Está en la página 1de 24

Revista da Fundacin Coral Casablanca do Crculo Mercantil e Industrial de Vigo

Ano 11 - Nmero 5 - Xuo 2011

S U M A R I O
3 4 6 EDITORIAL
Por Ignacio Prez Amoedo, presidente da Fundacin Coral Casablanca

XITO ROTUNDO NO HOTEL PALACE DE MADRID ACTO DE ENTREGA DA 14 MEDALLA DE OURO DA REAL ACADEMIA GALEGA DAS BELAS ARTES CASABLANCA ENCHE O MAR DE VIGO AXENDA A CORAL CASABLANCA NA PRENSA AS VOCES DA CORAL CASABLANCA MSICA E ENFERMIDADE MENTAL: GIOACHINO ROSSINI
Por Carlos Delgado Calvete

8 9 10 11 14 17 20

PRESERVACIN DA MSICA CLSICA


Por Jos Manuel Brea Feijoo

O FLAMENCO NA VIDA E A MSICA DE FALLA


Por Ana Coello Casado

SONS
Edita: Medios Escritos del Atlntico S.L.U. - Radio Vigo - Grupo de comunicacin Redaccin y Recopilacin: O.V.D. Diseo y Maquetacin: Eugenio Snchez, Miriam Outeiral, Jaime Rodrguez Fotografa: Agustn Iglesias Bugarn Imprime: Grficas de Vigo S.L.U. Depsito Legal: VG 1462 - 2009 Direccin: Arenal, 8. 36201 Vigo Telfono: 986 43 87 00 Fax: 986 43 05 06
MEDAT S.L.U., se reserva todos los derechos de publicacin de Sons sin que pueda reproducirse su contenido sin consentimiento previo del editor, ste se reservar, as mismo, el de no publicar aquellos anuncios que por su contenido, considere contrarios a la legislacin vigente o que supongan un agravio para las personas fsicas o jurdicas. Sons no publicar ningn contenido, anuncio o informacin que implique perjuicio para los menores, hagan apologa del uso de la violencia, estn relacionados con el juego ilegal, sectas, peticin de dinero, discriminacin racial, soliciten envo de sellos como respuesta, impliquen contacto en horarios nocturnos o intercambios sexuales.

Editorial

UNHA NOVA ETAPA:


A FUNDACION CORAL CASABLANCA DO CIRCULO MERCANTIL DE VIGO
en exclusiva do Mercantil, e proxectala non s cara a Vigo e Galicia, senn tamn por toda Espaa. Despois de moito traballo naceu, en xaneiro deste ano, a FUNDACION CORAL CASABLANCA DO CIRCULO MERCANTIL DE VIGO, contando co apoio dos socios do Mercantil, referendado nunha Asemblea Extraordinaria, dos membros do Coro, e das principais institucins da cidade. As, contamos co apoio incondicional de D. Abel Caballero, D. Jos Manuel Figueroa, Da. Corina Porro, e D. Santiago Domnguez, entre outros moitos. A Fundacin non ten palabras para agradecer o nivel de compromiso que recibiu das persoas antes citadas, e doutras moitas, apoio que foi fundamental para que esta ilusin se convertese en realidade. Sera inxusto pola mia banda non facer mencin figura do Primeiro Presidente do Padroado da Fundacin, D. Miguel ngel Gonzlez Besada. Se non tivese sido pola sa aposta decidida cara a este proxecto, sen dbida este artigo, a da de hoxe, non existira. Sempre lle quedar a honra de ter sido o Primeiro Presidente do Padroado da Fundacin, e, inversa, a Fundacin tamn foi honrada coa sa presidencia. En canto aos fins da Fundacin, antes avanceinos. Que o maior nmero de persoas poida gozar da fantstica sensacin de sentarse nun teatro, e escoitar o que sen dbida un dos mellores Coros de Espaa, ademais de potenciar e difundir todo o relacionado coa msica coral e as artes escnicas. Obviamente, existen moitos proxectos, que se irn materializando co tempo, e que axudarn a garantir o futuro da nosa Coral. E que cada vez mis persoas e empresas se convertan en Amigos da Fundacin. Sen a colaboracin de todos os que queremos a Coral esta ilusin non se poder levar a cabo. Parabn a todos.

ecordo perfectamente o primeiro Concerto da Coral Casablanca ao que asistn. Acababan de celebrarse eleccins Presidencia do Mercantil, s que comparecn, como Vicepresidente, na candidatura de Miguel ngel Gonzlez Besada, candidatura que resultou vencedora. Poucos das despois, a Coral cantaba no Centro Cultural Caixanova. Recoezo que fun con poucas ganas ao concerto, pois na mia ignorancia entenda que unha Coral non resultara demasiado entretida. A mia sorpresa foi a emocin que sentn dende o primeiro momento, a incrible sensacin de escoitar a mis de cen voces e polo menos corenta instrumentos cantando cancins representativas da msica dos ltimos cincuenta anos. Dende aquel da, acudir aos concertos da Coral converteuse nun autntico pracer. Despois de catro anos, e moitas actuacins, sigo emocionndome unhas cantas veces en cada concerto. Por outra parte, a Xunta Directiva, presidida por Miguel ngel Gonzlez Besada, recolleu as inquietudes do Coro, que coincidan coas propias, no sentido de que era xa necesario reforzar a Coral, intentar que esta non dependese

Ignacio Prez Amoedo


Presidente da Fundacin Coral Casablanca

Coral Casablanca

Os concertos da Coral

XITO ROTUNDO
no

HOTEL PALACE
DE MADRID
O pasado martes, da 17 de Maio, no Saln Medinaceli do Hotel Palace de Madrid, a Coral Casablanca e a Orquestra, ofrecan un concerto benfico, patrocinado pola Fundacin Ras Baixas e a Excelentsima Deputacin Provincial de Pontevedra, que organizou a Fundacin Cascajares. A recadacin obtida, 10.000, foron destinados Fundacin Nido, que atende a nenas e nenos con parlise cerebral, para a construcin dun Xardn Sensorial no Centro El Despertar, que esta Institucin ten en Madrid. Ao concerto acudiron numerosas personalidades do mundo cultural e social madrileas, as como D. Jos Manuel Figueroa, Vicepresidente da Excelentsima Deputacin Provincial de Pontevedra, e Josemi Rodrguez Sieiro, promotor deste evento, que ademais de Patrn da Fundacin Cascajares, Compoente de Honra da Coral Casablanca. Mis de 500 persoas encheron o Saln Medinaceli, e gozaron cun gran concerto da Coral. De feito, nos prximos meses, esta vez no Auditorio da Comunidade de Madrid, repetirase este concerto.

Coral Casablanca

Los conciertos de la Coral

Coral Casablanca

Los conciertos de la Coral

Coral Casablanca

ACTO DE ENTREGA DA

14 MEDALLA DE OURO
DA

REAL ACADEMIA GALEGA DAS BELAS ARTES

O pasado sbado, da 30 de Abril, a Real Academia Galega das Belas Artes, celebraba unha Sesin Pblica Extraordinaria, con motivo da entrega Coral, da 14 MEDALLA DE OURO, o acto tivo lugar no Saln Rexio do Crculo Mercantil, e estivo presidido por Dona Mara das Mercedes Goicoa, (Presidenta da R.A.G.B.A.), que estivo acompaada por varios acadmicos vidos de toda Galicia.

Coral Casablanca

Los conciertos de la Coral

CASABLANCA ENCHE
O

MAR DE VIGO
O pasado venres, da 6 de Maio, acompaado, como habitual, pola sa orquestra, a Coral Casablanca, daba un dos concertos inaugurais do novo Auditorio Mar de Vigo, organizados pola Alcalda da cidade. Entre os case 1.500 asistentes, (o aforamento real de 1.422 butacas, pero quedouse pequeno), encontrbanse numerosos concelleiros do Concello de Vigo, e o Alcalde D. Abel Caballero.
Coral Casablanca

AXENDA
11 CAMILO VEIGA
XXIX MEMORIAL
XUO SBADO

Concerto

Teatro Sala de Concertos Novacaixagalicia

DOMINGO

17
XULLO VENRES

Santsimo Cristo dos Aflixidos de Bouzas

MISA MAYOR CANTADA


Igrexa San Miguel de Bouzas

29
XULLO

Concerto dentro da programacin da Concellera de Cultura e Festas do Concello de Vigo.

CORAL CASABLANCA E ORQUESTRA


Auditorio de Castrelos

Coral Casablanca

A Coral na prensa

A CORAL CASABLANCA

na PRENSA

10

Coral Casablanca

As voces da Coral Casablanca


Medalla de Ouro
Miguel Iglesias Pazos Dican as nosas avoas que para tomar a sobremesa, primeiro hai que tomar a sopa e o prato de comida. Esta medalla a nosa mellor sobremesa despois de 54 anos de meritos acumulados. Tivemos a sorte de que nos tocase a ns ser protagonistas ao recibir a tan prezada medalla. Gardarmola para sempre a lume na nosa memoria e cando pasado o tempo recordemos este evento, diremos con orgullo: EU ESTIVEN AL. Quetos como os Guerreiros de terracota, escoitamos aos intervenientes. A diferenza con eles, que ns tiamos que ir cambiando o peso dos nosos corpos; ora nunha perna, ora na outra, ata que un dos nosos causou baixa. Coa presenza do mis granado da cultura musical da nosa comunidade, fxosenos entrega da medalla de ouro da Real Academia Galega de Belas Artes. Primeiro un paseo pola historia da msica da man do musiclogo e sacerdote Lpez Calo. Seguiu un emocionado Gonzalez Besada, primeiro presidente da nosa fundacin. E rematou quen tia que rematar; un non menos emocionado director da coral, Oscar Villar. Recordando e compartindo o premio cos antecesores e os ausentes. Ao ingresar na coral, asignronme o sitio, xusto detrs das sopranos. Cando escoitei o chorro de voces que emanaba diante mia, quedei impresionado e cohibido. Procuraba que non se escoitase a mia voz, consciente das mias limitacins. Chamoume poderosamente a atencin, as voces de das delas, Mariam e Ana, ausentes neste acto por distintos motivos pero presentes nos nosos pensamentos, polo que tambn elas podern dicir: EU TAMBN ESTIVEN AL. A nosa coral foi capaz de unir os representantes dos tres grandes partidos da politica local: Abel Caballero quen tivo que ausentarse ao pouco tempo do comezo para asistir a outro acto. A sempre elegante Corina Porro, quen coma se posuse os poderes de Anthony Blake foi transportada a trinta quilometros de distancia para asistir case mesma hora a outro acto do seu partido. E Santiago Dominguez en medio de ambos os dous.

Agora si!. Agora si que se pode dicir que a Coral Casablanca o buque insignia da msica coral de Galicia.

Coral Casablanca

11

As voces da Coral

Harmonas que ulen a galego


Balbino Riob

Chmome Balbino Riob e dende 1965 son compoente da Coral Casablanca, de Vigo. Durante estes 45 anos levamos a cabo infinidade de desprazamentos, co fin de atender os concertos comprometidos, polo tanto tiven a oportunidade de vivir un montn de situacins, en ocasins un tanto anmalas, como unha vez en Villajun que pretendan que celebrsemos un concerto nun local que estaba en obras, cheo de entullos, estadas, bidns con pintura, ladrillos e demis, alegando que non dispoan doutro. Naturalmente, negmonos a cantar e non pasou nada. Era unha poca en que as sucursais da Caixa de Aforros estaban situadas unicamente na Provincia de Pontevedra, algunhas en zonas pouco poboadas e que non dispoan dun local axeitado para un concerto nin sequera dun templo amplo. Recordo que nunha das vilas da Ra de Arosa, cantamos sen poernos o smking, pero tampouco pasaba nada. Outra vez e cando nos desprazabamos cara a O Ferrol (daquela era do caudillo) co fin de participar nun certame de Cancin Galega, houbemos de pararnos un par de horas nun descampado preto de Ferrol, para ensaiar unha e outra vez a cancin Vento Mareiro da que era autor o noso Director de entn, Sr. Rey Rivero, posto que a levabamos polos pelos, a pesar do cal obtivemos o primeiro premio, ante a mal

contida rabecha do Director da Coral de Ponteareas, que pretenda o premio non sei porque razn, xa que mesmo durante a sa representacin tombara a obra. Ademais do indicado anteriormente, un dos meus mellores recordos que cando fomos a Las Palmas de Gran Canarias, ademais dos dous concertos que demos no teatro Prez Galds, por coincidir coa festividade de Santiago Apstolo, cantamos na Catedral de Las Palmas a misa maior, en galego, que estupenda. Ten aires de mueira cantos de arriero e outros tons que ulen a Galego, en fin, bonita. O autor Antonio Paz Valverde, que nos acompaou a Las Palmas e que daquela era o Director da Coral de Porrio. A verdade que non me explico que non se prodigue mis esta misa Galega, que ten ademis un final grandioso (Pobos da Terra). Unha vez finalizada a misa, que foi longamente aplaudida, como detalle curioso recordo que a un grupo de ns que estabamos na entrada da catedral, se nos achegaron tres monxas, mellor monxias por que eran moi novas e nos dixeron que eran Aragonesas, que estaban encantadas e que despois de or esa misa queran sentirse Gallegas. Este ltimo sen dbida un dos meus mellores recordos.

12

Coral Casablanca

As voces da Coral

Os meus soos
Isabel Velasco Levo na Coral Casablanca, creo recordar, dende o mes de setembro do ano 1998, cumprndose as uns dos meus soos, soo que segue cumprndose da a da, non cabe dbida ningunha. De todo este tempo, ademais de existir numerosas ancdotas no curso destes anos, para min hai dous grandes momentos que non esquecerei nunca anda que, ben, son mis sensacins e experiencias persoais que outra cousa, pero o que si certo que non tivese sentido o que sentn se non fora dentro desta marabillosa Coral, co seu gran director cabeza. A primeira, non podo recordar en que ano foi, pero scar Villar seguro que si, con esa memoria privilexiada; foi cando estreamos a obra Cantares a capela... espectacular!, a min puxronseme os pelos de punta, de verdade, cosa que s me sucedeu noutra ocasin. Claro, refirome a esa concreta sensacin porque os pelos de punta se me poen sempre. Sempre intento que nas xuntanzas se cante, pero claro... xa fai tanto tiempo, que hai membros da Coral que a descoecen. A segunda experiencia vivida foi tamn noutro concerto, creo recordar, concretamente, que foi no Concerto de Castrelos do ano pasado, dicir, xuo de 2009. O programa titulbase Silencio, se rueda e entre outras moitas, cantamos unha das msicas da banda sonora da pelcula Salvar al Soldado

Ryan. Nunca chorara cantando unha obra musical e esa foi a primeira vez que me aconteceu, seguidas doutras ocasins posteriores onde volvemos cantar esa obra. Esa experiencia dbolla a scar Villar, o noso marabilloso director, el ensnanos sempre a interpretar as obras musicais que cantamos e nesta ocasin non foi menos, unha obra cantada sen letra, un autntico espectculo, e a emocin veu servida, non s polo que significou esa obra na pelcula, senn porque unha gran persoa especial na mia vida, membro da Coral Casablanca, falecera faca escasamente dous meses... o noso amigo Froiln, a el dedcolle sempre esa obra, con bgoas includas!. Foi tan boa persoa como boa esa msica! En resumo, sntome privilexiada por ser membro da Coral Casablanca, en corda de contraltos, de coecer aos seus restantes membros e, sobre todo, ao seu gran director scar Villar! Grazas a todos compaeiros!

A maxia de cantar
Natalia Rial O meu recordo mis emotivo foi o primeiro concerto no Auditorio de Castrelos. Recordo como o nervios xa empezaban na proba de son onde algunhas persoas se achegaban s bancadas do Auditorio para escoitarnos. Ese foi o principio dun da Mxico. Chegados os momentos previos ao concerto, recordo o nerviosismo da xente, mesmo da mis veterana. Os sorrisos, algunhas bgoas e sobre todo moita ilusin e entusiasmo. Cando empezamos a subir ao escenario, recordo que os meus nervios foron en aumento ao ver tanta xente sentada nas cadeiras e nas bancadas, pero cando se acenderon as luces, empezou sonar a msica e o mestre scar Villar levantou a batuta me envolvn nunha sensacin tan bonita e incrible que notei coma se me envolvesen nunha nube e non puidese parar de cantar e gozar notando como a mia voz se funda coa dos meus compaeiros. Ao final de cada cancin, os aplausos da xente. Notar que

lles gustaba e que queran que segusemos cantando, foi a mellor recompensa. Espero que este soo tan bonito dure por moitos anos mis. Grazas a todos e cada un dos que formades a coral. Grazas a scar Villar, mestre, por darme a oportunidade de pertencer Coral Casablanca. E grazas a Ruth Barros, a persoa que fixo posible que eu chegase a coecer coral e que grazas a ela gozo do que mis me gusta que cantar.

Coral Casablanca

13

Firmas

Msica e enfermidade mental: Gioachino Rossini (1792-1868)


Carlos Delgado Calvete Psiquiatra Gioachino Rossini foi un prolfico compositor no campo da pera, compoendo e estreando 39 peras en 19 anos, abandonando a composicin de peras aos 37 anos, pasando os 39 anos restantes da sa vida apartado da vida pblica, realizando diversas composicins menores. O contraste entre a sa prolfica producin nos seus primeiros anos e a sa escasa actividade na segunda metade da sa vida formulan un enigma e a sospeita da presenza dun trastorno afectivo, en concreto un trastorno bipolar, o cal motiva a sa inclusin nesta serie. Gioachino Antonio Rossini naceu o 29 de Febreiro de 1792 en Psaro, cidade italiana a beiras do Adritico, no seo dunha familia modesta dedicada msica. O seu pai Giuseppe Rossini conseguira o cargo de trompetista municipal de Psaro, sendo coecido como Vivazza pola sa vivacidade e sentido do humor. A sa nai Anna Guidarini era cantante de pera. Rossini foi o nico fillo do matrimonio. Recibiu inicialmente clases de msica dos seus pais e aos 6 anos xa tocaba o tringulo no grupo do seu pai. A sa infancia coincide coa axitacin revolucionaria que estenderon a Italia as tropas da Repblica Francesa, que toman Psaro en 1797, manifestando o pai de Rossini as sas simpatas revolucionarias, polo que tras a toma da cidade polos austracos encarcerado, iniciando a nai a sa carreira profesional como soprano de pera. A familia cambia de residencia e aos 11 anos inicia a sa formacin cos irmns Malerbi (ambos os dous sacerdotes) en cuxa biblioteca musical pode consultar obras de Haydn e Mozart, pouco habituais en Italia. Aos 12 anos acta por primeira vez en pblico, acompaando a sa nai, compoendo ese mesmo ano 6 Sonatas para 4 instrumentos de corda. En 1806 (aos 14 anos) ingresa no Liceo Musical de Bolonia e despois na Academia de Bolonia, baixo a autoridade do pai Stanislao Mattei profesor de contrapunto, anda que esta disciplina non lle interesa particularmente, tendo xa os seus miras postos na pera; en Bolonia coecaselle como Il tedeschino (o pequeno alemn) pola sa devocin por Mozart. En 1806 compn a sa primeira pera Demetrio e Polibio que sera estreada varios anos despois e en 1810, aos 18 anos de idade estrea a sa primeira pera, La cambiale dei matrimonio no Teatro San Mos de Venecia que constite todo un xito, orientando

Retrato de Gioachino Rossini en 1820

14

Coral Casablanca

definitivamente a carreira de Rossini como compositor cara ao campo da pera. Ao ano seguinte estrea Lequivoco stravagante unha pera bufa que conseguiu unha boa acollida do pblico o da da estrea, pero que foi prohibida despois das tres primeiras representacins pola censura. 1813 marca a sa explosin como compositor de pera estreando 6 peras, entre as que se encontran La scala di seta (a primeira que incle Caricatura de Rossini unha brillante abertura e que por H. Mailly. Julio 1867 se representou fra de Italia, en concreto en Barcelona e Lisboa) e a primeira pera que compuxera uns anos atrs, Demetrio e Polibio, ambas as das con boa acollida. Ao ano seguinte estrea 4 peras, destacando Tancredi (a sa primeira pera seria que logra un gran triunfo alcanzando difusin europea) e Litaliana in Algeri (unha nova pera bufa, que consegue un grande xito) e ao seguinte outras das, destacando Il turco en Italia (drama bufo de orixinal libreto escrito por Felice Romani). En 1815 asina un contrato con Domnico Baraja, empresario do Teatro San Carlo de Npoles, co compromiso de compoer para o devandito teatro dous peras anuais e inicia a sa relacin con Isabella Colbran, gran mezzosoprano nacida en Espaa anda que de orixe alem, estreando outras 2 peras. O 20 de Febreiro de 1816, aos 24 anos de idade estrea a sa pera mis famosa e representada, Il barbiere de Siviglia. A pera contou cunha preparacin rpida e accidentada, xa que Rossini tardou trece das en compoer toda a partitura e utilizronse outros tantos en preparar a posta en escena e realizar os ensaios, morrendo o empresario de forma repentina 4 das antes da estrea. A primeira representacin supuxo un sonoro fracaso con continuos apupos provocados por partidarios da pera composta previamente por Paisiello do mesmo ttulo; non obstante na segunda representacin, sen a presenza de alborotadores, o pblico aclamou a obra, sendo dende entn considerada unha obra mestra, aparecendo de xeito regular elas tempadas de pera. Nese mesmo ano estrea outras 2 peras mis. Ao ano seguinte estrea outras 4 peras entre as que destacan La Cenerentola e La Gazza Ladra. En 1818 estrea 2 peras, destacando Moss in Egitto que obtivo un grande xito, sendo refeita posteriormente en Pars co ttulo de Il nuovo Mos, compoendo unha pera (Adina) por encarga do Teatro San Carlos de Lisboa onde ser estreada anos mis tarde; neste ano sofre unha grave infeccin de garganta. Ao ano seguinte estrea 4 peras entre as que destaca La donna del lago. Nos 4 anos seguintes dimine o seu ritmo de composicin, estreando unha pera cada ano, casndose con Isabel Colbran en 1822, compoendo unha Misa de Gloria, viaxando a Viena estrea das sas obras (onde mantn un encontro con Beethoven) e estreando a sa ltima pera en Italia en 1823.

Ese mesmo ano viaxa a Londres, tras unha breve estanza en Pars, sendo agasallado e recibido polo rei Jorge IV. Ao ano seguinte ofrcese en Londres unha tempada das sas peras, gaando mis dieiro que en todos os anos anteriores, establecndose en Pars a finais de ano cun contrato coa casa do Rei. nomeado codirector do teatro italiano en Pars, estreando entre 1825 e 1829 unha pera cada ano, sendo s orixinais Il viaggio a Reims (obra de circunstancias composta con motivo da coroacin de Carlos X), Le comte Ory (pera cmica en que de novo brilla o seu enxeo para o xnero cmico) e a sa ltima grande obra Guillaume Tell (grande pera de tema histrico e corte romntico composta segundo as convencins da pera francesa, inclundo un ballet e dunhas 5 horas de duracin), mentres que as outras das peras (estreadas entre Il Viaggio a Reims e Le comte Ory) son revisins de 2 peras previas da sa etapa italiana. Tras o xito de Guillaume Tell Rossini, aos 37 anos de idade, abandona o xnero operstico e non volve compoer ningunha pera no resto da sa vida, morrendo aos 76 anos de idade. As razns deste abandono non son claras nin simples; entre elas encntrase a revolucin de 1830 en Francia que supuxo a anulacin dos seus contratos coa pera de Pars e a suspensin dos ingresos correspondentes, o que lle levou a varios anos de xuzos ata conseguir o pagamento do seu soldo e por outra parte o esgotamento pola composicin de Guillaume Tell que lle supuxo un grande esforzo nun novo estilo que non lle resultaba agradable. Poderase falar tamn da influencia da morte da sa nai dous anos antes, da existencia dun debilitamento no seu estado fsico e mental que se acentuara en anos sucesivos e do seu desexo de levar unha vida mis tranquila tendo uns ingresos previos considerables como outros elementos asociados. En carta a Metternich en Xuo de 1858 escriba: Deixei a mia carreira xusto no momento en que me sentn superior, indiferente ao xuzo dos homes. Non o lamentei. Durante os 39 anos restantes seguiu compoendo cun ritmo irregular, convertido en referencia dos compositores europeos posteriores que acudan a el en busca de consello como Bellini, Verdi, Donizetti, Mendelssohn ou Wagner. Tras a estrea de Guillaume Tell en 1829 regresa a Bolonia, onde chega a ocupar o cargo de director do conservatoio, anda que con estanzas en Pars e viaxes a diversos pases. Entre 1830 e 1836 foi director artstico do Teatro Italiano de Pars, ao tempo que reclamaba a pensin que se lle retirara tras a revolucin de 1830, conseguindo que os tribunais fallasen ao seu favor 4 anos despois. En 1831 viaxou a Madrid co seu amigo o banqueiro espaol Aguado, recibindo o encargo dun Stabat Mater polo arquidicono de Madrid, obra que inicialmente compuxo s parcialmente, solicitando a outro compositor que a completase; ante a venda do manuscrito morte do arquidicono e a perspectiva da sa publicacin, decidiu completalo, estrendose na sa versin definitiva en Pars en 1842. En 1832 coece a Olympe Plissier, separndose formalmente de Isabella Colbran en 1837, falecendo esta en 1845 e casando ao ano seguinte con Olympe Plissier. En 1848 deixa Bolonia, alarmado
Coral Casablanca 15

Firmas

que se mostra francamente depresivo chegando a manifestar ideas de suicidio. Nese perodo chega a escribir nunha carta a un amigo Hai trece meses que me vexo afectado dunha crise nerviosa que me roubou o sono e o padal, alterado o odo e a vista, e sumiume nunha prostracin tal de forzas que nin sequera podo vestirme e espirme sen axuda. Os mdicos non poden axudarme mis que ofrecndome palabras de consolo. Por todo iso existe base para pensar que presentou un trastorno bipolar con episodios de mana e episodios depresivos. Algn autor chegou a suxerir a existencia dun trastorno obsesivo, basendose na grande orde reinante no mbito que o rodeaba no momento de compoer, anda que non existen outros datos que apoien esta interpretacin. Dende o punto de vista musical destaca a sa gran producin operstica, especialmente no xnero da pera bufa, anda que conta tamn con importantes obras dramticas. Entre a sa ampla producin podemos destacar La cambiale di matrimonio, La scala di seta (A escaleira de seda), Il signor Bruschino, Tancredi, L italiana in Algeri, Il Turco in Italia, Il barbiere de Siviglia, La Cenerentola (A cinsenta), La gazza ladra (A pega ladroa), La donna do lago, Il viaggio a Reims, Le comte Ory e Guillaume Tell. Un elemento caracterstico das sas peras constiteno as sas brillantes aberturas (ou sinfonas como se denominaban naquel momento), que tiveron vida propia nas salas de concertos e o uso caracterstico do crescendo como aumento gradual da sonoridade da orquestra sobre un mesmo tema reiterado que consegua fascinar ao pblico da poca, pouco afeito a unha orquestracin tan sonora e rtmica. Destaca tamn a sa gran capacidade meldica, o seu ritmo trepidante, o brillante uso da orquestra e o engarzamento da lia vocal coa orquestral que parecen dialogar entre si. Outro recurso empregado sistematicamente por Rossini foi a reutilizacin de materiais das sas composicins anteriores para outras posteriores, xustificable na sa primeira poca ante a urxencia na composicin de novas obras, pero non en etapas posteriores, chegando a readaptar das obras completas da sa etapa italiana para a sa estrea en Francia cun novo ttulo. Das sas obras posteriores sa etapa operstica destacan especialmente o Stabatat Mater e a Petite Messe Solennelle composta entre 1863 e 1864. Non obstante non deixou de compoer ao longo deses anos, compoendo diversas cantatas e obras instrumentais e das coleccins: Les soirees musicales (12 pezas para piano e voz compostas entre 1830 e 1835) e Pechs de vieillesse (Pecados de vellez), conxunto de 165 pezas agrupadas en 14 volumes compostas entre 1857 e 1868, que inclen numerosas composicins para piano, outros vogais, corais ou mesmo para grupo de cmara, de estilos moi diversos, nalgunhas das cales d renda solta ao seu humor e irona. Rossini quizais sexa o compositor que gozou de maior popularidade en vida. Defina a msica como unha forma de linguaxe harmoniosa dando como frmula para a composicin unha meloda simple e variedade no ritmo.

Gioachino Rossini, fotografiado en 1865

pola actividade revolucionaria nesta cidade e desprzase a Florencia, onde reside ata 1855. Dende ese ano instlase definitivamente en Pars, organizando na sa vila de Passy todos os sbados pola tarde reunins musicais nas que se interpretaban fundamentalmente composicins sas. Morre o 13 de Novembro de 1868 tras sufrir das operacins por unha fstula rectal malignizada. Na sa biografa destaca o contraste entre a sa grande actividade como compositor de pera entre os 18 e 37 anos en que estrea 39 peras e o seu abandono da composicin operstica os 39 anos restantes de vida. O seu carcter era afable e especialmente sociable, reflectido nas sesins musicais que celebraba semanalmente na sa casa nos 10 ltimos anos da sa vida. O seu gusto pola boa mesa quedou reflectido en das receitas que levan o seu apelido (os canelns e o tourned Rossini). No seu perodo operstico destacan picos de creacin especialmente o ano 1812 en que estrea 6 peras, seguido dos anos 1813, 1817 e 1819 en que estrea 4, o cal sera fortemente suxestivo de episodios hipomanacos que implican euforia e hiperactividade. En anos posteriores estn rexistrados varios episodios depresivos como entre 1839 e 1840 coincidindo coa morte do seu pai e sufrir episodios repetidos de urtetritis e especialmente entre 1851 e 1854 en

16

Coral Casablanca

Firmas

Preservacin da msica clsica


Jos Manuel Brea Feijoo
Mdico, articulista en revistas musicais de mbito folclrico e clsico (Etno-Folk, www.lomusica.com, www.opusmusica.com), colaborador da Enciclopedia Galega e Universal (Ir Indo) no apartado de msica clsica, e autor do blog Medicina y Meloda (Microespacio de Humanidades mdicas e Msica)

Deben ser benvidas as propostas en defensa da mxima forma de expresin sonora, en clara situacin de desvantaxe fronte s variantes de consumo, que gozan de moitas mis facilidades de difusin. Non hai necesidade ningunha de exclusin, porque todo ten o seu momento e o seu lugar, pero convn manter viva a chama da gran msica, polo seu valor intrnseco e efecto benfeitor. Precsase actuar, esencialmente mediante actividades de educacin, achegamento e divulgacin. A EDUCACIN MUSICAL Non todo o mundo aprecia os valores artsticos do mesmo xeito, polo que non debemos estraarnos das diferentes sensibilidades: o que a uns emociona ou subxuga, a outros espanta ou deixa indiferentes. Isto bo, porque fai posible a diversidade creadora. Se todos tivsemos o mesmo gusto e segusemos a mesma lia sensible, permaneceriamos nun tedioso inmobilismo monocorde. Non obstante, tamn a inclinacin cara ao bo gusto musical se ver facilitada pola aprendizaxe. O ensino da msica nas escolas haber de favorecer dende unha temper idade o entendemento das grandes creacins, e o seu coecemento poder espertar a sensibilidade nos mozos escoitantes. A educacin neste mbito importante para a consecucin da apreciacin musical. Tras asistir a un debate sobre periodismo e crtica musical, esta idea afianzouse en quen isto subscribe, impulsndome a unha recreacin escrita como Sinfona Crtica (haber de publicarse aqu se hai oportunidade), estruturada en catro movementos virtuais; o ltimo recolle

expresamente este sentir xeneral que, evidentemente, o propio. Tendo un tempern coecemento do legado musical, moitos nenos que doutro modo haberan de permanecer na ignorancia, sern impulsados a afondar nos seus estudos, ben en escolas de msica ou en conservatorios. O ensino mstralles o camio, pois ensinar orientar a quen, carentes de experiencia, permanecen inmbiles e expectantes ou andan desconcertados. Os bos mestres e educadores, a parte da familia e demais axentes educativos, poden ser decisivos ao respecto. Cunha boa orientacin e axeitados estmulos, algns alumnos que doutro modo haberan de seguir por outros rumbos, dirixirn a sa vida cara meldica senda. De pouco valer a capacidade innata, a aptitude connatural do individuo, senn se lle esporea para que adopte unha actitude conveniente. Porque, como dira a mia avoa, ningun naceu sabido. A APROXIMACIN MUSICAL Vironse citando tres elementos para a comprensin da msica clsica: nivel socioeconmico, educacin e sensibilidade. Se ben o primeiro puido -ou pode anda- levar consigo ao segundo, a sensibilidade patrimonio individual e independente. Agora ben, se non hai para comer, menos haber para educar; e por moita sensibilidade innata que se tea, pouco se poder facer para aproveitar ese don do ceo. ineludible salvar o escollo da supervivencia antes de aspirar a cotas de satisfaccin espiritual.

Coral Casablanca

17

Firmas

Con esta premisa biolxica, convir poer os medios para desligar a msica culta do elitismo de antano, favorecendo a estabilidade econmica, dando oportunidades aos desfavorecidos e espertando o interese polo bo, mediante estmulos apropiados. Entn ser posible alcanzar as metas esperadas: profesionais da msica mellor formados e convencidos e auditorios mis educados e sensibles. Restar achegar a msica en vivo aos cidadns. No noso medio, dende o punto de vista do desfrute musical, a situacin mellorou enormemente nos ltimos anos, con proliferacin de salas e orquestras sinfnicas. Agora mis doado o acceso a concertos, prximos e alcanzables para case todos os petos, en ocasins mesmo subvencionados. Non obstante, contina habendo teatros de elite -especialmente en grandes capitais-, distantes para a maiora e reservados para certos elixidos, non necesariamente de odos mis refinados. Por outro lado, teamos en conta que as especializacins son mltiples e que un non pode abranguer todo o corpus musical. Haber quen tea querencia pola msica medieval, ou renacentista, ou barroca, ou clsica, ou romntica, ou contempornea en calquera das sas vertentes. Haber quen mostre eclecticismo e trate de somerxerse en diferentes augas sonoras, pero sempre con limitacins impostas. De modo que, inevitablemente, existirn diferentes grupos, cos seus particulares afinidades, minoras fin e ao cabo, nin mellores nin peores, que podern ser acusados de elitistas por non alcanzar a maiora. Dende as pezas mis melosas ata os mis indixestos ladrillos musicais, a msica mstranos a sa extensa gama de cores e perfumes; sen pretensins extramusicais ou con suposta mensaxe intelectual, directa ao corazn ou incomprensible no seu simbolismo, moi doado ou extremadamente difcil de aceptar e entremedias todas as posibles variantes. Queiramos ou non, parte da msica estar destinada a unha minora ou, mellor, ser asimilada por uns poucos. O que non debe impedir a permanente aproximacin maiora, para que en todo momento coeza, discirna e elixa.

18

Coral Casablanca

A DIVULGACIN MUSICAL A difusin da msica clsica, mediante a palabra viva (conferencias, seminarios, cursos), libros e revistas especializados (en soporte de papel ou online) e, dende logo, a travs de gravacins e do poderoso alcance das ondas, vn a ser unha parcela mis da educacin xeral que debe aspirar o home -e a muller- sapiente. E ten o seu interese a relativamente recente creacin de foros na rede, onde se discute sobre o valor intrnseco de obras musicais e se fan valoracins interpretativas. Aprndese moito de comunicadores annimos que, non en poucos casos, demostran un bo coecemento da materia que tratan. Os medios, atentos aos ndices de audiencia e aos lxicos beneficios, en xeral axudan pouco a unha msica que non mellora a conta de resultados. Unha aposta arriscada para os entes privados, un luxo que s se pode permitir a empresa sufragada co dieiro dos contribuntes. E anda aplicndolle o terico demrito, de encomiar o labor divulgador da radio pblica, en particular, a travs do programa Clsicos Populares de RNE-Radio Clsica. Un verdadeiro clsico da radiodifusin, que comezou co mis bsico ou asimilable polo pblico non versado e que acabou internndose en creacins musicais mis complexas (cunha audiencia fiel que foi madurando a travs dos anos, este mtico programa chegou sa fin en 2008, tras 32 anos de emisin). Sobre a popularizacin da msica clsica posta en prctica por directores de orquestra e intrpretes, vocais ou instrumentais, existen posturas encontradas. As reelaboracins ou arranxos conseguen achegar algunhas obras a ontes de odos pouco adestrados, alixeirando as partituras a costa moitas veces de desvirtuar a esencia da propia msica. Se isto serve como paso previo para afrontar as grandes composicins en estado puro, non debera ser mirado con receo. Se o medio se converte en fin e o vulgar prevalece sobre a obra artstica, haber que desaprobar tales prcticas de divulgacin ou achegamento s masas. O certo que o tempo se impn como decisivo. A boa msica esxeo e a sociedade da prsa, da angustia, dificulta os sosegados achegamentos pracenteiros arte suprema. As obras serias son mis longas que as cancins comerciais de consumo e en consecuencia mis esixentes na escoita; certo que os lieds poden ter a brevidade das cancins intranscendentes, ou menos mesmo, pero xeralmente esixen unha maior atencin. E unha sinfona require manter o fo do discurso para entender a unidade da sa construcin.

A PRESERVACIN MUSICAL A pesar dos logros sociais -que propiciaron o achegamento da cultura ao cidadn- e dos tericos avances educativos, alertouse sobre a progresiva perda de audiencia, criticndose ademais a profusin de orquestras sinfnicas sen crecemento proporcional na demanda dun pblico interesado. Pasamos en poucos anos dunha seca case absoluta a unha abundancia tal que, segundo os mis tremendistas, podera facer morrer de xito gran msica. Noutra dimensin, poder afirmarse que vale mis estar cheos que co panorama desolador doutro tempo, pero encontrar as salas de concertos medio baleiras -ou medio cheas- obriga a reformularse o futuro. Pode que sexan as programacins, quizais a escasa difusin dos acontecementos, talvez os prezos das entradas, acaso outros argumentos que impliquen diferentes intereses ou invoquen o mesmo Cronos. Estudos forneos apuntan cara a factores sociolxicos, ligados trasfega contempornea derivada, en suma, da competitividade e da manipulacin das conciencias. O certo que a oferta supera en moito demanda e de seguir as farase difcil, ou imposible, manter o actual nmero de orquestras; as menos sostibles estaran tristemente abocadas desaparicin. Flase de audiencias envellecidas, da falta de interese dos mis novos. E volvemos implicar cuestins de ndice social: mudar dos tempos, os novos hbitos de consumo, a indolencia extrema, a perda de valores que parecan inquebrantables. Esperar que un cambio de moda coloque a msica clsica en situacin vantaxosa unha frivolidade. Ao contrario, prognosticar a sa desaparicin unha necidade; supoera o final mesmo da nosa cultura. Preservar viva a msica culta require o esforzo dos que a aman e, dende logo, dos organismos e institucins implicados. de lamentar a que se perdeu por desidia ou por esquecemento; mis anda a que nin sequera naceu porque, desgraciadamente, nunca chegou a estrearse. Cantas dificultades encontran as novas composicins para sar luz! Froito dun inmobilismo inexplicable que leva consigo a reiteracin dun manido repertorio; preservar a msica non significa deter o seu curso evolutivo, senn todo o contrario. E pensar que mltiples bazofias se difunden por todas as partes, postos ao seu servizo os maiores avances tecnolxicos... Haberemos de manter un desexable optimismo que nos dea en afirmar que sempre existir a gran msica, porque sempre haber intrpretes que lle dean vida e sensibles receptores da arte suprema. Anda que s supoan unha tola minora.

* NOTA: Este artigo, inspirado en foros online de msica clsica, foi editado primeiramente na revista electrnica Filomsica. Dispoible en: http://www.lomusica.com/lo87/preservacion.html

Coral Casablanca

19

Firmas

O FLAMENCO NA VIDA E A MSICA DE FALLA, (Parte 11)


Ana Coello Casado Profesora de piano do Conservatorio Superior de Msica Manuel Castillo de Sevilla e Licenciada en Bioloxa

Neste artigo poderemos ver a vinculacin da msica de Manuel de Falla co Flamenco, como utilizaba elementos caractersticos desta arte (ritmos, harmonas, xiros meldicos....) e unha linguaxe esttica profundamente arraigado na tradicin musical espaola. digna de mencionar a celebracin do Primeiro Concurso de cante Jondo, organizada por Manuel de Falla e Federico Garca Lorca, as como facer referencia a algns cantantes de flamenco e bailaores que interpretou as obras de Falla dende o momento que foron creadas, ata os nosos das. En 1.988 deuse un paso decisivo coa creacin da Fundacin Arquivo Manuel de Falla en Granada, onde se expoen os obxectos e documentos mis representativos que pertenceron ao compositor. Continuaremos coas obras de Falla, asocindoas forma flamenca que se asemella ou ben observando sonoridades, cadencias ou xiros propios da msica flamenca. - Danza de la Vida Breve. 1905. pera en dous actos. Con esta obra Manuel de Falla gaou o concurso da Academia de Belas Artes de Madrid. A historia sitase nunha casa de xitanos no Albaicn, en Granada. Ao longo de toda a pera, palpita a escala andaluza as como outros xiros e formulas cadenciales tomadas do cante flamenco; o canto primeiro co que d comezo opraa, unha solea en labios do ferreiro; a protagonista Sade entoa unha seguiriya-xitana e aprciase na danza primeira evocacins do le, buleras e seguidillas. O le gaditano, baile andaluz moi querido por Falla, aparece de novo nesta segunda danza fantasiando e transfigurado, pero sempre conservando o debuxo meldico e o ritmo popular; o zorongo, outro canto bailable. A sole un dos piares fundamentais do cante flamenco. Parece proceder dun cante para acompaar o baile dende

principios do sculo XIX, de gran riqueza meldica e de gran profundidade expresiva. 2 Acto da Vida Breve: Sole. Cantante de flamenco, coro, guitarra, e baile

-Las Noches en los Jardines de Espaa: A sa obra mis impresionista estreada en 1916, con Jos Cubiles ao piano. unha obra cargada de ritmos e xiros flamencos, efectos de pandeiretas, castaolas, rasgueos da guitarra e a utilizacin en varias ocasins da candencia andaluza. Ten tres partes: a) No Generalife; b) Danza Lejana ( unha malaguea que se canta ao piano); c) En los Jardines de la Sierra de Crdoba. -El sombrero de tres picos. 1917

El Sombrero de Tres Picos un ballet en dous actos composto para a compaa dos Ballet Rusos de Sergei Diaghilev, con msica de Manuel de Falla e libreto de Martnez Sierra. Est inspirado na novela do mesmo nome do escritor Pedro Antonio de Alarcn. A primeira versin foi estreada en 1917, en Madrid, baixo a batuta de Joaqun Turina.
A suite sinfnica do ballet esta dividida en das partes e consta de oito cadros: Parte I: Introduccin-La tarde- Danza de la molinera-Las uvas. Parte II: Danza de los vecinos-Danza del molinero-Danza del corregidor-Danza final. Danza de la molinera: Fandango. En Sol flamenco, Sol Mayor. Comps ternario.

20

Coral Casablanca

toda o seu enrome riqueza colorista, dende a sa mis antiga tradicin ata os tempos mis modernos. Ernesto Halffter, o discpulo de Falla, defneo como: A homenaxe mis bela a Andaluca, onde se resume e estiliza toda a substancia do cante andaluz. FALLA E O CONCURSO DE CANTE JONDO A estrutura formal do fandango consiste na alternancia dun retrouso instrumental, en modo flamenco, cunha copla tonal no modo do relativo maior ou VI grao dese modo flamenco. O primeiro nmero de baile segue sen interrupcin ao fragmento introdutorio. Unha decidida figura de semicorcheas establece o ritmo de fandango do que emerxe un tema cheo de viveza. O colorido orquestral reforzado por uns constantes arabescos do piano e a arpa. digna de destacar a celebracin en Granada do Primeiro Concurso de Cante Jondo, en 1922, organizado por Manuel de Falla e Federico Garca Lorca (haba dous anos que Falla viva en Granada). Este Concurso de Cante Jondo (Canto Primitivo Andaluz) no es solamente la primera celebracin colectiva del flamenco realizada en Espaa por un grupo de intelectuales entusiastas, es tambin un hito decisivo en la historia de la msica y de la cultura espaola. Tratbase de transformar a realidade, de cambiar a mirada dos espaois para que mis al da imaxe que pesaba sobre o flamenco, fosen capaces de descubrir e valorar a sa enorme riqueza musical e potica, a sa hondura expresiva, a sa conmovedora dignidade. Este acontecemento atraeu a atencin de numerosos intelectuais e artistas cara ao flamenco e supuxo un intento de recuperar os seus estilos mis antigos e autnticos. Un dos primeiros premios deste concurso conseguiuno o daquela novsimo Manolo Caracol (1909-1973), un dos cantantes de flamenco mis importantes do sculo XX e da historia do flamenco. Manuel de Falla e Federico Garca Lorca foron os primeiros en reivindicar a importancia da guitarra na estruturacin e enriquecemento do cante; o msico e o poeta entregronse tan a fondo e de verdade, que o seu xesto permanece imperecedoiro e imborrable. O 16 de Novembro de 2010, a UNESCO declarou o flamenco Patrimonio Cultural Inmaterial da Humanidade. FALLA E A SA RELACIN COS CANTAORES E BAILAORES FLAMENCOS Pastora Imperio e Manuel de Falla: O cante flamenco sobrevive nas festas privadas, pero o baile teno moito mis difcil, xa que necesita mis espazo para o seu lucimento. Pero o 15 de abril de 1915 Pastora Imperio e Manuel de Falla cambian o rumbo das cousas e abren de novo de par en par as portas do teatro. Ese da estrase Gitaneras (fora escrita expresamente para Pastora Imperio), a primeira versin de El amor brujo, no Teatro Lara de Madrid. Pastora canta a cancin do amor dodo. De Madrid El amor brujo pasou a Valencia, logo Barcelona e de aqu a Arxentina. Con El amor brujo, Manuel de Falla e Pastora Imperio abriran un novo perodo e un novo captulo na historia do baile flamenco. Antonia Merc La Argentina: A seguinte representacin tivo lugar o 25 de Maio de 1925 no Trianon Lirique de Pars e foi obra de Antonia.

Danza de los vecinos: Seguidilla. Re Mayor. Comps de . A seguidilla para baile necesita unha marcaxe clara do comps, usando o ciclo de doce pulsos alternando a acentuacin binaria e ternaria. Grazas a unha orquestracin admirable esta danza desenvlvese con gran fluidez. brese cun tema suave e refinado que aparece nos primeiros violns e contrasta co acompaamento inquedo e algo sombro. Compltase cun segundo tema exposto por unha frauta e un fagot ao unsono. A danza prosegue ata a sa conclusin tras pasar por interesantes combinacins rtmicas. Danza del molinero: Farruca ou Farruca flamenca. Mi flamenco, La menor. Este fragmento un dos mis coecidos da obra. Tras un orixinal s de trompa, que se prolonga no corno ingls, empeza a danza, cuxo principal atractivo o contraste entre o soporte rtmico e a lia meldica.

Danza nal: Jota. un xota aragons de libre interpretacin que se enriquece con episodios secundarios nunha verdadeira festa de ritmo e cor. -Fantasa Btica: composta en 1919 e estreada en Nova Iorke, en 1920 por Arthur Rubinstein. A Fantasa btica o mximo expoente da nosa msica para piano do sculo XX e sobre todo, da nosa msica andaluza. Algun a denominou como verdadeiro tratado do cante jondo, e o mis emocionante desta obra reside na sa captacin perfecta da mis fonda entraa andaluza, con

Coral Casablanca

21

Firmas

Merc, que coreografi a obra, Gustavo Bacarisas se encargou do vestiario e da escenografa e Falla dirixiu persoalmente a orquestra.

La Argentina achegou obra de Falla o uso de todo o espazo escnico.


Encarnacin Lpez La Argentinita A seguinte en representar a obra de Falla foi Encarnacin Lpez La Argentinita. Estreouna o 10 de Xuo de 1933 no Teatro Falla de Cdiz e o 15 levbaa ao Teatro Espaol de Madrid. A msica correu a cargo da Orquestra Btica de Cmara, dirixida por Ernesto Halffter. Laura de Santelmo Ese mesmo ano, 1933, monta tamn El amor brujo Laura de Santelmo, por encarga do gran Teatro do Liceo de Barcelona. A partitura do mestre Falla interpretouna a Orquestra do Liceo, dirixida por Juan Lamote de Grignon e contou coa colaboracin de Concepcin Callao e de Miguel Borrull, como guitarra flamenca. Vicente Escudero En 1935, Vicente Escudero monta tamn El amor brujo no Radio City Music Hall de Nova Iorke. Seguiu montando a obra de Falla os anos seguintes: en Pars, Barcelona, Madrid... Carmen Amaya Na dcada dos 40, bilao Carmen Amaya o 12 de Xaneiro de 1942, no Carnegie Hall de Nova Iorke, e vlveo representar en 1943, acompaada pola Orquestra Sinfnica de Los ngeles, dirixida por Manuel Garca Matos. Antonio Na dcada seguinte, montarao Antonio, estrendoo en 1955 no Teatro Saville de Londres e presentndoo despois no Teatro dos Campos Elisios de Pars e na Scala de Miln. E en 1964 no gran Liceo de Barcelona. Antonio Gades Xa en tempos mis recentes, as montaxes mis destacadas foron os de Antonio Gades e de Mario Maya. Gades o coreografa por primeira vez en 1962 para a Scala de Miln. En 1969 volve montala para a pera de Chicago. E en 1985 a roda baixo a direccin de Carlos Saura con Cristina Hoyos (Candea) e Juan Antonio Jimnez (Jos). Mario Maya Monta a obra de Falla por encarga do Festival de Venecia e estraa en 1987 no Teatro da Fenice. Logo vlvea montar coa sa compaa e presntaa en Crdoba en 1992. FUNDACIN ARQUIVO MANUEL DE FALLA EN GRANADA Pouco despois de rematada a Guerra Civil, no outono de 1939, Manuel de Falla deixa Granada con destino a Arxentina. No carmen da Antequeruela Alta quedan as sas pertenzas: todo, especialmente os recordos de Granada, lvao Don Manuel na sa memoria. Grazas ao coidado dos seus amigos, este patrimonio

conservarase en conventos e casas particulares ata que, morta Falla en 1946, o seu irmn Germn comeza a reunir en Cdiz os documentos relacionados co msico e os que a sa irm Mara del Carmen trae de Arxentina. Os seus restos foron trasladados a Cdiz e enterrados na cripta da catedral. En 1961, iniciados os contactos co daquela Alcalde de Granada, Manuel Sola, recllense o resto de documentos e libros, que son trasladados a Madrid.

Manuel de Falla

En 1962, con motivo de organizarse no Mosteiro de San Jernimo unha exposicin con crtico musical Enrique os obxectos e documentos mis representativos que pertenceron ao compositor, o arquitecto Jos Mara Garca de Paredes e o Franco renen en Madrid todos os fondos, dando un primeiro paso para o seu ordenamento. A partir de entn, e baixo o coidado de Isabel de Falla, constitese en Madrid a base do actual Arquivo e incianse as xestins para a sa definitiva instalacin en Granada. En 1965 brese como museo a casa que habitou Manuel de Falla, e en 1978 inaugrase o Centro Cultural Manuel de Falla onde xa estaba prevista a situacin do Arquivo. O proxecto de traslado foi impulsado polo equipo municipal encabezado polo Alcalde, Antonio Jara, e o Concelleiro de Cultura, Jos Miguel Castillo, que o apoiaron activamente. En 1988 deuse un paso decisivo coa creacin da Fundacin Arquivo Manuel en depsito cidade de Falla que acordou ofrecer todo o seu fondo documental. Este importante acordo institucional viuse ampliado coa incorporacin do Ministerio de Educacin e Cultura, a Consellara de Cultura da Xunta de Andaluca e a Universidade de Granada. En marzo de 1991, o Arquivo Manuel de Falla abriu as sas portas en Granada, a cidade que o compositor elixiu para vivir os seus anos de madureza. Manuel de Falla encntrase enterrado na catedral de Cdiz, a sa cidade natal.

Bibliografa: Manuel de Falla vida y obra.......................................................................................... Federico Sopea. Turner Libros.S.A. 1.988 Manuel Garca Matos: mi vida, mi obra y mis recuerdos ....................... Juan Portillo Garca Servicio Municipal de Publicaciones, Ayuntamiento Alcal de Guadaira (Sevilla) El Cante Flamenco............................................................................................Jos Martnez Hernndez. Coleccin de Flamenco Almuzara Teora Musical del Flamenco............................................................................................. Lola Fernndez Edicin Acordes Concert, 2.004 El Baile Flamenco................................................................................Jos Luis Navarro y Eulalia Pablo Coleccin de Flamenco Almuzara Historia de la Msica Andaluza .....................................................................Antonio Martn Moreno Editoriales Andaluzas Unidas, S.A. El amenco en la msica nacionalista: Falla y Albniz.......................... Artculo de la revista Msica y Educacin, n 65. Madrid.

22

Coral Casablanca

Coral Casablanca

23

También podría gustarte