Está en la página 1de 9

Profesorado y Licenciatura en Letras

LENGUA Y LITERATURA LATINAS

INSTRVMENTA
STVDIORVM I
Ejercicios gramaticales
MÓDULO I

-----------------------------------------------------------------

Prof. Consulta Dora D. Battiston


Prof. Adjunta Dra. M. Carolina Domínguez
Ayudante de Primera Dr. Eugenio Conchez

Período académico 2020


1. Declinar en todos los casos del singular y del plural las siguientes palabras
tomando como ejemplo el cuadro que se encuentra debajo:
Nauta, nautae
Rosa, rosae
Agrícola, agricolae
Puella, puellae
Stella, stellae
Poeta, poetae
Domina, dominae
Silva, silvae

EJERCICIOS DE DECLINACIONES

1ª DECLINACIÓN

FEMENINOS (MASCULINOS)

SINGULAR PLURAL
N Naut-a
V
AC
G Naut-a-e
D
AB

2. Con ayuda del diccionario, indicar el género de cada una de las palabras listadas.
¿A qué género gramatical pertenecen en su mayoría las palabras de la primera
declinación?

3. Indicar la función sintáctica que se corresponde con cada caso de la declinación.


Ejemplo: el caso nominativo con el sujeto de la oración, atributo o predicativo)

4. Construir los siguientes sustantivos en el caso y el número indicados:


- Puella, puellae, en genitivo plural
- Divitiae, divitiarum, en ablativo plural
- Domina, dominae, en vocativo plural

[2]
- Silva, silvae, en dativo singular

5. Indicar la función sintáctica de las palabras o sintagmas destacados y traducir al


latín:
- Me gustan los versos del poeta
- La hermosa muchacha salió a pasear
- Ofreció un pañuelo al poeta

[3]
Declinación conjunta

EJERCICIOS DE DECLINACIONES
1ª DECLINACIÓN
FEMENINOS (MASCULINOS): parva puella
SINGULAR PLURAL
N
V
AC
G
D
AB

1ª DECLINACIÓN
FEMENINOS (MASCULINOS): bona Regina
SINGULAR PLURAL
N
V
AC
G
D
AB

1ª DECLINACIÓN
FEMENINOS (MASCULINOS): magna cerva
SINGULAR PLURAL
N
V
AC
G
D
AB

[4]
Análisis morfosintáctico y traducción latín-español / español-latín

Analizar sintácticamente (en el Sujeto, núcleo y sus modificadores; en el Predicado,


núcleo, OD, OI, predicativo, circunstanciales), identificar los casos y traducir del latín al
español y viceversa. Ejemplo:

SES PVS
[Agricola aquilam sagitta vulnerat.] OB
N. OD Circ.(instr.) NV
nom. sg. m. ac. sg. f. abl. sg. f. 3°sg. pres. MI

Traducción:
El campesino hiere al águila con la flecha.

I. 1. Filia nautae. 2. Rosae puellarum. 3. Turba incolarum. 4. Puellae epistula. 5.


Turba parvarum puellarum. 6. Nautarum pulchrae filiae.

II. 1. El camino de la selva. 2. Los habitantes de la isla. 3. El habitante de las selvas.


4. La reina de las hermosas islas.

III. 1. Agricola aquilam sagitta vulnerat. 2. Nos mensas rosis ornamus. 3. Agrícola
ranam parvae puellae captat. 4. Puellae statuas coronis ornant. 5. Magna diligentia
laborant agricolae.

IV. 1. La niña daba rosas a la señora. 2. Yo llevaba una corona a la reina. 3. Los
labradores indican el camino a las esclavas. 4. La esclava narraba hermosas
fábulas a los marineros.

V. 1. Puella dat rosas dominae. 2. Ancillae escam agricolis apportabant. 3. Filia rosas
dominae dabat. 4. Cenam agricolis parabam. 5. Nautae coronas bonae reginae
dabant. 6. Pulchris rosis aulam ornabamus. 7. Cervam plagis captabatis.

[5]
VI. 1. La señora adornaba la mesa con rosas. 2. El marinero hiere una cierva con la
lanza. 3. Vosotros adornabais la estatua con una corona. 4. Las niñas deleitan a la
reina con hermosas rosas. 5. Los marineros navegaban con gran prudencia.

VII. Pulchrae rosae silvarum puellam valde delectant. Parva puella vías silvae amat.
Sed nunc puella viam errat. Tenebrae appropinquabant. Puella stellas spectat. Nunc
stellae micant et puellae viam silvae monstrant. Agricola puellam salutat. Agricola
cervas sagittis captabat. Agricola puellae magnam cervam monstrat. Puella parvam
agricolarum casam intrat. Ancillae agricolarum escam puellae parant. Agricolae
puellam et ancillas multis fabulis delectabant.

[6]
1° y 2° declinación
Análisis morfosintáctico y traducción de las siguientes oraciones
• Amici clari sunt
• Labienus clarus legatus est.
• Populus romanus in campo erat.
• Dominus in hortis est.
• In aqua sum.
• Scribimus in tabulis.
• Marcus Tullius cum filia Tullia in villa erat.
• Pompeius in Italia, Caesar in Gallia erat.
• Marcus Tullius cum Tulliola filioque in Graecia est.

Pasar al plural las siguientes oraciones


• Legatus bonus est.
• Legati equus magnus est.
• In horto sum.
• Bonam causam defendo.

Pasar las siguientes oraciones al singular:


• Fagi non erant altae
• Servi hastas viris dant
• Causae bonae sunt.
• In villis sumus.

Completar con las terminaciones correspondientes:

Masculino:
• Dativo plural: magn-...... equ-......
• Genitivo singular: honest-..... domin-.....
• Vocativo plural: clar-....... legat-......
• Nominativo plural: improb-..... soci-.......
• Ablativo singular: parv-...... hort-.......
• Dativo singular: domin-.... naut-......
Femenino:
• Genitivo plural: bon-..... fili-......
• Dativo plural: mal-...... copi:.....
• Acusativo plural: mult-..... stell-......
• Acusativo singular: insul-..... puell-.....

Declinar conjuntamente:
Bonus legatus – bona causa – via publica – clarus nauta – bonus agricola

Fuente
Gorini, R.; Grimmal, P.; y Grunenwald, J. Initiation au latin. Civilisation et langue. París,
Francia, Fernand Nathan, 1972.

[7]
• Leer los siguientes textos. Analizarlos morfológica y sintácticamente; luego
traducirlos.

ROMANI ANTIQUI
Romani antiqui in templis oracula deorum interrogabant. Oracula antiqua saepe dabant
responsa ambigua, sed populus deorum mandatis obtemperabat. Nunc oracula bona sunt
et populus Romanus bellum parat. Tuba signum belli viris dat. Fidi servi dominis arma et
tela parant. Arma sunt galea, lorica, scutum. Tela sunt saggitae, pila, hastae, gladii.
Signum Romanorum aquila erat. Pueri in pratis cotidie pila et hastas iactabant. Populus
Romanus bellum valde amabat; sed agricolis bellum gratum non est. Nam bellum
exscidium est agriculturae. In proeliis pericula multa sunt.

IULIA ET ANTONIUS
Iulia, matrona Romana, et Antonius, maritus Iuliae, in villa habitant. Antonia et Secunda
filiae Antonii et Iuliae sunt. In villa Antonii multi et pulchri equi sunt. Servi agros arant
et equos domini curant. Nunc pulcher equus domini aegrotat et servus aegrum equum
domino monstrat. Dominus servum interrogat: “Vbi erat heri equus?”
⎯ “Heri equus in agro laborabat, domine.”
⎯ “Quis agrum arabat?”
⎯ “ego cum equo non arabam, sed aquam ad villam apportabam.”
Iulia cum Antonia et Secunda appropinquat:
⎯ “Quem interrogas?”
⎯ “Servum interrogo; albus equus aeger est; cur non intratis et equum curatis?”
Puellae equum album valde amant; et medicinam equo apportant.

TROIANA FABVLA
Fabulae iucundae sunt. Troiana fabula clara est.
Antiqui populi multas fabulas narrabant. Etiamnunc populi fabulas amant et laeti audiunt.
Populus Romanus Troianam fabulam amabat et laetus audiebat.
Poetae deos uirosque canebant et magnam gloriam capiebant. Vergilius pium virum
Troianum canit.
Poetae gloriam antiquis fabulis dabant. Vergilius gloriam Troianae fabulae dat. Fabulae
gloriam antiquis populis dabant.

[8]
Romani claros poetas habebant et maxime colebant. Sic monet Cicero: “Iure Ennius
sanctos apellat poetas”. Inter poetas Romanos Vergilius clarissimus erat. Boni poetae
gloriam capiunt.

CERBERUS
Caecilius est in horto. Caecilius in horto sedet. Servus est in atrio. Servus in atrio laborat.
Metella est in atrio. Metella in atrio sedet. Quintus est in tablino. Quintus in tablino scribit.
Cerberus est in via.
Coquus est in culina. Coquus in culina dormit. Cerberus intrat. Cerberus circumspectat.
Cibus est in mensa. Canissalit. Canis in mensa stat. Grumio stertit, canis latrat. Grumio
surgit. Coquus est iratus. “¡Pestis! ¡Furcifer!”coquus clamat. Cerberus exit.

COQUUS IN TRICLINIO CENAT


Grumio triclinium intrat. Grumio pavonem portat. Clemens triclinio intrat. Clemens
vinum portat. Caecilius pavonem gustat.
“¡Pavo est optimus!” Caecilius clamat.
Mercator quoque pavonem gustat. Mercator cenam laudat. Dominum coquum laudat.
Grumio exit.
Ancilla intrat. Ancilla suaviter cantat. Ancilla dominum delectat. Ancilla mercatorem
delectat. Mox dominus dormit. Amicus quoque dormit. Grumio triclinium intrat et
circumspectat. Coquus cibum in mensa videt. ¡Grumio cibum consumit et vinum bibit!
Caecilius Grumionem non videt. Coquus in triclinio magnifice cenat.
Coquus ancillam spectat. Ancilla Grumionem delectat. Grumio ancillam delectat. Grumio
est laetissimus.

[9]

También podría gustarte