Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
1.1. Gii thiu chng. Trong chng ny trnh by tng qut v cng ngh truy nhp v tuyn bng rng, c im, cc chun ca WiMAX, bng tn s dng, cch thc truyn sng, cc m hnh ng dng, l trnh pht trin v tnh hnh trin khai WiMAX. 1.2. Khi nim. WiMax l mt mng khng dy bng thng rng vit tt l Worldwide Interoperability for Microwave Access. WiMax ng dng trong thit b mng Internet dnh s lng ngi s dng ln thm vo gi thnh r. WiMax c thit k da vo tiu chun IEEE 802.16. WiMax gii quyt tt nht nhng vn kh khn trong vic qun l u cui. WiMax s dng k thut sng v tuyn kt ni cc my tnh trong mng Internet thay v dng dy kt ni nh DSL hay cp modem. WiMax nh mt tng i trong vng ln cn hp l n mt trm ch m n c yu cu thit lp mt ng d liu n Internet. Ngi s dng trong phm vi t 3 n 5 dm so vi trm ch s c thit lp mt ng dn cng ngh NLOS (Non-Line-Of-Sight) vi tc truyn d liu rt cao l 75Mbps. Cn nu ngi s dng trong phm vi ln hn 30 dm so vi trm ch th s c anten s dng cng ngh LOS (Line-OfSight) vi tc truyn d liu gn bng 280Mbps. WiMAX l mt chun khng dy ang pht trin rt nhanh, ha hn to ra kh nng kt ni bng thng rng tc cao cho c mng c nh ln mng khng dy di ng, phm vi ph sng c m rng. 1.3. c im. WiMAX c thit k ch trng vo nhng thch thc gn vi cc loi trin khai truy nhp c dy truyn thng nh:
n cc trm gc qua nhng khong cc di (ng kt ni gia im truy nhp WLAN v mng bng rng c nh).
Last mile. S dng cc anten im a im ni cc thu bao thuc nh
ring hoc doanh nghip ti trm gc. WiMAX c pht trin vi nhiu mc tiu quan tm nh:
o
Cu trc mm do :
gm im a im, cng ngh li (mesh) v ph sng khp mi ni. iu khin truy nhp MAC) phng tin truyn dn h tr im a im v dch v rng khp bi lp lch mt khe thi gian cho mi trm di ng (MS). Nu c duy nht mt MS trong mng, trm gc (BS) s lin lc vi MS trn c s im im. Mt BS trong mt cu hnh im im c th s dng anten chm hp hn bao ph cc khong cch xa hn. o Cht lng dch v QoS : WiMAX c th c ti u ng i vi hn hp lu lng s c mang. C 4 loi dch v c h tr: dch v cp pht t nguyn (UGS), dch v hi vng thi gian thc (rtPS), dch v hi vng khng thi gian thc (nrtPS), n lc tt nht (BE). o Trin khai nhanh: So snh vi trin khai cc gii php c dy, WiMAX yu cu t hoc khng c bt c s xy dng thit lp bn ngoi. V d, o h to rnh cc ng cp th khng yu cu. Cc nh vn hnh m c c cc ng k s dng mt trong cc di tn ng k, hoc d kin s dng mt trong cc di tn khng ng k, khng cn trnh cc ng dng hn na cho chnh ph. o Dch v a mc: Cch thc ni m QoS c phn pht ni chung da vo s tha thun mc dch v (SLA) gia nh cung cp dch v v ngi s dng cui cng. Chi tit hn, mt nh cung cp dch v c th cung cp cc SLA khc nhau ti cc thu bao khc nhau, thm ch ti nhng ngi dng khc nhau s dng cng MS. Cung cp truy nhp bng rng c nh trong nhng khu vc th v ngoi , ni cht lng cp ng th km hoc a vo kh khn, khc phc thit b s trong nhng vng mt thp ni m cc nhn t cng ngh v kinh t thc hin pht trin bng rng rt thch thc.
tnh cht r rt nh cung cp, to ra s d dng i vi ngi dng cui cng truyn ti v s dng MS ca h cc v tr khc nhau, hoc vi cc nh cung cp dch v khc nhau. Tnh tng thch bo v s u t ca mt nh vn hnh ban u v n c th chn la thit b t cc nh i l thit b, v n s tip tc a chi ph thit b xung khi c mt s chp nhn a s. o Di ng: IEEE 802.16e b sung thm cc c im chnh h tr kh nng di ng. Nhng ci tin lp vt l OFDM (ghp knh phn chia tn s trc giao) v OFDMA (a truy nhp phn chia tn s trc giao) h tr cc thit b v cc dch v trong mt mi trng di ng. Nhng ci tin ny, bao gm OFDMA m rng c, MIMO (nhiu u ra nhiu u vo), v h tr i vi ch idle/sleep v hand off, s cho php kh nng di ng y tc ti 160 km/h. Mng WiMax di ng cho php ngi s dng c th truy cp Internet khng dy bng thng rng ti bt c trong thnh ph no. o Li nhun: WiMAX da vo mt chun quc t m. S chp nhn a s ca chun v s dng chi ph thp, cc chip c sn xut hng lot, s a chi ph gim t ngt v gi cnh tranh xy ra s cung cp s tit kim chi ph ng k cho cc nh cung cp dch v v ngi s dng cui cng. Mi trng khng dy c s dng bi WiMAX cho php cc nh cung cp dch v ph v nhng chi ph gn vi trin khai c dy, nh thi gian v cng sc. o Hot ng NLOS: Kh nng hat ng ca mng WiMAX m khng i hi tm nhn thng gia BS v MS. Kh nng ny ca n gip cc sn phm WiMAX phn pht di thng rng trong mt mi trng NLOS. o Ph sng rng hn: WiMAX h tr ng nhiu mc iu ch, bao gm BPSK, QPSK, 16QAM, 64QAM. Khi yu cu vi b khuch i cng sut cao v hot ng vi iu ch mc thp (v d BPSK hoc QPSK). Cc h thng WiMAX c th ph sng mt vng a l rng khi ng truyn gia BS v MS khng b cn tr. M rng phm vi b gii hn hin ti ca WLAN cng cng (hotspot) n phm vi rng (hotzone) cng cng ngh th c th s dng nh v di chuyn. nhng iu kin tt nht c th t c phm vi ph sng 50 km vi tc d liu b h thp (mt vi Mbit/s), phm vi ph sng in hnh l gn 5 km vi CPE (NLOS) trong nh v gn 15km vi mt CPE c ni vi mt anten bn ngoi (LOS).
gc vi mt knh 20 MHz trong cc iu kin truyn sng tt nht. o Tnh m rng. Chun 802.16 -2004 h tr cc di thng knh tn s v tuyn (RF) mm do v s dng li cc knh tn s ny nh l mt cch tng dung lng mng. Chun cng nh r h tr i vi TPC (iu khin cng sut pht) v cc php o cht lng knh nh cc cng c thm vo h tr s dng ph hiu qu. Chun c thit k t t l ln ti hng trm thm ch hng nghn ngi s dng trong mt knh RF. Cc nh vn hnh c th cp pht li ph qua hnh qut nh s thu bao gia tng. H tr nhiu knh cho php cc nh ch to thit b cung cp mt phng tin ch trng vo phm vi s dng ph v nhng quy nh cp pht c ni r bi cc nh vn hnh trong cc th trng quc t thay i khc nhau. o Bo mt: Bng cch mt ha cc lin kt v tuyn gia BS v MS, s dng chun mt ha tin tin AES ch CCM, m bo s ton vn ca d liu trao i qua giao din v tuyn. Cung cp cho cc nh vn hnh vi s bo v mnh chng li nhng hnh vi nh cp dch v. 1.4. Gii thiu cc chun IEEE 802.16. 1.4.1. Chun IEEE 802.16 2001. Chun IEEE 802.16-2001 c hon thnh vo thng 10/2001 v c cng b vo 4/2002, nh ngha c t k thut giao din khng gian WirelessMAN cho cc mng vng th. c im chnh ca IEEE 802.16 2001: Giao din khng gian cho h thng truy nhp khng dy bng rng c nh hat ng di tn 10 66 GHz, cn tha mn tm nhn thng.
Lp vt l PHY: WirelessMAN-SC.
Tc bit: 32 134 Mbps vi knh 28 MHz. iu ch QPSK, 16 QAM v 64 QAM. Cc di thng knh 20 MHz, 25 MHz, 28 MHz. Bn knh cell: 2 5 km. Kt ni c nh hng, MAC TDM/TDMA, QoS, bo mt.
1.4.2. Chun IEEE 802.16a. V nhng kh khn trong trin khai chun IEEE 802.16, hng vo vic s dng tn s t 10 66 GHz, mt d n sa i c tn IEEE 802.16a c hon thnh vo thng 11/2002 v c cng b vo thng 4/2003. Chun ny c m rng h tr giao din khng gian cho nhng tn s trong bng tn 211 GHz, bao gm c nhng ph cp php v khng cp php v khng cn tho mn iu kin tm nhn thng. c im chnh ca IEEE 802.16a nh sau: B sung 802.16, cc hiu chnh MAC v cc c im PHY thm vo cho di 2 11 GHz (NLOS). Tc bit : ti 75Mbps vi knh 20 MHz.
iu ch OFDMA vi 2048 sng mang, OFDM 256 sng mang, QPSK, 16
QAM, 64 QAM. Di thng knh c th thay i gia 1,25MHz v 20MHz. Bn knh cell: 6 9 km.
Lp vt l PHY: WirelessMAN-OFDM, OFDMA, SCa.
Cc chc nng MAC thm vo: h tr PHY OFDM v OFDMA, h tr cng ngh Mesh, ARQ. 1.4.3. Chun IEEE 802.16 2004. Thng 7/2004, chun IEEE 802.16 2004 hay IEEE 802.16d c chp thng qua, kt hp ca cc chun IEEE 802.16 2001, IEEE 802.16a, ng dng LOS di tn s 10- 66 GHz v NLOS di 2- 11 GHz. Kh nng v tuyn b sung nh l beam forming v knh con OFDM. 1.4.4. Chun IEEE 802.16e. u nm 2005, chun khng dy bng thng rng 802.16e vi tn gi Mobile WiMax c ph chun, cho php trm gc kt ni ti nhng thit b ang di chuyn. Chun ny gip cho cc thit b t cc nh sn xut ny c th lm vic, tng thch tt vi cc thit b t cc nh sn xut khc. 802.16e hat ng cc bng tn nh hn 6 GHz, tc ln ti 15 Mbps vi knh 5 MHz, bn knh cell t 2 5 km.
WiMAX 802.16e c h tr handoff v roaming. S dng SOFDMA, mt cng ngh iu ch a sng mang. Cc nh cung cp dch v m trin khai 802.16e cng c th s dng mng cung cp dch v c nh. 802.16e h tr cho SOFDMA cho php s sng mang thay i, ngoi cc m hnh OFDM v OFDMA. S phn chia sng mang trong m hnh OFDMA c thit k ti thiu nh hng ca nhiu pha thit b ngi dng vi anten a hng. C th hn, 802.16e a ra h tr ci tin h tr MIMO v AAS, cng nh cc handoff cng v mm. N cng ci tin cc kh nng tit kim cng sut cho cc thit b di ng v cc c im bo mt linh hot hn. 1.5. Cc bng tn ca Wimax. 1.5.1. Cc bng tn c xut cho WiMAX trn th gii. Cc bng c Din n WiMax tp trung xem xt v vn ng c quan qun l tn s cc nc phn b cho WiMax l: Bng tn 2,3-2,4GHz (2,3GHz Band) : c xut s dng cho Mobile WiMAX. Ti Hn Quc bng ny c trin khai cho WBA (WiBro). Bng tn 2,4-2,4835GHz: c xut s dng cho WiMAX trong tng lai . Bng tn 2,5-2,69GHz (2,5GHz Band): c xut s dng cho WiMAX di ng trong giai on u . Bng tn 3,3-3,4GHz (3,3GHz Band): c xut s dng cho WiMAX c nh. Bng tn 3,4-3,6GHz (3,5GHz Band): c xut s dng cho WiMAX c nh trong giai on u : FWA (Fixed Wireless Access)/WBA (WideBand Access). Bng tn 3,6-3,8GHz: c xut s dng cho WiMAX c nh (WBA) v cp cho Chu u. Tuy nhin, bng 3,7-3,8 GHz c dung cho v tinh vin thng Chu , nn bng tn ny khng c s dng cho Wimax Chu .
Bng tn 5,725-5,850GHz: c xut s dng cho WiMAX c nh trong giai on u. Ngoi ra, mt s bng tn khc phn b cho BWA cng c mt s nc xem xt cho BWA/WiMax l: bng tn 700-800MHz (< 1GHz), bng 4,9-5,1GHz. 1.5.2. Cc bng tn Vit nam dnh cho WiMAX. Bng tn 2,3-2,4GHz : C th dnh on bng tn ny cho WiMAX. Bng tn 2,3-2,4GHz thch hp cho c WiMAX c nh v di ng. Bng tn 2,5-2,69GHz : Bng tn ny hin nay ang c s dng nhiu cho vi ba v MMDS (tp trung ch yu H ni v thnh ph H Ch Minh). Ngoi ra, bng tn ny l mt trong cc bng tn c xut s dng cho 3G. Bng tn ny li l bng tn c nh gi l thch hp nht cho WiMAX di ng v c Din n WiMAX xc nhn chnh thc l bng tn WiMAX. Mt s nc cng dnh bng tn ny cho WiMAX nh M, Mhic, Brazil, Canada, Singapo. V vy, ngh dnh bng tn 2,5-2,69GHz cho WiMAX.
Bng tn 3,3-3,4GHz:
Theo Qui hoch ph tn s VT quc gia, bng tn ny c phn b cho cc nghip v V tuyn nh v, c nh v lu ng. Hin nay, v pha dn s v qun s vn cha c h thng no c trin khai trong bng tn ny. Do , c th cho php s dng WiMAX trong bng tn 3,3-3,4GHz.
Bng tn 3,4-3,6GHz, 3,6-3,8GHz:
i vi Vit nam, h thng v tinh VINASAT d kin s s dng mt s on bng tn trong bng C v Ku, trong c bng tn 3,4-3,7GHz. Ngoi ra, on bng tn 3,7-3,8GHz mc d cha s dng cho VINASAT nhng c th c s
dng cho cc trm mt t lin lc vi cc h thng v tinh khc. V vy, khng nn trin khai WiMAX trong bng tn 3,4 - 3,8 GHz.
Bng tn 5,725-5,850GHz:
Hin nay, bng tn ny c B qui nh dnh cho WiFi. Nu cho php trin khai WiMAX trong bng tn ny th cng s hn ch bng tn dnh cho WiFi. Bng tn ny c th thch hp cho cc h thng WiMAX vng nng thn, vng su, vng xa, c th cho php h thng WiMAX pht vi cng sut cao hn gim gi thnh trin khai h thng WiMAX. V vy, ngh cho php trin khai WiMAX trong bng tn 5,725-5,850GHz nhng WiMAX phi dng chung bng tn v phi bo v cc h thng WiFi. Nh vy, vi hin trng s dng bng tn ti Vit Nam nh trn, cc bng tn c kh nng dnh cho WiMAX Vit Nam l: Bng tn 2,3-2,4GHz v 3,3-3,4GHz cho cc h thng truy cp khng dy bng rng, k c WiMAX. Bng tn 5,725-5,850GHz cho cc h thng truy cp khng dy bng rng, k c WiMAX nhng cc h thng ny phi dng chung bng tn vi cc h thng WiFi vi iu kin bo v cc h thng WiFi hot ng trong bng tn ny. Bng tn 2,5-2,690GHz cho cc h thng truy cp khng dy bng rng, k c IMT2000 v WiMAX. Hin ti, chnh ph cp php th nghim dch v WiMAX di ng ti bng tn 2,3-2,4 GHz; v bng tn 2,5-2,69 GHz. (theo cng vn s 5535/VPCP-CN ca Vn phng Chnh ph). 1.6. Truyn sng. Trong khi nhiu cng ngh hin ang tn ti cho khng dy bng rng ch c th cung cp ph sng LOS, cng ngh WiMAX c ti u cung cp ph sng NLOS. Cng ngh tin tin ca WiMAX cung cp tt nht cho c hai. C LOS v NLOS b nh hng bi cc c tnh ng truyn mi trng ca chng, tn tht
ng dn, v ngn qu kt ni v tuyn. Trong lin lc LOS, mt tn hiu i qua mt ng trc tip v khng b tc nghn t my pht n my thu. Mt lin lc LOS yu cu phn ln min Fresnel th nht th khng b ngn cn ca bt k vt cn no, nu tiu chun ny khng tha mn th c s thu nh ng k cng tn hiu quan st. h Fresnel c yu cu ph thuc vo tn s hot ng v khong cch gia v tr my pht v my thu. Trong lin lc NLOS, tn hiu n my thu qua phn x, tn x, nhiu x. Cc tn hiu n my thu bao gm cc thnh phn t ng trc tip, cc ng c phn x nhiu ln, nng lng b tn x, v cc ng truyn b nhiu x. Cc tn hiu ny c khong tr khc nhau, suy hao, phn cc, v n nh quan h vi ng truyn trc tip. L nguyn nhn gy ra nhiu ISI v mo tn hiu. iu khng phi l vn i vi LOS, nhng vi NLOS th li l vn chnh. C nhiu u im m nhng trin khai NLOS to ra ng khao kht. V d, cc yu cu lp k hoch cht ch v gii hn chiu cao anten m thng khng cho php anten c b tr cho LOS. Vi nhng trin khai t bo k nhau phm vi rng, ni tn s c s dng li l ti hn, h thp anten l thun li gim nhiu knh chung gia cc v tr cell lin k. iu ny thng c tc dng thc y cc trm gc hot ng trong cc iu kin NLOS. Cc h thng LOS khng th gim chiu cao anten bi v lm nh vy s c tc ng n ng quan st trc tip c yu cu t CPE n trm gc.
Cng ngh NLOS cng gim ph tn ci t bng cch t di cc mi che thit b CPE ng nh nguyn bn v gim bt kh khn nh v tr cc a im t CPE thch hp. Cng ngh cng gim bt nhu cu quan st v tr thit b pha trc v ci thin chnh xc ca cc cng c lp k hoch NLOS. Xem minh ha trn hnh 1.1. Cng ngh NLOS v nhng tnh nng c nng cao trong WiMAX to kh nng s dng thit b pha u khch hng (CPE) trong nh. Cng ngh WiMAX, gii quyt v gim nh cc vn do bi cc iu kin NLOS bng cch s dng: cng ngh OFDM, OFDMA, iu ch thch nghi, cc cng ngh sa li, cc cng ngh anten, iu khin cng sut, knh con. Di y trnh by khi qut v nhng gii php nu trn. 1.6.1. Cng ngh OFDM. Cng ngh OFDM (ghp knh phn chia tn s trc giao), da vo FDM l cng ngh m s dng nhiu tn s truyn ng thi nhiu tn hiu song song, tng tc truyn dn. Mi tn hiu c di tn s ring (sng mang con) m sau c iu ch theo d liu. Mi sng mang con c tch bit bi mt di bo v m bo rng chng khng chng ln nhau. Nhng sng mang ny sau c gii iu ch my thu s dng cc b lc tch ring cc di. OFDM tng t vi FDM nhng hiu qu ph ln hn bi khong cch cc knh con khp gn hn
(cho n khi chng thc s chng nhau). iu ny c thc hin bi tm cc tn s m chng trc giao, c ngha l chng vung gc theo cm nhn ton hc, cho php ph ca mi di thng con c gim ng k bng cch di chuyn cc di bo v v cho php cc tn hiu chng nhau. gii iu ch tn hiu, cn mt b bin i Fourier ri rc (DFT). So snh FDM v OFDM c minh ha trn Hnh 1.2.
Trong OFDM chng ta c 256 sng mang vi 192 sng mang con d liu, 8 sng mang con pilot.
Cc sng mang con pilot cung cp mt tham chiu ti thiu nhng dch chuyn tn s v pha trong thi gian truyn trong khi cc sng mang null cho php cc khong bo v v sng mang DC (tn s trung tm). Tt c cc sng mang con c gi cng thi gian. OFDM nn nhiu sng mang c iu ch cht ch cng nhau, gim di thng yu cu nhng gi cc tn hiu c iu ch trc giao chng khng gy ra nhiu ln nhau. N cung cp cc hot ng vi mt phng thc hiu qu khc phc cc tr ngi ca truyn sng NLOS. Dng sng OFDM WiMAX cung cp
thun li l c th hot ng vi khong tr ln hn mi trng NLOS. Kh nng khc phc khong tr, a ng, v ISI theo cch hiu qu cho php thng lng tc d liu cao. 1.6.2. Cng ngh OFDMA. Cng ngh OFDMA cho php mt vi sng mang con c gn ti nhng ngi dng khc nhau. V d cc sng mang con 1, 3 v 7 c th c gn cho ngi dng 1, v cc sng mang con 2, 5 v 9 cho ngi dng 2. Nhng nhm sng mang con ny c xem nh cc knh con. OFDMA m rng c cho php cc kch thc FFT nh hn ci thin cht lng i vi cc knh di thng thp hn.
gim bt fading la chn tn s, cc sng mang ca mt trong cc knh con c tri rng theo ph knh. Hnh 1.4 miu t nguyn l ca s phn chia thnh cc knh con. Khong sng mang c th dng c c phn thnh mt s nhm lin tip. Mi nhm cha mt s cc sng mang lin tip NE, sau loi tr cc knh con pilot c gn ban u. Mt knh con c mt thnh phn t mi nhm c nh v qua mt qu trnh gi ngu nhin da vo s hon v, v vy NG l s thnh phn knh con. Vi N = 2048, ng xung NG = 48 v NE =32, ng ln NG = 53 v NE =32.
1.6.3. iu ch thch nghi. iu ch thch nghi cho php h thng WiMAX iu chnh s iu ch tn hiu ph thuc vo iu kin SNR ca lin kt v tuyn. Khi lin kt v tuyn cht lng cao, s iu ch cao nht c s dng, a ra h thng dung lng ln hn.
Trong qu trnh suy gim tn hiu, h thng WiMAX c th dch n mt s iu ch thp hn duy tr cht lng kt ni v n nh lin kt. c im ny cho php h thng khc phc fading la chn thi gian. 1.6.4. Cng ngh sa li. Cc cng ngh sa li c hp nht trong WiMAX gim cc yu cu t s tn hiu trn tp m h thng. Cc thut ton FEC, m ha xon v chn c dng pht hin v sa cc li ci thin thng lng. Cc cng ngh sa li mnh gip khi phc cc khung b li m c th b mt do fading la chn tn s v cc li cm. T ng yu cu lp li (ARQ) c dng sa li m khng th c sa bi FEC, gi li thng tin b li. iu ny c ngha ci thin cht lng tc li bit (BER) i vi mt mc ngng nh nhau. 1.6.5. iu khin cng sut. Cc thut ton iu khin cng sut c dng ci thin cht lng ton b h thng, n c thc hin bi trm gc gi thng tin iu khin cng sut n mi CPE iu chnh mc cng sut truyn sao cho mc nhn trm gc th
mt mc xc nh trc. Trong mi trng fading thay i ng, mc ch tiu nh trc ny c ngha l CPE ch truyn cng sut tha mn yu cu ny. iu khin cng sut gim s tiu th cng sut tng th ca CPE v nhiu vi nhng trm gc cng v tr. Vi LOS, cng sut truyn ca CPE gn tng ng vi khong cch ca n n trm gc, vi NLOS, ty thuc nhiu vo h v vt cn. 1.6.6. Cc cng ngh v tuyn tin tin. 1.6.6.1. Phn tp thu v pht. Cc lc phn tp c s dng li dng cc tn hiu a ng v phn x xy ra trong cc mi trng NLOS. Bng cch s dng nhiu ng ten (truyn v/hoc nhn), fading, nhiu v tn hao ng truyn c th c lm gim. Phn tp truyn s dng m thi gian khng gian STC. i vi phn tp nhn, cc cng ngh nh kt hp t l ti a (MRC) mang li u im ca hai ng thu ring bit. V MISO (mt u ra nhiu u vo) xem Hnh 1.6.
M rng ti MIMO (xem Hnh 1.7), s dng MIMO cng s nng cao thng lng v tng cc ng tn hiu. MIMO s dng nhiu ng ten thu v/hoc pht cho ghp knh theo khng gian. Mi ng ten c th truyn d liu khc nhau m sau c th c gii m my thu. i vi OFDMA, bi v mi sng mang con l cc knh bng hp tng t, fading la chn tn s xut hin nh l fading phng ti mi sng mang. Hiu ng ny c th sau c m hnh ha nh l mt s khuch i khng i phc hp v c th n gin ha s thc hin ca mt my thu MIMO cho OFDMA.
1.6.6.2. Cc h thng ng ten thch nghi. AAS l mt phn ty chn. Cc trm gc c trang b AAS c th to ra cc chm m c th c li, tp trung nng lng truyn t c phm vi ln hn. Khi nhn, chng c th tp trung hng c th ca my thu. iu ny gip cho loi b nhiu khng mong mun t cc v tr khc. 1.7. Cc ng dng. 1.7.1. Cc m hnh ng dng. WiMAX tch hp hon ton vo cc mng c nh v di ng ang tn ti, b sung chng khi cn thit. 1.7.1.1. M hnh ng dng c nh (Fixed WiMAX). M hnh c nh s dng cc thit b theo tiu chun IEEE 802.16 -2004. Tiu chun ny gi l khng dy c nh v thit b thng tin lm vic vi cc anten t c nh ti nh cc thu bao. Anten t trn nc nh hoc trn ct thp tng t nh cho thng tin v tinh. Tiu chun IEEE 802.16 2004 cng cho php t anten trong nh nhng tt nhin thu khng khe bng anten ngoi tri. Bng tn cng tc (theo quy nh v phn b ca quc gia) trong bng 2,5 GHz hoc 3,5 GHz. WiMAX c nh c th phc v cho cc loi ngi dng nh: cc x nghip, cc khu dn c nh l, mng cp truy nhp WLAN cng cng ni ti mng th, cc trm gc BS ca mng
thng tin di ng v cc mch iu khin trm BS. V cch phn b theo a l, cc user th c th phn tn ti cc a phng nh nng thn v cc vng su vng xa kh a mng cp hu tuyn n . 1.7.1.2. M hnh ng dng WiMAX di ng. M hnh WiMAX di ng s dng cc thit b ph hp vi tiu chun 802.16e b sung cho tiu chun IEEE 802.16 2004 hng ti cc user c nhn di ng, lm vic trong bng tn thp hn 6 GHz. Mng li ny phi hp cng WLAN, mng di ng cellular 3G c th to thnh mng di ng c vng ph sng rng. Chun WiMAX c pht trin mang li mt phm vi rng cc ng dng. 1.7.2. M hnh h thng WiMAX. M hnh h thng WiMAX cng ging nh cc h thng thng tin di ng t bo truyn thng nh hnh 1.8.
Hai phn chnh ca h thng WiMAX gm: - Trm gc WIMAX : y l phn thit b giao tip vi cc h thng cung cp dch v mng li bng cp quang, hoc kt hp cc tuyn vi ba im - im kt
ni vi cc nt quang hoc qua cc ng thu ring t cc nh cung cp dch v hu tuyn. Cc dch v c chuyn i qua anten trm gc kt ni vi cc thit b u cui WiMAX CPE qua mi trng v tuyn. - Thit b u cui CPE WiMAX : trong hu ht cc trng hp, mt u cui plug and play n gin, tng t vi modem DSL, cung cp kh nng kt ni. i vi nhng khch hng c t v tr vi km t trm gc WiMAX, mt anten bn ngoi t ci t c th c yu cu ci thin cht lng truyn dn. phc v cc khch hng bit lp, mt anten ch dn tr n trm gc WiMAX c th c yu cu. Vi cc khch hng yu cu thoi thm vo cc dch v bng rng, CPE c th s cho php kt ni bnh thng hoc cc cuc gi in thoi VoIP. Cui cng th chip WiMAX s c nhng trong cc thit b trung tm d liu. 1.7.3. Cc ng dng
Cc ng dng WiMAX nh, c minh ha trn Hnh 1.10 nh: Truy nhp bng rng last-mile c nh nh mt s thay th cho DSL c dy, cable, hoc cc kt ni T1.
1.8.1 Tnh hnh trin khai WiMAX trn th gii. Hin nay, trn th gii, mi ch c cc mng th nghim cng ngh WiMAX c nh. Vic tin hnh th nghim bng n khp mi ni (50 nc trn th gii) vi mc ch cho vng tha dn c. Dch v cung cp ch yu l truy cp Internet bang rng c nh. Theo nh gi ca Maravedis Inc. th th trng vin thng bng rng c nh (sub-11GHz) n nm 2010 c doanh thu vt 2 t . Hin nay, tc tng trng hng nm 30%. Vic xut hin mt cng ngh truy cp khng dy bng rng mi nh WiMAX 802.16-2004 cho php trin khai nhanh dch v, vi gi c thp s lm bng nt th trng trong nhng nm ti. Hin nay, mng ph sng di ng c cng ngh tng t WiMAX l WiBro ca Hn Quc l mt dng ca WiMAX di ng (tnh cht di ng hn ch <60km/h) d kin a vo thng mi 6/2006. mng WiBro l mng cung cp dch v Internet bng rng lu ng cung cp truy cp v tuyn tc cao mi lc, mi ni. c im ni bt bao gm 4 im chnh: Di ng; gi thp; tc truyn d liu cao; mi lc, mi ni. Mng WiBro p ng cc xu th v cung cp cc dch v a phng tin, bn cht l WiBro cung cp cc dch v a phng tin - truyn d liu c tch hp thoi, hnh nh, cho nn vai tr ca cc dch v thoi trong cc mng ny khng chim t l chnh (thm ch c coi l dch v gi tr gia tng). Cc dch v chnh: thoi c hnh nh (video-phone), ti nhc, ti video, video theo yu cu, truyn hnh hi ngh,... n nay, c mt s nc i vo trin khai v khai thc hoc th nghim cc dch v trn nn Mobile WiMAX nh M, Australia, Brazil, Chile, ... Mt s s kin c coi l bc ngoc quan trng ca WiMAX t ngy 15-19/10/2007 C quan vin thng quc t thuc Lin hip quc ITU ph duyt cng ngh bng rng khng dy ny vo b chun IMT-2000, m ng cho vic trin khai ti nhng ni cn ang ch chun ha WiMAX tn dng kinh t qui m ton cu v gii php v thit b. Quyt nh ny a WiMAX ln ngang tm vi nhng k thut kt ni v tuyn hng u hin nay trong b chun IMT2000 gm c GSM, CDMA v UMTS. iu ny m bo cho cc nh khai thc v qun l trn ton th gii yn tm u t vo bng thng rng di ng thc s dng WiMAX, nht l i vi khu vc Chu khi khai thc bng tn 2,5 GHz.
1.8.2. Tnh hnh trin khai th nghim WiMAX ti Vit Nam. VNPT trin khai th nghim cng ngh WiMAX ti Lo Cai vo thng 10/2006 v nghim thu thnh cng vo thng 4/2007. Hin ti ang trin khai th nghim giai on hai ti bn T Van thuc huyn Sapa Tnh Lo Cai l khu vc c a hnh i ni phc tp, y l mt th thch i vi cng ngh WiMAX trong mi trng NLOS. Nm 2006, ti Vit Nam c 4 doanh nghip c b Bu chnh Vin thng trao giy php cung cp th nghim dch v WiMAX c nh: Viettel, VTC, VNPT v FPT Telecom. V sau 12 thng th nghim, B s la chn 3 nh cung cp chnh thc loi hnh bng rng khng dy ny. Ngoi ra, tip sau vic th nghim thnh cng cng ngh WiMAX ti Lo Cai, VNPT d kin s cung cp th nghim dch v WiMAX ti hai trung tm ln l H Ni v TP H Ch Minh trong nm 2007. Ngy 1/10/2007, Chnh ph cp php trin khai dch v thng tin di ng 3G v dch v truy nhp bng rng khng dy WiMAX (Theo cng vn s 5535/VPCP-CN ca Vn phng Chnh ph). ng thi, Ph Th tng ng cp php th nghim dch v WiMAX di ng cho 4 doanh nghip (EVN Telecom, Viettel, FPT v VTC) th nghim ti bng tn s 2,3 2,4 GHz; VNPT th nghim ti bng tn s 2,5 2,69 GHz. 1.9. Kt lun chng. Qua tm hiu nhng phn trnh by trn gip ta c mt ci nhn tng quan v cng ngh Wimax, kh nng ng dng v tnh hnh trin khai ca n trong thc t. T bt u i su hn, tm hiu v kin trc mng truy cp WiMAX s c trnh by chng tip theo.
2.1.
Ni dung ca chng l trnh by m hnh tham chiu v phm vi ca chun ng dng cho WiMAX, bao gm lp MAC ( lp con hi t MAC, lp con phn chung MAC, lp con bo mt ) v lp PHY (lp vt l ). 2.2. M hnh tham chiu. Hnh 2.1 minh ha m hnh tham chiu v phm vi ca chun. Trong m hnh tham chiu ny, lp PHY tng ng vi lp 1 (lp vt l) v lp MAC tng ng vi lp 2 (lp lin kt d liu) trong m hnh OSI.
Trn hnh ta c th thy lp MAC bao gm 3 lp con. Lp con hi t chuyn bit dch v cung cp bt c bin i hay nh x d liu mng bn ngoi, m nhn c qua im truy nhp dch v CS (CS SAP), vo trong cc MAC SDU c tip nhn bi lp con phn chung MAC (CPS) qua SAP MAC. Tc l phn loi cc n v d liu dch v mng ngoi (cc SDU) v kt hp chng vi nh danh lung dch v (SFID) MAC v nh danh kt ni (CID) ring. N cng c th bao gm cc chc nng nh nn u mc ti (PHS). Nhiu c tnh CS c cung cp cho giao tip vi cc giao thc khc nhau. nh dng bn trong ca payload CS l duy nht vi CS, v MAC CPS khng c i hi phi hiu nh dng hay phn tch bt c thng tin nu t payload CS. MAC CPS cung cp chc nng MAC ct li truy nhp h thng, nh v di thng, thit lp kt ni, v qun l kt ni. N nhn d liu t cc CS khc nhau, qua MAC SAP, m c phn loi ti cc kt ni MAC ring. MAC cng cha mt lp con bo mt ring cung cp nhn thc, trao i kha bo mt, v mt ha. Lp vt l l mt nh x hai chiu gia cc MAC-PDU v cc khung lp vt l c nhn v c truyn qua m ha v iu ch cc tn hiu RF. 2.3. Lp MAC.
h thng c nh ngha. Ngoi ra cc chc nng nh lp lch ng ln, yu cu v cp pht di thng, v yu cu lp li t ng (ARQ) cng c nh ngha.
2.3.2.1. a ch v kt ni.
Mi MS c mt a ch MAC 48 bit, xc nh duy nht MS t trong tp tt c cc nh cung cp c th v cc loi thit b. N c s dng cho qu trnh Intial ranging thit lp cc kt ni thch hp cho mt MS. N cng c s dng nh l mt phn ca qu trnh nhn thc. MAC 802.16 theo kiu hng kt ni. Tt c nhng dch v bao gm nhng dch v khng kt ni c hu, c nh x ti mt kt ni. iu cung cp mt c ch cho yu cu di thng, vic kt hp QoS v cc tham s v lu lng, vn chuyn v nh tuyn d liu n lp con quy t thch hp v tt c cc hot ng khc c lin quan n iu khon hp ng ca dch v. Cc kt ni c tham chiu n cc CID 16-bit v c th yu cu lin tip di thng c cp pht hay di thng theo yu cu.
Trn hnh ta c th thy bn tin bao gm ba phn: header MAC chiu di c nh l 6 byte, payload chiu di thay i v CRC. Ngoi tr cc PDU yu cu di thng (khng c payload), cc MAC PDU c th cha hoc cc bn tin qun l MAC hoc d liu lp con hi t - MAC SDU. Payload l ty chn, CRC cng ty chn v ch c s dng nu MS yu cu trong cc tham s QoS.
C hai loi header MAC: header MAC chung (GMH) v header MAC yu cu di thng (BR). GMH c s dng truyn d liu hoc cc bn tin qun l MAC. Header BR c s dng bi MS yu cu nhiu di thng hn trn UL. Header MAC v cc bn tin qun l MAC khng c mt ha. 2.3.2.3. Xy dng v truyn cc MAC PDU. Cc MAC PDU c truyn trn cc burst PHY, burst PHY c th cha nhiu block FEC. Bao gm cc bc sau: ghp, phn mnh, ng gi, tnh ton CRC, mt ha cc PDU, m.
2.3.2.4
. C cu ARQ.
ARQ s khng c s dng vi c t PHY WirelessMAN-SC. C cu ARQ l mt phn ca MAC, m l ty chn b sung. Khi c b sung, ARQ c th c php trn c s mi kt ni. Mi kt ni ARQ s c ch r v c dn xp trong thi gian to kt ni. Mt kt ni khng th c s kt hp c lu lng ARQ v khng ARQ. Ch hiu qu vi cc ng dng khng thi gian thc. Thng tin feedback ARQ c th c gi nh mt bn tin qun l MAC c lp trn kt ni qun l c bn thch hp, hoc c mang trn mt kt ni ang tn ti. Feedback ARQ khng th b phn mnh. Ca s trt lp 2 da vo c cu iu khin lung. ARQ s dng mt trng s tun t 11 bit, CRC 32 kim tra li d liu.
Cc lung dch v tn ti hng ng ln v ng xung v c th tn ti m khng c hot ng mang lu lng. Tt c cc lung dch v c mt SFID 32 bit, cc lung dch v hat ng v chp nhn cng c mt CID 16 bit. Cc loi lung dch v: Cc lung dch v d tr, cc lung dch v admitted, cc lung dch v active. Cc lung dch v c th l tnh (c xy dng trc) hoc c to ng. M un cp php BS cho php hay t chi mi thay i tham s QoS. Chun nh ngha nhiu khi nim lin quan n QoS nh: lp lch lung dch v QoS, thit lp dch v ng, m hnh hat ng hai pha. 2.3.2.6. Cc c cu yu cu v cp pht di thng. A. Cc yu cu Cc yu cu da vo c cu m MS s dng thng bo cho BS rng chng cn cp pht di thng ng ln. Mt yu cu c th c xem nh l mt header yu cu di thng c lp hoc l mt yu cu mang trn mt bn tin no (piggyback). Bn tin yu cu di thng c th c truyn trong bt c v tr ng ln no, ngoi tr trong khong intial ranging. Cc yu cu di thng c th l tng thm hoc gp li. Khi BS nhn mt yu cu di thng tng, n s thm lng di thng c yu cu vo s cm nhn hin thi cc nhu cu di thng ca n ca kt ni. Khi BS nhn mt yu cu di thng gp li, n s thay s cm nhn cc nhu cu di thng ca n ca kt ni bng lng di thng c yu cu. B. Cc cp pht i vi mt MS, cc yu cu di thng lin quan ti cc kt ni ring trong khi mi cp pht di thng c gi ti CID c bn ca MS, khng phi ti cc CID ring. Bi v khng xc nh trc yu cu s c thc hin ng, khi MS nhn mt c hi truyn ngn hn mong i (quyt nh trnh lp lch, mt bn tin yu cu, ), khng c l do r rng no c a ra. Trong tt c cc trng hp, da vo thng tin nhn c sau cng t BS v trng thi ca yu cu, MS c th quyt nh thc hin yu cu tr li hoc hy SDU. Mt MS c th s dng cc
thnh phn thng tin yu cu m c qung b, trc tip mt nhm thm d multicast m n l mt thnh vin trong , hoc trc tip CID c bn ca n. C. Thm d Thm d l qu trnh trong BS ch nh cho cc MS di thng dnh cho mc ch to cc yu cu di thng. Cc ch nh ny c th ti cc MS ring hoc nhm cc MS. Tt c cc ch nh cho cc nhm cc kt ni v hoc cc MS thc t l xc nh cc thnh phn thng tin cnh tranh yu cu di thng. Cc ch nh th khng dng bn tin r rng, nhng m c cha nh l mt chui cc thnh phn thng tin trong UL-MAP. Thm d c thc hin trn c s MS. Di thng lun c yu cu trn c s CID v di thng c ch nh trn c s MS.
2.3.2.7
. H tr PHY.
Nhiu cng ngh song cng c h tr bi giao thc MAC. Chn la cng ngh song cng c th nh hng ti cc tham s PHY no cng nh tc ng ti cc c tnh m c th c h tr. - FDD : Cc knh ng ln v ng xung c t cc tn s tch bit v d liu ng xung c th c truyn theo trong cc burst. Mt khung chu k c nh c s dng cho cc truyn dn ng ln v ng xung. iu ny thun tin cho s dng cc loi iu ch khc nhau. V cng cho php ng thi s dng c cc MS song cng (truyn v nhn ng thi) v ty chn cc MS bn song cng (khng truyn v nhn ng thi). Nu cc MS bn song cng c s dng, trnh iu khin di thng s khng ch nh di thng cho mt MS bn song cng cng thi im m n c trng mong nhn d liu knh ng xung, bao gm hn nh cho php tr truyn, khong truyn dn truyn/nhn MS (SSTTG), v khong truyn dn nhn/truyn MS (SSRTG). TDD : Truyn ng ln v xung xy ra cc thi im khc nhau v thng chia s cng tn s. Mt khung TDD c khu k c nh v cha mt khung con ng xung v mt khung con ng ln. Khung c chia thnh mt s nguyn cc khe thi gian vt l, m gip cho phn chia di thng d dng.
2.3.2.8
. Vo mng.
giao tip trn mng, mt MS cn hon tt qu trnh vo mng vi BS mong mun. Cc h thng h tr cc th tc thch hp cho tip nhn v ng k mt MS mi hoc mt node mi ti mng. Th tc c th c chia thnh cc giai on sau: 1. Qut knh ng xung v thit lp ng b vi BS 2. Ginh cc s truyn (t bn tin UCD) 3. Thc hin ranging 4. Dn xp cc kh nng c bn 5. Cp php MS v thc hin trao i kha 6. Thc hin ng k 7. Thit lp kt ni IP 8. Thit lp thi gian trong ngy 9. Truyn cc tham s hat ng 10. Thit lp cc kt ni. Vo lc hon thnh qu trnh vo mng, MS to ra mt hoc nhiu lung dch v gi d liu ti BS. 2.3.3. Lp con bo mt. Ton b bo mt ca 802.16 da vo lp con bo mt. Lp con bo mt l lp con gia MAC CPS v lp vt l. Mc tiu ca n l cung cp iu khin truy nhp v s cn mt ca lin kt d liu, chu trch nhim mt ha v gii m d liu m a n v i ra khi lp vt l PHY v cng c s dng cho cp php v trao i kha bo mt, Ngn chn nh cp dch v. Bo mt ca 802.16 gm cc thnh phn sau: cc lin kt bo mt (SA), chng nhn X.509, giao thc cp php qun l kha ring t (authorization PKM), qun l kha v ring t (PKM) v mt ha d liu
2.4. Lp vt l. Chun nh ngha cc PHY khc nhau m c th c s dng kt hp vi lp MAC em li mt lin kt end- to- end tin cy.
Chn (Interleaving).
iu ch: Chun h tr cc mc iu ch, gm BPSK, QPSK, 16- QAM v 64-QAM. H tr (ty chn) phn tp pht ng xung s dng STC v cc h thng anten thch nghi (AAS) vi SDMA. Lc phn tp s dng hai anten BS truyn mt tn hiu c m ha STC. Nu phn tp truyn c s dng, mt phn khung DL (c gi l min) c th c nh r tr thnh min phn tp truyn. Tt c cc burst d liu trong min phn tp truyn s dng m ha STC. Cui cng, nu AAS c s dng, mt phn khung con DL c th c ch nh nh l min AAS. Trong phn ca khung con ny, AAS c s dng giao tip vi cc SS c kh nng AAS. AAS cng c h tr trong UL. Truyn knh con ng ln l mt ty chn cho mt SS, v s ch c s dng nu cc tn hiu BS c kh nng gii m cc truyn dn nh vy.
2.4.3.2
. Symbol OFDM.
min thi gian, bin i Fourier ngc to ra dng sng OFDM, chu k thi gian ny c xem nh thi gian symbol hu ch Tb, mt bn sao Tg sau cng ca chu k symbol hu ch, c quy c l CP (tin t chu k), c s dng thu thp a ng, trong khi duy tr s trc giao. Hnh 23 minh ha cu trc ny.
min tn s, mt symbol OFDM bao gm cc sng mang con, s sng mang con xc nh kch thc FFT c s dng. C ba loi sng mang con: Sng mang con d liu: cho truyn d liu.
Sng mang con pilot: cho cc mc ch c lng khc nhau. Sng mang con Null: khng truyn dn, dng cho cc di bo v, cc sng mang con khng hot ng v sng mang con DC.
Mc ch ca cc di bo v l cho php tn hiu suy yu v to ra FFT dng hnh brick wall. Cc sng mang ph khng hot ng ch trong trng hp truyn knh con bi mt SS.
2.4.3.3
. Cu trc khung.
OFDM PHY h tr truyn da theo khung. Mt khung cha khung con ng xung v ng ln. Khung con ng xung ch cha mt PHY PDU ng xung. Mt khung con ng ln cha cc khong tranh chp c sp xp cho cc mc ch intial ranging, yu cu di thng v mt hoc nhiu PHY PDU, mi PHY PDU c truyn t mt SS khc nhau. Mt PHY PDU ng xung bt u vi mt preamle, c s dng cho ng b PHY. Sau preamble l mt burst FCH. Burst FCH l mt symbol OFDM v c truyn s dng BPSK tc 1/2 vi s m ha bt buc. FCH cha DLFP (tin t khung ng xung) ch ra burst profile v chiu di ca mt hoc nhiu burst ng xung theo ngay sau FCH. Mt Bn tin DL-MAP, nu c truyn trong khung hin thi, s l MAC PDU u tin trong burst theo sau FCH. Mt bn tin UL-MAP s theo sau ngay hoc DL-MAP (nu n c truyn) hoc DLFP. Nu cc bn tin UCD v DCD c truyn trong khung, chng s theo ngay sau cc bn tin DL-MAP v UL-MAP. Mc d burst s 1 cha cc bn tin iu khin MAC qung b, n khng cn s dng iu ch/m ha c xem l mnh
Theo sau FCH l mt hoc nhiu burst ng xung, mi burst c truyn vi burst profile khc nhau. Mi burst ng xung cha mt s nguyn symbol OFDM. V tr v profile ca burst ng xung u tin c ch ra trong DLFP. V tr v profile ca s burst tip theo c th ln nht cng s c ch ra trong DLFP. V tr v profile ca cc burst khc c ch trong DL-MAP. Khung con ng DL c th ty chn cha min STC ni m tt c cc burst DL c m ha STC. Vi PHY OFDM, mt burst PHY, hoc mt burst PHY ng xung hoc mt burst PHY ng ln, cha mt s nguyn symbol OFDM, mang cc bn tin MAC, nh cc MAC PDU. Trong mi khung TDD, TTG v RTG s c chn gia khung con ng xung v ng ln v cui mi khung, tch bit ra cho php BS chuyn hng.
Trong h thng FDD, cu trc khung UL v DL tng t, ngoi tr UL v DL c truyn trn cc knh ring r. Khi cc SS l H-FDD, BS phi m bo rng khng lp lch truyn v nhn cng thi im. 2.4.4. c t PHY WirelessMAN- OFDMA.
2.4.4.1
. c im.
Lp PHY OFDMA WirelessMAN cng c thit k da trn iu ch OFDM. WirelessMAN-OFDMA, lc OFDM 2048 sng mang OFDM. a truy nhp c thc hin bng cch gn mt tp con cc sng mang cho mt my thu c nhn, v v vy n c xem nh l OFDMA. N h tr knh con UL v DL. Chun h tr 5 lc knh con khc nhau. Lp PHY OFDMA h tr hai hat ng TDD v FDD. CC (m xon) l lc m ha c yu cu v cc tc m ha ging nhau c h tr nh c h tr bi lp PHY OFDM. Cc lc m ha BTC v CTC c h tr ty chn. Cc mc iu ch ging nhau cng c h tr. STC v AAS vi SDMA c h tr, cng nh MIMO.
2.4.4.2
. Symbol OFDMA.
min thi gian, bin i Fourier ngc to ra dng sng OFDMA, chu k thi gian ny c xem nh thi gian symbol hu ch Tb. Mt bn sao Tg sau cng ca chu k symbol hu ch, c quy c l CP, c s dng thu thp a ng, trong khi duy tr s trc giao. Hnh 2.6 minh ha cu trc ny.
min tn s, mt symbol OFDMA bao gm cc sng mang con, s sng mang xc nh kch thc FFT s dng.
Trong ch OFDMA, cc sng mang con hot ng c chia thnh cc tp sng mang con, mi tp c xem nh mt knh con. ng xung, mt knh con c th c dnh cho (nhm) cc my thu khc nhau; ng ln, mt my pht c th c gn cho mt hoc hn cc knh con, nhiu my pht c th truyn ng thi. Cc sng mang con to ra mt knh con c th, nhng khng cn thit phi k nhau. Symbol c chia thnh cc knh con logic h tr kh nng m rng, a truy nhp, v cc kh nng x l ma trn ng ten tin tin.
2.4.4.3
. Cu trc khung.
Trong h thng TDD, mi khung truyn dn ng xung bt u vi mt preamble v theo sau bi mt on truyn dn DL v mt on truyn dn UL. mi khung, TTG v RTG s c chn gia ng ln v ng xung cui mi khung cho php BS chuyn hng. Trong cc h thng TDD v H-FDD, cc hn nh cho php trm thu bao phi c thc hin bi mt SSRTG v bi mt SSTTG. BS s khng truyn thng tin ng xung ti mt trm mun hn (SSRTG+RTD) trc nh v ng ln c lp lch ca n, v s khng truyn thng tin ng xung ti n sm hn (SSTTG+RTD) sau tn cng ca nh v ng ln c lp lch, RTD biu th tr ton phn. Cc tham s SSRTG v SSTTG c kh nng c cung cp bi MS ti BS da vo yu cu trong thi gian vo mng.
Hai knh con c truyn u tin trong symbol d liu u tin ca ng xung c gi l FCH. FCH s c truyn s dng QPSK tc 1/2 vi 4 ln lp s dng s m ha bt buc (thng tin FCH s c gi trn 4 knh con lin k) trong mt vng PUSC. FCH ch r chiu di ca bn tin DL-MAP m ha c s dng cho bn tin DL-MAP. Nhng chuyn tip gia iu ch v m ha xy ra trn cc bin symbol OFDMA min thi gian v trn cc knh con trong mt symbol OFDMA trong min tn s. 2.4.5. Lp con hi t truyn dn TC. Gia PHY v MAC l mt lp con hi t truyn dn TC. Lp ny thc hin s bin i cc MAC PDU di c th thay i vo trong cc khi FEC di c nh (cng thm c th l mt khi c rt ngn vo on cui) ca mi cm. Lp TC c mt PDU c kch thc khp vi khi FEC hin thi b y. N bt u vi 1 con tr ch ra v tr u mc MAC PDU tip theo bt u bn trong khi FEC. Xem hnh 2.9.
Preamble Preamble
Khi PDU khi u Khi PDU khi u trong TC ngay trong TC ngay trc trc
Khi PDU u tin Khi PDU u tin khi u trong TC khi u trong TC hin ti hin ti
Khi PDU th 2 Khi PDU th 2 khi u trong TC khi u trong TC hin ti hin ti
Khun dng PDU TC cho php ng b ho MAC PDU tip sau trong trng hp khi FEC trc c nhng li khng th phc hi c. Khng c lp TC, mt SS hay BS nhn s mt ton b phn cn li ca mt cm khi c mt li khng th sa cha xut hin.
2.5. Kt lun chng.
Ni dung ca chng cho thy cc yu cu k thut i vi WiMAX trong lp vt l, lp lin kt d liu ca m hnh OSI, iu ny gip ta cng hiu r hn v cng ngh WiMAX t gp thun li hn trong vic ng dng Wimax vo thc t. Nhng so snh, cc gii php a ra chng 3 di y s lm ni bt hn cc c im v h tr thm nhng thng tin trin khai Wimax thnh cng.
Chng ny s trnh by nhu cu v hin trng cc h thng truy nhp bng rng ti Vit Nam, cc m hnh trin khai cng ngh mng WiMAX v tnh hnh trin khai WiMAX th nghim ti Vit Nam.
4.2. Nhu cu v hin trng cc h thng truy nhp bng
rng ti Vit Nam. 4.2.1. Nhu cu truy nhp bng rng ti Vit Nam. Hin nay, vi s pht trin bng n v nhu cu truyn s liu tc cao v nhu cu a dng ho cc loi hnh dch v cung cp nh: truy nhp Internet, th in t, thng mi in t, truyn file, nhu cu truy nhp bng rng ti Vit Nam ang i hi l ht sc ln. Cc i tng c nhu cu s dng truy nhp bng rng rt a dng bao gm: Cc c quan, doanh nghip, h gia nh, cc qun Internet,vv... c bit vi n pht trin Chnh ph in t hay tin hc ha hnh chnh nh nc th nhu cu truy nhp bng rng ca cc c quan ng, chnh quyn, c bit l vi cc c quan ng, chnh quyn cp x phng c nh gi l rt ln v rng khp. iu ny c th hin qua vic trin khai cc d n thit lp ng truyn s liu tc cao cho cc c quan ng v chnh quyn ti cp x, phng c B Thng Tin v Truyn Thng trin khai thc hin. 4.2.2. Hin trng truy nhp bng rng ti Vit Nam. C rt nhiu cng ngh truy nhp bng rng c nghin cu v a vo trin khai s dng ti Vit Nam. Tuy nhin, hin nay cc cng ngh ang c khai thc Vit Nam ch yu vn l truy nhp qua cp ng, truy nhp qua mi trng v tuyn v truy nhp qua v tinh.
c thnh phn cp trong mng, vic m rng v thay i cu hnh mng n gin. Tuy nhin, cc h thng WiFi c phm vi phc v tng i nh ch trong bn knh 50 n 100m. Mi y, Cng ty vin thng in lc cung cp dch v truy nhp bng rng qua h thng CDMA1x EV-DO lm vic ti tn s 450 MHz, cn c gi l CDMA450. H thng ny cng mi ch p ng c nhu cu truy nhp bng rng ti cc khu vc trung tm ca cc tnh, thnh ph trong phm vi ph sng ca cng ty Vin thng in lc.
- Cellular backhaul: ph sng m rng cho kiu cu trc t bo. Trong mi trng ngy cng cnh tranh cc dch v wireless cu trc cellular, mt nh kinh doanh truy cp thng tin lin tc vi mong mun thng tin nhanh, nhng gim thiu chi ph bng vic la chn cc gi cc ph hp. WiMAX s cung cp cho bn ng truyn im im vi khong cch ln n 50 km, tc
d liu h tr ln n E1, T1, thit b WiMAX xy dng nn h tng mnh ti trm gc t m rng ra cc cellular xa.
Cc nh cung cp dch v v tuyn (WSP) s dng thit b WiMAX xy dng mt h tng lu thoi t trm gc.
So vi cc mng truy nhp khng dy c trin khai trc y th WiMAX c nhng u im: trin khai nhanh. - Mng ngn hng: Cc ngn hng trung tm c th kt ni n cc chi nhnh ca mnh thng qua mng WiMAX c nhn chuyn ti thoi, data v video. Thng thng cc ngn hng thng nm phn b trong cc khu vc rng, nhng li cn bng thng ln v an ninh cao.
- Mng gio dc Cc ban ph trch trng hc dng mng WiMAX kt ni cc trng v cc vn phng ban trong cng mt khu vc qun, huyn. Chng hn vi yu cu bng thng cao (>15Mbps), kh nng thng tin im-im hoc im-a im vi mt vng ph sng tri rng cung cp cc dch v nh: in thoi, data (s liu v sinh vin), email, internet, o to t xa gia vn phng ban ph trch trng vi cc trng trong qun hay gia cc trng vi nhau. Trong mi trng gio dc , mt camera trng B c trh truyn tn hiu t lp hc (thi gian thc) n trng A.
Vng ph sng rng, chi ph hp l, c bit hiu qu i vi cc trng nng thnni c h tng c s truyn dn km, ni m cc gii php ko cp lun i hi mc chi ph cao. - An ton cho cc truy nhp cng cng (Public Safety): Bo v cc c quan chnh ph nh: cng an, cha chy, cu h. C th dng mng WiMAX h tr trong cc tnh hung tr gip khn cp, cung cp chc nng thai 2 chiu gia trung tm v cc i ng cu.. Cht lng dch v ny cng cho php thay i lu thai theo nhng yu cu khc nhau. Gii php WiMAX l ph sng su rng iu gip cho cc i cu h ti ni xy ra tai nn, cc s kin, s vic hay cc thm ha thin nhin c th ci t mt mng tm thi trong mt vi pht gi tn hiu v trung tm. H cng c th ch ng c lng lng khi gi tn hiu v trung tm thng qua mng WiMAX hin hu, l mt trong s ng dng tha hng t WiMAX.
i vi mc tiu di ng cng vy, chng hn nh mt ngi cnh st c th truy cp d liu trn mt chic xe ang chy, mt ngi lnh cha chy c th truy cp thng tin v ng i ngn nht n ni xy ra ha han. Mt camera trn xe cu ha c th a hnh nh v tnh trng ca bnh nhn ch ng cp cu trc khi xe a bnh nhn v n bnh vin. Trong tt c cc ng dng nu trn c ng dng WiMAX trn bng thng rng, trong khi i vi h thng bng thng hp khng th p ng c. - Thng tin lin lc xa b: WiMAX c th ng dng trong cc cng ty du kh trong thng tin lin lc gia t lin v gin khoan.
Trong cc hot ng thao tc thit b, i din vi cc vn phc tp, cc cng vic i hi mc gim st cao v cn truy xut d liu nng. Cc tn hiu ny c th gi v trm t lin cc b phn chuyn mn kp thi phn tch s l. Cng vic khai thc du kh cn m bo yu t an ton, trc cnh bo, gim st bng camera, bn cnh truyn ti c cc thng tin c bn nh: thoi, internet, email , hi ngh truyn hnh. WiMAX trin khai lp t nhanh chng, cn thit iu chuyn n ni mi cng d dng, c th khng cn ngi trc thit b, thit b t hot ng bng ch trang b thm pin nng lng.
- Kt ni nhiu khu vc (Campus Connectivity)
Hnh 4.7. Kt ni nhiu khu vc. - Cc cng trnh xy dng (mang tnh tm thi):
Cc cng ty xy dng c th dng mng WiMAX thit lp ng lin lc n vn phng trung tm ti cng trng ni ang xy dng ti ni ch huy ti ch: ngi qun c, cc k s, kin trc s
Trong trng hp ny ng dng WiMAX da trn u im trin khai nhanh, iu ny quan trng i vi cc cng trnh ang thi cng v n cho php cung cp nhanh thng tin v cng trng bao gm c thai ln d liu, cung cp c dch v theo di qua hnh nh ti nhng im nng trong iu kin gim st kh khn. Cng c th ci t mt im hotspot ti cng trng cho php mt c nhn c th thng tin lin lc, trao i d liu, thng tin v cc tin trnh cng vic ang din ra. Ging nh trong cc trng hp ng dng khc nu i hi v cht lng dch v th WiMAX c xem xt u tin. V thit b WiMAX nh gn, tho lp t d dng, iu chuyn n cc ni khc nhau theo yu yu cu cng vic xy dng tin li. - Cc khu vc cng cng (Theme Parks): Phn chia mt phm vi rng cc dch v thng tin cho cc khu vui chi gii tr, cc hat ng ngoi tri, cc hot ng giao dch, trn xe but v cc dch v vn ti khc.
Mng trn c th h tr lu thoi bng thng rng hai chiu gi t mt trung tm iu khin, hnh nh gim st bao qut ton cng vin, kim sot d liu truy cp, gim st tnh trng ti ch, video theo yu cu, giao tip in thoi phc v va c nh va di ng, bo mt cao, suy hao thp, vng ph sng rng, vic di chuyn lp t d dng ng bin vi cc thay i xy ra l mt s u tin la chn thit b WiMAX.
M rng phm vi cung cp dch v i vi cc WSPs (cc nh cung cp dch v v tuyn). Cc nh cung cp dch v v tuyn (WSP) dng mng WiMAX cung cp kt ni cho c khch hng l ngi dng ring l (thoi, d liu v truyn hnh) hay cng ty (thoi v internet tc cao), m t theo hnh v nh sau:
WSP c th l mt CLEC (hnh thnh nh mt i th cnh tranh trong vng) bt u t cc cng ty kinh doanh vi c s nh. S d dng trin khai nhanh chng ca cc thit b WiMAX, WiMAX gn lin vi QoS, ph hp cho cc loi lu lng sng mang s p ng theo tng mc dch v m khch hng yu cu. Mt h tng mng cung cp d liu thoi v video vi cht lng cao n ngi tiu dng trn c s dng chung mt ho n tnh tin duy nht v c tnh da trn lu lng d liu truyn ti.
Trin khai cng ngh WiMAX vo cc vng nng thn, cc ni tp trung dn c hay cc khu vc ngoi thnh ph. Vic kt ni n nhng vng nng thn xa xi cng l mt trong nhng mc tiu trng im pht trin x hi ca mt quc gia trong vic phc v nhng nhu cu thit yu nh thoi v internet, v nhng ni c s h tng gn nh khng c v vn ko cp l hon ton khng kh thi, gii php WiMAX cp n v kh nng ph sng rng, tit kim.
4.4.
Vi cc tnh nng ni tri ca cng ngh WiMAX cng vi nhu cu v truy bng rng v kh nng cung cp ti Vit Nam hin ti th vic trin khai WiMAX ti Vit Nam hin nay ang c c bit quan tm ca cc nh cung cp dch v. Vic trin khai th nghim thit b WiMAX din ra trc khi B Bu chnh Vin thng cp giy php th nghim WiMAX cho cc doanh nghip, mt s doanh nghip tin hnh th nghim mt s sn phm Pre - WiMAX nh: - VDC: tin hnh th nghim ti H Ni v ng Nai:
+ Ti H Ni, VDC tin hnh th nghim vi thit b ca 2 hng hot ng ti bng tn 5,8 Ghz. Thit b ca Alvarion, BS t ti Phm Ngc Thch cung cp th nghim Iternet trc tip cho 2 khch hng, CPE h tr ti a l 24 Mbps, c ly 50 Km. Thit b LAM ca Aperto, bng thng 5,5 Mbps, c ly truyn dn 5 km. + Ti ng Nai, VDC tin hnh th nghim vi thit b ca hng AirSpan ti di tn 2,4 GHz, bng thng ti a l 4 Mbps vi c ly 40 Km. - Bu in TP H Ch Minh: tin hnh th nghim vi sn phm Canopy ca Motorola theo chun 802.16a cc bng tn 2,4/ 3,5/ 5,2/ 5,8 MHz. Kt qu th nghim Bu in thnh ph H Ch Minh la chn di tn 5,8 MHz . Vic B Bu chnh Vin thng chnh thc cho php di tn dng th nghim thit b WiMAX l mt thun li ln cho cc nh cung cp trong qu trnh trin khai th nghim thit b WiMAX. Hin ti, cc doanh nghip thuc VNPT cng nh cc doanh nghip khc nh FPT, Viettel, VTC cng ang tin hnh chun b tin hnh la chn thit b v th nghim k thut trin khai cc d n th nghim. Theo thng tin ban u, FPT s tin hnh th nghim vi c 2 dng l WiMAX c nh v WiMAX di ng, trong khi Viettel s ch tin hnh th nghim vi WiMAX di ng. Ti Giy php s 274/GP-BBCVT ngy 17 thng 3 nm 2006 ca B Bu chnh Vin thng Cp php Cho Tng cng ty Bu chnh Vin Thng Vit Nam (VNPT) cho php s dng tn s v tuyn in trong bng tn 3,3 GHz - 3,4 GHz thit lp mng li ca mnh. Cng trong Giy php ny, B Bu chnh Vin thng a ra cu hnh cho php th nghim mng WiMAX nh hnh 4.12.
INTERNET
BS
BS
Internet Access
Internet Access
Thc hin giy php do b Bu chnh Vin thng cp, VNPT giao cho VDC tin hnh lp phng n th nghim cng ngh v m hnh ng dng WiMAX. Ngy 14 thng 6 nm 2006, Intel, VDC cng C quan hp tc pht trin quc t Hoa K ti Vit Nam (USAID) cng nhau k kt Bn ghi nh phi hp trin khai trong d n ko di 8 thng v cng ngh bng rng v tuyn c nh c s dng l Fixed WiMAX 802.16 - 2004 vi tn s 3,3 GHz - 3,4 GHz. Quy m th nghim bao gm: trm gc WiMAX Acces point (WiMAX AP) t ti Bu in Lo Cai c kh nng kt ni trong bn knh 5 Km vi tc truyn d liu d kin l 10 Mbps v c th ln ti 75 Mbps. D kin c 20 a im ti Lo Cai c la chn tham gia th nghim. Thit b c chn th nghim l thit b ca hng Alvarion. Anten ca trm gc s c treo trn ct ca Bu in Lo Cai trn cao 40-50 m, vi ph sng 3600, thit b u cui CPE ngoi tri (outdor), anten c t trn nc nh hng v pha trm gc. S kt ni tng th ti trm gc ti Lo Cai c th nh hnh 4.13.
S n g
WiM AX
S ng
S n
gW iM A
Tuyn kt ni
X
WIMAX AP
WiMAX AP s ng vai tr nh mt Router kt ni ti mng ca VDC nh mt knh thu ring. Cc trm thu bao u c cp pht i ch IP theo ch cp pht ng. Nhng ng dng s c trin khai l: truy nhp Internet tc cao, truy nhp c s d liu khuyn nng lp trang Web gii thiu tim nng v sn phm ca a phng v gi in thoi qua Internet. Trong khun kh th nghim, mi trm u cui s c trang b thm my tnh thit lp mt mng LAN, thay cho phng thc Dial-up vi mt my tnh hin nay Thit b CPE ti trm u c vai tr nh mt Router/Modem trong vai tr modem l to cc kt ni tc cao n WiMAX AP v Router l cung cp chc nng NAT v DHCP cho cc my tnh. S kt ni ti mi trm u cui nh hnh 4.14.
A tenn o tr n g i i
S itch w W A CE iM X P L i n o tr o g i i
M tn c n y h h n (P ) C
Mytn c n h hn (P ) C
Mytn c n h hn (P ) C
Mytn c n h hn (P ) C
TT 1 Tn s
Gi tr
Tx: 3316 - 3335 Mhz; Rx: 3366-3385 Mhz Bng tn F: Tx: 3331 - 3350 Mhz; Rx: 3380-3400 Mhz Bng tn G:
Tx: 3376 - 3400 Mhz; Rx: 3300-3324 Mhz Trm u cui CPE Bng tn E v F Tx: 3366 - 3400 Mhz; Rx: 3316-3350 Mhz Bng tn G Tx: 3300 - 324 Mhz; Rx: 33766-3400 Mhz Phng thc truy nhp TDMA FDD rng knh 3,5 MHz; 1,75 MHz rng a sng mang 14 Mhz Anten (trm gc) 10 dBi, Anten omni nh hng tn s 3,3 3,5 GHz Anten (CPE) Anten phn cc ng kt hp Tr khng anten 50 Ohm Cng sut ti a ti cng ra Trm gc: 28 dBm 1 dB anten CPE: 20 dBm 1 dB
2 3 4 5 6 7 8
Vi nhu cu s dng cc dch v truy nhp bng rng ngy mt ln v cp thit, nht l vi nhng khu vc vng su, vng xa s l ng lc cho cc doanh nghip Vin thng trong nc trin khai cc h thng WIMAX. Vi s quan tm to iu kin ca cc c quan qun l v nhu cu s dng cc dch v truy nhp bng thng rng ngy mt ln, h thng WiMAX nht nh s c trin khai thnh cng Vit Nam trong thi gian sp ti.