Está en la página 1de 25
hi yr, mho tsee thaoy ym". Pare uma linha de texto chinés, Leggo tem duas © meia de Inglés: “Throughout all the States that anter on a new life under me, do not, ye princes, fotlow lawless waysimake no approach to insolont dissoluteness”. Legge tom a mania dos “pritcipes”. Mas no acha que a linguagem do Imperador seria forte demais para se dirigie nominalmente 20s, principes? © Imperador esté a falar para todos os povos do império, como se viu desde 0 comeco, em espirito de boa democracia, que ent havia. Hoje, quanto msis se fala dela, menos hé, Até a Democracia sofre Inflago. O que o Imperador diz € 0 seguinte: "Dentro dos meus dominios, nfio haveré vagabun- dos, nem gonte praperada para comer & boa vide ¢ do alheio”. Isto, ¢ bem clara! Um dos singificados da “teec"” 4 precisamente o de Preparar-se pera comer, ir a comer. “Miho yh eh mhayn-phiio”. Legge diz: “Will not attach to you who ocoupy the myriad regions”. Eu traduzi: Vés todos 0 maus vassalos (pho). "Phéo”” também traz este significado no diciongrio. € fica bern neste lugar. 109. (4,39). “Zhydw xhe zhe zhem, nael yeg yu tiog”. O Imperedor fez um auténtico serméo; e Legge {quis ecabé-lo tal como ele acabaria os seus sermées de Pastor: “Let us attain to be sincere in these things, and 30 we shall likewise have a happy consummation”. Eu ‘cide que Théo fala ainda de si, “ansiando por sar digno de confianga, agora @ até ao fim". -872— © Imperador Zdyeathéo ficou na hist6ria como uma das figuras mais simpéticas © exemplares. O seu reinado como Imperador do toda @ China, teré durado apenas 13 anos. Faleceu em 1753 3.C. O seu feudo anterior era na regio da actual cidade de Kvejte (Quartes), a leste do Hao'neem, ¢ tinha Pawk por ‘capital, Ali era o Estado de Séw, no tempo de Confticio, confiado pela Casa T]6 aos descondantes da dinastia Shyéo, para Id poderem continuar com os Ritos ao seu Patriares (Zdyeathdo). Os altimos cinco Hinos do Livro dos Cantares (307311) sio precisemente os de Shyfo. Neles ficou bem consagrada 2 virtude ex: ‘cepcional, © mesmo herdica, do fundadr da 22. dinastia. 110, (4,4). IR YHEWN. AS RECOMENDAGOES: pe L (44,1). "le Winh dzes ue Suen Wao, bhdw dzos Wao tie ‘hyn cuet Tsu. James Legge traduziu: “E Yin sacrificed to tha former king, and presented the heir to the throne reverently before his ancestor”. A polavre “sacriffoio” 6 um abuso de Legge. Foi simples mente um Ofertério eo Antepassado, & no foi o In- tendente que apresentou o Herdeira; convidew-o @ apresentar-se, ele préprio, ao Avd. “6 doen gyn hi haem dssoy; pak koen tsuq ki yh theyg Tyug Tsaoi”. James Legge entenciou assim: “A\\ the prineas from the domain of the nobles, and ‘the imperial domain, were present; the various officers ‘also were in attendance with their several duties to -873— receive orcors from the prime minister”. Hé aqui bestante Imaginacao; pois é dificil que’o texto tena precisamente esse sentido. A minha versio, embora longe de sor segura de todo, oferace cutra piste. Comego por dar 2 “hd” uma funedo adverbial (Simente). Parece que & ceriménie, algo improvisada, apenas compereceram, vindos 8 presse (Haem) todos ou um grupo de Senhores do Dominio imperial (Deen). Quanto aos funcionérios da Capital, terdo sssistido todos individualrmente (tsuq ki), para agradar ou fazor a vontade a Inwjnh, Zdyeathio faleceu, come fica dito, no ano 1753, Nessa altura jé era falacido o seu filho mais velho, ‘Theeytde, sendo por outro lado muito novo o filho deste, Thaeyeap. Tomou, pois, a regéneia um Tio, por nome Nheoy-Pai (Arpin). E tendo este morrido 3 ‘anos depois, sucedeu-lhe na Rogéneia, sew imo Tyoq- im (Tuam), 30. filha de Zdyaqtho. Tembém Tyoq-Jm sgovernou apenas 4 enos. Por sua morte teve que ser ch ‘mado 0 trono Thaey-Cap, embora ainda multe novo. IrWjnh, Intendente da Dasa Real, procurou encaminhé: lo com os seus sabios consethos, como se v8 por este lovro, 111. (44.4). “Mhauq pud dsaoy thefo”. Diz Legge: “Everything depends on how you commence your reign”. Logo duas escoras a tdo curto texto! Eu ‘traduzo: “O mai (mhaua) seria ngo atender (pud dsaoy) a0 comeco {thedo}. “Yuh jn pud geo by”. Eis como traduziu Legge: ~674— "4 allowed the good qualities of others, ané did wut seek that they should have every talent”. Isto fu 6 tradapdo, é uma paratrase. . 172, (4.4.7). “Koim yu svon ue vhaw shee’ dumos dev a frase © pior sentido: “If you dare to sot ‘your hearts on wealth and women". Mas "sheo” tam lid pode signifear simplesmente Lucro do negécio (whaw). "Zdjn heh pud xhebq, ge ‘heq mg, guy vhewn we mou iy”. Eis o que Legge imaginou: “The ministor Whi does nat try to correct those vices in the sovereign, shull be punished with branding’. Ndo posso admitir winelhante Interpretagio arbitraria © remendada do wxto. Legge apois-se aqui, como emm muitas outras vocesiées, em comentérios de autores chineses. Mes sim como ela tome @ libordade de rejeitar e criticar imuitas das suas observactes, também podie rejeitor nals este, que acho absurda, O caso é que 0 texto no liz isso, Mas ainda nio citei a sus Gltima otdusul “These rules were minutely enjoyned also upon cadets ln their lessons”, © sentide da frase é bem mais simples natural do que Ise0. Veje-se @ minha traduedo. Trata- sw de uma conclusio das instrugdes de Zdyeathio, & hilo de um comentério de Irwinh, como Legge supée. 113. (44.8) “Eh wej pud tc, mhaug daey, dyoy euot t0q”, Legge no alcancou bem o sentido do {exto, oreio ou. "If you be not virtuous, without con sideration of the greatness of your actions, they will — 675 — bring the ruin of your ancestral temple”. Nada disso, a meu ver. "Dasy” bem como 0 “‘siau"” da frase Precadente, significam simplesmente Idoso © Novo. Inwinh faiova com 0 Sucessor, quo era um adalescente, Nem “dyoy euet ts0q” significa 2 rune do vosso templo ancestral, mas a perds (dyay) de consideracdo {tsoq) elas (05 novos todos, mhayn pAo). O estranho é que os antigos Mestres chineses, que Legge bem cita, se tenham desentendido uns dos outros, 8 propésito de um texto ‘que me parece 2 mim tio simples; pois nenhum acertou, polos vistos, com o sentido que so me afigura dbvlo, para ‘© contexto, 114, (45/1,1). “TWAEY-CAP, & este 0 nome hhistorico do Imperador referido no documento anterior, como sendo adolescente, a0 cuidado do Intendente Irwinh, A situagiio continua ao fongo do presente documento, que se divide em 3 partes. “Wej Dzes Wao pud whey ue Ao-Ha”. James Legge ‘raduziu: “The king, on succeeding to tha throne, did ‘ot follow the advice of A-hang”. Eu preferi traduzir a expresso “Ao”, que nfo € nome de Inwinh, mas titulo de offtio, no dizer do historiador Serma-Tsheen. “Ao-ha” pode significar um Fiscal (Hq) a0 lado (Ao) Era disso que no gostava 0 pequena imperador. 118. (4.5/1.2). "Yh zdyeq Zhyéw has Zhon ge; zyeh Tsec Tsoq miaw, mhaug pud tje soc’ Eis como James Legge apresonta este texto: ”...Served ond ‘obeyed the spirits of heaven and earth, of the land and ~ 676 ~ ‘Um grain, and of the ancestral temple; all with a reverent vonoration”. Esse “of the land and the grain, and of the ancestral temple”, no parece uma tradupio, mas mm monte de entulho, pego desculpe. Ore, demos @ ‘Zyah” © sentido verbal de Ofertar (sacrifice, como Vepye costuma dizer}, @ @ “Tsec'” o de nome proprio {o tumoso Tsee), @ temos uma verséo razodvel. “Tsoq”” urle significar os Antepassados em geral, ou preferive 12 0 primitive Patriarca da Casa Shyo, que foi Tseo. 116, (45/1,3}, “Dsez tio yu tjoa, sew yeg wel tJoa"’. Observa Legge, em nots, que a frase "deer 6 yu tjoq’” tem causado muitas perplexidades. Os prOprios Mostres chineses, que ele cite, nfo se entenderam. Nestas tsides & que é necessiria olhar um texto de frente, & illo o largar até que ele nos diga 0 que quar. Eis © que ‘uu percebi: "Se © préprio que manda (Dsez), honesta mente © em alto grau (tjé), se dé e adquirir (yu) 2 perleigao (tjoq)...08 bons dicfonérios ajudam muito. 0 ‘mou Dicionétio Geral de Semantica nunca me deixou desamparado. ; 117. (4.5/1 5). “Seen Wéo moey shaug pxe xien, ‘dsau yh daoy tayn”. Loge fantasiou bastante @ traducdo: "The former king before it was light, sought to have large and clear views, and then sat weiting for the moring”. O texto é algo diffeil; mas devemos darihe uma verso literal, baseada na sua estruture Isto consague-se, julgo eu, tomando “'shauq’” em sentido ~ 677 verbal: Mudar-se, transformarse. "Pxe xien” é 0 grande dia, die claro, ““Mho wed cuet méy yh dsoz phoo"”. Legge entendeu assim: “Do not frustrate his charge to me, and bring on yourself your own overthrow”. O Mestre escocts dospistou-se, a mou ver. "Midy"” 6 © Mandato Imperial do Céu, no ¢ encargo dado Inwinh, 118.(4,5/1,7). “Jaog gnur ke tyfo, waug siq khoot ue dow, tse shec”. Diz a verséo inglesa: "Be like ‘the forester, who, when he has adjusted the spring, oes to exernine the end of the arrow, whether it be placed according to rule, and then lets go”, Grande confusio! A que ver aqui o guardaflorestal, @ entdo com setas! Ligando ao contexto precedente, eu del “gnur™ 0 sentido (que vam no dicionério) de Recrea: $80, prazer. O resto acomodase razodvelmente ao texto, na minha versio, "Woj dyms yh yeg, mhayn shy yu dso”. Diz Legge: Thus I shall be delighted, and be able to atl ‘ages to show that | have discharged my trust”. Eu entendo, pelo contrério, que o prazer seria de Inwjnh, mas a fame (dse), por todos os séculos, seria do Impera: dor. 119. (4.5/1.9). “Tse naei pud gny". This is real uunrighteouness” diz Loge. Eu dei 2 “gny”” © sentido de Realista, realisme. De facto, com um mogo daqueles, ‘Go ere assim que se devia proceder. Foi o que reconhe: ‘cou Irwin, - 678 - le ps hay we pha zh" cannot be 0 sur nuh 8 sone alow, No € Bem 93: Mets ash ue oh no abandon © Peano ' “"Yeq ue Dog Kog, Med eh Sean Wao ge vhewn, rte sey me Lege logounon et sero: MI at plan nthe place sng here Ne wh bien nar the romaine of the forme” fig The mi be 9 lesen ich wil Kew Ro frm cit “vero nf men "tay" Nien ot aos vedenon Mess vies vera linge, pls tomb els andra 8 era, “We erat kno, cons Ley what 10 €0 wih the Melton Ore, ajose rina ver, 8 € o en smo oil eins € quanto “geno” Fore to fo! pare iso que © sdbeente nperedor (ove no Doge Pra er nro (hewn) peo Tea aod, ue a rpc, "Ga" 6 pretio vee, due enorcamos tees ees ens doce wos. Notese como Legge se alongou @ devaneou, né ‘versio das quatro palavrinhas (mho pi shey mej), que dizem, & letra: Sem {mho) pelo (pi) mundo (shey) ser {oscinado (maj) 420, (4,5/1,10). "Cue 60” Quer James Leggo que o Imperador viveu Ié durante o tempo do Iuto que ever Irés anos). Mas “eo” pode ter outro sentido mais vulgar. E 0 luto jé ie longe. Nem durante ele podie © rapaz ~679— tomar conta do Governo, para mostrar aquela falta de senso e de responsabilidade. 121. 4.5/2.1). "Yh mien bhog". Legge entendeu assim: “E Yin took the imperial cap and robes”. Ew ‘acho que o sentido &: Ele proprio acompanhou © Im= erador de berrete ¢ vestes de ceriménia, 122. (4,5/2,2). “Mhauq xhe sua xhadq yh sig". Legge achou dificuldade em tradusit “sue”, Eis 6 sua versio: “The people cannot have the guidance which |s necessary to the comfort of their lives". A muleta 6 sinal de que esta fraca a tradugéo. Ora, “sue” pode significar simplesmente: os (sobreditos|, ov entio untos, unidos, ‘Mhauq yh pxec syz pho". Diz Legge: “The sove reign could have no sway over the four quarters of ‘the empire”. Pode estar bem; mas eu preferi lor “pxeo”™ em vez de “pec”, dandohe © sentido de Rasyar {o territério} Notese 0 sentido retigioso do cantexto sequinte este pardgrafo, am que se atribui a emenda do jovem Imperedor @ ume bingo bem grande de Deus para a Casa de Shydio. 123. (4,5/2,3). “Phd xhe ue cuet theéo”. Diz James Legge: “My beginning has been marked by incom- petency. Eu prefero entendar “thedo” das origens a dinastia, ou seja do Avé (Zdyeath: ‘correspondie as minhas origens. “Zayiw laey xhabq kew te te, do cuet tiog”. 680 — : Eu nfo dons Legge traduziu: “May | still rely on your cor- reetiny and preserving virtue, keeping this in view Nut _my end may be good”. A primeira parte pode tmitur bem; mas o texto no é muito explicito, podendo, ibém ter 0 sentido que ou the dei na minha verséo: “Oxalé, apoiado na direcedo, eu me livre dos meus Ulnleitos (te). Quanto & segunda parte, “tjoq”” no deve iunificar Fim ou bom fim, como Legge diz, mas Phrleiedo: Visando & perfeigio. 124. (4.8/2.4). "Seo cut shen, winh tc hieb ue bine: wej meq Hiv”. Diz Mestre Legge: “To cultivate hls parson, and by being sincerely virtuous, bring fil below to harmonious concord with him — this Is the work of the intelligent sovereign’. Esse “all” fast a mais. O texto parece esperar qua o Soberano tmostre “sincere vontade de colaborar cameos inferiores” 126, (4,5/2,7). “Tsiop has se kod". Legge diz “Ww receiving your ministers, think how you can show yourself respectful", Mas “has” sé quereré dizer “iministros"”? No haveris mals gante que tratasse com 0 Inperador? “Sede afivel com os inferioras", entondo eu. “Zay win wej meg; theyq te wej tshoq". “In {woking at what is distant — treduz Legge — try to get ‘clear views; hava your ears open to listen to virtue". 180 no corresponde bem 3 estructura do texto. A minke verso 6 bastante diferente, na 12. parte: “Perceber 0 ‘que 6 abstruso, é ser inteligente; escutar 0s virtuosos, & ar expert”. ~6at — “Dyms zdyeq Wo tje ‘xo, mho yee". Tradugio de Legge: “Then shall | respond to the exceliance of ‘your Majesty with an untiring devotion to your service!” Pare acabar um sermndo, no estave mal; mas (rvjnh E que ndo disse bem issol 126. (4,5/3,2). “Yuh dys dog dsow, mheug pud eq: yuh luyn dog ziy, mheug pud mhgo". O tradutor escoais néio percebeu 3 forca estrutural dasta frase, Diz ele: “To maintain the seme principles as those who secured good government will surely lead to prosperity; to pursue the course of disorder, will surely lead to ruin". Reveje-se agora a menha versfo, Dei a “dys” 0 significado ce “Experiontes"” (que também ta 0 diciondrio), a “Daow" o de governar. 127, {4,5/3,3). “Xhe pxooy Zhyawtey”. Legge "So that he was the fellow of God”. Neste contexto, “pxoey" nde tem esse sentido: significa simplesmente Secundar. Aliés era esse 0 dever de Impersdor, na sua qualidade de Lugar-Tenente de Deus no mundo. 128. (4.5/3.5). “Mho xh8e men ziy we} nae ‘mho aon cust wey wej nha}. Eis o que Legge entendeu: "Do not slight the occupations of the people; think of their difficulties; do not yield to a feeling of repose fn your throne; think of its perils". Mas 0 texto nfo xara, afirma: 0 que & dificil, eo que é arriscado. 129. (4,5/3,7). “Wu gnen yeg jub sem, peed geo tjur daow’. "When you hear words against which your mind sets itself, you must inquire whethar they be not — 682 — th, Assim traduz Legge. Mas Ndo se trata de ouvir {ulis, sero de consolhos ou avisos contrérios aos gastos (om) pessoais, © que podem ser muito razoiveis. © Iau que se deve discriminar (tjur), Sabia recomendlacdo; ‘nilo menos sBbia 9 que very ¢ seguir. 130. (4.5/3.8). “Phd luy who whaog?” Diz Legge: “What attainment can be made withour anxious thought”. Ora o texto é mais explicit; ¢ sem “ansie dels": “Sem planear (uy), como se héde acertar (whaog)2 “"Edjn gnuen leo, mhayn po yh tyeq". A verso «lu Legge € mais uma vez algo imprecisa; “Let the one nun be greatly good, and the myriad regions will be twotified by hin’, Eu achei mais exacto traduair: Se 0 Monarea comeca (gnuen) por set bom (lefol, todos os novos 0 seguirdo na virtude 131. (4,5/3,9). “Zdjn_mhaug yh thyuq ly cue adyeq kag”. Paraceme que Legge se despistou, nesta ‘curva: “And the minister will not for favour and gain continue in an office whose work is done”. O que tum ministeo no deve colher ou fazer proviso de réritos (cue zdyeq koq) com louveminhas oportunas dirigidas 20 sou Chofe ou Soberano. 192, (4.6). “HAEM YU ETC”, “TINHAM JUNTOS A FORGA DA UNIAO. Assim traduzi eu este titulo, onde James Legge viu: Both possessed pure virtue 139. (4,6,31, "Cuyn geo ed te, pi tsawk zhen tun". James Legge traduziu assim: "Fondly seeking — 683 ~ ' postestor of pure virtue, whom It might make lord of all the spirits”, Primeito, “ed to” no deve signiticar “pure virtue’, mas sim a “'Forga da Unio”. & isso que se louva neste documento, e de que © aréprio trwinh s€ preza, no contexto sequinte. Quanto 8 20. parte, “pi tawk zhen tjuh", no acimito a versio de Legge, nem a do Pe. Couvreur {j6 mais adaptada, @ afastada do texto): “Pour en faire le srand-prétre des esprits”. Néo se sentinda nada a vontade, James Legge ben tenta as suss explicacies, socorrendo-se dos velhos Mostres chineses. Ora, 0 icionério fornece-nos outro sentido, @ bam plausivel, que eur adoptei na minha versio: “Para realizar (pi tsawk} a sua divina (zhen} previsdo (tjuhi". Sim, “Tjuh’ também pode significar Prognéstico, previsio. Efective mente, como se vi pelos Hinos de Shyfo, que so os, Jitimos do Cancioneiro, cria-se que Deus de ha muito pensava em Thao para fundador da dinastia. "O Senhor ‘fio alterou / 0 Seu divine Mandato, / Até que em Thao. se cumpriu”’ (310), "Woyn kak Hah tiya”. Eis 0 que Legge entendeu: “And procoaded 20 change Hee’s cornmence- ment of the year”. Para somelhante versio, Legge © depois Couvreur, leram "Tjoq” em vez de “Tiya”. E erta que a dinastia Shy#o mudou 0 comeco do ano civil, de Ym para Tjhi, ou saja da lua nova que vem depois de 22 de Fevereiro, para a lua nova @ seguir 30 solsticio de inverno (21 de Dezembro). Outra coise & — 084 — ws « texto diz precisamente isso. O préprio Legge diz em nota: “Whether this practice began with Thang or not 2 disputed point”, De qualquer maneira eu convenco: tin de que © texto tem um sentido bem mais ébvio € awrente com 0 contexto. Basta dar 2 “Tiya!’ 0 signi livado de Chefe. Nesse caso, "kak Hah Tjyq” quer dizer: Expulsar © Chefe Hah. Foi o que fez Théo, de cto, socundado pelo seu fiel lewjn. 134, (4,6,7). “Ge naen ge zhyn; we) whao wej ed”. Legge dé uma difusa verso de um texto to conciso: “How hard must it be to find the proper man! what caroful attention must be required! Thereafter there must be harmony cultivated with him, and a one-ness ‘of confidence placed in him!" Uma tredugdio dessas é urn dosgosto. Se 8 minha ino € melhor, pelo menos estd mais perto do original, até na conciséo. Muletas é que no tem! Aqui a repito: “Onde houver dificuldade, |é atenderd, procurendo harmonizar tudo na unidade’ 198, (4.6.8). “Zhyen mho 2djfo tjuh; hieb ue xhe ed”, Tradugio de Legge: "What is goad has no invariable characteristic to be supremely regarded; It is found where there is conformity to the uniform decision of ‘the mind”. A segunda parte 6 um puro comentério a0 sentido que Legge imaginou. Eu da-lhe uma versio assaz_diversa. Notese que a unidade de vistas ¢ 0 teme fundamantal deste livra, 196, (4,6,10). "Tshed shoy tje miaw, xhaw yh koon — 685 — te", Diz Legge: "To retain a place in the seven-shrined temple of ancestors is a sufficient witness of virtue". A forge de frese niio € bem essa. So “tshed shey”” quer dizer Sote Capolas ou Sete Geragtes, 6 discutivel. Em todo 0 caso, para osse Parental 36 59 vai am atengo a virtude (xhau yh koon te}. Neste contexto, pode-se dar a “tje" a fungdo de verbo {ir pers). Assim o texto ficaria: Para ter entrada no Parental, olhe-se & virtude; para ser prommovido (tje) 2 Chefe (Tyaug) de todos os homens, olha-se a0 que sabe governer (Mhayn pho tie Tyaug, xhau yh koen tiyql. Ai esté outro grande brincipio: para yovernar, no basta ser bom; & preciso ter dotas especiais de governa. 137, (4,6,11), "Mho dsez kvauq yh hab jn” Legge entendeu: “Do not consider yourself so enlarged a8 to deem others small in comparison’. Em todo 0 .cax0, 0 Imperador era certamente muito malor, no cargo © nas responsabilldades. A minha versio é bastante diferente: “Nao ssjais liberal (kvaug) convosco, & mesquinho (hab) com os outros”. Isto até condiz melhor com o contexto seguir. “Pxed pho pxed bhu pud whaog dsez dseivn, Men Tjuh mhauq yuh zdyeq cust kag”. Isto verteu Legge bem diluido, ao seu costume, “IF ordinary men ‘and women do nat find the opportunity to give full development to their virtue, the people's lord will bbe without the proper aids to complete his merit”. 0 samtide literal, julgo que é: “Se um catal no tem 0 — 686 ~ de que precisa, 0 Chef nfo pode contar com ele para (seu servico” 138, (4,7)."" BUEN-KO". O presente documento ividese em 3 partes. Buen-Kq (Bones) foi 0 170, imperador da dinastia Shyo. Comegou a reiner no ano de 1401, ¢ faleceu am 1373 a. C. Todo o sécuio anterior foi tempestuoso para a dinastia, desde que morreu “Tou-Uet (1825-1806), que fez um bom governo, ajudedo velo Ministro ‘Hen {En}. A Capital inicial da dinastia, em Pawk, fol transferlda para Ngaov (Al) pelo Im: perador Dy8w:Tae (Tutin, 1562-1649):'Mas uma grande inundago do Rio Amarelo obrigou o Imperedor Hactain-Cap @ mudar novamente @ Capital para Sediw (Zio), logo ne to, ano do seu reinado (1634). Seéiw ficava entre a serra de Thaeyhao eo Rio Wey (Verb, no Haopé actual, © seu sucassor, Tsu-Ust, teve que 4 transferir mais uma vez, indo para KqhiCa), na provincia actual de Seansej (Senzar), & margem dircita do tio Bhen, no longo da sus for no Hao. O presente livro trata de nova transferéncia, realizada por Buen- Cap, desta ver para En, que também se chamou Sejpawk (Zarpas) ou Pawk do Osste, em relagio capital inicial. Sejpawk ficava na margem esquerda do rio Rawk (Rés), 2 meia distdncia entre a sua foz no Hao 2 a fozdo seu afluente Ir. 139. (4,7,1). “Shed yaog ti6w tshec, tihod tzyh ‘gnen”. James Legge atribui a exartegdo (yaog) 20 Im: peradar, mas pelo sou teor, wé-se que é dos Chefes (Shoe). — 687 — 140. {4,7,2), “Ngau Wao lao] ky woyn deay ue to, y6w ngeu men mho dsetun leo, pud nq sue xhaoq yh sia". A tradiugdo de Legge ¢ como segue: “Our king came, and fixed on this settlement, He did so from a deep concern for our people, and not because he would have them all to die, where they cannot now help each other to preserve their lives”. A palavra “sue” ‘que Legge traduz sempre por “each other”, tem aqui, © muites vezes, o sentido de “os {sobreditos)”" “Pot khej yud: Ge jur yr". Legge continua a supor que é 0 Imperador que fala: “I have examined the matter by divination, and ebtained the reply: This is 10 place for us". Diz Legge, am nota, que o Imperador 68 @ resposta por suas palavras. Mas iss0 € que ado era de esperar, © parde a forca. De fecto, 0 texto, cuido eu, Feproduz a resposta formal: “Ge jur ye”. Qual o sentido fexacto dele, esté assaz claro, salvo algum pormenor. “Jur” pode significa Vés, mas também Ir. Este segundo sentido & que vem a0 caso. Quanto a Yr" pode significar Sustento, A resposta pode, pois, traduzir-se: Indo pars |i, tereis sustento. A versio que Legge aprasenta, 6 uma ficelo, que no corresponcie a letra do texto. 141. 4.7.3). “Tsec yo pud zdjfo yg". Eis & tradustio que Legge nos dé: “In a case like this especially. they did not indulge a constant repose”. Legge est 3 escures. O sentido desta pequena frase é , @ meu ver, ““eoste quando um objectivo ou empresa (ny) vulgar’ — 688— “Mhaug tye Theen tie duin my”, Eis o que diz Leoge: “We shall be refusing to acknowledge that Heaven is making an end of our dynasty here". Faltou suublinhar © “here”, pois nfo vem no texto, NEO se tratava de mudar de dinastia, mas s6 de Capital. “Duin my" sfo as mudances ou vicissitudes da Providéncia. 142, (4.7.5). “Buen-Kq haaw ue men, yo nasi dsaoy wey, yh zdjfo gow bhog Tiya phap dow”. Legge jodia ter eaido ne conta, por esta passagem, que antes Go era. Imperador que estava a falar; mas ele no 2 percebou devidamente, Diz ele: “Pwarrkang, in making the people aware of his views, began by those who were in high places, and took the constantly recurring circumstancies of former times to lay down the right law for the present emergency”, Bastante fantasia Dando a “Tiya” © sentido de Soberane, tudo parece esclarecerse suficientemente, num texto que se tem prestado a bastes discussées. “ud: Mho whag koim bhog siaw jn tie yo tim’ Versio de James Legge: "Saying: Let none of you dare to suppress the remonstrances of the poorer peopie” Mas onde & que este “Bhog(9e4)" tem o sentido de “Suppress? Legge confundiu com outro “Bhog(4hd)” Tratavase precisamente de no dar ouvidos ds queixas ‘cels (Sendo perigosas: fol o sentido que del aqui a Yo) do povinho irteflsetido © mal informado. 143, (4,76). "Mho ngaow dsoq xhéo". “Do not with haughty disregard of me, follow after your own ~ 699- vasa”. Eo que diz Legge, © subtinhedo ostd s mai fora do contexto psicolbgico da ocasizo. Se “dsog xhdo” quer dizer Buscar o proprio repoiso (como diz Legge) ou Servir o ber-esiar goral feorme eu entendi}, cada qual que escola "Wo yw pxe ghem, mhaug yu yd gnen”. Legge ligou pare trés, e traduziu: "On this account the Kings arestly respected them. They did not exceed the truth in their communications with the people”. Ore aqui fo se trata de Verdade, mas de maneira cortés de falar, que 0 Rei ussva, ao contrério de muites funcionarios, que davam ordens aos gritos, coro logo repreende © Imperador. “Gyem pho" é que nfo se pode honesta mente verter por “alarming and shallow speeches”, como traduziu Leggo. “we jaog Koen viau, we yeg tiuet mo tsewk 6”. A versio de Legge reze assim: "I soe you as clearly as one seer fico; but still by my undecided plans | have produced your error. Isto & que deve estar errado, porque ngo tem sentido nenhum. € certo que todo este documento € assaz dif, mesmo para os Mestras chineses; mas tem certamente um sentido ‘azoivel, que nfo 6 dado pelo Mestre escocls & pessagem em questéo. Na frase anterior, obsorvava o Imperador que no 21a a ele que feltava @ virtude ou capacidade para o momento (tse, eles que tha ocultavem (perante 0 ovo). € na sequéncia que vem o texto agora em estudo 620 — "Como se, a0 ver um inaindio, eu no tratasse de buscar melos de vos salvar". Isso 6 que seria falta de capacidade, Ora o Monarca estava precisamente a tuatar de tirar © pov de ume Capital onde jé se ndo podia viver. Legge despistou-se trigicamente, nesta curva da estrada. O Pe. Couvreur parece ter visto que Legge se despenhava pela ribanceira; mas ele proprio no teve sorte, pols sai da kerma pelo outro tado. Diz le: “Je vois vos coeurs aussi clairement que je verra une flamme. C'est moi qui par une indulgence imprudente ai donné lieu a vos excds”. Por causa de somelhantes fantasias € que muita gente deixou de ler estes Cléssicos. 144. (4.7.10). “Tly ue vhen yu, pxe naei koim daey gnan juh tsoe te”, Legge traduziu: Reaching to ‘your relatives and friends, and may boldly venture to make your words great, and say that you have accumulated virtue” © texto no € muito claro, no; mas entendé-lo ‘assim, ainda fica mais escuro. Legge ligou-o para tés, como s@ v6; ora, o que hd aqui, é um contraste, a meu ver: Em vez de serom realmente bons para com todo ‘0 povo em geral, ficam-se nos parentes ¢ amigos, e ainda ‘se gabam do muito bern que fazer! 145. (4,7,11). "Naat pud vey joq dog ue win eh’ Legge diz: “You do not fear the great evils which are far and near”. O texto é obscuro; mas ou cuido que o Imperedor quer dizer: Cuidendo eles apenas dos mais — 681 — cchegados, criavam 6dios nos de longp. Daw nog dsoz aon, pud vhen tsawk laov, pud bbhog deen mi, yud ge mhaug yu shui tsec”. Diz James Legge: “You are like the husbandman who yields himself to ease, and is not strong to tail and labour con his acres, and who in such 2 case earnot have either rice or millet”. Muitos “and’’. "Vhen"” quer dizer “Arrisear'se, nfo “to be strong”, E "tsawk taov” 6, creie ey, o Service plblico ou 0 bem publica. Se 08 lavredores se contentem com os seus cémodos, € nfo trapalham mais, faltaré gro para a populacdo. 146, (447,12). "Nasi baey whaw caen kvei”. Legge traduziu: “As destroyers and calamities, villains and traitors”. Iss é um amontoado, som verbo. “Baey” (causer grave deno) e “Caen” (ligarse a, conjurar), ficam bem com funcdo verbal “Sedw zhe tsheem men, yo sue koes uo tim gnen, ge phat yd xhi". Estamos 2 meio do livro, e Mestre Legoe [4 esté bastante cansado, vése. “Look at the people: — they can still consult together about remonstrancss which they wish to address to me, but when they begin to speek, you ere ready with your extravagant talk”, Uma versio destas 6 que me parace extravagente. E I4 vern @ interpretacéo tendenciosa des ‘remonstrances” 20 Imperador! Olhado respeitado honestamente, o que diz © texto parece ser: Os Chefas (sedw) falam mal (tsheem} do povo {men} canstantemente (2he}, ¢ até juntos (sue) se consultam (Koes) sobre as queixas que hdode fazer ~ 302 — (tim gnen), promovendo (phat) os excessos (yd! da Hingua (xh “Xhuq dym ue tw, jaog vhau tje liaw ue gruen”. Legge ligou para trés, am vez de por ali um ponto final. Diz ele: “frightening and involving the multitudes in misery? When @ fire is blazing in the plains...”. O texto 6 bem mais simples, ereio eu: “O medo ou susto (xhuq) que se mete (dy! na multido (ue tjéw!, ¢ come (jaog) lum ingéndio (vhau) que abrasa Uliaw) a planicie (ue gnuen)”. € é o que sucede, realmente. Pud xhau xedw eh, ge yo xhau pxawk mied! Tse wie] eh ti6w deez tsawk phd dsyq’. Legge traduziu: “It cannot be approached, can it still be beaten out? ‘Thus for you to cause disneace in this way", O final da treducfo esta desfocado. “Dsyq'" significa, neste lugar, Controtar (Phd dsya = incontrolével). (0 Po, Couvreur & que se animou cantra o incéndio, , apesar de se nfo poder aproximar, sempre conseguiu apagi-lol Diz ele: “Quand mame HI serait (d'abord) Impossible d'en approcher, (ala fin} on peut I'étoutfer”. Para bombeiro, servird; pare tradutor, éfraca! 147, (4,7,13). “Dyodm yu gnen yud: Jn wej geo ‘gow; xhy phe geo gew, wej sen”. James Legge entendew “Gew jn” no sentido de “individuals of old families (Devia ter um pouco de sangue dessel). Contessa quo Dye-dm se referiré a “old, experienced men”, masjulga ‘que o Imperador estava @ aplicar 0 dito noutro sentido. Nido se vé porqué. Notese que Dye-Im néo dizia “laou ~ 693 — jn’ mas “gaw jn” 148. (4.7.14). “We koim déw ySw phe bhad, shey siiin eh faov". James Legge diz: “Now should 1 dara to lay undeserved inflietions on you? For genera: tions the tolls of your families have been approved" Explica Legge, em note, que se dove entender uma rnegagdo (pud) de ““koim” (Nao me atravo). © chama a atenclo para uma frase ulterior, onde vem @ negagdo. (© que ele nao vé é que ha precisamente uma oposicgo entre 26 duas, come se pode verificer polo contexto. Phd bhad”, que Legge traduz por “undeserved intlic: tions", entendo eu que so possoas “sem culpas punidas” {de folha limpa, como se diz). Essas vai o Imperador comecer por empregar ou promover (dGwr yBwi. que ele nifo ousa 6 ompregar pessoas sem compaténcia (phd te) como diz no fim do parégrafo. “Teawk phoe tsawk tsaoi”. Legge imaginou o sequinte: "They observe the happiness | confer and the sufferings | inflit, and | cannot dare to reward virtwe that doos not exist” (We yog pud koim ddw ye phe tel. Nao observam, néo; Legge € que imagina. 149, (4.7.16). "Kawk dye ue cuet cue. Mien tihod naei leg”. Diz Legge: “Seek every one long continuance in your new abode; exert yourselves to listen... O sentido no dove ser esse, pois sinds néo cchegou © tempo de ver o trabalho scabedo. O que eu entendo 6: “Seja cada quat eminente no seu oficio; mostre a sua habilidade” Nom 2 ligago que Mestre = 694 Loge estabelece para a frente, parece estar certa, 150. (4,7,16). “Yéw dsoey, bhad cuet si; yow te tifo cuet zhyen”, Legge traduz: “The criminal shell die the death; and the good-doer shall have his virtue displayed”. Diz Legge, em nota: “The meaning of “Bhad cuet si is pisin enough, but the terms do not severally correspond with the corresponding clause "tide cuet zhyen'". Ele é que ndo soubs puxer bem 20 contraste, a pesar de achar a frase tdo clara. Se dermos a ‘bhad” © significado de “tocar 0 tambor"" § execugso do culpado {Mas Legge imaginou [a issol), o contraste & porfeito com @ segunda parte (“proclamar o seu merecimento") "Péo tje pud tsio, wej we Edin yu yd bhad”. Eis 2 interpretacSo de Mestre Logge: “It it fal in prosperity, that must arise from me, the one man, erring in the application of punishment”, Néo creio que “yu yd bbhad' signifique “erring in the application of punish ment”, mas simplesmente: “culpa (bhad) da-minha nagligdneia (yu ya). 161, (4.7.17). “Bhaom oh tiSw ge we} tly kaow" Legge diz: “All of you be sure to make known this announcement". Se dissasse Fazer cumprir, ainda 6 entendia; mas o aniincio foi feito ali, no Palécio, ¢ seria afixede nos lugares do costume. Eu entondo que “Wej tiy kaow" quer dizer: “Cuidar (wej} de examiner ¢ ‘undo (tiy) estas ordons (kaow).”” " Kaw koq eh zjy”. Diz Legge:"“Attend respectfully 695 — to your business", Diligentemente € 0 termo mais ‘apropriado pace traduzir “koq”, neste caso. “Dsej naei wey". Uma coisa to simples como esta “Estai a altura dos vossos postost"” Pois Legge teve que fa torcer: “Have the duties of your offices regularly adjusted”. Bom podia sublinhar também o seu “regular 4y", que no ven ne original 152. {4,7/2,1). Todo 0 10. pardgrafo fot treduzido livremente por Jemes Legge, straigoando varias vezes 0 sentido, Vejames por partes: “Buen-Kq tsawk wo] shyea Hao, yh men tsheen”. Diz Legge: “Pwan-kang arose, and crosted the river with the people, moving them to the new capital”, Ora, néo se trata da trans- ferénele afectiva, até porque, no fim deste livro, se ouve (0 Imperador a dizer que vai por em execucdo 2 trans: feréncia, "Wej” tem naste caso, 0 sentido verbal de Planear, pensar em. “Naei whas men tie phd sjod. Tayn keow yow tain, ge yu tiSw". Diz Legge: “By and by he addressed himself to those of them who were still dissatisfied, and made @ full announcement to their multitudes, 10 induce a sineare aequiescance in the measure”. Vivendo fem Hongkong e Macau, Legge devia saber quo “‘whas” 4 a palavra corrente que equivale a Dizer, significando também Ralhar, censurer, como na cos pressate. Em vez disso, ele foi atrés de Mestres chineses que Ihe disseram que “whas” significa Boas palavras. As de censura é que no costumam agradar muito! ~ 696 — Quanto go final (Y6w tain, ge yu tw), eu também nfo estou muito seguro; mas parecerne que @ minha verso é mais razoivel “Haem tshaow, mhud siet dsaoy Wo Deq". Lesce eentendeu: "They ali attended, and being charged to take no liberties in the royal hall.” Ev profer dar 2 “tshaow'" © sentido de Gorrestos (que vem no dicioné rio}. Era muita gente, para irem Ia todos, coma Legge imaging. Por outro lado, como ele supe que vio id @ caminho do Rio Amarelo, 0 "Deq’” seria ums tenda, diale “‘Buen-Kq naei tq tsewn cuet men”. "He called them before him, and said” (diz Legge}. Eu dei a costa poquena aso um significado bastante diferente, como se pode ver: “Buan-Kq subiu alto (tq), apareceu (tsen) e fez uma vénia (cust) 20 povo {men}. De facto, “cuet” também pode ter este sentido, que néo fica mal aqul. Os eitcos chineses, observa Lege, viram- se perplexos para dar um sentido & frase anterior. Ele préprio declara ter deixado de lado a expresso “cuet men. Mas assim, tirou a asssténcia a0. Imperador, deixandoo a fear sézinho! 153. (4,7/2,3), "Koeh, ngau dseen Hiv mhaug pud wwej_men tie zdyeq". Mestre Legge parece no. ter aicancado bem a forca do texto, Diz ele: “Of old, my royal predecessors cherished evary one and above every thing a respectful care of the people”. Eu julgo que se deve referir directamente ao Fundador, Zdyeqthdo, neo) porque de outros predecessores nfo podia dizer 0 mesmo, na hipbtese. ‘A verso de Leage esté fantasiada, Eu entendo que (© Imperador esté a dizer outra coisa: “Outrora, 08 meus Predecessares nunca deixaram de ser secundados pelo povo". Era isso que interessava naquele momento: despertar a cooperagdo do pUblico, pois estava a ser deficiente. 154. (4,7/2,4). “En ofw daey ngsog. Seon Wa pud wihaej, cuet yo tsawk”. Diz Legge: “When great calamities were coming down on our empire of Yin, ‘the former kings did not fondly remain in their place. What they did...” Ora, a dinastia s5 tomou 0 nome de En (Yin), apés a transferéncia que estave a sor planeada. “En” quer dizer Muitas, frequentes. Legge faz comentério, no traduedio. "Pud whaej” pode-se traduzir por ‘“Néo foram egoistas”. “Cust yo tsawk’” = "puseram- se, de facto, 90 trabalho” 155. (4,7/2,6). “Jaog edyeq tj6, juh phd tsey, ‘ih cuet tse0y”. Diz Legge: “"The case is like that of sailing in 9 boat; if you do not cross the stream at the proper time, you will destroy all its cargo”.Nao € mera ‘suposiefio, como Legge imagina; pois se preperam efectivamente para a travessia do Rio. Bud ge whag khej, dsez now xawt tih6?” Legge entendeu assim: “You notwithstanding will not ‘examine the matter: though you anger yourselves, what cure will that bring?” Eu dei 3 frase um sentido — 608 — mais conereto @ ligado @ travessia provista: ’'Se algum pasmedo (whag) chegar tarde tao embarque) (Khel, ‘que se zangue consigo, que aproveita muito! 186. (4,7/2,7). “‘Juh tayn xhuyn e0: Kem ge yu kem, mhaug hiv. duh hao siq dsaoy zhydw?"" Versio de James Legge: “You greatly encourage one another in what must prove to your sorrow. Now you have the present, but you may not have the future. What deliverance can you look for from above?”. Eu dei a “teyn’’ 0 sentido de Enganar: “O mal de hoje é de hole; amanhé, no". O povo ostava a passar mal, devido 08 estragos da inundacdo. A ultima frase nfo deve ter © sentido que the dé Legge. Clero que do Céu (from above) sempre se pode esperar socorro. A minhs versio &: Como ides vés fazer pela vida, e4 em cima {ao norte do Rio}? 187. (4,7/2,8). "Mho xhi vhey yh dsoz sjhw". Legge nfo treduz, faz comentario: “Do not let wicked ‘thoughts arise to ruin yourselves”. “Nao erieis mas ervas"" & © que diz 0 Imperador (para nfo terdes depois ue thes aguentar 0 mau cheiro} 158. (4,7/2,9). “We khaoy juh vei". Eis como Legge verteu: “Do | force you by my majesty?” 0 Mestre leu “Xhi" linterrogativa), onde ew fi "khsoy” lAlegrar-se com) 189. (4,7/2,10). “Ngau seen zhen His". Diz Lagge: "My predecessors, who are now the spiritual sovereigns”, Melhor seria traduzir “Zhen” por Santo, celeste. — 699 — 160. (4,7/2,19). “uh yu dsedo tse dsaoy naei tom, ngau Seon Hor sooj naei Tsu...”, Observa Legge @ respeito das duas partes deste texto: "I hardly know what to make of this passage..As much difficulty is found with what follows’. Nem Legge encontra luz nos seus Mestres chineses, que por vezes ainda véem menos, ¢ podiam ter mais respeito aos caracteres do texto, em certas ocasies. Eis, pols, como Legge, & deriva, verteu esta passogem: “But your conduct is injurious — it is cherished in your hearts. Whereas my royal predecessors made happy your ancestors and fathers... Isso seria duro demais, dito na cara de tanta gente. Eu acho que ‘© sentido € condicional: Se vés tivésteis no vost coracdo alga oposto {dsedo) a este rgime (tse). Leane no traduziu © carécter “tse”. A palavra significa o regime normal (em que ¢ © Imperadpr que deve prover 20 povo). Nessa hipétese, “o nosso Predecessor (Zdyeathéo) deixeria a mao livre (soej) aos vossos antepassados...e eles vos enjeitariam”. 161. {4,7/2,14), "Tse We yu luyn tiyq doq wey. Cue naci poey gnug”. Aqui Legge perdeu-se de novo: “Here are those ministers of my government, who share with me the offices of the State; — and yet only think of hoarding up cowries and gemsl”” Inerivei que o Imperador fizesse tal aprociaglo ou depreciagio dos seus ministros diante do piblico. E porque teria cle luns ministros desses? O sentido néo deve ser esse, Li = 700 — diz © Engenheira Ven Exbroeck: “Practice shows that the very succession of the main words can be used to lend high precision to Chinese style. If in @ given toxt wo fail to find precision, thet circumstance is highly presumptive of bad choice among the available meanings for some word in the phrase at least". Tal 6 também a regra que eu tenho seguida, ¢ cam bons resultados. A versio de Legge, neste caso, nem faz sentido na conjuntura do discurso imperial, nem no contexte. Esperava-se um castigo para esses ministros, ¢ nem palavral O que o Imperador diz aqui 6 que ole tem, nesses Antepassados do povo, uns bons colaboradores da sua funeio (dog wey) de bem administrar (luyn tiva), ® todos ales dotados (naei) de preciosa (poey) eficécia {gnug). O que ver 2 seguir esclarace em que sentido € a colaboragdo deles. 162. (4,7/2,16). "Teen yud pud koq, dsaym sgnuseaen, kvei”’. Diz Legge: “Precipitously or carelessly iscespectful to my orders, and taking advantage of this brief season to play the part of villains or traitors’ uma versio livre. Com tais liberdades, bem pode ‘apresentar cada qual a sua variante, dando a impresso de que os textos chineses sfo muito vagos. Ora, “teen yud pud koq" podese bem verter a letra: “Com intengSo {teen} inclusivamente (yud) de ndo obedecer (pud koq)" © mais estranho € que tenha havido um Mestre cchings, para quem, segundo Legge revela, os caractoros —701 = chineses "“dsaym gnus" so ininteligiveis, e destosm mesmo no contexto, Leggo até os traduziu bem: "Dsaym” quer dizer Entrotanto (nesta conjunturah © “gnus” significa Entender-se com, 163. (4,7/2,17), “Waug tsaoj! Sjq sig!” Traduziu Legge: “Go! preserve and continue your lives". Isso 6 diluide, “Siq sjq!” quer dizor: “Fazei pela vida! ‘Aviver a videl Aos meios de vidal” 164. (4,7/3,11. “Buen-Kg tsheen, diyn cuet yo cue nei tiyg cust wey, soaj woyn yu tj6w" A versio de James Legge € a seguinte: “Pwan-kang having completed the removal, and settled the places of residence, proceeded to adjust their severe! positions, and then he soothed and comforted the multitudes"A 3s. frase parece supérflus, depois da segunda. Na realidade, ‘2 meu ver, 0 verbo “diyn”, que ele traduz por Settled, significa Libaedo ou rito que se faz numa inaugurecto. E em vez de “Comforted”, a seguir a “soothed”, seré melhor dar a “Woyn" sentido de Insatisfeitos (também vern no dicionétio) 165, (4,7/3,2). "Mho xy daoy’. Diz Legge: “Do not play oF be Idle”. Entdo no podia haver diverti mentos na nova Capitall “xy daoy” dave ser Armer 20 desgosto. 166, (4,7/3,). ““Mhauq dsoey oh tjSw; ch mho g6w now’. “I will not treet any of you as criminals; and do not you any more help one another to be Seria fala dura demais. Eu treduzi de outra = 702 = ‘mencira bastante diversa: “‘Metivos {mhaug) em sofrimento (dsoey! @ todos: nfo vos zanguels todos comigo” 167. (4.7/8), “Tsefo tao ue dsuen koa". Seré © que Legge entendeu: "That his merit might exceod that of those who had gone before him’? Eu cuido que © sontido é simplesmente: Aumentou os sous méritos anteriores 168. (4.7/3.6). "Dyms geb toc kya, koq zdyea men méy”. Eis 0 que Legge imaginou: “I with the sincere and respectful of my ministers felt a reverent care for the lives of the people”. Muita vénia e reveréneia vai distrisuindo o Pastor Legge, © pior & que esses “ministros” no vém aqui fazer nada. Se 0 texto nam por somora os chemout O sentido natural parece ser: “Eu (Dyms), movido (geb) de sincero (toch agredecimento (kya), diligentemente (kag) servi (zdvea) 08 destinos (may) do povo, ou as disposicdes da Pro: Vid8ncia (My). Observe Legge, em nota: "We can only understand that the emporor is speaking of some of his ministers who were of the same mind with himsel”. ‘final também se pode entender de outra maneira 169. (4,773.7). “Syz we thyoa jn, phe phey cuet m6, tiaw yo leq. Kawk phe koim we} poc, yew wha tse bhen”. Jemes Legge comeca por dizer: “This pare- aroph is hardly intelligible. Choo-He doubted the genuiness of this part from “tao ue dsoan koa ( par. 4j, and there are passoges like the “tiaw yo lec’ ~ 703 — wing t60 bhen'” here, which are truly difficult to understand". Pols! © ribula do Tiurxe, quando née poreabia, logo queria simpificar, eliminando caracteres e textos! Foi assim que ele, néo enterddondo DEUS, 0 negou; @ no percebendo @ sobrevivéncia das almas, @ negou também, por mais que os textos cléssicos a afiemem Pena foi que durante sfculos deixassem pontificar esse bhomem nas escolas de China. ‘Agora vamos dar uma demdo a Mestre Legge: May | help you, Sir? Traduziu 0 Mestre escocis: “I. @ youth, did not slight your plans; | only used what were the best of them. And you did not presumptuously oppose the decision of the tortoise: so we are here to enlarge our agrest inhoritanco" Quetm vai 8 derive, ariscase tudo. Contirase a minha versio. A frase dificil “tiaw yo leq”, creio cue f traduzi bem: "Filo deponder (tiaw) da (yo! tartaruge {lea}. & 0 resto vern na sequéncis: « porta ests aberta “Como ninguém se atreve a contradizer a aivinagto pela torteruge (Poel, por isso (ySwi (Notese que o procesto era submeter a carepaga de uma tertaruga 80 fogo, e depois exeminar e interpretar a manelra como “ola se tinha fendido, Havia funcionérios habilitados para um servigo e para outro, fazendose tudo muito ritualmente @ precsito. Para no haver dvidas, serviu- se 0 Imperador de uma tartarugs grande (tse), que se ~ 704 = cchamava “bhen”, para tudo fiear ampliado (wha). 170, 14,7/3,9). “We ge mis cain sedw eh, nyem keyg ngau tjSw". Diz Legge: "I will exert myself in ‘the selection and guiding of you; do you think reverant- ly of my multitudes”. Compare-sa com a minhs versio “Eu (we) procurarei (mia) serenamente (cain) dirigir {sedw}-vos {eh}: pensendo inyem) & velando solicite mente (ieyq) pelo meu povo" 171, (4.7/3,.10). “Dyms pud keen xaow vhaw koim koq sia sja- Cue in mé jn tie paou cue dzuy ghem’. Diz James Legge: “I will not employ those who are fond of wealth; but those who are rigorously yet reverently labouring for the lives and increase of the people, nourishing them and planning for their enduring settlement, | will use and respect” 'A minha versio nfo estard perfeita; mas osta de Legge 6 que no diz com o texto. Legge s0 imagina Iministros @ funciondrios; so passo que o Imperedor ppensa no pave. 172. {4,7/3,11). “Jaog phis, mhaug yu phd ghem", “Whom I approve and whom | disallow (diz Legge); Jet none of you but reverence my will”. Um dos Mestres chineses ainda sugeriu a Legge que ““Ja0g phi” podia set “os que aprovam © 0s que no"; ou melhor ‘Aprovado ou no. Eu inclinome para este sentido. Mas a altima cidsula ago € proibitiva, 6 cominativa “Nal dos que (castigar-serdo 08 que) 0 no respeltarem ou cumprirom (mhauq yu phd ahem) = 708 — 173. (4,7/3,12). “Mho tsaq ue vhaw paou: sia sig dsez yoq”. Entendou Legge: “Do not seek to accumu: late wealth and precious things; but in fostering the life Of the people seek to find your merit”. A minha versio ‘tomou um ruma bem diverso, Dei a “paou'”o significa: do de Jogo (de roleta). © Imperedor, na sequéncia dos avisos j8 dados no pardgrafo 10o., acautelaria © povo contra 0 jogo de azar. “Os meios de vida isjq sjal, diz ele, ho-de vir do emprego de cada um (dsaz yoq) 174, (4,7/3,13). "Shee pho men te; wig keen ed sem’, Sempre com os ministros ne mente, Legge 64 uma fraca tradugdo: “Reverently display your virtue in behalf of the peaple, For ever maintain this fone heart”. Tanto ministro ¢ tama reveréncie! Creio que é bem mais textual e realista @ minha verséo: "O. ‘ideal (shec) ¢ promover (pho) 2 democracia (mente, ® consolidar (keen) perpétuamente (wig) 2 unidade ‘ou unio (edsem}. Se algum tempo houve Democracia, foi naqueles recusdos tempos, mais do que hoje que tanto se fala nela, O presente documento e os anteriores 0 prove disso. Vejase 0 respeito com que Buen-Kq se ditige ao povo. Este Imperador reinou 28 anos, e faleceu em 1873.6, 178. (48,1). “YUD MAY". © ENCARGO DE YUD (VEO), Também este documento consta de 3 partes “Tye tie yud meqtyet; mogtyet zhed tsawk t80" Mestre Legge traduziu: "The man of quick knowledge 706 ~ Is said t0 be intelligent; and the intelli ‘fn model”, Tenho 2 impressiio de que 0 sentido algo iiferente, Tenha-se presente visio que o tmperador lisse ter tido, € @ maneira como foi encontrado © Sihio que Deus the mostrou. Por isso 2 minha verso a sequinte: “Aquele que sabe (tudo}, fale aos lluminados, e ostes estabelecem as normas”. 176, (4,8.2). "Yr xhug te phd looy", Diz Legge: “| have been affraid that my virtue is not equal to that ‘of my predecessors”. Isto foi um remendo muito ‘arande, uma auténtica perna postiga. “Phd loey” quer dizer simplesmante: N3o estar & medida ou altura (do cargo, por hipétese). ‘Koq mg se daow”. Diz Legge: “I was respectfully and silently thinking of the right way”. Néo sera melhor traduzir "Daow” por Govemaco (como admite 0 dicionario?) 177. (4,831. “Tyos bhoes ngeem tie, wej tzhiaw” Legge, com os seus guias chineses, entendeu assim: “Yue, a builder in the country of Foo-yen, was found like". Eu proponho outra versio, que ngo forge nade o texto, Noteso que “tie” parece indicar que “bhoes ‘agaem” ndo & nome de lugar, mas um qualifieativo de "yai"” (desertol. Atandendo a que “tyoc"” também significa Morar, viver ere, habiter, forma-sa o sentido ‘que vem na minha tradugdo: “Vivia (tyoe) num desert {yai) junto 2 (bhoes) uma gruta (ngaem! um homem parecido {wej tehiaw). O Pe. Couvrour também viv ~707 - que “tyoe”, elim de Construir, também pode signficar Habitar; mas no © soube aproveitar. Foi pola ragueire velha! Vé-se, pois, qua Yud era um anacoreta, que ous alumniava com a Sus sabedorie, 178. (4,8,8). “Jaog yaog phd meq ‘huen, cust dsed phd liao”. Diz Legge: “'Be you like medecine, which, if it do not distress the patient, will not cure his sickness”. Nem todos os remédios actuam assim. “Weg “huen” quer dizer Vista fraca, ver mal. Traduzindo “phd” pela negative, como € normal, nfo so consegue vier @ frase, Mas “phd” também pode ter 0 sentido de Aumentar, prosperar. Temos, pois: "Se (jaog) 0 remédio (yaog) aumenta (phd) 2 fraqueza da vista (meq ‘huen}... 179, (48,10). “Ohem we zhe méy, ge woi yu ‘tog”. Legge entendeu: “Respect this charge of mine:so shall you bring your work to @ good snc”. Outro final de serméo! Eu prefiro dar a "tiog” o sentido de Aperfeicoamento; entender a frase a respeito do préprio Imperador: “Oxala(gel eu me vi sperfeigoando (yutoa! 180. {4,8,11). "Dyé koim pud tii jaog Wao tie ‘xo may?” Versio de Legge: “Who would dare not to act in respectful compliance with this excellent charge of your Majesty?" Legge viu o sentido de “jaog”, mas deslocou-o de Wo para “may”. O texto diz: “Quem 3 atreveré a nfo cumprir as louvdveis ('x0) ordens (may) de umn Rei assim (jaog)?” 708 — 181. (4,8/2,2), “Yh daey pho, sje tyauq'’. Legge traduziu: “With their great officers and heeds of depart ments". Eu dei a “daeypho” » tradugso de Sensdores. E uma tentative. A idade estd indicada no “daey”. Eram altos funcionérios do Conseino do Governo, ‘que tinam exercido fungées administrativas. Quanto @ Sje tyauq”, se ndo se trata de Coman antes militares, como digo na minha versio, seriam Governadores das Capitals, senlio Regedores do povo. “Pad wej yd yus, wej yh luyn men”. Legge diz 0 suquinte: “Were not designad to minister to the idleness land the pleasure of ona, but for the good government of ‘ve people”. Esse chamada para 0 Rel (of onel, parece: tne deslocada, O bem do pove ¢ que esté acima do tudo, mesmo na organizacdo das nagses, quanto mais ra distribuiggo dos cargos puibticos. 182, (4,8/2,4). “Wej xh xhi seo. Wej cap dyiv hi joa. Wej irzhyo dsaoy dz0s. Wej kaon kvao seagh cust koa”. Eis 0 que James Legge imaginou: “It is the mouth which gives occasion for shame; they are the coet of mail and the helmet which give occasion to the war, The upper robes and lower garments for reward should not be lightly taken from their chests; before shield and spear are used, one should examine himself”, E 16 possivel que no texto houvesso um rascio tio grande, para Legge the aplicar um tal remendo?! Como se deturpa um texto! A boca serve para comer € para falar. A que vem aqui a vergonha? No meu dicionério, — 709 — 2 primeira significapdo de “Seo” & Comide, iguarias; a Vergonha vein na fim, E essa fantasia a respelto das vestes! € grande labite! Quanto 8 guerra, cuide que a dela de Yud ¢ que se devem poupar os homens {0 que ‘nem todos os generais fazem, como so tem visto). “"Wiio wej caey tsa, winh tse xhe meq”. Diz Legge: “If your Majesty will be cautious in these things, and, believing this about them, attzin to their intelligent use". Esse “believing this about them” no se sabe bem © que quer dizer. A preccupargo do Rei soré confiar (win) esses ministerios a pessoas entondidas (xhe meg). E 0 que parece dizer o texto. 183. (4.8/2.9). “Mho Khel thyug nab vhoey” Diz Legge: “Do not open the door for favourites, from whom you will receive contempt". Mas "vhoay” quer sizer Arrependimento, nfo Desorezo, 184, (4,8/2,10). “Wej cuot yo cue, tiya zy wal zhon", “Let your mind rest in its proper objects, anf the affairs of your government will be pure", Assim ‘entondeu James Legge. O que, porém, quis Yud dizer, o disse, foi: “Pensai (waj} em que eles, 0 povo (cust) contentes vivam (cue); ¢ ento © governa (tiya ziy) seré perfeito (zhon!". 0 resto sio beatices! 185, (4,8/2,11). “Lei bhaen tsc luyn; ziy Zhen tse rnayn”. Legge assim leu: “Ceremonies when burdensome leed to disorder. To serve the spirits in this way is difficult”. A ligadura atraigoa a fracture ou aloijao. Dando 2 “Bhaen'’ © sentido de Frequentes de mais ~710- (que também dé o dicionério), e lendo “Nayn” cam 0 suntide de Espacados, temos a versio razodvel, a meu , que apresantel: "Rites demasiado frequentes, tazemse mal. Portanto tse} os servigos dos Finados (Zhen) sojam espagados (nayn) 186, 14,8/3,1). “Ky neei dzon ue vhio yai, jub ‘doag ue Hao, dsez Hao dso Pawk”. A traducéo de Legge é 2 seguinte: “Afterwards, | lived concealed in the rude country, and then went to the inside of the Ho, and lived there. From the Ho | went to Po”. Legge info deixa de estranhar essa vida escondida no deserto, tanto mais que, como observa em nota, néo se sabe ‘que rezBes histérieas ters havido para tal. Mais uma ra2lio, digo eu, para rever a sua tradugSo. Eu li “Dzon” (Excursio, ronda, volta), em vez de “Dwm” (vide ocultal. Quanto 2 vida rechsa no Rio, também acho estranho, nem isso concorda com os carecteres do texto, Ora, “‘daag’” nao significa s6 Viver, mes também Sitio ou regio vizinha (do Ho, neste caso). “Ky cet tjoq, mhaug xien. Diz Legge: “And the result has been that | am unenlightened’. Parece: me uma versio vaga, que nfo encara de frente a estructura da frase. Eu procurei traduzir a letra:""O que Cconsegui (ky) foi de curta (cuet) dura (tjoq); foi como {xien} nada (mhaug)”. 187, (48/34), “Daow tsec ue cuet ko”. Legge waduziu: “Will find all truth accumvlating in person”. Esse all no vird amais? Eu sujiro que “Daow” -71- pode significar o Governo, que a pessoa acabaré (tsec) or ter se si mesmo (ue koa). 188. (4,8/3,10). “Yaw ngau lied Tsu, kak we Who- ‘Theon. Eh zhydw meg paou We...” Vejase a traducdo de ‘James Legge: “Thus he assistedmy meritorious ancestor, ‘80 that he became equal to Greet Heaven, Do you ‘give your preserving aid to me...” Em nota observa Legge: “This is a wild blasphemous exaggeration, like many of the assertions about the perfectly sincere man and Confucius in the “Doctrine of the Maan’ Tal é, bem se vi, a mentalidede que 0 Pastor escacts 82 formou (ou deformou) como resultado desta ¢ de bastantes outras tradugdes gravemente defeituosas que ele nos deu dos Cléssicos. Bem fora que aquete Reverendo, antes de se arriscar a caluniar assim textos ‘tio veneriveis para 0 povo chinds, @ em que este apren- deu muita do bom que tem, ponsasse mais detidamente ‘na possibilidsde eventual de outro sentido plausivel, que tivessom os caraateres em questo, equi e noutres nessa gens. As suas tradugdes no so infaliveis; nem as minhas; nem as de nenhum simples homem, salvo ingpirado efectivamente por Deus. Ora, como se pode dar 8 frase “Kak ue Whéo- hoon" esse sentido de “he became equal to Great Heaven’? “Kai” significa muitas coisas, Mestre Legge! fontre elas Ir, Vir, aproximar-se estar junto, © também Influie, mover. © sentido natural desta pequena frase, primeira vista, 6: “Esti junto de Deus Augusto {int ~12— udendo pelo Sucessor)”, Hé aqui alguma heresie? A verso de James Legge 6 que € uma acusagio muito tirave (mais ainds sublinhada pela sue nota); sendo como & uma pure fantasia, fruto de um preconceito.. © texto gita contra ele. Jé no contexto antacedente, Legge 32 despistou, 2 mou ver, quando ligou "Yw nga ied Tsu" 20 ministro Ao-Ha, Tal ujeito gramatizal pareceme que fica jé longe demas. Por isso eu dei & frase outro singificado, até para ressalter o contraste que se desenha no texto: "Se eu tenho um Antepasiado ‘que me protege © intercede por mim junto de Deus, vbs sereis também o meu Preceptor”. Por outro lado, “Lied Tsu” oreio que $2 refare 20 Fundador da Cass & dinastia Shyo (Zdyeqthdo), no a Thaey-Cap, cue Acta to trabalhosamente catequizou ¢ educou Poco desculpa 2 memoria de Mestre Leggo; mas é 0 caso de repetir: Amicus Plato, magis amica Veritas. 189. (4,8/3,11), "Wej ik, phe ‘hen, pud ngsey (agoy). Woj (hen, phe hiv, pud zheg”. Leoge torceu, 4 mou ver, 0 sentido: “The sovereign should share his government with none but worthy ministers, The worthy minister should accept his support only from the proper sovereign’. O sentido natural do texto ndo diz isso, mas: “O Rel, sem homens competentes, néo governa; @ um homem capaz, sem um Soberano (e quem servr), no tem que comer”, isto e 0 de Leage parecem-se como 0 dia 6 a noitel O texto dard razdo 2 quema tem. -13— © Imperador de que trata este documento, a quem Deus favoreceu com tal Ministro, foi Mbu-Te (Mutin), que roinou desde 1323 até 1265 2.0. Teve no Parental (Miaw) 0 cognome de Kaovtsoq (Calthul) 190, (4,9,0}."" KAOV TS0a YOO JO". James Legge deu a este titulo a versio seguinte: The day of the supplementary sacrifice of Kaou-Tsung”. Depois de discutir, em nota, 0 sentido deste titulo, Legge optou polo que diz 0 Prefécio a0 Shue-Kaa: “Kaav-Ts0q estava a fazer 0 Ofertorio a Zdyeqtho, quando um faisdo velo voando e polsou na ase do tripé, onde ficou 3 crocitar”. Em tal hipétese, este documento foi redigido, apés a morte de Mhutde, pois 36 na Parental ele recebeu 0 cognome de Kaovisoq. Isto, supondo que se trata ofectivamente de Mhutde, como todos creem, Quanto a mim, acho que Kaovtsoq nfo so tofere a0 Imperador que fez 0 Ofertorio (Dzes, que Legge abusivemente chara Sacrificio), mas ao Patriarca da Dinastia, Zdyeqthdo. Esse dgape em que se reunia ‘toda a parentela, celebravaso durante dais dias, sendo © 10. @ mais solene chamado “Meq jd” (Dia claro) 2.020, "Yoq j6” (Dis enevoadol. 191. (49,1). "Yud yu kiv dys”. Legge diz que do sabe traduzir “Yud" Nessa caso, “let me help you": Significa Intrometer se, passar por cima, 192. (49,2). “Wej seen kak Wao tiyg cuet ziv”. Diz Loyge: "To reetify this affair, the king must first be corrected”. O texto, 3 letra, ndo diz tal: "Primeiro we} =114= seen) um fei (Wo) inteligente (kak) pe em ordem Itiya) 05 seus deveres ou 0 seu servico ewst Ziv)". "Ziy" também significa, muitas vezes, 08 Ritos, Inclusi- vamente o sacrificio @ Deus (Caaveyah) 193. (4,9,3). "Caw noon yu wig, yu Bud wid”. Legge Lraduziu: “And it bestows on them accordingly lenght ‘of years or the contrary”. Acho aur fica melhor traduzir “wiq!" por Normal. Se “‘neen”” significa, neste caso, anos de vida ou anos de colhelta, mal s pode averiguar pelo contexto sequinte, pois Tsu-Ki exprimiu em pouces palavras pensamentos bastante diversos. “Phe Theen ia men; men tyéw diued méy". Legge sntendeu: “Heaven does not cut short men’s lives; they fring them to an end in the midst ther- selves", Eu {i “ty8w” (Go. tom}, com o sentido de Contrair doengas. As dosngas que os homens contraem, por seus vicios © descuidos, ¢ que lhes abreviam 2s vidas. 194. (4.9.4). “Theen ky pho may tiya cuet te, net yud: Ge jur yr!" Els como Legge treduzé "When Heavon has evidently charged them to correct thelr conduct, and they still say: “What is this to us?” Creio que & melhor traduzir “pho may” por Contiar a vida “Evidently charged them'’ no esté nada evident no texto. “Ge jur yr!” tombém deve ter umm sentido diferente do que Legge Ihe atribui 198. (4,9,5), “Wao se kya men, mhaug phe The yrs”, James Legge diz assim: “Your Majesty’s business is to care reverantly for the people. And all your ar -715 ~ cestors were the heirs of the empire favoured by Heaven". A primeira falha, a meu ver, é que Legce separou as duss frases; porquo no percebeu o sentido: dda segunda. Isso ficou ta mal alinhavado Ingo cosido) ‘que nem se segura. O texto diz, acho eu: “Cumpra o Rei com a sua obrigscdo de fazer bem a0 povo, que a sucessiio ndo the faltaré da parte do Céu’ ___“"Tion des, mho phog ue nec”, E's © que Legye imeginou: “Attend to the sacrifices to them, and be not so excessive ip those to your father”. Obsarva Legge, em nota, que se deve ler “Ni” (4o. tom), com o significado de Pai defunto. E acrescenta ele que os eriticas, a pesar de divergirem noutres pontos, concordam todos neste. Seré mesmo verdadel Em todo o caso, ev nBo concordo, © pepo desculps do atrevimento. Julgo que devenos manter ao cardcter 2 sua leitura normal (Neo), até Porque no vem acentuado, para se mudar de leitura Notese de nove que os Ofertérios eram a0 Patriarca, 2 Familia, neste caso Zdyeqthio, e no aos Antepassa dos imediatos. O que se depreende do texto, 6 que 0 Imperador fazia Ofertérios frequentes demais, ne os peranga de alcancar, por intercessio da sev glorloso Patriarca (que estava junto de Deus, como dizia @ livre anterior), uma segura sucesso. Tsu'Ki lembralhe que, se ale for fiel em fazer bem a0 povo, Dous ha esseguraré. E por fim: que no & bom fazer Ofertérios to fre uentes (nec), que difo.azo a rotina e demasiada familia ridade (nec). “Nec {assim 0 leio eu} significa es duas — 16 ‘coisas: demasiada frequéncia, e consequente familia ridade. J& Yud (no livro anterior) dizia ao Rei que os Ofertérios deviam ser especados inayn) 196, (4,10,0). "SEJ PAK XHOYM Led”. James Legge sequindo 0s comentadores chineses, deu a este titulo a versio seguinte: “The Chiof of the West's conquest of Le", Serd atrevimento demais, mas au julgo que “Loj” no é nem um Principe feudal, nem o nome de nenhur feado, E que nio consta de tal aco militar, nem de motivos pera Isso, na histéria da China; além de que este tarritérlo, por hipdtese, néo ficaria ionge da Capital imperial, 1ss0 equivaleria, portanto, # uma grave pro: ‘vocago a0 Imperador. E 0 principal ainda € que o Conde do Oeste, que era Phat (o futuro Mhuwio, fundador da dinastia T]6), nBo era para tais aogdes do conquista armada, que the alignariam muito gente Mhenwéio teve uma pacidncia de se deixar mesmo prender © viver anos preso, pelo tirano imperial. Mhuwo, que lhe sucedeu no feudo, sb na velhice & ‘que se resolveu 2 pdr cobro aos escfindalos do Imperador « fim & dinastia, Precisamente por causa da sua brandura fe honestidade € que Mhenwéo ganhou a simpatia geral do povo. © mesmo se diga de Mhuwdo. O perigo residia neste facto, Por isso eu traduzi o titulo: 0 CONDE 00 ESTE SUBJUGA AS MULTIDGES. Desde 1134, por morte de Mhenwiio, era Mhuwilo o Conde do Oeste. 197, (4,10,1), "Tau Ir xhuq pn kaow ue Wao". Diz Legge: "“Tsa0 E was afraid, and hastened to report <7 it ta the king’. Eu entendo que “Kaow” ndo quer dizer aqui Anuncier, mas Avisar, repreender. O ceso que Tsu-ir milo fez mengdo de batalha nenhuma, nem ce contendores, nem de nenhum “Lej". Verdedeiramente, Mestre Legge © 08 seus smigos chineses, astavam cegos, 20 lerem este documento, 198, (4,10,4). “Kem ngau men mhauq phd yug sw, yud: Then xawt pud caw vej? daey May pud tiy, kom wilo ge jur yr?" Bis a tredugo de James Legge “Yea, our aeople now all wish the dynasty to perish, saying: Why does not Heaven send down its indignation? why does not some one with its great decree make ‘apnearance? What has the present king to do with Us?” Estése a vor pelos “pontos” que levou, que a traductio sofreu acidente! Mas nfo foi s6 Legge que se despistou aqui, sem dar por isso. Onde é que esse “some one... make his appesrance”esté no original? O que_me parece @ mim, olhendo atentamente os caracteres e 0 contexto, ¢ que a 3a. ea 4a. frase ficariam razodvelmente iraduzidas assim: "Se (Deus) ndo aceba (tiv! com o grande Mandate (dindstico), bem pode o rei actual continuar satisfeito (ye) como dentes". A, expresséo “ge yr" [como |é notel atrés) tem um cunho popular, e pocie tomar diferentes sentidos, conforme os contextos. 199.(4,10,5). “Ngau sja pud yu May dsaoy Theen”. Diz Legge: “Is not my life secured by the decree of Heaven?” Esta forma interrogativa de tracuzir um texto —718 hinds, em que nfo hé imerrogeedo nenhuma, 6 usade yar Legge com certa frequéncia, Como a Kingua chinese 4 tonal, nfo se prosta as entoacSas interrogstivas. Por Isso mesmo, eu no me acomodo a esse proceso. Neste caso, podia'se traduzir: “Se na minha vida {s2 eu pré- brio} perder 0 Mandato, isso ¢ com Deus". E do Mandato dindstico, e no da vida, que se trata 200. (4,106). “Tsu-lr phain yud'". Legge,contraria. mente sugestdo de Xhug Aonkvawk, traduzlu "phain”” com 0 sentido de Foie embora, em voz de Retorquiv. Ora, s0 ole so foi embora, como pide ainda dizer a0 Imperador 0 que se segue?! "Neel dsoey tao tshaem ue zhyiiw ng teak May tue Then". Diz Legge: "Your crimes which are many are sot above; and can you speak of your fate as if you give it charge to Heaven?” Temas equi de nove uma interrogapo que ndo se encontra no original. Legge explieg, em nota, 0 que entende por “tshaem”: “is a rank or cluster of three orderly arranged”. Aqui o sontido nfo é esse, que forneceria a estructura do cargcter. O texto diz: "Os teus pecados esto a ser constantemente (tao) denunciados (tshaem) Id em Cima (chy 201. (4,10,7). “En tHe ts0c séw, tii naei kog, pud imho log ue eh Pio". Traduco de James Logge: “Yin will very shortly perish. As to all your deeds can they ‘but bring ruin on your country?” Ngo esté bem. O sufixo ‘tie mostra que “‘sdw osté substantivado, - 719 — Portanto © verbo da frase tem que vir depois. © ponto final de Legge esté fora do lugar. © Imperador é que acelerava (kog) a ruina de En: era claro (xjil". Mas tal ruina, (traduzindo a frase final a leva) ndo delxard (pud mho} de ecerretsr dano log) 20s vossos Feudais (a0). 202. (4,11,0), “MME TSI". Legge taduziu este titulo como se fosse © VISCONDE DE WEI, Ndo, Mhe Tsi entendo eu que se deve traduzir: © PRINGIFE MALOGRADO (ou Menosprezado!. “Khai” (Carl ara o filho mais vetho do monarea anterior {Tey-Uetl. Mas como a mBe era ume segunda mulher, 0 pai nfo ousou nameé-lo hercciro, se bem que 8 data, jd a mf de Khei tinha 2 categoria de Imperatriz. Khel @ outro irmdo seu, Dyw-Xheen (Tuen), foram pospostos em favor de um imo mais novo, filho da primeira Imperatrie defunte. Foi precisamente este que arruinou a dinastia, com os sous inerivels, excessos € tiranies. sou nome, Dyi-Sen ficou até na histérie e na literatura com 0 santido de tirano, 203. (4,11,1). “Bhoes Sje, Shyaw Sje, En ge phd whay luyn tiyg Syz-phio".Creio que Legge nfo percabeu 0 alcance do texto: “Grand Tutor and Junior Tutor, the House of Yin, we may conclude, can no longer exercise rule over the four quarters of the em: pire”. Esse "we may conclude” onde ¢ que vam no texto? A minha verso & bastante diferente, como se ode verificar: “En, quando (ge) no seu esplendor (phd), = 720 — wisombrosamente (whagl governou (luyn tiyq) 0 Innpério”. Ngau Tsu tii zoey dyn ue Zhydw”. Diz Legge: "The great deeds of our founder were cisplayed in former ages”. Néo traduziu "zoey". Por outro lado, acho que “Zhyéw" no significa “in former ages”, mas i om Cir “Yéw luyn haey cuet te ue has", Diz James Logg “We have destroyed the effects of his virtue in these after times". “Destruimos a sus forga sobre 0 povo ‘que parece sor 2 melhor tradugso. 204. (4,11,2}. “Xheq ziy, sie sje phe dow". Legge traduziu; "The nobles and officers imitate one another in violating the lws”. Pode ser que tena razio; mes prefiro a versio que apresentei. “En zoey sf yud tiy ue kom”. Diz Legge: “That ‘Yin should be hurrying to ruin at the present pacel”” Diz ele que “yd” mal se pode traducir, Mes tem que se traduzie! © que no hd no texto ¢ esse “hurrying” @ essa exclamacdo Ingless. Ora, “yud'” significa Processor se, decorrer; no “at the present pace”, mas até 20 presente. Os Mestres chineses antigos, que costurnam ingpirar Mestre Legge, também andaram as excuras com (0 "yud", Achararn mesmo que a frase estava incomple ta: @ Legge foi nisso. Pois, ¢ tirendothe o "yud” ficava mais completa! Aqui me admiro eu! 206. (4,113). Kem eh mho tii, kaow we teen ‘sey: jaog tle hao ke". Diz Legge: “And now you in 7

También podría gustarte