Está en la página 1de 29

Jfilo Moreira Lima Jnior

FUNDACENTRO

CONCEPO E GERENCIAMENTO DO PCMAT


PROGRAMA DE CONDIES E MEIO AMBIENTE DE TRABALHO NA INDSTRIA DA CONSTRUO

Jornada Internacional de Segurana e Sade na Indstria da Construo


So Lus MA, 11 e 12 de setembro de 2003

CONCEPO E GERENCIAMENTO DO PCMAT


PROGRAMA DE CONDIES E MEIO AMBIENTE DE TRABALHO NA INDSTRIA DA CONSTRUO

Eng Jfilo Moreira Lima Jr


Coordenador Nacional do Programa Engenharia de Segurana do Trabalho na Indstria da Construo

PROESIC

jofilo@zaz.com.br

Indstria da Construo Indstria Construo


Classificao numa viso Classificao macrosetorial
Construo Pesada; Montagem Industrial; Edificaes; Setor de servios especiais e/ou auxiliares (PROJETO)

Indstria da Construo Indstria Construo


Universo Produtivo da Economia Brasileira
Respondeu por 10,3% do PIB Nacional, nos anos 1997/98 e 6,6% das ocupaes no mercado de trabalho. No ano 2000 foi responsvel por 15,6% do PIB nacional e empregou 3,6 milhes de pessoas.

Indstria da Construo Indstria Construo Peculiaridades


Rotatividade e qualificao da mo de obra; Qualidade do produto; Subempreiteiras; Durao/Diversificao das obras; Porte das Empresas.

Legislao sobre SST na Indstria da Construo

Fases do processo construtivo x Participantes


Processo construtivo Planejamento Projeto Materiais Execuo Uso e Manuteno Participantes Proprietrio Projetista Fabricante Construtor Usurio, etc

Etapas da Obra
Projeto Instalao da obra Movimentao de terra Fundaes Estruturas Paredes em geral Coberturas Impermeabilizao Revestimento Pavimentao Esquadrias Vidros Pintura Instalaes Elevadores Urbanizao Servios finais

Mo de Obra
Almoxarife Apontador Armador Bombeiro Carpinteiro Eletricista Encarregado Engenheiro Mestre de obra Motorista Operador de elevador de carga

Operador de empilhadeira Pedreiro Pintor Servente Soldador Tratorista Vidraceiro Vigia Outros

Segurana e Sade na Indstria da Construo

Planejamento e Projetos Obra Ps-obra

Poltica

Plano de Segurana e Sade no Trabalho

Programas/ Projetos

Diagrama das funes gerenciais funes


PLANEJAMENTO

DELEGAO DELEGAO

PLANO

ORGANIZAO ORGANIZAO RELAES RELAES

CONTROLE EXECUO EXECUO

AVALIAO AVALIAO

Preveno de doenas
e acidentes do trabalho

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT BSICA


1 DIAGNOSTICO DA SITUAO DE PARTIDA: SITUAO

1.1 Anlise criteriosa dos projetos, cronograma Anlise da obra, mtodos ou processos de trabalho; mtodos 1.2 Definio dos recursos financeiros a serem Definio alocados no programa; 1.3 Descrio da obra (dados da empresa, etapas, Descrio sistemas construtivo, nmero mximo previsto de nmero mximo trabalhadores);

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT BSICA


1 DIAGNOSTICO DA SITUAO DE PARTIDA: SITUAO

1.4 Intervenientes (empreiteiros, sub-empreiteiros, trabalhadores independentes); 1.5 Levantamento do perfil da mo-de-obra; 1.6 Condies geo-climticas (precipitao pluviomtrica, temperatura, capacidade de carga do terreno, altitude, umidade relativa do ar, direo dominante e velocidade dos ventos).

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT BSICA


2 ORGANIZAO DO CANTEIRO DE OBRA
2.1 Dimensionamento e locao das reas de vivncia / arranjo fsico (armazenamento, escritrio, mquinas e equipamentos, material granular, extintores de incndio, oficinas). 2.2 Circulao de veculos e pessoal; 2.3 Sinalizao de segurana; 2.4 Transporte de pessoal; 2.5 Escoamento de esgoto e guas pluviais; 2.6 Lixo (acondicionamento, transporte e destino final); 2.7 Abastecimentos (gua/eletricidade/linha telefonica).

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT BSICA


3 RISCOS OCUPACIONAIS Descrio das atividades / categorias profissionais; Projeto de execuo e especificao tcnicas das protees coletivas; Protees individuais (especificao, definio do local de uso). 3.1 Riscos de acidentes: 3.1.1 Quedas de altura; 3.1.2 Mquinas e equipamentos sem proteo; 3.1.3 Instalaes eltricas; 3.1.4 Arranjo fsico;

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT BSICA

3.1.5 Soterramento; 3.1.6 Ferramentas inadequadas ou defeituosas; 3.1.7 Incndio/exploso 3.1.8 Quedas de altura; 3.1.9 Armazenamento inadequado; 3.1.10 Transporte de trabalhadores; 3.1.11 Animais peonhentos; 3.1.12 Objetos pontiagudos; 3.1.13 Outras situaes de riscos.

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT BSICA


3.2 Riscos Ambientais (PPRA): Riscos Ambientais (PPRA): 3.2.1 Agentes Fsicos; Fsicos; 3.2.1.1 Rudos (Mquinas pesadas, mquinas em geral, serras Rudos (Mquinas mquinas circulares, vibradores de concreto, betoneiras, marteletes, esmerilhadeiras, compressores, bate estaca); 3.2.1.2 Vibraes (de corpo inteiro mquinas pesadas // localizadas Vibraes mquinas localizadas marteletes pneumticos, vibradores de concreto, ferramentas pneumticos, vibradores de concreto, manuais motorizadas); 3.2.1.3 Radiaes (operaes de solda eltrica / oxiacetilnica e Radiaes (operaes de solda eltrica oxiacetilnica e operaes a cu aberto); operaes cu 3.2.1.4 Temperaturas externas; externas; 3.2.1.5 Presses anormais. Presses anormais.

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT


3.2 Riscos Ambientais (PPRA): 3.2.2 Agentes Qumicos; Qumicos; 3.2.2.1 Poeiras (manipulao de cimento e cal, preparao de (manipulao preparao concreto ou argamassa, movimentao de terra em geral, movimentao servios de demolio, polimento de pisos, ao dos ventos, servios demolio, ao corte de madeiras, movimentao em veculos e mquinas); movimentao veculos mquinas); 3.2.2.2 Operaes de pintura e uso de solventes; Operaes 3.2.2.3 Impermeabilizantes e substncias qumicas usadas para qumicas tratamento especiais de superfcies; superfcies; 3.2.2.4 Manuseio de lcalis (as principais substncias utilizadas lcalis so NaOH e HCI); 3.2.25 Risco de asfixia por deficincia de oxignio; 3.2.26 Asfixia qumica por inalao de gases ttxicos. xicos. qumica inalao

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT


3.2 Riscos Ambientais (PPRA):
3.2.3 Agentes Biolgicos (bactrias, fungos, bacilos, parasitas, protozorios, vrus, entre outros): 3.2.3.1 Escavao de valas e tubulaes; 3.2.3.2 Obras de Saneamento. 3.2.4 Antecipao e reconhecimento 3.2.5 Avaliao 3.2.6 Medidas de controle e avaliao de sua eficcia: 3.2.6.1 Proteo coletiva e individual; 3.2.6.2 Treinamento.

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT

3.2 Riscos Ambientais (PPRA):


3.2.7 Planejamento: 3.2.7.1 Metas; 3.2.7.2 Prioridades; 3.2.7.3 Cronograma de execuo. 3.2.8 Monitoramento da exposio aos riscos 3.2.9 Registro e divulgao dos dados.

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT


3.3 Riscos ergonmicos / anlise ergonmica dos anlise postos de trabalho:
3.3.1 Esforo fsico intenso; Esforo fsico 3.3.2 Levantamento e transporte manual de pesos; 3.3.3 Trabalho em turno e noturno; 3.3.4 Jornadas de trabalho prolongadas; 3.3.5 Outras situaes causadoras de stress fsico e/ou psquico; situaes fsico psquico; 3.3.6 Recomendaes. Recomendaes.

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT

4 TREINAMENTO:
4.1 Definio do contedo programtico, carga horria e Definio contedo programtico, horria material instrucional; 4.2 Tipos: Introdutrio, gerencial e por categoria Introdutrio, profissional; 4.3 Periodicidade.

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT


5 INTEGRAO INTERNA E EXTERNA: INTEGRAO
5.1 Gesto da qualidade; 5.2 Gesto ambiental; 5.3 PCMSO (exames mdicos, procedimentos de emergncia, mdicos, vacinao, alimentao, preveno do alcoolismo, AIDS, vacinao, alimentao, preveno doenas sexualmente transmissveis, educao sanitria); doenas transmissveis, educao sanitria); 5.4 Recursos humanos/pessoal; 5.5 Manuteno; Manuteno; 5.6 Compras e licitaes; licitaes; 5.7 Planejamento; 5.8 Instituies que atuam na rea (DRT, FUNDACENTRO, Instituies rea SESI, SENAI, Sindicatos).

Programas Integrados NR-7 e NR-9


HIGIENE OCUPACIONAL (PPRA) MEDICINA DO TRABALHO (PCMSO)

ANTECIPAO E RECONHECIMENTO DOS RISCOS PLANEJAMENTO DE AES

AVALIAES AMBIENTAIS
MEDIDAS DE CONTROLE DA EXPOSIO AO RISCO

EXAMES DE SADE

DIAGNSTICO E MEDIDAS DE PROTEO AO RISCO

AMBIENE CONTROLADO

TRABALHADOR PROTEGIDO

PREVENO DAS DOENAS OCUPACIONAIS

Acompanhamento

Monitoramento

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT

6 DEFINIES DAS RESPONSABILIDADES GERENCIAIS: DEFINIES 6.1 Engenheiro responsvel pela obra; responsvel 6.2 Mestres, encarregado e trabalhadores; 6.3 SESMT Servio Especializado em Engenharia de Servio Segurana e Medicina do Trabalho; Segurana 6.4 CIPA Comisso Interna de Preveno de Acidentes e seus Preveno membros 6.5 Setor Administrativo.

METODOLOGIA PARA A ESTRUTURA BSICA DO PCMAT


7 CONTROLE E AVALIAO DO PROGRAMA: AVALIAO 7.1 Documentao Documentao 7.2 Principais indicadores (freqncia, gravidade, (freqncia, absentesmo); absentesmo); 7.3 Cronograma geral de implantao; implantao; 7.4 Auditoria. 8 Preveno a situaes de emergncia. Preveno situaes 9 Melhoria continua. 10 Bibliografia.

ETAPA PS-OBRA PS-OBRA (RISCOS POSTERIORES A CONSTRUO DA OBRA) CONSTRUO

PLANO DE MANUTENO MANUTENO Interiores; Fachadas; Coberturas; Instalaes Eltricas e Mecnicas; Instalaes Eltricas Meios de elevao; elevao; Equipamentos de gua e esgoto. gua

ETAPA PS-OBRA PS-OBRA (RISCOS POSTERIORES A CONSTRUO DA OBRA) CONSTRUO

PLANO DE SEGURANA SEGURANA Incndios e situaes de emergncias; situaes Inspees peridicas nas edificaes; Inspees peridicas edificaes; Formao e informao dos trabalhadores; Formao informao * ABNT - NBR 14037 Manual de Operao, Operao, uso e manuteno das edificaes. manuteno edificaes.

End
Jfilo Moreira Lima Jnior
FUNDACENTRO

También podría gustarte