CRISE E CREBA DA MONARQUA CONSTITUCIONAL. ALFONSO XIII E A DITADURA DE PRIMO DE RIVERA.

O DESASTRE DE 1898

O REINADO DE ALFONSO XIII

Crise da restauracin 1902-1923
Crise dos partidos dinsticos 1902-1909 Crise 1905 Semana Trxica de Barcelona 1909 Neutralidade na I Guerra mundial 1914-1917 Crise 1917: Xuntas de defensa Folga Xeral Revolucionaria Asamblea de Parlamentarios Desastre de Annual 1921

Directorio militar 1923-1925 Ditadura Primo de Rivera 1923-1930

Orde pblico Fin da guerra de marrocos

Directorio Civil
Partido nico: Unin Patritica Recuperacin econmico

Ditablanda Berenguer

Crise poltica: Pacto de San sebastin e Revolucin de jaca Eleccins municipais abril 1931

OS INICIOS DO REINADO DE ALFONSO XIII

Crise do modelo bipartidista Desaparecen Cnovas e Sagasta Maior protagonismo de outras forzas polticas

A cuestin militar O exrcito pretende tutelar a vida poltica. Problemas en Marrocos

Derrotas militares no Rif A conflictividade social

Crise no 1909, 1917 ou 1921 Inestabilidade gubernamental Insostible, rematar co golpe de Estado de Primo de Rivera

Maura

Alfonso XIII

Canalejas

En 1905 a Lliga Rexionalista de Camb e Prat da Riba gaan as eleccins locais de Catalunya. O exrcito alarmado polo incremento do nacionalismo cataln e a suposta disgregacin de Espaa, asalta e incendia en 1905 a revista satrica en lingua catalana o cu-cut por realizar comentarios anti castrenses. O goberno de Maura cede ante a presin do exrcito e aprobou en 1906 a Lei de Xurisdicciones que permite xulgar nun tribunal militar aos xornalistas que publiquen crticas contra o exrcito.
Francesc Camb

A REVISTA SATRICA O CUCUT FOI ASALTADA E INCENDIADA POR 300 OFICIAIS DA GUARNICIN DE BARCELONA QUE SE SENTAN OFENDIDOS POLA PORTADA DA REVISTA QUE DESCRIBA O COMPORTAMENTO CASTRENSE COMO O DUN TOURO QUE ENVISTE SEN PENSAR.

Pretende reformar o sistema dende o goberno antes de que o faga unha revolucin popular

Lei Electoral de 1907 Dificulta o fraude electoral Medidas sociolaborais Lei do Descanso Dominical
Creacin do Instituto Nacional de Previsin (seguros obreiros)

Medidas econmicas Leis de proteccin e fomento da industria

Ley de Colonizacin interior

5/XII/1903-16/XI/1904 25/I/1907-21/X/1909

Acercamento ao nacionalismo moderado

Problema en Marrocos

PROBLEMAS
Semana Trxica (dimisin)
Orden pblico

5/XII/1903-16/XI/1904 25/I/1907-21/X/1909

A SEMANA TRXICA DE BARCELONA

1906 CONFERENCIA DE ALGECIRAS

Os europeos obrigaron ao sultn de Marrocos a someterse s potencias imperialistas e ceder o seu territorio a Francia e a Espaa. O Rif, a prte norte de Marruecos pasa a partir desa data a control Espaol que ansiaba reconstrur o seu imperio en frica despois do desastre de 1898.

A SEMANA TRXICA DE BARCELONA

CONFERENCIA DE ALGECIRAS

TRATADO HISPANOFRANCS

intereses econmicos

PROTECTORADO FRANCOESPAOL SOBRE MARROCOS

intereses militares

ESPAA ASUME O RIF

ESPAA ASUME O RIF

derrota espaola no Barranco do Lobo

RESISTENCIA RIFEA

cabilas

Envo de mis tropas

SEMANA TRXICA

Tralo desastre do Barranco do Lobo (1908). O goberno espaol concentrou s sas tropas en Barcelona para embarcalas e reprimir a revolta rifea de 1909. O descontento popular pola lei de recrutamento que permita aos ricos pagar e non ir guerra xerou unha Folga Xeral e unha Movilizacin popular contra da mesma, que estoupa o 18 de xullo en Barcelona, mentres saan as tropas cara Marrocos. Declaracin do Estado de Guerra, represin manifestacins Detencin de centenares de persoas, consellos de guerra e condenas a morte, exectase a Francisco Ferrer e Garda o que xenera unha Oleada de protestas en toda Europa a dimisin de Maura e o posterior goberno dos liberais de Canalejas.

BARRICADAS NAS CALLES

QUEIMA DE IGREXAS

FRANCESC FERRER I GURDIA (1859-1909) PEDAGOGO E FUNDADOR DA ESCOLA MODERNA LAICA FOI ACUSADO, SEN PROBAS, DE HABER INSTIGADO A SEMANA TRXICA. FOI XULGADO SEN GARANTAS E FUSILADO. A PROTESTAS POPULARES POR TODA ESPAA POLO SEU ASASINATO, PROVOCARON A DIMISIN DE MAURA.

FUSILAMENTO DE FERRER E GUARDIA

PROTESTAS CONTRA MAURA

Maior reformismo social e limitacin do poder da Igrexa

Separacin Igrexa-Estado Lei do Cadeado Medidas sociolaborais Lei sobre o traballo das mulleres Medidas militares Servicio militar obligatorio Medidas socioeconmicas Sustitucin dos Consumos por un imposto progresivo sobre a Renta Poltica territorial Lei de Mancomunidades

9/II/1910-12/XI/1912

Asesinado o 12 de novembro de 1812 en Madrid. O asesino, foi o anarquista Manuel Pardias.

O asasino que seguramente espiaba a ocasin de asasinar ao Presidente, sacou un revlver Browning do peto e a moi curta distancia fixo dous disparos, conseguindo dar morte cun deles ao sr. Canalejas. O outro disparo deu na porta da librera do sr, Martn. A confusin que se produciu foi enorme. O nmero de persoas que s 11.25 pasaba por aquela beirarra era considerable e os disparos causaron o pnico conseguinte. O sr. Canalejas, ferido de morte, polo proxectil, non fixo mis que dar uns pasos vacilantes, esborrallndose ao chan. O asasino intentou fuxir, impedndolle este propsito o policia de escolta, que puido alcanzarllo cun bastonazo, ao que contestou o criminal cun disparo que non fixo branco. A uns 10 pasos da beirarra onde foi cometido o crime, puxo o asasino fin sa vida disparndose el outro tiro.

A OPOSICIN E A CRISE DO SISTEMA 19121917

Outras forzas polticas:

Republicanos: Principales opositores, escasos e divididos(Lerrouxismo,P. Reformista,Blasquismo) Carlistas: D. Xaime abandoa a va insurreccional en 1909, defendendo a tradicin e os foros. Socialistas: Aumenta lentamente, en 1910 entra no Congreso Pablo Iglesias Sindicalismo: Aumento de militantes. C.N.T (1910). Accin revolucionaria e boicots. Salvador Segu. Auxe tamn da UXT. Irrupcin nacionalismos: Catalanismo: A Lliga 1901, Camb e Prat de la Riba Nacionalismo Vasco: P.N.V., Sabino Arana
Pablo Iglesias Sabino Arana Francesc Camb

A OPOSICIN E A CRISE DO SISTEMA 19121917

O SINDICALISMO EN ESPAA

CRISE DE 1917
Crise militar Crise poltica Crise social

Xuntas de Defensa

Asamblea de Parlamentarios

Folga xeral Revolucionaria

A CRISE MILITAR DE 1917

Crise militar: As xuntas militares Macrocefalia: ascensos por mritos de guerra (favoreca aos africanistas) Inflacin desmedida, prdida de poder adquisitivo, salarios baixos.

Formacin de xuntas de Defensa Incremento salarial Antigedad para o ascenso Manifiesto de Xuo de 1917 Culpaba gobierno dos males do pas e do exrcito Chamamento renovacin poltica

A CRISE POLTICA DE 1917

A crisis poltica: Asamblea de parlamentarios Propoa: Convocatoria de Cortes Constituintes convocatoria non acudiron a maiora dos Deputados A Garda civil a disolve Non triunfou por: Discrepancias ideolxicas entre rexionalistas e partidos de esquerdas. Oposicin das Xuntas de Defensa A Folga inhibiu aos burgueses, ante o temor revolucionario

A CRISE SOCIAL EN 1917

A crise social: A Folga Xeral Descenso dos salarios, coiuntura blica Empresas con considerables beneficios 1916, CNT e UXT, manifiesto folgustico Instan ao goberno a baixar os prezos baixo ameaza de Folga Xeral A Folga estoupa en agosto de 1917 Instauracin da repblica Cortes constituintes Fracaso por: Non participacin de clases medias, nin campesinos Apoio do exrcito ao goberno Vacilacions republicanas Medo da burguesa

A DESCOMPOSICIN DO SISTEMA: 1917-1923

Qu sucede a partires de 1917?

Debilidade e heteroxeneida de da oposicin

Problem as en Marrocos

1917-1923

Incapacidad e de renovacin poltica

Conflictividade social

Camio cara a ditadura

Colapso das institucions Nos 5 aos seguintes 10 gobernos Exrcito nica solucin para salvar a monarqua Oposicin mermada Republicanos e socialistas no conseguiron afianzarse como oposicin Republicanos cada vez ms conservadores e fragmentados Partido Socialista aumentou a sa filiacin e forza social Escisin en 1921 aparece o PCE Radicalizacin social e pistoleirismo (226 asesinatos entre 1916 e 1923)

O MOVEMENTO OBREIRO
O aumento das protestas obreiras e populares foi en aumento debido inflacin e a situacin social de falta de democracia. Os empresarios catalns mis conservadores crearon o Sindicato Libre que consista en contratar a asasinos a soldo para matar lderes obreiros

O MOVEMENTO OBREIRO
A falta de democracia real e a imposibilidad de dilogo social no sistema da Restauracin conduciu ao uso da violencia como arma poltica. O Pistolerismo converteuse, especialmente en Barcelona, no xeito como o proletariado e a patronal facan sentir a sa forza nas ras, lgicamente sempre a favor do mis forte, a patronal.

O MOVEMENTO OBREIRO
A represin obreira logo da folga do 1917 foi brutal. O goberno de Maura instaura a Lei de Fugas pola que os policas poden disparar a matar a calquera detido que intente fuxir. Esta lei foi a porta posibilidade de realizar asasinatos de Estado e aplicouse a lderes obreiros que se quera eliminar.

Grabado de Hlios Gmez. A Lei de Fugas. 1918

O MOVEMENTO OBREIRO
ANTE A REPRESIN CONTRA O MOVEMENTO OBREIRO TRALA FOLGA DE 1917, OS ANARQUISTAS ASASINAN AO PRESIDENTE DO GOBERNO EDUARDO DATO EN 1921. PARTIDARIO DA LEI DE FUGAS. O PARTIDO LIBERAL XA NON VOLVER ATOPAR UN LDER QUE LLE SUBSTITA E O SISTEMA BIPARTIDISTA DA RESTAURACIN ENTRA EN DESCOMPOSICIN POLTICA.

Eduardo Dato

DESASTRE DE ANNUAL

Desastre
12.000

de Annual. Derrota do xeneral Silvestre a mans de Abd el Krim

bajas e Melilla en perigro

Annual

Abd el Krim

No monte Arruit estaba o cuartel xeral espaol e nel morreron mis de 2.900 espaois xunto ao Xeneral Fernndez Silvestre e todos os seus oficiais. O total de baixas espaolas durante a revolta rifea de 1921 estmase nunhas 12.000. Espaa quedouse sen exrcito na zona. O exrcito espaol foi borrado do mapa rifeo en 1921. O imperio espaol quedou en dbida fronte s potencias europeas que nese momento tian unha poltica imperialista moi agresiva. Abd a el Krim intentou obter infructuosamente o recoecemento internacional dun Estado Rifeo (1921-1925) especialmente dos EEUU. A opinin pblica e os congresistas socialistas e republicanos solicitaron a retirada espaola do Rif. O goberno abre unha investigacin a cargo do xeneral Juan Picasso Gonzlez. O informe Picasso atopou corrupcin dentro do exrcito que afectaba a todo o abastecemento das tropas. Os soldados espaois enfrontronse aos rifeos sen bo armamento, municin nin adecuada alimentacin porque algns altos oficiais quedban co dieiro do orzamento. Un mes antes de que de fixese pblica a investigacin o exrcito paralizou todo o proceso. O informe non foi xamais publicado.

EL DEVENIR DEL REINADO DE ALFONSO XIII

DESASTRE DE ANNUAL 1921

XENERAL SILVESTRE

ABD-EL-KRIM

DESASTRE DE ANNUAL

Fases:
Directorio Militar 1923-1925

Directorio Civil 1925-1930

Directorio militar 1923-1925

Todolos os seus membros son militares

Directorio civil 1925-1930

Algunhos dos seus membros son civiles.

Suspensi n da Constituci n

Represin do obreirismo radical

Dictadura de Primo de Rivera

Prohibici n da actividade poltica e sindical

Militarizaci n da orde pblica

A ditadura de primo

Directorio Militar : 1923 1925 - Goberno formado exclusivamente por militares - Consecucin da paz social, orden pblico e ordeacin da Administracin - Fin da guerra en Marrocos : desembarco de Alhucemas (1925) Directorio Civil : 1925 1930 - Inclusin de ministros civis no Goberno - Intento de perpetuacin do rximen : creacin Unin Patritica - poca de realizacins ---sociais : comits paritarios (socialistas) --- obras pblicas : estradas, ferrocarris --- financieiras : reforma tributaria, CAMPSA Cada da ditadura --- fin espexismo felices anos vinte=crack do 29 --- peche empresas iguala mais paro (aparicin de crticas) --- oposicin : catalanistas, intelectuais, estudiantes --- dimisin de Primo de Rivera : 13 xaneiro 1930

Directorio militar

Ideoloxa e apoios
Lema:

Patria, relixin e monarqua Principios de eficacia, orde e autoridade Antiliberalismo, Estado forte, conservador e monrquico, catolicismo social. Apoios:
Catlicos Exrcito Empresarios

e tradicionalistas

e patrons Intelectuais conservadores

Directorio militar

Reorganizacin do Estado

Reestablecer a orde pblica Pacificar Marrocos Disolucin de Concellos e Diputacins

Dominados por militares e xuntas de maiores contribuintes A Unin Patritica. Non ten ideoloxa definida, apoio social ao rxime

Obra do goberno

Poltica interior
Suspensin rxime constitucional (1876) Centralizacin. Contrario a nacionalismo rexionalista (Prohibicin bandeira e himno cataln) Poltica da man dura, orde pblico

Directorio militar
Poltica
Guerra

exterior

de Marrocos. Colaboracin con Francia (1925). Desembarco de Alhucemas. Acercamento diplomtico a Mussolini Melloran as relacins con Portugal ( Salazar) Acercamento a Hispanoamrica

Desembarco de Alhucenas

Espaa antes de reconquistar o Rif, efectuou unha campaa de bombardeos areos con armas qumicas durante todo o ano 1924. Os franceses venderon excedentes de gas mostaza d 1Guerra Mundial aos espaois e lles prestaron os avins para a operacin. O exrcito espaol ten a dubidosa honra de ser a primeira nacin en ter utilizado armas qumicas contra a poboacin civil.

Desembarco de Alhucenas
Unha vez diezmada a moral da poboacin rifea cos bombardeos, produciuse o desembarco anfibio espaol con apoio francs, na baha de Alhucemas en 1925. Primeiro paso para a reconquista do Rif. Desde un punto de vista militar, o desembarco de Alhucemas supuxo o primeiro gran desembarco masivo (mar-terra-aire) con xito da historia contempornea. A brutalidad dos legionarios espaois cos combatentes rifeos tamn foi habitual na campaa de 1925. Son os oficiais africanistas os que trala guerra do Rif recibirn todo tipo de ascensos e colocaranse na cpula militar espaola. Foron eles os que posteriormente acabaron coa primeira democracia espaola da II Repblica iniciando a Guerra Civil en 1936.

A ditadura de primo

Poltica econmica e social

Intervencionismo

Fomento das obras pblicas

As obras pblicas

As obras pblicas

A caida da monarqua

Clima pouco favorable monarqua: Responsabilidade na ditadura Aumentan os antimonrquicos Goberno do xeneral Berenguer: Restablecimiento sistema anterior Pervivencia problemas anteriores Gobierno almirante Aznar : (gabinete de concentracin) Eleccins municipais : abril 1931 Victoria monrquica pero republicana nas reas urbanas Proclamacin da Repblica en Eibar e Barcelona Exilio de Alfonso XIII pon fin monarqua e inicia a II Repblica Oposicin: Republicanos, socialistas, rexionalistas, estudantes Pacto de S. Sebastin : 27 agosto 1930 Intelectuais : Ortega e Gasset (O erro Berenguer) Insurreccins republicanas (Jaca - Cuatro Vientos)

A caida da monarqua

PACTO DE S. SEBASTIN

Pacto de San Sebastin, 1930 A esta reunin acudiron opositores Ditadura Militar encontrndose os representantes das forzas republicanas, tanto de mbito nacional como rexional. Xunto a eles asistiran a ttulo persoal socialistas e numerosos intelectuais

A caida da monarqua

ALMIRANTE AZNAR

ELECCINS MUNICIPAIS 1931

A caida da monarqua

EXILIO DE ALFONSO XIII

O apoio poltico prestado pola monarqua ditadura de Primo de Rivera, foi decisivo para desprestixiar a figura do monarca.
Trala cada da dictadura en 1931 a sua situacin se fixo insostible. Alfonso XIII nunca apostou pola democratizacin de Espaa e a sociedade espaola en crise econmica e social estaba necesitada de grandes e importantes cambios estructurais. A monrqua brbnica deu paso segunda repblica espaola.

A caida da monarqua

Agradecementos
O meu mis profundo agradecemento a todos aqueles que de un xeito desinteresado propician que nos sexa posible facer este tipo de traballos.

Gracias por aportar informacin, dun xeito altruista, para que outros poidamos facer as nosas particulares interpretacins da mesma.