Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Ottoniel Argüello
Doctor Ingeniero Consultor
• Y
• donde
• P = la altura de precipitación en mm,
• Ia = la retención inicial en mm.
• S = la máxima retención potencial, mm
• Q = la altura de escorrentía directa, mm
P Ia 2
Q
P Ia S
En esta ecuación hay dos incógnita que necesitan ser
estimadas, S y Ia.
La retención S es función de 5 factores: uso de la tierra,
intercepción, infiltración, almacenamiento por depresiones y
humedad antecedente.
Empíricamente se ha encontrado la siguiente relación:
I a 0.2 S
Q
P 0.2S
2
P 0.8S
1000
S 25.4 10
CN
en sistema métrico.
Año 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983
ENE S/D 53.1 43.3 42.1 8.4 30.3 51.2 27.1 13.4 23.2 26.3 52.5 28.1 S/D S/D
FEB S/D 40.6 23.9 13.9 3.4 21.2 29.8 16.5 10.1 23.2 17.9 31.9 23.5 S/D S/D
MAR S/D 28.2 13.1 5.1 1.3 15.1 14.3 11 7.3 18.7 15.5 21.7 18.6 S/D S/D
ABR S/D 24.2 9.8 2.1 0.5 10.6 9.6 8.6 6.2 13.3 22 16.9 19.2 S/D S/D
MAY S/D 25 14.6 13.3 15.9 20.6 8.8 12.4 35 32.9 33.3 46 S/D S/D S/D
JUN 178.8 70.4 31.4 17.4 58.5 28.3 14.2 82 213.3 90.3 102.9 175.7 S/D S/D S/D
JUL 155.6 157.5 77 66.4 101.3 63.9 30.7 89.9 99.9 237.1 113.1 138.1 S/D S/D S/D
AGO 232.6 145.5 94 95.4 68.8 80 61.3 86.7 103.1 111.1 174.1 180.6 S/D S/D S/D
SEP 207.7 258.9 164.6 69 120.8 209.5 259 54.7 58.7 125.8 247 252.7 S/D S/D S/D
OCT 345.4 163.5 230.3 63.9 246.1 146 149.6 35.7 43 69.8 361.4 626.9 S/D S/D S/D
NOV 184.4 60.4 44.1 42.5 78.6 52.2 192.6 32.4 38.3 39.5 93.1 144.6 S/D S/D S/D
DIC 83.7 54.5 29.9 21.4 37.4 21.3 42.7 30.8 33.9 45.6 104.8 64.2 S/D S/D S/D
Para completar los datos faltantes en Guanas se utilizó la
relación con la precipitación promedio de las estaciones
más próximas: Quilali, San Juan De Río Coco Y San
Sebastián de Yali.
• Tabla No. 3 Precipitaciones promedios de las estaciones Quilali, San Juan De Río
Coco Y San Sebastián de Yali, mm
Año 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983
ENE 7,2 41,1 34,4 36,6 14,4 58,4 102,4 45,3 4,5 56,8 23,0 18,3 0,7 33,4 24,9
FEB 0,9 5,0 19,5 12,3 15,8 8,9 9,3 16,1 13,3 14,2 13,4 5,1 39,3 47,9 11,6
MAR 9,5 12,4 6,6 2,9 39,0 17,3 9,4 21,8 1,3 37,4 23,9 8,0 21,5 7,8 1,2
ABR 40,5 50,7 5,9 1,2 43,8 12,3 1,9 50,1 17,8 11,3 115,0 6,3 53,1 45,6 23,0
MAY 157,1 98,4 98,1 121,7 125,2 140,7 28,3 70,3 183,4 187,5 47,1 110,6 185,5 278,2 28,2
JUN 306,8 172,1 97,0 80,1 267,4 158,9 120,3 237,9 298,5 145,8 214,2 238,6 432,5 316,1 289,4
JUL 132,3 202,5 197,9 185,2 164,7 133,5 131,3 147,3 132,3 302,0 124,7 239,8 163,6 174,6 205,5
AGO 234,3 168,7 160,5 154,0 177,8 149,7 200,6 125,1 129,9 155,0 127,6 206,1 244,6 163,5 205,9
SEP 172,2 211,5 218,8 132,0 143,8 254,5 430,7 107,9 151,1 126,4 206,8 273,3 191,1 241,0 250,2
OCT 280,9 164,4 243,2 163,8 384,8 256,1 188,0 83,2 75,6 106,4 278,3 405,2 206,5 154,5 166,1
NOV 49,2 89,6 48,7 86,0 79,7 27,7 184,4 83,7 71,9 65,1 16,0 106,3 46,8 44,9 99,3
DIC 36,5 77,4 70,9 48,4 49,5 61,1 21,9 49,9 46,9 52,2 67,3 28,1 59,3 64,4 52,7
Se calculó para cada mes, la relación:
Q(en Guanas)/P(Promedio),
es decir caudal/precipitación promedio de las tres estaciones.
El promedio para el periodo para cada mes, se muestran en
la tabla No. 4.
Año ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SEP OCT NOV DIC
Promedio 1,3 1,8 0,9 0,8 0,1 0,3 0,3 0,3 0,4 0,4 0,6 0,4
Se calcularon los valores del caudal en los meses donde
faltaban, por medio de:
Q = (Q/Ppromedio) x Promedio de precipitación.
En la Tabla No.5, se ven los datos de caudales de Guanas
con todos sus datos
Qmcs
Dmm 86400 x30 x1000
Akmc / 1000000
Con un área de 5510.85 kilómetros cuadrados,
resultan los valores de la Tabla No.6
Tabla No. 6. Caudales en la estación Guana en mm
Año 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983
ENE 7.7 11.8 9.6 8.1 3.1 6.7 10.5 7.1 2.7 3.5 4.7 12.3 2.4 7.2 5.3
FEB 4.4 8.7 6.8 4.0 2.3 4.5 7.7 4.9 1.9 2.5 3.2 8.6 1.6 6.4 3.5
MAR 2.9 6.0 4.6 2.4 2.6 3.2 4.8 3.1 1.2 2.3 2.1 6.3 0.3 3.6 2.1
ABR 3.3 5.5 3.6 1.6 2.7 1.9 3.2 2.5 1.0 1.1 3.5 4.3 0.2 3.1 2.2
MAY 6.3 8.3 5.4 5.6 3.9 12.5 2.7 4.9 15.0 7.9 2.2 13.2 5.6 40.3 1.9
JUN 78.5 12.7 7.0 6.6 7.8 14.5 3.0 26.9 53.2 18.1 30.2 45.3 95.3 77.4 20.8
JUL 45.0 25.7 10.2 6.4 10.3 16.9 4.4 17.2 17.9 36.8 17.6 28.1 32.2 28.7 16.4
AGO 70.1 31.3 13.6 11.2 11.1 18.0 7.8 12.3 18.7 20.2 31.3 37.7 42.5 15.5 9.3
SEP 77.4 64.4 36.6 10.8 24.1 41.1 69.3 8.6 14.3 33.1 64.5 62.9 47.1 24.9 47.1
OCT 132.5 48.5 61.0 11.9 66.6 48.2 41.9 10.8 9.8 14.1 92.3 161.0 34.9 32.6 31.2
NOV 53.9 18.1 15.5 7.5 20.4 7.8 41.4 4.8 6.3 7.5 27.5 30.0 16.2 13.8 28.0
DIC 18.1 12.3 8.8 5.3 9.7 7.2 10.4 4.4 4.5 7.8 22.1 10.4 11.4 7.5 9.9
SUMA 500.1 253.1 182.6 81.4 164.7 182.6 207.0 107.4 146.5 154.7 301.2 420.1 289.6 261.0 177.7
Q
P 0.2S
2
P 0.8S
Año 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983
ENE 9.3 36.4 23.5 26.0 12.1 32.2 42.9 15.0 20.4 32.6 11.1 23.8 11.8 46.8 10.6
FEB 8.6 7.8 11.2 15.0 9.7 10.8 5.4 21.2 14.5 11.1 13.9 16.7 35.9 26.9 24.3
MAR 22.7 16.7 3.1 2.8 19.1 11.5 5.0 11.7 2.2 42.0 17.1 9.5 23.5 5.0 10.3
ABR 65.0 49.2 15.5 2.7 29.0 7.5 6.5 26.5 12.1 28.8 105.7 12.8 49.5 37.4 31.3
MAY 141.9 165.2 112.8 103.2 114.4 185.9 91.4 80.2 255.1 167.0 73.0 214.1 176.9 285.0 72.2
JUN 271.5 133.7 89.7 97.3 175.9 139.6 72.0 225.8 187.2 111.9 305.2 223.3 373.6 209.6 219.1
JUL 91.0 160.4 105.5 69.2 106.0 91.8 79.0 65.3 65.5 167.3 155.2 151.0 110.2 76.1 109.5
AGO 206.2 125.7 139.5 85.6 140.8 103.5 123.7 66.0 81.4 95.5 139.4 122.6 195.0 73.5 153.8
SEP 201.7 191.2 155.0 66.4 152.1 287.2 345.5 63.2 115.1 117.9 207.1 223.2 117.9 161.9 161.3
OCT 231.4 93.8 200.6 102.4 270.3 161.2 138.3 105.6 47.8 69.6 254.3 336.2 145.5 103.6 104.1
NOV 47.9 45.0 24.0 39.8 41.1 13.4 106.4 41.1 49.3 25.3 30.3 67.9 19.3 32.8 75.6
DIC 19.0 30.7 28.0 20.0 21.1 28.0 8.7 19.0 20.2 20.9 35.2 10.3 44.1 31.6 19.8
En base a estos datos y por medio de la ecuación
de NRSC se calculan los valores de caudal en mm. en
Guanas con un valor de CN = 49 como un ejemplo.
• Tabla No.7 Caudales en Guanas calculados con la ecuación NRSC, con
CN = 49
Año 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983
ENE 8.6 1.1 3.7 3.1 7.4 1.7 0.4 6.3 4.5 1.7 7.8 3.6 7.6 0.1 8.0
FEB 8.9 9.3 7.8 6.3 8.4 8.0 10.4 4.3 6.5 7.8 6.8 5.7 1.2 2.8 3.5
MAR 3.9 5.7 11.5 11.7 4.9 7.7 10.6 7.6 12.0 0.5 5.6 8.5 3.7 10.6 8.2
ABR 0.5 0.1 6.2 11.8 2.4 9.4 9.9 2.9 7.4 2.4 8.8 7.2 0.0 1.0 1.9
MAY 22.4 33.5 11.1 8.0 11.6 44.5 4.9 2.6 87.6 34.4 1.4 61.1 39.6 108.5 1.3
JUN 99.0 18.9 4.5 6.4 39.0 21.4 1.3 68.4 45.3 10.8 123.2 66.8 175.8 58.3 64.2
JUL 4.8 31.1 8.7 1.0 8.9 5.0 2.4 0.6 0.6 34.6 28.6 26.6 10.2 1.9 10.0
AGO 56.3 15.7 21.4 3.6 21.9 8.1 15.0 0.6 2.8 5.9 21.3 14.5 49.7 1.5 27.9
SEP 53.6 47.5 28.4 0.7 27.1 110.1 153.8 0.4 11.9 12.8 56.8 66.7 12.8 31.8 31.5
OCT 72.0 5.5 52.9 7.8 98.1 31.5 20.9 8.8 0.1 1.0 87.1 146.6 24.1 8.2 8.3
NOV 0.1 0.2 3.5 0.7 0.5 6.9 9.0 0.5 0.0 3.2 2.1 0.8 4.9 1.6 1.8
DIC 5.0 2.0 2.6 4.7 4.3 2.6 8.9 5.0 4.6 4.4 1.3 8.2 0.3 1.9 4.7
Suma 335.0 170.7 162.3 65.6 234.7 257.0 247.3 108.0 183.3 119.5 350.8 416.3 329.8 228.2 171.3
220
200
180
CN = 50
160
CN = 40
140
120
100 CN = 30
80
60
40
20
0
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 240 260 280 300 320 340 360 380 400 420
Precipitación, mm
Variabilidad de los Curve Number
180
160
CN = 99
140
CN = 58
120
Escorrentía, mm
CN = 65
100
80
60
CN = 25
40
20
0
0 50 100 150 200 250 300 350 400 450
Precipitación, mm
En vista de la dispersión de los datos y considerando
que este método de calcular la escorrentía es útil en
estudios de balances hídricos, donde se trabaja con
datos mensuales, se procedió a realizar los análisis
anteriores con valores mensuales, obteniéndose lo
siguiente.
40
Escorrentía, mm
30
20
10
0
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120
Precipitación mm
CN = 40 Enero CN = 60 CN = 50 CN = 45
ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SEP OCT NOV DIC PROM
45 55 61 52 37 44 55 58 53 57 89 91 58
50
40
30
20
10
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Mes es
Variabilidad del Curve Numbre
• La variabilidad en los CN, (NRSC, Ch 5., Pág 10-5),
resulta:
• de la intensidad y duración total de la lluvia, condiciones
de humedad del suelo, densidad y etapa de crecimiento
de la cobertura y la temperatura.
• Estas causas de variabilidad son llamadas
colectivamente Condiciones Antecedentes de
Escorrentía y es dividida en 3 clases:
• I para condiciones secas,
• II condiciones promedio y
• III condiciones húmedas,
• aunque en la figura 10-3 en el Chapter 10, pág. 10-7,
2004, se ilustra que no existe una aparente relación
entre la precipitación antecedente y S para la misma
cuenca en Iowa y agrega que estos resultados son
típicos par lugares donde prevalece la escorrentía
superficial.
Otro enfoque