Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
ECUACIONES DIFERENCIALES
DEFINICIÓN:
(n),
Es una expresión que relaciona las variables X,Y y sus derivadas Y´,Y´´, ...,Y es
decir es una ecuación de la forma:
F (X,Y,Y´,Y´´,......,Y(n) = 0
y y y
y.cos x.sen dx cos dy
x x x
x 2
3xy y 2 dx x 2 dy 0
dy 1
. y cos x
dx x
dw H x . . .R 2 dx
2w 2w 2w
0
x 2 y 2 z 2
3
d2y dy
dx 2 sen x dx cos x
Son aquellas que contienen como incógnita funciones con una sola variable
independiente y en la ecuación solo aparecen derivadas ordinarias.
Ejms:
Son aquellas que contienen como incógnita una función dos o más variables
independientes y la ecuación contiene derivadas parciales:
x y z t
2 y 2 2 y
4. a . 2
t 2 x
y´ x y xy´
3
1 4
dy xy cos x .dx 0 1 1
e y ´´´ xy´´ y 0 3
No
definido
2 z 2 z
0 2 1
x 2 y 2
a) SOLUCIÓN GENERAL:
b) SOLUCIÓN PARTICULAR:
Ejm:
dy
Dada la ecuación diferencial 5 x . Hallar su solución general y particular para el
dx
punto (1, 1 ) ; luego grafíquelo.
Solución:
Solución general:
dy
5 x dy 5x.dx
dx
dy 5. x.dx
5
y x2 c
2
Solución particular:
Para x = 1 , y = 1
5 2 3
1 (1) c c
2 2
5 3
y x2
2 2
3 5 2 3
Gráfico: y x2 x2 y
2 2 5 2
3
v h, k 0, .
2
Eje: vertical.
Abertura:
- solución particular.
- Solución general.
EJERCICIOS:
Solución:
corresponde
2) Ln y c1.e x c2 .e x
2
d 2 y dy
y. 2 y 2 .Ln y
dx dx
Solución:
Ln y c1.e x c2 .e x ;
multiplico por ex : e x .Ln y c1.e2 x c2
1
1ra derivación: e x . . y´ Ln y.e x 2c1.e2 x
y
1
multiplico por e2x : e x . . y´ e x Ln y 2c1
y
y´ Ln y
x 2c1
y.e x e
1
y´ Ln y. e x
y.e x . y´´ y´ y.e x e x y´
ex .
y
2da derivación: 0
y 2 .e2 x e2 x
y. y´´ y´. y y´ y. y´ y 2 .Ln y 0
2
corresponde
3) y earc sen cx
xy´ y.tg Ln y
Solución:
sen Ln y cx
sen Ln y
c
x
1
x.cos Ln y . . y´ sen Ln y . 1
y
Derivando: o
x2
y´
x.cos Ln y . sen Ln y
y
x. y´ y. tg Ln y
corresponde
x e arc tg t
4) arc ctg t
y e
y xy´ 0 ........................................................ ec.(1)
Solución:
dy dy dt
y´ ........................ecc.(2)
dx dx dt
dy arc ctg t d
e . arc ctg t
dt dt
dy arc ctg t 1 e arc ctg t
e . 2
dt 1 t 1 t 2
dx d
e arc tg t . arc tg t
dt dt
dx arc tg t 1 e arc tg t
e . 2
dt 1 t 1 t
2
e arc ctg t
1 t 2
y´ arc tg t e arc ctg t arc tg t
En ec. (2): e
1 t 2
Reemplazando valores en ec. (1):
5) e y cx 1
xy´ 1 e y
Solución:
e y cx 1
e y 1 cx
e y 1
c
x
x. e y y´ 0 e y 1 .1
Derivando: 0
x2
xy´e y e y 1 0
Multiplicar por e y :
xy´ 1 e y 0
xy´ 1 e y
corresponde .
y xy´ y 2 .sen x2
Solución:
x
d
dx a
1. f (t ).dt f ( x)
x
x y sen t 2 .dt v( x)
d dv du
f (t ).dt f (v, x) f (u( x ) )
0
2.
dx u ( x)
dx dx
dx 0 0
dx
x
Solución:
x
sent
x. dt y. Ln y
0
t
Derivando implícitamente con respecto a x:
x x
d sent sent 1
dx 0 t 0 t
x. dt dt . 1 y. . y´ Ln y. y´
y
sen x y
. Ln y
x x
sen x y
x. . Ln y y´ y´.Ln y
x x
x. sen x y. Ln y xy´(1 Lny)
corresponde
x
8) y e e dt c. e x
x t2
y´ y e x x
2
Solución:
x x
y
y e x e t dt c. e x
e t dt c
2 2
x
0
e 0
Derivando con respecto a “x”:
e x y´ y e x x 2
e 0
e 2x
y´ y x 2
e
ex
y´ y e x x
2
corresponde
9) y x 1 x 2
y y´ x 2x 3 .............................................................. ec. ()
Solución:
2
2
x
y´ 1 x 2 .............................................. ec. (2)
1 x 2
x3 x. 1 x 2 x 2 x 3
x3 x x3 x 2x3
x 2x 3 x 2x 3
corresponde
1ra Derivada:
2da Derivada:
1 ( xy´ y )
0 ( xy´´ 2 y´) ( xy´´ 2 y´) 0
c1
y´ 1
y´´ 0 0 y´´
c2
y´ xy´ y
y´( xy´´ 2 y´) y´´( xy´ y )
y´´ xy´´ 2 y´
x y´ y´´ 2( y´) 2 xy´ y´´ y y´´
y y´´ 2( y´)2
Luego:
xy´´ 2 y´ y´´
c1 ; c2 . Reemplazando en ec. ()
y y´´ 2 ( y´) 2 y y´´ 2 ( y´) 2
xy´´ 2 y´ y´´
2
.y x 2
.xy
y y´´ 2 ( y´) y y ´´ 2 ( y´)
xy´´ 2 y´ . y x y y´´ 2 ( y´) y´´.xy
2
eby c1 c2 x a 1
1ra derivacion :
eby by1 c2 a 1 x a
eby y1 c2 a 1
xa b
da
2 derivacion :
x a eby y y eby by eby y ax a 1
0
x2a
x a y b x a y a x a x 1 y 0
2
a
y b y y 0
2
3) y 1 c12 ln x c1 c1 x c2
1ra derivacion :
y 1 c12
1
c1
x c1
1 c12 c1 x c12 1 c1 x
y
x c1 x c1
despejando c1 :
yx yc1 1 c1 x
c1 y x xy 1
1 xy
c1
y x
2da derivacion :
y x 0 xy y 1 xy y 1
0
y x
2
y 1 x 2 y 1 0
2
4) c1 y 1 c1 x c2 1............................
2 2
1ra derivacion :
2 c1 y 1 y 2 c1 x c2 c1
y 1 y c1 x c2 ................................... 1
2da derivacion :
y 1 y y y 0 c1
y 1 y y c1...................................... 2
2
Re emplazando 1 y 2 en :
y 1 y y 2 y 12 y 12 y 2 1
y 1 y y 1 y y 1 y 1
3 2 2 2 2
y 1 y 1
3
1
y
y 1
3
5) y c x c ...........................
2
dy
2c x c ........................... 1
dx
2
dy
4c x c ..................... 2
2 2
dx
Dividiendo miembro a miembro 2 y
2
dy
4c 2 x c 2
dx
c x c
2
y
2
dy
4c
dx
y
2
dy
c .............................. 3
dx
4y
Re emplazando 3 en 1 :
dy 2 dy 2
2 x
dy dx dx
dx 4y 4y
dy
2
2 4 xy
dy dy dx
2y
dx dx 4y
2 4
dy dy dy
8y 2
4 xy
dx dx dx
3
dy dy
4 xy 8 y 0
2
dx dx
6) y c1 sen 5 x c2 cos5 x ....................1
dy
5c1 cos5 x 5c2 sen 5 x ............ 2
dx
d2y
25c1 sen 5 x 25c2 cos5 x ..... 3
dx 2
1 x 25 :
25 y 25c1 sen5 x 25c2 cos5 x ...... 4
3 4 :
d2y
25 y 0
dx 2
7) y x c e x
y x c e x
Multiplicando por e x
ex y x c
Derivando :
e x y y e x 1
e x y y 1
1
y y
ex
1
8) y ln c1 ln x c2
a
1ra Derivacion :
1 1 1
y1 0 0
a c1 ln x x
1 1
y1
ax c1 ln x
1 1
c1 ln x
a xy
2da Derivacion :
1 1 xy 0 xy y
0
x 2 y
2
x a
a xy y
2
x y
2
x
ax y xy y 0
2
x
9) y A cos x B sen x sen x e x cos x dx
2
0
ra
1 Derivacion :
d x x2
dx 0
y A sen x B cos x sen x e cos x dx
x d x 2
e x cos x dx cos x cos x e x sen x dx
2
0 dx 0
e x sen x dx sen x
x 2
x
cos x e x cos x dx cos x e x sen x
2 2
0
x
sen x e x sen x dx
2
0
x
y A sen x B cos x cos x e x cos x dx
2
0
x
sen x e x sen x dx
2
0
da
2 Derivacion :
d x x2
dx 0
y A cos x B sen x cos x e cos x dx
d x 2
e x cos x dx sen x sen x e x sen x dx
x 2
0 dx 0
e x sen x dx cos x
x 2
0
x
y A cos x B sen x e x sen x e x cos x dx
2 2
Sumando
x
y y sen x A cos x sen x e x cos x dx
2
0
x
cos x e x sen x dx A cos x B sen x
2
0
x x
e x sen x e x cos x dx cos x e x sen x dx
2 2 2
0 0
y y e x2
C. Verificar si las siguientes funciones corresponden a la ecuación diferencial:
d
sen h x cos h x
dx
Solución: se sabe que
d
cos h x sen h x
dx
y1 e x
y1´ e x En ec. ( ): e x e x 0
y1´´ e x
00
corresponde
y2 cos h x
y2´ sen h x En ec. ( ): cos h x - cos h x 0
y2´´ cos h x
00 corresponde
x
2) y ( x ) e . et dt e x
x2 2 2
0
y 2 xy 1
Solución:
x
y e . et dt e x
x2 2 2
0
x
y
et dt 1 Derivando se tiene:
2
x2
e 0
e . y y.e x .2 x
x2 2 x
d
et dt e x
2 2
2
e2 x dx 0
y y 2 x e x .e x
2 2
y 2 xy 1 corresponde
2
2
3) J 0 (t )
cos (t.sen ) d
0
J o´ (t )
J o´´(t ) J 0 (t ) 0 ………………….. ec. ( )
t
Solución:
2
2
J 0 (t )
cos (t.sen ) d , derivando se tiene:
0
2
2
sen (t.sen ). sen d
´
J o (t )
0
2
2
J o´´( t ) cos (t.sen ). sen d
2
0
Reemplazando en ec. ( ):
2 2
2 2
sen (t.sen ). sen d 2 2
cos (t.sen ). sen d cos (t.sen ) d 0
2
0
0
t 0
(1 cos )
2
2 2
2 2
2 2
sen (t.sen ). sen d 2 2
0
cos (t.sen ) d
0
cos (t.sen ).cos 2 d
0
t
cos (t.sen ) d 0
0
2 2
sen (t.sen ). sen
d 0 ……. ec. ( )
0
t
I1
2 2
I 1 cos (t.sen ).cos d cos .cos (t.sen ).cos d
2
0 0 u dv
u cos
du sen .d
dv cos (t.sen ).cos d
p t.sen
dp t cos d
cos p. dp
v
t
1
v .sen (t.sen )
t
1 1
I1 .cos . sen (t sen ) .sen (t sen ). sen .d
t t
1 2 2
sen (t sen ). sen
I1 .cos . sen (t sen ) .d
t 0 0
t
Reemplazando en ecc. ( )
2 1 2
2 sen (t sen ). sen
2
2 2 sen (t sen ). sen
. .cos . sen (t sen ) .d .d 0
t 0
0 t 0 t
2
. cos . sen (t sen ) cos 0. sen (t sen 0) 0
2 2
00
corresponde
a. Establecer diferencias entre ecuación diferencial ordinaria y ecuación
diferencial parcial.
Edwards / Penney
Ecuaciones Diferenciales Elementales con Aplicaciones, Edit. Prentice - Hall
Hispanoamericana S.A. - 1998.
Boyce / Di - Prima
Ecuaciones Diferenciales y Problemas con Valores en la Frontera, Edit. Limusa -
2000.
Nombre________________________________________________________
Apellidos__________________________________Fecha ________________
Ciudad __________________________________Semestre_______________
PRIMERA UNIDAD:
1. DE VARIABLES SEPARABLES
2. EXACTAS
3. HOMOGÉNEAS
4. CON FACTOR INTEGRANTE
5. LINEALES
6. NO HOMOGÉNEAS
7. NO LINEALES
8. REDUCIBLES A HOMOGÉNEAS
9. REDUCIBLES A LINEALES.
FORMA GENERAL:
M dx N dy 0
Donde:
M f ( x, y )
N g ( x, y )
o cte.
f ( y ) dy g ( x ) dx
f ( y) dy g ( x ) dx c
Ejms:
1) Resolver: x ( x 3) dy y ( 2 x 3) dx 0
x ( x 3) dy y ( 2 x 3) dx
dy ( 2 x 3) dx
y x ( x 3)
dy ( 2 x 3) dx
y
x ( x 3)
c
Ln y Ln x 2 3x c
Ln y Ln x 2 3x Ln C
y C ( x 2 3x )
y2 y dy
. 0
3
2) Resolver: ex
x 2 dx
y
y2
dx
3
ex .dy
x2
x3 y2 y
e . e dx 2 .dy
x
x 2 e x dx y e y dy
3 2
x 2 e x dx y e y dy c
3 2
1 x3 1 2
e e y c
3 2
1 x3 1 y2
e e c
3 2
y2 1
Ln (1 e x ) Ln 2
2 2
y2 1 e x 1
Ln ( )
2 2 2
1 e x
y 2.Ln (
2
) 1
2
2
1 e x
y Ln 1
2
Solución:
Dividiendo por x 1 y
2
, se tiene:
x .y dy 1 y dx 2
0
x 1 y 2 x 1 y .1 x
2 2
y dy dx
0
1 y 2 x .1 x 2
y dy dx
1 y x .1 x
2 2
x2
Ln 1 y Ln
1 1
2
c
2 2 1 x 2
x2
Ln 1 y Ln
1 1 1
2
Ln C
2 2 1 x 2
2
Aplicando propiedades logarítmicas:
Ln
1 y .1 x Ln C
2 2
x2
Como dos números que tienen el mismo logaritmo son iguales, se deduce:
1 y .1 x C
2 2
x2
o sea 1 y . 1 x C x
2 2 2
1 y .1 x 20 x
2 2 2
5) Resolver: 1 y dx 1 x dy 0
2 2
dx dy
Separando variables e integrando: 1 x 1 y
2 2
tg arc tg x tg arc tg y
C
1 tg arc tg x . tg arc tg y
x y
C ó x y C 1 x y
1 x. y
6) Resolver:
x 3
x 2 x 2 9 4 y 2 dx x 4 . y 1 3x 2 . y 1 2 y 1 dy 0
Separando variables:
x3 x2 x2 dy
dx
x 3x 2
4 2
y. 9 4 y 2
x3 x2 x2 dy
x 4 3x 2 2 dx y. 9 4 y 2 ....................... Ec.
I1 I2
Cálculo de I 1 :
x3 x2 x2 x3 x2 x2
I1 dx x 2 2 x 2 1 dx
x 4 3x 2 2
x 3 x 2 x 2 A x B x 2 1 C x D x 2 2
x 3 x 2 x 2 Ax 3 Ax B x 2 B C x 3 2 C x D x 2 2 D
x 3 x 2 x 2 x 3 A C x 2 B D x A 2C B 2 D
I 1 x2 x x2 2 dx
3 2 x 1
Luego:
x 2 x 1
= x 2
2
dx x 2
1
dx
x3 x2 x2 1
I1 dx Ln x 2 2 arc tg x .................. Ecc.
x 2 x 1
2 2
2
Cálculo de I2 :
dy dy
I2
y. 9 4 y 3 2y
2 2 2
y.
3 3
Haciendo: 2 y 3 tg z y tg z ; dy sec 2 z dz
2 2
3
sec 2 z dz
2 sec 2 z dz
I2
3 tg z .3sec z
3 3 tg z
2 2
tg z.
2
1 sec z 1
I2
3 tg z
dz csc z dz
3
1
I 2 Ln csc z ctg z
3
2y 94 y2
A variables iniciales: tg z ; csc z
3 2y
1 94 y2 3
I 2 Ln .................. Ecc.
3 2y 2y
1 1 94 y 2 3
Ln x 2 2 arc tg x Ln c ; multiplicando por 6 a
2 3 2y
ambos miembros se tiene:
2
3 94 y 3 2
Ln x 2 2 Ln 6 arc tg x c
2y
3 e x tg y dx 1 e x sec 2 y dy 0
Para y ; x Ln 2
4
3 e x dx sec 2 y dy 3 e x dx sec 2 y dy
tg y
1 e x tg y 1 e x
3 Ln 1 e x Ln tg y Ln C
3 C
Ln 1 e x Ln
tg y
1 e
3
Solución general:
x
C ctg y
Cálculo de “C” , para y ; x Ln 2
4
1 e L n 2 C ctg
3
C 27
4
1 e
3
La solución particular es :
x
27 ctg y
1 d ctg . d
2
1 2
1 d ctg . d c
2
Integrando: 1
2
.................... Ec ( I )
x x 1 2
x 1 A B x C A. x 1 B x C . x
2 2
x x 1 x x 1 x x 1
2 2 2
Cálculo de A: para x = 0
Cálculo de B y C: Para x = 1
1 2 1 1 1 2 1 1 B .1 C ; 0 = -2 + B + C B C 2
Para x = -1:
1 1 1 1 1 1 B. 1 C ; 0 = -2 + B –C
2 2
B C 2 B2 y C 0
x 1 dx A. dx B x C . dx
2
I
1. dx
2 x 0 . dx
x x 2 1
I Ln x Ln x 2 1 Ln C
1 d ctg . d c
2
1 2
Ln Ln 2 1 Ln sen LnC
2 1 C
Solución general: Ln Ln
sen
Cálculo de “C” : para el punto 2, , 2 ; reemplazando se tiene
6 6
4 1 C 5
C
2 12 4
2 1 5
La solución particular :
4 sen
Solución:
dy y 2
Pendiente en un punto cualquiera
dx x 2 x
dy dx dy dx
2
y2 x x
y2
2
x x
............... Ecc.
dx
Cálculo de x 2
x
1 1 A B
x 2 x x x 1 x x 1
Descomponiendo en fracciones parciales:
1 A x 1 B x
Para x = 0 A 1
Para x = -1 B 1
dx A dx B dx
x 2 x x x 1
dx dx
I
x x 1
I Ln x Ln x 1
Reemplazando en Ecc.
Ln y 2 Ln x Ln x 1 Ln C
C.x
Ln y 2 Ln
x 1
C.x
Solución general: y 2
x 1
3
Cálculo de “C” : x 2 y y 3 C
2
dP
10) Conociendo la ecuación diferencial : que relaciona la presión
dh
atmosférica P Kg cm 2 , la densidad de la atmósfera Kg m 3 y la altura
h m sobre la superficie de la tierra.
Determinar:
a) Una ecuación de la presión atmosférica en función de la altura.
b) Suponiendo que Huancayo se encuentra a 3200 mts. sobre el nivel del
mar, hallar su presión atmosférica.
Solución:
dP P
; P 192 43.2 0.001 h
dh 192 43.2 0.001 h
dP P dP dh
192
dh 192 43.2 0.001 h P 43.2 0.001h
P2 dP h2 dh
P1
192
P
h1 43.2 0.001h
P2 dP h2 dh
P0
192
P
0 43.2 0.001h
1 0.001 dh
192 Ln P P2
h2
h2
192 Ln P2 Ln P0 1000 Ln 43.2 0.001h
0
P2
192 Ln 1000 Ln 43.2 0.001 h 2 Ln 43.2 0.001 0
P0
P2 43.2 0.001 h 2
192 Ln 1000 Ln
P0 43.2
1000
P2 43.2 0.001 h 2 192
Ln Ln
P0 43.2
P2 43.2 0.001 h 2
5.208
P0 43.2
43.2 0.001 h 2
5.208
P2 P0 ; h2 = altura s.n.m.
43.2
P2 P0 P2 P0 0.93
5.208
43.2
x dx dy x dx dy
csc x cos 2 y
csc x cos 2
y
x d dx
x sen x . dx sec y . dy ; haciendo:
2
dv sen x dx dv sen x dx v cos x
x.cos x sen x tg y c
sen x x.cos x tg y c
EJERCICIOS PROPUESTOS:
Resolver: e x dy e y dx 0 , para: x 0 ; y 0 .
2 x
Resolver: dx x dy 2 y dx 2 dy 0 1 2 y c .
2
R:
2 x
dy
Resolver: 1 y dx 0 .
x 2 2x
di
Resolver: L R i 0 ; siendo L y R constantes.
dt
x 2 x
Hallar la ecuación particular de: 4 tg sen y dx cos ctg y dy 0
2
2 2
4 3
para x ; y .
3 4
Hallar la solución particular: x 3 dy xy dx x 2 dy 2 y dx , para:
2 x 1 e 2 x
x 2 Ln
1
; y e . R: y
e x