Está en la página 1de 256
en moderna en ajedrez edicion actualizada de una obra clasica Lidek Pachman \. El gambito de dama Volumen 2 Defensa eslava, semieslava y gambito de dama aceptado Cre martinez roca Este segundo volumen del Gambito de Dama completa el estudio que hace Pachman sobre este importante sistema de aperturas e incluye, ademas, la Aper- tura del Peén de Dama sin 2. c4. El lec- tor encontrara, exhaustivamente tratadas, las defensas Eslava y Semieslava, asi como el Gambito de Dama Aceptado y algunas defensas menos usuales como el Contragambito Albin. Ludek Pachman nacié el 11 de mayo de 1924. En 1954 obtuvo el titulo de Gran Maestro Internacional de ajedrez. Ocho veces campeon de su pais, la antigua Checoslovaquia, gané también el cam- peonato de Alemania en 1978, tras su exilio forzado. En total ha logrado el pri- mer puesto en 18 torneos internaciona- les y ha publicado unos 50 libros. Ha sido también director del centro ajedre- cistico juvenil de la Christophorusschule, en Altensteig. Desde finales de 1989 tra- baja sobre todo como periodista y escri- tor de ajedrez, tanto en Alemania como en la Republica Checa. Generaciones de ajedrecistas han visto y siguen viendo en el «Pachman» /a obra de referencia para la teoria de las aper- turas. El tratado que aqui ofrecemos es de suma actualidad, y constituye el estu- dio mas exhaustivo publicado hasta hoy sobre una de las aperturas mas impor- tantes en la evoluci6n moderna de la teo- tia ajedrecistica. El autor proporciona al jugador practico un medio de estudio que, por su actualidad y clara presentacién, rivaliza ventajosamente con cualesquie- ta otras fuentes de informacién sobre el tema. Si usted desea estar informado de nuestras pu- blicaciones, sirvase remitimos su nombre y di- Tecci6n, o simplemente su tarjeta de visita, in- dicdndonos los temas que sean de su interés. Ediciones Martinez Roca, S. A. Dep. Informacién Bibliogréfica Enric Granados, 84 - 08008 Barcelona TEORIA MODERNA EN AJEDREZ V. EL GAMBITO DE DAMA 2 LUDEK PACHMAN TEORIA MODERNA EN AJEDREZ V. EL GAMBITO DE DAMA 2 COLECCION ESCAQUES EDICIONES MART{NEZ ROCA, S. A. BARCELONA Titulo original: Das Damengambit, publicado por Edition Olms AG, Zurich, 1993 Traduccién de J. Lépez de Castro Disefto cubierta: Geest/Hgverstad Quedan rigurosamente prohibidas, sin la autori- zacién escrita de los titulares del «Copyright», bajo las sanciones establecidas en las leyes, la reproduccién total o parcial de esta obra por cualquier medio 0 procedimiento, comprendidos la reprograffa y el tratamiento informitico, y la distribucién de ejemplares de ella mediante al- quiler o préstamo piblicos. © 1995, Ludek Pachman © 1996, Ediciones Martinez Roca, S. A. Enric Granados, 84, 08008 Barcelona ISBN 84-270-2124-0 Depésito legal B. 22.770-1996 Fotocomposicién de Pacmer, S. A.. Alcolea, 106-108, 08014 Barcelona Impreso por Libergraf, S. L., Constitucié, 19, 08014 Barcelona Impreso en Espaiia — Printed in Spain El profesor doctor Bodo Volkmann, investigador y matemdatico de la universi- dad de Stuttgart, vicepresidente de la Christlichen Jugenddorfwerkes alemana y ajedrecista entusiasta, me ha prestado una valiosa ayuda en la elaboracién de este libro con sus sugerencias y la verificacién de las variantes. Mis mds cor- diales gracias a mi querido amigo. NOTA DEL EDITOR Como se explicé en el primer volumen —E/ Gambito de Dama I-, con este se- gundo se completa el estudio sobre una de las aperturas mds importantes de la teoria ajedrecfstica. Los capitulos | y 2 de la primera parte el lector los encontrard en el primer vo- lumen. Asf pues, tanto las partes como los capitulos —y también los diagramas— si- guen una numeracién correlativa desde el volumen anterior. En este segundo se completa la primera parte -capftulos 3, 4, 5 y 6 y’se inclu- ye la segunda parte, que estudia la Apertura del Peén de Dama, donde después de 1. d4-d5 las blancas renuncian al avance 2. c4, prefiriendo algtin otro movi- miento que favorezca el desarrollo. La tercera parte, por ultimo, aborda la defensa 1. d4 d6, muy popular en tiem- Pos recientes. ie at +4 SIGNOS CONVENCIONALES Las blancas estén mejor Las negras estén mejor Igualdad (el juego est nivelado) Las blancas estén un poco me- jor Las negras estén un poco mejor Las blancas tienen ventaja deci- siva Las negras tienen ventaja deci- siva °° «) ! Q) ? n En Ia notacién, en lugar de una jugada: cualquier jugada Al final de una variante: el jue- go es poco claro Buena jugada Fuerte jugada Muy fuerte jugada Jugada algo débil Jugada débil Grave error PRIMERA PARTE CAPITULO 3 Defensa Semieslava (2. ... €6 3. &\c3 c6) En este sistema, las negras renun- cian de momento al contragolpe c7- 5, fortaleciendo primero su posicién central y obligando a su adversario en muchas variantes a contar con la acep- tacidn tardfa del gambito (... dxc4) y la subsiguiente defensa del peén c4 por medio de ... b5. Para el desarrollo ulterior de la par- tida disponen las negras de varios planes. Si las blancas defienden el pe6n c4 con e3 sin haber desarrollado el alfil de dama, el negro puede o de- sarrollar su propio alfil de dama me- diante .. dxc4 seguido de ... bS y ... &b7 o preparar la ruptura ... e6-e5 en el centro. Si al contrario las blancas prescinden de la defensa del peén c4 y desarrollan el alfil de dama por g5, surgirdn posiciones complicadas en las que las negras toman dicho peén y defienden luego el suyo en la casilla c4 mediante ... b5. 3.1. Variante de Merano (4. AB Af 5. e3 Abd7 6. Qd3 de 7. Bxcd b5 8. 2d3 26) Esta Ifnea de juego se dio por vez primera en la partida Spielmann-Griin- feld, Merano 1924, y desde aquel en- tonces no ha perdido popularidad. Las negras permiten a su adversario adue- fiarse temporalmente del centro me- diante e3-e4 para luego atacarlo con ... ¢5, Ello suele dar pie a interesantes complicaciones tacticas. Después de 9. e4 e5 las blancas disponen de dos buenas continuaciones: adefantar uno u otro de sus dos peones centrales, 10. e5 0 10. d5, que veremos respec- tivamente en los apartados primero y segundo, e7-e6 De awe 3. A\b1-c3 c7-c6 2) 5 aati A a iM) a AOS eS Ive HES) MEA NS 2 4. Dgl-f3 La continuacién més corriente. Si 4. 3, podr4 surgir la misma posicion que en el texto después de 4. ... Af6 5. 2\f3. Sin embargo, la jugada 4. ... f5 da origen a variantes con sentido independiente, p. ej. 5. 2)f3 (también es posible 5. f4 Af6 6. Af3 etc.) y ahora: Wh4 8. g3 Wh3 9. Of1 Who 10. &e2 Ad7 1. Axd7 Q xd7 12, W3 b6 13. £3 & (Flohr-Tartakover, Bled 1931). b) 5.... 246 6. 943 Ah6 7. Wo2 0-0 8. b3 2d7 9. Qb2 Aa6 10. a3 @c7 11. cS Qe7 12. AeS + (Kapu- Schneider, Gydr 1955). C) 6. «. SG 7. 0-0 0-0 8. We2 Het 9. DeS HAT 10. £3 Axc3 11. Wxc3 We7 12. £4 Af 13. c5 @xe5 14. de Gye4 15. Q xed fe 16. Qd2 b6 = (Lukin-Karasev, 1968). d) 5... Qe7 6. We2 Afb 7. Qd3 0-0 8. b3 a6 9. @b2 2d7 10. Hes 08 11. De2 Qb4+ 12. 2c3 Qd6 13. £3 Q\bd7 14. Af4 We7 15. h4 &c7 16. 0-0-0 + (Smyslov-Asmud- son, Reykjavik 1974). Bastante poco se emplea la conti- nuacion 4, @f4: a) 4... Af6 5.3 Qe7 y los acon- tecimientos se desarrollan como en la secc. 1.5., apartado tercero, nota ala jugada 6 de las negras. _ b) 4... de 5, €3 (5. 64 bS 6. AF @f6 7. We2 2b7 8. Re2 Abd7 9. 0-0 @¢7 7, Knezevic-Lukécs, Sara- jevo 1981) bS 6. a4 b4!? 7. Zye4 (07. @Qbl Wd5 8. Ad2 c3 9. be be 10. Adf3 Qb4 11. We2 | 12. 9d3 Le6 o, ter-Hofmann, Luga- no 1984) Wd5 8. £3 a6 9. Ad6+!? @Xd6 10. 64 WaS 11. 2 xd6 4d7 12. Wa2 c3 13. be be 14. Wc2 (Korchnoi- Pintér, Reggio Emilia 1987/88) cS! 15. Qxa6 Wxa6 16. de cB 17. De2 |xc5 18. Hdl Df6 19. 0-0 Bc6 = (Pintér). C) 6... DIG 7. ab cb 8. Axb5 Rb4+ 9. Ac3 DdS 10. We2 @b7 (10. ... Axf4 1. Wade Bc6 12. Wxc6+ 9.47 13. Wxc4 2d5 =, No- 12 gueiras) 11. Zyh3 Q\xf4 12. Axf4 2d6 13. Qxcd Qxfd 14. Wade!? (es mejor 14. ef Wxd4 15. Ae2 Whe =) Qd7! 15. ef 0-0 16. d3 (Chris- tiansen-Nogueiras, olimp. Dubai 1986) @xg2! 17. Bel Qd5 =. La opcién més importante aparte de la del texto es 4. ef de 5. @)xed b4+ (es inferior 5. ... Ad7 6. Af Defoe 7. 2d3 4 xed 8. Q xed, p. ej. 8. ... Qb4+ 9. Qd2 Wad 10. 0-0 &xd2 1. Axd2 0-0 12. We2 h6!? 13, cS! eS 14. Acd We7 15. de @xeS 16. Ad6 Vaiser-Deikalo, Tallin 1986) 6. @d2!? (no da ninguna ventaja 6. 4\c3 c5 7. Af3 f68. a3 acausade 8... $59. @e3 4c6 10. dct? Wxdi+ I. Bxdl Ae4 12. Eel 4)xc3 13. be e5 14. Ad2! Qf5! 15. f3 0-0-0 =, Lerner-Lukdcs, Pola- nica Zdr6j 1986, o 10. @e2 Aga! 11. dS 4xe3 12. fe Ae7 13. 4 o-0 14. 0-0 g6 =, Lukdécs) Wxd4 (6. ... Qxd2+ 7. Wxd2 DG 8. Dxf6+ Wxf6 9. D3 0-0 10. Qe2 Ad7 11. We3 b6 12. 0-0 c5 13. Had] @b7 14, de Axc5 15. b4 Hab 16. a3 Hfd8 17. Ae5 +, Bronstein-Kotov, camp. URSS 1948) 7. @ xb4 Wxed+ 8. §.e2 (a rdpida igualdad conduce 8. Be2 Gab 9. Qf8 De7 [merece tam- bién atencién 9. ... W26 10. Wd2e5!] 10. Qxg7 @b4! 11. wd6 [1l. &xh8? 5!) d3+ 12. bd2 DfS+ 13. Wd3 Wxd3+ 14. dxd3 4)xg7 etc., Kholmov-Novotelnov, 1951; también es posible aqui 8. ... e7!? 9. Wb3!? Ad7 10. 0-0-0 c5 11. gc3 o-o 12, Ags W4+ =, Antoshin- Sveshnikov, Sochi 1979, 0 9. Wd2 cS 10, &xe5 bc6 seguido de ... 0-0 y «» €5 00) con las siguientes ramifica- ciones: a) 8... 659. 2xc5 (9, Qc3 He7 10. Rxg7 Hg8 11. QF6 (11. Qc3? Wxg2 12. Wd6 Wxhl 13. 0-0-0 Abe6 =] Ad7 12. @xe7 bxe7 F) Wxg2 10. 3 Wes 11. Wd4 Dd7 12. @b4 WeS+ 13. De2 Wxd4 14. @xd4 eS 15. Se2 Qd7 (Vaiser- Ivanov, Ushgorod 1988) 16. @.d6!? 00, 0 15. 0-0-0 47 16. 2xb7 Hb8 17. 2d6 Hxb7 18. @ xe5 £6 = (Sa- pundziev-Popov, camp. Bulgaria 1961). b) 10. Wd6 Ad7 11. 0-0-0 (11. QF3!2 0) Web! 12. Ba3 Wxd6 13. Exd6 Agf6 14. Hdl Ded 15. Ah3 b6 16. 2f3 @b7 = (Gulko-Weldom, Nueva York 1987). c) 10. Wd4 Ad7 11. o-0-o!? (11. £3 WeS 12. 2b4 WeS+, véase a) Wes+ (a I. ... Wxhl? sigue 12. Wxg7 4 xc5 13. AFB +) 12. f4 Wie (mejor que 12. ... Wxc5? 13. Wxg7 We3+ 14. Bd2 Agf6 15. Wxh8+ e7 16. AF3 Bed 17. Wd +, Vera) 13. Qf3 Wxd4? (més favorable seria 13... AxcS 14. WxeS Wxfa+ 15. @d2 Qd7! 16. Hhgl Wh6 17. Bes £6 18. Edgl -) 14. @xd4 [6 (si 14. ... Ags6, seria decisivo 15. Khg] 0-0 16. Bxg7+! dxg? 17. Bel+ Bho 18. Ae5! seguido de 19. f5) 15. hg! Of7 16. Ad2! He7 17. Aes @f5 18. &c3 (Vera-Semkov, Roma 1990) Hf8 19. @e4 dg8 20. Ags )xg3 21. hg +. d) 8... Wxg2 9. Wd6 (también es bueno 9. Wd4 Wy xh! 10. xg? Ad7 Il, 2d6 We4 12. 0-0-0 +309. Qf3 We6 10. Ae2 Hao 11. ga3 Ae7 12. Hel Wie 13. Dc3 AfS 14. De +, Wood-Alexander, 1948) &\d7 10. 0-0-0 Wxf2 (0 10. ... West 11. 4 We7 12. Wed2 c5 13. c3 +, Furman-Ko- payev, 1949) 11. @hS We3+ 12. &bl Wes 13. 2xf7+ Sxf7 14. Rfl+ Ag 15. We7+ wg8 (Ree- Pliester, Amsterdam 1982) 16. 2\f3! + (Ree). ©) 8... D6 9. Hf Dbd7 10. Wd6 c5 11. Qc3 Web 12. Wxc6 be 13. @d2 + (Flohr-Shamkovich, 1942). f) 8... Da6 9 Qc3 He7! (9. ... £6? 10. Wd6 2d7 11. 0-0-0 0-0-0 12. W23 We6 fo 12. .. e5 13. 243 Wa+ 14. Wxfa ef 15. He2 25 16. h4 +) 13. We3 b6 14. Dh3 Whe 15. f4 Qe7 16. g4 +, Bronstein-Szily, Bu- dapest 1949) 10. @xg7 Hg8 (pero no 10. ... Wxg2? I. 2f6! AcS 12. Wd6 o-o 13. We3 +) 11. &c3 Ad5! (LL. ... Wxg2? 12. Wd2! Wxh 13. 0-0-0 Ads 14. AZ Wxdl+ 15. Mxdl Axc3 16. Wxc3 we? 17. Be5 Od7 18, Wa3+ c5 19. WH +, Bronstein-Kotov, cand. 1950) 12. cd Wxg2 13. de Qxe6 (13. ... Wxhl? 14, ef+ &xf7 15. Qc4+ Qe6 16. Wh5+ +) 14. {6 Wxhl (0 14, ... Hg6!? 15. Qhd Wxhl 16. Wd6 Wrgit 17. Gd2 West 18. 2xgs xg5 ©, Romanovski) 15. Wd6 Bxgl+ 16. d2 Wd5+ 17. Wxd5 @xd5 18. Bxgl = (Dukic-Sesilija, 1967). g) 9 @a5 2d7! 10. AF3 Ao 11. Wd6 c5? (lo correcto es 11. ... WES! 12. eS Wxi2+ 13. dxf2 Des+ 14, wf3 Axd6 15. Had! we7 16. Exd6 Yxd6 17. Axf7+ He7 18. @&xh8 B xh8 19. ¥.c3 0, Larsen) 12. Hdl b6 13. HeS Hd8 14. @c3 Was 15. 9f3 + (Mikenas-Suetin, camp. URSS 1950). h) 9. @d6 b6 10. Af3 Qb7 11. o-o!? (11. DeS f6 12. 0-0 fe 13. Gh5+ g6 14. Bel Wh4 15. 24 d8 16. & xe5, Ragozin-Shaposhni- kov, corr. 1952, 16. ... Ac5! 17. b4 yh 18. be Wxe4 19. Wxed Axed 20. Bxe6+ &d7 21. Be7+ dc8 22. Hael be 23. Hc7+ db8 24. Mbl+ =, Ragozin) 1.d8!?(u 11. ... 0-0-0 12. Des! WHS 13. Led Wi 14. 2F3 De7 15. 2 xe7 Wxe7 16, Wad We7 17. 4xc6 Q&xc6 18. Wxa6+ Sb8 =, Verduga-Vera, La Habana 1986) 12. BHe5 He7 13. Hel Wh 14. g3 wre 15. Ded weS!? (seria malo 15. ... Wxb2 16, @e5! Hxdl 17. Baxdl Wxa2 18. @xg7 £5 19. He5 Wes 20. QhS+ Ag6 21. 2 £6!, pero 15. ... W260! 16. Z\e5 WE6 lleva a tablas por 13 repetici6n de jugadas) 16. Wd4 0-0 17. Qd3 WhS 18. Wd Hfe8 19. Had! AfS 20. Be5 We6 21. Sb1 c5 22. Hxd8 Hxd8 23, Ae3 Abs 24. @.xg7! + (1. Sokolov-Vera, Por- toroz/Ljubljana 1987). i) 9. eS 10. Af3 g4 11. 0-0 0-0-0 12. Qd3 WF4 13. Bxe5 Wxes 14, AxeS Qxdl 15. @f5+ dc7 16. @xf7 (Tal-Dorfman, camp. URSS 1979) @h6! 17. xh6 Qh5! = (Tal). El intento de pasar a la Variante del Cambio mediante 3. cd ed resulta del todo inofensivo, como ya lo indi- cébamos en la seccidn 1.6., nota a la jugada 3. Aeon De8-£6 Si 4. ... DAT, es ya fuerte 5. e4 de 6. Axed, p. ej. 6. ... Agf6 7. 2d3 @Axe4 (0 7... c5 8. de AxcS 9. @®xc5 Qxc5 10. 0-0 0-0 11. We2 h6 12. Qd2 b6 13. &c3 +, Griinfeld- Mikenas, olimp. Praga 1931) 8. Qxe4 A699. Qc2 Qb4+ 10. Qd2 WaS il. a3 Qxd2+ 12. wxd2 Wxd2+ 13. Gxd2 He7 14. hel b6 15, BeS Qb7 16. £3 Ad7 17. Ad3 $d6 18. c3 aS 19. Bad] & (Kar- pov-Korchnoi, Viena 1986). Con 4. ... de se entra en la Variante Noteboom: 5. a4 (es inferior 5. e3 b5 6.a4b47. Des Qa6 8. Wo2 Wd5 9. @ed2! c3 10. be be 11. Wxc3 &xfl 12, Axfl aS 13. ga3 Qxa3 14. Wxa3 Dab 15. Dg3 |b4 16. Hcl =, Larsen; 0 5. e4 b5 6. @e2 Af6 7. 0-0 Qb7 8. a4 a6 9. 95 Abd7 10. eSh6 Il. Qh4 g5 12. 2g3 Ad5 =, Petrosian-Averbach, camp. URSS 1950) 2.b4 6. e3 (son més débiles las continuaciones 6, .d2 c5! 7. de Af6 8. e3 Ac6 9. Qxc4 o-0 10. 0-0 &xcS 11. We2 We7 F, Tihovsky- Pachman, Brno 1944, y 6. e4!? b5, p. ej. 7. Re2 Qb7 8. o-0 a6 9. We2 @Dfo 10. Se5 Wh6 F,07. 2d2a58. ab @xc3 9. be cb 10. Hb1! 2d7 11. 14 We2 Af6 12. e5 AdS 13. Ags ~, Haik-Barle, Atenas 1971) b5 7. @d2 (7. 9317 Qb7 8. 282 Qd7 9. 0-0 6 10. We2 Agl6 11. e4 h6 12. h3 0-0 13. g4! co, Khodos-Shashin, 1963; 0 7. Qd2? Wh6 8. Wed Hf8 9. g3 £6 10. WF3 Qb7 11. Qe2 a6 12. 0-0 Abd7 13. Aad Qd6 14. b3 cb 15. 4\xb3, Speelman-Flear, Londres 1986, 15. ... Hb8! seguido de... cS + (van Scheltinga-Alexander, Hilver- sum 1947) con las siguientes lineas de juego: a) 7. .. Wh6 8. AeS! (8. Ded &e7! 9. b3 cb 10. Wxb3 ba Il. Wxad 0, Spasov-Popov, 1985) 7 (8. ... @f6 9. ab cb 10. b3 +) 9. ab @xe5 10. de cb 11. He4 Qe7 12. We4 + (Alekhine-Kashdan, 1929). b) 7. . @b7 8. b3 8. a5 9. be be 10. @xc4 4)f6 11. 0-0 0-0 12. We2 c5 13. de Abd7 14. c6 Axc6 15. @d4 Qb7 16. Hfcl We7 17. @b5 zB fc8 (Spraggett-Klinger, Viena 1986) 18. £3 #. c) 8. DeS!? 461? (8. ... Ad7! 2) 9. WE @xc3!7 10. 2xc3 Wd5 11. Weg3 0-0 12. f3 Abd7? (es mejor 12. ve Wd6!) 13. A xd7 Wxd7 14. d5! @DhS5 15. Wha Wxd5 16, Bdl Wes! 17. @f2 Hfe8! 18. Pe2! Ale 19. &xf6 gf 20. Hd7! Sc8 21. Bxf7! &xf7 22. Wxh7+ of8 23. £4! WES 24. Wh8+ de7 25. We7+ edb 26. Hidl+ dec5 27. We7! + (J. Piket- Klinger, camp. juv. mundo, Baguio 1987). d) 8. ab 2xc3 9. be cb 10. WbI! 206 11. HeS a6 12. Ge2 He7 13. Scl 0-0 14. Qa3 o, Dzandzagava- Hofstein, 1987). €) 7. AEG 8. ab Qxc3 9. Qxc3 cb 10. b3 0-0 11. be be 12. @xc4 We7 13. Wd3 a5 14. 0-0 Qb7 15. Ei fcl A\c6 (Bagirov-Kupreichik, Lvov 1984) 16. We2 Ae4 17. gel +. f) 13. Wb3! a5 14. 0-0 Qb7 15. Xfcl 2g4? (es mejor 15. ... Qbd7) 16, d5! a4 17. Bxad Ad? (17. ... Hc8 18. d6!) 18. Hxa8 gxa8 19. Rbz Eb8 20. We3 Adf6 21. h3! &)xf2 22. de Axh3+ 23. Hfl Wes 24. ef+ Gh8 25. Wel! Wd6? (25. ... Wed 26, Wb4! We8 27. Be6 Wab+ 28. chel +) 26. QeS WEB 27. 2 xb8 Wxb8 28. Se6 Ob7 29. Hc8+ abandonan (Piket-Kupreichik, Lvov 1988). 8) 7. We7 8. @e2 Afb 9. 0-0 @bd7 10. We2 Ab6!? Il. Des Qxc3 12. @xc3 Bxad 13. Rad Qb7 14. Axc4 + (Kottnauer-Chris- toffel, Groninga 1946), h) 8 We2 Af6 9. ab &xc3 10. Wxc3 cb 11. b3 Qb7 (II... Ded 12. WaS =z, Denker-Christoffel, ibid.) 12. be &\e4 13. WaS x2 14, Axd2 b4! 15. c5 0-0 16. Wxb4 e517. Hb 2c6 18. Qe2 (Vladimirov-Tiller, Moscti- Oslo 1987) &xg2 19. Hg] Qc6 =. i) 8 ab 9xc3 9. &xc3 cb 10. d5 2)f6 (10. ... £6 11. de seguido de 12. 4)d4 +) 11. de fe (11... @xe6 12. 4\d4 0-0 13. AxbS Des 14. Qxc4 &)xf2 15. WhS Bed! (15. ... Axh1? 16. @d3 Hf5!? 17. QxfS ef 18. &c7! +, Euwe-Koomen, Amsterdam 1942) 16. Hfl Bxfl+ Sxfl Axc3 18. be A\c6 19. gl + (van Scheltin- ga-Alexander, Hilversum 1947). Esta posicién surge también en un orden distinto de jugadas con el que se evitan las complicadas variantes que acabamos de ver: 1. d4 d5 2. c4 c6 (v. Defensa Eslava) 3. Z)f3 A\f6 4. &c3 e6. De ahi el nombre de «Defen- sa Semieslava» que recibe todo este sistema. 5. e2-e3 De la otra opcién importante, 5. &g5, nos ocupamos en la secc. 3.3. Ademis suele jugarse aqui: a) 5. g3!? dc 6. 2p2 b5 7. 0-0 &Db7 8. a4 a6 9. Be5 pasa al Sistema Catalan. b) 5. We2!? Abd7 6. 25 (0 6. e4 Axed 7. Axed de 8. Wxed 2b4+ 9. Qd2 WaS 10. 23 +, Pla- chetka-Diesen, Odzaci 1978) h6 (6. ... Wa5!?) 7. Qh4 de 8. e4 g5 9. Qg3 b5S (Korchnoi-Tatai, Roma 1982) 10. 22 seguido de 0-0 ©. c) 5... de 6. 04 bS 7. 262? (es mejor 7. a4 0) 2.b7 8. a4 Wb6 9. 0-0 a6 10. Hdl Abd? 11. QgS h6 12. Rh4 Qb4 13. HeS o-0 14. Axd7 ®xd7 15, b3 c5 + (Spasski-Smyslov, camp. URSS 1960). d) 5. Wd3 c5!? 6. cd @xd5 7. @xd5 ed 8. g3? (es mejor 8. de @\c6 9. Wxd5 Ze6!, 09. AxdS @xc5 ee) c4.9. We2 Ac6 10. Qg2 g6 11. 0-0 Qf5 12. Wad Wd7 13. Rf4 a6 14. Hfel (Miles-Lombardy, Biel 1977) Qe7! 15. Qh6 (6 seguido de ... &f7 y «85 = (Miles). e) 5.... b6 6.¢4 de 7. Wxc4 a6 8. Wb3 Qxfl 9. dxfl 2e7 10. g3 bd7 11. dg2 0-0 12. Rel He8 13. Qf4 We8 14. Bad] Wb7 = (Alburt- Sveshnikov, camp. URSS 1977). f) 5. Wh3 2e7 6. Qg5 (6. g3 Des 7. Qg2 f5 8. AeS Ad7 9. QDxd7 Wxd7 10. 0-0 2f6 Il. Qf4 o-o 12. cd ed 13. Axed fe 14. Rxe4 Web 15. QF3 Bxd4 =, So- sonko-Byrne, Amsterdam 1979; 0 6. 15 &f4 0-07. e3 Was 8. Hol Dbd7 9. cd 4xd5 10. 23 4xc3 11. be c5! 12. @d3 cd 13. ed, Petrosian-Lom- bard, interz. Biel 1976, 13. ... @f6 14. 0-0 b6 =) 0-0 (6. ... de 7. Wxe4 0-0 8. e4 bS 9. Wd3 b4 10. Aad Sa6 Il. We2 Qxfl 12. dxfl @bd7 13. g3 c5 14. de Axc5 15. Bdl We8 16. Qxf6 gf 17. AxcS Hc8 18. &g2 Bxc5 =, Seirawan- Yusupoy, Linares 1983) 7. e3 @ybd7 8. Qe2 Ded 9. Qxe7 Wxe7 10. 0-0 @xc3 11. Wxc3 de 12. @xcd b6 13. Bfdl Q@b7 14. Bacl 8 fd8 15. Re2 h6 16. Hc2 c5 tablas (Ro- batsch-Pachman, 1982). g) 5... QbAT 6. g3 (6. 25 h67. Bh4 Wb 8. We2 £5 9. O23 24 10. cS Wad 11. Qd2 DhS 12. e4 Axg3 13. hg @g7 14. 0-0-0 Wd8 15. Ab3 aS ce, Kushnir-Fatalibekova, candid. 1977) Qd6 (0 6. ... &e7 7. 282 0-0 8. 0-0, v. Sistema Catalan) 7. @g2 de 8. Wxe4 &5 9. 0-0 0-0 10. @g5 Was ll. Qxf6 Axf6 12. de QxeS 13, BxeS WxeS 14. Rad] whs!? (14. +» @e6 =) 15. Hd2 Gh3 16. Bfdl &xg2 17. Sxg2 Mfe8 18. £3 Was 19. e4 + (Sokolski-Pachman, Moscu 1947), h) 5.... Hed 6. €3 £57. Qd3 Bd7 8. 0-0 @d6 9. Sd2 Wf6 10. Hadi Who 11. g3 Ddf6 12. g2 0-0 =(F. Portisch-Vera, Bratislava 1983). i) 5. ». a5 6. €3 Abd7 7. We2 2d6 8. b3 0-0 9. Ge2 Hed 10. 0-0 b6 11. 2b2 Qb7 12. Hacl We7 13. Hfdl 223 14. gxa3 Wxa3 15. Be5 |xe5S 16. de Hd7 = (Portisch- Ljubojevic, Linares 1981). DS. Wh 6. cS Wxb3 7. ab ab 8. eS Bd7!? (es mejor 8. ... Bc7 9. Ed BhS ) 9. Bxaé! ba 10. Axc6 Ab8 11. AaS Be7 12. b4 248 13, e4! 9 xaS 14. ba Ac6 15. ed @xd4 16. @f4 ed 17. Axd5 0-0 18. Qd6 = (Rogers-D. Pavlovic, Nis 1985). 16 k) 5... de 6, Wxe4 b5 7. Wd3 £.a6!? (7. ... Qbd7 8. g3 Qb7 9. Bg2 26 10. Bg5c5 11. de Qxe5 12. oo h6 13. @xf6 Axfo 14. Des Qxp2 15. }xg2 0-0 =, Bellén- Chekhov, Barcelona 1984) 8. e4!? el 9. 2d2 Abd7 10. Axf6+ (10. b4 0-0 Il. Axf6+ Qxf6 12. Bel 2b7 13. g3! Dd! 14. 222 Ac4 15, &c3 aS =) B2xf6 11. e4 0-0 12. eS Re7 13. Wed cS 14. Sd3 g6 (Bara- gar-Pintér, interz. Agram 1987) 15. 0-0 cd 16. WY xd4 AAc5 =. 1) 7. Wb3 &bd7 (0 7. ... b4 8. aad Wd5 9. Qf4 2a6 10. Hcl Qbd7 11. Wxd5 Axd5 12. Qg3 &b5 =, Omstein-Crouch, Londres 1978) 8. g3 b4 9. Aad @.a6 10, Sg5 WaS Il. 2xf6 gf 12. Hel £b5 13. @®cS &xcS 14. de 0-0-0 15. Hd2 Hd5 16. 2e2 gad 17. We3 BxcS 18. Who Bxd2!? 19. wyxd2 dB (Rubinstein-Sveshnikov, Rio de Ja- neiro 1985) 20. Wd o, 5. \b8-d7 Owas posibilidades: a) 5...a66. @d3 b5!? (6. ... de 7. &xc4 b5 8. $b3 c5, v. Gambito de Dama Aceptado, secc. 5.1., apartado primero) 7. b3 &\bd7 8. 0-0 @b7 9. cS! §e7 (merece atencidn 9. ... 26 seguido de ... 2g7) 10. a3 a5 11. $b2 0-0 12. We2 (Bronstein-Bot- vinnik, camp. mundo 1951) ’c7! 13. b4 ab 14, ab Hxal 15. Hxal a8 =. b) 6 2d2c57. Hcl Ac6 8. cded 9. Be2 Bd6 10. de BxcS 11. 0-0 0-0 = (Savon-Ivanov, camp. URSS 1978). c) 6 AeS cS (también es posible 6. ... Dbd7 7. £4 05!) 7. ed Axd5 8. Be2 Dc6 9. Axc6 be 10. 0-0 cd I. Wexd4 c5 12. Wg4 We7 13. 2f3 2d6 14. Wxg7? Qxh2+ 15. whi Qe5 16. Wed Hb8 - (Bogolyubov- Alekhine, Berna 1932). d) 6. b3 Qb4 (si 6. ... bS 7. Qd3 @bd7 se obtiene la posicién vista més arriba en a; interesante es tam- bién 6. ... De4!? 7. Axe4 de 8. Ad2 e5 9. &yc4 ed 10. AG Ha7 11. ed Reb seguido de ... Ad7 ) 7. gd2 0-0 8. 2.d3 Abd? (es inferior 8. ... bS a causa de 9. cd cd 10. a4 ba II. A xa4 Ac6 12. 0-0 2d6 13, Bel +, Bondarevski-Gorenstein, 1958) 9. 0-0 d6 10. e4 de 11. be e5 12. c5 &c7 13. Gad ed 14. h3 He8 15. Bel h6 16. Hbl Zh7 17. Qcd Wie 18. Hb3! DhfB 19. Qcl Ag6 20. Axd4 @de5 21. Qf + (Kasparov-Gelfand, Linares 1991). e) 6. We2 Abd7 7. b3 Ad6 8. Re2 0-0 9. 0-0 &5 10. cd cd 11. de @xe5 12. Qb2 We7!? 13. g3 Det 14. acl (no es tan bueno 14. Xfcl debido a 14. ... Qxf2! 15. &xf2 A g4+ 16. Bel d4! 17. dl Qg3+ 18. fl, Kabatianski-Boidman, 1991, y ahora 18. ... @xh2+! 19, Dxh2 Bh3+ 20. og) Qxh2+ 21. Bh Wxg3 F, 0 19. dg2 Wd7! 20. Bgl 2d6! +) Qh3 15. 4 xed! (15. Rfdl Axf2!) wWxe2 16. Bxe2 )xf3+ 17, Qxf3 de 18, @g2 xp? 19. &xg2 Bac8, Karpman-Boid- man, 1991, 20, Hd2! +. f) 6. c5 Abd7 (0 6. ... b6 7. cb Dbd7 8. Dat Dxb6 9. Yd2 Abd7 10. Hel @b7 11. Qd3 Qd6 12. 0-0 o-0 13. Wb3 Hb8 14. g@c3 +, Me- yer-Shaposhnikoy, corr. 1962) 7. b4 26 (merece también atencién 7. ... a5 8.b5 e5 9. Wad We7 10. Qa3e4 11. 4)d2, Reshevsky-Keres, 1948, LI. ... g6! «) 8. 2b? 297 9. Se? 0-0 10. 0-0 We7 11. Had Ae4 (11. ... e57 12. @xe5 Axe5 13. de Dd7 14. f4 £6 15, eA! +) 12, Qd3 £5 (12. ... e5 13. &xed de 14, Axe5 4xe5 15. de Bxe5 16. Rxe5 We 17. Wd6! +) 13. 4)e5 (Gheorghiu). g) 5... Qe7 6. Qd3 (también es bueno 6. b3) de 7. @xc4 b5 8. @d3 a6 (0 8. ... b4 9. Dad Qa6 10. 0-0 0-0 11. AeS @xd3 12. &xd3 Abd7 13, Qd2 a5 14. Bel Hc8 15. f3 +, Euwe-Szab6, Amsterdam 1950) 9. e4 c5 10. de @xc5 11. 0-0 @b7 12. Sg5 Bbd7 13. We2 h6 14. 2h4 0-0 15. e5 * (de Roode-Janosevic, Ams- terdam 1978). h) 5... Ded 6. 2.d3 (6. Axed de 7. Gd2 £5 8. c5 b6 9. cb ab 10. 204 bS 11. @b3 WaS =, Tolush-Panov, 1951) f5, v. nota a la jugada 4 de las blancas, a. 6. Qfl-d3 Otras opciones son: a) 6. We2, véase secc. 3:2., aparta- do tercero. b) 6. DeS Axe5 7. de Ad7 8. f4 25! 9, a3 We7 10. b4 @b6 11. Ge2 0-0 12. 0-0 £6 13. cS Qc7 14, ef &)xf6 = (Spielmann-Lokvenc, Viena 1936). c) 6. b3 {b4 (también es bueno 6. «+. Ded) 7. B.d2 0-0 8. Qe2 we? 9. 0-0 2d6 10. Wc2 de 11. be e5 = (Guimard-Kotov, Groninga 1946). 07.... 2d6 8. We2 0-09. ge2 (es interesante 9. h3 He8 10. g41?) de 10. be e5 11. 0-0 ed!? (mas preciso es 11... He8 oll. ... We7) 12.ed He8 13, Hfel Af 14. @d3 Bxelt 15. Bxel Qe4 16. HeS 2xe5!? (tam- bién es posible 16. ... Ae6 17. Qe3 c5! 18. ded QhS! 19. d5! Q xe5 20, de fe 21. @xc5 Axed 22. Qxed Wc7! £) 17, de Q6d7 (Krasenkov- Matlak, 1991) 18. @f1! @c5 19. Re3 +. d) 6. a3 2d6 7. b4 0-0 8, ¥b2 We7 9. We2 e5 (9. ... de 10. @xc4 €5 11, @b3 £) 10. cd e4!? (seria po- sible 10. ... cd Il. de @xe5 12. Ad4 dT =, u 11. QbS €4 12. Hd2 Hd6 13. Qxd6 Wxd6 =) 11. de ef 12. cd fg 13. @xg2 .d7 14. @ xb7!? Habs 15. @f3 Mfc8 16. Wd3! (Georgiev- Lukacs, Stara Zagora 1990) a5! 17. 17 0-0 (17. bS We6) ab 18. ab 2 xb4 oo (Georgiev). e) 6. 2e2 £d67. 0-0 (7. b3 b6 8. 2b2 67 9. 0-0 0-0 10. We2 Hc8 11. Had! We7 12. e4 de 13. Axed @xed 14. Wxed 46 15. We2 c5 16. d5 ed 17. cd Bed (17. ... Dxd5 18. Sd3 Zyb4 19. Qxh7+ gh8 20. We3, o 18, ... Af4 19. fel We7 20. $f4] 18. Hfel £5 =, Lputian- Kamsky, interz. Manila 1990) Ae4 (7. ... 0-0 8. b3 Aes! 9. Axe4 de 10. Ad2 £5 11.c5 Qc7 12. Ac4 Af 13. f4 ef 14. @xf3 @d7 =, Miles-Sma- gin, Filadelfia 1989; pero no 9. @b2? £5 10. Hcl WG! 11. Hc2!7 Who 12. ad g5 13. AeS g4 14. Wel We7 15. @d3 Ef6! +, Rohde-Machulski, Nueva York 1990) 8. Axed (8. 4)d2!? £5 9. Bdxed fe 10. f4 0-0 11. c5 Qc7 12. b4 a6 13. a4 g5, Gure- vich-Dorfman, 1990, 14. gh o) de 9. @d2 £5 10. b3 0-0 11. 2.b2 (mejor que 11. f4 cS! 12. Qb2 We7 13. b1!? cd, Karlsson-Shirov, Estocol- mo 1990, 14. ed g5! =) @ xh2+! 12. bxh2 Wh4+ 13. bg] Hf6 14. £419 (14. f3 Hh6 15. fe Wh2+ 16. Hf2 Wh4+ =) Hh6 15. Af3 ef 16. & xf3 6 17. Wel Wh2+ 18. Hf2 g5 19. Bhi Wxhl 20. Wxhl Bxhl 21. 8 xhl g4 = (Grigore-Vidoniak, Tigru Mures 1991). f) 6.» $7 7. 0-0 0-0 8, We2 b6 9. e4 de 10. Axe4 We7 11. Bg5c5 12, d5! ed 13. cd Axd5 14, Qc 47f6 15. fel (15. Had! Bd8 o) 2g4! (Rohde-Tal, Nueva York 1990) 16. )xf6+ 2)xf6 17. 2 xe6 fe 18. He2 & (Tal). B) 6.... de 7. a4!? (7. Q xcd, v. va- riante principal) @b4! (mejor que 7. w» Qd6 8. Dd2! 0-0 9. Axc4 Oc7 10. b3 AdS5 11. &b2 b6 12. 0-0 Qb7 13, @f3 2b8, Portisch-Timman, Amberes 1989, 14. g3! +) 8. 0-0 0-0 9. Qxcd We7 10. We2 eS 11. h3 aS = (Finegold-Kuijf, Wijk aan Zee 1991). 18 6. we d5xe4 Para otras posibilidades véase secc. 3.2., apartado segundo. 7. 2d3xe4 —b7-b5 8. Qc4-d3 oe En tiempos recientes vuelve a em- plearse cada vez con més frecuencia la modesta retirada 8. g.e2, después de lo cual son posibles las siguientes continuaciones: a) 8....a6 9. e4.¢5? 10. e5 Ag4 (o 10. ... cd 11. Wxd4! @cS 12. we Ags 13. Wed wf8 14. 0-0 He7 15. a4 b4 16. Aed Ad5 17. Axc5 AxcS 18. @¢5 Wd7 19. @c4 +, Najdorf- Lederman, Nathanya 1975) 11. h3 cd 12. Wxd4 4h6 13. @ xh6 gh 14. 0-0 Bb7 15. He4 $d5? (seria mejor 15. v. @e7 16. Ad6+ Qxd6 17. Wxd6 Wh6 18. Wd2 +; pero no IS. ... Wh6? 16,2)f6+! etc.) 16. a4! b4 17. ct Qb7 18. Hfdl Qe7 19. We3 Hg8 20. Ad6+ & xd6 21. Hxd6 + (Pytel-Boudre, Bagneux 1986). b) 9. ... b4 10. e5 be HI. ef cb (u Il. ... Qxf6 12. be Qd6 13. Dd2! 0-0 14. Qf3 Qd7 15. Act Le7 16. De5 Hac8 17. 0-0 Was 18. c4 Bids 19. Qd2 We7 20. Wel! Wa7 21. a5 Hf8 22. c5! +, Pytel-Lederman, Bagneux 1979) 12. fg @g7 (12. ... baW? 13. ghW WaS+ 14. yd2 WES 15. 0-0, 0 14. Qd2 Wxdl+ 15. &xdl WES 16. 0-0 +) 13. Qxb2 WaS+ 14. &d2 Xb8 15. Wel We5 16. o-0 cS 17, AbsI Wxcl 18. Haxcl @b7 19. 943 cd 20. 2d6 Hd8 21. Be7 = (Schneider-Kirsh- nev, 1983). c) 8. b4 9. ad cS? 10. de @xc5 11, Wxd8+ &xd8 12. Axc5 Rxc5 13, He5 +. d) 9% w. @b7 10. 0-0 Se7 11. &.d2 0-0 12. Yb3 (algo mejor es 12. We2!) a5 13. Bfdl cS = (Pinez-L. Bronstein, Mar del Plata 1955). ¢) 9... 2e7 10. 0-0 0-0 11. d2 D7 (11... Ded!? 12. Qd3 Dxd2 13. Axd2 @b7 14. Hcl 5 15. de @xeS 16. @xh7+! gxh7 17. WhS+ Bhs 18. WxeS 2f6 19. wh! +, Panchenko-Cichocki, Varsovia 1991) 12. a3! ba? (es mejor 12. ... aS 13. Wb3 2b8 14, ab ab 15. Hfcl +) 13. b4! aS (0 13. .. Ded 14. 4xc5! @adxc5 15. be @xd2 16. Wxd2 +) 14. Bxa3 + (Trostianetzki-Barkov, corr. 1989). f) 8... 2b7 9. 0-0 a6 10. e4 c5 IL. eS QdS5 12. a4 b4 13. Ded h6 (a 13. ... cd!? sigue 14. Qg5 Wa 15. Wxd4 h6 16. @h4 Whe! 17. wWd2 Ac5 18. AxcS Bxc5 19. aS WaT 20. Hfcl! o-o 21. Uc4 KfcB 22. 2d3 Qc6 23. Bgd He3!? 24. Hg3 Gf8 oo, Khenkin-Shcherbakov, 1989) 14. @fd2! ge7 15. Ac4 o-0 16. Dcd6 Rc6 17. Acs &xd6 18. ed WS (0 18. ... Abs 19. Bed! a5! 20. Bel 4d7 21. Qd3! Wh6! 22. 2c2, Khenkin-Shabalov, Minsk 1990, 22. . Blae8! seguido de ... f5 +) 19. 2xa6 Wd6 20. Wb3 2b7 21. Acs @xc5 22. de Wxe5 + (Alonso-Gue- tra, 1991). Después de 12. a4 también es posi- ble 12. ... @xc3 13. be c4, p. ej. 14. @p5! (es inferior 14. 925? Qe7 15. &xe7 Wxe7 16. Wb1 Hb8 17. ab ab 18. Hel o-0 19. Sf3 Qxf3 20. &)xf3 b4! >, Portisch-Flear, interz. Szirak 1987) @e7! (14. ... h6? 15. Gxe6 ganando, o 14. ... Ab6 15. GhS g6 16. GF3 =) 15. QF3 @xf3 16. Wxf3 0-0 17. Wed! “\b6 18. ab ab 19. Hxa8 4)xa8 20. Det Ph8 21. Hel (Christiansen-Flear, ibid.) y ahora con 21. ... Wa5! las negras lo- gran una posicidn perfectamente de- fendible. g) 9. e4 b4 10. €5 be 11. ef cb 12. fg baw 13. ghW WaS+ 14. Ad2! WF5! 15. 0-0 0-0-0 (merece atencién 15. ... Wxa2 16. 2 £3 0-0-0) 16. Wb3 &c5! (a 16. ... 26? sigue 17. Sc4! Se7 18. Weg7 DcS 19. whs Vh4 20. @e3 Wxa2 21. de Wxe2 22. &@xd6+ YH xd6 23. cd Wxfl+ [23 a6 24, d7] 24. dxfl Wd3+ 25. Gel We3+ 26. Hdl Wd3+ 27. Hcl Wfl+ 28. Sb2 wWxf2+ 29. dad We3+ 30. dad Wd3, Koziak-Vido- niak, 1991, 31. Wxf8+ Qd8 32. d7+ &xd7 33. Whd6+ +) 17. Wd! Wc2? (lo correcto serfa 17. ... Qe7!, p. ej. 18. We7 2f6 19. Wxt7 2 xd4 20. Wxf5 ef 21. Af3 £) 18. Who! (18, b3? Waxa2 19. Qdl Wd3! <, Kaidanov) Wee3 (si 18. ... @d7, gana 19, Wxb7+! dexb7 20. Wxd8 Wxd4 21. &b3; y a 18... Hd7'sigue 19. @b3 Waxa2 20. Adi a5 21. Wxcs! 2,019... Wac3 20. Wxc3 Wxc3 21, Wh8+ 28 22. Wxh7 Axb3 23. ab +) 19. Wxc3 Wxc3 20. AZ Ded 21, Wxf7 c5 22. @f4 = (Sadler-Kai- danov, Andorra 1991). Asimismo es frecuente la retirada 8. 2b3, p. ej. 8. ... b4 (también aqui resulta favorable a las blancas 8. ... a6 9.e4 5 10. e5 cd 11. Wxd4 $5 12. Wf4 Qh5 13. Wed g6 14. 0-0 Qb7 15. Qe4, Angelova-Wiese, olimp. fem. Salénica 1984; las blancas que- dan algo mejor tras 8, ... 2e7 9. 0-0 @b7 10. We2! o-0 11. 1 We7 12. Qd2 a6 13. e4 b4 14. Aad c5 15. e5 DdS 16. Bac Hfc8 17. de was 18. Begs Bc6 19. Bb6 ASxb6 20. cb Rxg5 21. QxpS Wxb6 22, Hd6, Geller-Pilnik, Budapest 1952; por ul- timo, favorece igualmente a las blan- cas 8. ... @b7 9. 0-0 @e7 10. Hel 0-0 Il. e4 b4 12. Aadc5 13. eS AdS5 14, Wd3 EBc8 15. |xcS Axc5 16. de 2xc5, Korchnoi-Ribli, Montpe- Hier 1985, y ahora 17. We4!) 9. Ae2 (no reporta ventaja alguna 9. 4a4 £a6 10. 2.42 c5!) con las siguientes posibilidades: a) 9%. 2d6 10. e4! Axed II. We2 Def 12. Wxc6 We7 13. 19 Wxa8! (13. Wxc7 @xc7 14. Qf4 Rxf4 15. Axf4 Qb7 16. we2 226+ 17. dd2 0-0 18, Bhel Bids 19. Ec7 Qb5 20. Macl AHe8 21. H7c2 Ad6 22. wel a5 23. He7 @DeB 24, H7c2 Adé6 tablas, Damja- novic-Ninov, Graz 1987) {)b6 14. Qad+! &xad 15. Ded 0-0 16. Web Bxe5! (16. .. Wxc6? 17. Axc6 ‘Qb7 18. eS Qxg2 19. Hel Set 20. f3 $c2 21. Gh6 ¢ 96 22. Axg6 hg 23. £4 +, Korchnoi-Torre, Wijk aan Zee 1984) 17. Wxa4 $d6 18. 2d2 2d7 19. Wb3 Ad5 20. Bel Ws 21. Dg3 Qb5 22. Hes + (Yur- tayev-Savchenko, Barnaul 1988). b) 9... 226(?) 10. 0-0 ge7 I. Hel 0-0 12, &g3c5 13. e4 Qb7 14, Qe5 cd 15. e5 Ad5 16. WhS @xg5 17. @xg5S We8 18. Wed dh8 19. Had! Ac5 20. QxdS gxd5 21. @)hS Hg8 22. Ayf6! Web 23. Axh7 2e4 24. Af abandonan (Grushevs- ki-Sade, 1954). c) 10... @d6 11. Hel c5 12. e4 &)xed4 (es mejor 12. ... e5!) 13. Ala RXxf4 14. Qxf4 c4 15. Gad Deo 16. 2c6 0-0 17, Wad! We8 18. QXxaB Dds 19. Wad5! DxaB 20. Wrxb4 Qb7 21, DeS + (Larsen-Pé- tursson, Hastings 1986/87). d) 9... @e7 10. 0-0 0-0 11, Af4 W6? (es mejor II. ... @b7) 12. Hel c5 13. e4 cd 14. e5 Dga4 15. h3 Aho 16. Axd4 HcS 17. Qe3 HdB 18. &c2 Qb7 19. AhS * (Rinaldo-Guz- zardo, corr. 1984). ‘QD7 10. 0-0 c5!? 11. Af ed? 12. ed Ab6 13. Ags Qd5 14. AxdS Afxd5 15. Qad+ 2 d7 16. WhS We7 17. Hel g6 18. W3 Db6 19. dS! Axd5 20. Ax"?! Wxf7 21. Wxd5 0-0-0 22. Wab+ abandonan, Geller-Whiteley, Moscii 1977) 12. Ags 2xf4 13. ef 0-0 (0 13. ... h6 14. Qf3 0-0 =, Kan) 14. Re3 We 15. act h6 16. de Bac8 = (Sokolov-Hort, Dortmund 1989). 20 f) 10... Qe7 11. Af4 (o 11. ... 4 g3 c5 12. Hel cd 13. ed 0-0 =) 0-0 12. Hel (12. Qg5!? Was 13. hd eS! 14, AhS ed 15, Axf6+ Dxf6 16. ed h6 ¥, Kotov) c5 13. Ags @d5! (13. w Bh8? 14, ed! cd 15. e5 4) g8!? 16. @&xh7! &xh7 17. Qc2+ Hh8 18. )xe6! fe 19. WhS+ Gyh6 20. & xh6 We8 21. @xg7+! ganando, Korch- noi-Tal, La Habana 1963; o 13. ... We8? 14. e4 c4 15. &e2e5 16. AdS Qxd5 17. ed Bxg5 18. gxg5 Qxd5 19. de Web 20. WhS g6 21. Wh6 Hae8 22. ¢.a4 abandonan, Flear- Domont, Ginebra 1986) 14. @)xd5 ed 15. de 4 xc5 16. @c2 Hed 17. AF3 (17. &)xe4? de seguido de ... Ad3 =) &f6 =. g) 10... Qd6 11. Af4 o-0 12. Hel (12. We2? c5 13. Hdl cd 14, @&xd4 Wo 15. Ws Ac5 16. Wxb6 ab 17. 2c4 Kfd8 18. Dfe2 €5 19. A\c2 Qed 20. Axb4 bS =, Oll-Ivanchuk, Klaipeda 1985) c5 13. d5 ed (13. ... @xf4 14. de Qc7 15. ed+ Wxd7 =) 14, Ayxd5 He8!? (14. -. @Qxd5 15. QxdS Qxd5 16. WxdS io 17. Wed We7 18. &5 @e4 =, Rajetzki y Chetverik) 15. e4 4 16. Qxf6+ Wxf6 17. Be5 Web i elder Reykjavik 1978). Para otras continuaciones (8. ... @b7, 8. ... b4) véase sece. 3.2., apar- tado primero. 9. e3-e4 zn S6lo este avance puede plantear problemas a las negras; las demas ju- gadas son menos peligrosas: a) 9. ad b4 10. Hed c5 I. Aed2 QbT 12. 0-0 a5 13. We2 We7 14. e4 Re7 (14. ... cd 15. Qxd4 +) 15. Hel! Hd8 16. d5! ed 17. e5 (Skem- bris-Zs. Polgdr, Corfi 1990) \hS! 18. e6 &)df6 19. ef+ Sf8 20. AFI! s. b) 12... @e7 13. a5 0-0 14. 0-0 We7 15. h3 (o 15. We2 cd 16. ed es 17. AfeS Agxes 18. de Acs 19, $02! We6 20. We4 Had8!? [se- rfa mejor 20. ... b3! =] 21. £3! [21. Qh6? Wxg2+] dh8 22. Wh3 A\d3 23. b3 #, Skembris-Blauert, Altens- teig 1990) $d5 (también es bueno 15. ... @e4) 16. We2 Wb7 17. Hel Ret (si 17. QXPB!2 18. Wxf3 Wxf3 19. gf cd 20. ed Ad5 21. Qed 4\7f6 22. 2 d2, la débil estructura de los peones blancos queda compensa- da por el par de alfiles) 18. gd2 &xd3 19. Wxd3 MidB 20. We2 De4 21, Hed] WhS 22. bfl Babs = (Korchnoi-Nogueiras, Wijk aan Zee 1987). c) 9.0-0c5 10.24 (10. We2 @b7 11. Hdl Wb6 12. Qc2 Be7 13.e4cd 14. AQxd4 Hc8 15. £3 We7 16. Bact 0-0 =, Rossolimo-Pachman, Hilversum 1947) b4 11. Ae4 (IL. De2 Qb7 12. 4g3 2e7 13. b3 =, Pfleger-Vera, La Habana 1982) Qb7 12. &xf6+ (o 12. Syed2 Qe7 13. a5, véase a) A\xf6 13. We2 cd 14. e417 (14. Axd4 Ge7 15. Hdl 0-0 16. @.d2 WaS 17. f3 Kfd8 =, Hont-Whiteley, Hastings 1967/68) 2.¢7 15. @ £4 0-07 (15. ... Ad7!=) 16. Hack &)d7 17. Hhc7 e5 18. @xe5! Axe5 19. { xb7 = (Tunik-Yuneyev, 1982). a7-26 De oe c6-c5 Es desfavorable 9. ... b4 a causa de 10. Aad c5 11. eS Ad5 t2. 0-0 2b7 13. Hel, p. ej. 13. ... h6 14. @d2 Hc8 15. We2 Wad 16. AxcS @xcS 17. de &xc5 18. a3 Axd3 19. Wxd3 Wb6 20. ab 4) xb4 21. Wb3 AdS 22. Wad We5 23. Wade Wc6 24. Wed = (Portisch-Wade, La Habana 1964). Apartado primero (3. Dc3 c6 4. DF3 D6 5. €3 Abd7 6. 2d3 de 7. &xc4 bS 8. 2.43 a6 9. e4 c5 10. e5) En el apartado segundo analizare- mos la otra opcién importante, 10. d5, designada por el nombre de Va- riante Reynolds. 10... cSxd4 Desde hace decenios no se ve ya en los torneos la continuacién 10. ... e4(2), que da lugar a las siguientes lineas de juego: a) 1. Ag5(2) cd 12. x7! Wha (o 12. ... @xf7 13. Wxg4 de 14, WR+ dh8 15. Wxad Axes 16. @e2 Dd3+ 17. Hxd3 Wxd3 18. Wxc8 West 19. Qe3 cb 20. 0-0 ba 21. Hxal, Renter-Randvir, 1947, 21. ... WdS =) 13. g3 Whs (3... Wh3? 14, Ded We2 15. Wea! +) 14. Axh8 de 15. Red Qb4 16. Sfl Ha7 17. Qf4 g5 18. 3 gf 19. Wxe4 Wxe4 20. hg 2)xe5 (Klause-Kristevev, corr. 1972) 21. be @xc3 22. Hel b4 23. gf xg4 24. &xh7 Hxh7 25. @xh7 2b7 26. 2d3 Qxh8 27. He7 |Hh2+ 28. bal =. b) I. @e4 Ba7 12. 0-0! cd 13. Wxd4 QcS 14. Wd Dgxes 15. @xe5 Axe5 16. We2 + (Neikirkh). c) UW. G4 cd 12. Ded Ob4+ 13. fl Qb7 14. h3 Aho 15. Qxh6 gh 16. a4! @e7 17. Hcl Wh6 18. ab ab 19. Wd2 Ha2 20. dgl Ac5 21. 21 @AxcS QxcS 22. Hh2 + (Kluger- Fl6ridn, camp. Hungria 1951). 11. De3xbs Sdélo de vez en cuando se juega aqui también 11. Ae4, por ejemplo: a) 11. ... Axed? 12. xed Hb8 13. 0-0 Qb7 14. @xb7 Bxb7 15. Wxd4 4b6 16. We4 h6 17. Qed @d5 18. Ad4! + (Breaza-Jovcic, corr. 1986). b) 11.... Aga? 12. Qf4 Qb4+ 13. fl, v. nota precedente, c. c) 11. ... AdS! 12. 0-0 h6 13. a4 b4 14. a5 Qb7 15. Hel Qe7 16. Red Be5 17. Wxd4 Axed 18. Wrxe4 Wd7 19. Wed Sf8 20. @d2 26 21. Ad4 Mc8 = (Bronstein-Dorf- man, camp. URSS 1975). 11... DAT xe5 En los afios cuarenta estuvo muy de moda la continuacién 11. ... ab 12. ef @b7 13. 0-0 gf 14. Axd4 Hg8 15. £3 Oc5 16. Se3 Whe 17. Rxb5 Nd8 18. Wh3 Lg5 19. gaat, Trifunovic-Beni, Zurich 1954, 19. ... ‘Wxb3 20. ab! * (en la partida Shcher- bakov-Sorokin, 1991, las negras in- tentaron mejorar esta linea con 16. Hg5!, a lo que siguié 17. Ac2 Wb 18. We2 0-0-0 19. dhl He5 20. Bfel £5 2). Después de 13. fg 2. xg7 se ha ju- gado 14, 0-0 0-0 15. @xb5 Ac5 16. Rf4!7 eS! 17. Sg3 De6! 18. ad ed (merece atencién 18. ... Wd5) 19. BeS d3 20. Ad7 Add! 21. wWhs! (21. AxfB WxfB seguido de ... £5 +) @xbS 22. WxbS (22. AxfB Hd4! 23. @xh7 HaS 24. Wh3 QcB +) a6 23. Web HeB 24. Ab8! Bxb8 25. &xb8 Heb 26. We7 Wd5 eo, Sa- kayev-Belikov, 1990. Asimismo se ha visto 12. ... Wb6 13. fg (13. 0-0 gf 14. ge4 Qb7 15. &xb7 Wxb7 16. Axd4 Mes 17. Wf [tal vez sea aqui algo més fuerte 22 17, £3] Wxf3 18. 4)xf3 =, Alekhine- Keres, Praga 1943) 9 xg7 con las va- riantes que siguen: a) 14, We2 0-0! 15. 0-0 Ac5! 16. &xh7+ &xh7 17. Dgs+ Seg6! 18. Wed f5 19. We3 Bf?! 20. Qf41? (tampoco es aqui claro 20. b4!?) e5! 21. @xfl+ xf? 22. Qxe5 Wee 23. Wxg6+ dxg6 24. @ xg7 &xg7 25. fel (Kottnauer-Pachman, Mos- cu 1947) df7! 26. eS Ab3! =. b) 14. 0-0 Qb7 (14. ... cS 15. Rls Qb7 16. Hel Hd8 17. Hel Hd5 18. e5! +, Botvinnik-Euwe, camp. mundo 1948) 15. Kel h6? 16. Sf4 Hc5 17. Vfl! Heo 18. Hcl E xa2 19. Axd4 Hxb2 20. AS! + (Hort-Marjanovic, Dortmund 1982). c) 15... 0-0 16. Qf4 Qd5 17. De5 Dxe5 18. 2 xe5 Qxe5! (pero no 18. ... £5? 19. @xg7 &xg7 20. We2! F xa2 [seria posible 20. ... b4] 21. We5+ dg’ 22. Mxa2 2 xa2 23. Eel $c4? [es mejor 23. ... Wd8!) 24. 2 xbS Wi 25. Wxf6 E xf6 26. £4 +, 0 24. b3! @xd3 25. We3+ bf7 26. Hc7+ Se8 27. We? Wxc7 29. Wxe7 +, Granda Ziiiga-van der Wiel, Wijk aan Zee 1989) 19. & xe5 (19. &xh7+ &xh7 20. WhS+ dog7! =) £5 20. Wd2 =. Recientemente se ha venido em- pleando cada vez mas a menudo la antigua continuacién 11. ... Agd, p. ej. 12, Wad! (sdlo a un juego iguala- do conduce 12. Abxd4 Qb4+ 13. Qd2 Qxd2+ 14. Wxd2 Qb7 15. Hdl 0-0 16. 0-0 AgxeS 17. Qe2 Wb6 =, Miles-Kasparov, match, Ba- silea 1986; en cuanto a 12. Ad6+ &xd6 13. ed Ac5!, o 12. Qed? ab! 13. @xa8 WaS+ 14. Ad2 AgxeS 15. Qe4 f5 16. @bl Qb7 17. o-0 Wa8 18. f3 QcS, son favorables a las negras, Korchnoi) Agxe5! (con esto ha vuelto a rehabilitarse de momento la variante; es desventajoso tanto 12. - QeS 13. Qdb+ He7 14. Wxdd WaS+ 15. Qd2 Axd3+ 16. Wxd3 &xe5 17. We3 A\xf3+ 18. gf, Euwe, como 12. ... Hb8 13. Ad6+ @xd6 14, ed Wb6 15. Wxd4 Wxd4 16. @xd4 Hb6 17. b3 Axd6 18. 2b2, Weinstein, 0 12. ... &b7 13. Abxd4 Wb6 14. 0-0 Qc5 15.h3 &xf3 16. hg Qb7 17. AF3 h5 18. Qd2 h4 19. Des be7 20. Wid f6 21. ef+ gf 22. Bael etc., Sorokin-Kirov, corr. 1967) 13. AxeS AxeS 14. HdG+ (14. &c7+ de7 15. Axa8 Axd3+ 16. de2 Ac5! o, Korchnoi) de7 15. 4\xc8+ y ahora: a) 15. 4. Wxe8(?) 16. Wxd4 @xd3+ 17. Wxd3 +, Karasev-Orlov, 1969). b) 15. .. P67? 16. Qxa6! (16. Re4? Bxc8 17. h4? [es mejor 17. 0-0] h6 18, 0-0 Ke4 19. Wd! d3 20. Bel!? Bxcl! 21. Bxcl d2 22. Bfl Wad4 +, Miles-Kasparov, match 1986) Ad3+ (16. ... 2b4+ 17. Wxb4 Bxa6 18. 0-0 +, 0 16. ... &c5 17. WbS Wd5 18. 0-0 +) 17. Sf]! Ab4 (0 17. w- DoS 18, Wdl WS 19. Ab6) 18. Wb3 d3 19. Wed, o 18. ... Wd5 19. &c4 seguido de Ab6 + (andlisis de Velickovic). c) 15... BxeB 16. @xa6 Bad 17, WS Wd5!? (17. ... £6 18. 0-0 Hb8 19. Wxe5 fe 20. Qg5+ bes 21. @xd8 +, Spasski-Novotelnov, 1961) 18. Wxd5 ed-19. @bS Hf6 20. 0-0! (20. de2 Rd6! 21. Qh d3+! 22. @xd3 4xd3 23. @xd6 &xb2 24. Hhel, Ftécnik-Nogueiras, interz, Szirék 1986, 24. .. d4! 25. d2 Bhc8 =) Qb4! (20. .. Qd6!? 21, a4 Hhc8 22. gf4 A+ 23. gf Qxf4 24. Hadl, 0 22. Bg5+ &xg5 23. £4+ dh6 24. fe & xe5 25. Bxf7 +) 21. Qf4 Ehc8 22. a4 Acdl? 23. Hadi! @xb2 24. Bxd4 Qc3 25. H xd5 h6 26, Hd6+ de7 27. Ad7+ HB (27. ... HA6!? 28. Qc7! y si ahora 28. ... @xa4? sigue 29. Qc6! fMa7 30. 2d8+ ganando) 28. Hal (Speelman-Ribli, interz. Subotica 1987) gBl on. d) 22... He2! 23. Had! d3! (Te- sic-Ivanovic, 1987) 24, &xe5+ xe5 25. Bxd3 Hxb2, 0 24. @xd3 xd3 25, Bxd3 BH xb2 26. Xxd5 Bxad 27. Qe5+ heb =. a6xb5 12. Hf3xe5 13. o-o! Esta variante originada por Rells- tab fue menospreciada durante mu- cho tiempo, al igual que 13. 2 xb5+ (Gnica opcién seria ademés de la del texto, segtin los maestros actuales) R47 con las siguientes ramificacio- nes: a) 14. & xd74(2) 2xd7 15, axd7 Gd4+ 16. Qd2 WaS 17. a3 Bxd2+ 18. Wxd2 &xd7 19, WxaS HxaS = (Pokorny-Schultz, Trencianske Tepli- ce 1926). b) 15, Ad3 Wa5+ 16. d2 Wab! (16. ... Wd5 17. 0-0 Qd6 18. Wed 2)f6 19. Wes Wr~5 20. @ xe5 Ads 21. Mfel dd7 0, Karasev-Panchen- ko, 1974) 17. WF3 Qe7 18. 0-0 0-0 19, Hfcl Hac8 + (Ostenstad-Zichi- chi, olimp. Salénica 1984). c) 15. Dc6 Wh6 16. Axd4 Qb4+ 17. fl 0-0 18. Be3 Qc5 19. b3 23 D6 20. Hc2 Hfd8 21. Wel Ad5 + (Granda Ziiiiga-Vera, 1986). d) 14. Qxd7! WaS+ 15. Qd2 Wxb5 16. AxfB (16. Axf6+ gf 17. We2 Wxe2+ 18. dxe2 hd7 19. Ehbl Hg8 20. g3 Mad =, Trifuno- vic-L. Schmidt, Oberhausen 1961, 0 17. ... Wd5 18. 0-0 Hg8 19. £3 £5 20. fel £6 =, Weinstein, o también 17. ... Hb8!? 00) dxfB 17. a4! (noes bueno 17. We2 Wxb2 5, pero en cambio también es prometedor 17. b3!2, p. ef. 17. ... de? 18. ad Wd5 19. 0-0, Timman-Nogueiras, Lucerna 1989, 19. ... Hhb8! +, 0 17. ... Ads 18, a4 Wd3 19. We2 [todavia es mas preciso 19. Wf3!] Wxb3 20. 0-0 Ac3 21. Qxc3 de 22. Wes c2 23. We5+ gs 24. Had Wb2 25. wee! Wxa3 26. Wxa8+ WS 27. We6 +, Schneider-Payen, Lyon 1990) xb2!? (aqui 17. ... Wed! es un posible re- fuerzo de la variante, p. ej. 18. b3 [merece atencién 18. a5!?] Wd3! 19. WE3 We4! 20. Wxed Axed 21. Qb4 Hg8 22. de2 7 =. I. Sokolov-To- dorovic, Vrnjacka Banja 1990) 18. o-o! (18. Bb1!? Wa2 19. 0-0 h6 20. b4+ o, pero no 20. Hb4? Hd8 [también debe considerarse 20. ... e5] 21. Qf4 Wd5S 22. @c7 Bd7 23. Hb8+ De8 24. bb g6 25. a5 Hg7 =, Smysloy-Torre, Bugojno 1984) 5! 19. bl Wa2 20. Qf4 g-g8!? (ain més preciso es 20, ... Wd5) 21. Bb4 AAS 22. Bxd4 Axf4 23. Bxfa eS 24. Me4 Hh6 25. h3 Hha6 26. WxhS Hxad 27. BxeS Wb2 tablas (Vilela-Kuczynski, Camagiiey 1987). e) 18.... Ad5!? 19. Hb Wad 20. Whs! sg8 21. Hb7 Mf8 22. Wes hS 23. Wxd4 Ha8 24. aS h4 25. fol BhS 26. 27b8+ Bxb8 27. BL xb8+ Qh7 28. Wed4+ g6 29. h3 + (Stanizewski-Bany, camp. Polonia 1987). f) 18... dg8!? 19. 2 f4 h6 (19... 4d5? 20. Qe5 Ac3 21. Wed +) 20. 24 ReS Hd8 21. Wd3 Ags 22. Sc7 Hc8 23. Bacl f5 24. wbS! Wa2!? (es malo 24. ... Wyd2? 25. @f4! Wxf4 26. Kxc8+ wh7 27. g3 +, como también 24. ... WxbS? 25. ab Af6 26. b6 ¢2f7 27. b7 Hce8 28. Hfdl +; a 24, ... Wa3!? sigue 25. h3! Axf2 26. Wd7! We3 27. Wxc8+ dh7 28. Wd7 4)d3+ 29. Hh2 Axcl 30. Qf4 +, 0 mejor 25. ... AfE 26. 2d6 Wrxel 27. Rxcl Hxcl+ 28. Oh2 f7! 0) 25. h3 ALG 26. ReS A 27. Ac7 Bh7 28. gxd4 Hhg8 29. Hal + (Ftécnik-Pintér, Varsovia 1987). En cambio, la también antigua con- tinuacién 13. Wf3 casi ha desapareci- do ya de los torneos: a) 13... WaS+!? 14, de2 (14. sbdl!? sigue todavia esperando a comprobarse en la practica) 2.d6 15. We6+ de7 16. Qd2 b4 17. Wxdo+ &xd6 18. De4+ Hd7 19. fxaS BxaS 20. &xb4 (0 20. Hhel @a6 21. Qxa6 Bxa6 22. Bed AdS 23. Bxd4 Bb8 =, Reshevsky-Botvin- nik, match EE.UU.-URSS 1945) ReS+ 21. &fl Qb7 22. f3 gc6 23. Hdl? (23. @f2! =) Hbs 24. ga3 Dd5 25. dhf2 De3 = (Agzamov- Vera, Sochi 1985). b) 15. $d2 Wab 16. a4 0-0 17. &xbS Wa7 18. Ac6 Wb 19. Ae7+ Rxe7 20. Wxa8 @b7 21. Was Wd6 e (Korchnoi). c) 13... Qd7? 14. 0-0 Qd6 15. Rf4 Ma6? (15... QxeS 16. Qxe5 0-0 17. Qxd4 +) 16. Axd7! Dxd7 (16. ... Wxd7 17. ad! Mxad 18. BM xa4 ba 19. Wa8+) 17. @xb5 BE 18. @xd6 Bxb5 19. Bacl £6? 20. We2 abandonan (Ribli-Torre, candid. 1983). d) 13... Gb4+ 14. He2 (14. Hfl Wd5 15. WxdS Axd5 16. @xb5+ e7 =, Novotelnov-Terpugov, camp. URSS 1951, 0 14. ddl @d7! 15. Ac6 Qxc6 16. Wxc6+ we7 17. WxbS Mbs 18. Wes h6! 19. Wx~e7 wd5 20. Wg3 Hhg8 21. Wf3 Hxg2 22. Wxd5 &)xd5 =, Ree-Torre, Wijk aan Zee 1984) Wd5? 15. Wxd5 @xd5 16. @xb5+ df8 (16. ... e7 17. Hdl Qc5 18. Ac6+ hd6 19. Axd4 Qxd4 20. Bxd4 deS 21. Had +, Euwe-Volthuis, 1942) 17. @c6!? (17. @.d2 £6 18. Gd3 +) Ac7 (0 17. ... Qc5 18. Qd2 seguido de Hhel) 18. 9d3 Qc5 19. Qd2 b7 20. Hhel a6 21. HaS Oc8 22. &)b3 + (Karsa-Talos, 1986). e) 14... Hb8 15. Wg3 (15. Ac6 Qb7 16. SF4 db 17. AxdB &.xf34 18. oxf3 Hxd8 19. 2 xb5+ se7 =, Bronstein-Botvinnik, camp. mundo 1951; poco claro es aqui 16. xd8 2 xf3+ 17, &xf3 dxd8 18. Rf4 Hb7 19. Be5 he7 20. Ahel etc.) We7 (a un juego similar lleva 15. ... Wd6, pero en cambio es malo |... Wd5? a causa de 16. 43) 16. 406! (16. AF3 Wxg3 17. hg 2d6 =) Wxc6 17. Wxb8 0-0 18. £3 e5!? (0 también 18. ... &b7 19. WeS Dd5 F, Reshevsky-Petrov, Kemeri 1937) 19. WxbS Wd6 20. a3 Qc5 21. Hdl (21. S85 e4!) 2e6 22. d2 e4! 23. Hcl ed 24. Bxc5 Eb8 25. Web Wxc6 26. Mxc6 Hxb2 = (Meyer- Torre, Lugano 1986). Totalmente inofensivo es 13. Wb3 WaS+ (o también 13. ...b4 14. @b5+ $2.47 15. Bxd7 Axd7 16. 0-0 He7 17, Hdl o-0 18. Hxd4 Ac5 19. Wxb4 )b3! =) 14. gd2 b4 15. f4 .b7 16. 0-0 Qe7 17. Sc4 0-0 18. Qxe6 Ad5 = (Vaganian-Dolmatov, camp. URSS 1979). 13... 14. Wdl-e2 También se ha experimentado 14. £3: a) 14... Wxf3 15. Axf3 cS 16. Qf4 Qa6 17. Bfcl Dd7 18. eS Bic8 19. b4! @ xb4 20. HxcB+ Qc8 Wd3-d5! 21, Mbl @d2! 22. &xd2 Axe5 23. Bxb5+ Qd7 24. f4! + (Barkovski- Komarov, 1986). b) 14... @a6! 15. a4 2d6 16. ab Qb7 17. Bxa8+ Qxa8 = (Shahade- Donaldson, Filadelfia 1985). 14. £0806 Otras continuaciones son més dé- biles: a) 14... a5? 15. f4 Qd6 16. Bd2 b4 17. a3 gxe5 18. fe Wxed 19. WE3 Wd5 20. Wg3 Ma7 21. Axf6! gf 22. Wg7 LB 23. @xb4 Ee? 24. Hel Qb7 25. Bc5 abando- nan (Botvinnik-Belavenetz, Lenin- grado 1934). b) 14, 0. AAT? 15, f41 (15. @xb5 a5) cS 16. b4 ga7 17. hl 2b7 (Miles-Hermann, Berlin 1985) 18. @xb5 d3 19. &xd7+ Wxd7 20, Wed! Wd5 21. @b2 + (Busch). c) 14... @b7? 15. Qxb5+ HdB 16. £32 (16. 2yf3! &c5 17. Hdl de7 18. b4 @xb4 19. Bxd4 We5 20. Bc4 @xf3 21, gf WxbS 22. Hc7+ +, Korchnoi) @c5 17. dhl ge7 18. Rcd Wd6 19. b4! 2 xd4 (Batuyev- Stoliar, 1945) 20. Hbl! Bab8 21. 4d3, 0 20. ... AdS 21. 2d2 +. d) 14... Mb8 15. @g5! (15. f4!? Re7 16. Bf 0-0 17. Qd2 Rb7 18. Bh3 g6 19. QxbS Wxg2+ 20. Wxg2 @xg2 21. doxg2 Hxbs 22. b3 Hc5 23. Bd3 =, Kouatly-Raice- vic, Trnava 1986) Xb6 16. Bacl 2b7 17. f4 @d6 18. Bc2 h6 19. Qh4 g5 20. fg Wxes 21. Wxes Bxe5 22. g6! fg 23. @xf6 Q xf 24. EX xf6 de7 25. B xg6 + (Hoi-Neve- Tov, Tiflis 1985). e) 15.... @e7 16. f4 0-0 17. Of3 Qb7! 18. WAZ! +. La combinacién sugerida por Rellstab 18. Qxf6 &xf6 19. Ad7? Wxd7 20. Qxh7+ Sxh7 21, Wh3+ dg8 22. Whs fra- casa debido a 22... @h4! 23. xh4 £6 + (Fischer). 25 fy) 15... Qd6 16. f4 h6 (16. ... @d7? 17. Hael! Wxa2- 18. @xb5 &xe5 19. fe o-0 20. ge7 +) 17. ‘Qh4 g5 18. 293 ef 19. Qxfa Mes 20. Hacl @b7 21. &xb5+ gf8 22. Hf3 d3! 23. @xd3 Wd4+ 24. We3 RxeS 25. Qxe5 Hxg2+ 26. Hf Wxe3 27. fe Ded = (Toshkov-Bagi- rov, Baki 1983). Una posible mejora es aqui 20. Dg6 Qxf4 21. Axf4 We5 22. Hacl!, o 20... Ad7! 21. wf2!. 15. Qch-g5 Otras posibilidades: a) 15. £4 Od6 16. Qd2!? (16. a4, véase b) o-o 17. Hf3 @b7 18. Hh3 Bxa2? (18. ... g6! =) 19. Bxa2 Wxa2 20. Ad7! + (Cifuentes-Ribli, olimp. Dubai 1986). b) 15. a4 Qd6 16. f4! o-o! 17. 2d2 (17. ab Qb7 18. Bd2 gxeS 19. fe Qd7 20. Qb4 Hxal 21. Hxal Hc8 22. 246 (6 =) @b7 (17. a Bxe5 18. fe Dd7 19. Bb4 oo) 18. &xb5 Hed! con contrajuego (Do- bosz). c) 16, ab 2b7 17. Hxa8+ Q xaB 18. Ac6 Qxc6 19. be 0-0, o 18. £4 0-0 (es posible 18. ... @xe5 19. fe 4 d7 20. BFA Ac5 ) 19. Af3 Ac 20. @d2 h6 21. Hel a\d7 22. b4 &b8 23. &fl @a7 = (Mattsson-Hul- quist, corr. 1977). 15... 218-e7 Un posible refuerzo para las negras es aqui 15. ... h6!? 16. @h4 (si 16. &xf6 gf, es malo 17. ge4? Wxe5! 18. Qc6+ we7 19. WxeS fe 20. &xa8 Qf7; pero puede jugarse 17. Ded! Beil? 18. Sed Was 19. Rc6+ $F8 20. £4 <0, Gurevich-Iva- nov, 1987, 0 17... @e7! 18. ged Wd8 19. Qc6+ HfB 20. QxaB Wxa8 21. £3 b4 0) @e7! (pero no 16. ... 2d6? 17. f4 cB 18. a4 Q xe5 19, fe Ad7 20. Hael o-0 21. ab +, 26 Seirawan-Younglove, 1985) 17. £4 0-0 18, Xf3 (las negras quedan algo mejor después de 18. Qxf6 @xf6 19. &g4 @e7 20. fS ef 21. MxfS Wd6 22. @ xb5 d3, 0 19. Qe4 b4 20. @d3 Ws 21. QxaB Wxd3 22. Wxd3 Qxd3 23. Hdl gc2 24. Hd2 d3 etc.) @b7 19. Kg3 Hic8 y ahora: a) 20. b3? b4 21. Hel Hc7 22. f5 Bed! 23. xed WxeS 24. (6 2 xf! 25. @xb7 Wxe2 26. Hxe2 d3! 27. Uxd3 (27. Qxf6 de 28. Bxg7+ bf8 29. HF2 Mxa2! +) Qxh4 28. g3 Mxb7 29. gh Hba7 abandonan (Seres-Kiss, Eger 1990). b) 20. a3! b4 21. a4 Ec7 22. Wd2? (en lugar de esto habfa que ju- gar 22, Dg4! HB 23. 2 xf6 2 xf6 24. xf gf 25. Wed oo) AhS! 23. 2 xe7 (tampoco es suficiente 23. Bg4 &xh4 24. Axh4 AFA4!, 0 23. cd Bxcd 24. Axcd4 Dxg3 25. Ads We6) 4)xg3 24. @xb4 HY xad! 25. el Bxb4 26. hg Wb3 + (Kamski- Ivanov, 1987). 16. £2-f4 a La tnica continuacién prometedo- ra. Por ejemplo: a) 16. a4? 0-0 17. ab Qb7 18. £4 h6 19. Qh4 Hxal 20. Hxal HaB 21. Hfl @c5 22. Ac6 Sxc6 23. be Wxc6 24, 2x6 gf 25. We4+ GB 26. WhS 2b6 27. Wxh6+ he7 28. WhS Hb8! + (Alekhine-Bogolyu- bov, camp. mundo 1934). b) 16. Hacl o-o 17. f4 Mac8 18. a4 Hxcl 19. Hxcl Bc8 20. B xc8+ Qxc8 21. ab Qb7 22. We2 db! = (Toshkov-Dolmatov, Sofia 1984). 16. ... o-0 17. Bf1-£3 2a6-b7 Una defensa activa contra la ame- naza_17. 9x6 seguido de 18. &xh7+. Ahora no sirve 18. 2xf6 &xf6 19. Qd7? a causa de la ya cita- da maniobra 19. ... &xh7 21. Qh4! etc. Wxd7 20. 2 xh7+ Hh3+ dg8 22. whs Partida n° 25: Cichocki-Bany (Katowice 1987) 18, 13 Lo més usual actualmente. Otras posibilidades: a) 18. Bh3 g6 19. b3 Hfc8 20. &xb5 d3 21. Hxd3 We5+ 22. dhl y ahora, segtin Bogolyuboy, la parti- da debe acabar en tablas por repeti- ci6n de jugadas después de 22. ... BHed!? 23, QxeF 4f2+ 24. Hel &)h3+; sin embargo, aquf puede tam- bién hacerse 22. ... WxbS! 23. Hd8+ Hxd8 24. WxbS Bxa2 25. Hel Bed 26.h3 2 xg5 (0 también 26. ... &Qd6 seguido de ... (6) 27. fg @d5 + (Weinstein). Db) 18. WE Bxa2 19. Bxa2 Wrxa2 20. Wh4 Walt 21. fl Wxb2, 0 19. Bdl Bfa8 20. wh4 Zal,o19. fl Mfa8 20. Wh4 Bal 21. Qxf6 Uxfl+ 22. Sxfl 2xf6 23. Wxh7+ £8 24, WhS 2 xe5 25. fe £5! es favorable a las negras (Do- naldson). c) 18. Hel g6! (18... Hxa2!? 19. £5 Wb3 oo) 19, W2!? (aqui debia ju- garse 19. a3!) Bxa2 20. Qb1!? Hal 21, Wh4 d3! 22. 2xf6 @xf6 23. Wxf6 d2 24, dl Hxbl 25. Bxbl dID 26. Bxdl Wxdl+ 27. fl We2 28. \f3 MaB = (Miles-Yusu- pov, Bugojno 1986), 18... Hxa2! Ademés de esta continuacién hay que tener en cuenta otras dos: a) 18.... g6 es demasiado pasiva a causa de 19. h4!, p. ej. 19. ... Hfe8 20. Hel! @d7 (20. Sxa2 21. hs! @xh5S 22. Wxh5! +) 21. Qxb5 d3! (21. ... Axe5? 22. Qxe8 f6 23. fe fg 24, 285 gh 25. 904 We6 26. BFS Wb6 27. Hb3 Web 28. WF3 abando- nan, Plachetka-Lukécs, Tmava 1986; - £052 22. Wd3 Axe5 23. BxeS Wd6 24. Qxe8 Hxe8 25. WbS! +, Kouatly-Ravi, Kolhapur 1987) 22. Wxd3 A|xeS (o 22. ... Wxd3 23. Bxd3 Axe5 24. fe Qc5+ 25. Hh2 Hec8 26. a4 +) 23. Bxes Wxd3 24. Bxd3 £6 25. @xe8 Bxe8 26. Hd7 + (Georgiev-Kuczynski, Varsovia 1987); 0 19. ... @d8 20. Gel! Xxa2 21.5 @a5 + (Kouatly- Iclicki, Bruselas 1986) 22. hg fg (22. w=» &xel 23, ght Axh7 24. 2 xf+ 2xg3 25. Wed+) 23. 2 xg6! hg (23. a» BxE1 24. Yxh7+ Axh7 25. QFE+ 2x83 26. Wet, 0 24, ... dxh7 25. Qxf6 seguido de 26. WhS+) 24. Qxf6 Ei xf6 25. WhS df8 26. Wh8+ be? 27, Wg7+ dd6 28. Hel 2c3 29, Wxf6 BH xb2 30. Wd8+ dc5 31. 4\d3+ + (Kasparov); o también 19. ... be7! 20. hS e8 (20. ... 2 xh5? 21. WxhS! gh 22. @ xe7+) 21. hg fg 22. xg6!? (més sencillo me parece 22. Wed!) hg 23. Qh6!? (23. Qh4a! OFS 24. &\xg6! +) &)xh6! 24. Bxg6+ Hh7 25. WhS 2 g5! 26. H xh6+ (26. Wxg5? Wxg2! 27. Bxgs Wed!) Qxh6 27. Wg6+ dh8 28. Wxh6+ g8 29. We6+ tablas (Donaldson- O'Donnell, Bellingham 1987). 27 b) 18. ... Bfc8 leva en las princi- pales variantes, segin Dobosz, a un Juego igualado: 19. @xb5 d3 20. Hxd3 (20. &xd3 EH xa2) We5+ 21. whl Aes! 22. Qxe7 A+; 19. @h6 BfB! 20. Bel (20. f5? Aes!) Bxa2 21. £5 Hc7; 19. @xf6 &xf6 20. Qxh7+ f8 21. WhS He7! 22. a3! b4 23. £43 ba 24, ba HaS 25, Hel! Hac5! (no 25. ... BH xa3? 26. Qc4! Wad 27. Aeg6+! He8 28. Hxeb+! gdd7 29. @e5+ ganando); 19. &xh7+ of8! (19. ... &xh7? 20. @ xe7 con la ame- naza 21, Hxg7+!) 20. @d3! Bc7 (20. ... Hxa2!? 21. Bh3!) 21. Bh3 Qd6 22. Hh8+ ge7 23. Hh7 (23. B xa8? @ xa8 24. @xb5S gf8! ame- nazando 26. ... Ae4!) Bxa2 24. Af Wb3! 25. Hb) &f8 26. Bh8+ we7 etc. 19. Hxa2 Las negras tendrian buenas posibi- lidades de defensa tras 19. fl g6 20. h4 @d8 (amenazando 21. ... Bed!) 21. Hel! Ad7 o 21. . fas! 19. ... Wxa2 20. 9 xf6!? No es mejor 20. 2h6 g6 21. h4 Hc8 22. f5 ef 23. @xf5 cS! 24. Wd3 Walt 25. Gh2 Qd6 26. Wxd4 (26. @xg6 Aga+!) Qc5! 27. @xg6 hg 28. Wxf6 Wel+ 29. dh3 Whi+ 30. dg4 (Maciejewski-Pin- kas, camp. Polonia 1987) 28! =, ni 20. Hd7 Axd7 21. &xe7 Hes 22. a3 Wd5 23. He5 eS 24. 2 xb5!7 (24, @xh7+ =) d3! 25. @xd3 Wd4d+ 26. dahl Wxf4, o 25. Wxd3 Wxd3 26. @xd3 ef 27. @bS HeS = (Do- bosz). 20... @xf6 21. Ad? Qe7! 22. axt8? Esto confiere ventaja a las negras. En la partida Staniszewski-Kuczyns- ki, camp. Polonia 1987, se jug6 22. Qxh7+! &xh7 23. Ng7+! y tablas por jaque perpetuo. 28 22, wu xfB 23. 2 xbS WhI+ 24. f2 Wel! 25. Zed hS 26. Bhd 26 27.15 WeS 28. 63 WfS+ 29. Hf Wes! 30. wed gS! 31. 163 d3+ 32. Bed d2 33. WxcS @ xc5 34. Oa4 £5 35. he? 2 xe3 36. coxe3 hd 37, gh gh 38, dxd2 {7 39. b4 e5 40. G47 £4 41. sod3 she7 42. O04 dodo 43. O15 G92 44. 26 ddS 45. QIT+ ecb 46. 08+ bb 47. coed £3 48. Qh5 (249. @e2 gcé6! 50. bc3 @bS 51. bd? FID, abando- Ran. Apartado segundo (4. D3 Afe 5. e3 Abd7 6. Od3 de 7. &xc4 b5 8. @d3 a6 9. 4 c5 10. d5) 10. d4-d5 5-4 Otras respuestas son menos fre- cuentes en la actualidad: a) 10... e5 11. b3 246 12. 0-0 o-o 13. a4 c4!? (13, ... b4 es inferior desde el punto de vista posicional, p. ej. 14. De2 Gyh5 15. Ad2 Dla 16, Ac4 Abb 17. Axfa Axc4 18. eb! fe 19. Qxcd4 We7 20. de 2xe6 21. Se5 Wd7 22. Wd3 @ xc4 23. Yxcd+ +, Agzamov-Rajkovic, Vrsac 1983) 14. be b4 15. Ae2 AcS 16. 2g3 We7 17. $e3 a5 18. @xcS x5 19. Ad2 g6 20. Ab3 Ad7 21. Whi! (mas preciso que 21. Ad2 g6 22. De Ac5 23. AxcS Sxe5 24. @cl £5! 25. ef QxfS5 26. Qxfd Hxf5 ee, van der Sterren-Bagirov, Baki 1986) 2d6 22. Ae2 Ac5 23. @xcS Qxc5 24. Acl f5 25. ef gf 26. f4! + (Baumbach-Jovcic, corr. 1972). b) I. ... c4 12. be be (0 12. ... Qb4 13. Bd2 be 14. @xc4 We7, Furman-Platonov, 1960, 15. We2 Qd6 16. @b5+!. o también 15. ... Qxc3 16. &xc3 bb 17. Axe5 +) 13. Q.xc4 We7 14. Wd3 Qb4 15. 0-0 &xc3 16. Wxc3 Axed 17. We3 + (Korchnoi). c) 1... We7 12. 0-0 @d6 13. Hel (13. a4 c4! 14. be b4 &») 0-0 14. Sf (ahora 15. a4 es una grave ame- naza posicional) c4 15. be be 16. We2 Ab 17. gS Vd7! 18. Bxfo gf 19. Qh4 (Marin-Rogers, interz. Manila 1990). d) 10. ... Qb7 11. 0-0 Qe7 (11... c4 12. de fe, v. variante principal) 12. &f4 (Ribli-Smyslov, candid. 1983) ed 13. ed 4xd5 14. &xd5 Q xd5 15, RxbS &xf3 16. Qxd7+ Wxd7 17. Wy xf3 + (Ribli). €) 10.... Ab6 11. 2252? ed 12.ed Qe7 13. 0-0 0-0 14. Hel Ha7!? 15. De5! Bb7 16. Ac6 Sxc6 17. de + (Kivlan-Korchiev, 1972). f) I. de 2xe6 12. We2 ge7 13. 0-0 b4 14, dl c4 15. Sc2 $.c5 16. Hje3 We 17. $d2 ho 18. Bfcl o-0 19. e5 @\Fd5 20. AFS + (Suvalic-Tri- funovic, camp. Yugoslavia 1961). g) UL. o-0!? ed 12. e5 Afd7 13. Hel 2e7 14. e6 fe 15. Bxe6 © {Gligoric-Dahlberg, Lone Pine 1981). h) 10....ed 11. e5 ed 12. 25 £6 13. ef Adxf6 (13. ... Agxf6? 14. &xd5 Qe7, Taimanov-Trifu- novic, Dortmund 1961, 15. @e4 +) 14, h3 &yh6 15. Axd5 Wxd5 16. Qxe6 Web+! 17. Qe5 2.b7 18. 0-0 ‘9-0-0 = (Marthaler-Trifunovic, match 1961). i) 15. 0-0 Qe7 16. Hel 0-0 17. Hxe7 wWxe7 18. @xd5 Wd6 19. @xfo+ Bxf6 20. xf Wxfo 21. &xb5! + (Euwe), j) 15. We2+ We7 16. @xf6 Wxe2+ 17. dxe2 gf 18. Axd5 $f7 (Pachman-Trifunovic, Bled 1961) 19, Qb6 bs 20. Axc8B Hxc8 21. gas. 11. d5xe6 oy Si 11. 2¢2!2, son posibles las si- guientes continuaciones: a) I... We7 12, 0-0 @c5 13. de fe 14. We2 De5 15. Axes Wes 16. Phi (0 16. Be3 Qxe3 17. Wxe3 0-0 18. h3! AhS 19. g3 2b7 20. f4 We7 21. e5, Hort-Torre, Biel 1988, 21. ... g6 ©) 0-0 17. f4 Wh5 18. WxhS 4xh5 19. eS g5 20. Ded Se7 21. 5 ef (21. ... Mxf5 22. Bxf5 ef 23. 85 Qxg5 24. Axg5 segui- do de Hdl +) 22. Qg5 Hf?! 23. Qe3! Qb7 (23. ... fe 24. Qxed Hxfl+ 25. Bxfl Bbs 26. gd5+ Gh8 27. BAT! £) 24. Ac5 (ain mds preciso seria 24. 4\d6!) f4 (Chekhov- Blagojevic, Pula 1990) 25. @dl! fe 26. Hf7 +, 0 25. ... Dg] 26. Dxb7 fe 27. @f3! +, o también 25. ... Bxc5 26. &xc5 Ag7 27. Red h5 28. @e2 + (Chekhov). b) 12. We2 2d6 13. O35 Qb7 14, 0-0 0-0-0! ( esto es mas fuerte que 14, ... eS 15. Dh4 0-0 16. AfS Hes 17. Wed f6 18. G@e3 QcB 19. wh4 b4 20. Ae2 &c5 21. Had] 4d6 22. @el+ Sf7 23. Ac6 +, Akopian-So- rokin, Minsk 1990) 15. de fe 16. b3 (Sakayev-Ivanov, Leningrado 1990) ba! 00, c) I. w. AeS 12. Sg5 b4 13. ®ad ed (13. ... b3? 14. ab cb 15. A@AxcS 2xc5 16. 2d3 Wb6 17. 0-0 +, van der Sterren-Kuijf, Montpellier 1985) 14. e5 h6 15. &)xc5! (pero no 15. ef hg 16. fg &xg7 17. Axc5 We7+ 18, We2 9 xb2 19. Rb! Oc3+ 20. ddl b4 2, ni 15. Qh4-g5 16. &\xg5 hg 17, @xg5 Wa5! 0) @xc5 16. ef hg 17. fg Bg8 18. Qad+ 8.47 19. 0-0 + (Breglez-Arkhangels- ki, com, 1990), d) 13. e2 ed 14. 5 h6 15. Qhd 25 16. &xg5 hg 17. &xg5 Was 18. Rxf6 b3+ 19. Wd2 Wxd2+ 20. xd2 Hg8 21. ab cb 22, Qh7 Hxg2 23. Hagl @h3 (merece tam- bién atencién 23. ... Hxf2!? 24. be3 $£5!, Seirawan) oo (van der Sterren- Donaldson, Reykjavik 1986). 29 Otra opcién importante es 11. ... ed 12. ed+ Wxd7 y ahora: a) 13. DeS West? 14. Axd3 &.b7 (14. ... Axe4 15. 0-0 Axc3 16. be Qe7 17. Qa3 0 17. WE3 +) 15. 0-0 Bd8 (15. ...0-0-0!7 16. 2 f4 Wed 17. BdS Bxd5 18. Wed+ Bd7 19. Back +) 16. Wf3! Axe4 17. Hel f5 18. 295 Hd7 + (Korchnoi). b) 13... We7 14. 4xd3 (0 14, &f4 Axed! 15. 0-0 Axc3 16. be Wo7 17. Bel Qe7 18. Wxd3 0-0 19. @\d7 Wxd7 20. Wxd7 @ xd7 21. Hxe7 6 tablas, Chekhov-Alexan- dria, Halle 1981) b4 15. Ae2 (15. Badl? oo) Wxed 16. 0-0 Qe7 17. @g3 Wh7 18. 225 0-0 19. HhS Dxh5 20. @xe7 WxeF 21. WxhS Wed 22. AcS Wadd 23. Aad Qed = (Gligoric-Torre, Bugojno 1984). ¢) 13. 0-0 Qb7 14. e5 d5 15. Wxd3 Axc3 16. Wxc3 Hc8 17. Wb3 Qe7 18. Of4 WES! 19. gg3 hS! = (Scheeren-Kuijf, camp. Holan- da 1986). d) 14. Rel ge7 (14. ... @b4 15. DeS Wel 16. Ql Sxc3 17. be We7 18. 4)xd3 0-0 19. 225 h6 20. BXf6 Wxf6 21. AcS 2c6 22. wdd We7 23. Ab3 +, Suba-Xu Yun, 30 olimp. Dubai 1986, 0 15. ... Web 16. @xd3 Qxc3 17. Df4 Wd7 18. be Axed 19. Wxd7+ Hxd7 20. 2a3 +, Karpov-Tal, Bugojno 1980) 15. e5 @}dS 16. Ded!? (16. Wxd3 Dxc3 17. Wxc3 0-0 18. Qg5 Hac8 19. We3 2 xg5 20. Wxg5 @xf3 21. gf Hc6 =, Portisch-Yusupov, candid. 1985) 0-0 17. Wxd3 Wed 18. Hg3 b4!? (a mi juicio da mas contrajue- go 18.... @b4! 19. @d2 Zf4!, o 19. Ded Weg6 20. Hdd Bac8! etc.) 19. WS We6 20. Hdl (Grészpéter-Lu- kacs, camp. Hungria 1986) Had8! 21. Bxd8 H xd8 22. @ 95! +. e) 14. gS Be7 15. Hel o-o!? (si 15. ... 21.48, lo mejor es seguir 16. Qxf6! Qxf6 17. e5 Be7 18. Hd5! +, pero no 17. e5? 2e7 18. e6 fe 19. BDeS Wa! 20. WhS+ g6 21. Axg6 hg 22. Wxg6+ f8 =) 16.5 Ag4 17, Qxe7 Wxe7 18. Wxd3 2 xf3 19. Wxf3 (19. gf? &xe5! 20. wd WeS+ 21. Shi Bae8! 22. Bed We! =, 0 20, WIS? Wxgs+! 21. Wxgs 2x34 etc.) Gxe5 20. We Hrae8! 21. Hadi (21. He3? f5! 22. f4 WaT!) £6 22. AdS WET 23. h3 Ac4 24. Hxe8 Hxe8 25. b3 Ae5 26. We3 WhS 27. Hd2 Ws 28. &\c7 (Korchnoi-Flear, Wijk aan Zee 1987) g4! 29. Wal (29. hg? Rel+ 30. @h2 w4+ =) wa! 30. hg Wxe7 =. Aqui es mas peligroso para las ne- gras 15. eS Qe4 16. 2xe7 wxe7 y ahora no 17. Mel? @xc3 18. be We4! = (Gavrikov-Chernin, camp. URSS 1987), sino 17. e6! @xc3! (17. ... fe? 18. xed @ xe4 19. ByeS Wea5 20. WhS =) 18. ed Axdl 19. Haxdl Qxf3! 20. Bfel+! gxd7 21. Hxd3+ Qd5 22. Hxd5+ oc6 23. Hedl Hhc8! 24. BFS (0 24. Bd7 Bc7 25. Bld6+ @b7) f6 = (Farag6-Halasz, Zalakaros 1988). En caso de 11. ... cd, también es una continuacién peligrosa para las negras 12. ef+!?, p. ej. 12. .. @xf7 13, 5 We7 14. Qfa! (14. Ags+ He8 15. 0-0 DxeS 16. Hel h6 17. £47 hg 18. BH xeS Wxe5! 19. fe gcS+ =, Korchnoi-Seirawan, Barcelona 1989) ZAb6! 15. Wh3+ Ac4 16. 0-0 D5 17. Qe3 Qb7 18. Ad2 BB 19. a4! Wrxe5 20. ab 2d6 21. g3 Web 22. ba @a8 23. Axc4 Bxc4? (23. ... Wed! 24. Wxed+ E xed 25. Bfdl ~) 24. Bfel go! (24. ... Ehe8? 25. Qc5! B8xc5 26. H xe6 &xe6 27. Bad Od5 28. Axd5 &xd5 29. a7 ganando) 25. Ha5! Ria! 26. Wdl Wh3 27. Wxd3+ Bh6 28. Wd6+! g6 29. Hd5! He8? (29. ... Q@xd5 co) 30. gf! Wedt 31. Sfl Wh3+ 32. Se2 + (Korchnoi- van der Wiel, Amsterdam 1989), 12. @d3-c2 — Wd8-c7! S6lo asi logran las negras un con- trajuego lo bastante activo como para compensar la debilidad de su estruc- tura de peones: a) 12... AcS 13. Wxd8+ &xdB 14, Qe3 Hes 15. Adl Ob7 16. gs Dfd7 17. e5! AxeS 18. Bxc5 Axc5 19. Hxe6 Hc8 20. o-0 + (Averbakh-Szab6, Hamburgo 1965). b) 12. .. @b7 13. 0-0 We7 14. gS Ac5 (14. ... Web? 15. we! ReS 16. Wh3 He7 17. HB b4 18. He2 Axes 19. Aed4 Whe 20. Rxe4 Qxed 21. Wed Qxd4 22. Wxed Qf6 23. Wxcd +, Gligoric- Ljubojevic, Linares 1981) 15. We2 2.d6 16. £4 €5 17. a4! (17. fe 9 xe5 18. Af3 Qxc3 19. be 0-0 20. e5 Hae8 21. 2e3 Qxf3 22. Wxf3 Wxe5 23. Od4 Wd6 24. Hadl Ad3 25. Qxd3 cd 26. Wxd3 Heb =, Dorfman-Sveshnikov, camp. URSS. 1978) b4 18. Z\d5 A&xd5 19. ed 0-0-0 20. Wxc4 ef 21. @xf4 Qxf4 22. Axf4 Hxd5 23. Hf? Web 24, P83 Gb8 25. Yyxb4 g5 (Tukmakov- Dolmatov, camp. URSS 1979) 26. 4d4! We8 27. He7 We8 28. Hael Ehd8 +. c) 14. We2 2c5 15. e5 Aga 16. Re4 = (Partos-Inkiov, olimp. Lucer- na 1982). 13. 0-0 RE8-c5 En modo alguno es peor 13. ... 246, por ejemplo: a) 14, Qe2? Ac5 15. Wd4l? eS 16. We3 Ae6 17. b3 0-0 18. Qb2 Bed! 19. Wd2 Ad4 20. Axd4 ed 21. Wxd4 @xh2+ 22. dhl @b7 = (Peyev-Kupreichik, Plovdiv 1980). b) 14. @h1 b4 15. Dad 0-0 16. We2 2b717. Ad4 Bek 18.h3 Hac8 = (Yuferov-Dorfman, Riga 1'975). c) 14, We2o-o 15. Ags Ab6! 16. £4 e5 17. £5 h6 18. Af3 b4 19. Aad @xa4 20. Qxat Bb7 = (Faragé- Schinzel, Polanica Zdr6j 1981). d) 14, Ad4 Ad 15. dhl Qd7 16. f4 5 17. AP3 Qed 18.'a4! Qxf3 19. Wxf3 b4 20. fe @xe5 21. a5 4\bd7 22. dS Wd6 23. Axf6+ @®xf6 24. Qad+ de? 25. Qg5! Had8 (Kozul-Kosic, camp. Yugosla- via 1990) 26. Bacl! +. En esta posicién las blancas dispo- nen de un interesante sacrificio posi- cional de peén: 31 14, eS5!? Axe5 15. Qf4 Qd6, por ejemplo: a) 16. Hel? Qxf3+ 17. Wxf Rxf4 18. Wad 2 xh2+ 19. whl o- o 20, Wf g6 = (Loginov-Bagirov, 1982). b) 16. Ad4!? |d3 (16. ... D7 17, Kel 0-0 18. Wf3 Ha7 19. Badl: o 16. ... Hb8 17. Hel 0-0 18. 223 eo) 17. &xd6 Wxd6 18. @xd3 cd 19. Wxd3 0-0 20. Had] = (Korch- noi). c) 16. Ags 2b7 17. Axeb Web 18. £3 gc5+ 19. AxcS Wxc5+ 20. hl 0-0 21. b4! cb 22. Oxb3+ =. d) 16... Ad3 17. &xd6 Wxd6 18. @xd3 Wxd3 19. Wxd3 cd 20. Mad! =. e) 16. .. 0-0 17. 2g3 Qb7 18. Aces Axed 19. Qxed Q xed 20. Axed =. f) 16. @xe5 Qxe5 17. Axes Wxe5 18. Bel We5 19. Ded Axed 20. @.xe4 Ha7 21. b4!? We5 (21... cb 22. Hel) 22. @c6+ df7 23. a4 Hd8 24. Wf3+ dg8 25. ab Hf7 26. We3 Wxe3 = (Korchnoi-Torre, Bru- selas 1987). Partida n° 26: Suba-Vera (Timisoara 1987) 14. We2 Ae5 15. 2f4 O 15. QxeS5 Wxe5 16. Qe3 &xe3 17. Wxe3 0-0 18. Mad] Age 19. Yg3 Wxg3 20. hg a7! = (Hor- Sehner, liga RFA 1985/86). 15. ... Qxf3+ 16. Wxf3 e5 17. Rg5 0-0 18, 2 xf6 gf 19. Ad5!? Aqui es més fuerte 19. a4! b4 (0 19. «» Hb8 20. ab ab 21. QdS +) 20. dS We7 21. Qdl! a5 22. Ye2 (mejor que 22. Hcl @d4!) Qa6 23. Maci Hfc8! 24. @xe4! @xc4 25. Bxc4 2 xf2+ 26. Wxf2 Hxc4 27. @b6 Hac8 28. A\xc8 H xc8 (Milo- vanovic-Blagojevic, Tuzla 1990) y ahora las blancas habrian podido con- 32 servar una ventaja minima con 29. We7 20. b3 O24 21. Wes 5! 22. be O 22. ef @xf5 23. QxfS BxfS 24. Hael Haf8 25. He2 =. 12, .» £4! 23. Whe También tras 23. Wd3 es posible 3, ... Be2! (24. Wxe2 f3). 3. we Bed Con 23. ... 2f3 24, Wh3 g24 las negras podian ya forzar tablas. 24. cb ab En caso de 24. ... £3 25. Wg3! fg 26. dexg2 @xfl+ 27. Bxfl, las blancas tendrian compensacién por la calidad, 25. 2b3! Mejor que 25. Hfel Ha6! + se Qxfl 26, &xfl ph8 27. Eel Bac8 28. 83 G4 O 28. ... We6!? 29. De?! gxe7 30. Wxe7 We7 31. Wb4 oo (Vera). 29. Hxe8 Xxc8 30. De7! Kel+ 31. be2 Hb1?? Con 31. ... Wxg2 32. Wh6+ We7 33. Qyg6+! hg 34. Wd8+ wh7 35. Wh4+ se obligaba a las blancas a ha- cer tablas. 32. |S Hb2+ 33. hd3 Wes 34. @h6! E xb3+ Perdia también 34. ... @xf2 35. Qfl+ bg8 36. Wes+ We7 37. @®hO6+, o 35. ... W xf? 36. WdB+ etc. 35, ab Axf2 36. We5 Qd4 37. e2! Qb2 38. SF dd 39. h4! b+ 40. hS Qc3 41. ALS Qd2 y las ne- gras abandonaron inmediatamente, ya que después de 42. h6 no hay defensa contra la maniobra blanca Qd6 y DfT+. 3.2. Sistemas «Semimerano» y «Antimerano» (4. D3 Ale 5. e3 Abd7) En el apartado primero de esta sec- cién, las negras, después de 6. 2.43 de 7. @xc4 b5 8. 2d3, adoptan una continuacién distinta de 8. ... a6. Nuestra variante principal se introdu- ce con 8. ... &b7 y la secundaria con 8. ... b4. En el apartado segundo, las negras renuncian a los cambios cen- trales y, tras 6. 3, desarrollan su alfil de rey (sobre todo nos acupare- mos del andlisis de 6. ... @b4, la Va- riante Ragozin). Por dltimo. en el apartado tercero, las blancas prosi- guen 6. Ye2, aplazando el desarrollo del alfil de rey. Apartado primero (4. AF3 ALE 5. e3 Abd7 6. 2d3 de 7. &.xc4 bS 8. 2.d3 Qb7 y 8. ... b4) Boe B.c8-b7 Esto es hoy en dia mucho més usual que 8. ... b4, continuacién que s6lo podemos ilustrar con ejemplos bastante antiguos: a) % Bad c5 10. Axe |Dxc5 (10... & x5 I. de Axc5 12, &b5+ 2d7 13. We2 HeB 14. Sc4 x, Korchnoi) 11. dc @xc5 12. 0-0 0-0 13. e4 9.b7 14. We2 (amenazando 15. eS seguido de $xh7+) h6 15. Qf4 We7 16. Macl Mac8 17. e5 a7 (Reshevsky-Mecking, Buenos Aires 1970) 18. &\d2 seguido de 19. eas. b) 10. 0-0 cd II. ed Qd6 12. Qe3 &b7 13. cS dS = (Capablanca- Lundin, Margate 1936), 0 11. Axd4 &b7 12. 2d2 Qd6 13. We2 a6! = (Hort-Ciric, Atenas 1968). c) 10. e4!? cd 11. @b5! (pero no Il, eS Qd5 12. 0-0 Se7! 13. Hel 0-0 14, Axd4 We7 15. Wh5 g6 16. We2 Qb7 17. Qh6 Hfc8 18. Gab &xa6 19. Wxa6 Wed 2, Taimanov) WaS! 12. @c6 Kb8 13. 0-0 5 14. &.f4! G46! (seria malo 14. ... ef? 15. e5 DS 16. Axd4 +) 15. @g3! @c7 16. Hcl 0-0 17. b3 Ed8 18. &xd7 xd7 19. Bxd4! 26? (aqui las ne- gras debian seguir con 19. ... &b7 0 19. ... @)f8) y ahora las blancas, en la partida Wells-Conquest, Londres 1991, podian haber logrado clara ventaja mediante 20. Kc5! Wa6 21. Bxc7 BH xd4 22. Yc2 (Conquest), d) 9. Qed xed (es inferior 9. ... Se7 10. Axf6+ Axf6 11. e4 Ob7 12. We2, p. ej. 12. ... Wb6 [12. ... 0-0 13. e5 Ad7 14. Wed +] 13. 0-0 Hc8 14, @g5 h6 15. @h4 c5, Tal-Ljuboje- vic, Milén 1975, 16. 9.xf6! 9 xf6 17. dS +) 10. @xe4 Qb7 (10. ... Wb6 I. We2! $b7 12. @xh7 Hes 13. Bed Qa6 14. Qd3c5 15. Qxab Wyxa6 16. We2 +, Karasev-Sveshni- kov, 1975) 11. Wad Wb6! 12. Ad2 c8 13. a3? ba 14. b3! (14. ba? @a6! 15. bl &bS 16. Wb3 Waé =, Tai- manov-Teschner, Dortmund 1961; 0 14. Ac4 Wa6 15. Yb3 21b8! 16. 0-0 5 17. &xb7 Wxb7 18, Wad cd 19, d6 $.xd6 =, Tukmakov-Omstein, Vinjacka Banja 1979) @.a6 15. Ac4 Ws 16. Hxa3 2xa3 17. Wxa3 hd8 18. 0-0 Hc7 19. @d2 Ab6 20. 43 + (Tarjan-Silva, 1976). e) WM. 2d2 Se7 12. a3 a5! 13. Bad Wb6 14. ab ab 15. Wxa8+ & xa8 16. Hxa8+ 2d8 17. 0-0 0-0 18. Bfal Wb5 19. Hel (0 19. Bc8 Wb7 20. Haa8 @\b6 21. Bxd8 2)xa8 22. &xh7+ dxh7 23. BxfB f6 =, Ruban-Ruderfer, 1967) c5 20. Hc8B Wab 21. Bc6 Wad = (UhI- mann-Paoli, Viena 1961). f) Il. oo Se7 (11... Qd6 12. &d2! 0-0 13. Qf3 seguido de 14. @ec4 +) 12. We2!? (aqui es posible 12. &d2 We7 13. b3 0-0 14. $.b2, p. ej. 14.... £5 15. 83 e5 16. Act e4 17. @e2 cS 18. Hel +, Tukmakov- Mikhalchishin, camp. URSS 1979) Sic8!? (merece atencién 12. ... h6!? 13. Qxc6 He8 14. Qxd7+ Wxd7 y las negras poseen un par de alfiles muy activos a cambio del peén) 13. a2! We7 14. a3! ba 15. b3! c5 16. 33 &xa3 cd 17. Wa2! de 18. fe gxe4 19, Axed Wes (19. ... We2 20, &xe7 bxe7 (20... Wxa2? 21. Qd6+!] 21. Wa3+ Ac5 22. AxcS WxcS 23. Yxa7+ +) 20. Qxe7 &xe7? (si 20. ... Wxed 21. Qd6 Wxe3+ 22. dhl, las blancas tienen la fortisima amenaza 23. Hcl) 21. Wa3+ Ac5 22. AxcS Wxe3+ 23. Hf2 Wxc5 24. Wxa7+ He7 25. Wrxce5+ HxcS 26. Ba7+ bd6 27. Hifxf7 Bcl+ (Zaharov-Sveshnikov, camp. URSS 1976) 28. @f2! =. Otras continuaciones son inofensi- vas para las negras: a) 9, a3 a6 (también es posible 9. .» b4 10, ab @xb4 11. 0-0 Qe7 se- guido de ... c5 =, Baumbach; 0 9. ... a5 =, Taimanov) 10. b4 2.d6!? (10. ... a5! =) 11. 0-0 (11. Ad2 a5 12. Aces Re7 13. Axf6+ 4 xf6 14. ba o-o 15. We2 cS! 16. de Mc8 17. Db3 @xg2 18. Hgl 2d5 19. 2b2 gxb3 20. Wxb3 B xc5 =, Petrosian-Torre, Mos- ctl 1981) o-o!? (11. ... a5!) 12. Ded! Axes 13. Qxed a5 14. Bb] We7 15. @d2 = (Gligoric-Sanguinetti, Buenos Aires 1959). b) 9. o-0 a6! (9. ... b4 10. Acd Re7 11. 2 xf6+ Dxf6 12. 4 0-0 13. 34 eS Ad7 14. Qe4 f5!? 15. ef Axf6, Tal-Sveshnikov, Sochi 1986, 16. We2! +, 0 14. ... Wh6 15. Qg5 Rxgi 16. Qxh7+! Sxh7 17. Axg5+ og6 18. Wed £5 19. We3, Grigorian-Dobosz, Erivan 1980, 19. aw C5! 20. Axe6+ Hf? 21. Axis BxfB 22. dc Axc5 23. Hadl gs 24. Md6 WbS 25. Hfdl +, Korch- noi) 10. e4 cS 11. d5 ed!? 12.ed 2e7 13, @ xb5! ab 14. d6 Ae5! 15. AxeS Wxd6 16. Yxd6 2 xd6 17. Hel 0-0 18. AxbS Oxe5 19. HxeS Hfd8 20. Ac3 Bed + (Faragé-Sveshnikov, Sochi 1980). c) UL .. 04 12. Qc2!? (12. de cd 13. ed+ Yxd7, v. secc. 3.1., apartado segundo) We7 13. We2 &d6 14. 4)g5? (14. de! fe =) h6! 15. Axf7 &xf7 16. det Bxeb 17. eS Axed 18. f4 f7 19. fe We5+ 20. We Ehe8! + (Maksimovic-Luk4cs, Vrn- Jjacka Banja 1988). d) 9 We2 b4 10. ed Axe4 II. Rxe4 ALE 12. $3 cS =, comparese con la variante 8. ... b4: aqui es me- nos eficaz la dama blanca en e2. ¢) 9 Qd2 a6 10. Hel c5 11. gb ed 12. ed 2e7 13. 0-0 0-0 14. We2 Hc8 15. Hfdl Ab6 = (Savon-Bagi- tov, 1973). Do ove b5-b4 10. Ac3-a4 e655 1. e4-e5 Es del todo inofensivo 11. de RxcS 12. AxcS AxcS 13. QbS+ be7 =. au 12. Esta aguda linea se juega hoy casi exclusivamente, aunque desde el pun- to de vista objetivo tal vez sea mejor la opcién tranquila 12. 4) xeS (12. de Wa5S! 13. 0-0 @xc5! =): a) 12... Axe5 13. de BxcS 14, De5!2 We7 15. 0-0 WxeS 16. Watt eT 17. Axf7 &xf7! 18. Wd7+ e7 19. Wxb7 Hhb8 20. Wa6 dogs 21. Qd2 Hb6 = (Liebert). A mi jui- cio es més fuerte aquf 21. Wed! +. b) 14. @bS+ we7 15. o-0 Who 16. 43 h6 17. We2 Hhd8 = (UhI- mann-Larsen, cand. 1971). ¢) 14, 0 h6 15, Ad2 Zc3! (15. «+ Ze3? 16. Qb5+ Sf8 17. fe @xe3+ 18. bhi Wd5 19. Af3 ga- nando una pieza) 16. Wc2 Wd5 17. DB Hd8 18. Del! Qd4 19. @d2! @bS 20. 2xb4 gxe5 (Maggera- mov-Bagirov, 1976) 21. @c4 Web 22. We2 226 23. Af3 Ad4 24. wWxeS Axf3+ 25. gf Wxced 26. Wxe7 Wxb4 27. Wxh8+ ge7 28. Wxh6 @xfl 29. Weg5+ He8 30. 2xfl Wxb2 = (Korchnoi), o 22. ... )d4!? 23. WxeS Wxc4 24. Wxg7 Wxb4 =. d) 12... @xe5 13, de Axc5 14, QbS+ he7(?) 15. Wd4!? wh 16. ‘Pe2 (0 16. 24 4)d7, Polugayevski- Panno, Palma de Mallorca 1972, 17. Wh4+ +) h6 17. 0-0 Had8 18. @d2 g5 19. & fel (Barbero-Bryson, olimp. Dubai 1986) Af4 20. WxcS+ WxcS 21. Bxe5 &)xe2+ 22. fl 2 xf3 23. &xb4! Qh5! 24. g4! Oxgd 25. Bicd+ he8 26. Hxg4 Af4 27. Bg3 (Barbero). Quiza sea aqui mds ventajoso 15. 0-0, p. cj. 15. ... WE 16. cd Hac8!? (es mejor inmediatamente . « 6, p. ej. 17. Wedd Ad7, v. mas arriba) 17. Wd4 h6 18. @xd5 Qxd5 19. 23! Qxf3 20. Hacl Rd5 21. YxcS+ Yxc5 22. 2xcS+ Sd7 23. @xb4 + (Tukmakov-Va- siukov, 1971). e) 14... GfB 15. Wd4 Wb6 16. Se2 h6 17. 0-0 g6 18. Wed deg7 19. &\d2 h5 20. Wh4 + (Lengyel-Honfi, 1966). 12... eSxd4 13. Hfl-el En estos tiltimos afios se ha experi- mentado también 13. @\xd4!?, pero es dudoso que este sacrificio de peén sea correcto: a) 13. «. a6? 14. Axe6! fe 15. WhS+ we7 (15. ... 26 16. &xg6+ hg 17. Wxg6+ de7 18. 2 25+ A716 19. Qxf6+ Axf6 20. Wxf6 etc.) 16. Re5+ DSL 17. ef+ gf 18. Qh4 Wes 19. Wed f7 20. Mfel + (Smagin- Sveshnikov, Sochi 1987). b) 13.... g6 14. Wed! 297 (14... @xe5? 15. 2b5+ eT 16. Qg5+ bd6 17. We3 6 18. Hfel +) 15. BgS! AxeS 16. Axe6!! Axg4 (16. fe 17. Yxe6+ De7 18. Qb5+ HB 19. Had] We7 20. &xd7 ganando) y ahora, en Ja partida Razuvayev-Bagi- rov (Yurmala 1987), las blancas po- dfan haber ganado mediante 17. @bS+ Wd7 18. Qxg7+ GB 19. gxd7 gfe 20. Ae6+ fe 21. Qxe6. c) 13... De7 14. We2 Ze7 15. Hdl 0-0 16. Qf4 Hd5 17. @g3 Q)7d6 (17. ... a6 18. Bxe6! fe 19. WhS 26 20, 2 xg6 hg 21. Wxg6+ Hh8 22. Wh6+ Hes 23. Hdd +; 0 7... WaS 18. Db3 Wxa4 19. QbS a6 20. 2xa6 +) 18. Axb6 Wxb6 19, AbS! 226 20. Wea! g6 (0 20. ... £5 21. ef &xf6 22. We2) 21. Ad6 &xd3 22. Bxd3 @xd6 23. ed + (Chernin-Kaidanov, Lvov 1987). d) 13.... Qe7 14. Hell!, v. varian- te ea nota a la jugada 13 de las negras, a-c). e) 14. Wedt? Axe5! 15. Wxe7 (15, 9.b5+ Sf8 16. We2 a6 +; 0 15. Wh5!? @xd3 16. Axe6 Wd7 17. Dxgl+ Hd8 18. Hdl -) Sf6 16. &b5+ e7 17. Wh6 Hg8! 18. Ac5 (18. g3 Zc7!, o 18. £3 a6 19. Qe2 Mg6 20. Wd2 Wd6 +, Kouatly) Bxg2+! 19. Bhl (19. xg? Aide 20. dg3 Wxd4! 21. xfs H g8+ ga- nando) Wb6! 20. 4) xb7 Wxb?7 21. f3 Bag’ 22. e3!? (0 22. Rel Whb6!) 12g6! 23. WhS Axe3 24. Ayc6+ 35 SFB! 25. DxeS Bxe5 26. Wed &gl+! abandonan (Kouatly-Lukacs, Londres 1988). f) 14. WhS!? g6 15. Wh6 (15. Wh3 0-0 16. @h6 A xe5! =) a6 16. b3 @cT! 17. Sb2 xeS 18, Gyb5! (18. We7? Wa5! 19. £3 2) xd3 etc.) Axd3 19. @xc7+ Wxc7 20. Qxh8B Wee 21. 3 Q&c5+ (Hebden-Lukécs, Lon- dres 1988) 22. Axc5 Wxe5+ 23. Hh f+ 24. HM xf2 Wxf2 25. wes =. g) 13... AxeS! 14. Sb5+ Dd7 1S. Hel Mc8! (15. .. 2e7? 16. EB xe6 fe 17. Axe6 We8 18. 4\g7+ G17 19. Wh5+ +, o también 16. Ac6 &xc6 17. Gxc6 Hc8 18, Bxd5 ed 19. @g5 +) 16. WhS 2617. WeS WO 18. Wed (0 18. Wxf6 A)xf6 £9. &g5 DdS 20. Axe6 fe 21. H xe6+ Of? 22. gxd7 HWe7 +) Qg7? 19. Zyxe6+! fe 20. 295 WET 21. Wxe6+ Wxe6 22. Hxe6+ Of7 23. Qxd7 Hic7 24. Bd6 + (Mikhalchishin- Lanc, Trnava 1988). Sin embargo, después de 18. ... Ec7! el ataque de las blancas no compensa suficientemente el pedn sa- crificado. h) 17. Wh3 a6 18. O25 (18. @xe6!? fe 19. Wxe6+ 2e7 20. 2d3 Bw =) Be7! (18... Wxg5? 19. @xe6 fe 20. Wrxe6+ We7 21. Qxd7+ etc.) 19. Bxe7 Dxe7 20. Dxe6l? fe 21. Qxd7+ Wxd7 22. Adb6 Wd8 23. AxcB (o 23. Wrxeb Hc6 24. Wes 0-0!) Qxc8 24. Hadl Wb6 + (Oll-Sveshnikov, 1988). 13... g7-26 Las demés continuaciones casi han desaparecido ya de los tomeos: a) 13... Qe7 14. Qxd4 Was 15. a3 (todavia mejor es 15. 2b5 Hd8 16. Wed 96 17. 2h6, 0 15. ... 0-0-0 16. @.d2, Liebert) 0-0 16. 9.d2 Hfd8 17, Hcl A7b6 18. Axc5 @xc5 19. @®b3 + (Eising-Mednis, Mannheim 1975). 36 b) 14. ... We7!? merece atencién, segtin Korchnoi. c) 14... oo 15. WhS (es menos eficaz 15. Wed dh8 16. Wh3 g6 17. Bh6 Hg8! 18. Bacl A7b6! 19. &)\xb6 Wxb6 20. Af Hac8 21. gS &xg5 =, Gulko-Vaganian, Vil- na 1975) g6 16. Who We7 (16. ... Be8? 17. @xg6! hg 18. 2) xe6; 0 16. «. Axe5 17, HxeS Af6 18. we 8.46 19. We +) 17. DEB! (sdloa ta- blas por jaque perpetuo conduce aho- ra 17, 2xg6 hg 18. Axe6 fe 19. Wxe6+ dh8 20. Wh6+ dg8, pues no vale 21. He4? a causa de 21. ... AxeS 22. Wxeb+ Af7! 23. Bxed We2, Boleslavski) con la doble ame- naza 18. Ag5 y 18. @g5 + (Taima- nov). d) 13... DSb6 14. Axd4 Axad 15. Wxa4d Oc5 16. @e3 + (Eising- Filip, Berna 1975). e) 13... WaS 14. Axd4 0-0-0 (Ogaard-Bérczay, Lublin 1975) 15. gs Qe7 16. &xe7 Axe7 17. EybS +. f) 13.006 14. xd4 g6 15. Wed £87 16. 2g5 He7 17. Qc4 h6? (17. - WS 18, WE4, 0 17. ... AxeS 18. @xe6!) 18. Axeb! fe 19. Wxeb f8 20. .d3 abandonan (Balashov- G. Garefa, Cienfuegos 1975). 14. gcl-gs (DIAGRAMA 89) Ademés de la continuacién de la partida n° 27, es de considerar aqui también 14. ... @e7, por ejemplo: a) 15. @xe7 Wxe7 16. @b5 0-0 17, &xd7 Wxd7 18. AcS WbS 19. &xd4 &)e7? (buenas perspectivas de igualar el juego ofrece 19. ... Hfd8!) 20. Axb7 Wxb7 21. Badl gg7!? (serfa un poco mejor 21. ... AfS 22. Wa Bfd8) 22. Ags h6 23. Aed @f5 24. Wd2 BW fd8 25. Ad6 Axd6 26. ed + (Gligoric-Ribli, Niksic 1978). it Sooner Ci ig tr HIN a im A a b) 15. Gh6 @f8 16. Wd2! (16. 885 e717. Qh6 tablas en Schnei- der-Bangiev, Lvov 1988, jaunque no habia motivo para ello!) 8 xh6 17. Wxh6 Wa5 18. b3 Ac3 19. Ags M8 20. Axh7 Hes 21. |xc3 be 22. b4 Yc7 23. wha Wd8 24. Wid! We7 25. @b5! + (Tukmakov-Svesh- nikov, camp. URSS 1977). Partida n° 27: Dorfman-Novikov (Lvov 1988) 14... WaS! 15, xd4 Ademiés se ha jugado aqui: a) 15. Ad2 gab! 16. Act @xcd4 17. Qxc4 Qg7 18. Wxdd Wxad 19. &.xd5 ed 20. Wxd5 Z\b6 21. dé! W4d7 22. Wxb4 (Rashkovski-Svesh- nikov, Sochi 1979) @f8 23. Wre3 Wc8! 24. WEB Qe7 25. wad (25. Hlacl WES 26. We6+ tf8 ~) 218 26. YYf3 con repeticién de jugadas. b) 15. Bel!? Qg7 16. Ad2 0-0 17. &c4 We7 18. A\cb6 wWxel 19. &xcl ab = (Gladkov-Zuckermann. corr. 1981), 15. 16! Es poco claro 15. ... Hc8 16. a3 ReT7 (16. ... 2g7 17. QbS +) 17. Qh6 26 18. Bb3 Wa etc. (Belov- Kaidanov, Moscti 1987). 16. a3 Otras posibilidades: a) 16. Af3 2c6 17. Qc2 Se7 18. a3 0-0 19. $b3 ba 20. Rxa3 We7 = (Averbach-Sveshnikov, 1973). b) 16. Kel 227 17. Aco &xc6 18. Bxc6 0-0 19. Het h6 20, ghd 25 21. Qg3 Hfc8 22. Aec2 Ae7! = (Kakageldiev-Beliavski, 1978). 16. ... ba Si 16. ... &g7!2 17, ab Wxb4 18. He4!, las blancas tienen ataque. 17. ba ¢g7 18. Ebl 2b8 19. Qd2 was! oie que 19. ... We7 20. f4 0-0 Hcl Wd8 22. cb wxc6 23. z xe6 = + (Novikov). 20. Hxb7 Hxb7 21. @ xa6 Wa8! 22. @ xb7 YY xb7 23. Ac3 O 23. Hf3 0-0 24. Hed Ba8 =. 23. ... 0-0 También es posible 23. ... Axe5 24. Wad+ y ahora no 24. ... Wd7? 25. Wa8+ Wd8 26. Wxd8+ dexd8 27. Axd5 ed 28. HxeS! gxe5 29. 4yc6+, sino 24. ... Dd7 25. Axd5 Wxd5 26. Ac6!? Ab6 27. We2 Ac4 28. Ab4 Wxd2 29. Wxc4 =; o bien 24, Qxd5 & xd4! =. 24. DF EH a8 25. wal Tampoco otras jugadas brindan po- sibilidades de victoria, p. ej. 25. Wb Wexbl 26. Axbl QB 27. Rcl A7b6 =, 0 25. Axd5 Wxd5 26. &d4 Wxdl 27. Hxdl Axe5 =, 0 fi- nalmente 25. a4 Axc3 26. @xc3 Web =. 25... A\SH6! 26. Q4 26. a4 Bc5, pero no 26. ... 27, Qxad Wb3 28. AcS! + Aqui la partida se declaré tablas en vista de la posible continuacién 26. ... 9.8 27. a4 B\xa4! 28. Dxad Wb4, 0 27. Abi Ayc4 28. Sci WaT etc. @\xaa? 37 Apartado segundo (Variante Ragozin) (4. Af3 |f6 S. 3 Bbd7 6. g.d3 2b4, 06... 2e7,06. ... d6) 6. @fl-d3 2f8-b4 El antiguo sistema introducido por Chigorin comienza con el desarrollo ane BAG: a) 7. 0-0 0-0 8, e4 dc (8. ... de 9. &xe4 Axed 10. Qxe4, véase mas abajo, c-g) 9. @xc4 e5 10. gg5 (otras jugadas no son peligrosas para las negras, p. ej. 10. @e3 [H. Miiller] Dest i. Og5 Pe7! 12. Sxe7 Wexe7 =, 0 10. h3 ed 11. Wxd4 QcS 12, Wd3 Ab6 13. Wxd8 Bxd8 =, Forintos-Paoli, Miskolc 1963) We7 (a 10. ... h6 sigue 11. @h4 We7 12. Hel Ab6 13. de! @xe5 14. Axes WxeS 15. @b3 +) 11. Hel Db6 (a 11. ... ed sigue 12. e5! &)xe5 13. He4 &xc4!? 14. Axf6+ gf 15. Bxe7 &xe7 16. Qh6 +, van Scheltinga- Tarnowski, olimp. Helsinki 1952, 0 13. ... @h8! 14. 4) xf6 gf 15. f4 fg 16. BxeS +) 12, Qb3 Qe4 13. h3 Rxf3 14. Wxf3 Abd7 15. d5 h6 16, Sh4 (16. Qe3 cd 17. Qxd5 Qc5! =, Gligoric-Pachman, Sarajevo 1961) 4! 17. de be =, b) 12, Ged!) Bd8 13. de Qxes 14. We2 Hd8 15. Hadi Qd7 16. QxeS Wxes 17. Qh4 HhS 18, Wd2 D4 19. QFl Ge6 20. e395 21. h4 h6 + (Greenfeld-Pachman, Nathan- ya 1983). c) 7. ed! de (7. ... dc? 8. @xc4 eS es ahora erréneo a causa de 9. de &xe5 10. Axe5 Axe5 11. WxdB+ &xd8 12. Be2 +,09. ... Axes 10. AxeS Qxe5 11. Wxd8+ doxd8 12. &xf7 &xc3+ 13. be Axed 14. 0-0 +, p. ej. 14... Axc3 15. Qb2 HB 16. Qb3 Ae2+ 17. Hh g6 18. Badl+ hc7 19. Qe5+ hb6 20. cd @f4 21. 2d6 +, Griinfeld) 8. 38 axe4 Axe4 9, Axed Qb4+ 10. Rd2 Wad 11. 0-0 Qxd2 12. Axd2 0-0 13. Hel 4f6 14. @£3 We7 15. cS + (Najdorf-Reilly, olimp. 1956). d) 9... 5 10. 0-0 We7 Il. Hel @f6 12. Qc2 Yd7 (12. ... o-0 13. 2.25!) 13. Des cd 14. Wxd4 Wes 15. We3 Wb4 16. 2d2 Yxc3. 17. xc3 Qxe5 18. Hxe5 + (Sosonko- Smysloy, Tilburg 1982). e) 9. DE 10. Qc2 bé6 (10. ... b4+ 11, Qd2 Qxd2+ 12. Wxd2 0-0 13. HeS We7 14. 0-0-0! c5 15. We3 b6 16. dc be 17. g4! +, Szabé- Bisguier, Mar del Plata 1955) 11. 0-0 $b7 12. Qg5 We7 13. We2 0-0-0 14. c5! be 15. de @xc5 16. Hacl 2.06 17. 2a4 bbs (Faragé-Spirido- nov, Polanica Zdrdj 1981) 18. b4! +. f) 9... e5 10. 0-0 ed 11. Wxd4 Wf6 12. Wdl! (12. Og5 Wxd4 13, @xd4 Ac5 14. QF5 0-0 =) De5 (12. ..- 0-0? 13. Qg5 We6 14. Hel +) 13. del Ge4 14. Ge5 Web (14. ... Rx 15. Wxf3 We6 16. @h5! Web 17. f4, 0 15. ... We 16. 294 f5 17. &xf5! + (Gulko). 8) 9... 0-0 10. 0-0 h6 (10. ... €5!? Il. de Axe5 12. AxeS Qxe5S 13. &xh7+ &xh7 14. Wh5+ dg8 15. Wxe5 +, Pachman-Trifunovic, 1966) 11. @c2 (11. b3 eS 12. de Axe5 13. Qb2 Whe 14. AxeS Axed 15. Qxe5 Wxe5 =, Pachman-Szabé, in- terz. Gotemburgo 1955; u 11. Hel eS 12. $2¢2!, véase i) eS (no es satisfac- torio 11. ... c5 a causa de 12. b3 Wc7 13. Qb2 Hd8 14, We2 Afs 15. HadI $47 [algo mejor parece 15. ... b6 16. de be 17. He5] 16. de Qxc5 17. Be5 Wh6 18. Ah4! Was, Flear- Ballon, Guernsey 1990, y ahora 19. Htd3! +) 12. Wed3 f5 13. cS! &c7 (13. ... @e7 14, AxeS Axe5 15. de Wxd3 16. 2xd3 Qxc5 17. Qcd+ PhB 18. e6! +) 14. de Axe (14. ... @xcS 15. Wed+ Be6 16. Qe3 +) 15. Wb3+ Bh8 16. 2 f4 yxf3+ 17. Wxf8 gxf4 18. Wxf4 We 19. Bfel! + (Sorokin-Shabanov, 1991). h) 12. b3 £5 (12. ... He8 13. Hel Qb4! 14. Hed! ed 15. Wxe8+ Wxe8 16. Wxd4 +) 13. de Axe5 14. b2 @xf3+? (lo correcto es, segtin Iva- nov, 14. ... Wf6! 15. dhl f4 16, h3 2f5! =) 15. Wxf3 We7 16. fel! Qxh2+ 17. Phl fd (0 17... Bdb 18. Hadl Qb4 19. He2 a5 20. a3 RS 21. We3 WIT 22. Hel! Qe7 (22. ... Wf6 23. He5! do 24. Uxd6 wWxd6 25. HxaS5 +} 23. Wxg7+ +, Gagarin-Volodin, Bratis- lava 1990) 18. Had] @g5 19. @a3 (Ivanov-Volodin, 1991) Hf7 20. Q.d6! Wb6 21. b4! +. i) 12. Bel gb4! (12. .. ed 13. Wxd4 Qc5 14. Wh4 fo 15. h3 Be6 16. b3 2d6 17. Wh4 +, Olafs- son-O’ Kelly, olimp. Varna 1962) 13. Bd2 g xd2 14. Wxd2 ed 15. \xd4 6 16. Kadi We7 17.h3 gd7 18. He3 + (Bagirov-Chernikov, 1975). Resulta demasiado pasivo 6. .. 2e7 7. b3! (mucho menos promete- dor es 7. 0-0 0-0 8. e4 de 9. 4) xe4 b6, p.ej. 10. We2 @b7 11. Hdl We7 12. Bg5 Hfe8 13. c5!? be 14. AxcS @xc5 15. de Qxc5 16. Q xf6 gf 17. &xh7+ &g7 =, Torre-Muco, olimp. 1982) 0-0 8. 0-0 b6 9. &b2 27 10. We2 y ahora: a) 10....¢5 11, Had We7 (u Il. ww» Ded 12, de Axc3 13, @xe3 be 14. cd ed 15. a6 +, Euwe-Winter, ‘Nottingham 1936) 12. Ae5! Bad& 13. £4 Bes? 14. Abs Ws 15. &xd7 Hxd7 16. de A&xc5 17. Qxh7+! &xh7 18. WhS+ dogs 19. Qxg7! £5 (19. ... &xg7 20. Wese @h7 21. Bf3. 0 19. ... f6 20. BAB! +) 20. Qe5! 96 21. @xb8 + (Jun- ge-Kottnauer, Praga 1942). b) 11. cd ed 12. Rfdl He8 13. Hacl a5! 14. $5! AFB! 15. de be 16. Aad c4 (16. ... 26d7, Gulko Lju- bojevic, Reggio Emilia 1991; 0 16. ... Was 17, Wd2!) 17. AeS! AxeS 18. Qxe5 Dg6 19. Qb2c4 (19. ae 20. Wd2!) 20. be WaS 21. 22. We3 Wxc3 23. @xc3 + (ut). En lugar de 14. ... &\f8!? merece atencién 14. ... bs! c) 10... We7 11, Bacl (también es bueno aqui 11. Hadl!) Yad8 12. Efdl (12. cd ed 13. a3 +, Korchnoi- Petrosian, candid. 1980) wyb8 13. De5! GxeS 14. de Wd7 15. cd cd 16. f4 + (Smyslov-Szily, Budapest 1949). d) 10... He8 11. Had! We7 12. He5! c5 13. cd cd 14. ed Axe 15. de Ad5 16. Abs! WE 17. Wed 26 18. Weg3 Hfd8 19. h4 + (Uhimann- Janosevic, Sarajevo 1969). a dam HG A, A 7. a2-a3 Después de 7. 0-0 0-0 son posibles las siguientes lineas de juego: a) 8. a3 @a5 pasa a la variante principal; para 8. ... @d6, v. nota a la jugada 6 de las negras (6. ... .@.d6), a y b. La jugada adicional a3 carece de importancia en la mayorfa de las va- riantes. b) 8. We2 de (es inferior 8. ... Rd6 9. b3! de 10. be e5 11. Qb2 He8 12. Het Dxed 13. Sxe4 h6 39 14. Hadi +, Petrosian-Taimanov, camp. URSS 1955; u 8. ... We7 9. e4!? de 10. Qxc4 e5 11. Qe3 Age 12. Bg5 Wd6 13. dS +, Christian- sen-Bisguier, Lone Pine 1977; o tam- bién 9. QeS de 10. Axc4 e5 11. a3! &xc3 12. be +, Stolz-van Scheltin- ga. Beverwijk 1946) 9. @xc4 @d6 10. e4 e5 11. Qe3 (11. de &)xe5 12. Bxe5 Qxe5 13. h3 Ah5!? 14. He2 Wh4 oo, Doroshkevich-Antoshin, Bu- dapest 1973) We7 (0 Il. ... gd 12. @g5 Ge7! =) 12, Hael ed 13. xd4 Ae5 14. AxeS &xe5 15. &xe5 WxeS = (Condie-Nogueiras, olimp. 1986). c) 10. Rdl We7 11. e4 5 12. h3 ed 13. Axd4 Ab6 14. Sf! He8!? (14. ... Q@b4! 15. 3 Bd8, 0 15. Hel cS =) 15. e3! Qd7 (15. ... Axes? 16. &xe4 Wxe4 17. Wxe4 Hxedt 18. Axc6! QB 19. Axa7 +) 16. a4!? &\xed! 17. Qxed Wed 18. Wrxe4 Exe4 19. Ab5! (19. Zxc6? &.xc6 20. A xd6 Hxad) 2.e5!? (me- rece atenci6n 19. ... £8!) 20. @xb6 ab 21. E.xd7 cb 22. ab He8 23. g3! &xb2 24. Ha7 + (Cebalo-Matulo- vic, 1987). d) 8. Qd2 He8? 9. A\xd5! ganan- do un peén (Vidmar-Marshall, Karls- bad 1911). €) 8... 2d69. We2 de 10. 2 xc4 e5 11. Hael ¥e7? (11. ... ed 12. ed v6 13. Bb3 Abd5 12. Ags h6!? (merece atencién 12. ... Ab6) 13, Qged Qc7 14. dS! Abs 15. |xf6+ Wxf6 16. @b3 + (Larsen- Flear, Londres 1985). f) 8. ... We7 9. a3 246? (lo co- recto es 9. ... de! 10. @ xc4 @.d6 =) 10. c5! Qc7 (0 10. ... @.b8 11. e4 de 12. 2xe4 Axed 13. Axed +) I. e4! de 12, @xe4! (12. Axes Axes 13. Qxe4 e5 =) Axed 13. Axed Hd8 14. Wel Af 15. 2f4 Qxfa 16. Wxf4 2)g6 17. We3 (17. Wed eS =) Hd5 (Portisch-Dr. Hiibner, Til- 40 burg 1986) 18. Hacl! + (Dr. Hiib- ner). Te oe a b4-a5 Poco sentido tiene 7.... @d6 acau- sa de 8. e4 de 9. Axed 2)xe4 10. Qxe4 eS II. 0-0 (I. Be5 Be7 12. $3 0-0 13. We2 +, Kasparov), p. ej. 11... 0-017 12. €2!? (si 12. de &xe5 13. Axe5 &xe5 14, @ xh7+ bxh7 15. WhS+ eg8 16. Wxes Wd3!, las perspectivas de victoria de las blancas son todavia algo més re- ducidas que en la posicién andloga sin a3) Be8 13. Hel ed 14. B xe8+ Wxe8 15. Wxd4 Ge7 (15... BcS 16. Wd3 2)f8 17. b4 Qe7 18. Qb2 26 19. Kel 48 20. We3 +. Kas- parov) 16. @.g5! (Kasparov-Dr. Hiib- ner, Bruselas 1986) &\f8 +. 8.0-0 Si 8. b4 27, no seria ya bueno 9. e4dce 10. @xc4 e5 11. de Axe5 12. AxeS OxeS 13. Wxd8B+ bxdB8, pues queda «en el aire» el 2\c3 (com- pdrese con la linea c de la nota a la ju- gada 6 de las negras). Aqui reside el verdadero sentido de la variante 6. ... S.b4! Si después de 8. b4 Qc7 se juega p. ej. 9. @b2, sigue 9. ... 0-0 10. YWe2de Il. & xc4 e5 12. 0-0 We? 13. Hed Axed 14. Wxed Afb = (Po- lugayevski-Evans, olimp. 1970). Be aw 0-0 9. Wadl-c2 dSxe4 También se ha jugado aquf: a) 9... 9.¢7(?) 10. b3! (10. e4 de 11. @xc4 e5 12. Ge3!? Abb! 13. Qxe5 Ags! 14. Axgd Dxc4 15. e2 Qe6 16. h3 hS 17. Hh2 Axe} =, Ornstein-Kupreichik, Dortmund 1975) de 11. be e5 12. @b2 He8 13. Hael ed 14. ed Exel 15. Hxel MB 16. Det Axe4 17, Rxe4 Qed 18. d5 + (Shamkovich-Simagin, 1966).

También podría gustarte