Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
JANUÁRIO, 2008, Teatro Real de La Ópera Del Tajo - Edificación
JANUÁRIO, 2008, Teatro Real de La Ópera Del Tajo - Edificación
JULHO08
065
Resumen
3 Losunidodesde contidod,
de peso,de 6reo y de volumen Uno vez eloborodoslos presupuesios, esioseron entreguesol proveedor,poro
empleodosercn tosliguientes:poro
os momposlorios los broqos; En lo ousenciodel proveedor,
que el escribonolos registroro. por
el responsoble
poro Losenxe/horiolosvoros;poro
lospedmriose oircs lospolmos.
el procesoero el olmoiori{e,que se hocioocompofrorpor el escribonoy por el
Cfr.: lbidem. opunlodor. ero lo de gorontizor
del olmojorife,
Otro de los{unciones lo seguridod
4lbiden. v decenciode lq obroa.
l e o l r o r e o l o e r o u p e r o o e l o o : Eo tlco cr o n
066
467
A poriirde esiodescripci6n
se puedeconstruirunoloblo losdi{erenies
coiegorios
profesionoles, en {unci6ndel sueldoonuol.Esinieresqnle
ierorquizodos observor,
lo imporloncio hocelosdem6s.Asicomo,losdiferencios
relotivodelArquilecto de
es'iotuio Generol,el Arquiteclo
entreei Arquiiecio y losoprendices
Supronumer6rio
de orquitecturo.
068
Rev€rdili;
:127$200rs
Oardani;
:127S200
rs
Cignanii r07$200 ls
Beradii 140$000ls
Puzolinii:40$000rc
Ceffajerode las Ob|asi :6$000ls
Aprendices de Afquitectu€; :24$OOO
rs
Proveedorde las Ob€s; 1 600$000 |s
Medidorde
LasObrastr144$000
6
Apuntadorde as Obrasi:300S000ls
Arquitecto Supranume16rioo
Almojadlede las Ob€si 1800$000ls segundo Arquitectoi :425$0OO
E
Escribaiode lasObrasr:700S000.s
€nirelos sueldosposos por lo Cosodos Obros y os sueldosdel equipode Giovonn Codo Sici.io Golli Bibieno.
Fis. 1 Queso comporoiivo(proporcionol)
069
470
Toblo 2 - Lislodo de t6cnicos, odminislrolivos y odesonos que hon foboiodo en el leotro reol de o Opero del Tolo
(construcc'6n y descombror) y que son mencionodos en documenfos existeniesen el lnstttuio de y',rguilosNocionois - Iore
do Tom6o en Lisboo (lAN7Tf.k, AHMI Coso Reo/).
Secretorio de Esiodo,
98 Jo6o Pedro Lldevice I755I0-31
l l3 PeironioMozzoni 1 7 5 5 -tl- 2 1
I l4 EsievdoPrnlode Moroes t 755-t I -30
Secrctoriode Eslodo,
I I5 EsievooPinlode Moroes 1755-12-44
Sec€iorio de Estodo"
I2 l F e l i ci a n oN or ciso I755-1 t -31
l2l G o v o n nB
i o ftsloBe r o r d i 1755-12-02
I2l l o r s e d e A b r cu :785$452rek1755-12-13
I2l l o s 6S i m 6 es .200$000rei s I755-l l .l 8
I2l MorcoReverditi I755,rr -r7
I24 PedroGuoherdo Fonseco 1756-01-17
I2 6 F 6 l i xV i ce n tede Alm eido
I26 Fredeco Ani6nioStiepken
I l3 Froncesco
Piolii :l l 6$ l 30 fek 1755-l l -21 bombosen bronceporo
ro \rperc oer o o
99 lorse de Abreu 1755'09-l I concordo
1755-10-29 con.ordo
I07 lorse de Abreu I755-l 0-29 concordo
I23 Jorsede Abreu :6$200rek 1756-01-10 desescombror
de hi €ro
I28 GiovonniCorloSicinioGolli Bibi€no Arquiiecto l :4065080rei s I756-01-21 dosi i mesl res
I4 8 N i cco l d P i o ggio C6nsu (de Porlusol
en G6novo)
471
Mogestqd
I09 Jos6do CosioPotr6o :10$850reh 1755-10-31 mesodo
de oci ubrc55
072
Nombre Profes;6n
I03 Fsrev6oPintode Moroes pogo (o ol9ui6n)
Secreiortode Esiodo,
I2l J o o q u i mR on s€ l :l 5$500 .eC 1755-12'09 pogo
I2l los6 Roiz Moeshopocero rek I755-l2-l5 poso
:2585820
I2l LuisRoizCordoso :243$190rei s 1755-12-13 pogo
I2l M o n u eV i e koBe m P :l 05000 rek 1755'12'31 pogo
I28 Coeionoleronimo Moesrroolbonil :6005000 reis 1756-01 2l ooao
I28 Florenc,oPereiro :l 059o0 re,s 1756-01-21 pogo
I28 F l o r e . o oP er e ,r o : 7 7 0 5 8 8 0 r e B1 7 5 6 - 0 1 - 2 1
I28 Froncesco
Ferocl 1756-41-21
I28 Roberto
Froncisco :41$580rei s 1756-01'21 pogo
I28 Jo6o PouioVo lezi 1756-01-21poso
I 2 8 J o r g ed eA b r e u :l 145280 rei s 175601 21 poso
I28 lorge de Abreu reG
:3995985 I756-01'21 poso
128 lorse de Abreu :253$800
rek I7s6-01'21 poso
1 2 8 l o r s e d eA b r e u :522$145
rcis 1756-01'21poso
128 los6Roiz reh
:76$925 1756-01-21poso
128 los6Rolz :76$l I0 rec I756-01'21 poso
1 2 8 M a n u e l d oFo n se co
Voe n te Pin io r rl 63$050rek 1756-01-21 poso
I28 MouncioGousel :700$000rei s 1756-01-21 pogo
I28 VeissimoJorsedos Reis rek I756-01-21 poso
:883$690
128 Vedssimo
Jorgedos Reis rek 1756-01-21poso
:978$710
128 Vedssimo
Jorgedos Reis l :328$410res 1756-012l pogo
1 2 8 V i c e d eL u i s rcis I756-01-21 poso
11345795
l3l Jo6o PouloVollezi 136$800rei s I756-01-28 poso
163 F6lixVlceniede Almeido reis I756-09-04 pogo
:203$605
1 7 0 F r o n c i s cdoo Co slo l :301$420rek 1757-03-31 pogo
I 7 0 G u i l h e r mW
e e in g o r t 1:906$460 reG 1757-O9-42 pogo
I70 Joseph
locobe$y reis I757-03-l8 poso
l:000$000
I65 Giocomotuzolini :240$000rek I756-09-17 posode 6 meses
073
140 Silvesrre
do Silvo :36$300 reis I765-03-27 pogo de lc iomoleros
del desescombror
oe ro
vPerc der roto
152 Jorsede Abreu :l 7$510 rei s 1756-07-10 posode l osi o mol eros
del desescombror de lo
upero oer olo
l6l lorge de Abreu :l 35800 reh I756 08-28 posode l osi omol eros
del desescombroroe ,o
upero oer o o
I66 lorse de Abreu :l 7$810 rei s 1756-09-18 pogode Losi omoi eros
del desescombrorde lo
!rpero del lolo
074
I2l M o n u eV
l i e ir oBe m P :20$000 reG 1755 pogo de los mesesde
sepliembrey diciembre
1 4 9 N i c c o l dP i o g g io C6nsul(de Poausol
en G6novo)
I70 ClementeFroncoVicenle :3615795 reis 1757-06-21 rccibeen nomb'eoe
su iio F6lixVicenlede
Almeido
106 .Jooquim
R o n se l I755-10-29 rcsumen de puerl osy
ventonosporo lo Opero
dei Toio
475
Adminislroci6nde lo Obro
lo6o PedroLudevice Adminslrodoriproveedor)
Esiev6oPiniode Moroes Tesorero<Oficio/ Moyor de lo Secreforio de Estodor
Gio vo n n i Co rl o S i ci ni oGol l i B i bi eno
lose do Coslo Pok6o Apuntodorde los reolesobrosporticulores
del rey
Pedro Guolter do Fonseco
Controlistos
M o n o e lAn tu nesFeyo
M o n o e l F r o nci scode S ouzo
M6ximo de Corvolho Viegos Ccpit6n moyor de o villo de Molro
Co e to n oJe 16ni mo Moestro olborii
FronciscoXovie. Pinio
CoeionoTomaz
Obro de Albofiilerio
JorgeRoizde Corvolho
Jorgede Abreurg Moesiro o bofiil y moesko corpinlero
Verissimo
lorge dos Relsre
Flo16ncioPereiro'?o Moestro corpintero
Jo o q u im Ro nqe
GuilhermeWeingo'i
Lucos56 Roso
Jo o q u im Ro ngel Cenoiero
Jo d o Jo r g e Fosti ner
Jos6Duarte
Jo 6 o N:co io u Lovoi e Moesl ro hoi ol oteroy fo--onero
JuliaoFroncisco
Torres Moestro hoiolotero y fontonero
(continuoci6n)
Obro de Albonilerio
Jos6 Roiz
Luisde Tom6 Moeslro vidriero
Monueldo FonsecoVolente Pinior
Obro de Ebonisterio
F6l;xVicente de Almeido'?' Moesiro ebonisio
LuisRoizCordoso
Mouriclo GoLrsei
Ani6nioMoiz6sLeol Decorodor
Jo 6 o Go n q ol ves Decorodor
y Tromoyos
Equipode Escenogrofio
GiovonniCoro SicinioGolliBibieno
l8 IAN/Ti[, Chonce/orio
de D.Joaov,
tivto) 1 2 , n .2 2 3. Froncesco Piolti Tromoyisio
Tromoyislo
19 IAN/Tl.ltr,Chonceloriode D Jos6l,
li\rc 74, n.165.
Morco Reuerdiii Pintor de figuros
20 tbiden. F e licio n oNorci so Pintor de Losbostidores
076
Olros
FredericoAntonioSuepken Comercionle de moderos
Comercionle de moderos
Dovid Perez Composiior, Moeslro de lo Copillo Reol
G i u s e p p e B o n e ch y Poelo iioliono
Froncisco do Costo
JoaoPouloVollezi
J o s 65 i m 6 e s
Joseph Jocobeihy
MonuelVieiro
Bemfo
por lo legisloci6n,
el orquilecto
con el ouxiliode los moestros
olboiilesy ebonis'ios 24lbiden.
JUTHO08
ARTLTEXTOSo6.
077
32 lANiTf.Lr,Coso Reol,
conlienenlos descripcionesrelolivoso los 72",73" y 7 4" hoio de resumende lo Obro
AHME Cx.3094,oniisuoCx.2, de Eslucory Doror. Pronlomenlese podr6 deducir que los obros hobrion empezodo
(Despezosdo Thezoureiro, 'l754.
documeniosoislodos. entornoo lo orimerosemonode iunio de
Teoiroreol de o 6pero del Tolo:Edificoci6n
078
.q
o
I
)9
€
6X -q
lgo !
6
.9
i 1!-
og) I E .q
(,p o.
o 6
(! lt 'o
o) o- g
F
'o_ '5
.q
E
e s
!J
.9
a u,.l J
; .0
ARTiTEXTOSO6.
]ULHO08
079
Moierioles y utensilios
Toblo4 - Troscripci6n
delCeriificodo
de lo obrode olbonilerio
delTeotro
reolde 1o6perodelToio,
dondesehoceolusi6n o uiensiios(onegrito).
IMSCRIPC/ONA PARI/RDELCERI/F/CADO
DE tA OBM DEAISANIIER/A
Procesosconslruciivos
080
de hober trobojodo en estosdos obros, hon iguolmentesido los responsoblespor 38 Op. Gt ., p.269.
lo consirucci6ndel Teqtroreql de lo Opero del Tojo [v6oseToblo3 y Toblo5]. Son 39 lAN,TtLx,Chonce/orio de D
ellosJorge de Abreu, por porte de lo Coso dos Obros y los cinco moesirosde lq Jaaa v, L:tto 1 12, tt.223.
lo copitol del reino, ho implicodo lo opiimizoci6ndel tiempo, del cuesioy de los 42 Op. Cit., p.271.
08r
Toblo 5 - Lisiodo de Arquitectos, Ingenieros y olboriiles que hon troboiodo o porticipodo en los obros
del polocio de Mofro, polocio dos Necessidodes, polocio ludovice, Teotro reol de lo Opero del Toio y
en lo reconskucci6n de Lisboo.
.q
P
= -6
= e
p
! .9 g .o
s dt -9
z 'o
;
p
I E
'5 .9 .9 i- 'o .9 -
E 5 6 I
!
d d
Coetono (de Souzo) Tomoz
CoelonoJeronimo
Fronclsco Xovier Pinio
Jorge de Abreu
Monuel Aniunes Feyo
Monr.relFroncisco
de Souzo
Moximode Corvolho
Verissimo
Jo€e dos Reis
Flo16ncioPereiro
F6l i xV i centede A l mei do
lndcio de Oliveira Bernordes
Jo6o Pedro Ludovice
Moteus Vicente de Oliveiro
E l i osS ebosi i 6oP oppe
PedroGuollerdo Fonseco
Anl6nio Luis
FelixOiiveiro
Froncisco
dos SoniosMoreirq
Jos6do Cunho
Jos6l',1endes
MonuelAlves
082
44 Esiosmedidoshonsido tomodos
dnecl omenioepod I de l osl odri l os
enroidosde 10poreddel edllcio
dond€es16ocluome.te ubicodolo
Acodemiode bellosodesde Bolonio,
y queseporol o col l ode un espoc i o
Fis. 3 Fotosrof'odel bombordeode CosoMochiovelJi, despu6s VioS Siefono25, Boonio VlLLANl,A'; oniiguomenieocupodoPor uno
mm. [BCA.Bo,Gob nettoDisesnie Siomp€-
^lodiono, jslesioy qle horlo 2004 so io ler
r"i., t el:-aS, .igto XX.roiogrofioo nesroy b oco. Dim.:l75x235
e o l o g r o f i cE
S e z i o nF od Co lp ilid o i Eo b a r d o m e nBo
. ifici A l bum1,n l 4,N eg.l -141
ii. lg n o1 9 4 3-1945, denomnodo como el sol6nde ocios.
l
j
ARTlE.lTOS:r.. 08
JULHC
083
ir.',
l*:;
F lg 4 F o to o r o li..e rrmbcrderrj e D .i ..odc 4r.h gr..cro. !,ozo Gci 'or, I,E oL..i . V LL r,.!,.o,.
9 1 3 - :5 , s9 . X' L Forcq,.l cc negroybo:o. D m, /5r235mn l B ar.B o.ao.n--r'o l )segr e S r.nrpe-5ez o.e
F o r co r o icoid. ;., C or|,ri d, 3cb.r.cn,e.a8o 9n. 943 l 915, A brr,. l 7: |eg -173r
F s.5 For ogr o{ o.l e s om bor deo del pc o.o,v ol ez C anpes g,v o!an5..,2?.go..o.Vs ]od.l P.n c i . e ro ,
de odo de.e.ho. i /tLr .l .l A,F c i ., l 9,13.15.s gi oXX.fc 'c s r ol i .oi egr ov i r o.n i l m r l 7512:5m m . BCnE.,
Goir efioDsegr .St c m pe Sez oneF or ogr oi ,...E.j i Ic r C c i pt,.!o,5obc .dc ne.r i .Bog.ol 9r 3 1945,'q b u rr,
..9:1, r ' leg 931
Teolroreolde lo OperodelToio:Edificoci6n
084
Fis. 6 Foiosrofiode bombordeodel oroloriode S. FilippoNer, en VioA. Monzoni,Bolonio visto del tnrer or, con
enfoquesobrelo bovedo.VlILANl,A ;Fot.,1943-45, sigloXX.Fotogrofioo negroy bloco Dim.: I75x235mm.
[BCA.Bo,GobineiioDrsegnieSiompe- SezioneFoiogrolco EddciCo/p,ridoi Eobordomenii. Bolgno1943-1945,
A l b u ml , n . 6 7 , N e s . - 6 7 1
085
Cueslode lo edificoci6n
45 BN.Lx,Reservodos, Fig. I Gdico con pode de los sostosefeciuodosparo los obrosde olboiilerio,ebonisterio,
otmsy sueldosde los
N4s.248, n.'36. lrcboiodoresdireclomente
implicodosen lo consirucci6n.
Teoho reol oe o Opero del Toio: Eoiricoc:on
086
Abrevioturos
AM.Bo ArchivioMolvosio,Bolonho
AHTC.Lx ArquivoHisi6ricodo Tribunolde Contos,Lisboo
BN.Lx BibliotecoNocionol,Lisboo
IAN/T|.Lx InsiiluiodosArquivosnocionois
- Torredo Tombo,Lisboo
Bibliogrofio
BEAUMONIMorio Alice.'ApresentoE6o
e introdugdo".ln: Desenhos
dos Gq/i
Bibieno: orquitecturoe cenogrofio. Lisboo, Insiitulo Podugu6sdo Potrim6nio
Culturol;MuseuNocionolde ArteAntigo,1987.pp.9-28(1982o).
BEAUMONI Morio Alice. Arquileciuroe cenogro{ionos desenhosdos Golli
Bibieno".Revisto
SdoCorios.N."5 (iun.-oct87), pp.l2-'15(1987b).
BEAUMONIMorioAlice."Disegnidei Golli Bibieno:orchitetturo
e scenogrofio".
scene,piocevo/i
ln: Merovig/iose ingonni.Arenzo:Bodroli,1992. pp.123- 134.
Dicion6riodo Hist6riode Lisboo.Sontono,Froncisco(coord.);Suceno,Eduordo
(coord.).
Lisboo,CorlosQuinios& Associodos,1994.992 p. ISBN:972-96030-0-6.
GAGO DA CAMAM, Morio Alexondro."Os espoqosteqirois no Lisboo
se'ieceniislo: poro o estudodo orquileciuro
subsidios teolrol."Tesede Mestrodo.
Lisboo,
Universidode
Novode Lisboo,199'1.
GAGO DA CAMAM, Morio Alexondro.Lisboo:espogosieotroisseteceniisfos.
Livros
Lisboo, Horizonie,
1996.119p. ISBN9/2-24-0894-l-
GAGO DA CAMARA, MorioAlexqndro. um pqtrim6nioperdido:o Reol
"Relembror
Opero do Tejo,obro emblem6tico de encomendor6giono Lisbooselecenlisto".
ln:1755: Cotfstrofe,Memorioe Arie. Lisboq,EdiE6es
Colibri;Cenirode Es'fudos
2006. pp.2O1
Comporotistos, -212.
Aline.? Operodo Telo:umo possivel
GALI-ASCH-HALL, reconstituig6o
espociole
o impocledo'ierromoto
numqeslruiurqculiurolde imogem".ln: I 755: Cot6strofe,
Mem6rioe Arte.Lisboo,Edig6es
Colibri;Centrode Esiudos
Comporotisios, 2006.
oo.229-237.
GODINHOMENDONQA, lsobelMoyer."GiovonniCodoSicinioGolliBibieno
no
do ArquivoMolvosio(1745-1757)".
correspondencio (Archiginnosio.
Vol.XCVlll,
(2003).
S6rgio."Leiiuroorquileci6nico
INFANTE, do iconogrofiooiribuidod Opero do Tejo".
ln: Desenhos
dos Gq/i Eibieno:arquileduroe cenogrofio.Lisboo,InstiiutoPortugu6s
do Potrim6nio
Cuhurol; MuseuNocionqlde AdeAntigo,1987.pp.39-43.
MATOS SEQUEIM, Guslovo de. Ieoiro de oulros fempos: eiementospqro q
hist6riodo ieoiroporlugu6s.
Lisboo,h.n.], 1933. 444 p.
SOARESCARNEIRO,Luis. "TeoirospotJugueses
de roiz itoliqno".Tese de
Doutoromento.
Universidode
do Porio,Deportomento
de Arquiiectura, 20A2.
VIEIM DA SILVA,
Augusto.As murolhosdo Ribeirode Lisboo.lo Edici6n,Llsboo,
Typogrophio
do Commercio,I 900. 302 p.
Augusto.y's muro/hos
VIEIM DA SILVA, do Ribeirode Lisboo.lo Edici6n,Lisboo,
PublicoE6esCulturoisdo C6moroMunicipolde LISBOA,I 94'l .
VIEIRA DA SILVA,
Augusto,As murolhosdo ribeie de Lisboo.Vol.ll.(1" ed. 1900,
2' ed. 1940-41J3o ed. Lisboo,CdmoroMunicipolde LISBOA,1987.227 p.
rsBN 978-972-9346-04-0
,iltl!|