Está en la página 1de 18

MAKALAH

PROMOSI KESEHATAN

DOSEN PEMBIMBING : Bunda Sri Sumiati AB, M.Kes.

Disusun oe! :

DI" KEBIDANAN TK. II

POLITEKNIK KESEHATAN REPUBLIK


INDONESIA POLTEKKES KEMENKES
BENGKULU
TAHUN AKADEMIK 2016/2017
DIV KEBIDANAN

1
KATA PENGANTAR 

Segala pu! "ag! Alla# S$T% &a'g (ela# )el!)pa#*a' #!+a&a# ,e-(a *a-u'!a.
 N&a *epa+a pe'ul!,% ,e#!'gga +apa( )e'&ele,a!*a' )a*ala# !'! +e'ga' la'a- (a'pa
#ala'ga' &a'g "e-a-(!

S#laa( ,e-(a ,ala) pe'ul!, #a(u-*a' *epa+a u'u'ga' *!(a


Na"! Mu#a))a+ SA$% ,e-(a ,a#a"a(.,a#a"a('&a% pe'g!*u(.pe'g!*u('&a &a'g
,e(!a
)e'&a)pa!*a' -!,ala#'&a ,a)pa! a*#!- 3a)a'

Se#u"u'ga' +e'ga' *e(e-"a(a,a' *e)a)pua' +a' !l)u &a'g +!)!l!*!% )a*a


 "!la +ala) pe'ul!,a' )a*ala# !'! (e-+apa( *e,ala#a' +a' *e*el!-ua' )#' *!-
a'&a
+apa( )e)"e-!*a' *-!(!* ,e-(a ,a-a' &a'g +apa( )e)"aa *epa+a *e"a!*a' Pa+a
*e,e)pa(a' !'! pula pe'ul!, uap*a' (e-!)a *a,!# *epa+a Bu'+a S-! Su)!a(! % AB%
MKe, ,ela*u +,e' D4 Ke"!+a'a' Ma(a Kul!a# P-),! Ke,e#a(a' % &a'g
(ela#
)e)"!)"!'g pe'ul!, #!'gga (e-,ele,a!*a' )a*ala# &a'g ,e+e-#a'a !'! Mu+a#.
)u+a#a' a(a, "a'(ua' ,e-(a "!)"!'ga' ,e)ua p!#a*% Alla# S$T a*a' )e)"ala,'&a
+e'ga' pa#ala &a'g ,e(!)pal% aa)!' &aa Ra""al aala)!!'

A*#!-'&a *epa+a Alla# S$T pe'ul!, "e-#a-ap ,e)ga )a*ala# !'! +apa(
 "e-)a'5aa( "ag! pe'ul!, +a' pe)"aa pa+a u)u)'&a

Be'g*ulu % e"-ua-! 2017

DIV KEBIDANAN

2
DA#TAR ISI

HALAMAN $%D%L  1

KATA PENGANTAR   2

DA#TAR ISI  

BAB I PENDAH%L%AN

A La(a- Bela*a'g Ma,ala#  4

B R u)u,a' M a,ala# 88888888 9

: Tuua' 888888888 9

BAB II PEMBAHASAN

A D e(e-)!'a' Ke,e#a(a' 88888888 6

B Pe-*e)"a'ga' Ke,e#a(a' 8888888 1


: Ke,e#a(a' Da,a- 88888888 1;
D Pe'+!+!*a' Ke,e#a(a' 88888888 1
E Pela&a'a' Ke,e#a(a' 88888888 9

BAB III PEN%T%P

A Ke,!)pula' 8888888888 41

B Sa-a' 88888888888 41

DA#TAR P%STAKA

3
BAB I PENDAH
%L%AN
A. Latar Bea&an'
Ma,&a-a*a( )e-upa*a' ,ala# ,a(u u',u- u(a)a +ala) "e-+!-!'&a ,ua(u
'ega-aNega-a &a'g )a*)u-% )e-upa*a' (a'+a "a#a 'ega-a (e-,e"u( )e)!l!
*!
)a,&a-a*a( &a'g uga )a*)u- Ke)a*)u-a' !'! +!+u*u'g le# "a'&a* 5a*(-Sala#
,a(u'&a a+ala# *e,e#a(a' l!'g*u'ga' )a,&a-a*a( +! ,ua(u 'ega-a (e-,e"u(Ke,e#a(a'
)a,a-a*a( a+ala# !l)u &a'g "e-(uua' u'(u* )e'ega# pe'&a*!(%)e)pe-pa'a'g
#!+up% +a' )e'!'g*a(*a' *e,e#a(a' )elalu! u,a#a.u,a#ape'g-ga'!,a,!a' )a,a-a*a(
Sala# ,a(u'&a pe'g-ga'!,a,!a' pela&a'a'.pela&a'a')e+!, +a' pe-aa(a' u'(u* 
+!ag',a +!'! +a' pe'g"a(a' <IAKMI % 2012=
K'(-!"u,! l!'g*u'ga' +ala) )euu+*a' +e-aa( *e,e#a(a' )e-upa*a'
#al&a'g e,,e',!al +! ,a)p!'g )a,ala# pe-!la*u )a,&a-a*a(% pela&a'a' *e,e#a(a'
+a'5a*(- *e(u-u'a' L!'g*u'ga' )e)"e-!*a' *'(-!"u,! (e-"e,a- (e-#a+ap
(!)"ul'&a)a,ala# *e,e#a(a' )a,&a-a*a( <P!-e'a'!'g(&a,% 2007=
Sala# ,a(u 5a*(- +ala) l!'g*u'ga' &a'g )e'&e"a"*a' a,pe*.a,pe* 
*e,e#a(a' )a'u,!a (e-ga'ggu +a' )u'ul'&a pe'&a*!( a+ala# (!'g*a( pe'+!+!
*a'
)a,&a-a*a(+! ,ua(u +ae-a# (e)pa( )e-e*a (!'ggal a*(- pe'+!+!*a' +apa(
)e)pe'ga-u#! -e,p' )a,&a-a*a( (e-#a+ap l!'g*u'ga' ,e*!(a-'&a
*e)a)pua' #!+up ,e#a( "ag! ,e(!ap -a'g aga- (e-uu+ +e-aa( *e,e#a(a'
)a,&a-a*a( &a'g p(!)al Ole# *a-e'a !(u pe-lu +!,ele'gga-a*a' upa&a *e,e#a(a'
+e'ga' pe'+e*a(a' pe)el!#a-aa'% p-),! *e,e#a(a' <p-)(!5=% pe'ega#a'
 pe'&a*!( <p-e>e'(!5=% pe'&e)"u#a' pe'&a*!( <*u-a(!5=% +a' pe)ul!#a' *e,e#a(a'
<-e#a"!l!(a(!5= &a'g +!,ele'gga-a*a' ,ea-a )e'&elu-u#%(e-pa+u% +a'
 "e-*e,!'a)"u'ga' Dala) -a'g*a )e)au*a' *e,e#a(a' )a,&a-a*a( ,e-(a
)e'!'g*a(*a' +e-aa( *e,e#a(a' )a,&a-a*a( )a*a +!pe-lu*a' ,(-a(eg! p-),!
*e,e#a(a' "a!* *epa+a pe)e-!'(a#%(*# )a,&a-a*a(% +a' *#u,u,'&a *epa+a
)a,&a-a*a(

4
B. Rumusan Masaa!
1= Apa !(u De(e-)!'a' Ke,e#a(a' ?
2= Apa !(u Pe-*e)"a'ga' Ke,e#a(a' ?
= Apa !(u Ke,e#a(a' Da,a- ?
4= Apa !(u Pe'+!+!*a' Ke,e#a(a' ?
9= Apa !(u Pela&a'a' Ke,e#a(a' ?
(. Tu)uan
1= Me'ge(a#u! pe'ge-(!a' %+a' )aa) @ )aa) +e(e-)!'a' *e,e#a(a'
2= Me'ge(a#u! pe-*e)"a'ga' !l)u *e,e#a(a' % "e* +a' *a! !l)u
*e,e#a(a'% pe-*e)"a'ga' p-),! *e,e#a(a' +a' pe-*e)"a'ga'
*e,e#a(a' )a,&a-a*a( +! I'+'e,!a
= Me'ge(a#u! *',ep +a,a- pela&a'a' *e,e#a(a' % (uua' % 6 p-g-a) p** 
*e,e#a(a' +a,a- % +a' ,a,a-a' +ala) Ke,e#a(a' Da,a-
4= Me'ge(a#u! pe'ge-(!a' % p-!',!p +a' -ua'g l!'g*up Pe'+!+!*a' Ke,e#a(a'
9= Me'ge(a#u! pe'ge-(!a' % (uua' % le)"aga % l!'g*up ,!,(e) % (!'g*a(
+a' 5a*(- &a'g )e)pe'ga-u#! Pela&a'a' Ke,e#a(a'

BAB II
PEMBAHASAN

A. Determinan Kese!
atan
*. Pen'ertian

5
De(e-)!'a' Ke,e#a(a' a+ala# 5a*(-.5a*(- &a'g )e'e'(u*a' +a'
)e)pe'ga-u#! < )e)"e'(u*= ,(a(u, *e,e#a(a' +a-! !'+!>!+u a(au )a,&a-a*a(
+. Maam-maam Determinan Kese!atan
a Me'u-u( Bl)% 1;7% &a'g (e-)a,u* *e +ala) +e(e-)!'a'
*e,e#a(a'
)el!pu(! ge'e(!% l!'g*u'ga'% pele&a'a' *e,e#a(a'% +a' pe-!la*u !'+!>!+u
De(e-)!'a' *e,e#a(a' pa+a pe'&a*!( +ege'e-a(!>e "e-upa  ge'e(! "a*a(
 pe'&a*!( +a-! ,e-a'g !'+!>!+u &a'g +!(u-u'*a' le# -a'g (ua'&aC
)!,al'&a #!pe-(e',!% DM +a' ,e"aga!a'&a L!'g*u'ga' )el!pu(!
*e(e-papa-a' !'+!>!+u +a-! #al &a'g )e'&e"a"*a' pe'&a*!( +ege'e-a(!>e%
)!,al'&a (e-papa- -a+!a,! +ll De(e-)!'a' pe-!la*u +ala) #al
pe'&a*!(
+ege'e-a(!>e )!,al'&a a+ala# ga&a #!+up !'+!>!+u &a'g )
e'&e"a"*a'
)u'ul'&a pe'&a*!( +ege'a-a(!5% )!,a'&a ge)a- )e'g*',u),! +!e( &a'g
(!'gg! *le,(e-l% MSG% +ll De(e-)!'a' pela&a'a' *e,e#a(a'
pa+a
 pe'&a*!( +ege'e-a(!>e )el!pu(! *e))pua' +a' *e(e-,e+!aa' !',(!(u,!
 pela&a'a' *e,e#a(a' +ala) )e'a'ga'! pe'&a*!( +ege'e-a(!>e
 " Me'u-u( S!)'.M-('%+a' G-ee'1;;9 +e(e-)!'a' *e,e#a(a' )el!
pu(!
Ge'e(!*% L!'g*u'ga' 5!,!*% L!'g*u'ga' S,!al% Pela&a'a' *e,e#a(a'% +a'
Pe-!la*u Pe-"e+aaa' +e'ga' (e-! Blu) a+ala# u'(u* +e(e-)!'a'
l!'g*u'ga' e"!# +!,pe,!5!*a' )e'a+! l!'g*u'ga' 5!,!* +a' l!'g*u'ga'
,!al
 De(e-)!'a' ,,!al )e'u-u( S!)'.M-(' )el!pu(! e*')!%
aga)a%
ge'+e-% "u+a&a% +e)g-a5!% ppula,! pe'+u+u* S(a(u, e*')! ,e-!'g*al!
)e)pe'ga-u#! ,(a(u, *e,e#a(a' !'+!>!+u A*,e, (e-#a+ap
pela&a'a'
*e,e#a(a' &a'g (e-#a)"a( a*!"a( *e)!,*!'a' )e'a+! 5a(- &a'g
)e)pe'ga-u#! *e,e#a(a' ,e,e-a'g Aga)a )e'a+! +e(e-)!'a' ,!al
*a-e'a aga)a )e-upa*a' pa'u(a' "aga!)a'a ,e,e-a'g !'+!>!+u
 "e-pe-!la*u "a!* ,e"aga! ,!al )aupu' ,e"aga! !'+!>!+u !(u ,e'+!-!

Ge'+e- )e'a+! +e(e-)!'a' ,!al *a-e'a +! "e"e-apa Nega-a% (e-)a,u* 
I'+'e,!a% !,u ge'+e- )a,!# ,a'ga( *e'(al Kau) la*! la*! le"!# +)!'a'
+a-!pa+a pe-e)pua'% (e-)a,u* +ala) #al *e,e#a(a' Bu+a&a pa(-!
a*al
6
)e-upa*a' ,ala# ,a(u '(# +e(e-)!'a' ,!al +ala) #al
"u+a&a Me'e)pa(*a' la*! la*! < ,ua)!= ,e"aga! pel!'+u'g% +a'
pe'ga)"!l
*epu(u,a' u'(u* ,e)ua'&a *a+a'g*ala ,a'ga( )e'e'(u*a' (e-
#a+ap
,(a(u, *e,e#a(a' )a,!'g )a,!'g !'+!>!+u
. Teori Bum
K',ep #!+up ,e#a( HLBlu) ,a)pa! ,aa( !'! )a,!# -ele>a' u'(u* 
+!(e-ap*a'K'+!,! ,e#a( ,ea-a #l!,(!* "u*a' ,aa *'+!,! ,e#a( ,ea-a 5!,!* 
)ela!'*a' uga ,p!-!(ual +a' ,,!al +ala) "e-)a,&a-a*a(U'(u* )e'!p(a*a' *'+!,!
,e#a( ,epe-(! !'! +!pe-lu*a' ,ua(u *e#a-)'!,a' +ala) )e'aga *e,e#a(a' (u"u#HL
Blu) )e'ela,*a' a+a e)pa( 5a*(- u(a)a &a'g )e)pe'ga-u#! +e-aa( *e,e#a(a'
)a,&a-a*a(Kee)pa( 5a*(- (e-,e"u( )e-upa*a' 5a*(- +e(e-)!'a' (!)"ul'&a )a,ala#
*e,e#a(a'
Kee)pa( 5a*(- (e-,e"u( (e-+!-! +a-! 5a*(- pe-!la*u/ga&a #!+up <l!5e ,
(&le=% 5a*(- l!'g*u'ga' <,,!al% e*')!% pl!(!*% "u+a&a=% 5a*(- pela&a'a'
*e,e#a(a'
<e'!, a*upa' +a' *ual!(a,'&a= +a' 5a*(- ge'e(!* <*e(u-u'a'=Kee)pa(
5a*(- (e-,e"u( ,al!'g "e-!'(e-a*,! &a'g )e)pe'ga-u#! *e,e#a(a' pe--a'ga' +a' +e-
aa(
*e,e#a(a' )a,&a-a*a(D!a'(a-a 5a*(- (e-,e"u( 5a*(- pe-!la*u )a'u,!a )e-upa*a'
5a*(- +e(e-)!'a' &a'g pal!'g "e,a- +a' pal!'g ,u*a- +!(a'ggula'g!% +!,u,ul +e'ga'
5a*(- l!'g*u'ga'Hal !'! +!,e"a"*a' *a-e'a 5a*(- pe-!la*u &a'g le"!#
+)!'a'
+!"a'+!'g*a' +e'ga' 5a*(- l!'g*u'ga' *a-e'a l!'g*u'ga' #!+up )a'u,!a
uga
,a'ga( +!pe'ga-u#! le# pe-!la*u )a,&a-a*a(

Dala) *',ep Blu) a+a 4 5a*(- +e(e-)!'a' &a'g +!*a!% )a,!'g.)a,!'g


5a*(- ,al!'g *e(e-*a!(a' "e-!*u( pe'ela,a''&a 
a/ Peria&u mas0ara&at
Pe-!la*u )a,&a-a*a( +ala) )e'aga *e,e#a(a' ,a'ga( )e)ega'g pe-a'a'
 pe'(!'g u'(u* )euu+*a' I'+'e,!a Se#a( 2010Hal !'! +!*a-e'a*a' "u+a&a #!+up
 "e-,!# +a' ,e#a( #a-u, +apa( +!)u'ul*a' +a-! +ala) +!-! )a,&a-a*a( u'(u* )e'aga

7
u'(u* pela&a'a' *e,e#a(a' +a,a- &a'g )e)a'g "a'&a* +!"u(u#*a'
)a,&a-a*a(Kual!(a, +a' *ua'(!(a, ,u)"e- +a&a )a'u,!a +! "!+a'g *e,e#a(a' uga
)e,(! +!(!'g*a(*a'
Pu,*e,)a, ,e"aga! ga-+a (e-+epa' +ala) pela&a'a' *e,e#a(a' )a,&a-a*a(
,a'ga( "e,a- pe-a'a'&a,e"a" +! pu,*e,)a,la# a*a' +!(a'ga'! )a,&a-a*a( &a'g
)e)"u(u#*a' e+u*a,! +a' pe-aa(a' p-!)e- Pe-a'a' Sa-a'a Ke,e#a(a' Ma,&a-a*a(
,e"aga! )a'age- &a'g )e)!l!*! *)pe(e',! +! "!+a'g )a'ae)e' *e,e#a(a'
+!"u(u#*a' +ala) )e'&u,u' p-g-a).p-g-a) *e,e#a(a'U(a)a'&a p-g-a).
 p-g-a) pe'ega#a' pe'&a*!( &a'g "e-,!5a( p-e>e'(!5 ,e#!'gga )a,&a-a*a( (!+a*a
 "a'&a* &a'g a(u# ,a*!(
Ba'&a* *ea+!a' *e)a(!a' &a'g ,e#a-u,'&a +apa( +!ega# ,epe-(! +!a-e%
+e)a) "e-+a-a#% )ala-!a% +a' pe'&a*!( +ege'e-a(!5 &a'g "e-*e)"a'g ,aa( !'! ,epe-(!
 a'(u'g *a-'e-% ,(-*e% +!a"e(e, )!l!(u, +a' la!''&ape'&a*!( !(u +apa( +e'ga' )u+a#
+!ega# a,al*a' )a,&a-a*a( pa#a) +a' )ela*u*a' 'a,e#a( +ala) )e'aga *'+!,!
l!'g*u'ga' +a' *e,e#a(a''&a
d/ Geneti&
Sepe-(! apa *e(u-u'a' ge'e-a,! )u+a &a'g +!!'g!'*a' ??? Pe-(a'&aa' !(u
)e'a+! *u'! +ala) )e'ge(a#u! #a-apa' &a'g a*a' +a(a'g Na,!" ,ua(u "a'g,a
+!(e'(u*a' le# *ual!(a, ge'e-a,! )u+a'&aOle# ,e"a" !(u *!(a #a-u, (e-u,
)e'!'g*a(*a' *ual!(a, ge'e-a,! )u+a *!(a aga- )e-e*a )a)pu "e-*)pe(!,!
+a'
)e)!l!*! *-ea(!5!(a, (!'gg! +ala) )e)"a'gu' "a'g,a'&a
Dala) #al !'! *!(a #a-u, )e)pe-#a(!*a' ,(a(u, g!3! "al!(a ,e"a" pa+a )a,a
!'!la# pe-*e)"a'ga' (a* a'a* &a'g )e'a+! a,,e( *!(a +!)a,a )e'+a(a'gNa)u'
)a,!# "a'&a* ,aa a'a* I'+'e,!a &a'g ,(a(u, g!3!'&a *u-a'g "a#*a' "u-u*Pa+a#al
 p(e',! ala) I'+'e,!a u*up )e'+u*u'gle# ,e"a" !(ula# p-g-a) pe'a'ggula'ga'
*e*u-a'ga' g!3! +a' pe'!'g*a(a' ,(a(u, g!3! )a,&a-a*a( )a,!# (e(ap +!pe-
lu*a'
U(a)a'&a p-g-a) P,&a'+u &a'g "!a,a'&a +!la*,a'a*a' +! (!'g*a( RT/R$ De'ga'
 "e-ala''&a p-g-a) !'! )a*a a*a' (e-+e(e*,! ,ea-a +!'! ,(a(u, g!3! )a,&a-a*a( +a'
epa( +apa( (e-(a'ga'!

9
2. Determinan 0an' mem3en'aru!i status &ese!atan
Te-! *la,!* &a'g +!*e)"a'g*a' le# Blu) <1;74= )e'ga(a*a' "a#a a+a'&a
4 +e(e-)!'a' u(a)a &a'g )e)pe'ga-u#! +e-aa( *e,e#a(a' !'+!>!+u% *el)p* a(au
)a,&a-a*a( E)pa( +e(e-)!'a' (e-,e"u( ,ea-a "e-(u-u(.(u-u( "e,a-'&a
pe'ga-u# (e-#a+ap *e,e#a(a' a+ala# a= l!'g*u'ga'% "= pe-!la*u% = pela&a'a'
*e,e#a(a'% +a'
+=*e(u-u'a' a(au #e-e+!(e- Kee)pa( +e(e-)!'a' (e-,e"u( a+ala# +e(e-)!'a' u'(u* 
*e,e#a(a' *el)p* a(au *)u'!(a, &a'g *e)u'g*!'a' ,a)a +! *ala'ga'
)a,&a-a*a( A*a' (e(ap! u'(u* *e,e#a(a' !'+!>!+u% +!,a)p!'g e)pa( 5a*(- (e-,e"u(%
5a*(- !'(e-'al !'+!>!+u uga "e-pe-a'% )!,al'&a  u)u-% ge'+e-% pe'+!+!*a'%
+a'
,e"aga!'&a% +!,a)p!'g 5a*(- #e-e+!(e- B!la *!(a a'al!,!, le"!# la'u(
+e(e-)!'a'
*e,e#a(a' !(u ,e"e'a-'&a a+ala# ,e)ua 5a*(- +!lua- *e#!+upa' )a'u,!a% "a!* ,ea-a
!'+!>!+ual% *el)p*% )aupu' *)u'!(a, &a'g ,ea-a la'g,u'g a(au (!+a* la'g,u'g
)e)pe'ga-u#! *e#!+upa' )a'u,!a !(u Hal !'! "e-a-(!% +!,a)p!'g
+e(e-)!'a'.
+e(e-)!'a' +e-aa( *e,e#a(a' &a'g (ela# +!-u)u,*a' le# Blu) (e-,e"u( )
a,!#
(e-+apa( 5a*(- la!' &a'g )e)pe'ga-u#! a(au )e'e'(u*a' (e-uu+'&a
*e,e#a(a'
,e,e-a'g% *el)p* a(au )a,&a-a*a(
a/ a*(- )a*a'a'
Ma*a'a' )e-upa*a' 5a*(- pe'(!'g +ala) *e,e#a(a' *!(a Ba&! la#!- +a-!
,e-a'g !"u &a'g (ela# ,!ap +e'ga' pe-,e+!aa' ,u,u &a'g )e-upa*a' )
a*a'a' le'g*ap u'(u* ,e-a'g "a&! Me-e*a &a'g )e)el!#a-a (u"u#'&a +e'ga'
)a*a'a' &a'g *% )e'!*)a(! (u"u# &a'g "e'a-."e'a- ,e#a(Ke*a'
)a*a'a' !'!
)e'u-u( a*(u% u)la#% +a' #a-ga &a'g (epa( Ha'&a ,aa( *!(a )a*a'
,ea-a
 "e-le"!#a' )a*a'a' &a'g (!+a* * +e'ga' (u"u# *!(a% )a*a (u"u# a*a' "e-ea*,!
,e"al!*'&a Sa*!( a+ala# ,ala# ,a(u -ea*,! (u"u#% +a' "!la *e)u+!a' +!
ega# a(au
+!-aa( +e'ga' "e'a-% (u"u# *e)"al! ,e#a(Pe'&a*!( )e-upa*a' pe-!'ga(a'
u'(u* 
)e'gu"a# *e"!a,aa' *!(aPe-lu +!!'ga( ,elalu "a#a (u"u# *!(a #a'&a )e)e-lu*a'
)a*a'a' &a'g (epa( +ala) u)la# &a'g ,e,ua!
1/ Pe'+!+!*a' a(au (!'g*a( pe'ge(a#ua'
10
T!'g*a( pe'ge(a#ua' a*a' )e)"e'(u* a-a "e-p!*!- +a' *e)a)pua'
,e,e-a'g u'(u* )e)a#a)! 5a*(-.5a*(- &a'g "e-#u"u'ga' +e'ga' pe'&a*!(
+a'
)e'ggu'a*a' pe'ge(a#ua' (e-,e"u( u'(u* )e'aga *e,e#a(a''&a Pe'+!+!*a' uga
,ea-a (!+a* la'g,u'g a*a' )e)pe'ga-u#! pe-!la*u ,e,e-a'g +ala) )e'aga
*e,e#a(a''&a B!a,a'&a% -a'g &a'g "e-pe'+!+!*a' <+ala) #al !'! -a'g &a'g
)e'e)pu# pe'+!+!*a' 5-)al= )e)pu'&a! -e,!* le"!# *e!l (e-*e'a pe'&a*!( a(au
)a,ala# *e,e#a(a' la!''&a +!"a'+!'g*a' +e'ga' )a,&a-a*a( &a'g aa)
+e'ga'
*e,e#a(a'
/ a*(- ,,!e*')!
a*(-.5a*(- ,,!al +a' e*')! ,epe-(! l!'g*u'ga' ,,!al% (!'g*a( pe'+apa(a'%
 pe*e-aa'% +a' *e(a#a'a' pa'ga' +ala) *elua-ga )e-upa*a' 5a*(- &a'g "e-pe'ga-u#
 "e,a- pa+a pe'e'(ua' +e-aa( *e,e#a(a' ,e,e-a'gDala) )a,ala# g!3! "u-u* 
)!,al'&a% )a,&a-a*a( +e'ga' (!'g*a( e*')! +a' "e-pe'+apa(a' -e'+a# "!a,a'&a
le"!# -e'(a' )e'+e-!(a g!3! "u-u*Hal (e-,e"u( "!,a (e-a+! *a-e'a -a'g
+e'ga'
(!'g*a( e*')! -e'+a# ,ul!( u'(u* )e'+apa(*a' )a*a'a' +e'ga' '!la! g!3! &a'g "!,a
+!"!la'g la&a*
d/ La(a- "ela*a'g "u+a&a
La(a- "ela*a'g "u+a&a )e)pe'ga-u#! *e&a*!'a'% '!la!% +a' *e"!a,aa' !'+!>!+u%
(e-)a,u* ,!,(e) pela&a'a' *e,e#a(a' +a' a-a pela*,a'aa' *e,e#a(a' p-!"a+!
I'+'e,!a &a'g (e-"e'(a'g +a-! Sa"a'g ,a)pa! Me-au*e )e)!l!*! "e-!"u.-!"u ,u*u
+e'ga' a+a( !,(!a+a( &a'g "e-"e+a."e+a pula Se"ag!a' +a-! a+a( !,(!a+a( (e-,e"u( a+a
&a'g )a,!# "!,a +!"!la'g p-!)!(!5 +a' (!+a* )e)pe+ul!*a' a,pe* 
*e,e#a(a'M!,al'&a ,aa% pa+a ,u*u Ba+u& &a'g (!+a* )e)pe-"le#*a' )a,&a-a*a(
)e'ggu'a*a' ala, *a*!Dala) "!+a'g pe-!la*u *e,e#a(a' a+a  (e-! &a'g
,e-!'g
)e'a+! aua' +ala) pe'el!(!a' @ pe'el!(!a' *e,e#a(a' &a!(u 
1= Te-! La-e'e G-ee'
A+a 2 +e(e-)!'a' )a,ala# *e,e#a(a' (e-,e"u( &a!(u Be#a>!-al 5a(- <5a*(- 
 pe-!la*u= +a' N' Be#a>!-al 5a(- <5a*(- '' pe-!la*u= a*(- (e-,e"u( +!(e'(u*a'
le#  5a*(- u(a)a &a!(u 

11
a= a*(- @ 5a*(- p-e+!,p,!,!% &a!(u 5a*(- @ 5a*(- &a'g )e)pe-)u+a# a(au
)e)p-e+!,p,!,! (e-a+!'&a pe-!la*u ,e,e-a'g% a'(a-a la!' pe'ge(a#ua'%
,!*ap% *e&a*!'a'% *epe-a&aa'% '!la! @ '!la!% (-a+!,! +a' ,e"aga!'&a
 "= a*(- @ 5a*(- pe)u'g*!'% &a!(u 5a*(- @ 5a*(- &a'g )e)u'g*!'*a'
a(au
&a'g )e)5a,!l!(a,! pe-!la*u a(au (!'+a*a'
= a*(- @ 5a*(- pe'gua(% &a!(u 5a*(-. 5a*(- &a'g )e'+-'g a(au
)e)pe-*ua( (e-a+!'&a pe-!la*u
2= Te-! S'e#a'+u BKa-- 
Me'g!+e'(!5!*a,! a+a'&a 9 +e(e-)!'a' pe-!la*u% &a!(u 
a= A+a'&a '!a( <!'(e'(!'= ,e,e-a'g u'(u* "e-(!'+a* ,e#u"u'ga' +e'ga'
"e* a(au ,(!)ulu, +!lua- +!-!'&a
 "= A+a'& +u*u'ga' +a-! )a,&a-a*a( ,e*!(a- <,!al ,upp-(=
= Te-a'g*au'&a !'5-)a,!% &a!(u (e-,e+!a'&a !'5-)a,! @ !'5-)a,! (e-
*a!(
+e'ga' (!'+a*a' &a'g a*a' +! a)"!l le# ,e,e-a'g
+= A+a'&a (')! a(au *e"e"a,a' p-!"a+! u'(u* )e'ga)"!l *epu(u,a'
e= A+a'&a *'+!,! +a' ,!(ua,! &a'g )e)u!'g*!'*a'
= Te-! $HO
A+a 4 +e(e-)!'a' &a!(u 
a= Pe)!*!-a' +a' pe-a,aa' &a!(u )e-upa*a' )+al aal u'(u* "e-(!'+a* a(au
 "e-pe-!la*u
 "= A+a'&a aua' a(au -e5e-e',! +a-! ,e,e-a'g a(au p-!"a+! &a'g +!pe-a&a!
= Su)"e- +a&a &a'g (e-,e+!a )e-upa*a' pe'+u*u'g u'(u* (e-a+!'&a pe-!la*u
,e,e-a'g a(au )a,&a-a*a(
+= S,! "u+a&a )e-upa*a' 5a*(- e*,(e-'al u'(u* (e-"e'(u*'&a pe-!
la*u
,e,e-a'g
B. Per&em1an'an Kese!atan
*. Pen'ertian dan Per&em1an'an Imu Kese!atan
Sea* 3a)a' pu-"a*ala )a'u,!a (ela# )e'ge'al pe'&a*!(% "e-u,a#a
,e)"u# +a' )e'g#!'+a- +a-! ,a*!( ,e-(a "e-u,a#a aga- (e(ap ,e#a( Se,ua!
+e'ga' pe-*e)"a'ga' pe-a+a"a' )a'u,!a ,aa( !(u% )a*a u,a#a u'(u* ,e)"u#
+a-! ,a*!( +a' aga- (e(ap ,e#a( +!la*u*a' +e'ga' "e-"aga! a-a Ole# *a-e'a
)e(+e +a' a-a "e-"e+a."e+a )a*a "e-"e+a."e+a pula a-a pe'g"a(a' +a-!
(e)pa( ,a(u +e'ga' (e)pa( la!''&a

12
Il)u *e,e#a(a' "e-*e)"a'g +a-! pe'ge(a#ua' &a'g +!*e(a#u! le#
)a'u,!a Pe'ge(a#ua' +apa( +!pe-le# +a-! "e-"aga! ,u)"e- a'(a-a la!'
 pa'a!'+e-a% p!*!-a'% +a' !'(u!,! B!la +!"a'+!'g*a' a'(a-a pe'ge(a#ua' +a'
!l)u pe'ge(a#ua' (e-+apa( pe-"e+aa' &a'g '&a(a Pe'ge(a#ua' !ala# ,e)ua
&a'g +!*e(a#u! le# )a'u,!a (a'pa )e)pe-#a(!*a' pe'ge(a#ua' (e-,e"u(
"e'a- a(au ,ala#% ,e+a'g*a' !l)u pe'ge(a#ua' )e)"a(a,!
Pe'ge(a#ua' &a'g "e'a- a+ala# pe'ge(a#ua' &a'g (ela# (e-u!
*e"e'a-a''&a )elalu! )e(+e !l)!a# Na#% *a-e'a )a'u,!a !'g!' (e-"e"a, +a-!
 pe'&a*!(% )a*a )e-e*a )ula! )e)pelaa-! a(au )e'g*a! "aga!)a'a a-a'&a
aga- )a'u,!a +apa( ,elalu #!+up ,e#a( De'ga' )e'ggu'a*a' *e)a)pua'
 "e-p!*!- -a,!'al a(a, +a,a- pe'ge(a#ua'% )e'a-!* )!'a( -a'g u'(u* 
)e)pelaa-! !l)u *e,e#a(a' &a'g *e)u+!a' *!(a *e'al ,e"aga! a#l!!l)u
*e,e#a(a'
Pa-a a#l! !l)u *e,e#a(a' *e)u+!a' )ela*u*a' pe'el!(!a'.pe'el!(!a' &a'g
 "e-,!5a( ",e->a(!5 )aupu' e*,pe-!)e'(al )elalu! pe'ga)a(a' +a' pe'gu*u-a'
(e-#a+ap pa-a)e(e-.pa-a)e(e- *e,e#a(a' ,epe-(! *a+a- #e)gl"!' +ala)
+a-a#% *a'+u'ga' "a*(e-! +ala) a!- )!'u)% *a'+u'ga' >!(a)!' +ala)
)a*a'a' +," Be-+a,a-*a' +a(a a*u-a( &a'g +!,e-(a! +e'ga' pe'ela,a' a'al!,!,
,ea-a +e,*-!p(!5 )a*a a*a' +!pe-le# 5a*(a.5a*(a &a'g *e)u+!a' +!gu'a*a'
u'(u* )e-u)u,*a' *',ep.*',ep +ala) !l)u *e,e#a(a'
B!la *!(a "a'+!'g*a' pa'+a'ga' -a'g pa+a a)a' +a#ulu +e'ga' ,e*a-a'g
)e'ge'a! pe'&a*!(% (e-'&a(a u*up "e-"e+a Dulu -a'g "e-a'ggapa' "a#a
 pe'&a*!( lep-a )!,al'&a% )e-upa*a' pe'&a*!( *u(u*a' Tu#a' Me-e*a uga
)e'ga'ggap "a#a pe'&a*!( )ala-!a +!,e"a"*a' le# u+a-a "u-u* <)ala F
 "u-u*C a-!a F u+a-a=
Ke+ua '(# (e-,e"u( )e)"e-!*a' ga)"a-a' *epa+a *!(a "a#a *a-e'a
 "elu) "e-*e)"a'g'&a !l)u pe'ge(a#ua'% -a'g +a#ulu )e)a'+a'g pe'&a*!(
,ea-a *u-a'g (epa( ,e#!'gga pe'a'ggula'ga''&a pu' *u-a'g (epa( M!,al'&a% u'(u*
)e'a-! pe'&e)"u#a' (e-#a+ap ,ua(u pe'&a*!(% "a'&a* +!a'(a-a )e-e*a

13
 pe-g! *e +u*u'% a#l! ,!#!-% pe'+e(a% ula)a +a' )ela*u*a' "e-"aga!
upa&a la!''&a &a'g u)u)'&a u'(u* "e"e-apa pe'&a*!( (e-(e'(u (!+a* )
e)"ua#*a' #a,!l &a'g )e)ua,*a'
Da-! u-a!a' +! a(a,% ela,la# "a#a *e)aua' &a'g +!apa! +ala) "!+a'g
*e+*(e-a' a(au *e,e#a(a' (e-,e"u( (!+a* lepa, +a-! *e)aua' !l)u.!l)u &a'g
)e'+u*u'g'&a% *#u,u,'&a B!lg! De'ga' )e'gua,a! a"a'g.a"a'g "!lg!
,epe-(! a'a()!% 5!,!lg!% #!,(lg!% )!*-"!lg!% 3lg! +a' ,e"aga!'&a% p a-a
+*(e- ,u+a# +apa( )e'gu,a#a*a' pe'&e)"u#a' &a'g (epa( "ag! ,ua(u
 pe'&a*!( Ba#*a' "eg!(u pe,a('&a *e)aua' &a'g +!apa! +ala) "!+a'g
*e+*(e-a'% ,a)pa!.,a)pa! pe'&a*!( &a'g pal!'g -u)!( pu' ,u+a# +apa(
+!(a'ggula'g!% )!,al'&a (u)-% *a'*e-% pe'&a*!( a'(u'g% pe'&a*!( ,a-a5% g !'al%
+a' ,e"aga!'&a Ope-a,!% +ea,a !'! "u*a' lag! )e'a+! #al &a'g )e'a*u(*a'
+. O1)e& dan Bidan' Ka)ian Imu Kese!atan
Se,ua! +e'ga' 5*u, "!+a'g *a!a' &a'g +!pelaa-! +a' #a*!*a( )a,ala#'&a%
)a*a !l)u *e,e#a(a' +ala) pe-*e)"a'ga''&a +apa( +!*el)p**a' )e'a+!
1= Il)u *e,e#a(a' p-!"a+! <pe-,'al #eal(#= &a'g 5*u, "!+a'g *a!a''&a a+ala#
-a'g pe- -a'g <p-!"a+!=
2= Il)u *e,e#a(a' )a,&a-a*a( <pu"l! #eal(# = &a'g 5*u, "!+a'g *a!a''&a
a+ala# *el)p* )a'u,!a +ala) )a,&a-a*a( Ke+ua ,!5a( *e!l)ua' !'!
a*#!-'&a )a,!'g.)a,!'g "e-*e)"a'g )e'a+! a"a'g !l)u ,e'+!-!
. Per&em1an'an Kese!atan Mas0ara&at di Indonesia
Ke,e#a(a' )a,&a-a*a( +! I'+'e,!a pa+a a*(u !(u +!)ula! +e'ga' a+a'&a
upa&a pe)"e-a'(a,a' aa- +a' *le-a &a'g ,a'ga( +!(a*u(! )a,&a-a*a( pa+a a*(u
!(u Saa( !(u )a,!# +!la*u*a' le# pe)e-!'(a# pe'aa#a' Bela'+a pa+a a"a+ *e 16
 pe-!,(!a upa&a pe)"e-a'(a,a' +!a'ggap ,e"aga! ,ea-a# )ula pe-*e)"a'ga'
*e,e#a(a' )a,&a-a*a( +! I'+'e,!a
Kea+!a' la!' ,ela'u('&a (e'(a'g a"a# *le-a pa+a aal a"a+ *e.20 )a,u* 
+! I'+'e,!a (epa('&a (a#u' 1;27 +a' (a#u' 1;7 &a!(u a"a# *le-a
el(- +! I'+'e,!a *e)u+!a' pa+a (a#u' 1;4 aa- )a,u* *e I'+'e,!a )elalu!
S!'gapu-a

14
PEN%T%P
A. Kesim3uan
U'(u* )e'!'g*a(*a' ,(a(u, *e,e#a(a' )a,&a-a*a( ,a'ga( +!pe-lu*a'
 pe'+!+!*a' *e,e#a(a' Pe'+!+!*a' )a,&a-a*a( a*a' +!"e-!*a' a(au +! !'5-)a,!
*a'
le# (e'aga *e,e#a(a'  Ole# ,e"a" !(u ,elu-u# (e'aga *e,e#a(a' #e'+a*'&a +apa(
)ela*u*a' *eg!a(a' (e-,e"u(% ,epe-(! )e)"e-!*a' pe'&ulu#a' *epa+a
)a,&a-a*a(%)e)"e-!*a' "!)"!'ga' a(au pela(!#a' *epa+a *a+e- @ *a+e- +! +ala)
-ua'g l!'g*up )a,&a-a*a( De'ga' a+a'&a pe'+!+!*a' *e,e#a(a' +ala) )a,&a-a*a(
#e'+a*'&a a*a' )e)pe'ga-u#! a(au )e-u"a# ,!*ap +a' pe-!la*u )a,&a-a*a( (e-,e"u(
&a!(u <PHBS= 
Sela!' +!pe-lu*a''&a pe'+!+!*a' *e,e#a(a' % *e,e#a(a' +a,a- +a' pela&a'a'
*e,e#a(a' ,a'ga( +!pe-lu*a' gu'a'&a aga- (e'aga *e,e#a(a' +apa( )e)"e-!*a'
 pe'&ulu#a' ,ea-a (epa( +a' "e'a-
De(e-)!'a' *e,e#a(a' uga +!pe-lu*a' % ,e"aga!)a'a *!(a *e(a#u! "a#a
+e(e-)!'a' *e,e#a(a' a+ala# 5a*(- @ 5a*(- &a'g )e)pe'ga-u#! *e,e#a(a' +a' ,(a(u,
!'+!>!u +a-! )a,&a-a*a( (e-,e"u(
B. Saran
D!#a-ap*a' +e'ga' a+a'&a !'5-)a,! )e'ge'a! +e(e-)!'a' *e,e#a(a' %
 pe-*e)"a'ga' *e,e#a(a' % *e,e#a(a' +a,a- % pe'+!+!*a' *e,e#a(a' +a'
pela&a'a'
*e,e#a(a' % (e'aga *e,e#a(a' )a)pu )e)"e-!*a' pe'&ulu#a' )e'ge'a! *e,e#a(a' 
Tuua''&a aga- )a,&a-a*a( )e'ge(a#u! )e'ge'a! *e,e#a(a' +a' +apa( (e-#!'+a- +a-!
 pe'&a*!( 

Da<tar Pusta&a

39
Dep*e, RI% <200;= Sistem Kesehatan Nasional  a*a-(a

I-#a) Ma#5e+3 +a' E* Su-&a'!200 Pendidikan Kesehatan Bagian Dari


 Promosi Kesehatan !(-a)a&ag&a*a-(a

Se*!+ N(a()% P-5% D- <2007= Kesehatan Masyarakat, Ilmu dan Seni,


 Rineka ipta a*a-(a

Dep*e, RI% <200;= Sistem Kesehatan Nasional  a*a-(a


H!+a&a(% AA A% <200=  Pengantar Konsep Dasar Kepera!atan, "disi #
a*a-(a Sale)"a Me+!*a

P((e-%Pa(-!!aPe--&%A''e G-!55!'% <2009= Buku $%ar &undamental Kepera!atan,


 "disi ', (olume ) EG: a*a-(a

Sa(-!a'ega-a% M a!,% <200;= Buku $%ar *rganisasi Dan Mana%emen Pelayanan


 Kesehatan Serta Ke+idanan a*a-(a Sale)"a Me+!*a

 N(a()%,e*!+200 Pendidikan dan perilaku kesehatana*a-(a R!'e*a :!p(a

Se(!aa(!%De-)aa'200 Proses Pem+ela%aran Dalam Pendidikan

 Kesehatana*a-(aCT-a', I'5 Me+!a

 N(a()+% Se*!+ 2009 Promosi Kesehatan eori dan $plikasi

a*a-(a R!'e*a :!p(a

40
41

También podría gustarte