Direccin Xeral de Educacin, Formacin Profesional e Innovacin Educativa

Currculos de FP

Texto refundido Decreto 226/2008 Decreto 38/2010 Tcnico superior en educacin infantil

Pgina 1 de 100

ndice
Decreto 226/2008, do 25 de setembro, polo que se establece o currculo do ciclo formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en educacin infantil. .............................................................................................................5 DISPOO ............................................................................................................................8
I. Disposicins xerais ................................................................................................................8 Artigo 1. Obxecto. .....................................................................................................................8 II. Identificacin do ttulo, perfil profesional, contorno profesional e prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores..............................................................................................................9 Artigo 2. Identificacin. .............................................................................................................9 Artigo 3. Perfil profesional do ttulo...........................................................................................9 Artigo 4. Competencia xeral. ....................................................................................................9 Artigo 5. Competencias profesionais, persoais e sociais. ......................................................10 Artigo 6. Relacin de cualificacins e unidades de competencia do Catlogo Nacional de Cualificacins Profesionais includas no ttulo........................................................................11 Artigo 7. Contorno profesional. ...............................................................................................12 Artigo 8. Prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores.......................................................12 III. Ensinanzas do ciclo formativo e parmetros bsicos de contexto ....................................13 Artigo 9. Obxectivos xerais. ....................................................................................................13 Artigo 10. Mdulos profesionais. ............................................................................................15 Artigo 11. Espazos e equipamentos. ......................................................................................15 Artigo 12. Profesorado............................................................................................................16 IV. Accesos e vinculacin a outros estudos, e correspondencia de mdulos profesionais coas unidades de competencia ..............................................................................................17 Artigo 13. Preferencias para o acceso a este ciclo formativo en relacin coas modalidades e as materias de bacharelato cursadas.....................................................................................17 Artigo 14. Acceso a outros estudos e validacins. .................................................................17 Artigo 15. Validacins e exencins.........................................................................................17 Artigo 16. Correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades de competencia para a sa acreditacin, validacin ou exencin. ..............................................................................18 V. Organizacin da imparticin...............................................................................................19 Artigo 17. Distribucin horaria ................................................................................................19 Artigo 18. Unidades formativas...............................................................................................19 Artigo 19. Mdulo de proxecto................................................................................................19 Disposicins adicionais...........................................................................................................19 Primeira.- Oferta nas modalidades semipresencial e a distancia do presente ttulo. .............19 Segunda.- Titulacins equivalentes........................................................................................20 Terceira.- Regulacin do exercicio da profesin. ...................................................................21 Cuarta.- Accesibilidade universal nas ensinanzas deste ttulo...............................................21 Quinta. Autorizacin a centros privados para a imparticin das ensinanzas reguladas neste decreto....................................................................................................................................21 Sexta. Desenvolvemento do currculo. ...................................................................................22 Stima. Efectos acadmicos das unidades formativas. .........................................................22 Disposicins transitorias .........................................................................................................22

Pgina 2 de 100

nica. Centros privados con autorizacin para impartir ciclos formativos de formacin profesional. .............................................................................................................................22 Disposicin derrogatoria .........................................................................................................22 nica.- Derrogacin de normas..............................................................................................23 Disposicin derradeira ............................................................................................................23 Primeira. Implantacin das ensinanzas recollidas neste decreto ...........................................23 Segunda.- Desenvolvemento normativo.................................................................................23 Terceira.- Entrada en vigor. ....................................................................................................23

1.

Anexo I. Mdulos profesionais ..............................................................................25

1.1 Mdulo profesional: didctica da educacin infantil ......................................................25
1.1.1 1.1.2 1.1.3 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................25 Contidos bsicos..............................................................................................................................................27 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................29 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................31 Contidos bsicos..............................................................................................................................................34 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................36 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................38 Contidos bsicos..............................................................................................................................................40 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................42 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................44 Contidos bsicos..............................................................................................................................................46 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................47 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................48 Contidos bsicos..............................................................................................................................................50 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................51 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................53 Contidos bsicos..............................................................................................................................................56 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................58 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................59 Contidos bsicos..............................................................................................................................................61 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................62 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................64 Contidos bsicos..............................................................................................................................................66 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................68 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................70 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................72

1.2

Mdulo profesional: autonoma persoal e sade infantil ...............................................31

1.2.1 1.2.2 1.2.3

1.3

Mdulo profesional: o xogo infantil e a sa metodoloxa...............................................38

1.3.1 1.3.2 1.3.3

1.4

Mdulo profesional: expresin e comunicacin.............................................................44

1.4.1 1.4.2 1.4.3

1.5

Mdulo profesional: desenvolvemento cognitivo e motor..............................................48

1.5.1 1.5.2 1.5.3

1.6

Mdulo profesional: desenvolvemento socioafectivo ....................................................53

1.6.1 1.6.2 1.6.3

1.7

Mdulo profesional: habilidades sociais ........................................................................59

1.7.1 1.7.2 1.7.3

1.8

Mdulo profesional: intervencin con familias e atencin a menores en risco social ...64
1.8.1 1.8.2 1.8.3

1.9

Mdulo profesional: proxecto de atencin infancia ....................................................70

1.9.1 1.9.2

1.10 Mdulo profesional: primeiros auxilios ..........................................................................73

1.10.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................73 1.10.2 Contidos bsicos..............................................................................................................................................74 1.10.3 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................75 Pgina 3 de 100

1.11 Mdulo profesional: formacin e orientacin laboral .....................................................77

1.11.1 Unidade formativa 1: prevencin de riscos laborais.........................................................................................77 1.11.1.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin........................................................................77 1.11.1.2 Contidos bsicos ..............................................................................................................................78 1.11.2 Unidade formativa 2: equipos de traballo, dereito do traballo e da seguridade social, e procura de emprego79 1.11.2.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin........................................................................79 1.11.2.2 Contidos bsicos ..............................................................................................................................81 1.11.3 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................82

1.12 Mdulo profesional: empresa e iniciativa emprendedora ..............................................84

1.12.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................84 1.12.2 Contidos bsicos..............................................................................................................................................86 1.12.3 Orientacins pedagxicas ................................................................................................................................87

1.13 Mdulo profesional: formacin en centros de traballo...................................................89

1.13.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin .......................................................................................89

2.

Anexo II ....................................................................................................................92
A) Espazos mnimos.....................................................................................................................................................92 B) Equipamentos mnimos............................................................................................................................................92

3.

Anexo III ...................................................................................................................94

A) Especialidades do profesorado con atribucin docente nos mdulos profesionais do ciclo formativo de educacin infantil 94 B) Titulacins equivalentes para efectos de docencia..................................................................................................94 C) Titulacins requiridas para a imparticin dos mdulos profesionais que conforman o ttulo para os centros de titularidade privada e doutras administracins distintas da educativa, e orientacins para a Administracin pblica .95

4.

Anexo IV ...................................................................................................................96
Validacins entre mdulos profesionais establecidos no ttulo de tcnico superior en educacin infantil ao abeiro da Lei orgnica 1/1990, e os establecidos no ttulo de tcnico superior en educacin infantil ao abeiro da Lei orgnica 2/2006 96

5.

Anexo V ....................................................................................................................97
A) Correspondencia das unidades de competencia acreditadas consonte o establecido no artigo 8 da Lei orgnica 5/2002, do 19 de xuo, cos mdulos profesionais para a sa validacin ....................................................................97 B) Correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades de competencia para a sa acreditacin ...................97

6. 7.

Anexo VI ...................................................................................................................99
Organizacin dos mdulos profesionais deste ciclo formativo .....................................................................................99

Anexo VII ................................................................................................................ 100

Organizacin dos mdulos profesionais en unidades formativas de menor duracin................................................100

Pgina 4 de 100

Decreto 226/2008, do 25 de setembro, polo que se establece o currculo do ciclo formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en educacin infantil. O Estatuto de Autonoma de Galicia, no seu artigo 31, determina que competencia plena da Comunidade Autnoma de Galicia o regulamento e a administracin do ensino en toda a sa extensin, nos seus niveis e graos, nas sas modalidades e especialidades, sen prexuzo do disposto no artigo 27 da Constitucin e nas leis orgnicas que, conforme o punto primeiro do seu artigo 81, a desenvolvan. A Lei orgnica 5/2002, do 19 de xuo, das cualificacins e da formacin profesional, ten por obxecto a ordenacin dun sistema integral de formacin profesional, cualificacins e acreditacin que responda con eficacia e transparencia s demandas sociais e econmicas a travs das modalidades formativas. A devandita lei establece que a Administracin xeral do Estado, de conformidade co que se dispn no artigo 149. 1. 30. e 7. da Constitucin espaola, e logo da consulta ao Consello Xeral de Formacin Profesional, determinar os ttulos de formacin profesional e os certificados de profesionalidade que constituirn as ofertas de formacin profesional referidas ao Catlogo Nacional de Cualificacins Profesionais, creado polo Real decreto 1128/2003, do 5 de setembro e modificado polo Real decreto 1416/2005, do 25 de novembro, cuxos contidos podern ampliar as administracins educativas no mbito das sas competencias. Establece as mesmo que os ttulos de formacin profesional e os certificados de profesionalidade tern carcter oficial e validez en todo o territorio do Estado e sern expedidos polas administracins competentes, a educativa e a laboral respectivamente. A Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, establece no seu captulo III que se entende por currculo o conxunto de obxectivos, competencias bsicas, contidos, mtodos pedagxicos e criterios de avaliacin de cada unha das ensinanzas reguladas pola citada lei. No seu captulo V establece as directrices xerais da formacin profesional inicial e dispn que o Goberno, logo da consulta s comunidades autnomas, establecePgina 5 de 100

r as titulacins correspondentes aos estudos de formacin profesional, as como os aspectos bsicos do currculo de cada unha delas. O Real decreto 1538/2006, do 15 de decembro, polo que se establece a ordenacin xeral da formacin profesional do sistema educativo estableceu no seu captulo II a estrutura dos ttulos de formacin profesional, tomando como base o Catlogo Nacional de Cualificacins Profesionais, as directrices fixadas pola Unin Europea e outros aspectos de interese social. No seu captulo IV, dedicado definicin do currculo polas administracins educativas en desenvolvemento do artigo 6.3 da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, establece que as administracins educativas, no mbito das sas competencias, establecern os currculos correspondentes ampliando e contextualizando os contidos dos ttulos realidade socioeconmica do territorio da sa competencia, e respectando o seu perfil profesional. Publicado o Real decreto 1394/2007, do 29 de outubro, polo que se establece o ttulo de tcnico superior en educacin infantil e as sas correspondentes ensinanzas mnimas, e de acordo co seu artigo 10.c), correspndelle Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria establecer o currculo correspondente no mbito da Comunidade Autnoma de Galicia. Consonte o anterior, o presente decreto desenvolve o currculo do ciclo formativo de formacin profesional de tcnico superior en educacin infantil. Este currculo adapta a nova titulacin ao campo profesional e de traballo da realidade socioeconmica galega e s necesidades de cualificacin do sector produtivo canto a especializacin e polivalencia, posibilitando unha insercin laboral inmediata e unha proxeccin profesional futura. Para estes efectos, determnase a identificacin do ttulo, o seu perfil profesional, o contorno profesional, a prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores, as ensinanzas do ciclo formativo, a correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades de competencia para a sa acreditacin, validacin ou exencin, as como os parmetros do contexto formativo para cada mdulo profesional no que se refire a espazos, equipamentos, titulacins e especialidades do profesorado, e as sas equivalencias para efectos de docencia.
Pgina 6 de 100

As mesmo, determnanse os accesos a outros estudos, as modalidades e as materias de bacharelato que facilitan a conexin co ciclo formativo, as validacins, exencins e equivalencias, e a informacin sobre os requisitos necesarios segundo a lexislacin vixente para o exercicio profesional, cando proceda. O currculo que se establece no presente decreto desenvlvese tendo en conta o perfil profesional do ttulo a travs dos obxectivos xerais que o alumnado debe alcanzar ao finalizar o ciclo formativo e os obxectivos propios de cada mdulo profesional, expresados a travs dunha serie de resultados de aprendizaxe, entendidos como as competencias que deben adquirir os alumnos e as alumnas nun contexto de aprendizaxe, que lles han permitir conseguir os logros profesionais necesarios para desenvolver as sas funcins con xito no mundo laboral. Asociado a cada resultado de aprendizaxe establcese unha serie de contidos de tipo conceptual, procedemental e actitudinal redactados de xeito integrado, que han proporcionar o soporte de informacin e destreza precisos para lograr as competencias profesionais, persoais e sociais propias do perfil do ttulo. O currculo establecido no presente decreto require un posterior desenvolvemento a travs das programacins didcticas elaboradas polo equipo docente do ciclo formativo. Estas programacins han concretar e adaptar o currculo ao contorno socioeconmico do centro, tomando como referencia o perfil profesional do ciclo formativo a travs dos seus obxectivos xerais e dos resultados de aprendizaxe establecidos para cada mdulo profesional. Neste sentido, a inclusin do mdulo de formacin en centros de traballo posibilita que o alumnado complete a formacin adquirida no centro educativo mediante a realizacin dun conxunto de actividades de producin e/ou de servizos en situacins reais de traballo no contorno produtivo do centro, de acordo coas esixencias derivadas do Sistema Nacional de Cualificacins e Formacin Profesional. O mdulo de proxecto que se incle neste ciclo formativo permitir integrar de forma global os aspectos mis salientables das competencias profesionais, persoais e sociais caractersticas do ttulo se abordaron no resto dos mdulos profesionais, con aspectos relativos ao exercicio profesional e xestin empresarial.
Pgina 7 de 100

A formacin relativa prevencin de riscos laborais dentro do mdulo de formacin e orientacin laboral aumenta a empregabilidade do alumnado que supere estas ensinanzas e facilita a sa incorporacin ao mundo do traballo, ao capacitalo para levar a cabo responsabilidades profesionais equivalentes s que precisan as actividades de nivel bsico en prevencin de riscos laborais, establecidas no Real decreto 39/1997, do 17 de xaneiro, polo que se aproba o regulamento dos servizos de prevencin. De acordo co artigo 9.2 do Real decreto 1538/2006, do 15 de decembro, establcese a divisin de determinados mdulos profesionais en unidades formativas de menor duracin, coa finalidade de facilitar a formacin ao longo da vida, respectando, en todo caso, a necesaria coherencia da formacin asociada a cada unha delas. De conformidade co exposto, por proposta da conselleira de Educacin e Ordenacin Universitaria, no exercicio da facultade outorgada polo artigo 34 da Lei 1/1983, do 22 de febreiro, reguladora da Xunta e da sa Presidencia, modificada polas Leis 11/1988, do 20 de outubro, 2/2007, do 28 de marzo e 12/2007, do 27 de xullo, conforme os ditames do Consello Galego de Formacin Profesional e do Consello Escolar de Galicia, de acordo co ditame do Consello Consultivo de Galicia e logo de deliberacin do Consello da Xunta de Galicia, na sa reunin do da vinte e cinco de setembro de dous mil oito, DISPOO I. Disposicins xerais Artigo 1. Obxecto. 1. O presente decreto establece o currculo que ser de aplicacin na Comunidade Autnoma de Galicia para as ensinanzas de formacin profesional relativas ao ttulo de tcnico superior en educacin infantil, determinado polo Real decreto 1394/2007, do 29 de outubro, polo que se establece o ttulo de tcnico en educacin Infantil e se establecen as sas ensinanzas mnimas.
Pgina 8 de 100

2. O disposto neste decreto substite a regulacin do currculo fixado polo decreto 86/1999, do 11 de marzo, polo que se establece o currculo do ciclo formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en educacin infantil. II. Identificacin do ttulo, perfil profesional, contorno profesional e prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores Artigo 2. Identificacin. O ttulo de tcnico superior en educacin infantil identifcase polos seguintes elementos:
Denominacin: educacin infantil. Nivel: formacin profesional de grao superior. Duracin: 2.000 horas. Familia profesional: servizos socioculturais e comunidade. Referente europeo: CINE 5b (Clasificacin Internacional Normalizada da

Educacin).

Artigo 3. Perfil profesional do ttulo. O perfil profesional do ttulo de tcnico superior en educacin infantil determnase pola sa competencia xeral, polas sas competencias profesionais, persoais e sociais, as como pola relacin de cualificacins e, de ser o caso, unidades de competencia do Catlogo Nacional de Cualificacins Profesionais includas no ttulo. Artigo 4. Competencia xeral. A competencia xeral deste ttulo consiste en desear, pr en prctica e avaliar proxectos e programas educativos de atencin infancia no primeiro ciclo de educacin infantil no mbito formal, consonte a proposta pedagxica elaborada por un mestre ou unha mestra coa especializacin en educacin infantil ou ttulo de grao
Pgina 9 de 100

equivalente, e en toda a etapa no mbito non formal, xerando contornos seguros e en colaboracin con profesionais e coas familias. Artigo 5. Competencias profesionais, persoais e sociais. As competencias profesionais, persoais e sociais deste ttulo son as que se relacionan deseguido: a) Programar a intervencin educativa e de atencin social infancia a partir das directrices do programa da institucin e das caractersticas individuais, do grupo e do contexto. b) Organizar os recursos para o desenvolvemento da actividade respondendo s necesidades e s caractersticas dos nenos e das nenas. c) Desenvolver as actividades programadas empregando as estratexias metodolxicas e os recursos apropiados, e creando un clima de confianza. d) Desear e aplicar estratexias de actuacin coas familias, no marco das finalidades e os procedementos da institucin, para mellorar o proceso de intervencin. e) Responder s necesidades dos cativos e das cativas, as como das familias que requiran a participacin de profesionais ou servizos, utilizando os recursos e os procedementos axeitados. f) Actuar ante continxencias relativas s persoas, aos recursos ou ao medio, transmitindo seguridade e confianza, e aplicando, de ser o caso, os protocolos de actuacin establecidos. g) Avaliar o proceso de intervencin e os resultados obtidos, elaborar e xestionar a documentacin asociada ao proceso, e transmitir a informacin co fin de mellorar a calidade do servizo. h) Manter actualizados os coecementos cientficos e tcnicos relativos propia actividade profesional, utilizando os recursos existentes para a aprendizaxe ao longo da vida. i) Actuar con autonoma e iniciativa no deseo e na realizacin de actividades, con respecto polas lias pedagxicas e de actuacin da institucin en que se dePgina 10 de 100

senvolva a actividade. j) Manter relacins fludas cos nenos e as nenas, coas sas familias, cos membros do seu grupo e con outro persoal profesional, amosando habilidades sociais e capacidade de xestin da diversidade cultural, e achegar solucins para os conflitos que se presenten. k) Xerar contornos seguros, respectando a normativa e os protocolos de seguridade na planificacin e no desenvolvemento das actividades. l) Exercer os dereitos e cumprir as obrigas que se deriven das relacins laborais, consonte o establecido na lexislacin. m) Xestionar a propia carreira profesional, analizando oportunidades de emprego, autoemprego e aprendizaxe. n) Crear e xestionar unha pequena empresa, realizando o estudo da viabilidade de produtos, de planificacin da producin e de comercializacin. o) Participar na vida econmica, social e cultural cunha actitude crtica e de responsabilidade. Artigo 6. Relacin de cualificacins e unidades de competencia do Catlogo Nacional de Cualificacins Profesionais includas no ttulo. Cualificacins profesionais completas includas no ttulo: Educacin infantil SSC322_3 (Real decreto 1368/2007, do 19 de outubro), que abrangue as seguintes unidades de competencia:
UC1027_3: Establecer e manter relacins fludas coa comunidade educativa e

coordinarse coas familias, co equipo educativo e con outros profesionais.

UC1028_3: Programar, organizar, realizar e avaliar procesos de intervencin

educativa de centro e de grupo de cativos e cativas.

UC1029_3: Desenvolver programas de adquisicin e adestramento en hbitos

de autonoma e sade, e programas de intervencin en situacins de risco.

UC1030_3: Promover e pr en prctica situacins de xogo como eixe da acti-

vidade e do desenvolvemento infantil.

Pgina 11 de 100

 UC1031_3: Desenvolver os recursos expresivos e comunicativos do neno e

da nena como medio de crecemento persoal e social.

UC1032_3: Desenvolver accins para favorecer a exploracin do contorno a

travs do contacto cos obxectos, e as relacins do cativo e da cativa cos seus iguais e coas persoas adultas.
UC1033_3: Definir, secuenciar e avaliar aprendizaxes, interpretadas no con-

texto do desenvolvemento infantil de cero a seis anos. Artigo 7. Contorno profesional. 1. Estas persoas exercern a sa actividade no sector da educacin formal e non formal e no sector dos servizos sociais de atencin infancia. 2. As ocupacins e os postos de traballo mis salientables son os seguintes:
Educador ou educadora infantil en primeiro ciclo de educacin infantil, sempre

baixo a supervisin dun mestre ou dunha mestra, en institucins pblicas e privadas.

Educador ou educadora en institucins ou en programas especficos de traba-

llo con menores (de cero a seis anos) en situacin de risco social, ou en medios de apoio familiar, seguindo as directrices doutros profesionais.
Educador ou educadora en programas ou actividades de lecer e tempo libre

infantil con menores de cero a seis anos: ludotecas, casas de cultura, bibliotecas, centros educativos, centros de lecer, granxas escola, etc. Artigo 8. Prospectiva do ttulo no sector ou nos sectores. No desenvolvemento do currculo establecido no presente decreto tivronse en conta as seguintes consideracins: 1. O perfil profesional deste ttulo evoluciona cara a unha maior capacidade de adaptacin a diferentes mbitos e a un aumento das funcins relacionadas coa coordinacin e a mediacin con familias, debido a que a normativa de conciliacin da vida familiar e laboral ir producindo unha diversidade de servizos complementaPgina 12 de 100

rios de lecer e tempo libre dirixidos a nenos e nenas destas idades. 2. A crecente demanda dunha maior calidade do servizo ha provocar un descenso no nmero de alumnos e alumnas por aula, xunto coa xeneralizacin progresiva de dous membros do profesorado impartindo docencia conxunta, o que, en consecuencia, vai supor un aumento no nmero de postos de traballo para tales profesionais. 3. As destrezas e os coecementos relacionados coas novas tecnoloxas da informacin e da comunicacin aplicables infancia han ter un peso cada vez maior, o que lle esixe a quen exerza esta profesin unha actualizacin permanente das sas capacidades. 4. A implantacin progresiva de sistemas e procesos de calidade que garantan a eficacia e a mellora dos servizos vaille esixir tamn maiores capacidades relacionadas coa elaboracin, o seguimento e o cumprimento de protocolos nos mbitos educativo e social.

III. Ensinanzas do ciclo formativo e parmetros bsicos de contexto Artigo 9. Obxectivos xerais. Os obxectivos xerais deste ciclo formativo son os seguintes: a) Identificar e concretar os elementos da programacin, en relacin coas caractersticas do grupo e do contexto para programar a intervencin educativa e de atencin social infancia. b) Identificar e seleccionar os recursos didcticos, e describir as sas caractersticas e as sas aplicacins para os organizar consonte a actividade e os destinatarios. c) Seleccionar e aplicar recursos e estratexias metodolxicas, e relacionalos coas caractersticas dos cativos e das cativas, no contexto para realizar as actividades programadas.
Pgina 13 de 100

d) Seleccionar e aplicar dinmicas de comunicacin e participacin, analizando as variables do contexto e seguindo o procedemento establecido e as estratexias de intervencin coas familias. e) Identificar necesidades dos nenos e das nenas, as como das familias que requiran a participacin doutros profesionais ou servizos, e concretar os recursos de diagnstico e de actuacin, para dar unha resposta axeitada. f) Seleccionar e aplicar tcnicas e instrumentos de avaliacin en relacin coas variables relevantes, e comparar os resultados co estndar establecido no proceso de intervencin. g) Seleccionar e aplicar estratexias de transmisin de informacin en relacin cos contidos que se transmitan, coa sa finalidade e cos receptores, para mellorar a calidade do servizo. h) Recoecer os recursos e as estratexias de aprendizaxe ao longo da vida, e relacionalos cos aspectos da propia competencia profesional para manter actualizados os coecementos cientficos e tcnicos. i) Identificar e avaliar a contribucin propia aos obxectivos da institucin, e valorar a sa actividade profesional para a consecucin deses obxectivos. j) Identificar as caractersticas do traballo en equipo, e valorar a sa importancia para mellorar a prctica educativa e lograr unha intervencin planificada, coherente e compartida. k) Aplicar dinmicas de grupo e tcnicas de comunicacin no equipo de traballo, intercambiando informacin e experiencias para facilitar a coherencia no proxecto. l) Analizar os espazos e os materiais para a intervencin, e actualizar a lexislacin en materia de prevencin de riscos e de seguridade, para preservar a sade e a integridade fsica dos cativos e das cativas. m) Identificar e valorar as oportunidades de aprendizaxe e emprego, analizando as ofertas e as demandas do mercado laboral para mellorar a sa empregabilidade. n) Recoecer os propios dereitos e deberes como axente activo da sociedade
Pgina 14 de 100

para o exercicio dunha cidadana democrtica. o) Aplicar tcnicas de primeiros auxilios empregando os protocolos establecidos para responder a situacins de emerxencia e risco para a sade no desenvolvemento da propia actividade profesional.

Artigo 10. Mdulos profesionais. Os mdulos profesionais deste ciclo formativo, que se desenvolven no anexo I do presente decreto, son os que a continuacin se relacionan:
MP0011. Didctica da educacin infantil. MP0012. Autonoma persoal e sade infantil. MP0013. O xogo infantil e a sa metodoloxa. MP0014. Expresin e comunicacin. MP0015. Desenvolvemento cognitivo e motor. MP0016. Desenvolvemento socioafectivo. MP0017. Habilidades sociais. MP0018. Intervencin con familias e atencin a menores en risco social. MP0019. Proxecto de atencin infancia. MP0020. Primeiros auxilios. MP0021. Formacin e orientacin laboral. MP0022. Empresa e iniciativa emprendedora. MP0023. Formacin en centros de traballo.

Artigo 11. Espazos e equipamentos. 1. Os espazos e os equipamentos mnimos necesarios para o desenvolvemento das ensinanzas deste ciclo formativo son os establecidos no anexo II deste decreto.
Pgina 15 de 100

2. Os espazos formativos establecidos poden ser ocupados por diferentes grupos de alumnado que curse o mesmo ou outros ciclos formativos, ou etapas educativas. 3. Non cmpre que os espazos formativos identificados se diferencien mediante pechamentos. Artigo 12. Profesorado. 1. A docencia dos mdulos profesionais que constiten as ensinanzas deste ciclo formativo corresponde ao profesorado do corpo de catedrticos de ensino secundario, do corpo de profesorado de ensino secundario e do corpo de profesorado tcnico de formacin profesional, segundo proceda, das especialidades establecidas no anexo III A) deste decreto. 2. As titulacins requiridas para acceder aos corpos docentes citados son, con carcter xeral, as establecidas no artigo 13 do Real decreto 276/2007, do 23 de febreiro, polo que se aproba o regulamento de ingreso, accesos e adquisicin de novas especialidades nos corpos docentes a que se refire a Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, e se regula o rxime transitorio de ingreso a que se refire a disposicin transitoria decimo stima da devandita lei. As titulacins equivalentes s anteriores para efectos de docencia, para as especialidades do profesorado son as recollidas no anexo III B) do presente decreto. 3. O profesorado especialista ter atribuda a competencia docente dos mdulos profesionais especificados no anexo III A) do presente decreto. 4. O profesorado especialista deber cumprir os requisitos xerais esixidos para o ingreso na funcin pblica docente establecidos no artigo 12 do Real decreto 276/2007, do 23 de febreiro, polo que se aproba o regulamento de ingreso, acceso e adquisicin de novas especialidades nos corpos docentes a que se refire a Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, e se regula o rxime transitorio de ingreso a que se refire a disposicin transitoria dcimo stima da devandita lei. 5. Ademais, co fin de garantir que responda s necesidades dos procesos involucrados no mdulo profesional, cmpre acreditar no comezo de cada nomeamenPgina 16 de 100

to unha experiencia profesional recoecida no campo laboral correspondente, debidamente actualizada, con polo menos dous anos de exercicio profesional nos catro anos inmediatamente anteriores ao nomeamento. 6. As titulacins requiridas e calquera outro requisito para a imparticin dos mdulos profesionais que formen o ttulo, para o profesorado dos centros de titularidade privada ou de titularidade pblica doutras administracins distintas das educativas, concrtanse no anexo III C) do presente decreto. IV. Accesos e vinculacin a outros estudos, e correspondencia de mdulos profesionais coas unidades de competencia Artigo 13. Preferencias para o acceso a este ciclo formativo en relacin coas modalidades e as materias de bacharelato cursadas. Ter preferencia para acceder a este ciclo formativo o alumnado que cursara a modalidade de bacharelato de humanidades e ciencias sociais. Artigo 14. Acceso a outros estudos e validacins. 1. Este ttulo permite o acceso directo para cursar calquera outro ciclo formativo de grao superior, nas condicins de acceso que se establezan. 2. Este ttulo permite o acceso directo s ensinanzas conducentes aos ttulos universitarios de grao nas condicins de admisin que se establezan. 3. Para os efectos de facilitar o rxime de validacins entre este ttulo e as ensinanzas universitarias de grao, asgnanse 120 crditos ECTS distribudos entre os mdulos profesionais deste ciclo formativo. Artigo 15. Validacins e exencins. 1. As validacins de mdulos profesionais dos ttulos de formacin profesional establecidos ao abeiro da Lei orgnica 1/1990, do 3 de outubro, de ordenacin xeneral do sistema educativo, cos mdulos profesionais dos ttulos establecidos ao abeiro da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, establcense no anexo
Pgina 17 de 100

IV do presente decreto. 2. Sern obxecto de validacin os mdulos profesionais comns a varios ciclos formativos, de igual denominacin, duracin, contidos, obxectivos expresados como resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin, establecidos nos reais decretos polos que se fixan as ensinanzas mnimas dos ttulos de formacin profesional. Malia o anterior, e consonte o artigo 45.2 do Real decreto 1538/2006, do 15 de decembro, quen superara o mdulo profesional de formacin e orientacin laboral, ou o mdulo profesional de empresa e iniciativa emprendedora en calquera dos ciclos formativos correspondentes aos ttulos establecidos ao abeiro da Lei orgnica 2/2006, do 3 de maio, de educacin, ter validados os devanditos mdulos en calquera outro ciclo formativo establecido ao abeiro da mesma lei. 3. O mdulo profesional de formacin e orientacin laboral de calquera ttulo de formacin profesional poder ser obxecto de validacin sempre que se cumpran os requisitos establecidos no artigo 45.3 do Real decreto 1538/2006, do 15 de decembro, que se acredite polo menos un ano de experiencia laboral e se posa o certificado de tcnico en prevencin de riscos laborais, nivel bsico, expedido consonte o disposto no Real decreto 39/1997, do 17 de xaneiro, polo que se aproba o regulamento dos servizos de prevencin. 4. De acordo co establecido no artigo 49 do Real decreto 1538/2006, do 15 de decembro, poder determinarse a exencin total ou parcial do mdulo profesional de formacin en centros de traballo pola sa correspondencia coa experiencia laboral, sempre que se acredite unha experiencia relacionada con este ciclo formativo nos termos previstos no devandito artigo. Artigo 16. Correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades de competencia para a sa acreditacin, validacin ou exencin. 1. A correspondencia das unidades de competencia cos mdulos profesionais que forman as ensinanzas deste ttulo para a sa validacin ou exencin queda determinada no anexo V A) deste decreto. 2. A correspondencia dos mdulos profesionais que forman as ensinanzas deste ttulo coas unidades de competencia para a sa acreditacin queda determinada
Pgina 18 de 100

no anexo V B) deste decreto. V. Organizacin da imparticin Artigo 17. Distribucin horaria Os mdulos profesionais deste ciclo formativo organizaranse polo rxime ordinario, segundo se establece no anexo VI deste decreto. Artigo 18. Unidades formativas De acordo co artigo 9.2 do Real decreto 1538/2006, do 15 de decembro, e coa finalidade de facilitar a formacin ao longo da vida e servir de referente para a sa imparticin, establcese no anexo VII a divisin de determinados mdulos profesionais en unidades formativas de menor duracin. Artigo 19. Mdulo de proxecto. 1. O mdulo de proxecto includo no currculo deste ciclo formativo ten por finalidade a integracin efectiva dos aspectos mis salientables das competencias profesionais, persoais e sociais caractersticas do ttulo que se abordaron no resto dos mdulos profesionais, xunto con aspectos relativos ao exercicio profesional e xestin empresarial. Organizarase sobre a base da titora individual e colectiva. A atribucin docente ser a cargo do profesorado que imparta docencia no ciclo formativo. 2. Desenvolverase logo da avaliacin positiva de todos os mdulos profesionais de formacin no centro educativo, coincidindo coa realizacin dunha parte do mdulo profesional de formacin en centros de traballo e avaliarase unha vez cursado este, co obxecto de posibilitar a incorporacin das competencias adquiridas nel. Disposicins adicionais Primeira.- Oferta nas modalidades semipresencial e a distancia do presente ttulo.
Pgina 19 de 100

A imparticin das ensinanzas dos mdulos profesionais deste ciclo formativo nas modalidades semipresencial ou a distancia, que se ofrecern unicamente polo rxime para as persoas adultas, ha requirir a autorizacin previa da Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria, conforme o procedemento que se estableza. Segunda.- Titulacins equivalentes. 1. Os ttulos que se relacionan deseguido tern os mesmos efectos profesionais e acadmicos que o ttulo de tcnico superior en educacin infantil, establecido no Real decreto 1394/2007, do 29 de outubro, cuxo currculo para Galicia se desenvolve no presente decreto:
Ttulo de tcnico especialista en xardns de infancia, rama de servizos co-

munidade, da Lei 14/1970, do 4 de agosto, xeral de educacin e financiamento da reforma educativa.

Ttulo de tcnico especialista educador infantil, rama de servizos comunida-

de, da Lei 14/1970, do 4 de agosto, xeral de educacin e financiamento da reforma educativa.

Ttulo de tcnico superior en educacin infantil establecido polo Real decreto

2059/1995, do 22 de decembro, cuxo currculo para Galicia foi establecido polo decreto 86/1999, do 11 de marzo 2. A formacin establecida neste decreto no mdulo profesional de formacin e orientacin laboral capacita para levar a cabo responsabilidades profesionais equivalentes s que precisan as actividades de nivel bsico en prevencin de riscos laborais, establecidas no Real decreto 39/1997, do 17 de xaneiro, polo que se aproba o regulamento dos servizos de prevencin. 3. A formacin establecida no presente decreto no mdulo profesional de autonoma persoal e sade infantil garante o nivel de coecemento necesario para posibilitar unhas prcticas correctas de hixiene e manipulacin de alimentos de acordo coa esixencia do artigo 4.6 do Real decreto 202/2000, do 11 de febreiro, polo que se establecen as normas relativas a manipuladores e manipuladoras de aliPgina 20 de 100

mentos. Terceira.- Regulacin do exercicio da profesin. 1. De conformidade co establecido no Real decreto 1538/2006, do 15 de decembro, polo que se establece a ordenacin xeral da formacin profesional do sistema educativo, os elementos recollidos no presente decreto non constiten regulacin do exercicio de profesin titulada ningunha. 2. As mesmo, as equivalencias de titulacins acadmicas establecidas no apartado 1 da disposicin adicional segunda deste decreto hanse entender sen prexuzo do cumprimento das disposicins que habilitan para o exercicio das profesins reguladas. Cuarta.- Accesibilidade universal nas ensinanzas deste ttulo. 1. A Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria garantir que o alumnado poida acceder e cursar este ciclo formativo nas condicins establecidas na disposicin derradeira dcima da Lei 51/2003, do 2 de decembro, de igualdade de oportunidades, non discriminacin e accesibilidade universal das persoas con discapacidade. 2. As programacins didcticas que desenvolvan o currculo establecido no presente decreto debern ter en conta o principio de deseo para todos. Para tal efecto, han recoller as medidas necesarias co fin de que o alumnado poida conseguir a competencia xeral do ttulo, expresada a travs das competencias profesionais, persoais e sociais, as como os resultados de aprendizaxe de cada un dos mdulos profesionais. En calquera caso, estas medidas non podern afectar de forma significativa consecucin dos resultados de aprendizaxe previstos para cada un dos mdulos profesionais. Quinta. Autorizacin a centros privados para a imparticin das ensinanzas reguladas neste decreto

Pgina 21 de 100

A autorizacin a centros privados para a imparticin das ensinanzas deste ciclo formativo esixir que desde o inicio do curso escolar se cumpran os requisitos de profesorado, espazos e equipamentos regulados neste decreto. Sexta. Desenvolvemento do currculo. 1. O currculo establecido neste decreto require un posterior desenvolvemento a travs das programacins didcticas elaboradas polo equipo docente do ciclo formativo. Estas programacins han concretar e adaptar o currculo ao contorno socioeconmico do centro e s caractersticas do alumnado, tomando como referencia o perfil profesional do ciclo formativo a travs dos seus obxectivos xerais e dos resultados de aprendizaxe establecidos para cada mdulo profesional. 2. Os centros educativos han desenvolver o presente currculo de acordo co establecido no artigo 11 do Decreto 124/2007, do 28 de xuo, polo que se regula o uso e a promocin do galego no sistema educativo. Stima. Efectos acadmicos das unidades formativas. A Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria ha determinar os efectos acadmicos da divisin dos mdulos profesionais en unidades formativas s que se fai referencia no artigo 18. Disposicin transitoria nica. Centros privados con autorizacin para impartir ciclos formativos de formacin profesional. A autorizacin concedida aos centros educativos de titularidade privada para impartir as ensinanzas s que se fai referencia no Decreto 86/1999, do 11 de marzo, polo que se establece o currculo do ciclo formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en educacin infantil, entenderase referida s ensinanzas reguladas no presente decreto. Disposicin derrogatoria

Pgina 22 de 100

nica.- Derrogacin de normas. Queda derrogado o decreto 86/1999, do 11 de marzo, polo que se establece o currculo do ciclo formativo de grao superior correspondente ao ttulo de tcnico superior en educacin infantil, e todas as disposicins de igual ou inferior rango que se opoan ao disposto neste decreto, sen prexuzo da disposicin derradeira primeira. Disposicin derradeira Primeira. Implantacin das ensinanzas recollidas neste decreto 1. No curso 2008-2009 implantarase o primeiro curso polo rxime ordinario e deixar de impartirse o primeiro curso das ensinanzas s que se fai referencia no artigo 1.2 deste decreto. 2. No curso 2009-2010 implantarase o segundo curso polo rxime ordinario e deixar de impartirse o segundo curso das ensinanzas s que se fai referencia no artigo 1.2 deste decreto. 3. No curso 2008-2009 implantaranse as ensinanzas reguladas no presente decreto polo rxime para as persoas adultas e deixarn de impartirse as ensinanzas s que fai referencia no artigo 1.2. Segunda.- Desenvolvemento normativo 1. Autorzase a persoa titular da Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria para ditar as disposicins que sexan necesarias para a execucin e o desenvolvemento do establecido neste decreto. 2. Autorzase a persoa titular da Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria para modificar o anexo II B), relativo a equipamentos, cando por razns de obsolescencia ou actualizacin tecnolxica as se xustifique. Terceira.- Entrada en vigor. O presente decreto entrar en vigor aos vinte das da sa publicacin no Diario
Pgina 23 de 100

Oficial de Galicia.

Pgina 24 de 100

1.
1.1

Anexo I. Mdulos profesionais

Mdulo profesional: didctica da educacin infantil
Equivalencia en crditos ECTS: 14 Cdigo: MP0011 Duracin: 240 horas

1.1.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Contextualiza a intervencin educativa en relacin co marco lexislativo e os fins da institucin. CA1.1. Identificouse a informacin sobre o contorno social, econmico e cultural que til para a intervencin. CA1.2. Analizouse a lexislacin autonmica, estatal e europea en relacin aos servizos educativos de atencin infancia. CA1.3. Analizouse a lexislacin sobre normalizacin lingstica. CA1.4. Identificronse propostas de educacin infantil propias da realidade galega. CA1.5. Comparronse os tipos de centros e programas de educacin formal e non formal. CA1.6. Definronse as caractersticas, os obxectivos, a organizacin e o tipo de funcionamento dunha escola infantil. CA1.7. Describronse as caractersticas, os obxectivos, a organizacin e o tipo de funcionamento dunha institucin de educacin non formal. CA1.8. Valorouse a actividade profesional das persoas coa titulacin de tcnico de educacin infantil no contexto da intervencin educativa. CA1.9. Utilizronse novas tecnoloxas como fonte de informacin e valorouse o seu uso. CA1.10. Amosouse iniciativa e disposicin ante novas situacins da profesin. RA2. Determina os obxectivos da intervencin educativa en relacin cos niveis de planificacin, os elementos que a compoen e os criterios de formulacin, nos mbitos formais e non formais. CA2.1. Identificronse os elementos dun currculo. CA2.2. Identificronse os elementos dun proxecto de intervencin educativa non formal. CA2.3. Analizronse os elementos do currculo de educacin infantil. CA2.4. Describronse as bases en que se apoia o currculo da educacin Infantil. CA2.5. Identificronse os niveis de concrecin curricular. CA2.6. Identificronse os niveis de planificacin dunha actividade de educacin non formal: plan, programa e proxecto. CA2.7. Comparronse documentos de planificacin de tipos de institucin nos mbitos formal e non formal.
Pgina 25 de 100

 CA2.8. Seleccionronse obxectivos e contidos partindo do marco curricular, do plan ou do programa, as como das caractersticas dos cativos e das cativas, para conseguir o desenvolvemento das sas capacidades individuais. CA2.9. Valorouse a importancia da planificacin no proceso de intervencin educativa. RA3. Determina as estratexias metodolxicas que se deben aplicar consonte os modelos psicopedagxicos. CA3.1. Identificronse os modelos didcticos especficos da educacin infantil. CA3.2. Interpretronse os fundamentos dos modelos de atencin infancia. CA3.3. Analizronse os principios psicopedagxicos dos modelos mis recentes en relacin coa educacin formal de educacin infantil. CA3.4. Comparronse experiencias educativas salientables para definir a propia intervencin educativa. CA3.5. Integrronse os temas transversais na elaboracin de unidades didcticas. CA3.6. Seleccionronse criterios metodolxicos conforme os obxectivos da institucin, o marco curricular, e as necesidades e os intereses dos cativos e das cativas. CA3.7. Deseronse as adaptacins curriculares tendo en conta as recomendacins das entidades e do persoal profesional implicado, as como a informacin obtida. CA3.8. Valorouse a participacin nas actividades en equipo, o contraste de opinins e o intercambio de experiencias. RA4. Determina e organiza os recursos materiais e persoais, os espazos e os tempos, consonte a normativa legal e aplicando criterios pedagxicos na intervencin educativa na infancia. CA4.1. Identificronse os materiais didcticos, os espazos e os tempos de acordo coa intervencin educativa. CA4.2. Describiuse a normativa que regula o uso de espazos, recursos e tempos no mbito formal e non formal, segundo o marco autonmico e estatal. CA4.3. Definiuse a organizacin do tempo e do espazo como recurso didctico. CA4.4. Recoeceuse e valorouse a necesidade de organizar as tarefas. CA4.5. Analizronse os modelos de agrupamento de acordo co nmero de participantes, a idade, a metodoloxa e a programacin prevista. CA4.6. Analizronse os espazos, os materiais didcticos e a moblaxe, e comprobouse o cumprimento das normas de seguridade e hixiene, as como as condicins de accesibilidade. CA4.7. Seleccionronse materiais didcticos e didctico-interactivos acados para os obxectivos, os contidos e os criterios metodolxicos. CA4.8. Establecronse os espazos, os materiais, os recursos humanos e os tempos tendo en conta a idade, o nmero de nenos e nenas e, de ser o caso, as necesidades educativas especiais. CA4.9. Responsabilizouse da importancia de xerar contornos seguros. RA5. Planifica as actividades de educacin formal e non formal en relacin cos obxectivos da programacin e coas caractersticas dos cativos e das cativas. CA5.1. Relacionronse as actividades cos obxectivos, os contidos, a metodoloxa e as necesidades individuais dos cativos e das cativas. CA5.2. Integrronse os temas transversais nas actividades programadas.
Pgina 26 de 100

 CA5.3. Deseronse actividades para o tratamento da atencin diversidade e a compensacin de desigualdades sociais. CA5.4. Identificronse dificultades e propuxronse solucins viables. CA5.5. Elaborronse adaptacins curriculares en funcin das caractersticas individuais e das necesidades especficas de apoio educativo aos grupos destinatarios. CA5.6. Analizronse adaptacins curriculares en relacin a supostos de necesidades educativas especiais permanentes ou temporais. CA5.7. Valorouse a coherencia da planificacin das actividades de educacin formal e non formal respecto aos obxectivos da programacin. RA6. Desea a avaliacin dos procesos de intervencin e argumenta a seleccin do modelo, as estratexias, as tcnicas e os instrumentos utilizados. CA5.1. Identificronse os modelos de avaliacin. CA5.2. Definronse as estratexias e as tcnicas de avaliacin, tendo en conta a planificacin e os momentos da intervencin. CA5.3. Seleccionronse as estratexias e as tcnicas de avaliacin en varios momentos ao longo do proceso de intervencin. CA5.4. Deseronse as actividades de avaliacin tendo en conta os criterios e os procedementos establecidos dentro do marco curricular, no caso da educacin formal, e do plan ou programa, no caso da educacin non formal. CA5.5. Establecronse indicadores de avaliacin en varios momentos do proceso de intervencin, para valorar a adecuacin dos obxectivos e dos criterios metodolxicos, a seleccin e a secuencia dos contidos e das actividades, as como a funcionalidade e a adecuacin dos espazos e dos materiais empregados. CA5.6. Valorouse a importancia da avaliacin en cada momento do proceso. CA5.7. Valorouse a importancia de manter unha actitude permanente de mellora na eficacia e na calidade do servizo. CA5.8. Identificronse os recursos para a formacin permanente do persoal educador.

1.1.2

Contidos bsicos
Anlise do contexto da intervencin educativa

A infancia: historia e lexislacin especfica. Institucins formais e non formais de atencin infancia: tipos, modelos, funcins e caractersticas. Anlise da lexislacin europea, estatal e autonmica de servizos de atencin infancia no mbito formal e non formal. Intervencin educativa en contornos bilinges. Lexislacin especfica e situacin sociolingstica de Galicia. Papel do persoal coa titulacin de tcnico de educacin infantil na intervencin educativa. Escola infantil: modelos, funcins e caractersticas. Anlise de propostas de educacin infantil para o medio rural. Valoracin das novas tecnoloxas como fonte de informacin.
Pgina 27 de 100

Deseo da intervencin educativa

Currculo: tipos e elementos que o compoen. O currculo en educacin infantil. Niveis de concrecin curricular. Anlise e identificacin dos elementos que compoen un proxecto educativo e unha proposta pedagxica. Niveis de planificacin dunha intervencin no mbito non formal: plan, programa e proxecto. Comparacin entre documentos de planificacin de institucins formais e non formais. Atencin diversidade nas intervencins educativas. Valoracin da importancia da planificacin na atencin infancia.
Determinacin de estratexias metodolxicas

Modelos didcticos especficos de educacin infantil. Achegas histricas que definen o proceso de ensino e aprendizaxe. Anlise dos principios psicopedagxicos que sustentan os modelos mis recentes de educacin infantil. Programacin e elaboracin de unidades didcticas. Anlise das posibilidades na intervencin con alumnado con necesidades especficas de apoio educativo. Comparacin de diversas experiencias educativas en nenos e nenas de cero a seis anos. Valoracin da participacin no traballo en equipo.
Planificacin de espazos, tempos e recursos na intervencin educativa

Materiais didcticos, espazos e tempos. Normativa reguladora do uso de espazos, recursos e tempos na intervencin formal e non formal. Normativa de seguridade nos espazos e nos recursos dedicados atencin infancia. Recursos didcticos: organizacin espacial e temporal. Seleccin de materiais consonte a planificacin da intervencin educativa. Asignacin de espazos, tempos e recursos (materiais e persoais), conforme a planificacin da intervencin educativa. Accesibilidade aos espazos. Sensibilizacin respecto xeracin de contornos seguros.
Organizacin da posta en prctica de actividades de educacin formal e non formal

Transversalidade en educacin infantil. Identificacin do currculo oculto na prctica da educacin infantil.

Pgina 28 de 100

Deseo de actividades que traten a atencin diversidade e a compensacin de desigualdades sociais. Anlise e deseo de adaptacins curriculares. Posta en prctica das actividades formais e non formais. Valoracin da coherencia da posta en prctica de actividades formais e non formais.
Deseo da avaliacin do proceso de intervencin

Avaliacin: modelos, tcnicas e instrumentos. Indicadores de avaliacin. Seleccin e elaboracin de instrumentos. Observacin. Elaboracin de memorias e informes. Interpretacin da informacin obtida dos procesos de avaliacin. Xestin da calidade en centros educativos. Recoecemento da necesidade de avaliar o proceso de intervencin educativa. Predisposicin autocrtica e autoavaliacin. Actualizacin e formacin permanente. Recursos.

1.1.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as funcins consistentes no deseo, a planificacin e a avaliacin das intervencins educativas que se levarn a cabo con cativos e cativas de cero a seis anos. O deseo e a planificacin abranguen aspectos como: Definicin e secuenciacin das intervencins educativas. Planificacin da intervencin e da avaliacin. Planificacin da organizacin dos recursos. Definicin e/ou elaboracin da memoria, os informes, protocolos, etc. A funcin de avaliacin abrangue aspectos relacionadas co deseo da valoracin da intervencin aplicando criterios de calidade s sas intervencins. As actividades profesionais asociadas a estas funcins desenvlvense na atencin infancia de cero a tres anos, na educacin formal e na non formal, e ata seis anos en educacin non formal. A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), b), c), f), g), h), i), j), k) e l) do ciclo formativo, e as competencias a), b), e), g), h), i), k) e l) do ttulo. As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permitan alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre: Unha fase previa ao deseo da intervencin educativa de anlise do contexto onde se desenvolva a educacin infantil, as como das caractersticas das institucins formais e non formais de atencin aos nenos e s nenas de cero a seis anos. Deseo e elaboracin de programas, proxectos e actividades que organicen e establezan a secuencia dos procesos de intervencin educativa nos cativos e nas cativas
Pgina 29 de 100

de cero a seis anos, tendo en conta as caractersticas das institucins onde se desenvolva a intervencin, os destinatarios implicados e os recursos. Deseo dos procesos avaliativos da intervencin educativa para conseguir unha ptima calidade nas sas intervencins educativas con cativos e cativas de cero a seis anos. Todas estas lias de organizacin han ter en conta o traballo en grupo, a creatividade e a autoavaliacin do traballo realizado, como estratexias para un mellor desenvolvemento das aprendizaxes. Dado o carcter de soporte que ten este mdulo profesional, e que se considera bsico para comprender o proceso tecnolxico das intervencins educativas de atencin infancia, recomndase que se poa en prctica durante o primeiro perodo do desenvolvemento deste ciclo.

Pgina 30 de 100

1.2

Mdulo profesional: autonoma persoal e sade infantil

Equivalencia en crditos ECTS: 12 Cdigo: MP0012 Duracin: 155 horas

1.2.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Planifica actividades educativas de atencin s necesidades bsicas dos pequenos e das pequenas analizando as pautas de alimentacin, hixiene e descanso, e os patrns de crecemento e desenvolvemento fsico. CA1.1. Identificronse as etapas do desenvolvemento fsico e os factores que inflen nel. CA1.2. Describronse os parmetros bsicos para o seguimento no desenvolvemento fsico dos nenos e das nenas. CA1.3. Identifcanse os tipos de alimentacin da infancia. CA1.4. Describronse as caractersticas e as necesidades dos pequenos e das pequenas en relacin coa alimentacin, a hixiene e o descanso. CA1.5. Identificronse os criterios axeitados na elaboracin de mens. CA1.6. Elaborronse tipos de dietas e mens adaptados s caractersticas persoais: idade, alerxias, intolerancias alimentarias, etc. CA1.7. Analizronse as pautas de actuacin na manipulacin dos alimentos. CA1.8. Describronse as pautas de actuacin en relacin ao aseo, a hixiene, o vestido, o descanso e o sono infantil. CA1.9. Identificronse os principais trastornos e conflitos relacionados coa alimentacin, a hixiene e o descanso. CA1.10. Propuxronse actividades, recursos e estratexias acadas para a satisfaccin das necesidades bsicas dos pequenos e das pequenas. CA1.11. Deseronse ambientes aptos e seguros para a satisfaccin das necesidades de alimentacin, hixiene e descanso. CA1.12. Establecronse os elementos materiais, espaciais e temporais que interveen na planificacin e no desenvolvemento das rutinas diarias. CA1.13. Relacionouse o xeito de atencin de cada necesidade bsica coas caractersticas dos cativos e das cativas. CA1.14. Valorouse a importancia educativa das actividades relacionadas coa satisfaccin das necesidades bsicas. RA2. Programa intervencins educativas para favorecer o desenvolvemento de hbitos de autonoma persoal nos cativos e nas cativas en relacin coas estratexias de planificacin educativa e os ritmos de desenvolvemento infantil. CA2.1. Describronse as fases do proceso de adquisicin de hbitos. CA2.2. Formulronse obxectivos acordes s posibilidades de autonoma pequenos e das pequenas.

Pgina 31 de 100

 CA2.3. Estableceuse a secuencia das aprendizaxes de autonoma persoal a partir das caractersticas evolutivas dos pequenos e das pequenas. CA2.4. Deseronse ambientes favorecedores da autonoma persoal na infancia. CA2.5. Establecronse estratexias e instrumentos para a deteccin de elementos que dificulten a adquisicin da autonoma persoal dos cativos e das cativas. CA2.6. Propuxronse actividades axeitadas para a adquisicin de hbitos de autonoma persoal das nenas e dos nenos. CA2.7. Identificronse os conflitos e os trastornos relacionados coa adquisicin de hbitos de autonoma na infancia. CA2.8. Valorouse a importancia da adquisicin da autonoma persoal para a construcin dunha autoimaxe positiva e do seu desenvolvemento integral, por parte do cativo e da cativa. CA2.9. Valorouse a importancia da colaboracin da familia na adquisicin e na consolidacin de hbitos de autonoma persoal. CA2.10. Explicouse o papel das persoas adultas na adquisicin da autonoma infantil. RA3. Organiza os espazos, os tempos e os recursos da intervencin en relacin cos ritmos infants e a necesidade das rutinas dos nenos e das nenas de cero a seis anos e, de ser o caso, coas axudas tcnicas que cumpran. CA3.1. Explicouse o papel das rutinas no desenvolvemento infantil e a sa influencia na organizacin temporal da actividade do centro. CA3.2. Establecronse as rutinas diarias para a alimentacin, a hixiene e os descanso. CA3.3. Preparouse o espazo e as condicins mis acadas para o descanso, a hixiene e a alimentacin. CA3.4. Organizronse os tempos respectando os ritmos infants e o equilibro entre os perodos de actividade e de descanso. CA3.5. Achegronse solucins ante as dificultades detectadas. CA3.6. Seleccionronse os obxectos e os recursos materiais necesarios para traballar cos hbitos de alimentacin, hixiene, descanso, etc. CA3.7. Seleccionronse as axudas tcnicas necesarias. CA3.8. Comprobouse que o ambiente, os materiais e equipamentos especficos cumpran as normas de hixiene e seguridade establecidas na normativa. CA3.9. Valorouse a importancia de respectar os ritmos individuais dos cativos e das cativas. CA3.10. Organizronse actividades e campaas de promocin da sade. RA4. Realiza actividades de atencin s necesidades bsicas e de adquisicin de hbitos de autonoma dos cativos e das cativas, e xustifica as pautas de actuacin. CA4.1. Levouse a cabo a intervencin con adecuacin s caractersticas individuais dos pequenos e das pequenas, aos criterios metodolxicos previstos e aos recursos dispoibles. CA4.2. Describronse as estratexias para satisfacer as necesidades de relacin nas rutinas diarias. CA4.3. Aplicronse as tcnicas de alimentacin, aseo e hixiene infantil de bebs. CA4.4. Estableceuse unha relacin educativa cos nenos e coas nenas.

Pgina 32 de 100

 CA4.5. Aplicronse estratexias metodolxicas para favorecer o desenvolvemento da autonoma persoal nos cativos e nas cativas. CA4.6. Respectronse os ritmos individuais. CA4.7. Utilizronse as axudas tcnicas seguindo os protocolos establecidos. CA4.8. Respectronse as normas de hixiene, prevencin e seguridade. CA4.9. Respondeuse adecuadamente ante as continxencias. CA4.10. Valorouse o papel do persoal educador na satisfaccin das necesidades bsicas e no desenvolvemento da autonoma dos cativos e das cativas. RA5. Intervn en situacins de especial dificultade ou risco para a sade e para a seguridade dos cativos e das cativas, e relaciona a sa actuacin cos protocolos establecidos para a prevencin e a intervencin en casos de doenza ou accidente. CA5.1. Identificronse as caractersticas e as necesidades bsicas dos nenos e das nenas de cero a seis anos en materia de sade e seguridade, en relacin coa etapa evolutiva en que se achen e cos instrumentos axeitados. CA5.2. Identificronse os principais factores implicados no proceso de doenzasade. CA5.3. Describronse as condicins e as medidas sanitarias e preventivas que cumpra adoptar para a promocin da sade e o benestar nos centros de atencin infancia. CA5.4. Valorouse a importancia do estado de sade e da hixiene persoal ddo persoal educador na prevencin de riscos para a sade. CA5.5. Indicronse os criterios e os sntomas mis salientables para a identificacin das principais doenzas infants, e describronse os protocolos de actuacin. CA5.6. Identificronse os accidentes infants mis frecuentes. CA5.7. Describronse as estratexias de prevencin dos accidentes infants. CA5.8. Valorouse o papel das actitudes do educador ou da educadora infantil ante as situacins de doenza e accidente. CA5.9. Comprobouse que o ambiente, os materiais e os equipamentos especficos cumpran as normas de calidade e seguridade. CA5.10. Establecronse e mantivronse relacins de comunicacin efectivas coas familias e, de ser o caso, con profesionais, seguindo os procedementos previstos. CA5.11. Valorouse a importancia da educacin para a sade na escola infantil. CA5.12. Valorouse o papel do persoal con titulacin de tcnico en educacin infantil como axente de sade e seguridade. RA6. Avala o proceso e o resultado da intervencin en relacin coa satisfaccin das necesidades bsicas e a adquisicin de hbitos de autonoma persoal, e xustifica a seleccin das estratexias e dos instrumentos empregados. CA6.1. Identificronse as fontes de informacin e as tcnicas de seguimento do desenvolvemento fsico e da adquisicin de hbitos, e a deteccin de situacins de risco. CA6.2. Seleccionronse os indicadores e os instrumentos axeitados para o control e o seguimento da evolucin dos cativos e das cativas, e do proceso de intervencin. CA6.3. Aplicouse o instrumento de avaliacin seguindo o procedemento correcto. CA6.4. Rexistrronse os datos no soporte establecido. CA6.5. Interpretouse correctamente a informacin recollida. CA6.6. Identificronse as causas dunha intervencin non adecuada.
Pgina 33 de 100

 CA6.7. Identificronse as situacins en que cumpra a colaboracin das familias e doutro persoal profesional. CA6.8. Elaborronse informes sobre a evolucin na adquisicin de hbitos, a satisfaccin das necesidades bsicas e os trastornos nestes mbitos dirixidos s familias e a outro persoal profesional. CA6.9. Valorouse a importancia da avaliacin para dar unha resposta acada s necesidades bsicas dos cativos e das cativas.

1.2.2

Contidos bsicos
Planificacin de actividades educativas de atencin s necesidades bsicas

Crecemento e desenvolvemento fsico de cero a seis anos: etapas, caractersticas e trastornos mis frecuentes. Factores que inflen no crecemento e no desenvolvemento infantil. Parmetros bsicos para o seguimento no desenvolvemento fsico dos nenos e das nenas. Alimentacin: tipos. Anlise das caractersticas e das pautas da alimentacin infantil. Anlise da informacin dos produtos alimentarios. Calidade alimentaria. Criterios para a elaboracin de mens infants. Elaboracin de mens adecuados s necesidades derivadas dos trastornos alimentarios, tendo en conta as alerxias e as intolerancias. Manipulacin dos alimentos. Identificacin das necesidades e dos ritmos de descanso e de sono infants. Aseo e hixiene persoal. Vestido, calzado e outros obxectos de uso persoal. Identificacin de trastornos relacionados coa alimentacin, co descanso e coa hixiene. Principais afeccins alimentarias: alerxias e intolerancias. Dietas tipo. Valoracin da atencin s necesidades bsicas como momento educativo. Prevencin e seguridade na atencin s necesidades bsicas: anlise de perigos e puntos de control crticos.
Programacin de intervencins para a adquisicin de hbitos de autonoma persoal na infancia

Autonoma persoal na infancia: pautas de desenvolvemento. Anlise de estratexias educativas de creacin e mantemento de hbitos relacionados coa alimentacin, co descanso, co control de esfnteres e coa autonoma persoal nas actividades da vida coti infantil. Identificacin de conflitos e trastornos relacionados coa adquisicin de hbitos de autonoma persoal. Valoracin da autonoma persoal no desenvolvemento integral dos cativos e das cativas.
Pgina 34 de 100

Valoracin do papel das persoas adultas na adquisicin da autonoma persoal dos cativos e das cativas.
Organizacin dos espazos, o tempo e os recursos para a satisfaccin das necesidades bsicas e a adquisicin de hbitos

Determinacin de instalacins e dos materiais para a alimentacin, a hixiene e o descanso dos pequenos e das pequenas. Alteracins e conservacin dos alimentos. Hixiene das instalacins e dos utensilios. Adecuacin de espazos e recursos para favorecer a autonoma dos pequenos e das pequenas. Anlise das rutinas na organizacin do tempo. Organizacin da actividade: importancia dos ritmos individuais e do equilibro entre a actividade e o descanso. Normativa en materia de seguridade e hixiene. Identificacin de axudas tcnicas para a mobilidade e a comunicacin na infancia. Valoracin das necesidades infants como eixe da actividade educativa. Organizacin de actividades e campaas de promocin da sade.
Intervencin en atencin s necesidades bsicas e de promocin da autonoma persoal

Aplicacin de tcnicas para a alimentacin de bebs. Manipulacin hixinica dos alimentos. Anlise de prcticas concretas de hixiene no mbito da educacin infantil. Anlise do proceso que as nenas e os nenos seguen no control de esfnteres. Aplicacin de tcnicas para o aseo e a hixiene infants. Anlise do papel do persoal profesional da educacin infantil na atencin s necesidades bsicas e na promocin da autonoma persoal dos cativos e das cativas. Normas de seguridade e hixiene aplicables ao persoal profesional da educacin infantil. Valoracin da coordinacin coas familias e con outras persoas profesionais para a atencin dos cativos e das cativas.
Intervencin en situacins de especial dificultade relacionadas coa sade e a seguridade

Sade e doenza. Promocin da sade. Factores implicados no proceso de doenza-sade Educacin para a sade na escola infantil. Identificacin das doenzas infants mis frecuentes. Pautas de intervencin. Vacinas Trastornos derivados da discapacidade e de situacins de inadaptacin social. Pautas de intervencin. Perigos e puntos de control crticos.
Pgina 35 de 100

Anlise dos riscos e dos factores que predispoen para os accidentes na infancia. Epidemioloxa. Prevencin de riscos relacionados coa sade e a seguridade infants. Valoracin do papel do persoal profesional da educacin infantil na prevencin de riscos relacionados coa sade e a seguridade infants.
Avaliacin de programas de adquisicin de hbitos e atencin s necesidades bsicas

Instrumentos para o control e o seguimento do desenvolvemento fsico e a adquisicin de hbitos de autonoma persoal. Interpretacin de instrumentos e datos sobre a evolucin dos parmetros fsicos. Anlise de estratexias e instrumentos para valorar as condicins de seguridade e hixiene dos centros educativos e de atencin infancia. Deteccin de indicadores de risco para a sade o a seguridade infantil. Informacin s familias e a outras persoas profesionais: instrumentos.

1.2.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as funcins de organizacin, intervencin, execucin e avaliacin de intervencins educativas dirixidas a satisfacer as necesidades bsicas dos nenos e das nenas, e a favorecer a adquisicin e o mantemento de hbitos de autonoma persoal nos pequenos e nas pequenas de cero a seis anos. A funcin de organizacin abrangue aspectos como: Deteccin de necesidades. Elaboracin da programacin especificando todos os seus elementos. A funcin de intervencin e execucin abrangue aspectos como: Recollida de informacin dos cativos e das cativas. Organizacin da actuacin e previsin de continxencias. Establecemento de axudas tcnicas, de ser o caso. Desenvolvemento da actuacin propiamente dita. Aplicacin das estratexias de intervencin establecidas na programacin. Elaboracin e formalizacin da documentacin asociada ao proceso. A funcin de avaliacin refrese ao control e ao seguimento das actividades de atencin s necesidades bsicas e de ensino de habilidades de autonoma persoal. As actividades profesionais asociadas a estas funcins desenvlvense no mbito da educacin formal e non formal, e no dos servizos sociais dirixidos a menores en situacin de risco ou exclusin social. A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), b), c), f), g) e l) do ciclo formativo, e as competencias a), b), c), f), g), j) e k) do ttulo. As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo estn relacionadas con: Deseo de programas e de actividades partindo do coecemento das caractersticas do desenvolvemento fsico dos pequenos e das pequenas, da importancia educativa dos momentos dedicados alimentacin, a hixiene e ao descanso, e das posibilidades de autonoma persoal en cada idade.
Pgina 36 de 100

 Organizacin de espazos, tempos e materiais que permitan unha axeitada resposta s necesidades bsicas e, ao mesmo tempo, o desenvolvemento da autonoma persoal do cativo ou da cativa, sempre nun marco de prevencin e seguridade. Seleccin e posta en prctica de estratexias metodolxicas que favorezan a autonoma dos cativos e das cativas. Deteccin de situacins de risco para a sade e a seguridade infants.

Pgina 37 de 100

1.3

Mdulo profesional: o xogo infantil e a sa metodoloxa

Equivalencia en crditos ECTS: 12 Cdigo: MP0013 Duracin: 187 horas

1.3.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Contextualiza o modelo ldico na intervencin educativa e valrao tendo en conta as teoras sobre o xogo, a sa evolucin, a sa importancia no desenvolvemento infantil e o seu papel como eixe metodolxico. CA1.1. Identificronse as caractersticas do xogo nos nenos e nas nenas. CA1.2. Analizouse a evolucin e a importancia do xogo durante o desenvolvemento infantil. CA1.3. Valorouse a importancia de incorporar aspectos ldicos no proceso de ensino e aprendizaxe. CA1.4. Establecronse similitudes e diferenzas entre as teoras do xogo. CA1.5. Relacionouse o xogo coas dimensins do desenvolvemento infantil. CA1.6. Recoeceuse a importancia do xogo como factor de integracin, adaptacin social, igualdade e convivencia. CA1.7. Analizronse as tcnicas e os recurso do xogo: cesto dos tesouros e xogo heurstico. CA1.8. Analizronse proxectos que utilicen o xogo como eixe de intervencin, no mbito formal e non formal. CA1.9. Incorporronse elementos ldicos na intervencin educativa. CA1.10. Valorouse a importancia do xogo no desenvolvemento infantil e como eixe metodolxico da intervencin educativa. RA2. Desea proxectos de intervencin ldicos en relacin co contexto, co equipamento e co servizo en que se desenvolva, as como cos principios da animacin infantil. CA2.1. Describronse os principios, os obxectivos e as modalidades da animacin infantil. CA2.2. Identificronse os tipos de centros que ofrecen actividades de xogo infantil. CA2.3. Analizouse a lexislacin, as caractersticas, os requisitos mnimos de funcionamento, as funcins e o persoal. CA2.4. Identificronse as caractersticas e as prestacins do servizo ou do equipamento ldico. CA2.5. Aplicronse os elementos da programacin no deseo do proxecto ldico. CA2.6. Establecronse espazos de xogo tendo en conta o tipo de institucin, os obxectivos previstos, as caractersticas dos cativos e das cativas, os materiais de que se dispoa, o orzamento e o tipo de actividade para realizar neles. CA2.7. Valorronse as novas tecnoloxas como fonte de informacin na planificacin de proxectos ldico-recreativos.
Pgina 38 de 100

 CA2.8. Definronse os criterios de seleccin dos materiais e das actividades para realizar, de organizacin e recollida de materiais, das tcnicas de avaliacin e dos elementos de seguridade nos lugares de xogos. CA2.9. Tvose en conta a xestin e a organizacin de recursos humanos e materiais no deseo do proxecto ldico. CA2.10. Adaptouse un proxecto tipo de intervencin ldico-recreativa para un programa, para un centro ou para unha institucin concretos. CA2.11. Valorouse a importancia de xerar contornos seguros. RA3. Desea actividades ldicas en relacin coas teoras do xogo e co momento evolutivo en que se ache o cativo ou a cativa. CA3.1. Tvose en conta o momento evolutivo no deseo das actividades ldicas. CA3.2. Enumerronse e clasificronse actividades ldicas atendendo a criterios como as idades, os espazos, o papel do persoal tcnico, o nmero de participantes, as capacidades que desenvolven, as relacins que se establecen e os materiais necesarios. CA3.3. Tivronse en conta as caractersticas e o nivel de desenvolvemento dos pequenos e das pequenas para a programacin de actividades ldico-recreativas. CA3.4. Compilronse xogos tradicionais relacionados coa idade. CA3.5. Analizronse os elementos da planificacin de actividades ldicas. CA3.6. Relacionouse o significado dos xogos mis frecuentes na etapa infantil coas capacidades que desenvolven. CA3.7. Valorronse as novas tecnoloxas como fonte de informacin. CA3.8. Valorouse a actitude do persoal profesional con respecto ao tipo de intervencin. RA4. Selecciona xoguetes para actividades ldicas e relaciona as sas caractersticas coas etapas do desenvolvemento infantil. CA4.1. Analizronse tipos de xoguetes, as sas caractersticas, a sa funcin e as capacidades que contriben a desenvolver o proceso evolutivo dos nenos e das nenas. CA4.2. Valorronse as novas tecnoloxas como fonte de informacin. CA4.3. Elaborouse un catlogo de xoguetes infants acados para a idade. CA4.4. Compilronse xoguetes tradicionais en relacin coa idade. CA4.5. Identificronse xoguetes para espazos pechados e abertos adecuados idade. CA4.6. Enumerronse e clasificronse xoguetes atendendo a criterios de idade, espazo de realizacin, papel do persoal educador, nmero de participantes, capacidades que desenvolven, relacins que se establecen e materiais necesarios. CA4.7. Analizouse a necesidade das adaptacins nos recursos ldicos coa aplicacin de axudas tcnicas. CA4.8. Establecronse criterios para a disposicin, a utilizacin e a conservacin de materiais ldicos. CA4.9. Analizouse a lexislacin en materia de uso e seguridade de xoguetes. CA4.10. Recoeceuse a necesidade da adecuacin s condicins de seguridade dos xoguetes infants. RA5. Pon en prctica actividades ldicas en relacin cos obxectivos establecidos e os recursos necesarios.
Pgina 39 de 100

 CA5.1. Tvose en conta a adecuacin das actividades para os obxectivos establecidos na sa posta en prctica. CA5.2. Xustificouse a necesidade de diversidade no desenvolvemento de actividades ldicas. CA5.3. Organizronse os espazos, os recursos e os materiais tendo en conta as caractersticas evolutivas das persoas destinatarias, en funcin das sas idades e consonte os obxectivos previstos. CA5.4. Estableceuse unha distribucin temporal das actividades en funcin da idade das persoas destinatarias. CA5.5. Identificronse os trastornos mis comns e as alternativas de intervencin. CA5.6. Realizronse xoguetes con materiais adecuados etapa. CA5.7. Realizronse as actividades ldico-recreativa axustndose planificacin temporal. CA5.8. Valorouse a importancia de xerar contornos seguros. RA6. Avala proxectos e actividades de intervencin ldica, e xustifica as tcnicas e os instrumentos de observacin seleccionados. CA6.1. Identificronse as condicins e os mtodos necesarios para realizar unha avaliacin da actividade ldica. CA6.2. Seleccionronse os indicadores de avaliacin. CA6.3. Aplicronse tcnicas e instrumentos de avaliacin a distintas situacins ldicas, tendo en conta criterios de fiabilidade, validez, utilidade e pragmatismo para as persoas usuarias da informacin. CA6.4. Elixiuse e aplicouse a tcnica acada segundo a finalidade do rexistro. CA6.5. Extraronse as conclusins e explicronse as consecuencias derivadas, para o axuste ou para a modificacin do proxecto. CA6.6. Valorouse o uso das novas tecnoloxas como fonte de informacin. CA6.7. Identificronse as adaptacins requiridas polo xogo nun suposto prctico de observacin de actividade ldica.

1.3.2

Contidos bsicos
Determinacin do modelo ldico na intervencin educativa

Xogo e desenvolvemento infantil. Xogo e dimensins afectiva, social, cognitiva, sensorial e motora. Teoras do xogo: tipos e clases. Xogo e aprendizaxe escolar. Xogo e integracin social: diversidade. Modelo ldico: caractersticas. Anlise das tcnicas e dos recursos do modelo ldico. O cesto dos tesouros e o xogo heurstico. Toma de conciencia da importancia do xogo no desenvolvemento infantil. Valoracin do xogo na intervencin educativa.

Pgina 40 de 100

Planificacin de proxectos ldico-recreativos de intervencin na infancia

Animacin como actividade socioeducativa na infancia. Obxectivos e modalidades da animacin infantil. Elementos da planificacin de proxectos ldicos. Espazos ldicos interiores e exteriores. Necesidades infants. Anlise dos espazos ldicos e recreativos das zonas urbanas e rurais. Sectores produtivos de oferta ldica. Ludotecas. Outros servizos ldicos: espazos de xogos en grandes almacns, aeroportos, hoteis, centros hospitalarios, etc. Medidas de seguridade nos espazos ldicos e recreativos. Identificacin e seleccin de tcnicas e recursos ldicos. Planificacin, deseo e organizacin de recunchos e zonas de xogo interiores e exteriores. Adaptacins nos recursos e nas axudas tcnicas referidas ao xogo. Uso das novas tecnoloxas na planificacin de proxectos ldico-recreativos.
Planificacin de actividades ldicas

Xustificacin do xogo como recurso educativo. Proceso de anlise de persoas destinatarias. Elementos da planificacin de actividades ldicas. Materiais e recursos ldicos utilizados nos xogos escolares e extraescolares. Clasificacin dos xogos: tipos e finalidade. Compilacin de xogos tradicionais e actuais da comunidade. Seleccin de xogos para espazos pechados e abertos. Influencia dos medios de comunicacin e das novas tecnoloxas nos xogos e nos xoguetes infants. Influencia dos papeis sociais nos xogos.
Determinacin de recursos ldicos

Funcins do xoguete. Clasificacin dos xoguetes: criterios Creatividade e xoguetes. Seleccin de xoguetes para diversos espazos. Disposicin, utilizacin e conservacin dos materiais e dos xoguetes. Organizacin dos recursos e dos materiais. Adaptacins nos recursos ldicos coa aplicacin de axudas tcnicas Recurso ldico: xeracin e renovacin.
Pgina 41 de 100

Influencia dos medios de comunicacin e das novas tecnoloxas nos xoguetes infants. Influencia dos papeis sociais nos xoguetes. Lexislacin sobre xoguetes: identificacin e interpretacin de normas de seguridade e calidade.
Posta en prctica de actividades ldicas

Actividades ldicas extraescolares, de lecer e tempo libre, e de animacin infantil. Aplicacin da programacin s actividades ldicas. Materiais ldicos e xoguetes: elaboracin. Preparacin e desenvolvemento de festas infants, sadas extraescolares, campamentos, obradoiros, e proxectos ldicos e recreativos. Aspectos organizativos e lexislativos. Intervencin do persoal profesional da educacin infantil no xogo dos nenos e das nenas. Anlise de estratexias para favorecer situacins ldicas. Promocin de igualdade a partir do xogo. Valoracin do xogo como recurso para a integracin e a convivencia.
Avaliacin da actividade ldica

Observacin no xogo: instrumentos de observacin. Valoracin da importancia da observacin do xogo na etapa infantil. Identificacin dos requisitos para realizar a observacin nun contexto ldico-recreativo. Eleccin e elaboracin dos instrumentos de observacin segundo o tipo de observacin e os aspectos relacionados co xogo en calquera contexto. Novas tecnoloxas como fonte de informacin. Predisposicin autoavaliacin.

1.3.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as funcins de deseo, planificacin e posta en prctica intervencins ldico-recreativas nos mbitos formal e non formal dirixidas a nenos e nenas de cero a seis anos, recoecendo a necesidade de avaliar o proceso de intervencin para mellorar a calidade do servizo. A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), b), c), f), g), j) e l) do ciclo formativo, e as competencias a), b), c), f), g), i), j) e k) do ttulo. As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo estn relacionadas con: Determinacin do modelo ldico na intervencin educativa. Deseo de proxectos ldicos de intervencin. Deseo de actividades ldicas. Posta en prctica de actividades ldicas en que cumpra observar actuacins relativas aplicacin de medidas de prevencin de riscos e de seguridade e hixiene.
Pgina 42 de 100

 Avaliacin de proxectos e actividades de intervencin ldica.

Pgina 43 de 100

1.4

Mdulo profesional: expresin e comunicacin

Equivalencia en crditos ECTS: 11 Cdigo: MP0014 Duracin: 213 horas

1.4.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Planifica estratexias e actividades favorecedoras do desenvolvemento da expresin e a comunicacin en relacin coas caractersticas individuais e do grupo a que se dirixan. CA1.1. Identificronse as caractersticas dos tipos de expresin en funcin da idade das persoas destinatarias. CA1.2. Analizronse as teoras sobre a relacin entre a linguaxe e o pensamento en cativos e cativas de cero a seis anos. CA1.3. Analizronse as teoras da adquisicin da linguaxe en nenos e nenas de cero a seis anos. CA1.4. Formulronse obxectivos, propuxronse actividades e definronse espazos favorecedores do desenvolvemento da expresin e a comunicacin adecuados s caractersticas evolutivas dos cativos e das cativas. CA1.5. Estableceuse unha distribucin temporal das actividades favorecedoras do desenvolvemento da expresin e a comunicacin para se adaptar s caractersticas evolutivas dos cativos e das cativas. CA1.6. Fixronse propostas creativas no deseo de actividades para a expresin e a comunicacin infantil. CA1.7. Valorouse a expresin como elemento esencial para a observacin do desenvolvemento infantil. RA2. Selecciona recursos de expresin e comunicacin dirixidos aos nenos e s nenas, e relaciona as sas caractersticas co momento evolutivo das persoas destinatarias. CA2.1. Identificronse os recursos das formas de expresin e de comunicacin dirixidos poboacin infantil. CA2.2. Identificronse as caractersticas do recurso. CA2.3. Xustificronse as posibilidades didcticas e o valor educativo dos recursos seleccionados en galego e en casteln. CA2.4. Describronse as normas de seguridade aplicables a cada recuso. CA2.5. Definronse os criterios salientables que en cada recurso permitan a seleccin. CA2.6. Relacionouse o momento evolutivo do cativo ou da cativa coas caractersticas do recurso seleccionado. CA2.7. Valorouse a importancia de adecuar os recursos s caractersticas evolutivas dos cativos e das cativas. CA2.8. Valorouse a necesidade da biblioteca infantil como recurso para o desenvolvemento da expresin e da comunicacin dos nenos e das nenas de cero a seis anos. RA3. Pon en prctica estratexias e actividades favorecedoras do desenvolvemento da expresin oral en relacin cos obxectivos previstos.
Pgina 44 de 100

 CA3.1. Organizronse os espazos en funcin da actividade e das caractersticas do grupo. CA3.2. Realizronse as actividades de desenvolvemento da expresin oral axustndose planificacin temporal. CA3.3. Preparronse os recursos materiais propios da actividade. CA3.4. Elaborronse materiais que potencien a adquisicin e o desenvolvemento da expresin oral en cativos e cativas. CA3.5. Respectronse os ritmos e as necesidades individuais no desenvolvemento da actividade. CA3.6. Identificronse os principais trastornos e as alteracins mis salientables no desenvolvemento da expresin oral. CA3.7. Seleccionronse estratexias de intervencin promotoras dun clima de afecto e confianza. CA3.8. Valorouse a importancia de respectar a lingua materna dos pequenos e das pequenas. CA3.9. Valorouse a coherencia da realizacin das actividades coa planificacin. CA3.10. Identificronse os trastornos mis comns e as alternativas de intervencin. RA4. Pon en prctica actividades favorecedoras do desenvolvemento da expresin plstica, grfica, rtmico-musical, lxico-matemtica e corporal en relacin cos obxectivos previstos e coas estratexias e os recursos apropiados. CA4.1. Organizronse os espazos en funcin da actividade e das caractersticas do grupo. CA4.2. Realizronse as actividades axustndose planificacin temporal. CA4.3. Preparronse os recursos materiais propios da actividade. CA4.4. Fixronse propostas creativas no deseo de actividades para o desenvolvemento da expresin oral, plstica, grfica, rtmico-musical, lxico-matemtica e corporal na infancia. CA4.5. Elaborronse materiais que potencien a adquisicin e o desenvolvemento da expresin plstica, grfica, rtmico-musical e corporal na infancia. CA4.6. Respectronse os ritmos e as necesidades individuais. CA4.7. Seleccionronse estratexias de intervencin promotoras dun clima de afecto e confianza. CA4.8. Valorouse a coherencia entre a realizacin das actividades e a planificacin. CA4.9. Respondeuse ante as continxencias. CA4.10. Xerronse contornos de intervencin seguros. CA4.11. Valorronse as expresins de aproximacin linguaxe grfica. RA5. Avala o proceso e o resultado da intervencin realizada no mbito da expresin e da comunicacin, e argumenta as variables salientables e os instrumentos de avaliacin CA5.1. Seleccionronse os indicadores de avaliacin. CA5.2. Seleccionouse o instrumento de avaliacin apropiado s caractersticas individuais e idade do neno ou da nena. CA5.6. Elaborronse instrumentos de observacin no seguimento da evolucin expresiva e comunicativa dos pequenos e das pequenas. CA5.7. Aplicouse o instrumento de avaliacin seguindo o procedemento correcto. CA5.8. Rexistrronse os datos derivados da avaliacin no soporte establecido.
Pgina 45 de 100

 CA5.9. Interpretouse a informacin recollida do proceso de avaliacin. CA5.10. Identificronse as situacins en que cumpra a colaboracin doutro persoal profesional. CA5.11. Elaborouse a documentacin dirixida s familias e a outro persoal profesional. CA5.12. Identificronse as causas dunha intervencin non adecuada.

1.4.2

Contidos bsicos
Planificacin de estratexias e actividades favorecedoras do desenvolvemento da expresin e da comunicacin

Expresin e comunicacin. Enfoques tericos da adquisicin da linguaxe Pautas para a anlise de situacins comunicativas. Creatividade infantil nas diferentes linguaxes. Bilingismo e diglosia. Desenvolvemento expresivo e comunicativo no cativo ou na cativa. Anlise das principais alteracins da expresin oral. Valoracin da importancia da comunicacin no desenvolvemento dos pequenos e das pequenas.
Seleccin de recursos de expresin e comunicacin dirixidos aos nenos e s nenas

Recursos didcticos e aplicacins caractersticas para o desenvolvemento da expresin oral, corporal, lxico-matemtica, plstica, grfica e musical. Organizacin dos recursos para a expresin e a comunicacin na aula. Criterios para a seleccin e a utilizacin de literatura infantil, recursos audiovisuais e materiais multimedia en galego e en casteln. Biblioteca infantil e outros espazos de animacin lectura na educacin formal e non formal. Utilizacin e valoracin das tecnoloxas da informacin e da comunicacin (TIC) como recurso para o desenvolvemento da expresin e da comunicacin infantil.
Posta en prctica de estratexias e actividades favorecedoras do desenvolvemento da expresin oral

Observacin do desenvolvemento lingstico dos cativos e das cativas. Programas de intervencin en situacins de bilingismo e diglosia. Principais estratexias para o desenvolvemento da expresin oral na infancia. Elaboracin de materiais favorecedores do desenvolvemento da expresin oral. A lingua galega como medio de comunicacin e expresin na educacin infantil. Utilizacin do folclore popular galego como vehculo de expresin oral na infancia. Respecto pola lingua materna dos cativos e das cativas.
Pgina 46 de 100

Posta en prctica de actividades favorecedoras do desenvolvemento da expresin plstica, grfica, rtmico-musical, lxico-matemtica e corporal

Estratexias para o desenvolvemento da expresin a travs da creatividade. Elaboracin de materiais favorecedores do desenvolvemento. Valoracin dos modos de expresin dos cativos e das cativas.
Avaliacin do proceso e do resultado da intervencin realizada no mbito da expresin e da comunicacin

Observacin da expresin oral, plstica, grfica, rtmico-musical, lxico-matemtica e corporal nos nenos e nas nenas. Instrumentos de observacin da expresin e da comunicacin nos cativos e nas cativas: deseo e seleccin. Avaliacin de programas de intervencin no mbito da expresin e da comunicacin con pequenos e pequenas. Valoracin da importancia da avaliacin como recurso para a mellora da intervencin.

1.4.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as funcins de organizacin, intervencin, execucin e avaliacin da intervencin. As funcins de organizacin, intervencin, execucin e avaliacin da intervencin abranguen aspectos como: Deteccin de necesidades. Programacin. Xestin e coordinacin da intervencin. Supervisin da intervencin. Elaboracin de informes. Organizacin da actuacin. Desenvolvemento da actuacin. Aplicacin de estratexias de intervencin. As actividades profesionais asociadas a estas funcins desenvlvense no mbito de atencin infancia dentro do sector de servizos socioeducativos. A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), b), c), f), g) e k) do ciclo formativo, e as competencias a), b), c), f), g) e i) do ttulo. As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo estarn relacionadas con: Planificacin de estratexias e de actividades de expresin e de comunicacin. Anlise de recursos de expresin e de comunicacin dirixidos infancia. Realizacin de actividades dirixidas a favorecer a expresin e a comunicacin. Avaliacin do desenvolvemento da expresin e da comunicacin na infancia.

Pgina 47 de 100

1.5

Mdulo profesional: desenvolvemento cognitivo e motor

Equivalencia en crditos ECTS: 12 Cdigo: MP0015 Duracin: 213 horas

1.5.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Planifica estratexias, actividades e recursos de intervencin no mbito sensorial, analizando as teoras explicativas e as caractersticas especficas do grupo a que vai dirixido. CA1.1. Identificronse as teoras explicativas do mbito sensorial. CA1.2. Identificronse as caractersticas evolutivas no mbito sensorial das persoas destinatarias en funcin da sa idade. CA1.3. Identificronse as principais alteracins e os trastornos do desenvolvemento sensorial. CA1.4. Formulronse obxectivos, propuxronse actividades, seleccionronse recursos e organizronse os espazos adecuados s caractersticas evolutivas no mbito sensorial das persoas destinatarias en funcin da sa idade. CA1.5. Estableceuse unha distribucin temporal das actividades para se adaptaren s caractersticas evolutivas no mbito sensorial das persoas destinatarias, en funcin da sa idade. CA1.6. Realizronse propostas creativas e innovadoras na planificacin da intervencin. CA1.7. Valorouse a importancia da intervencin no mbito sensorial como medio para favorecer a exploracin do contorno por parte do cativo e da cativa. RA2. Planifica estratexias, actividades e recursos de intervencin no mbito motor en relacin coas caractersticas individuais e do grupo a que se dirixe. CA2.1. Identificronse as caractersticas motrices das persoas destinatarias en funcin da sa idade. CA2.2. Formulronse obxectivos, propuxronse actividades, seleccionronse recursos e organizronse os espazos adaptados s caractersticas motrices das persoas destinatarias en funcin da sa idade. CA2.3. Estableceuse unha distribucin temporal das actividades para se adaptaren s caractersticas motrices das persoas destinatarias en funcin da sa idade. CA2.4. Seleccionronse as axudas tcnicas que cumpra empregar. CA2.5. Valorouse a importancia do desenvolvemento motor na adquisicin da autonoma persoal. RA3. Planifica estratexias, actividades e recursos de intervencin no mbito cognitivo en relacin coas teoras do desenvolvemento cognitivo e das caractersticas individuais e do grupo a que se dirixe. CA3.1. Identificronse as teoras explicativas do desenvolvemento cognitivo.

Pgina 48 de 100

 CA3.2. Identificronse as caractersticas evolutivas no mbito cognitivo das persoas destinatarias en funcin das sa idades. CA3.3. Identificronse os principais trastornos e as alteracins no desenvolvemento cognitivo. CA3.4. Formulronse obxectivos, propuxronse actividades, seleccionronse recursos e definronse os espazos acordes s caractersticas evolutivas no mbito cognitivo dos nenos e das nenas. CA3.5. Estableceuse unha distribucin temporal das actividades para se adaptaren s caractersticas evolutivas dos pequenos e das pequenas. CA3.6. Fixronse propostas creativas e innovadoras. RA4. Planifica estratexias, actividades e recursos psicomotores en relacin cos principios da educacin psicomotriz e as caractersticas individuais e do grupo a que se dirixe. CA4.1. Identificronse os principios da educacin psicomotriz. CA4.2. Identificronse as caractersticas psicomotrices das persoas destinatarias en funcin da sa idade. CA4.3. Formulronse obxectivos, propuxronse actividades, seleccionronse recursos e definronse os espazos acordes s caractersticas psicomotrices das persoas destinatarias en funcin da sa idade. CA4.4. Estableceuse unha distribucin temporal das actividades para se adaptaren s caractersticas psicomotrices das persoas destinatarias en funcin da sa idade. CA4.5. Identificronse os principios e os mbitos de actuacin da educacin psicomotriz. CA4.6. Valorouse a importancia da psicomotricidade na educacin infantil. RA5. Pon en prctica actividades de intervencin no mbito sensorial, motor, cognitivo e psicomotor en relacin cos obxectivos previstos e coas caractersticas dos cativos e das cativas. CA5.1. Describronse as principais dificultades que poidan xurdir na realizacin das actividades. CA5.2. Organizronse os espazos en funcin da actividade e das caractersticas do grupo. CA5.3. Preparronse os recursos materiais propios da actividade. CA5.4. Realizronse as actividades consonte a planificacin temporal. CA5.5. Respectronse os ritmos e as necesidades individuais no desenvolvemento da actividade. CA5.6. Seleccionronse estratexias de intervencin promotoras dun clima de afecto e confianza. CA5.7. Valorouse a coherencia da implantacin das actividades coa planificacin. CA5.8. Respondeuse ante as continxencias. CA5.9. Xerronse contornos de intervencin seguros. RA6. Avala o proceso e o resultado da intervencin realizada no mbito sensorial, motor, cognitivo e psicomotor, argumenta as variables salientables no proceso e xustifica a sa eleccin. CA6.1. Seleccionronse os indicadores de avaliacin. CA6.2. Seleccionouse o instrumento de avaliacin apropiado para as caractersticas individuais e para a idade do neno ou da nena.
Pgina 49 de 100

 CA6.3. Aplicouse o instrumento de avaliacin seguindo o procedemento correcto. CA6.4. Rexistrronse no soporte establecido os datos extrados do proceso de avaliacin. CA6.5. Interpretouse a informacin recollida do proceso de avaliacin da intervencin. CA6.6. Identificronse as situacins en que cumpra a colaboracin doutro persoal profesional. CA6.7. Identificronse as causas dunha intervencin non adecuada. CA6.8. Adecuouse pauta prevista a actuacin e a actitude da persoa profesional.

1.5.2

Contidos bsicos
Planificacin de estratexias, actividades e recursos de intervencin no mbito sensorial

Sensacins: clasificacin; bases psicolxicas e fisiolxicas. Percepcin. Principais teoras explicativas do desenvolvemento sensorial. Sentidos: caractersticas evolutivas do seu desenvolvemento Identificacin das principais alteracins no desenvolvemento sensorial. Identificacin do tratamento educativo das alteracins no desenvolvemento sensorial. Obxectivos da educacin sensorial. Valoracin da importancia da exploracin no desenvolvemento sensorial.
Planificacin de estratexias, actividades e recursos de intervencin no mbito motor

Factores que determinan o desenvolvemento motor. Identificacin das bases neurofisiolxicas do desenvolvemento motor. Leis do desenvolvemento. rganos do movemento: actividade muscular. Evolucin da motricidade na idade infantil. Desenvolvemento dos automatismos e da postura corporal nos nenos e nas nenas. Identificacin das principais alteracins no desenvolvemento motor. Identificacin do tratamento educativo das alteracins no desenvolvemento motor. Utilizacin de axudas tcnicas. Obxectivos da educacin da motricidade. Valoracin dos espazos seguros para favorecer a mobilidade dos cativos e das cativas.
Planificacin de estratexias, actividades e recursos de intervencin no mbito cognitivo

Proceso cognitivo: intelixencia, atencin e memoria, creatividade, reflexin e razoamento. Principais teoras explicativas do desenvolvemento cognitivo: teora de Piaget. Relacin entre o desenvolvemento sensomotor e o cognitivo na infancia.
Pgina 50 de 100

Principais fitos evolutivos no desenvolvemento cognitivo. Principais alteracins do desenvolvemento cognitivo e o seu tratamento educativo. Obxectivos da intervencin educativa no desenvolvemento cognitivo. Valoracin do uso das TIC como recurso para o desenvolvemento cognitivo infantil.
Planificacin de estratexias, actividades e recursos psicomotores

Psicomotricidade: caractersticas e evolucin. Valoracin da funcin globalizadora da psicomotricidade e o seu desenvolvemento cognitivo, afectivo e motor. Anlise e evolucin do esquema corporal. Anlise e evolucin da motricidade grfica. Control tnico. Control postural. Estruturacin espazo-temporal. Lateralidade. Respiracin. Coordinacin psicomotriz. Prctica psicomotriz: obxectivos.
Posta en prctica de actividades de intervencin nos mbitos sensorial, motor, cognitivo e psicomotor

Actividades dirixidas a favorecer o desenvolvemento cognitivo, sensorial, motor e psicomotor. Organizacin do espazo para a realizacin de actividades favorecedoras do desenvolvemento sensorial, motor, cognitivo e psicomotor. Seleccin de materiais e recursos. Respecto polos ritmos evolutivos dos pequenos e das pequenas. Creacin de situacins afectivas e de confianza.
Avaliacin do proceso e do resultado da intervencin realizada nos mbitos sensorial, motor, cognitivo e psicomotor

Tcnicas e instrumentos para a avaliacin da intervencin e do desenvolvemento sensorial, motor, cognitivo e psicomotor infantil. Valoracin da avaliacin como recurso para a mellora da intervencin.

1.5.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as funcins de organizacin da intervencin, a propia intervencin ou execucin e a sa avaliacin, as como a coordinacin e a mediacin. As funcins anteriormente citadas abranguen aspectos como:
Pgina 51 de 100

 Deteccin de necesidades. Programacin. Recollida de informacin. Organizacin da actuacin. Desenvolvemento da actuacin. Aplicacin de estratexias de intervencin. Control, seguimento e avaliacin das actividades. Elaboracin da documentacin asociada. Derivacin a outros servizos. As actividades profesionais asociadas a estas funcins desenvlvense no mbito de atencin infancia dentro do sector de servizos educativos. A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), b), c), f), g) e l) do ciclo formativo, e as competencias a), b), c), f), g), i) e k) do ttulo. As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre: Planificacin de estratexias, actividades e recursos para a intervencin nos mbitos sensorial, motor, cognitivo e psicomotor. Posta en prctica de actividades de intervencin nos mbitos cognitivo, sensorial, motor e psicomotor. Avaliacin do proceso da intervencin realizada nos mbitos cognitivo, sensorial, motor e psicomotor, as como dos avances que se produzan nos cativos e nas cativas nestes mbitos despois da intervencin.

Pgina 52 de 100

1.6

Mdulo profesional: desenvolvemento socioafectivo

Equivalencia en crditos ECTS: 8 Cdigo: MP0016 Duracin: 123 horas

1.6.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Planifica intervencins para favorecer o desenvolvemento afectivo dos cativos e das cativas analizando as teoras explicativas e as caractersticas individuais e do grupo a que se dirixan. CA1.1. Identificronse as concepcins tericas acerca do desenvolvemento afectivo dos nenos e das nenas. CA1.2. Describronse as principais caractersticas da afectividade infantil, as como a sa evolucin e os trastornos mis frecuentes. CA1.3. Valorouse a importancia do apego no desenvolvemento integral dos cativos e das cativas. CA1.4. Identificronse e considerronse as variables relevantes para o deseo da intervencin. CA1.5. Formulronse obxectivos pertinentes s caractersticas evolutivas dos cativos e das cativas. CA1.6. Propuxronse actividades, recursos e estratexias coherentes cos obxectivos e as caractersticas dos pequenos e das pequenas. CA1.7. Describronse estratexias axeitadas para organizar o perodo de adaptacin. CA1.8. Propuxronse actividades favorecedoras do desenvolvemento da identidade persoal e dunha autoimaxe positiva. CA1.9. Valorouse a importancia das persoas adultas e dos proxenitores na construcin dunha identidade persoal axustada. CA1.10. Valorouse a importancia da afectividade no desenvolvemento integral do suxeito. RA2. Planifica intervencins para favorecer o desenvolvemento social dos pequenos e das pequenas en relacin cos factores influentes e as caractersticas individuais e do grupo a que se dirixan. CA2.1. Identificronse as teoras acerca do desenvolvemento social dos cativos e das cativas. CA2.2. Identificronse e describronse as funcins dos axentes sociais que interveen no desenvolvemento social. CA2.3. Describronse as principais pautas evolutivas no desenvolvemento social: afectividade, evolucin, apego e trastornos. CA2.4. Identificronse e considerronse as variables sociais salientables para o deseo da intervencin. CA2.5. Formulronse obxectivos acordes s caractersticas evolutivas dos nenos e das nenas no mbito social.
Pgina 53 de 100

 CA2.6. Propuxronse actividades, recursos e estratexias coherentes cos obxectivos e coas caractersticas dos cativos e das cativas. CA2.7. Propuxronse actividades e estratexias para o desenvolvemento de habilidades sociais nos cativos e nas cativas. CA2.8. Propuxronse actividades favorecedoras da observacin e da exploracin do contorno social. CA2.9. Valorouse o papel da escola na socializacin dos nenos e das nenas. RA3. Planifica intervencins para favorecer o desenvolvemento en valores dos cativos e das cativas, en relacin coas teoras explicativas e as caractersticas individuais e do grupo a que se dirixan. CA3.1. Identificronse as concepcins tericas acerca do desenvolvemento en valores dos pequenos e das pequenas. CA3.2. Describronse as caractersticas e a evolucin da moralidade infantil. CA3.3. Identificronse e considerronse as variables sociais salientables para o deseo da intervencin. CA3.4. Formulronse obxectivos acordes s caractersticas evolutivas dos pequenos e das pequenas. CA3.5. Propuxronse actividades, recursos e estratexias coherentes cos obxectivos e coas caractersticas evolutivas dos cativos e das cativas. CA3.6. Propuxronse programas e actividades de educacin en valores favorecedoras do desenvolvemento integral. CA3.7. Valorouse a actitude das persoas adultas na interiorizacin de valores e normas nos nenos e nas nenas de cero a seis anos. RA4. Planifica intervencins para favorecer o desenvolvemento sexual dos cativos e das cativas, analizando as caractersticas evolutivas da sexualidade infantil e a influencia dos estereotipos sociais. CA4.1. Identificronse as concepcins acerca do desenvolvemento sexual dos cativos e das cativas. CA4.2. Identificronse e describronse os factores que inflen na adquisicin da identidade sexual. CA4.3. Describronse as principais caractersticas da sexualidade infantil. CA4.4. Valorouse o papel dos estereotipos na construcin da identidade sexual e formulronse obxectivos adecuados s caractersticas evolutivas dos cativos e das cativas. CA4.5. Propuxronse actividades, recursos e estratexias favorecedoras do desenvolvemento dunha identidade sexual. CA4.6. Identificronse e describronse os elementos contextuais, persoais e organizativos que favorezan ou dificulten unha prctica pedagxica non sexista. CA4.7. Establecronse estratexias e mecanismos para a deteccin de elementos que dificultan a igualdade dos sexos. CA4.8. Describronse programas, actividades e estratexias de actuacin promotoras de igualdade. CA4.9. Seleccionronse recursos didcticos non sexistas para a intervencin. CA4.10. Valorouse a necesidade de analizar as propias actitudes e os comportamentos relacionados coa igualdade de sexos.

Pgina 54 de 100

RA5. Programa estratexias de intervencin nos trastornos habituais de conduta e os conflitos nas relacins infants, e analiza as teoras e as tcnicas propostas. CA5.1. Describronse as principais teoras e tcnicas de intervencin ante os trastornos habituais de conduta. CA5.2. Identificronse os trastornos de conduta e os conflitos nas relacins interpersoais mis frecuentes na infancia. CA5.3. Establecronse e describronse as fases do programa de intervencin. CA5.4. Valorouse a importancia do diagnstico na programacin da intervencin. CA5.5. Establecronse as estratexias e os instrumentos para identificar as causas dos trastornos de conduta ou de relacin. CA5.6. Identificronse as tcnicas de intervencin mis acadas para cada situacin. CA5.7. Describronse estratexias de mediacin que propicien o consenso na infancia. CA5.8. Describronse os instrumentos mis adecuados para o seguimento da intervencin. CA5.9. Describronse as pautas de actuacin correcta por parte do educador ou da educadora ante os problemas de conduta e os conflitos nas relacins infants. CA5.10. Valorronse as limitacins dos pequenos e das pequenas para modularen e controlaren a conduta. RA6. Pon en prctica programas e actividades de intervencin no mbito socioafectivo en relacin cos obxectivos, as estratexias metodolxicas e o papel do educador ou da educadora. CA6.1. Describronse as actitudes e o papel que debe desempear o educador ou a educadora para favorecer o desenvolvemento socioafectivo dos cativos e das cativas. CA6.2. Identificronse estilos de relacin favorecedores da creacin dunha identidade positiva. CA6.3. Identificronse as actitudes e as habilidades sociais necesarias para se relacionar axeitadamente cos nenos e as nenas. CA6.4. Potenciouse a expresin e a identificacin de emocins por parte dos cativos e das cativas. CA6.5. Organizronse os espazos atendendo s necesidades socioafectivas dos pequenos e das pequenas. CA6.6. Dispuxronse os recursos e os agrupamentos de xeito que se propicie a interaccin libre dos nenos e das nenas. CA6.7. Respondeuse adecuadamente ante as continxencias relativas ao mbito socioafectivo. CA6.8. Analizouse e valorouse o papel da persoa educadora na creacin dun clima de afecto e confianza. CA6.9. Respectouse o principio de igualdade dos sexos no desenvolvemento da intervencin. CA6.10. Aplicronse estratexias que favorezan o desempeo de papeis variados que non reproduzan unha asignacin sexista. RA7. Avala a intervencin realizada no mbito socioafectivo e xustifica a seleccin das variables e dos instrumentos empregados. CA7.1. Identificronse os indicadores de avaliacin mis pertinentes no mbito socioafectivo.
Pgina 55 de 100

 CA7.2. Deseronse ou seleccionronse instrumentos axeitados para obter informacin sobre a situacin socioafectiva do cativo ou da cativa. CA7.3. Xustificouse a importancia da avaliacin inicial. CA7.4. Rexistrronse no soporte establecido os datos extrados do proceso de avaliacin. CA7.5. Valorouse a importancia da obxectividade na obtencin e no rexistro da informacin. CA7.6. Interpretouse correctamente a informacin recollida dos procesos de avaliacin. CA7.7. Identificronse as situacins que requiran a participacin doutro persoal profesional e as pautas de actuacin. CA7.8. Elaborronse informes coherentes coa informacin para transmitir e coa persoa que a vaia recibir. CA7.9. Identificronse as causas dunha intervencin non adecuada. CA7.10. Valorouse a importancia da avaliacin para corrixir as desviacins e mellorar a intervencin.

1.6.2

Contidos bsicos
Planificacin da intervencin no desenvolvemento afectivo

Importancia dos procesos socioafectivos no desenvolvemento da personalidade infantil. Concepcins sobre o desenvolvemento infantil: teoras explicativas. Principais caractersticas da afectividade infantil. Estados afectivos: emocins e sentimentos. Anlise das caractersticas e da evolucin da afectividade infantil. Primeiras manifestacins afectivas: sorriso, estadio do espello e angustia de separacin. Formacin do apego. Identificacin dos principais conflitos relacionados coa afectividade infantil. Valoracin do papel da escola e da persoa educadora no desenvolvemento afectivo. Planificacin do perodo de adaptacin, tendo en conta o desenvolvemento afectivo dos nenos e das nenas. Deseo de estratexias educativas que favorezan o desenvolvemento afectivo.
Planificacin da intervencin no desenvolvemento social

Teoras explicativas. Socializacin: proceso e axentes. Anlise da evolucin da sociabilidade na infancia. Identificacin dos principais conflitos relacionados co desenvolvemento social. Valoracin do papel da escola das persoas educadoras no desenvolvemento social. Deseo de actividades e estratexias para o desenvolvemento social. Valoracin da importancia da educacin incidental.
Pgina 56 de 100

Planificacin da intervencin no desenvolvemento en valores

Desenvolvemento moral: teoras explicativas. Anlise das caractersticas e da evolucin da moralidade infantil. Valor das regras e das normas no desenvolvemento da moralidade infantil. Deseo de programas, actividades e estratexias para a educacin en valores. Valoracin da importancia dunha formacin adecuada do xuzo moral.
Planificacin da intervencin no desenvolvemento sexual

Desenvolvemento sexual: teoras explicativas. Diferenzas entre sexualidade infantil e adulta. Anlise do desenvolvemento sexual na infancia. Curiosidade sexual. Estereotipos sexuais. Identificacin dos principais conflitos relacionados co desenvolvemento sexual. Deseo de programas, actividades e estratexias para a educacin sexual e a promocin da igualdade. Coeducacin: obxectivos. Actitude do persoal educador. Normativa legal en materia de igualdade de sexos. Valoracin da influencia dos estereotipos no desenvolvemento sexual.
Programacin de estratexias nos trastornos de conduta e nos conflitos mis frecuentes

Identificacin dos principais problemas de conduta na infancia e das sas causas. Anlise das tcnicas e dos instrumentos para a avaliacin e o seguimento dos problemas de conduta habituais na infancia. Deseo de programas e estratexias para a intervencin en problemas habituais de conduta. Anlise de estratexias para a prevencin e a resolucin pacfica dos conflitos na aula. Valoracin do conflito como medio para a aprendizaxe e o desenvolvemento de habilidades interpersoais nos cativos e nas cativas, e como xeito de expresin do malestar psquico.
Posta en prctica de intervencins no mbito socioafectivo

Papel do persoal educador no desenvolvemento socioafectivo dos cativos e das cativas. Relacin da persoa educadora cos cativos e as cativas. Anlise de estratexias para favorecer un clima de afecto e confianza. Identificacin das actitudes e das habilidades sociais que debe posur o persoal educador na sa relacin cos nenos e coas nenas. Toma de conciencia do papel da persoa educadora como modelo de imitacin e moldeamento da conduta.

Pgina 57 de 100

Avaliacin da intervencin no mbito socioafectivo

Avaliacin no mbito socioafectivo. Anlise das variables persoais e contextuais salientables para a avaliacin no mbito socioafectivo. Elaboracin de instrumentos para a recollida de informacin sobre o desenvolvemento afectivo, social, moral e sexual dos pequenos e das pequenas. Elaboracin de instrumentos para a avaliacin da intervencin. Elaboracin de informes de avaliacin. Valoracin da importancia da avaliacin no contexto da intervencin no mbito socioafectivo.

1.6.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as funcins de organizacin, intervencin ou execucin, e avaliacin de intervencins educativas dirixidas a favorecer o desenvolvemento emocional, social, moral e sexual dos cativos e das cativas de cero a seis anos. A funcin de organizacin abrangue aspectos como a deteccin de necesidades e a elaboracin da programacin, especificando todos os seus elementos. A funcin de intervencin ou execucin abrangue a recollida de informacin dos cativos e das cativas, a organizacin da actuacin e a previsin de continxencias, o establecemento, de ser o caso, de axudas tcnicas, o desenvolvemento da actuacin propiamente dita, a aplicacin das estratexias de intervencin establecidas na programacin, e a elaboracin e formalizacin da documentacin asociada ao proceso. Finalmente, a funcin de avaliacin refrese ao control e ao seguimento das actividades. As actividades profesionais asociadas a estas funcins desenvlvense tanto no mbito da educacin formal e non formal como no dos servizos sociais dirixidos a menores en situacin de risco ou exclusin social. A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), b), c), f), g) e l) do ciclo formativo, e as competencias a), b), c), g) e j) do ttulo. As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre: Deseo de programas e actividades partindo do coecemento terico do desenvolvemento socioafectivo dos cativos e das cativas e, de ser o caso, das directrices establecidas nunha programacin previa. Seleccin e posta en prctica de estratexias metodolxicas que permitan a creacin dun clima de seguridade afectiva para os nenos e as nenas, e que favorezan o establecemento de relacins interpersoais con iguais e persoas adultas, as como o coecemento do contorno familiar, escolar e social. Anlise crtica das propias actitudes en relacin igualdade entre os sexos. Traballo en equipo. Avaliacin do traballo realizado.

Pgina 58 de 100

1.7

Mdulo profesional: habilidades sociais

Equivalencia en crditos ECTS: 6 Cdigo: MP0017 Duracin: 123 horas

1.7.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Pon en prctica estratexias e tcnicas para favorecer a comunicacin e a relacin social co seu contorno en relacin cos principios da intelixencia emocional e social. CA1.1. Describronse os principios da intelixencia emocional e social. CA1.2. Valorouse a importancia das habilidades sociais no desempeo do labor profesional. CA1.3. Caracterizronse as etapas dun proceso comunicativo. CA1.4. Identificronse os estilos de comunicacin, as sas vantaxes e as sas limitacins. CA1.5. Valorouse a importancia do uso da comunicacin verbal e non verbal nas relacins interpersoais. CA1.6. Estableceuse unha eficaz comunicacin para asignar tarefas, recibir instrucins e intercambiar ideas ou informacin. CA1.7. Utilizronse as habilidades sociais adecuadas situacin e atendendo diversidade cultural. CA1.8. Demostrouse interese por non xulgar as persoas e respectar os seus elementos persoais diferenciadores: emocins, sentimentos e personalidade. CA1.9. Demostrouse unha actitude positiva cara ao cambio e cara aprendizaxe a partir de todo o que sucede. CA1.10. Valorouse a importancia da autocrtica e da autoavaliacin no desenvolvemento de habilidades de relacin interpersoal e de comunicacin axeitadas. RA2. Dinamiza o traballo do grupo aplicando as tcnicas adecuadas, e xustifica a sa seleccin en funcin das caractersticas, a situacin e os obxectivos do grupo. CA2.1. Describronse os elementos fundamentais dun grupo, a sa estrutura, a sa dinmica e os factores que os poidan modificar. CA2.2. Analizronse e seleccionronse as tcnicas de dinamizacin e funcionamento de grupos. CA2.3. Explicronse as vantaxes do traballo en equipo fronte ao individual. CA2.4. Diferencironse os papeis que se poden dar nun grupo e as relacins entre eles. CA2.5. Identificronse as principais barreiras da comunicacin grupal. CA2.6. Formulronse estratexias de actuacin para aproveitar a funcin de liderado e os papeis na estrutura e no funcionamento do grupo. CA2.7. Definiuse o reparto de tarefas como procedemento para o traballo en grupo. CA2.8. Valorouse a importancia dunha actitude tolerante e de empata para conseguir a confianza do grupo. CA2.9. Logrouse un ambiente de traballo relaxado e cooperativo.
Pgina 59 de 100

 CA2.10. Respectronse as opinins diferentes da propia e os acordos de grupo. RA3. Conduce reunins e analiza os xeitos ou estilos de intervencin e de organizacin en funcin das caractersticas das persoas destinatarias e do contexto. CA3.1. Describronse os tipos de reunin e as funcins. CA3.2. Describronse as etapas do desenvolvemento dunha reunin. CA3.3. Aplicronse as tcnicas de moderacin de reunins e xustificouse a sa aplicacin. CA3.4. Demostrouse a importancia da capacidade de expor ideas de xeito claro e conciso. CA3.5. Describronse os factores de risco e a posibilidade de sabotaxe dunha reunin, e xustificronse as estratexias de resolucin. CA3.6. Valorouse a necesidade dunha informacin boa e diversa na convocatoria de reunins. CA3.7. Describiuse a importancia da motivacin e das estratexias empregadas, para conseguir a participacin nas reunins. CA3.8. Aplicronse tcnicas de recollida de informacin e de avaliacin dos resultados dunha reunin. CA3.9. Demostrronse actitudes de respecto e tolerancia na conducin de reunins. RA4. Pon en prctica estratexias de xestin de conflitos e resolucin de problemas seleccionadas entre os modelos analizados en funcin das caractersticas do contexto. CA4.1. Analizronse e identificronse as principais fontes de problemas e de conflitos grupais. CA4.2. Describronse as principais tcnicas e estratexias para a xestin de conflitos. CA4.3. Identificronse e describronse as estratexias mis axeitadas para a procura de solucins e a resolucin de problemas. CA4.4. Describronse as fases do proceso de toma de decisins. CA4.5. Resolvronse problemas e conflitos aplicando os procedementos adecuados a cada caso. CA4.6. Respectronse as opinins das demais persoas respecto s vas de solucin de problemas e conflitos. CA4.7. Aplicronse correctamente tcnicas de mediacin e negociacin. CA4.8. Tivronse en conta as persoas usuarias, independentemente da sa idade e da sa condicin fsica e mental, no proceso de toma de decisins. CA4.9. Planificouse a tarefa de toma de decisins e a avaliacin do proceso. CA4.10. Valorouse a importancia do intercambio comunicativo na toma de decisins. RA5. Avala os procesos de grupo e a propia competencia social para o desenvolvemento das sas funcins profesionais, e identifica os aspectos susceptibles de mellora. CA5.1. Seleccionronse os indicadores de avaliacin. CA5.2. Aplicronse tcnicas sociomtricas e de investigacin social. CA5.3. Autoavaliouse a situacin persoal e social de partida. CA5.4. Deseronse instrumentos de recollida de informacin. CA5.5. Rexistrronse os datos en soportes establecidos. CA5.6. Interpretronse os datos recollidos. CA5.7. Identificronse as situacins que cumpra mellorar.
Pgina 60 de 100

 CA5.8. Marcronse as pautas de mellora. CA5.9. Realizouse unha avaliacin derradeira do proceso traballado.

1.7.2

Contidos bsicos
Posta en prctica de estratexias e tcnicas que favorezan a relacin social e a comunicacin

Relacins interpersoais e percepcin social. Anlise dos factores que inflen na percepcin social e na formacin de impresins. Estereotipos, prexuzos e discriminacin. Habilidades sociais, competencia social e conceptos afns. Anlise da relacin entre comunicacin e calidade de vida nos mbitos de intervencin. Proceso de comunicacin. Comunicacin verbal e non verbal. Valoracin comunicativa do contexto: facilitadores e obstculos na comunicacin. Valoracin da importancia das actitudes na relacin de axuda. Intelixencia emocional. Educacin emocional. Emocins e sentimentos. Mecanismos de defensa. Programas e tcnicas de comunicacin e habilidades sociais. Escoita activa, empata, asertividade e autocontrol. Intervencins en pblico: materiais de apoio.
Dinamizacin do traballo en grupo

Tipoloxa e caractersticas dos grupos. Desenvolvemento grupal. Anlise da estrutura e dos procesos de grupos. Tcnicas para a anlise de grupos. Valoracin da importancia da comunicacin no desenvolvemento do grupo. Comunicacin nos grupos. Estilos de comunicacin. Comunicacin verbal e xestual. Outras linguaxes: icnica e audiovisual. Tecnoloxas da informacin e da comunicacin. Obstculos e barreiras. Cooperacin e competencia nos grupos. Dinmicas de grupo. Fundamentos psicosociolxicos aplicados s dinmicas de grupo. Equipo de traballo. Estratexias de traballo cooperativo. Organizacin e reparto de tarefas. Deteccin e anlise de problemas no traballo en equipo. Traballo individual e traballo en grupo. A confianza no grupo. Valoracin do papel da motivacin na dinmica grupal. Toma de conciencia acerca da importancia de respectar as opinins non coincidentes coa propia.

Pgina 61 de 100

Conducin de reunins

A reunin como forma de traballo en grupo. Tipos de reunins e funcins. Etapas no desenvolvemento dunha reunin: preparacin, inicio, desenvolvemento e finalizacin. Tcnicas de moderacin de reunins. Identificacin da tipoloxa das persoas participantes nunha reunin. Anlise de factores que afectan ao comportamento dun grupo: boicot e colaboracin.
Posta en prctica de estratexias de xestin de conflitos e toma de decisins

Valoracin do conflito nas dinmicas grupais. Anlise de tcnicas de resolucin de problemas. Proceso de toma de decisins. Xestin de conflitos grupais. Negociacin e mediacin. Aplicacin das estratexias de resolucin de conflitos grupais. Valoracin do papel do respecto e a tolerancia na resolucin de problemas e conflitos.
Avaliacin da competencia social e procesos de grupo

Recollida de datos: tcnicas. Avaliacin da competencia social. Avaliacin da estrutura e dos procesos grupais. Aplicacin das tcnicas de investigacin social ao traballo con grupos. Anlise de estratexias e instrumentos para o estudo de grupos. Sociometra bsica. Valoracin da autoavaliacin como estratexia para a mellora da competencia social.

1.7.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para que o alumnado adquirira as habilidades sociais necesarias para desenvolver unha profesin de axuda e interactuar adecuadamente nas sas relacins profesionais con outras persoas, adaptando o seu comportamento s caractersticas destas e ao contexto. Trtase dun mdulo nomeadamente procedemental e actitudinal, en que se d resposta s funcins de intervencin ou execucin, e de avaliacin da competencia social do persoal profesional, tanto no relativo s relacins interpersoais como para a dinamizacin de grupos ou a participacin neles desempeando diversos papeis. As mesmo, pretende dar resposta funcin de xestin de conflitos. A funcin de intervencin ou execucin abrangue a recollida de informacin acerca das habilidades sociais que se posen e das que se carece, a organizacin da actuacin e a previsin de continxencias, o establecemento, de ser o caso, de axudas tcnicas para a comunicacin, e a posta en prctica das habilidades sociais adquiridas. Pola sa banda, a funcin de avaliacin refrese ao control e o seguimento da propia
Pgina 62 de 100

evolucin na adquisicin da competencia social necesaria para se relacionar axeitadamente coas demais persoas no desempeo das sas funcins. Finalmente, a funcin de xestin de conflitos fai referencia posta en marcha de todos os mecanismos dispoibles para a sa solucin e supn mediacin e negociacin. A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais d), e), f), g), i), j), k) e n) do ciclo formativo, e as competencias d), e), g), h), j) e o) do ttulo. As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre: Seleccin e posta en prctica de estratexias que permitan o establecemento de relacins de comunicacin e interpersoais adecuadas. Dinamizacin e conducin de grupos, xestin eficaz dos conflitos e toma de decisins. Traballo en equipo: pequeno e gran grupo. Reflexin sobre as actitudes profesionais. Avaliacin da competencia social profesional.

Pgina 63 de 100

1.8

Mdulo profesional: intervencin con familias e atencin a menores en risco social

Equivalencia en crditos ECTS: 6 Cdigo: MP0018 Duracin: 123 horas

1.8.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Planifica programas e actividades de intervencin socioeducativa dirixidos a cativos e cativas en acollemento en centros de menores, analizando o modelo de atencin infancia da institucin e a normativa legal vixente. CA1.1. Identificronse as diferenzas entre os tipos de modelos de atencin infancia na Unin Europea. CA1.2. Identificronse e describronse as caractersticas mis salientables da rede de servizos sociais de atencin infancia. CA1.3. Analizouse a lexislacin en relacin aos servizos de atencin infancia. CA1.4. Describiuse a estrutura organizativa e funcional dos centros de atencin infancia. CA1.5. Identificronse os documentos que regulan a intervencin socioeducativa nos centros de menores. CA1.6. Formulronse obxectivos acordes coas caractersticas dos nenos e das nenas, e do modelo socioeducativo do centro. CA1.7. Propuxronse actividades, recursos e estratexias de intervencin adecuadas. CA1.8. Prevronse os espazos e os tempos necesarios. CA1.9. Establecronse as canles e os mecanismos de coordinacin e intercambio de informacin con outro persoal profesional implicadas no proceso. CA1.10. Valorouse a importancia do traballo en equipo no xito da intervencin. RA2. Planifica programas e actividades de intervencin con familias e xustifica o papel desa intervencin na educacin e no desenvolvemento integral dos cativos e das cativas. CA2.1. Identificouse e describiuse a influencia das pautas de crianza na familia no desenvolvemento integral dos cativos e das cativas. CA2.2. Describronse programas de axuda e intervencin con familias desde os mbitos educativo e social. CA2.3. Propuxronse estratexias, actividades e recursos para favorecer a participacin da familia e, de ser o caso, mellorar a sa competencia educativa. CA2.4. Identificronse os criterios educativos, os aspectos formais e as actitudes que se deben ter en conta en relacin colaboracin coas familias. CA2.5. Valorouse a importancia da colaboracin entre familia e institucin nos primeiros anos. CA2.6. Describronse os problemas e os indicadores asociados s familias en situacin de risco social.
Pgina 64 de 100

 CA2.7. Identificronse os indicadores e os requisitos que sinalan a existencia de maltrato. CA2.8. Concretronse os protocolos de actuacin tras a deteccin de situacins de risco ou maltrato na familia. CA2.9. Valorouse o papel da persoa educadora na deteccin e na comunicacin das situacins de risco e maltrato infantil. CA2.10. Valorouse a necesidade de manter unha actitude respectuosa cara diversidade de situacins familiares. RA3. Pon en prctica actividades socioeducativas dirixidas a nenos e nenas en situacin de risco ou en acollemento en centros de menores, en relacin cos obxectivos e coas estratexias metodolxicas da intervencin. CA3.1. Empregronse tcnicas e instrumentos para a obtencin de informacin. CA3.2. Identificronse as caractersticas e as necesidades do grupo, as como o contexto asignado. CA3.3. Organizronse os espazos e os recursos materiais e humanos. CA3.4. Aplicronse estratexias metodolxicas. CA3.5. Valorouse a necesidade de xerar un clima familiar, de seguridade afectiva e de confianza. CA3.6. Favoreceuse a conciliacin das rutinas do centro cos ritmos individuais. CA3.7. Resolvronse as situacins de urxencia e os imprevistos. CA3.8. Adoptronse medidas de prevencin e seguridade. CA3.9. Adoptronse actitudes de escoita das propostas dos pequenos e das pequenas, e permituselles participar nas decisins que lles afecten. CA3.10. Xustificouse a necesidade do traballo en equipo e da colaboracin con outro persoal profesional. RA4. Pon en prctica actividades e estratexias que favorezan a colaboracin da familia no proceso socioeducativo dos pequenos e das pequenas en relacin coas sas caractersticas, coas sas necesidades e cos obxectivos da intervencin. CA4.1. Identificronse as canles de participacin das familias na institucin. CA4.2. Identificronse as canles de participacin das familias acolledoras e/ou adoptivas na institucin. CA4.3. Identificronse as necesidades educativas e de participacin da familia. CA4.4. Preparronse guins para reunins e entrevistas coas familias. CA4.5. Realizronse reunins e entrevistas seguindo obxectivos e guins establecidos. CA4.6. Mantvose unha actitude receptiva das iniciativas e das propostas de participacin das familias. CA4.7. Organizronse os recursos, os espazos e os tempos consonte os obxectivos da actividade. CA4.8. Respondeuse ante situacins imprevistas. CA4.9. Mantvose unha actitude positiva na relacin coas familias. CA4.10. Valorouse a importancia das habilidades sociais da persoa educadora nas relacins coa familia. CA4.11. Adaptouse a comunicacin s caractersticas das familias.

Pgina 65 de 100

RA5. Avala o proceso e o resultado das intervencins socioeducativas cos cativos e as cativas en acollemento en centros de menores en relacin coa avaliacin das variables salientables e os protocolos establecidos na institucin. CA5.1. Deseronse ou seleccionronse instrumentos axeitados para obter informacin dos cativos e das cativas. CA5.2. Establecronse as estratexias, as tcnicas e os instrumentos de seguimento e avaliacin da intervencin. CA5.3. Aplicronse os instrumentos de avaliacin seguindo o procedemento correcto. CA5.4. Interpretouse correctamente a informacin obtida. CA5.5. Identificronse os aspectos que cumpra modificar na intervencin. CA5.6. Propuxronse as medidas necesarias para mellorar a intervencin. CA5.7. Duselles informacin aos membros do equipo seguindo os protocolos establecidos. CA5.8. Identificronse situacins que requiran a participacin doutro persoal profesional, as como as pautas de actuacin. CA5.9. Duselles informacin s familias acerca do progreso do neno ou da nena, de xeito individualizado e comprensible. CA5.10. Valorouse a importancia de salientar os aspectos positivos da evolucin do cativo ou da cativa na informacin facilitada familia. RA6. Avala o proceso e o resultado das intervencins con familias, identifica as variables salientables no proceso e xustifica a sa eleccin. CA6.1. Seleccionronse os indicadores de avaliacin. CA6.2. Deseronse o seleccionronse instrumentos adecuados para obter informacin sobre a situacin familiar, as necesidades educativas da familia, as posibilidades e os desexos familiares de participacin. CA6.3. Aplicronse correctamente os instrumentos de avaliacin. CA6.4. Recollronse e interpretronse correctamente os datos. CA6.5. Identificronse as desviacins respecto ao previsto na intervencin. CA6.6. Propuxronse medidas de correccin en situacins problemticas. CA6.7. Valorouse a necesidade da participacin da familia na avaliacin da intervencin. CA6.8. Valorouse a importancia de manter unha actitude permanente de mellora na eficacia e na calidade do servizo.

1.8.2

Contidos bsicos
Planificacin de programas e actividades de intervencin socioeducativa con menores

Infancia. Lexislacin sobre a infancia: dereitos e proteccin. Organismos internacionais relacionados coa infancia. Proteccin a menores: aspectos xurdicos. Adopcin e acollemento familiar Recursos de intervencin. Tipoloxa de centros: residencias, centros con fogares, pisos tutelados, fogares de da, etc.
Pgina 66 de 100

Valoracin dos programas e os servizos de atencin infancia como resposta diversidade de situacins familiares. Documentos da intervencin. Programas de carcter asistencial e de apoio a menores en situacin de risco. Toma de conciencia acerca da influencia do concepto de infancia na definicin dos modelos de intervencin.
Planificacin de programas e actividades de intervencin con familias

Familia: evolucin. Identificacin das situacins de risco social en familias. Prevencin. Maltrato infantil: concepto, tipoloxa e indicadores. Valoracin do papel da persoa educadora na deteccin e na notificacin do maltrato infantil. Anlise dos aspectos legais da intervencin con familias. Intervencin coas familias nos mbitos educativo e social: identificacin das diferenzas na intervencin nos dous mbitos. Servizos e programas. Modelos de intervencin coas familias nos mbitos educativo e social. Toma de conciencia da importancia da colaboracin das familias no proceso socioeducativo de menores.
Posta en prctica de programas e actividades socioeducativas con menores

Documentos dun centro de menores: proxecto educativo de centro e proxecto educativo individual. Anlise de estratexias metodolxicas. Distribucin dos espazos. Creacin dun clima familiar, de seguridade afectiva. Ingreso no centro. Toma de conciencia da necesidade de coordinacin e do traballo en equipo con outro persoal profesional. Funcins e tarefas do educador ou a educadora infantil nos servizos sociais de atencin infancia. Coordinacin co equipo de traballo e con outro persoal profesional.
Posta en prctica de programas, actividades e estratexias de intervencin con familias

Entrevistas: elaboracin e realizacin. Organizacin de reunins coas familias. Problemas frecuentes nas relacins coas familias. Materiais para o traballo coas familias: modelos. Traballo coas familias adoptivas e/ou acolledoras. Papel e actitudes do educador ou da educadora infantil na intervencin con familias. Valoracin do papel das actitudes e das habilidades da persoa educadora na realizacin de entrevistas e reunins.
Pgina 67 de 100

Avaliacin da intervencin socioeducativa con menores

Caractersticas da avaliacin no mbito socioeducativo. Sistemas de calidade nos servizos sociais de atencin infancia. Anlise das variables persoais e contextuais salientables para a avaliacin. Instrumentos para a recollida de informacin: modelos. Instrumentos para a avaliacin da intervencin socioeducativa: modelos. Informes do proceso de avaliacin. Valoracin da importancia da coordinacin e do traballo en equipo na avaliacin da intervencin.
Avaliacin da intervencin con familias

Anlise das variables persoais e contextuais relevantes para a avaliacin. Instrumentos para a recollida de informacin: modelos. Instrumentos para a avaliacin da intervencin: modelos. Informes. Valoracin da importancia da confidencialidade da informacin na intervencin familiar.

1.8.3

Orientacins pedagxicas
Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear as seguintes funcins: Organizacin, execucin e avaliacin de intervencins socioeducativas con menores de cero a seis anos en situacin de risco ou en acollemento en centros de menores. Organizacin, execucin e avaliacin de intervencins dirixidas a favorecer a colaboracin das familias no proceso socioeducativo dos cativos e das cativas e, de ser o caso, mellorar as sas pautas educativas e de crianza. A funcin de organizacin abrangue aspectos como a deteccin de necesidades e a elaboracin da programacin, especificando todos os seus elementos. A funcin de execucin incle a recollida de informacin dos cativos e das cativas e as sas familias, a organizacin da actuacin e a previsin de continxencias, o desenvolvemento da actuacin propiamente dita, a aplicacin das estratexias de intervencin establecidas na programacin e a elaboracin e formalizacin da documentacin asociada ao proceso. Finalmente, a funcin de avaliacin refrese ao control e ao seguimento das actividades. As actividades profesionais asociadas a estas funcins desenvlvense no sector da educacin formal e non formal, as como no dos servizos sociais de atencin a menores de cero a seis anos. A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais a), b), c), d), e), f), g), j), k) e l) do ciclo formativo, e as competencias a), b), c), d), e), g), i) e j) do ttulo. As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo estn relacionadas con: Deseo de programas e de actividades socioeducativas dirixidas a menores en situacin de risco ou acollemento partindo do marco terico dos sistemas e dos servizos
Pgina 68 de 100

de proteccin infancia e das directrices xerais establecidas nunha institucin real ou ficticia. Deseo de programas e actividades de intervencin con familias, partindo de situacins reais ou ficticias, e seleccin e posta en prctica de estratexias metodolxicas que favorezan a sa participacin e melloren a sa competencia educativa. Realizacin de entrevistas e reunins analizando as habilidades sociais e de relacin interpersoal necesarias en cada caso. Avaliacin das intervencins seguindo procedementos de calidade implantados nas institucins, ou elaborando e seleccionado os instrumentos axeitados. Execucin de traballos en equipo. Aplicacin de criterios e indicadores que permitan a mellora da eficacia e da calidade do servizo. Avaliacin do traballo realizado.

Pgina 69 de 100

1.9

Mdulo profesional: proxecto de atencin infancia

Equivalencia en crditos ECTS: 5 Cdigo: MP0019 Duracin: 26 horas

1.9.1

Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Identifica necesidades do sector produtivo en relacin con proxectos tipo que as poidan satisfacer. CA1.1. Clasificronse as empresas do sector polas sas caractersticas organizativas e o tipo de produto ou servizo que ofrecen. CA1.2. Caracterizronse as empresas tipo e indicouse a sa estrutura organizativa e as funcins de cada departamento. CA1.3. Identificronse as necesidades mis demandadas s empresas. CA1.4. Valorronse as oportunidades de negocio previsibles no sector. CA1.5. Identificouse o tipo de proxecto requirido para dar resposta s demandas previstas. CA1.6. Determinronse as caractersticas especficas requiridas ao proxecto. CA1.7. Determinronse as obrigas fiscais, laborais e de prevencin de riscos, e as sas condicins de aplicacin. CA1.8. Identificronse as axudas e as subvencins para a incorporacin de novas tecnoloxas de producin ou de servizo que se propoan. CA1.9. Elaborouse o guin de traballo para seguir na elaboracin do proxecto. RA2. Desea proxectos relacionados coas competencias expresadas no ttulo, onde incle e desenvolve as fases que o compoen. CA2.1. Compilouse informacin relativa aos aspectos que se vaian tratar no proxecto. CA2.2. Realizouse o estudo da viabilidade tcnica do proxecto. CA2.3. Identificronse as fases ou as partes do proxecto, as como o seu contido. CA2.4. Establecronse os obxectivos procurados e identificouse o seu alcance. CA2.5. Prevronse os recursos materiais e persoais necesarios para realizar o proxecto. CA2.6. Realizouse o orzamento correspondente. CA2.7. Identificronse as necesidades de financiamento para a posta en marcha do proxecto. CA2.8. Definiuse e elaborouse a documentacin necesaria para o seu deseo. CA2.9. Identificronse os aspectos que se deben controlar para garantir a calidade do proxecto. RA3. Planifica a posta en prctica ou a execucin do proxecto, para o que determina o plan de intervencin e a documentacin asociada.

Pgina 70 de 100

 CA3.1. Estableceuse a secuencia de actividades ordenadas en funcin das necesidades de posta en prctica. CA3.2. Determinronse os recursos e a loxstica necesarios para cada actividade. CA3.3. Identificronse as necesidades de permisos e autorizacins para levar a cabo as actividades. CA3.4. Determinronse os procedementos de actuacin ou execucin das actividades. CA3.5. Identificronse os riscos inherentes posta en prctica e definiuse o plan de prevencin de riscos, as como os medios e os equipamentos necesarios. CA3.6. Planificouse a asignacin de recursos materiais e humanos, e os tempos de execucin. CA3.7. Fxose a valoracin econmica que dea resposta s condicins da posta en prctica. CA3.8. Definiuse e elaborouse a documentacin necesaria para a posta en prctica ou execucin. RA4. Define os procedementos para o seguimento e o control na execucin do proxecto, e xustifica a seleccin das variables e dos instrumentos empregados. CA4.1. Definiuse o procedemento de avaliacin das actividades ou das intervencins. CA4.2. Definronse os indicadores de calidade para realizar a avaliacin. CA4.3. Definiuse o procedemento para a avaliacin das incidencias que se poidan presentar durante a realizacin das actividades, as como a sa solucin e o seu rexistro. CA4.4. Definiuse o procedemento para xestionar os cambios nos recursos e nas actividades, inclundo o sistema para o seu rexistro. CA4.5. Definiuse e elaborouse a documentacin necesaria para a avaliacin das actividades e do proxecto. CA4.6. Estableceuse o procedemento para a participacin na avaliacin das persoas usuarias ou da clientela, e elaborronse os documentos especficos. CA4.7. Estableceuse un sistema para garantir o cumprimento do prego de condicins do proxecto, cando este exista. RA5. Elabora e expn o informe do proxecto realizado, e xustifica o procedemento seguido. CA5.1. Enuncironse os obxectivos do proxecto. CA5.2. Describiuse o proceso seguido para a identificacin das necesidades das empresas do sector. CA5.3. Describiuse a solucin adoptada a partir da documentacin xerada no proceso de deseo. CA5.4. Describronse as actividades en que se divida a execucin do proxecto. CA5.5. Xustificronse as decisins tomadas de planificacin da execucin do proxecto. CA5.6. Xustificronse as decisins tomadas de seguimento e control na execucin do proxecto. CA5.7. Formulronse as conclusins do traballo realizado en relacin coas necesidades do sector produtivo. CA5.8. Formulronse, de ser o caso, propostas de mellora.
Pgina 71 de 100

 CA5.9. Realizronse, de ser o caso, as aclaracins solicitadas na exposicin. CA5.10. Empregronse ferramentas informticas para a presentacin dos resultados.

1.9.2

Orientacins pedagxicas
Este mdulo complementa a formacin doutros mdulos profesionais nas funcins de anlise do contexto, deseo e organizacin da intervencin, e planificacin da sa avaliacin. A funcin de anlise do contexto abrangue as subfuncins de compilacin de informacin, identificacin e establecemento de prioridades de necesidades, e identificacin dos aspectos que faciliten ou dificulten o desenvolvemento da intervencin. A funcin de deseo da intervencin ten como obxectivo establecer as lias xerais desta para dar resposta s necesidades detectadas, definndoo en todos os seus aspectos. Incle as subfuncins de definicin ou adaptacin da intervencin, establecemento da secuencia e das prioridades das accins, planificacin da intervencin, determinacin de recursos, planificacin da avaliacin, e deseo de documentacin e do plan de atencin clientela. A funcin de organizacin da intervencin abrangue as funcins de deteccin de demandas e necesidades, programacin, xestin, coordinacin e supervisin da intervencin, e elaboracin de informes. As actividades profesionais asociadas a estas funcins desenvlvense tanto no sector da educacin formal e non formal, como no dos servizos sociais de atencin a menores de cero a seis anos. Fomentarase e valorarase a creatividade, o esprito crtico e a capacidade de innovacin nos procesos realizados, as como a adaptacin da formacin recibida en supostos laborais e en novas situacins. O equipo docente realizar a titora das seguintes fases de realizacin do traballo, que se realizarn nomeadamente de xeito non presencial: estudo das necesidades do sector produtivo, deseo, planificacin e seguimento da execucin do proxecto. A exposicin do informe, que realizar todo o alumnado, parte esencial do proceso de avaliacin e defenderase ante o equipo docente. Polas sas propias caractersticas, a formacin do mdulo relacinase con todos os obxectivos xerais do ciclo e con todas as competencias profesionais, persoais e sociais seguintes, bardante no relativo posta en prctica de diversos aspectos da intervencin deseada. As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo estn relacionadas con: Execucin de traballos en equipo. Avaliacin do traballo realizado. Autonoma e iniciativa. Uso das TIC.

Pgina 72 de 100

1.10 Mdulo profesional: primeiros auxilios

Equivalencia en crditos ECTS: 3 Cdigo: MP0020 Duracin: 53 horas

1.10.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Realiza a valoracin inicial da asistencia nunha urxencia e describe os riscos, os recursos dispoibles e o tipo de axuda necesaria. CA1.1. Asegurouse a zona segundo o procedemento oportuno. CA1.2. Identificronse as tcnicas de autoproteccin na manipulacin de persoas accidentadas. CA1.3. Describiuse o contido mnimo dunha caixa de urxencias, e as indicacins dos produtos e dos medicamentos. CA1.4. Establecronse as prioridades de actuacin en mltiples vtimas. CA1.5. Describronse os procedementos para verificar a permeabilidade das vas areas. CA1.6. Identificronse as condicins de funcionamento adecuadas da ventilacin e da osixenacin. CA1.7. Describronse e executronse os procedementos de actuacin en caso de hemorraxia. CA1.8. Describronse procedementos para comprobar o nivel de consciencia. CA1.9. Tomronse as constantes vitais. CA1.10. Identificouse a secuencia de actuacin segundo protocolo establecido polo comit de coordinacin internacional sobre a reanimacin (ILCOR). RA2. Aplica e describe as tcnicas de soporte vital bsico en relacin co obxectivo perseguido. CA2.1. Describronse os fundamentos da reanimacin cardiopulmonar. CA2.2. Aplicronse tcnicas de apertura da va area. CA2.3. Aplicronse tcnicas de soporte ventilatorio e circulatorio. CA2.4. Realizouse desfibrilacin externa semiautomtica (DEA). CA2.5. Aplicronse medidas posreanimacin. CA2.6. Indicronse as lesins, as patoloxas o os traumatismos mis frecuentes. CA2.7. Describiuse a valoracin primaria e secundaria da persoa accidentada. CA2.8. Aplicronse primeiros auxilios ante lesins por axentes fsicos, qumicos e biolxicos. CA2.9. Aplicronse primeiros auxilios ante patoloxas orgnicas de urxencia. CA2.10. Especificronse casos ou circunstancias en que non se deba intervir. RA3. Aplica procedementos de inmobilizacin e mobilizacin de vtimas, e selecciona os medios materiais e as tcnicas. CA3.1. Efecturonse as manobras necesarias para acceder vtima. CA3.2. Identificronse os medios materiais de inmobilizacin e de mobilizacin.
Pgina 73 de 100

 CA3.3. Caracterizronse as medidas posturais ante unha persoa lesionada. CA3.4. Describronse as repercusins dunha mobilizacin e dun traslado inadecuados. CA3.5. Confeccionronse sistemas para a inmobilizacin e a mobilizacin de persoas doentes ou accidentadas con materiais convencionais e inespecficos, ou medios de fortuna. CA3.6. Aplicronse normas e protocolos de seguridade e de autoproteccin persoal. RA4. Aplica tcnicas de apoio psicolxico e de autocontrol persoa accidentada e s acompaantes, e describe as estratexias de comunicacin aplicadas. CA4.1. Describronse as estratexias bsicas de comunicacin coa persoa accidentada e coas acompaantes. CA4.2. Detectronse as necesidades psicolxicas da persoa accidentada. CA4.3. Aplicronse tcnicas bsicas de soporte psicolxico para mellorar o estado emocional da persoa accidentada. CA4.4. Valorouse a importancia de lle infundir confianza e optimismo persoa accidentada durante toda a actuacin. CA4.5. Identificronse os factores que predispoen ansiedade nas situacins de accidente, emerxencia e d. CA4.6. Especificronse as tcnicas para controlar unha situacin de d, ansiedade, angustia ou agresividade. CA4.7. Especificronse as tcnicas para superar psicoloxicamente o fracaso na prestacin do auxilio. CA4.8. Valorouse a importancia do autocontrol ante situacins de estrs.

1.10.2 Contidos bsicos

Valoracin inicial da asistencia en urxencia

Sistemas de emerxencias. Obxectivos e lmites dos primeiros auxilios. Marco legal, responsabilidade e tica profesional. Tipos de accidentes e as sas consecuencias. Signos de compromiso vital en persoas adultas, en nenos e nenas, e en lactantes. Mtodos e materiais de proteccin da zona. Medidas de autoproteccin. Caixa de primeiros auxilios. Prioridades de actuacin en mltiples vtimas. Mtodos de triaxe simple. Signos e sntomas de urxencia. Valoracin do nivel de consciencia. Toma de constantes vitais. Protocolos de exploracin. Terminoloxa mdico-sanitaria en primeiros auxilios. Protocolo de transmisin da informacin.
Pgina 74 de 100

Aplicacin de tcnicas de soporte vital

Control da permeabilidade das vas areas. Reanimacin cardiopulmonar bsica. Desfibrilacin externa semiautomtica (DEA). Valoracin da persoa accidentada. Atencin inicial en lesins por axentes fsicos (traumatismos, calor ou fro, electricidade e radiacins). Atencin inicial en lesins por axentes qumicos e biolxicos. Atencin inicial en patoloxa orgnica de urxencia. Actuacin limitada ao marco das sas competencias.
Aplicacin de procedementos de inmobilizacin e mobilizacin

Avaliacin da necesidade de traslado. Posicins de seguridade e espera. Tcnicas de inmobilizacin. Tcnicas de mobilizacin. Confeccin de padiolas e materiais de inmobilizacin.
Aplicacin de tcnicas de apoio psicolxico e de autocontrol

Estratexias bsicas de comunicacin. Valoracin do papel do primeiro interveniente. Tcnicas facilitadoras da comunicacin interpersoal. Factores que predispoen ansiedade en situacins de accidente ou emerxencia.

1.10.3 Orientacins pedagxicas

Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desempear a funcin de prevencin e seguridade. Esta funcin abrangue aspectos como: Aplicacin de primeiros auxilios. Xeracin de contornos seguros. As aprendizaxes realizadas neste mdulo son de aplicacin nos sectores de servizos educativos, culturais, de lecer e tempo libre, e servizos s persoas e comunidade. A formacin do mdulo contribe a alcanzar o obxectivo xeral o) do ciclo formativo, e a competencia f) do ttulo. As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo estn relacionadas con: Valoracin inicial de persoas accidentadas e seleccin das tcnicas oportunas de primeiros auxilios. Correcta aplicacin das tcnicas de primeiros auxilios. Correcta aplicacin das tcnicas de soporte vital.
Pgina 75 de 100

 Aplicacin de estratexias de comunicacin axeitadas para o apoio psicolxico a persoas accidentadas e familiares.

Pgina 76 de 100

1.11 Mdulo profesional: formacin e orientacin laboral

Equivalencia en crditos ECTS: 5 Cdigo: MP0021 Duracin: 107 horas

1.11.1 Unidade formativa 1: prevencin de riscos laborais

Cdigo: MP0021_12 Duracin: 45 horas
1.11.1.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Recoece os dereitos e as obrigas das persoas traballadoras e empresarias relacionados coa seguridade e a sade laboral. CA1.1. Relacionronse as condicins laborais coa sade da persoa traballadora. CA1.2. Distinguronse os principios da accin preventiva que garanten o dereito seguridade e a sade das persoas traballadoras. CA1.3. Apreciouse a importancia da informacin e da formacin como medio para a eliminacin ou a reducin dos riscos laborais. CA1.4. Comprendronse as actuacins axeitadas ante situacins de emerxencia e risco laboral grave e inminente. CA1.5. Valorronse as medidas de proteccin especficas de persoas traballadoras sensibles a determinados riscos, as como as de proteccin da maternidade e a lactacin, e de menores. CA1.6. Analizronse os dereitos vixilancia e proteccin da sade no sector da educacin infantil formal e non formal e no sector dos servizos sociais de atencin infancia. CA1.7. Asumiuse a necesidade de cumprir as obrigas das persoas traballadoras en materia de prevencin de riscos laborais. RA2. Avala as situacins de risco derivadas da sa actividade profesional analizando as condicins de traballo e os factores de risco mis habituais do sector da educacin infantil formal e non formal e no sector dos servizos sociais de atencin infancia. CA2.1. Determinronse as condicins de traballo con significacin para a prevencin nos contornos de traballo relacionados co perfil profesional de tcnico superior en educacin infantil. CA2.2. Clasificronse os factores de risco na actividade e os danos derivados deles. CA2.3. Clasificronse e describronse os tipos de danos profesionais, con especial referencia a accidentes de traballo e doenzas profesionais, relacionados co perfil profesional de tcnico superior en educacin infantil. CA2.4. Identificronse as situacins de risco ms habituais nos contornos de traballo das persoas coa titulacin de tcnico superior en educacin infantil. CA2.5. Levouse a cabo a avaliacin de riscos nun contorno de traballo, real ou simulado, relacionado co sector de actividade do ttulo.
Pgina 77 de 100

RA3. Participa na elaboracin dun plan de prevencin de riscos e identifica as responsabilidades de todos os axentes implicados. CA3.1. Valorouse a importancia dos hbitos preventivos en todos os mbitos e en todas as actividades da empresa. CA3.2. Clasificronse os xeitos de organizacin da prevencin na empresa en funcin dos criterios establecidos na normativa sobre prevencin de riscos laborais. CA3.3. Determinronse os xeitos de representacin das persoas traballadoras na empresa en materia de prevencin de riscos. CA3.4. Identificronse os organismos pblicos relacionados coa prevencin de riscos laborais. CA3.5. Valorouse a importancia da existencia dun plan preventivo na empresa que incla a secuencia de actuacins para realizar en caso de emerxencia. CA3.6. Estableceuse o mbito dunha prevencin integrada nas actividades da empresa, e determinronse as responsabilidades e as funcins de cadaqun. CA3.7. Definiuse o contido do plan de prevencin nun centro de traballo relacionado co sector profesional da titulacin de tcnico superior en educacin infantil. CA3.8. Proxectouse un plan de emerxencia e evacuacin para nunha pequena ou mediana empresa do sector de actividade do ttulo. RA4. Determinronse as medidas de prevencin e proteccin no contorno laboral da titulacin de tcnico superior en educacin infantil. CA4.1. Definronse as tcnicas e as medidas de prevencin e de proteccin que se deben aplicar para evitar ou diminur os factores de risco, ou para reducir as sas consecuencias no caso de materializarse. CA4.2. Analizouse o significado e o alcance da sinalizacin de seguridade de diversos tipos. CA4.3. Seleccionronse os equipamentos de proteccin individual (EPI) axeitados s situacins de risco atopadas. CA4.4. Analizronse os protocolos de actuacin en caso de emerxencia. CA4.5. Identificronse as tcnicas de clasificacin de persoas feridas en caso de emerxencia, onde existan vtimas de diversa gravidade. CA4.6. Identificronse as tcnicas bsicas de primeiros auxilios que se deben aplicar no lugar do accidente ante danos de diversos tipos, as como a composicin e o uso da caixa de urxencias.
1.11.1.2 Contidos bsicos Dereitos e obrigas en seguridade e sade laboral

Relacin entre traballo e sade. Influencia das condicins de traballo sobre a sade. Conceptos bsicos de seguridade e sade laboral. Anlise dos dereitos e das obrigas das persoas traballadoras e empresarias en prevencin de riscos laborais. Actuacin responsable no desenvolvemento do traballo para evitar as situacins de risco no seu contorno laboral. Proteccin de persoas traballadoras especialmente sensibles a determinados riscos.

Pgina 78 de 100

Avaliacin de riscos profesionais

Anlise de factores de risco ligados a condicins de seguridade, ambientais, ergonmicas e psicosociais. Determinacin dos danos sade da persoa traballadora que se poden derivar das condicins de traballo e dos factores de risco detectados. Riscos especficos no sector da educacin infantil formal e non formal e no sector dos servizos sociais de atencin infancia en funcin das probables consecuencias, do tempo de exposicin e dos factores de risco implicados. Avaliacin dos riscos atopados en situacins potenciais de traballo no sector da educacin infantil formal e non formal e no sector dos servizos sociais de atencin infancia.
Planificacin da prevencin de riscos na empresa

Xestin da prevencin na empresa: funcins e responsabilidades. rganos de representacin e participacin das persoas traballadoras en prevencin de riscos laborais. Organismos estatais e autonmicos relacionados coa prevencin de riscos. Planificacin da prevencin na empresa. Plans de emerxencia e de evacuacin en contornos de traballo. Elaboracin dun plan de emerxencia nunha empresa do sector. Participacin na planificacin e na posta en prctica dos plans de prevencin.
Aplicacin de medidas de prevencin e proteccin na empresa

Medidas de prevencin e proteccin individual e colectiva. Protocolo de actuacin ante unha situacin de emerxencia. Aplicacin das tcnicas de primeiros auxilios. Actuacin responsable en situacins de emerxencias e primeiros auxilios.

1.11.2 Unidade formativa 2: equipos de traballo, dereito do traballo e da seguridade social, e procura de emprego
Cdigo: MP0021_22 Duracin: 62 horas
1.11.2.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Participa responsablemente en equipos de traballo eficientes que contriban consecucin dos obxectivos da organizacin. CA1.1. Identificronse os equipos de traballo en situacins de traballo relacionadas co perfil de tcnico superior en educacin infantil e valorronse as sas vantaxes sobre o traballo individual. CA1.2. Determinronse as caractersticas do equipo de traballo eficaz fronte s dos equipos ineficaces.

Pgina 79 de 100

 CA1.3. Adoptronse responsablemente os papeis asignados para a eficiencia e a eficacia do equipo de traballo. CA1.4. Empregronse axeitadamente as tcnicas de comunicacin no equipo de traballo para recibir e transmitir instrucins e coordinar as tarefas. CA1.5. Determinronse procedementos para a resolucin dos conflitos identificados no seo do equipo de traballo. CA1.6. Aceptronse de forma responsable as decisins adoptadas no seo do equipo de traballo. CA1.7. Analizronse os obxectivos alcanzados polo equipo de traballo en relacin cos obxectivos establecidos, e coa participacin responsable e activa dos seus membros. RA2. Identifica os dereitos e as obrigas que se derivan das relacins laborais e recoceos en diferentes situacins de traballo. CA2.1. Identificronse o mbito de aplicacin, as fontes e os principios de aplicacin do dereito do traballo. CA2.2. Distinguronse os principais organismos que interveen nas relacins laborais. CA2.3. Identificronse os elementos esenciais dun contrato de traballo. CA2.4. Analizronse as principais modalidades de contratacin e identificronse as medidas de fomento da contratacin para determinados colectivos. CA2.5. Valorronse os dereitos e as obrigas que se recollen na normativa laboral. CA2.6. Determinronse as condicins de traballo pactadas no convenio colectivo aplicable ou, en ausencia deste, as condicins habituais no sector profesional relacionado co ttulo de tcnico superior en educacin infantil. CA2.7. Valorronse as medidas establecidas pola lexislacin para a conciliacin da vida laboral e familiar, e para a igualdade efectiva entre homes e mulleres. CA2.8. Analizouse o recibo de salarios e identificronse os principais elementos que o integran. CA2.9. Identificronse as causas e os efectos da modificacin, a suspensin e a extincin da relacin laboral. CA2.10. Identificronse os rganos de representacin das persoas traballadoras na empresa. CA2.11. Analizronse os conflitos colectivos na empresa e os procedementos de solucin. CA2.12. Identificronse as caractersticas definitorias dos novos contornos de organizacin do traballo. RA3. Determina a accin protectora do sistema da Seguridade Social ante as continxencias cubertas, e identifica as clases de prestacins. CA3.1. Valorouse o papel da Seguridade Social como piar esencial do estado social e para a mellora da calidade de vida da cidadana. CA3.2. Delimitouse o funcionamento e a estrutura do sistema da Seguridade Social. CA3.3. Identificronse, nun suposto sinxelo, as bases de cotizacin dunha persoa traballadora e as cotas correspondentes e ela e empresa. CA3.4. Determinronse as principais prestacins contributivas da Seguridade Social, os seus requisitos e a sa duracin, e realizouse o clculo da sa conta nalgns supostos prcticos.
Pgina 80 de 100

 CA3.5. Determinronse as posibles situacins legais de desemprego en supostos prcticos sinxelos, e realizouse o clculo da duracin e da conta dunha prestacin por desemprego de nivel contributivo bsico. RA4. Planifica o seu itinerario profesional seleccionando alternativas de formacin e oportunidades de emprego ao longo da vida. CA4.1. Valorronse as propias aspiracins, motivacins, actitudes e capacidades que permitan a toma de decisins profesionais. CA4.2. Tomouse conciencia da importancia da formacin permanente como factor clave para a empregabilidade e a adaptacin s esixencias do proceso produtivo. CA4.3. Valorronse as oportunidades de formacin e emprego noutros estados da Unin Europea. CA4.4. Valorouse o principio de non-discriminacin e de igualdade de oportunidades no acceso ao emprego e nas condicins de traballo. CA4.5. Deseronse os itinerarios formativos profesionais relacionados co perfil profesional de tcnico superior en educacin infantil. CA4.6. Determinronse as competencias e as capacidades requiridas para a actividade profesional relacionada co perfil do ttulo, e seleccionouse a formacin precisa para as mellorar e permitir unha axeitada insercin laboral. CA4.7. Identificronse as principais fontes de emprego e de insercin laboral para as persoas coa titulacin de tcnico superior en educacin infantil. CA4.8. Empregronse adecuadamente as tcnicas e os instrumentos de procura de emprego. CA4.9. Prevronse as alternativas de autoemprego nos sectores profesionais relacionados co ttulo.
1.11.2.2 Contidos bsicos Xestin do conflito e equipos de traballo

Diferenciacin entre grupo e equipo de traballo. Valoracin das vantaxes e os inconvenientes do traballo de equipo para a eficacia da organizacin. Equipos no sector da educacin infantil formal e non formal e no sector dos servizos sociais de atencin infancia segundo as funcins que desempeen. Dinmicas de grupo. Equipos de traballo eficaces e eficientes. Participacin no equipo de traballo: desempeo de papeis, comunicacin e responsabilidade. Conflito: caractersticas, tipos, causas e etapas. Tcnicas para a resolucin ou a superacin do conflito.
Contrato de traballo

Dereito do traballo. Organismos pblicos (administrativos e xudiciais) que interveen nas relacins laborais.
Pgina 81 de 100

Anlise da relacin laboral individual. Dereitos e deberes derivados da relacin laboral. Anlise dun convenio colectivo aplicable ao mbito profesional da titulacin de tcnico superior en educacin infantil. Modalidades de contrato de traballo e medidas de fomento da contratacin. Anlise das principais condicins de traballo: clasificacin e promocin profesional, tempo de traballo, retribucin, etc. Modificacin, suspensin e extincin do contrato de traballo. Sindicatos de traballadores e asociacins empresariais. Representacin das persoas traballadoras na empresa. Conflitos colectivos. Novos contornos de organizacin do traballo.
Seguridade social, emprego e desemprego

A Seguridade Social como piar do estado social. Estrutura do sistema de Seguridade Social. Determinacin das principais obrigas das persoas empresarias e das traballadoras en materia de seguridade social. Proteccin por desemprego. Prestacins contributivas da Seguridade Social.
Procura activa de emprego

Coecemento dos propios intereses e das propias capacidades formativo-profesionais. Importancia da formacin permanente para a traxectoria laboral e profesional das persoas coa titulacin de tcnico superior en educacin infantil. Oportunidades de aprendizaxe e emprego en Europa. Itinerarios formativos relacionados coa titulacin de tcnico superior en educacin infantil. Definicin e anlise do sector profesional do ttulo de tcnico superior en educacin infantil. Proceso de toma de decisins. Proceso de procura de emprego no sector de actividade. Tcnicas e instrumentos de procura de emprego.

1.11.3 Orientacins pedagxicas

Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para que o alumnado se poida inserir laboralmente e desenvolver a sa carreira profesional no sector da educacin infantil. A formacin do mdulo contribe a alcanzar os obxectivos xerais h), i), j), k) l), m), n) e o) do ciclo formativo, e as competencias k), l), m) e o) do ttulo. As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obPgina 82 de 100

xectivos do mdulo han versar sobre: Manexo das fontes de informacin para a elaboracin de itinerarios formativoprofesionalizadores, en especial no referente s empresas do sector e aos centros de educacin infantil formal e non formal. Posta en prctica de tcnicas activas de procura de emprego. Realizacin de probas de orientacin e dinmicas sobre as propias aspiracins, competencias e capacidades. Manexo de fontes de informacin, includos os recursos da internet para a procura de emprego. Preparacin e realizacin de cartas de presentacin e currculos (potenciarase o emprego doutros idiomas oficiais na Unin Europea no manexo de informacin e elaboracin do currculo Europass). Familiarizacin coas probas de seleccin de persoal, en particular a entrevista de traballo. Identificacin de ofertas de emprego pblico s que se pode acceder en funcin da titulacin, e resposta sa convocatoria. Formacin de equipos na aula para a realizacin de actividades mediante o emprego de tcnicas de traballo en equipo. Estudo das condicins de traballo do sector da educacin infantil a travs do manexo da normativa laboral, dos contratos mis comunmente utilizados e do convenio colectivo de aplicacin no sector da educacin infantil. Superacin de calquera forma de discriminacin no acceso ao emprego e no desenvolvemento profesional. Anlise da normativa de prevencin de riscos laborais que lle permita a avaliacin dos riscos derivados das actividades desenvolvidas no sector produtivo, as como a colaboracin na definicin dun plan de prevencin para a empresa e das medidas necesarias para a sa posta en prctica. O correcto desenvolvemento deste mdulo esixe a disposicin de medios informticos e que polo menos das sesins de traballo sexan consecutivas.

Pgina 83 de 100

1.12 Mdulo profesional: empresa e iniciativa emprendedora

Equivalencia en crditos ECTS: 4 Cdigo: MP0022 Duracin: 53 horas

1.12.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Desenvolve o seu esprito emprendedor identificando as capacidades asociadas a el e definindo ideas emprendedoras caracterizadas pola innovacin e a creatividade. CA1.1. Identificouse o concepto de innovacin e a sa relacin co progreso da sociedade e o aumento no benestar dos individuos. CA1.2. Analizouse o concepto de cultura emprendedora e a sa importancia como dinamizador do mercado laboral e fonte de benestar social. CA1.3. Valorouse a importancia da iniciativa individual, a creatividade, a formacin, a responsabilidade e a colaboracin como requisitos indispensables para ter xito na actividade emprendedora. CA1.4. Analizronse as caractersticas das actividades emprendedoras no sector da educacin infantil formal e non formal e no sector dos servizos sociais de atencin infancia. CA1.5. Valorouse o concepto de risco como elemento inevitable de toda actividade emprendedora. CA1.6. Valorronse ideas emprendedoras caracterizadas pola innovacin, pola creatividade e pola sa factibilidade. CA1.7. Decidiuse a partir das ideas emprendedoras unha determinada idea de negocio do mbito da educacin infantil formal ou non formal, que ha servir de punto de partida para a elaboracin do proxecto empresarial. CA1.8. Analizouse a estrutura dun proxecto empresarial e valorouse a sa importancia como paso previo creacin dunha pequena empresa. RA2. Decide a oportunidade de creacin dunha pequena empresa para o desenvolvemento da idea emprendedora, tras a anlise da relacin entre a empresa e o contorno, do proceso produtivo, da organizacin dos recursos humanos e dos valores culturais e ticos. CA2.1. Valorouse a importancia das pequenas e medianas empresas no tecido empresarial galego. CA2.2. Analizouse o impacto ambiental da actividade empresarial e a necesidade de introducir criterios de sustentabilidade nos principios de actuacin das empresas. CA2.3. Identificronse os principais compoentes do contorno xeral que rodea a empresa e, en especial, nos aspectos tecnolxico, econmico, social, ambiental, demogrfico e cultural. CA2.4. Apreciouse a influencia na actividade empresarial das relacins coa clientela, con provedores, coas administracins pblicas, coas entidades financeiras e coa competencia como principais integrantes do contorno especfico.

Pgina 84 de 100

 CA2.5. Determinronse os elementos do contorno xeral e especfico dunha pequena ou mediana empresa de educacin infantil formal e non formal en funcin da sa posible localizacin. CA2.6. Analizouse o fenmeno da responsabilidade social das empresas e a sa importancia como un elemento da estratexia empresarial. CA2.7. Valorouse a importancia do balance social dunha empresa relacionada coa educacin infantil formal e non formal e describronse os principais custos sociais en que incorren estas empresas, as como os beneficios sociais que producen. CA2.8. Identificronse, en empresas de educacin infantil formal e non formal, prcticas que incorporen valores ticos e sociais. CA2.9. Definronse os obxectivos empresariais incorporando valores ticos e sociais. CA2.10. Analizronse os conceptos de cultura empresarial, e de comunicacin e imaxe corporativas, as como a sa relacin cos obxectivos empresariais. CA2.11. Describronse as actividades e os procesos bsicos que se realizan nunha empresa de educacin infantil formal e non formal, e delimitndose as relacins de coordinacin e dependencia dentro do sistema empresarial. CA2.12. Elaborouse un plan de empresa que incla a idea de negocio, a localizacin, a organizacin do proceso produtivo e dos recursos necesarios, a responsabilidade social e o plan de mrketing. RA3. Selecciona a forma xurdica tendo en conta as implicacins legais asociadas e o proceso para a sa constitucin e posta en marcha. CA3.1. Analizouse o concepto de persoa empresaria, as como os requisitos que cmpren para desenvolver a actividade empresarial. CA3.2. Analizronse as formas xurdicas da empresa tendo en conta as vantaxes e as desvantaxes de cada unha en relacin coa sa idea de negocio. CA3.3. Valorouse a importancia das empresas de economa social no sector de educacin infantil formal e non formal. CA3.4. Especificouse o grao de responsabilidade legal das persoas propietarias da empresa en funcin da forma xurdica elixida. CA3.5. Diferenciouse o tratamento fiscal establecido para cada forma xurdica de empresa. CA3.6. Identificronse os trmites esixidos pola lexislacin para a constitucin dunha pequena ou mediana empresa en funcin da sa forma xurdica. CA3.7. Identificronse as vas de asesoramento e xestin administrativa externas hora de pr en marcha unha pequena ou mediana empresa. CA3.8. Analizronse as axudas e subvencins para a creacin e posta en marcha de empresas de educacin infantil formal e non formal tendo en conta a sa localizacin. CA3.9. Incluuse no plan de empresa informacin relativa eleccin da forma xurdica, os trmites administrativos, as axudas e as subvencins. RA4. Realiza actividades de xestin administrativa e financeira bsica dunha pequena ou mediana empresa, identifica as principais obrigas contables e fiscais, e formaliza a documentacin. CA4.1. Analizronse os conceptos bsicos de contabilidade, as como as tcnicas de rexistro da informacin contable: activo, pasivo, patrimonio neto, ingresos, gastos e contas anuais.
Pgina 85 de 100

 CA4.2. Describronse as tcnicas bsicas de anlise da informacin contable, en especial no referente ao equilibrio da estrutura financeira e solvencia, liquidez e rendibilidade da empresa. CA4.3. Definronse as obrigas fiscais (declaracin censual, IAE, liquidacins trimestrais, resumes anuais, etc.) dunha pequena e dunha mediana empresa relacionada coa educacin infantil formal e non formal, e diferencironse os tipos de impostos no calendario fiscal (liquidacins trimestrais e liquidacins anuais). CA4.4. Formalizouse con correccin,mediante procesos informticos, a documentacin bsica de carcter comercial e contable (notas de pedido, albars, facturas, recibos, cheques, obrigas de pagamento e letras de cambio) para unha pequena e unha mediana empresa de educacin infantil formal e non formal, e describronse os circutos que recorre esa documentacin na empresa. CA4.5. Elaborouse o plan financeiro e analizouse a viabilidade econmica e financeira do proxecto empresarial.

1.12.2 Contidos bsicos

Iniciativa emprendedora

Innovacin e desenvolvemento econmico. Principais caractersticas da innovacin na actividade de educacin infantil (materiais, tecnoloxa, organizacin da producin, etc.). A cultura emprendedora na Unin Europea, en Espaa e en Galicia. Factores clave das persoas emprendedoras: iniciativa, creatividade, formacin, responsabilidade e colaboracin. A actuacin das persoas emprendedoras no sector da educacin infantil formal e non formal e no sector dos servizos sociais de atencin infancia. O risco como factor inherente actividade emprendedora. Valoracin do traballo por conta propia como fonte de realizacin persoal e social. Ideas emprendedoras: fontes de ideas, maduracin e avaliacin destas. Proxecto empresarial: importancia e utilidade, a estrutura e a aplicacin no mbito da educacin infantil formal e non formal.
A empresa e o seu contorno

A empresa como sistema: concepto, funcins e clasificacins. Anlise do contorno xeral dunha pequena ou mediana empresa de educacin infantil formal e non formal: aspectos tecnolxico, econmico, social, ambiental, demogrfico e cultural. Anlise do contorno especfico dunha pequena ou mediana empresa de educacin infantil formal e non formal: clientes, provedores, administracins pblicas, entidades financeiras e competencia. Localizacin da empresa. Persoa empresaria. Requisitos para o exercicio da actividade empresarial. Responsabilidade social da empresa e compromiso co desenvolvemento sustentable.
Pgina 86 de 100

Cultura empresarial, e comunicacin e imaxe corporativas. Actividades e procesos bsicos na empresa. Organizacin dos recursos dispoibles. Externalizacin de actividades da empresa. Descricin dos elementos e estratexias do plan de producin e do plan de mrketing.
Creacin e posta en marcha dunha empresa

Formas xurdicas das empresas. Responsabilidade legal do empresario. A fiscalidade da empresa como variable para a eleccin da forma xurdica. Proceso administrativo de constitucin e posta en marcha dunha empresa. Vas de asesoramento para a elaboracin dun proxecto empresarial e para a posta en marcha da empresa. Axudas e subvencins para a creacin dunha empresa de educacin infantil formal e non formal. Plan de empresa: eleccin da forma xurdica, trmites administrativos, e xestin de axudas e subvencins.
Funcin administrativa

Anlise das necesidades de investimento e das fontes de financiamento dunha pequena e dunha mediana empresa no sector de educacin infantil formal e non formal. Concepto e nocins bsicas de contabilidade: activo, pasivo, patrimonio neto, ingresos, gastos e contas anuais. Anlise da informacin contable: equilibrio da estrutura financeira e ratios financeiras de solvencia, liquidez e rendibilidade da empresa. Plan financeiro: estudo da viabilidade econmica e financeira. Obrigas fiscais dunha pequena e dunha mediana empresa. Ciclo de xestin administrativa nunha empresa de educacin infantil formal e non formal: documentos administrativos e documentos de pagamento. Coidado na elaboracin da documentacin administrativo-financeira.

1.12.3 Orientacins pedagxicas

Este mdulo profesional contn a formacin necesaria para desenvolver a propia iniciativa no mbito empresarial, tanto cara ao autoemprego como cara asuncin de responsabilidades e funcins no emprego por conta allea. A formacin do mdulo permite alcanzar os obxectivos xerais m) e n) do ciclo formativo e as competencias i), m) e n) do ttulo. As lias de actuacin no proceso de ensino e aprendizaxe que permiten alcanzar os obxectivos do mdulo han versar sobre: Manexo das fontes de informacin sobre o sector das empresas de educacin infantil formal e non formal, inclundo a anlise dos procesos de innovacin sectorial en marcha.
Pgina 87 de 100

 Realizacin de casos e dinmicas de grupo que permitan comprender e valorar as actitudes das persoas emprendedoras e axustar a sa necesidade ao sector produtivo relacionado cos procesos da educacin infantil. Utilizacin de programas de xestin administrativa e financeira para pequenas e medianas empresas do sector. A realizacin dun proxecto empresarial relacionado coa actividade de educacin infantil formal e non formal composto por un plan de empresa e un plan financeiro e que incla todas as facetas de posta en marcha dun negocio. O plan de empresa incluir os seguintes aspectos: maduracin da idea de negocio, localizacin, organizacin da producin e dos recursos, a xustificacin da sa responsabilidade social, plan de mrketing, eleccin da forma xurdica, trmites administrativos, e axudas e subvencins. O plan financeiro ha inclur o plan de tesourara, a conta de resultados previsional e o balance previsional, as como a anlise da sa viabilidade econmica e financeira. aconsellable que o proxecto empresarial se vaia realizando conforme se desenvolvan os contidos relacionados nos resultados de aprendizaxe. O correcto desenvolvemento deste mdulo esixe a disposicin de medios informticos e que polo menos das sesins de traballo sexan consecutivas.

Pgina 88 de 100

1.13 Mdulo profesional: formacin en centros de traballo

Equivalencia en crditos ECTS: 22 Cdigo: MP0023 Duracin: 384 horas

1.13.1 Resultados de aprendizaxe e criterios de avaliacin

RA1. Identifica a estrutura e a organizacin da empresa en relacin co tipo de servizo que presta. CA1.1. Interpretouse a influenza das caractersticas do mercado nas actividades da empresa: clientela, provedores, servizos, etc. CA1.2. Interpretronse valores de parmetros como a produtividade, a calidade de servizo, etc., que permitan relacionar a situacin da empresa no contexto produtivo. CA1.3. Identificronse os procedementos de traballo no desenvolvemento da prestacin do servizo. CA1.4. Analizouse a prestacin do servizo e determinronse os seus aspectos positivos e negativos. CA1.5. Valorronse as competencias necesarias dos recursos humanos para o desenvolvemento ptimo da actividade da empresa. CA1.6. Identificronse as canles de difusin mis frecuentes nesta actividade, e valorouse a sa idoneidade. CA1.7. Relacionronse vantaxes e inconvenientes da estrutura da empresa fronte a outro tipo de organizacins empresariais. RA2. Aplica hbitos ticos e laborais no desenvolvemento da sa actividade profesional, de acordo coas caractersticas do posto de traballo e cos procedementos establecidos da empresa. CA2.1. Recoecronse e xustificronse: Dispoibilidade persoal e temporal necesarias no posto de traballo. Actitudes persoais (puntualidade, empata, etc.) e profesionais (orde, limpeza, responsabilidade, etc.) necesarias para o posto de traballo. Requisitos actitudinais ante a prevencin de riscos na actividade profesional. Requisitos actitudinais referidos calidade na actividade profesional. Actitudes relacionais co propio equipo de traballo e coa xerarqua establecida na empresa. Actitudes relacionadas coa documentacin das actividades realizadas no mbito laboral. Necesidades formativas para a insercin e a reinsercin laboral no mbito cientfico e tcnico do bo facer profesional. CA2.2. Identificronse as normas de prevencin de riscos laborais que cumpra aplicar na actividade profesional, e os aspectos fundamentais da lei de prevencin de riscos laborais.

Pgina 89 de 100

 CA2.3. Utilizronse os equipamentos de proteccin individual segundo os riscos da actividade profesional e as normas da empresa. CA2.4. Mantvose unha actitude clara de respecto polo medio nas actividades desenvolvidas, aplicado as normas internas e externas vinculadas. CA2.5. Mantivronse organizados, limpos e libres de obstculos o posto de traballo e a rea correspondente ao desenvolvemento da actividade. CA2.6. Interpretronse e cumprronse as instrucins recibidas, responsabilizndose do traballo asignado. CA2.7. Estableceuse unha comunicacin e unha relacin eficaces coa persoa responsable en cada situacin e cos membros do seu equipo, e mantvose un trato fludo e correcto. CA2.8. Coordinouse co resto do equipo e informouse de calquera cambio, necesidade salientable ou imprevisto. CA2.9. Valorouse a importancia da sa actividade e a adaptacin aos cambios de tarefas asignadas no desenvolvemento da prestacin do servizo, integrndose nas novas funcins. CA2.10. Comprometeuse responsablemente na aplicacin das normas e os procedementos no desenvolvemento de calquera actividade ou tarefa. RA3. Programa actividades dirixidas aos cativos e s cativas, seguindo as directrices establecidas nos documentos que organizan a institucin en que se integre, e colaborouse co equipo responsable do centro. CA3.1. Identificronse as caractersticas propias do centro de traballo e do programa ou dos programas que se desenvolvan. CA3.2. Obtvose informacin sobre as persoas destinatarias do programa. CA3.3. Definiuse unha proposta tendo en conta os recursos humanos e materiais de que se dispoa. CA3.4. Propuxronse actividades adaptadas s caractersticas dos cativos e das cativas. CA3.5. Seleccionronse as estratexias de intervencin acordes cos obxectivos e as persoas destinatarias. CA3.6. Deseouse a avaliacin da intervencin que se vaia realizar. RA4. Pon en prctica actividades dirixidas aos nenos e s nenas seguindo as directrices establecidas na programacin e adaptndoas s caractersticas dos pequenos e das pequenas. CA4.1. Identificronse as caractersticas do grupo de cativos e cativas asignado. CA4.2. Determinronse as caractersticas do contexto asignado utilizando tcnicas e medios adecuados. CA4.3. Organizronse os espazos seguindo os criterios establecidos na programacin. CA4.4. Distribuuse o tempo respectando as directrices establecidas na programacin e os ritmos individuais. CA4.5. Seleccionronse os recursos en funcin dos criterios metodolxicos previstos. CA4.6. Aplicronse as estratexias metodolxicas. CA4.7. Conseguiuse un clima de afecto e confianza. CA4.8. Aplicronse estratexias de xestin de conflitos.
Pgina 90 de 100

 CA4.9. Respondeuse adecuadamente s continxencias. CA4.10. Realizouse o control e o seguimento da actividade. RA5. Avala programas e actividades intervindo no equipo de traballo, e asegura a calidade no proceso e na intervencin. CA5.1. Determinronse as actividades de avaliacin e os momentos da sa aplicacin. CA5.2. Avaliouse o contorno do traballo e identificronse as relacins laborais no marco organizativo e de funcionamento da empresa. CA5.3. Aplicronse os instrumentos de avaliacin establecidos, modificando o proxecto, a actividade ou a sa propia intervencin, en caso necesario. CA5.4. Elaborronse os informes de avaliacin onde se reflictan os cambios producidos nos nenos e nas nenas a raz da sa intervencin. CA5.5. Organizouse a informacin recollida seguindo as vas establecidas. CA5.6. Comunicouse a informacin recollida e permituselle ao equipo de traballo a toma de decisins. CA5.7. Reflexionouse sobre a sa propia intervencin e valorouse a aplicacin dos coecementos, as habilidades e as actitudes desenvolvidas. Este mdulo profesional contribe a completar as competencias propias deste ttulo que se alcanzaran no centro educativo, ou a desenvolver competencias caractersticas de difcil consecucin nel.

Pgina 91 de 100

2.

Anexo II
A) Espazos mnimos
Espazo formativo Aula polivalente. Obradoiro de servizos socioculturais. Superficie en m2 (30 alumnos/as) 60 120 Superficie en m2 (20 alumnos/as) 40 90 Grao de utilizacin 47% 53%

A Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria poder autorizar unidades para menos de trinta postos escolares, polo que ser posible reducir os espazos formativos proporcionalmente ao nmero de alumnos e alumnas, tomando como referencia para a determinacin das superficies necesarias as cifras indicadas nas columnas segunda e terceira da tboa. O grao de utilizacin expresa en tanto por cento a ocupacin en horas do espazo prevista para a imparticin das ensinanzas no centro educativo, por un grupo de alumnado, respecto da duracin total das mesmas. Na marxe permitida polo grao de utilizacin, os espazos formativos establecidos poden ser ocupados por outros grupos de alumnos ou alumnas que cursen o mesmo ou outros ciclos formativos, ou outras etapas educativas. En todo caso, as actividades de aprendizaxe asociadas aos espazos formativos (coa ocupacin expresada polo grao de utilizacin) podern realizarse en superficies utilizadas tamn para outras actividades formativas afns.
B) Equipamentos mnimos
Espazo formativo Aula polivalente. Equipamento
Equipamentos audiovisuais. Computadores instalados en rede, cann de proxeccin e internet.

Obradoiro de servizos socioculturais.

Equipamentos audiovisuais: cmara de fotografa dixital, cmara de

vdeo dixital, computadores instalados en rede, equipamento de proxeccin multimedia, equipamento bsico de iluminacin escnica, equipamento de msica con platina, lector de CD e MP3, gravadora de voz, taboleiro dixital; escner e impresora de cor de A3. Material de primeiros auxilios: caixa de primeiros auxilios equipada e manequn de primeiros auxilios (de cero a tres anos). Instalacins e materiais para coidados, hixiene e alimentacin infantil: baeira encaixable con billa e ducha; moble para cambiar, colchn para o cambio de cueiros, berces, colchns para berce, colchn de tatami, biberns, quentador de biberns, esterilizador de biberns, forno elctrico, forno microondas e equipamento de enxoval para cocia. Material de psicomotricidade grosa: moble carro de psicomotricidade, ladrillos de psicomotricidade, aros de psicomotricidade (dimetros: 40 cm, 50 cm e 60 cm), picas de psicomotricidade (dimetros: 70 cm e 100 cm), conos de psicomotricidade, enganches universais de picas e aros, percorrido encaixable recto e curvo, cordas de psicomotricidade, conxunto de ps e mans de psicomotricidade, pelotas inchables xigantes (dimetros: 55 cm e 60 cm), pelotas de sons, pelotas de agarre e conxunto de mdulos encaixables psicomotricidade. Material de psicomotricidade fina: fiado de formas xeomtricas, ensarte de perlas xigantes, fiado de botns, fiado de carretes, fiado de

Pgina 92 de 100

blas, xogo de blas encaixables sobre base, xogo de formas xeomtricas con bases, xogo de roscas e parafusos, flores de rosca, encaixes de formas xigantes, encaixes bsicos de animais, encaixes bsicos de personaxes, encaixes bsicos de obxectos cotins Materiais de xogos estruturados: caixas de msica, xogos de construcin, formas xeomtricas xigantes, torre amoreable, cubo de formas xeomtricas, labirintos de formas, casia de percorrido e xogo motor. Materiais de expresin rtmico-musical: xogo de sons e lote de instrumentos de percusin. Materiais de expresin dramtica: teatrio desmontable e monicreques (planos, de luva, de varas e de fos). Materiais de expresin plstica: mesa de luz, cabalete de pintura de das caras, paletas, pinceis, esponxas de estampaxe, alfombras de corte e escala cromtica. Material de razoamento lxico-matemtico: baco, crebacabezas, bloques lxicos de Diennes, regretas de Cuisenaire, miniarco e domin. Material de expresin oral: xogo de imxines e de iniciacin lectura. Material de percepcin sensorial: conxunto de paneis tctiles, xogos de estimulacin multisensorial, xogo ptico, xogo tctil, xogo visual e mesa de auga e/ou area.

Pgina 93 de 100

3.

Anexo III
A) Especialidades do profesorado con atribucin docente nos mdulos profesionais do ciclo formativo de educacin infantil
Mdulo profesional Especialidade do profesorado Corpo Catedrtico/a de ensino secundario. Profesorado de ensino secundario. Profesorado tcnico de formacin profesional. Profesorado tcnico de formacin profesional. Profesorado tcnico de formacin profesional. Catedrtico/a de ensino secundario. Profesorado de ensino secundario. Catedrtico/a de ensino secundario. Profesorado de ensino secundario. Catedrtico/a de ensino secundario. Profesorado de ensino secundario. Catedrtico/a de ensino secundario. Profesorado de ensino secundario. Catedrtico/a de ensino secundario. Profesorado de ensino secundario. Profesorado tcnico de formacin profesional. Profesorado tcnico de formacin profesional.

MP0011. Didctica da educacin Intervencin sociocomunitaria. infantil. MP0012. Autonoma persoal e sade Servizos comunidade. infantil. MP0013. O xogo infantil e a sa meto- Servizos comunidade. doloxa. MP0014. Expresin e comunicacin. Servizos comunidade.

MP0015. Desenvolvemento cognitivo e Intervencin sociocomunitaria. motor. MP0016. Desenvolvemento socioafec- Intervencin sociocomunitaria. tivo. MP0017. Habilidades sociais. Intervencin sociocomunitaria.

MP0018. Intervencin con familias e Intervencin sociocomunitaria. atencin a menores en risco social. MP0019. Proxecto de atencin Intervencin sociocomunitaria. infancia. Servizos comunidade. MP0020. Primeiros auxilios. Procedementos sanitarios e asistenciais. Profesorado especialista. MP0021. Formacin e orientacin Formacin e orientacin laboral. laboral. MP0022. Empresa e iniciativa em- Formacin e orientacin laboral. prendedora.

Catedrtico/a de ensino secundario. Profesorado de ensino secundario. Catedrtico/a de ensino secundario. Profesorado de ensino secundario.

B) Titulacins equivalentes para efectos de docencia

Corpos Profesorado secundario. de Especialidades ensino Formacin e orientacin laboral. Titulacins
Diplomado/a en ciencias empresariais. Diplomado/a en relacins laborais. Diplomado/a en traballo social. Diplomado/a en educacin social. Diplomado/a en xestin e administracin pblica.

Intervencin sociocomunitaria.

Mestre/a, en todas as sas especialidades. Diplomado/a en educacin social. Diplomado/a en traballo social.

Pgina 94 de 100

C) Titulacins requiridas para a imparticin dos mdulos profesionais que conforman o ttulo para os centros de titularidade privada e doutras administracins distintas da educativa, e orientacins para a Administracin pblica
Mdulos profesionais MP0011. Didctica da educacin infantil. MP0015. Desenvolvemento cognitivo e motor. MP0016. Desenvolvemento socioafectivo. MP0017. Habilidades sociais. MP0018. Intervencin con familias e atencin a menores en risco social. MP0019. Proxecto de atencin infancia. MP0012. Autonoma persoal e sade infantil. MP0013. O xogo infantil e a sa metodoloxa. MP0014. Expresin e comunicacin. MP0019. Proxecto de atencin infancia. Titulacins Licenciado/a en pedagoxa. Licenciado/a en psicoloxa. Licenciado/a en psicopedagoxa. Mestre/a, en todas as sas especialidades. Diplomado/a en educacin social. Diplomado/a en traballo social. Licenciado/a en pedagoxa. Licenciado/a en psicoloxa. Licenciado/a en psicopedagoxa. Mestre/a, en todas as sas especialidades. Diplomado/a en educacin social. Diplomado/a en traballo social. Licenciado/a en medicina. Diplomado/a en enfermara. Licenciado/a en dereito. Licenciado/a en administracin e direccin de empresas. Licenciado/a en ciencias actuariais e financeiras. Licenciado/a en ciencias polticas e da Administracin. Licenciado/a en ciencias do traballo. Licenciado/a en economa. Licenciado/a en psicoloxa. Licenciado/a en socioloxa. Enxeeiro/a en organizacin industrial. Diplomado/a en ciencias empresariais. Diplomado/a en relacins laborais. Diplomado/a en educacin social. Diplomado/a en traballo social. Diplomado/a en xestin e administracin pblica.

MP0020. Primeiros auxilios. MP0021. Formacin e orientacin laboral. MP0022. Empresa e iniciativa emprendedora.

Pgina 95 de 100

4.

Anexo IV
Validacins entre mdulos profesionais establecidos no ttulo de tcnico superior en educacin infantil ao abeiro da Lei orgnica 1/1990, e os establecidos no ttulo de tcnico superior en educacin infantil ao abeiro da Lei orgnica 2/2006
Mdulos profesionais do ciclo formativo (LOXSE): Educacin infantil Didctica da educacin infantil. Autonoma persoal e sade. Metodoloxa do xogo. Expresin e comunicacin. Desenvolvemento cognitivo e motor. Desenvolvemento socioafectivo e intervencin coas familias. Animacin e dinmica de grupos. Formacin en centro de traballo. Mdulos profesionais do ciclo formativo (LOE): Educacin infantil MP0011. Didctica da educacin infantil. MP0012. Autonoma persoal e sade infantil. MP0013. O xogo infantil e a sa metodoloxa. MP0014. Expresin e comunicacin. MP0015. Desenvolvemento cognitivo e motor. MP0016. Desenvolvemento socioafectivo. MP0017. Habilidades sociais. MP0023. Formacin en centros de traballo.

Pgina 96 de 100

5.

Anexo V
A) Correspondencia das unidades de competencia acreditadas consonte o establecido no artigo 8 da Lei orgnica 5/2002, do 19 de xuo, cos mdulos profesionais para a sa validacin
Unidades de competencia acreditadas UC1027_3: Establecer e manter relacins fludas coa comunidade educativa e coordinarse coas familias, co equipo educativo e con outros profesionais. UC1028_3: Programar, organizar, realizar e avaliar procesos de intervencin educativa de centro e de grupo de nenos e nenas. UC1029_3: Desenvolver programas de adquisicin e adestramento en hbitos de autonoma e sade, e programas de intervencin en situacins de risco. UC1030_3: Promover e pr en prctica situacins de xogo como eixe da actividade e do desenvolvemento infantil. UC1031_3: Desenvolver os recursos expresivos e comunicativos do neno e da nena como medio de crecemento persoal e social. UC1032_3: Desenvolver accins para favorecer a exploracin do contorno a travs do contacto cos obxectos, e as relacins do cativo e da cativa cos seus iguais e coas persoas adultas. UC1033_3: Definir, secuenciar e avaliar aprendizaxes, interpretadas no contexto do desenvolvemento infantil de cero a seis anos. Mdulos profesionais validables MP0017. Habilidades sociais.

MP0011. Didctica da educacin infantil.

MP0012. Autonoma persoal e sade infantil.

MP0013. O xogo infantil e a sa metodoloxa. MP0014. Expresin e comunicacin.

MP0016. Desenvolvemento socioafectivo. MP0018. Intervencin con familias e atencin a menores en risco social. MP0015.Desenvolvemento cognitivo e motor.

B) Correspondencia dos mdulos profesionais coas unidades de competencia para a sa acreditacin

Mdulos profesionais superados MP0017. Habilidades sociais. Unidades de competencia acreditables UC1027_3: Establecer e manter relacins fludas coa comunidade educativa e coordinarse coas familias, co equipo educativo e con outros profesionais. UC1028_3: Programar, organizar, realizar e avaliar procesos de intervencin educativa de centro e de grupo de nenos e nenas. UC1029_3: Desenvolver programas de adquisicin e adestramento en hbitos de autonoma e sade, e programas de intervencin en situacins de risco. UC1030_3: Promover e pr en prctica situacins de xogo como eixe da actividade e do desenvolvemento infantil. UC1031_3: Desenvolver os recursos expresivos e comunicativos do neno e da nena como medio de crecemento persoal e social. UC1032_3: Desenvolver accins para favorecer a exploracin do contorno a travs do contacto cos obxectos, e as relacins do cativo e da cativa cos seus iguais e coas persoas adultas.

MP0011. Didctica da educacin infantil.

MP0012. Autonoma persoal e sade infantil. MP0018. Intervencin con familias e atencin a menores en risco social. MP0013. O xogo infantil e a sa metodoloxa. MP0014. Expresin e comunicacin.

MP0016. Desenvolvemento socioafectivo. MP0018. Intervencin con familias e atencin a menores en risco social.

Pgina 97 de 100

MP0015. Desenvolvemento cognitivo e motor.

UC1033_3: Definir, secuenciar e avaliar aprendizaxes, interpretadas no contexto do desenvolvemento infantil de cero a seis anos.

Pgina 98 de 100

6.

Anexo VI
Organizacin dos mdulos profesionais deste ciclo formativo
Curso 1 1 1 1 1 Total 1 (FCE) 2 2 2 2 2 2 Total 2 (FCE) 2 2 MP0019. Proxecto de atencin infancia MP0023. Formacin en centros de traballo. MP0012. Autonoma persoal e sade infantil MP0016. Desenvolvemento socioafectivo MP0017. Habilidades sociais. MP0018. Intervencin con familias e atencin a menores en risco social MP0020. Primeiros auxilios MP0022. Empresa e iniciativa emprendedora Mdulo MP0011. Didctica da Educacin Infantil MP0013. O xogo infantil e a sa metodoloxa MP0014. Expresin e comunicacin MP0015. Desenvolvemento cognitivo e motor MP0021. Formacin e orientacin laboral Duracin 240 187 213 213 107 960 Especialidade do profesorado Intervencin sociocomunitaria Servizos comunidade Servizos comunidade Intervencin sociocomunitaria Formacin e orientacin laboral

155 123 123 123 53 53 630

Servizos comunidade Intervencin sociocomunitaria Intervencin sociocomunitaria Intervencin sociocomunitaria Procedementos sanitarios e asistenciais. Profesorado especialista Formacin e orientacin laboral

26 384

Intervencin sociocomunitaria. Servizos comunidade

Pgina 99 de 100

7.

Anexo VII
Organizacin dos mdulos profesionais en unidades formativas de menor duracin
Mdulo profesional MP0021. Formacin e orientacin laboral. Unidades formativas MP0021_12. Prevencin de riscos laborais. MP0021_22. Equipos de traballo, dereito do traballo e da seguridade social, e procura de emprego Duracin 45 62

Pgina 100 de 100