Está en la página 1de 32

DUNA GAKNAM

NIWIPAWSE NIWEWENA
Ema paperi ykweyna azi nisi mikamkana
awnno
´ ´
Ema paperiri Bibria du riwikwey miknanngwasi
mikamkana awngwa ni. Knowkwa ipesyaba zasisn
´
nuga mignchona awn meÂunndi, iwisyekri Bibria-
se ima takam kawa ni yaba mikachona awngwa ni.
´
Bibriase renıkwya nagwakn nukngeri, zasikumya
´ ´ ´
emey gwasi igugn mezn awngwa ni. Bibria sı ingumn
eymı´ gwasi igugn mezn awn meÂunndi, Jeuwa´ sı´
´ ´
gayeyka Âinari mingunamsn aÂuna awngwa ni.
D Luka 24:32, 45 agwa u.´

´ JUAN 16:33—17:24
Bibriase azi nisi t akko ˙˙˙˙ °
˙˙˙˙
˙

˙˙˙˙
˙˙˙˙ ´
˙˙˙ ˙˙˙˙
˙˙˙ ˙˙˙˙
chwi zanam, ey weki tan mezan-
˙˙˙˙
˙˙˙˙
Ribru zakinuga ntakn nuga. kwa, nnri kanugwe awaki nukwame».
˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙

Knowkwa ntakn nuga. ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙


˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙˙˙˙˙
˙˙˙˙˙
˙˙˙˙˙°
˙ ˙ ˙

´
17
Ema sı Jesuse wasey una ni, awi-
ri kunawa wakn nusiri «Kak
˙˙˙˙˙˙˙˙

gugın anichona awaki nugin; migmsi-


´
n zeywam kkusa u, a zeywam mi-

D Juan 17:3 agwa u.´ kkusagwi awngwasi, 2 ik kregu-


si zweinngwa nnnregow uname,
´
˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙

awiri ik akwa kukwey nngwa nre-


´ gowgwi
Renıkwya agwakam ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ´ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙uname.
˙ ˙ ˙
°
˙˙˙˙˙˙˙ 3 Ma nkin Niwi-
kawa.˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
˙˙˙˙
paw ta yeyka awiri ma ngasa una,
Jesukristu, Âwasa awnngwa azann
´
nugari, emari akwa kukwa gwasi izna
ni. 4 Nn Kaseri zeywam mikkusa
´ ´
Duna gaknam Niwipawse niwewena awaki nukwin, awiri eymey nıkkwa
Good News From God! nnkyanari aniwisa awaki nukwin.
Nowienwre 2019se achunhakumana
Arhuaco (fg-ARH)
˘ 2019 ´ ´ ´ ´ ´
WATCH TOWER BIBLE AND TRACT Ema paperiri pin znay Bibria sı zawikwey nngwasi wekumya ni, Âwisin zagunamsa
´ ´
SOCIETY OF PENNSYLVANIA ukumyasin zn emari bonya ni. nhageyku neyka ni.
´ ´ ´ ´
Wingawya Áwisin zagunamsa awn meÂunndi, donate.jw.org se pari zagunamsa u.
Watchtower Bible and Tract Society of ´
Bibriase zann anikwyari Traduccion del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras (con referencias)
New York, Inc. Wallkill, New York, U.S.A. nngwa ni, iwa gaknam aseykumyase zann neyka ni. Marku awiri Luka nngwa nngeri,
Iglesia Cristiana de los Testigos de Gaknam Duna-se pari asagwi ukumngwa ni.
´ ´
Jehovase gowna, Avenida Wi nuga nkagusi ukumann: anikwn nugaba 6, azuray: fragmento de rollo del mar Muerto:
´ ´
Cundinamarca, km. 1 Vıa Ecopetrol, Shrine of the Book, Photo ˘ The Israel Museum (Jerusalen); anikwn nugaba 6, bkna, awiri
´ ´ ´ ´
Facatativa - Cundinamarca, Colombia. anikwn nugaba 32, azurin durign kiay knuga: codice griego: The Codex Alexandrinus
Impreso en Colombia ´
in Reduced Photographic Facsimile (1909)-se pari, Ribru Kwyaba Britanika zakinugaba
Colombia achunhakumana asikumana; anikwn nugaba 16: Hitler: U.S. National Archives-se fotu agachunhana knuga
´
Bema gaknam duna nıwizey
nari kwn nuga nannno 1
1. Niwipawse gaknam duna knnari bema
nannno
Niwipawri du azari kwndi niwinwna ni. Ari niwinha-
guzna name, Kaa awiri aynke kwey wa gow una ni. T-
´ ´ ´
kin pari ik pin znay du azari kukwey knanngwasiri, bin
´
zanugwi chwi mekuskwa neyka kchunha awngwa ni.
´
D Jeremıas 29:11 agwa u.
´

Chwi zanam awiri wichi zweykwa neykari sakuku


´
Âinaseri kanugweri kchunha awn aÂuri winnakn nuge
´
neki, awkwey knanu nari nakn nuga ni. Ey weki, duna
´
gaknam nıwizey nari ey kwya ni, Niwipawri bin zanu-
gwi sakuku Âina kchunha awiri ase regukngwasi nkagu-
´
na sakuku nari choo awngwa ni. Azey powruri tan azari
winkwngwa ni. D Isaıas 25:8; 33:24; Daniel 2:44 agwa u.´
´

´
2. Ema gaknamri iari azna nannno
´
Eygwi chwi zanam ku nanngwasiri, Niwipawse yow
´
ik du nanu neykari kchunha awngwa ni (Sofonıas 2:3).
´
Bin zanngeri emey nikngwa nannno. Bibriase chwi
´
zanam zari zwein nugari, Niwipawse bin zanugwi emey
nika awngwa name izna ni yeyka ni.
D 2 Timoteo 3:1-5 agwa u.´

3. Azi nikam kawnno


´ nusi Niwipaw
Bibria riwın ´ Âwasam kawa ni. Eymari
achna agmsin aguzari paperisin ´ ga rekugasa wa
´
nankin ´ nisi zeyzey mezari kukwey
neyka ni. Bibriari emey ´
´ ´ ´ ´
nnnı awiri akwa kukwey niwiknanngwasiri, emey ni-
´ nari neki minzanu
kam kawa ni niwikya ni. Bibria riwıa
nanngwa ni. Ey weki, riwiu nn awnngwa neki reku-
´
su nankwa, ´ du zanngwa neykari nizatikumu
emey ´ na-
nngwasi. D Luka 6:22, 23; Apocalipsis 14:6, 7 agwa u.´

3
2 ´ ´
Inri Niwipaw nannno

´
1. Iari Niwipaw kamkanam kawnno
Niwipawri pinna gowna neyka ni. Ari birin pari kwey
kwya neyka nariri kwey kinki zweingwa ni (Salmo 90:2).
Duna gaknam Bibriase anikwyari ase niwikugasana
neyka ni (1 Timoteo 1:11). A niwigowna name, a nkin
kamkari zoyam niwikawa ni. D Apocalipsis 4:11 agwa u.´

2. Niwipawri azi neyka no


´
Niwipawri anugwe name, ingwise kineki chwey chu
neyka ni, a nkin bema gwasiri ingumn ´ azna neyka ni
( Juan 1:18; 4:24). Awiri ase gowna neyka seknann nusi,
´
ari emey neyka ni niwezn awiza ni. Warunha awnki, pin-
´
na zam awiri ananuga kwya du kawi gow una neykari,
´
agnkwya nariri niwinhaguzn kinki wa chwiznhasya ´
´
ni. Kunawa awiri Kagm awn kawi gowna neykari Niwi-
paw´ sm Âumam knna gwasi neyka ni.
D Romanos 1:20 agwa u.
´
´ Âwaskwasiri,
Niwipaw ´ ´
Bibria riwiam kawa ni. Bibria-
seri Niwipawri eyma aguzna ni awiri eyma aguzanu neyka
´
ni wasya ´ nisi igunam-
ni, awiri ik igunamsnge, emey ´
´
sya nigwi wasya ni. D Salmo 103:7-10 agwa u. ´

´
3. Niwipawri azi Âwa anıkwya nannno
´
Jesu yanari: «Niwikak kunawa zann, ma nzakinugari
´ ´ ´
bunsi kkusa u» (Mateo 6:9). Niwipawri diwn diwn
zakachokumyeki, a zakinugari ı´ ngwikin zn knna ni.
Diwn ´ diwn ´ aseykumyaygwi diwn ´ diwn´ zakachoku-´
´
mya ni, Ikkinri «Jeuwa»; ey weki, Bunachkinri «Jeho-
´ aya ni. D Salmo 83:18 agwa u´ (ingwine´ Bibriaseri
´
va»
´
82:19se anıkwya ni).
´ diwn
´ aseykumya rezagikumana kwn
Bibria diwn
´ ´ ´
nugaseri, Niwipaw zakinuga asawa kazari diwnkch

4
Ema cheychi ´
du arunhya zana, Niwipawri
´akwakin du azanndi niwinwna ni

˜
akumana kwya ni, Diosu nanndi Senor. Ey weki, Bibria
´ ´
e akumanaseri, Niwipaw zakinugari koga mir nankin ani-
´ ´ ´ ´ ´
kwana ni. Jesu Niwipaw sı zawıa ukweri, Niwipaw zakinu-
gari zakacho kinki una ni. D Juan 17:26 agwa u.´

´
4. Niwipawri ey chwi niwinkregawya nannno
Jeuwari niwinhaguzna gwn nanndi, chwi zanam
emey ´ zne neki ey znn azname ki nannno. Ingwineri
Niwipawri azi niniko azari chwi nakusya ´ ni azna ni. Ey
´
weki, emey neki au neyka ni. D Santiago 1:13 agwa u.´
Jeuwari kwey zweykwa nabari imay ´ zoriwn niwezari
´
itoskwey neyka niwikchusa una ni. Eymari a kamkari
´ ´
zweykwasi nkitoskwa nann zn agwası kawiza ni
( Josue´ 24:15). Ey weki, ıkri
´ du niku nari zweykwa zn
´
itosya ni; ey wame, emey ´ du zanu nari zwein nuga ni.
Emey ´ zari zwein nugari, Jeuwaseri
´ kwa neki achu neyka ni.
´
D Genesis 6:5, 6 agwa u.
´

Jeuwari du azari kwndi niwinwna name, bin zanugwi


´
du zanu nari chwi mekuskwa neykari kchunha awn-
´ ´
gwa ni. Au kingwi neki chwi zanamri eykch znn a-
´
zname neki nanu neyka ni. 8 knowkwaseri ema sı´ ingu-
´
mn zakacho awngwa ni. D 2 Pedro 2:9; 3:7, 13 agwa u.´

´ Âwaskwey
5. Azi nisi Niwipaw ´ nannno

Jeuwari gwam nasisn nusi nÂwasa unndi niwin-


´
wna ni awiri azey azey awtari niwinkregawya ni
´
(Salmo 65:2; 145:18). Awi nnkri, gwam niwikresa
´ zwein niweku nngeki, ayey
awiza ni. Ase aguznay ´ zwein
´ ´
nngwa mezanndi aseri awtari achwya ni. Niwikza-
´
nuga aneki, du Âwa nkasa awiri kamkana awkwey neyka
ni. D Salmo 103:12-14; Santiago 4:8 agwa u.´
Niwipawri a niwigowna name, bema gwasiri
´ ´
ingumn aguzanam niwikawa ni (Marku 12:30). A sı
´ ´ ´
riwıa unayuri, ayey zoya awkwa nnge, aguzn awkwa
´
neyka chwiznhaskwa ´ awkwa nann-
nngwa ni. Emey
´ Âwa nkasi zweykwa nanngwa ni.
geri, ingumn
´
D 1 Timoteo 2:4; 1 Juan 5:3 agwa u.

5
Duna gaknam Bibriase
3 ´
anikwyari Niwipaw
´
arunhya ki nannno

´
1. Bibriari ınse asngwasana nannno
Duna gaknam Kase akwa akwngwa ni neykari Bi-
briase anikwn nuga ni (Salmo 37:29). Bibriari 66 ribru
neyka ni awiri Niwipawse kingwi 40 cheyrwa nkaguka
awn nusi akumana neyka ni. Ipesyaba asewa ribru ney-
´
kari Moisese asana 3.500 kgi nzaniga ni; aniwisiyekri,
´
apostol Juanse asanari 1.900 kgi nzaniga ni. Bibriase
gaknam anikwn nugari Niwipawse niwikugasana ney-
´
ka ni. Niwipawri Bibria winasn nugari anugwe seymke-
´ ´
sin igunamsa una ni (2 Samuel 23:2). Bibria winasya
´
Âinari iknha winarunhya neki winasu nari Niwipaw ´ arun-
´
hya zn winasana ni. Ey wamegwn, Bibriari Jeuwase
asngwasana neyka ni.
D 2 Timoteo 3:16; 2 Pedro 1:20, 21 agwa u.
´

2. Azi nameri Bibria ta yeyka na´ niwezannno


´
Bibriari Niwipawse niwikugasana name, ta yeyka na
´
niwezna ni. Ikseri emey zanngwa ni ykwari niwezana-
ku neyka neki, Bibriase emey ´ zanngwa ni wasyari zann-
´ ´
gwkin wasya ni ( Josue 23:14). Niwipawse nkin emey ´
zanngwa ni azn wa ni. D Isaıas ´ 42:9; 46:10 agwa u.´

Bibriari Niwipawse niwikugasana name, awtari azna


´ ´
neyka ni. Ey wame, diwn diwn aseykumya rezagiku-
´
mana pin znay kwn nuga ni. Birin akumana neki, in
´ ´ ´
nkrigawı izatasi azoyasinri akingwi wasya ni. Awiri 40
cheyrwa neykase winasi nareri, nkrignsi kinare awa-
´ ´
nkwey kawi anikwn nuga ni. Anikwyabari Niwipawri
niwinhaguzna nano´ kinki awankwey ´ yeyka ni, awiri ıkri
´
´ ´
du arunhi zweingwasi igunamsa awkwey knna ni.

6
´
Ey wamegwn, ik sm neykase Bibriari Niwipaw
´
Zgaknam nano gunti izann nuga neyka ni.
´
D 1 Tesalonicenses 2:13 agwa u.

´
3. Bibriaseri ´ wasya
in ingumn ´ no
Bibriase gaknam duna anikwn nugari, Niwipawri
´ ´
ik du azari akwa kwndi azna neyka ingumn wasya
´
ni. E ik paraısu znaba akwa kwngwa nnnari au nn
uneki, emey´ nari du zanika awi akwa kukwey ´ knika
´
awngwa ni wasya ni. D Apocalipsis 21:4, 5 agwa u.´
´
Bibriaseri Niwipawse gaknam agowna neyka ni awiri
´ ´
kunsam niwikamkana awkwey neyka wasya ni. Jeuwari
´ ´
ik igunamsyaba gunti, emey neyka ni achukwey neyka
´ ´
ni. Bibriari Niwipaw Âwasa awiri kamkana awkwey na-
nngwasi mikamkana awiza ni.
D Salmo 19:7, 11; Santiago 2:23; 4:8 agwa u.
´

4. Azi nisi Bibriase eymı´ gwasi igugn mezankwey ´


nannno
Jesu´ Bibria sı´ zawıa
´ ukweri, azey azey renikwyari eymı´
´ ´
gwasi ni ı gaknamri regrsa nte una ni. Emeygwi
nari, ema paperi ykweynari Bibriase wasya ´ ingumn´
´
anokkwey nngwasi neyka ni. D Luka 24:27, 45 agwa u.´
Duna gaknam Bibriase anikwn nuga ingumn ´
nÂwasi nzoya unigeri, zeyzey mezanngwa ni. Ey weki,
ingwiseri kuwasey awkwa kineki aguzanu neyka ni. Ey
´ ´
wakcha, riwiu nn awnngwa neki rekusu nankwa.
Bibriase kingwi wasyari, Niwipaw´ sı´ riwı´ zoya wari,
´
akwa kwngwa ni wasya ni. D Juan 17:3 agwa u.´

´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse


´ ¿Qu´ e´
Ingumn ˜ 7
nos
´ ensena la ´ Biblia?
´ zakinuga 2 knowkwase taka u.
Emari Jeuwa sı gayeyka Âinase achunhana neyka ni.
4 ´
Jesukrısturi in nannno

1. Jesuri azi nari kwakumana nannno


´ nari kwakumana ni. Kase
Jesuri mannka gwasiri diwn
´ ´
naku kıngwiri, kunawa anugwe nari kwana ni ( Juan 8:23).
Ktknn Jeuwase gow awn nusi, ari pinna Âuna gawi
´ ´
Niwipaw igunamsa una ni. Jesuri Niwipawse a ikn nari
´
gow una nnname, aya nkin Niwipaw Zgmsin ni Bi-
´
briaseri zakacho´ sya ni ( Juan 1:14). Jesuri Akakse
´ gak-
´
nam agosya nnname, «Gaknam» zakachokumya
ni. D Proverbios 8:22, 23, 30; Colosenses 1:15, 16 agwa u.´

2. Jesuri azi name Kase naka uye


´
Niwipawri Agmsin Kase gasa una ni. Ingwi gaysn
´ ´ ´
Marıa zakinuga awiri seymke judıa neykase pari kwaku-
mngwa regow una ni. Ey wame, akak iku nnna ni
´
(Luka 1:30-35). Kase naka uyeri, maykn Âuna unikn-
´ ´
gwa nari nana ni: 1) Niwipaw sı nanykin zawingwasi,
2) chwi azanngwa nareki, Niwipawse aguzna neyka
unikn nusi zawingwasi, awiri 3) kzanuku neyka nnna-
me, niwinhagukngwasi nana ni. D Marku 10:45 agwa u.´

3. Azi name niwinhaguka awiza niwikÂunnno


Ingwi aguka awkwari azi gwasi izannno. Ingeygwi zasa- ´
´
nkin nari izasana awkwa gwasi ey awga ni (Exodo 21:29,
30). Ktknn Niwipawse ik gow uyeri, wichngwasi
awiri achna´ nikngwasi neki gau nnna ni. Iari eymı´ wa
´ ´
na niwezannno. E Adan Jeuwase keyeri, nnoku nna-
´
nngeri, nwicha awngwa ni. Gugın nosi zoya unndi,
´
iwa neki eyki kwn nusiza ni (Genesis ´
2:16, 17; 5:5). Bibria-
´
seri, Adan kawi pinna anawichi zweingwa nina ni wasya ´
ni. Eymı´ uname, wıchkwa
´
awiri niwikzn awngwa
niwinregow una ni. Ey anowname, niwinhaguka awiza
´
niwikÂunya ni. D Romanos 5:12; 6:23 agwa u.´

´
Azi nameri ıkri ´
Jesusin nann aÂurıe
(MATEO 11:29; MARKU 10:13-16).
´ ´
Ey awndi, wichu nankwasi ınri niwinhaguka awkwey
knannno. nwicha anawndi, mikzn awkwa neykari
´
nzasana wa zana niga ni. Mannkari niwikzanugagwi
´
name, ingeygwi kzanuga ´ neki
neykari izasana awkwey
nanu neyka ni. D Salmo 49:7-9 agwa u.´

4. Azi nameri Jesu´ wıchkwa


´ kznnnno
Jesuri mannka nari kzn wa neki nanu nnna ni.
Ey wame, akzn awi neki wichu nnna ni, a niwinhagu-
´ niwinhaguzna chwiznhasi
si wicha una ni. Niwipaw
´
Agmsin gasa una ni. Jesuri Akakse kykin nokwn
´ ´
nusi, niwikzanuga awiri wıchkwa nigame, niwinhagusi
wicha unari niwinhaguzna chwiznhasi ey nina ni.
´
D Juan 3:16; Romanos 5:18, 19 agwa u.

5. Jesu´ ıwari
´ azi nikn nuknno
´
Jesu Kase nnkweri, ik amchi azna du akusa, wi-
chana chka´ akusa awiri chwi aznari igunamsa ´ una
neykari, tkin pari Niwipaw ´ sı´ azari zoya igunamsa
´ awn-
´
gwa neyka chwiznhasi ey nina ni (Luka 7:20-23). Jesu wi-
´ ´
cha uyeri, Niwipawseri anugwe nari kunawa kwngwasi
chka´ anakusa una ni (1 Pedro 3:18). Ey awiri, Akak
acheynay ´ nika awiri iwakkwa
´ kzarın´ sakuku regow awi
´
Kase regukn nukngwasi (Hebreos 10:12, 13). Iwari,
Jesuri sakuku nari kunawa regukn nusiri, awiri iwa Kaseri
a sı´ winazna Âinari pin znay´ gaknam duna neyka wa-
sein nuga ni. D Daniel 7:13, 14; Marku 13:10 agwa u.´
Niwipawse Sakuku nngwa regow unari, bin zanugwi
´
ik du niku neyka awiri chwi niwekusya kchunha
awngwa ni. Ey unigeri, Jesu sı ta nano´ azari anosi zoyari,
´ ´
´ nzanika unigeri, tan azari kukwey ´
Kase paraısu
knanngwa ni. D Salmo 37:9-11 agwa u.´

´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse


´ ¿Que´ nos
Ingumn
´
9
˜ la Biblia? zakinuga 4 awiri 5 knowkwase taka u.
ensena
5 Niwipawri Kagmseri azi
nikngwa azann nuga nannno

1. Niwipawri iari Kagm gowna nannno


Kagmseri ik kwngwasi Jeuwase gow una ni. Kt-
´
knn nkachwi winkwana Adan awiri Ewa gawi nareri,
kunawa kwngwasi neki nanu nnna ni; eymekri ´ ´
anugwe
Âina kwngwasi gow anawaki nuname ( Job 38:4, 7). Jeu-
wari e ik gow uyeri, du znaba Eden ´ ayn kwngwasi
´ ´
kachwa una ni (Genesis 2:15-17). Ey awi nnkri, Adan ´
awiri eymi pari windeneysi winzweingwari, Kase du azari
wichu nari kukwey´ nngwa regow una ni.
D Salmo 37:29; 115:16 agwa u.
´
Ey weki, Edenri aw´ n neki zanu nnna ni. Adan ´ awiri
Ewa gmsin knari windeneysi Kase ko zanika awn-
´ zakusi
gwa nnna ni. Ey unari gunti, ingiti paraısu ´ zweingwa
´ ´ ´
nnna ni (Genesis 1:28). Kagmri tikumu nari, ıkri ey
kinki kwey zweingwa nnna ni. D Salmo 104:5 agwa u.´
´ ´ ´ zanu nannno
2. Iwari Kagmse iari paraısu
´ awiri Ewa Niwipaw
Adan ´ anoku nn una ni. Ey wame,
´ ´
Edense pari anawite una ni. E Paraısu znnari anizatikuma
´ ´
una ni, awiri ingwise kineki du zakusa awkwey knanu nari
´
nakn nuga ni. Kagmri ik du arunhu neykase ipnha-
kumana ni Bibriase kingwi yeyka ni ( Job 9:24).
´ ´
D Genesis 3:23, 24 agwa u.
´
Jeuwari ik eymey gwn nanndi azari, nchusa zn
anawnngwa azann nuga ki nannno. Au nngwa ni.
´ nchun-
Ari pinnazey nari Âumam knariri, ase yeyka ayey
´
ha wa name (Isaıas 45:18). Tkin pari Niwipawse e ik
du azari kwanndi aznna neykari ayey´ annchunha
awngwa ni. D Salmo 37:11, 34 agwa u.´
´ zanika awngwa nannno
3. Azi nari Paraısu
Jesuri Niwipawse Sakuku nngwasi nkaguna name,
´
Kagmse ´ zakusa
paraısu ´ ´
awngwa ni. Jesuri, anugwe
´ zgunamsin,
´ ´ anoku neykari
Âina Niwipaw ik Niwipaw

10
´ ´
Armagedon awga Âwinse kchunha awngwa ni. Ey unayu-
´
ri, Iknusi ingwi mir kgi nankin u iÂa awngwa ni. Niwi-
´ ´ ´
paw zgunamri kchunhakumu nanngwa ni, Jesuse ey-
´ ´
mey nıkkwa key ikwa awngwa name. Ey unigeri, Kase
´ ´
Paraısu znaba du azari akwakin winkwngwa ni.
´
D Apocalipsis 20:1-3; 21:3, 4 agwa u.

´
4. Bin zannge chwi zanamri kchona uniko
Niwipawri bin zannge du zanu neykari kchunha uniko.
Bin neki kau nnge zanngwa neyka Jesuse wasey una ni.
Iwa eymey ´ du zanu nari wam niwinpasi nakn nugari,
akowna Âwıa ´ akwn nugame ey zna ni.
D Luka 21:7, 10-12, 31 agwa u.
´
´
Ingwi mir kgi nankin Jesu´ kunawa pari Kagmse
´
´
reguknpana unigeri, chwi mekuskwa neykari kchun-´
hnpana keyw awngwa ni (Isaıas ´ 9:6, 7; 11:9). Iwari
sakuku nnnı´ awiri saserdoti umn ´ azna kinngwi awn-
´
gwa name, ik Niwipaw kamkari zoyari kzanuku nann-
gwasi ipin awngwa ni. Wicham, achna anisi awiri awi-
´
chi zoya neykari, Niwipawseri Jesuse kchunha awngwa
regow awngwa ni. D Isaıas 25:8; 33:24 agwa u.´
´

5. Paraısu´ zanngeri ınri ´ kwngwa nannno


´
Ik Niwipaw yay anosi zoya wari Paraısu ´ znaba
´
kwngwa ni (1 Juan 2:17). Jesu agunam Âina kyanari, ik
Niwipaw´ sı´ riwıa ´ awn aÂunya ´ ´
takkwa, ´
iknhari ´
emey
´ ´ ´
nisi Niwipaw kamkankwa na azanngwasi, kyana. Jeu-
´
wari ik Paraısuse kukwey ´ knanngwasi azawın ´ nuga ni
´ ´ ´
(Sofonıas 2:3). Jeuwa sı gayeyka Âina nnikumyek zoya
wari, Niwipaw ´ kamkari nkachwi neykari du dinhuzoya
awiri gmsin du azawı´ zweingwasi riwıa ´ awkwey´ knna
´
ni, awiri Bibriase duna gaknam wasya neyka nka-
´
mkanngwaskwey knna ni. D Miqueas 4:1-4 agwa u.´

Jeuwa´ sı´ gayeyka


Âina nnikumyekri´
´
ik Niwipaw aguzari
ase aguznay ´ zoya
´
awn aÂunya nÂwasa
awngwa ni
´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse
´ ¿Que´ nos
Ingumn
´
11
˜ la Biblia? zakinuga 3 knowkwase taka u.
ensena
´
6 Wichana neykari chka
´
azanikkwey nannno

1. Wichana neykari azi nanngwa nannno


Jesu´ Kase nnkweri, a zÂunkn
´ ´
Lazaro wicha una
´ ´
ni. Ari Jerusalen mchey Betania ayaba kwya nnna ni.
´ ´ ´
Jesu eymek kinkumayeri, Lazaro wichanari makeywa Âwıa
nznna. Jesuri wichana zsinam Marta awiri Mariasin
´
ka ikumanek keyw zoyana, bin zanugwi ıkri remasi
keyw zaniknpnna. Jesuse wichana chka´ akusa uyeri,
Marta awiri Mariari azi zeyzey aznnnno.
D Juan 11:21-24, 38-44 agwa u.´
Duna gaknam Bibriase wasyari, wichana neykari
´ ´
eygwi chka azanika awngwa ni wasya ni. Martari wi-
chana neykari Jeuwase Kase eygwi chka´ akusa awngwa
na´ kinki azna nnna ni. D Job 14:14, 15 agwa u.´

2. Wicha wari azi niknno


´ ´ ´
Ikri kaprse pari niwibunna neyka ni (Genesis 2:7;
3:19). Gch awiri Âwa niwiknari keywri ´ ´
ayknkch
´anugwe niwikawa´ neyka neki ananu neyka ni. Wicha wari
´
aykn kwn neki zwei nari, tikuma zn wa ni. Wicha
´
wari arunhkwa neyka itikuma zn wa ni. Ey wame-
gwn, wichana neykari azi naznn azari azanu neyka ni.
´ ´ ´
Ey wame, Lazaro eygwi chka anakusa ukumayeri, emey
nazarin neki yu nnna ni. D Eclesiastes´ 9:5, 6, 10 agwa u.´
Ingwı´ aznari nwicha wari Niwipawseri
´ chwi akusn
´ ´
nuga na azna ni. Ey weki, emey neki au neyka ni. Ayn
nukuwaygwi, wichana neykari
´ azi naznn azari azanu ney-
Niwipawse Adan ka ni. Ey wame, Niwipawri
kyanari: «Kapr chwi mekusa awkwa ni ayari,
gwn nnanndi, digasay ´ ey aya ni. Jeuwari emey´
kapr kingwi nni-
ka awngwa ni»
´
(GENESIS 3:19).

12
´ ´
nıkkwa warunha awkwa kineki aguzanu neyka name, uri-
´ ´ 7:31 agwa u.´
gaseykumey ey aya ni. D Jeremıas

´
3. Wichana neykasinri rimasey awkwey ´ ki nannno
´
Wichanari asai nariri nokkwey knanu neyka ni (Sal-
mo 115:17). Ey weki, ingwine´ anugwe
´ Âina du nanu ney-
kari, ik nwichana asyn achukwey ´ ı´ aseykwey´ knna
ni (2 Pedro 2:4). Ey wame, wichanasin rimaseywa ykwa-
´
ri Jeuwaseri aguzanu neyka ni.
D Deuteronomio 18:10, 11 agwa u.
´

4. Azi nnnari chka´ azanika uniko


´
Sm ik wichana neykari eygwi Kase kwngwasi chka
´ ´
azanika awngwa ni. Ingwı ik Jeuwa Âwasu nariri du nanu
nari zoyana nenn ´ chka´ azanika awngwa ni.
D Lucas 23:43, TNM; Hechos 24:15 agwa u.
´

Ik chka´ azanigari Niwipaw ´ sı´ nkriwıa´ awkwey


´ kna-
´ ´ ´ ´
riri, Jesu sıri ta nano azari nkanokwa awkwey knann-
´
gwa ni (Apocalipsis 20:11-13). Ayey ki nkanokwa unige-
´
ri, Kase du azari akwa kukwey knanngwa ni.
D Juan 5:28, 29 agwa u.
´

´
5. Jeuwase ik chka akusa awngwa neykari azi
warunham kawnno
Jeuwa´ ik chka´ akusa awngwa neykari a niwinhagu-
zna nariri chwi niwinknika wa chwiznhasi neyka ni.
Niwipawri Agmsin Jesu´ nıwizey
´ nari wichngwasi gasa
uname, eymari annchona awngwa na´ niwezna ni.
Mari ik chka´ azanisi nanngeri, bema ıkri
´
chwn
meÂuno. D Juan 3:16; Romanos 6:23 agwa u.´

Ingumn ´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse


´ ¿Que´ nos 13
´
˜ la Biblia? zakinuga 6, 7 awiri 10 knowkwase taka u.
ensena
7 Niwipawse Regukngwasi
´
Chusanari in nannno

´
1. Niwipawse Regukngwasi Chusanari in nannno
Ingwi sakuku kunawa zann neyka ni awiri bin zanugwi
´ıkse neki reguku nari a zn nregukngwa nika awngwa
´ ´
ni, ari Niwipawse kunawa awiri Kagmse emey zanndi
aznna neyka nchunha awngwa ni. Niwipawse Regu-
kngwasi Chusanari ´ ´
niwikÂunn nuga ni; eymari ıkri di-
´
kin riguzari kukwey nngwa regow awngwa ni. Ema
gaknamri´ duna nannno.
D Daniel 2:44; Mateo 6:9, 10; 24:14 agwa u.
´
´
Sakukuri regukkwey´ knanngwasiri,
´ ´
ingeygwise igu-
´
namsi ´
reguka awiza kÂunya ni. Ey wame, Niwipaw ´
Jeuwari Agmsin, Jesukristu, Sakuku nngwasi nkagu-
na neyka ni. D Apocalipsis 11:15 agwa u.´
´ ´
2. Iari Jesu nkin du reguka awkwey knannno
´ ´
Niwipaw Zgmsınri a nkin duna sakuku neyka ni,
´
ari du arunhiri nanykin regukya ni (Mateo 11:28-30).
A Âumam knna name, kunawa pari Kagmse ´ regu-
´
kn nukngeri, ik igunamsa awngwa ni. Awiri Jesu´
nwicha anowna nari, eygwi chka´ anazaniseri kunawa
´
nzoya una ni; eymekri regukngwa nari Niwipawse
´
Âumam ipnhaskin acheynay ´ iwaka una ni (Hebreos 10:
´
12, 13). Ey awi nzanika anowyeri, Niwipawseri Âumam
anipnhasa una ni. D Daniel 7:13, 14 agwa u.´

3. Jesuri ikn nari regukngwa nannno


´ ´
Bibriase wasyari Jesuri ik Niwipaw kamkanya ing
´
zguro neykasin regukngwa ni yeyka ni. Daniel 7:27seri
«kzanuku nann nuga Âina» nnnı´ zakacho´ sya ni. Kza-
´
nuku nngwa nari e keyw Niwipawse nkaguknpn-

´ knna ni mezanko
Iari Jesusedu reguka awkwey ´
(MARKU 1:40-42).

14
´ ´ ´
nari apostol Âina keyw nnna ni. Jeuwari a sı ta nano
´
azna kzanuku neyka nanngwasi igunamsn nuga ni.
´ ´
Ema ıkri Jesu zanagwi nari nwicha unigeri, anugwekin
nari kunawa nzoya wa ni.
D Juan 14:1-3; 1 Corintios 15:42-44 agwa u.
´
´ ´
Bin ıkri kunawa zweingwa nannno. Bibriaseri «sm
´ ´
nngwa[...] nanu» nnnı wasya ni (Luka 12:32). Jesusin
´
Kagmse regukn nukngwari 144 mir zn neyka ni.
D Apocalipsis 14:1 agwa u.
´

4. Jesu´ sakuku nisi nareri azi znnnno


´
1914 kgise Jesu´ sakuku nisi nareri, Iknusi awiri moru
Âinari kunawa pari Kase kwite una ni. Ey wame, o aza-
´ bunı´ gm zakusi
nisi pin znay ´ zwein nuga ni (Apocalipsis
´
12:7-10, 12). Ey anowye pari, ingumn du zanu nari nakn
nuga ni. nkpari, kamnsa, wicham, zam tikumi na-
kn nugari Bibriase zanngwa wasya´ annchonn nusi
ey zna ni, awiri Niwipawse Regukngwasi Chusana Kase
regukngwari bin neki kau name ey zna ni.
D Luka 21:7, 10, 11, 31 agwa u.
´

´
5. Niwipawse Regukngwasi Chusana ıwari azi nikn
nuknno awiri azi nikngwa nannno
Niwipawse Regukngwasi Chusana sı´ gaknam nk-
´ ´ zann nkagukn nuga ni.
bakumn nusi, ik pin znay
´
Jesu niwisakuku nariza nndi azari a nkanosi zwein nuga-
ri, ik du nanu neyka kchunhi nanngeri, ikwa awngwa
´
ni. Ey wame, nıwiri a nikngwa neyka nkamkann-
gwasa awn niweÂunndi, Jesu´ yay zoyam kawa ni.
´
D Apocalipsis 7:9, 14, 16, 17 agwa u.
´
Ingwi mir kgi ichonkin, Niwipawse Regukngwasi
´ ´
Chusanari ik du azari kwanndi aznna neykari ayey
´
annchunha awngwa ni. Kaseri paraısu zanngwa ni.
´
Ey awngeri, Jesuse Regukam knann nugari Akakse
anipnhasa anawngwa ni (1 Corintios 15:24-26). Niwi-
pawse Regukngwasi Chusana sıri ´ ey wasain meÂunnno.
D Salmo 37:10, 11, 29 agwa u.
´
´
 Bibriase gaknam minsagwi waseyna nnnari 1914se emeykch ncho-
´ mezn awn meÂunndi, ingumn
rın ´ zakacho´ sya 22, anikwn nugaba 217
´ ˜ ´
pari 220kin ribru ¿Que nos ensena la Biblia?-se taka u.

Ingumn ´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse


´ ¿Que´ nos 15
´
˜ la Biblia? zakinuga 8 awiri 9 knowkwase taka u.
ensena
´
Chwi zanamri Niwipawse
8 ´
eykch znn azname
ki nannno

1. Du zanu neykari azi nari kwakumana nannno


´
Kase Iknusi rigasey awn nukkin du zanu neykari
´ ´
kwakuma una ni. Ari anugwe duna nariri kzanuku neyka
´
nnneki, «ta neykari ta nano azanu nari nchusa una ni»
´
( Juan 8:44). Niwipaw nkin kgamkariza nann nuge,
a ayeygwi nkgamkana awiza nndi aznna ni. Awiri Ewa
´
Niwipaw anoku nari, a zn anokwngwasi nkrebesn-
´
gwasa una ni. Adanri azey amıa ninaygwi nokugwi nnna
ni. Ey anowye pari, chwi zanam awiri wichi zweykwa zn
o azanika una ni. D Genesis´ 3:1-6, 19 agwa u.´
´ ´ ´ ´
Iknusiri o rekusi Ewa Niwipaw anoku nankwa key ay-
´ ´
kn rinregow una ni. Jeuwa nkin regukkwey knariri
´ ´ ´
Ingumn azna neyka ni; ey weki, Iknusiseri emey awizay
´ ´
nano neki azanu nnna ni. Sm ıkri Iknusi zn anosiri
´ ´ ´
Niwipaw niwikregukizay nano neki azanu neyka name,
«Kagmseri [Iknusi] sakuku nann nuga kawa ni».
D Luka 4:6; Juan 14:30 agwa u.
´

2. Niwipawri ınri´ awano´ kawi ki gownnno


´
Jeuwase gowna neykari awano neki kau neyka ni. Ik e
´ ´ ´
zann awiri anugwe Âinari azi nenn awnki Niwipaw nka-
´
nokwa awkwey knnna ni (Deuteronomio 32:4, 5). Ari
´
duna awiri du nanu neyka nkito awkwey nari niwigowna ni.
´
Du neyka nkitosi zweindi, a aguzari nkanokwya chwizn-
´
haskwa nngwa ni. D Santiago 1:13-15; 1Juan 5:3 agwa u.´
´ ´
3. Niwipawri chwi zanamri eykch znn
ki azannno
´ ´ ´ ´
Jeuwari reguka awizay nano izanu neykari
´ ing nankin
´ ´
zn eykch nnzano aznki nuga ni. Ikri mannka kingwi
nkregukawa ykwari amkanu neyka ni azn awngwasi

Sakuku anisi azoye neki, du zanu neykari kchunha


´ nanu ni kazn awngwasi, Niwipawseri
awkwey ´
´
iknhase regukngwasi kchusa awaki nuga ni
´
Azey azey kwey zweykwabari ´ niwikreguka
Niwipaw
´
unari niwezna kwa au nanndi mezankwa neyka
´
chwiznhaskwa ni

´
neyka ni (Eclesiastes 7:29; 8:9). Chinwa mir kgi nzne
neki, sakuku Âinari du zanu nari, chwi zanam awiri
´
rinhagwasi azoya neykari kchunha awkwey knanu
´
ni kinki achukwey zari nakn nuga ni.
´
D Jeremıas 10:23; Romanos 9:17 agwa u.
´
´
Ey weki, Niwipaw niwikregukngwasa awkwa nann-
´
geri, niwikamkana awngwa ni (Isaıas 48:17, 18). Jeuwari
bin zanugwi ik regukawa winyn nugari kchunha awn-
´
gwa ni. Kaseri Niwipawse Regukngwasi Chusana twire
´
kya zn kwngwa ni (Isaıas 11:9). D Daniel 2:44 agwa u.´

4. Niwipawri eyki wasi zwein nugeri azi nikam


niwikawnno
´ ´ ´ ´
Ikri du azannge zn Niwipaw kamkanya ni, Iknu-
´
siri yana ni. Niwipawri mna amechi zwein nugeri, azey azey
´ ´
kwey zweykwabari Iknusiri digasey una kawiri aÂwa sakuku
´
twire kei nari, Niwipawse Regukngwasi Chusana nkin
´
twire kyam kawa ni. D Job 1:8-12; Proverbios 27:11 agwa u.´

5. Azi nisi Niwipaw ´ sı´ nika awkwey ´ niwiknannno


´
Minsagwi, azi kawi Niwipaw kamkanam kawnno mi-
gnchonam kawa ni. Ey unayu nngwari, Bibriase azi kinki
´
kawi kamkankwa yay zoyam kawa ni ( Juan 4:23). Awiri
´ ´ ´
Iknusise regukam knann nuga twire kei nankwasiri,
´ ´
Jesu ninaygwi nisi, sakuku twire kei nariri, ingeygwi zi azu
nari zoyam kawa ni. D Juan 17:14 agwa u.´
´ ´
Iknusiri Âumam knna name, ıkri du nikwe azari
gunti du nanu neyka unisi awiri tinku nikngwasa wa ni.
´ ´
Ayeygwi niku nakchari amiÂunkn kwa amisinamri
´
osn migwasi nanndi bunıgm mekusa kiawagwi awiza
´ ´
ni (1 Pedro 4:3, 4). Emey unigeri, Niwip ´ aw aguzari zoya tasi-
ri a zgaknam nkanosi zweykwa. Ikri du azanngwa
´ ´
azari Niwipaw kamkanya ni Iknusi yana neykari digasey
una kinki kawngwa ni. D 1 Corintios 6:9, 10; 15:33 agwa u.´
Niwipawri niwinhaguzna name, du zanu neyka awiri
chwi zanam kwn nugari kchunha awngwa ni. Niwi-
´ ´ ´
paw sı ta nano azari winzoyari Kase akwa winkwngwa ni.
D Juan 3:16 agwa u.
´

Ingumn ´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse


´ ¿Que´ nos 17
´
˜ la Biblia? zakinuga 11 knowkwase taka u.
ensena
´
9 Azi nisi ingwi urakse rekwa
´
zeyzey mezari kukwey nannno

´
1. nkachwi nikkwasiri iari paperi nkipasam
kawnno
´ Jeuwari zeyzey azna nariri duna gaknam
Niwipaw
´ ´
knna ni awiri ıkri asinamsin zeyzey azari winkwndi
azna ni (1 Timoteo 1:11). nkachwi nisi zweykwa neykari
ase agowna neyka ni. Du nari paperi nkipasi nkachwi
nika awkwari, ndinhachusakch ´ au nari, gmsin mi-
´
knisi zeyzey mezari zweykwasi amkanya ni. Ik Niwi-
´
paw yay zwein nugari, nkachwi nika awn aÂunazey nari
gaknam abunna neyka uzoyam kawa ni.
D Luka 2:1, 4, 5 agwa u.
´
´ aznari cheyrwa kwa amıa
Niwipaw ´ nkachwi nika
´
wari, iba kinki nknari dinhachusakch au nndi az-
´
na ni. Cheyrwa kwa amıa ingeygwi du kei nari iba nnnari
´
azna ni (Hebreos 13:4). Dinhachusakch awkwari Jeu-
´
wase aguzanu neyka ni (Malaquıas 2:16). Ey weki, nka-
chwi neyka ingwi tinku nika awndi, tinku niku nnnari
´
ingeygwisin paperi nkipasi nkachwi nika wa azanndi
´ ´
awkwey nnnı yeyka ni. D Marku 10:6-8, 11 agwa u.´

2. nkachwi neykari azi kawi dinhuzoyam


kawnno
Cheyrwa awiri amıa ´ nkachwi winnisi nngeri, nkn-
´
gunamsi ´
kwngwasi Jeuwase gowna ni (Genesis 2:18).
´ ´
Cheyrwari urakse ingumn azna kawa name, azi zano
´ ´ ´
azariri, Niwipaw sı zawiam kawa ni awiri amıa minsin
nkuwarunha awnngwa azanam kawa ni. nkachwi
neykari rinhaguzari osn dinhachu nanam kawa ni. Ey
´ ´
weki, iknhari nkrebekumu nannno a´ chukwa ni
kau name, zeyzey azari kukwey ´ nngwasi, gwam winn-
kresi zoyam winkawa ni.
D Efesios 4:31, 32; 5:22-25, 33; 1 Pedro 3:7 agwa u.
´

18
´
3. nkachwi neykari du dinhuzwei nakcha
dinhachusam kawnno
´
nkachwi neyka du dinhuzweykwey kniku nannki,
azi nari dinhaguzari zoyanikwe winazanam kawa ni
´ ´
(1 Corintios 13:4, 5). Niwipaw Zgaknamseri binkın
´ ´
bunıgm miknigakcha dinhachusa awkwa neki wasei ´
neyka ni. D 1 Corintios 7:10-13 agwa u.´

4. Niwipawri gmsin azi nari zweindi azna no


Jeuwari gmsin du azari kwanndi azna ni. Ey
wame, abiti nnge eymey´ kawi zoyam kawa na´ azann-
´ wa ni, awiri achnase agnkwya
gwasi azawıa ´ neyka
´
awiri aznna neyka kriwı zoyanari azna ni (Colosenses
3:20). Niwipawri abiti neykari a awiri Agmsin kamka-
´ ´ ´
nn nusi eymey mezari zeyzey mezankwa na azn unari
´
azna ni. D Eclesiastes 11:9-12:1; Mateo 21:15, 16;
Luka 18:15-17 agwa u.´

´
5. Achnari agmsin du nari zweingwasiri, ´ azi nisi
nkigunamsam kawnno
´
Achnari azi nisi gmsin nkakawa unikwe azariri m- ´
kse warunham kawa ni (1 Timoteo 5:8). Awiri ingumn ´
awtari aznari, Niwipaw ´ aguzariri a sı´ nkriwıa ´ awngwa-
´ ´ ´
si azawiamgwi kawa ni (Efesios 6:4). Achnari Niwipaw
´
aguzari du nari zwein nukndi, gmsınri ayeygwi keyw
nisi zweinngwa azanngwa ni. Niwipaw ´ Zgaknamse
´
yay azawıa ´ awndi, du nari zwein nngwa azanngwa ni.
D Deuteronomio 6:4-7; Proverbios 22:6 agwa u.
´
´
Gmsınri du du nkeykumndi azna ni. Ey wame,
duna neyka unika unigeri, du nnign kyam kawa ni.
´ ´
Ey weki, du nanu nanndi gwam awıa awiri du azawıa
awam kawa ni; ey unigeri, du nari zweingwasi kamkana
awngwa ni (Proverbios 22:15). Ey weki, ÂweÂwe kei nari
kwa zi azu nari gwam awiam kawa ni.
D Colosenses 3:21 agwa u.
´

Jeuwa´ sı´ gayeyka Âinari ribru Bibria sı´ wasya,


´
achnazey
´ ´
nari awiri gmsınse kamkana awkwey neyka achunha-
na kwn nuga ni. D Salmo 19:7, 11 agwa u.´

Ingumn ´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse


´ ¿Que´ nos 19
˜ la Biblia? zakinuga 14 knowkwase taka u.
ensena ´
´
10 Niwipaw kinki kamkanyari in
nannno

´
1. Niwipaw kinki kamkanyari ingwi zn ki nannno
Jesu´ awiri asin nkchunkya
´ Âinari Niwipaw ´ nanykin
´ ´
kamkanya winnnna ni. Ari ingwi ıngun zana neyka
´
name, eymari akwa kukwey´ nek minhuzweykwa ni awiri
´
pinnase kachonakch neki au neyka ni waseyna ni (Luka
13:24). Niwipawri Bibriase yaba ta kamkari zweykwa
´
nkin kwa achwya ni. Niwipaw winkamkanyari ta
nano´ winazari ı´ ngwikin winnay
´
´ ´
kawi Niwipaw kamkanya ni.
D Juan 4:23, 24; 14:6; Efesios 4:
«Jarin mikriga-
´
seykumkwa» 4, 5 agwa u.´
(MATEO 7:15).
2. Kristianu nawin iri ta zawiu
´ ´
neyka sıri Jesuri azi ıe
Kristianu nawin iri kristianu kinki neyka nkrebeku-
´ ´
mngwasya zn kwakumngwa ni Jesuri yana ni. Ikn-
´ ´ ´
hari kristianugwi nano awankwey nariri ta zawiya win-
yngeki, ik krigasain nusi zn ey winya ni. Ey weki,
Niwipaw´ sı´ kinki winaznari unisi zoyaba kristianu nano´
awankwey ´ winneyka ni.
D Marku 13:21-23; Luka 6:43, 44; 13:24 agwa u.
´

3. Niwipaw´ kinki kamkann nugari bema winnannno


´
Bay asewa Âuna unıkya neyka seknann:
˛ Bibriari, Niwipaw ´ Zgaknam nano´ kinki wina-
´ ´
zna ni. Ikse achwyay zwei nari, Bibriase gaknam
´
ta wasya zn azi kawi nkuzoya unikwe winazna ni
(Marku 7:6-8). Winzawiya neykari ayey ´ winuzweinngwa
azna ni. D Juan 17:17; 2 Timoteo 3:16, 17 agwa u.´
´ ´
˛ Niwipaw Jeuwa zakinuga neyka awtari winachw-
ya ni. Jesuri Akak zakinuga zawı´ nareri akingwi nina ni.

«Niwipaw´ sı´ nazna ni winyeki, ayey


´ zori awkwa
nabari du winnanu neyka ni» (TITO 1:16).
´
Ikri Jeuwa´ sı´ azawıa´ awiri Niwipaw ´ zakinugari bunsi kku-
´ ´
ma awngwasi, gwam nkasıskwa key azawıa una ni
(Mateo 6:9). Bema ıkri ´ Niwipaw ´ zakinuga zawiya
nÂwasakwe. D Juan 17:26; Romanos 10:13, 14 agwa u.´
´
˛ Niwipawse Regukngwasi Chusana sı zawiya ni.
´
Niwipawse Regukngwasi Chusana sı, eyma nkin zagu-
´ ´
namsa awkwey knna name, Jesuse zawingwasi gaku-
mana nnna ni. Awiri nwichn nuse neki wasey una ni
´
(Luka 4:43; 8:1; Lucas 23:42, 43, TNM). Awiri a sı azna
´
Âinari eyma sakuku sı waseygwi awngwa ni yana ni. Ey
wame, bemaki ik ima sı´ mimasey awndi, bema Niwi-
paw ´ kamkari winzoyase ktwınuga ´ nann agwaknno.
D Marku 13:10 agwa u.
´
´ ´
˛ Iknhari ik du arunhu neykasin zana neki winna-
nu neyka ni. Jesu sı winaznari sakuku Âina twire´ kei nariri,
´ ´
iknha kpariwa yugwi winneyka ni ( Juan 17:16; 18:36).
Ik du arunhu neyka azi nikndi ayeygwi niknngwa neki
rekusu winneyka ni. D Santiago 4:4 agwa u.´
´
˛ Windinhaguzari zoyaba gunti Âwaskwey neyka ni.
´ ´
Bibriaseri, be zann nenn unigeki, osn rinhachu nari
rinhuzoyam kau nnno nkriwiaki nuga ni. Kristianu
nawin iri nanykin winzwei neykari nkpari azoyaba
´
neki zagunamsa nngwa azari zoya ni. Ey weki, kristia-
nu kinki winneykari eymı´ winniku neyka ni (Miqueas 4:
1-3). Awiri nkmkana azanu nari, azi nari aÂwa igu-
´
namsa awiri tan akusa unikwe azari winzoya ni.
D Juan 13:34, 35; 1 Juan 4:20 agwa u.
´

´ ´
4. Niwipaw kinki kamkann nuga Âwaskwey
ki nannno
´ ´
Bemari Niwipaw kinki kamkari Bibriase yay zoriri
Niwipaw zakinuga neyka awtari nka´ chwya no. Bema-
´ ´
ri Niwipawse Regukngwasi Chusana nkin zn ik du
igunamskwey ´ knna ni zawiya no. Bemari
´ ´
Niwipaw
kinki kamkari iknha dikin dinhaguzari zweinngwa
´
azariri, nkpari azoyaba zagunamsu neyka no. Mari
ima nariza ni mignchona awao.
D 1 Juan 3:10-12 agwa u.
´

Ingumn ´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse


´ ¿Que´ nos 21
˜ la Biblia? zakinuga 15 knowkwase taka u.
ensena ´
´ ´
11 Niwipaw zkunsamri azi naba
mikamkana awko

´
1. Du nari zweykwasi iari niwingunamsa awiza neyka
niwikÂunnno
Jeuwa´ Niwigowna nariri, mannka gwasi ingumn´
´ ´
agnkwya ni awiri niwinhaguzari chwi niwinkregawya
´
ni. Meznakch nikkwasi neki niwigau nari a niwikre-
´ 10:23). Gmsınri
gukngwasi neyka ni ( Jeremıas ´ ach-
´ ´ ´
nase igunamsa awiza neyka kÂunya ni, eyma zana ıkri
´
Niwipawse igunamsa ´
awiza kÂunya ´ 48:17,
ni (Isaıas
18). Bibriase kunsam anikwn nugari du kawi zweykwasi
Niwipawse niwewena neyka ni. D 2 Timoteo 3:16 agwa u.´
Bibriase kunsam anikwn nugari ingumn ´ du nari zo-
´
riri, akwakin ´ neyka azi nisi ipankwey
zeyzey mezankwey ´
´
niwiknannno niwezawiya ni. Niwipaw niwigowna
name, a zkunsam uzoyam kawa na´ niwezna ni.
´
D Salmo 19:7, 11; Apocalipsis 4:11 agwa u.

2. Niwipaw ´ zgaknamri
´ azi naba mikamkana awko
Niwipaw zgaknamri eymı´ nikam nkawa na´ meza-
´ ´
nkwasi amkna neyka ni. Iwa kunsam nari wesyari
´ ´
eymı nikam kawa ni yeyka sı nkin amkna ni (Deutero-
´
nomio 22:8). Ey weki, a zgaknamri eymı´ nariza na-
nnno arunhn niwingwasa wa ni (Proverbios 2:10-12).
´ ´ ´
Ema azarunhkwa nanndi, Bibriase yeykari chk ´ a meza-
nkwa neykari Niwipawse niwiknana neyka ni. Emari ni-
´ ´ ´
kamse, karrose zweinge kwa urakse neki eymey nisi du
´ ´
dinhachukwa nkawa na mezankwasi mikamkana
awkwa ni. D Hechos 17:28 agwa u.´

´ ´ zgaknam ingumn
´ azna
3. Bemari Niwipaw
nannno
Jesuseri mowga zakacho una ni. Ktknn neykari, e
Niwigow uye Niwipaw´ du Âwasi, aguzari awiri gugın
´ kam-

Niwipaw´ zgaknam azi nisi du dinhachukwasi


niwikamkana awnno (SALMO 36:9).
´
kari zoyam kawa nannno mezankwa neyka chwiznha-
´
sa una ni. Ey wame, bemey nikwa mezanngeri, du
nkazarunham kawa ni (Proverbios 3:6). Ase yay zoyari
´ ´ ´
Niwipaw zÂunkn nariri, ingumn zeyzey azari akwa
´
kukwey knika awngwa ni. D Marku 12:28-30 agwa u.´
Mowga nabari, aÂwa Âinasin du rinhuzoya awkwa naba
´ ´
neyka ni (1 Corintios 13:4-7). Ayey nıkkwa nanngeri,
´ ´ ´
Niwipaw mannkasin azi niga nanndi a zana nıkkwa
nanngwa ni. D Marku 12:31; Luka 6:31 agwa u.´

´ zgaknam mikamkana awko


4. Azi nisi Niwipaw
Niwipaw´ zgaknamri
´ ´
niwisinamsin dikin riguzari
zweykwasi mikamkana awkwa ni (Colosenses 3:12-14).
Ingwi neykari nkachwi neyka rinhachusu nanam kawa
ni mezawikwa ni. D Marku 10:7-9 agwa u.´
Niwipaw´ zgaknam yay zweykwari in miknari
´
awkwaba awiri anugweseri tan mezankwasi mikamka-
´
na awkwa ni. Ema warunhkwa nanndi, nikam knna-
´ ´
ri, ik Niwipaw zgaknam gugın uzoriri, nanykin
´
nıkya zn tga ni (Proverbios 10:4, 26; Hebreos 13:18).
´
Ey awi nnkri, ´ Zgaknamri
Niwipaw ´ in miknari
´
wasin zeyzey mezariri a zÂunkn nankwari, bema
gwasiri ingumn ´ awtari a´ chwkwa neyka niwiwiya ni.
D Luka 12:22, 31; 16:13; 1 Timoteo 6:8-10 agwa u.
´
´ zgaknamri
Niwipaw ´ du mezankwasi mikamkana
´ ´
awkwa ni; awiri weyrusin migumchu nankwa yeykari, wi-
´ ´
cham kwa gmey nari aziki mikizn au nankwasi a z-
kunsam mikamkana awkwa ni (Proverbios 14:30; 22:24,
25; 23:20). Jeuwari weyru agi agu nnkwa neki yu neyka ni;
ey weki, ngumchu gunndi mezari sm aga awkwa
neki yugwi neyka ni (Salmo 104:15; 1 Corintios 6:10). Niwi-
´ zgaknamri
paw ´ kwey zweykwaba awiri arunhi nankwa-
ba du nseknankwasi mikamkana awkwa ni (Salmo
´
119:97-100). Ey weki, kristianu nnkurari Niwipaw z-
gaknam niwikamkana wame nkin nanu nari, Niwi-
´ Jeuwa´ zeywam rekkusa awn niweÂuna ingumn ´
paw
niwikazna ni. D Mateo 5:14-16 agwa u. ´

Ingumn ´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse


´ ¿Que´ nos 23
˜ la Biblia? zakinuga12 awiri 13 knowkwase taka u.
ensena ´
´ ´
12 Azi nisi Niwipaw zÂunkn
´
nikkwey nannno

´
1. Niwipaw gwam asisa awndi niwenokwa awnno
Niwipaw´ aznari ik gwam nazasisa unari azna ni, ey
´
wari awtari azna ni (Salmo 65:2). Ey weki, Niwipaw
gwam asisa weri, niwenokwa gunti wa gwasi nanu ney-
ka ni. Bibriase yeykari ingwi cheyrwa amiasin du rinhuzwei
nanndi, Niwipawse anoku neyka ni (1 Pedro 3:7). Israeli-
ta Âina du nanu neyka winhunika kinki awi, Niwipaw ´ gwa-
m asisa uyeri, anoku nnna yeyka ni. Ey wame, du na-
nu neyka iari emey ´ nıkkwa
´ ngnchorıe ´ mezariri du nari
keyw zwein nngwa mezanndi, a niwenokwa wa ni.
´
D Isaıas 1:15; 55:7 agwa u.
´

2. Azi nisi Niwipaw ´ gwam nkasısko´


´
Gwam siskwari gwam asıkumn nuga kamkann
´ ´
nugay kawa ni. Ey wame, Jeuwa nkin gwam asisam
´
kawa ni (Mateo 6:9; Luka 4:8). Awiri niwikzanuga ana-
me, Jesu´ nıwizey
´ nari wicha una ni; ey uname, ase pari
´
Niwipaw gwam asisam kawa ni ( Juan 14:6). Jeuwari
akim ayeyka ı´ kwa paperise
´ mikanisi gwam nasisu nari,
meznkin nkyndi azna ni.
D Mateo 6:7; Filipenses 4:6, 7 agwa u.´
Niwipaw´ gwam asisnge, nokwzari yu nennki,
aseri nokwa wa ni (1 Samuel 1:12, 13). Awiri bin za-
´ seya, zam gnge kwa chwi niweza-
nnge neki, Âwıa,
nnge neki gwam nasisa unndi azna ni.
D Salmo 55:22; Marku 8:6 agwa u.
´

´
3. Kristianusin nnikumkwari iari niwikamkana
awnno
Niwipawse tan zanam Kase unakngwa neykari
´
ıkse ta nano´ azanu nari, osn Âumeka achwyasin kwn
´ ´ ´ sı´ meza-
nnkura name, a zÂunkn nari Niwipaw
´
nkwari aykn niwinregow wa ni (2 Timoteo 3:1, 4;

24
´
2 Pedro 3:3, 13). Ey wame, kristianusin gaknam
´
nkntasi dikin tan rekuskwey nanngwasi nniku-
mam kawa ni. D Hebreos 10:24, 25 agwa u.´
Niwipaw ´ kamkna Âinasin nnıkumkwa
´ nanndi,
´ ´ ´
Niwipaw zÂunkn nikkwey nanngwa ni. Ey wame,
´ ´ ´
Jeuwa sı gayeyka Âinasin nnikumkwari iknha Niwipaw
´
azi nisi kamkna nanndi, eymey niga chwn nusi tan
niwekusngwasi niwikamkana wa ni.
D Romanos 1:11, 12 agwa u.
´

´ zÂunkn
4. Azi nisi Niwipaw ´ ´ nannno
nikkwey
Bibriase nnkriwiana neyka azarunhi, a nina neykasin,
kunsam niwewesyasin awiri tkin zanngwa azarunhn
nusi neyka ni. Azarunhn nusi awiri gwam nkasisn
nukndi, Niwipaw ´ agnkwya
´ neyka awiri niwinhaguzn
´
wa nano mezn awkwa nngwa ni.
´
D Josue 1:8; Salmo 1:1-3 agwa u.
´

Niwipaw ´ sı´ mezari nzwein nuknge zn a zÂunkn


´
nnanngwa ni. Ey weki, zam gu neri nwicha awkwa
´
nndi, anugwe ´ eyma zana neyka ni. Ey wame,
sıri
´ ´
ingumn a sı mezankwasi Bibria du riwiri nkazarun-
ham kawa ni. D Mateo 4:4; Hebreos 11:1, 6 agwa u.´

5. Niwipaw ´ zÂunkn
´ nankwari iari amkana
awnno
´ ´ ´ ´
Jeuwa a zÂunkn du chwya ni. A sı ta nano me-
´
zankwa ´ niwiknna neyka
neyka awiri akwa kukwey
´
mikizatikuma awkwa name, niwingunamsa ´ wa ni (Sal-
´
mo 91:1, 2, 7-10). Du niwezari awiri zeyzey mezankwey
nanu nngwa rebonkwey ´ neyka name, du niwichwya
´
ni awiri ingumn du nari zoriri zeyzey mezankwey´ neyka
niwezawiya ni. D Salmo 73:27, 28; Santiago 4:4, 8 agwa u.´

Ingumn ´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse


´ ¿Que´ nos 25
˜ la Biblia? zakinuga 17 knowkwase taka u.
ensena ´
´ ´ ´
Niwipaw sı nazna ni ı winzoyari
13 Bibriase azi kizanngwa ni
´
wasya no

´ ´ ´
1. Niwipaw sı nazna ni ı winzoyari duna gunti ki
nannno
Niwipaw ´ sı´ nazna ni ı´ azoyabari ik du nari zoya weri
´
azariri, du arunhya eygwi ktwınuga ´ ni. Ey wame, Niwi-
´
pawse chwi knisiri awtari nkregawya ni. Ey weki,
´ ´ ´
Niwipaw sı nazna ni ı winzoyeki du nanu neyka unisi
zwein nuga ni (2 Corintios 4:3, 4; 11:13-15). Awiri nkpa-
ri azoyaba twire´ winiri, ingeygwi zi azi zoriri, gmsin
nenn´ atnhi zi azi winzoya nokwkwa
´ ni. Ey wame,
Niwipaw sı du nari zoya weri aznari eymı´ nokwa weri
´ ´
kwa riwanu neyka ni.
D Mateo 24:11, 12; Marku 13:4-6 agwa u.
´

Nanykin winnigari Niwipaw ´ Jeuwa´ zeywam kkusya ´


ni. Ey weki, winniku neykaseri osn Âume kkusya ni. ´
´ ´ ´
Niwipaw sı awiri wichana sı ta zawiu nariri Bibriase aniku
´ ´
neyka winzawiya ni. Ey wame, Jeuwaseri ıkse ta
neyka agnchona awndi azna ni.
D Ezequiel 18:4; 1 Timoteo 2:3-5 agwa u.
´

2. Niwipaw ´ sı´ nazna ni ı´ winzoyari Bibriase azi


´
kizanngwa ni wasya no
´ kamkari aguzanya
Niwipaw ´ winı´ zoyeki, Iknusi nn-
´ ´ ´
gwn aguzari zoyame, Niwipaw krigasaykch awkwey
winknanu neyka ni (Santiago 4:4). Bibriaseri ´ Niwipaw´
´ ´ ´
sı naznn ı winzoyari «Babironia Awn kawa» zakinuga
´ ´ ´
zakachosya ni; awiri Noe kwakwe Diruwiw nznkiri, ima
´
powruse ´ sı´ naznn ayngwa nina wasya
pari Niwipaw ´
´ ´ ´ ´
ni. Bin zanugwi, Niwipaw sı naznn ı ingeygwi krigasay
wam ipasi zwein nugari Niwipawse ankchunha
awngwa ni. D Apocalipsis 17:1, 2, 5, 16, 17; 18:8 agwa u.´
´ sı´ naznn ı´ winzoyabari ik du arunhya
´
Niwipaw
ktwigwi neyka name, ta neyka azawin nusi, Jeuwase
nkagukn nuga ni. D Miqueas 4:2, 5 agwa u.´

26
´
3. Niwipaw kamkana awn aÂunari azi nikam
kawnno
´
Jeuwaseri ik du nisiri ta neyka aguzna nanndi
´ ´ ´
awtari nkregawya ni. Ey wame, digasay Niwipaw
´ ´
sı naznn winyeyka chusa awkwa azawiya ni. Jeuwa
´
aguzn awndi, ase aguznay kawi winzoya unigeri,
ari zeyzey azanngwa ni. D Apocalipsis 18:4 agwa u.´
Jesu´ nwichakiri,
´ ´
apostol Âinase gaknam wasey uye-
ri, ikseri aguzari winipana awiri ayey ´ winhuzoya una ni.
´ ´
Jeuwaseri eymey nari kwam kawa ni awiri tan mezari
kwey tkin duna unakngwa neyka azawiagwi una ni.
Iknha winninaygwi, Jeuwase niwikya neykari
ayey´ nkuzoriri awtari nkachwam kawa ni.
D 1 Tesalonicenses 1:8, 9; 2:13 agwa u.
´

Digasay ´ Niwipaw ´ sı´ nazna ni ı´ winzoya neykase pari


winachona awiri a sı´ nika wari Jeuwaseri ´ ipana wa ni.
´ ´
Ey awiri, a zÂunkn neyka nariri, pin znay sinam
´anugwe sı´ neykasin dikin dinhaguzari awiri akwakin
´
kukwey ´ nngwa ni. Mari emey ´ waba ey kwn meÂuno.
D Marku 10:29, 30; 2 Corintios 6:17, 18 agwa u.
´

´
4. Kagmse ingumn ´ tan niwezari kukwey
´
´ ´
nanngwasiri, Niwipaw azi nikngwa nnno
´ ´ ´ ´
Jeuwaseri digasay a sı nazna ni ı winzoya kchunha
awngeri, ingumn ´ tan zanam zn kwakuma
´ awngwa
´
ni. Ey unigeri, ik digasya awiri
´
aykn minregawi zweykwa ney-
kari ku nanngwa ni. Ey anawi
´ Nanykin winni-
nngeri, pin ıkri Jeuwa´ nkin gari dikin diwari
kamkanngwa ni. Eymı´ awn- zweykwa neyka
gwa neykari duna narizay ´ meza- ´
chwiznhasya ni
nu kino. D Apocalipsis 18:20, 21;
21:3, 4 agwa u.´

Ingumn ´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse


´ ¿Que´ nos 27
˜ la Biblia? zakinuga 15 awiri 16 knowkwase taka u.
ensena ´
Iari Niwipawri agunam
14 iba nknari nkamkanndi
azannno

1. Iari Niwipawri israelita Âina apowru nngwasi


nkaguka una no
Abrahan´ awiri agmsınse
´ winreneysi zoyari apowru
nngwasi, Niwipawse nkaguka una ni awiri kunsam
´ ´
uzweingwasi kchusa una ni. Iknhari Jeuwaseri Israel
´
zakinukngwa regow una ni; iknha nkin Niwipaw du
´ ´
kamkanya nariri Niwipaw zgaknam du uzweykwa
´
kznna ni (Salmo 147:19, 20). Iknhase pari, ik pin
´ ´
znay zann duna Âuna neyka ipankwey nngwa nnna
´
ni. D Genesis 22:18 agwa u.´
Niwipawri israelita nkaguka una ni a sı´ gayeyka nn-
gwasi. Iknha aznna neyka azarunhn nusi, Niwipaw ´
´
zgaknam du uzoya awndi du niwezari kukwey nariza
´
ni (Deuteronomio 4:6). Israelita nanu neykari Niwipaw
´ ´ ´
Âwasa awkwey winknanngwasiri, israelita Âina takkwa
kznna ni. D Isaıas ´ 43:10, 12 agwa u.´

´
2. Kristianuri ´
iari iba nknari Niwipaw
kamkanam kawnno
Israelita Âinari winnoku nareri, Jeuwase nchusa awiri
kristianu nisi wa zn apowru nngwasi nkaguka una ni
(Mateo 21:43; Luka 13:34, 35). Ey wame, iwa israelita
apowru nnanu nari, kristianu kinki neyka Jeuwa´ nkin
kamkari a sı´ gayn nuga neyka ni.
D Hechos 15:14, 17 agwa u.
´
´ ´
Jesu winkriwiya Âinari iba nknari pin znay
´ ´
gaknam Niwipaw sı basi awiri ingeygwi azawingwasi
gasa una ni (Mateo 10:7, 11; 28:19, 20; Marku 13:10). Ey
´ ´ waseykumey
´ ´
wame, ima gaknamri ingumn gugın
´
annchori akowna nzanikn nuga ni. Ey awiri, Jeuwaseri
´
ik pin znay zann a kinki kamkanyasin iba nkna-
nngwasi nnisn nuga ni (Apocalipsis 7:9, 10). Kristianu

28
´
kinki neykari iba nknari dikin riguzari twire winnkya
´
ni. Awiri winnknıkumi wayri, gaknam Bibriase pari
´
akin gunti winipanya ni. D Hebreos 10:24, 25 agwa u.´

´ ´
3. Jeuwa sı gayeyka Âina azi nari kwakumaye
´ ´
1870 kgise pari ing mowga nankin neykase Bibria
´
birin zanika awkin ta waseykumu nari zwein nuga ni wina-
gnchunna. Jesuseri kristianu iba nknari gaknam
wasey awkwa kyana nnna ni agnchona uyeri, pin
´ ´
znay Niwipawse Regukngwasi Chusana sı waseinpana
´ ´
keyw una. Ey awi 1931 kgiseri Jeuwa sı gayeyka Âina zaki-
nukngwa nina ni. D Marku 13:10; Hechos 5:42 agwa u.´

´ ´
4. Jeuwa sı gayeyka Âinari azi kawi iba nknari zwein
nuknno
Jesu´ nwichakiri,
´ umnte azna Âinari Jesu´ Sakuku
nkachwi winzoyame, kristianu pin znay ´ nnıkumi´
´
waseri kamkana una ni (Hechos 16:4, 5). Ey uye zn-
´ ´
naygwi,´ Jeuwa sı gayeyka Âinari kristianu umnte azna,
´ ´
Zam Anugwe sı Retgari, pin znay bisinn anukn
nuga du winchwya ni. Paperi Bibria sı´ wasya ´ ´
900 na-
´ ´
nkin diwn diwn aseykumya rezagikumana achun-
´
hasi wesya ´
ni. Bibriase pari 110 mir ingumnkch
´ ´ ´
nhanıkumi znabari gaknamsin tan akusya ´ ni
´ ´
awiri eymabari umnte aznari ingeygwi igunamsa
awiza azna kwya ni. D 1 Pedro 5:2, 3 agwa u.´
Jeuwa´ sı´ gayeyka Âinari iba nknari duna
gaknam Bibria sı´ zawin anuga ni. Apostol ´ Âina winni-
naygwi, urak nukn nugay ´ gaknam waseykumya ni
´ ´
(Hechos 20:20). Awiri Bibria sı riwıa awn aÂunari igu-
´
namsa ukumya ni. Ey weki, iba nknna ankin zn
´ ´
ananu nari; sinam anugwe sı aneykari ingwi rekwa
´
nankin nari dinhaguzari azoya ni, ey wame
Niwipaw ´ niwinhaguzari niwinkwa wa ni
(2 Tesalonicenses 1:3). Niwipaw ´ zgunam
aname, azi nari zeyzey nkakusa unikwe ni-
wezari ingeygwi igunamsnngwa niwe-
´ zeyzey niwezna ni.
zna aname, ingumn
D Salmo 33:12; Hechos 20:35 agwa u.
´

Ingumn ´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse


´ ¿Que´ nos
˜ la Biblia? zakinuga 19 knowkwase taka u.
ensena ´
´ ´
15 Azi nameri Bibria sı eyki riwı
zoyam kawnno

´ ´
1. Bibria sı riwı nzwein nukndi azi nisi mikamkana
awnno
´ ´ ´
Bibriase ing nnkriwıa una neykari Jeuwa miguzanika
´
una nannno. Ey una neykari, ingumn du chwi zwein
nngwa mezankwa ´ (1 Pedro 2:2). Akwa kukwey ´ mikna-
nngwasiri, ´ Jeuwa´ zÂunkn
´ nisiri Bibria riwı´ zoyam
kawa ni. D Juan 17:3; Judas 21 agwa u.´
Niwipaw ´ sı´ ingumn ´ nnkriwı´ nzwein nukngeri, in-
´
gumn ta kinki nannno mezari nzweingwa ni awiri ase
´ ´
aÂunay kawi nikkwey miknanngwa ni (Hebreos 11:1, 6).
´ ´
Ingumn ta nano mezari nzweingeri, du nanu neyka iari
eymey´ nıkkwa´ ngnchorıe ´ mezariri, du nari keyw zwei-
nngwa mezanngwa ni. D Hechos 3:19 agwa u.´

´
2. Azi nisi ingeygwi igunamskwey miknannno
´
Duna neyka nkya ukumndi mezankwa nndi, ey
´ ´
wame, ingeygwise agnchona unarigwi mezannko. Ey
´ ´ ´ ´
wame, Bibria sı ingumn nnkriwı nzoyaygwi, Jeuwa
sı´ awiri duna gaknam anikwn nuga neykari ingeygwise´
´ ´
emey nisi Bibriasin azawiam nkawa na mezanngwa ni.
D Romanos 10:13-15 agwa u.
´
´ ´ ´
Inse Bibria sı kuwaseykwey miknannno. Misinam
awiri miÂunknse. Ey weki, osn achway ´ kei nari,
du du key zn azawikwa. Niwipaw sı nkrebekuma´
´ ´
meznn kei nari, Niwipaw ´ nikngwa neyka zn azawıa ´
awkwa. Du nari nzweingeri, gaknamseri ingumn ta ´
iyunnno minzanngwa ni. D 2 Timoteo 2:24, 25 agwa u.´

3. Niwipawsin azi nankwey ´ nannno

Bibria sı´ ingumn


´ riwı´ nzweindi, anugwe
´
sı´ ta nano´
´ ´ ´
mezariri ingumn Jeuwa zÂunkn nnanngwa ni.
´ ´
Ey awi nnkri, agmsin nankin nnikngwa ni.
D 2 Corintios 6:18 agwa u.
´

´ Jeuwa´ zÂunkn
Mari ingumn ´ nnanngwa ni
4. Ingumn ´ nriwı´ nzweingwasi in mingunamsa ´
¿Qué nos enseña
awnno la Biblia?
Bibria sı´ riwı´ kinki zwein nngwa mezankwa
´ (Hebreos
´ ´
5:13, 14). Jeuwa sı gayeyka Âinari ribru ¿Que´ nos ensena
˜ la
´ ´
Biblia? zakinugasin nazawıa u keykwa. Ey awi ingumn ´
riwı´ nzweingeri, zeyzey mezanngwa ni.
D Salmo 1:1-3; 73:27, 28 agwa u.
´
´
Bibriase gaknam duna anikwn nugari Jeuwa, ´
zeyzey zanam zpawse, niwewena neyka ni. Jeuwa´ Paperise awiri Inter-
´
zÂunknsin nnnıkumi ´
nzweindi, ma ayeygwi aÂun- net www.jw.org seri
kn nnanngwa ni (Hebreos 10:24, 25). Jeuwase ingwi sientu gwasi
aguznay
´ kawi zwein nngwa mezanndi, du mezariri ´
neki ingumnkch
´ miknanngwa ni. Eymey
´ nnisi nzwein ´ ´
akwa kukwey diwn diwn aseyku-
nukndi, du nnkarunha una kawngwa ni. mya rezagikumana
´
D 1 Timoteo 1:11; 6:19 agwa u. kwya ni

Ingumn ´ nkriwıa ´ awn meÂunndi, rıbruse


´ ¿Que´ nos 31
˜ la Biblia? zakinuga 18 knowkwase taka u.
ensena ´
GAKNAM
NRIWINGWASI
NNKAGUKA
AWN MEÁUNO
1 Bema gaknam
2 ´ ´
Inri Niwipaw
3 Duna gaknam
´
duna nıwizey nari nannno Bibriase anikwyari
´ ´
kwn nuga Niwipaw arunhya
nannno ki nannno

4 ´
Jesukrısturi in
5 Niwipawri Kagmseri
6 Wichana neykari
7 Niwipawse
´ ´
nannno azi nikngwa azann chka azanikkwey Regukngwasi
´
nuga nannno nannno Chusanari in
nannno

8 ´
Chwi zanamri
9 Azi nisi ingwi
10 ´
Niwipaw kinki
11 ´
Niwipaw zkun-
´ ´ kamkanyari ´
Niwipawse eykch urakse rekwa samri azi naba
znn azname ki zeyzey mezari in nannno mikamkana awko
´
nannno kukwey nannno

12 ´
13 ´ ´
14
Azi nisi Niwipaw Niwipaw sı nazna ni Iari Niwipawri
´ ´
zÂunkn ı winzoyari Bibriase agunam iba
´
nikkwey nannno azi kizanngwa ni nknari nkam-
´
wasya no kanndi azannno

s
200211
fg-ARH

También podría gustarte