Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Cálculo Integral
Pontificia Universidad Católica del Perú
Estudios Generales Ciencias
1 / 33
Métodos de integración
2 / 33
Cambio de variable o sustitución
Teorema
Sea f una función continua y g una función con derivada continua
en [a, b], entonces
Z b Z g (b)
f (g (x))g 0 (x) dx = f (u) du.
a g (a)
Prueba:
Sea F una antiderivada de f . Por el 2TFC tenemos
Z g (b)
f (u) du = F (g (b)) − F (g (a))
g (a)
Z b Z g (b)
0
f (g (x))g (x) dx = f (u) du.
a g (a)
u du
Tenemos
0
u = g (x) → du = g (x) dx
x =a → u = g (a)
x =b → u = g (b)
4 / 33
Ejemplo 1
Calculemos Z 4 p
x x 2 + 3 dx
2
Tomamos
2 → du = 2x dx
u = x + 3
x =2 →u=7
x =4 → u = 19
Z 4 Z 19 √
p 1
x x 2 + 3 dx = u du
2 7 2
19
1 2 3 1 3 1 3
= . u2 = (19) 2 − (4) 2
2 3 4 3 3
5 / 33
Ejemplo 2
Calculemos
3
x3
Z
dx
0 1+x
Tomamos
u = 1 + x
→ du = dx
x =0 →u=1
x =3 →u=4
y ası́
3 4
x3 (u − 1)3
Z Z
dx = du
0 1+x 1 u
Z 4 3
u − 3u 2 + 3u − 1
= du
1 u
Z 4
1
= u 2 − 3u + 3 − du
1 u
6 / 33
Ejemplo 2
3 4
x3 u3 u2
Z
dx = − 3 + 3u − ln |u|
0 1+x 3 2 1
64 48 1 3
= ( − + 12 − ln 4) − ( − + 3 − 0)
3 2 3 2
15
= − ln 4.
2
7 / 33
Ejemplo 3
Para calcular
2
ln2 (x)
Z
dx
1 x
reescribimos la integral como
Z 2
2 1
ln (x) dx
1 x
y tomamos
1
u = ln x
→ du = dx
x
x =1 →u=0
x =2 → u = ln 2
8 / 33
Ejemplo 3
Tenemos
2
ln2 (x) 2
Z Z
2 1
dx = ln (x) dx
1 x 1 x
Z ln 2
1 1
= u 2 du = (ln 2)3 − .
1 3 3
9 / 33
Ejemplo 4
Z 0
Para calcular la integral (3x + 1)10 dx se puede hacer algo más
−2
creativo que elevar a la 10.
1
u = 3x + 1 → du = 3 dx →
3 du = dx
x = −2 → u = −5
x =0 →u=1
Y de ello
Z 0 Z 1
1
(3x + 1)10 dx = u 10 du
−2 −5 3
Z 1
1
= u 10 du
3 −5
1
1 11
= u
33 −5
1+ 5 11
= .
33
10 / 33
Ejemplo 5
12 / 33
Integración por partes
13 / 33
Identificamos u y v
Z b b
Z b
f (x)g 0 (x)dx = [f (x)g (x)] − g (x)f 0 (x)dx.
a a a
u dv u v v du
(
u = f (x) → du = f 0 (x) dx
dv = g 0 (x) dx → v = g (x)
Z b Z b
b
u dv = [uv ] − v du.
a a a
14 / 33
Ensayo y error
15 / 33
Ejemplo 1
Para calcular Z 2
x 2 ln(x) dx
1
notamos que es posible utilizar integración por partes tomando
1
u = ln x
→ du = dx
x
3
dv = x 2 dx → v = x
3
16 / 33
Ejemplo 1
2 2 2
x3 x3 1
Z Z
2
(ln x)(x dx) = (ln x)( ) − ( )( dx).
1 3 1 1 3 x
u dv u v v du
2 2
x2
Z Z
2 8
(ln x)(x dx) = ln 2 − dx.
1 3 1 3
2
8 x3
= ln 2 −
3 9 1
8 7
= ln 2 −
3 9
17 / 33
Ejemplo 2
Calculemos Z 1
(2x 2 − 3) cos(πx)dx.
0
Para ello tomamos
2
u = 2x − 3
→ du = 4x dx
1
→v =
dv = cos(πx) dx sen(πx)
π
18 / 33
Ejemplo 2
Z 1 1
1
(2x 2 − 3) cos(πx) dx = (2x 2 − 3)( sen(πx))
0 π 0
Z 1
1
− sen(πx)(4x dx)
0 π
Z 1
4x
= − sen(πx) dx
0 π
19 / 33
Ejemplo 2
Para calcular Z 1
4x
I = sen(πx) dx
0 π
Volvemos a utilizar integración por partes tomando
4x 4
u = π
→ du = dx
π
dv = sen(πx) dx → v = − 1 cos(πx)
π
20 / 33
Ejemplo 2
1 Z 1
4x 1 1 4
I = ( )(− cos(πx)) − − cos(πx)( dx)
π π 0 0 π π
Z 1
4 4
= 2
+ 2 cos(πx) dx
π π 0
1
4 4 4
= 2
+ 3
sen(πx) = 2
π π 0 π
Por lo tanto
Z 1
4
(2x 2 − 3) cos(πx)dx = −I = −
0 π2
21 / 33
Ejemplo 3
Calculemos Z π
e x cos(x) dx
0
Para ello tomamos
u = e x
→ du = e x dx
→ v = sen(x)
dv = cos(x) dx
22 / 33
Ejemplo 3
Z π Z π
x
e cos(x) dx = (e x
)(sen x)|π0 − (sen x)e x dx
0 0
Z π
= (− sen x)e x dx
0
23 / 33
Ejemplo 3
Tenemos
Z π Z π
e x cos(x) dx = (− sen x)e x dx
0 0
Z π
x π
= (e )(cos x)|0 − (cos x)e x dx
0
Z π
π
= (−e − 1) − e x cos x dx
0
Por lo tanto
Z π
2 e x cos(x) dx = −e π − 1
Z0 π
1
e x cos(x) dx = (−e π − 1)
0 2
24 / 33
Ejercicio Resuelto 1
Calcule Z 4
arctan(x) dx.
0
Solución Aunque aparentemente no hay un producto, podemos
considerar
u = arctan(x) → du = 1 dx
1 + x2
dv = 1 dx →v =x
25 / 33
Ejercicio Resuelto 1
Z 4 Z 17
1 1
arctan(x) dx = 4 arctan 4 − ( dt)
0 1 t 2
1 17
= 4 arctan 4 − ln |t|
2 1
1
= 4 arctan 4 − ln 17.
2
26 / 33
Ejercicio Resuelto 2
Calcule Z π
2
sen3 (x)e cos(x) dx.
0
Solución Reescribimos la integral como
Z π Z π
2 2
3 cos(x)
sen (x)e dx = sen2 (x)e cos(x) sen x dx
0 0
Z π
2
= (1 − cos2 (x))e cos(x) sen x dx
0
27 / 33
Ejercicio Resuelto 2
Ası́ tenemos
Z π Z 0
2
(1 − cos2 (x))e cos(x) sen x dx = (1 − t 2 )e t (− dt)
0 1
Z 0 Z 0
= − e t dt + t 2 e t dt
1 1
Z 1 Z 1
= e t dt − t 2 e t dt
0 0
Z 1
= (e − 1) − t 2 e t dt
0
I1
28 / 33
Ejercicio Resuelto 2
Para calcular Z 1
I1 = t 2 e t dt
0
utilizamos integración por partes tomando
(
u = t2 → du = 2t dt
dv = e dt → v = e t
t
1
Z 1
2 t
I1 = (t )(e ) − e t (2t dt)
0 0
Z 1
= e −2 te t dt
0
I2
29 / 33
Ejercicio Resuelto 2
Utilizamos integración por partes nuevamente para calcular
Z 1
I2 = te t dt
0
1
Z 1
t
I2 = (t)(e ) − e t (dt)
0 0
= (e) − (e − 1) = 1
Z b b
Z b
f (x) dx = (f (x))(x) − xf 0 (x) dx
a a a
Z b
= (bf (b) − af (a)) − xf 0 (x) dx
a
31 / 33
Ejercicio Resuelto 3
Z b Z b Z b
0 0
= (bf (b) − af (a)) − xf (x) dx + af (x) dx − af 0 (x) dx
a a a
Z b
= (bf (b) − af (a)) − (x − a)f 0 (x) dx − a(f (b) − f (a))
a
Z b
= (b − a)f (b) − (x − a)f 0 (x) dx
a
32 / 33
Ejercicios Propuestos
33 / 33