13-Jul-17

Adli Toksikoloji
Dr. Esra Kkibrahimolu
Tbbi Farmakoloji Uzman 1
Adli Tp Kurumu Kimya htisas Dairesi
Btn maddeler zehirdir. Zehirli olmayan bir madde yoktur. Doru

13-Jul-17
kullanm (doz) ilala-toksin arasndaki fark gsterir
Paracelsus 1493-1541

2
 Toksikoloji insanlk ile balar:

Avlanma, sava ve suikast iin bitki ekstraktlarnn kullanm ilk

insanla balamtr.

Tarih ncesi insanlar baz bitkileri zararl, bazlarn gvenli diye

kategorize etmilerdir. Ayn ekilde ylanlar ve dier hayvanlar iin

13-Jul-17
de benzer snflamalar yaplmtr.

Eber papirslerinde (M 1500ler) akonit (ok zehiri), opiyum (zehir

ve antidot), metaller (Pb, Cu, v.b.) dahil birok zehir hakknda
bilgiler mevcuttur.

3
 Adli Toksikoloji

13-Jul-17
Adli toksikoloji zehirlenmenin hukuksal
ynn deerlendirir, maruz kalnan kimyasal
maddenin dozetki ilikisinin yorumunu yapar.
Kimyasal maddelerle zehirlenme sonucu oluan
lm olaylarn ve zehirlenmelerde etkin olan
maddelerin istatistiksel deerlendirilmesindeki
dokmanlar oluturarak adli tbba yardmc olur.

4
Adli Toksikoloji
Postmortem aratrmalar yapar

13-Jul-17
Trafik kazalarnda alkol inceler
Karbon Monoksit saptar
Uyuturucu madde arar
Adalete lm nedeni hakknda
yardmc olur.

5
Adli toksikolojiyle ilgili temel ilkeler:

*Vcuda giren madde sadece kanda bulunmaz, kanla birlikte tm

vcuda dalacaktr (Metabolizma).

13-Jul-17
*Atlm yolu genellikle idrardr.

*Olay yerinde bulunan ie, sv, sigara, bitkisel madde, reete, ila
artklar, kusma artklar, enjektr, toz madde gibi bulgular son derece
nemlidir.

6
 13-Jul-17
Aln ekli
Toksik
etki
Dozu

7
Giri yollar Akcierler
Gastrointestinal sistem
Deri

Atlm Bbrekler (en ok )

13-Jul-17
Safra
Akcierler

*Karacier atlmda deil metabolizmada en nemli

rol stlenir

*Suda eriyen maddeler daha kolay atlrlar

8
Toksisite Nedenleri

steyerek ntihar (en sk)

13-Jul-17
Keyif salamak
stemeden Kaza (ok sk)
Kriminal Cinayet giriimi
Tedavi komplikasyonu Akut toksisite

9
TRKYEDE ZEHRLENMELER
ar kesici
8% 7%
9% besin

13-Jul-17
5%
insektisit
6%
22% CO

temizlik

hidrokarbon
43%
nedeni
10
bilinmeyen
 Toksik Maddeler

13-Jul-17
lalar Analjezik (en ok)
Psikiatrik (ok sk)
Ar doz (dier ilalar)

Keyif verici maddeler Alkol

Narkotikler
Barbitrat

Doal maddeler Mantar

Hayvan sokmas

11
 Toksik maddeler
Ev kaynakl maddeler Temizlik maddeleri

13-Jul-17
nsektisitler
Soba ve gaz szntlar
Bozulmu yiyecekler

Endstriyel maddeler zcler

Cilalar
Dezenfektanlar
Ar metaller

Tarmsal ilalar Organik fosfatlar 12

Gbreler
Toksisitenin derecesini ve prognozu etkileyen faktrler

Maddenin gc ve miktar

13-Jul-17
Enzim biyoaktivitesi
Kiinin nceki salk durumu
Bbrek fonksiyonlar
Uygulanan tedavi

13
Klinik belirtiler

13-Jul-17
Solunum sistemi Akcier demi, ARDS,
solunum yetmezlii
GS Kusma, bulant, diyare, hipovolemi, ektrolit bozukluklar
SSS uur kaybna kadar varan etkiler
KVS Hipo- hipertansiyon
Aritmi
Arrest
Asit- baz dengesindeki bozukluk

14
TOKSSTELERDE TANI

rnek alma
Kan

13-Jul-17
drar
Mide ierii
Sa ve trnak
Otopsi

15
 BAZI ZEHRLENMELERDE BELRTLER VE TEDAV
Zehir Belirtiler Tedavi
blokerler Bradikardi, hipotansiyon, Atropin, sempatomimetikler
bronkospazm,hipoglisemi, (izopranalin, adrenalin, dopamin,
konvlziyon, koma dobutamin), aminofilin, diazepam,
glukoz, glukagon

13-Jul-17
Karbonmonoks Hiperaktivite, hipoksi, % 100 O2 , serebral dem
it konvlziyonlar, koma tedavisi, diazepam, hiperbarik
O2 tedavisi
Siyanr Yzde kzarklk, Yapay solunum, O2, sodyum nitrit
hipotansiyon, once hiper veya tiyoslfat
sonra hipoventilasyon,
konvlziyon, kardiyak arrest
zoniazid Allerjik reaksiyonlar, nrit, Yksek doz pridoksim,
ensefalopati, konvlziyon, sempatomimetik tedavi
karacier yetmezlii, koma,
metabolik asidoz, hiperglisemi
Metil alkol Kan dzeyi 200 mg/L, Etil alkol (% 5 dilsyonda, 2
solunum depresyonu, dolam saatte bir 0,5 - 1mg/kg), 16
kollaps, konfzyon, koma, hemodiyaliz
dilate ve fikse pupiller, optik
sinir lezyonu
 solunum depresyonu, kalp
Opioidler yetmezlii, akcier demi,
toplu ine ba pupil
Sedatif ve Sersemlik, koma, solunum
hipnotikler; depresyonu, miyokard
barbitrat, depresyonu, hipotansiyon,
hipotermi, konvlsiyon,
benzodiazepin
, fenotiazin
Tan iin tek doz , daha sonra
tedavi iin infzyon eklinde
nalokson, destekleyici tedavi
Destekleyici tedavi,
hipoterminin dzeltilmesi,
direz, ekstrapiramidal
belirtilerin kontrol, flumazenil
(benzodiazepinler iin),

13-Jul-17
antikolinerjikler (fenotiazinler
iin)
Nondepoloriza Yanllkla verilme ve Yapay solunum, neostigmin
n kas rekrarizasyon sonucu
geveticiler apneye kadar giden solunum
depresyonu
Organik Kusma, tkrk art, diyare, Semptomatik tedavi,
fosforlu bronkospazm, toplu ine ba atropin,pralidoksim (30 mg/kg),
insektisitler pupiller, hipotansiyon, diazepam
bradikardi, konfzyon, koma,
konvlziyon, kas seyirmesi ve
paralizisi
DDT Gastrointestinal ve nrolojik Giri yoluna gore, cildin
belirtiler, karacier, ykanmas, mide ykanmas, aktif 17
bbrek,ve solunum kmr, semptomatik tedavi,
yetmezlii, paralizi, koma sodyum slfat
Parasetamol Gastrointestinal sknt, Kusturma, mide ykanmas,
SSS, karacier ve bbrek aktif kmr, N-asetilsistin
hasar, koaglasyon
bozukluu
Aspirin SSS stimlasyonu, mide ykanmas, aktif kmr,

13-Jul-17
hiperventilasyon, metabolik asidozun
respiratuvar alkaloz, dzeltilmesi, kan dzeyi
metabolik asidoz, yksekse alkalen direz,
Gastrointestinal kanama, hemodiyaliz
koaglasyon bozukluu,
Sempatomim Hipertansiyon, taikardi, blokerler ( fentolamin),
etik ilalar baars, huzursuzluk, blokerler, dier
delirium, hiperventilasyon, antihipertansifler
reflekslerde iddetlenme
Ar Kusma, diyare, karn ars, Semptomatik tedavi, mide
metaller karacier ve bbrek ykanmas, hemodiyaliz,
yetmezlii, kollaps, arsenik ve civa iin BAL (3
konvlziyon, koma mg/kgx2-3), demir iin
deferoksamin, kurun ve bakr 18
iin EDTA
KARBONMONOKST ZEHRLENMES
CO DZEY SEMPTOMLAR

13-Jul-17
% 10 Asemptomatik, azalm egzersiz tolerans

% 20 Halsizlik, ba ars, bulant, kusma, diare,

titreme
% 30 Grsel bozukluklar, dispne, baylma,
konfzyon, taipne
% 40 Nrolojik bulgular, konvlsiyon, taipne

% 50 Koma, Cheyne-Stokes solunumu, deprese

kardiyovaskler sistem
% 60 Derin koma, bradikardi, hipotansiyon, sk
konvsiyon
19
% 70 Solunum yetmelii, lm
KOSTK MADDE ALIMI

Kuvvetli asid ve alkaliler

13-Jul-17
Sa spreyleri, lavabo aclar, bulak deterjan kristalleri.

Herhangi bir semptom veya orofaringeal yank olmasa bile

havayolu demi ve sefagusta perforasyon yapabilir

20
 1 gram bile ldrcdr.
Elementel cva, solunum yolu ile absorbe olur.

13-Jul-17
Civa buharlarnn solunmas son derece tehlikelidir.
Cva buharlar, monoatomik yapda (Hg) olduu ve lipidde
znd iin organizmada depolanabilir.
Cva dkldnde ok kk zerrecikler halinde dalr. Bunlarn
toplanmas ve dklen zeminin mutlaka temizlenmesi gerekir. Bu
amala cvann dald zemin, kkrt tozu serpilerek dikkatlice
silinmelidir.(HgS,Hg2S)

21
 TOLUEN

Akut maruziyet (oral): nhalasyon ile maruziyet:

13-Jul-17
Taikardi Disritmiler
Hipertansiyon Solunum yollarnda irritasyon
SSS depresyonu Bronkospazm, pulmoner dem,
Orofarengial ve gastrik ar pneumonitis
Bulant-kusma, SSS eksitasyonunu takiben
Diyare depresyon, konvlzyonlar.
10 000 ppm zerinde genel anestezi
Bulant-kusma, diyare
22
HALOJENL (KLORLU) HK`LAR

Klorlu hidrokarbonlu insektisitler

13-Jul-17
Karbon tetraklorid
Kloroform
Metil klorid
Tetrakloroetilen
Trikloroetilen
Vinil klorid

23
HALOJENL HK`LARIN KULLANIM ALANLARI

13-Jul-17
nsektisidler
Reine
Mikroskop indeks svs
Vernik
Buzdolab gaz
Leke karc
Kuru temizleme
Yangn sndrc
24
HALOJENL HK`LAR AKUT TOKSSTE

13-Jul-17
SSS depresyonu
Solunum depresyonu
Psikomotor deiiklikler
Kraniyel nropatiler
Oral maruziyette hepatorenal yetmezlik
Hepatotoksisite

25
 Toksikolojik Analizler

13-Jul-17
Uygun rnek alnmas
rnein zamannda alnmas
rnein saklama koullar

26
 Hata Kaynaklar
rnek alma

13-Jul-17
Uygun tp iine alma
Uygun kan alma
Kann saklanmas
Etiketleme
Kan doru kiiye mi ait
ADI- SOYADI,TARH,SAAT, KANI ALAN K

27
 Post-Mortem rnek Alnmas

13-Jul-17
Belirli blgelerden kan alnmas
drar
Vitrz sv (gz)
Dokular (karacier, beyin, kas...)
Mide ierii
Sa-trnak

28
Mide Ykama Suyu
Tarm ilalar ve mstahzar ilalar ile zehirlenme olaynda
laboratuvar iin rnek alnmas;

13-Jul-17
ilen insektisidin ve mstahzar ilacn kutusu bo olsa
dahi gnderilmelidir. Ortada kutu yoksa bile
yaknlarndan zehirlenmeye neden olan ilacn ad
sorularak tutanaklara geirilmelidir.
Hasta hastaneye gtrldnde midesinin ykama suyu
alnmaldr.

29
Post-Mortem rneklerde Sorunlar

13-Jul-17
Olay hakknda bilgi eksiklii
Olay yerinin yetersiz incelenmesi
rm veya paralanm cesetler
Yanklar
Gmlm cesetler (Feth-i kabir)

30
 Sa

13-Jul-17
Uyuturucular, dolam sisteminde, kanla birlikte sirkle
olurken, kl kknde tutulur ve kklerden dar doru
byyen kl gvdesinin merkezinde hapsedilir

31
 13-Jul-17
32
 ALKOL

13-Jul-17
33
 ALKOL 4 OLASI LM
ALINMASI KOMA
3 AIR
ENTOKSKASYON

13-Jul-17
STUPOR
2 ATAKS VE BLN
BULANIKLII

SARHOLUK
1
KEYF HAL
0,5 HAFF
ENTOKSKASYON

ETKLENME
BAC g/l 34
 13-Jul-17
35
Rezidel az alkol

Alkoll iecek alndnda veya alkol buhar solunduunda

13-Jul-17
az mukozas ve nazal pasajdaki alkol
Geirme ile alkol buharnn gelmesi
Kusma ile midedeki alkoln gelmesi
Kuvvetli ekspirasyonla PK verir

36
Rezidel Alkol Etkileyen Faktrler

13-Jul-17
ilen alkoln konsantrasyonu
Alkoln az iinde kal sresi
Baz az spreyleri (%20 Alkol ierir)
ksrk uruplar
Die konulan alkoll pamuk

37
Henry Kanununa Gre

Kandaki alkol ile derin solunum havasndaki alkol

konsantrasyonu oran sabittir.

13-Jul-17
Bu oran 2100:1 dir.

38
 Kan alkol, Alveol havasndaki alkol ve bunlarn oranlar konusunda
lkeler arasnda bir konsensus YOK.

lke Kanda alkol Alveol havasnda Kan/alveol

alkol oran

13-Jul-17
Birok Avrupa 0.50 mg/mL 0.25 mg/L 2000:1
lkesi
Hollanda 0.50 mg/mL 220 g/L 2300:1
Norve ve sve1 0.20 mg/g 0.10 mg/L 2100:1
Finlandiya 0.50 mg/g 0.21 mg/L 2400:1
ABD 0.08 g/100 mL 0.08 g/210 L 2100:1
ngiltere 80 mg/100 mL 35 g/100 mL 2300:1

39
ALKOL EMLM

% 25 i mideden geri kalan ince barsaklardan emilir

Alk- tokluk emilimi etkiler

13-Jul-17
45 dakika iinde hemen hemen tamam emilir (Sosyal
iicilerde 30 dakikada)
Alkol % si yksek ise; GS de iritasyon, emilim inhibe
olur

40
Eliminasyonu

0.12-0.18 promil / SAAT

Ortalama 0.15 promil / SAAT

13-Jul-17
41
ALKOL - LA

Aditif etkililer: Antihistaminikler, trankilizanlar, eroin,

morfin

13-Jul-17
Bunlarn reete edilen dozlar alkolle beraber alndnda;
AIRI DOZ ETKS ve/veya solunum durmas sonucu
LM

42
 13-Jul-17
LM OTOPS

KANDA
ALKOL

43
DEC ( Drug Evaluation and Classification )
Program

13-Jul-17
1- Alkolmetre ile lm
2- Kii ile konuarak durumunun nasl olduunu not etme
3- Travma var m? la kullanmn dndren bir durum
var m?
4- Gz muayenesi (Horizontal ve vertikal nistagmus
testleri)

44
 5- Dikkat testleri ( Yrme ve dnme, tek ayak zerinde
durabilme, parman burnuna gtrme ve denge testleri)

13-Jul-17
45
 6- Vital bulgular deerlendirme (Nabz ve tansiyon, vcut
ss)
7- Karanlk oda testi (pupilla boyutunu lme, gzlerin
a reaksiyonu), ayrca ila veya alkol kokusu alnp

13-Jul-17
alnmad not edilmeli
8- Kas tonusunun deerlendirilmesi
9- Kol, bacaklar ve boyunda ine pikr izi

46
 10-phelenilen ila veya alkolle ilgili sorular yneltilmeli
11- Muayene bulgular rapor edilmeli

13-Jul-17
12- Toksikolojik analiz iin kan rnei alnmal

47
 1.0 Ayrntl doktor 1.01/ 2.01Trafikde
muayene bulgular alkole bal gvenli

13-Jul-17
mevcut deil ise; alkolden srn etkilendiinin
trafikde gvenli srn kabulnn gerektii
etkilenip etkilenmedii
hususunun tesbit
edilemedii

48
 13-Jul-17
Teekkrler

49