado.Et ficille qui quis vult abfolute illud nofacere qō uouit. Illeautë .
emifit uotufimplex côtinētie pót poftmodú cozpus qui vult ire ad ecclefiam p20 pecunia ficut pro fine
fuu tradere uxori: z quis peccet boc faciedo:tn mří principali:babet uoluntatem delatam fuper illicitü:
moniú nódirimet pzopter uotu pcedes. In uotoat zideo peccat. Articulus.XII .
foleni eft fil'promiffio z collatio.Tüceni eft uotu ſo
HD fecüdü fic pedif,Ulidetur of file
lene qri fitaliquis cù uoto cófecrat deo:z ponitin ali quinodat pauperi petèti:
quo ftatu fctitatis :uel per fufceptione ordinis:ulper fibeat de fupfluo peccet.facere eniz elemofyna
pzofeffione certeregule:z fic no pot ulteri" cozp³fu de fupfluo eft in pcepto.Luc.iz. Uerutn fiqd fupeft
um tradere uxori:z fi tradit cótract? nullus eft: fic Date elemofyna.peccat fi 'petēti notribuat. C.
alids tenet indrere de bis quefut neceffaria ad falute
mrimonii dirimitper uotúfolene:nóát per ſimplex.
eeeee
Art.xv.
Art.xm.et.xum . Quodlibet

ut aliquis fubueniat exiftenti in extrema neceffitate. pot bifieri:q: ipfa iozdinatio eft aliqd fupfluŭ utdi
ergo tenet quilibet inquirere utru pauper ſit in extre minutú:z ita nopot in tali actu mediû accipi: in quo
ma neceffitate:uel ſtatim ei dare. virtus cófiftit:ut p3 per pbz in.6.ethi.Di aut actus
C3n contrariú eft:qz fic videret goes effent dänati. eft médaciu.Ad hoc enim inuétafunt uerba uel uo
Rñdeo Dom : circa boc diftiguēdu eft.Sup ces:ut fintfigna itellectuŭ.ut oź in pncipioperiar.z
pofito eni o aliqs babeat de fupfluo: ideo qñ aliquis uoce enûciat: qỏ nổbet in mente:qo
z refpectu indiuidui: z refpectu pfone: qo tenet pau ipoztať in noie mēdaci:eft ibi inozdinatio per abufi
perib' erogare:aut videt in paupe petète euidétia fi uocis:z ideo pcedimus q mendaciu femp eft pctm.
gnaextreme neceffitatis:aut no.Si videt certuz eft Ad pamú ergo dom: bomicidiü femp eft
q tenet dare. Et peccat no dado.3n boc eni cafu lo pctm:qz iozdinationé bz infepa
quit Ambro.Pafce fame moriete:fi nopaueris oc biliter anera.bomicidiú eniz plus ipoztat occifio
cidifti. Sivo no appareat:túc no tenet dare pauperi bois.Lopofita eni noia frequéter plus ipoztat a co
petenti:qzquis teneat oare fupfluu paupib':non tñ ponétia.Impoztat eni homicidiu occifione boiside
tenet oiboare:nec buic dare:f3 tenet diftribuere f3 bira: z to bomicidiu nú é licitú:quis occideboiez
qfibivifüfuerit opportunů:nec tenet indrë: q2 boc aliqn liceat.Ad 2m083:9 fic aug.dic.in li.de mē
eet nimisgraue: de oib' paupib' inqreret: z pzeci dacio:z babet in gl.fup illud ps. Perdes oés qui lo
pue cu ad eu q nečitate patit prineat ut necitatefua quunt médaciu.Duptr aliqs laudat in fcriptura.Qui
expoat.Et pboc p3 rifio ad obiecta.Art.XIII. da ppt pfectü ftatuz virtutis: z boz facta pponunt
tertiu fic pcedit.Uidet q ille qui bz oib' in exéplu:z de talib' no legity métiti fint:ulfi
ⱭIrca plures piebēdas peccet:ex boc ipfo aliq dixerüt:que médacia videntf3 itétionéquá ex
gopiniones magiſtroz füt in ¿trariü.Quicü iftinctu fpusfcricóceperút:mēdacía nofür. Quidaz
eni comittit fe difcrimini: in bis que funt ad falutem vo laudant ppt vtutis idolė: z fic in aliqb” mēdaciúi
peccat.Sed ifte comittit fe difcrimini: ut videt: cum fuiffelegit maxime officiofuz:fic pz de obftetricibus.
faciat otra mito pitoz fniaz.ergo videt o peccet. noeni cómédant qz méritefür:f3pp mifericordiaz
CSed cótra.Pot effe q in tali cafu aliqs adhibet of ex quain médaciu iciderüt :z fic apparet in eis qda
Ligetia inquires an bieplures pbendas fit licitu: nec idoles.i.pfect" vtutis:no aut pfectio. Arti.xv.
iuenit aliqd qo eu moueat adhocofit illicitü.ergo quintü ficprocedit.Uidet q no opz
a gfi aliqs itédat peccare mortaliter:
videt o finepeccato poffit plures pbēdas babere. ОFre
Rideo Dom:q duob' modis aliqd adpctm peccet ppter boc moztalit.De' eni pnioz eft
obligat.vno mo factëdo otra legez ur ad miferēdu opad puniědu:ut babet ex glo.in pnº
cu aliqs fornicat.Alio mofaciédoptra cófciam:z fi Diere.Sz fi aliqs itēdat peccare uenialiter:nóféqui
nofit cótralege:ut ſi ſcia dictat alicui o leuare feftu tury ppterbocpeccet uěialiter.ergojnec opz & qui
caz de terrafit pctm mortale.Ex ofcia aut obligatur intedit peccare moztalit: pp boc peccer mortalit.
alids adpctm fiue babeat certa fidé de côtrario ei Sedtra.Quicus itédit peccare moztaliť fac có
qo agit: fiue et babeat opinionẽ cù aliq dubitatione. tra colciaz.Sed ois talis'peccat moztaliter.ergo zč.
per boc eft km cófciaz: z filtrqö eft ptra cófciaz eft Rideo 003: ipopzie dźy aliqsitēdat pec

malu:quis nofit cótra lege:qoaut nec cótra cófcié eftpzeter intétioné z uolūtaté.ut dicit Dio.4.ca.de
tia: necstra legé eft nopot eepctm.Dicědů eft &: di.no.Sz aliqs q intédit facere aliqd qö credit effe
qui funt oue opiones prie de code:opz eë altera ue moztale pctm:exboc oi o intédit peccare mortalit.
raz altera falfaz.Aut ergo ille qui facit côtra opinio Predicta&queftio nibil aliỏ qrit nifiöre aliqs cre
në magiftroz utpote babédo plures pbēdas fac co des effepctm moztale qofacit:peccat moztalit. nó
tra uera opione: fic cu faciat cótra legé dei noexcu aut eft neceffe & fit ueniale:fi credat uentale eë: ut fi
fat a pcto:quis nofaciat cótra cóſciaz:fic eni contra foznicatione credat ee ueniale pctm.Luius qōnis de
legé dei fac.Aut illa opio eft uera:f3 magis ɔ̃ria quả facilipsfolutio:q2 củ cófcia et erronea habeat vim li
ifte fequit:ita querelicet bie plures pbēdas: tunc gadierboc ipfoq cotra cófciam facit: mortalit pec
diftinguédú eft:q2 aut talis bet cófciaz de ōrio:zfic cat.Erroz aut colcie qñqs bet vim abfoluědi fiue ex
iter peccat cótra cófciaz faciës:quis nó côtralegë. cufandi.qn.f.pcedit ex ignoratia ei" qỏ quis fcire no
Zut no bet píciaoe Prio: (3 cercitudine: 3 in inqua pót:uel fcire no tenet: in tali cafuquis factuz dele
dá oubitatioem iducit ex contrarietate opinionů : z fit moztale:tr intedes peccare uenialiter peccaret ue
ficfi manete tali dubitatióe ples pbēdas bêt periclo nialiter:fic fi aliqs itéderet accedere ad uxore fuacá
fe committit :z fic proculdubio peccat utpote magis delectatióis:z ita intéderet peccare uenialit:fi alia ei
amas beneficiú téporale Ÿ ppzia faluté.Aut ex co fupponeret eo nefciëte:nihilominuenialit peccaret.
trarge opinionib'in nulla dubitationé adducit: 7 fic angvo erroz colcie nó bz vim abfoluédi uel excu
nó cómittit fe difcrimini :nec peccat. Unde patet fandi:qn.f.ipfe erro2 pctm eft ut cú pcedit ex ignora
folutio ad obiecta. Articulus.XIIII. tia et qo quis faire tenet zpót:ficut fi crederet fozni
fic pcedit. Uidet o non catione fimplice effe pctm veniale: z túcquis crede
ret peccare uenialiter: non tñ peccaret uenialiter fed
HD quart fit
of o médacш.Sed 106
ius eni pctm eft bomicidiù bo moztaliter.CEt ficpatet refponfio ad obiecta.
micidiu potlicite fieri:ut cu iudex occidit latrone.er Einde querebat de bis queptinent
go z mědaciu.C.in facra fcriptura quidă laudan ad pená z gliaz.Et pmo de
tur:qui tñmétiti ee itelligunt ut obſtetrices Jacob z bisqueptinet adpená.Scôo de bis quep
Judith.ergo mendaciú nó femp eft peccatum. O tinet ad gliaz,Lircapená át qrebať. Pzio
Sed cotra eft qö Aug.derminat inlib.de médacío. de penaſpuali.2º de pena cozpali Bánatoz.Circa
Riideo oom: qñcus aliqs act bet aliquaz pmu ouo qrebanf.zio utru danati videant gliam
iozdinatione ilepabilit annexa nung Ictop:zmaxiepoft die iudicij, Scôo utz dánati uel
Art.xvi.et.xvII . Octauum Art.xvm.et.XIX . 45

lent fuos ppinquos effe danatos. Articule.XVI. Dolebut fifciat aliquos ee faluatos.Sed tñfino oës
fic procedit.Uidet o dánati debet danari:fed aliqui faluari:magis uellent fuos p
Hprimú poft die iudicy videat gliam pinquos alios a panatióe liberari:q2 in boc etiá in
fctor.Sicut eni ſe bét gloria ad miſería:ita mi uidia tozquebunt:fi videat faluari alios zfuos dána
feria ad gloria.Sed de pfectioe glorie fctóruz eft ut ri:zperbuc modú diues danat? nolebat fuoz dána
videat miferia dánator.ut babet Jfa.ul. Egredient tioně.CEt fic p3 ad obiecta. Articulus.XVIII.
z videbut cadauera ipioz. zde pfectione miferie querebat de pena cozpalí dánato
danatoz eft ut videat gliaz fcron: ficpoft diesin O Linderü.utrü.f.fit ibi tmpena ignis:uel
dici on in miferia pfecta erut videbüt gliaz fctoruz. etta penaaque:7 videt & ficper illud Job.24.
poft die iudicij nulla afflictio a dánatis fubtra de ipijs. Tralibut ab aquis niuiú ad calore nimiù.
bet.Sed nüc affligütur dánati de bocqvidět glori Sed ptra.Dis delectatio z refrigeriuz dánatis au
amfanctoru:Fm illud Jſa.4.6. Uideát z côfundant fert.Sed nopot ce fine quodá refrigerio y aliqs af
selates ppli. 7 poft dië iudicij gliąz ſcrón videbut. Alictus calore ad frigus aque tráfeat:uel ecöuerfo.er
Sedcontra.Dis delectationis ma danatis poft dië go talis penarum alternatio no erit in damnatis.

iudicij fubtrabetur.
eft quedam materiaSed videre fanctorum
delectationis .ergo gloriam Rñdeo lud oficutdicitBafilius
ps.Uoxoni intercidētis expones fi
i

Rñdeo Do : videre gloria bron oupliciter nemudiignis diuidet z alia eleméta:7 qcquid eftin
stingit.Uno móut capiat dd fit ipfa eis pulcbzú z clarüremanebit ſupi ad gliaz broruz:
glia: qualis z quata:z ficnullus pot videre glia; ni qo vo eft in eis fetulentů z penoſuz defcëdet ininfer
fi qui eft in glia. Superat eni z defideriu z intellectu núad penádánatoru:z ita fex toti creature in ifer
eorü qui nofut in ea.Docenie mana abfcöditu z no nu colliget z erit bánatis in pena:z nofolú patiétur
me nouúfcriptú in calculo:qo nemo nouit nifi quiac pená ignis .Juftú eft eni ut qui creatoré offenderunt
cipit.ut babet Apoc.2.Aliomôcótingit videre glo ab oi creatura puniant.Uñ dź ſapientie.5. Q; ozbis
ria btop utvideatur ipfi beati eë in qdá glia ienarra terraru pugnabit p2o illo contra infenfatos.
bili z excedete itellectü. Et fic danari an dies iudici
erut d biuarietate penari nulli eritin danatis refri
penita fctor ploztio alienati: ut qui ad fumũ ta mi geriu.Ignis eniz aqua z bi” nó agét in cospora da
ferie puenerüt:zio necetiafctóruz coloztio digní ba natoru actióe nãe:ita o relinquant fuas qualitates in
bebunt:na vides aliqö ploztiú babet cũ eo qovider. cozporibus dánatoruFm effe näe:ficut ignis relinqt
Ad primú ergo oom:gvidere miferia dana calore in lignis que facit effe calida:alioquin cũ¿tra
torú oino erit fctis ad gliaz: gau rianopoffint effe fit in eodé:opozteret corpora dam
debuteni de iuftitia dei z de ſua euafióekm illo ps. natoru fuas qualitates pdere: fic tranſmutata nă 02
Letabit iuftus cú viderit vindicta.Sed videre fan ganorum fieret pena minus fenfibilis:fed agut in coz
ctoru glíaz aliqd pfectióis ipoztat quapoftdié iudi pora danatoru actione fpüali:imprimédo.f.fuas qua
cydanati puabunt. Ad 2003: danati in infer litates in cozporibus danatoz fz effe ſpuale:per mo
no exiftétes poft die iudicij memores erüt glie fctó dú quofpés coloruz eft in aere:uel etia in pupilla:nó
ru quá an iudiciüz in iudicio viderüt: zfic cognofcet itag fiant colorata. Un cozpora dánatorü fentiét af
cos effe in maxima glia:quisnóvideat ipos beatos flictioné ignis:fine boc q couertant in nam ignis:z
neceorúgloria.z ita iuidia tozquebunt zficafflictio ideo uarietas penarú nofaciet eis aliqo refrigeriuz.
que eft in eis noc ex tali vifione manebitvifioe fubla
Refrigeriü eni nüc ex alternatióe penarú proueniés
ta:dequo etia magis volebut videntes fe etia vifio caufat ex tranfmutatione nature: ingtum perfrigus
ne fanctorum indignos reputatos. aquefuperfluitas calefactionis remittitur. Etfic ad
Cadillud qoptra obijcit ooz: videre fctor gliam medium uenitur:qö eft delectabile.
no eft mä delectatiois:nifi fm pzimü modū viſióis vi
Einde querebat de gloria brorum,
deat: qualiter a danatis nunc videt.fecundo aut mo Et circa boc querunt duo.
videre z nobabere eft magis afflictionis caufa pzo Pzimo utrübtitudo ſetōruz per pzi” cófi
pter inuidiam. Articulus.XVII. D ftat in intellectu in affectu:uel ecóuerfo.
fic dánati non uel Scoo utrú per pzi beati ferant ad videndi buma
Adfcomlent fuos ppinquos effe dánatos. nitate chzifti eius diuinitatë. Articulus.XIX.
Di eniz Luc.i6.g diues in inferno dánatus petebat fic pcedit. Uidet q btitu
Laçaru mitti ad fratresfuos ut teftaret illis ne ueni HD primú dofctoruz pcipue fiftat in
rét in locú tozmětoru. Petitio aut eft uolütatis defi intellectu.Sicut enidicit Aug.io.cófefli.Beati
gnatio.ergo danatino uolüt fuos ppinquos dánari. tudo eft gaudiu de ueritate. Sed ueritas ptinet pain
CSed ptra eft qỏ di Jla.i4.fup illud.Surrexerut de cipaliter ad intellectü.ergo z beatitudo.C.Jos.
folgs fuis.oic glo.Solatiü eft dánatis focios babe 17.dicit. Dec eft vita eterna ut cognofcat te folunep
re fue miferie.ergo ipfi uellent oës effe damnatos. deûz quem mififti Jeſum chziftum.Cognitio autem
Rñdeo oom : vitia fpüalia in danatie confu ad intellectum pertinet.ergo z vita eterna fine bea
mantur:qo fignificat Eçech.32.ubi dž titudo.C.Auguftinus dicit.j.de trinita.O viſio
de ipijs: cu armis fuis ad ifernú delcēdút:z iō in eft tota merces.Merces autem eft beatitudo.ergo
cis pfecta iuidia eft:ad quaptinet volere de bono al pertinet principaliter ad vifionem intellectus.
teri :qo ipfenobet:z ficetuelle oës pati malum q8 CS32tra. Premiu ridet merito. Sz meritu pncipa
iple patit.Liberari eni a malo qoda bonuz eft.Que liter fiftit in uolütate.ergo z britudo que eft pmiú.
quidé iuidia in aliqbus et in bac vitatātū iualefcit: Rideo dom: felicitas fiue britudo in opera
ut fuis ppinquiffimis etia inuideat de bonis queno tione confiftit:z non in
babet ipfi.Un multo ampli” dánati iuidia ftimulate pzobat in.j.etbi.Unde beatitudo boispôt cóparari
uellet fuos ppinquos:cũ oibus alijs eẻ damnatos:T ad aliquapotentiam aie dupliciter.Unomodoficur
ccece S
-

Art.xx. Quodlibet Art.1.

obiectů potêtie:zfic beatitudo precipue cóparatur iuflibet cognitióis 7 operis.Aliter eni act” btitudi
aduoluntate.Nominat enim beatitudo ultimüfinez nis per alias cognitiões z opatiões fctor ipediret.
bominis z fümü bonü ipfius.Finis aut z bonuzfunt Et ideo illud ad qö feti pzimo attedunt eft iple de":
obiectü uoluntatis.Alio modo ficut actus ad poten z euz babet mediu cuiuflibet cognitióis:z regulă cu
tía:z fic beatitudo originaliter z fubftátialiter confi iuflibet opatiois:z fic per pus côtéplant diuinitatez
ftit in actu intellectus. Fozmaliter aut z côpletiue in chzifti ei bumanitate.In utraqs tn côtéplada de
actu uolütatis:qz ipoffibile eftipfi actu uolütatis: cë lectatione iueniüt.vñ di Jo.io. Ingredient.f.bti ad
ultimú finem uoluntatis. Ultim³ enim finis hominis coteplandadiuinitaté cbzifti:z egredient ad côtem
eft id qo pzimo defideratum.Non aut poteft effe o planda et bumanitate:z utrobiqz pafcua inueniet.i.
pzimo uolitum fit actus uoluntatis. Prius eni eft po delectatione:ut exponit in lib.de fpiritu z anima.
tentia fieri in aliquod obiectus feratur fup actu
Ad
Duas lud qöptra obijcit oom :gro illa pzo
fuum . Prius enim intelligit act alicuius potentie
reflexio eius fuper actú illü.Actus eniz terminat ad cedit qtuz ad ftatu vie in qua nōdu fumus deoperfe
obiectu:z ita quelibet potétia pzi” fere in obiectüğ cte cóiuncti.Sed opoztet nos ad deû per chaiſtu ac
in actü fuü:ficut vifus pzius videt coloréğ videat fe cedere:fed cum iam deo in beatitudine cóiunctieri
videre colore:z ita etia uolūtas pzius vult aliqō bo mus:per pzius intendemys chriſti diuinitariĝ eius
num ğ uelit fe uelle: fic actus uolütatis nó pót eé bumanitati.
pzimo uolitú:7 per cófequés nec ultim³ finis.13 quo CIncipit Qolibet nonumfancti Thome.
riefcus aliqó bonü exteri eftdefideratu quafi finis: eftpzimo de capi
ille act' nofter eft nobis äfi finis iterioz:quopzimo p Jefitú te chzifto.Deinde
fecteattingim' ad ipfuz.Sicut dicim' comeftiofi de mébzis.De chzifto quefitü efttri
nis eft z britudo eius quiponit cibu finē ſuū: zpol pliciter. Primo tum ad naturáði
feffio eius quifinem fui ponit pecunia.Finis aut nři uina.fcoo tuz ad vnione bumane
defidery deus eft.Unde actus quo ei pzimo cổtungi nature ad diuina.tertio tú ad ſpe
mus eft originaliter z ſubftantialiter noftra btitudo. cies fub quibus in facramento alta
pmo autoeo cóiugimurper actü intellect?: z ioipfa ris continentur.
dei vifioque eft actus intellectus eft ſubſtätialiter z Articulus.I.
originaliter noftra britudo.Sed qz hec operatio p pzimü querebat:utru de poffit face
fectiffima eft z cóueniétiffimú obiectú:io cófequitur r c a re infinita effe actu:z videť o no.De
a I
maxima delectatio que qde decorat opatione ipfam us eni pot facere aliqd maius omni co go facit:
7perficit es:ficut pulchritudo iuuentuté:ut dź in.io. qz eius potétia noadequat op².ut dicit Dug.defan.
etbi.vnde ipfa delectatio:que uoluntatis eft:eft foz vic.Sed infinito in actu non potefteffe aliquid ma
maliter cóplens beatitudiné: z ita beatitudinis ulti ius.ergo nopoteft effe q deusfaciat infinitu in actu.
me origo eft in viſione:complementuz autem in fru Sed côtra.Deus poteftplus facere bomo poffit
itione. dicere uelcogitare:fm illud Luce pmo. No eritim
Tres ergo merones pcedéde funt: q2 oftédut poffibile apud deui omneuerbu.Sed bomopot di
qbtitudo fubftatialiter cófiftat in actu in cereeffe infinitú in actu:7 etiácogitare:cú quidãphi
tellect? Ad illud aut qỏ cótra obÿciť dỏm: q me bocpofuerüt.ut patet in.3.pbiſi.ergo deuspoteft fa
ritú cófiftit in agédo:pmiú aut in recipiendo. Actio cere infinitum in actu.

autprimo ptinet aduolütate:qz ipfamonetosal Rñdeo oom: c dicitde nó poffe aliquid


asvires:fed receptio pzimo pertinet ad intellectum facere:bocnóeft pzopter
ad uolütate.vnde pzemiuper pus attribuiť intel nepotentie:fed propter incópoffibilitatem queipoz
lectul:meritu aût uolütati. Articulus.XX. tatur infacto.o quidecontingit oupliciter. Uno
fcom ficpcedit.Videt o bti in gloria mo quiarepugnat facto ingtum eft factu:ficut dici
Orca pzius ferant ad contëplanda chrifti di
ОFrca musdeunopoffefacere aliqua creatura quefe in eë
uitate elus bumanitatem .Altiffimo enim ftatui al cóferuet:qzex bocipfo q res aliqua ponif baberefu
tiffimus actus pzimo z principaliter competit. Sed periore:ponit etia indigere côferuatore:cú idem fit
beati funt in ftatu altiffimo.Cum ergo actus intelli caufa effendi rem z conferuans rem in effe.Alio mo
gêtie que eft potentia altiffima: cuius eft ferri in deu: qz repugnat buic facto ingtum eft bocfactuz:ficut fi
fit actus altiffim³ z nobiliffim":videť o bic act' pzí: dicamus deu nópoffe facere equú rationale cë. Effe
mobeatis copetat ut deu contempletur. C.boc enim rationalequis norepugnet facto ingtuz eft fa
adimperfectione vie pertinet & opz nos ab inferio ctum:tñ boc factu.f.effe rationale repugnat of equo
ribus ad fuperiora côteplanda confcendere. Sedin ingtum eft equus:in cuius diffinitioé cadit irrationa
beatis erit perfectio ptraria imperfectioni vie:ergo le.Quida aut dicunt & deus non poteft facere cein
ipfi econuerfo per pzius fuperiora contëplabuntur:z finitu in actu: q2 effe infinitü repugnat facto inquan
fic pzimo chzifti oiuinitatem eius bumanitatem, tum eft factü.Eft enim tra róne creature:ut creato
Sedcotra.ad extremú nóperuenit nifi per mediú. re adequet:qo opz pone fi effet aliq creatura ifinita.
Sed mediu inter deum z bomines eft chzifti buma Infiniti eniinfinito maius nóeft.Sed iftud nõ vi
nitas.j.ad Tbi.2.Mediatoz dei z bominum bomo det rationabiliter dici.Nihil eniz,phibet illud qö eft
cbziftus iefus.ergo fancti noperueniunt ad contem infinitu per vnú modú fupari ab eoqo eft ifinitú plu
plationem diuinitatis chziſti:niſi pzius contemplan rib' modis:ficut fi eet aliqỏ cozp' infinitü km lögitu
do eius bumanitatem . dine:finitu vo latitudine:eet minus corpore logitu
dom: vnufquifqs pus cófiderat illo dine z latitudine infinito.Dato auto de faceret ali
Rideo qo eftro' alicui id cui ró eft:ficut qo cozp' infinitu actu: cozp quidé boc cet infinitü ö
artifex pzi' fiderat regula opis Ÿ km regulā opeť. titate diméfiua:f3 de neceffitate biet nam (pëi termi
Beati aut adeofunt deo cóiuncti:ut ipfefit eis ro cu natá:z eēt limitatú ex boc ipo y eflet res naturalis:
¿ m
Art. nonu .II. 46

vnde noeét eĝle deo:cuius effe z eëntia eft modis oi nitu:f3 Fm aliú ozdinë nibil phibet aliqd eë aliud ma
bus ifinita.Alý vo dixerüt q effe ifinituz in actu Fm ius ifinito.ficutniiparesfunt infiniti:z tñnui pares
aliqué modú norepugnat facto ineptüfactü: neqs bu ziparesfilacceptifunt plures nuis parib'.CAd il
icfactoineptú eft boc factü: qo eft ens in actu.Aliquo lud vo go in cótrariú obijcitoom: vbu itellect? no
vomo repugnat enti in actu eé ifinitü.Et bec eft opi folü oi qo vbo pfert:fz qo mēte pcipit:qo aút ſibiipſi
nio Algaçelis.Diftinguit eni ouplex ifinitü.f.infinituz eft repugnas mětepcipi nopo:q2 nullus pot itellige
per fe:z ifinitü per accñs:cuius diftinctionis itellect redictoria'effe fil uera.ut pbat in.4.meta.vn cú eẻ
binc accipipót:q cũ ifinitü pncipalr in titate iuenia ifinitü repugnet eiqo eftee actu bocno eft vbu.vnde
tur.ut oz.in.j.pbi.LT.c.is.Jli titas in qua ifinitum noeft ifinituin actu.zideono ſequito fit deopoffibi
pfiftit beat tale multitudine: cuius vnaque ps ab al le.Philofophi autez qui pofuerunt infinitum effe in
tera depedeat z certum ozdinė beat:itao vnaques actu pzopziam uocem ignorauerunt.
ps illius multitudinis reqrať per fe:tücifinitü intali Linde querebat de chio tú ad vni
titate pfiftés dicet ifinitü per fe: ficut p3 in bocq ba oněbumane näe cuz diuina.
culus mouet a manu :man'a lacertis z neruis:quimo CEt circaboc querebant tria. Pzio utrū

uent abara:q fiin ifinitü pcedūt:ut.f.aia ab alio mo in chio fitvna ypoftafis tm.Scdo utruzfit
neat:zficdeiceps in ifinitü ulbaculus aliqd aliud mo in co vnum tm effe.Tertio utrum fit in eovnatmfl
ueat:zfic deiceps in ifinitü erit multitudo ifto mo liatio. Articulus.II.
uétiu z moto per fe ifinita.Si vo titas in qua fi
fit ifinitü refultet ex aliqb' plurib que eüdé ozdine d pumu plures fepcedit .Uideto io chio fint
in enim
4 ypoftafes.Un aie
feruët:z quorú nüs no per accns:tunc erit ad cozpus pfupponit ad affuptione:q: cbze bumani
ifinitü peraccñs: fic fi aliqs faber cultelli faciat:ad cu tatë five bumana näm affumpfit:que cuz fitfozmato
iuspftitutionem multis martellis indigeat:ex boco tius dicit aliqd copoſitu ex aia z cozpe:fed aia z co2
vnus poft aliú fragit: vnus fuccedit in locu alterius pus vnita faciüt ypoftafim bois.ergoypoftafis in bu
eiufdé ozdině tenés:fi talis multitudo in ifinitü excre mana napintelligit aflüptiót.Sz oë qö pintelligit af
fcat:dicet ifinitü per accñs z nó per fe.Accidit eni fa fumptioni pot oici effe affumptu.ĝypoftafis vbi affü
bzili opi martellogifinita multitudo cú per vnú mar pfit ypoftalim bois:z fic funt oue ypoftales in chio.
tellú:fi ouraret:cqlitpoffet expleri ficut per ifinitos. C.cozpus qopintelligit affüptioi eft affüptibile,
Dicut ergo q infinitu per fe repugnat ei qo eft' effe in S3 co2pus nó eft affüptibile nifi ut vnitú aie rónali.
actu:eoq op3 in bis queper fe ozdině brit cópleripo noeni di cozpus inaiatu effe affumptibile.ergo vnio
Aremu:nifi per cóparatione qdámó oium pop: fic aie z cozpis pintelligit ad affüptionez humane natu
ad vnu ftituédú regreret ifinitoz ozdinata ifluétia: re:z ficide qo pus.C.mediu vnionis pfupponit
ficet aliqd ifinitu per fe.zita nung poffet cópleri: cu ad vnione. Szgra eftmediú vntonis bumane nature
ifinita nofit trafire:fz ifinitü per accnsfm eos no re ad diuina pfona.vnde dicit gra vnionis.ergopluppo
pugnat ei qo eft eë in actu:cú vna ps multitudinis ab nit ad vnione.gra aut nopot itelligi nifiin aia.aia aw
altera nodepedeat.vn fm boc nibil pbibet effe ifini të no itelligit effe anteq cozpi vniat: qzcreado infun
tú in actu:fic Alga.oicit in fua meta.aias ronales bo difz infundedo creat.ergo opz pzeintelligivnionem
minú defuncto effe ifinitas in actu:eo & ponit gña aie cu cozpore ad vnione bumane näe cu diuina.z fic
tioné boiuz ab eterno fuiffe:z aias poft mozte cozpo idé qopzius.C.bumanitas eft queda fozma Ba
ruremane:7 fm bac opinione de' poffet face infinita lis.Dis aut forma fbalis reqrit aliqd qö per ipfazin
uel ifinitüin actu et fi nó iueniat in nä ifinituz in actu. fozmetur:non autem poteft dici o ypoftafis uel fup
Szecótra come.§.meta. [ £6.6. ] dicit o in actu eë " pofitum eternum informetur per aliquam formă crea
nopót:neqs ifinitüper fe:neqs infinitu per accns.Jn ta.ergo opzin chioponere aliqo fuppofitú ul ypofta
potétia vo iuenit ifinitü per accñs:fz noifinitü per fe: fim creata quebumanitate ifozmet: z fic in cbzo erut
zficfz eu ce ifinitü oino repugnat ei qo eft eë in actu Due ypoftafes:ypoſtaſis.f.uerbi: 7 ypoftafis bois.
z bocuerius eé videt. No eni pot ce actu in reruz na Sedcontra eft. Ea quefunt adinuicez oifperatanon
aliqd no fpecificatu ad diuerfas fpés idifferéter le ba pdicant de fe iuice:nifiper boc q zueniüt in vno fup
bés.Quauis eni itellect? ¿cipiat aial no ſpecificatuz pofito:fic dicimus q albú eft dulce pp vnitaté fubie
rónali uel irrónali džia:notñ pot eẻ actu aial:qo non cti. Sz diuina naz bumana fut näe penit' oifpate:p
fit ronale uel irrónale,vñ km pĥm nó eft in gñeqo no dicant aut de fe inuice in pcreto.Dicimus eni.de' eft
eft in aliq eius fpe.vnaqueqs voŸtitas fpecificat per bomo.z homo eft deus.ergo eft ibi vnú ſuppoſitum
certa terminationez ätitatis.ficut multitudinis fpes tmzvnaypoftafis. CSi dicatur y predicantur de
fut duo z tria: z fic de alys:z magnitudinis ſpës ſunt fe inuicempzopter bocq conueniunt in vnaperfona:
bicubitú z tricubitü:z bi”:uel fm aliquá determina nonper boco conueniunt in vnofuppofito uel ypo
tá měſura.vn ipole eft fic iueniri aliĝĝtitatëin actu Rafi vna:ficut dicimus album eft oulce.Contra.Per
que no fit ppzys terminis limitata:co aut ifinitü con fona non addit fupza ypoftafim uel fuppofitum: nifi
gruat qptitati z oicaf ifinitü per termini remotionem: aliquod accidens:fcilicetpropzietatem addignitatez
ipole erit ifinitu effe in actu.pp qo oicit phs in.3.phi. pertinentem.Siergo in chrifto effet vna perfona z
LI.c.57. JO, ifinitü eft fic mã nódú ſpecificata:fed non vnumfuppofituz rel ypoftafis:diuina na z buma
fub puatióe exño:7 q le bét magis in roneptis 7 ɔtë na effent in ipfo vnite folü in accidéte:qö falſum eft.

tig tot zptinette,ztóficde nopotface equúró Rideo dom


: Emopinionefoam quá magé
pm cedimus:qz uerü ¿cludit:quis non eftcois opinionis modernoz: alis multo uerioz z
Inde recte pcludat:eo q fiponat deuface ali fecurioz:in chio eft vnu fuppofitú tm z vna tṁ ypo
dd ifinitü fm vni modu:adbuc pot aliqd ifinitü fa Atafis:ficut zpfona vna.Opznás nos fm doctrina fi
cere in alio ozdine.ficut fipoffet face ifinitos leones: dei ponere vná rẻ ſubſiſtété in duabus naturis : diui
ifinito eni nó eft aliqd maius in illo ozdine quo eft ifi ná‚Ì‚z bumanā:alías no poffet dici o vnus effet dñs
Art. Quodlibct. .III.

Jefus chio fm fniam aplï.j.ad Loz.8.Under Ne bumanitaté:fz etiákm q ftituit boiem.dicit eni bo \
ftorius fuit banat' ppter boco chim plumpfit diui minë effe affumptu.Tertia vo opinio ponit o nec er
dere puas itroduces perfonas.Illud aut qo eft fubfi in termino affumptiois itelligit aia cozporí vnita nec
ftes in na:eft aliqo indiuiduú z fingulare.Unde vni adpftituědů boiem: nec adpftituēda bumaná näz.di
tas chži in qua due nãe vniuntur attribuéda eft alicui cit enibumana nam fumi multiplr.i.pzo partib'ci'.f.
noi per qo fingularitas defignet. Noium aut que fin aia z cozpe:cú dicamus humana näm affumptá a ver
gularitaté defignat:quedá fignificát fingularein quo bo:utp3 nec ve dicit chim effe boiem:nec ve po
libetgñe entis:ficut boc noméfingulare z particula nit bumanå năm in cbro : ideo eft tang beretica có
rezindiuiduu:q2 becalbedo eft goda fingulare z par denata.CAd 2 dỏm:9 co2pus vnitŭ aiepintelligi
tículare z indiuiduú.ná vniuerfale z particulare cir tur affumptioni bumane nãe.Unitú aut dico vnione
cueunt oë genus.Queda vo fignificant fingularefo aftituēte bumanitaté:nó aût vnione pftituete boiez.
lú in generefbe:ficut boc nomě ypoftafis qo fignifi Adzoom: gra babitualis nó intelligit ut me
cat indiuidua Bam:z boc nomen plona qo fignificat diu vnionis:qo fm itellectü pcedit vnione:nec eft me
fbam indiuidua rõnalis nãe:z fürboc nome fuppofi diuqo caufet vnionē uel vnibilitaté:fed mediù qo fa
tuuel res nature quo nullú de bac albedinepot p cit ad ǝgruitatez vnionis:ficut decors ueftis facit ad
dicari:quis bec albedofit fingularis: eo q vnüqöqs gruitatépíunctionis mrimonialis.Etfilrſcia zoës
con fignificat aliqd ut fubfiftes.Accidétia vo nofub alie pfectiones chii poffentdici mediú vnionis:7p20
fiftüt:ptes vo Baraquis fint de nä ſubſiſtētiu:nó tñ tato grabitualis chiinopot dici gra vnionis: ueriua
perfefubfiftut:fed in alio funt.vnde etia pdicta noia tñputo:qgra vnionis dicat vel ipfa gratuita dei uo
De partib' Baru nô dicunt.Nó enim dicimus q bec lutas:que gratis nullis meritis pcedétib'vnione fe
manus fit ypoftafis uel pfona uel fuppofitú uel res na cit:uelpotius ipm donú gratis datú bumane näe:qỏ
ture.Quauis poffit dici o fit qöda indiuiduu uel pri eft effe in diuina plona.Sitñ aia vnita cozpi pzeintel
culare uel fingulare:que noia de accidétib' dicebant: ligat ad affumptionē ſoluēdú eft:ut pus, CAd 4™
noautpot oici o bumana nã in chio uel aliqua pars dom: bumanitas no eftforma pris que dicatforma
eius fit per fefubfiftés.Doc eni vnioni repugnaret:ni qz ifozmer aliqua mäm uel fubiectü:feddź forma to
fi poneremus vnioně km qd znoſimplr: ficut vniunt ti'in quafuppofitů nãe Bliftit:vñ nó opz ponëqypo
Lapides in aceruo:uel duo boies per affectu amoris: ftafis icreata ifozmef humanitate:ĺz fubfiftitin ea.
uel per aliqua imitationisfilitudine:que oia dicimus Articulus.III.
effe vnufqdznofimplr.qo eni eft fimplr vnú z per fic pcedit . Videtur q in
fecúdú chźo no fitvnú tm̃eë.Ui.
fe fubfiftés:nibil ptinet actu per ſe ſubfiftés:fz fortein
potétia.vnde feruata ueritate vnionis närü in chzifto AP
dere eni f3pb3 in.2.de aia.LT.c.37.Jviuétib
op3ponere ficut vnápſonā: ita vná ypoſtaſim z vnuz eft effe.Sed in chio nó eft tṁ vnú viuere:cuz duplex
fuppofitu:z vna réouarú närú:fz ipfaz bumana näm fit in eovita creata.f.vita quaviuit co2pus per aiam:
in chio nibil phibet dicere effe qöda idiuiduŭ aut fin que mozte pzívať:z vita increata:qua viuitper feipz.
gulare aut particulare.z filr äflibet ptes bumane näe. ergonecin chio eft tm vnú effe.C.ficut eé eft fup
ut manus z pedes z offa:quoz qolibet eft qóda idi pofiti:ita z opatio.Sed vnitas fuppofiti no facit dn
uiduu:notn o detoto pdicet:qz nullü con eft idiui in chiofintplures opones:ergo nec faciet o in chio
duuperfe fubfiftés:fz idiuiduu per fe fubfiftés:uel fin fittm vnü effe.C.gñatio eft mutatio adeë.Szin
gulare uel pticulare:qo pdicat de chio eft vnum tṁ. chio eft queda gñatio tpalis:de qua Mat. pº.Chit
Un poffumus dicere in chźoeë plura idiuidua uel fin autgiiatio ficerat.quenopot terminari ad eễeternú.
gularia uel pticularía:noaut poffumus dicere chiz eĕ ergo terminat ad aliqd effe tpale z creatu.g in chio
plura idiuidua uel fingularia uel pticularia:f3 plures eft ouplex effe:cum in ipfo maxime fit effe increatum.
ypoftafes uel fuppofita nopoffum' oice in chio effe. C.vnicuiqs eft attribuédú effe de quozuenienter
queripot an eft.Sed dehumana na pot queri an eft.
Ad pumu 8005: ex vnione sie zcozpis co
Rituit z bóz bumanitas:que qde ergobumana nabet effe ppziuz in chio:7fic eft in co
Duo boc modifferút:q bumanitas ſignificat per mo Duplex effe:cu etia bumana na fuú effe habeat.
du ptis:cog bumanitas di qua boeft bo:z lic Pcile CS3 3.Quecus funt diftincta fmee fut in fuppofito
fignificat céntialia pncipia fpeciei:per que boc idiui Difticta.Szichioévnú tmfuppofitü.§ z vnú tmcë.

duú in tali fpe collocat.vn le bêt per moduptis:cum Rñdeo como effe up outpaperpmin
pterbi pn multa alia in reb' fi S.meta.LT.c.i4. Jz i qdā glo.Orig.
gnificat per modú toti.bó eni di bis bumanitatez fup pncipiu Jo.Unomofm eftcopula uerbalis fi
uel fubfiftes in bumanitate fine pcifione qrücüqs alio gnificás cópofitioné cuiuflibet enunciationis:quảaia
rú fupueniëtiu céntialib' pncipis (pët: q2 per boc g facit:vndeboc effe non eft aliqd in rerum natura:fed
Dico.bns bumanitaté:nópcidit qn beat coloré z tmin actu aie cóponentis z diuidétis:z fic effe attri
titate z aliabi'.Scom ergofcoaz opinione pdictam buit oi ci de quo pot ppofitio fozmari:five fit ens fi
vnioni bumane nãe ad oínáplupponiť vnio aie z coz ue puatio entis.Dicimus enim cecitaté effe.Alio mo
porisfmpftituit bumanitaté nófm 9 ftituit bo do effe dicitur actus entis ingtuz eftens.in quo deno
mine.Illudeni qo in chio eft ǝſtitutü ex aia z cozpo minat aliquid ens actu in rerum natura: zfic effe non
retm:qo vnione pfupponit:nó eft totú go perfe fub attribuitur nifirebus ipfis que in decem generib?ǝti
fiftit:f3 aliqd eius.zio no pót fignari ut bo:fzut bua nent.vnde ens a tali effe dictú per decê genera diuidi
nitas.vn opz dicë: in ipla vnione bumane näe ad of tur.Sed boceffe attribuit alicui dupliciter. Uno mo
uina qfi in termino affüptionis itelligat pº in chio ro utficut eigo per uere bet effe:uel eft: z fic attribuit
bois:qz túc in pº itelligit ut res per fefubfiftés cople folifbe per fe fubfiftenti,vnde qo uere eft dicit fba in
ta:zinbocoiffert ab alijs duab'opionib". Na pa opi pophí.LT.c.27. JDia voque nos per fe fubfiftunt:
nio ponit q vnio aie ad carne pfupponit km itellectu fed in alio z cualio:fiue fint accidentiafiueformeſub
afſuptionibumane nature:nófm folú boc o ¿ftituit ftantiales: aut quelibet partes:non bit effe ita ut ipfa 1
Art.nn. nonum Art.v.
47
nere:fed attribuit eis effe alio mo.i.ut quo aliqd eft: niunt queda ad aliqd:que nihil funt inreruz na:fedin
ficut albedo di effe:no qz ipa in fe fubfiftat:fz q2 ea ali ronetm:qo in alis generib? noptingit: 7quis ad ali
qdbet effe albu. Effe ergo pe zuere no attribuit:ni qd ex ronefuignis no beat o ponat aliqd: nótñ etia
firei per fe fubfiftéti:buic auté attribuit effe duplex. bet ex ipfagnis róne o nibil ponat:qz fic nulla rela
vnú.f.effe refultás:ex his ex qb' eius vnitas itegrat: tio eét aliqd in rerú na vñ ad aliqd no eet vnü de de
go ppziui eft effe fuppofitifbale.Aliud effe eft fuppo cé gñib':bet aut relatio o fit aliqd reale ex eo o rela
fito attributu pter ea que îtegråt ipm:qd eft effe lup tione caufat.Lü eni in aliq iueniť aliqd reale:per qo
additü.f.accidentale:ut effe albuz attribuitfozti:cum alteru depédeat z cóparet:tüc dicimus realiter copa
di: Soztes eft albus.Quia ergo in chio poním? vna rari uel depĕdere uel referri:ficut eqlitas relatio rea
réfubfiftété tm.ad cuius itegritate pcurrit ctia buma lisponit ex virtute quátitatis:que equalitate caufat.
nitas:q2 vnú ſuppoſituz eft utriufq3 nãe:ióopz dicere Quiavo exeodé reshabet effe z vnitaté:ideo rea
effe Bale qo'pe attribuitfuppofito in cbzo eft vnú lis vnitas relonis penfanda eft ex ipfo relationisfun
tm.bēt aut vnitaté ex ipfo fuppofito z nóex naturis, daméto uel caufa:ut qz vna eftqtitas:per qua pluri
Sitiponat bumanitas a diuinitate fepari:tunc bu busfum eqlis:in me no eft nifi vna relatio realis eqli
manitas fuu effe babebit aliud ab effe diuino.nó eniz tatís babes refpectu adplures.Silf qz vna nariuitas
ipediebat dn puz effe biet:nifi boc o non erat per fe te ex patre z matre genitus fui:vna filiatione reali di
fubfiftés:ficut fi archa eët qöda idiuiduu näleipfa to coz filius utriufqs:quis multiplicent refpect :fed in
tanobžet nifi vnú effe:quelibet tñ partiú eius ab ar cbzifto nópoffumus oicere vna caufam effe filiatio
cba fepata puz effe babebit: fic patet o fm opinio nisfm refert ad patré z matre:cúfint due natiuita
ně fcoaz opz dice q in chio eft vnú eë bale:fmo cë tes penit' oifperate.vndefi effetaliqd o filiationë të
eft fuppofitipe:quis fit in eo multiplex effe accñtale. poralé poffetrecipere qfifubiectu opozteret ponere
ergo viuere effe in chioplures filiationes. Nuc aut filiatio eft talis re
Ad primú defpecificatú per ſpäle cêndi pn pr Latio que no pot bie pzofubiecto nifi ipfuzfuppofitú
cipiü:7 ideo diuerfitas vite plequit diuerfitaté pnci in chioaútnóeft nifiſuppoſitä eternu:qo qdé nópót
pioz viuědí: ĺz ce magis refpicit fuppofitü fubfiftés. effe fubiectu alicuiusrpalis relationis.Quecus eni
CAd2003:9 opatiofuppofiti no eft de itegrita relationestpales de aliquo eterno dicunt:fut relatio
te vnitatis cius:f3 pfequit eius vnitaté.vñ vnius fup nesronis z non rei.Unde filiatio qua chis refert ad
pofitiiuenimus multas opationes fm diuerfa opóni matré noeft realis relatio:fed ronistm:ficut z cete
pn : quefuppofito infunt:ficut bomo aliud opat lin requedicunt de deo ad creaturas.Noenipot oici q
gua'z manu. Sz effe eftid in quo fundat vnitas fup fubiectü filiationis fit fuppofitü eternů rónebumane
pofiti.vn cé multiplex piudicat vnitati eëndi.CAd nature:uel alicuius pris ci³:ficut dicit fuppofitů moz
3moom:g gnatio tpalis terminatno ad effe fuppofi tis uel paffionis:q2 fic ipfa bumana na uelpars ci'cet
ti eterni:ut fimplr per ea effe icipiat:fed q icipiat effe pmú fubiectu filiationis: z denoiaret peripfas : ficut
fuppofitu bis illud ee fuppofiti bumane näe . Ad ptingit z de alis accidétib?:que attribuunt chio rō
4oom:g obio illa pcedit de effe qo in actu aie pfi nebumane nature:filiatio vo nung denoiat nifi ipm
ftit:qz an eft et de neceffitate queripot. Art.IIII. fuppofitu:nec pot aliud pzofubiecto bie.nibil tn p
bibet aliquas reales relationes ineffe chio ad virgi
Ad tertiu fic predit Gidet o inchio nofic
tmvnafiliatio. Multiplicata eni né:ficut enim cú dicimus: co2pus cbzifti eft originati
ca multiplicat effect".Sz natinitas eft ca filiationis. exvirgine.Sed ifta relatio no habet rationé filiatio
ergo cu in cbiofint due natiuitates erüt et ouefiliati nis:nifi poneremus Fm pzima opinionez fuppofitum
eternum effe aliud in chzifto a creato.
ones..ipoffibile eftidë filmanë z corrupt.Sz
fuppofito o beata virgo ante cbii moztemoztua fuif Ad pumu ergo oo3:9 ex natiuitate tpalino
fet cozrupta eet filiatio qua filius matris dicebaf:ma innafcitfiliatio realis:fed rationis
neret aut filiatio etna qua diceret fili" pžis.ergo alía tm:quis chziftus realiter fit filius virginis:ficutdeus
filiatióe di chis fili" piis: z alia fili matris, CS3 di realiter eftons creature:quis in eo dominiú nofit re
cereso eft alius refpect":fed no alia filiatio.Contra. latio realis.Dicit eni realiter ons ppter realē ptátez:
filius eftrelatiuú km effe z nổ tṁ km dici. Sed bi're z fic dicit cbziftus realiter filius virginis ppter reale
latiuafm pbm in pdicamentis funt quorú effe eft ad natiuitaté.CAd 2moomo refpectus relationis de
aliud febie.ergo effe filiationis eft effe refpect? quo pendet ex termino ad qué aliqdrefert:zideo deftru
refertad aliud: ita fi füt plures refpect"funt plures cto termino refpect" aufert:f3 tn filiatio realis ad pa
filiationes.C.in relatione nibil inuenit nifi refpe trẻ remanet in chio:et fuppofita mozte mŕis.CÂd
ctus z cafiue fundamētu reſpect :ficut vnitas tita 3 003:9 in illa phi defcriptione effe ponit pzo róne
tis eft fundamétú relationis:que eſt eqlitas.Sed re effendiFm o diffinitio oicitratio fm genus:qo eft ee
fpect funt diuerfi qb chis refert ad piem z matrez. vnde noopz babeat effe relatio ex refpectu fz ex ca
Fundameta ctia boru refpectuú fiue caufe funt diucr refpect :ex refpectu vo bet paz róne generis uel fpe
fe.f.ipfe natiuitates.Na filiatio eftrelatio originis.er cici.CAd 4oom: quis fit refpectus filiationis
gofunt plures filiationes in chziſto. diuerfus: z caufa filiationis diuerfa:ĺz tñ filiatiões no
CSedptra.Filiatio eft relatio pfonalis . Sed in cbzi poffunt effe due róne ià dicta. Art.v.
fto eftvna tmperfona.ergo vna tm filiatio. Einde querit dechio tu ad ſpés fub q
Rideo oom:gin chio cft vna tm filiatio fm bus in facro altaris ¿tinet.utruz.Ï.
ré:quis fint plures refpect relatiuifz fint ibi accntia fine fubiecto:z videt o nō.deʼeni
rôné.CAd cui” cuidētiä ſciédú eft in boc differt nopot facere ptradictoria effe fimul uera.boc autez
ad aliqd abalijs generibus: alia gña ex pafui rone eet fiab aliquoremoueret id qỏ eft de fua diffōne.Lu
bit q aliqd fint: ficut optitas ex bocipfo o eft qtitas ergo in diffone accidétis cadat effe in fubiecto:q2 ace
aliddponit. Et filr eft de alys:fz ad aliqd ex pa fui ge cidétis effe eft in effe:videto deus non poffit facere
nerisrone no beto ponat áliqd:fz ad aliqd.vñ inue. accidens fine fubiecto. C.de eodem predicatur
1

Art. Quodlibet. VI.

diffinitio z diffinitu. Sed ens per fe eft diffinitio uel panis fit fine ppzijs accidétib' panis. Scôo apparet
defcriptio Be:fi ergo in facro altaris accidentia funt impzopzietas ppter nomen reditus. Sieni aliqd eft
"
per fe noin fubiecto:fequit o fint fbe: qö eftabfurdu. in alterü puerfuz nopot dici redire nifi illud recover
C.ex accritib' no pot gñari ba.fzvidemus ex il tat in ipm.Subftatia autpanis nó eft annibilata fed
lis fpeb gñari vmes 7 cineres:que pltat nógñariex trafubftátiata in co2pus chrifti.Unde nó pót itelligi
cozpe chii.ergo accntia nófüt ibi fine fbo.CS3 di qfbapanis redeat nifi cozpus chži reuertat in pane:
cereso gnant miraculoſe. Sed ptra.Miracula ozdi qo eftabfurdu.vnde fidebet ifta opiniofuftineri itel
nant ad edificatione fidet:fed magis eft ad ſcádalú o ligéda eft per bam panis ma panis:no q redeat que
vmes exinde generent.ergo no fit miraculofe.. pzius erat:fed q deſtructis (pëb" aliq mã a deo ibi pe
in facroaltaris nibil debet effe iozdinatü.fz ɔtra ozdí uideat uel per creatione uel quocus alio mo: ex qua
néquedeus reb' ipofuit eft accñs effe finefubiecto. poffint bi cozpa gñari.Alia vo opinio eftplanioz:ut
CSed cótra.Senſus nodecipit in ppzio fenfibili:Fm Dicaf o illis accidétib? ficut datuz eft per fe fubfiftere
pbm in.2° deaial T.c.63. JSz fenfus iudicat ibi eë Diuina virtute:filrdata eftut agant zex eisfiat dcqd
colorem z faporez alia bi : ergo bec accidétia fut ue fieret exfba panis:uel dcdd ageret fi maneret:z bac
re ibi.Nóaut funt in cozpe chží ficut in fubiecto:nec virtute nutriüt: zuermes uel cineres exinde generan
iterü in aere cumneutrum fit natum affici talib acci tur.CAd 4oom:g boc miraculú ozdinaťad fide
dentibus.ergo accidentia funt fbifine fubiecto. nefides.f.meritus depereat. CAds™ dom:9 nibil
Rñdeo Dom: accidentia funt (bi fine foo:qo pbiber aligd effe ozdinatú pfiderato ozdine coi:cui
qliter effepoffit bincɔfiderádü eft:qz ōriú eft ozdinatú pzoaliq cáſpálí, z boc móquis,fm
in oib'caufis ozdinatis:fm phm in li.de caufis. pa cá ozdinem comunë recte diuinitus ozdinatum fit ut ac
uebemētius ipzimit in caufatu caufe fcỏe: ét cáſcoa cidens fit in fubiecto:nihil tamen probibet etiá recte
ozdinatú ce ut in facraméto altari accño fit fine fubie
vnde fit ut ca pano retrabat opóné fuă ab effectu etia
pofta cafcoa retraxit:ut ož ibidé in cóméto.Untuer cto:ut.f.fides beat meritú per latētiā facraméti.
Talis aut ca z poium entiti de? eft:nó folú fbarú fz ét Einde querit de mébzis chii.Et p
accidétiu.Jpfe eni eft creatoz bez accidétis: fzet pe mode angelis.Secundo de
cedut exeo quodam ozdine.Nå mediatib'fbe pnci boib'.De angelis querunt dno. Pzioğtu
Ὁ ad nam ipfoz.utru fint compofiti ex maz
pijs accidétia pducunt.vn fm nãe ozdine accidétia a
pncipijs fbe depedēt :ut fine fbo eẻ nó poffit:ti per fozma.Scoo tum adcognitionė.utru fimul in actu
bocnon excluditur quin deus quafi cauſa pzima pof poffint effeincognitióe matutina z ueſptina.i.utrú ſi
fit accidentia in effe feruare fubftantia remota : z per mul cognofcat res in panär in vbo.Tertio tú að
buncmodum accidentia miraculofe funt in facramen meritü uolütatis.utrü.f.potuerút eodé actu charita
to altaris finefubiecto vtute.f.diuina ea tenéte in eë. tis mererifruitioné z frui.Quarto tum ad motu.
ergo di.accidétis eë utrũ moueant in inftati. Quinto Ÿtů ad effectú.utru
Ad pamú eft in effe ut alitercios ponat 163 poffint imprimereuel aliquid facere in iftis corpora
in diffone accidétis itelligit effe diffinitio per additio libus. Articulus.VI.
ně:ut babet in feptimo metapbi.LT.c.i7. JEt dicit fic pcedit.Uidet g ange
biffinitioper additione qn in diffoneponit ali aliqd qo
d qö H prímú lus fit compofitus ex maz
eft extra effentia diffiniti:ficut naſus ponit in diffone fozma.Aug.eni dicit in li.de mirabilib'ſacrefcri
fimi.boc aut eft ppter nälem dependentiaz accidétis pture,Dipotés deus ex ma iformi qua pus condidit
a fubecto:fed boc noipediete deus pot accidétia fi cozporali z incozpaliü:fenfibiliu z infenfibiliui:intel
ne bo conferuare:nec tñ fequitur ¿tradictoria fimul lectualiu z intellectu carētiú multifozmes ſpës divi
effe uera: q2fbm nó eft de fba accidėtis.CAd 2™ of fit:angeli aut füt itellectuales z icozporci.§būt maz
cëdü:q fm Auic.in fua meta.effe nópot poni in dif de fuicópofitioe.C.Boetius dicit in li.de vnitate
finitione alicuiusgeneris z ſpeciei: q2 oia particularia zvno.Qodd eft vnúpiüctióe fimpliciu:ut angelus
vniunt in diffone generis uel ſpeciei:cũ tñ genus vel aia:quorúvnüqö eft vnú pictíone mäe z forme:
fpés nofintfm vnum effe in oibus.zideobec nó eft fic idem qo pus..oë qo eft i gñe bét gen❜z džia
uera diffinitio fubftätie:fubftátia eft qo per le eft:uel genus aut fm Auic.in fua mera.fumit ex na mãe:oif
accidentis:eft qo eft in alio:fed eft circulocutio uere ferétia vo ex na forme.ġ oë qö eftin gne eftcópofitú
Defcriptionis:que talis itelligit: Ba eft res cuius natu ex mã z forma:angelus aut eft in gñe Be cum fit ba
redebeteffe no in alio:accidétis yo eft res cuius na bis fpem limitata.g angelus eft cópofit'ex mä z foz
ture debet effe in alio.vndepatet q quis accides mi ma.Seddiceres o dzia angeli nó fumitex forma
raculofe fit no infubiecto:notñ ptinet ad diffinitioné fzexfozmali qo eft ipfuz eé angeli.CLótra.Diiacu
fubftätie:noeni per boc eius nature debet effe non in iuflibet rei eft de centia zitrat diffone ipfi.S3 in oi
alio:necegreditoiffönem accidétis: qz adbuc natura creatura effe eft aliud ab centía et?:nec itrat diffōnez
cius remanet talis ut ei debeat effe in alio.CAdter cius:ut Auic.dicit.ergo dija angeli nopotfumi ex eë
tiúdom:9 de bis que giant ex ſpébus ut uermibus ipfius.C.ide oftédit:q2 ipoffibile eft effe plura fu
uel cinerib aut aliqb' bi'oue funt opiniones magis ma bona:q2 opzea in aliquo puenire:cü utrüqs fit fü
pbabiles.Quaru vna eftque dicit o ba panis redit múbonu: z in aliquo differre:alias nó effent plura:z
ex qua poffunt talia giari. Sed bec opio videt ipzo ficcent cópofita:fed cóftat effe plures effentias ange
pzietateptinere ppter ouo nifi debito mo intelligaf. licas.ergo opoztet eos in aliquo cóuenire z in aliquo
Primo qznopot effe & iteruz fit ibiſubſtätia panis. differre:z fic ops eas effecópofitas: f3 ptes eé fürmä
But eniponeretibi efle fba panis iterato fpeb' ma zforma.ergo angeli cóponunt ex ma z forma.
netib':z ficcu cozpus chrifti tádiu fit fub facraméto: Sed contraeftqooicit Boetius in libzo de duab na
diu fpes manet:fequit g aliqñ erit ibi fimul cozpus turis z vna plona chzifti.Dis natura incorporeefub
chzifti z fba panis:qö nofuftinet ratio. Aut boc erit Atantie nullo materie innititur fundamento.Sed an
Defructisfpecieb?:7 boc iterú eft icôueniens:ut ſba geli funt incorporei:ergo noneft in eis materia.

I
"
Art. nonum
VII. 48
sớm : ddáponût angelos côpon ex
Rñdeo bomo SpecieFm o in Ba vnius eft plus vel minusde poten
mäz forma.Sed hoc videt repugnas tia infba alterius.Dictü aut Auic.itelligit de cópo
näe con ppter ouo que in eis iueniunt. Primo qdé: fitis fubftatys. Ad 4 pcedimus: nóeniz ab ipfo
qz itellectuales füt.Si eni angeli baberet maz de fui effefumit ožia:fed magis ex babitudine ipfius be ad
cópofitione opozteret oë qo in eis eft eis ieffe per mo effe.CAd smooồm: in fumo vno nulla diuerfitas
dû mãe pueniété:cú oë qo eft in alio fit in eo perme eet pót:cü in eofit idé cez qo eft.Unde boc fufficit
dú recipietis: ut babetin libzo de caufis.fozma autê ad eius pluralitaté remoueda:f3 cópofitio que in an
aliquaboc mo eft in ma: in ea bet effeparticulare z gelo inuenitur fufficit ad eius pluralitatem:ut ex dis
näle.Unde fi angeli cent ex ma cópofiti: oporteret o cris patet. Art.VII.
forme qb'intelligüt quecüqs fint effent in eis fm effe
näle z pticulare: fic fequeret boc ipoffibilegange Ad fecúdú ficpcedit ,Uide o angelus no
poffit cognofcerefil in bo
cognofceret forma parti zin panã. Eade eni potétia nopot filgeminu actuz
culariter in aliquo recepta no pot effe ulis cognitiois
bie: ut o itellect?filplura itelligat. Sz ali” act, eft q
pnm:ficut patet in fenfu:necpoteft obuiariper hoc q itellect angeli videt resin vbo:z alius quo videt res
ponať angelus cóponi ex mã alterius näeobec mare inppzia na ergo impoffibile eft ur fimul videatresin
ría cozpalis:qz quecus eet illamä pftat o recipet foz uerbo z in ppzia na.Sed diceres o boc môvide
ma bale angeliparticulariter:alias angelus nóeffet tur ab itellectu angeli fimul res in uerbo z inppziana
resparticularis:z ficilla mã cóueniret cuz bac main tura:ficut itellect nofter fimul videt eclypfim z cám
bocgformein ea reciperent per modú particularez. eius.Lotra.Lü itellect? nofter fil videt eclypfiz z caz
vnde ipoffibile eft angelú vel aliquá ſbam intellectua eius.accipit cam ut rónëintelligédi eclypfim.ergo ac
léexma côpont:cú alterius modi ſit receptio qua re
cipit eclypfizz cam eius:ut vnu itelligibile: zfic erit
cipit itellect fozmas: z qua recipit mã pª:ut dictú eft. vnus tm act.C.vnius nopót effe nifi vnus ter
Unde dicit phs in.3.de aia.[ I.c.4. Jz pboz fen minus ultimus:ficut vna linea noterminať ex vna pte
têtia eft op itellectualitas imunitatez bet a ma. Scoo nifi ad vnú punctü.Sed ultimus terminus potentie
repugnat eis per boc incozpalesfunt.quecus eniz eft opatio.ergo no potvna potétia fimul bie plures
exma côponunt opz in mä Quenire:coo quelibet ma actus.Et ficide qopus..ficut fe bet potétia ad
Fm fe accepta cufozmacareat:nó bet in fe aliqua dif actü:ita actus ad obiectü.Sed vnus act' nó potter
pofitionis rone:fuppoſita auté vnitate mãe ipoffibile minariadduo obiecta.ergonec vna potentiapotfl
eft vna mäǝtrarias zDifpatas fozmas recipiat nifi mul babere plures actus.Et fic idem quod pzius.
moiuerfas pres.Noenipot eadé mä zfm ideacci Sed ptra.Uifio qua angeli vidēt res in uerbo eft vi
pere forma angeli z fozmá lapidis,Diuerfitasaut par fio beata: que quidé nó eft intercifa fedɔtinua.Si er
riú nopot itelligi in mä no itellecta diuifione:nec di
gononpoffuntfimul videre res in pzopzia natura : z
uifio noitellecta dimëſione: q2 ſubftracta☎titate Ma
in uerbo:nung viderent res in propzia natura z pre
remanet idiuifibilis:ut di in pº phí.LT.c.18. JUnde
cipue bocvidetur in animachii que ab initio fuecrea
opz oia que fút cópofita ex ma dimeſionata eſſe.z io tionis videt uerbum z in uerbo.
fba
nulla icozpore
angelinó eft pot effe ex mã cópofitü.Sed
effe.boceni qb
deo cópetit:cui effe Rideo dom : angelusuelaa sia fimulporvide
pót
reres in verbo z inpzopzia natura : 2
Debet exfeipfo z non ab alio.Jnuenimus in angeloz
boc expreffe pót baberi ab Aug.li.4°ſuper Señ.ad
foam fiue qditaté eius quefubfiftit:z effe eius quofb
littera.ubi vult dies illi zuefpere z mane in cis no
fiftit:quo.factu eendi ož effe:ficut actu currendi oici funt ozdinatiFm fucceffioné:fed foluz ozdine nature.
mur currere:zfic dicimus angelû eé cópofitú ex quo
vnde fimul eft pzimus dies cú (còo: z manecu uelpe
eft z qo eft:uel fm vbu Boetÿ:ex effe zqö eft:z qzip
re:z itafimul vifiorerü in uerbo z in pzopzia nä.Qỏ
fa fba angeli in fe pfiderata eft in potétia ad ee cu ba
qualiter fitpoffibile fic vidēdu eft. Opari ſiqdēnó p
beat ee ab alio:zipmeë fit act? eius:io eft in eo copo
pzie attribuit potétie: fed rei fubfiftenti.Que per po
fitio act'zpotétie:z fic poffet in eo pcedi mãz forma tentia operat. Ut ipfapotentia intellectus no fit ope
ffoisactus debeat dici forma z oispotétia mä.Sed
rans in itelligendo.Sed magis operationis pncipiu.
bocnócópetit in ppofito: qz effe no eft actus : qui fic
Sicut autpotétia intellectiua eftpncipiu itelligendi
pars eentie:ficut fozma ipſa ġditas angeli vel fa eft ipfifbe.Ita ſpés intelligibilis eft pn™intelligendiipfi
per fefbfiftés:qo materie non competit.
potentie. Unde ficut vna fubftantia poteft fimul di
ergoDoz:9 Aug.fup Señ.ad lit uerfos actus baberekm diuerfas potétias.ut anima
add primú teramamifozme quá
Eld p di fimul vult z intelligit.Ita ex vna potentia itellectiua
dit oicit fignificariper celú z terrá.cú di.Jn pnº crea
poffunt fimul prodire diuerfiact :fi fimul diuerfisſpe
uit Deus celu z terra:ut per terrâ fignificet ma infoz ciebus intelligibilibus vniatur.Danc enim caufaz A
mis vifibiliu rerü:per celú aut ipfa näã angelica nodu gaçel affignat:quare non eftpoffibile fimul multa itel
fozmata per querfionê ad deû:ut ipfa nälia angeloruz ligere:q2.f.non eftpoffibile intellectuz fimul informa
attribuant eis qfi mä z dona gre uel glie attribuant
ri multisfpeciebusin actu perfecte:ficur nec idez coz
cis qfi forma:vñ nó eft ad ad ppoſitu aučtas iducta.
pusfigurarifimul diuerfis figuris.Uilio autem qua
CAd2003:g'liber ille no eft Boetý.vñ nó opz ❤ angelus videt res in propzia natura fit per ſpeciem
in aučte recipiat:fuftinědotñ ipm pót dicio fozmam
intelligibilem pcreatam uel infufam inherente. Uifio
z maz largeaccipit pzo actu z potentia: ut dictuz eft.
aut rerü in vbo fit per ipfaz fpem vbi fiue céntia que
CAd3oom:g ipfafba angeli quodamo le bét ad
nó eftiberés:fz ei itellect? vnit ficut itelligibili. Spe
ceet :ut ma ad fozma:ut oictü eft: mä aut lielus cena
cies aut pcreata iberes norepugnat vnioni itellectus
tia piffiniret:biet pzo džia ipmfuú ozdinė ad fozma:
angelic ad vbu :cũ nó fit vni rỗnis : ipa(pee :zic
zp2ogie ipfaz fuá Bam: z filr in angelis ex ipfa natu
qd eftpfectionis in itellectu angelico fit qfi mälis dif
rabe ipfor accipitgenus:ex ppoztióe vobi' be ad pofitio ad illa beata vnione.vnde fil'ex itellectu ange
effe accipit fpecifica diia.vnFm boc angeli oifferunt
li pcedit opatio duplex, vna rône vnionis ad uerbús
Art.vIII . Quodlibet. Art.ix.

qua.f.videt res in uerbo.Aliarone fpei intelligibilis eft:nóthpot oici o fiat z factú eftniſi in pmo.Simi -
quaiformat:qua videt res in pana:necet in vna ba liter dico o in pmo inftanti quo mens angelica puer
ruoponúdebilitat per attétione ad altera : f3 magis fa eft ad uerbi fruitione:z beata quidé erat róne pfe
afoztat:cú vna fit ro alterius:ficut imagorei vile co ctefruitionis: quafi in facto effe exiftés: 7 beatitudiné
foztat où videt in actu occlto extiori.Actio eni bri merebat in boc zuertebat ad uerbü:nó pexiftente
tudinis in briséro cuiuflibet alteri actiots i eis iuête. beatitudinis pfectione:fed quafi exiftens in ipfofieri
boc p3 rifio ad pmSco3 2cedimus: beatitudinis:fed poftmodü mens angeli eft tmbeata
Et per exéplü illud no eft puentes . z nobeatitudinem meret.Similiter eft de contritio
Adzm
Dom: potétia itellectiua angeli notermiat adouos ne quia in eodem inftanti eft terminus preparationis
act Fm ide:f3 fm oiuerfas ſpès qb' ad actu ozdinat. adgratiam z gratie infufio.
4 cadit media iter itellectü
ficut ſpés eius actü. Un Ad pumu nooppone idë fil eë pfe
ctuz ipfectü:fidë fil ce
de non eft Arti.VIII. terminu impfectióis uelnuc poeffepfectü.CAd 2
tertiuz fic peedif.Uidet o angelus dicêdu: angelus meretut viatoz nó quafi diftans a
ⱭIr ca no meruerit fuå beatitudiné.Quod termino:fed ut in termino vie exiftens.CAd 3™Dis
eni eft beatu pfectü eft:qo autez meret eft adhuc cendum ficut ad pzímum. Art.IX.
impfectü.Sed nopot idé effe filpfectů z impfectü: fic pcedit.Uidet o ange
moueat in inftanti.Si
ergo nopotangelus mereri beatitudiné ou bět eam. HD quartú lus
C.angelus beat" eft cópzebéfoz:nullus aut mere -cut eni dicit in lib.de itelligentis:in motu angeli
turnifiviatoz.CSi dicato in pº°inftati quo beatus magnitudo fpati diftantia noopat.Sed ppter difts
fuit angelus beatitudině meruit. Contra.& fil fuit tia qua facitmagnitudo fpati prigit aliqd no eque
viatoz z cópzebéfoz:qö falfü eft:cü boc fit folius cbzi cito pueniat ad ppinquú zdítás.ergo angelus eque
fi.C.beatitudo 3phm in actupfiftit: fed in actu cito ad oiftas 7 ppinqui puenit:fed omne tale moue
perfecto:zfimiliter meritum in actu : fed imperfecto: tur in inftati.ergo angelus in inftanti mouet.C.fi
non autem potuit effe op actus angeli fimul effet per cut lebabet mobile diuifibile ad motu diuifibile fuc
fectus zimpfectus:ergo nopotuit effe & fimul effet ceffiuu:ita fe baber mobile indiuifibile ad motu indi
beatus z beatitudinem meruerit. uifibile z inftataneu.Sed cozpus qo eft mobile diuifi
Sed cótra.beatitudo anullapuracreaturababet fi bile mouetur fucceffive in tpe divifibili:ergoangelus
ne merito:cu babeat pzemi ratione.Sed angelus nó quino eftmobile indiuifibile ex boc o caret Ÿtitate:
potuit ca mereriniſi in pº iſtâti quo beat? fuit: q2 an moueturfubito uel in inftanti... in.4.pbi
te nobabuit graz:ut ɖdá ponût z fic mererino potu LZ.c.i.Jpbat q fi aliqd moueret in uacuo moue
it.ergoinpº inftati fue beatitudinis cameruit. tur in inftati ppterhoc q mediú mobilino refiftit:f3
Rñdeo Dom: Decoditione angeli triplex eft ficut uacuu norefiftit cozpi in motu:ita necaliqd ple
pofitio.quida eni pofuerütq angelus num ipfi angelo,ergoangelus mouetur in inftanti.
inpo inftatifue creationis fuitbeat":fedhoc no vide CSedcontra eft quod dicit Aug.8.fuper Señ.ad lit
turpuenies.q2 part rone alÿj in pº inftanti fuiffent mi teram. Deus mouet creaturam fpiritualem per tem
fert:qo etia dda dicit:fed abfurdum eft z ǝdénatum. pus.angelus autem eft creatura fpiritualis.ergo mo
Aly vo dicat o fuerût pditi in gra oës:z in eaquida ueturper tempus z non in inftanti.

plenerates beatitudine meruerüt ali vootra ca age Rideo Domino motuop intelligerefuc
bet.vnde preceteris mibi magis placet.Tertij vo di termini cuiuflibet mot fürfibi oppofitiiuicé z icotin
cut o fuerüt creati angeli in puris nalibus z qbuſdaz gétes:utp3 inpºphi.L T.c.64. ] Uñ opz & omne
Querfis ad uerbú fimul collata eft gra z beatitudo:z mobile itelligat cepin vno termino mot'z pofteri
bioinidunt in tres vías.Quida enim dicunt o nung in altero: fic fequit fucceffio.S3 tráfire de vno ters
beatitudiné meruerüt:fed boc nó videt cópetere nili mino ad alteru in motib'cozpalib?ptigit ouplr.Uno
folichio qui eft filius nālis ut bereditate diuine frui móficde iftati in iftas.bocaut eé nopot nifi qn fút ta
tionts fine merito babeat.Alij vo dicútq merent ea les termini mot?:iter qs eft accipe aliq mó mediú:ſi
exoperib':que circa nos agut:z boc etia no videtur cutiter duo iftátia eft tps media:ut p3 in loc mutati
Quenies:ut meriú fequat pzemiú:cũ magis meritum onez alteratióe:augmēto aut diminutioe:z bi mot
fit difpofitioad premiu.Tertý vo dicunt o in pzimo dicunt ptinui:pp2tinuitaté ei fup qotrafit mot":cu
inftati beatitudiné meruerút ex boc ipfoq ad uerbu ius eftplus z min accipe.Alio motrafiťde vnoter
couerfi funt.z bec opinio iter bas tres pbabilior eft. minomot? in aliú fie de tye in inftas:z boc accipit'in
Unde ad eius cuidétiafciédú eft op meritu fe bet ad motib qrü termini füt puatio z fozma: iter que¿ftat
pzeminficut mot ad terminü: z ficut fieri ad factum mediu no effe.vn nopot fic trafiride vno extremoin
effe.In bis aut que fucceffiue fiunt pus eft fieri fa alteru:ut qñcs in neutro extremoz ſit:fictráfit de in
ctü effe.Jn bis vo que fiunt fubitofimul eftfieri z fa ftati in iftas: ira g in neutro eft iftatiú:f3 in medio tpe
ctú effe:ficut fimul aer illuminatz illuminat' eft: zli z bi mot fürgñatio z corruptio z illuminatioʻz bi?:
mul res creatz creata eft.Cuius ratio eft:q2 inftás il in qb opz dice vn' termin” erat in toto tpe pcede
lud in quopo aliqd factü eft: eft terminus tpis prece te zali in iftatiad qötps terminat.bi aut mutatio
detis:in quonoerat.z fic aliqd de aliqua,ppzietate il nes für termini mot"cuiuſdă:ficut illuminatio diei eft
lius tpis retinet: ingtupotdicio anteboc inftas res termin mot' localis foli:vñ in toto tpe pcedéte q fol
ifta nofuit.Etquis in bis que per modü fucceffiuuz mouef adpúctu directe opponis erat tenebze:in ipfo
fiút fieri attribuat tpi pcedêti:in momētaneis tñ fa vo iftatiq puenit ad punctü pdictü eft lumé.z filtr eft
ctionibus fieri nopot attribui nifi ipfi inftátipmo:q8 de gñatióe z cozruptioe que fut termini aljatióis.Et
Diuidit inter effe non efferet. Unde quis in oibua qz iter tps z iftas nocadit aliqo mediu:nec eft aliqà
alijs inftantib* fequétibus poffit oicig boc factuno intas accipeimediate pcedés ultimű tgis.Inde è g in
Art.x. nonum Art.xi.
4
bimitationib abfqs oi medio trafiť de vno extre mouent:fm phos.Avtē,vo vult in fua meta.z in.6,
moin aliud:nec eft accipe ultimű tépus in quo fuerit de nälib.qouple impzimüt in bec iferiora.vno mo
in termino aquo:fz ultímű tépus qo terminat ad iftas doper motuozbiti.z alio moper iperiù imediate: q2
in quo eftin termino ad qué.z io bi mutatióes ifta fozme itellect? coz funt factiueFm eu: mä ſenſibilis
tancedicunt.boc aut dicino pot in motu angeli eo obedit eoz pceptioib' plufq qbuflibet qlitatib'acti
nullú ozdinė bet ad aliqué motu ptinuu ut poffit dici uis 7paffiuis.Et exinde eftfm eu o in iftis inferiori
terminus et.vn opz ponëq itelligat trafire de termi bus fiunt alique trafmutatióes qñqs ex pceptionib?
no mot❞ in termínů mot":ficut tráfit de iftati in iftas: fuperioz baru pter totú ozdinecaufaru näliú. Sed
z nóficut tráfitdetpe in iftas:eo q tps nopot itelli bec opinio fcoa repugnat dictis Aug.in.3.detri.ubi
gi fine motu.vn cu ce angeli in termino a q nullo mo diq angelis noferuit ad nutu matería cozpalis.Re
ănocpedeat:no pot oid g (it ibi in tpe: in ądã núc . pugnat etia rationi:qz quis qo eft potentia in mate
z filt in termino ad qué cú alionic.Sz bl núc nófür ria fit actu in fubftatis.multo nobilius tñ mã cozpo
termini bi' tpis qö eft nüs mot celico mot ange ralis no eft pportionata potétia refpectu talis act":q
línullo mó depédet amotu celi:ut eius não méfuret: fbe fpüales in actu füt:ops autagës qo educit de po
necopz eaptinuari per mediu tps.ptinuitas eni tpis ⚫tétia in actú ce mãe pportionatu.vn nópót eẻ o vt
fequit ptinuitate mot :zptinuitas mot fequić¿tinui fbe fpüalis create fe extédat ad mäe traſmutationez
tate magnitudinis fup quả tráfit mot' : ut babet 1.4. imediate f3 mediate aliq agëte näli.Quáuis eni ei nõ
phi.LT.c.99. S3 in ipfis opónib' angeli:róne qru obediat cozpalis mä ad fožalē tráfmutationé:imedia
dimoueriper diuerfa loca:no eft inuenire aliqua ti tetn obedit eilocalit ad modu locale:z p bác vtutë
nuitaté:13 2nter fe bñt.vñ z núc que méfurant motu pit agregare z circúponë aliq agétia nalia ad aliqué
angeli fut onter le bñtia:z nóeftiter ea aliqd ptinuas effectu pficiédú. Ea vo ad que nulla vt nälis feexté
z ipfa pluralitas ficfeplequétiü eft qōdátps in q oící dit fiút fola dina vtute:quefola pot nālē ozdinē imu
musangelu moueri zbocpfonat dictis phi.ubi dic tare.S3 92 métes nŕe fut pportionate 7 ppinque ad
g eiufdéronisé idifibile moueri: 7 tps copôiex núc. recipieduactione angelozz:ideo in metes nŕas agere
non reqrit tps inmotu pnt ouplr.vno mó forrado itellectunŕz:ficut in coz
Ad pamú angeli ppoíftátia: f3 ppter icôtin poralib' min' calidu pfoztatper magis calidu.Alio
gêtiatermino :q2.f.nóptingit angelú ce in duob' lo moper agens näle ipfius itellect?:ficut et agit in coz
cisfil. Ad 2oom:g fucceffio mot nofolú fequit pora:z boc eft ingtuz lumine angelico illuftrantfan
Diuifionemobilis:fz et eius fup qo tráfit mot":q2 km tafmata ad aliqs nobiliores pceptiones impzimēdas
pus z pofteri' in magnitudine eft pus 7 pofterius in lumine intellectusagentis expzimi poffent.
motu.ut
fit idiu dicitur
ifib ilis: tñin.4.pbi.LT.c.io4.
loca Fm que mou ert JL3
os fut&angelus
ofui fa ad A d primum angelibnt ueniëtia cuz
iftis cft pue
fuice.z ioopz in motu ei” itelligi aliquaz diuifionem. niëtia mouentis ad motuz:poffunt enimouere motu
CAd3083:9 Quis nó ipediat aliqö plenú angelū localicozpa nofolú illa celeftia imediatetfed etiá bec
in fuo motu:tn ppter ronë ia dicta op3 in motu ei in iferiora:ut ficfnia nŕa de actione angeloz in corpora
telligi oiuerfa nuc.ro aút phi eft magisduces ad ipof fit media inter duas opiniones phox pdictas.CAd
fibile oftéfiua.ut comēta.ibidē dicit. Ar.x. 2™ dóm:y angelus agit in bec cozpa mouédo caloca
Smfic pcedit.Uidetoangelino pof literper imperiü :fed imperiüno dicit bicfine virtu
airca fint age in bec cozpa iferiora . Actio te actiua:qua opoztet aliquo mô côtingere cozp? mo
eni no pot nifi iter ea que brit alíquá queniëtiam tú:cú mouens 7 motu oporteat effefimul:ut pbat in
adinuicé.Sed angelus no bet pueniériá cũ iftis coz 7.pbi.LT.c.iz. JActio vo qua influere dicit in aiam
porib?:cú cozruptibiliú z icozruptibiliú ér genus nó nramofoztado ca ad itelligédü:noopoztet o tráfeat
fit vnü.ut di in.io.metaphi.LT.c.26. JErgo angeli per mediu cozpale: qz boc facit in fpüalib ozdo:qo in
in beccozpanopñt agere. .fi agût angeli in bec cozporalib' fit fm Aug.Aie vo noftre ozdine natu
cozpa: aut agut per impiuz aut per ifluxu .Si per ipe requali cótiguant ipfis angelis : ficut z angelus infe
rti equalit agere pit in ppinq z in diftátia:qỏ eft có riozfuperiori:vnde no opoztet o interueniat mediuz
tra Dam.qui dicit q ubi opant ibifüt.Sivoper iflu cozpale . IAd3" somiq angelinces in ala neos in
xu opz o illudqo influut per mediu tráfeat.medium natura cozporalialiqd creat:fed folu educut de pote
aut cozpale noreceptiuú ſpüalis ipzeffióis,Ergo nul tia in actü.Etquis näle agés de potétia in actú edu
lo mopit angeli agere in bec inferiora cozpa neos in cerepoffit:no tñita perfecte ficut angelus.
aias nras.C.no pñt dici agere uel ifluere fic fons querit de bis que ptinent ad
ifluit riuo:utidenão qo pus eft in angelo:poftmodu Einde
boies .Et pmo qiu ad năm
in bis inferiorib'fiat:q: fic in agedo aliqd amitteret: Scoo tú adgram. Tertio tú ad culpa.
nec iterú illud qo in bis iferiorib' recipi di per coruz Ὅ Quarto tu ad gliam. CQuátú ad näm
ifluxu creado:q2 angcli creatores no funt:nec iteruz queruntduo.Pzio utruz uegetabilis z fenfibilis aia
educedo de potétia in actú: qz ad hoc natura fufficit, fint a creatione. Secundo utrü imperare ſit actus uo
ergo angeli nullo modo in iferiora agunt. luntatis uel rationis. Art.XI.
CSedptraeft qö Aug.oicit in.3.de tri.q ea que diui fic peedit.Uidet o aia ue
ú getabilis z fenfibilis educan
nitus in corporalibus fiunt minifterio angelorü fiút. Hpum
Szeg.etiam dicit in.4.oyal.q omnia co2poralia per tur in ce per creationë. Ut eni dicit Aug.in li.de
fpiritualesfubftantias adminiftrantur. va religiõe. Subftátia viues näe ozdine pfert be no
Rideo Dom: de active angeloz in bec infe viuéti.fz aia fenfibilis z uegetabilis füt Be viuentes,
riora cozpora ouplex eft opinio apud ergofunt nobiliores omnibusfubftantys non viuen
pbos.Cómétatoz eniz vult in.io.meta.q ibe (puales tibus.Alique autem fubftantie non viuentesfunt im
nopit imprimere in beciferiora cozpa:nifi mediati mediate adeo creato: ut eleméta buius mûdi.gz aia
bus corporib' celeftib' que a fubftantijs incorporeis fenfibilis z ucgetabilis imediate a deo creantur:cum
Art.m. Quodlibet. XII.7.XIII .

nobilitas faciêtis vemonftret nobilitatë facti.C . minus nobilefit a deo imediate get qō eft magis no
oé cui pe cópetitfieri:uel fit ex nibilo:uel fit exaliq. bile:q2 deus cũ no beat limitata virtutenec agat ne
Sz aie vegetabili ulfenfibili cópetit pe fieri.§ cuno ceffitate näe:pót agë z nobiliora z minus nobilia F3
fiat ex aliq.qz nóbñt mäz pte fui reliquito fiat ex ni fua uolutate:ficut imediate pduxit pª individua bu
bilo.zficexcut in ce percreatione. Probatio medie. torú aialium: quibus tñ boies qui núc gñant ex ſemi
De go pe bet effe finofemp fuit: pe di fieri.Sz aia ne nobiliores funt.CAd2" dỏm:q aiefenfitiue no
fenfibilis pez uere bet effe cuzfit fba opans:mouet conuenit per fe effe nec fieri nec operari.nullaeniz eft
eni cozpus.nibil aut bet paz opone nifi qỏ bet pum actio aie in qua cozp' nó coicet.Eft eni ouplexpote
effe.ergo cu aia fenfibilis buius aialis noſemp fuerit tia motiua aie fenfitiue.vna que imperat.f.appetitiva
ppzie competit ei fieri.z ficreftat o creetur. cuius actus ftat que affixa mufculis z neruis eft pn™
Sedptra eft qophus dicit in.2.de aia.g fenfitiui p mobilitatis in eis:fz ipfa diftinctio partiù cozporaliū
mutatio fit agiante. Pzia aut mutatio fenfitiui'eftF3 facit q vna pars aialis eft mouens zalia mota: zita
qua acqrit actú pm:qui eft aia fenfitiua. & fit per gene poffuntmoueri ex fe. Alia quefunt in ɔtrariú con
rationez nóper creationé..oe illud qo pcedit cedimus:nifi túpertinet ad boiem:in cuius ſemine
infeminebois ante itroductionem aie rónalis eft per . Quisprecedat uegetatiua z ſenſitiva aia imperfecte:
gnationé z noper creationem.Szaia uegetabilis z cu illis ceffantibus introducat per creationé aia rồ
fenfibilis pcedüt in femine bois:q2 pm eft viuu aial nalis: que perfecteptinet qō in eis erat impfectionis.
zaialŸbó:fm phm in.i6.de aialibus.§ et in boie eft nafm Auic.in gñatione aialis ex femine iterueniunt
aiafenfibilis zuegetabilis per gñationé..cum multegñationes z corruptiones. Art.XII.
de' in iftati opet:nä vofucceffiue:oë illud qö per acti ficpcedit.Videt op impe
one fucceffius exit in eë eft abaliq agēte nāli. Sz aia fecúdú rare fit actus rationis: q2
H D
fenfibilis zuegetabilis pducunt actióe fucceffiua: q2 phs cit in.j.etbico . Ratio recte z ad optima
Determinato fpatio temporis viuificatur conceptus deprecať z obedit ei qo eftptinetis.ergo imperare z
zfenfificatur.ergo anima ſenſibilis z vegetabilis fût deprecariz bi videntur ad rationépertinere.
anaturali agente:z non per creationem. CSed3.3mpare ad oñiuz ptinet.Sz nos fumus'dñi
Rñdeo som :q circa bắc gone eft oupler opi nŕoz actuú per uolütate. impare eft act uolütatis.
nio.Quidă eni dicüt aiam ſenſibilě z
Rideo dom : in iperio duo currüt.quoruz
vegetabile effe ex creatióe. Alsoex traduce: bec vnú eft ronis.aliud uolütatis.Quieni
diuerfitas apud pbosiuenit nofolu de iftis aiab":fed imperataliqd inclinat ad faciëdü qo uolütatis eft:ip
etiaz de oib' formis ſBalib”.Quida eni:ut Plato z fius enim eft mouereper modúagêtis: 7 iterum ozdi
Auic.pofuerüt oës formas ab extrinfeco eë:qui pci nat eu cui imperat ad exequédum illud qö imperať.z
pue ex duob' mouebant. Primo dde qz cũ fozme no boc ad ronepertinet cuius eft ordinare.Etfi ouoruz
beant mam prefui:no pñt fieri nifi ex nibilo.vñ opoz ború ozdo cófideret videt pzimü effe inclinatio uo
teto a create fiat.Scôo qz in reb' iferiorib❜novide luntatis in aliqd per electione:z poftea in pncipio exe
bat pn actionu nifi qlitates actiuas zpaffiuas qs iu cutionis ozdinat per quos fieri debeat qo electü eft.z
dicabant ifufficiétes ad pductioné fozmarú Baliuz: ficimperiù eritimediate actus rationis:fed uolunta
cunibil agat ultra fuazfpem.S3 in boc vident fuiffe tis quafipzimo mouétis.Et per bocpatet folutio
decepti: q2 attribuebat fieri pe iftis formis:cũ tñ fie ad obiecta. Arti.XIII.
rinofit nifi cópofiti: ca " et pe efteffe.Forme eni elle querit
e erte quátu ad gram ptinet:vtrü
Dicunt no utfubfiftétes:fzut quo cópofita funt :vñ z Eind u
qcbaritas Fm fua effentia augeatur.
fieri dicunt nopa factióe:f3 per factionefuppofitoz: Et videt o no.Lü eni augmétü fit queda muta
que traſmutant traſmutatioe mãe de potétia in actu. tio uel uariatio:qo fm eflentiaaugetfm effentia ua
vnde ficut cópofita fiutper agêtia nalia:ita etiam foz riat uel mutat.fed go mutatuel uariat fm effentiam
me que nofut fbfiftétes.Qualitates aut actiue z pal aut giat aut cozrupit.& fi charitas fm centiaz auget
fiueagut ad fozmas ſbales in virtute Baliü fozmarū cozrupit:noenigñat:cuzpus fuerit.C.charitas
quarúfüt iftra.Sicut caloz ignis agit ut inftŕm aie nu nobet aptitate nifi virtuale.Szvirt charitatis eft ip
tritiue:ut di in.2.de aial_T.c.41. ]Aiaaut vegetabi fa céntia eius.ergo qtitas charitatis eft effentia eius:
lis z fenfibilis nófút fozme fubfiftētes.alias remane noergopot effe q uariet titas charitatis fine uaria
rét poftcozрa.vn opz fiát a gñante per actione co tione effentie eius.z ficfi augeturfm fuam effentiam
pofiton ficut z cetere forme males:fola aut aia itelle opoztet qeffe eius : uel generetur uel corrumpatur.
ctiua que bet effe fubfiftés:cuz maneat poft cozp' eft Sed ptra. Premiü effentiale rñdet ipfi effentiecha
ab extrinfeco per creatione.ſi aut fenfibile ruegetabi ritatis.Sedqda pzoficiüt ad maius premii centia
lez itellectiuú in boie in diuerfis fubftatÿs aie radi le.ergoin eis charitas Fm effentiam augetur.
canf.túc
13 qz bec zopi o repugnat
uegetabilis z dict
ſenſibilis
is pho p qui
bois in in
gñante erit:
vno sta to ideo dicedu: cbaritas Fm fua effentia au
getur.Sednotandü eft o bec prepo
vna aiam tm pofuerüt:ad qua oës opones aie ptinet fitiofm.uarias babitudines impoztat : quádogs de
zēt dictafctóru ipzobátiú pluralitatē aiaru.ut pa notat fubiectü:ut cú dicit.ifte eft albus fm pede: quia
tet in li deeccliafticis dogmatibus.Jó appzobatoq pes eftfubiectü albedinis:quãdoqs vo forma:ut cuz
in boiefit tmvna fba aie:cui" potētie füt uegetativo oicit.ifte eftcoloratus Fm albedině.Lú ergo dicit ali
fenfitiuu zitellectiuū:dicim' ġ aia bois que oës bas quid Fm bocmoueri:pot intelligi uel fubiectü uel foz
potétias aie fuftinet:a deo creat:quis per oponé nä ma.Lü enim dicit.iftemouet fm manu:notat fubic
lisagentis fiat:ut co2pus ozganiçatû actu perficiatur ctum motus.Lú vo dicit.ifte mouet fm locuz: notať
per potentias que funt cozporaliu partiu actus. id qöformaliter fpecificat motum.Sic ergo cu vici .
Ad pámú goom: aia uegetabilis z ſenſibi mus charitaté fm effentia augeri:denotatfubiectum
lis nofut fbe viuétes.ficut necfb augméti:utfit fenfus.3pfacentia charitatis auget:fi
fiftétes:fzfut pn" viuédi zeendi:z iterü nó opzfi qd cut cu dicimus:albu auget km effentia fuá,no autem
Art.xim . nonum . et.xv. 50

defignat forma fpecificans motuz:ut fit fenfus auget Sed quibetplures pbēdas facit ptra ftatutuz ɔcilÿ
fmcentia.i.augmětu eius eftmot? ineffe uel in effen gialis.&peccat moztalr. Probatio medie.oi.7.ožin
tia.zfic di augmětů effefm @titatem: quis ğtitas quods Decreto Urbanipape:qo icipit.Sacton cano
charitatis que eft virt' fit ideo centia charitatis:no nu.Dino aliqué in duab' ecclefijs titulari no liceat.
tnopzy centía charitatistollat:q; etiá in augmento Sed vnufqfs in qua titulatus eftin ea tm canonicus
cozpali ipfa effentiaaptitatis no tollit:cú femp rema babeat.lz eni epi difpone vnus diuerfis pzeeffe pof
neat dimefio iterminata:ĺ3 km diuerfas terminatiões fit ecclefijs.canonicus tñ pbēdarius nifi vnius eccle
quas recipit fit mutatio de paruo in magnuz : que eft fe: in qua fcript' eft:effenodebet . C.is.q.j.dicit
Bugmětu:tta et ipfavirt? charitatis nótollit percen qoda decretu feptie fynodi.Clericus ab iftati tpe in
tis fua:fs uariat terminatio eius.Ois aut fozma rece Duab' nó nuet ecclefijs : negociationis eni eft bocz
pta in aliquo fubiecto terminationé recipit fm capa turpis lucri comodu zab ecclefiaftica fuetudine pe
citate recipietis.Un qñfbm charitatis magis difpo nit alienu. z fic idë qo pus . C.Lbzilo.dicit.Qo
nit ad charitaté.f.ad ¿gregationé fui ad deu:tato ma tenebza erubuit lume erubefcat:qö figure nofuit co
foré pticipat charitate:z fic charitasfm fus centiam ceffuz:rei reoz ee illicitü:figure aút no fuit¿ceffuz y
augeridicit.CEtper boc patet folutio ad obiecta. iter leuitas qui capiebat in bethlee capet in bieruſale
Einde querit de bis quepertinet ado quocu pfectiores effe debeam :qui capit in tyro:no
culpa. Et querunĚ DUO. Pri capit in Damafco.C.Bern.dicit.Qui no vnusf3
Dmoutru Petrus negado chim peccauerit plures eft in brificis: nó vnus fz plures erit in fuppli
moztalr.2° utru bie plures pbēdasfine cu cijs .S3 quibet plures pbēdas plures eft in brifïcüs.
ra animarum abſqs difpenfatione fit peccatum moz ples erit in fupplicijs.z fic graviffimepeccat.C .
.. tale. Art.XIIII.
qcucs comittit le difcrimini z piculo peccati mortalis
pmfic pcedit.Uidety Petrus ne peccat moztalr.Jfte eft bi :qz recipiédo plures pben
arca gado chim nopeccauit moztalr.Di das iurat ftatuta utriufqs ecclefie:in qb' pbédat:que
cit eni queda glo. peccauit per furreptione.Sz aliqñnópñt filferuari:utpotefi eodem tpe nocet ad
pctmper furreptione eftueniale z nómoztale.vnpzí electionez in utraqs ecclia:uel ad aliq ecclefie negocia
mimot qui per furreptionefiüt füt pctá uenialia.er perageda:z pcipue fi fit caufa iter duas ecclefias cuz
gopeccauittm uenialit . C.Bern.oic in li.de dile. utrics teneatur.ergo videtur o peccet moztaliter.
oni.ginpetro charitas fuit lopita non extincta.Sed CS3otra eftqz illud qö vergit in cóe piculü:nó eft ab
per peccatum moztale charitas extinguitur,ergo pe ecclefiafuftinedu.Sed ecclefia fuftinet ut aliq coiter
trus nonpeccauit moztaliter. beantouas pbēdas.ergo in bocnó eft piculă peccati
Sed ptra eft qo Szeg.dicit in moralíb.g petrus ab moztalis..licitú eft alicui pźimoniú babēti pbē
ipfis faucibus diaboli eripitur.Sed in faucibus diar da accipere.Sed maioz eftconuenientia inter eccle
bolinon eft aliquis nifi per peccatum moztale.ergo fiaftica beneficia: interpatrimoniu z pbēdā.§ etiaz
Petrus peccauit moztaliter. licet babēti vnapiebēdaaccipere aliam.
peccaue Rideo com osqueftio in qua de peccato
Rideo mong nubio
moztalt negado chiz qo true
qde pz ex ouo moztali qrit:nifi
bpzio:qz negauit fide in locoubi piclitabat:z eius periculofe determinat: q2 erroz quo nocredit cé pec
pfeffioreqrebat.Dre enipfeffiofit adfaluté:utof ad catumoztale qo eftpeccatú moztale afciam no excu
Ro.io.inquovidet o fit de necitate falutis pfeffio fi cufat a toto:lz fozte a tato . Erroz vo quo credit effe
dei in cafu pdicto: z pcipue médaciu in bis que fidef moztale qō noeft moztale ex pícia ligar ad peccatum.
für eftgnitiofiffimü:kz Aug.in li.de médacio.Scoo: moztale. Precipue autpericuloſuz eſt ubi ueritas am
qz Defectui pfeffioisz médacio addidit piuriu z blaf bigua eft: qo in bac qone accidit.Cum enim bec que
phemia: q2 ut di Matb.26.cepit deteftariz iurare qz ftio ad theologos pertineat: ingtum depédet ex iu
nonouiffetboies: quepſtat effe gravia pctá.Uñ glo. rediuinoul'a iure nāli.z ad iuriſtas inĝtü depédet ex
dicit ibidé.Tertio cepit deteftari ziurare qz non no iure pofitiuo:inueniuntin ea theologitheologis:7 iu
uiffet boiem q2 pleuerare in peccato dat incremétuz rifte iuriftis ōria fentire.3n iurenás diuino no inue
fceleru:z qui minima fpernit cadit in maiora. nit determinata expreffe:cũ in facra fcriptura expzel
goom:gfurreptio ouplr accipit. fa mentio de ea nofiat:quis ad ca argumēta ex aliq
Adprimú vnomof3g opponit deliberatio bus auctoritatib fcripture fozte adduci poffint : que
ni:z ficpmi mot? dicunt effe furreptitij: fic petrus ex tnnolucide ueritatë oftédût.Determinado vo cáfz
furreptione nopeccauit.Alio mōkm 9 opponitele ius naturale:ficvidetur ad pzefens de ea dicenduz.g
ctioni:z fic Petrus erfurreptioe peccauit: q2 nopec actionú bumanaru multiplex eft differentia.Queda
cauit ex electioe qfi ex certa malitia:f3 ex paffione ti enifuntque babét deformitate infepabiliter annexaz
moris.talis autfurreptio no excufat a moztali:ficpa ut foznicatio adulteriú z alia bi”.que nullo mo bene
tet in icótinete qui foznicać mot¿cupifcétia:cu tamé fieripoffunt:de numero talium no eft babere plures
biet ppofitúprinědi.CAd 2™ 003:9 Ber.ipzopzie prebendas.als in nullo cafu difpéfationé recipe pof
loquif.z ei” ýbú ut uerificet eft itelligēdu ve âda di let:qo nullus dicit.Quedaz vo funt actiones:que de
lectióe familiaritatis:quá Petrus ad chim pcepat: fe indifferenterfunt ad bonum uel maluz:utleuare fe
que in eomafit et poft negationem.uel fi intelligat de Aucam deterra:uel aliquid bi : inter quaruz numerû
cbaritate gratuita itelligëdü eft o̟ nófuit extincta f3 quidam computant babere plures prebendas dicen
pdeftinatione divina que eius pniam pparabat:quie tes.3ta licitum eft babere plures prebendas:ficut ba
eet in le extincta fm actu. bere plura poma.Sed boc non videtur effe ueru: cu
fic boc qo eft babereplures piebēdas plurimas in ſe in
HDfecüdü fe babe
ozdinationes contineat:utpote quia non eft poffibile 1
replures pbēdas fine cu
ra afarum abfq ; difpéfationefit pctm moztale. aliqué in pluribus ecclefijs deferuire in quib eftpze
Quicus eni facitptra ftatutü2cilý peccat moztaliť, bendat :cü pzebede videant effe ozdinate qli queda
1

Art.xvi. Quodlibet. Art.1.

fipediadeoibidë miniftrantlu.Sequit etiä diminu amore.ergo multo minus papa fcit.ergo pot in cano
tio cultus diuini:ou vnus loco pluri inftituit.Sed niçado errare.C.dcucs in iudicado initiť medio
tur etia in aliqb' defraudatio uolutatuz teftator.qui fallibili pot errare.fed ecclefia in canonicado fanctos
adboc aliquabona ecclefijs côtulerüt ut certus nus innitit teftimonio bumano: cü indrat per teftes de vi
Deodeferuietiu ibi eet . Sequit et ineqlitas: ou vnus taz miraculis.ergo cu teftimoniuz boiuz fit fallibile:
plurib' beneficijs abúdat:z alius necvnuz biepót.z videt o ecclefia in canonicado fanctospoffit errare.
multa alia bi que de facili patet.vnde nopot atinert CSed cótra.In ecclefia no pot ce erroz dánabilis.fed
iter idifferétes actióes:z multo minus inter eas:que biceet erroz dánabilis:fi uenerarettang fanctus qui
funtfm febone:ut dare elemofynă z bi" . Sut vo que fuit peccatoz.qz alid (ciëtes peccata ei crederet boc
da actiões que abfolute pfiderate deformitate uel in cëfalfuz.z lifta ptigerit poffet ad errore pduci.ergo
ozdinatione da ipoztat:que tñ aliqb'circúftatis ad ecclefia in talib errare non pot. C.Aug' oicit in
uenietib bone efficiunt:ficut occidere boiem uel pcu epiftola ad Diero.O, fi in fcriptura canonica alíquod
tere in fe deformitatéquádá ipoztat: fed fi addať oc médaciu admittat mutabit fides nŕa:que exfcriptue
cidere malefactoré ppter iuftitiaz:uel pcutere delin ra canonica depēdet.Sz ficut tenemur credere illud
quété caufa difcipline:nó erit pctm fed virtuofuz :In go eft in facra fcriptura:ita illud qö eft coiter per ec
não baru actiona videt eë bie plures pbēdas.Qua eclefia determinatu.Unde bereticus iudicat qui fentit
us eni aliquas inozdinatiões ptineat:tñ alie circüfta côtradeterminationépcilioz.ergo cõe iudiciü ecde
tiepntfupuenire ita boneftates actü:q pdicte inoz fieerroneü effe nópót.z fic idem quod prius.

dinatióes totalt euacuant:utputa fi fit necitas inplu Rñdeo malidpot iudicari poffibile $3
relat
eius poffit plus feruire eccle ú extrin
fie uel tátude abfens ali pño: fi qua alia füt bi.z fecúipoffibile inenit.Dicoergoq iudiciü eoz quip
tüc iftis pditionib' fupueniétib? cu recta itétione no für ecclefiepót errare indbuflibet fi plonecon tmre
erit pctm etiã nulla difpéfatiõe interueniéte:fi pfide fpiciant.Si voplideret diuina puidĕria:que ecclefia
ref tmfm ius näle: q2 difpefatio ad ius näle noperti fua fpü fctodirigit ut no erret :ficut ipfe pmifit Joa.
net:fedfolu ad pofitiuú.Si vo aliqs bac itétióe plu 14.q fpús aduenies doceret oëm ueritate de neceffa
ra bñficiabeat:ut fit ditioz:ut lautius viuat: 7 ut faci ris.l.ad faluté:certü eft op iudicii ecclefie ulis errare
lius ad epatu pueniar in aliq'ecclefiaru ubi eft prebe in bis quead fide prinēt ipole eft.Unde magis eftfta
dat : notollunt pdictedeformitates fed augent: quia du fniepape:ad quez prinet derminare de fidequa in
cútali intétione z vnü beneficiú babere: qo nulla in iudicio pfert: quorülibet fapiëtu boium in fcriptu
ozdinationě ipoztat:eēt illicitü.Et fic qde effet dicen ris opioni.Lu caiphasquis nequa:tñ qz pótifex les
dufm ius nale etiánullo iurepofitiuo fuperueniéte. gat etiá ifcius ppbetaffe.Jo.xj.In alijs vo fentētis
nuc autcertü eft per antiqua iura boceffe pbibitu.pa que ad pticularia facta prinet:ut cu agit de poffeffio
tet etia buic pbibitioniɔluetudiné effe ōria:perquaz nib velde criminib":uelde bi :poffibile eft iudiciuz
dda oicut illa turaeffe abrogata. Na per ɔ̃ria fuetu ecclefie errare pp falfos teftes.Lanonigatio vo fcto
dinė tura bumana abroganť.Quidam vo dicunt per rumediu eft iterbec duo:q2 tñ bonoz quefanctis ex
bac pfuetudinë antiqua iura nóabrogari:co y queda bibemus queda pfeffio fidei eft:quafanctoru gloria
Decretalis zč.multaper patiëtia tolerant que fi in iue credimus:pie credendum eft nec etiam inbisiudi
dictüfuerintdeducta: iuftitia cogête caffarent.z bec cium ecclefie errarepoffit.
trouerfia iuriftis eft hoc videať eë
pbabile: tú ad boc q iura illa antiqua prinet tue Adprimú ergodom: potifex cuius eft ca
ius noniçarefctos:pot certificari de
näle abrogari nópoffitper pria pfuetudine: utpote ir ftatu alicuius per inqfitionevite z atteftatione mira
rationalë.Quátú aut ad boc o foluz de iure pofitiuo culoz.z pcipueper inftinctufpirit fancti:quioiafcris
ptinét:prit effe abrogata:pcipue fifimulates bác ɔ̃ria tat:etiá pfunda dei. Adfecüdü oicendü o diuina
2fuetudine in quorú ptate eft ius pofitiuú mutare: in prouidentia preferuat ecclefiam ne in talibus per fal
tédutper tale diffimulationez antiq iura mutare.Si libile teftimonium bominü fallatur.
ergo antiqua iura que boc phibent in fuo roborema CIncipit Quodlibet Decimum.
neat priapfuctudine no obftate:certú eft nópoffeali eft de deo angelo z
quéplures pbēdas bie abfos oilpelatióe etia illis cir Jefitú aia.De oeo quefita
cuftatis fupueniétib? :que fm pfideratione iuris na fut tria. Primo de eius vnitate.Se
turalis actu poterat honeftare. Siaût antiq iura fût cudo de eius iudicio.Tertio deci
perpfuetudine abrogata:tüc pdictis circuftatis fupe facramento. Art.I.
uenietib' etiafine difpéfatiöe licitú eft plures pben fic pce
das bie:fine qb' circuftatis licituz no eft:quátücüqs diť. Ui
HD pamá
Difpéfatio iterueniat.co goifpéfatio bumana nó au def vnitas aliqd poſitive
fert ligame iuris nälis: f3folúligame iuris pofitiui:qo dicat in diuinis:7 no remotioně tmfm opinionë ma
per boiem ftatuit:7 per boiem difpéfari pót. giftri.Ex puationib” eninô cóftituit res aliq.Sed ex
CEt exbis defacilipót patërifio ad oba. Ar.XVI. vnitatibftituif nüs qui eft res:cü fit fpes aptitatis.
Einde queritätüad gliam ptinet.Utrú ergovnitas non dikm puationé tm.C.nus fed
oes fancti qui fut per ecclefia cano tur diftinctionë. Si § vnitas 7 nïs in dinis nodiceret
nicati fint in glia:uel aliqcon fint in iferno.Et vi ré aliquá:nócét in dinis realis diſtinctio: qo eft bere
def galidpoffint eein ifernodebis qui funt in eccle fisfabelliana.C.fi vnitas z nusin dinis dicunt fo
fia canonicati.Nullus eni pot effe ita cert de ftatu ali lūmo remotiue:per vnitaté aut nihil aliud videt re •
cuius ficut ipfemet de fe: qz quefüt bois nemo nouit moueri nüs:necper nüm aliud & vnitas : fequit o
nifi fpus bois qui in ipo eft.ut oi.j.ad cop.2.Sed bo utrus iftoz in dinis dicat fm negatione negationis.
nópot ce cert' de feipfo:utrü fit in ftatu falutis.Dicit S3negatio negatióis nó é niſikzrónētṁ.§ vnitas z
eni ecclefiaftes.9.Nemofcit utrú fit dignus odio uel nus nocentrealr in dinis, Qỏ eft icôueniës, z fic vnú
Art.o. Decimu Art.m. 51

z numerus aliquid pofitiue dicunt in divinis. fbi indicent:no aut ipfe in irá defcëdet boies indica
TS3 3.Omne qỏ pdicatde aliqpdicat de eof3 paz tur.C.fiiudiciü fit i terra futurúpcipue videt o
rones.Sed ró vniin negatióe pfiftir. Eft eni vnü qo fit futuru in ualle iofapbat ut babet Jobelis.3.fed lo
diuiditfm phm .&dedeopdicatfm remotioně tm. cus ille nopoffet táta multitudiné boium cape:z fic
C.3pbz in.io.met. T.c.9. vnú z mira oppo noeftibifuturü iudiciü.§ in nullo locoterre.
nunt.fic puatio zbabit”. Pziuatio aût di per remo Sed eft qo oi.2.ad thef.2.9 cbis in iuffu z in uoce
tióez tm. vnú qỏ int pdicta quo tenet locú puatio archageli z in tuba deidefcéder de celo.7 itavideto
nis:oi per remotionětm..vnú ſup ens no ad iudiciui in terra noin celo fit futurü.C.in iudicio
dit aliqd fm rez.q2 fic resnoeet vna per fuă eëntia. cóparebût nofolú electi fed et repzobi: qui babebut
addit &aliqd fm róně tm. Sz qö eft Fm rồnẻ tm uel cozpagroffa z grauia:z fic nó cópetit eis loc'celeftis
eft negatio ulrelatio.Lü &vnu fup ens noaddat ali fed terreftris.& iudiciú nó eft futuru in celo fed i tra.
qua refone: qz ad aliqd nổ dź:vi addat negatione. oom: iudiciu ozdinať ad retributio
de ne Rñdeo ne moz.vn Fm ouplex pmtü.f.aie z
Rñdeo dom : q vnú qỏ eft
ceffitate aliqdpofitiue dic in co cui at cozpis eft duplex iudiciüdei.vnú quo brificat uel da
tribuit:q2 cu ex vnitatib❜nüs ¿ftituaf:nifi vnitas res nat boies quo ad aiam.boc iudiciu per totüboc tps
aliq eet nus res effe nópoffet.z ficnó poffetponiin agit.Aliud eft iudiciü quo pmiabunt uel punient bo
aliq gñetang fpes.Si vnü qo côuertit cu ente fit mines et quátú ad cozpa: z boc iudiciü fiet poft refur
ide o vnúqo eft pncipiü nüi.opz o̟ ēt ynú qỏ côuer rectione in finetpis. Primü aüt iudiciu zuenit chio
tifcu ente:aliqd pofitiue fupaddat enti. zboc pcedit rône diuinitatis.fed 2™ rone bumanitatis.qz fic dicit
Auicena.vn ult q vnü qo zuertit cu ente addat fup Aug'fupJoane.Uerbü dei viuificat aias.fed buz
ens aliqd qo ad gen' melure ptineat. Szboc nópot caro factu viuificat cozpa.vñ et Joa.s.oi. Ptaté de
eé:q2 cuz vnü qo couertit cu ente de qlibet re dicat: dit ei iudiciú face: qz fili bois eft.Sic & ultimi iudi
opzq et illa res qua addit fup ensfit vna.z ficuterit ciú eftfuturü in loco qui chio cópetit rone fuebuma
vna p aliquávnitaté addita.z ita erit pceffus in ifini nitatis.f.circa terrà illä ubi nat'eft z paffus.z reliqua
tu:ul erit vna p centiá ſuả.qỏ ſi eſt:ſtádú eft in pmo. buanitatis cópleuit officia.pp qo oi o in ualleJola
ut.f.ens ipz dicat vnú per centia:nóper aliqua réad pbat iudiciü eft futurü:qz uallis illa fbiacet moti oli
dita.Sic itelligédü eft fm opioneA. Lome. ueti:vñ chźs afcedit in celu:ut fic ondať ide eë qafcë
eig vnúqò quertit cú ente nofupaddit entirez ali ditregnatur :z qoefcedit iudicatur fm illo Act.j.
qua.fed folu negationedifiois. fic bi? vnuz z ponit Quéadmodú vidiftis eû afcëdëtë in celû ita ueniet.
alidd ineptú
tü ad in fuoitellectuicludit
id qofup addit enti.Uni vo ens:7
qö di remotive
eftpnc ipius Ad primo glo.illa lodede pºiudicio
cópetit cbioróne
nüt:qo fupaddít enti aliqd de gñe méfure:z fitr nus cui etcelu eiploco affignat:nóqz dinitas loco clau
cui eftpncipiu:iueniunt in reb' bñtib' dimefionez: dat:f3 qz in celopcipueiter cetas cozpeas creaturas
qztalis nüs caufat ex difiõe tinut.7 bic nüs.f.exdi appent iudicia maieftatis diuine.vn celú loc dei diz
fioestinut caufar eft fbiectü arifmetrice: ēt fz Avice fcoz qocofruunt.Ad 2m oom:g acceffü adlocu
na nulla at códitio parei cozpalis pot dící ve veo iudicis.i.afcefus i celu dpmi qo exiudicio repoztat
aut de aliq fuba fpüali. Uñ km boc vnú z nữs que cổ vñoz iudiciü fed nopcede.no at ita fe bet adiudiciu
tinent in gne ätitatis nodicunt de deo z de alijsfub buand acceffus ad locú iudicis:z iónó eft file.CAd
ftatis icozporeis:fed folü vnü qo puertit cuz ente: ? 3moom: in iudicio neqschis negs electi eruit in tra
multitudo ei oppofita.z tovnitas in dinis no dź nifi f3 folú repzobi.chis eni z electi erút in aere f3illo.j.
remotiue quátu ad id qo fupaddit enti :quisponat ad theffa.4.Rapiemur in nubib'obuia chio in aera.
aliqd fm & includit ens.Eft eni ynû ens indiuifuz. repzobi aut erut nofolú in ualle illa:fed in regioe cir
Rideo goom : gobio illa pcedit de vno qo cuquaqs.Un chimz electos viderepoterüt:tü rône
eft pncipiü nüi.CAd 2™ 083:9 oblo altitudinis:tum rône claritatis. Articulus.III.
illa pcedit fi nullo movnu z nus aliqd poneret realr mficpcedit.Urofpés vini rema
in dinis ponüraut ens z revificté uel idiftincta quá 3 nét in facro altaris poft pfecratione alij
tuz ad hoc ens includit in ratione eft liqri no
CAd3moom:g in ratióe multitudis icludit nega ne.LT.c.84. Jmifcibilia fut in mixtopotétia nóactu
tiorei: fed in rone vnius negatio negationis z reifil. Siğilla fpés vini alteri liqri mifceat:poft mixtione
qoficpatet.vnú eni eftqo no didit.diuifio aut eftque noremanebit illa fpes in actu:fed deficiête fpe defič
negat pervnú qo cóuertit cuz ente : opz autofit ta ee cozp' uelfaguis chii.Sz boc eft icóueniés.q2 Fm
lis q in omnidifione faluet.bec aut eft difio per affir pbm que fut mifcibilla ft et fepabilia.zfic illa fpée ali
mationë.7 negationë.z to bui” difionis negatio fti cuiliqri admixta potit iteruz fepari:qua fepatióe fcs
tuit rōné vni.eft eni vnü gö non didit tali diuifione erit ibi uerü cozp cbii cu ea:uelfanguis:cutádiu coz
gfit accipere boc z nó boc.z fic vnú inötü negat af pus utfaguis chii fit fb fpe:ğdiu fpes eft.z fic faguis
firmationé z negatione fil'eft negatio rei z negatio chii denouo icipiet eë fub fpe vini alío môŸ p cófe
nis fil.pdicta vo oífio icludit in róne multitudinis.z cratione.qo et efticóueniés. r illud ex quo fequit.f
ficicludit ibi negatio rei.qz multa fut que fic didunt fpes vini poft pfecrationë alteri liquori mifceat.
geoz vnúno eft alterů. Articulus.II. Sed ptra.Fozma mixti eft forma accñtalis.fed acci
g chis nofit defcen des fupuenies nocozrüpit ſöm.§poft mixtionëspët
H2 fur ad fudiciú in traz. qz fup illo pfal. cu aliquo liquore adbuc remanet ipa ſpecies:z ficno
Dns in teplofcofuo zč.dic glo.de" in celo fedés fequitur inconueniens predictum.
fed in celo..ad dignitate iudicis ptinetop indi Rñdeo modda dicut illis fpeb poffe ad
mifceri nullo móaliquë liquorë:qn fts
cadí ad eu accedat z no ecóuerfo.fed chis eftdigniffi tim fubtotis illis fpeb' definat eefanguis cbii.z boc
• mus iudex:cui' loc' eft celû.§ boies afcédent illucut to qz mutatis fpéb³ nóremanet ibi ueritas fanguinis
fffff
Art. Quodlibet IIII.

chii.per additioné eni cuiufcüqs liquorisfit alia quà fteri :ide erit angeli eë z fuiffe.Sedhoc eft ipole q
titas quefubfiftit in illo facro alijs accntibus.fit enig de' pot faceo angelus noeet:cú poffit face o nofue
maioz quatitas.7 fic no remanet ibi fanguis chii.Sz rit. incóueniés eft dice q in duratione angelino fit
bocnovidet uerú:q2 fpés que in facropoft pfecratio pus & pofteri . C.nullum creatú eft infinitum in
něremaneteodé mo cozrúpunt.z nóaliť accidif actu.S3ouratio ageli eft ifinita ex pte poft.& nó eft
fet de fubftatijs pexiftétib?:quoru spēs manet:fic ad tota fit in actu.z ita eftibi pus z pofteri.C.melu
fenfuz p3: intimanť z alijs modis traſmutené oino: radzee ppoztionata méfurato.Sed ee angeli eft fi
fic accidiffet defuba panis aut vini an cófecratione. nitu in actu.& cé qo eft ei? měſura eft finiti.z fic idez
aftat aut per admixtioné vniºgutte aque nofuiffeto qo pus.C.roernitatis in boc perficit q eft tota
tú vínú deftructü.vn nec ppt boctotafpée vinicoz fimul.q2km Boetiú in.5.de confolatione einitas eft
rupit poftpfecratione: necopz auget Ÿtitas y ppt interminabilis vite tota fimul ac perfectapoffeffio.
bocfit ibi alia fpes. na ipa additio nótollit eentiaz Siergo euuz qo eft angeli duratio non bēat pzius z
Dimefionis f3 uariat terminationé ei.que qde uariat pofteriusnovidet ab eternitate differre.
nofolú per additioné:fed et per difionez.Un fitalis Sed 5.fm p½m in ārto pbi.LT.c.io4.Jpp pzius
uariatiofufficeret ad boc defineret eĕfub fpébus zpofteri in motu eft pus z pofteri'in the qo mefu
cozp' uel fanguis chii:fequeret q per difioné ſpēruz rat motu.Sz in ce angeli no eft aliqs mot necillo eë
filt cé definet:qopz eë falſü.Et lổd83:9 aliq admix ali&mo motui fbiacet.& in euo qo eft el méfura noë
tio alteri liquoris facit ut totalr definat cë fanguis pus z pofteri.C.tpe nibil aliud eft nüs po
chii fub fpeb : aliq no:f3 folü fub pte fpéru.Si eni ris & pofterioris.Siergo in euo fit nñarepzius 7 po
eetfuba viniibi:fi ali liquoz in magnaqtitate admi Aerius:euuz nibil differt a tempore.
fceret:totalr illud vina cozruperet z definēt ce vinü: dom: de re aliq poffum loq duptr.
Rideo
vinu fieet eiufdéfpei. Si aut ali'liquoz i pua ätitate F3 eft in pfiderationenŕa. pmo móaccipitfuba rei
admifceret:nó poffet illi liqris pmixtio ad totuz vi cu oib' fuis difponib⁹ z opationib :qz fine bisfuba
núpuentre:fed ad alia pre eius qua uariaret:uel Fm noiuenit in rerü na.Szfcoo mo pot accipi fubaabf
fpem fi eet alteri fpeciei quaper mixtione nó totalr qs fuis difpofitioib.qpfideratiofube nodepéder a
amitteret:uel Fmnum fi eet eiuſdē spētuel ſpëm fuaz pfideratione fuari difpofitionu.Accipiédo & mêfu
permixtione totalt amitteret fic gutta aque piecta rádurationis fm pmmodü.ficfoliDeo cópetit dura
in amphora vini. Sic &fi fpeipoftpfecratione fieret tio quefit totafil:z no alicui creature: eo & folus de
tata pmixtio extranei liquoris:que fufficeret ad tota eft imutabilis öptü ad centiá.7 Ÿtuz_ad oia que circa
fubaz vini corrupendaz .Sic ibi difineret eë fanguis centia fiderari poffüt.Quelibet aut creatura eft us
cbit fb totis fpeb.fi at nofit táta pmixtiodefinit ee riabilis ulFm fubaz uel fz alig difpofitione aut opa
fubpte. Na datoq ille liquoz pmixtus in ſpêm vini tioné.Et f3boc auguftin.i.q.ad Dorofiù poit oës
mutet:nótñ cóuertet in fanguiné chii. creaturas céintpe:et angelos.Sed accipiédo melu
&oom: facta pmixtione ſpei:cũ rá ourationis angeli fcóo mó: pur pfiderat el fuba
Ad pumú altoliquore:no remanet (pès ea abfoluteet méfura efteuú z norps.de quo qdé eno
de uelfm fpez:uel Fm nữm:uel km totû:uel fm pté. eft ouplex opinio.Quida ení oicut 9 in euo eft pus
z ficfubtoto uelfub pte no remanebit fanguis chii: z pofteri'fed no fic in tye.In the nanos eftpus z po
fedfuba vini.nec et fcă fepatione denuo erit ibifan fteri cuinouatióe.in euo at fine inouatióe.Sed boc
guis chii:q2 mifcibilia que fepant a mixto no redeut nó eft itelligibile.ipoffibile eft eni ee alicui'ourations
eadenão fed eadéfpe . Ad 2" qoin priú obijcit duas ptes fit:qrú vna altera noicludat.ficmefis in
dom: forma mixtionis ouplrpt intelligi . Uno mo cludit die.vn fil'eft aliqd in die z in menfe.Sed duo
fozmap qua cozp mixtú in fpe collocat:z fic eftfoz dies z duo mēles lilcẻ nó poffunt . Uñ quicunqs in
mafubalis.per buc eni modü fozma lapidis difoz aliq ouratióe ponuntdue pres.quaruz vna eft pozz
mamixti.Alio modo oź fozma mixti qlitas quedaz altera pofterioz:op3 9 vnatranſcute alia de nouoad
mediarefultás ex fimplicib' qlitarib comixtis. Luz ueniat:zficopzin oi duratione in qua eftþus z pofte
Joi oforma accñtalis fubam nodeftruit:poffit dici rius:qfit inouatio.mefura aût ouratióis inouatione
queruz eft.tndeftruit accñtia.z ficfpes facrales que bie pot:nifi illud qo per ourationé méfuratinouatio
fut accntia poft cómixtioné no manët.fed becfolu nërecipe poffit.cé aut angeli eft abſqz inouatione: qz
tio noeftfm vitate.náforma mixtionis cũ fit que exquo cepit ee imutabiliter pfeueras: cu nec in eo fit
da qlitas media:nópmutat nififimplices qlitates ex mot':necfit alicui motui ſВm.fič eë rerú cozruptibili
db coponit:fpes at facrales nodeftruunt qbuscus uz eft fbm motui celefti. Sic &fi attribuat mefura an
qlitatib uariatis.Quia fi odoz vini uel coloz muta geloğtu ad fubam tm:illa nobet pus z pofteri.fic
ret:no ppt boc defineret ibi ee fanguis chží : nifi di eni méfurat eoz e euo.z filr fi attribuat els méfura
méfiones que ceteris accñtib" fubfüt vicë fubegere Duratiōisötü ad eentialé opationë britudis,fic enig
tes fm centiá deftruerent: qo alit accidere nopotq fut in pticipatiôe etnitatis.Si vo attribuat eis men
accideret de fuba vini fi ibieët.Et ideo alrooz eft:q fura ouratióis rone aliaruopationú uel affectionum
accides no corrupit ſbiectü effective fed difpofitiue. ficcop méfurabét pus z pofterius.itaët méfuratur
Pofita eniqlitate que eft nečia difpofitio ad fozmá thefm 9 dicit Aug.8.fup geñ.ad litters.q de³mo
ignis.f.calore.in fummo remouet fozma aeris.zfilr uet creaturam fpiritualem per tempus.
pamű rei euitne
aufert
pofita fozma
media fimplicis.
alitateque eft neceffitasadformamix Ad pumu 800 pot attribuieine
ouplr.elcuième aliqd
Uno môróne
querit de angelo .utrú duratio an fulipfi'z fic noattribuit ei neq fuiſſe neos futurú eè:
O Einde g geli beat pus z pofteri' videt o f3folú eé:qz in pterito z futuro iplicat pus z pofteri
fic.In eoeni duratio nobēt pus z pofteri' idez noaut inpñti.Alio mo róne meſureadiacetis:uel B
eft cez fuiffe,Siginduratióe angeli noeftpus zpo iacétis:ideftróne téporis:z fic attribuit ei fuiffe per •
Arti. Decimu .V. 52

cocomicacia,ad tép ” pterituer futurū eeper cocomia centia:qz talis potétia noeft ad opationez: fedadee.
tatia ad tpsfuturu Jplü eni momětů ernitatis adeft Alio mopoffum' loqoe aiafm q eft qöda totú po
totitpi.Un oic Auguftin'de deo.q fuit q2 nung de tétiale.z ficdiuerfe potētie füt oiuerfe partes eius:2
fuit.Erit qz nung deerit.Sig de nopoteftface an ita aia pdicat de potētis:uel es abufiua pdicatione
gelúnófuiffe:q2 no pot face qui téppteritü fiilcuz fictotu itegrale de fuis grib ucl ecouerfo:quis mie
ce angeli fuerit.pot aut faceangelu noeé: qz pót face noz fit abufioin totopotétiali: itegrali: q2 totu po
ut ce angelino fit fil cú tépore:qo pñs eftnúc uel erit tëtiale fm fuá fbaz adeft cuilibet parti.noaut itegra
in futuro.z fic ifta diuerfitas magisdependet ex mo li.CEtper boc patet folutio ad obiecta. Arti.vI.
locutionis ex nä rei.CAd2™ oom : 9 infinitu di fecúdú fic peedit .Uidet op aia rồ
ouplr.Uno mo puatiue: fic non attribuit nifiillis H nalis corruptibilis: q2 F3
qui bnt extéfioné uel ätitatë . boc eni ſoluz natú eft Dama .Nulla fuba pot cefine pa operatione: pa aut
bie fine. ita cuú nllo mó bét ifinitate: neqs aliq ex opatio aie ronalis eft itelligë: que idiget cozpe: cũ nó
téfioné nifi äten'extéfio in eo cófiderat ex opatione fit intellige fine fantafmate:ut p3 per pbm.3.de aia.
melure fubiacetis.f.téporis.z ita nullü creatuz eft in LI.c.30. Ergo deftructo cozpe fba aie ronalis no
finitu in actu.Alio mo oz infinituz negatiue.i.qz no maner..illud qo bet vtute ut fit femp no iuenit
bet fine:z fic indiuifibilia dicunt infinita:ut punct qños céz qños no eẻ.ois eni res eft ÿdiu virt' rei ex
vnitas: q2 nofutfinita. z boc mó euú eft infinitü.qz.l. pofcit:&qoiuenit qños eë r qñq no eë nó bet vtutë
nofinit . Sic aut aliqỏ creatú cẻ km aliqd infinituz utfit femp.Soeqo icepit eëiuenit qñqz cër qñoz
actu nibil phibet.CAd3083:9 per cudé modu no ee:gnibil qo icepit cebet vtute ut fit femp : zita
m
eft ifinitü ëë angeli 7 euú.ŒAd4 ™™ dỏ3: 9iter eini nibil qoicepit ce pot ee icozruptibile . Sed aia rōna
taté z cuú pôt affignari triplex džia. Quarúvna pot lis icepit eé:& nopot ee icozruptibilis. .bomi
fumi ex pdictis.na einitas mēſurat ipfaz Baz erni z nis copofiti ex co2pe zaia eft qöda ee.aut & pter boc
❤eft in reruz nã.i.cũ oibus que ei attribuunt.no aut ee aiabet aliud ce:aut no. Si bet aliud ce: cópofi
euu ut ocm eft.Alia fumit ex hoc q etnitas méfura tio aduenit ale poft ee cópletu.g bi cópofitio eft aie
ee perfe ftas.vn ernitas eft idé cũ fuba efni. Euú aut accrtalis:zfic bo no erit ensper fe:f3 ens per accñs:
méfurat cé creatú:qỏ nóeft per fe ftans.q2 eft illud a qo eft incóuenies .Si aut no bet aliud ee aia pter eë
fuba entis creati . Lertia pot fumi ex hoc q euuğ cópofiti: pofta deficit ee cópofiti aia cēnopót.Sz
uis fit intminabile expartefinis:nótñ ex parte pzín in mozte cozpali deficit eẻ cópofiti: aia poft mozte
cipy:eternitas vo ex parte utriufqs. cozpis no remanet.C.aia eft fozma cozporis.aut
Tinde querit de aia. Etpmo Яtuz &per centia:aut per aliqo accñs.Siper accns leqtur
ad nam.Scooğru ad graz. cópofitio aie z cozpis fit accñtalis:fic bois ad idu
Tertio tú ad culpá.Quarto ğtu ad glo mentu.Si per effentia: ergo cú forma in tuz eft fo2

ría.Circa nalia aie quefitü eft de eius fuba. ma non poffit effefine materia:videt o aia poft moz
zde ei'opatione.Circa fubaz quefitafunt duo.Prio tez cozporis remanere non poffit.
utru aia fitfue potentie. Secundo utru Ffm fuá fubaz CSed eft qophs dicit in.z.de aia.LT.c.21. JD, rồ
fit incorruptibilis . Articulus.v . nale feparat ab alijs fic ppetuu a corruptibili.CP.
HD pamú fie peedić. Ufo aia fit fue phs in.io. Ethi.ondit felicitate ptéplatiuapeminë ci
potétie.q2 in li.de ſpu z aia uili eo q eftdiuturnioz . Sz ciuilis duratufos ad moz
dig aia eft quedafua.f.potentie : queda vofua tez: ergo contéplatiua eft etiá poft moztez: fic erlaz
noeft.l.vtutes.C.aug.dicinli.dētri. memoria aia poft moztez co2poris manet.

tia.Sed Fm fút
z uolūtas
itelligētiabectria vna mene vnavita
magiftrú.3.di. :vnacen
pmi libzi fniarū Rdeo neceffeeftponerefubazale ró
funttres aie vires & vires aie funt ipa eius céntia, tur:aut cozrupit perfe aut per accñs. Per le qdé coz
CSedptra eft qö Dio.xj.c.ce.bier.diftiguit fupiores rupi nó poffet nifi eet cópofita ex mä z fozma ɔ̃rieta
fbftárias.f.angelos in tria.f.ſubam.vtutě z opationë. tëbñte:qo eé nó pót nifi eét elemétú aut ex elemen
Sed angelus nó eft minoris fimplicitatis q aia.ğ z tis.ut antiqui phi pofuerüt.quoz pofitiones in.j.de
in aia fua fuba nó eft fua vtus fiue potentia.C.eo aia.repzobatur. Per accñs et cozrupi nópót:nifi po
ruz quefunt idë fivnü multiplicetur:z reliquuz . Si neref op no biet ce per fe:fed folu ee cu alio.fic eft de
ergo aia fit idez qo fue potétie:videt cuz potētie fint alijs formis malib" que pe no bñt ee fubfiftens:fed
multe q centia aie vna effe non poffit. funtper fe copofitoz ſubſiſtētiü quorú füt pres:zfic
Rñdeo dom:9 de aia duplr loqui poffumus. per accñs cozrúpunt cópofitis corruptis.boc aut de
Uno mófm o eft quedafuba.z fic im aiaronali dici nopót.Tá qo nobet per fe eé:ipoffi
poffibile eftq aia fit fuepotētie ouplici ratione.Qua bile eft op per fe opet:vñ et alie fozmeno opant:f3 cổ
ruz vna fumit ex eo qo eftaie puz.qz.f.ipoffibile eft: pofitaper fozmas.Aia aut rónalis bet per fe opatio
ut ide F3 ide fit naliť pncipiú pluriu: diuerfo nuo. né:qua exercet:nullo ozgano cozporeo mediate.f.in
imo qfi oppofitoru.Hia aut fm oiuerfas potentias tellige:ut pbat pbs.3.de aia. [ T.c.6.JNōeni pof
inuenit effe pncipiù actuuz diuerforú kmĺpės zāli fet oiuzfenfibiliuz fozmas cognofce nifi ab oibus foz
mis fenfibilib' eét denudata.uel nifi cët act” oium: cũ
oppofitor .Un ipoffibile eft q ipa céntia aie que eft
ona fit imediatuború pncipш3.7 to opz ponein aía nibil recipiat qo ia bét.Opozteret § fiaia per aliqō
ZN LDE

Ster eius fubam potétias nales:que funt boz actuuz ozganu intelligeret o fuú ozganum careret omnifoz
imediata principia. Scoa ratio fumit ex eo qo eft cổ ma fenfibili: cu oës formas fenfibilesfit nata intelli
mune ale z oifube create.In nulla eni ſuba creata eft gere:ficut pupilla caret omni colore ad hoc vifus
idé ce z opatio.Doc eni foli Dei eft. Effentia aut eft pofftt oes colores cognofcere.Impoffibile eft autez
effe aliqo ozganú cozporale cares omni forma fenfi
cendi pncipiu potétia vo opationis.ĝ cú ab vno nälj
• ter nofit nifi vnü:nulla fubanifi diuina eftfua poten bili:relinquit ergo fubaz aie intellectiue ee icorrupti
tia.Neceft iftantia depotétia mãe:etiádatoofitfua bile.Un zpbs dicit in pmo de aia.Q, intellectus vi
fffff 2
Art.vII. Luodlibet Art.vIII .

defeëfuba queda z no cozrůpi.bücaut icozruptibi lusfine ea recte judicat : z ita fide ea non iudicatur
non cognofcitur:necaliain ea.
~lez itellectü qdá ponút extra boies eéponêtes aiaz
que eftpe bois.cozruptibile fore: cutponut itellectu Rideo minute : ficqueda
vitatesglo.fup illud
moper illuftratione:z vna pa. Di vi
tate multe vitates in métib? bominu refultant:ficut
Fm eos quiponút itellectu agété ſepatu z icozrupti
bile.Intellectu vo poffibile coшunctú corruptibilez. abvnafaciebois refultat multefacies in fpeculo fra
Alio moper ptinuatione itells ad fátalmata Fm cos cto.bec autrefultatio vitatis eft tú ad duo.f.qtuz
dponut et itellm poffibilë cë ſepatu: icoruptibile. 3 ad lumeitelluale:sequo in pa.Signatú eft fup nos
Sedpmboz ee nopr:qz fi in nobis noeft aliq vt lumevult' tui one.zoptu ad pma pncipia naliť nota
nifimalis:lume itell's agêtis nopotit in nob recipi ni fiue fint cóplexa fiueicoplexa. Nibil aut poffum vi
fi malit:cü recept ú fit in recipie te p modů recipie tis: tatis cognofce nifi ex pmis pncipis z exlumine itel
Zita norecipit mo itelligibili:z fic nosnópotim ce lectuali: que vitate manifeftare nopnt: nifikm ofür
itelligétes.Sir 2mee nopót.na fatafmata fut nobis filitudo illi pmevitatis:qz ex hocet bit quadaimu
per nŕam opationë que ſeqtur eë ſubale:q: fic bo no tabilitate zifallibilitaté.Sic & in pma vitate Fzfuaz
beret eĕ fpecificu exbocq eft rónalis : cuznofit ró eentia no oia vident a nobis in ftatu vie:cú nec ipfa
malis nifiexboc qitellectui cogit. Reftat gy ipa per fai centía a viatoribus videat.Sed in ipfa rone
aiabumana:que eft forma cozporis fit icozruptibilis. Tue imaginis.f.vitatis ab ea exêplate ois vitas a nob
coğfcit.Etexinde eft gouo ide ueru vidēt inĝtú ab
Ad puma som: gais indiget aliq cozpali
ad fua mo eadez pma vitate refultat exéplata ueritas in mente
fic organoper qo opat:fic indiget oculo ad vidědů: utriufq :z ita itelligédü eft dictú Auguftini.
& fic ad itelligédú no indiget ali ozgano.ut pbatuz p3 ad Ad2m opart
Et fic alia fiue mouere di duptr.Uno mo fic pn
eft.Si aut ficidigeret ozgano ad itelligéduz eet coz
ruptibilis.utpote nopotens per feoperari.Alio mo formali opatióis uel mot?: fic no opz o motio mo
aia ad operádú indiget aliqcozpali fic obo fic ad vi netia uel opatio operātis terminetad id qo opatur.
dédü idiget cozpe colorato:z fic aia rõnalis indiget noeni ignis calefacit calore quo calefacit.Alio mo
ad itelligédü fantafmata: qz fantafmatafüt ut fenfibi fic inftro.zfic motio mouētis terminat ad id qo mo
lia itellective aie utoź i.3.de aia.LT.c.30. JOpatio uet:fic man bacculomouet lapidé z bacculú mouet.
aut quefic idiget aliq cozpalipn nó pót fine cozpalt 3d&quo cognofcim? fic iftro opz eë nobis pmo no
Allo.pót aut poftea:ſičaia fëfitiua nullá opationé bie tu:z fic coğícím 2clones per pncipia náliť nota ad
pót:nifi pus moueat a fenfibilib :que fut extra aiaz. que cóparat itello agés fic ad iftra.ut dic comētatoz
Sed pter ea remanet act imaginationis:et fenfibili fn.3.de aia.fed id quo cognofcim ficfozma cogno
busabentib.filt deftructis fantafmatib?.opatio itel fcétis nó opz eé notu:qz necoclus videt luce que eft
lectiua in aiaremanëpôt. CAd 2™ oòm:qilla róeft oculi copone:neqs ſpèz per quả videt:z ita et no eft
pbatiophi in pmo ce.z múdi.quí oñdit o oë gñatu nečiui ut dcuos itelligit aliqd'intelligat itellectü fuuz
eft corruptibile:z bet locu in illis que fiût z cozrupu quoitelligit uel lumeitellectuale.Sic gvitas apma
tur nåliter:in qb'ex defectu vtutis efto nópñt nec vitate in métib? nŕis exëplata a nobis pti cognofcit
fempfuiffe:necfemp fore.noaut bet locu in bisque utde necitate ad boc galia in ea cognofcant.l.qtuz
per creationezfiút queaccipiunt adeo vtute ut fint ad ipa pncipia:7 partiz nodenecitate cognofcit.l.p
Tempaper quá sẽ nổpit antig cảaccipiat . (TZd3m tuad ip3 itellectuale lume.Jpa vo exñs vitas anob
Dom: aia cefuuz coicat cozport:qo'qdé ita acqrit per fua céntia novidet, Articulus.VIII.
aie in cozpore ut Fm ipm fubfifte poffit go non eft de H D fe cú dú fic ped itu r.Videf of aiarú
fepa rata actufenfitiua
alijs formis: fic ipm ce aie fir ee cópofiti:z tñ ma
poté tiar ú bže poffi t.Laf fio.eni oic in li.oeaia.
net cópofito deftructo. CAd 4moỏz:9 aia km ſuả
centias eftforma cozpis.nec deftructo cozpe deftruit O aja fine cozpevidet z audit:z reliqs fefib' viger.
C.Luce.i6.queda dicunt de diuite iifernufepul
aiafm o forma:fed folu definit eë forma in actu.
queritde operatione aie.Et to quefine actu fenſuu eë nőpñt .Sz ɔftat q ibi erat
Linde circa boe querunt duo. Prio tm aia diuitis fine cozpe: aia fine cozpore opationé
utru aia itellectiua oia quecognofcit cogno fenfuu biepót.C.fruftra eft potétia que nó redu
Ὁ fcat in pma citur ad actuz. Sed in aia poft moztez remanentpo
vitate.Scoo utru aia fepataa
cozpe babeat act? fenfitiuaru potétiaru. Arti.VII. tentie fenfitiue:ergo z actus fenfuu.
fic pcedit.videt aia quic CSed 3.Sentire eft opatio coincti: deftructo cổtù
dd itelligit:itelligat in pma cto in animafeparataremanere nopoffunt.
Hpamú
oić Rideo oom : ipoffibile eft in aia fepata ali
vitate . Aug ? eni die in li.pfeffi.Siambovideri cui potetiefenfitiue p3.
mus id uerú cé qo dico:ubi quefo videm':no ego in
tenectu in me:fed ambo in ea que fup nos eft icomu Opatio nãos potétie fefitiue eodě mo pficit in boie
tabilivitate:z fic oë veruqo aia cognofcit in pma vi zibzuto.codě eni movidet boper oculú quoequ³,
tatevidet..uerüaddit fup ene manifeftatione: Act' aut fenfitive potetie in bzuto no eftipfi aielen
fitive per fe: fed mediate ozgano.Si eniper le biet
pmavitas eft per quả oía manifeſtant. Sed id quo
aliud manifeftat optet eë maxime manifeftü:fic p3 in opationé: aia fenfitiua in bzuto per fe biet föfiftétia:
pncipijs demoftratiois: z de luce cozpali: p qua vifus ficeet icozruptibilis. Ut de sia rõnali pbatuz eft.
cozpora videt:&pma vitas eft maxie oib metib ma Un cu fit bocicóueniés:ipoffibile eft op in bzuto uel
nifeftata:z fic nofolúper ea:fz in ea oia cognofcunt. in boie potétia fenfitiua babeat aliqué actu puz : fed
CSed5.Multi de cóclufionib? demóftratiuis ueraz oisactus eius eft cóiuncti:vñ in ais ſepataremanere
cognitionebit: qui depma vitate nibil pfiderant: nópót.Quidá tři dicut aiaz fenfitiuazbie duos act",
nooë uerù in pma vitate cognofcit. C.aug.dicit vnú quem exercet ozgano mediate:qui poft moztem .
no manet.alium quem per feipfam agit:z bic manet
in li.de li.ar.Ø nullus de ¿ma vitate iudicat : znul
Art.ix. Decimu Art.x.ct.xi. 53

poftmozte:bocaut videt atteftari opinioni platonis goom: fialiqs nó eët vginitatë


de aia:quiponebat aiaz ſenſitivă mouere ſeipaz: z fic Adpumu pfeffus no deberet mori fame an
mouet cozpus: fic illa opatio qua mouebat feipam teq mŕimoniú ɔtraberet. Ad 2m dòm:9 pceptů
eratfibi pa.alia vo qua mouebat cozp'erat cổíucti: Priaripfilio nihil phibet in cafu. Articulus.X.
ppboc Plato põebat aias et bauto ee icorupti fcom fic pcedit.Uidet q religiofus
biles.Docenioenectate ſeqtur:qo tñ iftino pcedut. arc a qui emifit uotu obediétie tenet in oi
edit.
fic opationes uolütatis bus plato obedire:et in idifferétib?: q2 per uotu
Ad pamú ppt quanda fifitudine notant not " caftitatis religiofus oi pcupitui renúciat.& per uotuz
buspaffionu:quefit in appetitu fenfitino:ita èt itel obediétie abzenüciat pe uolütatiötüad oia. CB.
lect opationes noiant ab opatioib'fenfuu ppt filitu beat Bñdict oic in regula q et fiplat" ipoffibile in
dine.Et ficloquit Laffio.CAd 2™ dỏm:9 illa ýba beat tétádú eft:& mlto magis in idifferétib? obedire
que dicütur de diuite opz metaphorice intelligi: uel tenet.C.uotu obediétie ad ftatu pfectionis ptie
fm rerü filitudines:z no km res ipfas.ut Aug.dicit. net.boc aut nó effet fino teneret obedire nifi de bia
Adzoom:9 km quofdam in aia ſepara no ma que in regulaptinent: q2 qlibet ſubdit et fecularis te
nět potétiefenfitiue actu:fed in radice tm.Si autem neturfuo plato obedire in aliquibus quepertinet ad
actu maneat no io fruftra erút:quis actib'careat:ma tus fuepzelationis:ergo videty religiofus teneatur
ment eni ad näe integritatez.ficut membza gnätionis fimpliciter in oibus obedire.
in refurgentibus cozporibus. CSed 5. Religiofus no tenet ad plura & fecularis:ni
Linde querit debis que ptinent ad fiqren? feper uotu obligauit.Sed per uotu pfeffio
gratia. Et circa boc querun nis no fe obligauit ad obediéduz nifi fm regula.&in
tur tria. Peio de pcepto honoratióis pare plurib obedire no tenet: que futfm regula.C .
Dtu.Scôo depfilio tu aduotú obediétie.
Ber.dic in li.de oilpe.z pcepto. Nibil pcipiat mihip
Tertio de notoptinėtie. Articulus.IX.
lat' eoz que no pmifi:nihil phibeo coz que pmift.
fic pcedit.Uf ille cuius Rideo Dom: circaboc parti zuenit oës:
HD primú pinon pot fuftetart afillo partiadiuice diffentiüt.O eni religio
nifi obedo accipiat dotě vn piez nutrirepoffit: fus noteneat plato obedire in bis quefunt otra oeu
noteneat bere ut piez fuftetet.Lu eni charitas fit uel otra'regula uel Ÿtü ad ea in qb platis difpéfatio
ozdinata plus aliqs tenet fibi pii. Sed laudabile nôcomittit oés cciter dicut. et in bis quefunt ar
cet fi aliqs ppt vginitaté feruadaz ſe morti expone tiora regula obedire noteneat : fed fic obedire fit
ret:& notenetaliqs pzo feruada piis vita mŕímoníu obediétie pfecte ut ab oib' oi.Sed circa idifferétia
bere..pceptu no priať pfilio. Sed de vginita uel ea que fut infra artitudiné regule auteqlia regule
te feruanda eft cofilíuz.ut pz.j.ad Lop.7.crgo per : fut oue opiniones: qbufda oícetib'q obedire in bi
preceptuz de bonoratione parentum non obligatur eft de necitate obediétie.alÿs aut o nó eftde necita
alide ad hocvnde virginitatez perdar. te obediétie:fed de pfectione. Que qde oue opinio
Sed3. Preceptuz affirmatiuu obligat pzoloco z nes etfi multú differre videant ötüaduoce:tnötü
tpe.Sed tep de bonoratióe parētu eft qñ parentes ad réparu ulnibil differre iueniunt.na ad regulaper
idiget:g túc obligat alide ex tali pcepto: z ita vi op te tineitelligédafüt no folú ea que füt expffe in regula:
neafmatrimoniti ɔ̃be:fi alias pii ſbuenire nó poffit. fz ét illa que quocus móadregula reducütur.utpo
oom: cafus ppofit' nó videt eë de te queptinet ad oblequin fine focietatis:7 ad puni
Riideo facilipoffibilis.Uix eni ɔtingë pốt g tione culparu:ad que duo fere oia bi'idifferétia pof
alide paretesfuftetare nópoffit abfqz mŕimonij co fut reduci. Sitn aliq füt que nullaten' ad regula re
tractu falte manib? operado:uel medicando.Si tr ducûtur:videt ce nerioz opinio: obedire in bi' no:
bocptingeret eet idë iudiciú de vginitateferuáda in fit de necitate obedietie:fed de pfectione ut Ber.ma.
ifto artículo z de alijs pfectióis opib': fic eft introit? nifefte dicitin li.de pzeceptis z diſpenſationibus : z
in religione:de quo dda uarie opinant.Dicut eni aliq bocideo qz obedientia non fe extendit ultra ptátem
fi aliqs bet piez idigétez:03 ei dimittë fi qd bet ad uel ius plationis:que qdé fm regula limitatur.
ei fuftetatione:z fic pót licite religionéitrareparētu goom:quotu cótinentie refpicit
Ad pumu
opio nimis videt afpa:ió meli videt oom:g aut ifte tierefpicit gñalr oës act?: vñ nifideťminaret ei” gñía
qui bet ppofitü itrádi religioné videt fe in feculo no litas eetreligionü ¿fuſio: q2 oés ad idez tenerentur.
poffe viuere finepeccato moztali:uel node facili.Si CAd2oom: loquifğtü adpfectioné obedien
timet fibi piculü pati moztalis: cú magis teneatfalu tie.Ad3"" oom:g per uotu obediétie fupponit
tianimefue puide cozpali nečitati parětů no tene religiofus platofuo tú ad gñale difpofitione vite
turin feculo remane. Si aut videt fe poffe in feculo fuc:ls no tu ad oes act? particulares:fecularis aut
cóuerfari abſo petódiſtiguēdū v2: 92 fi fine et obfe fuo plato obedire tenet tu ad aliquos act' ſpales:
quio paretesnullo mo viuere pñt.fic tenet eisferui no tú ad gñalé difpóné vite fue. Articulus.XI.
rez alia opa pfectiois prermittë: z peccaret eos di mfic pcedit.Urg poſt uotuz fimplex
mittés. Sivofine ci obfedo pñt aliqualr fuftëtari. caftitatis aliqs mrimoniuz ɔ̃bēs nec
HD 3
nó aút bonorifice: no ppt boc tenet opapfectionis redde debitu nec exige poffit:qz apud deum no
dimitte. Sec'auteft deillo qui ia religioné itrauit:q2 min'obligatuotufimplex folene:ut canon dic. Sz
cú ia fit moztu múdo per pfeffioné:folut' é alege q poft uotufoléne emiflu alias necpete debitů necred
in mudanis obfequijs paretib" tenebat fm doctrina dere pot:&necpoft emiffione fimplicis uoti..p
apli ad Ro.7.3n alijs aut fpüalib' puta ofonibus z petm nullus excufat a pcro.fed ifte quibit poft uo
bileis tenetur feruire.Et hoc qo dictú eft de irroitu tu fimplexpeccat:qñ pmo debituz reddit:q2 adbuc
• religionis pot et de obferuatia virginitatis z de alis pót uotuiplerereligione itrado.&poft femel reddi
operibusperfectionis dici dit adbucpeccat uel reddedo uel exigendo.
fffff 3
Art.xii. Quodlibet Art.xml .

CSed côtra. Ecclefia nocogit aliquos ad peccádum . qñqs eft acceptio pfonarü:ficut fi in aliq cótroverfia
cogit aut reddere debitu etiam poft uotu fimplex ca Det fniapzo aliquo qz eft lŕatioz erit acceptio pfona
ftitatis.ergo reddendo debitum non peccat. ru.Si aut exbaccofideratione in licetiadoad magi
Rñdeo Dom: tú ad redditione debiti oës fteriú alijs pferat:nó erit acceptio pfonari.Sigali
Quenit o poftfimplex uotuptinentie de bonoz diuiti exhibeat pptcas ad qs oiuitie aliqd
tenet redde debitu:q2 uotu fimplex mŕimoniú ɔ̃ctuz faciüt:nó erit acceptio pfonarü.erit aut fi ad bocni
nodirimit:z exquo mŕimoniú eft ɔ̃ctü:vir no babet bil diuitie opent.Eft aut ouplex bono2.vn " quidebe
ptate cozpis fuifed mulier:vñ tenet mulieri debituz tur alicui róne fuiipfi ppt ipfam virtute: ficut eftco
redde.fed circa petitionë debiti qda dicit o cú quan médatio:iuitatio z biz ad búcbonoré divitie nibil
tú ad boc fit in fua libertate: tenet adbuc uotú iple:z faciüt.Un fi talis honoz alicui pptdiuitias exhibeat
itapeccat debitu petédo.Alijvooicit q fi per figna erit acceptio pfonaz.vñ dicit maxim'Ualeri :q bo
appeat& mulier uelit fibi debitü reddi:quis ipfa pe nores quivcutidebent ficut triupbi:z alia bi :apud
tere erubefcat op vir petë debet et poft uotú fimplex: romanos antiquos nullapecunia emipoterat.Alius
zpcipue fitimeat de uxoris lapfu:fed boc in idez re bonoz alicui debetfm ftatu que bet in republica.fic
dit cu pmo.ná bec eft expte uxoris queda iterpta eni in pfona refpublicabonorat:7,ppter hoc reges z
tiuapetitio:z fic vir petédo reddit . vnde non efficit pzicipes z bi plone bonorant km illud.j.Petri 4
exparte uxoris grauius matrimonium: qỏ eet ſiſem Regé bonorificate.Et qz i terrena republica diuites
per camexpreffe petere oporteret. ftatu obtinet altiore:ióclues celeftis bierufalé äli in
noti babylonia pegrinates debet eis iter quos zuerfant:
Ad pumu to inducit reatú pcti moztalis ex moregere:ut Aug dicit in li.de ci.dei.in bis que no
boc utrupeqliter obligat apud deu:fed quátú ad funt cotra deu:z ficētdiuitesbonorare illis outaxat
ipedimětů mŕimong no bet utrucs equale efficacia. bonoribus qui adexteriore couictú ptinet licituz eft.
naper uotufolénetraffert feuoues qfi in corporale pumu soom: in bis quead fidecbii
obfequiui ipfi dei per fufceptione ordinis uel irroitAd ud pamá ptinet:pctm eet diuites paupib
religionis.qo aut aliqs femel vnidedit non pot poft pferre:ficfüt miniftrationes facroz:z alia bi :fed in
modú alterioare:z io poft uotuz foléne nópot aliqs bis que mudi quict? reqrit opz múdo gerere morez.
fetraderein ptáte uxoris mŕimoniú ɔ̃bédo.fed in uo CAd2 Dom:g et diuitie inquátú füt goda bonus
tofimplici eft fola pmiffio.Qui aut aliqd alicui pro fut aliqdoininu:pcipne iquátú pbět facultaté ad m
mittit pot ide alterioare:13 fidëpmiffionis noferuet tabn ageda. Ad3m 003:9 ro illa pcedit de bono
to illequi fimplex votů emittit:pót poftmodü mří re qui exhibet alicuirône fuiipfi . Articulus.XIII.
monta ɔbē: 13 peccet: qz porë fidë irrita fecit
. peccetin
2oom:9 fequétes:qb' de rca famia no repelledo. Crudelis eniz cé
bitu reddit apcto:inquátú eftpctm :fed inquátum eft oi qui fama fua negligit.fed crudelitas pcm eft.ergo
actus quidam matrimong cóſumatiuus. pctm eft ifamie norefifte.C.ecc.i7.di.Unicuiqs
Einde qu querit
eritdede bi
biss que ptinent ad madauit de deprimofuo.ut.f.ei plit exéplo z vbo.
culpá.Et pº quátu ad culpa fed bocipedit p ifamia. dlibettenetrepelle ifamis
que ariat bonis morib".2° quátú ad culpa CSedeft pténě ifamia vi ee act bumilitatis.vn

que Sriat rectefidei. Circa pmu querun in vitis patrulegit de multis fcie piib qui ppzias in
tur tria. pode acceptione pfonarü.2º depcto infamie famiasfuftinebat cas norepelletes:& nó eftpctm .
3º depciofitate ueftium. Articulus.XII.
Rideo oom :q utruc..z 2tept fame zappe
ficpcedit. Uidetq qui bo tit pot ee laudabile z vitiofum.fams
HD primá noratoíuité ppter diuitias eni no eftneciaboi ppt ſeipm:fed ppi príműedifi.
peccet.Itaeni oicit glo.Jacobi.2.D, fi itroierit cădu.Appete & famā ppt prímú charitatis eft.appe
in couétu ueftro zč.Mudus paupem abycit: oiuitez terevo ppterfeipm ad inanégliam prinet.Econuer
colit.fides chii ecótra docet face:fed face cótra fidé focotéptus fame ronefuiipfius bumilitatis eft.rōne
chiipctm eft:& bonorare diuite pp diuitias eft pctm. vo primi ignauia z crudelitas.Jlli ergo qb' incubit
C.bonozFm phm in.j.ethi.debef reb❜ diuinis:fz ex officiouel ex ftatu pfectionis alion faluti puidere
in diuite nó eft aliqo diuini ppt diuitias.ğ non debet peccat nifi ifamia pam iuxtapoffe repellat.Alij vod
eibonoz ppt diuitias.C.ex vbis phi in.j.ethico. bus magis cuftodiafuepe falutis iminet:pñt fue bu
colligit o bonoz eft exhibitio reuerétie in teftimoniu militati puidétes fama uel infamia côténere. S3 cuz
tutis.fedaliqn diues nóeft virtuofus.Lu & falfum infamia ouplrrepellat.f.occafione fubtrabedo: zlin
teftimoniu dicat cepctm: qo no debet fieri ppt fcan guas detrabétiu cópefcédo: pmo mo oës tenentifs
dalú vítādum:videť o nec ét că vitâdi ſcádali diues mia vitare.al'sfinefcadaloactiuotrafiri nópoffet qo
debeat pzopterdiuitias bonorari. femp pctm eft.fed fecüdo monotenet:nifi qtenus de
CSzǝtra eftglo.Aug.Jac.z.fupillo Si itroierit zč. bet aliqs faluti primoz puidere.z boceft qo Szeg.
3n quotidianis cofeffionib quipfert diuitė paupi nổ Dicit.9.bomel.fup Eçech.Linguas detrabětíú ficut
inboc peccat:nifi intus ita iudicet:ut quato ditioz ta nãoftudiono debemus excitare ut ipfipereat:ita per
to melioz videat.fedno femp aliqs buiufmodi exteri fua malitia excitatae debemus cqnimitertolerare ut
oribus bonoribus diuitě bonoras eu ppter boc iu nobis meritu crefcat:aliqn et cópefcere:ne dúdeno
dicat melioré:ergo non femper peccat. bis mala diffeminat corú qui nos ad bona audirepo
dom: accipe ploná dít cótra accipe terat cozde innocētiú cozrůpát:z infra.Dieteniz quo
Rñdeo cam.Accipe eni cam eftiudiciúforma rum vitain exéplü imitationiseft pofita:debét fipof
re ex aliquo qo facit ad cam.qo laudabile eft.Accipe funt detrabétium fibi uerba cópefcere:ne con piedi
voplona eft formare iudiciu ex aliq códitione plone cationenon audiant qui audire poterant:z inprauta
que nofacit ad cam:qö vitiú eſt.Uñ stingit & ex ea moribus remanetes bene vivereptênant. CExbis
patetfolutio ad obiecta. Articulus.XIIII .
de códitioneplone pfiderata qños fiè iudiciú iuftum

"
Art.xm.et.xv. Decimu Art.xvi.et.XVII .
54

m ficpcedit.Videto uti pciofis uefti ruz puerfe doctrinealiquè affenfü pftare.Uñ in.2.ca
HD 3m b'lemp fitpetm.Dë eni qo fit ppter noicaJo.di.Siqs ueniat ad uos:z bác doctrina nó
vaná gliaz pctm eft.Sed pciola ueftimeta no poztan bet:nolite euz in domů ducere:necaue ei dixeritis.
tur nifi adinanegloria.Un Szeg.in bomelia dedini qui eni oic ei aue coicat opib eius malignis.Ubi of
te epulone.Nemo dppe ueftiméta pciofa nifi ad ina cit glo.Scom o uox eft iftituta coionë eëoñdit cuz
ne gloria querit.videlicet ut bonorabilioz ceteris ce illo:alioqn fimulatio eft : quecbzianis cënō03.3° ne
videat.Nå qz pzo fola inani glia pciofuz ueftimétuz ex nrafamiliaritate alijs det occaſio erroris.Un ibi
querit:ipfa res teftat o nemo vult ibi pciofis ueftib deoic alia gl.Et fi uos fortedeceptino eftis:alý fo24
indui:ubi ab alienopoffit videri: ufus pciofarú ue fica pertale uraz familiaritate poffent decipi:qui cre
Atú femp eftpctm.C.j.Tbi.6.Dabetes aliméta deret illosplacere uobis : z fic crederet illis.Unde
z qb' tegamur bis preti fimus.Slo.Qỏ ampli eft a aliaglo.ibide dicit.Tanta apli ato con difcipuli in
malo eft:fedpciofitas ueftius eftampli :&eft peccatü. religione cautela utebant:ut necvbi qdë coîonë cuz
CSed3 eft qo Seneca dicit ad quadă regina.Induc aliq cox quia vitate declinauerat bie paterent. Doe
te delicate no ppter te:fed ne dignitas regia vilefcat. tñ ítelligédú eft nifi cú aliq loqueremur de ei'falute.
CB.j.adTbiz. No in toztis crinibus : aut auro aut
margaritis: uel uefte pciofa. Glo.ultra modu fag.Et Adprimú oom: inillopcepto piiffamíli
fuý.Et as ouplexpditio itelligit.Una
ita fi aliqs pciofis ueftib'63 modü fuü utaf:nopeccat ut exponat pceptu de uli fepatióe malo a bonis:z
Rideo 003:9 alitereft bic loquédú de pfona boc accipitex ipa qone mellor qui dicut.Uis imus
publicar de plona puata.ná in pſona zcolligim ea.boceni no erit ufos ad diez iudicij.2
publica cófideraf z ftat dignitatis z pe plone códi aditio eft ut itelligatpceptüqn mali fine piculo bo
Bio: circaque ouo ita fe debet babere:ne dignitatis noz extirparinopit.Et bocpz exrifioe piiffamili
auctoritas ueniat in ptéptű:z neipe in fupbia effera as: qui dixit.nefozte colligetesçiçaniaeradicetis fil
tur. Utrúc &pót effe laudabile: pciofis utaf ad cueis z triticü.Qo qdetrib' modis ptigere poffet.
reuerétia auctoritatis iducédá:z qvilib utat róne Uno mo fi aliqs pfcinderet antec de et malitia ofta
pe bumilitatis:ita outarat ne que ad auctoritate co ret.Un dieglo.g monet dñs:ne ambigue iudicem".
feruada fint in fupbia degeneret: z ne où nimiú ferua Scoofinoeet in malitia obftinat.Un nullus excoi
turbumilitas:regedifrågat auctoritas.fić aug.dicit. cať nifi pp ǝtumacia.Uñ die glo.ibide.onemur
zbac rône laudabilr facerdos in oino officiopciofia nocito amputare:q2 quibodie errat fozte cras defen
utifidumetis ad reuerétia dini cult":z laudabilr ab det vitaté.Et Tbi.ult.oi.betici boiez poft pmá z
bi ppter bumilitate in dbufdá religionib' abftinet. fcoazcorreptioné deuita.Tertio fifimul boni cuma
Joco aut qui eft puata plona vtuoſuz eft fi pp pam lis inuoluant. ppter qöoicit ibi glo.aug.O, multitu
bumilitate abiectiorib'idumētis utat:et q ftat pus donó eft excoicada:nec pncipesppli. Jftis aut remo
reqrat.Un Szeg.dicit in bomel.pdicta.Siabiectio tis debet mali picidi.kz illo.j.Loz.6.Auferte mali
pciofi idumětivrusnó cét: euangelifta deJoane vi ex uobis.Etp boc p3folutio ad fco3. Arti.XVI.
giláter nodiceret.
fm modu Erat idut e pciofcamelor .Licituz
eft aut ut pe plon is utaf: fed pet fecúdú deutes it
ficpcedad.Ufo betic i re
nófint re
A
eftfi ppzia modu excedat:zqz pciofü oi relativefic cipledi:q2peccauerüt fide:que eft ecclie fundame
z magnü:cú id qo eft pciofuz vnino fit alti pciofü:p tu.Et ideo in edificatione ecclie no debet fuperedi
clofitas ueftiu fempfonat i exceffu ppzy modi: Fm ficari:ergo no debet ab ecclia recipi.
boc fpepctm pciofis ueftib' uti:z fic loqtur Szego. CS35eft ecclia nulli oz claude gremiu:fic cbis qui
folo ad Ad 2™ 083:9 in de fe dic.Eu quiuenit ad me no eijcia foras.Joa.6.
Linde to z teguméto itelligunt oia que noble Rideo com diu but vite flat" ourat be
funtneceffaria z noftriftatus.
Einde querit deculpa queōriat re eni erit in dinatis poft morte. Et ioğdiu in bac vi
cte fidei. Et circa boc qrunt ta viuit:cuilibet relinquitlocus penitétie:z qlibet&
ouo. Pzio utrum bereticis fit coicanduz. túcus deliquerit uel in fide uel in morib' : eftab ec
DSecüdo utruz redeuntes ad ecclefiam fine clia recipiedus ad penitētia:z ¿trarii dicè eft bere
recipiendi. Articulus.XV. fis nouatianor:fed tñ nó eft něčíú o lp ad dignitatë
fic pcedit.Uidet obëticio recipiant:nifi cũ aliqb mifericorditer difpéfaret:pcl
H pamũ fit coicadu.Di eni Mat.iz.i puepp bonupacis.uel ppfructu alui qui ide fperet.
parabola Deçiçania: paterfamilias ofcit meffo
rib .Sinite utrage crefcere ufos ad meffes.meffis at Adprimü gömdiu füdamētü fidei no
bet ab ecclia recipi no poft
eft plumatiofeculi:ut ibidé &per çiçanta itelli Querfus icipit babere recipēdus eft. Arti.XVII.
gant beretici:videf op betici nofint a colone fideliu querit de bocqo ptinet ad gliaz.f.
Teparādi an die iudich.C.vident 3 boc ont pe inde de vifione dei in piia.f.utrūalids in
prü facere pncipes bereticos interficientes. tellect creat poffit vide deu per centis.Et vide
CSed& eftqooi.2.ad cop.6.Exite de medio con z turq no.Intellect? ad itelligibile eft aliq ppostio
feparamini.z loquitur de infidelibus : qopzex boc Sed itellect' creati ad dinã centiâ nulla eft ppostio:
qopzemiferat.Nolitéducere jugum cuz infidelibus: cúdiftét in ifinitü:& itellect? creat' vină céntia vide
ergobereticis non eft comunicaduz. nó pót.C.plus diftat fpus increat ab intellectu
Rñdeo oom:gbereticis coicádú nó eftdupli creato fpus creat a fenfu. Sed fenfus nópót cog
cirone.Una eft rone excoications.Në fce fpum creatu:ergo nec intell's creat? ſpm icreatu.
cui fint excoicati:no eft els coicadu:fic nec cu alijs ex Sed eft Exo.33.fuper illud. Nó videbit me bóz
coicatis.Alia eftroberefis. Pzio pp piculu:ne coz viuet.dic glo.Szegorij.fuere nónulliq deuz diceret
Querfatio alios cozrupat f3 illud.j.ad cop.is.Lozrú et in illa regióe diffimilitudinis in claritatefua fpici:
put bonos mores colloqapua.2º ét ne videamur co 13 in nä mime videri:quos nimirü minoz inqfitionis
fffff 4
Art.i. Quodlibet Art.n.

fubtilitas fefellit.Negs enim illi fimplici z cómuta Lotra.Amb.pbatfpum fcm effe deu3:q2 eft ubies.
bili effentie aliud eft claritas aliud eft natura:fed ipfa Sed fi ceubios no eet foliusoei puz:rofua nó uale
ei natura claritas:ipfa claritas natura eft:z ita eëntia ret. Lú ğ róbi³ ualeat:vi o fit ſolidei puz eĕ ubiqz.
dei videbitur abeatis. Rñdeo Dom: fpüaliadicunt ee inloco:no
dom:9 neceffe eft ponere centia
Rñdeo dom: neceffe eft ponere dina dină eëntiä de per ptactú magnitudis:fedvtutis:
videría beatis. Beatitudo eniě ultima z iôfm rōnévtutis cuiuflibet rei fpüalis opz nos lo
pfectio ronalis nãe.nibil aut eftfinalr_pfectü:nifi at quí de loco in quo eft.vtus aut dei eft ifinita: que qui
rigat adfuú pncipiú km modü ſuuz.qo io dico:q2 ad de ifinitas apparetöptü ad ouo. Primo qz nofolü ex
pncipius:qo eft deus attingit aliqd ouplr.Uno mo cedit creaturas que funt fuerút z erüt:fed et oés que
per filitudiné qo è cóe oi creature: que tátů bět de p pñt imaginari. Ergo de nó folü eft in illis quefunt
fectioe: tü pleqtur de dina filitudie.Alio mo popa fuerüt zerüt.Sed et in illis que pñt imaginari effe.
tioněut ptermittat ille modus qui eft cbio lingula Scoo qeveus detfil z felin oib'opat:z in fingulie
vis.f.in vnitate plone.Dico aut per opationē:inātuz Fm pum moduz reru:z ió eè ubio pe acceptu foli
rónalis creatura cognofcit z amat deü: 7 qz aia ime Deo copetit.Alis aut reb'cópetit ee ubiqs ipzopzie.
diate facta eft a deo: tobeata ce nó poterit:nifi ime Un diftinguit modus quo deus eft ubiqs.zquo alie
diate videat deu.f.abfqs medio:qo fit filitudo rei co readbaliq mocópetit ee ubiqs.Na bi dicunt effe
gnite:ficut fpés vifibilis in pupillauel in fpeculo.no ubiqs: qzfür tm in bis quefut z pñtia füt.de' aut no
aut abfos medio:qö eftlume pfoztas itellectü: qö eft folu in bis quefunt : fedet in imaginatis z inpteritia`
lumen glorie.de quo in ps.dź.In lumine tuo videbi z futuris.CJté alie resnoft ubics fic in loco vno:
muelume.Docaut eftper centia deû videre.Uñ in fed fic in diuerfis locis:fed oeus ita eft ubigs o eftin
bocponím ?beatitudiné rationalis creature.q deuz qlibet z in toto:qz et vtus bet efficacianofold inid
per céntia videbit.fic pbi: qui pofuerút alas noftras qo eft coevniuerfo: fed et in id qo eft puz vnicuiqs
fluere ab itelligétia agête:pofuerüt ultimâ felicitatē rei particulari. Et ió eft in oib”.Sic in vnoloco z fie
bominis in cótinuatione intellectus noftri ad ipfam. in pluribus qo eft pe ce ubiqs.Un cuboc modo fo
8003:9 pportio ouplicit dicitur. Lus Deusfit ubiq :folius dei eft puz effe ubiqs.
pumú pe ipoztat quédá nüs no reb⁹ nuatis
Ad Uno mo Ad primú . misnó eftin rebbiectie
vetminatú exceffü:z fic ppoztio reqrit iter itellectü fic inloco:f3fic accñs in fubiecto.
7intelligibile ad hoc o fit cognitio cu copzebéſiôe: .vnus nüel; fit in omnibus niatis ficut vnica
qlitdiuina centia nung videbit ab intellectu creato. centia:nótn eft in qualibetparte qz no quelibetpars
Alio mo di coitpro qlibet babitudine: z fic infinituz nuatur eodé não.Jtez nüs no eft oino vnus:fed mul
pót babere ppoztioneadfinitü:fi fit pfectio eius:ul titudo queda.Deus aut eft in reb? per virtuté fuaz.z
ali bi babitudinez babeat ad ipm 7 talis ppoztio in fingulis opat:ut dictü eft.CAd 2003:9 vniuer
fufficit ad bocg itellect? nofter videat diuina céntia fale dicit effe ubią z femp magis per remotioné q
attigédo:nócópzebédédo.Ad 2 dóm :q obie perpofitione.Non eni oicit ubiqs effer femp eo g
ctio illa pcedit de diftatia Fm petatenaturenó folú fit in omniloco z in omni tépore:fed q2 abftrabit ab
fm rationem cognitionis.Naz fpiritus creatus non bis que determinat locum z tépus determinatü:7 p»
eft fenfibilis:fed fpiritus increatus eft intelligibilis. terea vniuerfalia no funtfubfiftétia. Ad tertin di
CIncipit Quodlibet Undecimü. Articulus.I. cédum:q fubftátiafpiritualis excedit corporalez ex
fuit de deo:de ange ceffu dignitatis nature:fed no in virtuteagédi:immo
ww Jefitá lis.z deboibus.De videmus multefubftátie fpirituales babet deter
Deo voquefitú fuit de imenfitate ip minata cozpora in quibus agat:ficut aia rónalis coz
fius.de cognitioe ei" : z pdeftinatio pus bumani.CAd quartu dicédum:q fi rex nó eft
ne.Circa imenfitaté vo dei quefiruz ubios per totúregnü eft ex defectu regis terreni pro
fuit utrú folius dei fit puz eě ubiq . pter circüfcriptione fue fubftatie.Deus auté cuz fit in
Ondebat qné.Nüs eni eft in reb circufcriptus eft ubiq:z tamé fi nổ cët ubios nibilo
nüatis.S3 oftat qoes partes vnt minus gubernaret oia pzouidétia fua.Unde in rege
nerfifüt nüate.& nüs eftin oib' ptib vniuerfi : z fic terreno nóeë pzefens eftad defectü:fed q gubernet
videtoffitubios no eft&foli dei puzubics.C . in abfentia eft ad cómédationé.deus autéz ubiqs eft
vniuerfale eft qo eft ubigs z lemp.Szule no ett bọc zoiagubernat. Ad quintü dicédum: q buiufmo
qo de':8noeft puz foli dei ce ubiqz femp.C. di oiftatia 7 ppinquitas creaturaru ad Deum non eft
fuba fpualis excedit cozporale.S3 bọc qỏ dź ce ubi Fm locum:fedFm fimilitudinem z diffimilitudinem.™
prinet ad fubaz co2porale: q2 in folis corporalibus Nam illa que magis affimilant deo dicimus eëfibip
eft pe affignare loca.g multo magis ce ubios ptinet pinquiora.queyo magis recedut a fimilitudine ipfi
adfubas fpüales:z ficvidet q no fit folins dei puz. us dicimus eë fibi remotiora. Ad ſextú dicédum:
C.ad comédatione terreni regis ptinet & poffit y dato qtota machina müdialis cét vnuz co2pus co
gubnare:ét in abfentia fua regnü.Sed de' eft cómé tinuum:no tamé ppter boc poffet imaginario effet
dabilioz oi rege: viq et cópetat fibi ad fua comen ubics:fed in vno loco tm:q2 totú illud in quo eet acci
dationé o gubnet totú mūdū ul aliqs ptes in abſen peretpro vno loco:z fic no attingeret quodlibet par
tia fuaper puidétiá:7 fic nóvi o ſit dei puz ce ubiqs. ticulare qo ee ubiqs coplectit in fuaróne.Articls.II.
C.cóftat o queda dicunt deo ee ppinqz queda cognitionem vo dei querebat:utrum
remota: z quáto magis fút remota:tato magis magis funt
funt Irca deus cognofcat malum per bonum .
cozruptibilia.No aut poffent dici aliq ppinq z aliq zvidetur q non:quia cognofcere vnum per ali
remota fi de'eet ubiq:ġ vi o de'no fit ubiqs .. ud pertinet ad defectum cognitionis ,fed in diuina
Datoy tota machina mundialis effet vnú corpus co cognitione nullus poteft effe defectys : ergo videtur
tinuum:cóftat q illud cozpus effet ubiqs .Non ergo o deus non cognofcat malum per bonum.CPzete.
eft folius pei pzopzium effe ubics. rea cognofcere vnum per aliud eft in cognofcendo
Art. Undecimum .III. 55

offcurrere.Sz in diuina cognitione nó eft diſcurſus. reioilecte.Quodlibet ant boz tri certitudiné bét
cu cognofcere malú per bonü fit cognofce vnú per zti neceffitaté nó iponit. Et gpritia dina certitudi
aliud videt o de no coğſcat malú per bonu.. nëbeat patet. De' eniz cognofcit res nobiliori mo
dcqd de cognofcit :cognofcit per centtä fuá.S3 ma nos cognofcam". Na cognitio nŕdeft in tpe:z toitul
la neceft effect oiuine centie:neqs eft ei oppofitu:ut tus nofter refpicit resfm roné tpis.f.pñtis preteriti
DicitAug. videf y deʼno coğſcat malú per bonů. z futuri.ut.f.cognofcat pterita utpterita.pñtia ut pr
.phs dic in.3.de aia.LT.c.20. JQ, itellect qui tia futura ut futura z certitudinaliť. Lognitiovo di
femp eftin actu no cognofcit puationě. Sz itellect uina eft fupzatɓs:z méfuraf eternitatefolu:z ionon
diuin'eft femp in actu. zč..oë qo coğfcit.co cognofcit put fut in tpe:fed putfüt in eternitate.f.p
gnofcitper aliqua filitudine in ipfo cognofcéte exn ut fut pñtia:z bocta neceffaria ptigétia.vn oia co
té.Sz malú nobet aliqua filitudine in deo: de nó gnofcit tangpñtia in ſua pñtialitate.Lü & it intelle
cognofcit malú per aliqo bonu qo in eo exiftat. ct'noftercertitudinalr cognofcat pñtia.multo magis
CContra eftqo Aug'oicit.q malum cognofciturkm de oiafibipritia certitudinalr cognofcit:ex quo nu
gabipfo bonodifcozdat. la neceffitas reb'cognitis iducit.fic videm❜g aliquis
Rñdeo 3gpacognitio vniufculufos reieft exñs in loco emineti videt certitudinalr ozdině ueni
Fmq perpam róne. In co • entiú aliquoz z cütlü per vias: z ali'inplanoexiftés
gnofcibilib aut queda funt que babët rônë pam ab videtnifi quefatfibipñtia:z tñ boib'iftis exbocnul
foluta ut bo z lapis:quoz parónodepêder ex alio. la neceffitas iponit.Na boc nó eft nifi ex boc o inal
Queda vo fut queno bit pamróne abfoluta:fz ex to exña ituet oia ut pritia que eûti in planofür pteri
alio depedété:ficut eft in relatiuis:z puatiuis z in ne ta.f.illa que retrofüt. ñtiailla f.que funt iuxtafe:
gatiuis: quorú róoepédet ex ordine qué bit ad alia. futura illa.f.que anteriora funt. aut uolütas diui
nárocecitatis no eft abfoluta:fed depedés:ingtum na certitudinë beat:7 tñneceffitaté no iponat:ficpa
bet ozdině ad vifü:cui eftpuatiua.Lugde'oia coğ ter.Uolütas eni deteft efficax z pfecta că oшuzrerú:
fcat Fm pas rones.dico q illa quoz róeft abfoluta: qz oia quecüqz uoluit ons fecit.Lutpfectior effica
coğícit abfolute:znóper aliqó aliud.Jlla vo quoz cia apparet ex boc o nofolú mouetz caufat res:fed
ró eftdepédés 7in ozdine ad alia cognofcit fm ozdi et dat eistale modü cauſandi.inĝtü cuilibet rei ve
něad illa ex qb'dependét.Lü ergo ròmalí nófit ab terminatu modů contulit: quofuos effect, pduceret.
foluta:fed dependens:ingtü.f.diſcozdat abono crea Unde qz ipfe uoluit quedaee in vniuerfo neceffaria:
to.cognofcit malum Fm özdinem ad bonü:fm q ſci z quedapringétia:cóftituit quafda caufas: qbus 2tu
licet difcordat ab ipfo bono. lit utatingeter caufarent:7 qualda qb'cotulit ut ne
Ad pámú goom:g inillis quebut roneab ceffario caufaret effect".Unde uoluit iſtü vel illü ef
foluta eft ad defectu cognitionis fectúnofolü effe:fed et tali moee.f. uel côtingenter
cognofcerevnú per aliud:fed noin illis quoz róeft nel neceffario:ficut q uoluit petrů non folù currere:
ad aliud:ut dictü eft.Ad 2" dom: cognitio dif fedétcótingenter currere:z filr uoluit iftü vel illum
curfiua eft cognofcere vnú cogniti per aliud cogniti bomine faluare:fed eo mo:ut arbitri libertatem non
abfolute. Sed cognofcë vnú incognitúper aliud co pderet:zfico petrus uel martin’faluet:babet duas
gnitü adqō ozdínať no eft difcurrere cognofcédo : z caufas.vna.f.uolütaté diuiná:z bec hét certitudinë.
boc mocognofcit malú. CAd 3™ dom: licet ma Alia liberi arbitrúi.z bec babet ɔtingétiä.Etficeft
lúnófit oppofitú diuine centie tn eft oppoſituz effe in algsrebus:qz fi fint cótingétia puenit eis ex capa
ctui diuine centie.ná bonúícreatú nóhét malú oppo pima.Ovo fint certa z neceffaria: puenit eis ex cau
fitü:fed bonis effectib qui caufant a bono increato fap.Undep' ca rerú.f.diuina uoluntas et de cótin
opponit malū:z ingtü difcozdat ab bis effectib'co gentib'certitudiné bét:ex qua qde certitudine noi
gnofcit.Ad 4moom:g illud bet locu in illo itel ponit ipfis reb'aliq neceffitas:q2 nofolů vult ca eë.
lectu qui cognofcit resper adeqtionez z ſpësfuas:z Sedtali mo ee.f.neceffario uel cótingĕter.ut dictug
ifte modus cognofcendi no eft in deo qui cogfcit oia eft. vo pdeftinatio certitudiné béat z neceffitatë
per effentia fua.Adsmoom: 13 malum nóba noiponat: filrpatet.Motus eni uel directio uel pro
beat aliqua filitudine in oco:tn oppofitú mali.f.bo pofitü oirigėdiin finë qo eft ipfa predeftinatio eftF3
num creatum babet fimilitudinem in deo:ficut in ca ftitutione z ozdiné caufaru a deo cóftitutaru.Con
fua:z ita bonum cognofcitur per feipfum.malumvo Atat auto qui fut oue caufe ozdinate:quarum vna eft
perbonum. Arti.III. neceffaria z aliacótingès:effect lemp eftatinges.In
ОFr ca predeft ination e querebat utruɓdefti predeftinatione aut funt due cauſe.Quaruvna eft ne
natioiponat neceffitaté.Et oftédeba ceffaria.f.ipfe de :z alia eft ptingès.l.ipfuzliberi ar
tury fic.Loftat eni o pdeftinatus oinofaluaf. Sed bitrii.zio opz effectu predeftinationis¿tingëtë cë.
bocnó eft nifineceffariüeet pdeftinatti ſaluari.videt Un qz de'fcit zvult iftü uel illüzſed tale finé prede
gpdeftinatio neceffitate iponat.C.ad Ro.9. Atinatio certitudiné bēt:q: vo deus vult ut Fm liber
bicit aple.No eft voletis negs currétis: fz miferentis tatem arbitrÿ in talefinem dirigat.Jdeo bicertitu
dei. videt o dcqd eft de falute: fit exfolapdeftina do nullápredeftinatoneceffitatem imponit.
tione oina z exnilo alio.Et fic vi neceffitatez ipone.
Contra Aug.dicit.Qui creauit te finetenon tuftifid puma mbi predeftinat oino fal
uat: eft ex pde
cabit tefine Atinationis:no tn eft ibi neceffitas abfoluta:fed códi
Rñdeo Dom:q pdeftinatio certitudinë bët:z tionalis: qz fi talis eft pdeftinatus neceffario faluat:
th neceffitate no iponir. In pdeſtina no aut eft neceffarti fimplr.CAd 2Ɗỏm:& uerbú
tione eni triafút cófiderada:quoz ouo prefupponit aplino eftficitelligédü:qn fit neceffariü velle z cur
ipla predeftinatio.f.pñtiä dei z dilectioné.i.uolütaté rereexptenra:fedq2 p ™ pm bñ opandi nó eft a no
qua vult predeftinatü faluare:73eft ipfa pdeftina bis:f3 exmifericordia oina ifüděte graz:nibilomin
tio:que nibil aliud eft & directio in finë:qué vult de thops& expre nfafitaliqōpn™, Arti.IIII.
fffff S
Art.im. Quodlibe
t Art.v.

angelos quefitus fuit de motu angeli Ed pumu dicca oftédiéeë fimplicio: & aliq
ergodom: mutatio
Orca f.utru mot cilit in iftâti. Uideto ſic Ad
Lonftat eni o mutatio angeli fimplicioz eft oimuta mutatio cozporalis . Eftenim fimplicioz illa muta
tione corporali. Sed iuenit aliq mutatio cozpalis in tio cui ouo extrema füt in duob'inftatib :int que ca
inftáti fic illuminatio z bi”. § multo magis mot'ange dit tps media:tn ini duo inftátia mot? angeli no ca
li eftin iftati.C.nobiliffime creature cópetit no dit tps media. Similiter etiä ſimplicioz eft illa cui
biliffim mot.nobiliffim aut mot eft ille qui fit inin vnú extremu eft in toto tpe ptinuo:cüvnú extremõ
Ranti.ergo copene nobiliffime creature.f.angelo . fit in inftanti indiuifibili: tame non intercidit tépus
CLötra.Die mot bēt pus z pofteri”. Pzi” aût v pos mediu ficutnec ibi:7 qz eft fimplicioz:ideo et fequit
Rerius in motu eft nūs tpis.ergo in omni motu eft të o fit nobilior. Unde patet folutio ad fcom.
pus.crgo nullus motus etiá angeli eft in inftanti. quefitú eft de boie. Et circa
Dom: q ois mutatio bet duos termi Einde qu
boc quefitü eft de ptib? nãe
Rideo nos:quos no tingit lil ' cë. Uñ ipoffi bumane.De facris gratie. Et de puerfatio
Ο
bile eft alide mot uel mutatio fit in inftati boc mo ne bumane vite.Circa pm querebant ouo.
q idé iftas ambos terminos cóplectat. Uñ ſcië dum • Primo de aia.Scôo de corpore. Arti.v.
qin reb'cozpalib ouo termini mot' uel mutationis aut quefitú eft utrü fint eiuf
Duplrpoffunt fe bie.Uno mo q lit affignare iftas in Deanima de fBe aiafenfitiua z intelle
quo termin ad què pº eft. Et aliud inftae in quo ter ctiua.Et oftédebat q nó. Naaia fenfitiua edu
min'a quo ultimo eft: 7 ſic cũ iné quelibet duo inftan cit de potétia mac.intellectiua vo eftper creationes.
tia fit tps mediu : fequit q de vno termino motʼin ali nóeft ergocade fba utriufqs.Œ.in nlľa fba que
um fiat tranfit per tps: 7 fic talis mutatio eft in tpe z fit vna z eadé eft code tpe mot ad oppofita. Szlen
no in iftati.boc aut ɔtingit qñ int duos terminos mo fus z rócode tpe mouent ad oppofita.ficut dic apl's
tus eft aliqo mediú accipe.fic int albú z nigrú:7 iter ad ro.7.Uideo alia lege in mébzis meis repugnan
cébicz ibi.Sed aliqtermini mutationis fút ; int qe té zč.ergo fenfitiua z rónalis nófütvnbe.CP.
1 nó eftaccipe mediú.ficut inť albú z nó albú.inť igné corruptibile ricorruptibile nófüt eiufdé gnis.ergo
: znó igné.ini teneb: 0fuz z luminofum: q: affirmatio necidé nuo.Sed aiafenfitiua eft corruptibilis:intel
negatiofunt fm le imediata.z filr puatio z forma lectiua vo incorruptibilis.ergo fenfitiua z intellecti
in fubiecto determinato: 7 intalib¾lz'ſit accipe iftas ua nófut cedê não.z ficnec eiufdé fbe...anima
in quo pº efttermin’ad qué:nó tñ eft accipe inftas in fenfitiua eft cois nobis z brutis.Sed in bzucis educi
quo ultimo eft termin” a quo.Lû enim inter quelibet turdepotentia materic.ergo z in nobis.non eftergo
duo iftatia fit tpe mediuz: fequeret op in illo tge me cade co intellectiua que eftper creationem.
dio in neutro extremoru cét: qö eft ipoſſibile : culine CLötra.Unipfectibilis vna eft pfectio.S3 cop'ba
extrema oino imediata. Op3 § dicere o cum illud in manu eft vnú pfectibile.§ais q eft eipfectio eft vna.
flás in quo p ° eft termin ad que fit termin alicui te circaozdině formaruz eft ou
Rideo pler opinio.Una eft Buicebzon : zą
poris: in toto tpe pcedéti duret termin'a quo:zfic
cu inter the rinitas qö eft terminus tpis:nofit tep runda fequaciù et qui dicütq Fm ozdinégenerum z
mediu:nofit trafitus de vna extremitate in aliam in fpèrüfüt dinerfeforme fbales fibiinuicéadueniëtes.
tpe:fed in inftati.p° eni definit cé termin'a quo:z in fic eftfba eftcorp'eft aiatú z eft aial.Dicunt ergo
cipit ce termin ad qué.z biʼmutationes dicunt effe queda forma falis eft per quá eftibatṁ:zpoftea eft
queda aliaperqua eft corpus:deinde eft z aliap quả
inftatance.ficut illuminatio gñatio z corruptio.Sed .
opz q ifte mutationes fint termini motuü cótinuoz eft aiatu:7aliaper quaeft aial: aliaper qua eftbo:
2 in the exritiuz:q2 tpe in quo eft ultimo terminus a zficdicit de alge formis Balib'reru.Sed becpo
firio ftarenópót:qz cu forma Balis fit que facit boc
quo méfurat aliqué motú km 9 Ibm accedit ad ter
aliqd:z oat ce bale rei.túc folapª forma eet Balis
minu ad qué: ficut per alteratione ma difponit ad for
cuipa foladaret eë balerefz faceret bocaliqd.oës
ma:7 per motülocale cozpus luminofum accedit ad
aut poft pma cent accidétalii adueniétes:necoarent
fucu:in quo illuminat.7km boc dig gñatio z corru
ptio funt termini alterationis: illuminatio mot' lo cerci fimplr:fed cetale: z fic in amiffione uel acqfitio
neipfaru nó cét gñatio z corruptio:fed tm alteratio.
calis. Sic ergo oue für mutationes corporaliu. Sed
vn patet bocnoce verü.Sile et eet in potentieaie.
neutrabaru pot cé in motu angeli.Lú eni mot? ange ná fola pª.f.uegetabilis cet foia Balis:z faceret boc
li attendat fi diuerfos Įtact virtuales angeli ad ot aliqd.alievoeent accidétales:qo oino cft falfuz. Et
uerfa loca: qui qdé cótact no fut cótinui : fequitur o
to oom eftq bi'forme differüt km pfecti z imperfe
motus angeli nofit ptinuus: z ita tps qó pe melurat ctu.Eft enialiq forma quenodat nificé corpus tm.
motú angeli nó cft cötinuü: cũ ɔtinuitas tpis fit ex co
Aliq eft magis pfecta que ét dateer viuere qcungs
tinuitate motus.ut di in.4.phi. I.c.104. JNoeni movivědi.Aliq que cu bisdat et fenfuz.vn patet q
pótoici o motus angeli menfuret tpe côtinuo: qö eft femp ultima eft pfectioz pmis: z bet fe ad poresfic
nus motus celt:q2 motus angelino depédet ex mo pfectiffima ad impfectiffima.zio dcddptinet in ipis
tu celi:zficfequit o motus angeli méfuret quodam totú eftvirtute in ultima. Uñ 003 eft vna z eadem
tpe in quofunt inftatia fibifuccederia fine ptinuatio centia eft aie fenfitiuez itellectiue:fz intellectiuabet
ne: q: tps ex boc Ф eft nüs no eft ptinuü : f3 ex boc q fe ad fenfitiua ficpfectü ad impfectü. O, autſpåliter
cft nus motus cótinui. Sic ergo in motu angeli ouo
aiafenfitiuazitellectiua fintvni centie fignus eft:q2
extrema motus nó ſunt in duob’iſtātibus : inter que nifi vires aie radicarentin vna centia nungvna ipe
fit tpe mediu:neq3 iterü vnü extremoz eft in tépore diretab alia:necet virt'vnius redūdaret în alis.Jté
7 aliud in inftati:qö terminat tps:f3 duo extrema fut
cuitellect nobeat determinatů ozganú in corpore:
in ouobus inftatibus inter que nó eft tps medium:z
quo mediate exerceat opationesfuas:addd vniret
fic opz oicere q motus angeli fit in tépore lz alio mo cozporinifi cet eiufdé effentiecum aiafenfitiua.Sic
do motus corporales funt in tempore.

1
Art.vi. Undecimum Art.vii. 56

ergo patet vna céntia eft aie fenfitiue zitellectiue: Dimefionib terminatib ipaz facit idénão.vn lz mul
fed oifferat fm pfectů z impfectü.ut dictü eft. te forme reiterent in ma cozpis refurgétia:tn refur
aiafenfitiua educit de po get cop'fb eifdé viméfionib'z cü eifdé pncipijs cen
Ad primú sentia mãe in brutis: in nobis vo tialib . Ad3o03: Aug.oicriu.jpfe eni vult
no:fed eft per creationé:cũ cicentiafit eentia aieró fi ftatua reficiat ex code ere o fit eadé nuo. Niblo
nalio que eftper creationé.Ad 2003:9 nó eft is min'n oom: oia artificialiaponunt ouplr.in gñe:
couenies aliqd idé exño fm diuerfas vires uel pres ulin fpe:qz utper mazfuá ulper fozmá fuá.Naliaát
moueri ad oppofita.zideo l3 fba aie bumane fit ca ponunt in gne utfpe tmper fozmáfua.foie át artifi
defenfitive itellectiue.In pót f3 diuerfas ptes r ciales: q2 fut accntia.io op3 collocent in gne ulipe
vires moueri ad oppofita.ut.l.fenfus moueat ad ea per mäz.nāles vonó:qz füt fbales.Dico &qfipfide

que für fibi,pa: z ro ad ea ad que ozdinat. Ad3m ret ftatua put ponit in gneutfpe per maz fuá: fic refi
003:9 13 icozruptibile nofit idé cu corruptibili:tn i cit eadéftatua. Si vopfideretput ponitur in gñe uľ
nenit aliqdicozruptibile qó hét alig petaté côez coz fpeper fozmá:fic dico q no reficit eadé (3 alía:quia
ruptibili: fic eft in aia ronali.Na ipfa fba aie eft in alia cftfoia butz alia illi.incope at noeftfic:q2 in
corruptibilis: nibilomin❜tri bet aliqd in fe.f.fenfitiuu cozpe erit caděfozma. Ad 4mod3:9 nofüt oue
go eft cóe et corruptibili.Ad 4oom: lzaia fe . bumanitates in cozpe go cozrúpiť z qo refurgit: fed
fitiua fit cois in nobis z bzurisötü ad róne gnis:tn vna:q:pn céntialianomutant: fed funt cades.
tuad róně(pčí alia eft in boie z aliainbrutis.z filt facramétis vo fun tri que
E fita t a.
aliain afino z alia in eqzin boue:7F39 differüt ali
qua fpe:ita et differt in eis aia fefitiua.ziónofequit: Pzimo defacro ofirmationis .Scôo de fa
Ὁ craméto euchariftie.Tertio de facraméto
gfi in bzutie educat de potétia mãe get in boie:qz
in boic eftaltioris fpei:z eftpcreationé. Arti.vi. matrimong. Articulus.VII .
aut quefitú eft utru.refur utru eps
corpore et demor não. oidebar Orca ferrefacfm querit ut t có
folue ebe debeaalf.z
pfirmationis:ulet
DE
in topi.illud di idé nuo:qo é idé videt q nofolu epe:f3 et odlibetfacerdos pof
poaccfite diffone.S3 cozp'in refurrectione no ba fit ferre.Cóftat enig in pfirmatione ofert gra fpúa
bebit eadépa:qz mo rifibile.tuc no:nócadê accñtia lis.S3 but gre collatio fic e ozdinata: ut nopoffit i
q nuc alb’crifp’niger a bỉ :que tục nó crút nó cadé pediri.ftat auto per abſentia epop multotiensipe
et diffo: q: modiffinit permortale.tuc vo nomozta dit:qz nofutubios pites.gdebet pferri per minifte
le erit.&videt op norefurget idé não. C.idëtitas riüfecerdotü quifut ubiq pñtes.Clacraintitu
mãe fac idé não. S3 mã cozpis refurgétis nóerit ca ta fut pputilitate.& debetcomo aferriquo cópetit
dé ci corpeqo núc eft:cu multe foże reiterent in ea. utilitati oiuz.noaut copeteret utilitati fi folue eps co
cozp'no refurget ide não..pbs oicin lib°de ferret boc facf3: in quodat robur fpúsfci:qz no oés
Bia. noeftcade ftatua não que deftruit z de eodez bnt opportunitate epi.8 oz fierip facerdotes per do
ere reficit.Pari& rone cozp'qomó corrupit nó erit prit ocs pled bacutilitaté. Coftat o facrz baptif
idé não cu co qo refurget..pftato bo bumani mie mat lacr3pfirmatiois.S3 baptifm pt pferri
tate cft bo z vna bumanitate vn'bo. Sz in cozpe qo per qflibetfacerdotes & multo magis confirmatio.
nüc eft z qo refurget erüt due bumanitates:q2 p moz CIn contrarium eft ecclefie confuetudo.
ppzí
tem deftruitfozma
videt o cozpora costus.ergoerutDuoboice:
refurgenteadé numero. fic Rñdeo nis eft : cps.zbocpbaf
minifter faci firmatio
róne z
CContra.Job.19.quem vilurus fum egoiple zč. tate. Ronedde qzpfirmatio ad boc fit ut bo in qdag
Rideo madboc o aliqd fitidé não re pfectione ftituat.cuz def ad robur fpüs fci.ut.l.bo
drit idétitas pncipios céntialiú. Uñ exhocfiat fortis z robuft'ad pfitëdo 7pponědů fi
qocus pncipio centialiu et in ipfo ididuo uariet: de cora regib'z pncipib.vn z ppboc fit in froteut
neceffe eft et idétitatě uariari.Illud at cft céntiale cu noptimefcat nec fundatppone fide cori oib'zoe
fuflibet ididut:qo'eft de róne ipfi.fic cuilibet rei mä fende.Sicaut Dio'oic.tres fut actiones bierarchie
li für céntialia mä z foża.vñ fi accñtia uarient z mu f.purgare illuminare z pfice:purgare eft puz diaco
tent:remanétib' pncipis céntialib'idiuidui: ipz idi nop:illuminarepfboz:zboc cófiftit maximein eu
uiduu remanet idé.Lû § pnª céntialiaboisfint aia z chariftia.pficere voelt epop.zto oia facra que adp
co2p2: bec remaneat:q2 refurget eadé aia z ide coz fectione ferunt ptinet ad collatione epi: que fut col
pus:dom co2pus bois refurget idé numero. Latio ozdinu:pfecratio virginu z uafor: pfirmatio
goo3:9 obiectio illa procedit ex nisfacŕm.vn ali'nópót coferre pfirmationis facŕm
Ad pumu To nili eps.Doc ét patet auctoritate fcripture.Cófirma
nuo illud qo bet ide accñs nuc z poftea: idépuz:f3 tio eni cedir in loci ipónis manuü.boc aut nó pote
illud eft ide não qo eft idé cu accidéter idé cu po.fi rat fieri nifiperfolos aptos.vn z per Philippusqui
cut cú fbm eft ide cu accidete po z diffone:z no illa pdicauerat vbu oni in Samaria:no iponebant ma
quebit ideaccns ide,puz z vná diffōne.vn patet o nus: f3 apli qui erant bierofolymis audito y famaria
obgcies falfe itellexit textu.Dato aut qfz illü itelle recepit vbu oci:miferüt ad eos petruzioáně:z po
ctú pcedat obiectio.Doz o itelligit de accntib'idiui Atea lequit.Luc iponebat man (up illos zč.vn cum
duatib.f.de diméfionib : erüt bec in cozpib'glifi epi fuccedat in locuapoftolor :folis epis debet col
catis.Jté erit ibi idé puz.f.rifus.Job.8.3mplebit os Latio facri cófirmationis.Jnuenimus tn qaliq quein
tuú riſu z labia tua iubilo.De diffonevo dóm eft qlz quada pfectione cóftituunt:ex difpenfatione comit
refurgat imoztale:tñ ýa moztalitas no tollet ab eo: tunt fimplicibus facerdotibus.ficut collatio minoru
q2 na bumana erit ibique exle babet q fit mortalis. ozdinum:z bi'.qö etiá deconfirmatione fieri poffet
CAd2003:9 13 eadéma facit ideznüo:nó tñ mä cum oifpenfatione:fine qua nullus debet pferre boc
nuda nec que facit pn"in não;fz vna ma'km o eft B facramentum nifi folus epifcopus.
6
Quodlibet Art.x.
Art.vm.et.ix.

goo3: no oia facfain qb" ofert cũin dintsfic fi orëpzo co ulaudia miflă cu eo: z in
alis fpüalib".Jtë fiex ptëptu:z boc in qcüqs coicat
Ad pamũ gra fpüalis pot coferrefacerdos.
vn 13 in facroǝfirmationis ferat gra fpüalis:non tn de cu eo qfi pténés mádatu ecclie peccat moztaliter.
copetit facerdoti:q2pfectiorimo in facro ozdinis co Jtě qcüqs pricipat fecú in crimine z in ca. Indirecte
vo coicat de cu eo in bis que funt bois ficut in bot
fert gra fpüalis: qo referuat folis epis pp pfectione
in cibo z in bis que funt ſimplr bumane couerfatio
in qua cóftituit.Nec obftat de ipediméto : qz poffut
nis:7fm bocnon peccat moztaliter fed uenialit:nifi
recurrere ad ciuitates in qb'für epipñtes. CEt per
facŕm baptif faciat ex côtemptu:ut dictum eft.
patet
opinio decretistazz nó eft
mi eft mat neceffitate :no pfectione. topp ernecef Ad primú va :qz ipfiplus affentiüt in bis z ſe
fitaté nofolüfacerdotes:f3 et qlibet chźian pot ba
quuntius bumanú ÿdinü:cú plus fit affentiédú diui
ptiçare in articulo neceffitatis.ubi nó babet copia fa
cerdotis:fuata nibilomin'fo zma facri. Confirmatio nogbumano.7 io melior eft opinio alioz qui dicüt
in ada pfectio Priü.CAd 2oom: g coicare cu excoicato directe
qz nóeft adeo neceffaria z oſtituit
eft 5 pceptü ecclie: z eftpctm mortale:f3 idirecte no
ne.ut dictü eft:maioribus referuatur.f.folis epis.
eft 5fz pter pceptü ecclie:z boc nó eft pcrm mortale
facŕz euchariſtie quefita fi duo,
Frca Bzimo Bimo de illis qui excludunta 13 uentale.Un fciédúeft q queda fût perle malum:z
becnopoffüt fieri fine pcto: ficcoicare excoicato in
cófecratione per foznicationem.2° de illis
bis que für excoicati.zio nopt fieri fine pcto. Que
aqui excludunt a pticipatione facfi per ex
cómunicationem. Arti.VIII. da vofüt occafiones malo tm.z ifta poffütfierifi
nepctomoztali:z fic eft loq ul comedecu excoicatis
quefitu eft.utru aliqs poffit
CAdzoom:g nofolü qs debet fubire moztean
Hprimú audire miffaz facerdotis foz
HD peccet moztalr: fzet ante peccet uenialr:qz pctm
nícary dnpeccet mo.talr.videť o nó poffit au
ingtúpctm nung eet eligibile. Si eni effet eligibile
dire fine pctomoztali.Ecclia eni pcepit fub anathe
mate: nullus audiat miffam a foznicario facerdo nung eet pctm: ficnopeccare fifacere.zio per boc
nóɔcludiť o tỏ nó fit pricipádů eis: q2 eft pctm moz
te. Sz face 3 bi'mädatú eft pctṁ moztale.ergo zč.
tale:z qui bocfacit peccatmoztalit:që ët fi eët uenia
CLotra eft qo in multis locis per munduz fuftinetur.
le no eet pticipádů eis: z tñ no peccaret moztalr pti
Rñdeo dom: circaboc eft plideradu gali
cipádo. Ueldomeft y decretalis illa intelligitur
dd quatu ad tus nale eftper le mali:z
De illis qui directe coicant excomunicatis,
aliqd malú eft œtu ad iuspolitiuu.Quicuo eni ſa
facramentu matrimoni quefita
cerdos in pcto moztalterns celebzat:peccat mozta
funt duo.Primode malefica
lit.vn fi oftaret mihi eñ eë in pctô moztali zíducerē Arti.X.
O Arca ti.Sec undo defrigidis.
c
eu ad celebzadu peccare moztalr.zbo eft Fm ipfuz
quefitú eft utru maleficia ipe
tus nate: qz boc eft puocare eu ad pctm moztale.Jus
aut politum addit plus: nó folú debeä iducere eu HD prí primú má dist mrioniú.Uideť o no:qe
ad celebzadu:fs et fi audia ei miffa pecco moztalit: op'oei eft forti' diaboli. Sz mrioniú eft opus dei:
go gde iſtitutú eft in pena facerdotis foznicar . At malefictúvo opus diaboli.ergo matrimoniú eft foz
tededu tn eft q bocno intelligit de qlibet facerdote tius maleficio:non ergoimpeditur per ipfum.
foznicario:fz de publicis fornicargs : qui pe dicuntpu CLótra.Maior eft ptas demonis & bominis.Szbo
mopoteft matrimoniù impedire.ergo zdemones.
blici qn íudício 7fnia ecclie uocať publici. Un qcügs
a tali foznicario publico audit miffà peccat moztalt. Rideo 003: mint eftaligodapatu.Na
per mrioniu vn'tradit fui cozpis
Ad illud qöobijcitodz: q fi fuftinet apzelatis
ppboc noexcufat:q2 boc eft uel pp alti ad carnalecopula.Cóftat at a pactu de ipoffibi
negligétia:uel pp miferia a defectu ipfo platoruz: li nullú eft:cú nullus poffit fe obligare ad ipole.zio
qui nofunt auficorrigere alios:cú in fe multa cozri qn aliqs obligat le pmrioniú ad carnale copulam:fi
genda cognofcát: uel et pp timoré aliqn.vnde noex bocfit et ipolemrioniú nullú ē.Sz notādū è gipof
Arti.IX. fibilitas carnalis cople exaliqipedumto,puenies pot
cufantur pzopter hoc.
ouplr pfiderari:qzul'illo ipedimtú éfupueniés mrio
2mquefitufuit utru aliqsloquédo co
nio la plumato:utpcedes. Si èfupueniés:túc mrio
ОFrca mededo feu ftado cú excoicatis pec niu la plumatu nung foluit.fivo ipedimétu pcedat:
cet moztalr.z videť o fic: q2 multi magiftri decreto
rúz magni boc dicunt. C.facere 5pcepta ecclie tứcmrioníu nó dã fumatū folutt . Jte circa boc ( cie
eftpctm mortale:fed ecclia mádat o nullus loquat: duo ipedimta brulfi ppetua:ul' ad tps. Si ft ppe
tua:tucmrioniú illud fimplr ipedit. Si volt tpalia.
neccomedat cu excoicatis.boc & qui fac peccat moz
talit.C.queda decretalis dicit ubipfulebat füm” túc mrionii nó ipedit fimplr : ad cps: itaengipedi
pótifex utrú poffet pticipari excoicatis: boc etiaz mětu i utrifos pcedat.De maleficijs at ſciëdu é g oq
pzovirado oifpédio mortis no debet face: z but affi da dixerüt q maleficiü nibil ĕ:z bocpueniebat exi
gnat caz dicés: qz eft pcrmmoztale.videt & quic fidelitate:qz uolebat q demones nibil ſi niſi imagina
tiones boiuz:ingtü.f.boies imagiabant eos:zexifta
in aliquo pticipat cu cis peccet mortaliter.
imaginatione territiledebant.Fides vo cathoc vult
Lotra eft& nos videm multos pfectos viros boc
q demonesfint aliqd:z poffint nocë fuis oponib?:z
faciétes: quinilo mo bocfaceret:fieët pctm moztale.
ipedire carnale copula:z iobi'ipedimēta ſipcedat:
dom: aliqs per excoicationê fepat a
Rideo coione fideliu:noaur boiuz nifi p ac zfuntppetua,ut dictú eft fimplr ipediūt mrionium.
goo3:9 et diabolus è op'oci z nó
a
folú mrioniú:zint opa det vnú eft
pare a coione fideliü:vico & aliqs pot coicarefew
fozti alio.z vnúípedit per aliud magis forte: Un cŵ
pticipare cu excoicato directe zidirecte: directe qui
Diabolus fit foztioz matrimoniü nibit phibet per
de in bisque lüt fideliuz: z fic ille quiboc mocoicar
ipfum matrimoniú impediri, Arti.XI.
fibi peccat moztalr.Et boc ptigit triplr:qz fi coicofe
Art. XI.XII.et.xi. Buodecimũ Art.1. 57

Orca 2 quefitü eft utruz frigiditas ipediat zdefuturoprebere cautela:z ideo fi eis referat non
mrimoniü.vi o no:q2fenes funt frigi videtur effe peccatum moztale.
di: z coz
gat fe ad ipole. Sed ipole eft frigidis carnali alicui deorectiöe fina eft itelligédi fic alia vba q
copulart. iad boc obligat fe pactübi nullü erit. dič prinētia ad búanoe act'z fuari oz fm o depèder
frigiditas eadé mri a charitate:zióoico & femp cu debitis circuftatüs i
Rñdeo moi fie maleficiü :cú fit eadé ipolitas
telligéda füt.Sciédú eft at q i crimib' triplr pcedit
in utroq :nibilomin❜tn oiffert frigidus z maleficiar”. F3 iura.q2 p inqfitioné.z boc eft ipcris publicis:z no
Frigidus eni é ipotés fimplröptü ad oës:maleficiat 03 fieri nifi pcedat clamoz ogregatiois.3tep denúcia
vo eft qde ipotes:nótñ q ad oës:f3 q ad vnútṁ.Ná tioné z p'accufatione:z boc è i puatis .Siat pcedat
malefictupliftit i imagiatióe virirefpectu vni mulie paccufatione: tunc 03 fieripfcriptio: qz obligat accu
ris:ingto..opone demonis fit illi abboiatio alicuius fans ad talione:zi bocitedit ut finis bonü reipubli
mulieris:qua pp bozrorë refugit z refpuit:zió aliter ce.vn boc potfieri km uolütaté five publice fiue pu
ipedit frigiditasz alr maleficiu. Na frigiditas ipedit tiz.Si at pcedat p denuciationez: tüc 03 pcede fina
aliqué:itaqops remaneat abſos oi ſpeɔ̃bědi fiab . amonitio:qz finis but' é emédatio primi:zió03fua
vna ipediat. Unfi aliqnaliqs efficit potésopz reite⚫ riozdo fine correctiois.utru at ftati cu ds fcit fréz fu
grarepm mrimoniú.vn frigiditas foluitɔ̃ctum zipe uzpeccaffedebeat denticiare plato: dico o ibis difti
dit benduz.maleficiat" voipedit tum ad ifta tm, guědu eft de pditioib'fubditi z platí. Naz fi egofcio
vñ dat eflicētia nubēdialteri.Et mulierifilr.vñ ma off p mecozriget:tunc nodebeo boc denuciare pla
leficiifoluit ptractü:fz no dirimit ɔ̃bēdu.ut iam p3. to.Siat vig boc mell'fiat y plati:z plat nibilomi
fenes nus fit plus difcretz fpüalis no bñsracore feu odi
Ad pumu adacta gifatiois : f3 is ad gñationé aduerfus illü Bditů.tuclicite pot hoc denuciarefibi
plis:z ideo cupoffint carnaliter copulari non folute ztúcnodicecclie:q2 nó dič eilič plato:fz ficploe p
matrimoniú.frigiditas vo que oino carnalé copulaz ficiétiad correctioné primi z eméda. S3q2ppadi
impeditfoluit matrimonium. tiões diuerfas platoz z fubditoz:nó pot iboc dari
Querfatione vo buane vite qfita giale iudiciu:qz align plat uelmouet ad odium ad
Frcafunt quedaper cóparationez ad uerfus fubditu uel fubdit no bñ ferret vba platí:16
primü.Quedavo per cóparationé adres tenédú eftboc pregľa q i oib? iftisſpfuada eftcba
α quein ufum boium ueniunt. Per cóparatio ritas:7 qo meli z magis expedire vi:z fi boc itëdar
nem voad primum quefitü eft de correctione frater f.emēda primi:Fuet tu pot bonů charitatis:tüc de
na.circa qua duo quefitafunt. Articulus.XII. nunciado nopeccar.Si vo denuciet cuicus perfone
utrudebeataliqs in publico uel bocex malitia:z ur pximusɔfundać uel depzimatur
p Rimo in puatocozrigeprimú uel frem tunc denuncias flue accufans peccat moztaliter.
fuuz.videto occulte.Mat.i8.Sipeccauerituz. in
te frater tuus.unde z cozripe eû inter te z ipm fol Adpumű 8853: fiftati aliqe referat plato
adbibes debitas z
videt ergoq occulte fit frater delinqués. derás magis expedíre:no facit 5 pceptů euágelÿ:q2
CCótra.AdTbis.Peccate corá oib'argue.C . no oić boc ecclie: f3 ploe pficiëtt:ut ocmeft:z io no
alique pftitutiones bocbit:ut.f.publice corrigatur. peccat moztalr.CAd2083: 9 et pfecti viri pecca
Rndeo oom:g bi'correctio ex charitate 03 pcede: rét moztalr:fidenuciado plato uel alicui pfoneitëde
zide eft g di fina correctio:zio opz ozdine fine coz ret aliqd qo éɔtra itētionė pcepti.Ad3™ 083:9
rectiois fumëfm ozdině charitatis.Ozdo at cbarita fi aliqs referatplato culpa print itedés ut cautela i
tis.eft ut de bono primi pferat cóe bonü.Jté ut ue futurusulaliqd bi qo ademědaprimi videret expe
lit bonu primiz plciez fame: z ibis magis uelit bo dire nopeccat.Si at bocfiue platofiue alicui amico
núpfcie:qn utrúc biinopt.Et io bis pfideratis cre fuo ex malitia referat:tüc peccat moztalr.O, fiex in
dog fi cet aliqo pctm carnale feu fpüale qo vgeret i cautela alicuidixerit boc:ita tño nopueniatindeali
detrimētu multitudis:ſtati eft reueládů cuppōderet ud uel infamia uel vituperiù primo delinquenti:tüc
bona cóci ozdie charitatis:ut ocm eft:bonoprimi fi nopeccat moztaliter:lz incaute agat.
ue fit famefiue pfcie.Qñ vo notimet multitudis de C3ncipit Quodlibet duodecimu.
trimétü:tüc 03 quis utrus cuftodire.f.bonüfame z eftde reb' que für
afcie:cozrigedo occlte iter le zipm.Siatexboc coz LJefitú fup boiez:z de re
rectio nofequat:tüc km ozdiné euágelÿj oz fecú adhi b'buanis. Circa pmqfitu de deo
bealiu:uel etreferre ecclie:nibilomin'in z i bocfua deágelis z decelo. Lirca p™ qli
dus eft ozdo.ut fipctm fit publicü:publice cozrigat. tuz eft de deo tu ad fuŭ estum
fivo occitu occlte.zio di.Sipeccauerit i te fŕ tu³.i. adfua potentia:quantuz adeius p.
tefciéte folú zč.qtu ad occlru.tuvo adpublicũ di. deftinationem . Articulus.I.
Peccate.f.publice corá argue.Et fic folo deo ſit tṁ vnû cê.l.
adpm utriufqsptis. Czid aliud vodom: illud de rca céntiale:utpter ifto fit et ideo ceploa
નહહ.સ

ftitutióib ozdiatú eft z fuarioz ibis que vergut in le:z viq fic:qz alio é piez eë:aliỏ filiú cé zaliud (pm
piculû z detrimétü focietatis z collegÿ. Arti.XIII. fcmee: fz eé céntiale nó eft aliō z alió.§ zč.CP.p
querit utrú fi aliqs fciat pctmp pziu forme eft op det ce.Sz in dinis fürtres petates
Gecundo ximi peccet moztalr referédo il pfonales que obtinet vice foże.§ rë. Lotra Aug.
ludftatiz platofuo.vi o fic.qz face ozdiné euágelÿj dic.3ndinistm vnú effe. C †°0839 vitas fideibet
eftpcrm moztale.Szftati referre plato eft 5 ozdiné gioinis foluédiftictio qe zrelones oppofitas:relo
euagelij.&peccat moztalr. CLótra eft.qz boc faciüt at fic z qlz foza bzeé ex compatiõe ad illo cuiieft. vñ
mitiviripfectl.qui nullo mo boc faceret: fi eét pctm cêfiliatioisépcopatione adfb3 cui ieft.relo at indi
T moztale..platí pñt nófolum de preteritis : fed uinis no diftiguit ab co cui ieft:ul' i qe:qz eft ipa res
Art.n.et.m. Quodlibet Art.mm.et.v.

que refert:fz oiftiguit folüex pte et cui oppoiť: zex fed ad obiectu de formisoom: aliter eftde fozmia
bacpte no defiderat ce relonis 3 diftictio z oppofi realib':z alit de pdicatis:que ipoztat aliqdgtinës ad
tio ei :z ideo eft in deoynum tm̃ effe.f.effentiale. acturonis.q2 in pmis.f.realib”ſi in eis debeat bielo
dicit.qños eni cuztalis diftinctio:opz ieffe fepatione in re z inɔfide
Ad primü effe ide eft qo actus entis.quos at ratione:in fcois no reqrit:fz opz o res illa cadat fup
fignificat cópóné enuclationis:z fic fignificat actú in alia pfideratióe: fic dico q ifte pdeftinat? por pfide
tellectus:quo itelligit qn oicit o aliud eft effe piis z rari uel utin fe.uel ut dine cognitióirelat":z ficvno
aliud filg:no puo mó. CAd 2™ dóm:q fic queli moattribuit ei o poffitdanari.alio° nó. Art.IIII.
bet forma pinitas facit eë.f.patrë qui eftdiuinü cë:z quefitü eft de fato.utrú oiafubfint
facit tm vnú effeinquantuz paternitas facit effe. Einde fato.CRñdeo oòm:9 pº opzſci
Einde quefitú eft de potêtia vel.Et re dd fit fatu:zficpoftea facirpatebit ad ppofi
pzimo utru de poffit facere tuz:videm' at multa ɔtingéter euenire:z iō oliz fuit
ɔ̃dictoriafimul eë. Scỏo utrü poffit face dublu utrü ifta que variabilr z inozdiateɔtigüt redu
re infinita inactu. Articulus.II. cant in aliqua cám ozdinátë:z qui dicut q no dicunt
dóz ono.z boc nó ípoztat fatu nibil ee.ut tulli dicit.Quida oicut o in aliquaz
HD prímú in deoiperfectioně potétie • cáz fupioré ozdinant: z iſti noiauerút fatú a foz faris:
fed qz boc no bet rone poffibilis. Naz oisvtus qfi bec oia fint pfata a qdáſupiore ca.fz boz efttri
actiua pducit effectú fibifilem. Dë aût qo agit:agit plex opio.dda eni reduxerüt boc in da ferie cáruz:
ingtú eft ens actu: effect agétis eft ens actu.qcqd qua oicut fatuz:fic ftoici quidicut q nibil eftqonon
ergo repugnat el qd eft eé actu:repugnat potētieacti beat cazz pofita ca nece eftpone effem.Sig euenit
ne:qo eét fi ödictoria fil'eënt.Cd2m oom: effe uel efttalis uel talis effectus:buit cam:z bec ca alis
alidd ifinitü actu poffet fufpicari ex pafpectu qo eet cam.zfic deiceps:ficaliqs eft occifus de nocte:q2exi
ipole:q2 fequeret illud ee eğle deo:fz boc no fequiť: uit domu.qre exiuit domú:q2 fitiuit:qre boc.qzfalla
qz eiqoeft ifinitü oib'modis nó adequat illi qo eft i comedit: ficq2 comeditfalfa ex neceffitate morit.
finituvno mó.Dato eni q eft ignis ifinit" fm magni A.ridet negas duo p². pºy nô qcqd fit bet cam:
tudinénoadequabit deo:q2z fi fit ifinit? ignis in opti fz tm qofitperfe.Q, at egooccidar me exeûte è per
tate:tn eft qd finitu fpe.de autoib'modis eft ifinit". accns.2°oicq nópofita caponit effect?: qz pót ipedi
Luğqueritutrüfit pole deo face aliqö ifinitú i actu: ri:ztono fequit uel noftat feries caru. Alg reducüt
doz nó.potétie eni agétis per itellz aliqdrepugnat bec in alia cam.f.in cozpa celeftia:ex qrú necítate di
Duplr.vno mo qz repugnatpotētie et.alio mo qz re cut oia accide.vn dicut q fatu nibil alio eftq vis po
pugnat moquoagit. pomo norepugnat potètic dei fitiois fydez.bec at opio ouplr eft falla. pogruzad
abfolute qz no iplicat ɔ̃dictioné:ĺz fi pfideret modus resbuanas que pueniüt ab itellu:qui cũ fit virt❜icoz
quode agit:no eft pole.de'eni agit per fuuzitellm : z pea nófubiacet actiói alicui cozpis:z ponë aiaz fub
pervbu qo eft formatiun oiuz.vn opz qois que agit face vtuti cozpozz celeftiü nibil aliỏ eft pone itellz
fint formata:ifinitü at accipitfic ma fine foža. Ta ifi nódifferre a fenfu.ut oicpbs i pº de aia in fine.LT.
nitú fe tenet ex pte mãe.Si g de bocageret.fequere c.iso. Itñper accño z occafionalr fubdit aia celo.in
turq op'oei cet aliqo ifoże:z boc repugnat ei p qo tü itells afficitper paffione cozpis:no tñ ex necíta
agit:z mo agédi q2 pvbū fuú oia agit: q oia format. te mouet abco.2° q2 multa in reb nälib”ǝtingut que
1
quefitü eft de pdefti Arti.III. no accidit ex necitate celi:fz per accns:z nóbát cáz
Linde natioe.utru fit certa.z vi ợ nó.q2 Aly reducit oia bec in cam fupceleftë.f.in puidētiā
pole eft pdeftinatú dânari:ſićpetrů fifuiffet fta dei : a qua oiafut pdefinata z ozdiata: z fz iftos fatu
tim moztuus:qñ peccauit chim negado.Si vo dicas erit qdá effect" puidétie:q2 puidëtia nibil alio eftp
predicta locutio eftde dicto uera:de revo non. ro ozdis rez:put eft in mete dina:fatu vo eft explica
CLotra.qz boc bet locu in formis feparabilib?. Sed tio illi ozdis put eft in reb.Un Boe' fatú eft imo
bec fozma que eft predeftinatio eft infeparabilis. bilisoifporeb mobilib'iberes.Sic & accipiédo fa
dom: pdeftinatio eft queda ps dine túpt oici o oia fubijciunt faro.vñoz Ofee.2.fup illo.
Rñdeo puidétie: puidétiaaut diedirectionë nouocabultra baaliz f3vir me".qö idé é utrus : fz
aliquo in fine:z bec pzefupponit fciam z uolütatë. De' noluit boc:qzbaali nomé erat cuiuſdā gētiù:z iổ
Sic ergo pdeftinatio bét certitudiné ex parte ſciêtie füt vitada noia gétiliü:cü qb'nec noiapuĕit bie coia
dei:que nopot falli:z ex parte volútatis dine:cui nổ zio aug.dić. Sids boc moitelligat fatú fniaz teneat
pót aliqd refiftere:zexpre puidétie:que certiffimo ligua cozrigat.ut no dicat fatú fz,puidétia dei.Ar.v
móoucit ad fine:cü oeus fit fapientiffimus. e eft de ågelis.Et circa boc
oom: bet certitu Eind quefiri
quefita futouo. pm utrú ceangeli
Ed primú diné: tn no eft neceffaria pdefti
A fit accñs ei.zvi q no:qz accñs itelligit ieffe ali
natu faluari:fed remanet stinges.Dictü eft enig bet cui periti:angelus aut nopexiftitipfi ce. Lotra.
certitudiné ex fcia uolütate 7 puidétia: z nyllü iftoz byl.oic ze.¶Rñdeo 003:9 opio Auic.fuit o vnú
ptigétia ipedit.fcia no:qz fcia dei eft futuro ,put (ut z ens femp pdicat accñs.boc at nó é vez: qz vnúpa
in pitt:zfm bocfunt detinata:uolūtas no: q2 uolun ut Quertit cuz entefiät Bamrei: z filr ipm ens. Sed
tasoei eftpnm totfentis.ğ no cadit fubronestinge vnú put ë pn™ nữí ſiĝt accñs.Sciédú ¿ y vnūqôą
tie uel necitatis:f3 bec effluut z ozdinant ex dei volu go eftinpo zi actu:fit actuper boc o pticipat actu
tate: fic ipfa dei uolutas fac queda eë ptigétia:ppa fupiore: perboc at aliqd maxie fit actu pticipatp
rádo casptigétes illis reb? qs vult ee stingentes: z filitudiné pm zpurú actú. Pzím'atact'eft cé liftes
filr necias cas reb'z effectib'necÿjs:z fic uolütas del pfe.vn cópletioné vnüqos recipit p boco pricipar
femp iplet:nótñ oia necio eueniüt:fz eo mo quode? ce.vn ce e cópletu oisfoże.qz pboccóplet & bzeer
vult ca ce:z vult o fint ɔtingéter, puidétia nổ:q2 nổ bz eé cú é actu:z fic nllafoża è nifi peez ficdico qeë
tollitǝtingétiä.Admooz:9 bona eft diftinctio: ſale reinō eft accñs:ſz actualitas cutuſlz fożeexñtis:
:

Art.8.9.et.10 . Duodecímű Art.11.12.13.ct.14.


58

fiue fine mäfiue'cũ mã: z qz eé eft cópletto oiuz inde utru aiafit ex traduce.Ri
eft oppzius effectus dei eft effe: z nulla cá dat cë ni o deo sỏm :g Hug bắc qunem
Secund
fi ingtum participat opationé diuina:z fic ppzie lo nodeterminat:fed ideterminata relinquit in lib.
quédo nó eft accidés:7 qo byl.oicit dico q accides de eccliafticis dog.fz ille liber no eftAug. Singna
Dicit large omne qōno eft pars effentie:z fic efteë in dğ.Sze.etiá no vultdeterminare.Credéduz eft tho
reb'creatis:qz in foloveo eé eft ei'centia. Art.vII. no:z eftvna róphi libzo de aialib . ipole eftq vir
quefitü eft utrum diabolus co tus corporea pducat id qo excedit cozpus.virt auté
o gnofcat cogitationeshominü. feminis eftvirr' cozporca.Alia ro e8.7° meta.LT.
Secund
CRñdeo do3:9 cogfcë cogitatióes cozdis pot c.27. Jqzeni ddapofuerüt o fozme nalesfür excrea
cótingere ouplr in fe:z per fe:r in aliquo effectu. pº tione.Lu eni mă aeris recipit fozmá ignis aut inerat:
folius Dei eft.Diere.ig. Pzauú eft cozbois z infcruta z ficeft laritatio:aut no.&fitde nouo no ex aliq:f3 ex
bile.vn necageli ficeas cognofcut:cui'roeft triplex. nibilo.& creat. Soluit phs.qz foza no fit fic nec ens:
Unappterdebilitaté effe qo bnt eoq fupza graduz uel eébns per fe:f3 fit cópofitü qo bet eë fubfiftens
quo aliqd'eft ens in potétia eft gradus quo res fut in Siergo eft alia forma que per fe fubfiftat:illa haber
aía.Alia ro eft:qz qo eft in vitate cae alicui non pot perfe fieri:aia aut bet ce per fe fubfiftens:z remanet
cognofci nifi a cá que nata eftmouë illa:uolütaté aut • cozruptocozpe:z ita opz q beat fuû fieri. Art.XII.
mouet folus de".Li &oés cogitatióes depédeant a quefitú eft de cognitióe bois.utz
de intellect buan" cognofcatfingu
volútate fic a fua ca:folus de cas cogfcit.Alia rôeft: OFin
q2ageli illa que cognofcüt nälit:cofcut perſpés nä laria.CRñdeo oóm: q aliqd cognofcit duptr:
lit inditas:z befut fpes rep näli :nó at cogitationu directe z indirecte.f.per reflexione. Differt aut inter
qzbec nôreducunt ad cám nãlé:uel no prínét ad co intellectu bumanú zoinü:qz buman❜no cogfcit dire
gnitione näliu:ti per effect cogitationu cognofcut ctefingulare:oin aut fic.qz cognitio fit per filitudinë
cogitatiões:lič z bófacit:cú ipfifubtili cogfcut effe cogniri in cognofcéte: bec eft in intellu nro per ab
ctus qui cantur ex cogitatióib”.Nákm cogitatióes ftractioneacóditioib'idiuiduantib” za mă.ziổ củ
bóafficit aliq paffioe:zper bas mouet coz z bosmo recta cognitio fit perfpêm:ió no cognofcit directe ni
tusfubtili ipfi coğſcüt Ÿ nos: fic aliqd cognofcut fiule intellect aut diuin cognofcit noper filitudiné
de cogitatioib'cozdis:z boc Aug.dicit in lib.dediui areaccepta:f3per extéfione fue eëntie adres.z bec
nationib'demonu:lz alibi dicat o determinarein eis filitudo.f.oina céntia in deoeft oium quefüt in re ex
talé cognitioně fit plumptuofuz. Articu.VIII
preffa filitudo:ziódirecte cognofcit qcqd eft in re z
quefitum eft de celo.Et circaboc qoprinet ad mäm indiuiduale:fz queresphafi fepa
Einde
DLinde quefita fuerüt. putrú celú uľmű tus eft itellect'z cognofcit que für in mä.oicit y opz
dus fit etern". CRñdeo 083:9 nó. Sz múdó gboccognofcat zalia.ficut formas ſepatas cogno
incepiffe eft de não cop que caduntfub fide non fub
fcit itellectu: piücta mãeper imaginationé:aut alio
Demratioe.Tlá quedepedét ex fimplici uolütatedei mó.f.per extéfioné inĝtū piüglť fatalie que repñtat
pnt eë z nocë:z ad hoc ono fit noiducit aliq necef fibi fantalma: fic indirecte cognofcit. Art.XIII.

fitas
ita expte dei.dina
no fit múdusaut bonitas
ficut fi fit que eftfinis res pot
Arti.IX. Deindequi eftde
utrúbitus fcieeffectu
acqfitecognitióis.7pe
remaneat poft
quefitú eft utrucelú fit aiatum. bac vita. Rñdeo dos: circa hoc é ouplex opio.
ndo Rideo 003:9 de bocdiuer
Secu quidá oicut q nofequentes Auic.in.6.nāliú:q ipės
fimode fentiut Doctores ecclie. Diero eni oic fu acqfite noremanet in itellu poffibili:nifi diu actu
per eccliafté o fol eft aiatus.Dama.boc negat:z bec intelligit:qo eft falfum . Na intell's poffibilis recipit
Diia et eftapud phos. Plato eni z AK.ponut cozpa fpes z retinetFm modú fuú.vñ cũ ipe fit imobilis:ut
fupceleftia aiata ee.Anaxago.vo nó.z iolegit fuiffe poteimalis z incorruptibilis:recipit fpes itelligibi
occifus. Ego autdicofm Aug.fup geñ.ad lŕaz y nó lesfz modúfuú: z nung inde recedüt:z o fint ibiét
refert ad fide utrú fic uel alit fit.vn hoc nodetinat in Duz actu noitelligit.patet.3.de aia.LT.c.8. Jubi dź
ench.addens o fi ponam cozpa celeftia cé aiato:nó qfunt in aia aliter oum actuitelligit.f.babitu:z fic
to erut in iudicio tres ozdies indicador.f.angelorti dico o remanet fiue in oanatis fiue inbtis.fz deftruu
zboium z aiaz: q2 ille aie coputabunt cũ angelis: 7 tur bi bitus fciaz tú admodü ſcie:qz boc fempin
boc fenfiffe videt ille qui fecit pfatione cuz dicit:celi telligit cóuertédo fe ad fantafmatappter cozp':z no
celorüæ virtutes.Et ratio pater. Articulus.X. folu ppter boc fantafmatib' indigemus:fed ad uten
Einde quefitüef de boie örü adnäm:z duz bi'fpébus:ziſte modus nó erit tunc:q2 nổcon
ad gram:ztuz ad culpam. uertetle ad fantaſmata. Articulus.XIIII.
Circa pm quefita funttria. ¿ ºqtum sad aiam.2º
de cognitione aie.3 ° de effectu cognitioni .Circa and Secundoubahumana babeátvíz ad
bauta:putaferpétes.
Rñdeo pom: aliqd pot bie virtute aliquá: 7f3
te uel mediate co2poreitate.CRñdeo dōz:9 in nul ppziá năm 7 fm virtutéfupioris cãe.vbi gra.comix
lo cozpe eftnifi vna forma Balis: cui eft ro triplex. tuz ex elemétis bet virtutevna ex nä clemétorů km
p eft qz fi plures fequés no erit fozma fbalis que fa motupdňantis eleméti: z alla bet ex corpore celefti:
cit effe fimplr:f3folú accñtalis:que facit ee boc.3tez ficut qadamas attrabit ferrü:qo noreducit in vir
fi fit acqfita fozma (Balis nó erit gñatio fimplr.Jtem tutem elementare. Aliqui ergo dicüt & nofolü nälia
qz nó effet copofitü ex aia z cozpore vnú fimplr:duo co2pora: fzz artificialia foztiunévirtutes aliquas ex
fimplr z vnúper accris. Si dicat cozporcitasfoz impreffione co2poz celeftiú:puta imagines vel figu
na cozporis cozporeitas dicit ouplr: qños tres dime re fubcertapftellatiôe facte:z fibocueru eft.f. fup
fioes: z boc nóeft fozmafbalie:fed accidès:aliqñ dź artificialia fit bi virt" ipzeffa:pót et dici o vba pla
queda forma ex qua puenit trina diméfio:z bec non ta in certo the beant efficacia mouědí:fedhocnoeft
eft alia a forma fpecifica, Articulus.XI. uerú.Nå inreb” nälibus noia que brit alíquả vrutez
Art.xv.xvi.et.xvII. Quodlibet Art.xvm.xx.et.xx.

ex cozpore celefti:brit illä pñtez aliqua formă.vñ ni gis o efficiat qo figurat.effect at pnie eft occultatio
bil agit ad fpem nifi exvture cozpis celeftis: ficfoz pctor ab oculis vei viuetis: bec occultatio fignifi
ma eftpzius in vnoquoq tus ad talia. Remota& catperfecretupfeffiois:ziófic ppbanaret facr3 qui
pzioriremouet pofterius.Si ergo bi virtutes attri pficeret cozpz fanguiné chii de alioỡ depane z vi
buunt aliqbus:opz y radicent fup fozma aliquá:foz no.3ta cet reuelas facrilegus. Arti.XVIII.
me aut artificiales nofutnifi figure queda:ztofalfu utruliceat appete epatu.Rideo
efty vbazbi' vtuté aliqua babeat ex coupe celefti: Nertio oom: ptingit appetëplationë dua
fed fi bnt aliqua bocbnt exfpu imundo qui imifcer plicit:aut poneceffitatez urgente:aut nóurgětě.
fe vbis boium ut decipiat km Aug.vñ align utuntur pomoouplr:uel qñiponit a fupiori:uel qr no inenit
bis fabulofis z falfie z uanis:qb ad illudedu boies aliqs:qui uelit onus platióis fubire:tali necitate exn
fe imilcét.vn oia ifta friuola zfupftitiofa funt z imagi te meritoriú eft appetĕ.Uñ Jla.6.Qué mittá z quis
nesaftronomice:in qbus z fi noaffit aliqua expreffa ibit nobis rñdit.Ecce ego mitte me:tñ antedixitfe i
ocatio demonu:tñ eftibi qda tacitus côfenfus.La dignuz.2° mó.f.qñ nóurgetneceffitas:fic nó licet: qz
men fi aliquis dicat vba dei facrafine imutatione z nopotcarereaut vitio iniuftitie:finelit fe minorë p
fraude:fed bona z dina intétione nóeft incantatio f3 ferre maiorib :aut vitio plumptiois:fireputet le fuf
oro. Chzifo.tri fup Mat.ibi.Dilatant philateria zč.. ficiente pferrialis.vn Lbzilo.Pzimat eccliafticos
repzebedit illos qui collo uerba euágelij fufpédunt: pcupifcere nec luftü necutile:fup illo regesgétiú zë.
zcum virtus euágelij nó fit in figuris litteraz fed in quefitú eft de effectu Art.XIX.
fide.notñ dano illos quifuper fe gerunt euangelin i n d e facroru:utru copaternitas cauſet
OL
exdeuotione:q2 beata cecilia euágelium chži ſemper expambulis ad facra.puta ex cathecifmo z bi.
gerebat in pectore:fine tñaliqua additiõe uel uerbo Et videtgfic.Dicit eni quedadecre.o a pº pabulo
rum uel carecterum:uel ceteroz fufpectorum. falis nopot fieriuro2.8 bit ibi cópaternitas..
Finde quefitú eftde boie tumad catbecumin cenfetchilan.Sed qui dat chźianifmu
gram.Et circa bocquerunt efficit copater.&zč.ERñdeo:qdaz dícut o oia illa
tria.p° de facris.2º de vtutib". 3° de offi facralia fufficiút ad candu copaternitatë. Quidā di
Ὅ cunto folúɔ̃bitöptü ad tria.l.in catbecifmo:z cofir
cie . De potria quefitafunt. pode facris
gre. De effcu facro.3° de vnitare ecclie. De facris matione. Sed mihi videt o foluz öbit in duob.f.in
greqrebat duo.podebaptifmo.2 depnia.Art.XV. baptifmo zafirmatioe:q2 copaternitas filitudo que
querit utru aqua beat vtu daz eft pinitatis:pinitas at nofit nifi ingñatiöe:zió
H pamá téad emundationé.i.utruz foliin illis facris:in'qb'eftqueda gñatio ſpüalis:co
ppzia virtute mundet uel virtute cócomitante. trabit cópaternitas que matrimoniú unpedit.
Rideo vom:g Duplex eft opinio in br:no folus Ad primüergooom:g figillatis :fed illa nó funt
funt acci pienda colle
De aqua:fz de oibus ecclie facris. Quida eni oicut o
Lacra nobit vtuté vel viz operádi in aía:fz tṁ extra: ctiuez fimul:q2 in omnib” iftis aliqs efficit copater.
z dina virt" cocomitas facit illü effectu:ziducut exé Ad2oom: cathecumin' dicit chźian perfide
pluz Ber.fit alida eps qui inueftiat aliqué de pbenda nóperbaptifmü:qué nódú fufcepit: z ille quidez dat
per anulu anulus no eft capbede: fed fignuz. 3 boc cbzianifmü qui dat facŕm baptifmi. Arti.xx.
nóeftfaneoem:qzficno eet aliquaprogatiuafacroz quefitü fuitutz fit vna ecclia que
noue legis ad uetera:qz et in illis vt coaffiftés fidei Einde fuit i pn tpe aptop:7que eft mo.
credêtia in chźm uētuż iuftificabat.CEtió do3:9 1
Et videt o no:qz nüc nõ utitur eifdemregulis,
facra bit infe virtuté iuftificădi:z ad alios effect ad Tunc eniplatí erat fine auro z argëto in çonis fuis,
quos ozdinant:z nó folü o fint fignü.vñ Aug. Que ergo zč..no legit o chziftus z apoftoli babue
eft táta visaque ut cozpus tágat z coz abluat.Scien rint caftra.modo autem ecclefia babet.ergo zč.
du tng ouplex eft vtus.f.ppzia z iftralis.ficpatet in CótraMat.ulti.Ecce ego uobifcü fum ufos ad plu
ferra:fic facra bit vtute iftrale ad fpüalé effcm : q2 cú mationefecli.boc aut noitelligittm de aplis:q2 oës
facŕm adbibet cũ iuocatioe dina efficit büceffectü: z moztuifunt:z adbuc feculúnó eft côfumatu. zč.
boc
babueftpueniés:q2vbum per zqo
it carne z fuit vbuz dei: ficoiafacra
carochzivtuté
búftbit:
vtu Riideo dos cade eftnumero ecclia que cue
eratz que nunceft:q2 eadé fides rea
tëinftrale ad faciédú miracula pppiûctione ad vbú: dem fidei facra:eadeauctoritas: z cade pfeffio.vnde
itafacraper ptinuatione ad cbiz crucifixu z paffum. Dicit apts.Diuifus eftchziftus:abfit.
e quefitú Ad pumba Matth.tripir expo
Eind qu efies eftúde
Etpºutr pnia.
nob is curaArt.xvI.
aiaz pof
fm
fit abfoluere in foro2feffionis.CRñdeo do3: fenfum myfticú dicétes.Nolitepoztare auru zč.i.ni
aliter eft in facro pnie:z alíť in gbuſdă alijs facris. bilinfpüalib' minifterijs auro vēdatis :nõduas tuni
na in qbulda qui bet ozdiné pot ex hoc ipfo induce cas.i.nó duplice aium beatis.Alÿ exponút ad lŕam:
effectu facri in oi cafu.f.in illis in qb qö eft effectus 7vna expofitio eft Aug.qui dicit. illa vba nódicu
facron eftres exns extraſacŕz.vñ facerdos degrada tur per modú pcepti:f3 pmiffiois:ita q quinó fuat
tus rexcoicat 13peccet:tñ plecrat z baptiçat : zfilr nópeccat:z qui feruat meli facit.ut fitlentus.Nolite
epsplecrat":922fert caractere.In pnia at noipzimit poztare.i.qn iris ad pdicádú nolite folliciti effe de ex
caract nec effect nifi iuftificatio penitétis :qỏ nópot péfis: q2 debent uob a ppľo.Dign³eft eni oparius zč.
fieri nifi per ptate iudicativă.No bñs auté cură aia qfi diceret.36 pmitto o nopoztetis qz digni eftis ac
ruz nobet banc poteftatem. Articulus.XVII.
cipe abalgo qb'pdicatis. Paulus bocno feruauit: z
utru liceat in aliquo cafu reue tn5 regula bác nofecit:f3 fuperogauit .Alia expofi
Secundo lare pfeffione.CRñdeo doz tio eft aliozfcoz qui dicut & bec dictafut pceptine:
gnonec bo nec facto nec nutu necaliq figno:li fed bocpceptu batu eftno ad femp fuadú:f3 ad p2i
cet facere:qz eft facrilegiü.Ná ita eft in facris noue le má miffione :bis eni cos mifit.f.ante paffione iudet :

1
Art.xxi.et.XXII . Duodecímű
Duode Art.xxш . 59

poftrefurrectionégétib? In pma dixit eis. In viaz eccliaz nolicet tn iurare:q2lz fit mihilicitúpaliq tpe
getiu ne abieritis.Jn 2 dixit.Docete oes gétes.In p noface uel dimittebi bonu qo é ad ecclíaz ire:nóth
mamadauit o P pdicta fuaret:noaut in 2.7 ro bui licet mibi iuramétú iterpone:z aiuz obfirmare ad ali
eft:qz in pma folu'mittebant ad iudeos:apud qs fue qo bonuno faciédü: qz boc eft face 5 fpm fcm: zio
tuerat o magri con ab eis fuftetarent:ztofine fcan . turamtu oëid qo eft de gñe bonoz eft illicitú:z nổ
dalopoterat accipe z utiptāte¿ceſſa:apudvo genti eftfuadu:tn in cafu Fuare tenet:puta fiille ul ali fuf 1
les no erat bi pfuetudo: qz apud eos noerat bi pdi ficies medic pñs eet zpat eet curare z uti illo expi
catores.Et iófuiffet eis fcádalu:z viſuz fuiffet eis q méto i faluté cozpale alion.Etfic p3 folo ad obia
p2o queftu apli pdicaret.zio Paulus boc pceptu no Linde quefitü eft de vrutib⁹ mora
Fuauit in gétib?:ziooneinfcoa miffione dixit.Nuc lib'.Et pmo devitutib⁹fz le.
qui bet facculu tollat filr zperam.Ad2m 063:98 Scoo fpecialiter de qdazactu iuftitie.f.de
Ο reftitutione. Articulus.XXIII .
Aug' ridet in epla cotra donatiftas: z babet fup illo
pfal.Quare fremuerüt gétes.diftinguit enim diuerfa quefitü eftutrü vtutes mo
tpa ecclie.Fuit enim tps qñ aftiterüt reges aduerfus HD prímú ralesfint anexe.Et videto
chim:z in illo rpenofolú nó dabát fidelib':fed z eos non:q2 acquiruntur ex actibus qui funt diuifiz
occidebat.Aliud vo tps eftnuc:quo reges itelligit . diflicti.&pot acqri vna vtus fine alia..aug.oic.
z eruditiferuiút oño Jefu chzifto in timore zë.Et ió nibil 3diyina fniaz dic quidic q qui bet vna non bet
in ifto tépore reges funt uafalli ecclefie:z ideo eft ali oes.C.vtutes bntur ex fuctudie que reqrit tps.

Eind
us ftatus ecclefie nunc
e queficientai
devtutib?.,¿ºde q Rideouts longlifedfiquesof
da vtuteitellectuali.f.de vita uerfis:f39 diuerfimode locuti fit devtutib?:vtutes
te.z de vtutib'moralibus.De vitate que eni cardinales ouplr accipiunt ab aliqb".Quida eni
Ὁ fita fut ouo. Pzio de fortitudine vitatis.2° dicut vtutes ee quofdá modos gñales qui reqrunt i
de cófirmatione vitatis que eft p iuramétú.Ar.XXI. oi vrute:puta ofortitudo eft quecus firmitas ai in
quefitü eft utrú vitasfit foz dbufcus reb":téperatia eftmoderatia ai in oib're
HD pamú quefic iet
tioz iter utraregé z mulie
vínű bus: fic dealijs. Ethz iftos nece eft q vtutes fint co
ré.Et videt op vinü:qz imutat maxie boiez.Jtë nexe.qzifti modi gñales redrunt in of vtute:r fi ali
grex.q2 pellit boiem ad id qo eft difficillimuz.f.ad qo bozz defuerit no eft vt aliq:qz fitéperatia rectitu
boc o fe exponat piculo mortis.Jté o mulier.q2 do dine nobeat queeft iuftitia:uel nobeat ai firmitatem,
minat ét regib'.CLótra.Eldre . Fortior eft vitas. que eftfortitudo:z fic de alijs:nó eft vtus:z buc mo
iuuenib du Aug'ponit.3.de trí.z magŕ in.z.fniarū.Alý autē
Rñdeo foluéda in Efdra Sciedu & o fipfide
accipiút diftinctioně barú ýtutů fz deťminatas mās
rem ifta äraoz fm fe.f.vinu regé z muliere: zvitate: fic Ariftoteles z pipatetici.vn prudentiafm pbz nổ
nófüt cópabilia:qz nofütvnt gñis:tnifi cófiderent eft recta rooib':fed folú in agibilib?.filr iuftitianoof
per copatione ad aliqué effectu: currut in vnü:7 fic cit rectitudine ai circa inqfitioné oiuz cárú:ĺztm cir
pitcopari.bic at effect in qué Queniüt z prt:eft im ca comutatióesz oiftributiões z actiões bumanass
mutatio cozdis buani. & inter ifta magis immutet que fut ad alterü.fortitudo et oicit firmitatem aino
coz bois vidēdu eft. CSciédú eft & imutatiu bois circaoia:fed circa ea in qb eft difficillimů aiuz foztē
godaz eft cozpale z aliud eft aiale : z boc eft ouplex. bere.f.circa picula que fut in bellis.teperátia vo eft
fenfibile z intelligibile. Intelligibile et eftouplex.f. circa ea in db difficillimü eftaium moderare.f.circa
practicú z fpeclatius.Inter ea aut que ptinet ad imu delectationes guft z tact :quefut maxime delectati
tatia naliter fm oilpone cozpis betexcellētiă vinů: ones:noin qbufcus alijs cupifcetÿjs:fic fcie velpe
qo fac per taleta loq.Jnter ea que ptinet ad imutan cunie:z fic et loquédo de vrutib'vtutes morales füt
du appetitu fenfitiuü:excelléti eft delectatio:z pciz conexe.cui anexionis reaccipit fm pbm expte pzu
pue circa uenerea: fic mulier eft foztioz.Jtë i practi dētie:q2 nulla vtpotberi fine prudétia:z impoleeft
cis z in reb' buanis que pñt boc facere:maxima ptá bereprudétiafine vtutib'moralib2.cuiró eft:qz pzu
té bet rex.In fpeculatinis fümü z potètiffimü eft vi détia nibil alio eft recta ró agibiliú.Impole eft aut
tas:núc aut vires cozpales fubýciunt virib” aialib”: recta ronēbēre circa aliqo nifi exrectaróne circa pn
vires aiales intelľualibus: z intelľuales practice ſpe cipía. pncipia aut agibiliui funt fines vtutu:z circafi
culatiuis:z ideo fimpliciter ueritas dignioz eft z ex nes vtutu nullus bife bet nifiper bitü illi vtutis:z
cellentioz z foztioz. Articulus.XXII .
ficnece eft opzudětía beat ſecuz alias vtutes mora
querit utru accipies doctrină ali lee.fitr alie nopit beri fine prudétia. Pot eni aliqo
Secüdo cui' experimeti fubiuraméto no bēreiclinationé nālēad act alicui vtutis fine prude
coicadi:teneat feruare iuramétu: z videt o fic. tia:7 quáto bet maiore inclinatione fine bitu vtutis:
qz ficobligat' nodebet facëaliqd qo vgat in detrime tato pei'eft:7 plus ipingepot fine pzudería:fic p3 de
tuilli'q dedit uld docuit:boc aut eet fi alijs coicaret illo q bet fortitudiné nalé fine difcretióe z prudétia.
87c.C.coicare tale expimētu no tenet ex ptefa Etiodic Greg'.Letere vtutes nifica que agut pau
lutis erne alicui. Lú § no teneatur alti coicare no de déter agát zč. Eft z alia ró ɔnexióis in virtutib gra
bet fic obligat coicare. CLótra.nó coicare falubze tuitis pp charitate in apnectunt:q2 dbět charitate
remediu fiue qöcüqs bonú eft 3 charitatez.ergo zč. bet oesvtutes gtuitas.zfilr of bet vha bet charitatë
Rñdeo alit dom eft bicfimplicit z aliť in ca
fu: fimplrloquédo no tené: fed male fa Adprimu 30539 act no futdiuifi z veutes
qznopotceact téperatie fine actu
cit furado:iuramétú eninofolú amittit vim qñ iura foztítudis:nec fortitudinis nifi cu actu téperatie zč,
métü eft illicitü:fed et qn turado peiorat: q2 iurame CAd2"oomg bocdi qz no pbaf p aučte biblie.
tú obligas debet bie iudiciú iuftitia z vitaté:fed z ſi CAd zooz y nooñr moralesa fuctudie (z amor
juro qñgs aliqd gō licet mibi nó facë : puta nó ire ad zoato Pidigest tpe:tñ nó bēbit ýtutë nifi fit paudės
Art.23.24.25.et.26. Quodliber
Quodliber Art.27.28.et.29.

quefitú eft de reftōneque eft Einde quefitafut de officijs 4° . 6°


e act iuftitie.Et circa boc que
i nd ef ie d de offo expofito facrefcri
D qu
fitafuttria.Pziooeillis dpp ptes fut ex pture.2° deoffopdicator.de offó cófef
tra ciuitates.2º de eo quimala fide longo Ὁ Top.4°de offovicarioz. Articls.XXVII.
oz
tpe pfcripfit.3°
a de eo qui aliena plüpfit. Ar.XXIIII.
p o f c
f quefitú eft utrú oia que do
Kirc mi querit utru expulfi pp ptes ig nomũ
vpu :qz in fu is dictis fu
ctoresfci t aliq fa
olxerüt lfa.ana
fint in
fpu
Tint expete bona fua ab illis qui fut i H
ciuitate mangtes.Et videt o no.q2 multi debis fuis exponib qños diffonát:nó pót aút eêueru qo oif
qui fut in ciuitate culpano buerut ad cor explfione: file uel oiffoni eft:q2 utraq pe ɔ̃dictióis nopot effe
zficpunirent alid pzo culpa alteri.C.expulfi fu uers.Lotra.ad endeprinet face aliqdppfine z p
erut otra pté ecclie: fic iuftü bellu. actio eft contra duce ad illi fine.fed finisfcripture que eft a fpú fco é
eos:z ficdana eis nofunt reftituěda.C.fm pbm eruditio boiuz.bec at eruditio boiuz exfcripturisno
cimutať ozdo ciuitatis nó remanet eadé ciuitas:fed pt ee nifip exponesfcop. expones fco Italpulco
cũmutatoria z pncipat mutat ozdo: z fic no eft ea 083:9 ab eodé fpú ſcripture füt expo
de ciuitas.ergo expulfi no ptinet ammodo ad ciuita Rideo fite redite.vn di.j.ad Loz.2.Hialis
tem quepus erat.ergo notenent eis ad reftitutione.. bonopcipit ea que deifunt.fpüalis aut zez pcipue
Lotra.qui fpoliat a raptore pot repetere z accipere qtu ad ea quefut fidet:qz fides donu Dei eft.zio iter
ea quefuntfibiablata.ergo z illi expulfi. pratiofmonů nüat iter alia dona fps fci.f.ad com.iz.
eoruz gregratis date no füt bi
Rideo 03: 9 autfit expult tuftge cors Ad pumu : fed lüt dda mot a fpü fco: als
clpa:z fic no repetë amiffa.aurin
fufte.i.fine culpa z fine debito ozdine iuftitie: fic pât fieet bit' ppbeta qñueller per dona pphie reuelas
repete.Si at bitfuplore debet p fupiorëpetëfibire tionébiet:qo fallu eft.zlode aliqb occultis reucla
ftitui.fi at nobit fupiore:ipimet pit fi pnt recupare. dis align tagit més aſpú fcó:z aliqñ no: fed aliq eis
goom: nopunit fic aliqs.p pctổ occultant.vn dixit Delifeus.4.Reg.3.2 dñs celauit a
Ad primá alti :fedpzo fuo:q2 maiores oia me.Aliqn et aliqdicut a feipfis.fic patet de Nathan
faciut aučte z fauoreppli:zficppls in fauedo maiori dafuluitoauid edificaret tepla.poftea auté aoño T
bus fuit inculpa. Cillud itelligit de penafpüali: repbelusz qfi retract phibuit bocipfi dauid ex pte
quanullus punit fine pa culpa:z non de cozpali qua Dei.boctñ tenédú eft qcqd in facra fcriptura ptine
frequéter vn pzo aliopunit.Ad 2m oom: iqua tur uez eft.al's qui boc fentiret eet betic.expofito
túlufte agut füt pzo ecclia.inquátú iniufte ptra eccle res aút í algo que noft fidei mita exfuo félu dixerüt
fis.CAd3m oom:q fi füt eede plone: manifeftú eft zioin bis poterat errare:tñ oca expofiton nečitate
o tenentfibi.Alie oinonotenent. Articulus.XXV. nóiducut o neće fit eiscrede:f3 folü fcriptura cano
querebat utrú ille qui mala fide nica que iueti z inouo teftaméto eft. Ar.XXVIII.
o pfcripfit teneat ad reftonë, z vi
SEcúd quefita eft de pdicatorib.Et cir
no:q: lexoieq qui et mala fide pfcribit acquirit Einde caboc quefita fut ouo. pºutru ali
onli.CLotra.decre.oic q tenet:nec acqrit onium . de poffit pdicarepa aučte:itaut liceat pdicare
Rñdeo 3: circa boc eftprietas iuris ciui finelicétia plati.Et vig fic.qz pdicare eft bonú alij
liez canonici:q2F3 ius ciuile talis pre face.Sed Debem bonu opari ad oes ad Sat.6.§re.
fcriptio tenet:Fm ius canonicu talis pícribe nopót:z CB.di Ec.vnicuiqs madauit de depriofuo.grč.
róbut prietatis eft:qz ali eft finis qué itëdit ciuilis Lotra.ad Ro.io.Quopdicabut nifi mittant. zč.
legiflatoz.f -pace fuare zftare iter clues:que ipediret dō3:9 nullus fcie magne uel
Rideo quis fcitatis nifi miffus a beouel a
fipfcriptio nocurreret.qcüqs eni uellet poffer uenire tücüqs
z dice: iftudfuit meu qcüqs tpe.Finis aut iuris cano plato pdicare pot:q2 nullú agés natú eft agë niſi fupi
nicí tédit ad qetë ecclie z faluté aiaru.nullus autē in debita maz.pdicatio aut eft exhortatio z doctrina fi
pctó faluari pot necpentte de dano uel de alieno nifi fit publica refpiciés tota eccliaz:z curapublica eccle
: ropeler.CEtió dóm eft:q fids pfcribat bona fide fie cómiffa eft platis: ziónullus debet aliqd exercere
poffidédo notenet ad reftonë:ët fi fciat alienu fuiffe qo reqrat aučtepublică nifi aučte platí.CAð p™z
poft prefcriptioné:qz lex pót aliqué pro peccato z ne 003 :9 cuilibet licet face bonu fibipportionatu : non
gligétiapunirein reſua:z illäalteri dare z cócedere: aut qocüqs bonü.CAd2moom:g mádauit de mo
fed qui mala fidepreſcribit tenet emendare z ſatiſfa nere prímu puata monitione z familiari.Ar.XXIX.
cerereddendo damnum qō intulit .
Ad puma Soom : vera efto oiaft pnmad Scudo utrúaldo pbibita pncipe, (clari
pdicationë.Et vi
gubnádūno ad retinendūfibi uel gno.Nolitetime eos quioccidut co2p2.dź pdi
ad dádúalÿjs:7 fi que leges tales fïgyránice ſť z nó ab catorib . tiore pncipú nodebet dimittë..act.
foluit a pfcia:f3 a foro iudiciali zviolétia.Ar.XXVI 4.Deo opzmagis obedire boib.Sz de pcipit p
querebatutrú ille qui réaliena côfù cipueplatis o pdicét.2.ad Thi.4.pdíca vbu.g zč.
Nertio pfit teneat adreftôné.z vź q nó.q2 il C.nullus debet obedire alicui in eo in quopeccar
le cut resfuerat nobet actione in plüptore:itel pcipies.Sedpriceps peccat phibédo hoc.ergo zč.
lige fi ius bet caluz in pfcriptione.Lotra.lftemala Lotra.act.is.Quia repuliftis regnum dei zč.CP.
fidepoffedit altenu qö plumpfit. Cooz: tenet mat.io.Si uos pfecutifuerit i vna citate fugite i ali i
do3:9
cul ro :q:inqlibet tenet ad faciēdi
aut iuftitia iuftitia altipfiftit
nifi reintegret eqlitas Rñdeo qnalide biceft oppdicare
ouplici diftictióe:ge
phibet fo
nópót aliqs ce iuft : ieqlitas aut fuit o plüpfit rẻ no lua tyrano:aut fil' a tyrano zppľo.Si pomo ficcude
fua:zió opz o reddat. Ad pm 8oom:g 13 nôbé multitudinefintaliq qui audire uolüt:nó eft dimitté
at actione in eu qui fupfit Fz ius ciuile:bět tn fz ius dapredicatio:quis ficfit moderada quo ad tpa z lo
1
Diuinü:cui finis eft falus aiaru.zideo ci repugnar. ca:ut ex timore ad tyránů nó ipediať:z qñcs et tunc
Art.xxx.et.xxxi. Duodecimu Art.32.33.34.et.35. 60

liceretpdicare occulte per Domos:fic ab aplis legit centiaz uel auctoritateaudiendi cófeffiones côtrauo
fcm , 962mỏ túcocbet cedépzedicator 7 fuge ad luntate epizoiocefani fuffraganci.
alia locaF3 mádatú oni. Et hoc ét Szego.dič in Dia eps
logo.q qñ oës funt mali z indurati:debet eis dicere Ad primú papa $ 3per potaqueduct for pa
facerdos. Ad
illud apti.q2 repuliftis a vob regnú dei zč.Alia difti 2moom:g bocno,eft in piudiciu : fed in auxiliuz:q2
ctio eft bicbrida:q2 pdicatoz aut bet curáaíaru:aut audire cofeffiones nóeft ftatutü in fauoré facerdo
no.i.pdicat ex necitate offici:aut pa fpóte.Sipmo tu.alias effent multú ifelices ferui:fi ppter bonorez
móficno debet dimitte gregé et pp piculů morris: facerdotu côfiteri pctá eët nečiuz:fed boc eft intro
oumodo poffit aliqo bonú faceremanedo cu grege. ductú ad faluté aiarú. Articulus.XXXII.
Siz° mofic etiaz fi poffet ibiinter talesfructificare quefituz fuit de offó vicarioruz.
notenet ibi ftare:ngc ad ponédū aiaz fuánifi in cafu. Linde utrú vicari alicuius poffit vices
Ofuascomittere alteri.z videt,q fic: qz effectus
putafi aliqs ueller cozrupere fide:z tüc ubi fides pi
clitaret teneret aiaz pzofrib pone:qz boc eft in pre bisvtuté cauſepot in ea in que pot caufa.
cepto in tali calu. Si aut noiminet talis cafus:fic eft CLotra.Quia bocvidet effe contrariuzilli Prouer.
in cófilio:qz oia cófilia in cafufunt in precepto. 27°.Diligenter agnofce vultú pecoris tui.
Ad primú goom: deus pcipit pdicare:th Toom: ille qui ftituit vicari nopot totafuaz
ozdiate:z eomoquo utilefit falu ptátécómitte: fed potpré:qz itétio cómittétis eft ut
tiaiaru. Adoom:g nó eftaliqd dimittenduz exeqturf39potille cui comittit: fozte talis nopót
qo fitfm oeutimore mortis.D, fi aliqs fine cazfi toth face go fibicomittit:z topótaliqd alti comitte.
nenecitate fe ingerat ad periculus : no fit fapienter. CA pmu goom: effectus no bet femptota vtutez
CAd3m 003:q8 falfum eft.Ná km Aug.aliqñ ipe cae:nifi effet eps Ad 2 Dom:q bocipm facit ut
cognofcat vultu pecoris. Articulus.XXXIII.
ratozpeccatpcipiédoy deuor miles no peccat obe
diedo maxiefi militi noafter illő eé pctm. Ar.XXX. quefitú fuit de prinētib” ad culpă.
utruliceat pdicatoribus recipe le Finde Et p° de patio.2º depenis.De
Nert io mofynas ab ufuraris.Et videtur q poquefita fuerütduo. pº de ptinétib? ad culpag
fic.f.ad Lon.9 . Sinos uobis fpüalia femiam originale.2º ad culpaz actualë. Depcto originali
c.C.ius nalé bět o bomo viuatde laborefuo: quefituz fuit.utrú traducat per traductioné feminis.
dignus efteni oparius zč.boc eni cóceffus eft boi a Room:q fic.qpcm origiale eftpctm nãe znóat
creatore.3n fudore zč.geñ.3.CLontra.Úfurarijní ringitplona:nifi ingtü eft in tali na: tota aut buana
bil babent nifi qò eft alienum . na eftfic vnus bó.ubicüqs ergo illa nä regitur:ibi eft
CRoom:g derapina ufure z bi in gnăli loquendo peccatú näe:qö eft originale. no pcuffio bet
nópot fieri elyna.a.6i.Odio bns rapina i bolocau ronem culpe non ingruz ipfius manus: fed into fit
a pnᵒuolutatis. Articulus.XXXIIII .
ftu:tn in fpáli cafu pdicatorib' quipdicát ufurarģs z
monet eos reftituere:licitü eft accipe : z bec eft vna Linde querebatur de culpa actualid .Et
ro.Aliaeft qn nobñtals vnde vivant : z in extrema pmo cogitatiois duofue
necitate ciafunt coia : z ab oibus licite acciperead rut quefita. pmo atrü ¿ſenſus in delectatione fit
fuftétationez z neceffitate. Articulus.XXXI. pctm mortale.CRñdeo oom:g bức nó queritur de .
qfitúfuit de offo pfeffor.utru ali cofenfu in delectatione act :q2 bicplane moztale eft.
Einde de poffit pfeffioes audire de idul Sedde pfenfu in actu cogitationis tm:fic cuz alids
gétia oni pape fine uolutateppzy plati.Etvi q cogitat delectatione fornicatióis: zdelectat z placet
no:q2qlibertenet cofiteri po facerdoti.§zč.CP. fibibec cogitatio. Eft ĝouplex cogitatio olectatióis
papa nili piudicat pp alig idulgétia. Lotra.papa uel ppt ipfaz cogitatione:uel pp recogitată. Pria eft
efup oés.&cutult qd z tu ult pt cômitte zidulge. cu q8 cogitat de triaglo uel de bellis regis noppre
Codỏm:q qda dicunt q qlibet facerdos pt abfol ge:fed ppt ipfaz cogitatione.Scoæeft cuz delectos
uere quelibet a qlibet pcto:z iz nobñ faciat abfolue cogitado de amico pptipm quifitmibi per cogita
do:tnabfolut' eft: z ro boz fult: q2 fimul dat pfbyte tione:z in cogitationepñs.Sic & cogitatio pot cogi
roinfua ozdiarione poteftas cófecradícorp" chźiz tari ut delectasput eft cogitatio:z fic noeftpctm:fic
ptas clauiu:7 io ficpot pfecrareğlibet hoftia:itapot ftoebeonarrare de fornicatione:z occurrut pulchze
abfoluere quelibet.Sed boc eft erroneum q2 nullus vie z delector.Si aüt cogitatio eft delectas pp rẻco
pot abfoluere pa aučte niſi eû qui eft aliq mofibi fub gitata:ipoffibile efty bocpcedat nifi ex amorefozni
dit : qt act fiút in mã pa z abſoľo facralis bet indi cationis:z io pfentire in ea eft plentire in amoré z in
cíú annexú.z boc.f.iudiciú no eft nifi in fbditos zife ufum rei illicite:zio eftpctm moztale.Arti.XXXV.
riores. no bēt fubditâ nó abfoluere z fic fufpitioe.utru pctm mozta
kurifdictio dat maz facerdoti detiminatá : fecus aut eft Scudo Rez videf g fic.talio eni comú
De boftia que eft mä deťminata.Lui nulla cura co nat ons.Ifa.s. Ue doicitis zč.C Lotra.Sup
mittit bet claueligats:ut iurifte dicüt.f.qz nó bét oi illo.Nolite an tps iudicare.oic glo.qeueniale pctm
no mam.Alij dicut nullus pót et aučte fupioris p CR003:9 illis que für moztalia pctá ex gñe mot
lati abfoluëfbditú iferioris plati 3 uolütate ipfi":pu impfecti nofutpcrá moztalia fz uenialia. Adulterin
ta nópót aucte epiɔ̃uolütatė parrochialis aliquez eni eft moztale.f.qn eft cópleta uolütasno aut qui eft
abfolue.Doc et eft erroneu: qz ad abfoluendú reqrit icópleta.no eni qlibet mot' pcupie è pctm mortale.
ptásfacerdotalis z iuriſdictio.eps aût bet imediata Judiciu aut eft ouplex.f.de reb'z de plonis.Judiciu
iurifdictione ioes.Un eps pot oiuzcofeffiones audi de reb'ip è moztale pctm:putadice pare elyna fit
re et uolütate pfbyti parrochialis:z filr ét ille cui malu.Judiciu at de plonis lz qñqs fit flz:nóth ſp eft
epscomittit:zmulto magis fipapa comittit.Tñ ar pcm:nifi qneft oinotemerariu.Un Aug.in fermos.
chieps qz no bet imediată iuriſdictionë in oës fui ar neoni in mote.Sierram'in iudicio plonarú nó erre
ebiepat":nifi ex appellatione: nó poffet alicui dare li mus iniudiciorerú : fed qñ ex leuirë iudiciú pcedi
Art.xxxvI.ct.xxxvII. Zabula

firmu in cozde:aliqn eftpctm moztale:qz eft cu côté Incipiüt tituli qónuz de duodecim Quodlibet fana
ptu primi:fufpitio aut eft qd impfectü in gñe tudicÿ cti Tbome deAquino:Fm ozdinem alphabeti affi
zideo eft impfect mot":zideo no eft moztale ex ge gnati: 7 pzimo de angelis. A
nere:quis fi fiat ex odio erit aliquando moztale. Angelus fit in loco per opa
Trum tionétm.quodlibe pzimo.
CAdpm & oom: quidicit bonú malu zč.nó ſuſpica t
tur fed iudicat:zideopeccat. Articulus.XXXVI. articulo.iig.
U Utrum angelus tráfeat
quefita fuerunt de pcto opis tria. ab extremo ad ex
Einde Pzimo utrú liceat uti fortibus ma tremum per medium.quodlibet.j.ar.v.
xime in aptione lib204.CR° 003:9 ſo2s,pe eft Utrú angelus côponat ſbalr excentia z eé.q.ij.ar.tij.
iudiciü qo exqrit exaliq abboie facto adingredu oc Utruz in angelo fit idé fuppofitů z natura.q.ij.ar.iiij.
cultu.oico aut abboie facto:qz querede factis ab ali Utsum angelus fit caufa animerōnalis.q.iij.ar.vj.
ianó eft fo25:f3 aut auguriŭ:autaliqd alíỏ:ut qñ aliqs Utrü angelus poffit influê in aiaz rónalē.q.iij.ar.vij.
fac fic geomatici z cutarillis:z de feftucis:ziaptioe Utrum quicquid agit angelus agat per imperiumuo
libzoz.bec aut fiút ad tria:aut ad inqrēdu volütaté luntatis.q.vj.ar.ij.
aut ad ǝfultádu dubiü:aut ad diuidědů:z fic fumitur Utzagelus poffit éé i quexo celi empyrei.q.vj.ar.iij
triplexfozs.f.oiuiforia: cófultoria: z diuinatiua.Aliq Utron intellectus angelicus poffit intelligere fingu
faciüt bas qficomittétes foztune:ficut cu qs no vide laria.q.vij.ar.iij.
turoebeire:tn ponam de debeat ire:z bec aliqn eft Utru in angelis fit cópó accñtis z fbti.q.vij.ar.vij.
uana.Aliq itétióe exdrediiudiciu alicui ref:fic dda Utrüangelusfit copolit ex mã z fozma.q.ix.ar.vj.
ad indrēdu indiciúgſtroz exqrüt:fić geomática di Utrum angelus poffit cognofcere fimul res in uerbo
cutofm motú celi man" mouet:z fic eftpcrm.Aliq zin pzopzia natura.q.ix.ar.vij.
itédüt fcire iudiciù diaboli:ficut nabuchodonofoz:Z Utrum angelus meruerit fua btitudine.q.ix.ar.viij.
boc eft facrilegiü.Aliq iudiciû divinů: z ficnófempê Utrum angelus moueaf in inftati.q.ip.ar.ix.
pctm.Et fic fo28 diuinatoria qtuoz bet gradus: z po Utrumangelipoffunt imprimere uel aliud facere in
mo aliqñeftleue pctm:uel nóeft pctm.2°mopeccaru cospora inferiora.q.ix.ar.x.
eft.73° 74° nofemp pctm eft:fed qn do no ex necef Utrum ouratio angelibeat pus & pofteri”.q.x.ar.titf♪
fitate fac:qz fic eft tetare deu.2. Paral.2.cu igramus Utrum motus angeli fit in inftanti.q.xj.ar.iiij.
qdagë zë.uel qn fine debita deuotioe:fic apli Act.j. Utrum effe angeli fit accidens eius.q.xij.ar.vj. 1

uel qui aliqs res facras couertit in restpales:fic cum CQueftiones de anima.
apit libzos p20 tpalib³.uelqñ de eo qo eft fupza nos: Utrú per aduentû aie excludant oës forme que pai
fic qñ qs no cocozdat: q2 boc eft face iniuriaſpuifco: us erant.q.f.ar.vj.
quicredit firmit ee in ecclia uel in collegijs:tň in ele Utrum aia a cozpore feparata poffit pati abigne coz
ctione feculariu nibil phibet foztibus.utí. poreo.q.ij.ar.xiij.
Ecúdo De retétionefupfluor.utz Utrum aia fit cópofita exma z forma.q.iij.ar.xx.
ille qui no oat fupfluum qo Utru aia fepata a cozpe cognofcat aliam aiam bois
bet pzo deo peccet.dicit eni Aug' y q reti quam in bacvita cognouit.q.iij.ar.xxj.
S net zč.ficut fup in octauo qolibet.3° deper Utrum anima feparata a cozporepoffit naturali pa
plexitate:utrû aliqs poffit ee pplex . Ar.XXXVII. ti abigne corporeo.q.iij.ar.xxiij.
e eft de penis.Et poe pena Utrum anima accipiat fpecies quibus cognofcit a re
Find quefitü
tpali.utru aliqs religiofus expelli bus quefunt extra eam.q.vij.ar.iij.
debeat ppterpam de religione fi fit parat cozri Utrum anima uegetabilis z fenfibilis educant in eë
giz fuftinerepena. CRñdeo dom: apte dicit.Au per creationem.q.ix.ar.xj.
ferte maluex uobis: modicü eni fermetu zč.Aufert Utrum animafit fuepotentie.q.x.ar.v.
aut aliqs aut per penă cozpalě: 7 per boc manifeftuz Utrum aia rõnalis fit corruptibilis.q.x.ar.vj.
eft auferter ille qui uellet penitë quátúcüqs :fic bo Utrum anima quicquid intelligit intelligat in prima
micida fufpédié quatücüqz peniteat: uel per pená ſpi ueritate.q.x ar.vg.
rituale:zbocecclianó facit nifi qs eet cótumax.Et Utrum animafeparata actumfenfitiuarum potentia
robut' eft:q2 perpena cozpale aufert aliqỏ tpale:qo rum babere poffit.q.x.ar.viij.
potrecópefari per aliqo mai bonu : fed bonu fpuale Utrú fint eiufdéfube aia fefitiua zitelliua.q.xj.ar.v.
qo admittit nopot recópéfari:z io non debet religio Utrum celum fit animatum.q.xij.ar.ix.
ifligere tale pena diu vult cozrigi:qm ficut eft excoi Utrum anima perficiat co2pus immediate uel medi
carioin ecclia:ita eft expulfio a religione.Et ideo di antecozporeitate.q.xij.ar.x.
cēdum nullus eft nifi ppter cotumacia expelledus Utrum animafit ex traduce.q.xij.ar.xj.
fed eft fequeftrandus in carcerevel alio modo. Utru itells buman' cognofcat fingularia.q.xij.ar.xij
Utz bit fcie acqlite remácat p'bacvitá.q.xij.ar.xiÿj "
1:1 Utz arc nubia fitfignü diluuij nô futuri.q.iij.ar.xxx
CUenetijs per Simonem deLuere:pzo Utrum aquefintfuper celos.q.iiij.ar.iij.
DominoAndrea Torrefano de ... Utruz mulieraccufata in adulterio teneat in iudicio
Afula.4.Nouēbzis.is03. peccatum fuum confiteri.q.v.ar.xvj.
Utrú alimētu puertat i vitate buane näe.q.vij.ar.v.
Regiftrum. Utrú beatus mattheus fuit uocatusftatim de thela
aaaaa bbbbb ccccc ddddd eeeee fffff neoad ftatu aplatus 7 perfectionis.q.v.ar.xxj.
.xxij.
Queftiones de beatitudine. B
Sexternus.fffff.Ali quinterni. CUtrú btitudo fcôrú per pus cófiftat in intellectu Ÿ
in affectu uel econuerfo.q.viij.ar.xix .
Quinterni.6.cart.j. Utrum beati ingloriaperpzius ferantad côtéplan
:

Zabula 61

dam chži oiuinitatëğ eius buma fratrem fuum.q.xj.ar.xij. effe actu.q.ip.ar.j.


nitatë.q.viij.ar.xx. Utru fi aliqs fciat pctm primi pee Utrum deus poffit contradictoria
Utru oës fciquifunt per eccliaz ca cet moztaliter referendo illud fta facerefimul effe.q.xy.ar.ÿ.
noniçatifint in glia : uel aliq con tim pzelato fuo.q.xj.ar.xiij. Utrum deus poffit facere infinits
fint in inferno.q.ix.ar.xvi. De damnaris, 4 in actu.q.x.ar.id.
Utru itells creat poffit dina centi Catrionati in íferno gaudeat z De fciétia det: pmo deideis.
am immediate videre.q.vij.ar.j. pfolent de penis inimico fuoruz tri ideo fint ples idee.q.iij.ar.j.
Utz aliqs itell's creat poffit vide quos fecum vident in inferno pu Utrum idee que funtin mete olui
redeu per effentiam.q.x.ar.xvij. niri.q.iij.ar.xxiiij. na perpus refpiciatresquátú ad
De brificije zpbēdiseccliafticis. Utrum corpora damnatoruz erût naturam fingulare& quatú ad na
Utruplat ecctie poffiteccliecură incorruptibilia.q.vij.ar.xj.` turam fpeciei.q.vij.ar.g.
comitte fuoplaguicoquis idoco Utru cozpora danato refurgent Utrú deus fcist pmü iftás in quo
poftpofito meliori.q.ij.ar.xv. fine deformitatibus.q.vij.ar.xij. potuit müdum creare.q.v.ar.j.
Utru plat qui dat bnficiieccliafti Utrucozpadánato punient omi Utrum deus cognoſcat maluz per
cú alicui fuo fanguineovel ami bus zfletu cozpaliq.vij.ar.xiij. bonum.q.xi.ar.g.
cout alij eius amici exaltentur fi Utrum dénetipoftdiem iudicijvi Depfcia z pdeftinatióe diuina.
moniam committat.q.v.ar.xxiij. deat gliaz fanctoru.q.viij.ar.xvj. Utrum preſciti a deopoffint deme
Utrúepe peccet das brificii bono Utrum damnati uellentfuos ppin reri.q.v.ar.ÿ.
fiptermittat meliore. q.vj.ar.ix. quos effe danatos.q.vii.ar.xvij. Utrum pzedeftinatio imponat ne”
Utrumille quibet plures pbēdas Ultrúindánatis fit tm penignie: ceffitatem.q.yi.ar.iij .
peccet ex boc ipog opiones ma uel etia pena aque.q.viij.ar.xviij. Utz pdeftiatiofiteerta.q.xÿj.ar.4
grop fintinpriu.q.viğ.ar.xiÿ. CDe decimis. CQueftiones de diabolo.
Urruz bēre plures pbēdas fine cu Utrum propter confuetudinez ali Utrú diabolus fempſubſtatiaľr in
raaiarú ablas difpéfationefit pec quideobligentur a iure reddendi babitet boiem quadocus peccat
catum mortale.q.ix.ar.xv. decimas.q.ij.ar.viij moztaliter.q.iij.ar.vij.
Utrum melius faciat qui confentit Utrum pauper teneat decimas fol Utrum diabolus cognofcat cogita
electiói canonice de fefacte&qui ue diuiti facerdoti.q.vj.ar.. tionesbominum.q.xij.ar.vý. ,
cam recufat.q.v.ar.xxij. CQones dedeo.Et pº de er een Cones de delectatione.
Utrum neceffe fit,femp eligere me tia z ce.De pluralitate pfonaruz. Utrum plenfus de delectatione fit
liorem.q.viij.ar.vj. Utrú vnitas centieponar in nume peccatum moztale.q.xij.ar.xxxitÿ
De bigamis. rúcủ vnitate perfone.q.vj.ar.j. Útrumpzimus motus femp fit pec
Utrum papa poffit difpéfare in bi Utru imefitas diuina excludat plu catum.q.iiij.ar.xxj.
gamia.q.iiij.ar.xiğ. ralitate perfonarü.q.vÿj.ar.vj. Utrumpzimi mot in infidelib'fint
CDecharitate. L Utrum vnitas aliqd pofitiue dicat peccata moztalia.q.tiÿj.ar.xxÿ.
Utrum bñe charitate ea cogno indivinis z nōremotionë tṁ km CDe bonorediuitum.
fcat per fpeciem.q.viij.ar.iiij. opinione magiftri.q.x.ar.j. Utrü ille qui bonorat diuitë, ppter
Utrum charitas fm fuam centiam Utrum folius dei fit pzopzium effe Diuitias peccet.q.x.ar.xģ.
augeat.q.ix.ar.xiij. ubiq.q.xj.ar.j. CQones de doctorib'z magris.
De celoempyreo. Utra indeofit tm vnú cé.f.centia Utrum liceat petere licetia in theo
Utrum celuz empyreû beat influe le:uelpter illud fit etiamin deo eë logia docendi.q.ij.ar.ix.
tiam fup alia cozpa.q.vj.ar.xix. perfonale.q.xy.ar.j. Utruauditores diuerfor magron
De confcientia. Utrum patereodez uerbo dicat fe tenétiú diuerfas opiones excufen
Utrum confciétiaerronealiget ad z creaturam.q.lg.ar.vj. tur a pcto erroris fi opiones ma
peccatum.q.iij.ar.xxvÿ. Utrú fenart' nus km qué oëscrea giftropfuo fequant.q.iğ.ar.x.¿¡
Decozporegloriofo. turedicunt ceperfecte fit creatoz Utrú magi deiminas qones theo
Utrum co2pus gloriofum naturali uel creatura.q.vij.ar.j. logicas magis debeat uti auctori
ter poffit effe cu alio cozpore non Utrum filiusdiftinguatur filiatio tatibusq rationib.q.iij.ar.xviÿj
gliofoin code loco.q.j.ar.xxi. ne a fpiritu fancto.q.liÿ.ar.vÿ. Utz fiper doctrină aliquíretrabu
Utrum boc fieri poffit miraculo. Utrum in deofit virtus.q.ig.ar.ÿ. tur amelioribono illeteneat fua
9.j.ar.xxij. CQueftiones depotentia dei. Doctrina reuocare.q.v.ar.xxv.
Utrum corpus refurgat idem nu Urrumoeus poffit facere & mate Utrú oia que doctoresfancti dixe
mero.q.xi.ar.vj. ria fitfine fozma.q.iij.ar.j . runtfint a fpú fco.q.xğ.ar.xxvý.
CDe cruce fignatis. Utz de poffit face vnu corp'filce Utrú aliqs qui pót faluti aiaru cu
Utru crucefignat qui morit ante localr in ouob' locis.q.iÿ.ar.g. ram impederepeccet fi circa ftu
iter arripiat beat plenam indul Utrum deus poffit aliquid in nibi dium tepus occupat.q.j.ar.xiiÿ.
gentiam peccatorum.q.ij.ar.xvj. lum redigere.q.iij.ar.ííÿ. Utrum ille qui femp ppter inanez
Utruz vir poffic accipe crucem ad Utru de poffit id qo i nibilú reda gloriá docuit per penitétiam aure
tranffretandum ultra mare nolen ctú eft ide não repare.q.iiğ.ar.v. olam recuperet.q.v.ar.xxiiij.
teuxore five eius incontinetiati Utrum oeus poffit virginem repa De ecclefievnitate. 'E
meatur.q.iiij.ar.xj. rare.q.v.ar.ig. Utruz fit vna ecclia quefuit i pn
Utrúmeli moriat cruce fignat q Utrum becfit falla : Deus pot pec cipio aplog zqê mỏ qry aropr
morit in via eudi ultra mare ĝi care fi vult.q.v.ar.iij. Cones de elemofyna.
le dmorit redeudo.q.v.ar.xiiij. Utrum poffit facere& albedo aut Utrum clerici peccet moztalr fi ca
Decorrectione. aliqua qualitae corporalisfitfine que cisfuperfluunt in elemofynis
Utrum debeat alide in publicouel quantitate.q.vij.ar.x. non largiuntur.q.vj.ar.pğ .
inpriuatocorrigerepioximü uel trumpeus poffit facere infinits Utrümoztuus vētrúmětumpatiať

·

+
Labula

exboco elemofynėās mādauit quis métif facto & cú aliqs men Utz accipies doctrina alicui expi
Dari retardant.q.vi.ar.xij. titur uerbo.q.vj.ar.xvij. mětifb iuraméto no coicádí tene
Utrü executoz debeat' tardare di Utrum omne médaciu fit peccatú at fuare iuramétú.q.xij.ar.xxij.
Atributioné el narú ad boc o res q.viij.ar.xiiij. CDepctoin fpuz fcm.
defücti meli vědant.q.vj.ar.xiiÿ CDe negatione chrifti. N Utru peccatú in fpiritum fanctum
Utz ille q no dat paupipetētifibé CUtrum petrus negado cbziftum fit irremiffibile.q.y.ar.xv.
at de fupfluo peccet.q.vij.ar.xij. peccauerit moztaliter.q.ix.ar.xiiij CDe preceptis & confilijs.
De eternitate mundi. CDe obedientia. D Utrum confilia ozdinentur ad pze
Utrum demostratiue pbari poffit Utruz religiofus teneat obedire cepta.q.iiij.ar.xxiiij.
múdum effe eternü.q.iÿj.ar.xxxj. fuoplato ut reuelet fibi aliqo fe Utrum peccata ozdine nature pze
Utrum celum z mundus fit eter cretü fideifue cómiffü.q.j.ar.xv. cedant confilia.q.v.ar.xix.
nus.q.xÿ.ar.víÿj. Utrum teneaturfibiobedire utre Utrüpctà quefût 3 pcepta 2ºtabu
CDeeuo. uelet occultam culpam fris quam le fint grauiora pcris que fût 5 p.
Utrüluciferfit fbm eui.q.v.ar.vý. nouit.q.j.ar.xvj. cepta pme tabule.q.v.ar.xx.
CDe excómunicatione. Utrúfill tenea obedire parétib? De predicatoribus .
Utzdebeat vitari illi excoicati cir carnalib'te ad oia..ij.ar.ix. Utrapctmfit pdicatori bēre ocu
ca quop excoicationě fapiétes có Utrüfubditus teneat obedire pla lum ad téporalia.q.ÿj.ar.xij .
trarie opinant.q.iij.ar.xiiÿ . toprecipiēti reuelationem crimi Utrú poffit pdicare ppzia auctori
Utrum aliqs comedédo loquendo nis occulti.q.iiij.ar.xij. tate ita ut liceat pdicare fine licen
feu ftando cum excoicatis peccet Utrum magis fitmeritoriu obedi tia pzelati.q.xij.ar.xxviij.
moztaliter.q.x.ar.ix. replato facere aliquid ad oictü Utrum aliqs phibitus a principe
De fato. f fratris.q.vi.ar.xj. feculari debeat dimittere predica
Utruz oiafubfint fato.q xij.ar.v. Utrüreligiofus
Utrú religiofus qemifit uotu obe tionem.q.xij.ar.xxix .
CDe gratia. 5 dietie teneat i oib plato obedire: Utrü liceat pdicatorib? recipe ely
CUtrú bóabfos gra per fola 'nālē että in indifferétibus.q.x.ar.x. nas ab ufurarije.q.xij.ar.xxx.
arbitri libertate poffit fe ad gra De officio oiuino. De prelatis.
tiampreparare.q.j.ar.vý. Utrupbēdat in duabus ecclijs in Utrum liceat appetere epiſcopa
Utros lpfac noua gŕaz.q.iiÿ.ar.ix oie qua diuerfum offm fit:teneat tum.q.xij.ar.xviij .
CDe bereticis. ‫מ‬ utrúc officiúdicere.q.j.ar.xij. Utrum peccatum fit appetere pze
CUtru certitudo adbefionis in be Utrum ei qui omifit dicere officii lationem.q.ij.ar.xj .
retico uel malo catholico fit act diuinum fit iniungendum o itera Utruzmalis pzelatis fit bonoz ex
fidei virtutis.q.vj.ar.vj . to dicat.q.iij.ar.xix. bibendus.q.viij.ar.vij.
Utru beticis fit coicadu.q.x.ar.rv Utrü liceat clerico qui tenet ad bo De purgatorio.
Utrúberetici redeutes ad eccliam ras canonicas dicere matutinas fe Utrum duo qui für digni eqli pe
fint recipiendi.q.x.ar.xvi. quentis dieide fero.q.v.ar.xxviij na vnus poffit citi a purgatorio
CDe ieiunijs z vigilijs. J Utrum clericus bñficiatus teneat liberari alius.q.ij.ar.xiii.
Utrúbópoffit peccare nimis ie infcholis exiftens dicere officium De religiofis.
tunadouel vigilado.q.v.ar.xviij. defunctorum.q.vj.ar.viij. CUtrü religiofus ulmonach'pec
De infamia. Utrum ille qui uadit ad ecclefiam cet moztaliter comedédo carnes
Utrum aliquis peccet infamia non propter diftributiones alias non q.i.ar.xx.
repellendo.q.c.ar.xiij. iturus peccet.q.viij.ar.xj. Utruliceat iducë iuuenes ad reli
Deignorantia. De opere manuali. gionė uoto ul'iuramto.q.iij.ar.xj.
Utrú qui facit 3 aftōnēpape per Utrum operari manibus fit in pze trü illi qui obligati funt uoto ul
Uignoratiapeccet.q.j.ar.xix. cepto.q.vi.ar.rvÿ . iuraméto ad intradû religionë te
De imperio. Utrú illi quifpüalibus vacāt excu neantur intrare.q.iij.ar.xij.
Utz ipare fit act' rõis.q.ix.ar.xÿ. fet a labore manuu.q.vij.ar.xviij. Utrú illi dft i fco patores fint ad
De intellectu. CDeoratione z fuffragis. religione attrabedi.q.iij.ar.xiÿ.
Utrum itellect creat poffit fimul Utrum oratio plus ualcat pzofe fa Utrum aliqs abfos pctopoffit ali
plura intelligere.q.vij.ar.ij. ctağ pzo alio.q.viij.ar.viij. qué iuraméto aftringe ad hoc g
Utrunotitia que ab auguftino dict Utrú fuffragia ecclie fca paliqoi religioné nointret.q.iij.ar.xiiij.
tur ples métis fit in mete ficut ac uite eqlit ualeat paupib ficpqfi Utrü religioſi qui nibil bnt in po
cidens in fubiecto.q.vij.ar.iiij. untfi fint eqlis meriti.q.viij.ar.ix uel cói poffint elemofyna facere
Utrum uerbum cozdis fit fpecies i Cones depcto:7 pº in cói. P que eis proficiat.q.iij.ar.xv.
telligibilis.q.v.ar.ix. Utrú pctm fit aliq nä.q.j.ar.xvij Utrü religiofus fi videat piem fuu
De magicis fciétijs. M Utz fipm bonopeccaflet tot fuif in neceffitate abfos platifui licen
Utrú bôfine pctô poffit appetë fët nati mares qt feie.q.iij.ar.xxv tiapoffit clauftrü exire ad feruien
fcire magicas fciétias.q.iiij.ar.xvi Utrü fi adá nopeccaffet no idé bo dum patri.q.iij.ar.xvl.
CDc martyrio. mines não faluarent.q.v.ar.viij. Utrü pfbziparrochiales z archi
Utz alids abfq3 charitate pfca pof Utrum inpeccato actuali pzius fir diaconi fint maioris pfectionis
fit le martyrio offerre.q.iiij.ar.xix auerfio couerfio.q.vj.ar.xvi. religiofi.q.iij.ar.xvij.
Utrum pati martyriú ppter chźm Utrú fi aliqs intédat peccare moz Utrupuerinon exercitati in prece
fit in precepto.q.iiij.ar.xx. taliter peccet pzopter boc moz ptis fint recipiédiuel obligadi uo
Utrum liceat ab aliquo moriete re taliter.q.viij.ar.xv. touel iuramétouel bñficijs allici
quirere o reuelet ftatumfuú poft De periurio. endi ad ingreffuz religionis.q.iiij
moztem.q.iij.ar.xxij. Utrum periurium fit grauius pec ar.xxiğ
Utrum maius peccatú fit cum ali catum ☎ homicidiuz.q.j.ar.xviij. Utrüreligioſi debest tolerare fu
906

Zabula 62

os impugnatores.q.v.ar.xxvi. foluei foropfeffiois.q.xy.ar.xvj. Utri opz enuclabile qö feleft uer


Utrum ille quiiurauit fe non intra Utrum in aliquo cafu liceat reuela fempfuturü eë verü.q.iiij.ar.xvij
turum religionem poffit licite in re confeffionem.q.xij.ar.xvij. Utrum vitas fit foztioz inter vinti
trare.q.v.ar.xxvg. Utrú aliqs poffit cófeffiones audi regem zmulierem ,q.xij.ar.xxj.
Ut aliqs religiofus expelli obeat rede idulgétia oni pape fine uolu De verbis bumanis. "
pppam dereligióe fi fit par coz tate ppzijpzelati.q.xij.ar.xxxj. Utrum vba bumana babeant vim
rigiz fuftinepena.q.xÿj.ar.xxxvÿ Defatiffactione. ad mouendum brutafiue ferpen
De reftitutione. Utrúfi aliqs facerdospenitéti dí tes.q.xij.ar.xiiij.
Utrú ille quipecuniă accepit mu cat dcqd bonifeceris fit tibiin re De ueftibus..
tuo ut redimeret fe a latronib'te miffionem peccatorum fit fatiffa Utrum utipzeciofis ueftibusfema
neat cam reftituere.q.v.ar.xvg . ctio facramétalis.q.iij.ar.xxviij. per fit peccatum.q.x.ar.xiiij.
Utru expulfi pp ptes poffint repe De facromatrimonij. De vicarije.
tere bona fua ab illis qui füt in ci Utrü mulier que poft uotu cotine Utruvicarius alicuius poffit vices
uitate manetes.q.xÿ.ar.xxiiÿ . tie emiffü öxit mŕímonía in facie fuas comittealteri.q.xij.ar.xxxij.
Utrú ille q mala fide pfcripfit tene eccliepoffit abfos pcto viro fuo Devirginitate.
atur ad reftitutione.q.xij.ar.xxv. carnalr cómifceri.iij.ar.xviğ. Utru alids poffit eë nälit vel mira
Utrüille qre alienaplüplit teneat Utru ille qui cognouit carnalr mu culofefit vgo z pi.q.vj.ar.xviij.
ad reftitutione.q.x.ar.xxvi. liere qua defpoderat pervba de Debeata virgine.
De facris:z podebaptifmo. S futuro poffit bereuxoré illa cum Utrü liceat celebzare pceptionem
Utrúpueri iudeor fint baptiça quapoftea ɔ̃xit per uerba de pre beate virginis.q.vj.ar.vij.
di inuitis paretibus.q.ğ.ar.vij. fenti.q.v.ar.xv. De virtutibus moralibus.
Utrúpuer in deferto natus poffit Utrú poffit cemŕimoniú iter chźi Utrum virtutes morales fint con
abfo baptifmo faluari in fide pa anu z ludea baptiçată ab eo quaz nexe.q.xģ.ar.xxiij.
rentum.q.vj.ar.iiij. carnal cognouit poft fidé de co De ufura.
Utrübaptizatus tráſmittat pctm trabendo datam.q.vi.ar.v. Utrum quicqd aliquis de pecunia
originale in plem.q.vj.ar.xv. Utrú ille cui pi no pot fuftetari a ufuraríalucrat fuerit reddere te
Utruaq baptifmi babeat virtutez filio nifi bedo accipiat doté vñ neatur.q.iij.ar.pix.
ad emundationem.q.xij.ar.xv. • patré nutrirepoffit teneat ɔ̃bere De chzifto. *
De facro pfirmationis. ut patré fuftetet.q.x.ar.ix. Utrum in chrifto fintouefiliatio
Utz folus eps debeat pferre facf3 Utrú poft uotuz fimplex caftitatis nes.q.f.ar.if.
confirmationis.q.xj.ar.vý. aliqs mrimoniú bés redde de Utruzchziftus in cruce moztu❞ fue
De facro euchariftie. bitu z exigere poffit.q.x.ar.xj. rit.q.j.ar.iij.
Utruz formapanis in facro eucba Utru copinitas caufet ex pambu Utrum chziftus fuerit idem bomo
riftie annibiletur.q.v.ar.xj. lis ad facra:puta ex catbeciſmo z in triduo.q.ij.ar.j.
Utrú facerdos debeat dare boftia buiufmodi.q.xij.ar.xix. Utrum paffio chzifti fine mozteſuf
non cófecratam peccatori occul Utrum maleficia impediant matri feciffet ad redemptionez generis
tobocpetenti.q.ij.ar.xij. monium.q.xj.ar.x. bumani.q.ğ.ar.ij.
Utri poffit totú cop chiifb fpe Utrum frigiditas impediat matri Utruboies tenerent credere chal
buspants contineri.q.viij.ar.viij. monium.q.xj.ar.xj. fto miracula vifibilia non facienti
Utrúi eodé iftati fb (peb❜illis fit De fenfibus facre ſcripture. q.ij.ar.vj.
fuba panis z cozp chii.q.vij.ar.ix Utrum in uerbis fae fcriptarep Utrum anima chziftipoffit ſcire in
Utrum in facro altaris fint accñtia ter fenfus litterales latest plures finita.q.iij.ar.iij.
fine fubiecto.q.ix.ar.v. fenfus.q.vij.ar.xiiij. Utrum oculus chrifti poft mortez
Utrü fpesvini que remanet i facfo Utrum debeat diftingui tuoz fen fuerit equoce oculus.q.iij.ar.iiij.
altaris poft cófecratione alij liqri fus facrefcripture.f.biftorialis ul Utp chispoftrefurrectione come
comifceri poffint.q.x.ar.ig. litteralis:allegoricus:moralis: z derit cibu icozpando.q.iij.ar.v.
Utrú aliqs poffit audire miffaz la anagogicus.q.vij.ar.xv. A Utrü fit vnúnão co2p'chzi affixuz
cerdotis foznicarii dinpeccet moz Utru in alijs fcripturis pdicti fen cruci z iacés i feplcb2o.q.iiij.ar.8.
taliter.q.xi.ar.viij. fusdiftinguidebeant.q.vij.ar.xvi Utrum tot fanguis chii qui eft in
De foztibus. paffione eius effufus adcozp⁹ et
De facropnie: pode cótritione.
Utrü ptrit magis debeat uelle ce Utruliceat uti foztibus maxime in in refurrectioe redierit.q.v.ar.v.
in inferno peccare.q.j.ar.ip. apertione libzorú.q.xij.ar.xxxvj. Utrü chis mai dilectiois fignú no
TDe confeffione. De fufpitione. bis oftédit tradedo cozpºluú i ci
Utrum fufficiat fi aliquis cófiteat Utrum fufpitio fit peccatum mo2 bu patiedo pro nob.q.v.ar.vj.
fcripto.q.j.ar.x. tale.q.xij.ar.xxxv. Uwi fruitio aie chit ipaffioe pue
Utz alids poffit oifferrepfeffioné ¶Detempore. Ι nerit ufos ad centiáaie.q.vij.ar.v
ufos ad adragefima.q.j.ar.xj. Utrü fit idé tps per qo de' mo Utrum in chziftofint plures ypo
Utrü facerdos parrochialis debe uet creatura fpüale cuzte qo eft ftales.q.ix.ar.ij.
at credere fuofubdito dicētiſe al méfura motus cozpaliu.q.ij.ar.v. Utzi chio fittm vnu ee.q.ix.ar.lif
teri eẻ cófeffum.q.j.ar.xij. De timore. Urruzin chriftofit vngtmfiliatio.
Utrum perabfolutionefacerdotis Utrum que fiunt ex timore fint uo q.ix.ar.liti.
culparemittatur.q.iiij.ar.x. luntaria.q.v.ar.x. Utrum cbriftus fit defcenfurus ad
Utrü plat poffit föditúfuú ab ad De uenditione. u iudicium in terram.q.x.ar.ij.,
miniftratióe remoue pp aliqd qo Utrū uēdítoz'teneaf dicëvitium
abcoipfeffiog audiuit.q.v.ar.pig rei uedite emptori,q.ij.ar.x, Expliciunt tituli feliciter.
Utrú nó bñs cura aiarúpoffit ab • ¶De ueritate,
!
!

:
Nr.3149 Ausgang 2941963
I. Schäden : , l, m, n qis
A w za zv
II. Behandlung : 2 4,5,3,80, 13, 16,17,
26,29,36,38,40
"
1 C

También podría gustarte