Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Bab 1-5
Bab 1-5
INTRODUSAUN
1.1 Antescendente
Inpartu Pretermino ne’e katak inpartu ne’ebe akontese ba bebe ne’ebe iha
inan nia kabun laran ho idade 20 -< 37 semanas, bebe ne’ebé moris ho idade
20-<37 semanas ne’e kategoria bebe prematur. Bebe prematur sei hetan
Taxa mortalidade labarik no bebe foin moris nian iha mundo tomak husi
tempo ba tempu sai ona kestaun global maske estratejia prevensaun durante
peridu pre-natal no kuidadus antenatal barak maka desenvolve ona, maibe iha
Globalmente iha mundu kada tinan estimasaun katak kuaze kazu labarik
WHO iha tinan 2018 kazu inpartu preterminu atinje 9,5% husi total partus.
Inpartu Pretermino entre 6-10% husi inan isin rua hotu-hotu, reprezenta 34%
husi mate neonatal no kauza 75% husi morbididade neonatal. Iha amerika
akontece ho numero 9,5 % iha tinan 2010 no numero ne’e aumenta to’o 11 %
iha tinan 2018 (Carmichael et al, 2018), ita hare dadus husi nasaun
1
progressivu tebes ho nia númeru cazu ne’ebé as tebes ho por sento 14% husi
Dadus husi Timor Leste número kazu ne’ebé akontese bebe moris ho
kondisaun prematur ita bele sura no bele halo predisaun, inpartu pretermino
menus husi normal atinje 11,5%, maske númeru kazu kilograma tun ka
kilograma bebe menus husi normal ne’e ladun sa’e maka’as representa
Repúblika RDTL, 2018 ). Tuir teoria kauza husi inparto pretermino ne’e
kultura selula placental iha dose ne’ebé apropriado hodi fo resposta ba faktor
Calleza nia pesquiza iha tinan (2017) baseia ba ideia katak TNF ne’ebé
aumenta iha pasiente nia serum bele hamosu ka resulta espresaun MMP-9 atu
2
nune’e ida ne’e bele lori ba iha tipu ha’at IV degradasaun kolagem iha
pretermino presisa hatene ninia kauza no faktor faktor sira ne’ebé fo risku
maka’as ba Inan isin rua. Entre faktor faktor no ninia kauza ba inpartu
preterminu ne’e iha mudansa ba iha biokimia tamba ne’e mak kadar Zinc ne’e
defende ba infeksaun hotu hotu ne’ebé kauza husi ba bakteria no iha infeksaun
sitokin ida ne’ebé ho ninia inflamasaun mak hanesan TNFa ne’ebé fo dalan ba
situasaun familia uma laran nian, mal nutrisaun, anemia, fuma sigaru, idade
Husi Antescendente iha leten maka hakerek nain iha hanoin atu halo
peskiza ida klean liu hodi identifika ba problema inpartu preteminu hodi
nune’e bele hakerek nain bele fo solusaun ne’ebé bele fo benefisiu ba le’e nain
sira hotu.
3
1.2 Formulasaun Problematika
Atu utiliza etapas 7 husi Helen Vaney hodi halo kuidadus obstetrikus
4
jestasionál 26 semanas iha sala Maternidade Hospital Násional
5
1.4.2 Ba Hospital Nasional
Estudante sira bele uja teoria ida ne’e hodi hasa’e konesimentu konaba
6
KAPĺTULU II
ENKUADRAMENTU TEORIKU
Partu katak prosesu spontanea ida hodi loke inan nia servikal ho
prosesu ida hodi fo tempu ba bebe no placenta hodi sai liu husi dalan
moris fatin. Partu Normal ne’e prosesu bebe sai husi inan nia kabun
(Prawirohardjo, 2018).
ne’ebé iha inan nia kabun laran ho idade jestasional 20 -< 37 semanas,
Cunningham et al,2019).
7
2.1.3 Fatores ne’ebé influensia desenvolvimentu nio kresimentu neonatus.
1) Fator heredite
ambiente, rasa, seksu ne’ebe determina antes kedas bebe sei iha
inan nia kabun laran, bebe mane sira depois moris mai isin
bo’ot no a’as liu duke bebe feto, ida ne’e sei mosu wainhira
husi ásia iha portura isin ne’ebé badak kompara ho ema Europa
2) Fator ambiente
a) Ambiente Pra-natal
ambiente seluk maka radiasaun ne’ebé bele estraga feto sira nia
orgaun.
8
b) Ambiente Post Natal
1) Klima
2) Ezersisiu
4) Kondisaun saúde
10.7% no Australia Indonézia ne’e 7%, iha nasaun sira ne’ebé sei iha
desenvolvimentu nia laran, numeru ne’e sei aas. Iha India 34%, Áfrika
partu ho kondisaun prematura ne’e hamutuk 50%, 30% tambá uma kain
a) Idade Maternal
35, idade menus husi tinan 20, inan nia oan fatin no pelvis
9
orgaun oan fatin bele responde ona feto ida oinsa bele partu
katak inan ne’ebé hahoris bebe sedu ne’e menus husi idade
20.
10
husi stress, bele inklui laran susar, ta’uk, sentimentu triste
no hirus. Feto sira ne’ebé sofre stress durante isin rua 4.5%
implantasaun.
Matenek nain balu deskobre katak feto sira ne’ebé isin rua
d) Pariedade
11
4) Grande multipleara : inan sira ho paridade >5 (Inan
ne’ebe feto barak liu iha rsiku boot liu dala 4 no feto
barak ne’ebé iha risku boot liu dala 5 iha partus, bebe
primiparzu.
12
isin lolon ne’ebé ho kondisaun isin rua, atu nune’e se
sei para. Feto isin rua ne’ebé iha esperiensia isin rua afeta
dezenu estudu kontrolu kazu, feto isin rua ne’ebé sofre husi
anemia iha oportunidade bot liu dala 2 to’o tolu atu hetan
Inan sira ne’ebé hahoris bebe sedu iha passadu iha risku 20-
50% atu tur ahi ba bebe prematura iha isi rua ne’ebé tuir
mai.
i) Istoria komplikasaun
13
Balun husi isin rua , hanesan preeclampsia, rubrika
fetal iha inan nia knotak, hodi nune’e hasa’e risku ba bebe
prematur.
husi vajina ba feto isin rua iha idade gestasional liu semana
28. Ida ne’e bele kauza husi buat rua ne’ebé akontese iha
14
ne’ebé bele afeta ran sai husi uterus to’o moras ne’e bele
maibe inan sira ne’ebe moras laran, sira sei lalori oksijeniu
ba feto sira, ida ne’e tamba diminui apetite atu nune’e isin
kresimentu fetal.
direitu hosi sigaru ne’e tamba nikotina iha sigaru nia laran,
nikotina ne’e lori sasan sira ne’ebé uja ran, atu nune’e ran
15
experiensia servisu pre-prazu bainhira kompara ho inan
rua.
iha bebe.
solusiona problema ne’ebé akontese ne’ebé uja hanesan metode ida atu
ne’ebé lojika atu foti desisaun ne’ebé hare liu ba kliente (asrinah, 2016)
Iha estudu kazu ida ne’e foka liu ba iha teoria husi matenek nain ida
analitiku ne’e duni fasil tebes ba peskizadora atu halo asaun resolve
16
Prosesu tuir helen varney tinan 1996 iha pasu ou etapa hitu (7) hahu
husi kolekta dadus no remata iha avaliasaun. Pasu ou etapa hitu ne’e
a) Dadus subjektivu
b) Dadus objektivu
17
2018). Dadus objektivu tenke hetan husi pasiente liu husi
obstetrisia espesifiku.
perinium .
kolaborasaun.
18
Hatudu katak parteira bainhira halo asaun tenke tuir
hala’o.
6) Etapa VI : Implementasaun
(Ambarwati, 2018).
19
KAPÍTLU III
DESENVOLVIMENTU KAZU
Tuir hakerek nain Notoatmojo iha tinan 2018 katak Fatin Peskiza
Tempu estudu kazu katak durante tempu ne’ebé hakerek nian uja
kazu hala’o iha Hospital Nasional Guido Valadares (HNGV), hahu iha
uza iha relatoriu sientifiku ida ne’e mak inan puerperiu ho vulva hyjiene
no métodu ne’ebé uza ba estudu kazu ne’e mak métodu deskriptivu. Tuir
matenek nain ho naran Notoatmojo iha tinan 2018 estudu kazu ne’ebé halo
ida.
20
3.3 Abordazen Peskiza
Hakerek nain bele mós halo tuir prosesu jestaun kuidadus obstetrisia
5. Planu
6. Implementasaun
7. Avaliasaun.
Iha formasaun estudu kazu ida ne’e uza maneira oioin ba kolekta dadus
21
1) Anamnesa
2) Ezaminasaun fiziku
a) Intervista
b) Observasaun
22
3.5 Étika Peskiza
fornese formatu aseitasaun. Imformet konsentu ida ne’e halo antes atu
3.5.3 Komfidensialidade
dadus husi grupu balun mak sei relata iha peskiza ida ne’e.
23
3.6 Foku Peskiza
Foku peskiza ne’ebé hakerek nain foti maka kuidadus Obstetriku inan
Tinan 2022.
24
KUIDADUS OBSTETRIKUS BÁ SRA. J.T. IDADE 29 ANOS G1 P0 A0
INPARTU PRETERMINU HO IDADE JESTASIONAL 26 SEMANAS IHA
SALA MATERNIDADE HOSPITAL NACIONAL GUIDO VALADARES
(HNGV) TINAN 2022.
Horas : 10:46 Am
A. DADUS SUBJEKTIVU
Identidade
1. Biodata espoja( inan ) Espoju( Laen)
Naran : J.T P.d.J.
Idade : 29 Anos 31 anus
Relijaun : Kátolika Kátolika
Nivel edukasaun : Licenciatura Liciensatura
Profisaun : Dona da casa Servisu iha Inglatera
Nasionalidade : Timor- Leste Timor - Leste
Hela fatin : Comoro Comoro
Númru Telefone : (+670) -
2. Anamnese
a. Keixa aktual /prinsipal : Inan Hateten katak nia knotak moras
komesa dia 10 de Outubro
b. História kaben
Kaben : Sim
Kaben dala hira : Dala ida kaben ho idade : 27 ( anos)
Durasaun kaben tinan : Tinan 2
c. História mensturasaun
Menarche : 15 Anos
Durasaun mensturasi : 4 dias
Kuantidade mensturasaun : 3x troka pensu
25
DMI (Data mensturasi mai ikus ): 27-02-2022
Mensturasaun mai : Reguler
Dismenoroe : sim
Siklus : 28 dias
d. História
e. Isin rua ba dahuluk obstetrisia (isin rua, partu ,puerperium dahulu)
f. Sedauk tuir Planeamentu Familia
3. História Moras
a. Moras Hereditaria / keturunan : Inan hateten katak laiha
moras TBC,Asma,Moras FUan Hepatitis ,NST.
b. História moras familia : Inan hateten katak laiha
moras Familia no Familia Saúdavel.
c. História moras antesidente : Inan hateten katak laiha
moras TBC,Asma,Moras FUan Hepatitis ,NST
d. História saúde moras agora : Inan hateten katak Knotak
moras no ran sai husi dalan moris fatin.
4. História isin rua agora
LMP : 25-02-2022
Imunizasaun TT : Sim
26
Vasina Data Orario ne’ebé rekomenda
tetanus
TT1 27-04-2022 TT1: Vizita dahuluk bá isin rua oan primeiru
TT2 27-05-2022 TT2:Liu semana haat depois TT1
TT3 TT3:Mínimu fulan 6 depois TT2 ka durante
isinru bá dala rua
TT4 TT4:Mínimu tinan 1 depois de TT3 ka
durante isinrua bá dala 3
TT5 TT5:Mínimu tinan 1 depois de TT4 ka
durante isinrua bá dala ha’at
27
a. História psikolojia
Preparasaun inan ou familia hasoru partu : Inan ho familia preparadu
atu simu bebe.
Reasaun inan / familia hasoru isin rua : inan ho familia kontenti atu
simu bebe.
Apoiu/ suporta husi familia : Apoiu maximo husi nia familia
Ema ne’ebé foti desizaun iha familia : Laen
b. Padraun necesidade ou aktividade díareas
1. Nutrisaun
Tipu hahan ne’ebé konsumu : 3x dias,regular
Hahan loron –loron: Etu ,modo tahu, ikan ,tempe, na’an,
Tipu hahan loron –loron : Inan hateten katak komformi hahan de’it
Bebidas : Inan hatete katak loron 1 hemu be’e kopu 8 ba leten
Problema : Inan hatete katak laiha problema ruma kona-bá beidas.
2. Eliminasaun
Misaun( BAK )
Frekuensia : 3x Kualidade : di’ak kor: kinur
Problema keixa: Inan hatete katak laiha problema ruma kona-bá
soe be’e boot.
3. Padraun deskansa no toba
Toba kalan : di’ak ho durasaun horas 8 Horas: 10.00 Pm
Toba loron : di’ak ho durasaun oras Horas : 10.00 Am
Problema : Inan hatete katak laiha problema ruma kona-bá
deskansa nian .
4. Aktividade ikus : Inan hatete katak fase, bikan ,tein no dasa rai.
5. Aktividade seksual ikus : Inan hatete katak durante isin rua laiha
vontade atu halo relasaun sexual.
6. Higyene personal ikus
c. Historia partus agora ou aktual
1. Sente kabun istika an la reguler komesa dia : 04-10-2022
28
2. Sente kabun istika an la regulamento komesa dia : 04-10-2022,
Horas : 08.00 OTL Kalan.
3. Mukus kahur ho ran sai komesa dia : 03-10-2022 Horas : 07.00
OTL Pm
4. Likidu amiótiku sai komesa dia :04-10-2022, Horas : 07.00 OTL
5. Tama maternidade ou sala partu dia : 13-10-2022, Horas: 04.00
OTL
B. DADUS OBJEKTIVUS
1. Ezaminasaun jeral
Inspeksaun no mediasaun
a. Inspeksaun
Kondisaun jeral : di’ak
Forma isin lolon : di’ak
Maneira lao : ba oin di’ak
Konsiensia jeral : di’ak
b. Mediasaun
1) Antropometri
Altura : 150 CM
Todan antes isin rua : 40 kg
Todan agora : 56 Kg
2) Sinais vitais
Temperatura : 360C
Presaun Arterial : 120/80 MMHG
Frekuensia Kardiaka : 68x/minutu
Frekuensia respiratoriu : 18x/Minutu
2. Ezaminasaun fisiku
Ulun : kabuar mo’os laiha bubu
Fu’uk : mo’os no laiha kaspa no fu’uk la monu
Oin : kamutis ,laiha bubu iha oin laiha cloasma
Ibun : ibun kkulit lá kamutis
Nehan : mo’os no kompletu
29
Matan : Simetris, konjuntiva mean no skelera mutin no hare rai
mo’os
Tilun : Simetris,tilun rua parte lo’os nian laiha bubu, rona mo’os
Inus : Simetris,mo’’os no laiha polio no laiha abnormalidade bá
horon
Kakorok : Laiha bubu no benjola ruma
Aksilas : Simetris, no laiha kafuk
Susu mama :Simetris, susu matan sai no mo’os
Tumor : laiha
Kolostrum : Iha
Higyene : Mós
3. Ezaminasaun Obstetrik Abdomen :
Kabun aumenta bo’ot : Sim
Kabun bo’ot ba : Oin
Pigmentasaun linea alba ou strie gravidarum : laiha
Kontrasaun uterina : Iha
Vitar husi kanek : laiha
Edema : laiha
Varises : laiha
Movimentu vetal : Iha
Orgaun Genitalia Externa :
Edema : laiha
Varises : laiha
Glandula bartolinitis : laiha
Kondiloma akuminadu : laiha
Sekresaun vaginal : laiha
Sinais Chadwick : laiha
Anus :
Hemoroide : laiha
Estremidade inferioir :
Varices : laiha
30
Odema : laiha
Polidu : laiha
Sianosis: laiha
Simetriku : laiha
Deformidade pelvica : lae
Kanek nakloke seluk : laiha
4. Ezaminasaun obstetrika
Palpasaun
Abdomen : Altura fundu uteru 30 cm
Palpasu uterus:
Leopoald I: Atu hatene bebe nia idade iha inan isin rua no atu sukat
bebe nia Altura.
Leopold II : atu determina bebe nia Kotuk laran parte los no karuk.
Leopold III: Atu determina bebe nia ulun tama ona iha PAP ou
knotak Pelvis ka Seidauk.
Leopold IV : atu determina bebe nia ulun tun tiha ona sedauk iha
knotak pelvis area kabun ka abdominal nian.
TBJ (estimasaun pezu feitu) (30-12x155) : 2. 790 grama
FKF : 135x/minutu
Palpasu extremidade : inferior laiha oedema,Laiha varices
Perkusaun /periksa ketuk : diak (+)
Ezaminasaun jenitalia extrena : laiha oedema no varises iha mukus
kahur ho ran iha Vagina.
Anus : laiha hemoroid
Ezaminasaun interna: dilatasaun 2 cm dexida 3/5 likidu amiotiku,
se iha apresentasaun ho ulun,estasaun -3.
5. Ezaminasun komplementariu
Hemoglobina: 14,9 gr/ml
Grupu ran: ran A+
Proteina urina : la halo teste
Glikosa urina: la halo teste
31
Ezaminasaun complementary :
USG data : 02-10-2022 Resulted : Diak
1. ANALIZA DADUS
a. Diagnostiku obstetriku : Kuidadus obstetrikus ho inan
Inpartu Preterminu bá Sra. J.T, idade 29 anos, idade
Jestasionál 26 semanas G1,P0,A0
b. Problema: Idade Jestasional Menus husi 37 semanas
2. DIÁGNOSTIKU POTENSIAIS
a. Ba Inan : Bele Akontese Partu Sedu
b. Ba Bebe : Bele akontese mikonium,hipotermi, bele
akontese bebe moris ho kondisaun preterminu.
3. ANTISIPASAUN PROBLEMAS /ASAUN IMEDIATU
Halo kolaborasaun ho parteira no Doutor/a.
4. PLANU
NO Planu Razaun
32
4 Fo promosaun no edukasaun Atu nune inan bele hatene no aplika tuir
ba inan no familia kona-bá
oinsa bele fo susu ben
exklusivu ba bebe durante
fulan neen no kontinua too
tinan rua
5. IMPLEMENTASAUN
Data : 13-10-2022 Horas : 09.00 OTL PM
1. Fo hatene resultadu ezaminasaun fisiku ba inan nia familia
katak kondisaun inan nian em jeralmente di’ak hotu no
hatudu sinais vitais ne’ebé di’ak, TA : 120/80 mmhg,
temperatura 360C, frekuensia cardiaca 68x/minutu,
frekuensia respiratoriu 18x/minutu, nafatin fo hanoin
presisa han hahan ne’ebé ho nutrisaun di’ak no presisa
deskansa barak.
2. Fo hatene kondisaun bebe nian ba nia familia katak
kondisaun bebe ladun normal tambá ho kondisaun
prematur.
3. Imforma ba inan no fo esplikasaun ba familia sei tau kanula
para monta soru, Soru RL 500 ml 14 tpm.
4. Fo promosaun no edukasaun ba inan no familia kona-bá
oinsa bele fo susu ben exclusivo ba bebe durante fulan neen
no kontinua too tina
6. AVALIASAUN
33
1. Inan hatete katak nia komprende ona kona-bá nia
kondisaun jeral la dun di’ak. Inan no familia komprende no
simu kondisaun bebe nian.
2. Inan no familia kolabora ho parteira atu monta soru.
3. Inan no familia komprende esplikasaun husi parteira kona-
bá fo susuben exklusivo ba bebe.
4. inan no familia komprende kona-bá oinsa bele fo susu ben
exclusivo ba bebe durante fulan neen no kontinua too tinan
rua.
34
KAPÍTLU IV
4.1 Investigasaun
uitoan-uitoan husi vazina ho karakter oin kamutis no liman kor mean, be doko
foer iha vagina barak, kabun kidun moras, bebe nia fuan baku lalais, nu’udar
moras, likidu tutu uitoan-uitoan, husi ne’e hatudu katak realidade akontese
duni tuir konseitu teoria ne’ebe mensinadu iha leten. Mezmu sinkronizasaun
ne’e parte balu deit maibe iha korespondensia entre teoria no realidade.
diágnosa parteira nian iha avansu boot tebes husi tempu ba tempu até ohin
Tuir matenek nain ka sientista ida ho naran Nita Norma ho Mustika iha
Liu husi estudu kazu ida ne’e hakerek nain komesa identifika diagnosa
35
distress. Hare katak esplikasaun teoria klaru teb-tebes no koalia ona iha tempu
naruk nia laran liuhusi avaliasaun ka argumentu sientifika oioin hodi hare nia
kazu iha korespondensia ne’ebe klaru teb-tebes katak teoria teoria nune’e sei
merese duni eziste no iha terrenu ka kazu real sira iha pratika parteira.
Tuir Vaney, 2017 katak wainhira presisa asaun emergensia sira iha
lalais inan no oan iha peride partu nian. Estudu kazu ne’e hakerek nain uja
momentu ne’eba tan ne’e hare katak iha konkordansia entre teoria ne’ebé
daruak nian iha prosesu asaun parteira tuir padraun komum. Nune’e bele
dehan katak aumenta husi dadus bazika ho topikal hodi halo analize dadus ba
(Varney, 2017).
ne’ebé iha asaun parteira tuir kna’ar parteira nian no nesesidade pasiente,
(IBI. 2018).
36
Kondisaun realidade tuir estudu kazu ne’e indika ona inan ho diágnosa :
oinsa ho pozisaun toba (toba sorin karuk), deskansa no konrtinua han hemu ho
kazu realidade iha estudu ida ne’e, indika katak razaun no komponentes
emergensia sira iha ne’ebé parteira tenke lalais hodi slava vida inan no oan.
Plano presisa iha konkordansia entre parteira no pasiente atu nune’e bele
efektivu liu tan husi parte rua tamba plano ida ne’e pasiente mak sei
hatene ninia efeitu kuidadus hodi singkroniza planu asaun tuir mai.
Estudu kazu ne’e hatudu katak peskizadora antisipa mosu problema seriu
37
mediku konaba situasaun real hodi foti desizaun imediatu, Hakerek nain mos
Esplika ba inan katak presisa deskansa iha bedress, tenke toba rai sorin karuk
sinais vitais inan nian no koko kontarasaun inan nian no koko no rona bebe nia
hala’o.
4.7 Avaliasaun
diagnostiku.
38
KAPÍTLU V
FINAL
5.1 Konkluzaun
jeral: atu atinje susesu husi kuidadus parteira nian ba inn isin rua ne’ebé ho
ikus maka:
a. Iha dadus báziku hetan Sr/a ho naran J.T, idade 29 anus, hela
39
d. Planu ne’ebé hakerek nain foti maka: fo atendimentu tuir
5.2 Rekomendasaun
Hakerek nain hato’o rekomendaaun relevante sira hanesan tuir mai ne’e:
40
Bá HNGV espesialmente ba sala maternidade atu bele halo
mai.
5.2.2 Bá Pasiente
tulun sedu.
5.3 Sujestaun
Hakerek nain nafatin husu ita atu kooepera hodi halo diak liu tan
relatoriu Sientifiku ida ne’e diak liu tan iha futuru, Relatoriu Sientifiku ida
41
ne’e Seidauk los liu tamba ne’ebe nu’udar jerasaun foun no futuru
ida mai ita hotu hotu fo liman ba malu hodi hi’it sae Almamter Institutu
42
BIBLIGRÁFIA
Mami, dan Kuku rahardj, 2018,Asuhan Neonatus,Bayi Balita dan Anak Pra-
Sekola, Yogyakarta : Pustaka Belajar,
Sri Astuti,Ari Indra Susanti, Rani Nurparidah,Ariyati Mandiri 2017 buku Asuhan
Ibu dalam masa kehamilan,(internet) asesu iha 26-09-2022
43
Handayani S.2010. Buku Ajar Pelayanan Keluarga Berencana.Yogyakarta :
Pustaka Rihama.
44