Está en la página 1de 9

1

VERBOS NO REGULARES EN LATN

1. EO, IS, IRE, II / IVI, ITUM (ir)


2. FIO, FIS, FIERI, FACTUS SUM (llegar a ser)
3. VOLO, VIS, VELLE. VOLUI (querer)
NOLO, NON VIS, NOLLE, NOLUI (no querer)
MALO, MAVIS, MALLE, MALUI (preferir)
4. FERO, FERS, FERRE, TULI, LATUM (llevar)
5. EDO, EDERE o ESSE, EDI, ESUM (comer)

6. TEXTOS

IES BENICALAP (Valencia)


Elena Gallardo Pals. Curso 2009-10

LATN I
EL VERBO LATINO V

VERBOS NO REGULARES EN LATN

1. EO, IS, IRE, II / IVI, ITUM (ir)


Este verbo posee un doble tema de presente *ei- / *i-, aunque *ei- nunca aparece como tal, ya que
ante vocal se reduce el diptongo: *ei-> e-, y ante consonante se contrae en i-.
Aunque pertenece a la 4 conjugacin, hace el futuro como los verbos de la 1, con bo, -bi-, -bu-...
SIS
TE

PRESENTE

MA

DE

IN

IMPERFECTO

FEC

INDICATIVO
e-o
i-s
i-t
i-mus
i-tis
e-u-nt
(voy)
i-ba-m
i-ba-s
i-ba-t
i-ba-mus
i-ba-tis
i-ba-nt
(iba...)

IMPERATIVO
i

(ve)

ite (id)

TUM
FUTURO
IMPERFECTO

SIS

PERFECTO

TE
MA

DE

PLUSCUAMPERFECTO

PERFECFUTURO
TO.
PERFECTO

Ibo
Ibis
Ibit
Ibimus
Ibitis
Ibunt
(ir)
ii / ivi
iisti
iit
iimus
iistis
ierunt
(fui)
i(v)eram
i(v)eras
i(v)erat
i(v)eramus
i(v)eratis
i(v)erant
(haba ido)
I(v)ero
i(v)eris
i(v)erit
i(v)erimus
i(v)eritis
i(v)erint
(habr ido)

IES BENICALAP (Valencia)


Elena Gallardo Pals. Curso 2009-10

ito (ve)
ito(vaya)

SUBJUNTIVO
e-a-m
e-a-s
e-a-t
e-amus
e-a-tis
e-a-nt
(vaya)
i-re-m
i-re-s
i-re-t
i-re-mus
i-re-tis
i-re-nt
(fuera, fuese,
ira..

PARTICIPIO

i-re

iens, euntis

(ir)

(el que va,


yendo...)

iturus, -a, -um


esse

itote (id)
eunto
(vayan)

INFINITIVO

iturus, -a, um

(haber de ir)

i(v)erim
i(v)eris
i(v)erit
i(v)erimus
i(v)eritis
i(v)erint
(haya ido)
i(v)issem
i(v)isses
i(v)isset
i(v)issemus
i(v)issetis
i(v)issent
(hubiera ido)

Itus, -a,-um
i(v) isse
(haber ido)
(ido)

LATN I
EL VERBO LATINO V

VERBOS NO REGULARES EN LATN

La declinacin del participio de presente es como sigue:


SINGULAR
Masculino/femenino

Nom./ Voc.
Acus.

PLURAL

Neutro

Masculino/femenino

Neutro

Iens

Euntes

Euntia

Iens
Euntem

Gen.

Euntis

Dat.

Eunti

Abl.

Eunte

Euntium
Euntibus

El participio de futuro pasivo (o gerundivo) es eundus,-a,-um.

Al igual que el verbo sum, eo tiene muchos compuestos que conjugan como el verbo simple:
-abeo, abire, abii, abitum (marcharse, alejarse)
-adeo, adire, adii, aditum (ir a)
-circumeo, circumire, circumii, circumitum (rodear)
-coeo, coire, coii, coitum (ir juntos, reunirse)
-exeo, exire, exii, exitum (salir)
-ineo, inire, inii, initum (entrar, empezar)
-pereo, perire, perii, peritum (perecer)
-transeo, transire, transii, transitum (atravesar, casar)
...

En los tiempos de perfecto, -ii- puede contraerse en i-: redisti por rediisti
Adems, los verbos queo (poder) y nequeo (no poder) se conjugan como eo.

IES BENICALAP (Valencia)


Elena Gallardo Pals. Curso 2009-10

LATN I
EL VERBO LATINO V

VERBOS NO REGULARES EN LATN

2. FIO, FIS, FIERI, FACTUS SUM (llegar a ser, convertirse en, hacerse...;
acontecer, ocurrir)
El verbo fio es de la 4 conj., irregular tan slo por las formas que adoptan
-el infinitivo de presente, fieri, y
-el pretrito imperfecto de subjuntivo, fierem.
-Es defectivo de tema de perfecto, por lo que para el tema de perfecto se sirve del participio del
verbo facio: factus sum, facta erat ya que pas a usarse como pasiva del verbo facio.

SIS
TE

PRESENTE

MA

DE
IMPERFECTO
IN
FEC
TUM

FUTURO
IMPERFECTO

INDICATIVO
Fi-o
Fi-s
Fi-t
Fi-mus
Fi-tis
Fi-u-nt
Fi-e-ba-m
Fi-e-ba-s
Fi-e-ba-t
Fi-e-ba-mus
Fi-e-ba-tis
Fi-e-ba-nt
Fi-a-m
Fi-e-s
Fi-e-t
Fi-e-mus
Fi-e-tis
Fi-e-nt

IMPERATIVO
Fi

Fite

Fito
Fito

SUBJUNTIVO
Fi-a-m
Fi-a-s
Fi-a-t
Fi-a-mus
Fi-a-tis
Fi-a-nt
Fi-ere-m
Fi-ere-s
Fi-ere-t
Fi-ere-mus
Fi-ere-tis
Fi-ere-nt

INFINITIVO

Fi-eri

Fitote
Fiunto

Sintcticamente, suele construir con complemento predicativo de sujeto. Adems, la 3 p.sg. puede
tener valor impersonal: fit acaece, sucede...

IES BENICALAP (Valencia)


Elena Gallardo Pals. Curso 2009-10

LATN I
EL VERBO LATINO V

VERBOS NO REGULARES EN LATN

3. VOLO, VIS, VELLE. VOLUI (querer)


NOLO, NON VIS, NOLLE, NOLUI (no querer)
MALO, MAVIS, MALLE, MALUI (preferir)
El verbo volo y sus compuestos, de la 3 conj., presentan irregularidades en el tema de presente. Volo
presenta alternancias voclicas en el tema vol- /vul- /vel-; presenta formas sin vocal temtica, y en el
presente de subjuntivo utiliza el morfema *-i-, como el verbo sum.

Volo
Vis
PRETE
SENTE Vult
Volumus
Vultis
MA
Volunt
Volebam
DE
Volebas
IMPER- Volebat
FECTO Volebamus
IN
Volebatis
volebant
FEC
Volam
FUTUR Voles
TUM O
Volet
IMPER- Volemus
FECTO Voletis
volent
SIS

INDICATIVO
Nolo
Non vis
Non vult
Nolumus
Non vultis
Nolunt
Nolebam
Nolebas
Nolebat
Nolebamus
Nolebatis
nolebant
Nolam
Noles
Nolet
Nolemus
Noletis
nolent

Malo
Mavis
Mavult
Malumus
Mavultis
Malunt
Malebam
Malebas
Malebat
Malebamus
Malebatis
malebant
Molam
Moles
Molet
Molemus
Moletis
molent

Velim
Velis
Velit
Velimus
Velitis
Velint
Vellem
Velles
Vellet
Vellemus
Velletis
Vellent

SUBJUNTIVO
INFIN.
Nolim
Malim
Nolis
Malis
Nolit
Malit
Velle
Nolimus Malimus Nolle
Nolitis
Malitis
Malle
Nolint
Malint
Nollem
Mallem
Nolles
Malles
Mallet
Nollet
Nollemus Mallemus
Nolletis Malletis
Nollent
Mallent

Nolo es el resultado de contraer ne con volo, y malo es el resultado de magis volo > magz volo >
mavolo > malo.
Los temas de perfecto son regulares.
No tienen voz pasiva ni imperativo, excepto nolo: noli, nolite (no quieras, no queris), nolito,
nolitote, nolunto (no quieras, no quiera, no queris, no quieran).


Nolo + infinitivo se utiliza para dar rdenes negativas: noli facere = no quieras hacer > no
hagas.

Para suavizar el indicativo, en latn, como en castellano, se utiliza el presente de subjuntivo velim,
quisiera: velim facias / velim ut facias = quisiera que hicieras...

Malo, por su significado comparativo, puede llevar, adems de su OD, un segundo trmino de la
compaaracin introducido casi siempre por quam: malo hoc quam illud = prefiero esto que
aquello

IES BENICALAP (Valencia)


Elena Gallardo Pals. Curso 2009-10

LATN I
EL VERBO LATINO V

VERBOS NO REGULARES EN LATN

4. FERO, FERS, FERRE, TULI, LATUM (llevar)


Se trata de un verbo de la 3 conjugacin muy antiguo que presenta distintos lexemas en cada tema:
-tema de presente: fer-tema de perfecto: tul- (perf. tuli; plusc.ind. tuleram...; perf.subj.tulerim...)
-tema de supino: lat- (part.: latus, -a, -um)
La irregularidad aparece exclusivamente en el tema de presente, porque los morfemas se aaden
directamente sobre el tema sin vocal de unin en el infinitivo, en el imperfecto de subjuntivo y en
algunas personas del presente de indicativo y del imperativo:

SIS
TE
MA

DE

IN
FEC
TUM

INDICATIVO IMPERATIVO
Fer-o
PREFer-s
Fer
SENTE
Fer-t
Fer-i-mus
Fer-tis
Fer-te
Fer-u-nt
Fer-e-ba-m
Fer-e-ba-s

IMPERFer-e-ba-t
FECTO
Fer-e-ba-mus
Fer-e-ba-tis
Fer-e-ba-nt
Fer-a-m
Fer-e-s
Fer-to
FUTURO
IMPERFer-e-t
Fer-to
FECTO
Fer-e-mus
Fer-e-tis
Fer-tote
Fer-e-nt
Fer-u-nto

SUBJUNTIVO
Fer-a-m
Fer-a-s
Fer-a-t
Fer-a-mus
Fer-a-tis
Fer-a-nt
Fer-re-m
Fer-re-s
Fer-re-t
Fer-re-mus
Fer-re-tis
Fer-re-nt

INFINITIVO
Ferre

PARTICIPIO
Ferens, -ntis

(Inf. pres.pas:
Ferri)

Laturus, -a,
-um

En voz pasiva presenta las mismas irregularidades:

PRESENTE

INDICATIVO
Fer-or
Ferris/ Ferre
Fer-tur
Fer-i-mur
Fer-i-mini
Fer-u-ntur

Los tiempos derivados del perfecto se forman, de manera regular, sobre tul-i, que perteneca a otro
verbo. Igual ocurre con las formas derivadas del tema de supino lat-um.
Los compuestos de fero se conjugan como l; muchos presentan asimilaciones consonnticas de la
consonante final del preverbio:
-af-fero, af-ferre, at-tuli, al-latum (aportar)
-au-fero, au-ferre, abs-tuli, ab-latum (quitar, sacar)

IES BENICALAP (Valencia)


Elena Gallardo Pals. Curso 2009-10

LATN I
EL VERBO LATINO V

VERBOS NO REGULARES EN LATN

-con-fero, con-ferre, con-tuli, col-latum (reunir)


-defero, de-ferre, de-tuli, de-latum (echar abajo; delatar)
-dif-fero, dif-ferre, dis-tuli, di-latum ( ampliar,dilatarse )
-ef-fero, ef-ferre, ex -tuli, e-latum (extraer, sacar )
-ob-fero, of-ferre, ob-tuli, ob-latum (ofrecer )
-pro-fero, pro-ferre, pro-tuli, pro-latum (ofrecer, mostrar )
-suf-fero, suf-ferre, sus-tuli, sub-latum (colocar debajo, soportar )
-....

IES BENICALAP (Valencia)


Elena Gallardo Pals. Curso 2009-10

LATN I
EL VERBO LATINO V

VERBOS NO REGULARES EN LATN

5. EDO, EDERE o ESSE, EDI, ESUM (comer)


Este verbo tiene, en algunos tiempos, una doble conjugacin, con formas que coinciden
aparentemente con formas del verbo sum.

SIS
TE
MA

DE

IN
FEC
TUM

INDICATIVO
Ed-o
Ed-i-s / es
PRESENTE Ed-it / est
Ed-imus
Ed-itis / estis
Ed-unt
Ed-e-ba-m
Ed-e-ba-s
IMPER- Ed-e-ba-t
FECTO Ed-e-ba-mus
Ed-e-ba-tis
Ed-e-ba-nt
Ed-a-m
FUTUR Ed-e-s
O
Ed-e-t
IMPER- Ed-e-mus
FECTO Ed-e-tis
Ed-e-nt

IES BENICALAP (Valencia)


Elena Gallardo Pals. Curso 2009-10

IMPERATIVO

SUBJUNTIVO
Ed-i-m / Ed-a-m
Ed-i-s / Ed-a-s
Ed-i-t / Ed-a-t
Ed-i-mus/ Ed-a-mus
Ed-i-tis / Ed-a-tis
Ed-i-nt / Ed-a-nt
Ed-e-re-m /essem
Ed-e-re-s / esses
Ed-e-re-t / esset
Ed-e-re-mus/ essemus
Ed-e-re-tis / essetis
Ed-e-re-nt / essent

Ed-e / es

Ed-ite / es-te

Edere / esse

Ed-ito / esto
Ed-ito / esto
Ed-itote
estote
Ed-unto

INFINITIVO

LATN I
EL VERBO LATINO V

VERBOS NO REGULARES EN LATN

6. TEXTOS
-Deinde [...] sine metu coniuncti eunt. (Sal. Bell.Iug. CVI, 1)
- Atque ego, patres conscripti, quoniam eo miseriarum venturus eram, vellem potius ob mea quam ob
maiorum meorum beneficia posse me a vobis auxilium petere, ac maxume deberi mihi beneficia a
populo Romano, quibus non egerem (Sal. Bell.Iug. XIV, 3)
-proximis Nonis, cum in hortos D. Bruti auguris commentandi causa, ut adsolet, venissemus,
tu non adfuisti, qui diligentissime semper illum diem et illud munus solitus esses obire. (Cic. De
Am. 7)
- Numidae tantummodo remorati, dum in elephantis auxilium putant, postquam eos impeditos ramis
arborum atque ita disiectos circumveniri vident, fugam faciunt, ac plerique abiectis armis collis aut
noctis, quae iam aderat, auxilio integri abeunt. (Sal. Bellum Iug, 53)
-Nam ubi se flagitiis dedecorauere turpissimi viri, bonorum praemia ereptum eunt. (Sal. Bellum Iug,
85)
- Nam Bocchus nuntios ad eum saepe miserat: velle populi Romani amicitiam; ne quid ab se hostile
timeret. (Sal. Bellum Iug, 88)
- alterum ex providentia timorem, alterum ex audacia temeritatem afferre plerumque solet. (Sal.
Bellum Iug, 7)
- Quibus vellem satis cognita esset nostra sententia. (Cic, De officiis, II, 7)
-Est autem etiam vehementer utile iis, qui honeste posse multum volunt. (Cic, De officiis, II, 64)
-Nimirum enim inops ille, si bonus est vir, etiam si referre gratiam non potest, habere certe potest.
(Cic, De officiis, II, 69)
-Danda etiam opera est, ne, quod apud maiores nostros saepe fiebat propter aerarii tenuitatem
assiduitatemque bellorum, tributum sit conferendum, idque ne eveniat multo ante erit providendum.
Sin quae necessitas huius muneris alicui rei publicae obvenerit (malo enim quam nostrae ominari
neque tamen de nostra, sed de omni re publica disputo), danda erit opera, ut omnes intellegant, si
salvi esse velint, necessitati esse parendum ((Cic, De officiis, II, 74)

IES BENICALAP (Valencia)


Elena Gallardo Pals. Curso 2009-10

LATN I
EL VERBO LATINO V

También podría gustarte