ALPABETO AT

ORTOGRAPIYANG FILIPINO
Andrea Juan
Lumanglas
Kristina Michaelis
Of 1J-PH

Jane Lenon

Abbygale

Dianne Nalangan

Ortograpiya at
Alpabeto
Pagbabaybay
Digrapo at Paggamit
ng Gitling
Paghihiram

ANG PAGHIHIRAM

Salitang banyaga na walang salin

1987
PATNUBAY SA
ISPELING
Pantanging

ngalan
Salitang katutubo
Salitang hindi konsistent o
malayo ang bigkas kapag
binabaybay
Pang-agham o teknikal

C, N, Q, X
Hindi

kumakatawan ng yunit
ng tunog

LETRANG C
Panatalihin

ang C kung ang salita

ay hinihiram sa orihinal na anyo

Halimabawa:
Calculus
cholorophyll
carbohydrates

de facto
corsage

LETRANG C
C

at C

Kung tunog /s/ or /k/ kapag binaybay

sa Filipino ang hiram na salita
Hal. participant
partisipant
central
sentral
cake
keyk
empirical
empirikal

LETRANG Q
Panatilihin

ang letrang Q kung

ang salita ay hiniram sa orihinal
na anyo
Halimbawa:
quo vadis
quotation
quad

opaque

LETRANG Q
Q

KW

at

Kung tunog /kw/ o /k/ kapag

binaybay sa Filipino

quarterkwarter
quota
kota
sequester
sekwester
Hal.

LETRANG
Panatalihin

ang letrang kung

ang salita ay hiniram sa orihinal
na anyo.
Malacaang
El Nio
La Nia

coo
Santo Nio

LETRANG

(enye)

(enye)

NY
- kung tunog /ny/ kapag
binaybay sa Filipino
Hal. Pia
Caon

Pinya
Kanyon
pao
panyo

LETRANG X
Panatalihin

ang letrang X kung

ang salita ay hiniram sa orihinal
na anyo
axiom
xylem
export

Exodus
wax

LETRANG X
X

KS
Kung tunog /ks/ kapag binaybay sa
Filipino

Hal.

Taxonomy
Experimental
texto

Taksonomi
Eksperimental
teksto

KOMISYON NG WIKANG FILIPINO

(KWF)
Nagaaral ng ortograpiyang filipino
na pinagaaralan sa paaralan
Binagong Gabay sa Ortograpiya ng
Wikang Filipino = Ortograpiyang
Pambansa

F, J, V, Z
may

fonemikong estado sa
Ingles
Gamitin kapag tunog /f/,
/j/, /v/, /z/ sa mga
salitang hiram
fan pan
bisa visa

LETRANG F
Gamitin

ang letrang F para sa

maga hiram na salita
Tofu Tofu
Football Futbol
french fries french fries
fraternity fraterniti
photo - foto

LETRANG J
Gamit

ang letrang J sa tunog /j/

sa mga hiram na salita.
jam jam
jacket jaket
journal jornal
object objek
budget - bajet

LETRANG V
Gamiting

ang v sa tunog na /v/ sa

mga hiram na salita.

vertebrate vertebrate
variety varayti
volume volyum
value - valyu

LETRANG Z
Gamitin

ang letrang V para sa

tunog na /v/ sa hiram na salita.
zebra zebra
magazine magazin
bazaar - bazaar

F, J, V, at Z
Ang

mga letrang ito ay

importante upang maigalang ang
mga kahawig na tunog sa mga
katutubong wika.
avid (Ivatan ) ganda
feyu (Kalinga) pipa na yari sa
bukawe o
sa mga tambo
kuvat (Ibaloy) - digma

LAYUNIN
Gawing

estandardisadong
ortograpiyang Filipino ang
mga katutubong wika upang
magamit ang salitan sa lahat
ng wika sa Pilipinas

GABAY SA
ORTOGRAPIYA NG
WIKANG PAMBANSA

ANG MGA TUNTUNIN

Kung

ano ang bigkas ay siyang sulat

Panatilihin ang orihinal na anyo ng mga
salitang buhat sa ibang mga katutubong
wika. (hal. Vakul, avid, hadji)
Hanapan ng katumbas ang mga hiram na
salita (hal. Rule- tuntunin (at hindi rul))
narrative salaysay (at hindi narativ)
tarsier maomag/ malmag
whale shark - butanding

Kapag walang eksaktong katumbas,

hiramin ang salita ayon sa mga
sumusunod
Baybayin

ang salita ayon sa

ABAKADA kung wikang
Espanyol ang pinahiraman

cebollas sibuyas
psicologia sikolohiya
ventana bintana
silla silya

Panatilihin

ang orihinal na anyo

kung wikang Ingles at iba pang
wikang dayuham ang
pinaghihiram

Halimbawa:
mommy
maam
psychology
sir
girlfriend

Sa

mga salitang pantangi,

panteknikal at pang-agham ay
panatilihin sa orihinal nitong
baybay
sodium chloride
sclerenchyma
mouse

chlorophyll

Ang

mga hiram na salita na naiba

ang bigkas at/o kahulugan sa
orihinal ay nararapat na baybayin
sa ABAKADA.
stand by istambay
up here apir
hole in - holen

Ang

baybay ng salitang hiram na

matagal na o lagi nang ginagamit
ay nararapat pa ring gamitin.
telepono (hindi telefono)
pamilya ( hindi familia / familya)
epektibo (hindi efektibo/efektiv)

Ang

paggamit ng mga letrang

wala sa ABAKADA sa
pagbabaybay ng mga hiram na
salita ay iwasan.

Morphology morpholohiya (at

hindi morfoloji)
Variety of language barayti/ uri
ng wika (hindi varayti ng wika)

Sumunod

sa opisyal ng
pagtutumbas

Hal.
Agham-panlipunan (hindi
maaaring Republika ng
Filipinas)
Matematika (hindi matematiks)
Agham (hindi sayans)