Está en la página 1de 87

APUNTES DE MATEMATICAS PARA INGENIERIA

M.C. Sergio Snchez Martnez


INDICE
ALGEBRA..............................................................................1
El CAMPO DE LOS NUMEROS REALES...........................................................1
OPERACIONES FUNDAMENTALES CON EXPRESIONES ALGEBRAICAS............4
PRODUCTOS NOTABLES................................................................................ 8
DESCOMPOSICION FACTORIAL....................................................................12
1. FACTOR COMUN............................................................................... 12
2. FACTOR COMUN POR AGRUPACION DE TERMINOS...........................13
3. TRINOMIO CUADRADO PERFECTO....................................................14
4. DIFERENCIA DE CUADRADOS PERFECTA..........................................16
. TRINOMIO CUADRADO PERFECTO POR ADICION Y SUSTRACCION. . .19
FRACCIONES ALGEBRAICAS Y REDUCCION DE FRACCIONES.......................26
OPERACIONES CON FRACCIONES................................................................27
I. SUMA DE FRACCIONES.......................................................................... 27
II. SUMA Y RESTA COMBINADAS..............................................................29
CAMBIO DE SIGNO EN LA SUMA Y RESTA DE FRACCIONES.....................30
III. MULTIPLICACIONDE FRACCIONES......................................................30
I DIISION DE FRACCIONES.................................................................31
SIMPLIFICACION DE FRACCIONES COMPLE!AS....................................32
!RIG"N"ME!RIA...............................................................33
TEOREMA DE PITAGORAS............................................................................ 34
R"#$l%&'() *" +,'-).%l$# ,"&+-).%l$#......................................................37
A#LICACI"NES DE LA !RIG"N"ME!RIA.......................44
MA!RICES $ DE!ERMINAN!ES.......................................4%
'
DETERMINANTES........................................................................................ 49
REGLA DE CRAMER..................................................................................... /3
SISTEMAS DE ECUACIONES LINEALES Y MATRICES..................................../7
FORMA ESCALONADA REDUCIDA POR RENGLONES Y PIOTE.....................6/
SOLUCION DE UN SISTEMA MEDIANTE ELIMINACION GAUSSIANA...............66
SUMA DE MATRICES.................................................................................... 68
INERSA DE UNA MATRI0 CUADRADA.........................................................71
GE"ME!RIA ANALI!ICA....................................................&
LA LINEA RECTA.......................................................................................... 80
LA CIRCUNFERENCIA................................................................................... 83
''
I UNIDAD
ALGEBRA
El CAMPO DE LOS NUMEROS REALES.
a' Lo( n)*ero( nat+ra,e( - 1. 2. 3. 4. ./' (e +ti,izan 0ara contar. ta*1i2n
(e 3eno*inan n)*ero( entero( 0o(iti4o(. La (+*a o ,a *+,ti0,icaci5n 3e
3o( n)*ero( nat+ra,e( e( (ie*0re otro n)*ero nat+ra,.
1' Lo( n)*ero( raciona,e( 0o(iti4o(. Son ,o( cociente( 3e 3o( entero(
0o(iti4o(6 0or e7e*0,o. 283. 98. 1281&. etc. E, con7+nto 3e ,o( n)*ero(
nat+ra,e( e(ta inc,+i3o en e, 3e ,o( raciona,e( 0o(iti4o(.
c' Lo( n)*ero( irraciona,e( 0o(iti4o(. Son ,o( n)*ero( no raciona,e(
co*o 0or e7e*0,o
3' E, n+*ero cero. Se re0re(enta 0or : ; (e intro3+ce 0ara a*0,iar e,
(i(te*a n+*2rico. 3e <or*a =+e (e 0+e3an rea,izar o0eracione( ta,e(
co*o >?>. 1:?1:. etc. E, cero tiene ,a 0ro0ie3a3 3e =+e c+a,=+ier
n+*ero *+,ti0,ica3o 0or e, 3a co*o re(+,ta3o ta*1i2n cero. Cero
3i4i3i3o 0or c+a,=+ier n+*ero 3i(tinto 3e cero e( cero. ,a 3i4i(i5n entre
cero no tiene (enti3o -no e@i(te'
e' Lo( n+*ero negati4o(. Son ,o( n)*ero( entero( . raciona,e( e
irraciona,e( ante0+e(to( 3e, (igno *eno( 3e ,a re(ta co*o 0or e7e*0,o.
?3. ?283. ?1.414&. (e intro3+ce 0ara a*0,iar e, (i(te*a n+*2rico 3e
<or*a =+e (e 0+e3an rea,izar o0eracione( ta,e( co*o 2?9. 1:?. etc.
<' E, con7+nto 3e ,o( n)*ero( rea,e( e(ta <or*a3o 0or ,o( n)*ero(
raciona,e( e irraciona,e(. tanto 0o(iti4o( ; negati4o( ; e, cero.
g' N)*ero( i*aginario(. Sea C c+a,=+ier n+*ero 0o(iti4o. entonce( ? C
(er +n n+*ero negati4o. (i (e 3e(ea o1tener ,a raz c+a3ra3a 3e ? C (e
0roce3e 3e ,a (ig+iente *anera.
1
E)+$)&"#
N$+1
h' An n+*ero 3e ,a <or*a a + bi. en 3on3e a e( +n n+*ero rea, ; b i e( +n
n+*ero i*aginario (e ,,a*a n+*ero co*0,e7o -0arte rea, ; 0arte
i*aginario'
E, 4a,or a1(o,+to 3e +n n)*ero e( e, corre(0on3iente a, n+*ero 0re(cin3ien3o 3e,
(igno =+e ,e a<ecte. E, 4a,or a1(o,+to (e re0re(enta encerran3o e, n+*ero entre
3o( 1arra( 4ertica,e(. a( co*o (e 4e en e, e7e*0,o.
#ro0ie3a3e(
#ro0ie3a3 ac+*+,ati4a 3e ,a (+*a. E, or3en 3e ,o( (+*an3o( no a,tera e,
4a,or 3e ,a (+*a
#ro0ie3a3 a(ociati4a 3e ,a (+*a. Se 0+e3en agr+0ar ,o( (+*an3o( 3e
c+a,=+ier <or*a (in =+e (e *o3i<i=+e e, 4a,or 3e ,a (+*a.
#ro0ie3a3 con*+tati4a 3e ,a *+,ti0,icaci5n. E, or3en 3e ,o( <actore( no
a,tera e, 0ro3+cto
3 B 4C4 B 3
2
12C12
#ro0ie3a3 a(ociati4a 3e ,a *+,ti0,icaci5n. Se 0+e3en agr+0ar ,o( <actore(
3e c+a,=+ier <or*a (in =+e (e *o3i<i=+e e, 4a,or 3e, 0ro3+cto.
#ro0ie3a3 3i(tri1+ti4a 3e ,a *+,ti0,icaci5n. E, 0ro3+cto 3e +n n+*ero DaE 0or
,a (+*a 3e otro( n)*ero( -1Fc' e( ig+a, a ,a (+*a 3e ,o( 0ro3+cto(
a B1 F a B c
#otencia( ; e@0onente(. C+an3o +n n+*ero DaE (e *+,ti0,ica con(igo
*i(*o DnE 4ece(. e, 0ro3+cto aBaBaB/Ba -n 4ece(' (e re0re(enta 0or e,
(*1o,o a
n
=+e (e ,ee D 0otencia en2(i*a 3e a D o 1ien D a ,e4a3o a ,a
0otencia nE

En ,a 0otencia a
n
. e, n+*ero a reci1e e, no*1re 3e 1a(e ; e, n+*ero n e, 3e
e@0onente.
#ro0ie3a3e( 3e ,o( e@0onente(
OPERACIONES FUNDAMENTALES CON EXPRESIONES
ALGEBRAICAS.
E@0re(i5n a,ge1raica e( +na co*1inaci5n 3e n)*ero( ; 3e ,etra( =+e
re0re(entan n)*ero( c+a,e(=+iera.
#or e7e*0,o
3
!er*ino. E( +na e@0re(i5n =+e (o,o contiene 0ro3+cto( ; cociente( 3e
n)*ero( ; 3e ,etra(. a( 0+e(
Mono*io. E( +na e@0re(i5n a,ge1raica =+e 0o(ee +n (o,o ter*ino
Bino*io. E( +na e@0re(i5n a,ge1raica =+e 0o(ee 3o( t2r*ino(.
!rino*io. E( +na e@0re(i5n a,ge1raica =+e 0o(ee tre( t2r*ino(.
#o,ino*io. E( +na e@0re(i5n a,ge1raica 3e *a( 3e +n t2r*ino.
Coe<iciente. C+a,=+ier <actor 3e +n t2r*ino (e ,,a*a coe<iciente 3e 3icho
t2r*ino.
!2r*ino( (e*e7ante(. Son a=+e,,o( =+e 3i<ieren en (+ coe<iciente
n+*2rico.
S+*a a,ge1raica. En +na (+*a a,ge1raica ca3a 0arte 7+nto con e, (igno
=+e (e ,e ante0one. (e ,,a*a t2r*ino 3e ,a e@0re(i5n. E, no*1re 3e (+*a
a,ge1raica (e +(a a+n=+e a,g+no( 3e ,o( (igno( 3e ,o( t2r*ino( 0+e3en (er
*eno(. E, 0roce3i*iento 0ara 3eter*inar ,a (+*a o re(ta 3e 3o(
canti3a3e( a,ge1raica( i*0,ica ,a co*1inaci5n 3e t2r*ino( (e*e7ante(.
12
4

22


!areaG hacer e, e7ercicio n+*ero 2& 3e, ,i1ro 3e A,ge1ra 3e Ba,3or -(o,o ,o(
i*0are('
M+,ti0,icaci5n 3e e@0re(ione( a,ge1raica(
a' M+,ti0,icaci5n 3e 3o( o *( *ono*io(. Se e<ect)a a0,ican3o ,a( reg,a(
3e ,a( 0otencia( ; 3e ,o( (igno(. a3e*( 3e ,a( 0ro0ie3a3e( a(ociati4a
; con*+tati4a 3e, 0ro3+cto.
1' M+,ti0,icaci5n 3e +n *ono*io 0or +n 0o,ino*io. Se e<ect)a
*+,ti90,ican3o e, *ono*io 0or to3o( ; ca3a +no 3e ,o( t2r*ino( 3e,
0o,ino*io. (+*an3o ,o( 0ro3+cto( o1teni3o(.
c' M+,ti0,icaci5n 3e 3o( 0o,ino*io(. Se e<ect)a *+,ti0,ican3o to3o( ; ca3a
+no 3e ,o( t2r*ino( 3e, 0ri*er 0o,ino*io 0or to3o( ; ca3a +no 3e ,o(
t2r*ino( 3e, (eg+n3o 0o,ino*io. (+*an3o ,o( 0ro3+cto( o1teni3o(.
E( con4eniente or3enar ,o( 0o,ino*io( (eg)n ,a( 0otencia( creciente o
3ecreciente 3e +na 3e ,a( ,etra(.
E7e*0,o(G
/
Ha,,ar ,a( *+,ti0,icacione(.
1)
2)
3)
4)
!areaG hacer ,o( e7ercicio( n+*ero 42 . 43 ; 44 3e, ,i1ro 3e a,ge1ra 3e Ba,3or -(o,o
,o( i*0are('
Di4i(i5n 3e e@0re(ione( a,ge1raica(
Si ca3a t2r*ino 3e +na (+*a a,ge1raica e( +n n)*ero o tiene ,a <or*a .
3on3e n e( +n entero 0o(iti4o. ,a e@0re(i5n (e ,,a*a 0o,ino*io en @ ; (er
3e(igna3o 0or +n (*1o,o co*o #-@'. E, *a;or e@0onente 3e @ en ,a (+*a
e( e, gra3o 3e, 0o,ino*io. (ie*0re =+e ,o( t2r*ino( con e(e e@0onente no
(e e,i*inen.
De<inici5n.
Di4i3ir +n 0o,ino*io #-@' entre +n 0o,ino*io D-@'. 3on3e e, gra3o 3e #-@'
e( *a;or o ig+a, =+e e, 3e D-@'. (igni<ica encontrar ,o( 0o,ino*io( I-@' ;
R-@' ta,e( =+e.
6
) (
) (
) ( ) (
x R
x Q
x P x D
E7e*0,o(G
Ha,,ar ,a( (ig+iente( 3i4i(ione( 3e 0o,ino*io(.
0 0 0
10 6 4
10 6 4 0
15 9 6
2 3
10 9 5 6 5 3 2
2
2
2 3
2 3 2
+
+ +
+
+
+ + +
x x
x x
x x x
x
x x x x x
5 3 0
2
3 4 0
4 2 2
1 2
3 8 3 2 2
2
2
2 3
2 3 2
+ +
+ +
+ +
+

+ + +
x
x x
x x
x x x
x
x x x x x
2 3 2 2
3 4 2 2
+ + + x x x x x x
"r3enan3o ,o( 0o,ino*io( tene*o(
14 13 0
12 18 6
2 5 6 0
6 9 3
3 3 0
4 6 2
6 3 2
2 3 2 2
2
2
2 3
2 3
2 3 4
2
2 3 4 2
+
+
+
+
+ +
+
+ +
+ + +
x
x x
x x
x x x
x x x
x x x
x x
x x x x x x
Tarea: hacer los ejercicios numero 55, 56 y 57 del libro de algebra de Baldor (solo
los impares)
7
PRODUCTOS NOTABLES.
Se ,,a*an 0ro3+cto( nota1,e( a cierto( 0ro3+cto( =+e c+*0,en reg,a( <i7a( ; c+;o
re(+,ta3o 0+e3e (er e(crito 0or (i*0,e in(0ecci5n. e( 3ecir (in 4eri<icar ,a
*+,ti0,icaci5n.
C+a3ra3o 3e ,a (+*a 3e 3o( canti3a3e( -1ino*io a, c+a3ra3o'
Reg,a
C+a3ra3o 3e ,a 0ri*er canti3a3. *a( e, 3o1,e 0ro3+cto 3e ,a 0ri*er canti3a3 0or ,a
(eg+n3a canti3a3. *a( e, c+a3ra3o 3e ,a (eg+n3a canti3a3.
E7e*0,o(G
1)
2)
3)
4)
!area e7ercicio >2 Ba,3or -i*0are('
C+a3ra3o 3e ,a 3i<erencia 3e 3o( canti3a3e(.
Reg,a
C+a3ra3o 3e ,a 0ri*er canti3a3. *eno( e, 3o1,e 3e ,a 0ri*era canti3a3 0or
,a (eg+n3a *a( e, c+a3ra3o 3e ,a (eg+n3a canti3a3.
E7e*0,o(G
1)
2)
3)
#ro3+cto 3e ,a (+*a 0or ,a 3i<erencia 3e 3o( canti3a3e(
Sea e, 0ro3+cto
Reg,a
8
La (+*a 3e 3o( canti3a3e( *+,ti0,ica3a 0or (+ 3i<erencia e( ig+a, a,
c+a3ra3o 3e, *in+en3o -en ,a 3i<erencia' *eno( e, c+a3ra3o 3e,
(+(traen3o.
E7e*0,o(G
1)
2)
3)
4)
C+1o 3e +n 1ino*io. -(+*a'
Sea
Reg,a.
E, c+1o 3e ,a (+*a 3e 3o( canti3a3e( e( ig+a, a, c+1o 3e ,a 0ri*er
canti3a3. *a( e, tri0,e 0ro3+cto 3e, c+a3ra3o 3e ,a 0ri*er canti3a3 0or ,a
(eg+n3a. *a( e, tri0,e 0ro3+cto 3e ,a 0ri*er canti3a3 0or e, c+a3ra3o 3e ,a
(eg+n3a. *( e, c+1o 3e ,a (eg+n3a canti3a3.
C+1o 3e +n 1ino*io. -3i<erencia'
Sea
Reg,a.
E, c+1o 3e ,a 3i<erencia 3e 3o( canti3a3e( e( ig+a, a, c+1o 3e ,a 0ri*er canti3a3.
*eno( e, tri0,e 0ro3+cto 3e, c+a3ra3o 3e ,a 0ri*er canti3a3 0or ,a (eg+n3a
canti3a3. *a( e, tri0,e 0ro3+cto 3e ,a 0ri*er canti3a3 0or e, c+a3ra3o 3e ,a
(eg+n3a canti3a3. *eno( e, c+1o 3e ,a (eg+n3a canti3a3.
9
E7e*0,o(.
1)
2)
3)
4)
#ro3+cto 3e 3o( 1ino*io( 3e ,a <or*a
En ,o( e7e*0,o( anteriore( (e c+*0,en ,a( (ig+iente( reg,a(.
1' E, 0ri*er t2r*ino 3e, 0ro3+cto e( e, 0ro3+cto 3e ,o( 0ri*ero( t2r*ino(
3e ,o( 1ino*io(.
2' E, coe<iciente 3e, (eg+n3o t2r*ino 3e, 0ro3+cto e( ,a (+*a a,ge1raica
3e ,o( (eg+n3o( t2r*ino( 3e ,o( 1ino*io( ; en e(te ter*ino ,a 4aria1,e
e(t e,e4a3a a +n e@0onente =+e e( ,a *ita3 3e, =+e tiene e(ta 4aria1,e
en e, 0ri*er ter*ino 3e, 0ro3+cto.
3' E, tercer ter*ino 3e, 0ro3+cto e( e, 0ro3+cto 3e ,o( (eg+n3o( t2r*ino(
3e ,o( 1ino*io(.
E7e*0,o(
1)
2)
3)
!area e7ercicio >&. Ba,3or
10
DESCOMPOSICION FACTORIAL
Jactore(G (e ,,a*a <actore( o 3i4i(ore( 3e +na e@0re(i5n a,ge1raica a ,a(
e@0re(ione( a,ge1raica( =+e *+,ti0,ica3a( entre (i 3an co*o re(+,ta3o ,a 0ri*era
e@0re(i5n.
A( *+,ti0,ican3o a 0or a+b tene*o(
a ; aF1. =+e *+,ti0,ica3o( entre (i 3an co*o re(+,ta3o e, 0ro3+cto . (on
,o( <actore( o 3i4i(ore( 3e .
De, *i(*o *o3o
L+ego x+2 ; x+ (on <actore( 3e
De(co*0oner en <actore( o <actorizar +na e@0re(i5n a,ge1raica e( con4ertir,a en e,
0ro3+cto in3ica3o 3e (+( <actore(.
1. FACTOR COMUN. Se 0re(enta c+an3o to3o( ,o( t2r*ino( 3e +n
0o,ino*io tienen +n <actor =+e e( co*)n a to3o( e,,o(. e( 3ecir =+e e@i(te en
to3o( ; ca3a +no 3e e,,o(.
E7e*0,o(
De(co*0oner en <actore(
1)
2)
3)
!areaG e7ercicio( 9% ; %:. Ba,3or
2. FACTOR COMUN POR AGRUPACION DE TERMINOS. La
agr+0aci5n 0+e3e hacer(e genera,*ente 3e *a( 3e +n *o3o con ta, 3e =+e
,o( 3o( t2r*ino( =+e (e agr+0en tengan <actor co*)n. ; (ie*0re =+e ,a(
canti3a3e( =+e =+e3en 3entro 3e ,o( 0ar2nte(i( 3e(0+2( 3e (acar e, <actor
co*)n en ca3a gr+0o. (ean e@acta*ente ig+a,e(. Si e(to no e( 0o(i1,e
,ograr,o ,a e@0re(i5n 3a3a no (e 0+e3e 3e(co*0oner 0or e(te *2to3o.
E7e*0,o(G
Jactorizar ,a( (ig+iente( e@0re(ione(.
11
1)
2)
3)
4)
!areaG e7ercicio %1. Ba,3or
3. TRINOMIO CUADRADO PERFECTO. Ana canti3a3 e( c+a3ra3o
0er<ecto c+an3o e( e, c+a3ra3o 3e otra canti3a3. o (ea. c+an3o e( e, 0ro3+cto
3e 3o( <actore( ig+a,e(.
Reg,a 0ara conocer (i +n trino*io e( c+a3ra3o 0er<ecto.
An trino*io or3ena3o en re,aci5n con +na ,etra e( c+a3ra3o 0er<ecto c+an3o
e, 0ri*ero ; tercer t2r*ino( (on c+a3ra3o( 0er<ecto( - o tienen raz c+a3ra3a
e@acta' ; 0o(iti4o(. ; e, (eg+n3o ter*ino e( e, 3o1,e 0ro3+cto 3e (+( race(
c+a3ra3a(.
E7e*0,o(G
Ke( c+a3ra3o 0er<ectoL
12
Por lo tanto si es cuadrado perfecto
KE( c+a3ra3o 0er<ectoL
Por lo tanto no es cuadrado perfecto
Reg,a 0ara Jactorizar +n trino*io c+a3ra3o 0er<ecto.
Se e@trae ,a raz c+a3ra3a a, 0ri*er ; tercer t2r*ino( 3e, trino*io ; (e (e0aran
e(ta( race( 0or e, (igno 3e, (eg+n3o ter*ino. E, 1ino*io a( <or*a3o. =+e e( ,a
raz c+a3ra3a 3e, trino*io. (e *+,ti0,ica 0or (i *i(*o o (e e,e4a a, c+a3ra3o.
E7e*0,o(G
JactorizarG
1)
2)
"r3enan3o
3)
13
4)
5)
!areaG e7ercicio %2. Ba,3or
4. DIFERENCIA DE CUADRADOS PERFECTA. En ,o( 0ro3+cto(
nota1,e( (e 4io =+e ,a (+*a 3e 3o( canti3a3e( *+,ti0,ica3a( 0or (+ 3i<erencia
e( ig+a, a, c+a3ra3o 3e, *in+en3o *eno( e, c+a3ra3o 3e, (+(traen3o.
De e(te *o3o 0o3e*o( en+nciar ,o (ig+iente.
Reg,a 0ara <actorizar +na 3i<erencia 3e c+a3ra3o(
14
Se e@trae ,a raz c+a3ra3a a, *in+en3o ; a, (+(traen3o ; (e *+,ti0,ica ,a (+*a 3e
e(ta( race( c+a3ra3a( 0or ,a 3i<erencia entre ,a raz 3e, *in+en3o ; ,a 3e,
(+(traen3o.
E7e*0,o(G
Jactorizar.
1)
2)
3)
!area e7ercicio %3 ; %4. Ba,3or
4.1 TRINOMIO Y AGRUPACION DE TERMINOS [CASO
ESPECIAL ]
E(t+3ia*o( a contin+aci5n ,a 3e(co*0o(ici5n 3e e@0re(ione( co*0+e(ta( en ,a(
c+a,e( *e3iante +n arreg,o con4eniente 3e (+( t2r*ino( (e o1tiene +no o 3o(
trino*io( c+a3ra3o( 0er<ecto( ; 3e(co*0onien3o e(to( trino*io( (e o1tiene +na
3i<erencia 3e c+a3ra3o(.
E7e*0,o(.
Jactorizar.
1)
2)
1/
3)
4)
5)
!area e7ercicio %. Ba,3or
16
. TRINOMIO CUADRADO PERFECTO POR ADICION Y
SUSTRACCION.
E7e*0,o.
Jactorizar
Ana,ice*o( (i e( trino*io c+a3ra3o 0er<ecto. La raz c+a3ra3a 3e @
4
e( @
2
6 ,a
raz c+a3ra3a 3e ;
4
e( ;
2
. $ e, 3o1,e 0ro3+cto 3e e(ta( race( e( 2 @
2
;
2
. ,o c+a,
e( 3i<erente 3e @
2
;
2
. 0or ,o tanto no e( +n trino*io c+a3ra3o 0er<ecto.
#ara ,ograr =+e (ea +n trino*io c+a3ra3o 0er<ecto (e ,e 3e1er (+*ar @
2
;
2
0ara con4ertir,o en 2 @
2
;
2
. 0ara =+e ,a e@0re(i5n no (e a,tere 3e1er (+*ar ;
re(tar e(ta canti3a3.
#or ,o tanto.
2)
!areaG e7ercicio %>. Ba,3or
17
.1 FACTORIZACION DE UNA SUMA DE DOS CUADRADOS
[CASO ESPECIAL]
En genera, . +na (+*a 3e 3o( c+a3ra3o( no tiene 3e(co*0o(ici5n en <actore(
raciona,e(. e( 3ecir. <actore( en =+e no ha;a raz. 0ero ha; (+*a( 3e c+a3ra3o(
=+e. (+*n3o,e( ; re(tn3o,e( +na *i(*a canti3a3. 0+e3en ,,e4ar(e a, ca(o
anterior ; 3e(co*0oner(e.
E7e*0,o(
Jactorizar.
1)
2)
!areaG e7ercicio %&. Ba,3or
>. TRINOMIO DE LA FORMA
An trino*io 3e ,a <or*a c+*0,e ,a( (ig+iente( con3icione(.
1' E, coe<iciente 3e, 0ri*er t2r*ino e( 1
2' E, 0ri*er ter*ino e( +na ,etra c+a,=+iera e,e4a3a a, tra1a7o
3' E, (eg+n3o ter*ino tiene ,a *i(*a ,etra =+e e, 0ri*er ter*ino con e@0onente 1
; (+ coe<iciente e( +na canti3a3 c+a,=+iera. 0o(iti4a o negati4a
4' E, tercer t2r*ino e( in3e0en3iente 3e ,a ,etra =+e a0arece en e, 1 ; 2 t2r*ino(
; e( +na canti3a3 c+a,=+iera 0o(iti4a o negati4a.
18
Jactorizar.
!areaG e7ercicio %9. Ba,3or
&. TRINOMIO DE LA FORMA
Jactorizar
M+,ti0,icar 0or >
B+(ca*o( 3o( n)*ero( =+e *+,ti0,ica3o( no( 3e ?19 ; (+*a3o( no( 3e ?&
#ero co*o *+,ti0,ica*o( en +n 0rinci0io 0or >. ahora 3i4i3i*o( entre >
Co*o ,a( 3o( canti3a3e( no (on 3i4i(i1,e( entre >. entonce( ,o tran(<or*a*o( a 3
0or 2
Hace*o( ,a 3i4i(i5n
19
B 2:
B 19
2 n)*ero( =+e *+,ti0,ica3o( no( 3e ?%: ; (+*a3o( ?13
Do( n)*ero( =+e *+,ti0,ica3o( no( 3e ?4 ; (+*a3o( 3
20
Do( n)*ero( =+e *+,ti0,ica3o( no( 3e ?42: ; (+*a3o( no( 3e ?13
!area e7ercicio 1::. Ba,3or
9. CUBO PERFECTO DE BINOMIOS.
En ,o( 0ro3+cto( nota1,e( 4i*o( =+e
Lo anterior no( in3ica =+e 0ara =+e +na e@0re(i5n a,ge1raica or3ena3a con
re(0ecto a +na 4aria1,e (ea e, c+1o 3e +n 1ino*io. tiene =+e c+*0,ir con ,a(
(ig+iente( con3icione(.
1' !ener c+atro t2r*ino(
2' I+e e, 0ri*ero ; e, +,ti*o ter*ino (ean c+1o( 0er<ecto(
3' I+e e, tri0,e 0ro3+cto 3e, c+a3ra3o 3e ,a raz c+1ica 3e, 0ri*er ter*ino 0or
,a raz c+1ica 3e, +,ti*o ter*ino.
4' I+e e, tercer ter*ino (ea e, tri0,e 3e ,a raz c+1ica 3e, 0ri*er ter*ino 0or e,
c+a3ra3o 3e ,a raz c+1ica 3e, +,ti*o ter*ino.
21
Si to3o( ,o( ter4*ino( (on 0o(iti4o(. ,a e@0re(i5n 3a3a e( e, c+1o 3e ,a (+*a 3e
,a( race( c+1ica( 3e (+ 0ri*er ; +,ti*o t2r*ino(. ; (i ,o( t2r*ino( (on
a,ternati4a*ente 0o(iti4o( ; negati4o( ,a e@0re(i5n 3a3a e( e, c+1o 3e ,a
3i<erencia 3e 3icha ( race(.
E7e*0,o(G
JactorizarG -(i e( nece(ario or3enar 0re4ia*ente'
1)
#or ,o tanto
2)
#or ,o tanto
3)
!area e7ercicio 1:2. Ba,3or
22
%. SUMA O DIFERENCIA DE CUBOS PERFECTOS
Reg,a(
!areaG e7ercicio 1:3. Ba,3or
FRACCIONES ALGEBRAICAS Y REDUCCION DE FRACCIONES
Jracci5n a,ge1raica e( e, cociente in3ica3o 3e 3o( e@0re(ione( a,ge1raica(
Re3+cir +na <racci5n a,ge1raica e( ca*1iar (+ <or*a (in ca*1iar (+ 4a,or.
Si*0,i<icaci5nG (i*0,i<icar +na e@0re(i5n a,ge1raica e( con4ertir,a en +na <racci5n
e=+i4a,ente c+;o( t2r*ino( (ean 0ri*o( entre (i. C+an3o ,o( t2r*ino( 3e +na
<racci5n (on 0ri*o( entre (i. ,a <racci5n e( irre3+cti1,e ; entonce( ,a <racci5n e(t
re3+ci3a a (+ *( (i*0,e e@0re(i5n.
E7e*0,o(.
Si*0,i<icar a (+ *ni*a e@0re(i5n.
23
!area e7ercicio( 119 ; 11%. Ba,3or
24
OPERACIONES CON FRACCIONES.
I. SUMA DE FRACCIONES
Reg,a genera, 0ara (+*ar <raccione(
1' Se (i*0,i<ican ,a( <raccione( 3a3a( (i e( 0o(i1,e
2' Se re3+cen ,a( <raccione( 3a3a( a, *ini*o co*)n 3eno*ina3or. (i (on 3e
3i(tinto 3eno*ina3or.
3' Se e<ect)an ,a( *+,ti0,icacione( in3ica3a(
4' Se (+*an ,o( n+*era3ore( 3e ,a( <raccione( =+e re(+,ten ; (e 0arte e(ta
(+*a 0or e, 3eno*ina3or co*)n.
' Se re3+cen t2r*ino( (e*e7ante( en e, n+*era3or
>' Se (i*0,i<ica ,a <racci5n =+e re(+,te3 #' "# 4$#'5l"
E6"74l$#8
S'74l'9&1,.
2/
!areaG e7ercicio( 12> ; 12&. Ba,3or
II. SUMA Y RESTA COMBINADAS
Si*0,i<icar
26
!areaG E7ercicio 13:. Ba,3or.
CAMBIO DE SIGNO EN LA SUMA Y RESTA DE
FRACCIONES.
SIM#LIJICAR.
27
!areaG e7ercicio 131. Ba,3or
III. MULTIPLICACIONDE FRACCIONES.
Reg,a.
1' Se 3e(co*0onen en <actore(. to3o ,o 0o(i1,e ,o( t2r*ino( 3e ,a( <raccione(
=+e (e 4an a *+,ti0,icar.
2' Se (i*0,i<ica. (+0ri*ien3o ,o( <actore( co*+ne( en ,o( n+*era3ore( ;
3eno*ina3ore(
3' Se *+,ti0,ican entre (i ,a( e@0re(ione( re(tante(.
E7e*0,o(G
M+,ti0,icar.
28
!areaG e7ercicio( 132 ; 133. Ba,3or
IV DIVISION DE FRACCIONES
Reg,a.
M+,ti0,icar e, 3i4i3en3o 0or e, 3i4i(or in4erti3o.
E7e*0,o(G
!areaG e7ercicio( 134 ; 13. Ba,3or.
V SIMPLIFICACION DE FRACCIONES COMPLEJAS.
E7e*0,o(
Si*0,i<icar.
29
!areaG e7ercicio 13&. Ba,3or.
II UNIDAD
TRIGONOMETRIA
La trigono*etra trata 3e ,a( *e3icione( 3e ,a( 0arte( o e,e*ento( 3e +n
triang+,o. La trigono*etra (e 1a(a en a,g+na( re,acione(. ,,a*a3a( <+ncione(
trigono*2trica(.
P
O X
E, ng+,o M"# e(t <or*a3o 0or ,a( 2 (e*irrecta( (ecante( "M ; "#. E, 0+nto
" e( e, 42rtice 3e, ng+,o ; ,a( (e*irrecta( (on ,o( ,a3o( 3e, ng+,o.
Me3i3a( 3e ng+,o(.
30
a' Se 3e<ine +n gra3o co*o ,a *e3i3a 3e, ng+,o centra, (+1ten3i3o 0or +n
arco ig+a, a 183>: 3e ,a circ+n<erencia. An *in+to e( 18>: 3e +n gra3o6 ;
+n (eg+n3o e( 18>: 3e +n *in+to.
1' Se 3e<ine +n ra3ian -ra3' co*o ,a *e3i3a 3e, ng+,o centra, (+1ten3i3o 0or
+n arco c+;a ,ongit+3 e( ig+a, a ,a 3e, ra3io 3e ,a circ+n<erencia
La ,ongit+3 3e ,a circ+n<erencia e( ra3io( ; (+1tien3e +n ng+,o 3e 3>:N.
entonce( ra3iane( e( 3>:N. 3on3e
,
,
TEOREMA DE PITAGORAS
E, c+a3ra3o con(tr+i3o (o1re ,a hi0oten+(a 3e +n triang+,o rectng+,o e( ig+a, a ,a
(+*a 3e ,o( c+a3ra3o( con(tr+i3o( (o1re ,o( cateto(.
31
1. Da3o( ,o( 4a,ore( 3e ,o( cateo(. ca,c+,ar ,a hi0oten+(a
a' 1C3. cC4
1' 1C. cC12
c' 1C3.. cC2.4
2. en ,o( 0ro1,e*a( (ig+iente( ha,,ar ,a ,ongit+3 3e, (eg*ento @ *arca3o en ,a
<ig+ra.
1/ 9 1/
X
/ 20
:
7

30 ; :

20
X /0<:
/0
TRIANGULOS RECT=NGULOS >+'")") %) -).%l$ ,"&+$2

& ? 5
32

P& 1 P5
@'4$+")%#1 A1
C1+"+$# A 5 ; &
P,$;"&&'() *" 5 A P5
P,$;"&&'() *" & A P&
Al+%,1 A ?
A).%l$ ,"&+$ A
=).%l$# 1.%*$# A ;
R"l1&'$)"# 7B+,'&1#
J+ncione( trigono*2trica( 3e ,o( ng+,o( agudos ;
33
E7e*0,o(G
Da3o +n triang+,o rectng+,o c+;o( cateto( *i3en > ; 9 c*. Ha,,ar ,a(
<+ncione( trigono*2trica( 3e, ng+,o ag+3o *a;or.

10 8

Reg,aG A *a;or ,a3o (e o0one *a;or ng+,o. 0or ,o tanto e, ng+,o 1 e( e,
*a( gran3e.
Resolucin de !i"n#ulos !ec"n#ulos
34
An triang+,o rectng+,o tiene > e,e*ento(G 3 ,a3o( ; 3 ng+,o(. Re(o,4er +n
triang+,o con(i(te en ca,c+,ar 3 3e ,o( e,e*ento( c+an3o (e conocen ,o( otro(
tre(. (ie*0re =+e +no 3e e,,o( (ea +n ,a3o.
B
& 1
A 5 C
A(o 3e ,a <+nci5n SEN"
E6"74l$#8
1. &1l&%l1, "l &1+"+$ 13 #' &A/4.17 ;
2. Ca,c+,ar
A(o 3e ,a <+nci5n C"SEN"
3/
B
& 1
A 5 C
3. Ca,c+,ar e, cateto 1. (i cC134.9: c* ;
4. Ca,c+,ar e, 4a,or 3e ,a hi0oten+(a. (i 1C21.&% ;
A(o 3e ,a <+nci5n !ANGEN!E
B
36
& 1
A 1 C
. Ca,c+,ar e, cateto a. (i 1C1&.94 ;
>. Ca,c+,ar e, ng+,o A (i aC&.9: c* ; 1C2&>.2 c*
&. A 87./ 7. *" l1 51#" *" %)1 +$,," "l -).%l$ *" "l"C1&'() 1 #% &D#4'*" "#
*" 37E 20FG &1l&%l1, l1 1l+%,1 *" l1 +$,,"3 #' l1 1l+%,1 *"l 141,1+$ &$) H%"
#" 7'*" "l -).%l$ "# *" 1./07.
:
1A37E 20F
1./
87./
37

9. Ca,c+,ar e, ng+,o 3e e,e4aci5n 3e, (o, en e, *o*ento en =+e +n r1o, 3e
32. *. 3e a,t+ra 0ro;ecta +na (o*1ra 3e & *.

32./
7

7/ 7.
RES"LACI"N GENERAL DE !RIANGAL"S "BLICAANGAL"S.
a' Le; 3e ,o( (eno(. Lo( ,a3o( 3e +n triang+,o (on 0ro0orciona,e( a ,o(
(eno( 3e ,o( ng+,o( o0+e(to(.
C
5 1
38
A &
B
1' Le; 3e co(eno(. E, c+a3ra3o 3e +n ,a3o 3e +n triang+,o e( ig+a, a ,a (+*a
3e ,o( c+a3ra3o( 3e ,o( otro( ,a3o(. *eno( e, 3+0,o 3e, 0ro3+cto 3e 3icho(
,a3o(. 0or e, co(eno 3e, ng+,o =+e <or*an.

B
1
&
A 5

C
E7e*0,o(G
12 Re(o,4er e, triang+,o o1,ic+ng+,o =+e tiene ,o( (ig+iente( 3ato(
B
1A 34
39
&A28
A 5A40

C
22 R"#$lC", "l +,'1).%l$ &%;$# *1+$# #$) AA68E 18F3 5A63 &A10
40
32 R"#$lC", "l +,'1).%l$ &%;$# *1+$# #$) AA80E 2/F3 BA3/E 43F &A60
T1,"18
R"#$lC", l$# +,'-).%l$# &%;$# *1+$# #$)8
12 1A413 5A19./ &A32.48
52 1A32.4/3 5A27.213 CA66E /6F
&2 1A413 BA27E /0F3 CA/1E
*2 AA48E 2/F3 5A31./3 CA61E 3F
41
APLICACIONES E LA TRIGONOMETRIA
1. C+an3o e, ng+,o 3e e,e4aci5n 3e, (o, e( 3e >4N. +n
0o(te 3e te,2<ono inc,ina3o a +n ng+,o 3e %N en
3irecci5n o0+e(ta a, (o, 0ro;ecta +na (o*1ra 3e 21
0ie( 3e ,argo a ni4e, 3e, (+e,o. Ca,c+,a ,a ,ongit+3 3e,
0o(te.
2. L"NGI!AD DE ANA S"MBRA. An ca*ino recto
hace +n ng+,o 3e 1N con ,a horizonta,. C+an3o
e, ng+,o 3e e,e4aci5n 3e, (o, e( 3e &N. +n 0o(te
4ertica, =+e e(t a +n ,a3o 3e, ca*ino 0ro;ecta
+na (o*1ra 3e & 0ie( 3e ,argo 3irecta*ente
c+e(ta a1a7o. co*o (e *+e(tra en ,a <ig+ra.
Ca,c+,a ,a ,ongit+3 3e, 0o(te.
42
3. RA!A DE !ELEJERIC". Co*o (e *+e(tra en ,a <ig+ra. +n te,e<2rico
tran(0orta 0a(a7ero( 3e(3e e, 0+nto A. =+e
e(t a 1. 2 *i,,a( 3e, 0+nto B. =+e (e ha,,a
en ,a 1a(e 3e +na *ontaOa. ha(ta +n 0+nto
# en ,a ci*a 3e ,a *i(*a. Lo( ng+,o( 3e
e,e4aci5n 3e # 3e(3e A ; B (on 21N ; >N.
re(0ecti4a*ente.
a' Ca,c+,a ,a 3i(tancia entre A ; #
1' Ca,c+,a ,a a,t+ra 3e ,a *ontaOa.
4. AL!ARA DE AN GL"B" DE AIRE CALIEN!E. Lo( ng+,o( 3e e,e4aci5n 3e
+n g,o1o 3e(3e ,o( 0+nto( A ; B a ni4e,
3e, (+e,o (on 3e 24N 1:P ; 3e 4&N 4:P.
re(0ecti4a*ente. Co*o (e *+e(tra en ,a
<ig+ra. Lo( 0+nto( A ; B e(tn a 9.4 *i,,a(
+no 3e, otro ; e, g,o1o (e enc+entra entre
a*1o(. en e, *i(*o 0,ano 4ertica,.
Ca,c+,a ,a a,t+ra 3e, g,o1o (o1re e, (+e,o.
. DIS!ANCIA A AN AER"#LAN". An ca*ino recto hace +n ng+,o 3e 22N con
,a horizonta,. De(3e +n 0+nto # (o1re e,
ca*ino. e, ng+,o 3e e,e4aci5n 3e +n
aero0,ano en e, 0+nto A e( 3e &N. En e,
*i(*o in(tante. 3e(3e otro 0+nto I (it+a3o a
1:: *etro( c+e(ta arri1a. e, ng+,o 3e
e,e4aci5n e( 3e >3N. Co*o (e in3ica en ,a
<ig+ra. Lo( 0+nto( #. I ; A e(tn en e, *i(*o
0,ano 4ertica,. Ca,c+,a ,a 3i(tancia 3e # a,
aero0,ano.
>. L"CALIQACI"N DE AN INCENDI". An g+ar3a1o(=+e( +1ica3o en +n 0+nto
3e o1(er4aci5n A a4i(ta +n incen3io en 3irecci5n N 2&N 1:PE. otro
g+ar3a1o(=+e. =+e e(t en +n 0 +nto 3e o1(er4aci5n B a >.: *i,,a(
3irecta*ente a, e(te 3e A. a34ierte e, *i(*o incen3io en N 2N 4:P ". ca,c+,a
,a 3i(tancia entre ca3a 0+nto 3e o1(er4aci5n ; e, incen3io.
&. INCLINACI"N DE LA !"RRE DE #ISA origina,*ente. e(ta torre e(ta1a
0er0en3ic+,ar a, (+e,o ; *e3a 1&% 0e( 3e
a,t+ra. De1i3o a, h+n3i*iento 3e, terreno.
ahora (e ha inc,ina3o a cierto ng+,o con
re(0ecto a ,a 0er0en3ic+,ar. co*o (e 4e en
,a <ig+ra. C+an3o (e o1(er4a ,a 0arte a,ta 3e
43
,a torre 3e(3e +n 0+nto (it+a3o a 1: 0ie( 3e, centro 3e (+ 1a(e. e, ng+,o 3e
e,e4aci5n e( 3e 3.3N.
a' Ca,c+,ar a, ng+,o
1' Ca,c+,ar ,a 3i(tancia =+e (e ha *o4i3o e, centro 3e ,a 0arte (+0erior 3e
,a torre con re(0ecto a ,a 0er0en3ic+,ar.
9. AL!ARA DE ANA CA!EDRAL. Ana
cate3ra, (e enc+entra (o1re +na co,ina.
co*o (e *+e(tra en ,a <ig+ra. C+an3o (e
o1(er4a ,a 0arte (+0erior 3e, ca*0anario
3e(3e ,a 1a(e 3e ,a co,ina. e, ng+,o 3e
e,e4aci5n e( 3e 49N6 c+an3o e(to (e hace a
+na 3i(tancia 3e 2:: 0ie( 3e(3e ,a 1a(e 3e
,a co,ina. e, ng+,o e( 3e 41N. La co,ina (e
e,e4a en +n ng+,o 3e 32N. Ca,c+,a ,a a,t+ra
3e ,a cate3ra,.
%. "BSERRACI"N DESDE AN ELIC"#!ER".
An he,ic50tero 4+e,a a + a a,tit+3 3e 1::: 0ie(
(o1re ,a ci*a 3e +na *ontaOa =+e *i3e 21:
0ie(. co*o (e in3ica en ,a <ig+ra . 3e(3e ,o a,to
3e e(ta *ontaOa ; 3e(3e e, he,ic50tero (e 4e
+na (eg+n3a *ontaOa *( e,e4a3a =+e ,a
0ri*era. De(3e e, he,ic50tero. e, ng+,o 3e
3e0re(i5n e( 3e 43N. ; 3e(3e ,a ci*a 3e ,a
0ri*era *ontaOa. e, ng+,o 3e e,e4aci5n e( 3e
19N.
a' Ca,c+,ar ,a 3i(tancia 3e 0ico a 0ico
1' Ca,c+,ar ,a a,tit+3 3e ,a *ontaOa *( a,ta
1:. DISES" DE AN ARI"N DE CAQA A REACCI"N. En ,a <ig+ra (e i,+(tra ,a 0arte
(+0erior 3e, a,a 3e +n caza a reacci5n.
a' Ca,c+,ar e, Ang+,o
1' Si e, <+(e,a7e *i3e 4.9: 0ie( 3e
ancho. ca,c+,ar ,a en4erga3+ra 3e,
a,a CCP
c' Ca,c+,ar e, rea 3e, triang+,o ABC.
44
11. DISES" DE AN !"B"GAN ACAA!IC". En ,a <ig+ra (e a0recia 0arte 3e +n
to1ogn ac+tico. Ha,,ar ,a ,ongit+3 tota, 3e, to1ogn a, 0ie *( cercano.
12. DISES" DE AN #AEN!E LERADIQ". An
0+ente ,e4a3izo *i3e 1: 0ie( 3e ,argo
c+an3o (e tien3e (o1re +n rio. Co*o (e
*+e(tra en ,a <ig+ra. ,a( 3o( (eccione( 3e,
0+ente 0+e3en girar hacia arri1a ha(ta +n
ng+,o 3e 3N.
a' Si e, ni4e, 3e, ag+a e(t 1 0ie( a1a7o
3e, 0+ente cerra3o. ha,,ar ,a 3i(tancia 3
entre e, e@tre*o 3e +na (ecci5n ; e, ni4e, 3e, ag+a c+an3o e, 0+ente
e(t2 a1ierto 0or co*0,eto.
1' KA0ro@i*a3a*ente =+e tan (e0ara3o( e(tn ,o( e@tre*o( 3e ,a(
(eccione( c+an3o e, 0+ente e(t a1ierto 0or co*0,eto. co*o (e *+e(tra
en ,a <ig+raL
13. ELERACI"N DEL S"L. Ca,c+,a e, ng+,o 3e
e,e4aci5n 3e, (o, (i +na 0er(ona =+e *i3e
0ie( 3e e(tat+ra 0ro;ecta +na (o*1ra 3e 4 0ie(
3e ,argo a, ni4e, 3e, (+e,o -o1(er4a ,a <ig+ra'.
14. ASCENS" DE AN GL"B" DE AIRE CALIEN!E. A *e3i3a =+e +n g,o1o 3e
aire ca,iente (+1e. (+ ng+,o 3e e,e4aci5n
3e(3e +n 0+nto # a, ni4e, 3e, (+e,o ; ha(ta 11:
Ti,5*etro( 3e, 0+nto I. =+e e(t 3irecta*ente
1a7o e, g,o1o. ca*1i5 3e 1%N 2:P a 31U :P
-o1(er4a ,a <ig+ra'. Ka0ro@i*a3a*ente c+anto
(+1e e, g,o1o 3+rante e(te 0erio3oL
4/
1. RADI" DE LA !IERRA. An ,a1oratorio e(0acia, gira a,re3e3or 3e ,a tierra a
+na a,tit+3 3e 39: *i,,a(. C+an3o +n a(trona+ta o1(er4a e, horizonte terre(tre.
e, ng+,o *o(tra3o en ,a <ig+ra e( 3e >.9N. +ti,iza e(ta in<or*aci5n 0ara
ca,c+,ar e, ra3io 3e ,a tierra.
III UNIDAD
MATRICES ! ETERMINANTES
DETERMINANTES
De<inici5n
Sea +na *atriz 3e 2 @ 2.
E, 3eter*inante 3e A (e 3enota 0or
Con <rec+encia (e 3enotar 3et A 0or
"1(er4aci5n. No ha; =+e con<+n3ir e(ta notaci5n con ,a( 1arra( 3e 4a,or a1(o,+to
E7e*0,o(G
Ha,,ar e, 3eter*inante 3e ,a( (ig+iente( *atrice( 3e 2 @ 2
1)
2)
46
3)
4)
De<inici5n
Sea +na *atriz 3e 3 @ 3. entonce(
E, (igno *eno( ante( 3e, (eg+n3o ter*ino 3e, ,a3o 3erecho 3e ,a ec+aci5n
anterior.
E7e*0,o(G
1'
47
J"RMA AL!ERNA!IRA DE CALCALAR AN DE!ERMINAN!E DE 3 M 3
Ha; otro *2to3o con e, =+e (e 0+e3en ca,c+,ar 3eter*inante( 3e 3 @ 3.
Sea ,a *atriz A
E# *"&',
48
S" "#&,'5" A ; #" l" 1*6%)+1) #%# 4,'7",1# *$# &$l%7)1#8
A &$)+')%1&'() #" &1l&%l1) l$# #"'# 4,$*%&+$#3 4$)'")*$ #'.)$ *" 7")$# 1)+"#
*" l$# 4,$*%&+$# &$) I"&?1# ?1&'1 1,,'513 ; #" #%71) +$*$#.
E6"74l$8
@1ll1, "l *"+",7')1)+" *" l1 71+,'J A #' A "#
A?$,1 #" 7%l+'4l'&1 &$7$ #" ')*'&1 1)+",'$,7")+"
E#+" 7B+$*$ #$l$ #',C" 41,1 *"+",7')1)+"# 7")$,"# $ '.%1l"# 1 3
REGLA DE CRAMER.
En ,a 0re(ente (ecci5n e@a*inare*o( +n 4ie7o *2to3o 0ara re(o,4er (i(te*a( 3e
ec+acione( ,inea,e( con e, *i(*o n)*ero 3e inc5gnita( ; ec+acione(. Con(i3ere
e, (i(te*a 3e n ec+acione( ,inea,e( con n inc5gnita(.
49
I+e 0+e3e e(cri1ir(e en ,a <or*a
Si 3et . e, (i(te*a -2' tiene +na (o,+ci5n )nica 3a3a 0or . Se
0+e3e 3e(arro,,ar +n *2to3o 0ara encontrar 3icha (o,+ci5n (in re3+cci5n 0or
reng,one( ; (in ca,c+,ar .
Sea DC 3et A. (e 3e<inen n n+e4a( *atrice(G
.
E( 3ecir. e( ,a *atriz o1teni3a a, ree*0,azar ,a co,+*na i 3e A 0or b. 0or
),ti*o. Sea
Reg,a 3e Cra*er.
Sea A +na *atriz 3e n @ n ; (+0onga =+e . Entonce( ,a (o,+ci5n )nica a,
(i(te*a
E(t 3a3a 0or.
/0
-3'
La (o,+ci5n a
Ahora 1ien. -a37 A' 1 e( +n 4ector c+;a co*0onente 7 e(
Con(i3ere ,a *atriz
Se e@0an3e e, 3eter*inante 3e re(0ecto a (+ co,+*na 7. (e o1tiene
#ero 0ara encontrar e, co<actor 3e 0or e7e*0,o. (e e,i*ina e, reng,5n i ; ,a
co,+*na 7 3e - ;a =+e e(t en ,a co,+*na 7 3e #ero ,a co,+*na 7 3e
e( 1. ; (i (e e,i*ina (e ten3r (i*0,e*ente e, *enor i7. 3e A. Entonce(
De *anera =+e -&' (e con4ierte en
/1
#or e(ta raz5n (e trata 3e ,o *i(*o =+e e, ,a3o 3erecho 3e -'. #or ,o tanto. ,a
co*0onente i 3e -a37 A'1 e( ; (e tiene
$ ,a 0r+e1a =+e3a co*0,eta.
Nota hi(t5rica. La reg,a 3e Cra*er reci1e (+ no*1re en honor 3e, *ate*tico
(+izo Ga1rie, Cra*er -1&:4?1&2'. Cra*er 0+1,ic5 ,a reg,a en 1&: en (+ ,i1ro
intro3+ction to the Ana,;(i( o< Line( o< A,ge1raic C+r4e(. De hecho. e@i(te
e4i3encia =+e (+giere =+e Co,in Mac,a+rin -1>%9?1&4>' conoca ,a reg,a 3e(3e
1&2%6 Mac,a+rin <+e =+iz e, *ate*atico 1ritnico *( (o1re(a,iente en ,o( aOo(
=+e (ig+ieron a ,a *+erte 3e NeVton. La reg,a 3e Cra*er e( +no 3e ,o( re(+,ta3o(
*( conoci3o( en ,a hi(toria 3e ,a( *ate*tica(. D+rante ca(i 2:: aOo( <+e
<+n3a*enta, en ,a en(eOanza 3e, a,ge1ra ; 3e ,a teora 3e ,a( ec+acione(. De1i3o
a, gran n+*ero 3e c,c+,o( re=+eri3o(. (e +ti,iza *+; 0oco en ,a act+a,i3a3. Sin
e*1argo. e, re(+,ta3o <+e *+; 3eter*inante en (+ tie*0o.
S"LACI"N DE AN SIS!EMA DE 3M3 A!ILIQAND" LA REGLA DE CRAMER.
Re(+e,4a e, (i(te*a +(an3o ,a reg,a 3e Cra*erG
So,+ci5nG
E, 0re(ente e7e*0,o (e re(+e,4e +(an3o ,a reg,a 3e Cra*er
De *anera =+e e, (i(te*a tiene +na (o,+ci5n )nica.
/2
#or ,o tanto
!area re(+e,4a e, (i(te*a (ig+iente +(an3o ,a reg,a 3e Cra*er
SISTEMAS DE ECUACIONES LINEALES Y MATRICES
D"S ECAACI"NES LINEALES C"N D"S INC"GNI!AS
Con(i3ere e, (ig+iente (i(te*a 3e 3o( ec+acione( ,inea,e( con 3o( inc5gnita( @ ; ;
-1'
/3
Don3e (on n)*ero( 3a3o(. Ca3a +na 3e e(ta(
ec+acione( corre(0on3e a +na ,nea recta. Ana (o,+ci5n a, (i(te*a -1' e( +n 0ar
3e n)*ero(. 3enota3o( 0or -@.;'. =+e (ati(<acen ,a ec+aci5n -1'. La( 0reg+nta(
=+e (+rgen en <or*a nat+ra, (onG K tiene e(te (i(te*a 4aria( (o,+cione(L. ; 3e (er
a(i c+anta( (onL. Se re(0on3ern e(ta( 0reg+nta( 3e(0+2( 3e 4er a,g+no(
e7e*0,o(. en ,o( c+a,e( (e +(arn 3o( hecho( i*0ortante( 3e, ,ge1ra e,e*enta,G
Hecho A (i aC1 ; cC3. entonce( aFcC1F3
Hecho B (i aC1 ; c e( c+a,=+ier n)*ero rea,. entonce( caCc1.
E, hecho A e(ta1,ece =+e (i (e (+*an 3o( ec+acione( (e o1tiene +na tercera
ec+aci5n correcta.
E, hecho B e(ta1,ece =+e (i (e *+,ti0,ican a*1o( ,a3o( 3e +na ec+aci5n 0or +na
con(tante (e o1tiene +na (eg+n3a ec+aci5n 4,i3a. Se 3e1e (+0oner =+e ;a
=+e a+n=+e ,a ec+aci5n :C: e( correcta. no e( 3e *+cha +ti,i3a3.
Sistema con na solci!n "nica.
Con(i3ere e, (i(te*a
Si (e (+*an ,a( 3o( ec+acione( (e tiene. 0or e, hecho A. ,a (ig+iente ec+aci5nG
-e( 3ecir @C>'. Entonce(. (i (e 3e(0e7a 3e ,a (eg+n3a ec+aci5n. ;C?@C?
>. ; entonce( ;C?1. A(. e, 0ar ->. ?1' (ati(<acen a, (i(te*a -2' ; 3e ,a <or*a en
=+e (e encontr5 ,a (o,+ci5n *+e(tra =+e e( e, )nico 0ar 3e n)*ero( =+e ,o hace.
E( 3ecir. e, (i(te*a -2' tiene +na (o,+ci5n )nica.
Sistema con n n"me#o in$inito %e solciones
Con(i3ere e, (i(te*a
-3'
Se 0+e3e 4er =+e e(ta( 3o( ec+acione( (on e=+i4a,ente(. E(to e(. c+a,e(=+iera
3o( n)*ero(. @ ; ; . =+e (ati(<acen ,a 0ri*era ec+aci5n ta*1i2n (ati(<acen ,a
(eg+n3a. ; 4ice4er(a. #ara co*0ro1ar e(to (e *+,ti0,ica ,a 0ri*er ec+aci5n 0or 2.
E(to e(t 0er*iti3o 0or e, hecho B. entonce( @?;C& o ;C@?&. A(. e, 0ar -@.@?&' e(
/4
+na (o,+ci5n a, (i(te*a -3' 0ara c+a,=+ier n)*ero rea, @. e( 3ecir. e, (i(te*a -3'
tiene +n n)*ero in<inito 3e (o,+cione(.
Sistema sin solci!n.
Con(i3ere e, (i(te*a
Si (e *+,ti0,ica ,a 0ri*era ec+aci5n 0or 2 - =+e 3e n+e4o e(t 0er*iti3o' (e
o1tiene . E(to contra3ice ,a (eg+n3a ec+aci5n. #or ,o tanto. e,
(i(te*a anterior no tiene (o,+ci5n.
An (i(te*a =+e no tiene (o,+ci5n (e 3ice =+e e( inconsistente"
* ECAACI"NES C"N n INC"GNI!ASG
E,i*inaci5n 3e Ga+((?Wor3an ; E,i*inaci5n Ga+((iana
Ahora (e 3e(cri1e +n *2to3o 0ara encontrar to3a( ,a( (o,+cione( -(i e( =+e
e@i(ten' 3e +n (i(te*a 3e * ec+acione( ,inea,e( con n inc5gnita(. A, hacer,o (e
4er =+e. ig+a, =+e en e, ca(o 3e 2 @ 2. ta,e( (i(te*a( o 1ien no tienen +na
(o,+ci5n o tienen +n n)*ero in<inito 3e (o,+cione(. Ante( 3e ,,egar a, *2to3o
genera, 4ere*o( a,g+no( e7e*0,o( (enci,,o(. Co*o 4aria1,e(. (e +(arn @1. @2.
@3. etc.. 0or=+e ,a genera,izaci5n e( *( (enci,,a (i (e +(a ,a notaci5n con
(+1n3ice(.
E7e*0,o1.
Re(+e,4a e, (i(te*a
-1'
En e(te ca(o (e 1+(can tre( n)*ero( @1. @2 ; @3. ta,e( =+e ,a( tre( ec+acione( en
-1' (e (ati(<agan. E, *2to3o 3e (o,+ci5n =+e (e e(t+3iar (er e, 3e (i*0,i<icar ,a(
ec+acione(. 3e *anera =+e ,a( (o,+cione( (e 0+e3an i3enti<icar 3e in*e3iato. Se
co*ienza 0or 3i4i3ir ,a 0ri*era ec+aci5n entre 2. E(to 3a
-2'
A, (+*ar 3o( ec+acione( (e o1tiene +na tercera ec+aci5n correcta. E(ta n+e4a
ec+aci5n 0+e3e (+(tit+ir a c+a,=+iera 3e ,a( 3o( ec+acione( 3e, (i(te*a =+e (e
+(aron 0ara o1tener,a. #ri*ero (e (i*0,i<ica e, (i(te*a -2' *+,ti0,ican3o a*1o(
//
,a3o( 3e ,a 0ri*era ec+aci5n 3e -2' 0or ?4 ; (+*an3o e(ta n+e4a ec+aci5n a ,a
(eg+n3a. E(to 3a
La ec+aci5n e( ,a n+e4a (eg+n3a ec+aci5n ; e, (i(te*a ahora
e(
NotaG co*o (e 0+e3e 4er 0or e, 3e(arro,,o anterior. (e ha (+(tit+i3o ,a ec+aci5n
0or ,a ec+aci5n . En e(te e7e*0,o ;
otro( 0o(teriore( (e (+(tit+irn ec+acione( con otra( *( (enci,,a( ha(ta o1tener
+n (i(te*a c+;a (o,+ci5n (e 0+e3a i3enti<icar 3e in*e3iato.
Entonce(. ,a 0ri*era ec+aci5n (e *+,ti0,ica 0or ?3 ; (e (+*a a ,a tercera. ,o =+e
3a 0or re(+,ta3oG
-3'
"1(er4e =+e en e, (i(te*a -3' (e ha e,i*ina3o ,a 4aria1,e @1 3e ,a (eg+n3a ;
tercer ec+acione(. De(0+2( (e 3i4i3e ,a (eg+n3a ec+aci5n 0or ?3G
Se *+,ti0,ica ,a (eg+n3a ec+aci5n 0or ?2 ; (e (+*a a ,a 0ri*era6 3e(0+2( (e
*+,ti0,ica ,a (eg+n3a ec+aci5n 0or ; (e (+*a a ,a terceraG
Ahora (e *+,ti0,ica ,a tercera ec+aci5n 0or ?1G
/6
#or ),ti*o. (e (+*a ,a tercera ec+aci5n a ,a 0ri*era ; 3e(0+2( (e *+,ti0,ica ,a
tercera ec+aci5n 0or ?2 ; (e (+*a a ,a (eg+n3a 0ara o1tener e, (ig+iente (i(te*a.
E, c+a, e( e=+i4a,ente a, (i(te*a -1'
E(ta e( ,a (o,+ci5n )nica 0ara e, (i(te*a. Se e(cri1e en ,a <or*a -4. ?2. 3'. E,
*2to3o =+e (e +(5 (e conoce co*o eliminaci!n %e Gass& 'o#%an.
Ante( 3e re(o,4er otro( (i(te*a( 3e ec+acione( e( con4eniente intro3+cir +na
notaci5n =+e (i*0,i<ica ,a e(crit+ra 3e ca3a 0a(o 3e, 0roce3i*iento *e3iante e,
conce0to 3e *atriz. Ana *atriz e( +n arreg,o rectang+,ar 3e n)*ero(. #or
e7e*0,o. ,o( coe<iciente( 3e ,a( 4aria1,e( @1. @2 ; @3 en e, (i(te*a -1' (e 0+e3en
e(cri1ir co*o ,o( e,e*ento( 3e +na *atriz A. ,,a*a3a *atriz e coe<iciente( 3e,
(i(te*aG
-4'
Ana *atriz con * reng,one( ; n co,+*na( (e ,,a*a +na *atriz 3e * @ n. e,
(*1o,o * @ n (e ,ee D* 0or nE.
A, +(ar ,a notaci5n *atricia,. e, (i(te*a -1' (e 0+e3e e(cri1ir co*o ,a *atriz
a+*enta3a
Ahora e( 0o(i1,e intro3+cir cierta ter*ino,oga. Se ha 4i(to =+e *+,ti0,icar o 3i4i3ir
,o( ,a3o( 3e +na ec+aci5n 0or +n n+*ero 3i<erente 3e cero 3a 0or re(+,ta3o +na
n+e4a ec+aci5n e=+i4a,ente. M( a)n. (i (e (+*a +n *),ti0,o 3e +na ec+aci5n a
otra 3e, (i(te*a (e o1tiene otra ec+aci5n e=+i4a,ente. #or ),ti*o. (i (e
interca*1ian 3o( ec+acione( en +n (i(te*a 3e ec+acione( (e o1tiene +n (i(te*a
e=+i4a,ente. E(ta( tre( o0eracione(. c+an3o (e a0,ican a ,o( reng,one( 3e ,a
*atriz a+*enta3a =+e re0re(enta +n (i(te*a 3e ec+acione(. (e 3eno*inan
o0eracione( e,e*enta,e( con reng,one(.
/7
#ara re(+*ir. ,a( tre( o0eracione( e,e*enta,e( con reng,one( a0,ica3a( a ,a *atriz
a+*enta3a =+e re0re(enta +n (i(te*a 3e ec+acione( (onG
1. M+,ti0,icar - o 3i4i3ir' +n reng,5n 0or +n n+*ero 3i<erente 3e cero
2. S+*ar +n *),ti0,o 3e +n reng,5n a otro reng,5n
3. Interca*1iar 3o( reng,one(.
E, 0roce(o 3e a0,icar ,a( o0eracione( e,e*enta,e( con reng,one( 0ara (i*0,i<icar
+na *atriz a+*enta3a (e ,,a*a #e%cci!n (o# #en)lones
Notaci5nG
1. =+iere 3ecir D ree*0,aza e, i?2(i*o reng,5n 0or e(e *i(*o
reng,5n *+,ti0,ica3o 0or cE
2. (igni<ica (+(tit+;e e, 7?2(i*o reng,5n 0or ,a (+*a 3e, reng,5n
7. *a( e, reng,5n i *+,ti0,ica3o 0or c
3. =+iere 3ecir D interca*1iar ,o( reng,one( i ; 7
4. in3ica =+e ,a( *atrice( a+*enta3a( A ; B (on e=+i4a,ente(6 e(
3ecir. =+e ,o( (i(te*a( =+e re0re(entan tienen ,a *i(*a (o,+ci5n.
En e, e7e*0,o 1 (e 4io =+e a, +(ar ,a( o0eracione( e,e*enta,e( con reng,one(
4aria( 4ece( (e 0+e3e o1tener +n (i(te*a c+;a( (o,+cione( e(t2n 3a3a( en <or*a
e@0,cita. Ahora (e re0iten ,o( 0a(o( 3e, e7e*0,o 1 +(an3o ,a notaci5n =+e (e
aca1a3 3e intro3+cirG
De n+e4o (e 0+e3e 4er =+e ,a (o,+ci5n e( -4. ?2. 3'
/8
E7e*0,o 2G
Re(+e,4a e, (i(te*aG
#ara re(o,4er e(te (i(te*a (e 0roce3e co*o en e, e7e*0,o 1. e(to e( 0ri*ero (e
e(cri1e ,a *atriz a+*enta3a.
De(0+2( (e o1tiene (+ce(i4a*ente.
E(to e( e=+i4a,ente a tener
Ha(ta a=+ (e 0+e3e ,,egar. Se tienen (o,o 3o( ec+acione( 0ara ,a( tre( inc5gnita(
@1. @2 ; @3. e@i(te +n n)*ero in<inito 3e (o,+cione(.
E7e*0,o 3G
Re(+e,4a e, (i(te*a
La *atriz a+*enta3a 0ara e(te (i(te*a e(
/9
E, e,e*ento 1.1 3e ,a *atriz no (e 0+e3e hacer 1 co*o ante( 0or=+e a, *+,ti0,icar
: 0or c+a,=+ier canti3a3 e, re(+,ta3o e( :. En (+ ,+gar (e 0+e3e +(ar ,a o0eraci5n
e,e*enta, con reng,one( 0ara o1tener +n n)*ero 3i(tinto a cero en ,a 0o(ici5n 1.1.
Se 0+e3e interca*1iar e, reng,5n 1 con c+a,=+iera 3e ,o( otro( 3o(6 (in e*1argo a,
interca*1iar ,o( reng,one( 1 ; 3 =+e3a +n 1 en e(a 0o(ici5n. A, hacer,o (e o1tiene
,o (ig+ienteG
Ahora ,a +,ti*a ec+aci5n e( . ,o c+a, e( i*0o(i1,e ;a =+e
. A(. e, (i(te*a anterior no tiene (o,+ci5n. En e(te ca(o (e 3ice =+e e,
(i(te*a e( incon(i(tente.
!areaG
En ,o( (ig+iente( 0ro1,e*a( +ti,ice e, *2to3o 3e Ga+((?Wor3an 0ara encontrar (i
e@i(ten. to3a( ,a( (o,+cione( 0ara ,o( (i(te*a( 3a3o(.
1.
2.
3.
60
4.
5.
FORMA ESCALONADA REDUCIDA POR RENGLONES Y PI*OTE
-De<inici5n'
Ana *atriz (e enc+entra en ,a <or*a e(ca,ona3a re3+ci3a 0or reng,one( (i (e
c+*0,en ,a( (ig+iente( con3icione(G
1' !o3o( ,o( reng,one( -(i ,o( ha;' c+;o( e,e*ento( (on to3o( cero a0arecen
en ,a 0arte in<erior 3e ,a *atriz.
2' E, 0ri*er n+*ero 3i<erente 3e cero -co*enzan3o 0or ,a iz=+ier3a' en
c+a,=+ier reng,5n c+;o( e,e*ento( no to3o( (on cero e( 1.
3' Si 3o( reng,one( (+ce(i4o( tienen e,e*ento( 3i(tinto( 3e cero. entonce( e,
0ri*er 1 en e, reng,5n 3e a1a7o e(t hacia ,a 3erecha =+e e, 0ri*er 1 en e,
reng,5n 3e arri1a.
61
4' C+a,=+ier co,+*na =+e contiene e, 0ri*er 1 en +n reng,5n tiene cero( en e,
re(to 3e (+( e,e*ento(. E, 0ri*er n)*ero 3i<erente 3e cero en +n reng,5n
-(i ,o ha;' (e ,,a*a 0i4ote 0ara e(e reng,5n.
La( (ig+iente( *atrice( e(tn en ,a <or*a e(ca,ona3a re3+ci3a 0or
reng,one(.
Jor*a e(ca,ona3a 0or reng,one(
Ana *atriz e(t en ,a <or*a e(ca,ona3a 0or reng,one( (i (e c+*0,en ,a(
con3icione( 1. 2 ; 3 3e ,a 3e<inici5n.
SOLUCION DE UN SISTEMA MEDIANTE ELIMINACION GAUSSIANA
Re(+e,4a e, (i(te*a re3+cien3o ,a *atriz 3e coe<iciente( a ,a <or*a e(ca,ona3a
0or reng,one(.
Se co*ienza co*o ante(
62
La *atriz a+*enta3a 3e, (i(te*a - ; ,o( coe<iciente( 3e ,a *atriz' (e enc+entran
ahora en ,a <or*a e(ca,ona3a 0or reng,one( ; (e 0+e3e 4er 3e in*e3iato =+e
3e(0+2( (e +(a ,a (+(tit+ci5n hacia atr( 0ara 3e(0e7ar 0ri*ero @2 ;
3e(0+2( @1. La (eg+n3a ec+aci5n =+e3a . Entonce(
3e ig+a, *anera. 3e ,a 0ri*era ec+aci5n (e o1tiene
. A(. 3e n+e4o (e o1tiene ,a (o,+ci5n -4. ?2. 3'. E,
*2to3o 3e (o,+ci5n =+e (e aca1a 3e e*0,ear (e ,,a*a e,i*inaci5n Ga+((iana.
Se c+enta con 3o( *2to3o( 0ara re(o,4er ,o( e7e*0,o( 3e (i(te*a( 3e
ec+acione(G
a' E,i*inaci5n 3e Ga+((?Wor3an
Se re3+ce 0or reng,5n ,a *atriz 3e coe<iciente( a ,a <or*a e(ca,ona3a
re3+ci3a 0or reng,one( +(an3o e, 0roce3i*iento 3e(crito anterior*ente.
1' E,i*inaci5n ga+((iana.
Se re3+ce 0or reng,5n ,a *atriz 3e coe<iciente( a ,a <or*a e(ca,ona3a 0or
reng,one(. (e 3e(0e7a e, 4a,or 3e ,a ),ti*a inc5gnita ; 3e(0+2( (e +(a ,a
(+(tit+ci5n hacia atr( 0ara ,a( 3e*( inc5gnita(.
!areaG
En ,o( (ig+iente( 0ro1,e*a( +ti,ice e, *2to3o 3e e,i*inaci5n ga+((iana 0ara
encontrar (i e@i(ten. to3a( ,a( (o,+cione( 0ara ,o( (i(te*a( 3a3o(.
1.
63
2.
3.
4.
5.
SUMA DE MATRICES.
Sean 3o( *atrice( * @ n. entonce( ,a (+*a 3e A ; B e( ,a
*atriz * @ n. AFB 3a3a 0or
E( 3ecir. AFB e( ,a *atriz *@n =+e (e o1tiene a, (+*ar ,a( co*0onente(
corre(0on3iente( 3e A ; B.
64
NotaG
La (+*a 3e *atrice( (e 3e<ine )nica*ente c+an3o ,a( *atrice( (on 3e, *i(*o
ta*aOo.
A( 0or e7e*0,o no e( 0o(i1,e (+*ar ,a( *atrice( o ,a(
*atrice( . E( 3ecir. (on inco*0ati1,e( 1a7o ,a (+*a.
E7e*0,oG (+*ar ,a( (ig+iente( *atrice(.
M+,ti0,icaci5n 3e +na *atriz 0or +n e(ca,ar.
Si e( +na *atriz 3e *@n ; (i e( +n e(ca,ar -n+*ero'. entonce( ,a
*atriz *@n. e(t 3a3a 0or
6/
E(to e( e( ,a *atriz o1teni3a a, *+,ti0,icar ca3a co*0onente 3e A 0or
. Si . entonce( .
E7e*0,oG
Sea . Entonce(
?
#R"DAC!" DE D"S MA!RICES.
Sea +na *atriz *@n. ; (ea +na *atriz n@0. Entonce( e,
0ro3+cto 3e A ; B e( +na *atriz *@0. . en 3on3e
E( 3ecir. e, e,e*ento i7 3e AB e( e, 0ro3+cto 0+nto 3e, reng,5n i 3e A ; ,a co,+*na 7
3e B. (i e(to (e e@tien3e (e o1tiene
Si e, n+*ero 3e co,+*na( 3e a e( ig+a, a, n)*ero 3e reng,one( 3e B. entonce( (e
3ice =+e A ; B (on co*0ati1,e( 1a7o ,a *+,ti0,icaci5n.
NotaG
Do( *atrice( (e 0+e3en *+,ti0,icar )nica*ente (i e, n)*ero 3e co,+*na( 3e ,a
0ri*er *atriz e( ig+a, a, n)*ero 3e reng,one( 3e ,a (eg+n3a *atriz. De otro *o3o
,o( 4ectore( =+e <or*an e, reng,5n i 3e A ; ,a co,+*na 7 3e B no ten3rn e, *i(*o
n)*ero 3e co*0onente( ; e, 0ro3+cto 0+nto no e(t 3e<ini3o. Dicho 3e otro *o3o
,a( *atrice( A ; B (ern inco*0ati1,e( 1a7o ,a *+,ti0,icaci5n.
66
E7e*0,o(G
Ha,,ar ,a( (ig+iente( *+,ti0,icacione(G
1.
2.
3.
4.
5.
6. Enc+entre +na *atriz ta, =+e
7. Sea enc+entre +n 4ector no n+,o ta, =+e A1C>1
IN*ERSA DE UNA MATRI+ CUADRADA
67
En e(ta (ecci5n (e 3e<inen 3o( ti0o( 3e *atrice( =+e (on 1(ica( en ,a teora 3e
*atrice(. En 0ri*er ,+gar (e 0re(enta +n e7e*0,o (enci,,o. Sea ;
. An c,c+,o (enci,,o *+e(tra =+e ABCBACI. 3on3e . La
*atriz I (e ,,a*a *atriz i3enti3a3 3e 2@2. La *atriz B (e ,,a*a *atriz in4er(a 3e A
; (e 3enota 0or
De<inici5nG
Matriz i3enti3a3. La *atriz i3enti3a3 I 3e n@n e( +na *atriz 3e n@n c+;o(
e,e*ento( 3e ,a 3iagona, 0rinci0a, (on ig+a,e( a 1 ; to3o( ,o( 3e*( (on cero.
E(to e(.
De<inici5nG
La in4er(a 3e +na *atriz
Sean A ; B 3o( *atrice( 3e n@n. S+0onga =+e
ABCBACI
Entonce( B (e ,,a*a ,a in4er(a 3e A ; (e 3enota 0or . Entonce( (e tiene
Si A tiene in4er(a. Entonce( (e 3ice =+e A e( in4erti1,e.
Ana *atriz c+a3ra3a =+e no e( in4erti1,e (e ,e 3eno*ina (ing+,ar ; +na *atriz
in4erti1,e (e ,,a*a no (ing+,ar.
Mo3o 3e ca,c+,ar ,a in4er(a 3e +na *atriz
1. Se to*a ,a *atriz a ,a =+e (e ,e 4a a 3eter*inar (+ in4er(a ; (e ,e a+*enta
+na *atroz 3e, *i(*o ta*aOo -i3enti3a3'
68
2. Se hacen o0eracione( e,e*enta,e( 3e <i,a 0ara ,,e4ar ,a *atriz i3enti3a3 a,
,a3o iz=+ier3o
3. Lo =+e re(+,ta en e, ,a3o 3erecho (er ,a in4er(a =+e e(ta*o( 1+(can3o.
E7e*0,oG
12 Ha,,ar ,a in4er(a 3e ,a (ig+iente *atriz
#or ,o tanto
2' Ha,,ar ,a in4er(a 3e ,a (ig+iente *atriz
69
#or ,o tanto
!areaG
En ,o( (ig+iente( 0ro1,e*a( ca,c+,ar ,a in4er(a 3e ,a *atriz
1)
2)
3)
70
4)
5)
6)
7)
8)
I* UNIDAD
71
GEOMETRIA ANALITICA
Si(te*a 3e coor3ena3a( rectang+,are(.
E(te (i(te*a 3i4i3e e, 0,ano carte(iano en c+atro c+a3rante( 0or *e3io 3e 3o(
recta( 0er0en3ic+,are( =+e (e cortan en e, 0+nto DoE ,,a*a3o origen. La horizonta,
(e 3eno*ina e7e 3e ,a( a1(ci(a( -e7e 3e ,a( @'. ,a 4ertica, (e 3eno*ina e7e 3e ,a(
or3ena3a( -e7e 3e ,a( ;'.
La 3i(tancia 3e +n 0+nto a, e7e D;E (e ,,a*a a1(ci(a. La 3i(tancia 3e +n 0+nto a,
e7e 3e ,a( D@E e( ,a or3ena3a ; a*1a( con(tit+;en ,a( coor3ena3a( 3e, 0+nto ; (e
re0re(entan 0or -@.;'
;
c+a3rante II -?.F' c+a3rante I -F.F'
@
c+a3rante III -?.?' c+a3rante IR -F.?'
Di(tancia entre 3o( 0+nto(G
;
72

-;
2
?;
1
' %

@
-@
2
?@
1
'
#or e, teore*a 3e #itgora(
#en3iente 3e +na recta.
La 0en3iente 3e +na recta e( ,a tangente 3e, ng+,o 3e inc,inaci5n
E7e*0,o(G
1. Ha,,ar ,a 3i(tancia entre ,o( 0+nto(
a' -?2. 3' ; -. 1'
1' ->. ?1' ; -?4. ?3'
So,+ci5nG
73
2. De*o(trar =+e ,o( 0+nto( A-3 .9'. B-?11. 3'. C-?9. ?2' (on ,o( 42rtice( 3e
+n triang+,o rectng+,o.
A
B
C
So,+ci5nG
74
#or ,o tanto
E, triang+,o e( i(5(ce,e(.
3. De*o(trar =+e ,o( 3 0+nto( (ig+iente( (on co,inea,e(
A-?3.?2'. B-.2'. C-%.4'
C
B
A
7/
Co*o entonce( (on co,inea,e(
4. Ha,,ar ,a 0en3iente ; e, ng+,o 3e inc,inaci5n 3e ,a( recta( =+e +nen ,o(
0are( 3e 0+nto( (ig+iente(G
a' -?9. ?4'. -. %'
1' -1:. ?3'. -14. &'
- .%'
-?9. ?4'
76
A-1:. ?3'
B -14. ?&'
LA LINEA RECTA.
Ana,tica*ente. e( +na ec+aci5n ,inea, o 3e 0ri*er gra3o en 3o( 4aria1,e(.
La( <or*a( =+e 0+e3e a3o0tar (eg)n (+( caracter(tica( (on ,a( (ig+iente(G
a' #+nto?0en3iente. La ec+aci5n 3e ,a recta =+e 0a(a 0or e, 0+nto -@.;' ; c+;a
0en3iente e( *
1' #en3iente?or3ena3a a, origen. La ec+aci5n 3e ,a recta 3e 0en3iente * ;
=+e corta a, e7e ; en e, 0+nto -:.1'
c' Carte(iana. La ec+aci5n 3e ,a recta =+e 0a(a 0or ,o( 0+nto( ;
e(
3' Re3+ci3a. La ec+aci5n 3e ,a recta =+e corta a ,o( e7e( coor3ena3o( @ ; ;
en ,o( 0+nto( -a.:' ; -:.1'
77
e' Genera,. Ana ec+aci5n ,inea, o 3e 0ri*er gra3o e( 3e ,a <or*a
A. B. CC con(tante(
E7e*0,o(G
1. Ha,,ar ,a ec+aci5n 3e ,a recta =+e 0a(a 0or -?4.3' ; tiene 0en3iente X.
So,+ci5nG
2. Ha,,ar ,a ec+aci5n 3e ,a recta =+e 0a(a 0or -?2. ?3' ; -4. 2'
So,+ci5nG
78
3. Ha,,ar ,a ec+aci5n 3e ,a recta c+;a a1(ci(a ; or3ena3a en e, origen (on
; ?3 re(0ecti4a*ente.
So,+ci5nG
4. Ha,,ar ,a 0en3iente * ; ,a or3ena3a en e, origen D1E 3e ,a recta c+;a
ec+aci5n e(
So,+ci5nG
#or ,o tanto
AC3
BC2
CC?&
. Ha,,ar ,a ec+aci5n 3e ,a recta =+e 0a(a 0or e, 0+nto -?2. 3' ; e(
0er0en3ic+,ar a ,a recta
79
LA CIRCUNFERENCIA
Ana circ+n<erencia. ana,tica*ente e( +na ec+aci5n 3e (eg+n3o gra3o con 3o(
4aria1,e(.
Ana circ+n<erencia =+e3a co*0,eta*ente 3eter*ina3a (i (e conocen (+ centro ;
(+ ra3io.
La ec+aci5n 3e ,a circ+n<erencia 3e centro -h.T' ; 3ario DrE e(
Si e, centro e( e, origen. entonce( ,a ec+aci5n e(
!o3a circ+n<erencia (e 0+e3e e@0re(ar 0or *e3io 3e +na ec+aci5n 3e, ti0o
S+ centro e( e, 0+nto
E7e*0,o(G
1. Ha,,ar ,a ec+aci5n 3e ,a circ+n<erencia 3e centro -?2. 3' ; ra3io rC4
So,+ci5nG
2. Ha,,ar ,a( coor3ena3a( 3e, centro ; e, ra3io 3e ,a circ+n<erencia

So,+ci5nG
Ec+aci5n genera,
#or ,o tanto
DC ?3
EC
JC ?14
80
Ra3io



3. Ha,,ar e, 4a,or 3e Y 0ara =+e ,a ec+aci5n
re0re(ente +na circ+n<erencia 3e ra3io rC&.
So,+ci5nG
Ec+aci5n genera,
#or ,o tanto
DC ?9
EC 1:
JCY
E,e4an3o a, c+a3ra3o en a*1o( ,a3o(
81
4. Ha,,ar ,a ec+aci5n 3e ,a circ+n<erencia 3e centro -. ?2' ; =+e 0a(a 0or e,
0+nto -?1.'
-?1.'
r
-.?2'
Ec+aci5n 3e ,a circ+n<erencia
. Ha,,ar ,a ec+aci5n 3e ,a circ+n<erencia =+e 0a(e 0or e, 0+nto -:.:'. tenga e,
ra3io rC13 ; ,a a1(ci(a 3e (+ centro (ea ?12
82
rC13
hC ?12 rC13
Ec+acione( 3e ,a circ+n<erencia
Si TC
Si TC?
83
>. Deter*inar ,a ec+aci5n 3e ,a circ+n<erencia. e, centro ; e, ra3io 3e ,a
circ+n<erencia =+e 0a(a 0or ,o( tre( 0+nto( A-?1.1'. B-3. ' ; C-. ?3'.
84

También podría gustarte