CADERNO DE MITOLOXÍA

IES DE MELIDE. DPTO DE GREGO

CULTURA CLÁSICA. 2º CICLO DE ESO
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

ALUMN@:
 CONCEPTO DE MITO
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
¿Que é para ti un mito?

Observa as seguintes fotografías de personaxes famosos e escribe o seu nome

debaixo, se o sabes, e a que se dedican ou dedicaron. ¿A cales deles consideras
mitos e por que?

Definición de mito e mitoloxía clásica

Relato lendario que ten como protagonistas a deuses e heroes e/ou outros elementos fantásticos. A
mitoloxía clásica é o conxunto ede mitos ou lendas realitavas a Grecia e Roma.

¿Cal era a función do mito clásico?

A función do mito clásico era explicar o mundo de xeito alegórico e non racional, cando o coñecemento
científico non atopaba explicacións racionais. Os mitos clásicos explicaban a orixe do mundo, a orixe
dos homes, fenómenos da natureza, períodos lonxanos e descoñecidos da propia historia grega e
romana e, sobre todo, o comportamento humano.
A mitoloxía clásica tamén pode considerarse coma unha forma poética de entender o mundo.

Mitoloxía Páx. 2
 1. COSMOGONÍA: A ORIXE DO MUNDO
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Le con atención os seguintes textos extrahídos da Cosmogonía, obra do poeta
grego Hesíodo (s. VII a.C.), que tratan da orixe do mundo segundo a mitoloxía
grega
O primeiro que existiu foi o Caos1 .
Despois Xea, a Terra, sede sempre de todos os
inmortais que habitan o nevado cumio do Olimpo,
e o tenebroso Tártaro2 alá nas profundidades
da Terra. Por último naceu Eros, o máis fermoso
entre os deuses inmortais, que afrouxa os membros
e engaiola o corazón e a vontade de todos os
deuses e todos os homes.
Do Caos naceron Érebo3 e a negra Noite,
e da Noite naceron á súa vez o Éter4 e o Día.
Xea xerou en primeiro lugar ó estrelado
Urano coas súas mesmas proporcións, para que a
cubrira por todas partes e fora unha sede feliz
para os deuses. Tamén deu a luz ás grandes
Montañas, pracenteiras moradas das deusas, as
Ninfas que habitan as montañas cheas de
sendeiros. Ela xerou tamén ó estéril mar de
axitadas ondas, o Ponto5 , sen ter relación con
varón.
Logo Xea uniuse a Urano e deu a luz a
Océano 6 de profundos remuíños, a Ceo, Crio,
Hiperión, Xapeto, Tea, Rea, Temis, Mnemosine,
Febe de dourada coroa e a amable Tetis. Despois
deles naceu o máis novo, Cronos, de mente
retorcida, o máis terrible dos fillos e concibiu
odio contra o seu vigoroso pai.
Deu a luz, ademais ós cíclopes, de corazón
soberbio [...]. Estes eran en todo semellantes ós
deuses, pero no medio da fronte tiñan un so ollo
redondo. Vigor, forza e enxeño había nas súas
obras.
Aínda de Xea e Urano naceron outros tres
fillos, poderosos e fortes: Coto, Briareo e Xixes,
fillos cheos de soberbia.
Dos seus ombreiros saían
impetuosos cen terribles
brazos e cada un cincuenta
cabezas lle nacían dos
ombros, sobre os membros
robustos. Unha forza
inesgotable e poderosa
había na súa corpulenta
figura.
En efecto, cantos
nacían de Xea e Urano,
fillos formidables, ían sendo
odiados polo seu pai dende
o principio. E a medida que
ían nacendo, íaos ocultando
a todos no seno de Xea e non
os deixaba saír á luz. E
Urano compracíase na súa
malvada acción. A inmensa
Mitoloxía Páx. 3
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Xea no seu interior xemía e sentíndose chea
meditou unha enganosa e cruel artimaña. Forxou
unha fouce enorme e deu instruccións ó seus fillos
e díxolles animándoos, anque aflixida no seu
corazón:
“¡Fillos meus e dun pai malvado! Se
queredes obedecerme, vingarémonos da cruel
aldraxe do voso pai; pois foi o primeiro en matinar
infames accións.”
Así dixo e apoderouse de todos o medo e
ningún falou. So despois, o gran Cronos, de mente
retorcida cobrou ánimo e respondeulle á súa nai
con estas palabras:
“Nai, eu podería encargarme desta
encomenda xa que nada me importa do noso pai
de nome funesto, pois el foi o primeiro en matinar
obras indignas.”
Así falou e a enorme Xea alegrouse moito
no seu corazón. Colocou a seu fillo en oculta
emboscada. Puxo nas súas mans a afiada fouce e
instruíno en todo o engano. Chegou o poderoso
Urano traendo con el a noite, estendeuse en torno
á Terra, desexoso de amor, e cubriuna por
completo. O fillo dende o escondedoiro
alcanzouno coa man esquerda, coa dereita colleu
a enorme e afiada fouce e nun instante cortou os
xenitais do seu pai e arroxounos tras de si para
que se dispersasen. Aqueles non escaparon
inutilmente da súa man. Pois unhas cantas gotas
de sangue pingaron e todas as recibiu Xea e no
transcurso deu a luz ás poderosas Erinias7 e ós
corpulentos xigantes que resplandecen coas súas
armas [...]
En canto ós xenitais, tan
pronto como os cortou co aceiro
e botounos lonxe da terra firme,
ó ponto batido polas ondas, foron
moito tempo transportados polo
mar.
En torno, unha branca
espuma saía da pel inmortal. En
medio dela formouse unha
doncela. Primeiro acercouse á
divina Citera 8 e dende alí
dirixiuse a Chipre rodeada de
ondas. De alí saíu a terra a
venerable e fermosa deusa, e o
paso dos seus pes delicados ía
medrando a herba. A ela os homes
e os deuses chámana Afrodita,
porque naceu da escuma, e
Citerea, porque primeiro dirixiuse
a Citera.
 O reinado de Cronos
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Rea, cativada por Crono, deu a luz ilustres
fillos: Hestia, Deméter, Hera de douradas
sandalias, o poderoso Hades que ten as súas
moradas baixo terra e posúe un
corazón implacable, o resoante
Posidón e o prudente Zeus, pai de
deuses e homes, que co seu trono
fai fai tremer a espaciosa terra.
A estes tragábaos Crono
tan pronto saían do ventre da súa
nai, pois sabía que, aínda que fose
forte estáballe destinado
sucumbir a mans do seu propio
fillo. Así devoraba ós seus fillos e
Rea tiña unha dor infinita.
Pero cando estaba a punto
de dar a luz a Zeus, suplicou ós
seus pais, Xea e o estrelado Urano,
que prepararan un plan para que
puidera dar a luz a escondidas e
vingarse de Crono.
Eles enviárona a Creta e
tan pronto como deu a luz, Rea
escondeu a Zeus nunha caverna
inaccesible nas entrañas da divina
terra. Despois de envolver unha
gran pedra en cueiros, déullela ó soberano
Uránida9 , primeiro rei dos deuses. El colleuna coas
súas mans e comeuna, ¡infeliz!, sen decatarse que
deixaba ó seu fillo sen dano e que pronto,
vencéndoo coa súa forza e as súas mans, ía a
despoxalo do poder e reinar entre os inmortais.
Pasado un tempo, Zeus medrou
rapidamente e mediante o engano e a forza fixo
vomitar a Cronos a súa prole10 . Primeiro vomitou a
pedra, o último que engulira. Zeus fixouna na
sagrada Pitia, nos vales ó pe do Parnaso,
monumento para a posteridade, marabilla para os
homes mortais.
Titanomaquia
Logo liberou das dolorosas cadeas os
irmáns do seu pai, ós Hecatonquiros e Cíclopes, a
quen seu pai encadeara na súa tolemia.
Os Hecatonquiros, Cíclopes, Zeus e os
seus irmáns declaráronlle a guerra a Cronos e ós
seus irmáns, os Titáns11 . Os Cíclopes déronlle a
Zeus o lóstrego e o raio, a Posidón o tridente e a
Hades o casco que o facía invisible. Os
Hecatonquiros coas súas trescentas mans
arroxaban enormes rocas contra os Titáns. A
victoria para os olímpicos non tardou en chegar e
Zeus converteuse no novo rei da xeración dos
deuses. Crono e os seus irmáns foron encadeados
e arroxados ó Tártaro, baixo a vixilancia dos
Hecatonquiros.
Mitoloxía Páx. 4
Xigantomaquia
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Xea, que vía con desgusto o castigo
imposto por Zeus ós Titáns, incitou ós Xigantes
para que se rebelasen contra os deuses. Os
xigantes eran seres enormes con gran
forza, con cen cabezas de serpes
por cabelos e cola de dragón.
Atacaron ós deuses con fachos
prendidos, chuvia de rochas e
árbores ardendo. A terra resoou
horriblemente, o ancho ceo arriba, o
ponto, as correntes do Océano e as
profundidades da terra. O alto
Olimpo tremía baixo os seus inmortais
pes, cando os Xigantes se levantaban
e a terra xemía.
Combateron Posidón , Apolo,
Hefesto, Dioniso e, sobre todo,
Atenea. Esta, nada máis nacer armada
da cabeza do seu pai Zeus, matou o
xigante Palante e combateu ó lado do
seu pai Zeus. Como as Moiras 12
prediciran que só gañarían os
Olímpicos se un mortal se lles unía na
loita, uníuselles Heracles e un tras
outro os xigantes caeron derrotados.
A creación dos homes
Houbo un tempo no que só existían deuses
inmortais e ningún mortal poboaba a terra. Entón
pensaron os deuses en crear seres que a poboaran.
Zeus encargou os fillos do Titán Xapeto,
ó astuto Prometeo e ó torpe Epimeteo, que crearan
criaturas terreais dotadas de gracia e forza.
Prometo moldeou ós homes de barro. Epimeteo
rogou ó seu irmán que lle permitise facer o reparto.
Deste xeito doou a beleza a un animal, a outro a
potencia, a outro fíxoo pequeno, pero veloz, a
outro grande e a outro sagaz. Pero non sendo tan
sabio coma o Prometeo, ofreceu todos os dons
para os animais, deixando ós homes para o final.
En consecuencia o home quedou un, indefenso e
sen arma algunha.
Prometeo
Prometeo, o amigo do home, vendo a
inxustiza cometida, pediu a deusa Atenea que lles
insuflase a vida e a sabedoría e entregou ó home
a lóxica.
Prometeo, ademais, roubou o lume do raio
de Zeus para favorecer ós mortais, polo que Zeus,
temendo que con tantos dons os humanos foran
superiores ós deuses, castigouno severamente
encadeándoo a unha rocha do Caúcaso, donde
todas as mañás chegaba un aguia que lle roía o
fígado. Pola noite medráballe o fígado de novo e
o día seguinte a aguia volvía a cumprir coa súa
cruel tarefa. Trinta anos máis tarde Heracles
liberou a Prometeo deste suplicio.
 A creación da muller homes vivisen felices. Pero, non podendo resistir
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Pero Zeus decidiu tamén castigar os a curiosidade, quitou a tapa e todos males e
mortais a cambio do lume. Pois o ilustre Patexo13 desgracias para os mortais saíron. So quedou
modelou con terra unha imaxe parecida a unha dentro a esperanza como consolo para os homes.
casta doncela por vontade do Crónida.14 Atenea,
de ollos de curuxa, colocoulle un ceñidor e NOTAS
adornouna cun manto de resplandecente
1
Caos: personificación do Baleiro que había no
mundo antes da creación.
brancura; e lle puxo na cabeza un velo 2
Tártaro: zona por debaixo dos Infernos, onde
artisticamente labrado coas súas mans, unha estaban os cimentos do universo.
marabilla de ver. Na súa cabeza, o ilustre 3
Érebo: as tebras do inferno.
Hefesto puxo unha coroa de ouro que el mesmo 4
Éter: o ceo superior, onde a luz é máis pura. Aquí
forxara, para agradar ó seu pai Zeus. moraban os deuses.
5
Ponto: nome poético do mar.
Logo levouna a donde estaban os outros 6
Enumeración dos seis Titáns e seis Titánides.
deuses e homes e un estupor apoderouse deles 7
As Erinias eran as divinidades da maldición e
cando viron o profundo engano destinado ós vinganza nos delitos de sangue.
homes. Pois dela descende a funesta liñaxe das 8
Citera: Illa ó sur do Peloponeso, non moi lonxe de
mulleres, gran desgracia para los mortais. Cada Creta.
9
Uránida: fillo de Urano, Cronos, neste caso.
un dos deuses outorgoulle unha gracia, polo que 10
prole: descendencia, fillos
recibiu o nome de Pandora, que significa “todos 11
algúns Titáns estiveron de parte dos deuses,
os dons”; anque Hermes outorgoulle a mentira e como Prometeo, fillo de Xapeto
o carácter voluble. 12
Moiras: deusas do destino, As Parcas dos
Zeus ordenou a Hermes que a levase romanos. Para os antigos, o destino estaba por riba
dos deuses.
como presente a Epimeteo. E anque seu irmán 13
o ilustre Patexo era Hefesto, pois quedou coxo
Prometeo lle dixera que nunca aceptase un regalo cando, ó nacer, a súa nai Hera o arroxou á terra por
de Zeus, senón que o devolvera de novo para velo demasiado feo.
evitar que fose prexudicial para os homes; 14
Crónida: fillo de Cronos. Anque eran seis os fillos, o
Epimeteo aceptouna como muller. epíteto “Crónida” case sempre se refire a Zeus.
Os deuses tamén entregaran unha caixa selada
a Pandora, que non debía abrir se quería que os

1. Completa o seguinte cadro xenealóxico dos deuses seguindo o texto de

Hesíodo (s. VII a. C.) Xenealoxía dos deuses

Caos

Xea Tártaro Eros Érebo Noite

Urano
--------- Montañas Ponto Día Noite
únese a Xea (Mar)

Titáns
------ Hecatonquiros
---------- Cíclopes
------ Xigantes
---------- ou Furias Afrodita
Erinias ------- ------
(6 ----- e 6 ----------) Tiñan 100 brazos (tiñan un so ollo) (Nacidos do sangue da (nacidas do sangue de Urano) nacida dos xenitais de Urano
Cronos & Rea ferida de Urano)

Explica os apartados a), b), c), d) e e) e coas súas imaxes relativos a orixe do
mundo. Identifica os autores, se é posible.

a) Loitas polo poder: Titanomaquia, xigantomaquia.

Urano, o ceo, non deixa que os Hecatonquiros e Cíclopes saian da súa nai, Xea ou a Terra. Xea,
desesperada, pide axuda aos seus fillos
os Titáns. O máis pequeno dos Titáns,
Cronos, axúda súa nai e castra ao seu
pai. Do sangue da súa ferida nacen os
Xigantes e as Furias ou Erinias. O seu
semen cae no mar e del nace Afrodita, a
deusa do amor. Cronos asume o mando,
pero non libera aos Cíclopes nin aos
Hecatonquiros.

Mitoloxía Páx. 5
 Cronos casa coa súa Rea, cansada da
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
irmá Rea. Un oráculo brutalidade do seu
di que Cronos vai ser home, engánao
destronado por un cando nace o seu
dos seus fillos, polo fillo pequeno Zeus
que devora aos fillos e dálle unha pedra
que nacen desta envolta en cueiros
unión: Hades, para que o coma.
Poseidón, Hera, Zeus sálvase e
Deméter e Hestia. críase ás agachadas
na illa de Creta,
nunha cova do
monte Dictis. Cando medra, a súa primeira esposa
e tía Metis, a deusa da intelixencia, dálle unha
droga para que lla dea a Cronos. Cronos vomita a
pedra que tragara e aos seus fillos sans e salvos.
A pedra é colocada en Delfos, onde se atopa o
oráculo de Apolo.

Titanomaquia ou loita de Titáns. Xigantomaquia ou loita de Xigantes.

Zeus libera aos Cíclopes e Hecatonquiros, que se Os xigantes rebélanse contra os deuses. Vencen
unen aos deuses para loitar contra os titáns. Gañan os deuses coa axuda de Heracles (Hércules) e
os deuses e Zeus manda encerrar aos Titáns no Atenea, a deusa da sabiduría e da guerra, filla
Tártaro. de Metis e Zeus, que acababa de nacer da cabeza
do seu pai Zeus.
b) Prometeo e a creación do home
Prometeo, o protector
do home, rouba o lume
do raio de Zeus para
favorecer a
humanidade.
Zeus castígao atándoo
a unha rocha no
Cáucaso, onde un
voitre lle comía as
entrañas todas as
mañás e volvíanlle a
Zeus ordena a Prometeo, fillo do titán Xapeto, medrar pola noite.
que cree homes e animais. Prometeo, coa axuda Anos máis tarde
do seu irmán Epimeteo crea as criaturas terrenais. Prometeo será
Epimeteo fai o reparto dos dons ou virtudes liberado por Heracles.
comezando polos animais. A un dalle a beleza, ao A partir de agora
outro a forza, a outro a velocidade, a outro a comezará a Idade de
capacidade de voar... cando chega ao home xa non Ferro para os
lle quedan dons físicos para darlle, quedando así homes, na que
o home indefenso. Para compensar esta coñecerán os
inferioridade, Prometeo pídelle á deusa Atenea males e o
que lle insulfe a vida e a sabedoría ao home, e así sufrimento que non
a deusa entregou a lóxica ao home. tiñan na anterior
Idade de Ouro

Mitoloxía Páx. 6
 c) Creación da muller e consecuencias.
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Zeus decide castigar tamén aos homes por
beneficiarse do lume que roubara Prometeo. Para
elo encarga a Hefesto, o deus artesán, que faga
unha fermosa muller. Cando os deuses contemplan
o traballo de Hefesto, quedan pasmados da súa
beleza. Cada deus ofrécelle H e r m e s : Pandora
l e v a recibindo
un don, por iso a muller sombreiro Atenea, Z e u s ,
os dons
recibe o nome de Pandora, que e roupas de coa lanza, Poseidón, sentado
significa «a que ten todos os camiñante Ares co coronado a co
Pandora nun trono e
e ás nos escudo e tridente
dons». Pero o deus Hermes nocellos lanza con cetro
otorgoulle a mentira e a
curiosidade. Zeus ofreceulle a muller como esposa a Epimeteo, irmán de Prometeo.
aínda que Prometeo lle aconsellara que nunca admitise un regalo de Zeus, Epimeteo
recibiu de boa gana á muller. Con ela, os deuses entregaron tamén unha caixa
selada, que ninguén debía abrir si quería que os homes vivisen felices. Pandora
non puido resisitir a tentación e, ao abrir a caixa, saíron todos os males e
espalláranose polo mundo. Só quedou dentro a esperanza como consolo para os
homes.

d) O diluvio
Pasado un tempo, a maldade dos homes chegou
ata tal punto, que Zeus decidiu castigalos. Só
quixo salvar a Deucalión, fillo de Prometeo, e á
súa muller Pirra, que eran homes xustos.
Prometeo aconselloules que construíran un arca
e se metesen nela. Flotaron durante nove días e
nove noites e foron pousar nas montañas de Tesalia (no norte de Grecia). Alí Deucalión e Pirra suplicaron
aos deuses que lles desen compañeiros. Os deuses respondéronlle mediante o seguinte oráculo:
«Arroxade por riba dos vosos ombreiros os osos da vosa nai». Ao principio non souberon como interpretalo
xa que as súas nais estaban mortas e enterradas lonxe; pero despois comprenderon que si a Terra era
tamén a súa nai, os seus osos serían as pedras. Das pedras que tiraba para atrás Pirra xurdiron
mulleres e das que tirou Deucalión xurdiron homes, e así a terra volveu poboarse con xente.

Despois de ler na clase os textos da Biblia do libro da Xénese, relativos a orixe do

mundo segundo a tradición xudeo-cristián, comenta as semellanzas e diferencias coa
mitoloxía clásica. Comenta, sobre todo, a orde de aparción na creación e o papel da
muller.
Semellanzas Diferencias
- Ao principio na Biblia e na mitoloxía todo xurde
- Na Biblia hai un deus masculino creador, mentres
dun caos.
que na mitoloxía grega é Xea, a Terra, xurde soa
do Caos e crea o Ceo (Urano), as Montañas e o
- Os homes e animais son os últimos seres creados.
mar (Ponto)
- Os homes créanse de barro
- A muller na mitoloxía grega creáse como castigos
dos homes, mentres que na Biblia créase como
- A muller é a culpable de haxa males e/ou pecados
axuda e compañeira do home.
no mundo.

- Tanto na Biblia coma na mitoloxía grega hai un

diluvio como castigo aos homes e só se salvan uns
poucos homes xustos.

Mitoloxía Páx. 7
 2. Os doce deuses olímpicos
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Trata de recoñecelos e, se é posible, identifica as obras de arte que os representan. Completa os
seguinte datos: Nome grego e romano, atributos (ou emblema), que protexen ou gobernan, principais
características psicolóxicas ou físicas.
Zeus
________ (grego), ________
Xúpiter (romano)
Atributos ou emblema:
A Aguia, o raio, o cetro e o
trono.
É o rei dos ceos e a terra,
goberna sobre homes e
deuses. É fillo de Cronos e
liberou aos seus irmáns que
foran tragados polo seu pai.
Está casdo coa súa irmá Hera,
pero ten amores con moitas
deusas e mulleres mortais (e
tamén con algín home!). Para seducir ás súas
amantes gosta de transformarse. Gústalle celebrar
banquetes cos deuses no Olimpo, a morada dos
inmortais.
________
Artemisa (grego),
Diana
________ (romano)
Atributos ou emblema:
A cerva, o arco, as frechas, a
lúa. É a irmá xemelga de Apolo,
filla de Zeus e Leto. É a deusa
da caza e tamén axuda nos
partos. É unha deusa virxe,
odia aos homes e non consinte
que a desexen. Soe vestir túnica curta porque lle
gusta correr polos montes acompañada polas súas
ninfas. Ás súas frechas atribúeselle a morte
repentina das mulleres.
________
Afrodita (grego),
________
Venus (romano)
Atributos ou emblema:
A cuncha, o cisne, a pomba, a mazá.
É a deusa do amor, da beleza e da
sensualidade. Naceu da escuma do
mar creada ao acer nel o seme de
Urano. Segundo outras versións é
filla de Zeus e Dione. Aínda que é
a deusa máis fermosa, está casada
co deus máis feo, Hefesto, ao que
engana constantemente con numerosos amantes.
Algúns dos seus amantes favoritos son Ares, deus
da guerra, ou Adonis, un fermoso xoven. Soe ir
acompañada do seu fillo Eros (ou Cupido, o amor),
froito da súa unión con Ares.
Mitoloxía Páx. 8
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Hera
________ (grego),
Xuno
________ (romano)
Atributos ou emblema:
O pavo real, a vaca, a coroa
de raíña e o trono (máis
pequeno que o de Zeus). Está
casada co seu irmán Zeus e é
a raíña dos deuses e homes. É
tamén a deusa dos matrimonios
e a protectora da familia. Está
moi celosa das aventuras que
ten Zeus con outras mulleres
e deusas, polo que soe
perseguilas a elas e aos fillos
que nacen destas unións ilexítimas. Ten dous fillos
con Zeus: Ares, Hefesto e dúas fillas que son
deusas menores, Ilitía a deusa dos partos, e Hebe,
a deusa da xuventude.
________
Apolo (grego),
Apolo
________ (romano)
Atributos ou emblema:
O arco, as frechas, o loureiro e o
sol. é o irmán xemelgo de Artemisa,
fillo de Zeus e Leto. É o deus da
luz, da adiviñación, da música e das
artes. Soe rodearse das musas,
inspiradoras das artes, no monte
Parnaso. Aos pes deste monte está
Delfos, onde se atopa o seu famoso oráculo ao
que acodían xentes de todo o mundo antigo a
preguntar sobre o futuro. É un deus fermoso, de
longa cabeleira, pero non ten moito éxito coas
mulleres. Recibe moitos sobrenomes: Febo (o
luminoso), Pitio (venceu á serpe Pitón)...
________
Hermes (grego),
________
Mercurio (romano)
Atributos ou emblema:
O caduceo (pao con dúas serpes
enroladas), sombreiro de
camiñante, túnica curta, ás nos
nocellos ou sombreiro.
É o mensaxeiro dos deuses e o deus
dos camiñantes, guía tamén aos
mortos cara o Hades. É fillo de
Zeus e Maia, e é o compañeiro favorito do seu pai
Zeus nas sáus aventuras amorosas. É tamén o deus
dos ladróns, é un deus bromista e mentireiro, polo
que os homes o vían como un deus moi cercano a
eles. Tamén inventou instrumentos musicais como
a Lira, que regalou a Apolo.
 Poseidón
________ (grego), Atenea
________ (grego),
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Neptuno
________ (romano)
Atributos ou emblema:
O tridente, os cabalos, tritóns
e outros animais e obxectos
mariños. É fillo de Cronos e
Rea e é o deus das augas e
mares. Provoca terremotos
sacudindo o seu tridente
sobre a terra. Está casado coa
ninfa mariña Anfitrite, pero
tivo aventuras con outras mulleres e ninfas.
Atribúese o invento do cabalo, que ofreceu á
cidade de Atenas para conaseguir ser o seu patrón.
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Minerva
________ (romano)
Atributos ou emblema:
A coruxa ou moucho, o
casco, a lanza, o escudo e a
Gorgona (Medusa).
É filla de Zeus e Metis, a
deusa da intelixencia. Nace
da cabeza do seu pai Zeus,
é deusa da intelixencia e a
guerra. É unha deusa virxe e poderosa. É a patroa
de Atenas, despois de vencer ao seu tío Poseidón
nunha disputa, na que que ofreceu á cidade a
oliveira. É tamén a deusa das tecedeiras. Recibe
o sobrenome de Palas.

________
Dioniso (grego), ________
Ares (grego),
Baco Marte
________ (romano) ________ (romano)
Atributos ou emblema: Atributos ou emblema:
A copa de viño, o acio de
O casco, a espada, a lanza. É
uvas, a folla de parra, a
fillo de Zeus e Hera. É o deus
folla de hedra. É fillo de
da guerra, gústalle o sangue da
Zeus e Semele, unha
batalla e a el se dirixen os
mortal, pero foi divinizado
soldados no campo de batalla
polo seu pai. O seu culto comezou en Oriente
para que lles infunda valor. É
e de alí o importaron os gregos. É o deus do viño,
máis venerado en Roma que en
do teatro, da festa e da troula. Soe andar cun
Grecia. É un dos amantes favoritos de Afrodita e
grupo de xente barulleira: as ménades ou bacantes
pai do seu fillo Eros. Namorouse da sacerdotisa
(as súas sacerdotisas), os sátiros (seres metade
romana Rea Silvia, coa que tivo dous fillos
home, metade cabra), silenos (vellos borrachos)...
xemelgos, Rómulo e Remo, que serían os fundadores
Casou con Ariadna, filla do rei Minos abandonada
da cidade de Roma.
por Teseo na illa de Naxos.

________
Deméter (grego), ________
Hefesto (grego),
________
Ceres (romano) Vulcano
________ (romano)
Atributos ou emblema: Atributos ou emblema:
As espigas, a fouce, os froitos do
Martelo, bigornia, tenaces e
campo e a mapoula.
ferramentas de ferreiro. É
É filla de Cronos e Rea. É a deusa da
fillo de Zeus e Hera. É o
agricultura e as colleitas. Ten unha
ferreiro e artesán dos
filla co seu irmán Zeus, Perséfone,
deuses. Constrúe armas para
esposa de Hades. O tempo que Perséfone está con
os heroes e forxa os raios de
ella na terra, está contenta e fai que a terra
Zeus. Os cíclopes axúdano na
produza. Cando a súa filla volve con Hades, a
súa fragua, baixo o monte Etna. É moi habilidoso,
terra deixa de producir. No seu honor
inxeniou unha trampa para pillar in flagranti á
celebrábanse cultos mistéricos en Eleusis, perto
súa muller Afrodita co seu amante Ares.
de Atenas.

Mitoloxía Páx. 9
 Cadro xenalóxico: indica o parentesco dos principais deuses olímpicos cubindo este
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
cadro. Pon debaixo o nome romano entre parénteses.

Urano Xea
(O Ceo) (A Terra)

Cronos Rea
(Saturno) (Cibeles)

Afrodita Poseidón Hades Zeus Hera Hestia Deméter

(Venus) (Neptuno) (Plutón) (Xúpiter) (Xuno) (Vesta) (Ceres)

Atenea Apolo Artemisa Hermes Dioniso Ares Hefesto Perséfone Hades

(Minerva) (Apolo) (Diana) (Mercurio) (Baco) (Marte) (Vulcano) (Proserpina)

Comenta as seguintes imaxes tratando de indentificar o maior número de

personaxes: H e r a , Dioniso, coa
cerca de coroa de follas Os deuses celebrando un banquete no Olimpo
Zeus, no trono coa Zeus, co de parra,
aguia e o cetro pavo real bebendo Heracles, coa maza. Era un hero, perofoi
divinizado polas súas fazañas

Hades o deus dos mortos, coa gadaña

Atenea, armada co casco e escudo

Poseidón, co tridente

Artemisa, ao lado do seu irmán Apolo,

co arco
Apolo, coa lira, ao lado da súa irmá
Artemisa
Afrodita, espida, ao lado de Ares, un dos
seus amantes favoritos Ares co casco e armadura, ao lado de Afrodita

Hefesto, en primeiro plano e de costas, acaba de pillar in flagranti á sua muller Afrodita con Ares.
Hefesto fora informado por Helios, o Sol, desta infidelidade e inxeniou unha trampa para sorperender
aos amantes: construiu unha finísima rede que colocou no leito de Afrodita e capturou á parella cando
xacían xuntos. Hefesto, indignado, chama aos deuses para que
sexan testigos do adulterio da súa esposa.:
1 1. Dioniso coa cora de hedra
2
4 2. Poseidón co tridente
3
3. Hermes co caduceo
4. Helios, o sol, cos raios na cabeza
5. Zeus coa aguia.
5 6. Ares, co casco, abrazando a Afrodita
7. Afrodita, espida
6
8. Hefesto, de costas, cunha ferramenta na man esquerda.
7 8

Mitoloxía Páx. 10
 3. Amantes de Zeus
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Zeus era un gran seductor de deusas, mulleres e incluso homes. Para elo gostaba moito de transformarse
en animais ou fenómenos atmosférico. Na seguintes imaxes identifica as súas unións explicando a súa
metamorfose (transformación) e a súa descendencia, axudándote das pistas. Identifica algún dos
autores das obras, se é posible.
Zeus, transformado en touro,
Zeus, coa aguia, raptando á princesa fenicia
seducindo a Europa. Lévaa no seu lombo
Hera, co pavo dende Fenicia ata a illa de
real. Eros, Creta, onde se une a ela. Desta
detrás axuda á unión nacen Minos, Sarpedón
súa unión. Zeus e Radamantis. Europa casou co
seduciu a hera rei de Creta, Asterión, que
transformado adoptou aos fillos de Zeus. Á
en cuco. Desta morte de Asterión, Minos
unión naceron os reinou en Creta, convertíndose
deuses Ares e Hefesto e as deusas menores Hebe nun rei lendario.
Zeus
(deusa da xuventude) e Ilitía (deusa dos partos)

Semele Zeus, transformado en

Zeus únese á mortal
Semele, filla de Cadmo, rei
de Tebas. Semele, incitada
por Hera, pídelle a Zeus
que se lle amose con todo
o seu poderío e morre
fulminada por un dos seus
raios. Semele estaba
embarzada de Dioniso,
Zeus colle o feto e
inseétao no seu muslo ata
que eestá listo para nacer.
Zeus concédelle a Dioniso
a categoría de deus.
Zeus, transformado
en néboa
Zeus seduce a Ío, princesa de Argos,
transformado en néboa. Para protexer
á súa amada dos celos de Hera, Zeus
transforma a Ío en vaca. Hera
descúbreo e manda ao xigante Argos,
que ten cen ollos, a vixilala. Hermes,
por encargo de Zeus, conssigue matar
a Argos,durmíndoo primeiro coa súa
frauta. Hera, entón envía un tabao que
pica a Ío e toléaa. ïo, entolecida, cruza
Grecia, Asia e chega a Exipto, onde
recobra a súa forma orixinal e da luz a
Épafo, fruto da súa unión con Zeus.
Zeus, transformado en cisne,
seduce a Leda, esposa de
Tíndaro rei de Esparta.
Desta unión nacen catro
fillos en dous ovos. Nun ovo
están os fillos de Zeus,
Helena e Pólux, e no outro
os fillos de Tíndaro,
Clitemnestra e Cástor. os
rapaces denomináronse «Os
Dioscuros» (fillos de Zeus,
en grego). Helena foi a
muller máis fermosa do
mundo e provocou a guerra de Troia.
Mitoloxía Páx. 11
aguia rapta a Zeus
Ganimedes, un rapaz moi
fermoso, para que lle
faga de copeiro no
Olimpo, servíndolle aos
deuses as súa bebidas
favoritas: o néctar, que
lles da a eterna
xuventude e a ambrosía,
que lles da a
inmortalidade.
Zeus seduce a Dánae,
filla de Acriso, rei de
Argos, convertido en
chuvia de ouro. Dánae,
fora encerrdda polo seu
pai nunha torre, para
evitar que tivese fillos
e se cumplise un oráculo,
que decía que Acrisio ía
ser morto polo seu neto.
Da súa unión con Zeus,
nace Perseo. Acriso, ao descubrilo, mete nunha arca a
Dánae e o seu fillo e bótaos ao mar. Coa axuda de Zeus,
Dánae e Perseo sálvanse. Perseo converisase nun heroe
matando á Medusa e matará accidentalmente ao seu
avó nunha competición deportiva.
Sinala a descendencia destas unións:
Zeus Metis (A Sabiduría): Atenea
Zeus Temis (A Xustiza): As Moiras ou
Parcas e As Horas
Zeus Mnemosine (A Memoria):As Nove
Musas
Zeus Eurínome:As Cárites ou Gracias
Zeus Leto (Latona):Apolo e Artemisa
Zeus Maia:Hermes
Zeus Alcmena: Heracles ou Hércules
 4. Divinidades menores e seres míticos.
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Identifícaas e di de que se ocupan.Indica os autores das obras, se é posible.

_________
Erinias ou Furias As _____
Moiras ou Parcas
Nacidas do
sangue de
Urano cando
foi castrado .
Son as
primitivas
deusas da
vinganza que
non recoñecen
Fillas de Zeus e Temis, a Xustiza. Son as
a autoridade
encargadas do destino dos humanos.
dos deuses.
Represéntanse como tres Fiandeiras que tecen o
Levan látigos e fachos e teñen serpes nos cabelos.
fío da vida. Son inflexibles e están tamén por riba
Perseguen aos asasinos, especialmente aos
dos deuses.
parricidas, torturándoos e toleándoos.

As_________
Cárites ou Gracias As nove musas

Fillas de Zeus e Mnemosine, Titánide

Son fillas de Zeus e Eurínome. Son as deusas da
harmonía e da beleza. Espallan a alegría pola
natureza. Represéntase espidas, collidas polos
ombreiros e en tres perspectivas diferentes.
personificación da memoria. As Musas son nove
irmás inspiradoras das artes. Inspiran tamén aos
reis a xustiza e leis. Soen acompañar ao deus
Apolo no montes Parnaso ou Helicón e
represéntanse collidas das mans.

______
Eros ou ______(nome
Cupido grego e romano) Hestia ou _____
Vesta (nome grego e romano)
Segundo Hesíodo Filla de Cronos e Rea, irmá
xurde do Caos, pero de Zeus, Posidón, hades,
más frecuentemente se Deméter e Hera. Era unha
lle considera fillo de deusa virxe, protectora do
Ares e Afrodita. É o fogar. En Grecia venerábase
deus do amor e da nos fogares, pero en Roma
paixón. Soe aparecer tiña importantes templos,
acompañando á súa atentidos por sacerdotisas,
nai, tamén deusa do chamadas Vestais, que
amor. Represéntase debían ser virxes durante o
coma un neno ou mozo seu sacerdocio.
espido, con ás (voa de
uns a outros) e cun
arco e frechas coas
que fire de amor. Tivo amores con Psiqué, a mente

Mitoloxía Páx. 12
 Pan Sátiros ou________
Faunos
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Deus dos pastores e Xenios da
rebaños, fillo de natureza
Hermes e Dríope. Aínda representados
que era simpático, era coma seres
un deus feo que híbridos,
causaba medo metade cabra,
(«pánico») aos que o metade home.
vían. Ten as As veces
característica dun repre´sntanse
sátiro: metade home, con cola de
metade cabra. Soía cabalo. Soen
formar parte do séquito acompañar ao
do deus dioniso. Soe deus Dioniso,
representarse cunha gustánlles a troula, o viño e as mulleres. Perseguen
siringa ou frata de as ninfas e as ménades, sacerdotisas de Dioniso.
canas, tamén chamada
frauta de Pan. Son emblemas seus tamén o caxato
de pastor a coroa ou ramo de piñeiro.
Ninfas Centauros
Espíritos femininos Serés híbridos,
ou divindades da m e t a d e
n a t u r e z a , homes,metade
consideradas fillas cabalos. Son fillos
de Zeus. Hai ninfas de Néfele e Ixión
dos ríos, Náiades, do e viven nas
mar, Neridas, das montañas de
á r b o r e s , Tesalia. Polo xeral
Hamadríades, do son seres salvaxes
océnao, Oceánides... que viven sin leis,
Personifican a gracia a excepción de
e a fecundidade. Folo e Quirón, que
Soen habitar en son sabios e teñen
grutas e forman parte unha natureza
do séquito dalgunha amable. Quirón educou a heroes coma Xasón,
deusas, como Artemisa. Con frecuencia son Aquiles, Asclepio ou incluso ao mesmo deus Apolo.
amantes de deuses e heroes. Nas metopas do Partenón represéntase a loita dos
centauros contra os lapitas, un pobo de Tesalia.

Quimera Pegaso
C a b a l o
Monstro feminino alado, fillo
con corpo de león, de Medusa
cabeza de cabra d e
e parte traseira Poseidón.
de serpe ou Naceu do
dragón. Botaba pescozo de
lume pola boca e Medusa ao
devoraba os cortarlle
gandos de Licia Perseo a
(Asia Menor). Foi cabeza.
morta polo heroe Axudou a Belerofonte a matar a Quimera.
Belerofonte a lombos do cabalo alado Pegaso. Belerofonte tentou alcanzar o Olimpo a lombos
de Pegaso, pero Zeus castigou a súa soberbia
precipitándoo ao baleiro. Pegaso foi convertido
en constelación.

Mitoloxía Páx. 13
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

imaxe anótao.
5. O Hades, o mundo dos infernos.

Mitoloxía Páx. 14
Identifica personaxes, deus que o gobernaba, os castigos máis famosos. Se recoñeces o autor dalgunha

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Mitoloxía Páx. 15
6. a) Resume o rapto de Perséfone e explica que pode significar.

mitoloxía grega ou noutras mitoloxías ou relixións? Relaciona as explicacións.

b) ¿Coñeces algún outro mito relacionado co regreso á terra ou resurreción na
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
7. Heracles (Hércules)

Mitoloxía Páx. 16
os doce traballos e menciona os que falten. Como rematou a súa vida.
seu nacemento. ¿Que atributos o caracterizan?. Seguindo as imaxes, indica por que tivo que realizar
Busca algún personaxe bíblico que teña semellanzas con el. Describe mediante as imaxes como foi o

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Mitoloxía Páx. 17
¿Poderías citar algunha próxima a nós?
importante traballo nesta terra ¿cal?
Iberia co gando de Xerión fixo un

axudou ós homes con diferentes construccións

Galia. Segundo a tradición, nestes lugares
regresar polo norte, polas costa de Iberia e a
Nesta mesma viaxe, Heracles decidiu
Cando Heracles regresou a Grecia dende
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
8. Teseo e o ciclo cretense
algún autor destas representacións anótao.

Mitoloxía Páx. 18
Explica a orixe do Minotauro, a famila de Minos, as orixes de Teseo, o papel de Ariadna. Se recoñeces

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

vida e morte.
9. Orfeo

Mitoloxía Páx. 19
Completa a historia do ciclo Troaiano co mito de Dédalo e Icaro

relacionada con este mito?

Explica as principais características deste heroe diferente: a súas orixes, feitos principais da súa

¿Coñeces algunha obra musical

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
10. Xasón e os Argonautas

Mitoloxía Páx. 20
mapa os puntos de partida e chegada. Se recoñeces o autor dalgunha obra anótao.
escenas da viaxe nas imaxes, as fazañas de Xasón, o papel de Medea e a súa relación con Xasón. Sinala no
Explica cal era a misión da expedición á Cólquide, quen eran os Argonautas e por que se chamaban así, as

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Mitoloxía Páx. 21
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
11. Perseo

Mitoloxía Páx. 22
Explica as súas orixes e nacemento, a misión que tivo que realizar, o encontro con Andrómeda.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Antígona
Edipo Rei

Edipo en Colono
sorte dos seus fillos.

Os sete contra Tebas

12. Edipo de Tebas

Mitoloxía Páx. 23
foi o seu autor ou autores, e moi brevemente o seu asunto.
Explica o seu nacimento, que oráculo pesaba sobre el e se cumpriu ou non. Cal foi o seu final e a

As seguintes obras dramáticas tratan o tema de Edipo e a súa familia. Di quen

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
13. A guerra de Troia:
Explica causas e orixe seguindo as imaxes.

Mitoloxía Páx. 24
Sinala quen eran os Atridas e fai un cadro xenealóxico da súa familia.
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 Completa a seguinte táboa colocando na cadro o personaxe que corresponda coas súas características.
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ten en conta que os nomes propios rematados en –ida significan «Fillo de...» (Ex: Crónida, fillo de
Cronos)
Personaxes: Anquises, Néstor, O Gran Aiax , Astianacte, Agamenón, Helena, Ifixenia, Glauco, Odiseo (Ulises),
Hécuba, Sarpedón, Menelao, Patroclo, Idomeneo, Andrómaca, Paris, Penélope, Ascanio ou Xulo, O Pequeno Aiax,
Eneas, Diomedes, Clitemnestra, Aquiles, Casandra, Helena.

Bandos  GREGOS (Europa)  TROIANOS (Asia) 

Outros  Helenos, Aqueos, Arxivos, Dánaos,  Dárdanos, Frixios, Teucros 
nomes  Micénicos 
Deuses   Atenea, Hera  Afrodita, Apolo 
partidarios 
Heroes  Sobrenomes/caract.  Heroes  Sobrenomes/caract. 
  Atrida, rei de Micenas    rei de Troia 
soberano supremo 
  esposa de Agamenón    esposa de Príamo 
  filla  de  Agamenón    Priamida,  sucesor  de 
sacrificada  Príamo 
  Atrida, rei de Esparta    esposa de Héctor 
  fermosa  esposa  de    fillo de Héctor 
HEROES/ PERSONAXES 

Menelao 
  Pélida,  o  dos  pes    raptou a Helena 
lixeiros 
  amigo de Aquiles    filla  de  Príamo, 
profetisa 
  ancián conselleiro    Aliado de Licia 
  Tidida    licio,  enfrontouse  a 
Diomedes 
  Laertíada,  famoso    Escapou  da 
pola súa intelixencia  destrucción  de  Troia 
cara Italia 
  esposa de Ulises    pai de Eneas 
  o  grande,  fillo  de    fillo de Eneas 
Telamón 
  o  pequeno,  fillo  de     
Oileo 
  Rei de Creta     

Fai un cadro xenealóxico dos membros da familia de Príamo que aparecen nesta
táboa.

Mitoloxía Páx. 25
 Explica a infancia e mocidade de Aquiles seguindo as imaxes.
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
A Ilíada de Homero cóntanos feitos xa case ó final da guerra e céntrase na «ira» de
Aquiles. Averigua que lle pasou a este heroe con Agamenón e como influíu este incidente
na guerra, explicando as imaxes.

¿Quen era Patroclo e cal foi o seu papel na Ilíada? ¿como reaccionou Aquiles ante a
súa morte?. Explica as imaxes.

Mitoloxía Páx. 26
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Mitoloxía Páx. 27
¿Quen era Héctor? ¿Quen era a súa muller? ¿Cal é o seu final? Explica as imaxes.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

imaxes.

Mitoloxía Páx. 28
¿Quen era Príamo?¿Cal foi o seu papel na Ilíada? Explica as imaxes.

Explica o final da guerra de Troia e cal foia a sorte dos vencidos. Explica as

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Itaca.
de Ulises e as súas
aventuras ata chegar a
explicando o percorrido
e seguindo as imaxes vai
Fíxate no seguinte mapa
14. A Odisea: o regreso de Ulises
as actitudes da súa muller e fillo seguindo as imaxes.

Mitoloxía Páx. 29
¿Cal era o reino de Ulises e en que situación estaba desde que el marchara á guerra de Troia? Explica

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Illa de Eolo

Mitoloxía Páx. 30
Lestrigóns (Telépilo)

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Mitoloxía Páx. 31
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

O final. Explica as ilustracións.

O recoñecemento. Explica as imaxes

Mitoloxía Páx. 32
matinar un plan de vinganza. Explicáo, seguindo as imaxes.
Cando por fin Odiseo consigue chegar á súa patria, e axudado por Atenea para poder

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

tivo para os romanos?

súa chegada ó seu destino ¿Cal era?

Eneas ofrece un sacrificio para dar gracias pola
15. A Eneida: a viaxe de Eneas

mito?

Mitoloxía Páx. 33
Explica as súas orixes, a súa fuxida de Troia, a súa misión e viaxes.

Encontro con Dido ¿cal era o reino de Dido? ¿Como acabou este romance e que repercusións

¿Coñeces algunha obra musical inspirada neste

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

explícaas. Se recoñeces o autor, anótao.

Mitoloxía Páx. 34
16. Tenta recoñecer as seguintes escenas e/ou personaxes que nelas se representan e

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
APUNTAMENTOS

Mitoloxía Páx. 35
(Podes repasar aquí os emblemas dos principais deuses olímpicos)

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
APUNTAMENTOS

Mitoloxía Páx. 36
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
APUNTAMENTOS

Mitoloxía Páx. 37
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Mitoloxía Páx. 38
MAPA DO MUNDO MEDITERRÁNEO

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
 ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Mitoloxía Páx. 39
MAPA DA ANTIGA GRECIA

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
BIBLIOGRAFÍA (todos os libros están na biblioteca do instituto)
- Robert Graves, Mitos da Antiga Grecia. ed. Xerais, (Serie Xabarín, nº 42), Vigo 1.989
- Giovanni Caselli, El viaje de los Argonautas. (Con mapa despregable no interior)
- A Biblia (signatura 22)
- Diccionarios de Mitoloxía na biblioteca (signatura 292)
- Marcia Williams. Los mitos griegos
- Marcia Williams La Ilíada y la Odisea
- La Caja de Pandora
- Colección “El sendero de los mitos” (Mirar cada título concreto)

- Páxinas Web: - www.culturaclasica.net

- http://aspasiamelide.blogspot.com - www.artehistoria.com
- Presentacións en Power Point: - Los Secretos de Argos:
http://www.slideshare.net/susanalosada http://sogradargos.blogspot.com/
- http://www.chironweb.org/ - Wikipedia
- http://www.culturaclasica.com/ ....
-LABYRINTHUS:http://www.xtec.cat/~sgiralt/