UCHWAA Nr XXI/168/09 RADY GMINY BRUDZE DUY z dnia 27 kwietnia 2009 r.

w sprawie wprowadzenia zmian do uchway w sprawie Programu Ochrony rodowiska wraz z Planem gospodarki odpadami dla Gminy Brudze Duy do roku 2011. Na podstawie art. 7 ust. 1. pkt 1 i art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorzdzie gminnym (tj. z 2001r. Dz.U. Nr 142, poz. 1591 - z pniejszymi zmianami), art. 14 ust. 1, 2, 6,7 pkt 4, ust 14, art. 15 ust. 7a, ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U. z 2007r. Nr 39, poz. 251 z pn. zm.) po zaopiniowaniu przez Zarzd Wojewdztwa Mazowieckiego oraz Zarzd Powiatu Pockiego, Rada Gminy Brudze Duy uchwala co nastpuje: 1. W uchwale Rady Gminy w Brudzeniu Duym nr XXXIV/176/05 Rady Gminy Brudze Duy z dnia 19 wrzenia 2005r. w sprawie: uchwalenia Planu gospodarki odpadami dla Gminy Brudze Duy do roku wprowadza si nastpujce zmiany: w 1 dotychczasowy: Plan gospodarki odpadami dla Gminy Brudze Duy do roku 2011 zastpuje si Planem Gospodarki Odpadami dla Gminy Brudze Duy na lata 2009 2015 jako zacznik nr 1 do uchway. 2. Wykonanie uchway powierza si Wjtowi Gminy Brudze Duy. 3. Uchwaa wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia w Dzienniku Urzdowym Wojewdztwa Mazowieckiego. Przewodniczcy Rady Gminy: mgr Stanisaw Kowalski

Zacznik do uchway nr XXI/168/09 Rady Gminy Brudze Duy z dnia 27 kwietnia 2009r.

PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BRUDZE DUY NA LATA 2009 - 2015 1. Wstp Uchwalona w roku 2001 ustawa o odpadach okrela zasady postpowania z odpadami w sposb zapewniajcy ochron ycia i zdrowia ludzi oraz ochron rodowiska, zgodnie z zasad zrwnowaonego rozwoju, a w szczeglnoci z zasadami zapobiegania powstawaniu odpadw, ograniczania ich iloci i negatywnego oddziaywania na rodowisko, a take odzysku, wykorzystywania, recyklingu i unieszkodliwiania. Opracowanie planu gospodarki odpadami na szczeblu gminy jest obowizkiem okrelonym w rozdziale 3 Ustawy o odpadach. Zgodnie z tymi przepisami organy administracji samorzdowej s zobowizane do opracowania planw gospodarki odpadami dla waciwego sobie obszaru. Rol tych planw jest objcie zagadnie w zakresie m.in. zapobiegania powstawaniu odpadw, bezpiecznego nimi gospodarowania, ze szczeglnym uwzgldnieniem gospodarowania odpadami niebezpiecznymi i komunalnymi oraz ograniczenia iloci skadowanych odpadw. Ich gwnym zadaniem i celem jest doprowadzenie do ograniczania skadowania odpadw, gwnie poprzez odzysk surowcw wtrnych i zagospodarowanie odpadw biodegradowalnych. Bdzie to moliwe dziki uwzgldnieniu potrzeby utworzenia oraz utrzymania zintegrowanej i wystarczajcej w skali kraju sieci instalacji do unieszkodliwiania odpadw. Bdzie to wymagao koordynacji dziaa pomidzy organami administracji publicznej rnych szczebli, a w szczeglnoci ssiadujcych ze sob gmin oraz wsppracy midzy administracj i przedsibiorcami. Sporzdzanie gminnego planu gospodarki odpadami jest procesem wieloetapowym i cyklicznie ponawianym, obejmujcym: zaplanowanie procesu planowania i wybr zespou opracowujcego projekt planu gospodarki odpadami,

ocen realizacji obowizujcego planu gospodarki odpadami, zebranie podstawowych informacji charakteryzujcych obszar, dla ktrego sporzdzany lub aktualizowany jest plan gospodarki odpadami, w tym okrelenie: okrelenie aktualnego stanu gospodarki odpadami, pooenia obszaru, z ewentualnym jego podziaem na rejony pomocnicze (w szczeglnoci, soectwa, strefy przemysowe czy rejony obsugi), sytuacji demograficznej i gospodarczej, w tym przedstawienie informacji o iloci i rozmieszczeniu ludnoci, z uwzgldnieniem zabudowy zagrodowej oraz jedno- i wielorodzinnej, rodzaju i zakresu dziaalnoci, wskutek ktrej s wytwarzane odpady, w obiektach infrastruktury, terenach zieleni i zadrzewie, danych dotyczcych dziaalnoci przemysowej, w tym przedstawienie informacji o liczbie podmiotw wraz z rodzajem ich produkcji lub dziaalnoci oraz okreleniem wielkoci podmiotw - w podziale na maych, rednich i duych przedsibiorcw, ustalenie przewidywanych zmian czynnikw zwizanych z gospodark odpadami, wariantowe przedstawienie strategii oraz celw i zada, wybr strategii oraz celw i zada po przeprowadzeniu konsultacji z zainteresowanymi podmiotami, ustalenie dugoterminowego programu strategicznego obejmujcego okres co najmniej 8 lat, ustalenie krtkoterminowego planu dziaa obejmujcego okres 4 lat, przeprowadzenie analizy oddziaywania projektu planu na rodowisko, opracowanie projektu planu gospodarki odpadami, przeprowadzenie procesu konsultacji i opiniowania, uchwalenie planu. Gminny plan gospodarki odpadami, zgodnie z obowizujcym rozporzdzeniem Ministra rodowiska z dnia 13 marca 2006r. zmieniajcym rozporzdzenie w sprawie sporzdzania planw gospodarki odpadami okrela: 1) aktualny stan gospodarki odpadami, w tym: a) rodzaj, ilo i rda powstawania wszystkich odpadw, w szczeglnoci odpadw komunalnych, b) rodzaj i ilo odpadw poddawanych poszczeglnym procesom odzysku, c) rodzaj i ilo odpadw poddawanych poszczeglnym procesom unieszkodliwiania, d) istniejce systemy zbierania wszystkich odpadw, w szczeglnoci odpadw komunalnych, e) rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobow instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadw, w szczeglnoci odpadw komunalnych, f) wykaz podmiotw prowadzcych dziaalno w zakresie zbierania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadw komunalnych, g) podstawowe informacje charakteryzujce z punktu widzenia gospodarki odpadami obszar, dla ktrego jest sporzdzany plan gospodarki odpadami, a w szczeglnoci pooenie geograficzne, sytuacj demograficzn, sytuacj gospodarcz oraz warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne, mogce mie wpyw na lokalizacj instalacji gospodarki odpadami; 2) prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym rwnie wynikajce ze zmian demograficznych i gospodarczych; 3) dziaania zmierzajce do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym: a) dziaania zmierzajce do zapobiegania powstawaniu odpadw, b) dziaania zmierzajce do ograniczenia iloci odpadw i ich negatywnego oddziaywania na rodowisko, c) dziaania wspomagajce prawidowe postpowanie z odpadami w zakresie zbirki, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania, w szczeglnoci odpadw komunalnych,

d) dziaania zmierzajce do redukcji iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji, kierowanych na skadowiska odpadw; 4) projektowany system gospodarki odpadami, w szczeglnoci gospodarki odpadami komunalnymi i opakowaniowymi, uwzgldniajcy ich zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie, ze wskazaniem miejsca unieszkodliwiania odpadw; 5) rodzaj i harmonogram realizacji przedsiwzi oraz instytucje odpowiedzialne za ich realizacj; 6) sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe suce realizacji zamierzonych celw, z uwzgldnieniem harmonogramu uruchamiania rodkw finansowych i ich rde; 7) system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celw pozwalajcy na okrelenie sposobu oraz stopnia realizacji celw i zada zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzgldnieniem ich jakoci i iloci. Plany takie opracowywane s na szczeblu krajowym, wojewdzkim, powiatowym i gminnym. Krajowy plan gospodarki odpadami jest opracowywany przez ministra waciwego do spraw rodowiska, a uchwalany przez Rad Ministrw. Projekt wojewdzkiego, powiatowego lub gminnego planu gospodarki odpadami opracowuj organy wykonawcze wojewdztwa, powiatu lub miasta i gminy. Stanowi on cz odpowiedniego programu ochrony rodowiska i jest tworzony w trybie i na zasadach okrelonych w przepisach o ochronie rodowiska. Projekty planw s opiniowane: projekt planu krajowego - przez zarzdy wojewdztw, projekt planu wojewdzkiego - przez ministra waciwego do spraw rodowiska, organy wykonawcze powiatw i gmin z terenu wojewdztwa, powiatowego - przez zarzd wojewdztwa oraz przez ograny wykonawcze gmin z terenu powiatu projekt planu gminnego - przez zarzd wojewdztwa oraz przez zarzd powiatu Nie udzielenie opinii w terminie dwu miesicy uznaje si za opini pozytywn. Samorzdy, bdce czonkami zwizkw midzygminnych, mog opracowa jeden projekt wsplnego planu gospodarki odpadami, obejmujcy zadania powiatowego planu gospodarki odpadami, podobnie zarzdy powiatw. Organy wykonawcze wojewdztwa, powiatu i gminy skadaj co 2 lata, odpowiednio, sejmikowi wojewdztwa, radzie powiatu i radzie gminy, sprawozdanie z realizacji. Podlegaj one aktualizacji nie rzadziej ni co 4 lata. Plany wszystkich szczebli musz tworzy spjn cao. W niniejszym planie opisano sposb realizacji celw i zada dla Gminy Brudze Duy ktre wynikaj bezporednio z celw i zada okrelonych dla tego obszaru, a zapisanych w Planach Gospodarki Odpadami dla Powiatu Pockiego i Wojewdztwa Mazowieckiego. Zakres czasowy niniejszego opracowania obejmuje okres 2008-2015 traktowany jako okres strategiczny ze szczeglnym uwzgldnieniem lat 2008-2011 dla ktrych ustala si krtkoterminowy plan dziaa. 1.1. Charakterystyka gminy Gmina Brudze Duy pooona jest w wojewdztwie mazowieckim, w zachodniej czci powiatu pockiego, ley nad brzegiem Wisy. Gmina Brudze jest malowniczo pooona na terenie Brudzeskiego Parku Krajobrazowego. Bezporednio gmina graniczy: z gmin Tuchowo powiat lipnowski (od strony pnocnozachodniej), z gmin Mochowo i Gozdowo powiat sierpecki (od strony pnocno-wschodniej), z gmin Stara Biaa (od strony wschodniej), z rzek Wis (od strony poudniowej), z gmin Dobrzy nad Wis (od strony pnocnej). Powierzchnia gminy wynosi 161,82 km2, z czego uytki rolne zajmuj 72%, a uytki lene: 14%. Przez teren gminy przebiega pieszy szlak turystyczny im. Bolesawa Krzywoustego. Gmina Brudze Duy znajduje si na terenie Kotliny Pockiej. Kotlina Pocka znajduje si pomidzy Pojezierzem Dobrzyskim na pnocy a Pojezierzem Kujawskim na poudniu. Skada si z dwch mikroregionw: piaszczystego tarasu z formami polodowcowymi i wydmami na lewym brzegu Wisy oraz tarasu zalewowego. Omawiany obszar obejmuje nastpujce jednostki geomorfologiczne: wysoczyzn lodowcow, poziomy wodnolodowcowe oraz doliny rzeczne. Gwna rzek na obszarze gminy jest Wisa, ktra w tym rejonie ma charakter rzeki naturalnej z licznymi zakolami i starorzeczami. Przez teren gminy przepywa rzeka Skrwa Prawa. Monitoring rzeki realizuje Mazowiecki Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska Delegatura w Pocku. Badania rzek objtych monitoringiem prowadzone s raz na kilka lat jeden raz w miesicu w zakre-

sie znacznie wszym ni w monitoringu podstawowym. Klasyfikacja oglna obliczona na podstawie ste charakterystycznych wykazaa, e wody rzeki Skrwa Prawa zostay zaliczone do III klasy czystoci. Na terenie gminy Brudze Duy znajduje si jezioro w Jzefowie. Na terenie gminy Brudze Duy wystpuj gleby powe, gleby brunatne. Gleby te wytworzone zostay z piaskw gliniastych, glin lekkich i pyw. Tworz zazwyczaj kompleksy ytnie bardzo dobre lub pszenne dobre, miejscami bardzo dobre. Na terenie gminy w pnocnej czci znajduje si kompleks ytni bardzo dobry, w czci rodkowej kompleks ytni dobry oraz w poudniowej kompleks pszenny bardzo dobry i dobry. Poudniowo-zachodni cz gminy zajmuje kompleks zboowy pastewny. Na obszarze poudniowowschodnim gminy, miejscami wystpuj gleby bielicowe, ktre zajmuj lasy a w miejscach starorzeczy i obnie terenu lokalnie zatapianych podczas okresw wiosennych dominuj gleby muowe i torfowe. Wedug danych z Urzdu Gminy liczba ludnoci na obszarze gminy Brudze Duy na koniec 2007 roku wynosia 7 928 osb. rednia gsto zaludnienia wynosia 49 osb na 1 km 2. Gmina obejmuje 32 soectwa (Bdkowo Kocielne, Bdkowo-Rochny, Bdkowo-Rumunki, Brudze Duy, Brudze May, Cegielnia, Gwina, Gorzechowo, Karwosieki-Cholewice, Karwosieki-Noskowice, Kobukowo-Patrze, Krzyanowo, Lasotki, Murzynowo, Myliborzyce, Nowe Karwosieki, Parze, Rembielin, Rokicie (soectwa: Rokicie i Rokicie I), Siecie, Siecie Rumunki, Sikrz, Sobowo, Strupczewo Due, Suchod, Turza Maa, Turza Wielka, Uniejewo, Wicawice, Winnica, erniki). Pozostae miejscowoci to: Bdkowo Jeziorne, Bdkowo-Podlasie, Biskupice, Cierszewo, Izabelin, Janoszyce, ukoszyno-Borki, Parze-Janwek, Radotki, Robertowo, Wicawice, Wincentowo, Zdziembrz). Gmina Brudze Duy ma charakter typowo rolniczy. Wskanik bonitacji gleb wynosi 0,94. Liczba gospodarstw na terenie gminy wynosi 1315, natomiast 987 gospodarstw prowadzio wycznie dziaalno rolnicz. Obsada zwierzt gospodarskich na 100ha uytkw wynosia 54 szt.

Rysunek 1 Gmina Brudze Duy na tle powiatu pockiego

2. Aktualny stan gospodarki odpadami 2.1. Rodzaj, ilo i rda powstawania odpadw, w tym komunalnych

Przy tworzeniu niniejszego Planu Gospodarki Odpadami, w szczeglnoci analizie stanu istniejcego, w sektorze gospodarki odpadami wykorzystano nastpujce rda danych: Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010, Wojewdzki Plan Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2007 2011 z uwzgldnieniem lat 2012 2015 (aktualizacja), Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Pockiego na lata 2008 2012 z uwzgldnieniem lat 2013 2016 (aktualizacja), Gminny PGO (GPGO) dla gminy Brudze Duy (uchwalony 19 wrzenia 2005, nr XXXIV /176/ 05), Sprawozdanie z realizacji GPGO, Dane Gwnego Urzdu Statystycznego, Dane WIO, Informacje z gminy. Do odpadw komunalnych nie zalicza si odpadw przemysowych oraz odpadw z laboratoriw i innych rde, ktre ze wzgldu na masowo lub szkodliwo wymagaj odrbnego postpowania. Odpady komunalne s mieszanin wielu materiaw zuytych w wyniku konsumpcji. rdami wytwarzanych odpadw komunalnych s: gospodarstwa domowe (w ktrych powstaj midzy innymi takie odpady jak: wielkogabarytowe oraz odpady niebezpieczne), obiekty infrastruktury, obszary ogrodw, parkw, cmentarzy, targowisk, ulice i place. Zarwno ilo wytwarzanych odpadw komunalnych, wskanik ich nagromadzenia, jak struktura oraz skad s uzalenione od poziomu rozwoju gospodarczego, zamonoci spoeczestwa jak i sposobu ycia, gospodarowania zasobami i konsumpcji dbr materialnych, a nawet od bardzo subiektywnych cech charakterologicznych mieszkacw. Wiedza o tym jest istotn informacj w projektowaniu systemw zagospodarowania odpadw. Naley bowiem bra pod uwag fakt, e w zalenoci od lokalizacji, stopnia rozwoju gospodarczego, dostawy gazu bd jej braku, rodzaju mieszkalnictwa itp. rozbienoci jakociowe i ilociowe we wskanikach nagromadzenia i morfologii odpadw mog by bardzo due. Projektujc system dobrze jest posugiwa si danymi rzeczywistymi zebranymi w terenie, ktrego dotyczy bdzie dany plan. 2.2. Opis celw i zaoe z poprzedniego GPGO dla Gminy Brudze Duy

Tabela nr 1 Zadania ilociowe i jakociowe przewidziane do realizacji w gminie Brudze Duy w poprzednim GPGO Lp. Przedmiot dziaania 1. Sektor komunalny Zakres dziaania Objcie zorganizowan zbirk odpadw komunalnych wszystkich mieszkacw gminy Rozwj systemu selektywnej zbirki surowcw wtrnych w systemie workowym lub systemie dwupojemnikowym Wdroenie i rozwj systemu selektywnej zbirki odpadw ulegajcych biodegradacji wystpujcych w strumieniu odpadw komunalnych Wdroenie i rozwj systemu zbirki odpadw wielkogabarytowych i remontowo-budowlanych Wdroenie i rozwj systemu zbirki odpadw niebezpiecznych wystpujcych w strumieniu odpadw komunalnych Czas realizacji 2004-2006 2004-2011 2006-2011

2004-2011

2.

3.

Organizacja zbirki zuytych opon i wyeksploatowanych pojazdw od mieszkacw Organizacja systemu zbirki zomu elektrycznego i elektronicznego (od uytkownikw indywidualnych poprzez sklepy lub punkt zbierania odpadw niebezpiecznych) Organizacja zbirki zuytych olejw od mieszkacw Budowa Gminnego Punktu Zbirki odpadw Niebezpiecznych Likwidacja nielegalnych skadowisk odpadw tzw. dzikich wysypisk Edukacja ekologiczna mieszkacw miasta i gminy w zakresie wprowadzanego systemu gospodarki odpadami Sektor gospodarczy Organizacja systemu zbirki, gromadzenia i transportu dla odpadw powstajcych w sektorze maych i rednich przedsibiorstw Wdraanie technologii BAT oraz zarzdzania rodowiskowego Zwikszenie kontroli nad odpadami powstajcymi w zakadach przemysu rolno-spoywczego i objcie ich ewidencj; stworzenie szczelnego system nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadw pochodzenia zwierzcego szczeglnego ryzyka (SRM) oraz wysokiego ryzyka (HRM) Organizacja systemu zbirki odpadw budowlanych; osignicie poziomu 90% odzysku gruzu budowlanego; zmniejszenie iloci odpadw remontowo-budowlanych unieszkodliwianych poprzez skadowanie Organizacja systemu zbirki zomu elektrycznego i elektronicznego poprzez dystrybutorw sprztu elektrycznego lub bezporednio do zakadw demontau lub punkt zbierania odpadw niebezpiecznych Edukacja ekologiczna wytwrcw odpadw w zakresie prawidowych sposobw postpowania z odpadami oraz ich obowizkw wynikajcych z obowizujcych uregulowa prawnych Monitoring gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym Odpady niebezpieczne Organizacja systemu zbirki, gromadzenia i transportu dla odpadw niebezpiecznych powstajcych w sektorze maych i rednich przedsibiorstw Organizacja zbirki odpadw medycznych z indywidualnych praktyk lekarskich Podnoszenie wiadomoci w zakresie prawidowych sposobw postpowania z odpadami medycznymi w subie zdrowia Organizacja zbirki odpadw medycznych w gabinetach weterynaryjnych Podnoszenie wiadomoci w zakresie prawidowych sposobw postpowania z odpadami weterynaryjnymi w gabinetach weterynaryjnych Organizacja zbirki baterii i akumulatorw maogabarytowych ze rde rozproszonych Organizacja zbirki odpadowych olejw ze rde rozproszonych (mae i rednie przedsibiorstwa oraz indywidualni posiadacze) Organizacja akcji informacyjnej w zakresie waciwego postpowania z padymi zwierztami

2004-2007 2004-2011

2004-2007

2004-2011 2004-2007

2004-2007

2004-2007

2004-2011

2004-2011 2004-2011

2004-2007

2004 - 2006

Opracowanie harmonogramu usuwania azbestu Monitoring usuwania wyrobw zawierajcych azbest Rozwj systemu gospodarowania zwokami zwierzcymi Organizacja zbirki wycofywanych z eksploatacji urzdze elektrycznych i elektronicznych Edukacji ekologiczna wytwrcw odpadw niebezpiecznych w zakresie prawidowych sposobw postpowania z odpadami

2004-2011

2.3. Zrealizowane zadania z poprzedniego GPGO dla gminy Brudze Duy Tabela nr 2 Stan realizacji zada z zakresu gospodarki odpadami w gminie Brudze Duy na dzie 31 grudnia 2006r. L.p. Przedmiot dziaania 1. Ustawodawstwo gminne Zakres dziaania opracowanie i uchwalenia Gminnego Planu Gospodarki Odpadami Stan realizacji Przyjcie gminnego planu gospodarki odpadami uchwa nr XXXIV/176/05 z dnia 19wrzenia 2005r. w sprawie uchwalenia Programu ochrony rodowiska wraz z Planem gospodarki odpadami w gminie Brudze Duy do 2011 roku opracowanie i uchwalenie Regu- 1. Rada Gminy uchwalia nowy regulamin laminu utrzymania czystoci i utrzymania czystoci i porzdku na tereporzdku na terenie gminy Brunie gminy Brudze Duy uchwa nr dze Duy XXXI/220/06 z dnia 29 czerwca 2006r. 2. Wjt okreli i poda do publicznej wiadomoci wymagania jakie powinien spenia przedsibiorca ubiegajcy si o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odbierania odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci, oprniania zbiornikw bezodpywowych i transportu nieczystoci ciekych zarzdzeniem nr 0152/28/06 z dnia 10 lipca 2006r. Powysze zarzdzenie wywieszono na tablicy ogosze Urzdu Gminy Brudze Duy oraz w Biuletynie informacji Publicznej Gminy na stronie http://.bip.org.pl 3. Z wnioskiem o wydanie ww. zezwolenia wystpio 3 przedsibiorcw Przyjcie przez gmin okrelone- Na dzie 31 grudnia 2006r. 80,1% mieszgo systemu zbierania odpadw. kacw ma zawarte umowy na odbir odpadw komunalnych Wdroenie i rozwj systemu 1. Na terenie caej gminy funkcjonuje sysselektywnej zbirki odpadw tem selektywnej zbirki odpadw, tworzone s nowe punkty do selektywnej zbirki. 2. W 2004r i 2005r. prowadzona bya selektywna zbirka odpadw u rda Odpady byy gromadzone w workach i nieodpatnie odbierane przez podmiot uprawniony Przedsibiorstwo Usugowo-Handlowe SO Miszewo Murowane raz w miesicu przez 2 dni ze wszystkich

2.

Usugi zbierania odpadw komunalnych niesegregowanych

3.

Selektywna zbirka odpadw komunalnych

Zakup pojemnikw do selektywnej zbirki odpadw komunalnych

Edukacja ekologiczna w zakresie selektywnej zbirki odpadw komunalnych Budowa gminnego punktu Zbirki Odpadw Niebezpiecznych

Organizacja systemu gospodarowania zwokami zwierzcymi

Wdroenie i rozwj systemu selektywnej zbirki odpadw ulegajcych biodegradacji wystpujcych w strumieniu odpadw komunalnych Stworzenie i wdroenie systemu zbirki odpadw wielkogabarytowych i remontowobudowlanych

Stworzenie i wdroenie systemu zbirki odpadw budowlanych

Organizacja systemu zbirki zomu elektrycznego i elektronicznego (od uytkownikw indywidualnych- poprzez sklepy lub punkt zbierania odpadw niebezpiecznych.

soectw na terenie gminy. Na terenie gminy zlokalizowanych jest 14 zestaww pojemnikw do segregacji odpadw z podziaem na papier, szko i plastik. Posegregowane odpady odbierane s przez firm wyonion w trakcie przetargu organizowanego prze ZGRP, obecnie odbiera SITA Pocka Gospodarka Komunalna Zachcanie mieszkacw gminy do prowadzenia selektywnej zbirki odpadw opakowaniowych u rda- ulotki Na terenie gminy w 2004r. zorganizowano gminny punkt zbierania odpadw niebezpiecznych. Zosta zakupiony pojemnik na odpady niebezpieczne i usytuowany przy Urzdzie Gminy, Punkt czynny jest w godzinach pracy urzdu a odpady przyjmowane s bez opat. Od 2002r. gmina ma podpisan umow na odbir padych zwierzt z Przedsibiorstwem Produkcyjno-Handlowym HETMAN (aneks z dnia 28 grudnia 2007r.). Gmina jest typowo rolnicza z przewaajc zabudow zagrodow, w zwizku z czym mieszkacy kompostuj odpady organiczne na terenach wasnych posesji w przydomowych kompostowniach W 2004r. zbirk odpadw wielkogabarytowych z terenu gminy prowadzio Przedsibiorstwo Usugowo-Handlowe SO Miszewo Murowane. Odpady byy zbierane i przewoone do miejsca ich unieszkodliwiania a koszty ponosili mieszkacy gminy. Na terenie gminy nie wdroono systemu selektywnego zbierania odpadw budowlanych wchodzcych w strumie odpadw komunalnych. Zgodnie z zapisami w Gminnym Planie Gospodarki Odpadami zbirka gruzu budowlanego organizowana jest przez przedsibiorstwo wywozowe na podstawie indywidualnej umowy mieszkacw z przedsibiorcami zgodnie z zasad zanieczyszczajcy paci. 1. W 2006 roku zostay wyznaczone 3 miejsca zbirki zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego Odbioru dokonaa firma REMONDIS Sp. z o.o., Oddzia Pock. Akcja zostaa przeprowadzona po raz drugi 3 padziernika 2007r., firma REMONDIS bezpatnie z 4 punktw z terenu gminy odebraa 1,4 Mg odpadw elektrycznych. Gmina posiada pojemnik na odpady niebezpieczne. 2. Mieszkacy gminy mog nieodpatnie przekaza odpady niebezpieczne typu ba-

Monitoring usuwania wyrobw zawierajcych azbest

terie, akumulatory oraz wietlwki pochodzce z gospodarstw domowych do gminnego punktu zbirki odpadw niebezpiecznych. W 2003 roku na terenie gminy przeprowadzono inwentaryzacj materiaw zawierajcych azbest i przekazano jednostce odpowiedzialnej Nadzr Budowlany w Pocku. Inwentaryzacja wykazaa 369 829m2 wyrobw zawierajcych azbest. Natomiast czna masa z terenu gminy zapisana na podstawie zoonych w 2007 roku ocen stanu i moliwoci bezpiecznego uytkowania wyrobw zawierajcych azbest, ktre zostay przekazane do Powiatowego Nadzoru Budowlanego w Pocku, oraz informacji o wyrobach zawierajcych azbest na przeomie stycznia i lutego 2008 roku wynosi 2310,175 Mg, z czego pyty azbestowo-cementowe paskie stosowane w budownictwie 9,02 Mg, pyty azbestowocementowe faliste dla budownictwa 2300,445 Mg.

4.

Edukacja ekologiczna Prowadzenie dziaa edukacyjno - informacyjnych przez: Wjta Gminy np.: - corocznie w kwietniu w ramach obchodw dnia ziemi organizowany jest gminny konkursu z wiedzy oglnej z zakresu ochrony rodowiska dla szk podstawowych, konkurs plastyczny Nie wypalaj traw - przekazywanie informacji (w formie oklnikw) mieszkacom gminy o moliwoci korzystania z selektywnej zbirki odpadw, o obowizkach wacicieli nieruchomoci zwizanych z odbiorem odpadw, - w 2004, 2005 i 2006 roku odbyy si spotkania z sotysami i mieszkacami naszej gminy nt. gospodarki odpadami; - przekazywanie sotysom uchwa dot. ochrony rodowiska w celu popularyzacji na terenie soectw. 2. Prowadzenie dziaa edukacyjno informacyjnych przez: dyrektorw szk z terenu gminy: - coroczny udzia dzieci i modziey ze szk podstawowych i gimnazjum w akcji Sprztanie wiata - zbirka makulatury, - zbirka baterii,

- udzia w konkursach ekologicznych np. Ekologiczna szkoa w powiecie pockim, Czysty wiat bez zanieczyszcze (plastyczny); 2.4. Oszacowanie aktualnie powstajcej iloci odpadw komunalnych 2.4.1. Przegld przeprowadzonych bada Na terenie gminy nie prowadzono szczegowych bada dotyczcych iloci i skadu morfologicznego odpadw komunalnych; informacje na temat iloci i skadu morfologicznego powstajcych odpadw komunalnych s bardzo niejednorodne. Czsto dane pochodz z firm zajmujcych si usuwaniem odpadw, ktre generuj je na rne sposoby. Informacje odnonie iloci odpadw na terenie gminy mog by niedoszacowane, poniewa wiele podmiotw gospodarczych (maych firm, placwek handlowych) nie prowadzi dokumentacji zwizanej z ewidencj jakociow, oraz ilociow odpadw zgodnie z obowizujcym prawem. Nie od wszystkich wymagane jest prowadzenie takiej ewidencji odpadw (rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 11 grudnia 2001r. w sprawie rodzajw odpadw lub ich iloci, dla ktrych nie ma obowizku prowadzenia ewidencji odpadw, oraz kategorii maych i rednich przedsibiorstw, ktre mog prowadzi uproszczon ewidencj odpadw (Dz.U. Nr 152, poz. 1735)). Konsekwencj tego s braki w wojewdzkiej bazie danych i obarczenie bdem bilansowania strumienia odpadw w zakresie wytwarzania, odzysku, unieszkodliwiania odpadw. Analizujc stan aktualny gospodarki odpadami komunalnymi stwierdzono, e na terenie gminy funkcjonuje system zbirki odpadw niesegregowanych oraz system selektywnej zbirki odpadw uytecznych (szko, papier, tworzywa sztuczne) i zbirka odpadw niebezpiecznych wystpujcych w strumieniu odpadw komunalnych tj. zbirka zuytych baterii w szkoach. Wedug Sprawozdania z realizacji gminnego PGO za lata 2004-2006 ilo odpadw komunalnych wytworzonych w 2007 (zmieszanych) wynosia 805,08 Mg, a odpadw zebranych zbirk selektywn 18,15 Mg (w tym papier i tektura 0,8 Mg, szko 9,7 Mg, tworzywa sztuczne 6,2 Mg, niebezpieczne 0,05 Mg oraz o kodach 20 01 23, 20 01 35 i 20 01 36 1,4Mg). Natomiast w 2006 wytworzono ogem 635,88 Mg, z czego 625,13 Mg to odpady komunalne zmieszane, 10,75 Mg selektywnie zebrane (1,11 Mg makulatura, 7,61 Mg szko, 0,861 Mg tworzywa sztuczne, 1,169 Mg metale). Wedug analizy wskanikowej oszacowano ilo wytworzonych odpadw komunalnych w gminie na poziomie 941,43 Mg. Na rnic w bilansie odpadw wpywa kilka czynnikw: stosowanie rnych sposobw zagospodarowywania odpadw remontowo-budowlanych, wielkogabarytowych, niekontrolowanego spalania odpadw (np. tworzyw sztucznych, papieru i kartonu) w paleniskach indywidualnych, wykorzystanie popiou ze spalania paliw do posypywania drg, a take nielegalne deponowanie odpadw w rodowisku tzw. dzikie skadowiska. Na terenie gminy Brudze Duy zbieranie odpadw komunalnych odbywa si na podstawie indywidualnie zawieranych umw przez wacicieli nieruchomoci z podmiotami uprawnionymi, posiadajcymi stosowne zezwolenie na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odbioru z terenu gminy. Informacje przekazywane od podmiotw uprawnionych do odbioru odpadw komunalnych z terenu gminy wskazuj, i na dzie 31 grudnia 2006r. 1220 gospodarstw domowych ma zawarte umowy indywidualne na odbir w/w odpadw, co stanowi 80,1% mieszkacw objtych systemem indywidualnych pojemnikw i indywidualnie zawieranych umw (dane statystyczne stanowi, e na terenie gminy Brudze Duy jest 1523 gospodarstw domowych). Naley nadmieni, e gwn przyczyn nieobjcia wszystkich mieszkacw gminy zorganizowanym odbiorem odpadw komunalnych jest rozproszona zabudowa na terenie gminy oraz niski poziom dochodw mieszkacw. Na terenie gminy nie funkcjonuj skadowiska odpadw ani inne obiekty odzysku/unieszkodliwiania odpadw. Nie funkcjonuj rwnie punkty skupu surowcw wtrnych ani firmy prowadzce produkcj w oparciu o odzysk odpadw. Odpady niesegregowane oraz surowce wtrne s wywoone poza teren gminy. Odpady niesegregowane s dostarczane do ZUOK w Kobiernikach oraz do Cieszewa gmina Drobin. 2.4.2. Przyjta metodologia Poniewa na terenie objtym opracowaniem nie przeprowadzono szczegowych bada dotyczcych dokadnej morfologii powstajcych odpadw komunalnych, w opracowaniu tym posuono si wskanikami literaturowymi i danymi uzyskanymi przez autorw podczas wczeniejszych prac.

Morfologi oraz iloci odpadw powstajce na terenie gminy Brudze Duy mona oszacowa na podstawie zmodyfikowanych wskanikw z pierwszego KPGO. W Sprawozdaniu z realizacji tego Planu za okres od 29 padziernika 2002r. do 29 padziernika 2004r. (Sprawozdanie z KPGO) stwierdzono, i wskaniki przyjte w pierwszym KGPO s zawyone. W opracowanym i przyjtym w 2006r. drugim KPGO (tzw. KPGO 2010) nie podano szczegowych wskanikw na 1 mieszkaca. Dlatego aby urealni wskaniki z pierwszego KGPO dotyczce wielkoci nagromadzenia oraz morfologii odpadw komunalnych na potrzeby niniejszego Planu majc na wzgldzie jego przeszacowanie jak podano w Sprawozdaniu z KPGO, zmodyfikowano je aby lepiej zobrazowa sytuacje w gminie, przyjmujc wielko produkowanych odpadw przez jednego statystycznego mieszkaca do 120 kg na rok. Ilo i skad morfologiczny odpadw komunalnych na terenie gminy Brudze Duy wedug zmodyfikowanych wskanikw z KPGO W tabelach poniej zestawiono iloci i skad morfologiczny odpadw wytwarzanych przez 1 mieszkaca gminy Brudze Duy w cigu roku wedug zmodyfikowanych wskanikw z KPGO, a take iloci i morfologi odpadw komunalnych ogem wytworzonych na terenie gminy Brudze Duy. Tabela nr 3 Ilo i skad morfologiczny odpadw komunalnych wytwarzanych przez 1 mieszkaca w roku 2006 Lp. Strumie odpadw komunalnych % 19,77 2,20 6,30 11,50 1,29 10,37 4,30 2,66 0,46 7,09 2,68 1,10 0,32 3,00 8,41 5,98 11,96 0,60 100 2006 Kg/M/r 23,72 2,64 7,56 13,80 1,55 12,44 5,16 3,19 0,55 8,51 3,22 1,32 0,38 3,60 10,09 7,18 14,35 0,72 119,99

1 Kuchenne ulegajce biodegradacji 2 Odpady zielone 3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 4 Opakowania z papieru i tektury 5 Opakowania wielomateriaowe 6 Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 8 Tekstylia 9 Szko nieopakowaniowe 10 Opakowania ze szka 11 Metale 12 Opakowania z blachy stalowej 13 Opakowania z aluminium 14 Odpady mineralne 15 Drobna frakcja popioowa 16 Wielkogabarytowe 17 Budowlane 18 Niebezpieczne w strumieniu komunalnym Razem

Wedug powyszej tabeli statystyczny mieszkaniec gminy wytwarza w cigu roku 119,99kg odpadw komunalnych.

Tabela nr 4 Ilo i skad morfologiczny odpadw komunalnych ogem wytworzonych na terenie gminy Brudze Duy w 2006 roku Lp. Strumie odpadw komunalnych % 2006 Mg/r

1 Kuchenne ulegajce biodegradacji 2 Odpady zielone 3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 4 Opakowania z papieru i tektury 5 Opakowania wielomateriaowe 6 Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 8 Tekstylia 9 Szko nieopakowaniowe 10 Opakowania ze szka 11 Metale 12 Opakowania z blachy stalowej 13 Opakowania z aluminium 14 Odpady mineralne 15 Drobna frakcja popioowa 16 Wielkogabarytowe 17 Budowlane 18 Niebezpieczne w strumieniu komunalnym Razem

19,77 2,20 6,30 11,50 1,29 10,37 4,30 2,66 0,46 7,09 2,68 1,10 0,32 3,00 8,41 5,98 11,96 0,60 100

186,12 20,71 59,31 108,26 12,14 97,63 40,48 25,04 4,33 66,75 25,23 10,36 3,01 28,24 79,17 56,30 112,59 5,65 941,43

Z tabeli powyej wynika, i wedug zmodyfikowanych wskanikw z KPGO na terenie gminy Brudze Duy w 2006 roku powstao 941,43 Mg odpadw komunalnych. 2.4.4. Odpady opakowaniowe Odpady opakowaniowe stanowi istotny element kilku strumieni odpadw komunalnych. Zostay wic one ju ujte w oszacowaniu dokonanym wyej oraz w obliczeniach prognostycznych zamieszczonych dalej. Jednak ze wzgldu na ich specyfik oraz ze wzgldu na ich specjalne potraktowanie przez ustawodawc, omwiono je rwnie jako oddzieln grup. Mimo e osiganie okrelonych poziomw recyklingu odpadw opakowaniowych nie jest zadaniem gminy, niemniej jednak dziaania w tym zakresie wspierane bd przez Organizacje Odzysku, a zwizane z tym przychody mog mie wpyw na finansowanie zbirki selektywnej surowcw. Niezbdny do osignicia poziom recyklingu odpadw opakowaniowych wynika z ustawy o obowizkach przedsibiorcw w zakresie gospodarowania niektrymi odpadami oraz o opacie produktowej i opacie depozytowej z dnia 11 maja 2001r. (Dz.U. Nr 63, poz. 639 ze zmianami). Z uwagi na postp technologiczny, jaki dokona si w zakresie wytwarzania materiaw opakowaniowych i opakowa, polegajcy na znacznym obnieniu ich masy, a take ze wzgldu na konieczno przeprowadzania przez przedsibiorcw redukcji masy opakowa w systemach pakowania towarw (redukcja u rda zgodnie z norm PN-EN 13428:2005 (U) Opakowania - Wymagania dotyczce wytwarzania i skadu - Zapobieganie poprzez redukcj u rda) w latach 2007-2018 nie przewiduje si znaczcego wzrostu masy odpadw opakowaniowych. Prognozy zuycia poszczeglnych grup opakowa nie wskazuj na potencjalne zmiany struktury odpadw opakowaniowych. Do roku 2018 dominujcymi z uwag na mas bd odpady z tektury/papieru, odpady ze szka oraz odpady z tworzyw sztucznych. W perspektywie lat 2007-2018 oczekuje si rwnie pozytywnych zmian w zakresie przydatnoci odpadw do recyklingu materiaowego oraz odzysku energii. Wynika to z koniecznoci przeprowadzania ocen zgodnoci opakowa z normami zharmonizowanymi PN-EN 13430:2005 (U) Opakowania - Wymagania dotyczce opakowa przydatnych do odzysku przez recykling materiaowy i PN-EN 13431:2005 (U) Opakowania Wymagania dotyczce opakowa przydatnych do odzysku w postaci energii, w tym okrelenie minimalnej wartoci opaowej. Oszacowan mas wszystkich rodzajw opakowa (rwnie tych nieobjtych obecnie obowizkiem odzysku i recyklingu) oraz elementw opakowa (np. zamknicia, etykiety papierowe i z tworzyw sztucznych itd.), przedstawiono w tabeli poniej. Tabela nr 5 Szacunkowe dane dotyczce masy odpadw opakowaniowych do 2018 roku w skali caego kraju

Rodzaj materiau opakowaniowego

Papier i tektura Szko Tworzywa sztuczne Wielomateriaowe Blacha stalowa Aluminium Drewno i naturalne Razem

Prognozowana masa odpadw opakowaniowych do 2018r. [tys. Mg] 2010r. 2014r. 2018r. 1942 2076 2170 1347 1390 1415 741 767 781 216 224 231 170 173 176 49 50 50 552 563 569 5017 5243 5392

W gospodarce odpadami opakowaniowymi w okresie od 2007r. do 2018r. przyjto jako cel nadrzdny rozbudow systemu, aby osign cele okrelone w tabeli poniej:

Tabela nr 6 Roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych do roku 2018 L.p. Rodzaj produktu, z ktrego powsta odpad Opakowania (ogem) Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z aluminium Opakowania ze stali Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szka Opakowania z materiaw naturalnych (drewna i tekstyliw) Opakowania z drewna 2007 poziom % odzysk recykling 50 25 25 40 20 48 38 15 2010 poziom % odzysk recykling 60 55-80 22,5 50 50 60 60 15 2018 poziom % odzysk recykling 60 55-80 22,5 50 50 60 60 15

1 2 3 4 5 6 7 8

Obowizek odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych przedsibiorcy mog realizowa na trzy sposoby: realizowa obowizek odzysku i recyklingu samodzielnie, realizowa obowizek za porednictwem organizacji odzysku, zleci wykonanie poszczeglnych czynnoci zwizanych z odzyskiem i recyklingiem osobom trzecim. Analiza sytuacji w gminie Brudze Duy w odniesieniu do odpadw opakowaniowych Wprowadzone ustaw regulacje dotyczce recyklingu i odzysku odpadw opakowaniowych (Ustawa o obowizkach przedsibiorcw, opacie produktowej oraz opacie depozytowej Dz.U. Nr 63 z 2001 roku, poz. 639 ze zmianami) powinny zwikszy zainteresowanie ich zagospodarowaniem. Zachty finansowe, stosowane przez organizacje zajmujce si na mocy cytowanej ustawy rozliczaniem wypeniania obowizku recyklingu dla przedsibiorstw, powinny by wystarczajcym bodcem do podjcia dziaa w tym kierunku. Jedynym sposobem pozyskania odpadw opakowaniowych jest zbirka selektywna, tj. organizacja wasnej zbirki, lub wsppraca z ju istniejc firm, zajmujc si zbieraniem i/lub recyklingiem odpadw opakowaniowych. Z ustawy z dnia 11 maja 2001r. o obowizkach przedsibiorcw w zakresie gospodarowania niektrymi odpadami oraz o opacie produktowej i opacie depozytowej (Dz.U. Nr 63, poz. 639 z ze zmianami) wynika, e gwny ciar odzysku odpadw opakowaniowych spoczywa na przedsibiorcach, wprowadzajcych na rynek krajowy opakowania. Zapisy cyt. ustawy oraz jej rozporzdze wykonawczych nakadaj na przedsi-

biorcw obowizek uzyskania okrelonych poziomw odzysku i recyklingu opakowa. W GPGO zaoono, e obowizki w zakresie odzysku odpadw opakowaniowych realizowa bd gownie przedsibiorcy. Na terenie gminy Brudze Duy selektywna zbirka odpadw bdzie organizowana zgodnie z metod u rda. Zgodnie z Aktualizacj Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Pockiego, na mieszkacach gminy spoczywa obowizek segregacji odpadw u rda co pozwoli na znaczne ograniczenie iloci odpadw deponowanych na skadowiskach. Wane jest rwnie, eby kady mieszkaniec gminy mia podpisan umow z uprawnionym odbiorc odpadw komunalnych i j realizowa. Wyeliminuje to powstawanie dzikich wysypisk odpadw. Na terenie caej gminy funkcjonuje system selektywnej zbirki odpadw, tworzone s nowe punkty do selektywnej zbirki. W 2004r i 2005r. prowadzona bya selektywna zbirka odpadw u rda, a odpady byy gromadzone w workach i nieodpatnie odbierane przez podmiot uprawniony Przedsibiorstwo Usugowo-Handlowe SO Miszewo Murowane raz w miesicu przez 2 dni ze wszystkich soectw na terenie gminy. Ponadto na terenie gminy zlokalizowanych jest 14 zestaww pojemnikw do segregacji odpadw z podziaem na papier, szko i plastik. Posegregowane odpady odbierane s przez firm wyonion w trakcie przetargu organizowanego prze ZGRP, obecnie odbiera SITA Pocka Gospodarka Komunalna. Aktualnie selektywna zbirka odpadw z terenu gminy prowadzona jest metod u rda. Polega ona na tym, e wstpna selekcja odbywa si u rda powstawania odpadw, tj. w gospodarstwach domowych. Mieszkacy od razu w domach segreguj odpady wedug rodzajw. W gminie selektywn zbirk odpadw objci s wszyscy mieszkacy. Jednake zbirk papieru i makulatury czy te zbirk baterii prowadzi si gwnie w placwkach owiatowych. Organizowane s rne konkursy m.in. Segreguj odpady, Program zbirki i gromadzenia baterii na terenie Zwizku Gmin Regionu Pockiego oraz Gmin Ociennych, Ekologiczna szkoa w powiecie, konkurs wiedzy ekologicznej na temat segregacji odpadw, konkurs plastyczny dla dzieci przedszkolnych i modszych klas szkoy podstawowej z wystawami prac. W latach 2004 - 2007 ze strumienia odpadw komunalnych wysegregowano z terenu miasta i gminy Brudze Duy nastpujce iloci surowcw wtrnych: Tabela nr 7 Rodzaj i ilo wysegregowanych odpadw opakowaniowych na terenie gminy w Mg Wyszczeglnienie/rok Szko Papier i tektura Tworzywa sztuczne Metale Razem 2004 2,26 1,37 0,44 1,17 5,24 2005 15,35 2,11 5,647 0,576 23,68 2006 7,61 1,11 0,861 1,169 10,75 2007 9,7 0,8 6,2 bd 16,7

2.4.5. Odpady biodegradowalne Ograniczenie iloci skadowanych odpadw ulegajcych biodegradacji to jeden z najwaniejszych celw wynikajcych z Dyrektywy 99/31/WE i polskiego prawa, a take podpisanych przez Polsk zobowiza przedakcesyjnych. Zgodnie z ustaw o odpadach, ilo odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji kierowanych do skadowania w kolejnych latach winna wynosi: w 2010r. - 75%, w 2013r. - 50%, w 2020r. - 35%. wagi cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji wytworzonej w 1995r. W sektorze komunalnym odpady ulegajce biodegradacji to: odpady kuchenne, zielone, papier i tektura, niektre tekstylia (np. baweniane). W gminie brak jest systemu zbierania odpadw biodegradowalnych. Cz odpadw jest kompostowana przez ich wytwrcw natomiast cz trafia na skadowiska odpadw. Brak jest nadal pojemnikw do zbirki odpadw mokrych. Jednake gmina Brudze Duy jest typowo rolnicza z przewaajc zabudow

zagrodow, w zwizku, z czym mieszkacy kompostuj odpady organiczne na terenach wasnych posesji w przydomowych kompostowniach. 2.4.6. Odpady wielkogabarytowe i elektryczne W 2004 roku zbirk odpadw wielkogabarytowych z terenu gminy prowadzio Przedsibiorstwo Usugowo-Handlowe SO Miszewo Murowane. Odpady byy zbierane i przewoone do miejsca ich unieszkodliwiania a koszty ponosili mieszkacy gminy. W 2006 roku zostay wyznaczone 3 miejsca zbirki zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego Odbioru dokonaa firma REMONDIS Sp. z o.o., Oddzia Pock. Akcja zostaa przeprowadzona po raz drugi 3 padziernika 2007r., firma REMONDIS bezpatnie z 4 punktw z terenu gminy odebraa 1,4 Mg odpadw elektrycznych. Gmina posiada pojemnik na odpady niebezpieczne. Odpady niebezpieczne w odpadach komunalnych Na terenie gminy w 2004 roku zorganizowano gminny punkt zbierania odpadw niebezpiecznych. Zosta zakupiony pojemnik na odpady niebezpieczne i usytuowany przy Urzdzie Gminy, Punkt czynny jest w godzinach pracy urzdu a odpady przyjmowane s bez opat. 2.5. Odpady przemysowe Terminem odpady przemysowe okrelane s powstajce w procesach produkcyjnych stae i cieke substancje oraz przedmioty bezuyteczne bez dodatkowych zabiegw technologicznych. Posiadacz odpadw obowizany jest do prowadzenia ewidencji odpadw, jak rwnie wytwrca komunalnych osadw ciekowych ma obowizek przekazywania marszakowi wojewdztwa waciwemu ze wzgldu na miejsce wytwarzania, zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadw, zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i iloci odpadw, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urzdzeniach sucych do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadw, opracowanego zgodnie z obowizujcymi przepisami (art. 37 ustawy o odpadach). Prawdopodobnie nie wszyscy przedsibiorcy wywizuj si z obowizku skadania sprawozda do Urzdu Marszakowskiego. W zwizku z powyszym podanym dziaaniem byoby przeprowadzenie akcji informacyjnej (np. w formie szkole, ulotek) zmierzajcej do zapoznania sektora maych, rednich i mikroprzedsibiorcw z obowizujcymi przepisami w zakresie sprawozdawczoci dotyczcej gospodarki odpadami oraz wymogami przepisw ustawy o odpadach. Na terenie gminy Brudze Duy odpady inne ni komunalne wytwarzane s przez rne rda: zakady przemysowe, usugowe, rzemielnicze. Zakady przemysowe na terenie gminy, wytwarzajce odpady z sektora gospodarczego: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Bogucki Maciej , Sikrz Stacja Paliw, TRANS-KOP, Siecie 136 Stacja Paliw, ELK-TANK, Brudze Duy-Bdkowo Kocielne- Stacja Paliw, AGROMAR, Parze 62 Usugi transportowe , produkcja, EURO-TRANS, Sikrz 97 - Usugi transportowe, Sulkowski Sylwester , Siecie 136 Usugi transportowe, MARPOL Brudze Duy Usugi transportowe, TRAMP, Brudze Duy 93 Transport ciki, Wrzeniewski Jacek , Brudze Duy 67 _ Usugi transportowe,

10. POLIMER, Karwosieki Noskowice - Produkcja folii. Odpady powstajce w Przedsibiorstwie Usugowo-Produkcyjnym KOW-ROL s w caoci poddawane procesom odzysku - wytoki s przekazywane odbiorcom indywidualnym na cele paszowe. Rwnie odpady z Orodka Rekreacyjno-Szkoleniowego s w caoci poddawane odzyskowi w celach nawozowych. W pozostaych zakadach, nalecych do sektora maych i rednich przedsibiorstw, jak wynika z dowiadcze, odpady majce charakter surowcw wtrnych s najczciej przekazywane do punktw skupu. Pozostae odpady s prawdopodobnie usuwane do strumienia odpadw komunalnych, ewentualnie poddawane r-

nym procesom odzysku i unieszkodliwiania we wasnym zakresie, nie zawsze zgodnymi z obowizujcymi przepisami ochrony rodowiska. Na terenie gminy Brudze Duy nie wystpuj czynne skadowiska odpadw przemysowych ani inne obiekty lub instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadw z sektora gospodarczego. W miejscowoci Karwosieki Cholewice znajduje si wyrobisko powirowe o pow. 0,77 ha, w ktrym skadowano odpady bitumiczno-filcowe poprodukcyjne z Zakadu Wykadzin Samochodowych POLMO w Pocku. Pomimo nie wypenienia w 100 % (wykorzystano ok. 1% z 20000m3 chonnoci wyrobiska) w 1991r. zosta wstrzymany wywz odpadw oraz zostaa wykonana czciowa rekultywacja. Maj tu siedziby dwie firmy, posiadajce zezwolenia na transport odpadw: ZBM BUDOMONT na transport odpadw niebezpiecznych z grupy 17 oraz PZHiT TRAMP, ktre zarzdza skadowiskiem w Chestowie w gminie Radzanowo oraz transportuje na nie odpady od wytwrcy. 2.6. Inne odpady problemowe i niebezpieczne 2.6.1. Odpady medyczne i weterynaryjne Odpady medyczne Odpady medyczne s to odpady pochodzce z zakadw opieki zdrowotnej i z orodkw zdrowia (szpitali, klinik, domw opieki). Odpady powstajce w placwkach medycznych reprezentuj materia o bardzo zrnicowanym poziomie zagroenia chemicznego i sanitarnego, jak rwnie waciwoci fizycznych. W praktyce, przy braku waciwie zorganizowanych systemw kontroli, ograniczania i segregacji odpadw medycznych s one bardzo zrnicowan mieszank wszelkich typw odpadw od typowych odpadw komunalnych, poprzez toksyczne chemikalia, a koczc na odpadach zainfekowanych biologicznie. Generalnie odpady medyczne, zgodnie z wytycznymi Gwnego Inspektora Sanitarnego dzieli si na trzy grupy: odpady bytowo-gospodarcze (komunalne) zmiotki, szmaty, makulatura, resztki pokonsumpcyjne nie stanowice zagroenia; odpady specyficzne, ktre ze wzgldu na swj charakter zanieczyszczenia drobnoustrojami mog stwarza zagroenie dla ludzi i rodowiska. Do grupy tej zaliczane s zuyte materiay opatrunkowe, sprzt jednorazowego uytku, szcztki pooperacyjne i posekcyjne, materia biologiczny oraz odpady ze szpitali i oddziaw zakanych; odpady specjalne, do ktrych zaliczane s: substancje radioaktywne, pozostaoci cytostatykw i cytotoksykw, przeterminowane rodki farmaceutyczne, uszkodzone termometry, wietlwki itp. Odpady z pierwszej grupy nie stwarzaj zagroenia dla rodowiska, odpady z grupy drugiej i trzeciej s to specyficzne odpady medyczne i stanowi najwikszy problemem, powinny by gromadzone selektywnie gdy wymagaj unieszkodliwiania na drodze termicznego przeksztacania. Gwnym rdem powstawania odpadw medycznych na terenie gminy s cztery przychodnie lekarskie oraz trzy gabinety stomatologiczne. Zasadniczym problemem s odpady specyficzne, ktre ze wzgldu na swj charakter zanieczyszczenia drobnoustrojami mog stwarza zagroenie dla ludzi i rodowiska. Gospodarka odpadami specyficznymi w placwkach suby zdrowia, przebiega nastpujco: odpady segregowane s u rda ich powstawania, a nastpnie gromadzone s w pojemnikach jednorazowych i przekazywane do unieszkodliwienia w spalarni Wojewdzkiego Szpitala Zespolonego w Pocku. Odpady weterynaryjne Zgodnie z definicj zamieszczon w ustawie o odpadach (Dz.U. 2007 Nr 39, poz. 251 tekst ujednolicony) przez odpady weterynaryjne rozumie si odpady powstajce w zwizku z badaniem, leczeniem zwierzt lub wiadczeniem usug weterynaryjnych, a take w zwizku z prowadzeniem bada naukowych i dowiadcze na zwierztach. Jak wynika z informacji podanych przez Urzd Gminy, na terenie gminy funkcjonuje jedna praktyka weterynaryjna. W zakresie gospodarki padymi zwierztami gmina od 2002 roku ma podpisan umow z Przedsibiorstwem Produkcyjno-Handlowym HETMAN Sp. z o.o. na odbir padliny (aneks z dnia 28 grudnia 2007). Odbiorca posiada zezwolenie na prowadzenie dziaalnoci w zakresie unieszkodliwiania, zbierania i transportu odpadw /kod 02 01 81, 02 01 82, 19 01 12/ na teren Rzeczypospolitej Polskiej do dnia 31 grudnia 2006r. (Decyzja Wojewody Kujawsko-Pomorskiego nr WSiR.II.6622-3/04 z dn. 20 kwietnia 2004r. - Firma ta

nie posiada zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci w zakresie transportu odpadw wydanego przez Starost Pockiego). Bydo starsze powyej 24 miesicy jest badane histopatologicznie na obecno BSE. Odpad jest transportowany do Zakadu Utylizacji w Olszwce w gminie Golub Dobrzy. 2.6.2. Pojazdy wycofane z eksploatacji Majcy miejsce w ostatnich latach w Polsce rozwj motoryzacji stwarza konieczno prowadzenia racjonalnej gospodarki odpadami pochodzcymi z eksploatacji i zomowania pojazdw. Gwatowny wzrost liczby samochodw oraz ich struktura wiekowa, w ktrej znaczny procent stanowi pojazdy stare i wyeksploatowane, powodowa bd stay wzrost odpadw pochodzcych z ich rozbirki. W kraju nie prowadzono rejestru zawierajcego informacje dotyczce liczby zomowanych w cigu roku pojazdw, struktury wiekowej parku samochodowego, liczby i lokalizacji firm zajmujcych si skupem i odzyskiem materiaw z wyeksploatowanych samochodw. Dane, ktre s dostpne, a dotycz iloci wycofanych pojazdw, maj charakter szacunkowy oparty na badaniach ankieterskich (CBOS, Pentor, lokalne media), lub badaniach prowadzonych przez zainteresowane instytuty. Wikszo elementw z wyeksploatowanych pojazdw ma warto surowcow. Niezbdne jest wic powtrne przetworzenie tych materiaw w taki sposb, aby mona byo wykorzysta je do wytwarzania nowych produktw. Wedug szacunku w Polsce wycofuje si z eksploatacji okoo 2 2,5% rocznie tj. okoo 250 tys. sztuk, ale jedynie ok. poowa z nich jest wyrejestrowywana i deponowana w firmach zajmujcych si ich demontaem i recyklingiem. Pozostae samochody, ktre s wycofywane z eksploatacji, trafiaj gwnie do tzw. auto-zomw zajmujcych si skupem i demontaem pojazdw. Na podstawie informacji uzyskanych z Urzdu Wojewdzkiego, na terenie gminy nie funkcjonuj stacje demontau posiadajce pozwolenie Wojewody na zomowanie pojazdw. 2.6.4. Zuyte opony Dokadne okrelenie iloci zuytych opon jest trudne do wyszacowania ze wzgldu na brak ewidencji w tym zakresie. Stan gospodarki zuytymi oponami w kraju ulega i bdzie ulega znaczcym zmianom dziki wprowadzonym nowym uregulowaniom prawnym. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach wprowadzia zakaz skadowania opon, zakaz ten wszed w ycie z dniem 1 lipca 2003r. dla caych opon, a z dniem 1 lipca 2006 roku obowizuje dla czci opon (tj. opon pocitych). Powstajca w kraju sie instalacji bdzie zdolna do przyjcia caej masy zuytych opon. Zasadniczym zadaniem pozostaje organizacja zbierania zuytych opon ze rde rozproszonych, w tym od mieszkacw. Przedsibiorcy, posiadajcy zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci w zakresie gospodarowania odpadami, obsuguj gwnie punkty usugowe zwizane z przemysem i usugami motoryzacyjnymi. W ramach akcji wsplnie ze Zwizkiem Gmin Regionu Pockiego przeprowadza si zbirk odpadw niebezpiecznych, wysegregowanych z odpadw komunalnych w gospodarstwach domowych (baterie, zom akumulatorowy). Zbirka ta organizowana bya w ramach Programu zbirki i gromadzenia baterii na terenie Zwizku Gmin Regionu Pockiego organizowanego w 2006r. Jednoczenie przeprowadzono akcj zbirki zuytych opon, gdzie zostao zebrano 7180kg. Odbioru dokonaa firma REMONDIOS Sp. z o. o. O/ Pock. 2.6.4. Pestycydy Odpady te zostay ujte w grupie odpadw niebezpiecznych wytwarzanych jako frakcja odpadw komunalnych. Gwnym problemem jest ich selektywna zbirka i koszty utylizacji. Zadania te, zgodnie z zapisami KPGO, obciaj samorzdy. Moliwoci obcienia kosztami tych zabiegw mieszkacw s nader ograniczone ze wzgldu na barier finansow, a przede wszystkim mentaln. Mowa tu o: przeterminowanych i niewykorzystanych rodkach ochrony rolin i opakowaniach po nich, niewykorzystanych i przeterminowanych nawozach sztucznych. Wytwrcy tych odpadw nie maj w praktyce adnych obowizkw i nie podlegaj adnym restrykcjom z tytuu niewaciwego postpowania z odpadami niebezpiecznymi. Jedynie przepisy o opacie depozytowej, wymuszajce na producentach substancji niebezpiecznych pobieranie kaucji za wprowadzane do obrotu opakowania oraz obligujce ich jednoczenie do odbioru zuytych opakowa, ograniczaj w wskim zakresie ilo odpadw niebezpiecznych przedostajcych si w sposb niekontrolowany do rodowiska.

Jedynie niewielka cz tych odpadw lokowana jest na skadowiskach speniajcych wymogi ochrony rodowiska lub jest spalana w profesjonalnych spalarniach. Spalanie odpadw w piecach, kotowniach lub w instalacjach nie przystosowanych do termicznego unieszkodliwiania odpadw, prowadzi do emisji pyw zawierajcych metale cikie, wglowodory, dioksyny oraz substancji gazowych (m.in. chlorowodoru, chloru, tlenkw azotu, dwutlenku siarki, rnych zwizkw organicznych). Cz tych emitowanych do atmosfery zanieczyszcze, ulegajcych rnym przemianom fizyko-chemicznym, opada nastpnie na powierzchni ziemi. Niektre substancje toksyczne pozostaj w popiele i ulu. Na terenie gminy nie wykazuje si obecnoci przeterminowanych pestycydw. Gmina nie adnych informacji na ten temat, nie dysponuje rwnie danymi dotyczcymi opakowa po rodkach ochrony rolin. 2.6.5. Oleje odpadowe Oleje odpadowe, a w tym oleje smarowe lub przemysowe, w szczeglnoci zuyte oleje silnikw spalinowych i oleje przekadniowe, a take oleje hydrauliczne stanowi grup 13. W przemyle oleje odpadowe powstaj w trakcie wymiany: olejw stosowanych w przekadniach maszyn i instalacji przemysowych; olejw z hydraulicznych ukadw do przenoszenia energii; olejw w systemach smarowania obiegowego (oleje maszynowe); olejw transformatorowych. W motoryzacji oleje odpadowe powstaj w trakcie wymiany olejw silnikowych i przekadniowych z pojazdw samochodowych, a take na skutek eksploatacji pojazdw samochodowych np. w postaci odpadw z odwadniania w separatorach. Odpady olejowe powstajce na terenie gminy odbierane s przez firmy specjalistyczne trudnice si zbieraniem olejw przepracowanych, emulsji olejowo-wodnych, szlamw zaolejonych, prowadzce serwisy separatorw olejowych i odstojnikw. Odpady olejowe poddawane s procesowi odzysku lub unieszkodliwiania w istniejcych na terenie kraju instalacjach. Elementem gospodarki odpadami olejowymi, ktry wedug zebranych informacji i dostpnej wiedzy jest bardzo saby i niedostatecznie rozwinity jest zbirka tych odpadw. Zbirka odpadw a w szczeglnoci olejw przepracowanych jest i bdzie trudna ze wzgldu na to i jest to odpad, ktry powstaje w duym rozproszeniu. Zachodzi obawa e w dniu dzisiejszym jest duo tego odpadu przetrzymywanego przez rolnikw i uytkownikw samochodw samodzielnie wymieniajcych olej. Dotyczy to take innych urzdze wykorzystywanych w gospodarstwach domowych. 2.6.6. Baterie i akumulatory rodki transportu, oprcz olejw odpadowych s rdem akumulatorw wielkogabarytowych. Poza tym powstaje dua ilo akumulatorw maogabarytowych i baterii. Akumulatory samochodowe stanowi odpad niebezpieczny. rednia trwao akumulatora waha si w granicach 3 5 lat i zaley gwnie od intensywnoci eksploatacji i przebiegu pojazdu. Ocenia si, e w wyniku nieprawidowej obsugi 20-30% akumulatorw przedwczenie zatraca swoje waciwoci. Zuyte akumulatory s nabywane od ich uytkownikw poprzez sie skupu (sklepy motoryzacyjne, stacje paliw, stacje obsugi, bazy transportowe, zakady mechaniczne). Organizowane s rwnie okresowe lub stae zbirki w wyznaczonych punktach lub na tzw. zawoanie. Akumulatory wraz z elektrolitem kierowane s do zakadw unieszkodliwiajcych, ktrych jest w Polsce dostateczna ilo. Natomiast baterie i akumulatory maogabarytowe nie s przetwarzane, gdy w kraju brak odpowiedniej technologii. Do czasu opracowania technologii odpady te powinny by skadowane na skadowiskach odpadw niebezpiecznych. Gospodark bateriami i akumulatorami powinna wspomc organizacja odzysku REBA, ktra powstaa w Warszawie. Odbiera ona kad ilo wysegregowanych baterii i akumulatorw. W ramach akcji wsplnie ze Zwizkiem Gmin Regionu Pockiego przeprowadza si zbirk odpadw niebezpiecznych, wysegregowanych z odpadw komunalnych w gospodarstwach domowych (baterie, zom akumulatorowy). Zbirka ta organizowana bya w ramach Programu zbirki i gromadzenia baterii na tere-

nie Zwizku Gmin Regionu Pockiego organizowanego w 2006r. Ogem zebrano 1.26 Mg odpadw niebezpiecznych od mieszkacw gminy oraz 56 kg zuytych baterii zebranych przez dzieci i modzie szkoln w ramach kolejnej edycji konkursu Segreguj odpady. Posegregowane odpady odbierane s przez REMONDIS Sp. z o. o. Oddzia Pock oraz SITA Pock Gospodark Komunaln Spka z o.o. 2.6.7. Odpady zawierajce azbest Azbest by szeroko stosowany do produkcji pyt i rur azbestowo-cementowych stosowanych jako pokrycia dachowe i do wykonywania instalacji wodocigowych i kanalizacyjnych. Szkodliwo azbestu dla zdrowia ludzkiego Azbest jest nazw handlow grupy mineraw wknistych, ktre pod wzgldem chemicznym s uwodnionymi krzemianami magnezu, elaza, wapnia i sodu. Chorobotwrcze dziaanie azbestu powstaje w wyniku wdychania wkien, zawieszonych w powietrzu. Dopki wkna nie s uwalniane do powietrza i nie wystpuje ich wdychanie, wyroby z udziaem azbestu nie stanowi zagroenia dla zdrowia. Na wystpowanie i typ patologii wpywa rodzaj azbestu, wymiary tworzcych go wkien i ich stenie oraz czas trwania naraenia. Biologiczna agresywno pyu azbestowego jest zalena od stopnia penetracji i liczby wkien, ktre ulegy retencji w pucach, jak rwnie od fizycznych i aerodynamicznych cech wkien. Klasyfikacja wyrobw zawierajcych azbest: Wyroby zawierajce azbest klasyfikowane s w dwch klasach, przyjmujc jako kryterium zawarto azbestu, stosowane spoiwo oraz gsto objtociow wyrobu. Klasa I obejmuje wyroby o gstoci objtociowej mniejszej od 1000 kg/m3 definiowane jako mikkie, zawierajce powyej 20% (do 100%) azbestu. Wyroby te atwo ulegaj uszkodzeniom mechanicznym, czemu towarzyszy znaczna emisja wkien azbestu do otoczenia. Najczciej stosowanymi w tej klasie byy wyroby tekstylne z azbestu uywane przez pracownikw w celach ochronnych, koce ganicze, szczeliwa plecione, tektury uszczelkowe m.in. w sprzcie AGD, pytki podogowe PCW oraz materiay i wykadziny cierne. Ocena wielkoci produkcji wymienionych wyrobw oraz iloci aktualnie uytkowanych jest niemoliwa do przeprowadzenia. Klasa II obejmuje wyroby o gstoci objtociowej powyej 1000 kg/m 3 definiowane jako twarde, zawierajce poniej 20% azbestu. W wyrobach tych wkna azbestowe s mocno zwizane, a w przypadku mechanicznego uszkodzenia (np. pknicia) ma miejsce stosunkowo niewielka emisja azbestu do otoczenia w porwnaniu z wyrobami klasy I. Natomiast niebezpieczestwo dla zdrowia ludzi i rodowiska stwarza mechaniczna obrbka tych wyrobw (cicie, wiercenie otworw) oraz rozbijanie w wyniku zrzucania z wysokoci w trakcie prac remontowych. Z zaliczanych do tej klasy wyrobw najbardziej w Polsce rozpowszechnione s pyty azbestowo-cementowe faliste oraz pyty azbestowo-cementowe karo stosowane jako pokrycia dachowe, szczeglnie na terenach wiejskich oraz pyty paskie wykorzystywane jako elewacje w budownictwie wielokondygnacyjnym na osiedlach miejskich. W znacznie mniejszych ilociach produkowane i stosowane byy inne wyroby azbestowo - cementowe, z ktrych naley wymieni przede wszystkim rury suce do wykonywania instalacji wodocigowych i kanalizacyjnych oraz w budownictwie jako przewody kominowe i zsypy. Finansowanie usuwania wyrobw azbestowych Wszystkie wyroby posiadajce gsto objtociow mniejsz ni 1000kg/m3 oraz zuyte wyroby o gstoci wikszej ni 1000kg/m3 (azbestowo-cementowe) powinny by usunite na koszt waciciela. W rozporzdzeniu okrelono zasady usuwania tych wyrobw, sposb pakowania i oznakowania powstaych odpadw zawierajcych azbest do przewiezienia na miejsce skadowania. Wykonawca prac zobowizany jest do wykazania braku zanieczyszczenia azbestem miejsc wykonywania robt przez przedstawienie wynikw pomiarw ste pyw azbestu w przypadku usuwania ponad 500m2 wyrobw. Wytyczne dla jednostek samorzdu dotyczce przygotowania szczegowych roboczych planw gospodarki odpadami w zakresie usuwania wyrobw zawierajcych azbest. Podstaw do ich opracowania jest dokonanie rozpoznania stopnia zuycia tych wyrobw, ktre s zabudowane na konkretnych obiektach. Uzyskane dane powinny by gromadzone przez samorzd gminy, a nastpnie przekazywane do samorzdu powiatowego. Tak, wic niezbdnym jest rozpowszechnienie wrd spoecznoci lokalnej informacji o skutkach dla zdrowia i rodowiska powodowanych przez azbest i wyroby zawierajce azbest, zorganizowanie fachowej pomocy wszystkim wacicielom obiektw przez samorzdy powiatw i gmin przy wypenianiu arkuszy ocen ujtych w rozporzdzeniu, przekazywanie informacji o moliwociach uzyskiwania pomocy kredytowej na modernizacje obiektw, itp. Przy wypenianiu arkuszy

ocen naley szczegln uwag zwrci na prawidowy opis obiektw publicznych, jak na przykad: drogi, place, szkoy, przedszkola, obki, szpitale, domy kultury i tym podobne obiekty, ktre bd w przyszoci mogy korzysta finansowo ze wsparcia z zewntrz i ktrych oczyszczenie z azbestu powinno nastpi w pierwszej kolejnoci. W wypadkach wtpliwych koniecznym moe by wystpienie do odpowiednich jednostek o przeprowadzenie monitoringu zagroonych rejonw (obiektw) i ustalenie stopnia emisji pyu i wkien azbestu. Poytecznym bdzie te przedstawienie wynikw monitoringu na mapie, natomiast koniecznym moe okaza si podejmowanie dziaa administracyjnych w stosunku do wacicieli lub zarzdcw obiektw szczeglnie zagroonych. Najtrudniejszym okaza si moe zainicjowanie powstania zwizkw gmin dla budowy skadowisk odpadw zawierajcych azbest oraz wykazanie ekonomicznych korzyci takich przedsiwzi, lub poszukiwanie inwestorw i podejmowanie inicjatyw lokalizacyjnych, wsppraca z przedsibiorstwami zajmujcymi si usuwaniem wyrobw zawierajcych azbest, prowadzenie lokalnej polityki spoecznej w zakresie opat za skadowanie odpadw zawierajcych azbest, szczeglnie w stosunku do uboszych wacicieli obiektw. Wedug informacji uzyskanych z gminy, na jej terenie w 2003 roku bya przeprowadzana inwentaryzacja wyrobw zawierajcych azbest. Tabela nr 8 Powierzchnia dachowa pokryta eternitem - pyty azbestowe na podstawie danych od sotysw z marca 2003 roku L.p. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Miejscowo Turza Wielka Rokicie Brudze May Zdziembrz Kobukowo Patrze erniki Suchod Uniejewo Parze Sikrz Sobowo Turza Maa Brudze Duy Gwina Rembielin Myliborzyce Bdkowo Rochny Rokicie II Gorzechowo Murzynowo Karwosieki Noskowice Karwosieki Cholewice Karwosieki Nowe Lasotki Siecie Bdkowo Rumunki Bdkowo Kocielne Strupczewo Siecie Rumunki Wicawice Cegielnia Powierzchnia [m2] 18 369 6 600 2 138 6 228 1 920 15 240 8 000 9 480 10 000 21 003 11 681 8 000 50 000 17 666 9 000 10 505 6 500 35 000 11 900 8 805 16 360 7 740 12 740 6 500 3 280 12 396 12 650 6 400 9 182 5 286

32

Krzyanowo Ogem

9 560 369 829

Natomiast czna masa z terenu gminy zapisana na podstawie zoonych w 2007 roku ocen stanu i moliwoci bezpiecznego uytkowania wyrobw zawierajcych azbest, ktre zostay przekazane do Powiatowego Nadzoru Budowlanego w Pocku, oraz informacji o wyrobach zawierajcych azbest na przeomie stycznia i lutego 2008 roku wynosi 2310,175 Mg, z czego pyty azbestowo-cementowe paskie stosowane w budownictwie 9,02 Mg, pyty azbestowo-cementowe faliste dla budownictwa 2300,445 Mg. W gminie Brudze Duy do tej pory nie zostay podjte dziaania zwizane z usuwaniem wyrobw zawierajcych azbest. Planuje si stworzenie Programu usuwania azbestu i wyrobw azbestowych na terenie gminy Brudze Duy, w ramach dziaalnoci Zwizku Gmin Regionu Pockiego, z uwzgldnieniem harmonogramu usuwania wyrobw azbestowych. Planowane jest take dofinansowanie do usuwania wyrobw zawierajcych azbest dla mieszkacw gminy z Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska. Zgodnie z Programem usuwania wyrobw zawierajcych azbest z terenu Wojewdztwa Mazowieckiego w razie stwierdzenia koniecznoci usunicia wyrobw zawierajcych azbest, naley podj moliwie jak najszybciej prace, majce na celu eliminacj rde emisji wkien azbestowych do otoczenia. Prace polegajce na usuwaniu wyrobw zawierajcych azbest musz by odpowiednio przygotowane poprzez: przeprowadzenie ewidencji jakociowej i ilociowej przewidzianych do usunicia materiaw zawierajcych azbest; przygotowanie i zatwierdzenie planu prac (plan prac zawiera m.in. opis zabezpieczenia obiektu prac przed zanieczyszczeniem otoczenia azbestem, harmonogram prac z podaniem ich lokalizacji wraz z okreleniem iloci powstajcych odpadw na poszczeglnych etapach prac, informacj o rodkach zabezpieczajcych pracownikw, sposb zabezpieczenie odpadw, okrelenie miejsca skadowania odpadw); zgoszenie usunicia wyrobw zawierajcych azbest w starostwie powiatowym; okrelenie miejsca i czstotliwoci bada zawartoci wkien azbestu w powietrzu, podczas wykonywania prac i po ich zakoczeniu; zgoszenie prac do inspektora nadzoru budowlanego oraz okrgowego inspektora pracy (zgoszenie zawiera: rodzaj i nazw wyrobw zawierajcych azbest, termin rozpoczcia i planowanego zakoczenia prac, adres obiektu, kopi aktualnej oceny stanu wyrobw zawierajcych azbest, okrelenie liczby pracownikw, ktrzy bd przebywa w kontakcie z azbestem).

Prace polegajce na usuwaniu wyrobw zawierajcych azbest musz by wykonywane przez przeszkolonych pracownikw, ktrzy zostali maksymalnie ochronieni przed jego szkodliwoci dla zdrowia (stosowanie sprztu zabezpieczajcego ukad oddechowy, stosowanie odpowiedniej odziey ochronnej). W celu zminimalizowania pylenia wkien azbestowych naley nawila wyroby wod przed ich usuwaniem i utrzymywa w stanie wilgotnym przez cay czas pracy. Jeli jest to technicznie moliwe naley demontowa cae wyroby bez jakiegokolwiek uszkadzania. Odspajanie materiaw trwale zwizanych z podoem naley wykonywa za pomoc narzdzi rcznych lub wolnoobrotowych, wyposaonych w miejscowe instalacje odcigajce powietrze. 2.6.8. Farby i lakiery Odpady farb i lakierw powstaj zarwno w duych zakadach, zajmujcych si produkcj farb, klejw oraz dziaalnoci poligraficzn, jak rwnie w licznych, rozproszonych zakadach produkcyjnych i usugowych, nalecych generalnie do wszystkich bran przemysowych. Naley zdawa sobie spraw, e liczba ta ma znacznie zanione wartoci, z uwagi na pominicie w sprawozdawczoci strumienia odpadw pochodzcych od maych i rednich przedsibiorstw. Zarwno rnorodno bran, w ktrych powstawa mog odpady kwalifikowane do grupy 08, jak i ich liczba i rozproszenie znacznie utrudniaj przeprowadzenia analizy szacunkowej rzeczywistej masy powstajcych odpadw, jak i metod dalszego z nimi postpowania. Na terenie gminy nie wykazuje si obecnoci odpadw farb i lakierw. Gmina nie dysponuje adnymi danymi na ten temat. 2.6.9. PCB

PCB byy szeroko stosowane w wielu gaziach przemysu, gwnie w przemyle elektrycznym, jako materiay elektorizolacyjne i chodzce w kondensatorach i transformatorach, jako ciecze sprarkowe i hydrauliczne. rdem wytwarzania odpadw zwierajcych PCB s operacje: wymiany pynw transformatorowych; wycofywania z eksploatacji transformatorw i kondensatorw oraz innych urzdze zawierajcych PCB wyprodukowanych w latach 1960-1985. Cakowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze rodowiska zgodnie z obowizujcymi w kraju przepisami prawnymi ma nastpi w 2010 roku. W kraju nie ma aktualnie instalacji mogcej bezpiecznie niszczy kondensatory zawierajce PCB. Kondensatory zawierajce PCB unieszkodliwiane s jedynie w instalacjach zagranicznych. Odbir i przekazanie do zniszczenia za granic kondensatorw z PCB realizowane jest przez dwie firmy posiadajce stosowne zezwolenia tj.: POFRABAT Sp. z o.o. w Warszawie (firma posiada oddzia w Katowicach) przekazuje kondensatory do termicznego unieszkodliwienia firmie francuskiej TREDI kontrolowanej przez rzd francuski. INTEREKO Sp. z o.o. w Opolu przekazuje kondensatory z PCB do Belgii, gdzie w instalacjach firmy INDAVER prowadzone jest ich termiczne unieszkodliwianie. Termiczne unieszkodliwianie pynw zawierajcych PCB, pochodzcych z transformatorw i innych urzdze elektroenergetycznych oraz ich dekontaminacja realizowana jest w dwch krajowych instalacjach, zlokalizowanych w: Zakadach Azotowych ANWIL S.A. we Wocawku Zakadach Chemicznych ROKITA S.A. w Brzegu Dolnym. Dekontaminacja urzdze z PCB realizowana jest przez Przedsibiorstwo Usug Specjalistycznych i Projektowych CHEMEKO Sp. z o.o. we Wocawku. Na terenie gminy nie wykazuje si obecnoci odpadw zawierajcych PCB. 2.6.10. Zuyte urzdzenia elektryczne i elektroniczne Zuyte urzdzenia elektryczne i elektroniczne generalnie pochodz z dwch rde: gospodarstw domowych oraz innych uytkownikw przemys, instytucje, biura, szpitale, handel, inni. Ustawa o zuytym sprzcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U z 2005r. Nr 180, poz. 1495) nakada obowizek odbioru zuytego sprztu przez sprzedawcw detalicznych i hurtowych, podczas zakupu nowego sprztu tego samego typu. Obowizek ten obowizuje sprzedawcw od 1 lipca 2006r Na terenie gminy Brudze Duy nie prowadzono dotd bada strumienia odpadw zuytych urzdze elektrycznych i elektronicznych, std te nie ma adnych danych statystycznych. Udzia poszczeglnych grup urzdze elektrycznych i elektronicznych jest trudny do okrelenia. W Polsce szacuje si, e rocznie wycofuje si z uytkowania nastpujce iloci sprztu: pralki automatyczne ok. 1273 tys. sztuk (ok. 50 tys. Mg), lodwki ok. 1592 tys. sztuk (ok. 64 tys. Mg), zamraarki ok. 629 tys. sztuk (ok. 19 tys. Mg), odkurzacze ok. 1386 tys. sztuk (ok. 12 tys. Mg), telewizory ok. 1430 tys. sztuk (ok. 57 tys. Mg), odbiorniki radiofoniczne ok. 996 tys. sztuk (ok. 5 tys. Mg), magnetofony ok. 423 tys. sztuk (ok. 3,4 tys. Mg), komputery ok. 140 tys. sztuk (ok. 4,2 tys. Mg). Proekologiczne podejcie do zagospodarowania zuytych urzdze nakazuje przeduanie okresu uytkowania. W ostatnich latach ilo zomowanych urzdze elektrycznych i elektronicznych wyranie wzrasta. Jest to wynikiem szybkiego postpu technologicznego i tym samym szybkiego starzenia si eksploatowanych urzdze. Dotyczy to gwnie sprztu komputerowego, ale take sprztw gospodarstwa domowego,

urzdze radiowych i telewizyjnych, wyposaenia biur itp. Dynamika wzrostu odpadw elektrycznych i elektronicznych jest znacznie wysza ni innych rodzajw odpadw. Na podstawie bada w krajach Unii Europejskiej zakada si, e ilo tych odpadw wzrasta o 35% w skali roku. Charakterystyka jakociowa (skad materiaowy) tych odpadw bdzie ulegaa zmianie min. na skutek ograniczania stosowania substancji niebezpiecznych. Bezpieczne unieszkodliwienie tych urzdze jest szczeglnie wane ze wzgldu na zawarte w nich substancje szkodliwe, jak ow, rt, kadm, chrom, PCV i in. W gminie 03.10.2007 przeprowadzona zostaa zbirka zuytego sprztu elektrycznego. Firma REMONDIS Elektrorecykling Sp. z o.o. w Warszawie, ul. Zawodzie 16, Zakad Przetwarzania w odzi, bezpatnie z 4 punktw z terenu gminy Brudze Duy odebraa 1,4 Mg zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego. 2.6.11. Osady ciekowe Osady ciekowe to odpady pochodzce z oczyszczalni ciekw komunalnych (miejskich, gminnych, przydomowych). cieki komunalne wytwarzane w gminie Brudze Duy oczyszczane s w 2 oczyszczalniach typu komunalnego. Gminna oczyszczalnia ciekw w miejscowoci Bdkowo Kocielne Jest to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna. Jej wacicielem jest Gmina Brudze Duy, a eksploatatorem Zakad Eksploatacji Wodocigw i Kanalizacji. Oczyszczalni uruchomiono 30.08.1998r. W jej skad wchodz: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Stanowisko zlewne ciekw dowoonych, Zbiornik retencyjny ciekw dowoonych, Krata koszowa, Pompownia ciekw surowych oglnych, Stanowisko pomiarowe ciekw oglnych Reaktor mechaniczno-biologiczny Krata ukowa Piaskownik pionowy Komora predenitryfikacji Komora defosfatacji Komora denitryfikacji Komora nitryfikacji Komora odgazowania Osadniki wtrne Pomieszczenie dmuchaw 7. 8. 9. Zagszczacz grawitacyjny osadu nadmiernego, Pompownia osadu nadmiernego, Stanowisko mechaniczne odwadniania osadu nadmiernego

10. Budynek socjalno techniczny, 11. Wylot ciekw oczyszczonych do odbiornika, 12. Pyta odkadcza osadw odwodnionych, 13. Separator piasku. Metoda oczyszczania ciekw mechaniczno-biologiczna z podwyszon redukcj zwizkw biogennych oraz tlenow stabilizacj osadu nadmiernego w komorach tlenowych. Projektowane obcienie oczyszczalni wynosi 1625 RLM, a faktyczna liczba osb obsugiwanych przez oczyszczalni wynosi 600. Oczyszczalnia pracuje przez 365 dni w roku. rednia ilo oczyszczanych ciekw wynosi 30m3/d, a maksymalna: 90 m3/d. Do oczyszczalni nie s doprowadzane cieki przemysowe.

Oczyszczalnia posiada pozwolenie wodno-prawne numer O.II.6223-2/38/03 wane do 31 grudnia 2013r. wydane przez Starost Pockiego na odprowadzenie ciekw oczyszczonych w oczyszczalni ciekw typu BIO C 150. W 2002 roku stale lub okresowo warunki pozwolenia wodnoprawnego byy przekraczane przez azot oglny oraz CHZT. Na oczyszczalni powstaj nastpujce odpady: skratki (19 08 01) - 4,9Mg, zawarto piaskownikw (19 08 02) - 109 Mg oraz ustabilizowane komunalne osady ciekowe (19 08 05) - 44 Mg. Osady ciekowe s zagszczane. Skratki, piasek, tuszcze oraz osady ciekowe s skadowanie na terenie oczyszczalni. Zgodnie z decyzj Starosty Pockiego osad i skratki powinny by wywoone do ZUOK Kobierniki. Oczyszczalnia nie posiada zezwolenia na zastosowanie w celach nawozowych oraz do rekultywacji. adunek substancji oznaczanych w ciekach dopywajcych do oczyszczalni w kg/rok wynosi: BZT 5 - 15 425, ChZT-Cr - 30 918, zawiesina og. - 11 280. adunek substancji oznaczanych w ciekach oczyszczonych w kg/rok wynosi: BZT 5 176, ChZT-Cr 616, zawiesina og. 242. cieki s odprowadzane do rzeki Skrwy Prawej w zlewni rzeki Wisy. Mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ciekw w miejscowoci Rokicie. Wacicielem oczyszczalni jest Agencja Nieruchomoci Rolnych O/T w Warszawie, Filia w odzi. Uytkownikiem oczyszczalni jest Gospodarstwo Mieszkaniowe ZWRSP w Cielinie. Projektowane obcienie oczyszczalni wynosi 152 RLM, a faktyczna liczba obsugiwanych przez oczyszczalni osb wynosi 117. Oczyszczalnia pracuje przez 365 dni w roku, rednia ilo oczyszczanych ciekw wynosi 4,36 m3/d. Do oczyszczalni nie s doprowadzane cieki przemysowe. Oczyszczalnia posiada pozwolenie wodnoprawne nr OS.II.6223-2/4/02 na odprowadzanie ciekw oczyszczonych bytowych, udzielone do 31.3.2012r. W 2002r. warunki pozwolenia byy przekraczane przez ChZT i azot. W oczyszczalni powstay osady ciekowe w iloci 8m3 o uwodnieniu 98%, ktre zostay przekazane do oczyszczalni ciekw Maszewo oraz skratki w iloci 0,6 Mg, ktre s skadowane na skadowisku odpadw komunalnych. adunek substancji oznaczanych w ciekach dopywajcych do oczyszczalni w kg/rok wynosi: BZT 5 41,34, ChZT-Cr 173,31, zawiesina og. 62,39, azot org. 5,4, fosfor org. 3,5. cieki odprowadzane s do rowu melioracyjnego poczonego z rzek Wis. Projektowany system gospodarki osadami ciekowymi w gminie Brudze Duy oparty bdzie na dowoeniu odwodnionych osadw do midzygminnej kompostowni na terenie ZUOK w Kobiernikach. Z uwagi na rolnicze zagospodarowanie terenu, mniejszy udzia terenw zdegradowanych oraz lepsz jako wytwarzanych osadw preferowanymi kierunkami postpowania z osadami ciekowymi w regionie bdzie ich wykorzystanie w celach przyrodniczych (rolnictwo i rekultywacja terenw), po uprzedniej obrbce nadajcej osadom cechy produktu atwego do zastosowania. Wyjtkiem s tereny, na ktrych zakada si rozwj rolnictwa ekologicznego, turystyki, o charakterze uzdrowiskowym lub chronione w jakikolwiek inny sposb. Zakada si kompostowanie osadw razem z innymi odpadami organicznymi (soma, trociny, itp.). Moliwe bdzie kompostowanie osadw ciekowych wraz frakcj organiczn odpadw komunalnych lub kompostem z tych odpadw. Ilo oczyszczanych w gminie Brudze Duy ciekw systematycznie wzrasta, co czy si z dynamiczn rozbudow sieci kanalizacyjnej. Wymiernym efektem jest wzrastajcy odsetek mieszkacw obsugiwanych przez oczyszczalnie, oraz cigy wzrost iloci komunalnych osadw ciekowych. W perspektywie do 2015 roku, strategi w gospodarce osadami ciekowymi wyznacza bd dziaania zmierzajce do wyeliminowania skadowania osadw, bezpieczne stosowanie osadw w rodowisku oraz bezpieczne ich unieszkodliwianie (w tym rozwj metod termicznego przeksztacania). Cele dla gminy Brudze Duy w zakresie gospodarki osadami ciekowymi s nastpujce: 1. Zwikszenie iloci komunalnych osadw ciekowych przetwarzanych przed wprowadzeniem do rodowiska. 2. Cakowite ograniczenie skadowania osadw ciekowych do roku 2015. 3. Zwikszenie iloci osadw ciekowych przeksztacanych termicznie do co najmniej 20% wytwarzanej iloci w roku 2011. 4. Maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach przy jednoczesnym spenieniu wszystkich wymogw dotyczcych bezpieczestwa sanitarnego i chemicznego.

5. Zmniejszenie stopnia obcienia osadw ciekowych szkodliwymi substancjami i organizmami chorobotwrczymi poprzez ograniczenie zrzutu zanieczyszcze pochodzenia przemysowego, trafiajcych do komunalnych oczyszczalni ciekw. 6. Sukcesywne wykorzystywanie osadw ciekowych nagromadzonych na terenach oczyszczalni ciekw, do osignicia 30% wykorzystania nagromadzonych osadw w roku 2011. 2.7. Istniejce systemy zbierania odpadw komunalnych Na terenie gminy Brudze Duy zbirk i transport odpadw komunalnych prowadz firmy, posiadajce zezwolenia wydane przez Starostwo Powiatowe w Pocku oraz pozytywn opini Wjta Gminy Brudze Duy. Zezwolenie na prowadzenie dziaalnoci w zakresie zbierania i transportu odpadw komunalnych posiada 5 przedsibiorstw w zakresie odbioru odpadw ciekych oraz 3 firmy w zakresie wywozu odpadw staych. Informacje przekazywane od podmiotw uprawnionych do odbioru odpadw komunalnych z terenu gminy wskazuj, i na dzie 31 grudnia 2006r. 1 220 gospodarstw domowych ma zawarte umowy indywidualne na odbir w/w odpadw, co stanowi 80,1% mieszkacw objtych systemem indywidualnych pojemnikw i indywidualnie zawieranych umw (dane statystyczne stanowi, e na terenie gminy Brudze Duy jest 1523 gospodarstw domowych). Naley nadmieni, e gwn przyczyn nieobjcia wszystkich mieszkacw gminy zorganizowanym odbiorem odpadw komunalnych jest rozproszona zabudowa na terenie gminy oraz niski poziom dochodw mieszkacw. Jednym z gwnych elementw systemu gospodarki odpadami, ktry jest realizowany na terenie gminy Brudze Duy jest selektywna zbirka odpadw prowadzona od 10 lat. W gminie selektywn zbirk odpadw objci s wszyscy mieszkacy. Jednake zbirk papieru i makulatury czy te zbirk baterii prowadzi si gwnie w placwkach owiatowych. Organizowane s rne konkursy m.in. Segreguj odpady, Program zbirki i gromadzenia baterii na terenie Zwizku Gmin Regionu Pockiego oraz Gmin Ociennych, Ekologiczna szkoa w powiecie, konkurs wiedzy ekologicznej na temat segregacji odpadw, konkurs plastyczny dla dzieci przedszkolnych i modszych klas szkoy podstawowej z wystawami prac. W 2005 roku na terenie gminy Brudze Duy utworzono gminny punkt zbirki odpadw niebezpiecznych, do ktrego mieszkacy gminy mog dostarcza bezpatnie odpady niebezpieczne typu baterie, akumulatory oraz wietlwki pochodzce z gospodarstw domowych. Na terenie gminy nie funkcjonuj skadowiska odpadw ani inne obiekty odzysku/unieszkodliwiania odpadw. Nie funkcjonuj rwnie punkty skupu surowcw wtrnych ani firmy prowadzce produkcj w oparciu o odzysk odpadw. Odpady niesegregowane oraz surowce wtrne s wywoone poza teren gminy. Odpady niesegregowane s dostarczane do ZUOK w Kobiernikach oraz do Cieszewa gmina Drobin. 2.8. Wykaz podmiotw prowadzcych dziaalno w zakresie gospodarki odpadami Wykaz firm posiadajcych zezwolenie i wywocych odpady cieke (cieki) z terenu gminy: 1. Zakad Usugowo-Handlowy ZUH, Piotr Kijek Soczewka 15 tel. 261 02 75 691 715 097 2. SITA Pocka Gospodarka Komunalna Spka z o.o. ul. Przemysowa 31 tel.: 024 262 20 53 024 262 45 84 wew.25 fax: 024 262 22 44 3. Zakad Eksploatacji Wodocigw i Kanalizacji Wojciech Reznerowicz Dobrzy n/Wis ul. Lipnowska 11A tel. 054 253 11 02 4. Zakad Transportowo Budowlany Wodzimierz Sulkowski Siecie 137 tel. 024 366 86 56

5. Usugi Asenizacyjne Maria Jezierska ul. Morelowa 12 09 410 Pock Wykaz firm wywocych odpady komunalne (stae) z terenu gminy i posiadajcy uprawnienia. 1. REMONDIS Sp. z o. o. Oddzia Pock ul. Przemysowa 32 tel. 024 268 10 60 262 56 45 2. SITA Pocka Gospodarka Komunalna Spka z o.o. ul. Przemysowa 31 tel.: 024 262 20 53 024 262 45 84 wew.25 fax: 024 262 22 44 3. EKO MAZ sp. z o.o. ul. Gierzyskiego 17 09 407 Pock Tel. 024 263 62 92 Firmy odbierajce zuyty sprzt elektryczny i elektroniczny z terenu gminy. 1. REMONDIS Sp. z o. o. Oddzia Pock ul. Przemysowa 32 tel. 024 268 10 60 024 262 56 45 2. REMONDIS Elektrorecykling Sp. z o.o. ul. 17 Stycznia 56 02 146 Warszawa Tel. 022 313 06 04 2.9. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadw, w szczeglnoci odpadw komunalnych Na terenie gminy nie funkcjonuj skadowiska odpadw ani inne obiekty odzysku/unieszkodliwiania odpadw. Nie funkcjonuj rwnie punkty skupu surowcw wtrnych ani firmy prowadzce produkcj w oparciu o odzysk odpadw. Odpady niesegregowane oraz surowce wtrne s wywoone poza teren gminy. Odpady niesegregowane s dostarczane do ZUOK w Kobiernikach oraz do Cieszewa gmina Drobin. Zakad Utylizacji Odpadw Komunalnych w Kobiernikach ZUOK zlokalizowany jest w gminie Stara Biaa (adres: Kobierniki 42, 09 413 Sikrz). Jest obiektem pozwalajcym na prowadzenie kompleksowej gospodarki odpadami komunalnymi. Powierzchnia zajmowanego przez ZUOK terenu wynosi ok. 52,06ha. Na terenie tym zlokalizowane s: zaplecze administracyjno-socjalne, waga samochodowa i brodzik dezynfekcyjny, hala przyj i segregacji odpadw, obiekty kompostowni odpadw, wiata magazynowa na wysegregowane surowce wtrne, place na skadowanie odpadw wielkogabarytowych i gotowego kompostu, deponator do magazynowania wysegregowanych odpadw niebezpiecznych, plac do skadowania torfu wydobywanego z Rynny Kobiernickiej, skadowisko odpadw zoone z czterech kwater: dwch starych (I zamknita i zrekultywowana; II zamknita i zrekultywowana) oraz dwch nowych (01 w trakcie eksploatacji oraz 02 przygotowana do eksploatacji). Eksploatacj kwater wedug Wojewdzkiego Planu Gospodarki Odpadami przewiduje si do

ok. 2012 roku z moliwoci rozbudowy. ZUOK posiada pozwolenie zintegrowane dla kwatery skadowania odpadw komunalnych i balastowych w Kobiernikach (decyzj Wojewody Mazowieckiego, z dnia 16 czerwca 2004r., znak WR.I/6640/3/1/04). Pozwolenie jest wane do 30 czerwca 2011r. Zakad zacz funkcjonowa w lipcu 2000 roku. Przyjte rozwizanie technologiczne pozwala na dostarczanie do ZUOK odpadw: komunalnych niesegregowanych, parkowych (zielonych) i odpadw bio, odwodnionych osadw ciekowych z miejskiej oczyszczalni ciekw, strumieni surowcw wtrnych z selektywnej zbirki odpadw. Wyadunek odpadw dowoonych do ZUOK nastpuje na platform znajdujc si w budynku przyj, gdzie z odpadw wysypanych na pyt wybiera si odpady problemowe (niebezpieczne). Dalej odpady s zaadowywane na przenonik i podawane do sita bbnowego dwusekcyjnego, gdzie s wydzielane trzy frakcje. Odsiana frakcja mineralna 0-20mm jest kierowana do kontenera i wywoona bezporednio na skadowisko. Natomiast pozostae frakcje kieruje si ukadem przenonikw na lini segregacji rcznomechanicznej celem wydzielenia surowcw wtrnych (makulatura, szko, metale, tworzywa sztuczne) oraz frakcji organicznej. Wysegregowane w ten sposb surowce s okresowo magazynowane pod zadaszon wiat, przy czym makulatura i tworzywa s wczeniej belowane. Sortownia w 2005 roku przetworzya 28844 Mg odpadw. Natomiast frakcja organiczna odpadw, zmieszana w okresie wegetacyjnym z odpadami zielonymi, kierowana jest do procesu kompostowania prowadzonego w biostabilizatorze bbnowym obrotowym firmy HORSTMANN, pracujcym podobnie jak w technologii MUT-DANO. Po okoo 36 godzinach kompost wiey trafia na pryzmy ukadane pod wiat. Formowanie i przewietrzanie pryzm prowadzone jest przy pomocy urzdzenia samojezdnego tzw. przerzucarki. Projektowana moc przerobowa kompostowni to 17 750 Mg/rok. Pozostao po segregacji odpadw komunalnych jest belowana w formie kostek o wymiarach 0,8x0,8x1,0m i odwoona na skadowisko. Rwnie na skadowisko trafia materia na przesypk po procesie odsiewania i oczyszczania kompostu. Zakad zosta zaprojektowany na przyjmowanie w roku 2000 odpadw komunalnych w iloci 44 500 ton, natomiast w roku 2015 na 64 500 ton. Dostarczone odpady komunalne niesegregowane oraz zielone kierowane s na lini technologiczn w celu ich dalszego przerobu (kompost). Odpady z selektywnej zbirki s doczyszczane i magazynowane z przeznaczeniem do sprzeday. Odpady wielkogabarytowe s magazynowane na placu. W wyniku segregacji i kompostowania uzyskano nastpujce iloci; 2 976,53 Mg w 2003 roku surowcw wtrnych , 7 998,12 Mg w 2003 roku kompostu, 16,08 Mg w 2003 roku odpadw niebezpiecznych wyselekcjonowanych ze strumienia odpadw komunalnych. Pozostae odpady oraz balast powstajcy w wyniku procesu technologicznego zakadu s deponowane na skadowisku odpadw komunalnych w Kobiernikach, stanowicym cz zakadu. Skadowisko skada si z czterech samodzielnych kwater, ktrych budow i eksploatacj prowadzono w rnym czasie. Obecnie kwatery Nr I i Nr II s nieczynne, natomiast kwatera Nr 01 jest w trakcie eksploatacji, a kwatera Nr 02 jest przygotowana do eksploatacji. Kwatery eksploatowane s od padziernika 2000r. Ilo odpadw nagromadzona na koniec 2005 roku to 163 523 Mg, natomiast unieszkodliwionych w 2005 to 13 606 Mg. Powierzchnia kwater wynosi 3,07ha, pojemno cakowita 270 000 Mg, a pojemno zapeniona 112 028,5 Mg. Powierzchnia wykorzystana to 2,40ha (stan na dzie 31 grudnia 2006r.). Kwatera eksploatowana posiada dwuwarstwowe uszczelnienie dna i skarp wewntrznych z geosyntetycznej maty bentonitowej oraz geomembrany PEHD gruboci 2,0mm (gramatura 800g/m2). Geomembrana zabezpieczona jest geowknin ochronn oraz wirow warstw filtracyjno-ochronn. Dno kwatery zabezpieczone jest drenaem podfoliowym. Nad uszczelnieniem dna kwatery uoony jest drena zbierajcy odcieki i odprowadzajcy je do kolektora zbiorczego. Odcieki gromadzone s w bezodpywowym zbiorniku z ktrego s okresowo wywoone do oczyszczalni ciekw w Drobinie. Pojemno zbiornika na odcieki to 2000m3. Skadowisko posiada sie piezometrw do monitorowania wd podziemnych (10 piezometrw - 8 pytkich 3-4m, gbokie 30 m, zakres: pH, przewodno elektryczna, OWO, Cu, Zn, Pb, Cd, Cr+6, Hg, WWA oraz dodatkowochlorki, azot amonowy, azotynowy, ChZT(Mn), czstotliwo: 1 x na kwarta)

oraz wyznaczone punkty pomiaru jakoci wd powierzchniowych (zakres: pH, przewodno elektryczna, OWO, Cu, Zn, Pb, Cd, Cr+6, Hg, WWA oraz dodatkowe chlorki, azotamonowy, azotynowy, ChZT(Mn), czstotliwo: 1 x na kwarta). Monitoring wd odpadowych obejmuje pH, BZT5, zawiesina oglna, ChZT-cr, substancje ekstrahujce si eterem, azot amonowy azotynowy, siarczany, elazo oglne, czstotliwo: 1 x na kwarta. Nie stwierdzono oddziaywania skadowiska na rodowisko. Na kwaterze skadowane s odpady balastowe powstajce w wyniku dziaalnoci ZUOK w formie sparasowanych kostek o wymiarach 0,8m x 0,8m x 1,0m. W stanie lunym deponowane s odpady typu skratki, osady z klarowania wody itp. oraz przesypka. Przesypk stanowi materia mineralny tzw. frakcja 0-20mm oddzielona w sposb mechaniczny w sortowni odpadw. W 2003 roku na skadowisko skierowano 16 141,20 Mg w formie przesypki. ZUOK w Kobiernikach posiada rwnie pozwolenie na demonta wyeksploatowanych pojazdw, decyzj WR-P/6620/18/05 z dn. 05.09.2005 (obowizuje do 31.08.2015). Ilo odpadw dopuszczona do odzysku: zuyte lub nienadajce si do uytkowania pojazdy: 450,0 Mg/rok, zuyte lub nienadajce si do uytkowania pojazdy niezawierajce cieczy i innych niebezpiecznych elementw: 80,0 Mg/rok. Skadowisko odpadw komunalnych w Cieszewie. Skadowisko w Cieszewie zostao uruchomione w 1994 roku (nowa kwatera w 2003). Adres: Cieszewo, 09 210 Drobin. Wacicielem i zarzdzajcym jest REMONDIS DROBIN Komunalna Sp. z o.o (dawniej Zakad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Drobinie). Pojemno cakowita to 94 500,0 Mg, a zapeniona 26 828,4 Mg. Powierzchnia cakowita to 0,85 ha, natomiast wykorzystana 0,2ha (stan na dzie 31.12.2006). Roczna ilo odpadw przewidywana do skadowania wynosi 13 500,0 Mg. Ilo odpadw skadowana rocznie to 9 183,2 Mg. Skadowisko uszczelnione jest sztucznie, warstw folii PEHD o gruboci 2,5mm. Odcieki wywoone s na oczyszczalni w Drobinie, a uprzednio gromadzone w bezodpywowym zbiorniku. Zainstalowane s 3 studnie odgazowujce (bierne). Monitoring gazu wysypiskowego obejmuje: metan, dwutlenek wgla, tlen z czstotliwoci 1 x miesic. Nie prowadzi si monitoringu wd powierzchniowych, natomiast zainstalowano 4 piezometry do monitoringu wd podziemnych (zakres: pH, przewodno elektrolityczna waciwa, OWO, Cu, Zn, Pb, Cd, Cr+6, Hg, WWA; czstotliwo: 1 x kwarta). Monitoring wd odciekowych przeprowadza si w zakresie: pH, przewodno elektrolityczna waciwa, OWO, Cu, Zn, Pb, Cd, Cr+6, Hg, WWA, z czstotliwoci: 1 x kwarta. Nie stwierdzono oddziaywania skadowiska na rodowisko. Wedug Karty Skadowiska (stan na 31 grudnia 2006r.) rok planowanego zamknicia to 2013. Skadowisko posiada pozwolenie zintegrowane wydane przez Wojewod Mazowieckiego, decyzj z dnia 16.06.2004r. (znak WR.I/6640/3/1/04). Pozwolenie wane jest do 30 czerwca 2011r. Dzikie skadowiska Powstajce na terenie gminy dzikie skadowiska s usuwane przez wacicieli gruntw, na ktrych si znajduj. Urzd Gminy nie posiada danych w zakresie lokalizacji, iloci odpadw oraz iloci usunitych dzikich skadowisk. 3. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym rwnie wynikajce ze zmian demograficznych i gospodarczych 3.1. Zmiany demograficzne Maj wiele zoonych przyczyn, a skadaj si na nie miedzy innymi: sytuacja gospodarcza i zwizane z ni poszukiwanie przez mieszkacw wsi i orodkw popadajcych w regres pracy, upadek jednych dziedzin wytwrczoci i rozwj innych, postp w technologii produkcji, potrzeby rozwoju nowych sektorw zwizanych ze wiadczeniem usug. Przeksztacenia na wsi wywieraj wpyw na rozwj sieci osadniczej, struktur zatrudnienia, rynek pracy, problemy bezrobocia, wyznaczaj potrzeby w zakresie infrastruktury, sieci usug i s zalene od charakteru i pooenia gminy. Ponisza tabela zawiera prognoz dotyczc liczby mieszkacw gminy i miasta do roku 2015. Tabela nr 9 Prognoza liczby ludnoci do roku 2015 2007 7 928 2010 7 943 2015 8 054

Gmina Brudze Duy 3.2. Skad morfologiczny odpadw i jego zmiany

Cech gwnej grupy odpadw komunalnych, tj. odpadw z gospodarstw domowych i obiektw infrastruktury, jest brak jednorodnoci skadu i due wahania ilociowe i jakociowe. Dokadne rozpoznanie skadu

odpadw wymaga prowadzenia bada ich morfologii w duszym okresie czasu (kilka lat). Na terenie gminy nie prowadzono dotd tego typu bada i std brak danych na temat skadu jakociowego odpadw. Z tego wzgldu skad morfologiczny odpadw okrelono na podstawie standardw przyjtych w KPGO. Skad odpadw zaley od wielu czynnikw, m.in. od: Wielkoci jednostki osadniczej. Charakteru terenu; rolniczy, przemysowy, turystyczny, itp. Struktury spoecznej i infrastruktury komunalnej (rodzaj zabudowy, stopie jej zwartoci, stopie uciepowienia ze rde centralnych, rozwoju usug, itp.). Poziom zamonoci spoeczestwa. Skad morfologiczny odpadw ulega cigym zmianom. Obserwowane w ostatnich latach tendencje zmian ilociowych i jakociowych odpadw komunalnych wskazuj m. in. na: Znaczny wzrost ilociowy (objtociowy) opakowa; Zmniejszenie iloci pozostaoci po spalaniu wgla i koksu (wzrost alternatywnych form ogrzewania mieszka); Utrzymanie na staym, wysokim poziomie zawartoci organicznych odpadw spoywczych (kuchennych). 3.3. Wskaniki nagromadzenia odpadw i ich zmiany Wskaniki nagromadzenia jednostkowego odpadw komunalnych s podstawowymi danymi wyjciowymi do oblicze i wszelkich rozwaa nad problemami unieszkodliwiania, przerbki, planowania gospodarki odpadami czy sporzdzania prognoz zmian w czasie. Wskaniki te s zrnicowane, podobnie jak inne waciwoci technologiczne odpadw. Z wieloletnich bada opisywanych w literaturze, a przede wszystkim z szacunkw dokonanych w KPGO wynika, e wskaniki objtociowe nagromadzenia odpadw zarwno z terenw miejskich jak i wiejskich wzrastaj. Mona zaobserwowa nastpujce prawidowoci w zakresie zmian wskanikw nagromadzenia: Tempo wzrostu wskanika wagowego utrzymuje si rednio na poziomie 3,3% w skali rocznej; Istotne znaczenie dla iloci powstajcych odpadw maj zmiany gospodarcze w kraju, w tym poziom ycia mieszkacw miast i wsi. Trudnoci w dokonaniu prawidowego oszacowania iloci odpadw, jakie bd wytwarzane w przyszoci polegaj na tym, e jednoczenie ulega zmianie wiele czynnikw, a wic, liczba ludnoci, skad morfologiczny odpadw, proporcje pomidzy mieszkajcymi na wsi i w miecie, zmiana systemu ogrzewania itp. W tej sytuacji po oszacowaniu penej iloci aktualnie powstajcych na terenie gminy odpadw komunalnych, korzystajc z prognozy zmian w iloci i skadzie odpadw komunalnych, jakie powstan w skali kraju, okrelono poziomy wzrostu wskanikw nagromadzenia i dalej, uwzgldniajc prognozy demograficzne, oszacowano iloci odpadw, jakie bd powstaway na terenie gminy w przyszoci. Dopiero teraz, majc na wzgldzie aktualne i przysze wskaniki generowania strumieni odpadw dla obszarw miejskich i wiejskich, okrelono wielkoci tych strumieni. Niezalenie od tego, korzystajc z prognozy iloci odpadw komunalnych, jakie powstan w skali kraju, okrelono wskaniki wzrostu iloci wszystkich odpadw komunalnych cznie. Wynosz one 14,6% w latach 2000-2006, 13,5% w latach 2006-2010, 13,3% w latach 2010-2015. Tabela nr 10 Ilo i skad morfologiczny odpadw komunalnych wytwarzanych przez 1 mieszkaca w roku 2010 i 2015 Lp. 1 2 3 Strumie odpadw komunalnych Kuchenne ulegajce biodegradacji Odpady zielone Papier i tektura (nieopakowaniowe) % 18,25 2,14 5,83 2010 Kg/M/r 24,85 2,91 7,94 % 16,22 1,98 5,18 2015 Kg/M/r 25,03 3,06 7,99

4 Opakowania z papieru i tektury 5 Opakowania wielomateriaowe 6 Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 8 Tekstylia 9 Szko nieopakowaniowe 10 Opakowania ze szka 11 Metale 12 Opakowania z blachy stalowej 13 Opakowania z aluminium 14 Odpady mineralne 15 Drobna frakcja popioowa 16 Wielkogabarytowe 17 Budowlane 18 Niebezpieczne w strumieniu komunalnym Razem

14,06 1,58 9,12 5,26 2,46 0,47 7,88 2,36 1,16 0,33 2,91 6,35 5,26 14,04 0,53 100

19,15 2,15 12,42 7,16 3,35 0,64 10,73 3,21 1,58 0,45 3,96 8,65 7,16 19,12 0,72 136,19

16,28 1,83 7,49 6,09 2,28 0,44 8,46 2,10 1,20 0,34 2,80 5,00 4,68 17,17 0,47 100

25,12 2,82 11,56 9,40 3,52 0,68 13,05 3,24 1,85 0,52 4,32 7,71 7,22 26,49 0,73 154,30

Jak wynika z powyszego zestawienia w 2010 roku statystyczny mieszkaniec gminy bdzie wytwarza okoo 136,19kg odpadw komunalnych na rok natomiast w 2015 roku wytworzy okoo 154,30kg. W tabelach poniej zestawiono prognozy oglnej iloci odpadw komunalnych i ich skad morfologiczny wytwarzanych na terenie gminy Brudze Duy w roku 2010 i 2015. Tabela nr 11 Ilo i skad morfologiczny odpadw komunalnych ogem wytworzonych na terenie gminy Brudze Duy w 2010 i 2015 roku Lp. Strumie odpadw komunalnych % 18,25 2,14 5,83 14,06 1,58 9,12 5,26 2,46 0,47 7,88 2,36 1,16 0,33 2,91 6,35 5,26 14,04 0,53 100 2010 Mg/r 195,00 22,87 62,29 150,23 16,88 97,45 56,20 26,29 5,02 84,20 25,22 12,39 3,53 31,09 67,85 56,20 150,02 5,66 1068,52 % 16,22 1,98 5,18 16,28 1,83 7,49 6,09 2,28 0,44 8,46 2,10 1,20 0,34 2,80 5,00 4,68 17,17 0,47 100 2015 Mg/r 196,36 23,97 62,71 197,09 22,15 90,68 73,73 27,60 5,33 102,42 25,42 14,53 4,12 33,90 60,53 56,66 207,87 5,69 1210,63

1 Kuchenne ulegajce biodegradacji 2 Odpady zielone 3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 4 Opakowania z papieru i tektury 5 Opakowania wielomateriaowe 6 Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 8 Tekstylia 9 Szko nieopakowaniowe 10 Opakowania ze szka 11 Metale 12 Opakowania z blachy stalowej 13 Opakowania z aluminium 14 Odpady mineralne 15 Drobna frakcja popioowa 16 Wielkogabarytowe 17 Budowlane 18 Niebezpieczne w strumieniu komunalnym Razem

Jak wida na powyszym zestawieniu wedug prognoz zmodyfikowanych wskanikw na terenie gminy Brudze Duy w 2010 roku powstanie okoo 1068,52 Mg odpadw komunalnych, natomiast w 2015 roku odpadw powstajcych na terenie gminy Brudze Duy bdzie okoo 1210,63 Mg.

3.4. Dziaania zmierzajce do ograniczenia iloci odpadw i ich negatywnego oddziaywania na rodowisko Problematyka ta wie si z polityk przedsibiorstw w zakresie marketingu i co za tym idzie czynienia towarw coraz bardziej atrakcyjnymi. Wpyw na to maj organy pastwa ustalajc wysoko opat produktowych. Natomiast organy samorzdowe mog, poprzez edukacj i polityk podatkow prowadzon wobec przedsibiorcw, stymulowa tworzenie proekologicznych wzorcw postpowania mieszkacw i przedsibiorcw w zakresie stosowania biodegradowalnych lub wielokrotnego uytku, opakowa. Kolejnym mechanizmem moe w tej materii by wsppraca z organizacjami promujcymi wdraanie metod czystej produkcji certyfikatw zarzdzania rodowiskowego (tutaj te gmina moe oddziaywa poprzez polityk podatkow). Innym skutecznym rodkiem zapobiegajcym przede wszystkim negatywnemu oddziaywaniu odpadw na rodowisko jest rnicowanie opat w zalenoci od stopnia ich segregacji u rda, co w niniejszej dokumentacji jest szeroko opisane (Dziaania wspomagajce prawidowe postpowanie z odpadami w zakresie zbirki, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania, w szczeglnoci odpadw komunalnych). W gminie Brudze Duy w celu ograniczenia iloci odpadw i ich negatywnego oddziaywania na rodowisko bdzie zwikszana skuteczno selektywnej zbirki odpadw poprzez dziaania edukacyjne w tym zakresie. Ponadto bdzie egzekwowane od mieszkacw podpisanie umowy na odbir odpadw, co doprowadzi do zmniejszenia iloci dziko skadowanych odpadw, przyczyniajc si do zmniejszenia negatywnego oddziaywania na rodowisko. 4. Zaoone cele i projektowany system gospodarki odpadami, w tym odpadami komunalnymi i opakowaniowymi, uwzgldniajcy ich zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie, ze wskazaniem miejsca unieszkodliwiania odpadw 4.1. Cele przyjte z KPGO 2010 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U. 2007 Nr 39, poz. 251 tekst ujednolicony), wprowadzia obowizek przygotowywania planw gospodarki odpadami, ktre podlegaj aktualizacji nie rzadziej ni co 4 lata. Pierwszy krajowy plan gospodarki odpadami (KPGO) przyjty zosta uchwa nr 219 Rady Ministrw z dnia 29 padziernika 2002r. (M.P. z 2003r. Nr 11, poz. 159). W 2006 roku dokonano jego aktualizacji. Sprawozdanie z realizacji krajowego planu gospodarki odpadami za okres od 29 padziernika 2002r. do 29 padziernika 2004r. wykazao niewielki postp w zakresie poprawy gospodarki odpadami, w szczeglnoci odpadami komunalnymi i komunalnymi osadami ciekowymi. Zawarto w nim szereg rekomendacji, z ktrych cz zostaa zrealizowana, a cz jest w trakcie realizacji. Od 1 stycznia 2008r. zadania w zakresie gospodarki odpadami bdce dotychczas w kompetencjach wojewody zostan przeniesione do kompetencji marszaka wojewdztwa. Dziki temu nastpi skupienie w jednym urzdzie na szczeblu wojewdztwa zada w zakresie m.in. planowania gospodarki odpadami i wydawania decyzji, co powinno korzystnie wpyn na wdraanie polityki wojewdztwa w zakresie gospodarki odpadami. Ze wzgldu na zgaszane ze strony samorzdw wnioski, aby w krajowym planie gospodarki odpadami okreli docelowy system gospodarki odpadami oraz w bardziej konkretny sposb zadania, przyjto nieco odmienn formu Krajowego planu gospodarki odpadami 2010 w porwnaniu do pierwszego krajowego planu gospodarki odpadami. Plan obejmie peny zakres zada koniecznych do zapewnienia zintegrowanej gospodarki odpadami w kraju w sposb zapewniajcy ochron rodowiska, uwzgldniajc obecne i przysze moliwoci i uwarunkowania ekonomiczne oraz poziom technologiczny istniejcej infrastruktury. Plan gospodarki odpadami obejmuje odpady powstajce w kraju, a w szczeglnoci odpady komunalne, odpady niebezpieczne, odpady przemysowe i inne rodzaje odpadw. Plan uwzgldnia tendencje we wspczesnej gospodarce wiatowej, jak rwnie krajowe uwarunkowania rozwoju gospodarczego. Nie przewiduje si generalnych zmian systemu gospodarowania poszczeglnymi rodzajami odpadw. Mog wystpi tylko korekty funkcjonujcych systemw. Zgodnie z polityk ekologiczn pastwa gwnymi kierunkami dziaa w zakresie gospodarki odpadami s: wspieranie dziaa podejmowanych przez instytucje publiczne i podmioty prywatne, ktre przyczyni si do ograniczenia iloci wytwarzanych odpadw, zwikszenia iloci odpadw poddawanych odzyskowi, w tym recyklingowi, zmniejszenia iloci odpadw kierowanych na skadowiska,

sukcesywne zwikszanie stawek opat za skadowanie odpadw, w szczeglnoci zmieszanych odpadw komunalnych, odpadw ulegajcych biodegradacji oraz odpadw, ktre mona podda procesom odzysku, w tym recyklingu, a take wyeliminowanie praktyk rekultywacji skadowisk tego typu odpadami, kontynuacja bada nad nowymi technologiami, przyczyniajcymi si do zapobiegania i minimalizacji powstawania odpadw oraz zmniejszenie ich negatywnego oddziaywania na rodowisko, wspieranie wprowadzania niskoodpadowych technologii produkcji oraz zapewniajcych wykorzystanie moliwie wszystkich skadnikw stosowanych surowcw, promowanie wdraania systemu zarzdzania rodowiskowego, intensyfikacja edukacji ekologicznej promujcej minimalizacj powstawania odpadw i waciwego postpowania z nimi oraz prowadzenie skutecznej kampanii informacyjno-edukacyjnej w tym zakresie, wypracowanie i monitorowanie rzeczywistych wskanikw wytwarzania i morfologii odpadw celem zdiagnozowania potrzeb w zakresie gospodarowania odpadami, wspieranie wdraania efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadw, w tym technologii pozwalajcych na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przeksztacania, weryfikacja lokalizacji dotychczas istniejcych skadowisk odpadw oraz eliminowanie uciliwoci dla rodowiska zwizanych z ich skadowaniem, w tym zamykanie i rekultywacja skadowisk niespeniajcych wymogw prawa, wzmocnienie kontroli podmiotw prowadzcych dziaalno w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadw, wprowadzenie instrumentw finansowych umoliwiajcych realizacj zada w zakresie gospodarki odpadami przez jednostki samorzdu terytorialnego i dyscyplinujcych samorzdy w zakresie wykonywania przez nie obowizkw. Celem dalekosinym tworzenia krajowego planu gospodarki odpadami jest dojcie do systemu gospodarki odpadami zgodnego z zasad zrwnowaonego rozwoju, w ktrym w peni realizowane s zasady gospodarki odpadami, a w szczeglnoci zasada postpowania z odpadami zgodnie z hierarchi gospodarki odpadami, czyli po pierwsze zapobiegania i minimalizacji iloci wytwarzanych odpadw oraz ograniczania ich waciwoci niebezpiecznych, a po drugie wykorzystywania waciwoci materiaowych i energetycznych odpadw, a w przypadku gdy odpadw nie mona podda procesom odzysku ich unieszkodliwienie, przy czym skadowanie generalnie jest traktowane jako najmniej podany sposb postpowania z odpadami. Realizacja tego celu umoliwi osignicie innych celw takich, jak: ograniczenie zmian klimatu powodowanych przez gospodark odpadami poprzez minimalizacj emisji gazw cieplarnianych z technologii zagospodarowania odpadw czy te zwikszenie udziau w bilansie energetycznym kraju energii ze rde odnawialnych poprzez zastpowanie spalania paliw kopalnych spalaniem odpadw pochodzenia rolinnego i zwierzcego. W zwizku z powyszym, zgodnie z polityk ekologiczn pastwa, przyjto nastpujce cele gwne: utrzymanie tendencji oddzielenia wzrostu iloci wytwarzanych odpadw od wzrostu gospodarczego kraju PKB, zwikszenie udziau odzysku, w tym w szczeglnoci odzysku energii z odpadw, zgodnego z wymaganiami ochrony rodowiska, zmniejszenie iloci wszystkich odpadw kierowanych na skadowiska odpadw, zamknicie do koca 2009r. wszystkich krajowych skadowisk niespeniajcych standardw Unii Europejskiej, wyeliminowanie praktyki nielegalnego skadowania odpadw, stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek produktach i gospodarce odpadami w Polsce, przy czym wprowadzanie zmian prawa bdzie ograniczone do niezbdnego minimum, wynikajcego z koniecznoci transpozycji prawa unijnego oraz potrzeby wprowadzenia zmian wskazanych w niniejszym Krajowym planie. Szczeglny nacisk zostanie pooony na egzekwowania przepisw prawa w odniesieniu do gospodarki odpadami, rwnie w kontekcie transgranicznego przemieszczania odpadw.

Ze wzgldu na fakt, e kierunki zmian prawa ochrony rodowiska s obecnie wyznaczane gwnie na poziomie Unii Europejskiej, jednym z gwnych celw w zakresie gospodarki odpadami staje si rwnie aktywny udzia Polski w pracach na forum Unii. Polska jako czonek spoecznoci midzynarodowej podpisaa Konwencj Sztokholmsk w sprawie trwaych zanieczyszcze organicznych jeszcze przed przystpieniem do Unii Europejskiej. Ze wzgldu na fakt, e Unia Europejska ju ratyfikowaa t Konwencj, celem jest ratyfikowanie najpniej do koca 2007 roku przez Polsk Konwencji. Dla poszczeglnych grup odpadw (tj. odpadw komunalnych, odpadw niebezpiecznych i pozostaych odpadw) sformuowano poniej przedstawione dodatkowe cele szczegowe. Odpady komunalne Przyjto nastpujce cele: objcie umowami na odbieranie odpadw komunalnych 100% mieszkacw, najpniej do koca 2008r., zapewnienie objcia wszystkich mieszkacw systemem selektywnego zbierania odpadw, dla ktrego minimalne wymagania okrelono w Krajowym planie, najpniej do koca 2008 roku, zmniejszenie iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji kierowanych na skadowiska odpadw, aby nie byo skadowanych: w 2010 roku wicej ni 75%, w 2013 roku wicej ni 50%, w 2020 roku wicej ni 35% masy tych odpadw wytworzonych w 1995 roku. Odpady niebezpieczne Odpady zawierajce PCB W okresie od 2007 do 2010r. celem jest cakowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze rodowiska poprzez kontrolowane unieszkodliwianie PCB oraz dekontaminacj lub unieszkodliwianie urzdze zawierajcych PCB. W okresie od 2011 do 2018 roku naley dokona likwidacji odpadw zawierajcych PCB o steniu poniej 50ppm. Oleje odpadowe W latach 2007-2018 utrzymanie poziomu odzysku na poziomie co najmniej 50%, a recyklingu rozumianego jako regeneracja na poziomie co najmniej 35%. Zuyte baterie i akumulatory Zgodnie z polityk ekologiczn pastwa celem nadrzdnym jest rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zuytych baterii i akumulatorw ukierunkowanego na cakowite wyeliminowanie ich skadowania. W okresie od 2007 do 2010 roku naley osign co najmniej poziomy odzysku i recyklingu (zdefiniowane w ustawie z dnia 11 maja 2001r. o obowizkach przedsibiorcw w zakresie gospodarowania niektrymi odpadami oraz o opacie produktowej i opacie depozytowej (Dz.U. Nr 63, poz. 639, z pn. zm.) W okresie od 2011 do 2018 roku stawia si nastpujce cele: osiganie poziomw zbierania i recyklingu (zdefiniowanych i okrelonych w nowej dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie baterii i akumulatorw oraz zuytych baterii i akumulatorw oraz uchylajcej dyrektyw 91/157/EWG), minimalnego poziomu zbierania zuytych baterii i akumulatorw (w tym akumulatorw Ni-Cd) w wysokoci 25% do 2012r.. zgodnie z art. 10 ust. 2 lit. a, minimalnego poziomu zbierania zuytych baterii i akumulatorw w wysokoci 45% do 2016r.. zgodnie z art. 10 ust. 2 lit. b, minimalnego poziomu recyklingu w wysokoci 65% redniej wagi baterii i akumulatorw oowiowokwasowych, w tym recykling zawartoci oowiu w najwyszym, technicznie moliwym do osignicia stopniu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztw (do 2011r.). zgodnie z art. 12 ust. 4,

minimalnego poziomu recyklingu w wysokoci 75% redniej wagi baterii i akumulatorw niklowokadmowych, w tym recykling zawartoci kadmu w najwyszym, technicznie moliwym do osignicia stopniu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztw (do 2011r.). zgodnie z art. 12 ust. 4, minimalnego poziomu recyklingu 50% redniej wagi innych odpadw w postaci baterii i akumulatorw (do 2011r.). zgodnie z art. 12 ust. 4, ustanowienie od 2008r. (czyli 2 lata od wprowadzenia dyrektywy) zakazu wprowadzania do obrotu: wszelkich baterii lub akumulatorw, ktre zawieraj powyej 0,0005% wagowo rtci, bez wzgldu na to, czy s wmontowane do urzdze, z wyczeniem ogniw guzikowych z zawartoci rtci nie wysz ni 2% wagowo, baterii i akumulatorw przenonych, ktre zawieraj powyej 0,002% wagowo kadmu, w tym tych, ktre s wmontowane do urzdze, z wyczeniem baterii i akumulatorw przenonych przeznaczonych do uytku w: systemach awaryjnych i alarmowych, w tym w owietleniu awaryjnym, sprzcie medycznym, elektronarzdziach bezprzewodowych. ustanowienie od 2012 roku zakazu stosowania akumulatorw niklowo-kadmowych (Ni-Cd). Odpady medyczne i weterynaryjne W okresie od 2007 roku do 2018 roku celem bdzie podniesienie efektywnoci selektywnego zbierania odpadw medycznych i weterynaryjnych (w tym segregacji odpadw u rda powstawania), co spowoduje zmniejszenie iloci odpadw innych ni niebezpieczne w strumieniu odpadw niebezpiecznych. Pojazdy wycofane z eksploatacji Zgodnie z polityk ekologiczn pastwa celem nadrzdnym jest zapewnienie penej skutecznoci dziaania systemu zbierania i demontau pojazdw wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu, odpadw powstajcych z pojazdw wycofanych z eksploatacji. W zwizku z powyszym wyznacza si nastpujce cele czstkowe w okresie od 2007r. do 2018r.: dla pojazdw wyprodukowanych przed 1 stycznia 1980r. osignicie po 1 stycznia 2006r. poziomw odzysku i recyklingu odpowiednio nie niszych ni 75% i 70% masy pojazdw przyjtych do stacji demontau w skali roku, dla pozostaych pojazdw osignicie po 1 stycznia 2006r. poziomw odzysku i recyklingu pojazdw wycofanych z eksploatacji w wysokoci odpowiednio co najmniej 85% i 80% masy pojazdw przyjtych w skali roku, uzyskanie w okresie od 1 stycznia 2015r. poziomw odzysku i recyklingu pojazdw wycofanych z eksploatacji w wysokoci odpowiednio co najmniej 95% i 85% masy pojazdw przyjtych w skali roku. Zuyty sprzt elektryczny i elektroniczny Zgodnie z polityk ekologiczn pastwa celem nadrzdnym jest rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego ukierunkowanego na cakowite wyeliminowanie jego skadowania. W zwizku z powyszym wyznacza si nastpujce cele czstkowe w okresie od 2007r. do 2018r.: osignicie od 1 stycznia 2008r. poziomw odzysku i recyklingu zuytego sprztu w wysokoci: dla zuytego sprztu powstaego ze sprztu w postaci wielkogabarytowych urzdze gospodarstwa domowego i automatw do wydawania: poziomu odzysku w wysokoci 80% masy zuytego sprztu, poziomu recyklingu czci skadowych, materiaw i substancji pochodzcych ze zuytego sprztu w wysokoci 75% masy zuytego sprztu; dla zuytego sprztu powstaego ze sprztu w postaci sprztu teleinformatycznego, telekomunikacyjnego i audiowizualnego: poziomu odzysku w wysokoci 75% masy zuytego sprztu,

poziomu recyklingu czci skadowych, materiaw i substancji pochodzcych ze zuytego sprztu w wysokoci 65% masy zuytego sprztu; dla zuytego sprztu powstaego ze sprztu w postaci maogabarytowych urzdze gospodarstwa domowego; sprztu owietleniowego; narzdzi elektrycznych i elektronicznych z wyjtkiem wielkogabarytowych, stacjonarnych narzdzi przemysowych; zabawek, sprztu rekreacyjnego i sportowego oraz przyrzdw do nadzoru i kontroli: poziomu odzysku w wysokoci 70% masy zuytego sprztu, poziomu recyklingu czci skadowych, materiaw i substancji pochodzcych ze zuytego sprztu w wysokoci 50% masy zuytego sprztu; dla zuytych gazowych lamp wyadowczych - poziomu recyklingu czci skadowych, materiaw i substancji pochodzcych ze zuytych lamp w wysokoci 80% masy tych zuytych lamp. osignicie od 1 stycznia 2008r. poziomu selektywnego zbierania zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego pochodzcego z gospodarstw domowych w wysokoci 4 kg/mieszkaca/rok. Pozostae odpady Zuyte opony W okresie od 2007r. do 2018r. celem nadrzdnym jest rozbudowa systemu zagospodarowania zuytych opon, w tym osigniecie poziomw odzysku i recyklingu zuytych opon: 2007 rok odzysk - 75%; recykling 15% 2010 rok odzysk - 85%; recykling 15% 2018 rok odzysk - 100%; recykling 20% Odpady z budowy, remontw i demontau obiektw budowlanych oraz infrastruktury drogowej W okresie od 2007r. do 2018r. celem nadrzdnym jest rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadw z remontw, budowy i demontau obiektw budowlanych oraz infrastruktury drogowej do odzysku, aby osign nastpujce poziomy odzysku: 50% w 2010r. oraz 80% w 2018r. Komunalne osady ciekowe W perspektywie do 2018r. podstawowe cele w gospodarce komunalnymi osadami ciekowymi s nastpujce: cakowite ograniczenie skadowania osadw ciekowych, zwikszenie iloci komunalnych osadw ciekowych przetwarzanych przed wprowadzeniem do rodowiska oraz osadw przeksztacanych metodami termicznymi, maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach przy jednoczesnym spenieniu wszystkich wymogw dotyczcych bezpieczestwa sanitarnego i chemicznego, zgodnie z celami przedstawionymi na rysunku poniej

Rysunek 2 Zmiany w strukturze odzysku i unieszkodliwiania osadw z komunalnych oczyszczalni ciekw w perspektywie do 2018 roku.

Odpady opakowaniowe W gospodarce odpadami opakowaniowymi w okresie od 2007r. do 2018r. przyjto jako cel nadrzdny rozbudow systemu, aby osign cele okrelone w tabeli 1 poniej: Tabela nr 12 Roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych do roku 2018 Lp. Rodzaj produktu, z ktrego powsta odpad Opakowania (ogem) Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z aluminium Opakowania ze stali Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szka Opakowania z materiaw naturalnych (drewna i tekstyliw) Opakowania z drewna 2007 poziom % odzysk recykling 50 25 25 40 20 48 38 15 2010 poziom % odzysk recykling 60 55-80 22,5 50 50 60 60 15 2018 poziom % odzysk recykling 60 55-80 22,5 50 50 60 60 15

1 2 3 4 5 6 7 8

Odpady z wybranych gazi gospodarki, ktrych zagospodarowanie stwarza problemy. W okresie od 2007r. do 2010r. przyjmuje si nastpujce cele: zwikszenie udziau odpadw poddawanych procesom odzysku do 82% w 2010r. oraz zwikszenie udziau odpadw unieszkodliwianych poza skadowaniem do 5% w 2010r., natomiast w okresie od 2011r. do 2018r. nastpujce cele: zwikszenie udziau odpadw poddawanych procesom odzysku do 85% w 2018r. oraz zwikszenie udziau odpadw unieszkodliwianych poza skadowaniem do 7% w 2018r. 4.2. Cele przyjte za Wojewdzkim Planem Gospodarki Odpadami Odpady komunalne W oparciu o przedstawione w KPGO 2010 cele oraz zapisy wynikajce z uregulowa prawnych, w zakresie odpadw komunalnych wytwarzanych w Wojewdztwie Mazowieckim okrelone zostay szczegowe cele do osignicia w horyzoncie krtkookresowym na lata 2007 2011 oraz horyzoncie dugookresowym na lata 2012-2015.

Cele krtkookresowe 2007-2011 Wspieranie dziaa w zakresie zwikszenia wiadomoci ekologicznej mieszkacw Wojewdztwa Mazowieckiego w zakresie prawidowego funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi. Wspieranie dziaa w zakresie objcia wszystkich mieszkacw wojewdztwa zorganizowanym zbieraniem odpadw do koca 2007 roku. Wspieranie dziaa w zakresie objcie wszystkich mieszkacw wojewdztwa systemem selektywnego zbierania odpadw najpniej do koca 2007 roku, w zakresie: odpadw zielonych z parkw i ogrodw, papieru i tektury, odpadw opakowaniowych ze szka, tworzyw sztucznych i metali, odpadw niebezpiecznych w strumieniu odpadw komunalnych (w tym: zuytych baterii i akumulatorw, zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego, przeterminowanych lekw, chemikaliw), odpadw wielkogabarytowych i odpadw budowlano-remontowych. Doskonalenie systemu selektywnego zbierania w celu osignicia odpowiednich poziomw odzysku i recyklingu dla osignicia odpowiednich limitw odzysku: odpadw wielkogabarytowych na poziomie 45%, odpadw niebezpiecznych na poziomie 20%, odpadw opakowaniowych odzysk 60%, recykling 55% - 80%. Wspieranie ograniczenia kierowania na skadowiska odpadw komunalnych niesegregowanych i nieprzetworzonych. Zamknicie do koca 2009r. wszystkich skadowisk niespeniajcych standardw UE, Skierowanie w roku 2011 na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtnych nie wicej ni 63% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do roku 1995). Wspieranie dziaa na rzecz eliminacji praktyk nielegalnego skadowania odpadw. Wspieranie dziaa na rzecz zwikszenia odzysku energetycznego i materiaowego i unieszkodliwiania (poza skadowaniem) odpadw, poprzez budow instalacji speniajcych wymagania BAT w tym zwaszcza budowy instalacji do termicznego przeksztacania odpadw komunalnych w aglomeracji warszawskiej i radomskiej, Kontynuacja porzdkowania systemu gospodarki odpadami komunalnymi w wojewdztwie, ze szczeglnym wspieraniem zintegrowanych regionalnych systemw gospodarki obejmujcych gminy wojewdztwa. Cele dugookresowe 2012-2015 Kontynuacja dziaa na rzecz zwikszenia wiadomoci ekologicznej mieszkacw Wojewdztwa Mazowieckiego. Doskonalenie systemu selektywnego zbierania w celu osignicia odpowiednich poziomw odzysku i recyklingu dla osignicia odpowiednich limitw odzysku: odpadw wielkogabarytowych na poziomie 65%, odpadw niebezpiecznych na poziomie 35%, odpadw opakowaniowych odzysk 60%, odzysk 60%, recykling 55% - 80%. Wspieranie rozwoju regionalnych systemw gospodarki odpadami komunalnymi. Zmniejszenie iloci funkcjonujcych skadowisk odpadw komunalnych na terenie wojewdztwa do 15 skadowisk regionalnych, stanowicych cz integraln systemu gospodarki odpadami.

Skierowanie w roku 2015 na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtnych nie wicej ni 44% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do roku 1995). Wspieranie dziaa do skadowania tylko odpadw przetworzonych (balastowych). Wspieranie rozwoju i wdraanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadw, w tym metod termicznego przeksztacania odpadw w aglomeracji warszawskiej oraz radomskiej i pockiej Wspieranie dziaa w zakresie zmniejszania masy skadowanych odpadw komunalnych do max. 85% wytworzonych odpadw do koca 2014r. Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadw komunalnych. W zakresie odpadw niebezpiecznych w strumieniu odpadw komunalnych wytwarzanych w Wojewdztwie Mazowieckim, okrelone zostay szczegowe cele przewidziane do osignicia w horyzoncie krtkookresowym na lata 2007 2011 oraz dugookresowym na lata 2012 - 2015. Cele krtkookresowe 2007-2011 Rozwj selektywnego zbierania odpadw niebezpiecznych wystpujcych w strumieniu odpadw komunalnych. Edukacja ekologiczna mieszkacw gminy w zakresie zagroe, jakie stwarza niekontrolowane przedostawanie si odpadw niebezpiecznych do rodowiska. Osignicie w 2011r. zakadanych limitw odzysku i recyklingu odpadw niebezpiecznych (ze strumienia odpadw komunalnych) - 20%. Cele dugookresowe 2012-2015 Dalszy rozwj selektywnego systemu zbierania odpadw niebezpiecznych ze strumienia komunalnych. Kontynuacja edukacji ekologicznej. Osignicie docelowo zakadanych limitw odzysku i recyklingu odpadw niebezpiecznych (ze strumienia odpadw komunalnych) - 35%. Odpady opakowaniowe Gwne cele w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi w okresie 2007-2015 s zgodne z unijnymi i krajowymi regulacjami w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowym. Wojewdzki Plan Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2007-2011 z uwzgldnieniem lat 2012-2015 w obszarze odpadw opakowaniowych przewiduje, e system gospodarki odpadami opakowaniowymi w skali wojewdztwa powinien zapewni osignicie nastpujcych minimalnych poziomw odzysku i recyklingu: do koca 2007r., odzysku w wysokoci 50%, recyklingu 25%, do koca 2014r. odzysku w wysokoci 60%, recyklingu 55-80 %. Cele krtkoterminowe 2007 2011 nasilenie dziaa informacyjno-edukacyjnych majcych na celu zapobieganie powstawaniu odpadw opakowaniowych oraz propagowanie odzysku i recyklingu odpadw w Wojewdztwie Mazowieckim; zmniejszenie iloci odpadw opakowaniowych wydzielonych ze strumienia odpadw komunalnych kierowanych na skadowiska odpadw; wspieranie dziaa majcych na celu wdraania systemw selektywnego zbierania odpadw opakowaniowych oraz zwikszenie efektywnoci istniejcych systemw selektywnego zbierania odpadw opakowaniowych w gminach Wojewdztwa Mazowieckiego; doskonalenie systemu monitoringu odpadw opakowaniowych poprzez rozbudow i kontrol bazy danych dotyczcych odpadw opakowaniowych; wdraanie rejestru przedsibiorcw zajmujcych si recyklingiem, odzyskiem oraz unieszkodliwianiem odpadw opakowaniowych; wsppraca z organizacjami odzysku oraz samorzdami gminnymi, w celu wdraania i rozwoju systemw zbierania odpadw opakowaniowych;

denie do wzrostu liczby instalacji do przetwarzania odpadw opakowaniowych oraz rozbudowy i realizacji nowych inwestycji zapewniajcej odzysk energii z odpadw z jednoczesnym odzyskiem ciepa i elektrycznoci. Cele dugoterminowe 2012 - 2015 kontynuacja dziaa informacyjno-edukacyjnych majcych na celu zapobieganie powstawaniu odpadw opakowaniowych oraz propagowanie odzysku i recyklingu odpadw w Wojewdztwie Mazowieckim; doskonalenie funkcjonowania systemw selektywnego zbierania odpadw opakowaniowych w gminach Wojewdztwa Mazowieckiego w celu uzyskania wymaganych poziomw odzysku i recyklingu; prowadzanie systemu monitoringu odpadw opakowaniowych; kontynuacja wsppracy z organizacjami odzysku oraz samorzdami gminnymi, w celu jak najlepszego funkcjonowania systemw zbierania odpadw opakowaniowych; wspieranie dziaa majcych na celu rozbudow oraz realizacj nowych inwestycji zapewniajcych recykling, odzysk, w tym odzysk energii z odpadw z jednoczesnym odzyskiem ciepa i elektrycznoci. Cele przyjte za Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami Cele krtkoterminowe 2008-2012 Cel: Objcie wszystkich mieszkacw powiatu zorganizowanym systemem zbierania odpadw. Zadania. Przestrzeganie przyjtego przez gmin systemu zbierania odpadw. Aktualizacja regulaminw utrzymania czystoci i porzdku w gminach. Objcie umowami na odbir odpadw 100% mieszkacw. Wzmoony nadzr i kontrola nad gospodark odpadami w gospodarstwach indywidualnych, zakup i rozmieszczenie pojemnikw. Edukacja ekologiczna. Cel: Objcie wszystkich mieszkacw powiatu selektywn zbirk odpadw w zakresie: odpadw zielonych z parkw i ogrodw, papieru i tektury, odpadw opakowaniowych ze szka, tworzyw sztucznych i metali, odpadw niebezpiecznych w strumieniu odpadw komunalnych, odpadw wielkogabarytowych i budowlano remontowych. Zadania Wdroenie systemu selektywnej zbirki odpadw. Uruchomienie linii do segregacji odpadw na skadowisku w Cieszewie, gmina Drobin. Zorganizowanie Punktw Dobrowolnego Gromadzenia Odpadw (PDGO). Zakup i rozmieszczenie pojemnikw. Rozwj systemu workowego na wsiach i w zabudowie jednorodzinnej Edukacja ekologiczna i dziaalno propagandowa. Cel: Zapewnienie zakadanych poziomw odzysku odpadw w wysokoci: wielkogabarytowych-45%,

budowlanych15% wyselekcjonowanych z komunalnych, niebezpiecznych wystpujcych w strumieniu odpadw komunalnych 20%, opakowaniowych: odzysk 60%, recykling 55%-80% Zadania Rozwj selektywnej zbirki odpadw komunalnych. Opracowanie strategii dziaania, w tym rozbudowa regionalnych centrw gospodarowania odpadami (Cieszewo, Kobierniki) i oraz rozwj i powstawanie nowych firm zajmujcych si zbieraniem, segregacj i transportem odpadw. Budowa PDGO. Cel: Intensyfikacja dziaa w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji skadowisk odpadw komunalnych. Zadanie Zamknicie i rekultywacja skadowiska odpadw w Grabowcu gm. Subice. Cel: Skierowanie na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtne nie wicej ni 63% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do 1995r.). Zadanie Stworzenie lokalnego systemu kompostowania odpadw organicznych. Wspieranie rozwoju lokalnych kompostowni wykorzystujcych selektywne zbieranie odpadw we wasnym zakresie (odpady kuchenne, odpady zielone) przez odpowiednie akcje wadz gmin i powiatu. Edukacja ekologiczna. Cel: Minimalizacja iloci skadowanych odpadw oraz uzyskanie maksymalnych poziomw odzysku i recyklingu odpadw; ograniczenie oddziaywania odpadw na rodowisko. Zadanie Rozwj selektywnej zbirki odpadw. Rozwaenie moliwoci zastosowania termicznej metody unieszkodliwiania odpadw lub wprowadzenie alternatywnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadw. Stworzenie regionalnego systemu segregacji, kompostowania i unieszkodliwiania odpadw komunalnych poprzez stworzenie 2 centrw gospodarki odpadami w: Cieszewie, gm. Drobin, ZUOK w Kobiernikach, gm. Stara Biaa. Cel: Likwidacja zagroe rodowiska powodowanych przez nielegalne skadowanie odpadw. Zadanie Inwentaryzacja i likwidacja dzikich wysypisk. Cel: Doskonalenie lokalnego systemu gospodarki odpadami Zadania Analiza i weryfikacja dziaania istniejcego systemu gospodarowania odpadami.

Dziaania edukacyjne. Cel: Zainicjowanie procesu budowy instalacji do termicznego przeksztacania odpadw komunalnych Zadania Wybr lokalizacji. Uzyskanie pozwolenia na budow Cel: Sukcesywne wdraanie wdroenie zintegrowanego regionalnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi Zadania Utworzenie Zespou Osobowego dla potrzeb koordynacji i uzgodnie wsplnych dziaa w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w obszarze pockim. Rozbudowa i modernizacji regionalnych centrw gospodarowania odpadami w Kobiernikach gm. Stara Biaa i Cieszewie. Cele dugoterminowe 2013-2016 Cel: Kontynuacja dziaa na rzecz zwikszenia wiadomoci ekologicznej mieszkacw powiatu pockiego. Zadanie Organizowanie szkole, prelekcje, konkursw. Propagowanie prawidowej gospodarki odpadami komunalnymi poprzez rodki masowego przekazu. Cel: Doskonalenie systemu selektywnego zbierania w celu osignicia odpowiednich poziomw odzysku i recyklingu dla osignicia odpowiednich limitw odzysku: odpadw wielkogabarytowych na poziomie 65%, odpadw niebezpiecznych na poziomie 35%, odpadw opakowaniowych odzysk 60%, odzysk 60%, recykling 55% -80%. Zadania Analiza funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami i wprowadzenie w nim zmian. Zwikszenie iloci i dostpu do pojemnikw do selektywnej zbirki odpadw. Edukacja ekologiczna. Cel: Wspieranie rozwoju regionalnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi Zadania Pozyskiwanie rodkw na rozwj centrw gospodarki odpadami. Nadzr gmin nad realizowaniem obowizkw wynikajcych z zezwole na odbieranie odpadw komunalnych. Propagowanie dziaalnoci regionalnych zakadw gospodarki odpadami komunalnymi w Kobiernikach i w Cieszewie. Cel: Budowa instalacji termicznego przeksztacania odpadw komunalnych Zadania Budowa instalacji

Oddanie obiektu do uytkowania Cel: Zmniejszenie iloci funkcjonujcych skadowisk odpadw komunalnych na terenie powiatu do 2 skadowisk regionalnych, stanowicych cz integraln regionalnych centrw gospodarki odpadami Zadanie Zamknicie skadowiska odpadw w Wilczkowie gm. Wyszogrd Cel: Skierowanie w roku 2015 na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtnych nie wicej ni 44% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do roku 1995). Zadania Rozwj systemu zbierania odpadw biodegradowalnych. Podnoszenie wiadomoci ekologicznej mieszkacw. Cel: Wspieranie dziaa w zakresie skadowania tylko odpadw przetworzonych (balastowych). Cel: Wspieranie dziaa w zakresie zmniejszania masy skadowanych odpadw komunalnych do max. 85% wytworzonych odpadw do koca 2014 Zadania Rozwj regionalnych zakadw gospodarki odpadami. Intensyfikacja selektywnej zbirki odpadw. Kontrola nad prawidow. dziaalnoci PDGO. Cel Pene wdroenie zintegrowanego regionalnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi Zadanie Zakoczenie rozbudowy i modernizacji regionalnych zakadw gospodarowania odpadami w Kobiernikach gm. Stara Biaa i Cieszewie. 4.4. Zakadane cele i proponowany system gospodarki odpadami dla gminy Brudze Duy Cele krtkoterminowe 2008 2011 objcie 100% mieszkacw gminy zorganizowan zbirka odpadw komunalnych, zorganizowanie i podniesienie skutecznoci selektywnej zbirki odpadw w tym szczeglnie odpadw opakowaniowych i komunalnych ulegajcych biodegradacji, rozwj selektywnej zbirki odpadw budowlanych, wielkogabarytowych i odpadw niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadw komunalnych, a take odpadw elektrycznych i elektronicznych oraz selektywnej zbirki odpadw uytecznych (szko, tworzywa sztuczne, zom, makulatura), podnoszenie wiadomoci ekologicznej i spoecznej wrd mieszkacw gminy, minimalizacja iloci deponowanych na skadowiskach odpadw niesegregowanych poprzez uzyskanie poziomw odzysku i recyklingu odpadw, wprowadzenie selektywnej zbirki odpadw ulegajcych biodegradacji w budownictwie jednorodzinnym pod ktem kompostowania w ogrdkach przydomowych, wprowadzenie selektywnej zbirki odpadw ulegajcych biodegradacji w budownictwie wielorodzinnym alternatywnie do obecnego systemu zbirki odpadw,

skierowanie w roku 2010 na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtnych nie wicej ni 75% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do roku 1995), likwidacja zanieczyszczenia rodowiska powodowanego przez nielegalne deponowanie odpadw w rodowisku, popraw funkcjonowania monitoringu w zakresie gospodarki odpadami. Cele dugoterminowe 2011 2015 doskonalenie organizacji systemu gospodarki odpadami komunalnymi, dalszy rozwj selektywnej zbirki odpadw komunalnych, dalszy rozwj wiadomoci ekologicznej i spoecznej mieszkacw, dalszy rozwj odzysku i unieszkodliwiania odpadw wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadw komunalnych a take odpadw elektrycznych i elektronicznych na terenie gminy, rozwj selektywnej zbirki odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji w zabudowie jedno- i wielorodzinnej, skierowanie w roku 2011 na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtnych nie wicej ni 63% (wagowo) cakowitej iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji (w stosunku do roku 1995), osignicie docelowo zakadanych limitw odzysku i recyklingu poszczeglnych odpadw: odpady wielkogabarytowe - 55%, odpady budowlane - 45%, odpady niebezpieczne (ze strumienia odpadw komunalnych) - 57%, minimalizacja iloci deponowanych na skadowiskach odpadw niesegregowanych poprzez uzyskanie poziomw odzysku i recyklingu odpadw, likwidacja zanieczyszczenia rodowiska powodowanego przez nielegalne deponowanie odpadw w rodowisku. Gmina Brudze Duy powinna: 1. W najbliszym czasie naley na podstawie istniejcych przepisw prawnych: zwikszy kontrol organw wykonawczych gminy nad prawidowoci postpowania z odpadami, w szczeglnoci kontrol udokumentowania przez wacicieli nieruchomoci korzystania z usug w zakresie odbierania odpadw komunalnych, a ponadto naley wzmc nadzr nad przewonikami w zakresie rozlicze z iloci odpadw odbieranych od mieszkacw, zwikszy kontrol i egzekwowanie realizacji przepisw w wydawanych decyzjach w zakresie gospodarki odpadami; zwikszy kontrol transportu odpadw, przez inspekcj transportu drogowego oraz wprowadzi kompleksowe kontrole przy udziale sub celnych i inspekcji ochrony rodowiska; przy realizacji programw nauczania przywizywa wiksz wag do gospodarki odpadami oraz ksztatowania waciwych postaw i nawykw u dzieci i modziey, poprzez publiczne regionalne rodki masowego przekazu emitowa programy i reklamy dotyczce gospodarki odpadami. 2. Biorc pod uwag fakt, e do zada wasnych gminy naley m.in. organizowanie selektywnego zbierania odpadw, jak rwnie zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadw oraz planowanie gospodarki odpadami, naley wzmocni moliwoci tworzenia przez samorzdy lokalne efektywnych i zgodnych z wymogami ochrony rodowiska, a jednoczenie zabezpieczajcych interesy mieszkacw systemw zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadw. Suy temu moe uatwienie gminom wykorzystywania przepisw ustawowych, ktre ju dzi umoliwiaj przejmowanie od wacicieli nieruchomoci obowizku w zakresie przekazywania odpadw komunalnych do dalszego zagospodarowania. Zadania te powinny by realizowane przez gmin, jeeli to tylko

moliwe, we wsppracy z przedsibiorcami, przy zachowaniu regu konkurencji, ktre zagwarantuj w sposb naturalny ich wykonywanie za rozsdn cen. Proces tworzenia gminnych systemw zbierania i unieszkodliwiania odpadw powinien obligatoryjnie wykorzystywa procedury zamwie publicznych oraz reguy partnerstwa publiczno prywatnego wynikajce z ustawy o partnerstwie publiczno prawnym (Dz.U. z 2005r. Nr 169, poz. 1420). Suce temu nowe rozwizania prawne powinny zabezpieczy interesy tych przedsibiorcw obecnie dziaajcych na rynku, ktrzy prowadz swoj dziaalno zgodnie z wymaganiami prawa. Wprowadzenie postulowanego uatwienia jest istotne z punktu widzenia racjonalizacji nadzoru nad caym systemem gospodarki odpadami komunalnymi, szczeglnie w wietle wymaga wynikajcych z prawa Unii Europejskiej oraz potrzeby rozsdnego wykorzystania rodkw pomocowych. 3. Naley obj wszystkich mieszkacw zorganizowanymi systemami zbierania odpadw, w szczeglnoci odpadw opakowaniowych, odpadw niebezpiecznych pochodzcych z gospodarstw domowych, odpadw ulegajcych biodegradacji z uwzgldnieniem selektywnej zbirki u rda, aby zapewni odpowiednie poziomy odzysku i recyklingu. Ponadto naley zgodnie z wydanymi aktami prawnymi stworzy gminne punkty zbirki odpadw elektrycznych i elektronicznych. 4. Naley wzmc ofert edukacyjn dla maych i rednich przedsibiorstw o moliwoci wykorzystywania rodkw z WFOiGW, NFOiGW oraz rodkw unijnych w zakresie dostosowania prowadzonej gospodarki odpadami do standardw unijnych. 5. Dziaania zmierzajce do zapobiegania powstawaniu odpadw Ustawa o odpadach wymaga podjcia dziaa zapobiegajcych powstawaniu odpadw oraz rodkw majcych zapewni popraw gospodarki odpadami. Ustawa stanowi take, e ktokolwiek podejmuje dziaania, ktrych skutkiem moe by powstawanie odpadw, powinien zaplanowa, zaprojektowa i prowadzi swoj dziaalno tak, aby zapobiega powstawaniu odpadw lub ogranicza ilo wytwarzanych odpadw i ich szkodliwy wpyw na rodowisko podczas produkcji, eksploatacji i po zakoczeniu uytkowania produktw. Faktyczne moliwoci gminy w tym zakresie s jednak do ograniczone. W przekonaniu autorw najbardziej skuteczne s mechanizmy finansowe, ktrymi moe ona posugiwa si w odniesieniu do odpadw komunalnych, co w niniejszym opracowaniu znajduje odzwierciedlenie. Natomiast w przypadku odpadw przemysowych o ksztacie stymulatorw decyduje ustawodawca. Podczas wydawania pozwole, zezwole lub przyjmowania informacji o sposobach gospodarowania odpadami naley bardzo dokadnie weryfikowa, najlepiej przy pomocy niezalenych biegych, dane zawarte we wnioskach pod ktem BAT (problematyka ta jest cile zwizana z wdroeniem procedur dotyczcych uzyskiwania pozwole zintegrowanych), po to by ogranicza legalne wytwarzanie nadmiernej iloci odpadw. Kolejnym krokiem weryfikacji wnioskw musi by poziom odzysku i recyklingu wytwarzanych podczas produkcji odpadw. Ponadto istotnym elementem dziaania samorzdu musi by edukacja przedsibiorcw, zwaszcza tych mniejszych, gdy poziom ich wiedzy w tym zakresie jest zatrwaajcy. Zapobieganie i minimalizacja wytwarzania odpadw Zapobieganie dotyczy wszystkich uczestnikw ycia produktu, tj. projektantw, producentw, dystrybutorw, a take konsumentw, a z chwil gdy produkt staje si odpadem komunalnym, take wadz lokalnych odpowiedzialnych za gospodark odpadami komunalnymi. Pod pojciem zapobieganie rozumie si wszystkie dziaania zlokalizowane zasadniczo przed wytworzeniem odpadu lub przed jego przejciem przez suby komunalne, ktre pozwalaj: zmniejszy ilociowo strumie odpadw, ktre wymagayby usunicia, zmniejszy uciliwo odpadw jako takich oraz ich przerbki, uatwi usuwanie (odzysk, unieszkodliwianie) odpadw, a w szczeglnoci wykorzystanie pozostaoci poprocesowych. Redukcja iloci wytwarzanych odpadw moe by osignita poprzez: zmniejszenie wytwarzania odpadw, gwnie w wyniku oddziaywa na zachowania mieszkacw podczas zakupw oraz stosowania produktw, zmiany wytwarzanych odpadw w kierunku podanych, specyficznych materiaw, ktre dadz wtrny obieg (wykorzystanie) odpadom wytwarzanym, W efekcie zapobiegania i redukcji iloci wytwarzanych odpadw:

nastpi redukcja prognozowanego znacznego wzrostu iloci odpadw, bdcego gwnie rezultatem wzrostu iloci odpadw opakowaniowych oraz budowlanych, nastpi redukcja wzrostu kosztw, bdcych efektem modernizacji gospodarki odpadami - akcja edukacyjna i uwiadamiajca na rzecz minimalizacji wytwarzania odpadw moe istotnie wpyn na zmniejszenie kosztw gospodarki odpadami, zatem wadze lokalne maj uzasadnienie dla zarezerwowania w swoim oglnym budecie wydatkw na wspomaganie redukcji odpadw u rde, ograniczone zostan problemy zwizane z koniecznoci poszukiwania nowych lokalizacji dla instalacji przerbki odpadw istnieje potrzeba jak najlepszego i jak najduszego wykorzystywania instalacji, W gminie Brudze Duy realizowane bd nastpujce cele prowadzce do zapobiegania powstawania odpadw: edukacja spoeczna, kompostowanie przydomowe frakcji odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji na obszarach z zabudow jednorodzinn, dziaania wspomagajce prawidowe postpowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania, wydawanie decyzji zezwalajcych na wytwarzanie odpadw i kontrole tych decyzji, szczeglnie pod ktem stosowania technik niskoodpadowych, propagowanie idei czystej produkcji i stosowania technologii zmniejszajcych materiaochonno, pomoc w zdobywaniu certyfikatw ISO 14000 i EMAS, zwikszanie wiadomoci u wytwrcw, premiowanie pozytywnych postaw producentw poprzez stosowanie zacht ekonomicznych. 5.1. Dziaania zmierzajce do redukcji iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji, kierowanych na skadowiska odpadw Na odpady biodegradowalne skadaj si: bioodpady kuchenne i ogrodowe, odpady z terenw zielonych, odpady papieru i tektury opakowaniowe, inne odpady papieru i tektury Dla bioodpadw oraz nieopakowaniowych odpadw papieru i tektury nie ustalono wymaganych stopni recyklingu. Poziomem odniesienia dla oceny zmniejszenia zawartoci odpadw biodegradowalnych w odpadach skadowanych jest rok 1995. Z unijnej dyrektywy skadowiskowej 1999/31/EC wynikaj jednoznaczne wymagania dotyczce zmniejszenia iloci odpadw biologicznie rozkadalnych usuwanych na skadowiska. Przyjmujc jej zaoenia, zawarto odpadw biodegradowalnych w komunalnych odpadach skadowanych nie moe przekroczy: w roku 2010 w roku 2013 w roku 2020 75% masy bioodpadw skadowanych w roku 1995, 50% masy bioodpadw skadowanych w roku 1995, 35% masy bioodpadw skadowanych w roku 1995.

Plan redukcji iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji, kierowanych na skadowiska odpadw dla gminy Brudze Duy. Dziaania zmierzajce do redukcji odpadw ulegajcych biodegradacji kierowanych na skadowiska odpadw bd polegay gwnie na: ograniczaniu iloci powstajcych odpadw, promowaniu selektywnych metod zbirki powstajcych odpadw ulegajcych biodegradacji, zagospodarowaniu odpadw ulegajcych biodegradacji innym ni skadowanie. Przyjto, i na terenie gminy Brudze Duy w 1995 roku mieszkao 7 814 osb (dane GUS na 31 grudnia 1995r.), taka liczba mieszkacw wytworzya okoo 171,908 Mg odpadw biodegradowalnych.

Daje to nastpujce, maksymalne iloci odpadw ulegajcych biodegradacji kierowanych do skadowania na skadowisku: 1) do 31 grudnia 2010r. - 128,931 Mg, 2) do 31 grudnia 2013r. - 85,954 Mg, 3) do 31 grudnia 2020r. - 60,17 Mg. Plan redukcji iloci odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji, kierowanych na skadowiska odpadw w gminie Brudze Duy w pierwszym okresie, czyli w latach 2007 2010 polega bdzie przede wszystkim na: 1. Popularyzacji kompostowania odpadw organicznych przez mieszkacw we wasnym zakresie. Zakada si, e ok. 10% tej grupy odpadw zostanie w ten sposb zagospodarowana. 2. Edukacji ekologicznej w zakresie prowadzenia kompostowania w przydomowych kompostownikach, pokazanie moliwoci zbudowania kompostownika najtaszym kosztem np. skrzynia z desek. 3. Zakupie pojemnikw do selektywnej zbirki bioodpadw. 4. Udziale gminy w budowie lub rozbudowie instalacji zapewniajcych przyjcie odpadw organicznych z pielgnacji terenw zielonych i z gospodarstw domowych. Bd to gwnie instalacje budowane w ramach ZZO (nie na terenie gminy) Po roku 2010 kontynuowane bdzie kompostowanie odpadw organicznych przez mieszkacw. Nastpowa bdzie rozbudowa istniejcych instalacji oraz budowa nowych. Wybr okrelonych metod i technologii dokonywany bdzie przez inwestorw na poziomie gmin (zwizkw gminnych). Najprociej proces kompostowania prowadzi si w pryzmie kompostowej uoonej bezporednio na gruncie. Jednak pryzma taka nie jest zbyt estetyczna, przez co coraz rzadziej znajduje zastosowanie w zabudowie jednorodzinnej. Obecnie na rynku dostpna jest szeroka oferta gotowych urzdze do przydomowego kompostowania bioodpadw. Dostpne s kompostowniki drewniane i z tworzyw sztucznych, o pojemnoci od kilkuset litrw do ponad 1m3. Rynek oferuje urzdzenia o rnych rozwizaniach technicznych: od prostych otwartych skrzynek bez dna do kompostownikw zamknitych o izolowanych termicznie cianach, z moliwoci regulacji dostpu powietrza. Dostpne s urzdzenia z dwoma otworami zasypowym i oprniajcym - do cigego prowadzenia kompostowania oraz wycznie z otworem zasypowym do kompostowania w cyklach czasowych - gotowy kompost usuwany jest po rozbieraniu caej kompostowanej masy. Niezalenie od przyjtego rozwizania wane jest stworzenie optymalnych warunkw dla przebiegajcego procesu. Dobry kompostownik powinien zapewni: dobre napowietrzanie kompostowanego materiau, odprowadzanie nadmiaru wilgoci z pryzmy przy moliwoci nawadniania materiau, dostpno do gotowego kompostu w trakcie trwania procesu, stae warunki prowadzonego procesu, umoliwiajce aktywno mikroorganizmw take przy niekorzystnych warunkach pogodowych. Poniej przedstawiono przykadowy kompostownik z tworzyw sztucznych. Cena urzdze zaley od przyjtego rozwizania i waha si od kilkudziesiciu zotych do ponad tysica zotych.

Rysunek 3 Pojemnik do kompostu SSI SCHAFER - CT-120L

Tabela nr 13 Porwnanie rnych rozwiza kompostowania przydomowego zalety brak nakadw inwestycyjnych moliwo duego przerobu kompostu prosty kompostownik niskie koszty drewniany moliwo samodzielnego wykonania pryzma kompostowa zaawansowany kompostownik wysoka trwao urzdzenia przyspieszony proces kompostowania cigy proces kompostowania wady niska estetyka prowadzenia procesu konieczno uszczelnienia podoa niska trwao urzdzenia proces prowadzony porcjowo konieczno uszczelnienia podoa wysokie koszty inwestycyjne

Dalsze zmniejszenie zawartoci frakcji biorozkadalnych w odpadach skadowanych moliwe jest przez: zwikszenie skutecznoci selektywnej zbirki frakcji surowcowych podatnych na biologiczny rozkad (papier i tektura), wydzielenie z frakcji grubej po mechanicznej obrbce odpadw mieszanych frakcji surowcowych podatnych na biologiczny rozkad (papier i tektura), przeznaczenie do produkcji paliwa alternatywnego frakcji grubej po mechanicznej obrbce odpadw mieszanych, termiczne przeksztacanie caoci odpadw mieszanych lub czci pozostaej po mechanicznobiologicznej obrbce odpadw, Zaoone cele gospodarki odpadami sektora komunalnego Przyjto zasadnicze zaoenie, e gospodarka odpadami w gminie Brudze Duy bdzie realizowana jako system zintegrowany, zgodny z zasadami zrwnowaonego rozwoju. Zintegrowana gospodarka odpadami jest procesem systematycznego wdraania rozwiza organizacyjnych technologicznych i strategicznych, zapewniajcych minimalizacj wytwarzania odpadw oraz racjonalny odzysk lub unieszkodliwianie wszystkich wytwarzanych odpadw przy spenieniu wymaga ochrony rodowiska oraz minimalizacji cakowitych kosztw.

Wdroenie zintegrowanej gospodarki odpadami w gminie Brudze Duy bdzie opiera si na piciu podstawowych zasadach, tj.: uwzgldnieniu w planowaniu koncepcji gospodarki odpadami kombinacji wielu metod postpowania z nimi (odzysku, przeksztacania, unieszkodliwiania) bez dyskryminowania adnej z metod przed rozpoczciem prac planistycznych. Z reguy, skojarzenie kilku metod daje lepsze efekty ni wybr tylko jednej z nich, lub stosowanie rozwiza przeciwstawnych. przeanalizowaniu w programie strategicznym kilku scenariuszy o zrnicowanych udziaach poszczeglnych metod postpowania z odpadami, a nastpnie wyborze optymalnego scenariusza przy uwzgldnieniu kryteriw technologicznych, ekonomicznych i ekologicznych. uwzgldnieniu w planowaniu zintegrowanego systemu gospodarki odpadami wszystkich uwarunkowa, w tym: politycznych, spoeczno-gospodarczych, technicznych, technologicznych, finansowych, organizacyjnych, rodowiskowych. biecym monitoringu i kontroli systemu w trakcie jego realizacji i eksploatacji, reagowanie na zmiany uwarunkowa, ktre stanowiy podstaw opracowania koncepcji i programu strategicznego zintegrowanej gospodarki odpadami (w tym np. iloci, skadu i waciwoci odpadw, podstaw prawnych gospodarki odpadami, analiz marketingowych dotyczcych odzyskiwanych surowcw, energii itp.) i wprowadzanie niezbdnych korekt. uzyskaniu spoecznej akceptacji dla projektowanej strategii zintegrowanej gospodarki odpadami. Prawidowa gospodarka odpadami naley do zasadniczych problemw ochrony rodowiska. Nowa polska legislacja z zakresu ochrony rodowiska oraz gospodarki odpadami postawia szereg wymaga dotyczcych sposobu rozwizania tego problemu. Do zasadniczych instrumentw, ktre umoliwi rozwj racjonalnej gospodarki odpadami, naley zaliczy opracowywanie i wdraanie planw gospodarki odpadami na wszystkich poziomach podziau administracyjnego kraju, od skali krajowej do poziomu gminnego. Opracowany Krajowy Plan Gospodarki Odpadami (KPGO 2010) stanowi poziom odniesienia dla regionalnych (wojewdzkich) planw gospodarki odpadami. Jest on jednoczenie odzwierciedleniem strategii gospodarki odpadami przyjtej przez rzd dla wypenienia zobowiza wynikajcych z krajowego oraz unijnego prawa gospodarki odpadami, a take szeregu dokumentw krajowych i zagranicznych dotyczcych zasad i strategii zrwnowaonego rozwoju. KPGO 2010, okreli zasadnicze potrzeby w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi: w zakresie zbirki odpadw objcie 100 % mieszkacw zorganizowan zbirk odpadw komunalnych i stworzenie jednolitego w skali kraju systemu ewidencji powstajcych odpadw i wywoonych przez suby specjalistyczne oraz zdecydowany rozwj systemw selektywnej zbirki odpadw, w tym odpadw ulegajcych biodegradacji, w zakresie wdraania systemowych rozwiza w gospodarce odpadami organizacja minimum kilkudziesiciu w skali kraju ponadgminnych struktur gospodarki odpadami komunalnymi dla realizacji wsplnych przedsiwzi, planowanie i realizacja rozwiza kompleksowych, zintegrowanych, uwzgldniajcych wszystkie wytwarzane odpady, moliwe do wsplnego zagospodarowania, niezalenie od rda ich pochodzenia, w zakresie techniczno-technologicznym intensyfikacja procesw przeksztacania odpadw przed skadowaniem poprzez wdraanie metod biologicznych, mechaniczno-biologicznych i termicznych, w zakresie podnoszenia wiadomoci spoecznej szeroka akcja edukacyjno-uwiadamiajca z wykorzystaniem wszystkich dostpnych metod i rodkw. Przyjto siedem zasadniczych zaoe dla rozwoju gospodarki odpadami moliwych do realizacji w gminie Brudze Duy: zintegrowane podejcie do gospodarki odpadami, zapewnienie zorganizowanej zbirki caej iloci wytwarzanych odpadw, minimalizacja iloci odpadw oraz zmniejszenie ich potencjau szkodliwoci, wzrost recyklingu, w tym recyklingu organicznego, skadowanie odpadw wczeniej przeksztaconych, zwikszony udzia spoeczny w procesie podejmowania decyzji,

efektywna ochrona zdrowia i ycia ludnoci oraz rodowiska przed odpadami. Realizacja tych zaoe jest zgodna z gwnymi zasadami gospodarowania odpadami wynikajcymi z prawa unijnego i krajowego, a w szczeglnoci z: hierarchi postpowania z odpadami, zasad bliskoci, zasad samowystarczalnoci w skali kraju (i regionu) - stworzenia zintegrowanej sieci instalacji i urzdze i pozwoli na osignicie zasadniczego celu - wdroenia najlepszej praktycznej (wykonalnej) opcji gospodarowania odpadami, speniajcej wymogi ochrony rodowiska. 5.2.1. Selektywna zbirka odpadw komunalnych Konieczno wprowadzenia systemu selektywnej zbirki odpadw na terenie gminy wynika z obowizku naoonego na gmin przez zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U. z 2007r. Nr 39, poz. 251 tekst ujednolicony) oraz ustawy z dnia 13 wrzenia 1996r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz.U. z 2005r. Nr 236, poz. 2008 tekst ujednolicony). Osignicie zakadanych celw w zakresie zbierania odpadw komunalnych wymaga realizacji nastpujcych dziaa: kontrolowania przez gminy stanu zawieranych umw przez wacicieli nieruchomoci z firmami odbierajcymi odpady, co skutkowa bdzie objciem stosownymi umowami 100% mieszkacw kraju; kontrolowania przez gminy sposobw i zakresu wypeniania przez podmioty posiadajce zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odbierania odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci ustale zawartych w ww. zezwoleniach dotyczcych metod oraz miejsc prowadzenia odzysku i unieszkodliwiania odpadw; doskonalenie systemw ewidencji wytwarzanych, poddawanych odzyskowi oraz unieszkodliwianiu odpadw komunalnych. 5.2.2. Proponowane zaoenia odnonie segregacji odpadw. Waciciele nieruchomoci maj obowizek selektywnego zbierania odpadw komunalnych, z podziaem na: odpady surowcowe w tym: makulatura i opakowania kartonowe, butelki szklane, tworzywa sztuczne (opakowania chemii gospodarczej, butelki PET, torebki plastikowe i reklamwki), puszki metalowe itp.; odpady biodegradowalne, o ile nie s zagospodarowane we wasnym zakresie: odpady kuchenne odpady zielone (rolinne) odpady zmieszane, (niesegregowane bd balast z popioem); ponadto, w dostosowaniu do indywidualnych potrzeb, naley wyodrbnia: odpady wielkogabarytowe; odpady budowlane; odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadw komunalnych; zuyty sprzt elektryczny i elektroniczny pochodzcy z gospodarstw domowych. 5.2.3. Proponowane sposoby segregacji odpadw na terenie objtym systemem. Dla potrzeb selektywnej zbirki odpadw stosuje si odpowiednio oznakowane (logo, adres, nr telefonu i nazwa przedsibiorstwa wywozowego oraz rodzaj zbieranego asortymentu odpadw) pojemniki lub worki. Sposb segregacji dla gminy Brudze Duy: zabudowa jednorodzinna system segregacji u rda czyli pojemniki lub worki do segregacji umiejscowione na posesji. Rozdzia odpadw na poszczeglne grupy odpadw (szko, makulatura, tworzywa sztuczne) lub na frakcj such mokr w zalenoci od uzgodnie z firm wywozow. Segregacja u rda bdzie rwnie zastosowana w zabudowie wielorodzinnej w miejscach gdzie nie moliwe jest ustawienie kontenerw do segregacji na donoszenie

zabudowa wielorodzinna system segregacji na donoszenie czyli zestawy kontenerw na poszczeglne frakcje odpadw umiejscowione w oglnodostpnych punktach. Odpady surowcowe: a) w zabudowie jednorodzinnej skadane bd one do pojemnikw lub workw i przekazywane podmiotowi uprawnionemu zgodnie z harmonogramem; b) w zabudowie wielorodzinnej skadane bd w zestawach kontenerw umieszczonych w oglnodostpnych punktach. Ilo takich punktw powinna zosta ustalona w oparciu o zasad, e 1 punkt powinien przypada na ok. 150 mieszkacw; Selektywna zbirka odpadw opakowaniowych w lokalnych punktach ich gromadzenia (zestawach pojemnikw) obejmujca papier, szko kolorowe i biae, tworzywa sztuczne oraz opakowania wielomateriaowe w gminie Brudze Duy bdzie prowadzona zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 25 padziernika 2005r. w sprawie szczegowego sposobu postpowania z odpadami opakowaniowymi (Dz.U. z 2005r. Nr 219, poz. 1858): Do pojemnikw na papier, tektur opakowaniow i nieopakowaniow nie naley wrzuca odpadw, ktrych moliwo odzysku jest wtpliwa, m.in.: opakowa z pozostaoci (np. ywnoci, wapna, cementu), opakowa wielowarstwych, kalki technicznej, prospektw, foliowanych i lakierowanych katalogw. Do pojemnikw na opakowania szklane naley wrzuca szko z podziaem na biae kolorowe; Nie naley natomiast wrzuca odpadw, ktrych moliwo odzysku jest wtpliwa, m.in.: ceramiki (porcelana, naczynia typu arco, talerze, doniczki), luster, szka budowlanego (szyby okienne, szko zbrojone), szyb samochodowych, szklanych opakowa farmaceutycznych i chemicznych z pozostaociami zawartoci. Do pojemnikw na opakowania z tworzyw sztucznych oraz wielomateriaowe nie naley wrzuca odpadw, ktrych moliwo odzysku jest wtpliwa, m.in.: tworzyw sztucznych pochodzenia medycznego, mokrych folii, opakowa i butelek po olejach i smarach, puszek i pojemnikw po farbach i lakierach, opakowa po rodkach chwasto- i owadobjczych Odpady ulegajce biodegradacji: a) w zabudowie jednorodzinnej, o ile nie s zagospodarowywane we wasnym zakresie, zbierane bd do pojemnika lub worka na odpady biodegradowalne i przekazywane podmiotowi uprawnionemu; b) w zabudowie wielorodzinnej odpady te bd skadane do specjalnych pojemnikw ustawionych przy zestawach kontenerw do segregacji odpadw surowcowych. Powstajce na terenie nieruchomoci odpady biodegradowalne, ktre nie s gromadzone w workach przeznaczonych do ich zbirki, mog by kompostowane we wasnym zakresie przez wacicieli nieruchomoci: 1) pooonych na terenach wiejskich; 2) ogrodw i dziaek pooonych na terenach ogrodw dziakowych; 3) gospodarstw rolnych na terenach miejskich. Kompostowanie odpadw nie moe by uciliwe. Odpady zmieszane (niesegregowane), W tym balast i popi skadane bd do pojemnikw lub kontenerw i przekazywane podmiotowi uprawnionemu. W wypadku zanieczyszczenia lub zmieszania rnych rodzajw odpadw zbieranych selektywnie bd one traktowane jako odpady niesegregowane (zmieszane). Odpady wielkogabarytowe: O ile nie bd zagospodarowywane we wasnym zakresie, skadane bd do oddzielnych kontenerw dostarczonych przez podmiot uprawniony lub wystawiane w uzgodnionym miejscu, z ktrego bd odbierane przez podmiot uprawniony. Odpady budowlane: Odpady stanowice pozostaoci po remoncie i modernizacji lokali, np. gruz itp., bd gromadzone w specjalnych pojemnikach (kontenerach), w sposb niepowodujcy pylenia. Odpady niebezpieczne:

Wytwarzane w grupie odpadw komunalnych, bd przekazywane do mobilnego punktu odbioru odpadw niebezpiecznych lub bezporednio do gminnego punktu zbirki odpadw niebezpiecznych. Bd przeprowadzane zbirki akcyjne odpadw niebezpiecznych na terenie gmin nalecych do ZGRP. Dodatkowo odpady takie jak: Przeterminowane lekarstwa: Odpady z tej grupy bd zbierane selektywnie w pojemnikach ustawionych w Punktach Aptecznych na terenie gminy Baterie i akumulatory Odpady tego typu bd gromadzone w specjalnych pojemnikach rozstawionych w obiektach edukacyjnych oraz w budynku UG na terenie gminy. Zuyty sprzt elektryczny i elektroniczny: Pochodzcy z gospodarstw domowych waciciele nieruchomoci: a) przekazuj do sprzedawcy detalicznego lub hurtowego, jeeli nabywaj sprzt nowy tego samego rodzaju; b) przekazuj do punktu zbierania, o ktrym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 16 ustawy o zuytym sprzcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. z 2005r. Nr 180, poz. 1495); c) wystawiaj w miejscu odbierania odpadw, w terminach podanych przez podmiot uprawniony do odbioru odpadw komunalnych; Komunalne osady ciekowe Projektowany system gospodarki osadami ciekowymi w gminie Brudze Duy oparty bdzie na dowoeniu odwodnionych osadw do midzygminnej kompostowni na terenie ZUOK w Kobiernikach. 5.2.4. Rodzaje urzdze przeznaczonych do zbierania odpadw komunalnych Pojemniki i kontenery przeznaczone do gromadzenia odpadw komunalnych powstaych na terenie nieruchomoci spenia musz nastpujce wymagania: musz by dostosowane do urzdze zaadowczych pojazdw sucych do ich oprniania, musz spenia wymagania okrelone w Polskich Normach, wprowadzane do uytku nowe pojemniki musz posiada, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. o systemie oceny zgodnoci (Dz.U. Nr 166, poz. 1360 z pn. zm.), certyfikat lub deklaracj zgodnoci. Proponuje si nastpujce rodzaje i pojemnoci urzdze przeznaczonych do zbierania odpadw komunalnych: kosze uliczne o pojemnoci od 20 l do 110 l; worki na odpady surowcowe o pojemnoci 80 l, 100 l, 120 l , 240 l; pojemniki na odpady surowcowe o pojemnoci 110 l, 120 l, 240 l, 1100 l; pojemniki na odpady biodegradowalne o pojemnoci 120 l , 240 l; pojemniki na odpady zmieszane o pojemnoci 110 l, 120 l, 240 l, 1100 l; kontenery przeznaczone do selektywnej zbirki odpadw surowcowych o pojemnoci od 800 l do 7000 l; kontenery na odpady zmieszane o pojemnoci od 700 l do 8000 l; 5.2.5. Pojemno urzdze do zbierania odpadw. Dla nieruchomoci z lokalami mieszkalnymi sumaryczne pojemnoci poszczeglnych rodzajw urzdze do zbierania odpadw bd ustalone przez waciciela nieruchomoci i podmiot uprawniony, w oparciu o tygodniowe wskaniki nagromadzenia odpadw oraz dostosowany do nich cykl odbioru - minimum: 3 litry/mieszkaca dla odpadw biodegradowalnych; 2 litry/mieszkaca dla odpadw surowcowych; 5 litrw/mieszkaca dla odpadw komunalnych zmieszanych.

Dla nieruchomoci z lokalami uytkowymi sumaryczne pojemnoci poszczeglnych rodzajw urzdze do zbierania odpadw bd ustalone przez waciciela nieruchomoci i podmiot uprawniony w oparciu o przyjte tygodniowe wskaniki nagromadzenia odpadw (cznie wszystkich rodzajw) oraz dostosowany do nich cykl odbioru, wynoszce - minimum: dla zakadw rzemielniczych, produkcyjnych i usugowych o charakterze produkcyjnych - 10 l na kadego zatrudnionego; dla lokali usugowych o charakterze nieprodukcyjnym 6 litrw na kadego zatrudnionego; dla lokali handlowych: do 1000m2 na kade 100m2 pojemnik o pojemnoci co najmniej 100 l powyej 1000m2 pojemnik o pojemnoci co najmniej 1000 l dla lokali gastronomicznych - 10 l na jedno miejsce konsumpcyjne; dla punktw handlowych i gastronomicznych poza lokalem - 10 l na kadego zatrudnionego pracownika, jednak co najmniej jeden pojemnik o pojemnoci 100 l; dla ulicznych punktw tzw. maej gastronomii - co najmniej jeden pojemnik 100 l. Dla nieruchomoci z obiektami uytecznoci publicznej sumaryczne pojemnoci poszczeglnych rodzajw urzdze do zbierania odpadw bd ustalone przez waciciela nieruchomoci i podmiot uprawniony w oparciu o przyjte tygodniowe wskaniki nagromadzenia odpadw (cznie wszystkich rodzajw) oraz dostosowany do nich cykl odbioru, wynoszce - minimum: dla szk wszelkiego typu, przedszkoli, obkw 3 litry na kadego studenta, ucznia, dziecko i pracownika; dla szpitali (z wyczeniem oddziaw zakanych), internatw, sanatoriw, hoteli, pensjonatw itp. - 10 l na jedno ko; dla urzdw, instytucji, biur itp. 3 litry na kadego pracownika. 5.2.6. Czstotliwo i sposb pozbywania si odpadw komunalnych z terenu nieruchomoci oraz terenw przeznaczonych do uytku publicznego Dla gminy Brudze Duy proponuje si nastpujce czstotliwoci wywozu poszczeglnych rodzajw odpadw komunalnych: dla odpadw surowcowych: w zabudowie jednorodzinnej co najmniej raz na dwa miesice rodzina wieloosobowa (od 3 osb wzwy) i co najmniej raz na kwarta rodzina o mniejszej liczbie osb (do 2 osb), w wielorodzinnej oraz lokalach uytkowych i uytecznoci publicznej - na bieco, tak aby pojemniki nie ulegay przepenieniu, jednak nie rzadziej ni jeden raz na miesic; dla odpadw biodegradowalnych: w zabudowie jednorodzinnej oraz lokalach uytkowych i uytecznoci publicznej - dwa razy w miesicu w okresie od 1 padziernika do 30 kwietnia; jeden raz w tygodniu w pozostaych czciach roku, w zabudowie wielorodzinnej - minimum dwa razy w tygodniu, tak aby pojemniki nie ulegay przepenieniu; dla odpadw komunalnych zmieszanych: w zabudowie jednorodzinnej oraz lokalach uytkowych i uytecznoci publicznej - nie rzadziej ni jeden raz na dwa miesice rodzina wieloosobowa (od 3 osb wzwy) i co najmniej raz na kwarta rodzina o mniejszej liczbie osb (do 2 osb) , tak aby pojemniki nie ulegay przepenieniu, w zabudowie wielorodzinnej - co najmniej raz na dwa miesice rodzina wieloosobowa (od 3 osb wzwy) i co najmniej raz na kwarta rodzina o mniejszej liczbie osb (do 2 osb), tak aby pojemniki nie ulegay przepenieniu; dla odpadw niebezpiecznych co najmniej jeden raz w kwartale, w przypadku porednictwa mobilnego punktu odbioru; odpady wielkogabarytowe, budowlane bd odbierane na indywidualne zgoszenie;

Odpady niesegregowane oraz surowce wtrne s wywoone poza teren gminy, do ZUOK w Kobiernikach oraz do Cieszewa gmina Drobin. 5.3. Harmonogram realizacji przedsiwzi PGO W celu poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, oraz rozwoju systemu na terenie gminy Brudze Duy naley zrealizowa przedsiwzicia opisane w harmonogramie na lata 2008 2015 Tabela nr 14 Harmonogram najwaniejszych przedsiwzi na lata 2008-2015 oraz instytucje odpowiedzialne za ich realizacj oraz potencjalne rda ich finansowania Lp. Przedsiwzicie Okres realizacji 2008 - 2009 Instytucja odpowiedzialna UG Szacunkowe rdo finansowania koszty 5 000 PFOiGW, budet gminy, rodki wasne firm zajmujcych si gospodark odpadami na terenie gminy, 15 000 WFOiGW, PFOiGW, budet gminy, rodki wasne firm zajmujcych si gospodark odpadami na terenie gminy, 50 000 WFOiGW, PFOiGW, budet gminy, rodki wasne firm zajmujcych si gospodark odpadami na terenie gminy,

1 Objcie 100% mieszkacw gminy zorganizowan zbirk odpadw komunalnych.

2 Zwikszenie skutecznoci 2008 - 2011 UG, firmy zajmujce selektywnej zbirki odpasi gospodark dw surowcowych od odpadami na terenie mieszkacw oraz od magminy ych i rednich podmiotw gospodarczych 3 Rozwj systemu gromadze- 2008 - 2015 firmy zajmujce si nia odpadw zielonych, gospodark niebezpiecznych, wielkogaodpadami na terenie barytowych i budowlanych, gminy, UG odpadw elektrycznych i elektronicznych; osignicie wikszego stopnia odzysku i recyklingu odpadw wydzielonych z sektora komunalnego w tym przede wszystkim: opakowaniowych, niebezpiecznych, wielkogabarytowych, ulegajcych biodegradacji, budowlanych 4 Usuniecie zinwentaryzowa- 2008 - 2032 waciciele nego azbestu z terenu gminieruchomoci, UG ny 5 Rozwj wiadomoci ekolo- 2008 - 2015 UG, firmy zajmujce gicznej mieszkacw w si gospodark zakresie postpowania z odpadami odpadami na terenie gminy 6 Dalszy udzia gminy Bru2008-2015 UG dze Duy w Zwizku Gmin Regionu Pockiego

50 000 WFOiGW, PFOiGW, waciciele nieruchomoci, budet gminy, fundusze unijne 10 000 WFOiGW, PFOiGW, budet gminy,

2.108,43 budet gminy (skadka w 2008 roku)

Na obecnym etapie planowania bardzo trudno jednoznacznie okreli konkretne kwoty niezbdne do realizacji poszczeglnych punktw ujtych w harmonogramie. Spowodowane jest to faktem, i bardzo duo zaley od dostpnoci rodkw zarwno wasnych w gminie, a take rodkw w podmiotach zewntrznych, takich jak np. PFOSiGW, WFOSiGW. Oglne koszty w zakresie gospodarki odpadami dla gminy Brudze Duy zostay przedstawione w tabeli poniej.

Tabela nr 15 Planowane koszty przedsiwzi z zakresu gospodarki odpadami dla gminy Brudze Duy na podstawie Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Pockiego Szacunkowy koszt w 2009 [z] Zbieranie odpadw 12227,59 Sortowanie 48562,34 Kompostowanie 9936,15 Skadowanie 8856,80 Razem 80186,87 Odzysk i unieszkodliwianie odpadw budowlanych 28600,49 Odzysk i unieszkodliwianie odpadw wielkogabary2144,09 towych Odzysk i unieszkodliwianie odpadw niebezpiecz3489,42 nych w grupie komunalnych Razem 34381,19 Zadanie

6. Analiza oddziaywania projektu planu na rodowisko oraz wnioski z analizy i sposb ich uwzgldnienia w planie Dziki wprowadzeniu systemowego podejcia do gospodarowania odpadami na terenie gminy Brudze Duy bd osigane podstawowe cele w zakresie zmniejszania iloci odpadw trafiajcych do rodowiska, a powstajce odpady w coraz wikszym stopniu bd odzyskiwane i wykorzystywane ponownie. Celem realizacji tego systemu bdzie kierowanie na skadowisko wycznie tych odpadw, ktrych nie da si wyeliminowa lub ponownie przerobi. Skadowanie pozostaoci bdzie odbywa si w sposb dopuszczalny z punktu widzenia ochrony rodowiska i rozwoju zrwnowaonego. Bardzo istotnym elementem podczas wdraania i rozwoju systemu bdzie respektowanie zasad gospodarowania odpadami na kadym etapie realizacji zamierzenia. Pamita jednak trzeba o naturalnym skdind zjawisku konfliktu interesw zakcajcych logik selekcji strumieni materiaowych. Wnioski z analizy Wdroenie Planu Gospodarki Odpadami na trenie gminy Brudze Duy spowoduje m.in.: sprostanie wymogom prawa polskiego i Unii Europejskiej w dziedzinie gospodarowania odpadami; wprowadzenie kompleksowego systemu gospodarki odpadami; optymalizacj transportu i tym samym minimalizacje jego uciliwoci; maksymalny odzysk surowcw wtrnych; likwidacj dzikich skadowisk odpadw; zminimalizowanie zagroenia i niekorzystnego oddziaywania na wody podziemne, powierzchniowe, gleby i powietrze; zminimalizowanie uciliwoci dla mieszkacw i uytkownikw rodowiska; ograniczenie uciliwoci haasowych i odorowych; wzrost wiadomoci ekologicznej w spoeczestwie. 7. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celw (wdraania) pozwalajcy na okrelenie sposobu oraz stopnia realizacji celw i zada zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzgldnieniem ich jakoci i iloci 7.1. Wdroenie Z punktu widzenia realizacji Planu mona wyodrbni cztery grupy podmiotw uczestniczcych w nim z uwagi na rol, jak peni. S to:

podmioty uczestniczce w organizacji i zarzdzaniu Urzd Gminy podmioty realizujce zadania uczestnicy rynku usug w zakresie gospodarki odpadami, podmioty kontrolujce przebieg realizacji i efekty planu Burmistrz, Rada Gminy, spoeczno mieszkacy - jako gwny podmiot odbierajcy wyniki dziaa planu. Wczanie do procesu wdraania szerokiego grona partnerw zwiksza prawdopodobiestwo jego akceptacji i powoduje przejmowanie przez nich wspodpowiedzialnoci tak za sukcesy jak i poraki. Std tak wanym elementem jest uspoecznienie zarwno procesu planowania jak i podejmowania decyzji oraz przejrzysto procedur z udziaem partnerw spoecznych. Istotne jest rwnie zsynchronizowanie Planu z innymi programami dziaajcymi w regionie, w celu zapewnienia maksymalnej ich synergii. Podjcie partnerskiej wsppracy z lokalnymi i regionalnymi wadzami UE oraz przedsibiorcami prywatnymi, instytucjami publicznymi i organizacjami midzynarodowymi umoliwia skorzystanie z dowiadcze innych obszarw lokalnych / regionalnych, ktre zostay ju zrestrukturyzowane lub s w trakcie procesu rnicowania i modernizowania swojej gospodarki. Najwaniejsze zadania do realizacji podczas wdraania Planu: przekonanie o potrzebie i przygotowanie mieszkacw do wdroenia, ostateczna weryfikacja danych przyjtych do oblicze, nowelizacja prawa miejscowego pod ktem dostosowania do potrzeb systemu (regulamin, ceny maksymalne), zaoenie baz danych, opracowanie systemu logistycznego, weryfikacja treci pozwole na odbir odpadw komunalnych, zakup i dostarczenie mieszkacom, ktrzy nie mieli ich, pojemnikw oraz podpisanie nowych umw, masowe kontrole realizacji przez mieszkacw i przedsibiorcw obowizkw ustawowych, opracowanie projektw budowlanych i uzyskanie pozwole na budow, przygotowanie i zoenie wnioskw do instytucji wspomagajcych, wdroenie mechanizmw ekonomicznych majcych zmobilizowa przewonikw do podjcia efektywnej selekcji u rda, pierwsza weryfikacja realizacji Planu. 7.2. Prawo lokalne (regulaminy) Opracowanie i uchwalenie regulaminu jest obowizkiem ustawowym i jego aktualizacja powinna by czci procedury przygotowania Planu Gospodarki Odpadami. Powinien on opisywa szczegowo wszystkie istniejce sposoby gromadzenia, zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadw komunalnych obowizujce w gminie, a take zobowizywa mieszkacw do okrelonych, zgodnych z zasadami przyjtymi w planie, zachowa. Prawo lokalne (regulamin) w zakresie utrzymania czystoci i porzdku stanowi podstaw prawn postpowania z odpadami komunalnymi osb prywatnych i przedsibiorcw, a to z kolei stwarza warunki do wdroenia planu gospodarki odpadami, eksploatacji systemw zbierania, transportu, odpadw, egzekwowania przepisw i ewentualnych sankcji za ich nieprzestrzeganie. Plan gospodarki odpadami nie daje Gminie uprawnie do podejmowania decyzji administracyjnych, bowiem nie jest prawem miejscowym. Pene wdroenie przewidzianych Planem systemw zbierania odpadw stanie si moliwe jedynie przy jednoczesnym wprowadzeniu odpowiednich przepisw prawa lokalnego. Informacje o uchwaleniu regulaminu naley poda, w sposb zwyczajowo przyjty, do publicznej wiadomoci, a take przekaza okrelonym grupom uczestnikw systemu. Regulamin utrzymania czystoci i porzdku w gminie powinien by dostosowany do gminnego planu gospodarki odpadami w terminie nie duszym ni trzy miesice od daty jego uchwalenia. Regulamin obowizuje wytwrcw odpadw oraz firmy wywozowe. Dziaalno wykonawcw reguluj umowy i posiadane decyzje administracyjne. 7.3. Ewidencja i monitoring zasady oglne

Zgodnie z treci ustawy o odpadach (oraz rozporzdzeniami wykonawczymi do niej) wszystkie wytwarzane odpady powinny podlega ewidencji ilociowo-jakociowej. Ewidencja dotyczy wszystkich posiadaczy odpadw z wyjtkiem gospodarstw domowych (ewidencja tych odpadw winna by prowadzona przez podmioty prowadzce dziaalno wywozow. Dodatkowo osobn ewidencje prowadzi si na skadowisku odpadw). Ustawa o odpadach stanowi rwnie, e przez urzdy marszakowskie prowadzone s bazy danych pozwalajce na bilansowanie ich w skali wojewdztwa, powiatu i gminy. Bazy te stanowi element systemu monitoringu. Powinien on by podstawowym rdem informacji o odpadach wykorzystywanym przy opracowywaniu, wdraaniu i ocenie realizacji planw gospodarki odpadami. Podstawowym celem systemw ewidencji i monitoringu jest okrelenie iloci odpadw na kadym z etapw systemu gospodarowania odpadami (od wytwrcw do instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadw) oraz kontrola wytwrcw odpadw i posiadaczy odpadw prowadzcych dziaalno w zakresie zbierania i transportu odpadw oraz odzysku i unieszkodliwiania. Monitoring wdraania planu oznacza, e regularnie oceniane i analizowane bd: stopie realizacji przyjtych celw i wykonania dziaa, rozbieno pomidzy przyjtymi celami i dziaaniami, a ich wykonaniem, przyczyny tych rozbienoci. Burmistrz bdzie ocenia, co pewien okres czasu wdroenia planu i bdzie przygotowywa raport z wykonania planu. Mierniki spoecznych efektw wdraania planu s wielkociami wolnozmiennymi. S wynikiem bada opinii spoecznej i specjalistycznych opracowa sucych jakociowej ocenie udziau spoeczestwa w dziaaniach na rzecz poprawy stanu rodowiska, a take ocenie odbioru przez spoeczestwo efektw planu przez ilo i jako interwencji. W oparciu o analiz Burmistrz bdzie mg ocenia spoeczny odbir realizacji planu. Zadaniem systemu monitoringu, kontroli i egzekwowania przepisw jest zapewnienie, aby wszystkie jednostki zobligowane do posiadania okrelonych zezwole czy pozwole (w zakresie gospodarowania odpadami) rzeczywicie je posiaday i speniay wszystkie warunki okrelone w decyzjach administracyjnych. Na podstawie zbiorczych zestawie danych uzyskanych od posiadaczy odpadw i informacji uzyskanych od wojewodw i starostw, marszaek wojewdztwa bdzie prowadzi wojewdzk baz danych dotyczc wytwarzania i gospodarowania odpadami wraz z rejestrem zezwole udzielonych w zakresie wytwarzania odpadw i gospodarki odpadami. Marszaek przygotowuje raport wojewdzki i przekazuje go ministrowi waciwemu do spraw rodowiska. Gwne zadania zwizane z monitoringiem, kontrol i egzekwowaniem przepisw to: monitoring i kontrola instalacji gospodarki odpadami, monitoring i kontrola przewonikw i porednikw (posiadaczy odpadw) zajmujcych si gospodarowaniem odpadami, monitoring i kontrola instalacji niewymagajcych zezwole, monitoring i kontrola przemieszczania pewnych rodzajw odpadw, monitoring i kontrola transgranicznego przemieszczania odpadw, identyfikacja nielegalnych instalacji lub dziaa, egzekwowanie przepisw w zwizku z niedotrzymaniem warunkw posiadania pozwole lub zamaniem wymogw czy obowizujcych norm. Brak wyej wymienionych elementw systemu monitoringu utrudni lub wrcz uniemoliwi wdroenie ustalonej polityki i wykonanie zada zaplanowanych w ramach budowy systemu gospodarki odpadami. Ustawa o odpadach stanowi, e wszystkie przedsibiorstwa zajmujce si odzyskiem i unieszkodliwianiem oraz zbieraniem i transportem odpadw na prowadzenie tej dziaalnoci wymagaj zezwolenia wydanego przez wojewod lub starost. Rutynowy monitoring i kontrola posiadaczy odpadw powinny obejmowa regularne wizyty przedstawicieli uprawnionych organw kontrolnych, ktrzy np. sprawdz zapisy ewidencyjne, pobior prbki odpadw i oceni wyniki dziaalnoci danego posiadacza. Wadze gminy powinny wspuczestniczy i wykorzystywa zbierane w tym systemie informacje. Wyniki i informacje mog by take udostpnione do publicznego

wgldu, jeeli takie s zaoenia polityki wadz lokalnych. Na wszelkie naruszenia warunkw posiadania decyzji administracyjnych lub inne wykroczenia naley reagowa natychmiast i w sposb stanowczy, zwaszcza, jeli mog one spowodowa powane zagroenia dla rodowiska lub zdrowia ludzkiego. Wprowadzenie i stosowanie formalnych systemw zarzdzania rodowiskowego i systemw kontrolnych zwizanych z dziaalnoci i instalacjami odpadowymi (takich jak normy z serii ISO 14000) moe uatwi monitoring i egzekwowanie przepisw. 7.4. Monitoring i ocena realizacji zamierzonych celw w gminie Burmistrz w cyklu dwuletnim przedkada radzie informacj o postpach w realizacji Planu. W zwizku z tym konieczne jest okrelenie mierzalnych wskanikw umoliwiajcych dokonanie takiej oceny. Ponadto, warto podczas weryfikacji Planu prbowa odpowiedzie na nastpujce pytania: czy zostay rozwizane podstawowe problemy zidentyfikowane w poprzednim planie?, czy pojawiy si nowe problemy?, czy osignito cele postawione w polityce?, czy zostay wykonane zadania postawione w poprzednim planie? W jakim stopniu? Jeli nie, to dlaczego?, czy zostay wykonane zadania postawione przed administracj? W jakim stopniu?, czy zostay wdroone inne dziaania, np. czy zostay spenione warunki umw przez zawierajce je strony? Jeli nie, to dlaczego?. Podczas weryfikacji naley koniecznie wykona ponown analiz problemw i strumienia odpadw. Polityka i postawione przez ni cele najprawdopodobniej nie ulegn zmianom, jednake naley zweryfikowa wyznaczone zadania. Jeli wykonanie zada odbiega znaczco od zaoe, naley rozway wprowadzenie zmian zmierzajcych do lepszej wykonalnoci zada planu. Z drugiej strony, jeeli zadania zostay wykonane, naley przygotowa nowe kierunki dziaa oraz zadania ambitniejsze, zgodnie z wymogami prawa stanowicymi o koniecznoci staej poprawy sytuacji w gospodarce odpadami. Na procedur weryfikacyjn skadaj si nastpujce etapy: weryfikacja zaoe i warunkw podstawowych, sprawdzenie, czy zadania zostay wykonane (analiza dlaczego tak lub nie), weryfikacja analizy strumienia odpadw z uwzgldnieniem nowych elementw wprowadzonych do systemu w ramach poprzedniego planu, stwierdzenie, czy istnieje konieczno dokonania zmian w polityce i postawionych w niej celach oglnych, wyznaczenie nowych zada: jeeli poprzednie zadania nie zostay wykonane, naley wykona: analiz - dlaczego - i odpowiednio wyznaczy nowe zadania; jeli poprzednie zadania zostay wykonane wyznaczy nowe, ambitniejsze, weryfikacja programu dugoterminowego (jeeli wystpi taka potrzeba), zdefiniowanie nowych projektw i inicjatyw lub powtrzenie starych, jeli wci s istotne i nie zostay wdroone (w takim przypadku naley zbada, dlaczego i wycign odpowiednie wnioski), zbadanie skutkw i konsekwencji nowego planu, zwaszcza w odniesieniu do budetu gminy i wysokoci opat dla uytkownikw, po czterech latach: sporzdzenie nowego planu, przekazanie do opiniowania/konsultacji, zatwierdzenie nowego planu przez rad. 8. Streszczenie w jzyku niespecjalistycznym Zgodnie z Polityk ekologiczn pastwa i przepisami ustawy o odpadach, plany gospodarki odpadami musz by opracowane na szczeblu krajowym, wojewdzkim, powiatowym i gminnym.

Plany te s realizowane dla osignicia celw zaoonych w polityce ekologicznej pastwa, a take stworzenia w kraju zintegrowanej sieci instalacji i urzdze do odzysku i unieszkodliwiania odpadw. Plan gospodarki odpadami okrela: rodzaj, ilo i rdo pochodzenia odpadw, ktre maj by poddane procesom odzysku lub unieszkodliwiania, rozmieszczenie istniejcych instalacji i urzdze do odzysku lub unieszkodliwiania odpadw, wraz z wykazem podmiotw prowadzcych dziaalno w tym zakresie, dziaania zmierzajce do zapobiegania powstawaniu odpadw lub ograniczania iloci odpadw i ich negatywnego oddziaywania na rodowisko oraz prawidowego postpowania z nimi, w tym ograniczenia iloci odpadw ulegajcych biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na skadowiska, projektowany system gospodarowania odpadami. Polskie uregulowania prawne w zakresie gospodarki odpadami zawarte s w szczeglnoci w nastpujcych aktach: ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony rodowiska, ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach, ustawa z dnia 27 lipca 2001r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony rodowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektrych ustaw, ustawa z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, ustawa z dnia 11 maja 2001r. o obowizkach przedsibiorcw w zakresie gospodarowania niektrymi odpadami oraz o opatach produktowych i opatach depozytowych, ustawa z dnia 13 wrzenia 1996r. o utrzymaniu porzdku i czystoci w gminach. Podstawowe zasady gospodarowania odpadami wyraone zostay przez nastpujc hierarchi dozwolonych zachowa: zapobieganie powstawaniu odpadw, ograniczanie powstawania odpadw, odzysk z odpadw substancji, przedmiotw i produktw wraz z ich wykorzystaniem, unieszkodliwianie odpadw, z wyczeniem ich skadowania, skadowanie odpadw. Analizujc stan aktualny gospodarki odpadami komunalnymi stwierdzono, e na terenie gminy Brudze Duy funkcjonuje system zbirki odpadw niesegregowanych oraz system selektywnej zbirki odpadw uytecznych (szko, papier, tworzywa sztuczne) i zbirka odpadw niebezpiecznych wystpujcych w strumieniu odpadw komunalnych tj. zbirka zuytych baterii w szkoach. Wedug Sprawozdania z realizacji gminnego PGO za lata 2004-2006 ilo odpadw komunalnych wytworzonych w 2007 (zmieszanych) wynosia 805,08 Mg, a odpadw zebranych zbirk selektywn 18,15 Mg (w tym papier i tektura 0,8 Mg, szko 9,7 Mg, tworzywa sztuczne 6,2 Mg, niebezpieczne 0,05 Mg oraz o kodach 20 01 23, 20 01 35 i 20 01 36 1,4Mg). Natomiast w 2006 wytworzono ogem 635,88 Mg, z czego 625,13 Mg to odpady komunalne zmieszane, 10,75 Mg selektywnie zebrane (1,11 Mg makulatura, 7,61 Mg szko, 0,861 Mg tworzywa sztuczne, 1,169 Mg metale). Wedug analizy wskanikowej oszacowano ilo wytworzonych odpadw komunalnych w gminie na poziomie 941,43 Mg. Na rnic w bilansie odpadw wpywa kilka czynnikw: stosowanie rnych sposobw zagospodarowywania odpadw remontowo-budowlanych, wielkogabarytowych, niekontrolowanego spalania odpadw (np. tworzyw sztucznych, papieru i kartonu) w paleniskach indywidualnych, wykorzystanie popiou ze spalania paliw do posypywania drg, a take nielegalne deponowanie odpadw w rodowisku tzw. dzikie skadowiska. Na terenie gminy Brudze Duy zbieranie odpadw komunalnych odbywa si na podstawie indywidualnie zawieranych umw przez wacicieli nieruchomoci z podmiotami uprawnionymi, posiadajcymi stosowne zezwolenie na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odbioru z terenu gminy. Informacje przekazywane od podmiotw uprawnionych do odbioru odpadw komunalnych z terenu gminy wskazuj, i na dzie 31 grudnia 2006r. 1 220 gospodarstw domowych ma zawarte umowy indywidualne na odbir w/w odpadw, co stanowi 80,1% mieszkacw objtych systemem indywidualnych pojemnikw i indywidualnie zawieranych umw (dane statystyczne stanowi, e na terenie gminy Brudze Duy jest 1523 gospodarstw domowych).

Naley nadmieni, e gwn przyczyn nieobjcia wszystkich mieszkacw gminy zorganizowanym odbiorem odpadw komunalnych jest rozproszona zabudowa na terenie gminy oraz niski poziom dochodw mieszkacw. Jednym z gwnych elementw systemu gospodarki odpadami, ktry jest realizowany na terenie gminy Brudze Duy jest selektywna zbirka odpadw prowadzona od 10 lat. W gminie selektywn zbirk odpadw objci s wszyscy mieszkacy. Jednake zbirk papieru i makulatury czy te zbirk baterii prowadzi si gwnie w placwkach owiatowych. Organizowane s rne konkursy m.in. Segreguj odpady, Program zbirki i gromadzenia baterii na terenie Zwizku Gmin Regionu Pockiego oraz Gmin Ociennych, Ekologiczna szkoa w powiecie, konkurs wiedzy ekologicznej na temat segregacji odpadw, konkurs plastyczny dla dzieci przedszkolnych i modszych klas szkoy podstawowej z wystawami prac. W 2005 roku na terenie gminy Brudze Duy utworzono gminny punkt zbirki odpadw niebezpiecznych, do ktrego mieszkacy gminy mog dostarcza bezpatnie odpady niebezpieczne typu baterie, akumulatory oraz wietlwki pochodzce z gospodarstw domowych. Na terenie gminy nie funkcjonuj skadowiska odpadw ani inne obiekty odzysku/unieszkodliwiania odpadw. Nie funkcjonuj rwnie punkty skupu surowcw wtrnych ani firmy prowadzce produkcj w oparciu o odzysk odpadw. Odpady niesegregowane oraz surowce wtrne s wywoone poza teren gminy. Odpady niesegregowane s dostarczane do ZUOK w Kobiernikach oraz do Cieszewa gmina Drobin. Na terenie gminy Brudze Duy zbirk i transport odpadw komunalnych prowadz firmy, posiadajce zezwolenia wydane przez Starostwo Powiatowe w Pocku oraz pozytywn opini Wjta Gminy Brudze Duy. Zezwolenie na prowadzenie dziaalnoci w zakresie zbierania i transportu odpadw komunalnych posiada 5 przedsibiorstw w zakresie odbioru odpadw ciekych oraz 3 firmy w zakresie wywozu odpadw staych. Przyjto zasadnicze zaoenie, e gospodarka odpadami w gminie Brudze Duy bdzie realizowana jako system zintegrowany, zgodny z zasadami zrwnowaonego rozwoju. Zintegrowana gospodarka odpadami jest procesem systematycznego wdraania rozwiza organizacyjnych z technologicznych i strategicznych, zapewniajcych minimalizacj wytwarzania odpadw oraz racjonalny odzysk lub unieszkodliwianie wszystkich wytwarzanych odpadw przy spenieniu wymaga ochrony rodowiska oraz minimalizacji cakowitych kosztw. Wdroenie zintegrowanej gospodarki odpadami powinno opiera si na piciu podstawowych zasadach, tj.: uwzgldnieniu w planowaniu koncepcji gospodarki odpadami kombinacji wielu metod postpowania z nimi (odzysku, przeksztacania, unieszkodliwiania) bez dyskryminowania adnej z metod przed rozpoczciem prac planistycznych. Z reguy, skojarzenie kilku metod daje lepsze efekty ni wybr tylko jednej z nich, lub stosowanie rozwiza przeciwstawnych, przeanalizowaniu w programie strategicznym kilku scenariuszy o zrnicowanych udziaach poszczeglnych metod postpowania z odpadami, a nastpnie wyborze optymalnego scenariusza przy uwzgldnieniu kryteriw technologicznych, ekonomicznych i ekologicznych, uwzgldnieniu w planowaniu zintegrowanego systemu gospodarki odpadami wszystkich uwarunkowa, w tym: politycznych, spoeczno-gospodarczych, technicznych, technologicznych, finansowych, organizacyjnych, rodowiskowych, biecym monitoringu i kontroli systemu w trakcie jego realizacji i eksploatacji, reagowanie na zmiany uwarunkowa, ktre stanowiy podstaw opracowania koncepcji i programu strategicznego zintegrowanej gospodarki odpadami (w tym np. iloci, skadu i waciwoci odpadw, podstaw prawnych gospodarki odpadami, analiz marketingowych dotyczcych odzyskiwanych surowcw, energii itp.) i wprowadzanie niezbdnych korekt, uzyskaniu spoecznej akceptacji dla projektowanej strategii zintegrowanej gospodarki odpadami. Prawidowa gospodarka odpadami naley do zasadniczych problemw ochrony rodowiska. Nowa polska legislacja z zakresu ochrony rodowiska oraz gospodarki odpadami postawia szereg wymaga dotyczcych sposobu rozwizania tego problemu. Do zasadniczych instrumentw, ktre umoliwi rozwj racjonalnej gospodarki odpadami, naley zaliczy opracowywanie i wdraanie planw gospodarki odpadami na wszystkich poziomach podziau administracyjnego kraju, od skali krajowej do poziomu gminnego. Przyjto siedem zasadniczych zaoe dla rozwoju gospodarki odpadami moliwych do realizacji w gminie Brudze Duy:

zintegrowane podejcie do gospodarki odpadami, zapewnienie zorganizowanej zbirki caej iloci wytwarzanych odpadw, minimalizacja iloci odpadw oraz zmniejszenie ich potencjau szkodliwoci, wzrost recyklingu, w tym recyklingu organicznego, skadowanie odpadw wczeniej przeksztaconych, zwikszony udzia spoeczny w procesie podejmowania decyzji, efektywna ochrona zdrowia i ycia ludnoci oraz rodowiska przed odpadami. Realizacja tych zaoe jest zgodna z gwnymi zasadami gospodarowania odpadami wynikajcymi z prawa unijnego i krajowego, a w szczeglnoci z: hierarchi postpowania z odpadami, zasad bliskoci, zasad samowystarczalnoci w skali kraju (i regionu) - stworzenia zintegrowanej sieci instalacji i urzdze, i pozwoli na osignicie zasadniczego celu - wdroenia najlepszej praktycznej (wykonalnej) opcji gospodarowania odpadami, speniajcej wymogi ochrony rodowiska.

Zacznik graficzny Rysunek 4 Lokalizacja miejsc unieszkodliwiania i odzysku odpadw na terenie Zwizku Gmin Regionu Pockiego