Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 1

1 4 1 .

z e n b a k i a .

2 0 0 7 k o

a p i r i l a

IRITZIA

4 Nekane Txapartegi Nieve: Tortura isilpean 5-20 Negoziazio kolektiboan, kontraerasorako ordua
ETB, obligada a negociar ante el traslado a Bilbo El Plan de Igualdad, en Bilbo

Maiatzaren Lehena
21. or

141

SINDIKALGINTZA

LABetik

21-25 Uxune Tena, korrikalaria eta sindikalista

El euskara en los convenios colectivos

EUSKAL HERRIA

26-30 Zirt edo zart egiteko unea

Gaindegiako Behatokia, martxan

Apirilak 27

6-7

MUGAZ KANPO

31 Chipre, el ltimo muro de Europa

13-16 Inmigrazioa Euskal Herrian 29 Azkorria gaztandegia, Zuberoaren aukera berria

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 2

agenda

Apirila
20 ostirala
Goizeko 9etan. ENERGIA NUKLEARRARI BURUZKO JARDUNALDIA Bilbon, Bizkaiko Batzar Nagusietako aretoan.

Maiatza
1 asteartea
LANGILEON EGUNA Aldaketa garaia da, Autodeterminazioaz, Euskal Herria gorrira leloarekin. Mobilizazioak eskualde guztietan.

27 ostirala
LANUZTEA, LAN OSASUNAREN ALDE 12etatik 13ak arte, ordubeteko lanuztea lan istripuak salatzeko eta langileen bizi eskubidea defendatzeko.

4 tik aurrera

ZERGA JUSTUEN ALDEKO KANPAINA PFEZ (IRPF) kanpaina ofiziala hasten denean, LABek ekimen ezberdinak deituko du zerga sistema justuaren alde. Erne deialdiekin!

27 ostirala
AZKEN OSTIRALEKO ENKARTELADAK Presoen eskubideen alde, ohiko tokietan.

Zuzendaria: Teresa Toda .Erredakzioa: Aiora Imaz, Maider Jauregi Maketazioa: Joseba Mintegi. Inprimaketa: Bulkograf, S.A.L. Lege gordailua: S.S. 734-77 Iraultzen aldizkariarekin kontaktuan jartzeko: Pokopandegi, 9; 2. 20018 Donostia. Telf.: 943 32 64 67 /943 22 44 00. Posta elektronikoa: iraultzen@labsindikatua.org
2 2007ko APIRILA

BAIONA

Coursic Karrika, 13. 64100 Baiona. Tlf.00 33 559 59 50 20

Zumarkalea, 62, behea 48010 Bilbo. Tlf. 94 470 69 00

IRUEA

Donostia Tlf.943. 22 44 00

GASTEIZ

BILBO DONOSTIA

Errekalde

Pokopandegi, 9; 2. 20018

Fermin Lasuen, 13 behea -01001 Gasteiz Tlf. 945. 25 58 77

Martxelo Zelaieta, 75 2A Atea; Iwer Etxea (antigua Matesa), B3 Lonja, 22 Bulegoa.

Iruea, 31014. Tlf. 948. 22 11 30

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 3

argizaiola

Aldaketarako ordua
Aurtengo Maiatzaren Lehenean, gizartearen gehiengoa osatzen duen langileriaren behar eta nahiei erantzungo dien politika eta gizarte mailako aldaketa eskatzera irten behar dugu kalera Euskal Herriko langileok. Euskal langileriak bake eta konponbide demokratikoen agertokia eskuratzeko aldaketa nahi du. Horretarako ezinbestekoa da esparru demokratikoa bermatuko duten akordio politikoak bideratuko dituen elkarrizketa eta negoziazio prozesua, non euskal nazioarekiko eta bere borondate politikoarekiko errespetua trantsizio baterako oinarri bilakatuko den eta, bide politiko eta demokratikoetatik abiatuz, proiektu politiko guztiak posible egingo dituen. Zapaterok, behin baino gehiagotan adierazi du bakeranzko bidea egin nahi duela, baina hori ezinezkoa izango da legez kanpo uzten duen terapiaren eskutik, Euskal Herria subjektu politikotzat onartzen ez duten oinarrietatik, alegia. Zentzu horretan, epaitegietako azken jardun politikoak zuzeneko kolpeak dira, konponbide politiko demokratiko eta barneratzaileetan aurrera egin ahal izateko beharrezko diren gutxieneko baldintza demokratikoentzat. Baina, aldi berean, euskal langileriak eredu neoliberala indargabetzeko eta gizarte eredu alternatiborako bidea irekitzeko aldaketa nahi du. Administrazioen ekonomia eta gizarte mailako politikek gizarte ezberdintasunak areagotzen eta lan eskubideak higatzen diraute. Behin eta berriz aipatzen duten ekonomiaren hazkundearen atzetik ditugu txirotasuna, desberdintasunak, prekarietatea, gazte ustiatuak, edozelako bazterkeriak, lan istripuak Hau da, hazkundea eta errentagarritasuna batzuengan igartzen da, bai, baina beti ere laneko zein gizarteko baldintzetan zigortuak diren gainerako gizarte atalen bizkarretik. Norbere zein talde mailan militantzia konpromisoak eskatzen dituen aldaketa behar dugu; enpresa eta gizarte mailako berehalako aldarrikapenen aldeko eguneroko borroketan, elkartasunezko ahaleginak garatzea eskatzen duen aldaketa hain zuzen. Aipatu aldaketak isla izan behar du eredu ez kontsumista baten aldeko konpromisoan, hala nola, ingurumenaren babesean eta interes zehatzen ezpalekoa den ekonomia eta garraio ereduari erantzuten dien azpiegiturei aurre egitean Beraz, aldaketak, konpromisotik eta borrokatik abiatuta, hedatuz eta garatuz joan behar du. Gure asmoa da aldaketa aipamen eta nahi hauek aitzineko tokia izatea datorren Maiatzaren Lehenerako LABek Euskal Herri osorako egindako deian.

El 27 vamos a decir basta ya! a la impunidad e hipocresa que se viene dando con los accidentes laborales. 129 muertos en el ao 2006 y ms de cuarenta cuando salga este Iraultzen nos da la medida de una tragedia en la que parece no existen culpables ni responsables. Quienes mueren son trabajadores, trabajadoras, y no empresarios o altos cargos de las empresas. Personas muertas por la precariedad, la subcontratacin, los ritmos de trabajo... y la falta de inversin en seguridad y formacin. Cuestiones todas que tienen un nico responsable: el sistema de produccin y el modelo de contratacin que se impulsa desde la patronal. Hay que sacar ms jugo a la contratacin eventual, hay que apretar ms a las plantillas en las condiciones laborales, hay que producir ms en menos tiempo.... y luego viene el accidente, la muerte, la parapleja....; y ante toda esta situacin, las instituciones mirando para otro lado. Haciendo estadsticas y, en muchas ocasiones, manipulando la realidad para dar cobertura ideolgica al empresariado. Por eso, tenemos que decir basta ya! abriendo nuevas vas de denuncia y lucha por parte de sindicatos y trabajadoras y trabajadores. Por eso, este ao, coincidiendo con el da Internacional de la Salud Laboral, planteamos una huelga de 1 hora en todas las empresas. Por dignidad, solidaridad y compromiso.

Norbere zein talde mailan militantzia konpromisoak eskatzen dituen aldaketa behar dugu
2007ko APIRILA 3

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 4

iritzia

esandakoak

Tortura, isilpean
Nekane Txapartegi Nieve,TATeko kidea
Denak balio du Euskal Herriaren aurka. Kolore eta mota guztietako erasoak. Gure herriaren eta euskaldunon eskubideak defendatzeari terrorismoa irizten diote batzuek, Euskal herritarrak komisariatan inpunitate osoz torturatzen gaituztenean isilik egoten diren demokrata horiek alegia. Berriro ere, Joseba Arregi, Esteban Muruetagoiena eta beste sei euskal herritar erail zituen makinaria osoak bizirik dirauela ikusi ahal izan dugu. Orduan bezala, azken asteotako Gipuzkoan eta Nafarroan gertutako atxiloketak salbuespenezko neurri eta legediz beteriko errepresio estrategia baten barruan eman dira. Eguneroko lan tresna gisa, torturapean lortutako deklarazioak erabiltzen dituen gerra tribunalak, Audientzia Nazionalak, ahalbidetuak eta babestuak. Duela hilabete gutxi EA, PNV eta Aralarrek, torturatuok egindako eskaeraren ondorioz, besteen artean, inkomunikazio errejimenarekin amaitu beharra zegoela onartu zuten. Eusko Legebiltzarrean torturarekin behin betikoz bukatzeko hartutako erabakiarekin gauzak aldatu zirela uste genuen, baina isiltasuna oraingoan ere nagusi. Horrela, TATeko kideak atxilotuen senideak lagundurik Legebiltzarrera bertaratu ginen, atxilotuen inkomunikazio egoeraren aurrean gure kezka azaltzeko eta tortura arriskuen aurrean zerbait egin zezaten eskatzeko. Batzuen aldetik hitz politak bakarrik, beste batzuk gurekin biltzeari ere uko, PNV kasu. Hori gutxi balitz, ezker abertzaleari ETAren aterkipetik aldentzea eskatzen dutenek torturaren erabilpena justifikatu zuten gure aurrean. Joseba Egibarrek argi erakutsi zigun PNVk gauza bat sinatu baina torturen aurrean bestaldera begiratzen duela, torturaren erabileraren aurrean isildu egiten direla. Hori ez al da torturaren euritakoaren azpian gordetzea? Horri nola deitzen zaio? Zuzenbidezko estatu batek tortura erabiltzeak zer izen du? Aterkiaren estalpean, agintari politikoen lagun, hedabideak. Guardia Zibilak atxilotuak bortizki torturatzen zituzten bitartean, bertsio poliziala bere eginez, etengabeko filtrazioak atereaz jardun dute. Ez dute lerrorik eskaini pertsona batek bere burua eta lagunak nola inkulpatu ditzaketen argitzera. Beraien lana jendea kriminalizatzera mugatu da. Gure telebista publikoak ere, ETBk, kezka gehiago zuen atxilotutako baten senideen buzoieko irudiak botatzeaz, komisarian jasotzen ari ziren tratuaz baino. Zoritxarrez, muntaia juridiko-mediatiko-polizialak ezagunak dira gure herrian... Egunotan biktimen errekonozimendua aho betez gora eta behera darabilten sasi demokratak, ez dira torturatuotaz oroitu. Gu gatazkaren ondorioak jasan ditugun errepresaliatu politikoak gara eta ez dugu beraiek egiten duten biktimismoaren irakurketa eta erabilera interesatua egiten. Gure herriari zor zaion egia eta memoria historikoa berreskuratzea dugu helburu. 1978tik hona 7.000 tortura salaketa baino gehiago egon dira, Konstituzio espainiarra indarrean jarri aurretik beste hainbeste, aurten beste 13 gehiago... Zenbat gehiago? Diru publikoarekin, gurea barne, kanpaina abian jarri dutenei, beraien leloa den galdera itzultzen diet: Ez al gaituzue ikusi? Nik gehiago erantsiko nioke, ez gaituzue ikusi nahi. Baina alferrik zabiltzate, berandu baino lehen aitortu beharko duzue tortura erabili duzuela berdeek, gorriek, urdinek... Agintariek publikoki, banaka, izen abizenekin errekonozitu beharko gaituzue. Argi izan, torturatuok Euskal Herriak bizi duen gatazka politikoa gainditzeko ekarpena egitera gatozela. Torturak lekurik izango ez duen esparrua erdiesteko oinarri demokratikoak ezartzera goazela, torturaren erabilerarekin amaitzera. Ez dugu torturatu bakar bat onartuko, ezta tortura isilarazten duten jarrerarik ere. Eta argi izan, gure duintasuna ez dutela hitz politekin ezta plakekin ere erosiko.

Nunca es suficiente, porque si me dejasen pedir, yo preferira tener el 0% de impuesto Jos Ramn Benito
Empresario, presidente de Docuworld, sobre la rebaja del Impuesto de Sociedades. 2 de abril de 2007

Es insuficiente pero importante. Histricamente, siempre que se han adoptado medidas as, la recaudacin para el gasto social u otras cuestiones ha crecido Mikel Lazpiur
Presidente de Confebastk, sobre la rebaja del Impuesto de Sociedades. 2 de abril de 2007

Torturen aurrean bestaldera begiratzen dute, torturaren erabileraren aurrean isildu egiten dira

Diru arazoak sahiesteko bi bide daude: edo langileei gehiago pagatu edo zerga gehiago kobratu ugazabei. Aberastasuna badago. Antton Borja
EHU-ko Ekonomia irakasle, pentsio publikoen etorkizunari buruz. 2007ko martxoaren 30ean

2007ko APIRILA

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 5

sindikalgintza
Hitzordu garrantzitsuak, aldaketari begira

Egunero, lanean daudenean, beren bizia jokoan jartzen dute langileek Euskal Herrian. Egunero, hainbatek istripua izaten dute. Hiru egunetik behin, bat hiltzen da. Urtean behin apirilaren 28an lan istripuetaz gogoeta ofizialak egiten dira munduan zehar. Baina, lan istripuen arriskuei au-

rre egiteko, ezin da saltoka ibili, ezin dira alarmak piztu soilik zerbait gertatzen denean. Mezu hori helarazteko, LABek ordubeteko lanuztea deitu du hilaren 27rako. Bidea oso luzea da oraindik, baina lehenengo pauso emankorrak ez badira egiten, inoiz ez gara helmugara iritsiko.

Gutxira, Maiatzaren Lehenaren hitzordua dugu: autodeterminazioa aldarrikatzeko, aldaketa politiko eta sozialerako ezinbestekoa egiten zaigu. Maiatzean zehar, bada beste hitzordurik: lan arloan, negoziazio kolektibokoak; arlo politikoan, udal hauteskundeak.
2007ko APIRILA 5

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 6

sindikalgintza
Langileon bizia jokoan dagoelako

27an lanuztea eta mobilizazioak

Ezkerrean, Exekutiboko kideak, 27ko paroa azaltzen. Eskuinean, iaz hildakoen oroimenez piztutako kandelak.

DONOSTIA. Garbie Aranburu (*)

erriro ere ate joka daukagu apirilaren 28a, lan osasun eta segurtasunaren nazioarteko eguna alegia. Aurtengoan, larunbata izanik, mobilizazio eta sentsibilizazio eguna aurreko egunera pasako dugu, apirilaren 27ra. Nazioarteko egun hau, sindikatuen agendetan langileen lan osasun eta segurtasun eskubideen urraketa salatzeko eta aldarrikatzeko ezinbesteko mugarria da. Euskal Herriko langileok, inposatzen den eredu ekonomiko neoliberalaren ondorioz, lan baldintza geroz eta kaskarragoak pairatu behar ditugu eta ongizate estatua deritzon horretan ere atzerapauso nabarmenak ematen ari dira, gizarte eredu prekarioa nagusitzen ari da, alegia. Zabaltzen ari den eredu honetan, ahalik eta denbora gutxienean, ahal den gehien ekoiztu behar da eta ahal den kostu txikienarekin, gainera. Lan duina eta bizitza duina izateko eskubideak etengabe urratzen dira gure herri honetan eta honen ondorio praktikoa lan segurtasunari eta lan osasunari dagokionean zera da: 3 egunetik behin langile bat hiltzen da lan istripuz eta lan osasun eskubidea ez dago inolaz ere bermatua. Egun orain2007ko APIRILA

Aski da esateko unea iritsi da, jauzi bat emateko beharra ikusten dugu
dik ere asko dira lan arriskuen ebaluaketa eta ondoriozko prebentzio plana egin ez duten enpresak, egun oraindik langileen gehiengo handiak ez du osasunaren zainketa bermatua, estresa moduko arazo psikosozialak gero eta gehiago dira etab. Hazkundea versus osasuna Lanera joatea arriskutsua bilakatu da langileentzat eta dirudienez hazkunde ekonomikoa mantentzeko langileok ordaindu beharreko prezioa geure osasunaren galera da eta gehiegitan bizia bera ere utzi behar da. Hau al da lehiakortasuna eta produktibitatea mantentzeko langileek ordaindu beharreko prezioa? Ez al da prezio aski handia bakar batzuen poltsikoak loditzeko? Etekin ekonomikoak handiagoak izan daitezen, kostuak murriztu egin behar dira eta enpresarientzat lanpostuetan ematen diren arriskuak ebaluatu

eta ondoriozko prebentzio neurrietan inbertitzea kostua den neurrian, ekidin beharrekoa da, eta beraz ez da prebentziorik egiten. Hau dela eta, kasurik gehienetan istripuen arrazoiak ezagunak izan arren, saihesteko neurriak hartzen ez direnez, ekidin daitezkeen istripuak ez dira ekiditen. Ondo doan jendarterik, ekonomia hazkundea duen jendarterik ez dugu nahi, baldin eta hazkunde hori prekarietatean eta jasangaitzak diren lan istripu tasetan oinarritua badago eta gutxi batzuen mesederako bada. Langileok ez dugu gure bizitza eta osasuna galdu nahi bakar batzuen irabazi ekonomikoak handitzeko. Aski da esateko unea iritsi da, lan munduan gertatzen ari den heriotza kopurua ikaragarria da. Iaz 129 langile hil ziren lan istripuen ondorioz eta urtetik urtera hobetzen ez den errealitate gordina da. Aurten dagoeneko 40 dira lan istripuz hildako langileak. Egoera honen aurrean salaketan eta mobilizazioan urrats berriak, jauzi bat emateko beharra ikusten dugu. Guztion arazoa delako, guztion parte hartzea garrantzitsua da.
(*) Lan Osasuneko nazio idazkaria

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 7

sindikalgintza

l goteo es incesante. 129 trabajadores muertos en 2006 y en 2007 las cifras no cambian: 40 entre enero y el 11 de abril. En esta Euskal Herria prspera y avanzada que nos pintan, cada tres das pierde la vida una persona en su puesto de trabajo. Son los datos ms llamativos, los que copan, evidentemente, los titulares de prensa. Pero junto a esas vctimas mortales, hay cientos, miles de personas lesionadas: 529 graves y 64.897 leves durante 2006 en Euskal Herria. Tras las cifras estn los peligros en el trabajo, desde la falta de seguridad e higiene hasta las enfermedades profesionales que aparecen traicioneramente, pasando por la precariedad laboral. Pero por estas personas muertas y heridas no hay actos oficiales ni requerimientos institucionales a los responsables de esta sangra de vidas. Eso s, el 28 de abril, da internacional de la Salud Laboral, habr palabras oficiales, incluso auto-felicitaciones porque se ha reducido la mortalidad segn cmo se hagan las cuentas. Y ah se quedar casi todo; la falta de actividad incisiva de las Administraciones, inspecciones de trabajo y otros organismos contra las causas de la siniestralidad laboral se prolongar un ao ms, mientras trabajadores y trabajadoras pagan las consecuencias. Por eso precisamente, LAB considera que el 28 de abril debera convertirse en una jornada de lucha. Como este ao cae en sbado, se ha optado por adelantarse un da y realizar una hora de paro y concentraciones abriendo un camino de denuncia, compromisos y lucha por la salud laboral.

Movilzate es por tu vida

DONOSTIA. Iraultzen

Es posible que, por el sector o empresa donde trabajamos, no sintamos sta como una cuestin cercana por la que hay que hacer algo. Sin embargo, nos afecta, y mucho. No slo a nivel personal, por esos riesgos visibles o escondidos que pueden acecharnos, sino como personas trabajadoras, parte de la clase trabajadora. Reflexionar para actuar Reflexionemos. Estamos ante una tragedia humana que no tiene responsables aparentes, que no est suponiendo coste alguno para quienes marcan las condiciones de trabajo, quienes slo piensan en sus ganancias y en abaratar costes, apostando por la precariedad, la subcontratacin Una situacin que supone que trabajadoras y trabajadores acaben pagando un precio en sangre y salud para que las empresas sean rentables, para que el empresariado obtenga beneficios cada vez mayores sin invertir en seguridad, en formacin, en renovacin de equipos e instalaciones. Para mantener esa alta rentabilidad y beneficios se aplica y se tolera una sorda violencia estructural, a la que la patronal quita cualquier tipo de responsabilidad. La Administracin se mantiene en una actitud pasiva, sin apretar las tuercas a ese empresariado. No queda otro remedio: desde los lugares de trabajo hay que reclamar que cambien las polticas, medidas y sistemas que crean una situacin que debera ser socialmente inaguantable. Por solidaridad de clase, porque nos afecta directamente, hay que movilizarse. Porque en ello nos puede ir la vida, la propia y la de quienes tenemos a diario trabajando al lado.

Sektoreetako arriskuak
Eraikuntza Lan istripuen %33 eraikuntzan gertatzen da. Kostuak murrizteko eta enpresarien mozkinak areagotzeko asmoz egiten diren kontratazio motak dira istripuen arrazoi nagusiak: aldi baterakotasun tasa altuak, azpikontratazio kateak, iruzurrezko kontratazioak, lanaldien luzatzea, lan erritmoak, epe oso mugatuko obrak, etab. Garraioa Sektore honetan prekarietatea da nagusi: eskariak eramateko epe oso motzak, 12 ordu baino gehiagoko lanaldiak egunero eta 65eko lan-asteak gehienetan... Beraz, neke kronikoa pairatzen dute langileek. Nekeak trafiko istripuak izateko arriskua areagotu egiten du; datuen arabera, trafiko istripuen %40 lan istripuak dira. Industria Heriotza dakarten lan istripuen %25 industria sektorean izaten da; baina horrez gain, industrian diharduten langileek apurka-apurka arazoak eragiten dizkien beste arrisku batzuk pairatzen dituzte: zarata, zama eskuz manipulatzea, mugimendu errepikakorrak, jarrera bortitzak, produktu kimikoen manipulazioa Irakaskuntza Irakaskuntza sektoreko beharginek jasaten dituzten gaitzen artean, ahotsaren galera da nabarmenena, aurrerapen tekniko eta zientifikoek ere murriztea lortu ez dutena. Bestalde, askotan ordezkapenen planifikazio okerrak eragindako auto istripuak izaten dituzte in itinere. Zerbitzuak Gehiegizko ordu, erritmo altu eta bezeroen etengabeko eskariengatik antolatze-nahasteak dira sektore honetan pairatzen diren arazo batzuk. Nagusien presioak zenbaitetan jazarpen moral edo sexualeko kasu bihurtzen dira. Produktu kimikoak manipulatzean arnas aparatuko, azaleko, eta bestelako arazoak sufritzen dituzte. Administrazioa Osasungintza, zerbitzu sozial eta administrazio publikoen mende dauden erakundeetan arrisku psikosozialak dira maizenak. Egoera hauen zergatia lan baldintza eta generoari lotutako rol sozialetan aurki dezakegu. Ematen diren gaixotasunak arruntzat jotzeak ez du laguntzen sektore publikoko langileen laneko gaitzak azaleratzen.
2007ko APIRILA 7

De enero a abril han muerto ya 40 personas en accidentes laborales. Entre las causas, 10 por cadas de diversas alturas, 7 por aplastamientos o similar, y 6 accidentes o atropellos.

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 8

sindikalgintza
Negociacin colectiva

Organizar la contraofensiva

Apirilaren 3an egindako manifestazioa, Adegiren egoitzara bidean. DONOSTIA. J. L. Rezabal (*)

La negociacin colectiva de 2007 se est desarrollando en un escenario complicado. Siguiendo la estela de aos anteriores, la patronal ha lanzado una ofensiva general, Jose Luis Rezabal tanto en los contenidos como en las formas. Con una importante cobertura meditica, el empresariado plantea propuestas que son una clara provocacin para el movimiento sindical. Se niegan a pagar los atrasos salariales con efecto retroactivo y pretenden que los sindicatos legitimemos con nuestra firma ese atraco patronal. No slo no acceden a reducir la jornada laboral, sino que plantean con total descaro el aumento del tiempo de trabajo y de las horas de disponibilidad o flexibilidad horaria. Se niegan a acordar mejoras sociales, a dotar de estabilidad a las plantillas reduciendo los escandalosos niveles de temporalidad contractual, a la vez que niegan todo margen para limitar la subcontratacin y las perniciosas empresas de servicios. Los rcanos incrementos salariales ofertados no guardan proporcin con los beneficios, que estn creciendo de forma desorbitada. En lo referente a las formas, la prepotencia patronal es cada vez mayor: utiliza el chantaje sin disimulo, amenaza con deslocalizar las empresas, lanza ultimatums impropios de quienes reclaman ms dilogo social, manda recomendaciones a las empre8 2007ko APIRILA

Hitzarmenen alde, ugazaben ateraino

DONOSTIA. M.J.

LABek egindako deialdiari erantzunez, ehunka lagun bildu zen apirilaren 3an Anoetako estadioaren inguruan. Aldarrikapenekin batera, salaketa egitea ere bazen asmoa, negoziazio kolektiboan patronalak duen jarrera salatzea, eta horrexegatik, Adegiren egoitza izan zuten jomuga. Manifestazioa hasi bezain laster entzun ahal izan ziren hitzarmenen aldeko lehen oihuak; pankartak bakarrik ez, manifestariek ere adierazten zuten mobilizazioaren arrazoia. Papergintza, eraikuntza, metalgintza, merkataritza... Hainbat sektoretako langileak izanik, elkarrekin iritziak trukatzeko aukera izan zuten mobilizazioan. Bizi-bizi egin zen bidea, eta biziak, baina era berean pisu handikoak izan ziren han, Adegiren egoitza aurrean LABeko Komite Exekutiboko kide Garbie Aranburuk eta Rafa Diezek egindako interbentzioak. Gipuzkoako negoziazio kolektiboaren nondik norakoen irakurketa egin, patronalaren eta zehazki Adegiren jarrera salatu eta, beste behin, LABetik egiten den apustuaren garrantzia azpimarratu zuten: jokoan dauden hitzarmenek sektorearteko borroka behar dute, eta hor kokatu zen mobilizazio jendetsua. sas para desactivar la respuesta sindical y, si hace falta, se apoya en la coaccin directa y en la represin policial, tal como ha sucedido hace unos das en la huelga del papel de Gipuzkoa. Hay que hacerles cambiar La patronal, con su actitud, est haciendo imposible la revisin de los convenios colectivos. Est inutilizando el principal instrumento de regulacin colectiva de las condiciones de trabajo. Se aprovecha de las ventajas que le ofrece la legislacin estatal para consolidar la precariedad y de la injusta poltica fiscal de las instituciones de aqu, siempre serviles con el empresariado. Est a gusto en la actual situacin, impulsando la individualizacin de las relaciones de trabajo y, mientras tanto, haciendo caja. Esto tiene que cambiar. Es urgente organizar, con la mayor unidad posible definida en contenidos y estrategias, una contraofensiva sindical para parar los pies, para frenar, a un empresariado cada vez ms insaciable. Es vital reivindicar el valor de la movilizacin y la lucha. Es necesario preparar la respuesta desde una perspectiva general, respetando los ritmos de maduracin de los conflictos en los diferentes sectores y empresas, pero conscientes de que el reto pasa por recuperar terreno en el pulso de clase y en la negociacin colectiva, eje primordial de la accin sindical.
(*) Miembro del Comit Ejecutivo

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 9

sindikalgintza
Estaciones de servicio de Araba y Nafarroa

A por los convenios provinciales

sindicatos que defienden una cosa en Madrid y otra en Nafarroa. Creemos que es posible alcanzar los objetivos, porque tenemos realidades cercanas donde, a travs de la lucha desempeada por el sector se consigui, primero, tener derecho a decidir y, segundo, la mejora sustancial de las condiciones laborales.

Como en aos anteriores, LAB luchar por convenios que recojan todas sus reivindicaciones. Iruea. Estitxu Urtaran Gasteiz. Eli Virumbrales

El reconocimiento de un marco laboral propio figura como una de las principales lneas de intervencin de LAB. Es especialmente importante luchar para que todos los convenios de mbito estatal dejen de negociarse en Madrid y podamos afrontarlos en el mbito que corresponde, Euskal Herria. Uno de estos convenios es el de estaciones de servicio. En Nafarroa, a diferencia de Bizkaia y Gipuzkoa, que tienen convenio provincial, se nos sigue negando la posibilidad de negociar las condiciones laborales y sociales que realmente recojan la realidad de nuestro herrialde. As nos lo ha hecho saber la patronal navarra ante el llamamiento que los sindicatos ms representativos del sector (ELA, LAB, UGT y CCOO) le hicimos. En LAB lo tenemos claro. Para poder mover a la

Movilizaciones en mayo
Mayo ser un mes de reivindicaciones y lucha para las personas que trabajen en las estaciones de servicio Nafarroa y Araba. Los prximos 3 y 4 de mayo, se celebrarn asambleas en Iruea y en Tutera respectivamente, para tratar los pasos a dar. Desde el sindicato se hace un llamamiento para tomar parte en dichas asambleas, as como en las movilizaciones que se realizarn en Araba, porque las condiciones laborales estn en juego. patronal de su cerrazn, slo hay un camino: la lucha y la movilizacin. En eso estamos, pero habr que ver hasta dnde estn dispuestos a llegar esos

Asambleas en Araba En Araba desde hace mucho tiempo se ha reivindicado un convenio provincial de estaciones de servicio. En el mes de abril de 2006 nos reunimos todos los sindicatos y, gracias a la actitud abierta de todos, llegamos al acuerdo de elaborar una plataforma unitaria. En mayo convocamos asambleas y citamos a las empresas para el mes de junio, pero nuestro llamamiento no tuvo ms respuesta que la del silencio. En setiembre volvimos a hacer un nuevo intento con la patronal, a la cual se le puso en conocimiento de la decisin de convocar una huelga para diciembre. En aquella ocasin acudi un representante de la patronal, pero solamente para imponer los servicios mnimos de cara a la huelga. No vena dispuesto a negociar absolutamente nada, y menos el convenio provincial. La respuesta a la huelga de diciembre fue general, aunque tuviramos que denunciar a alguna gasolinera en Gasteiz por sustitucin ilegal del personal, algo que ha sido sancionado luego por la Inspeccin de Trabajo. Ahora, convocadas nuevas asambleas, se ha decidido retomar las movilizaciones, con el convencimiento de que podemos y debemos alcanzar el convenio por el que llevamos luchando desde durante todo este tiempo.

Bizkaiko merkataritzako hitzarmena

DONOSTIA. Iraultzen

Mobilizazioak, patronalaren asmoei aurre egiteko

Merkataritza hitzarmenak (oihala, altzariak, metala eta orokorra) blokeatuta daude Bizkaian 2005etik. Orain, CEBEK patronalak erabaki du hitzarmen horiek atzerapenik ez dutela izango; horrek sektoreko langileei hitzarmenak ez berritzeaz gain, galera ekonomiko handia ekarriko lieke. Gauzak horrela, merkataritzan lanean diharduten langileei zuzendutako informazioa zabaltzeko bilerak antolatu dituzte LABekin batera, ELA, UGT eta CCOO sindikatuek. Martxoan lau bilera egin dira: Artean, Max Centerren, Alde Zaharrean eta Indautxu gunean. Informazioa zabaltzeaz gain, mobilizazioei ere heldu zaie. Orain arte elkarretaratzeak egin dira Bermudez dendaren aurrean honen jabea metal merkataritzako patronalean baitago, Artean eta Max Centerren, Zubiarten eta Gran Viako For dendan. Azken honetako jabeek jakitera emandakoaren arabera, CEBEketik ateratzeko erabakia hartu dute, hain zuzen ere, hitzarmena ez doalako aurrera. Apirila bukatu aurretik, hilaren 20an hain zuzen ere, auto ilara antolatua ibiliko da Bilboko kaleetan zehar, 10:00etan San Mamesetik aterata. LABek bertan parte hartzeko deia egiten du.
2007ko APIRILA 9

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 10

sindikalgintza
Champion

40.000 euroko zigorra

Altis condamn
Martine Poncelet avait t licenci il y a un et demi par son employeur suite un vol commis dans le coffre du magasin. On lui reprochait de pas avoir suivi la procdure de scurit. La caissire soutenue par le syndicat LAB a port laffaire devant la justice, et le 3 avril elle a obtenu gain de cause, le groupe Altis, propritaire du supermarch Champion, a t condamn lui verser 40.000 euros. Une fois la dcision connu Martine Poncelet a voulu remercier le syndicat LAB qui a t auprs delle durant toute la dure du procs et la clientle du supermarch qui na pas hsit manifester dans les rues dHendaye pour dnoncer ce licenciement abusif.

Kanporaketaren aurkako joan den abenduan Hendaian egindako manifestazioa.

HENDAIA. Iraultzen

2005eko abenduko Iraultzenean azaldu bezala, Martine Poncelet, Champion supemerkatuko kutxazaina arrazoi garbirik gabe kanporatu zuten. Hots, 2005eko irailean 3.440 euroko lapurretaren ondoren, enpresak segurtasun prozedura ez errespetatzea leporatuta kale gorrian eman zuten. Egoera bidegabe hau salatu beharra ikusirik, LAB eta CGT sindikatuak, supermerkatuko bezeroekin batera ka-

lera irten ziren Ponceletek lana berreskuratu zezan irmo eskatuz. Bere garaian, Martine Ponceletek, enpresaren immobilismoa ikusirik LABen sostenguarekin Prudhommesetara zuzendu zen eta azken honek bere erabakia, apirilaren 3an, arratsaldeko ordu-bietan ezagutarazi zuen: jujamenduak dio kanporaketa arrazoi erreal eta serios gabe egina izan zela, ondorioz Hendaiako Champion supermerkatuko jabe den Altis elkarteak 40.000 euro ordaindu beharko

dizkio Martine Poncelet langile ohiari, 30.000 euro kalte ordain, beste 10.000 euro kalte-domaia kaleratze laidogarriagatik eta beste 700 euro dosier kostuak ordaintzeko. Prudhommesetako kontseiluak harturiko erabakiak poza eta lasaitasun handia ekarri dio Martine Ponceleti ez baitzuen uste epaileak hain urrun joanen zirenik, poztasuna ere sentitzen da prozesu guzti honetan bere ondoan egon diren LABko kideengan. Auziaren emaitza jakin bezain laster LABeko kideak besarkatu zituen Ponceletek eta eskerrak eman nahi izan zizkien urte eta erdi honetan sustengatu duten guztiei, bai LAB eta bai Hendaian manifestatu ziren bezeroak oso ongi portatu dira.

Comercio de Nafarroa

Las reivindicaciones llegan a la Delegacin de Trabajo

DONOSTIA. Iraultzen

Los das festivos de Semana Santa no han sido tales para muchas de las personas que trabajan en el sector del comercio de Nafarroa: el 5 de abril, jueves santo, se encontraba entre los cinco festivos de apertura acordados este ao entre la Federacin de Comercio y las grandes operadoras. Dos das antes, el sindicato entreg un escrito en la Delegacin de Trabajo, con el fin de exigir que se
10 2007ko APIRILA

tomen las medidas legales oportunas (que se solicitan en el mismo documento y que se exponen a continuacin) para dar respuesta a la situacin que atraviesa el sector del comercio: en los ltimos cinco aos el 7% de las tiendas se ha visto obligada a cerrar su negocio en Nafarroa, que es la comunidad autnoma con mayor nmero de superficie comercial ocupada por habitante. Considerando que el Gobierno de Navarra est potenciando a las grandes superficies comerciales en

detrimento de otro tipo de realidad comercial, tanto LAB como ELA pedimos, mediante el escrito, una poltica comercial equilibrada donde puedan convivir los diferentes modelos comerciales. Al mismo tiempo, se le solicita al consejero de Comercio y Trabajo que desde su departamento se le exijan al Gobierno del Estado competencias plenas en materia comercial y que regule en Nafarroa las 0 aperturas en festivos, considerando que, por las caractersticas de la comunidad, no es necesaria la apertura en festivos.

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 11

sindikalgintza
Expediente en Kemen

El futuro est en juego

emen ha sido hasta hace poco la primera empresa a nivel estatal en la fabricacin de muebles de oficina. Sin embargo, esa posicin se ha ido perdiendo en los ltimos seis aos, a raz de la alianza entre Kemen y Hawart, grupo multinacional del cual pas a formar parte la empresa. Lejos de conllevar una serie de aspectos positivos lneas nuevas, apertura de nuevos mercados, eliminar duplicidades, mejorar la comunicacin, capacidad para negociar con proveedores y empresas auxiliares, sistemas de organizacin y de fabricacin, apoyo financiero etc. esto le ha privado a la empresa de la red comercial y ha pasado de contar con una plantilla de 350 personas a una de 190. Ahora, la direccin de Kemen, encorsetada por los lmites de producto y de mercado impuestos por el grupo a nivel europeo, ha presentado un denominado plan industrial que contempla, entre otras medidas, la destruccin de 56 puestos de trabajo. Se trata de un plan de ajuste, un plan draconiano, conservador, que busca equilibrar la cuenta de resultados con medidas insoportables para la plantilla y que no han dado resultado en ninguna parte. Se necesita otro plan Desde LAB consideramos que no es se un plan de futuro que apueste por la planta y las personas que trabajan en ella. No se van a acometer las inversiones necesarias para relanzar la actividad, asegurar los puestos de trabajo y mantener las condiciones de trabajo y de vida. Vemos necesaria la exigencia de un verdadero plan industrial y de futuro que potencie la actividad y asegure los actuales niveles de empleo y las condiciones laborales. Consideramos que la apuesta de la multinacional se debe concretar en un esfuerzo inversor que potencie productos actuales y especialmente nuevos, abriendo nuevos mercados geogrficos y sectores de mercado, impulsando desarrollos industriales ms eficientes basados especialmente en tecnologa renovada. A partir de ah se concretarn las necesidades de los recursos humanos, su formacin, su organigrama, etc. Finalmente, las condiciones de salida debern basarse en la voluntariedad y en un plan de prejubilaciones; en el rechazo a toda medida traumtica y tambin a la presentacin de Expediente de Regulacin de Empleo o listas de afectados a dedo.

GASTEIZ. Seccin sindical de LAB

Kemeneko langileek mobilizazioak egiten jarraitzen dute zuzendaritzak aurkeztu dien industria planaren aurka, besteak beste, 56 lagun kaleratzea aurreikusten baitu. Enpresa Hawart talde multinazionaleko kide izatera pasatu zen orain sei urte, eta orduz geroztik altzarien ekoizpenean zuen nagusitasuna galtzen joan da. Gasteizko lantegiaren alde egiten ez duen plana da honakoa; ez da aposturik egiten bertako langileen lan postuak eta lan baldintza egokiak babesteko, eta horrexegatik, bestelako alternatibak jorratzeko eskatzen dio LABek zuzendaritzari.

El plan y sus consecuencias

El plan industrial de la empresa contempla las siguientes medidas: Destruccin de puestos de trabajo. 56 menos, llegando a una dimensin de 125 trabajadores y trabajadoras. Congelacin/reduccin salarial. Congelacin salarial durante 4 aos. La reduccin salarial vendra por el efecto de la disminucin de la prima de actividad. Incremento de los ritmos de trabajo. Cambio del sistema de mtodos y tiempos aumentando la carga de trabajo. Aumento de flexibilidad laboral. Tanto en la movilidad funcional, (trabajos de inferior categora, cambio de puestos), como en modificacin de calendario, turno, horarios, trabajo en sbados, y bolsn de 80 horas. Prdida de derechos sociales. Recortes en aspectos como complementacin de IT por accidente y por enfermedad comn, etc.
2007ko APIRILA 11

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 12

sindikalgintza
ETB, Bilbora

Negoziazioa derrigorrezko
BILBO. Iraultzen

ETBren Bilboko egoitza berriaren inaugurazioaren glamourra kolokan izan zen egun batzuk lehenago, ETBko langileek greba eta mobilizazio deia eginda baitzuten ordurako. Zergatik doa ETB Bilbora, Iurretako egoitza utzita? Batetik besterakoaren atzean, interes asko dago, eta gutxi dira izaera profesionalekoak. Duela bost urte, leku aldatzea erabakitzeko Zuzendaritzak argudiatu zuen Bilbon izanez gero, informazioak azkarrago landuko zirela; digitalizazio prozesua ezin zela Iurretan gauzatu toki faltagatik, bertako egoitzaren handitzea oso garestia zela, batez ere inguruko lurren prezioagatik eta Iurretako udalak jarritako trabengatik. Bere garaian aitzakiak banan-banan errefusatu zituen langile batzordeak, zuzendaritzaren kontraesanak eta azpijokoa agerian utziz. Egoitza Bilbora eramanez gero informazioak lantzeko denborak laburtu baino luzatu egingo ziren trafiko arazoek sortzen duten denbora galerengatik, adibidez. ETB Iurreta den EAEko erdigune geografikoan jartzearen arrazoiek oraindik zentzua dute: sartu eta ateratzeko erraztasuna, herrialdeen arteko informazio orekatuagoa lantzeko aukera, gonbidatuentzako baldintza arinagoak, eta abar. Digitalizazio prozesua aurrera eraman daiteke Iurretan bertan, egoitza handitze eta egokitzearekin. Gaur egun, zerbait egin dela jadanik. Eta inguruko lurra Eusko Jaurlaritzarena izanez ezkutatu zuten datua bestalde, garestiegia izango litzatekeela ezin da argudiatu. Iurretako udalak ere ezin izan zuen trabarik jarri zabaltze eskaera bati, ETBren aldetik eskaerarik ez baitzen egin. Langileen egoera Arazo hauei gehitu behar zaie langileei leku aldatzeagatik sortzen diren maila ezberdineko kalteak: %67arentzat zuzenak dira, bereziki lantokia etxetik lehen baino askoz urrutiago dagoelako. Langileen batzordeak gaia mahai gaineratu zuen duela bost urte, baina geroztik zuzendaritzaren jokabidea utzikeria programatua izan da, denbora pasatzen uztea alegia, azkenean kalte ordainak negoziatzeko inolako asmorik ez zuela garbi frogatuta gelditu delarik. Langileak mobilizatzen hasi direnean soilik onartu dute batzordearekin mahaian esertzea. Lanuzte laburrak, elkarretaratzeak, pilota partidaren finale12 2007ko APIRILA

Goiko argazkian, langile batzordean, Legebiltzarraren aurrean. Aldamenekoan, Iurretan egindako elkarretaratzea.

an pankartarekin ateratzeak, oharrak, erakunde ezberdinekin harremanak kezkatu egin zuten zuzendaritza, zer esanik ez inaugurazio ponpoxoa eta hauteskundeak aurrean izanda. Leku aldatzea abuztuaren amaieran gauzatu nahi izatea ez zen taktika makala izango EITBren aldetik, aurrean dituzten langileen ordezkariak izango ez balituzte. Halere, eta esertzera behartuta baziren ere, ez zuten onartzen kalte ordainik negoziatzera derrigortuta zeudenik, leku aldatzea ez delako mugikortasun geografikoa, ezta lan baldintzen aldaketa nabarmena ere (LE 40. eta 41. artikuluak). Langileen mobilizazioak horretara bideratu ziren beraz, zuzendaritzak bere burua negoziatzera derrigortuta ikusteko. Zuzendaritza, behartuta Azkenean, PRECOra jo da. Langileen ordezkariek LABek egindako kontraproposamena bere eginez kontziliazioan aurkeztu zuten: negoziazioa derrigorrezkoa ez bazen ere, akordiorik egon ezean PRECOko bitartekari batek erabaki zezala kalteordaina. Erantzuna espero zitekeena izan zen, Lakuako Gobernuari galdetu behar ziotela.

Batzordearen negoziatzeko borondate ona argi zelarik, nabarikoa zen zuzendaritzaren borondate txarra. Ez soilik zuzendaritzarena, Eusko Jaurlaritzarena ere, erantzuna ezezkoa izan zelako: ez dutela PRECOren arbitrajerik ezta bitartekaritzarik onartzen, nahiz eta Lan Hitzarmenak derrigortasuna jaso. Hala ere, inaugurazio egunean gerta zitekeenaz kezkaturik, negoziatzeko derrigortasuna onartu zuten, zergatik eta mugikortasun geografikoa dela onartzen dutelako. Horretan dabiltza beraz gaur egun langileen eta zuzendaritzaren ordezkariak, kalteak neurtzen eta ordainak negoziatzen, PRECOn, apirilean amaitzeko konpromisoarekin.

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 13

sindikalgintza
Inmigrantes en Euskal Herria

Derecho a todos los derechos

LAB avanza en sus propuestas ante los problemas que sufren las personas inmigrantes
GASTEIZ. Bea Martxueta

Si bien desde hace dcadas la clase trabajadora vasca cuenta con miles de personas procedentes de diversos puntos del Estado espaol y otras naciones, en los ltimos aos la inmigracin a Euskal Herria ha ido tomando nuevas caractersticas, con la llegada de personas de Amrica del Sur, frica, Asia o Europa del Este. Hoy, estos flujos se dan en un mercado laboral rediseado por el neoliberalismo, lo que genera una serie de problemas nuevos a los que el sindicalismo tiene que buscar respuestas. LAB se abri hace tiempo a estas problemticas, y va avanzando poco a poco en la concrecin de sus propuestas sobre y para la inmigracin. Con motivo del da internacional de la lucha contra el racismo y la xenofobia, que se celebr el pasado 21 de marzo, el sindicato ha puesto sobre papel una serie de reflexiones sobre esta realidad, que tan dura es en demasiadas ocasiones. (El 21 de marzo conmemora el aniversario de los acontecimientos de Sudfrica en 1960, durante una manifestacin en contra del apartheid. Aquella masiva protesta en contra de las leyes racistas impuestas por el Gobierno de Sudfrica fue masacrada por el Ejrcito y 69 personas fueron asesinadas). Hoy, tambin; aqu, tambin Pasados tantos aos desde aquella fecha, un da s y otro tambin, nos seguimos encontrando ante situaciones de escandaloso racismo. Como ejemplos, la reciente noticia de La Ribera de Nafarroa, donde 17 personas, siete de ellas empresarios, eran detenidas por tener en condiciones de esclavitud a 91 trabajadores y trabajadoras, la mayora procedentes de Portugal. No es la primera vez que se dan hechos de tal gravedad en esta zona, donde la demanda de mano de obra de temporeros para la recoleccin es muy alta. Otro ejemplo significativo es el reciente informe de la OIT que denuncia la actitud discriminatoria de los empresarios franceses y les acusa, a la hora de contratar, de prcticas racistas. Lamentablemente, este tipo de prcticas son posibles debido a las leyes de extranjera imperantes tanto en el Estado Espaol como en el francs. Establecen un sistema normativo, regulador de la inmigracin extracomunitaria, que criminaliza los

Inmigrantes esperando para regularizar su situacin hace dos aos en Iruea.

Las personas inmigrantes son trabajadoras y trabajadores de Euskal Herria

flujos migratorios; son leyes que tratan la inmigracin como una cuestin de orden pblico y no como un derecho de las personas a decidir el lugar donde llevar a cabo su proyecto de vida. Leyes impuestas en una Euskal Herria que no tiene capacidad en materia de ciudadana y nacionalidad; en un territorio en el que la ciudadana y la nacionalidad propia son negadas. El compromiso sindical Debido a motivos polticos y econmicos, millones de personas tienen que emigrar e instalarse en nuestros pueblos y ciudades ante la imposibilidad de permanecer en sus pases de origen. Y aqu traba-

jan. Y tienen que hacerlo en un mercado cada vez ms precario y desregulado, en el que el colectivo de migrantes vive en condiciones de explotacin; donde sus contratos son los ms precarios, o incluso carecen de ellos; donde los salarios son ms bajos y los derechos laborales y sindicales les son negados en la prctica. Un lugar, en resumen, donde las situaciones de semiesclavitud son una realidad no abolida e incluso permitida. Por todo ello, desde LAB seguiremos trabajando y luchando por eliminar todo tipo de explotacin laboral que se d en las empresas de nuestra tierra. Seguiremos denunciando esas polticas econmicas expoliadoras que obligan a las personas inmigrantes a abandonar sus pases de origen en busca de mejores condiciones de vida. Seguiremos reivindicando la construccin de un marco vasco donde los derechos de ciudadana, residencia y nacionalidad sean garantizados en igualdad. Por todo ello, y porque estas personas inmigrantes son trabajadoras y trabajadores de Euskal Herria, luchamos, y exigimos que se respeten los plenos derechos que, como tales, les corresponden.
2007ko APIRILA 13

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 14

sindikalgintza

Lan Osasuna

Ral Ros, miembro de Anitzak

La explotacin de ayer es esclavitud hoy

Un nuevo marco traera tambin soluciones a la explotacin de personas inmigrantes

BILBO. Teresa Toda

n el panorama poltico vasco surgi hace unas semanas una nueva organizacin, Anitzak, para apoyar y promover el proceso poltico por los derechos de Euskal Herria. Es plural, tanto por el origen e ideologa de sus integrantes como por las circunstancias laborales de cada una de ellas. Anitzak agrupa a personas inmigrantes que viven y trabajan en Euskal Herria desde hace dcadas, caso de nuestro entrevistado Ral Ros, y otras casi recin llegadas. Todas estn unidas por el convencimiento de que vivir aqu lleva a implicarse en lo que aqu sucede y, que, en consecuencia, hace falta comprometerse en la resolucin del conflicto. As pues, Anitzak surgi para dar apoyo al proceso. Para que siguiera adelante, para que la inmigracin tambin tuviera voz, afirma Ral Ros, gallego que se afinc en Euskal Herria en 1969. Hay muchas personas inmigrantes que quieren ser parte activa, porque viven aqu y ya han hecho suya esta patria, este pueblo. Quieren que sus hijas e hijos vivan aqu, pero en paz. Y para alcanzar la paz hay que dialogar. Tenemos que tener el derecho a decidir, del que tanto se habla pero sobre el cual tan poco se acta, resume. Entre ayer y hoy Siendo la conversacin con Iraultzen, la situacin laboral de las y los inmigrantes ocupa muchos minutos. Ros echa la vista atrs y comenta los cambios que percibe desde la dcada de los 70. En pleno franquismo, dice, el Estado azuzaba el enfrentamiento entre el pueblo vasco y el gallego. Cree que hoy hemos sabido reconducir las cosas, por ambas partes; ya no se dejan manipular por determinadas informaciones, y hay una hermandad muy buena. Reconoce, eso s, que ahora hay ciertas reticencias ante la nueva inmigracin por un concepto negativo del emigrante extracomunitario. En ese sentido, valora mucho la corta experiencia con Anitzak, que rompe esos tpicos. En lo estrictamente laboral, resume la evolucin con una frase contundente: Entonces estbamos

Abertzale galegoa Ral Ros Gidriz herrian jaio zen, Lugo probintzian. Ikasketak frankismoaren Maestria Eskola batean egin zituen; berak esaten duen bezala, emigrazio eskolak ziren, Galizian industria ez zegoenez, bukatu eta alde egin behar zenuen. Bera Euskal Herrira etorri zen. 1969. Hasieran eraikuntzan aritu zen; gero ontziolan, Labe Garaietan, eta, azkenean, Bandas de Etxabarrin. 1986 LABeko delegatu bezala aukeratu zuten, eta gaur egun jarraitzen du. Zergatik LAB? Abertzalea naizelako, abertzale galegoa eta, horren ondorioz, Euskal Herriaren askatasunaren aldekoa ere bai. 14 urte nituenean, O Catecismo do Labrego irakurri nuen; nire herriaz jabetzen eta maitatzen hasi nintzen. Gaur da eguna goitik behera galegoa sentitzen dena: Inork ez nau behartu nire izaera honi uko egitera, inork ez dit eskatu. Euskal herritarrak abegitsu direla iruditzen zaio.

14

2007ko APIRILA

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 15

sindikalgintza
explotados, ahora estn en rgimen de esclavitud. En 1969, haba incluso explotacin familiar; a m me contrat un primo mo que me robaba lo que quera de la nmina, recuerda. Hoy pone un ejemplo se ha descubierto en Etxabarri que un montn de portugueses, por cierto comunitarios tambin, trabajaban en rgimen de esclavitud. Viviendo en la obra, comiendo en la obra, no cambindose de ropa, lavndose all Qu condiciones de habitabilidad puede tener una obra? se pregunta. Reivindicaciones y sindicatos Observa que la globalizacin tambin ha influido negativamente: La gente viene pensando en ganar un montn de dinero en un tiempo limitado, para arreglar un problema concreto. Y eso, junto a la precariedad y las draconianas condiciones de trabajo, hace ms difcil la accin reivindicativa, que se participe en ella. Adems, en muchos casos, las condiciones impuestas generarn incertidumbre a largo plazo. Hay gente que va a trabajar a Madrid, a Santander ganando medio milln de pesetas, pero claro, en la nmina, la base de cotizacin es de mil euros. El da de maana, esa persona tiene un accidente o lo que sea y la familia va a cobrar por los mil euros. Son cosas muy fuertes que habra que denunciar. Al margen de cmo aborde cada sindicato este tipo de problemas, Ros opina que hay actuaciones que se deberan emprender ya, directamente, ante situaciones concretas. Por ejemplo, pienso que tendramos que quedar delegados y delegadas un da e ir por todas las obras, a ver en qu condiciones se trabaja, condiciones de seguridad, de contratacin, de todo lo dems. Y denunciarlo, porque muchas veces ellos no lo pueden denunciar. Si denuncian, inmediatamente se les despide. Qu decir de otros casos, como el de una mujer colombiana que asisti a la presentacin de Anitzak. La seora a la que cuidaba haba fallecido, y ella qued sin papeles, sin trabajo, sin seguridad social ni nada. Es una persona que tiene inters por estar aqu, por participar, y pero no tiene me-

dios para poder hacerlo. El repaso a tan duras situaciones laborales vuelve al fondo poltico: Tristemente, no est en nuestras manos la solucin porque no tenemos un marco vasco de relaciones laborales, ese marco est hoy en Madrid. Por eso tenemos que exigirlo para crear aqu nuestras propias leyes y que las empresas tengan que hacer las cosas bien, asegurar a la gente, contratos en condiciones. Por eso hace falta un proceso poltico.

Anitzak, etorkinen hauspoa prozesuari

DONOSTIA. T.T.

Aste gutxi darama Anitzak Ekimenak Euskal Herriko panorama sozio-politikoan, baina eraginkorra izan daitekeela erakutsi du jadanik. Interes handia sortu du eragileen artean eta harremanetan egon den alderdiekin, PSE barne. Oraindik ez dakigu gero praktikan batak zein besteak zer nolako jarrera izango duen, ohartarazten du Riosek. Batzuen aldetik, jadanik laguntza jasotzen dugu, LAB kasu, baina besteengandik auskalo. Ekimena nola sortu zen? Egoera politiko berria ikusita, nire herrikide bat etorkinen kolektibo batzuekin hizketan hasi zen. Funtsezko bultzada izan da. Horrez gero, dauden elkarteekin harremanetan jarri ginen. Helburu garbia zuten bultzatzaileek: Euskal Herrian ematen den prozesu politikoaren alde egitea. Foro irekia da Anitzak. Egitura xumea du; bidea marrazteko eta erabakiak hartzeko, batzarrak antolatzen ditu, herrialdeka. Edonor bertara daiteke parte hartzera. Jendea hurbiltzen ari da, web-gu-

nean nabaritzen dugu. Batez ere lagun gazteak eta Euskal Herrian urte gutxi daramatzatenak. Arazo bat da hauetako askok paperik gabekoak izatea, ezin dute publikoki agertu, azaltzen du Riosek. Baina ekarpen politak egiten dituzte, oso interesgarriak. Jatorri ezberdinetakoak dira: Europa EBtik zein ekialdetik, Hego eta Ertamerika, Sahara, Saharaz hegoaldeko herrialdeak, India Helburu bakarra, ikuspuntu asko Aniztasuna da nagusia Anitzak-en. Ikuspuntu ezberdinak daude plataformaren inguruan. Batzuek uste dute onuragarria dela etorkinak gure artean hitz egiteko biltzea. Baina, zertaz hitz egin behar dugu? Hor dago koska. Oso plurala da Anitzak, ideologia asko dago gure artean; azken finean, arrazoi ezberdinengatik etorri dira hona inmigranteak, batzuk arrazoi ekonomikoengatik, beste batzuk bizitza salbatzeagatik, azaltzen du Riosek. Horren guztiaren gainetik, batzen gaituena Euskal Herrian bizi nahi izatea da, bakean bizi nahi dugu, adierazten du. Gatazka konpon dadin nahi

dugu. Hau da gure mezua. Eta eragile politiko zein sozialei eskatzen dieguna bakearen alde ahaleginak egitea da. Gehiegi sufritu dugu jadanik. Hitz egin dezatela, demokratikoki. Eta guk ere erabakitzeko eskubidea badugula aldarrikatzen dugu; hemen bizi gara, hemen egiten dugu lan. Etorkizuna, prozesu demokratikoa, denon artean eraiki behar dugu. Bestalde, Anitzak-en daudenek konpromisoa hartzen dute euren herrian, euren senide eta herrikideen artean, Euskal Herriaren berri zabaltzeko, hemen gertatzen denaren arrazoiak ondo azalduz. Askotan, gehienetan, kanpotik etortzen diren lagunei zaila egiten zaie Euskal Herrian gertatzen dena ulertzea. Hedabideen jarrerak baldintzatu egiten ditu. Horregatik, ahoz ahoko informazioak berebiziko garrantzia hartzen du. Egia da jasotzeko prest egon behar zarela, irekia egon behar zarela, onartzen du Riosek. Pixkanaka, jendea ulertzen joaten da. Hurrengo pausoa konpromisoa hartzea da. Anitzak-ekin harremanetan jartzeko: www.anitzak.org edo info@anitzak.org
2007ko APIRILA 15

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 16

sindikalgintza

Etorkinen eskolaratzea eztabaidagai

Nazio plan bat eratzea beharrezkotzat jotzen du LABek

Eskola ezinbesteko tresna da etorkinen integrazoiari aurre egiteko, baina ez da nahikoa.

DONOSTIA. Jon Urrusolo

rain dela bi hilabete, Nafarroako Gobernuak ateratzekoa zuen eskolaratze dekretuaren harira, hezkuntzako eragile gehienek idatzi bat adostu zuten dekretu horrek ez zuelako ezartzen ikasle etorkinen eskolaratzeko sareen artean ikasleen banaketa berdinkidea. LABek idatziaren lanketaren hasieran parte hartu zuen, baina publiko egin behar zenean edukiarekin bat ez egiteko erabakia hartu zen. Bat ez egiteak irakaskuntza sektorearen barruan hausnarketarako bidea ekarri zuen, hartutako erabakiaren gainean iritzi ezberdinak agertu baitziren, ordura arte nagusi izan zen iritziari, alegia, ikasle etorkinen banaketa berdinkidea sustatzearen aldeko iritziari atxikimendurik agertu ez genionean. Gauzak horrela, gaiaren gainean dokumentazioa biltzeari ekin genion, egituretan ikasle etorkinen eskolaratzeaz eztabaidatzeko. Eztabaida horretan garbi geratu zen planteamenduak ezin zuela zuri ala beltz izan, bi kolore horien artean abardura anitz daudelako, eta herri edo auzo baterako baliagarria izan daitekeena beste baterako agian hala ez delako. Aipatu eskolaratzea modu orokorrean egin beharko litzatekeela ondorioztatu zen, eskolaratzean erabili beharreko irizpideak zehazteaz haratago, ikasleek derrigorrezko eskolaldia amaitzerakoan lortu beharreko helburuak eskura ditzaten estrate2007ko APIRILA

Gizarte osoari dagokio hezkuntzan parte hartzea

gia egokienak finkatuz. Honekin guztiarekin irakaskuntza sektore osoan eztabaida zabaldu nahi dugu eta horretarako dokumentazioa eta metodologia afiliatuen eskura jarriko ditugu, ikasle etorkinen gaiarekin gure jarrera finkatzeko. Orain arte irakurri dugunarekin, egin ditugun iritzi trukaketekin, ikusi eta ezagutu ditugun esperientziekin gaiaren lerro nagusiak zehaztea ahalbideratuko diguten hainbat ideia baditugu. Inmigrazioa epe luzean ez da testuinguruaren araberako elementua izango, egiturazkoa baizik. Eta ikuspegi horretatik egin beharko zaio aurre. Euskal Herrian migrazioa beti izan bada ere, gainontzeko nazioetan gertatzen ari den bezala, ezaugarri berriak dituen inmigrazio mugimenduaren aurrean gaude eta mugimendu horri ongi erantzun ahal izateko era egokian ezagutu behar da lehenengo. Guztion erronka Inmigrazioa erronkatzat hartu behar da, ez arazotzat, elementu aberasgarria baita, beste kulturekin eta hizkuntzekin harremanetan jartzeko aukera ematen duelako eta Euskal Herriko ekonomiaren

garapenean euskal herritar berri hauek aktiboak izango direlako. Gure kasuan inmigrazioa Euskal Herrian gauzatzen da eta nazio ikuspegi horretatik heldu behar zaio, bertan garatu behar dugun gizarte politika eginez. Era berean, inmigrazioak agerian uzten du Euskal Herriak nazio gisa egituratzeko duen beharra, munduko txoko guztietatik etortzen diren pertsonei berezko hizkuntza, kultura, gizarte eta lan mailako harremanak dituen naziora etorri direla erakusteko. Bertakook, berriz, konturatu behar gara iritsi berriak ez direla esku hutsik etorri, beren hizkuntza, kultura eta ezagutzak eurekin ekarri dituztela. Aukera ematen bazaie, gero prest izango dira guri helarazteko, gurekin elkarbanatzeko. Euskal Herriak inmigrazioa lantzeko nazio plana behar du. Nazio plana aurrera eraman ahal izateko botere publikoek urte askotarako aurrekontua finkatu beharko dute, beharrezkoa dugun gizarte kohesioa lortuko badugu behinik behin. Irakaskuntza arloan planteatzen den sareen arteko banaketa berdinkidea murritza diogu, osoko ikuspegi han kontuan hartzen ez duelako. Beste hainbat herrialdek izandako eskarmentuak erakutsi digu errezeta bakarrak ez duela balio. Esperientzia horiek erakusten dute eskola ezinbesteko tresna dela ikasle etorkinen integrazioari aurre egiteko, baina ez dela nahikoa: hezkuntza eskolatik kanpo ere lantzen da eta gizarte osoari dagokio horretan parte hartzea.

16

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 17

Ekonomia Al contrario que Robin Hood

La rebaja del impuesto de sociedades detrae de las arcas pblicas en beneficio del empresariado
esde que el Gobierno del PSOE anunciara la reduccin del Impuesto de Sociedades, las cuatro haciendas forales de Hego Euskal Herria se han movido para dar cauce a las peticiones del empresariado. No obstante, an hay incertidumbre sobre cmo quedar finalmente la cuestin. El Parlamento navarro aprob en 2006 la reduccin del tipo general de dicho impuesto, que pasar del 35% al 32,5% en 2007 y al 30% en 2008. Es lo que plantea el PSOE para el resto del Estado; se ha renunciado, pues, a hacer uso de la supuesta capacidad normativa para disear un impuesto propio y diferenciado. En la CAPV, el PNV ha pactado con el PP para rebajar el tipo general del 32,6% al 28%. La reduccin ya ha sido aprobada por las Juntas Generales de Araba y Bizkaia, donde el PNV y el PP cuentan con mayora suficiente. No ha ocurrido lo mismo en Gipuzkoa, donde el PNV tiene a EA como socio de gobierno. EA no respalda la rebaja al 28%. Ante la falta de una mayora suficiente, el PNV ha retirado la propuesta, y, dado que no parece probable un acuerdo con EA, no tomar decisiones hasta despus de las elecciones municipales y forales, esperando contar entonces con la mayora necesaria. Espinosa intervencin Se ha especulado tambin con la posibilidad de que el Parlamento vascongado intervenga para armonizar los tipos de gravamen, un elemento sustantivo del impuesto que, hoy por hoy, es diferente en los distintos territorios. Esto supondra inmiscuirse en la soberana fiscal de las instituciones forales, y podra reabrir el debate sobre la configuracin institucional de la CAPV y el reparto competencial entre sus diferentes niveles administrativos. Pero el foralismo burgus no est dispuesto a afrontar este debate, porque despertara los viejos fantasmas de la Ley de Territorios Histricos. La cuestin cobra especial actualidad cuando se impone la necesidad de blindar el Concierto Econmico frente a la continua judicializacin de la normativa fiscal vascongada. Las normas forales de Araba, Bizkaia y Gipuzkoa tienen rango reglamentario y por eso son fcilmente recurribles por la va contencioso-administrativa. Por el contrario, las leyes fiscales del Parlamento navarro tienen rango

sindikalgintza

GASTEIZ. Rafa Izquierdo (*)

Tipo efectivo del impuesto de sociedades en la CAPV (Ao 2003)

ARABA En miles de euros Base Liquidable positiva Cuota Integra Deduccin doble imposicin Bonificaciones Deducciones Cuota Lquida Tipo Efectivo 1.121.580 350.615 -108.868 -4.201 -76.995 160.551 14,31% BIZKAIA 3.523.390 1.098.022 -319.982 -6.891 -121.951 649.198 18,43% GIPUZKOA 2.548.253 743.253 -270.513 -15.365 -98.850 358.525 14,07% CAPV 7.193.223 2.191.890 -699.363 -26.457 -297.796 1.168.274 16,24%

Nota: el tipo general del impuesto era del 32,5%. El tipo efectivo es igual a la cuota ntegra dividida por la base imponible.

Concentracin de LAB ante la Hacienda Foral de Bizkaia, en protesta por la rebaja del impuesto.

La reduccin supone una prdida de ingresos pblicos de 30 millones de euros en Araba y de 75 millones en Bizkaia.
formal de ley, y eso les concede cierta seguridad jurdica porque slo son recurribles ante el Tribunal Constitucional. En todo caso, la ltima palabra siempre est en manos de tribunales extranjeros, ya sean el Tribunal Supremo espaol, el Constitucional o el de las Comunidades Europeas en Luxemburgo. Una transferencia especial En la prctica, la reduccin supone una transferencia de dinero pblico al bolsillo de los empresarios. Pero los partidos justifican la medida alegando la necesidad de dotar a las empresas de mayor competitividad. Como si fuera posible mejorar la productividad de las empresas reduciendo el impuesto sobre los beneficios empresariales! Adems, las empresas vascas ya parten de una situacin fiscal ventajosa con respecto a otras de nuestro entorno. El tipo efectivo que pagan en la CAPV (despus de importantes deducciones y bonificaciones) es del 16,24%, mientras que en la Unin Europea el tipo efectivo medio es del 19,2%. Esta rebaja impositiva no puede entenderse estando a la cola de Europa tanto en presin fiscal como en gasto social. Y resulta ms inexplicable cuando las instituciones de la CAPV se quejan de no contar con recursos suficientes para hacer frente a sus compromisos presupuestarios.
(*) Secretario de Economa

2007ko APIRILA 17

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 18

sindikalgintza

La nuclear no es la energa del futuro

nte el cambio climtico y la crisis energtica, aparecen de nuevo voces que claman por el resurgir de la energa nuclear. No falta quien repita, tras aos de hibernacin, que con la moderna tecnologa existente, las centrales nucleares son seguras y que afirme sin rubor que la energa nuclear es la nica alternativa, la ms barata y limpia. El presidente del Club Espaol de la Energa, Rafael Miranda, ha declarado que no puede entenderse el futuro energtico sin que la energa nuclear juegue un papel destacado. El secretario general de UGT aade que la energa nuclear es insustituible. Haciendo tndem con l, Antonio Fidalgo (CCOO), aboga por la apertura de un debate sobre la energa nuclear como alternativa a la dependencia energtica de la sociedad. Ante semejante escenario, es necesario aclarar argumentos y posicionamientos. La Fundacin Ipar Hegoa viene a contribuir a ese objetivo con la publicacin de un interesante Haritik donde aborda en profundidad el tema. Entre los principales argumentos reflejados cabe subrayar en primer lugar la defensa de la salud pblica y medioambiental. As, se han probado tasas ms altas de cncer de pulmn y de estmago en las localidades cercanas a Santa Mara de Garoa, y de mortalidad por leucemia en las poblaciones infantil y joven (0-24). No nos extenderemos enumerando la larga lista de muertes y graves problemas ambientales causados por Chernbil. Costes irreparables La inseguridad es el segundo gran problema. Los residuos de alta actividad presentan una alta toxicidad que perdurar cientos de miles de aos. No se ha encontrado solucin a su gestin, ni tan siquiera a su almacenamiento. En cuanto al aspecto econmico, la industria nuclear no es en modo alguno competitiva. Sigue beneficindose de la externalizacin de sus costes ambientales y de seguridad, sin la cual no sobreviviran. Somos los y las ciudadanas, entre otros modos por medio de la tarifa elctrica, quienes pagamos la gestin de los residuos nucleares generados, el desmantelamiento de las centrales, la seguridad posterior, etc. mientras que empresas
18 2007ko APIRILA

Ingurumena
BILBO. Jon Artetxe (*)

La Fundacin Ipar Hegoa aborda esta cuestin en su revista Haritik y en una Jornada en Bilbo

privadas hacen negocio con la generacin de energa: privatizacin de beneficios y socializacin de prdidas. La salud laboral, tan poco preservada en el actual estado de precariedad nuclear, el sentir mayoritario de la sociedad vasca, los continuos incidentes en centrales con tecnologas modernas... son mltiples las razones que hoy da nos llevan a continuar con esa lucha simbolizada con el Nuklearrik ez, eskerrik asko.
La central de Lemoiz, frenada por la lucha popular.
*Responsable de LAB-Ingurumena

Klima aldaketa

Sasi-argudioen azken jauzia

BILBO. J.A.

Energia nuklearrak lortu duen azken bultzada era honetan argudiatzen da: energia nuklearrak bidea ematen du karbono dioxidoaren igorpenak murrizteko, eta, beraz, lagungarria da aldaketa klimatikoaren kontrako borrokarako. Baina alternatiba ezin izan daiteke aukeratzea ea erradioaktibitate handiko hondakinak eta istripu nuklearren arriskua nahi dugun ala euri azidoak eta klima aldaketa. Gakoa da horrelako inpakturik sortzen ez diguten alternatiben aldeko apustua egitea. Guk ereduz aldatzea eskatzen dugu, gure gizartea energia berriztagarrietan soilik oinarritzen den eredu sozial baterantz eroateko. Norabide horretan ibiltzeko,

badugu aukera eskari energetikoa murrizteko eta eraginkortasun-neurriak sendotasunez bultzatzeko, aldi berean bizi-kalitatea jaitsi gabe. Erregai fosilak elektrizitatearen sorkuntzatik ezabatu nahi izateak energia nuklearraz baliatuz, eskatuko luke datozen 25 urteetan zentral nuklear bat eraikitzea bi egunetik behin. Eraikuntza erritmo eustezina litzateke, ez litzateke uranio nahikorik egongo, ez genuke jakingo non gorde horrela sortuko liratekeen hondakinak ehunaka mila tona. Gainera, ziklo nuklearraren etapetan erregai fosilak kantitate handian erabiltzen dira: uranioa meategian erauztean, kontzentratua ekoiztean, zentralak eraiki, mantendu eta desegitean, hondakinen kudeaketan...

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 19

El 28, todos contra el TAV

nte la amenaza gubernamental de continuar con las obras del TAV llevndolas ms all del tramo de Luku (Araba) y extenderlas a todo el tramo Gasteiz-Bilbo y parte de Gipuzkoa este mismo ao, urge hacer frente a la imposicin y protestar masivamente. Valorando positivamente que las protestas y consultas populares sumen adhesiones continuamente, hemos de dar un golpe en la mesa llenando las calles de Bilbo el 28 de abril (a las 17:30 desde el Sagrado Corazn) para impedir que 460 km de Tren de Alta Velocidad horaden nuestros montes y destrocen tierras de alto inters agrario y naturalstico. Un derroche de las arcas pblicas de ms de 9.000 millones de euros para atender a menos del 1% de desplazamientos demuestra qu clase de dirigentes tenemos. No podemos dejar que el engao y la desinformacin desfiguren Euskal Herria y su futuro. Como demuestra un reciente sondeo de opinin realizado por profesores universitarios y profesionales de la sociologa, tres de cada cuatro personas se consideran poco o nada informadas sobre el TAV, el 70% que la informacin institucional ha sido insuficiente y la mayora la considera sesgada e interesada. Ni informan, ni preguntan El lehendakari Ibarretxe manifest recientemente en el acto de presentacin de la pgina web sobre el TAV que habr que discutir mucho, es verdad que los sistemas de participacin son todava un campo por explotar y tenemos poca costumbre todava de abrir los proyectos a la participacin ciudadana, pero iremos aprendiendo; es la nica va para caminar porque la democracia significa dotarnos de escenarios de participacin. Sin embargo, a tenor de lo recogido por la encuesta, la realidad es muy otra. En lo referente a la participacin, el 71% manifiesta que no se han ofrecido cauces a la ciudadana y slo un 1% ha sido invitado a participar en algn foro relacionado con el TAV. Adems, la mayora de la poblacin declara que no utilizar nunca o casi nunca el TAV y slo el 0,3% diariamente. Por otro lado, son ms las personas contrarias al TAV que las favorables, siendo mayora las que necesitaran mayor informacin. Pero, por qu las instituciones no informan ms? La respuesta es esclarecedora: a mayor informacin, mayor oposicin.

Ingurumena

sindikalgintza

BILBO. J. A.

Poca informacin
Como vemos en este grfico, entre las personas que ni tan siquiera han odo hablar del TAV el 64% se declara favorable. Pero el porcentaje opositor engorda notablemente a medida que llega la informacin, alcanzando el 68% en el caso de las personas que conocen los lugares concretos por donde pasara y disminuyendo en ese caso la poblacin favorable al TAV al 32%.

Poca democracia
Uno de los criterios para calibrar una democracia es la oportunidad con que cuenta la ciudadana para conseguir informacin y contrastarla. En el caso del TAV, como indica el grfico de la izquierda, es nfimo el porcentaje que se considera muy informado. En cambio, el 75% est nada o poco informado. A la vista de los datos que refleja el grfico de la derecha, cabe preguntarse si el lehendakari de la CAPV pretende esperar a que las obras del TAV estn finalizadas para abrir cauces de participacin ciudadana al respecto. O es que ha desistido de considerar democrtico a este sistema?
2007ko APIRILA 19

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 20

sindikalgintza

Emakumea
rua sindikatuan emakumeen parte hartzea handitzea eta eskualdeko arduren banaketan parekidetasunera iristea da besteak beste. Azkenik ekintza sindikalari buruzko proposamena adostu zen. Ekintza sindikalean genero ikuspuntua txertatu eta sustatu behar da, eremu honetan emakumeen parte hartzea handituz. Eskualdeko lantegi batzuk aukeratuko dira esperientzi berriak burutzeko, berdintasun planaren ezarpena bultzatzeko eta zehazturiko enpresetan aukera berdintasun batzordea sortzeko proposamena lantzeko. Sail sindikal hauek aholkularitza tekniko baten laguntzaz, emakume eta gizon langileen arteko desberdintasunaz gogoeta egin, eztabaidatu eta adostasuna lortzeko diagnostikoa egingo dute Lehen urratsak Diagnostikoaren helburua, enpresan dagoen emakumezko eta gizonezkoen aukera zein eskubi-

Aukera Berdintasun Plana

Gauzak aurrera doaz

Egoera aztertzeko osatu den lantaldearen bilera bat, Bilboko egoitzan.

BILBO. Maixabel Gaztaaga, Zaloa Ibeas

ABek 2000. urtetik aurrera martxan jarri duen emakume eta gizonen arteko Aukera Berdintasun Planaren helburua barrura naiz kanpora begira lanean ari diren egituretan eragitea izango da. Horren bitartez, sindikatua bera egokitzen ari gara, batetik, emakume eta gizonen parte hartzea orekatuagoa izan dadin eta bestetik, gure ekintza sindikalak izan behar duen benetako zeregin eraldatzailea bete dezan. Lan hau luzea izango da; horregatik, erakundean eta gizartean bultzatzen ari garen aldaketak era planifikatuan eta estrategia orokor baten baitan kokatzen dira. Hasieran Donostialdeako diagnostikoa eta lan ardatzak jasotzen dituen azterketa egin genuen eta iaz Bilboko eskualdekoari hasiera eman genion, bertako diagnostikoa eginez. Diagnostikoaren ondorioak orokortuz gero, batetik, emakume eta gizonen arteko parte hartze desberdinak erakusten dituen arazoak antzeman ditzakegu eta bestetik, eguneroko jarduera sindikalean ez dela aintzat hartzen emakumeen egoera berezitua modu sistematikoan. Diagnostikoa oinarritzat hartuz, eskualdeko ordezkari eta liberatuekin gogoeta bultzatu da eta plana martxan jartzeko proposamenak adostu dira. Hizkuntza eta komunikazio arloari dagokionez helburua sindikatuak egindako
2007ko APIRILA

Bilboko eskualdeko diagnostikoa oinarritzat hartuz, berdintasun plana martxan jartzeko proposamenak adostu dira
hizkuntza protokoloa zabaldu eta bere erabilera bultzatzea da, gehien erabiltzen diren hitz eta esaldiekin katalogo laburra eta erabilgarria eginez. Prestakuntza lan bereziak Bigarren proposamena prestakuntza eta egokitzapenaren ingurukoa da. Eskualdeko ordezkarientzat prestakuntza ekintzak antolatu eta Berdintasun Planaren baitan negoziazio kolektiboari buruz egindako materialak delegatuen artean zabalduko dira. Norbere denboraren kudeaketa eta bateragarritasunari dagokionez, helburua da metodologia parte hartzaileren bidez, bateragarritasun plan bat egin eta zabaltzea, sindikatuan hasi berri diren pertsona gazteekin alor honen inguruko prestakuntza lan berezia eginez. Gogoeta talde bat sortuko da, bateragarritasun neurriak aztertzeko, martxan jarri behar diren neurriak ikertzeko, adosteko, sindikatuaren mugak eta beharrak aztertzeko. Laugarren proposamenak Emakumeen Parte Hartzea Sindikatuan izenburua du. Honen helbudeen desberdintasunaz ohartzea eta honi aurre egiteko enpresan burutzen den ekintza sindikalerako lan plangintza zehaztu eta martxan jar dezaten laguntzea da. Bilbo eskualdean dagoeneko hainbat ekimen jarri dira martxan, horiei sindikatuko aukera berdintasun planetik helduz. Hala nola, aukera berdintasun planaren kudeaketa, jarraipena eta ebaluaketa aurrera eramango duen lan taldea osatu da. Lan taldearen zeregina da afiliatu eta ordezkarien artean plana nola doan azaldu eta egoeraren berri ematea da eta genero ikuspegitik egiten ari den trebakuntza, sektoreetan eta beste egituretan eratzen laguntzea ere bai. Lan honi bide emateko lehen urratsa, berdintasunerako prestakuntza plan orokorreko hiru saio burutzea izan da. Saio hauen xedea da negoziazio kolektiboan berdintasunezko aldarriak sartzeko ezagutza nahikoa eskaintzea, lan hitzarmenetan sartu daitezken berdintasun klausulak jasotzea eta bi sail sindikaletan esperientziak burutzea.

20

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 21

Labetik
Indartsu dator Maiatzaren Lehena
Autodeterminazioaz, Euskal Herria gorrira. Aldaketa garaia da lelopean ospatuko da

DONOSTIA. Iraultzen

este behin, Maiatzaren Lehena iristear dagoen honetan, egoera korapilatsuan dago Euskal Herria. Duela urtebete hasi zen prozesua estropezuka dabil, eta aste gutxi falta dira hauteskunde garrantzitsuetarako. Horrez gain, lana eta ekonomiari dagokienez, egoera gogortzen doa langileentzat, patronala harro baitabil eta EAEko zein Nafarroako instituzioak neoliberalismoaren praktikan murgilduta baitaude. Bestalde, sindikatu abertzaleen arteko desadostasunak gaindiezinak dirudite gaur egun, eta langileen egunaren ospakizun bateratua fede oneko ametsa besterik ez da 2007 honetan. Alta, horrek ez du esan nahi eguna ez dela gorriz markatu behar sindikatuen eta langileen agendetan, kontrakoa baizik. Milaka arrazoi dugu Maiatzaren 1ean kalera ateratzeko, eta LABek Euskal Herrian zehar manifestazioak eta elkarretaratzeak egiteko deia luzatzen du, lehendik eta behin bere afiliatu eta militantziari, baina baita euskal langileria osoari ere. Erronkaz beteriko unea Aldarria izango da ardatz nagusia, noski, baina horrez gainera, ospatzeko arrazoiak baditugu LABeko afiliatuek aurten: hauteskunde sindikaletan lortutako emaitza bikainak, sindikatuaren eta ordezkarien lanak lantokietan jasotako onarpena, gure proiektu sindikalaren errotzea, sektore berrien ekarpenak Indarberritua dago LAB, bai. Eta indar hori beharko da datozen hilabeteek ekarriko dituzten erronka galantei aurre egiteko. Ahalegin handiak beharko dira egun patronalak izoztuta duen negoziazio kolektiboa desblokeatzeko; baita prozesu politikoari eusteko ere. Beraz, Maiatzaren Lehenerako deialdiak laneko gaiak beharrezkoa den aldaketa politikoarekin lotzen ditu. Behin eta berriz aldarrikatu du LABek euskal langileriak esparru juridiko-politiko berria behar duela lan baldintzak eta elkarrizketa soziala beste era batean antolatzeko, bertan eta bertakoentzat. Autodeterminazio eskubidearen onarpenak ekarriko liguke funtsezko aldaketa hori. Autodeterminazio eskubidearen garrantzia da, hain zuzen ere, LABek pasa diren asteotan lantokietara eta kalera eraman duen mezua, Langileok Autodeterminazioa kanpainaren bitartez. Kanpainak hilabete asko iraun du eta mota askotariko ekimenez bete da.

Iruean martxoaren 17an egindako manifestazioaren burua.

El Primero de Mayo, saldremos a la calle por la autodeterminacin y el cambio social con fuerzas renovadas. Le Premier Mai, avec ses forces renouvelles, ntre syndicat revendiquera lautodtermination et le changement sociale.
Ordezkariei begira, batzarrak burutu ziren Gasteizen, Laudion, Bilbon, Basaurin, Ordizian, eta Iruean. Propaganda eta adierazpenak lantokietara eraman dira, bertako iragarki-paneletan ipintzeko. Mota guztietako ekimenak Kanpora begira, Gasteizen, Bilbon eta Oarso Bidasoan giza kateek erakundeak, merkatal guneak, poligonoak edo banku ospetsuak lotu zituzten. Propaganda banaketak eta elkarretaratzeak egin dira Hego Uriben, Eibarren, Arrasaten, Mungian, Ezkerraldean, eta Iruean Estatu espainoleko erakundeenen aurrean (INEM, Gobernu zibiletan, Justizia Jauregietan), baita industrialdeetan ere. Kotxe ilara antolatuek Aiara, Eskumaldea, Busturia Lea-Artibai, Durangaldea, zeharkatu zuten, eta Urola Kostan Autobus Ibiltaria ibili zen. Manifestazioei dagokienez, Donostian egin zenaz gain, bereziki azpimarratzekoak dira Nafarroan egin zirenak, Deslokalizaziorik ez! Autodeterminazioaz, defenda dezagun gure industria lelopean. Lehenengoa Lizarran, martxoaren 2an, eta bigarrena Iruean, martxoaren 17an. Egun berean, UPN, PP, eta eskuin muturreko talde espainolak ondoko kaleetan manifestatu ziren. LABek aurretik deitutako ekimenak esanahi berezia hartu zuen, eta jende asko hurbildu zen leloaz haratago Nafarroaren izaera defendatzera. Hari hauek guztiak batuko dira Maiatzaren Leheneko ekitaldietan. Ospakizun eta borroka eguna izan behar da, eta denon parte hartzea behar-beharrezkoa izango da. Zubiaren tentazioa hor dago, bai, baina jokoan duguna ez da nolanahikoa. Erne deialdiekin, beraz.
2007ko APIRILA 21

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 22

Labetik

Ba al duzu posta elektronikorik?

DONOSTIA. Iraultzen

Asko aldatu da sindikatuak afiliatuekin duen komunikazioa azken 25 urteetan, baina bereziki azken bost urteotan. Multikopistarekin egindako orrietatik web-gunera igaro gara, ahoz-ahozko deialdietatik posta elektronikora pasatzen ari gara. Iraultzen bera aldatzen joan da, zuri-beltzeko lehenengo ale handi eta noizbehinkako haietatik eskuartean duzun ale koloretsu eta finkatuago honetara.

Hurrengo pausoak ziberespazioan eman behar ditugu. Teknologia berriek tresna ahaltsuak eskaintzen dizkigute informazioa zabaltzeko eta harremanak azkartzeko. Hauetako bat posta elektronikoa da. Azken aldi honetan, konturatu gara geroz eta afiliatu gehiagok posta elektronikoa erabiltzen dutela kontu bat edo beste dela eta sindikatuarekin harremanetan jartzeko. Honek sindikatuaren eta afiliatuen arteko harremanak hobetzeko balio dezake.

Horrela, nahi duenak bere posta elektronikoa sindikatuari emango balio, LABek sortzen duen informazio, deialdi, dokumentu edo dena delakoa berehala jasotzeko aukera izango luke. Bestalde, afiliatuek dituzten galderak, kezkak, iruzkinak eta proposamenak zuzenean bidaltzeko abagunea zabaltzen da baita ere. Beraz, anima zaitez. LABekin harreman mota hau nahi izanez gero, bidali ohar bat helbide berri honetara: lab@labsindikatua.org

La rpida expansin del correo electrnico est facilitando la relacin directa e inmediata de las estructuras sindicales con la afiliacin. Cada vez se utiliza ms el correo electrnico para contactar con el sindicato. Aprovechando esa circunstancia, LAB quiere dar un paso ms en la mejora de las comunicacin con sus bases. Para ello, se ha abierto una nueva direccin electrnica para ofrecer a afiliadas y afiliados una forma de recibir directamente la informacin, documentos y convocatorias que vaya elaborando el sindicato. Si quieres apuntarte, slo tienes que mandar una nota por correo electrnico a esta direccin: lab@labsindikatua.org

La communication entre le syndicat et ces adhrent-e-s a beaucoup volu ces dernires annes avec lexpansion du courrier lectronique. Lutilisation des mails est devenue de plus en plus courante pour entrer en contact avec le syndicat. LAB, ayant pour objectif dtre toujours prs de ces adhrent-e-s, a mis en place une nouvelle adresse lectronique pour offrir a tous ceux qui sont intresss une nouvelle voie de communication. Ainsi, tous ceux qui auront fait la demande pourront recevoir les renseignements, la documentation et les convocations que le syndicat aura labor. Si vous tes intress, il vous suffit denvoyer un courrier ladresse suivante : lab@labsindikatua.org

Renovacin en Gasteiz
DONOSTIA. Iraultzen

Despus de una espera prolongada y con las obras ya completamente terminadas, se ha inaugurado la nueva sede de LAB en Gasteiz. La ocasin lo mereca y decenas de militantes e invitados all congregados pudieron disfrutar de un sencillo y la vez bonito acto, donde intervinieron el secretario de eskualde David Resines y Ainhoa Etxaide, la secretaria general adjunta de LAB. Tuvieron palabras de agradecimiento para todas las personas que de una manera u otra trabajaron y trabajan en defensa de los proyectos y los objetivos del sindicato, as como en su desarrollo. La sede se encuentra en la plaza del 3 de Marzo del barrio Zaramaga, donde en 1976 se vivi uno de los episodios ms negros de la historia de la clase trabajadora de Euskal Herria. Cuando se estaban realizando las obras de la sede se encontr entre los escombros una bala de la Polica que ahora se encuentra enmarcada en la entrada, en recuerdo de aquel da que no se puede ni se debe olvidar.
22 2007ko APIRILA

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 23

Labetik
Uxune Tena LABeko ordezkaria, Saharako VII. Maratoian

Elkartasuna elkartasun da han eta hemen

ELKARRIZKETA
DONOSTIA. Maider Jauregi

Emankortasuna galdu duen lurra omen da basamortua. Saharako basamortuan, ordea, bizi-bizirik dagoen herri batekin egin du topo Uxune Tenak. Andoaindarra da bera, 23 urte ditu eta LABeko ordezkari da Asteasuko Etxesa enpresan. Kirola eta elkartasuna uztartuz, Saharako VII. Elkartasun Maratoian hartu zuen parte pasa den otsailean. Maratoi erdian lehiatu zen, eta bigarren egin zuen emakumezkoetan. Edonola ere, beretzat emaitza ez dela garrantzitsuena dio, hango egonaldiak hori baino gehiago eman baitio. Hemen LABeko ordezkari, Saharara joan, eta nolabait Euskal Herria ordezkatu duzu podiumean. Erronka berriek ez zaituzte beldurtzen? Ez, gustuko ditut. Motibatu egiten naute. Ez zen hau zuren lehen lasterketa izango? Lehenago ere korritu ditut, baina desertuan inoiz ez. Orain bizpahiru urte hasi nintzen korrika, eta lasterketetan batik bat azken urtean hartu dut parte. 21 kilometroko ibilbidea, 30 gradu inguruko hozberoarekin. Arrazoi sendoren bat behar da baldintza horietan korrika egiteko Gustatzen zaidan zerbait eginez laguntza emateko aukera nuen eta horregatik animatu nintzen. Elkartasun maratoia da eta Saharari bultzada ematea du helburu. Azken edizioan bildutako dirua, esaterako, kiroldegi baten eraikuntzara bideratuko da. Oso lasterketa herrikoia da. Izan zen bidea oinez egin zuen parte hartzailerik ere. Jende gutxi joaten da lehiatzeko asmo hutsez, eta helburu horrekin joandakoek ere, hangoak nola bizi diren ikustean, gogoeta egiten amaitzen dute. Gainera, lehenago edo beranduago bertara itzuli egiten dira, ezagututako familiekin harremanak sortzen baitira. Tindufeko kanpamenduetan diren sahararren bizimodua aipatu duzu. Maratoia bezala, gogorra izango da hura ere Sei egun eman genituen han, beren etxeetan. Bizimodu gogorra dute, baina neurri batean horretara ohitu egin direla dirudi. Nik batez ere gazteekin

Uxune Tena, basamortuko lasterketa bukatutakoan, helmugan.

Sindikalgintza bestelako maratoia da, oso desberdina

izan nituen harremanak, eta egia esan, borrokarako grina handiagoa izango zutelakoan nengoen. Ez dute aurrekoen bizimodua ezagutu, jaio zirenetik ez dute besterik izan Alde horretatik, helduen jarrera bestelakoa dela uste dut, gogotsuago ageri dira. Bestalde, gu oso ongi zaindu gintuzten, oso harreman ona sortu zen; pentsa, etxera itzuli nintzenetik astean hirutan hitz egiten dut haiekin. Dena ematen dute, nahiz eta ezer askorik izan ez. Oraindik ez duzu lortutako emaitza aipatu eta bigarren egin zenuen. Hala da, baina nire helburua ez zen bigarren edo lehenengo egitea, parte hartu eta bukatzea baizik. Lasterketa hasi orduko bigarren jarri nintzen eta postuari eutsi nion bukaera arte. Erraza ez zen izan, baina gogorragoa zelakoan nengoen. Saharako lasterketa egun berean hasi eta bukatu zenuen. Lanera bueltan, lau urteko mara-

toia duzu aurretik. Bestelako maratoia da, oso desberdina. Asko dut ikasteko, sindikalgintzan hasi berria naiz. Azken hauteskunde sindikaletan lau ordezkari berri sartu gara enpresa batzordean; gogotsu gaude eta ea gauzak ongi egiten ditugun. Maratoiak sahararren alde egiteko balio izan dizu. Etxera itzultzean, berriz, langileen eskubideen defentsan murgildu zara buru-belarri. Zuretzat zer da elkartasuna? Gauza asko esan daiteke elkartasunaren inguruan Elkartasuna elkartasun da han eta hemen. Kasu honetan, inposaketari aurre egin nahian ari diren bi herri gara, eta elkarrekin identifikatuta sentitzen gara. Zer dugu sahararrengandik ikasteko? Garbi dago hemen gauza asko dugula eta zenbat eta gehiago izan, orduan eta gutxiago baloratzen dela. Eta argi dago ere, askoz gutxiagorekin bizitzeko aukera badela. Baduzu Saharara itzultzeko asmorik? Bai, baina ez dakit noiz, izan ere, datorren urtean garai berean beste maratoi bat egingo da Jordanian. Hura ere oso polita omen da Oraindik ez dakit zer egingo dudan, ikusiko dugu.
2007ko APIRILA 23

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 24

Labharremanak

Indar metaketa Zipren

FSMko Europako bulegoaren bilerak prekarietatea aztertu zuen

Sindikalismo gaztea

Katalunya

BARTZELONA. Iraultzen

FSMk deitutako manifestazioa, Nicosiako kaleetan. NICOSIA. Mikel Ansa

LABek antolatuta, 2006ko martxoan Donostian burutu zen FSMko Europako Eskualde Bulegoaren (EUROF) bilkuraren ondorengo izan da Zipreko PEO sindikatuak antolatuta 2007ko martxoak 3 eta 4 artean burutu zen 6. bilkura, Larnaca hirian. Bilera urtero egiten da eta helburua aurreko urtearen balantzea egin eta aurrerantzean garatu beharreko ildoak definitzea da. Geroz eta sindikatu gehiagok hartzen du parte bilkura honetan, eta aurtengoan Europa erdialde eta ekialdetik sindikatu ugari etorri izana garrantzizkotzat jo da (Serbiako, Errusiako, Txekiar Errepublikako edota Bulgariako sindikatuak izan ziren bertan). Lan ildoak Larnacako bilkuran definitutako lan ildoetan, garrantzi berezia hartu zuten Europako Batasunaren politika ekonomikoari erabateko kritika egitearen beharrak, eta bereziki, enplegu politika definitzen duen Europako Batasunaren Liburu Berdearen aurrean egin beharreko lanak eta borrokak. Aurretik sindikatuok hitzarturiko agiri bat eman zitzaion Europako Batasunak Zipren duen bulegoaren arduradunari. Aurrerantzean, ildo honetan sakonduko da sindikatu bakoitzaren lanaren bidez, baina baita EURO24 2007ko APIRILA

Martxoaren 17an LEspai Jovek, Kataluniako Intersindical-CSCko gazte arloak bere II. Nazio Biltzarra burutu zuen Bartzelonan. LAB gonbidatua izan zen biltzarrera eta sindikatuaren ordezkaria Mikel Ansa izan zen. II. Nazio Biltzarra honekin, IntersindicalCSCko gazteen asmoa euren arloa indartzea da, eta hurrengo urteetarako ildoak finkatzea. LEspai Joveko kideen ustez, nazio sindikalgintza kataluniarra indartzeko tresna eraginkorra da gazte arloa, kataluniar independentismoaren sektore ezberdinetako gazteak biltzen ari baitira sindikatuan, eta urteetan sindikalgintza abertzaleak erreferentzia handiegirik izan ez duen arren, orain erreferentzia hau eta sindikalgintzari ematen zaion garrantzia sektore askotan hazten ari delako. Ansaren interbentzioak bi oinarri izan zituen: Estaturik gabeko nazioetako sindikatuen arteko elkarlanaren behar eta garrantzia batetik, eta bestetik, alor sozio-ekonomikoan gazteriaren eskubideen defentsan Euskal Herrian buruturiko borroken eta LAB eta gazte mugimenduaren arteko elkarlanaren azalpena.

Bilkuraren mahaia. Ezkerrean, Ansa.

Harremanak lantzen

Kanariar irlak

DONOSTIA. Iraultzen

Fek hainbat euro-parlamentarirekin irekiak dituen bideen bitartez ere. Bilkuran lanerako beste hiru arlo nagusi jorratzea erabaki zen, hain zuzen ere, gaur egungo enplegu politikek eta prekarietateak gogorkien zigorturiko gizarte sektoreen arloak: emakumeak, etorkinak eta gazteak. Hiru alor hauetarako ekimen desberdinak antolatzen ari dira EUROFetik. Balantze positiboa egin behar dugu Zipren buruturiko bilkuraz, gure iritziz Europako Batasuneko politika ekonomikoei, zerbitzu publikoen pribatizazioari, malgutasun eta prekarietateari aurre egiten bat egitetik etorriko baita FSMren berrindartzea.

Martxoaren 30 eta 31n Intersindical Canaria sindikatuaren 5. biltzarra burutu da Tenerifen. Aspalditik dugu harremana IC eta LABek, eta oraingoan ere, biltzarrera gonbidatu gaituzte. Egun 19.000 afiliatu eta 1.300 ordezkari inguru dituen sindikatuaren 200 ordezkarik hartu du parte biltzarrean, eta horiez gain, Galiza, Paisos Catalans, Zipre eta Euskal Herritik ere ordezkariak joan dira. Biltzarraren lemak (Organizacin y movilizacin, Avanzamos!) ikustarazten duen moduan, biltzarraren gako nagusia antolaketa ereduari dagokiona izan da eta egitura konfederalaren osaketa eta federazio eta uharteen arteko harreman ereduaren inguruan eztabaidatu da bereziki.

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 25

Labeuskara

uskararen normalkuntzarako politikek ez dute gutxira arte lan mundua aintzat hartu eta era berean hark euskara baztertu du. Lan munduan euskarak bizi duen egoera larria da eta ezinbestekoa da hura euskalduntzea. Euskararen aldeko eskaera soziala eta sentsibilizazioa indartu behar dira; sindikatuok langileen eskaera soziala landu behar dugu euskararen berreskurapenean aurrera egin dezagun. Enpresak esparru egoki eta estrategikoak dira helburu hori bete dadin. Lan hitzarmenetan euskararen sustapenerako neurriak bildu behar dira, lantokietako euskara planak bultzatu, euskararen aldeko ekimen sozialekin bat egin, enpresen erantzukizun soziala aldarrikatu... Euskara, negoziazio kolektiboaren ildo bilakatu behar da ezinbestean. Ia dena egiteke dagoen eremu honetan, asko dira landu beharreko edukiak, bultzatu beharreko neurriak eta jar daitezkeen lehentasunak. Sindikatuak lau ardatzen inguruan kokatu ditu lehentasunak: Lan munduan euskararen erabilera bermatzera ez ezik, lehenestera zuzentzen diren neurriak bultzatzea, prestakuntzari dagokionez langileen euskalduntze eta trebakuntzarako neurriak zehaztea, euskararen sustapenerako enpresen konpromisoa jasotzea eta azkenik, administrazio eremua estrategikotzat jotzea. Negoziazio kolektiboan gure aldarrikapenek geroz eta garrantzi handiagoa dute eta bide batez, horiek lan hitzarmenetan isla izaten ari dira. Argi utzi behar dugu euskarari behar duen tokia eman behar zaiola.

Euskara negoziazio kolektiboan E

BILBO. Aitziber Madrazo

Gipuzkoako Niessen enpresan, euskara taldeak egindako lanari esker, informazioa elebiduna da.

Gure aldarriak lan hitzarmenetan islatzen ari dira

euskararen normalkuntza, langileen eskubidea ez ezik enpresen erantzukizun soziala ere badela. Gaur egun ere hitzarmenak negoziatzen ari dira. Horrexegatik, ez dugu ahaztu behar euskararen sustapenerako neurriak txertatzen ahalegindu behar dugula. Honen inguruan ahalik eta zehaztasun gehien eta laguntza handien ematea da urtebete martxan daraman Euskara Idazkaritzaren zereginetako bat. Gai hau garrantzia hartzen ari da eta Idazkaritzaren jarduna gero eta ezagunagoa denez, azkenaldian jendeak Idazkaritzarengana jo du informazio eta aholku eske. Zalantzak mota askotakoak dira, hitzarmenetan sar daitezken neurri ereduez aritzen zaizkigu edo zuzenean enpresarekin negoziatzeko neurri batzuez. Gure aldetik sindikatuaren laguntza eta babesa eskaintzen diegu. Erronka ugari Oraindik gezurra badirudi ere ez da ahaztu behar, lan hitzarmen batzuk erdara hutsean daudela. En-

Nondik gatoz 2000. urtean Euskararen Normalizaziorako I. Plan Estrategikoa onartu zenean, jada jaso zen lan munduko eragileek ere hizkuntza normalkuntzaren prozesuarekin konpromiso tinkoa hartu behar dutela, EusLab egitasmoa sindikatuak jarduten duen esparru guztietara hedatu behar dela eta negoziazio kolektiboak ere lan horretan parte hartu behar duela. Sektore mailan, normalkuntzaren aldeko neurriak aurkeztu ditugu eta aurkeztuko ditugu ere hitzarmenen negoziazioetan; eta horren bitartez bidea irekiko diogu neurri horiek gero enpresa bakoitzeko hitzarmenetan txertatzeari. Egia esan, gaurdaniko emaitzak ez dira espero bezain onak izan. LABek gai honetan aitzindaritza aspaldi hartu bazuen ere, orain tinko jarraitu behar du. Negoziazioan jakinarazi behar diegu enpresariei

presetako hizkuntza paisaia aldatzea beste erronka bat izan behar da eta behingoz errotulazioa eta iragarki-tauletako idazki eta oharrak euskaraz ere agertzea. Beste neurri batek jaso beharko luke barne idazki guztiak behinik behin euskaraz bermatzea. Honez gain, kontratazio berrietan guztietan elebidun izatea eskatzea beharrezko deritzogu, eta hori diogunean ez gara erdara eta ingelesaz ari. Enpresari irmo eskatu beharko litzaioke euskara plana martxan jartzeko behar diren neurriak abiaraztea. Honetaz, EAEren kasuan enpresak Lanhitz programaz balia daitezke enpresaren hizkuntza diagnostikoa egiteko. Hauek eztabaidarako klausula posible batzuk baino ez dira eta jakin badakigu tokian tokiko beste neurri batzuk bultza ditzakegula. Azken hilabetean, Euskara Idazkaritzak galdetegia prestatu du ordezkariei luzatzeko norbere enpresak euskararekiko jarrera aztertzeko. Bertan, ordezkariak aukera dauka bere enpresan egoera nolakoa den adierazteko. Euskara planik duten, nolako aukerak ikusten dituzten normalkuntzaren bidean neurriak proposatzeko, lan hitzarmenak zer jasotzen duen euskarari dagokionez... Horrela baino ez dugu jakingo benetako errealitatea zein den eta hain zuzen ere horixe da modu bakarra ekintza eta borroka sindikal eraginkorra bultzatu ahal izateko, esan beharrik ez da, euskararen normalkuntza denon ardura baita.
2007ko APIRILA 25

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 26

euskalherria
Elecciones y proceso poltico

Participar es fortalecerlo
Les lections municipales dHego Euskal Herria qui se droulent dans une conjoncture difficile seront une preuve dcisive pour le processus politique. La participation ou non de la gauche abertzale montrera si le Gouvernement espagnol pari en faveur du dialogue ou considre que lactuel processus est arriv un point de non-retour. De leur cot, la gauche abertzale, et LAB maintienent leur pari pour un accord politique qui renfoncera le processus.

Un moment dcisif

La ikurria, abriendo la marcha unitaria del Aberri Eguna en Irun.

La falta de un acuerdo poltico ha creado una situacin delicada

Finalmente, en marzo, la izquierda abertzale present los estatutos de ASB para formalizar un instrumento, un partido, reconocido por las partes para la negociacin poltica. Las respuestas a estos importantes pasos no han estado a la altura. Por parte del Gobierno espaol y el PSOE revelan una apuesta ms por la va de la represin y la negacin del camino del dilogo y los derechos que por un proceso poltico capaz de resolver definitivamente el conflicto en todas sus vertientes. Por parte de las fuerzas polticas vascas, una falta generalizada de compromiso real con un proceso que nadie niega que sea difcil. En el caso del PNV, el alineamiento con las posturas del PSOE, sus constantes exigencias a la izquierda abertzale, le han situado en la prctica en la aceptacin de la Ley de Partidos y sus consecuencias. Detrs de ello, hay fros clculos electorales partidistas, y poco compromiso con una Euskal Herria que pueda decidir por s misma. Elecciones y compromisos Ahora llegan las elecciones municipales y forales. Se han convertido en una autntica piedra de toque. Si se celebran en condiciones democrticas, es decir, con participacin de todas las fuerzas polti-

o resulta nada fcil adentrarse en el maremagno de la poltica en Euskal Herria a varias semanas vista, porque la coyuntura es sumamente frgil y cambiante. Lo que resulta perfectamente vlido al escribir estas lneas, puede no serlo tanto al cabo de unos das, por la velocidad de los acontecimientos polticos. El foco fijado sobre la campaa electoral, adems, desdibuja el autntico trasfondo. Y es que por debajo de esa sensacin de barullo, lo que est en juego en estas semanas pre-electorales y de campaa es ni ms ni menos que el proceso poltico, y, con l, el futuro inmediato de Euskal Herria, el futuro de los derechos de nuestra nacin. Para apreciar el cuadro completo, hay que tomar en cuenta todos los elementos que vienen configurndolo desde al menos 2004. La izquierda abertzale tom en Anoeta la iniciativa de pintar los dos carriles por los que debera discurrir la resolucin definitiva del conflicto (el carril de la negociacin ETA Gobiernos y el de la mesa de partidos para dar a luz acuerdos polticos entre las fuerzas polticas). Se defina as una metodologa clara para iniciar un proceso.
26 2007ko APIRILA

DONOSTIA. Teresa Toda

A partir de ah, se producen algunos avances, que desembocan en el alto el fuego decretado por ETA, del que se ha cumplido un ao. El posterior estancamiento de ambos carriles, por incumplimientos del Gobierno espaol en el primero y falta de voluntad poltica en el segundo, gener una serie de acontecimientos relevantes, entre ellos la accin de ETA en Barajas. La falta de un acuerdo poltico plane, y planea, sobre todo este periodo. Nuevos pasos Desde entonces, la izquierda abertzale ha reiterado sus planteamientos bsicos y su intencin de participar en poltica para lograr un escenario donde no se den violencias de ningn tipo; para ello se han invertido esfuerzos en mantener y reactivar las conversaciones entre partidos. Ms an, se present la propuesta de Estatuto a Cuatro, para, partiendo de la realidad jurdico-poltica divisionista de hoy, ir movindose en direccin a la materializacin de la territorialidad, con el respaldo de la poblacin de todos y cada uno de los herrialdes. Esta segunda aportacin fundamental supuso precisar los contenidos bsicos de un acuerdo territorialidad y derecho a decidir exponiendo a la vez una frmula para desarrollarlos.

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 27

euskalherria
cas en pie de igualdad, ser una buena noticia para el proceso. De no ser as, si las condiciones son las actuales, con aplicacin de normas antidemocrticas, la lectura ser que el Gobierno espaol opta por cerrar el ciclo actual del proceso, atrincherndose en la poltica antiterrorista heredada de la poca del PP y en cuya elaboracin particip. No sera, evidentemente, una buena noticia para nadie. LAB ha hecho bueno su compromiso con el proceso desde el primer momento, apostando por acuerdos polticos que lo sustenten. El sindicato participa implicndose en la creacin de condiciones democrticas y de cambio. En ese sentido, y desde el respeto a la opcin poltica de cada cual, llam a afiliados y afiliadas a participar en la recogida de firmas para que todas las opciones estn presentes en las elecciones. Se trata de un compromiso activo no con unas siglas determinadas, sino con los derechos civiles y polticos de todas las personas y todas las ideologas. En paralelo, LAB insiste en que es necesario un cambio profundo de actitudes, un cambio que potencie un proceso que implique, a su vez, el pase de las actuales condiciones de deficiencias democrticas al reconocimiento de todos los derechos. Es alcanzable, con acuerdos en positivo, acuerdos polticos que miren al conjunto de la ciudadana, al conjunto de Euskal Herria, y no a los intereses de cada partido. Con voluntad, es posible. Decir que la etapa electoral es clave puede sonar a tpico repetido ya en demasiadas ocasiones. Pero realmente es as; hay mucho en juego. No slo escaos, no slo la participacin en igualdad de condiciones, sino el proceso por el que seguimos apostando. Participar es fortalecerlo.

Ipar Euskal Herria

Presentacin de Euskal Herriari Bai en Baiona.

Dos por dos, 2008

BAIONA. Iaki Lekuona (*)

La implicacin de LAB es cotidiana.

Estamos en ao electoral en la Euskal Herria continental. En pocos das se decidir quin se sentar en el trono del palacio del Elseo y en dos meses se renovar el Parlamento. Dos vueltas para cada una de las dos citas electorales. La primera de ellas llega este 22 abril. De los doce candidatos, segn los sondeos cuatro tienen posibilidades de pasar el corte: la extrema derecha de Le Pen, la derecha extrema de Nicolas Sarkozy, el centrismo de derechas de Franois Bayrou y la socialdemocracia burguesa del Partido Socialista, con Sgolne Royal. Desde un punto de vista de izquierdas, el panorama es desolador. Desde hoy ya se sabe que el prximo presidente no ser progresista. O por lo menos no lo suficiente, porque no puede esperarse mucho de Sgolne Royal cuyo discurso social se desdibuja en una arenga nacionalista que hace tiempo que no se vea en un candidato del PS. Pero, bien mirado, puede que sea la menos mala de los presidenciables, teniendo en cuenta que el bearns Franois Bayrou no tiene a sus vecinos los vascos en buena estima, y que Sarkozy y Le Pen En fin. Desolador. Que sea lo que el 6 de mayo segunda vuelta quiera. Mayores alegras pueden reportar las dos citas de

las legislativas de junio. La coalicin Euskal Herria Bai que acaba de constituirse entre AB, Batasuna y EA podra dar la campanada. Es cierto que la masa electoral abertzale ronda el 15%, pero no es menos cierto que en este pequeo pas tanto como las siglas valen las personas. Baste recordar que en 1962 Michel Labeguerie, candidato del movimiento abertzale Enbata, consigui ser elegido diputado por la IV circunscripcin. Un hito que podra repetirse si EH Bai logra dar con una figura que concite adhesiones ms all del mundo abertzale y que pueda hacer valer su popularidad en el caso de pasar a la segunda vuelta. Pero tampoco hay que equivocarse. Si las presidenciales son mero trmite para las formaciones abertzales, las legislativas tampoco son un objetivo en s mismo en esta oportunidad. Slo el hecho de haber logrado una alianza progresista ya es un gran avance, es el comienzo de la ecuacin. El objetivo real espera en marzo de 2008 con las elecciones municipales y cantonales. Si de aqu a entonces EH Bai consigue sumar ms voluntades y multiplicar su imagen, el movimiento progresista abertzale puede obtener resultados no s si exponenciales, pero seguro que muy interesantes. Slo queda que los clculos salgan bien.
(*) Periodista.

2007ko APIRILA 27

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 28

euskalherria

El salto adelante de Gaindegia

La entidad aborda la construccin del servicio de Observatorio
en poner en marcha la asociacin, logrando en este periodo una digna presencia social y meditica. Sin embargo, esta nueva decisin significa un importante salto adelante. Se ha valorado que existen condiciones suficientes y posibilidades reales de poner en marcha el Observatorio. Conocer nuestra realidad El acuerdo se basa en un criterio muy simple y es que Euskal Herria, sea cual fuere su estructuracin administrativa, precisa conocer su realidad para poder desarrollarse. Y esa es una necesidad actual e inaplazable. En cuestiones lingsticas y culturales tenemos un amplio nivel de conocimiento, no as en el campo socio-econmico. Ahora se habla mucho del cambio climtico, pero para poder abordarlo es imprescindible conocer las fuentes y los niveles de emisin a la atmsfera de CO2. Por desgracia, carecemos de datos nacionales. Tan slo se tiene acceso a datos parciales sobre algunos territorios y as es imposible abordar un anlisis mnimamente serio sobre qu hacer ante el nuevo fenmeno climatolgico. Este ejemplo se podra aplicar a decenas de campos de trabajo, sobre los que nos es imposible realizar ni siquiera el ejercicio de buscar posibles salidas. Cada da es mayor la necesidad de conocer nuestro entorno para poder plantearnos nuestra presencia en un mundo globalizado. Actualmente, esa necesidad alcanza a sectores que hasta la fecha ni se lo planteaban, como la recogida de basuras, la formacin profesional, las infraestructuras de transporte, servicios sociales compartidos, etc. Euskal Herria ha pasado de ser algo difuso a presentarse como un medio necesario para la subsistencia de quienes vivimos en ella. Agentes sindicales, econmicos, educativos, comunicativos e institucionales han mostrado ya su inters. Gaindegia ha constatado en su breve pero intensa andadura que hay base suficiente para el proyecto, sobre todo teniendo en cuenta que en muchas ocasiones la falta de perspectiva nacional se debe a la propia falta de informacin y a la inexistencia de datos concretos. La decisin de construir el Observatorio viene acompaada de la constatacin de que dicho paso requiere cumplir adems con dos premisas: que tenga un carcter profesional y autnomo, y que su diseo, implementacin y gobierno cuenten con una amplia adhesin de agentes socio-econmicos de distintas sensibilidades.

Un momento de la reciente Asamblea general de Gaindegia, en Donostia.

a reciente Asamblea General de Gaindegia aprob abordar la creacin de un servicio para recopilar, analizar, procesar y difundir informacin socio-econmica actualizada sobre Euskal Herria y las cuestiones relacionadas con su desarrollo como pueblo. Tras dos aos de andadura oficial, Gaindegia pretende hacer frente a su mayor reto, la puesta en marcha de un equipo de profesionales especializados que aborde la tarea pendiente de recopilar y procesar datos e informacin sobre las cuestiones relacionadas con nuestro presente y futuro como nacin. Se trata de poder conocer nuestra realidad econmica y social, territorialmente homognea, y segn parmetros marcados por la ONU y otros organismos internacionales. Es factible si partimos de la informacin pblica que aportan hoy en da los institutos oficiales de estadstica: Eustat, IEN, Eurostat, INSEE o INE. Y en el futuro lo ser an ms por la armonizacin de operaciones estadsticas que ha iniciado la Unin Europea. Gaindegia trabajar con la informacin aportada por dichos institutos, sin duplicar esfuerzos. Hasta ahora la labor de Gaindegia se ha centrado
28 2007ko APIRILA

DONOSTIA. Joxerra Bustillo

Sin conocer nuestra realidad, es difcil plantearse la presencia en un mundo globalizado

Herrialde Katalanen eredua

Gaindegiak beste lurraldeei begiratzen die bere helburua gauzatzeko. Eredu bat daukagu Herrialde Katalanean. Nazio horretan, erreferentzia garbia Ignasi Villalonga Institutua da. Ekonomia eta enpresaren arloan mugitzen da kataluniar erakunde hau eta bere lanaren esparruak Katalunia, Andorra, Valentzia, Balear Irlak eta Rosello barne hartzen ditu. Institutuaren sorterria Valentzia izan zen eta bere xede nagusia Mendebaldeko Mediterraneoko herri artean lankidetza bultzatzea da.

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 29

euskalherria
Ipar Euskal Herria

Kalipu berria Zuberoari

Gazta egitea, lehortzea eta salmenta beregain hartu dituzte Azkorria kooperatibako kideek.

MUSKILDI. Aiora Imaz

Zuberoan, laborantza ekonomiako motore duen eskualdean aurkitzen da Azkorria gaztandegia, Donibane Garazitik Maulera doan bidearen bazterrean, Muskildi herrian hain zuzen ere. Duela zazpi urte bertako bost artzainek gogoeta sakona egin zuten Zuberoa laborariek aurrera egin ahal izateko irtenbide bat aurkitu behar zelakoan. Esnetegi handientzat lan egitea ezinezko bihurtu zen gu bezalako artzain xumeentzat, beti gehiago produzitzea nahi zuten eta hori guretzat ezinezkoa zen. Hasiera batean gasna gure bordetan egitea pentsatu genuen eta ondoren sortu zen kooperatiba hau martxan jartzeko ideia azaldu dio Iraultzeni Dominique Agergaraik. Proiektu berri honekin bidea zabaldu nahi diete beste laborariei erakutsiz, esnetegi handietatik kanpo badirela beste aukera batzuk. Gogoeta luzea izan zen eta gauzak ongi zehazteko parada izan dute zazpi urte hauetan. Hala ere abiapuntua oso argi zuten, Agergaraik ongi azpimarratu bezala gure txokoa maite dugu eta kalitatezko produktu batek soilik du gure txokoa biziaraziko. Jakin badakite esnetegi handiek bezainbat ekoiztea ezinezkoa dela; hori horrela izaki kooperatiba honen helburu nagusia kalitatezko gasna egitea izan

behar dela finkatu zuten, beti ere ingurumena eta langileen lan baldintzak errespetatuz. Dominique Agergaraik azaldu duenez ez da sekreturik, kalitatezko gasna egiteko kalitate oneko esnea behar da eta horretarako ardiei ahalik eta elikagai garbiena ematea erabaki genuen, hau da hartzitu gabeko elikagaiak. Horrez gain, eta beti ere kalitateari garrantzia emanez, ur zikinen garbiketarako sistema oso eraginkor eta ekologikoa eratzearen alde agertu ziren kooperatibako kideak eta etorkizunean, gasnatik lortutako gazurarekin gaztandegiko eraikinaren berotzeko balia daiteken metano gasa ekoizteko asmoa erakutsi dute. Gaztandegiko kideen ustez garrantzitsua da jendeak jakitea nola lan egiten duten eta zer nolako filosofia bultzatu nahi duten urtebete martxan daraman proiektu honekin. Azkorriako kideek bere gain hartu dute kooperatibako lan handiena, esne biltzea, gasna egitea, baita dendaz denda saltzea ere, baina argi dute ezingo dutela pario edo apustu hau bakarrik irabazi, eskualdeen arteko elkarlanik gabe. Horregatik, nola lan egiten duten ikusi nahi duten guztiei gonbidapena zuzentzen die kooperatiba bisitatu eta proiektu hau aitzina eramaten lagun diezaieten, gasna erosiz eta beraien inguruan ezagutaraziz.

Haciendo pas
18 pastores se han propuesto ser una alternativa a las grandes lecheras de Zuberoa poniendo en marcha la cooperativa Azkorria que tiene como objetivo principal hacer un queso de calidad desde el respeto al medio ambiente y a los trabajadores. Con esta opcin desean que los pastores de hoy y de maana puedan ver crecer a su comarca, y a Euskal Herria. Quienes participan en este nuevo proyecto que ha visto la luz en Muskildi, en la carretera que va de Donibane Garazi a Maule, creen que para que esta empresa siga adelante la colaboracin entre las siete provincias de Euskal Herria ser decisiva, segn Dominique Agergaray creemos en este proyecto y hacemos todo lo que est en nuestras manos para que todo vaya bien, nos ocupamos de recoger la leche, hacer el queso y venderlo pero, solos, sin nadie que lo compre no lograremos hacer avanzar Zuberoa. Para ganar esta apuesta necesitamos la ayuda de todos y de todas. Creen que todo el mundo puede participar de manera activa en la construccin de Euskal Herria como nacin simplemente apoyando a los trabajadores y trabajadoras de aqu.
2007ko APIRILA 29

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 30

euskalherria
InfoZazpi, irrati herrikoia

Bolumena igo behar diogu

ELKARRIZKETA
DONOSTIA. T.T.

Azti-Begia elkarteak bultzatuta, duela urte eta erdi jaio zen InfoZazpi irratia. Sendo doa bere bidea egiten eta orain lagun gehiago behar ditu aurrerapauso garrantzitsuak emateko. Iaki Altuna, AztiBegiako kidea, irratiaren helburuez, itxaropenaz eta beharrez mintzatu da Iraultzenekin. InfoZazpi irratiak bere lehen urtemuga bete du. Zertan laburtuko zenuke lehenengo balantzea? Urratsa egin dugu. 2005ean proiektua aurkeztu genuenetik honakoa ibilbide oparoa izan da: irratia martxan da, lan taldea osatu da, programazioa hobetzen joan da, gero eta jende gehiagok du eskuragarri... Dena dela, oraindik bidea luzea da, proiektuak hedadura handiagoa behar baitu. Bolumena eman behar diogu irratiari. Proiektuaren helburuak gogoraraziko al dizkiguzu? Bi helburu nagusi finkatu genituen: batetik, irratigintzaren inguruan eztabaida piztea, Euskal Herrian kanpoko proiektuak baitira erabat nagusi dialean; eta bestetik, irrati proiektu jakin bat egitea: irrati nazionala, Euskal Herria irizpide izanik, Euskal Herri osora iritsiko litzatekeena. Irrati hori FMz, normaltasun osoz, euskal herritar guztien eskura jarri nahi da, baina horretarako baimenak-eta behar dira. Hasieratik hona aldaketak eman dira InfoZazpin. Handiena, internetetik uhinetara zabaltzearena. Zeintzuk izan dira beste hobekuntzak? InfoZazpik internetetik baino ez du bere seinalea zabaltzen. Satelitetik zabaltzeko asmoa bagenuen, baina horretarako finantza-arazoak izan ditugu. Halere, gure seinaleak internetetik FMra egin du salto, irrati libre eta herri ekimen batzuen bitartez. Gure irratiaren beharra bada Euskal Herri luze-laburrean eta horrek poztu egiten gaitu. Helburua FMz eskubide osoz aritzea da. Ipar Euskal Herrian eskatu genuen lizentzia, baina Frantziako administrazioak estatu kateak lehenetsi ditu egin berri den lizentzia banaketan. Orain, Hego Euskal Herrian izango da lizentzia banaketa. Horretan ere sartuko gara, eskubidea baitugu. Nolakoak dira entzuleekin dituzuen harremanak? Ahalen araberakoak. Bazkideekin harremana iza2007ko APIRILA

Info Zazpik Urruan duen estudioan, programa egiten.

Votre aide
La radio InfoZazpi qui est accessible pour tous sur Internet, depuis un an et demi, a besoin de laide de tous les citoyens pour quelle puisse continuer voluer. Tous ceux qui sont intresss peuvent adhrer ce projet avec une cotisation de 7. Pour le faire, envoyez vos coordonnes au 3316 Posta Kutxa 20080 Donostia; ou tlphonez au 0034 688 623391, ou bien envoyez un e-mail bazkidetzak@info7.com. ten saiatu gara, baina ez da nahi adinakoa, eta horregatik, datozen hilabeteetarako batzarra prestatzen ari gara. Entzuleekin, berriz, internetetik egiten dugu harremana, baina etorkizunean beste formula batzuk ireki beharko ditugu. Ahalen arabera, berriz diot, kontua ez baita soilik bideak irekitzea, erantzuteko eta harremana errotzeko gaitasuna izatea baizik. InfoZazpik hazteko herritarren laguntza behar du. Zeintzuk dira laguntza emateko formulak? Herri proiektua denez, herri babesa behar du alor ekonomikoan. Bazkidetzaren formula erabili dugu, 7 euroko kuota jarriz. 4.500 bazkide lortzea zen helburua eta orain arte 1.500 inguru lortu dugu. Kopuruaren arabera garatu ahalko dugu irratia. Bestalde, irratia herri mugimenduari ere zuzendua badenez, irratia egiteko laguntza behar dugu. Programak egiteko, informazio lortzeko... asko da-

Vuestra ayuda
InfoZazpi va avanzando pasito a pasito, en este ao y medio han conseguido llegar a muchas casas a travs de Internet pero el camino es largo. Quienes quieran darle un impulso slo tienen que hacerse socios con una cuota de 7. Puede hacerse enviando los datos personales y de c/c a 3316 Posta Kutxa 20080 Donostia; llamando al telfono 688 623391, o enviando un mensaje a bazkidetzak@info7.com. go egiteko. Harpidedun kopuru polita lortuz gero, zer eskainiko die InfoZazpik entzuleei? Besteak beste, informazio saioak zabaltzea eta arratsaldean ordu oro jartzea da asmoa. Aldi berean, goizeko magazina, arratsaldetako programazioa eta musika arloa indartu ahal izango genituzke. Lan munduaren inguruko informazio eskasia dago gaurko hedabideetan. Irratietan egunerokotasuna gutxi lantzen da. Zerbait pentsatu duzue horren inguruan? Protagonistek berek gaiak lantzea nahi dugu. Informazio saioetan eta guk egindako programetan egunero gaurkotasunari erreparatuko diogu, baina ateak irekiak dira programa bereziak garatzeko, modu iraunkorrean, kolaborazio zehatzen bitartez edota programak eginez. Ateak irekiak dituzte norbanakoek nahiz langile mugimenduak berak.

30

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 31

mugazkanpo
Zipre, horma batek bananduriko herria
erraldoi izango ditu, eta Greziak, Turkiak zein Estatu Batuek Zipren eragin nahi izango dute. 1963. urterako jada tentsioa nabarmena zen eta Zipreko politikagintzan, turko-zipretar ministro eta parlamentariek euren jarlekuak utzi egin zituzten. Estatu kolpea eta inbasioa Egoera 1974ko uztailean larritu zen erabat; mendebaldeko potentzietako agintariak Zipre Mediterraneoko Kuba bihurtuko zenaren beldurrez ziren: Greziako agintea zuen Batzorde Militarraren eskutik, Zipreko Errepublikaren lehendakari zen Makarios artzapezpikuaren aurkako estatu kolpea eman zuten. Eskuindar kolpistak turkiar komunitatea erasotzen hasi ziren, eta hauek defendatzearen aitzakiarekin, Turkiar armadak uhartearen zati bat (%37a) hartu zuen. 1974ko abendurako Makarios boterera itzuli zen arren, Turkiar armadak Zipreko iparraldean jarraitu zuen. Indarrez hartu izanaren ondorioz, 200.000 greko-zipretarrek (greko-zipretar populazioaren %40a) euren etxeak utzi eta banaketa hormaren beste aldera alde egin behar izan zuten ihes, errefuxiatu gisa. Orduz geroztik gaurdaino, Turkiaren politika izan da Zipren indarrez hartuta duen zonaldera turkiar kolonoak bidaltzea; hori bakarri ez, kultura eta gizarte sistema zipretarra desagertarazteko politikak garatzea eta zonalde turko-zipretarra ekonomikoki erabat Turkiaren menpeko bihurtzea ere helburu izan du.

Nicosian FSMk bultzatuta lan baldintza kaxkarren aurkako mobilizazioa.

NICOSIA. Mikel Ansa

Pasa den martxoaren 9an, Nikosia, Zipreko hiriburua, erdibitzen duen hormaren zati bat eraitsi zutenean, komunikabideetan hizpide bihurtu zen ahazturik zegoen gatazka bat, neurri handian ezezaguna zaiguna. Europako hiriburu bat erdibitzen duen hormaren zati bat botatzearen ekintza, aurrerapausoa izan daiteke Zipreko egoera normalizatzeari begira, hau da, uhartearen batasuna berreskuratzeari begira. Egun, uhartea bi zatitan dago banaturik; zonalde greko-zipretarra (ofizialki Zipreko Errepublika, nazioartean onartua den Estatua) eta zonalde turkozipretarra (ofizialki Ipar Zipreko Turkiar Errepublika, soilik Turkiak aintzat hartzen duena, eta 40.000 soldadu turkiarrek indarrez hartuta dagoena). Erdian, NBEko kasko urdinek kontrolaturiko tartea. 2003ko datuen arabera, 818.000 biztanle zeuzkan uharteak, %81,6a greko-zipretar aldean, eta beste %18,4 turkiar aldean. Gatazkaren sorrera Greziar eta turkiar zipretarrek bi bereizgarri nagusi dituzte: hizkuntza (greziarra erabiltzen dute batzuek eta turkiarra besteek, elkarren artean komunikatzeko ingelera erabiltzen dutelarik) eta erlijioa (kristau ortodoxoak batzuk, eta musulmanak besteak). Baina bestelako elementu kultural, ohitura edo janzkerari begiratu ezkero, ez dago zipretarrak bereizterik. Gainera, uhartearen banaketa eman zen arte, bi komunitateak mendeak zeramat-

zaten elkarrekin normaltasun osoz elkarbizitzen, hizkuntza eta erlijio tolerantzia baldintzetan. Banaketaren eta egungo egoeraren aurrekariak topatzeko 1960ra egin behar dugu jauzi. Urte horretako abuztuan Ziprek Britainia Handiaren meneko izateari utzi eta independentzia lortu du, Zipreko Errepublika eratzen delarik. Independentzia lortu izanagatik, Zipre ez da beste herrialdeen eraginetik aske izango. Britainia Handiak bi base militar

Zatiketa gainditzeko nahia

NICOSIA. M.A.

Gizartean sentimendu ezberdinak daude: herritarren parte batek bere greziartasuna aldarrikatzen du eta turko-zipretar batzuk turkiar soldaduak salbatzailetzat dauzkate, eta bi komunitateetako herritarren gehiengoak turkiar okupazioaren amaiera eta bi komunitateen arteko harremanen normalizazioa nahi du. Zipreko mugimendu sindikaletik bi komunitateen arteko harremanak mantentzen eta indartzen saiatu dira azken urteetan eta 1995tik 2004ra greko-zipretar eta turko-zipretar sindikatu aurrerakoien arteko lau foro burutu dira. AKEL alderdi politiko greko-zipretar ezkertiarrak, azkeneko hauteskundeetan alderdirik bozkatuenak, bi eskualde eta komunitate arteko konponbide federala aldarrikatzen du.

PEO sindikatuaren egoitza.

Adierazgarria da nola bi komunitateek neurri handi batean errespetatu egin dituzten 1974an hormaren bi aldeetan hutsik gelditu ziren etxeak eta jabetzak.
2007ko APIRILA 31

Iraultzen 141

13/4/07

19:55

Pgina 32

jo ta fuego

Eta hala ere gogotsu

Gure amaren etxera kristalak garbitzera datorren emakumea kolonbiarra da. Eta dentista da. Dentista da Kolonbian. Europan leiho-garbitzailea da. Baina ez da ikusten erresuminduta, edo haserre, edo amorratuta, edo gorrotoak hartuta. Edonoren begietarako injustizia galanta den egoera horrek ez du nahigabetzen gure amari laguntzera datorkiona. Egia esan, nahiko alai ikusten da beti, nahiz eta esan gurean musika gutxi entzuten dela. Amaren etxean beti musika egoten dela nioen. Bai, baina Beethoven, Liszt edo Mozart. Dantza egiteko musika nahi du berak. Bestea ondo dago, baina ez badu balio dantza egiteko, ez da musika-musika. Amaren etxeko leiho-garbitzaileak, bere egoeraz mintzo denean, kontatzen du lan handia eta konpentsazio txikia duela. Malkoak susmatzen zaizkio azaltzen duenean nola egon den urtetan dirua bidaltzen Kolonbiara beraren seme-alabentzat eta nola senarrak gastatu duen dirua neskalagun berriarekin, eta milaka euro aurreztu behar izan dituela Kolonbiara joan eta seme-alabak ekartzeko, eta apenas ez dutela non sartu eurak hirurak eta beste hainbat herrikide pisu txiki batean. Baina ez du sumindurarik, ez haserre edo amorrurik, ezta gorroto edo nahigaberik ere. Gauzak horrela balira bezala onartzen du egoera. Natural. Naturaltzat hartzen ditu batere naturalak ez diren kontuak. Mitoak barneratu ditugu; zenbat eta zanpatuago are eta barnerago. Neutralitatearen mitoa. Hau da, erakundeak, boterea, arauak, legeak ez diote erantzuten ideologia edo interes bati, baizik eta onartu behar diren probidentzia dibinoak ezarritakoak balira bezala. Gatazka sozial ezaren mitoa. Pertsonen portaerak, ona edo gaiztoa, ez dio erantzuten sakoneko gatazka sozialari, baizik eta norberaren izaeraren kontua diren. Pluraltasunaren mitoa. Nork bere iritzia eman dezake, eta iritzi guztiak hedatu daitezke, zenbat egunkari dagoen ikusterik baino ez dago. Eta kontua da ustezko pluraltasuna aniztasuna dela, hau da, pentsamendu bera behin eta berriz errepikatuta egunkari guztietan. Ezberdina isilarazi egiten da. Giza natura aldaezina delako mitoa. Gauzak honela dira eta beti izan dira, eta ezin da aldatu. Espektatiba ezak pasibotasunera garamatza. Mitoak azaldu nahi nizkioke dentista-garbitzaileari, baina beldur naiz ez ote den suminduko eta gutxiago gozatuko duen dantza egiteko musikarekin.

Laura Mintegi

32

2007ko APIRILA