Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
Historia
Aos70:loslaboratoriosBellpruebanlatelefonacelular
analgica(telefonade1generacin,1G).Noestandarizada.
Aos80:secomercializala1G,sobretodoenNortedeEuropa.
Aparecenincompatibilidadesentrepases.EnEspaa,aparece
MoviLine.
1982:ElCEPT(ConferenceofEuropePostsandTelecom)crea
elGroupeSpecialMobile(GSM)paraestandarizartelefona2G
1989:LaestandarizacindeGSMsetrasladadeCEPTaETSI
1991:SecomercializaGSMenEuropa(inicialmente900MHz)
1993:Existen36redesGSMen22pasesdiferentes
2000:ApareceGPRS(GeneralPacketRadioService,2,5G)
2005:comienzaaimplantarse(conretraso)UMTS(3G)
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
ObjetivosdeGSM
Usomaseficientedelespectroquelatelefona
analgica,utilizandotcnicasdemultiplexacinen
tiempoyfrecuencia.
Incluirroaminginternacional
Terminalesysistemadebajocoste
Buenacalidaddevoz(comparablealatelefonafija)
Ampliacindeservicios
Bajapotenciadetransmisin:reutilizacindecanales,
alnosaturarcanalesdeclulasvecinas
Privacidadenlascomunicaciones
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
Tiposdeservicio
Teleservicios:voz,SMS(ShortMessage
Service)de160bytes,fax,etc...
Serviciosportadores(datos)
Servicioscomplementarios(llamadasenespera,
multiconferencias,identificacindellamadas,
etc...)
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
Asignacindefrecuenciasentelefona
celulardigital
UL=Enlaceascendente
DL=Enlacedescendente
MHz
GSM900:primaria
EGSM:extendida
GSM1800:secundaria
GSM1900:USA
GSM850:Sudamrica
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
Radiofrecuencia(1/3)
GSM900utilizadosbandasdefrecuenciacadaunade25Mhz
deanchura(ParaEGSM,extendido,son10MHzms):
890915Mhz,desdelaestacinmvilalaestacinbase
(ascendente)
935960Mhz,desdelaestacinbasealaestacinmvil
(descendente)
CadabandasedivideporFDMen125canalesde200KHzde
anchuracadauno.
Elprimercanalestreservado,porloquehaydisponibles124.
Nopuedenreusarseenceldascontiguas.
Tambinsehandefinidoserviciosenbandasde1800MHz
(denominadoDCS1800),850MHzy1900MHz(denominado
PCS1900,usadoenAmrica).
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
Radiofrecuencia(2/3)
Porcadacanalde200KHzsemodulaunanicaportadoraa
270,833Kbps(modulacinGMSK)
Lasecuenciadebitsconstituyeunatrama,quesedividepor
TDMenochoranurasorfagasquedanservicioaotrostantos
usuarios:
7
Larfagaoslotasignadaaunacomunicacinsecambiaarazn
de217cambios/seg;estosedenominafrequencyhoppingyse
haceparaevitarinterferencias.
Cadaranuratransporta22,8Kb/s(114*24/120)deinformacin
digitalenbruto;porellasepuedeenviarvoz(13Kb/s)odatos
(9,6Kb/s).
Lacombinacindeunaranuradesubidayunadebajadaforma
uncanalfsicoduplex.Elnmerodecanalesdisponibleses
tericamentede124*8=992.Sinembargomuchosnosepueden
usarparaevitarconflictoconlasceldasvecinas.
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
UsodefrecuenciasenGSM
TramaTDM
959,8MHz
.
.
.
124
935,4MHz
935,2MHz
914,8MHz
124
.
.
.
890,4MHz
890,2MHz
1
Tiempo
Desc.
(Basea
Mvil)
Asc.
(Mvila
Base)
Canal
Frecuencia
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
Radiofrecuencia(3/3)
Cadarfaga:setransmiteen0,577mseg.,ycontiene114bitsde
datos,ms42,25bitsdeentramadoyseparacinentrerfagas
(156,25bits/0,577mseg=270,833Kbps)
Cadatramasetransmiteen4,615mseg.,ycontiene1250bits.
Unamultitramacontiene26tramas,delascuales24seusan
paravoz.Setransmiteen120mseg.
Multitrama
Trama
0123...1213...2425
7 0 1 2 3 4 5 6 7 0 1 2 3 4
Rfaga
57bits
57bits
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
CodificacindevozenGSM
Unaconversacintelefnicanormalocupaenformatodigital64
Kb/s(PCM,8.000muestrasdeunbyteporsegundo)
EnGSMlavozsecomprimesegnunalgoritmollamadoRPE
LPC(RegularPulseExcitedLinearPredictiveCoder)queda
unacalidadcasiequivalenteusandoslo13,2Kb/s:
260bitspormuestra,50vecesporsegundo(cada20mseg.):13Kbps.
Porcadamuestraseaaden196bitsredundantes:260+196=456bits,50
vecesporsegundo:22,8kbps.
AdemsenGSMsolosetransmitecuandolapersonahabla
(transmisindiscontinuaosupresindesilencios).Estosupone
unahorrodel60%enelcanalyreduceelgastodebateradel
emisor.
Paraevitarqueelreceptorcreaquelaconexinsehacortadola
transmisindiscontinuaseacompaaderuidodeconfort.
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
10
TerminalesGSM
Losterminalespuedesserdetrestipossegnsupotencia:
Fijos(envehculos):20W(vatios)
Portables(demaletn):5y8W
Demano:2y0,8W
Elalcancemximo(independientementedelapotencia)esde35Km,
debidoalretardomximoenlapropagacindelasealquerequiere
TDMA.
Losterminalessiempreoperanalamnimapotenciaposibleparaque
hayacomunicacinconlaestacinbase.Deestaformaseminimizala
interferenciaenlasceldasvecinas.
LaBER(tasadebitserrneos)sehademantenerentre106y108.
SiBEResmayorseaumentalapotencia(hastallegaralmximo).Si
BEResmenorsereducehastallegaralmnimo,queesde20mW.
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
11
CeldasGSM
Elreaatendidaporunaestacinbase(BTS)sedenomina
celda.
Todoslosusuariosdeunamismaceldacompartenloscanales
disponibles.Cuantomasusuarioshaydentrodeunaceldamas
riesgohaydequeseproduzcasaturacin.
Enzonasconelevadadensidaddeusuarios(ej.ciudades)se
tiendeacrearceldaspequeas.Enzonasrurales,condensidad
pequea,seprefierecrearceldasgrandes.
BTS
MS
BTS
MS
Celda
Celda
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
12
CeldasGSM
Lasceldasvecinasseagrupanenclusters.Dentrodeuncluster
cadacanalsoloseutilizaunavez,paraevitarinterferencias
entreceldasvecinas.
Cadaclusterestformadopor4,7,12o21celdas,segnla
topologadelterrenoylascircunstanciasconcretasdelazona.
Losclustersmshabitualessonlosde7celdas:
G
F
Doctorado2008
B
A
E
C
D
G
F
B
A
C
D
RedesWANinalmbricasGSM
13
ArquitecturadeunaredGSM
BTS
SIM
MS
BTS
Estacin
Mvil
Interfaz
Um
BTS
HLR
BSC
SIM:
MS:
BTS:
BSC:
BSS:
SubscriberIdentityModule
MobileStation
BaseTransceiverStation
BaseStationController
BaseStationSubsystem
Doctorado2008
RTB,
RDSI,
etc.
MSC
Interfaz
Abis
BSS(Subsistema
delaestacinbase)
VLR
EIR
Interfaz
A
HLR:
VLR:
MSC:
EIR:
AuC:
NSS:
AuC
NSS(Subsistemade
conmutacindered)
HomeLocationRegister
VisitorLocationRegister
MobileServicesswitchingCenter
EquipmentIdentityRegister
AuthenticationCenter
NetworkSwitchingSubsystem
RedesWANinalmbricasGSM
14
MobileStation(MS)
MobileStation(MS)conpotenciade0,8hasta20W
(coches).PoseeunnmerodeserieoIMEI
InternationalMobileEquipmentIdentity(de15
dgitos)
PoseeunmduloSIM(SubscriberIdentityModule)
protegidoconPIN(PersonalIdentificacionNumber)
ElmduloSIMcontieneelInternationalMobile
SubscriberIdentityIMSI,queesutilizadopara
identificacindelusuario.
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
15
BaseStationSubsystem(BSS)
Secomponededospartes:
BTS:BaseTransceiverStation,queincluye
transceptoryantenas(laminaresodipolos).CadaBTS
defineunacelda.
BSC:BaseStationController,seencargadecesiones
(handovers),saltosdefrecuencia(frequencyhopping
delCDMA).Actacomoconcentradordetrfico.
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
16
NSS:NetworkSwitchingSubsystem(1/3)
Susprincipalescomponentesson:
MSC(MobileServicesSwitchingCenter):Esel
componentecentraldelNSSyseencargaderealizar
laslaboresdeconmutacindentrodelared,ascomo
deproporcionarconexinconotrasredes(RTB,
RDSI).
GMSC(GatewayMobileServicesSwitchingCenter):
esundispositivotraductor(puedesersoftwareo
hardware)queseencargadeinterconectardosredes
haciendoquelosprotocolosdecomunicacionesque
existenenambasredesseentiendan,porejemplocon
latelefonafija.
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
17
NSS:NetworkSwitchingSubsystem(2/3)
HomeLocationRegister(HLR):basededatos
distribuida(nicaporredGSM)quecontiene
informacinsobrelocalizacinycaractersticasdelos
usuariosasociadosacadaMSC.
VisitorLocationRegister(VLR):contienetodala
informacinsobreunusuariodepasoenelrea
controladoporlaMSC,necesariaparaquedicho
usuarioaccedaalosserviciosdered(informacin
extradadelHLRyMSC).
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
18
NSS:NetworkSwitchingSubsystem(3/3)
AuC(AuthenticationCenter):seencargadela
autenticacindelosusuarios(utilizandoelIMSI
delmduloSIM).
EIR(EquipmentIdentityRegister):proporciona
seguridadenniveldeequiposvlidos.Contiene
unabasededatosconlosIMEIdetodaslasMS
autorizadasenlared.SiunaMScuyoIMEInoest
enelEIRtratadehacerusodelaredselerechaza.
OSS(OperationSupportSubsystem):controlay
monitorizalaredGSM
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
19
Roaming
Seproducecuandotratamosdeidentificarnosyel
terminalnoescapazdeencontrarlared.
Permitequeunusuariohagausodeunaredfornea(si
eloperadortieneacuerdoyelroamingesthabilitado)
LaredforneaobtieneelHLRdelusuarioylo
incorporaensuVLR.
Elusuariovisitantecorreacargoconelcostoextra
cuandorecibeunallamada.
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
20
Handover
AlmenosunavezporsegundoelterminalGSMevalalas
posiblesalternativasalaestacinbaseactual
Elterminalintentacambiaraotraestacinbasecuando:
Lasealactualnocumpleunniveldecalidadmnimo,obien
Otraestacinbaseofreceunasealdemayorcalidad
Elcambiodeestacinsedenominahandoverohandoff
(cesin).Tiposdehandover:
Decanalesenlamismacelda,
Deceldas(BTS)dentrodelamismaBSC
DeceldasdeBSCsdiferentesperoquedependendelmismoMSC
DeceldasquedependendediferentesMSC(delmismooperador)
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
21
GPRS(GeneralPacketRadioService)
Esunanuevatecnologaparalatransmisindedatosen
redesmvilesGSM.Conexindealtavelocidad.
UtilizamismainfraestructuraradioqueGSM.
Suponeunanuevareddeconmutacindepaquetes
superpuestaalaredconvencionalGSM.Parecidoa
FrameRelaysobreRDSI.
Usodepaquetes,noorientadoaconexin>usoms
eficientedelespectro
Losusuariosestnpermanentementeconectados
ConocidocomoGSMIPpuesutilizalaredGSMpara
accederaInternet.
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
22
Conmutacindepaquetesvscircuitos
Conmutacindecircuitos:
Necesidaddeestablecimientode
conexin
Canaldedicado(1:1)
Facturacinbasadaentiempo
deconexin
Posibilidaddeaplicacionesen
tiemporeal
Unasobrecargaenelsistema
resultaenunasealde
ocupado
Doctorado2008
Conmutacindepaquetes:
Sinestablecimientode
conexin
Canalcompartido(1:N/N:M)
Facturacinbasadaen
informacintransmitida
Slopermiteaplicacionesen
nearrealtime
Unasobrecargaenelsistema
resultaenunadisminucinde
lavelocidad
RedesWANinalmbricasGSM
23
CaractersticasdeGPRS
Lafacturacinserealizaporcantidaddedatostransmitidos,no
portiempo.
Elusuariopuedeestarsiempreconectado(alwayson),yaqueslo
sefacturaportrfico
Loscanalessoncompartidosporvariosusuarios
Sepuederecibirsimultneamentevozydatos(terminalesclaseA)
Alcanzavelocidadesdehasta171,2Kb/s
Incorporaunbackboneparatransmisindedatosenmodo
paquete,paraleloaldemodocircuito
LasaplicacionesGPRSpuedenserpuntoapuntoypuntoa
multipunto(p.ej.informacindetiempo,trfico,noticias,...)
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
24
ArquitecturaGPRS(1/4)
ElementosfundamentalesdelaarquitecturaGPRS:SGSNyGGSN
SGSN(ServingGPRSSupportNode)
Nodoquegestionatodaslasfuncionesdemovilidad,autenticacinyregistroenla
reddelasestacionesmviles.
EstconectadoalBSC(RNC)yeselpuntodeaccesoalaredGPRScuandoun
terminalsolicitaesteservicio.
Cuandounaestacinquiereenviar/recibirdatoshaciaodesderedesexternas,el
SGSNintercambialosdatosconelpertinenteGGSN.Encapsulalospaquetes.
GGSN(GatewayGPRSSupportNode)
SeconectaaredesexternascomoInternetoX.25.
Esundispositivodeencaminamientohaciaunasubredyaquehacequela
infraestructuradelaredGPRSseatransparentevistadesdefuera.
Cuandorecibedatosdirigidoshaciaunusuarioespecfico,compruebasiladireccin
estactiva,yencasoafirmativo,envalosdatosalSGSN.
Encaminahacialaredcorrespondientelosdatosqueoriginaelmvil.
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
25
ArquitecturaGPRS(2/4)
GSM
GPRS
RedGSM
HLR
GGSN
MSC
BSC
INTERNET
INTERNET
PCU
SGSN
DATOS
VOZ
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
26
ArquitecturaGPRS(3/4)
ElGGSNsecomportacomounrouter,deformaquecamuflalas
caractersticasespecialesdelaredGPRSdesdeelpuntodevistadeInternet
RedIP155.222.31.0/24
Host mvil 155.222.31.55
GGSN
RedIP131.44.15.0/24
Red
GSM/GPRS
Red
Corporacin2
Host 191.200.44.21
Internet
Host 131.44.15.69
Red
Corporacin1
RedIP191.200.44.0/24
Doctorado2008
Routers
RedesWANinalmbricasGSM
27
ArquitecturaGPRS(4/4)
LaredGPRSesunanuevareddeConmutacindePaquetesquesesuperpone
yconviveconlaactualestructuradeConmutacindeCircuitospropiadeGSM
GSM BSS
HLR
MSC/VL
R
BTS
BSC
Conmu
GSM
tacin
de Circ
u t os
GMSC
RTB/RDSI
Otras redes
Internet
Conmu
SGSN
Doctorado2008
GPRS
tacin
de Paq
uetes
GGSN
RedesWANinalmbricasGSM
Intranet
28
TrficodedatosenGPRS
GPRSutilizalasmismasranurasTDMqueGSM,concuatro
posiblesesquemasdecodificacin:
CS1
CS2
CS3
CS4
9,05Kb/s
13,4Kb/s
15,6Kb/s
21,4Kb/s
Sepuedenusarvariasranurasdeunmismocanalenunamisma
comunicacin.Lavelocidadmximatericaesde21,4*8=
171,2Kb/s
Elnmeroderanurasylacodificacinempleadasson
negociadosentrelaredyelusuario
Sedistingueentrelainformacinrealylatiltransmitida
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
29
AsignacindeslotsenGPRS
Losslotsseasignandinmicamentesegnnecesidades.
Seasignanporseparadoparacadasentido,pudiendoestablecer
conexionesasimtricas.
EjemplosdeasignacindeslotsentramasTDMA:
1:1
2:2
1:4
EnlaceAscendente
7 0 1 2 3 4 5 6 7 0 1 2 3 4
EnlaceDescendente
4 5 6 7 0 1 2 3 4 5 6 7 0 1
EnlaceAscendente
7 0 1 2 3 4 5 6 7 0 1 2 3 4
EnlaceDescendente
4 5 6 7 0 1 2 3 4 5 6 7 0 1
EnlaceAscendente
7 0 1 2 3 4 5 6 7 0 1 2 3 4
EnlaceDescendente
4 5 6 7 0 1 2 3 4 5 6 7 0 1
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
30
VelocidadenGPRS
Cadacanalderadio:8ranurasfsicas
0 1 2 3 4 5 6 7
GSM:1conexin>1ranura
1canalparadatos>9.6Kb/smx.
GPRSempleahasta8ranuras(uncanalcompleto):
Esquemadecodif. Tasaporcanal(Kb/s) Veloc.Max.Terica(Kb/s)
CS1
9,05
72,4
CS2
13,4
107,2
CS3
15,6
124,8
CS4
21,4
171,2
2tiposdecanalesenGPRS:
Estticos:seusannicayexclusivamenteparadatos.
Dinmicos:seusanparavozodatos.Lavoztieneprioridad.
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
31
DireccionamientoenGPRS
EldireccionamientoserealizapormediodedireccionesIP
Segnlanaturalezadeestasdireccionestendremos:
DireccionesIPPrivadas:accesiblesslodentrodeun
entornodeterminadodentrodelared
DireccionesIPPblicas:accesiblesdesdecualquierpunto
deInternet
Segnlaasignacindeestasdireccionestendremos:
DireccionesIPEstticas:estasdireccionesirnasociadas
deformaestticavaelHLR
DireccionesIPDinmicas:estasdireccionesseobtienen
deunospoolsdedireccionesgestionadosbienporel
OperadordelaredbienporunaEntidadExterna(comoun
servidorDHCP).
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
32
ClasesdeterminalesmvilesGPRS(1/2)
CLASEC
Elterminalslopuedeusarseparadatosoparavoz(peronoambos)enfuncindela
configuracinelegida.SeesperanenformadetarjetaparaintroducirenPCporttil
tilesenserviciosdetelemetra,telecontrol,etc...
CLASEB
Sepuedenrealizaryrecibirllamadasenvozoendatosdemanerasecuencial.
Sonlamayoradeterminalesdisponiblesactualmente
Datos
Siguendatos
Llamadavoz
establecida
Retenida
Finllamada
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
33
ClasesdeterminalesmvilesGPRS(2/2)
CLASEA:
Soportantrficosimultneo.Elusuariopuedehaceryrecibir
llamadasenlos2tiposdeserviciosininterrupcindeningunodeellos
Datos
Siguendatos
Llamadavoz
establecida
Existendudassobrelaviabilidaddesucomercializacin,ya
quenoesunanecesidadrealdelosusuarios
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
34
UMTS(UniversalMobileTelecom.System)
Nuevatecnologaradio,redde3generacin(3G),arranqueen
Espaa2004,despeguemslentodeloprevisto.
Redconmayorcapacidad,completamentebasadaenconmutacinde
paquetes
Mayoresvelocidadesdedatos:hasta2Mbpsencondicionesestticas
(amenosde10km/h)yhasta384kbit/sconmovilidad(enespacios
abiertos)
Nuevosterminales(mspotentes,conposibilidaddesersistemas
abiertosydeejecutarunsistemaoperativo).
NuevatarjetaSIM.
BasadoenlatecnologadeWCDMA(WidebandCodeDivision
MultipleAccess)queempleaespectrodisperso.Permiteenmascarar
sealesconcadenaspseudoaleatoriasparacompartirmismomedio
UtilizaIPv6sobrebackbonedeATM
PretendeintroducirVozIP(VoIP)
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
35
UMTSvsGPRS
ProblemasdeUMTS:
Dudosainteroperabilidaddeequiposdered(p.e.,entreEuropa,EEUUy
Japn)
Dudosadisponibilidaddeterminaleseficientes(problemasdeconsumo)
Coberturasloenciudadesdemsde250.000habitantes
Pocamadurezydudosoxitocomercial
VentajasdeGPRS:
DesarrollodeaplicacionesnovedosasquesernutilizablesenUMTS
Estmulodelosusuarios(especialmenteempresas)enelusode
aplicacionesdetransmisindedatosenunentornocelular
Aprendizajedeloperadorenestenuevomercadoyenlanueva
tecnologadedatos
Doctorado2008
RedesWANinalmbricasGSM
36