===================================================================
TRNG I HC PHNG NG
KHOA CNG NGH THNG TIN
---------------o0o--------------
c lp - T do - Hnh phc
--------------o0o--------------
N HC K 9
Tn ti: K THUT IU CH TN HIU TRONG CC H THNG
TRUYN TIN S HIN I
H v tn
Lp
Kha
Ngnh
:
:
:
:
Ngy
thng
nm 2008
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
im :
(Bng ch :
)
Ngy
thng
nm 2008
n hc k 9
===================================================================
LI NI U
Cng vi s pht trin ca t nc, nhng nm gn y, cc ngnh cng
nghip u pht trin mnh m v ngnh cng nghip vin thng cng khng
ngoi l. Ngy cng c nhiu dch v truyn thng mi v cht lng truyn
thng cng yu cu cao hn dn n s cn thit phi thay i nng cp
ng truyn.
ng trc xu hng nh vy, vic tm hiu v cc vn truyn tin
trong cc h thng vin thng hin i tr nn quan trng i vi sinh vin.
Nhn thc c iu , n tt nghip K thut iu ch tn hiu trong cc
h thng truyn tin s hin i s gii thiu tng quan v cc h thng truyn
tin s, tm hiu v cc vn k thut iu ch tn hiu. B cc ca n bao
gm cc chng:
Chng 1 : Tng quan v h thng truyn tin s
Chng 2 : Cc c im ca truyn dn s v iu ch xung m
Chng 3 : iu ch tn hiu s
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
MC LC
Li ni u.......................................................................................................
Chng 1. Tng quan v h thng truyn tin s.............................................
1.1 Khi qut v h thng truyn tin in t...................................................
1.2 Ngun tin v tn hiu ngun......................................................................
1.3 iu ch v gii iu ch trong cc h thng truyn tin............................
1.4 Phn tch tn hiu.......................................................................................
Chng 2. Cc c im ca truyn tn s v iu ch m xung....................
2.1 c im ca truyn tin s........................................................................
2.2 Cc dng iu ch xung.............................................................................
2.3 iu ch m xung......................................................................................
-Tng quan ......................................................................................................
-Ly mu PCM................................................................................................
-Tc ly mu,lng t ho v m ho........................................................
-Di ng.........................................................................................................
-Hiu sut m ho............................................................................................
Chng 3. iu ch tn hiu s.......................................................................
3.1 Tng quan v mt s h thng truyn tin s..............................................
3.2 Kho dch bin ASK..................................................................................
3.3 Kho dch tnFSK.....................................................................................
3.4 Kho dch pha PSK....................................................................................
3.5 iu ch bin cu phng QAM..........................................................
3.6 Kho dch pha vi phn DPSK....................................................................
3.7 Hi phc sng mang..................................................................................
3.8 Xc sut bit v t l li bit.........................................................................
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
Chng 1
TNG QUAN V H THNG TRUYN TIN S
1.1.Khi qut v h thng truyn tin in t:
H thng truyn tin in t l mt h thng s dng cc mch in v cc
thit b in t thc hin cng vic truyn tin t ni ny n ni khc,gi tt
l h thng truyn tin.Thng tin ngun nguyn thu c truyn trong cc h
thng truyn tin c th di dng tng t,v d : ting ni con ngi , m nhc
hoc c th di dng s,ri rc nh nhng ch ci hoc ch s c m ho
di dng nh phn.
Thng tin truyn v x l trong cc h thng truyn tin in t c biu
th di dng cc tn hiu. Tn hiu l i lng vt l mang thng tin v thng
c biu th di hai dng : tn hiu tng t v tn hiu s.
H thng truyn tin truyn cc tn hiu tng t c gi l h thng
truyn tin tng t. H thng truyn tin truyn cc tn hiu s l h thng truyn
tin s.
Trong cc h thng truyn tin c s tham gia ca cc my tnh, tin tc
hoc thng tin c biu th di dng d liu. H thng hoc mng truyn tin
c gi l h thng hoc mng truyn d liu.
Mt h thng truyn tin bt k no cng c th c biu th theo s
khi sau:
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
Ngun
tin
X l
tn
hiu
pht
Mch
sng
mang
Mi
trng
hoc knh
truyn dn
Mch sng
mang
X l tn
hiu thu
u cui
nhn tin
Cc k hiu trong s :
m(t) D liu ngun tin a vo thit b pht
s(t) D liu u ra ca my pht sau khi c x l, m ho, iu ch v khuch i a
vo ng truyn
n(t) Tp nhiu tc ng vo thit b thu. Do c tp nhiu nn r(t) = s(t) + n(t) s(t)
m%(t ) Tn hiu u ra thit b thu (nhn tin) ; m(t ) m%(t )
Hnh 1.1 M t s khi tng qut mt h thng truyn tin
n hc k 9
===================================================================
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
ngun tin nguyn thu phn ln l nhng hm lin tc theo thi gian f(t) hoc l
hm bin i theo thi gian cng cc thng s khc. Phn ln cc tin nguyn
thu mang tnh lin tc theo thi gian v mc, ngha l c th biu din mt
thng tin no di dng mt hm s s(t) tn ti trong khong thi gian (t1 , t2 )
vi cc gi tr bt k trong phm vi (Smin,Smax) nh hnh 1.3.
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
s(t)
Cc ngun tin nguyn thu c th c a trc tip vo knh truyn
i hoc c th quam cc
a x php bin i x l trc khi a vo knh truyn tin s
phi c s ho hoc m ho. Php bin i tn hiu ngun tng thch vi
knh truyn c gi l php iu ch.
Smin
n hc k 9
===================================================================
u (t ) = U sin(2 ft + )
(1.1)
Trong :
u(t)
l bin (V);
l tn s (Hz);
l gc lch pha (rad).
Cc k thut iu ch c th c m t nh sau:
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
Tn hiu iu ch
Tng t
Dng iu ch c
to thnh
AM
FM PM
ASK
FSK PSK
QAM
n hc k 9
===================================================================
B iu
ch(chuyn
i ln)
To sng
mang(tn
s cao)
Khuch
i(chuyn
i xung)
Gii iu
ch
Tn hiu
c gii
iu
ch,thng
tin(tn s
thp)
To sng
ni(tn s
cao)
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
(1.2)
(1.3)
trong :
u(t) l in p hnh sin bin i theo thi gian;
i(t) l dng in hnh sin bin i theo thi gian;
U l in p nh (V);
f l tn s (Hz);
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
trong =
(1.4)
Biu thc (1.4) biu th dng sng f(t) bao gm mt gi tr mt chiu (dc)
l A0, mt chui cc hm cosin v sin trong cc hng sau c tn s l bi s
ca tn s s hng th nht. Biu thc cng ni ln rng, mt dng sng tun
hon no bao gm mt thnh phn mt chiu v mt chui cc sng hi dng
sin v cosin. Sng hi c tn s l bi s nguyn ca tn s c bn. Tn s c
bn l sng hi bc nht v bng tn s ca dng sng. Bi s bc hai ca tn s
c bn c gi l hi bc hai, bi s bc ba c gi l hi bc ba, Nh vy,
biu thc (1.4) c th vit:
f(t) = dc + sng c bn + hi bc 2 + hi bc 3 + + hi bc
1.4.3. Chui Fuorier ca dng sng ch nht
Khi phn tch cc mch truyn tin in t thng gp cc dng sung ch
nht. Hnh 1.5 m t mt dng sng xung ch nht vi rng xung
v chu
u (t ) =
U t 2U t sin x
sin 2 x
sin nx
+
cos
t
+
cos
2
t
+
...
+
cos
n
t
(
)
(
)
(
) (1.5)
T
T x
2x
nx
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
U
t
T
Hinh 1.5. Dng sng xung ch nht
H
trong :
Un =
2U sin nx
T
nx
(1.6a)
hoc:
Un =
2U sin ( n ) T
T
( n ) T
(1.6b)
trong :
Un l bin nh ca hi bc n;
n l hi bc n;
U l bin nh ca sng ch nht;
T l chu k xung ch nht.
Hm (sinx)/x c s dng biu th cc dng sng xung tun hon.
Hm (sinx)/x l mt sng hnh sin tt dn trong nh k tip sau c gi tr b
hn nh trc n. Hnh 1.6 m t hm (sinx)/x.
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
(sinx)/x
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
= 0,25
Tn s
T
-4f -3f -2f -f
f 2f 3f 4f
Chng 2
CC C IM TRUYN DN S V IU CH XUNG M
2.1. c im ca truyn dn s
Truyn dn s so vi truyn dn tng t c nhng u im sau:
1. Truyn dn s c tnh khng nhiu tt hn nhiu so vi truyn dn tng
t. Cc xung s t b tc ng ca nhiu lm thay ir hoc bin dng so vi tn
hiu tng t. ng truyn dn s th cc c tnh v bin , tn s v gc
pha khng cn phi nh ra mt cch chnh xc nh knh truyn tng t. Cc
xung truyn dn s s c nh ra theo khong thi gian mu hoc mc trn,
mc di ca xung theo mt ngng no . chnh xc v bin , tn s v
gc pha truyn dn s khng quan trng lm.
2. Tn hiu s thun li v d dng hn nhiu trong cc qu trnh x l v
ghp knh so vi tn hiu tng t. Vic x l tn hiu s y c hiu l x
l cc tn hiu tng t theo cc phng php s. X l tn hiu bao gm lc,
cn bng v chuyn dch pha.Cc xung s c th c nh d dng hn tn hiu
tng t. Tc truyn ca cc h thng s c th thay i mt cch d dng
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
n hc k 9
===================================================================
H(f )
H(f )
t
Ura
f
u
Uvo
t
a) Tn hiu ra tng t b mo dng
H(f )
H(f )
Ura
f
u
Uvo
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
a)
b)
c)
d)
e)
f)
Hnh 2.2. M t cc dng iu ch xung:
a) Tn hiu tng t
d) iu ch v tr xung PPM
b) Xung mu
e) iu ch bin xung PAM
c) iu ch rng xung PWM
f) iu ch m xung PCM
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
n hc k 9
===================================================================
n hc k 9
===================================================================
HNH 2.4
Hin nay, thng dng c hai k thut c bn c s dng cho chc nng
to mu v gi, l ly mu t nhin v ly mu nh phng.
Ly mu t nhin (hnh 2.4) l dng sng tng t c ly mu gi
nguyn hnh dng ca tn hiu tng t. hnh 2.4a chuyn mch tng t FET
s ni t dng sng u vo khi xung mu mc cao. Khi xung mu mc
thp th tn hiu u vo c truyn khng thay i hnh dng n b khuch
i u ra, sau n b chuyn i A/D (tng t thnh s). Dng sng ca
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
Hinh 2.5
n hc k 9
===================================================================
gi l thi gian khe h hoc thi gian thu nhn. C1 lm nhim v nh l mch
gi. Khi FET trng thi tr khng cao, Q1 h (ngt mch) v t C1 b ngn
khng c ng phng, do in p ly mu c lu gi. Thi gian lu
gi ca t in c gi l thi gian chuyn i A/D, bi v trong khong thi
gian b chuyn i ADC s chuyn i in p mu thnh m PCM. Thi
gian thu nhn (khe h) cn phi rt ngn m bo s chuyn i t b mo
dng khe h nh hn so vi ly mu t nhin v yu cu b chuyn i tng
t/s chm hn.
Hnh 2.5b m t tn hiu tg t u vo, xung ly mu v dng sng qua
C1. y c mt iu cn ch l tr khng u ra ca Z1 l tr khng ca C1
cn phi c gi tr nh m bo cho thi gian np RC l hng s, np v
phng nhanh.
2.3.3. Tc ly mu, lng t ho v m ho
Tc ly mu ti thiu (fs) c xc nh theo nh l Nyquist c th
c s dng cho h thng PCM. Tc ly mu Nyquist c th biu th vi
biu thc:
fs 2fa
trong :
(2.1)
fs l tc ly mu ti thiu (Hz);
fa l tn s ln nht dng ly mu (Hz);
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
Hnh 2.6
n hc k 9
===================================================================
fs 2fa
do
fs 8 kHz
Nu nh tn s audio 5 kHz c vo b ly mu th ph tn u ra
c m t hnh 2.7 sau y. T hnh v, c th thy rng, tn hiu 5 kHz gy
nn tn s chng ln 3 kHz so vi ph tn audio nguyn thu.
Hnh 2.7
n hc k 9
===================================================================
bng 2.1
n hc k 9
===================================================================
Hnh 2.8
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
Hnh 2.9
2.3.4 Di ng
S cc bit PCM c truyn trn mu c xc nh bi mt vi thng
s, trong bao gm bin cc i c th chp nhn c in p u vo,
bc chuyn trng thi v di ng. Di ng DR (dynamic range) l t s gia
bin cho php ln nht trn bin cho php nh nht c th c gi m
bi b DAC. Di ng DR c biu th bi biu thc:
DR =
U max
U min
(2.2)
Umax
Bc chuyn trng thi
Vi h thng m t trong bng 1.1 th:
=
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
DR =
3V
=3
1V
U max
3
= 20 lg = 9,54dB
U min
1
DR =
1, 5
=3
0,5
1,5
=6
0, 25
(2.3a)
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
( 2.3b)
lg(3 + 1) 0, 602
=
=2
lg 2
0,301
U max
U min
= 2lg(2 n 1)
hoc
(2.4a)
(2.4b)
(2.5)
n hc k 9
===================================================================
S cc mc M = 2n
1
2
4
8
16
32
64
128
256
512
1024
2048
4096
8192
16384
32768
65536
Gi tr di ng (dB)
0
6,02
12
18,1
24,1
30,1
36,1
42,1
48,2
54,2
60,2
66,2
72,2
78,3
84,3
90,3
96,3
Hnh 2.10
V d 2.2
Cho h thng PCM vi cc thng s sau:
- Tn s ln nht ca tn hiu tng t u vo l 4 kHz
- in p cc i c gii m ti u thu l +2,25 V
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
- Gi tr di ng l 46 dB
Hy xc nh:
- Tc ly mu ti thiu;
- S bit ti thiu c s dng trong m PCM;
- Bc chuyn trng thi;
- Sai s lng t.
Bi gii
p dng nh lut Nyquist biu thc 2.1, tc ly mu ti thiu l:
fs = fa = 2(4 kHz) = 8 kHz
xc nh gi tr ca di ng, theo biu thc 2.4a.
46dB = 20 lg
102,3 =
U max
U
2,3 = lg max
U min
U min
U max
= DR DR = 199,5
U min
Thay th vo (2.3b) c:
n=
lg(199,5 + 1)
= 7,63
lg 2
U max
2,55
2,55
=
=
= 0, 01 V
2n 1 28 1 256 1
Sai s lng t cc i l:
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
Qe
0,01
2
0,005 V
100%
8, 63
.100 = 95,89%
9
Chng 3
IU CH TN HIU S
3.1. Tng quan v mt s h thng truyn tin s
Nh phn tch trong chng mt, truyn tin s bao gm c truyn
dn s v radio s.
c im phn bit mt h thng radio s vi mt h thng radio s
AM, FM hoc PM truyn thng trc nay dng quen thuc l cn c vo bn
cht ca tn hiu iu ch. C hai h thng radio s v radio tng t u s
dng cc sng mang tng t; tuy vy, iu ch tng t th tn hiu iu ch
l tn hiu tng t cn iu ch s thi tn hiu iu ch l tn hiu s. C hai
dng iu ch s v iu ch tng t th thng tin ngun c th hoc l tn hiu
s hoc l tn hiu tng t.
Hnh 3.1 m t s khi n gin ho mt h thng radio s.
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
Hnh 3.1
uam ( t ) = 1 + u m ( t ) cos ( ct )
2
(3.1)
Trong :
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
uam ( t ) = [ 1 1] cos ( ct ) = 0
2
Hnh 3.2
n hc k 9
===================================================================
Hnh 3.3
n hc k 9
===================================================================
(3.2)
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
n hc k 9
===================================================================
Hnh 3.4
b iu ch FSK, f l di tn cc i ca tn s mang v c gi tr
bng hiu s gia tn s mang v tn s vt hoc tn s trng (hoc bng mt
na hiu s ca tn s vt v tn s trng).
B iu ch VCO FSK cng c th c thc hin theo phng php
qut trong di tn cc i l tch ca in p u vo nh phn v nhy
ca b VCO. Theo phng php qut, di tn c th c biu th bi biu
thc:
f = um(t)kt
Trong :
(3.3)
f l di tn cc i (Hz);
um(t) l in p tn hiu iu ch nh phn cc i (V);
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
kt l nhy di tn (Hz/V).
Vi FSK nh phn th bin ca tn hiu u vo ch c mt trong hai
gi tr, mt ng vi logic 1 v mt ng vi logic 0. V vy, di tn cc i l
mt hng s. Do in p nh ca logic 1 v logic 0 l ging nhau cho nn bin
ca di tn i vi logic 1 v logic 0 cng ging nhau. mt s dng iu ch
khc , gi tr ca tc bit v baud l khc nhau.
Cn lu rng, c mt s ti liu c cch gi ngc li, trc iu ch
gi l baud v sau iu ch gi l tc bit.
3.3.4. rng di tn ca FSK
u ra ca mt b iu ch FSK c quan h vi u vo nh phn nh m
t hnh 3.5 trong logic 0 tng ng vi tn s trng fs, v logic 1 tng ng
vi tn s vt fm cn fc l tn s mang.
di tn cc i c biu th bi:
f =
Trong :
fm f s
2
(3.4)
f l di tn cc i (Hz);
fm l tn s vt (Hz);
fs l tn s trng (Hz).
T hnh 3.5 cng thy rng FSK c hai sng hnh sin ca tn s f m v fs.
Cc sng hnh sin dng xung c ph tn theo hm sinx/x.
V vy, c th m t ph tn u ra ca tn hiu FSK nh hnh 3.6. Gi
thit rng, cc nh ca ph tn cng sut cha phn ln nng lng, th lc
rng di tn ti thiu cn thit cho tn hiu FSK c th i qua c th biu
th theo biu thc gn ng:
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
(3.5)
(3.6)
Hnh 3.5
Hnh 3.6
V d 3.1
Mt tn hiu FSK c tn s vt l 49 kHz, tn s trng l 51 kHz v tc
bit u vo l 2 kbps. Hy xc nh:
a) di tn cc i
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
b) rng di tn ti thiu
c) Baud u ra
Bi gii
a) di tn cc i c tnh theo biu thc (3.4)
f =
fm f s
49 kHz 51kHz
=
= 1 kHz
2
2
fa =
Trong :
fb
2
(3.7)
n hc k 9
===================================================================
h=
Trong :
f
fa
(3.8a)
fm fs
2
h=
fb
2
hoc
h=
trong :
fm fs
fb
(3.8b)
(3.9)
h l h s;
fs l tn s trng;
fm l tn s vt;
fb l tc bit (bps).
V d 3.2
S dng hm Bessel, hy xc nh rng di tn ti thiu ca tn hiu
FSK ; vi tn s vt l 49 kHz, tn s trng l 51 kHz v tc bit l 2 kbps.
Bi gii
Ch s iu ch tnh theo (3.9) s l:
h=
n hc k 9
===================================================================
B = 2(3.1000) = 6000 Hz
rng di tn c xc nh y ph hp vi rng di tn c
tnh trong v d 3.1.
3.3.5. B thu FSK
Hnh 3.7 m t mt b thu tn hiu FSK n gin ho. Tn hiu FSK u
vo c ng thi a n cc b lc di thng BPF (bandpass filter) sau khi
qua b tch cng sut. B lc di thng ch cho qua tn s vt hoc tn s trng
sau a n b tch sng ng bao. Cc b tch sng ng bao a ra
cng sut cho mi di thng a n vo b so snh to tn hiu d liu u
ra. B tch tn hiu FSK nh trn l loi b tch khng lin kt.
Hnh 3.8
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
Hnh 3.9
n hc k 9
===================================================================
Hnh 3.10
n hc k 9
===================================================================
Hnh 3.11
n hc k 9
===================================================================
kha dch pha nh phn (BPSK binary phase shift keying) th hai pha
u ra c th l vi mt tn s sng mang n (nh phn c ngha l 2).
Trong hai pha th mt pha tng ng vi logic 1 v mt pha tng ng
vi logic 0. Nu nh trng thi ca tn hiu nh phn u vo thay th hai gc
pha u ra cng bin i lch pha nhau 1800. Cng v vy m tn hiu BPSK
cn c tn gi khc l kho do pha (PRK phase reversal keying) hoc iu
ch nh pha.
1. B pht BPSK
Hnh 3.12 m t s khi n gin ca mt b pht BPSK. y, b
iu ch cn bng lm vic nh mt chuyn mch o pha. Ph thuc vo logic
ca tn hiu nh phn u vo m sng mang c a n u ra c s lch
pha nhau 1800 so vi sng mang tham chiu ca b to sng.
Hnh 3.12
n hc k 9
===================================================================
Hnh 3.14
n hc k 9
===================================================================
(3.10)
Hnh 3.15
B=
2 fb
= fb
2
(3.11)
n hc k 9
===================================================================
Hnh 3.15 m t quan h pha theo thi gian i vi dng sng BPSK. Ph
tn u ra ca b iu ch BPSK l dng hai n bin c sng mang b trit
trong cc tn s bin cao nht v bin thp nht cc sng mang mt gi tr l
mt na tc bit. Nh vy, rng bng tn ti thiu (fN) cn m bo cho
tn hiu BPSK xu nht i qua l bng tc bit u vo.
V d 3.4
Mt b iu ch BPSK c tn s sng mang l 70 MHz v tc bit
u vo l 10 Mbps. Hy xc nh cc tn s cc i v cc tiu ca bin trn v
bin di, ph tn u ra, rng di tn v gi tr baud.
Bi gii
S dng biu thc (3.10) ta c:
Tn hiu u ra = (sinat)(sinct)
= [sin2(5MHz)t] [sin2(70MHz)t]
1
2
1
2
Tn s bin trn
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
B = 10 MHz
65MHz
70MHz
75MHz
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
===================================================================
PHM TRN HON
n hc k 9
===================================================================
===================================================================
PHM TRN HON