Está en la página 1de 66

4.

gadaudebeli daxmareba pediatriaSi

kritikuli mdgomareobebis dros organizmis sacicocxlo funqciebi mkveTrad


darRveulia.

kritikuli mdgomareoba SesaZloa ganviTardes arsebuli daavadebis fonze, an


konkretuli daavadebis Camoyalibebamde.

samkurnalo RonisZiebebis erTobliobas, romelic tardeba kritikuli


mdgomareobebis dros da iTvaliswinebs darRveuli homeostazis aRdgenas,
organizmis sasicocxlo funqciebis xelovnur marTvas ewodeba intensiuri
Terapia.
reanimacia aris samkurnalo RonisZiebebis erToblioba, romlis mizania
droebiT SeinarCunos koronaruli da cerebraluri sisxlis mimoqceva
gansazrvrul doneze. reanimaciuli RonisZiebebi tardeba klinikuri
sikvdilis dros. klinikuri sikvdilis Semdeg Tu reanimacia uSedego
aRmoCnda viTardeba biologiuri sikvdili, romelic Seuqcevadia.
gadaudebeli mdgomareobebi viTardeba uecrad, dazianebis, mowamvlis an
daavadebis dros da saWiroeben dauyovnebliv samedicino Carevas.
klinikaSi Semosuli pacientebi saswrafod saWiroeben skriningis Catarebas,
raTa moxdes identifikacia maTi
1. visac gamoxatuli aqvs gadaudebeli daxmarebis niSnebi
2. visac aqvs prioritetuli niSnebi da esaWiroebaT dauyovnebliv
mkurnalobis dawyeba
3. araurgentuli SemTxvevebi, visac ara aqvT gamoxatuli gadaudebeli an
prioritetuli niSnebi.

gadaudebeli daxmarebis niSnebi moicavs:


1. obstruqciul sunTqva
2. mZime respiratoruli distresi
3. centraluri cianozi
4. Sokis niSnebi
5. komatozuri mdgomareobebi
6. gulyra
7. mZime dehidrataciis niSnebi

1
pirvel rigSi daxmarebas vuwevT 1. obstruqciul sunTqvis an centraluri
cianozis, respiratoruli distresis niSnebiT Semosul pacients. Semdeg
E
2. komatozur mdgomareobebSi myof, an gulyriT Semosul pacientebs
da
3. Semdeg mZime dehidrataciiT Semosul pacientebs(dehidrataciis niSnebia:
leTargia, Cacvenili Tvalebi, turgoris daqveiTeba) . Tu am niSnebidan 2 mainc
aris gamoxatuli, saxezea mZime dehidratacia.

prioritetul niSnebs miekuTvneba:


1. 2 Tveze naklebi asakis pacienti
2. hiperTermia
3. tramva an urgentuli qirurgiuli paTologia
4. mZime tkivili
5. respiratoruli distresi
6. leTargia
7. damwvroba
8. mowamvla- intoqsikacia
9. sifermkrTale
10. orive qveda kiduris SeSupeba

gadaudebeli daxmareba obstruqciuli sunTqvis dros

obstruqciuli sunTqva bavSvTa asakSi viTardeba Semdegi paTologiebis


dros: mastenozirebeli laringotraqeiti, bronquli asTma - asTmuri statusi,
ucxo sxeuli sasunTq gzebSi, bronqioliti, epiglotiti, peritonzilaruli
abscesi, difteria, pnevmoToraqsi, respiratoruli distresi.

mastenozirebeli laringotraqeiti virusuli etiologiis aris. viTardeba


ZiriTadad 3 wlis asakamde. mbgeravi iogebisa da mis qveS arsebuli
qsovilebis SeSupeba iwvevs zeda sasunTqi gzebis obstruqcias.
krupis sindromis klasikuri sami niSani:
 myefavi xvela, romelsac adareben selapis xmas
 CaxleCili xma, zogjer sruli afonia
 stridori (xmauriani CasunTqva)
 klasikur triadas emateba sxvadasxva xarisxiT gamoxatuli
respiraciuli distresis simptomatika. Tu adgili aqvs

2
laringotraqeobronqits, emateba xmauriani eqspiracia (vizingi) da
produqtiuli xvela.

pirveli daxmareba gamoixateba danotivebuli grili haeris an Jangbadis


miwodebaSi, aucilebelia siTxeeebiT SeZlebisdagvarad peroralurad
datvirTva. rac SeiZleba naklebi diskomforti unda SeuqmnaT pacients, ar
unda gaRiziandes, mSvid garemoSi unda imyofebodes.
Jangbadis miwodeba SesaZlebelia ramdenime formiT:
cxviris kanulebiT, martivi niRbiT, rezervuariani niRbiT.
mZime formebis dros mowodebulia racemiuli adrenalinis 2,25% xsnariT
inhalacia1 : 1000 ganzavebis xsnaris 0,5 ml/kg (aucileblad stacionarul
pirobebSi)adrenalinis ramdenjerme gamoyenebis aucilebloba xanmokle drois
manZilze intubaciis aucileblobaze metyvelebs,
deqsametazoni(0,6 mg/kg) an prednizoloni(1 mg/kg) intravenurad,
intramuskularulad, an peroralurad.
antibiotiki ar iniSneba.
stridori

stridori arsebobs mwvave, qronikuli an recidiuli. recidiuli an


qronikuli SeiZleba gamowveuli iyos, magaliTad, traqeomalaciiT.

krupisTvis damaxasiaTebelia respiratoruli sindromi, rogoricaa mwvave


stridori. anTebiTi procesi xorxSi, traqeaSi iwvevs zeda sasunTqi gzebis
obstruqcias. gamomwvevi mizezebi ZiriTadad virusuli xasiaTisaa, magram maT
SeiZleba meoradi baqteriuli infeqcia daerTos, romelic traqeits iwvevs.
sxva mizezebidan, romlebic mwvave krups iwvevs, aRsaniSnavia angioedema, ucxo
sxeuli, peritonzealuri abscesi, retrofaringealuri abscesi, difteria da
travma.

mwvave virusuli krupis dros civi haeris nakadiT inhalacia karg


Sedegebs iZleva. agreTve saWiroa dasalevad didi raodenobiT siTxis micema.
antibiotikebis daniSnvis araviTari saWiroeba ar aris; steroidebis xmareba
virusuli krupis dros mimdinareobas saxes ucvlis. ambulatorul
pacientebSi kortikosteroidebis xmareba daavadebis progresirebas xels
uSlis da hospitalizaciis prevencias axdens. steroidebi SeiZleba per os an
parenteralurad dainiSnos. ampulis formiT gamoSvebuli, saineqcio
steroidebi nebulaizeriT inhalaciis saxiT ar iniSneba.

racemiuli epinefrinis inhalaciis Sedegad moxsnili stridoris


SemTxvevaSi pacienti kidev sul mcire sami saaTis ganmavlobaSi unda
imyofebodes dakvirvebis qveS, radganac SesaZlebelia stridori da distresi
ganmeordes.

3
pacienti stridoriT

istoria gadawyviteT:

fizikaluri gasinjva pulsoqsimetria

daadgineT:

SeafaseT angioelema

aspiracia/ucxo sxeuli
mwvave respiratoruli distresis xarisxi morecidive/

qronikuli
saSualo mZime Zalian mZime

daadgineT: virusuli hospitalizacia stabilizacia:


morecidive/
tonziliti krupi
qronikuli
sasunTqi sistemis
peritonzi- mkurnaloba: gadawyviteT:
daxmareba
laruli
abscesi gadawyviteT hospitalizacia
pulmonologi an otolarin-
racemuli daaTvaliereT gologi endoskopiisaTvis an
epinefrini, xorxsarqveli intensiur TerapiaSi daniSneT
laringoskopia
steroidebi
normaluri normaluri wiTeli, daadgineT:
xorxsarqveli xorxsarqveli orofaringealuri
baqt. traqeitiT (virusuli krupi) SeSupebuli
masa an
xorxsarqveli laringotraqealuri
tr. sekretis mkurnaloba: mkurnaloba: darRvevebi
kulturis sakontrolo
gamokvleva 1) racemiuli intubacia otolaringologis
konsultacia
epinefrini
hospitalizacia gulmkerdis
int. Terapiis 2) steroidebis radiografia,
ganyofilebaSi sisxlis kultura
aerozoli
kargi cudi
sapasuxo sapasuxo
mkurnaloba: i.v. reaqcia reaqcia mkurnaloba: i.v.
antibiotiki antibiotiki
racemiuli gawera
epinefrini
mkurnaloba:
Sefaseba gadawyviteT:
kargi cudi 24-48 sT kortikosteroidebi
sapasuxo sapasuxo eqstubaciamde
reaqcia reaqcia gulmkerdis
radiografia
gawera gulmkerdis 4
radiografia ganmeorebiTi
Sefaseba Sefaseba
asTmuri statusi

bronqospazmi, sasunTqi gzebis lorwovanis SeSupeba da sqeli lorwovani


sekretis dagroveba iwvevs ventilaciis darRvevas da eqspiraciis gaZnelebas.
pacientis swori marTvisaTvis aucilebelia arteriul sisxlSi gazebis
gamokvleva, an minimum saturaciis gansazRvra.
asTmis Setevis (gamwvavebis) marTva iTvaliswinebs bronquli obs- trqciis da
masTan dakavSirebuli simptomebis moxsnas.

asTmis msubuqi (da zogjer saSualo simZimis) gamwvavebis marTva SesaZlebelia


binaze an hospitalis gadaudebeli daxmarebis da Terapiul ganyo-filebaSi.
saSuali simZimis (ufro xSirad) da mZime Setevis (yovelTvis)Y marTva unda
ganxorcieldes hospitalSi (upiratesad gada-udebeli daxmarebis
ganyofilebaSi).

asTmis gamwvavebis marTva ZiriTadad iTvaliswinebs sam etaps:

1. asTmis Setevis simZimis Sefaseba.


2. bronqospazmis moxsnis RonisZiebebi.
3. Setevis Semdgom periodSi, pacientis binaze gaweris dros,
misTvis micemuli rekomendaciebi.

aucilebelia pirvel rigSi salbutamolis an albuterolis inhalacia


nebulaizeriT 0,15 mg/kg gaxsnili 2-3 ml fiziologiur xsnarSi 20 wT
xangrZlivobiT, an racemiuli adrenaliniT inhalacia Cvilebi 6 Tvemde
0,25 ml, 6 Tvis Semdeg 0,5-0,75 ml gaxsnili 4-5 ml fiziologiur xsnarSi
inhalaciis xangrZlivoba 30 wT. swrafad moqmedi b2-agonistebi (ventolini).
antiqolinerguli preparatebi. beroduali – dozirebuli aerozoli.aseve
mowodebulia kanqveS adrenalinis ineqcia(1: 1000) 0,01 mg/kg, iSviaT SemTxvevebSi
Tu zemoT CamoTvlilma mkurnalobam Sedegi ar gamoiRo mowodebulia
hormonoTerapia. saWiroebis dros rehidrataciis Catareba.

bronqodilatatorebis dozebi

albuteroli peroraluri 0,1-0,15 mg/kg (maqs. 4mg) >20 kg, 4mg

aerozoli dozimetruli inhalatoriT 180 mkg/2 CasunTqva


MDI

nebulaizeriT 0,1-0,15 mg/kg (5 mg maqs.) 0,5 mg/kg saaTSi


(15 mg/sT _ maqs.)

5
parenteraluri i.v. 10 mkg/kg _ 10 wT-is ganmavlobaSi
gaagrZeleT infuzia 0,2 mkg/kg/wT maqs.
2 mkg/kg/wT

ucxo sxeuli sasunTq gzebSi

sunTqviTi distresi viTardeba uecrad, mas Tan axlavs SeteviTi xvela,


xmauriani sunTqva da moxrCobis SegrZneba. mozrdilebSi ZiriTadad viTadeba
kvebis dros, amitom mas “kafe-sindromsac’’ uwodeben.
gamomwvevi mizezi ZiriTadad myari sakvebis nawilakebia.
sasunTqi gzebis ganTavisuflebis taqtika damokidebulia dazaralebulis
asakze da cnobierebis xarisxze. bavSvebSi ucxo sxeuli ZiriTadad marjvena
mTavar bronqSi xvdeba , radganac anatomiurad igi blagvi kuTxiT gamodis
traqeidan da mis uSualo gagrZelebas warmoadgens.
2 wlamde asakSi bavSvs viWerT fexebiT, TaviT qvemoT da ramdenferme
SevanjRrevT, an gadaviwvenT xelze TaviT qvemoT da morigeobiT, mkerdis
Zvalze da beWebs Soris vakeTebT biZgebs, spontanuri sunTqvis aRdgenamde.
Tu bavSvi gonebazea viwyebT heimlixis manevrs. romlis arsi mdgomareobs
subdiafragmuli biZgebiT vzrdiT gulmkerdis Sida wnevas, ris drosac iqmneba
xelovnuri xvelis pirobebi da ucxo sxeuli haerTan erTad amovardeba
sasunTqi gzebidan, rogorc sacobi.
Tu am qmedebebma Sedegi ar gamoiRo saWiroa bronqoskopiis Catareba.

bronqioliti

warmoadgens wvrili bronqebis mwvave obstruqcias, romelic rogorc wesi


virusuli etiologiisaa da uxSiresad respiratorul- sincitialuri virusi
iwvevs. ZiriTadad avadddebian 2 wlamde asakis bavSvebi. klinika
respiratorul virusul infeqciis klinikas hgavs. mogvianebiT emateba qoSini,
respiratoruli distresisi niSnebi. rutinulad laboratoriuli kvlevebi ar
tardeba. unda Sefasdes dehidrataciis xarisxi da daitvirTos peroralurad
siTxeebiT(mkacrad rekomendirebulia) . rutinulad kortikosteroidebis
daniSvna ar aris rekomendirebuli. mZime SemTxvevebSi eniSnebaT
bronqodilatatorebi.
danotivebuli Jangbadis miwodeba rekomendirebulia saturaciis 90% mde
daqveiTebisas. antibiotiki ar iniSneba, Tu damtkicebulia baqteriuli
6
infeqciiT garTuleba, maSin rekomendirebulia. dasnebovnebis prevenciisaTvis,
saWiroa davicvaT piradi higiena, rogoricaa xelebis xSiri dabana. mkacrad
rekomendirebulia ZuZuTi kveba. respiratorul- sincitialuri virusis
gavrcelebis dros 5 Tvis ganmavlobaSi rekomendirebulia profilaqtikurad
palivizumabiT acra.

epiglotiti

xorxsarqvelis baqteriuli infeqciaa, romelmac SeiZleba sasunTqi gzebis


obstruqcia gamoiwvios. ufro xSirad vitardeba 3-6 wlis asakSi. 95%-Si
gamomwvevi aris B tipis H. Influencae. sunTqviTi distresi uecrad viTardeba da
swrafad progresirebs. gamoxatulia hipersalivacia, dis fagia, cxeleba,
inspiraciuli stridori. pacients qveda yba gamoweuli
aqvs, kiseri wagrZelebuli, iZulebiT mjdomare mdgomareobaSia. diagnozis
dasazusteblad saWiroa kisris rentgenografia gverdiT proeqciaSi.
daignozis dasasmelad keTdeba laringoskopia an bronqoskopia.
mkurnaloba antibiotikebiT (ampicilini/ sulbaqtamiT 200mg/kg,
cefalosporinebi ). xSirad saWiro xdeba traqeis intubaciis Catareba.

peritonzilaruli abscesi

misi gamomwvevi gramdadebiTi baqteriebia, upiratesad Streptococcus pyogenes,


anaerobuli flora,Staphylococcus aureus.
viTardeba ZiriTadad 8 wlis zemoT asakSi. klinikurad gamoxatulia yelis
Zlieri tkivili, trizmi, hipersalivacia, xmis tembris Secvla, nuSura
jirkvali gadaxrilia medialurad, rbili sasa SeSupebulia da naqi
gadaxrilia dazianebis sawinaaRmdego mxares. mkurnaloba qirurgiulia.
antibiotiki iniSneba empiriulad, xaxis nacxis baqteriuli kvlevis Sedegamde.
saWiroa infuzuri Terapiis Catareba, sakvebis da siTxeebis peroralurad
miReba akrZalulia. miewodebaT danotivebuli Jangbadi.
sawolSi mdebareoba naxevrad mjdomare.

difteria

misi gamomwvevi C. diphteriae. infeqciuri daavadebaa, romlis drosac xaxa da


nuSura jirkvlebi anTebadia da lorwovani dafarulia ruxi feris fibrinis
eqsudatiT, romelic Znelad scildeba qsovilebs, mocilebisas sisxlmdenia.
eqsudatma SesaZloa sasunTqi gzebis obstruqcia gamoiwvios.
aucilebelia xaxis baqteriuli kvleva, sasunTqi gzebis gamavlobisaTvis
intubacia an traqeostomia tardeba. saWiroa antibiotikoTerapiis
7
dauyovnebliv dawyeba. infuzuri Terapiis Catareba. baqteriologiurad
diagnozis dadasturebisas saWiroa difteriis sawinaaRmdego antitoqsinis
Seyvana. prevenciisaTvis aucilebelia profilaqtikuri acrebis Catareba.

pnevmoToraqsi

uxSiresad warmoadgens filtvebis daavadebis garTulebas. pnevmoToraqsis


simptomebi viTardeba moulodnelad.
dazianebul mxares auskultaciiT sunTqva Sesustebulia an saerTod ar
tardeba, gaZlierebulia perkutoruli xmianoba, gulmkerdis moZraoba
asimetriulia. diagnozis dasazusteblad saWiroa gulmkerdia rentgenografia.
daWimuli pnevmoToraqsis dros aucilebelia plevraluri punqciis Catareba
da eqsudatis baqteriologiuri kvleva. baqteriuli genezis plevritis dros
naCvenebia antibiotikoTerapiis Catareba.

daxrCoba

wylis aspiracia azianebs alveolebs, Slis surfaqtants da iwvevs filtvis


SeSupebas da hipoqsias. didi raodenobiT mtknari wyliT aspiracia iwvevs
hipervolemias da wyliT intoqsikacias. mariliani wyliT aspiraciis dros ki
viTardeba hipovolemia. civ wyalsi daxrCoba iwvevs hipoTermias, rac icavs
cns-s hipoqsiuri dazianebisgan. daxrCobis dros saWiroa Sefasdes pacientis
mdgomareoba da amis mixedviT Cautardes reanimaciuli RonisZiebebi. saWiroa
ganisazRvros arteriul sisxlSi gazebi, eleqtrolitebi, glukoza,
proTrombinis indeqsi,RviZlis funqciuri sinjebi, ekg. agreTve saWiroa
kisris malebis da gulmkerdis
rentgenografiis Catareba sxva dazianebis dasadgenad

8
respiratoruli distresi: mstvinavi sunTqva, asTma, filtvebis qronikuli
obstruqciuli daavadeba fqod + ( pacientebi <16 w) (pediatriuli)

P mizani: respiratoruli distresis swori da drouli amocnoba Sesabamisi Carevis


Sesasruleblad, respiratoruli distresis Sesamsubuqeblad da saturaciis > 94%
uzrunvelsayofad.
Cvenebebi: pacientebi, romelTac aReniSnebaT respiratoruli distresi: momatebuli sunTqvis
sixSire, momatebuli gulis SekumSvaTa sixSire, cianozi, SeSinebuli mdgomareoba, cxviris
nestoebis Seberva sunTqvis dros, aranormaluri xmebis gamocema sunTqvis dros.
am jgufSi ar Sedian: anamnezSi haergamtar gzebSi ucxo sxeulis mqone pacientebi, an
pacientebi,
romelTac aReniSnebaT gamonayari kanze Tanxlebuli hipotenziiT.

ABC
Hhaergamtari gzebis, sunTqvis da cirkulaciis swrafi Sefaseba

uzrunvelhyavi haergamtari gzebis gamtaroba (ventilacia, sanacia)


BLS ALS

9
Tu saWiroa moiTxove kvalificiuri uzrunvelyavi sasunTqi gzebis gamavloba
speializirebuli brigadis daxmareba (Tu aseTi *1
arsebobs) 
 
mkurnal eqimTan SeTanxmebis Semdeg daexmare daiwye ekg-s monitoringi, Tu
pacients danidaniSnuli sainhalacio saSualebis adgili aqvs ariTmias, gamoiyene Sesabamisi
miRebaSi ariTmiis protokoli
 
moaTavse pacienti komfortul mdgomareobaSi, mousmine sunTqvas, mstvinavi sunTqvis
Tbil garemoSi, pacientis transporti moaxdine dros – albuteroli 2,5mg/3 ml natriumis
mSobelTan erTad (Tvalyuri adevne qloridSi inhalaciurad.
haergamtari gzebis finqcias, nevrologiur 
statuss da sasicocxlo niSnebs) intarvenurad natriumis qloridis
 SemanarCunebeli siTxe (saSualo an mZime
SemTxvevebSi)

moaTavse pacienti komfortul
mdgomareobaSi,
Tbil garemoSi, pacientis transporti
moaxdine
mSobelTan erTad (Tvalyuri adevne
haergamtari gzebis finqcias,
nevrologiur statuss da sasicocxlo niSnebs)

Semdgomi mkurnaloba

kvalificiuri speicalizirebuli brigadisTvis Setyobineba misaRebia Tu:


asaki >7 w
arsebobs asTmis an filtvebis qronikuli obstruqciuli daavadebis anamnezi
sunTqvis ukmarisoba, romelic umjobesdeba 1 SesunTqva albuterolis Semdeg.
Jangbadis saturacia aris >94% niRbiT miwodebuli JangbadiT.
normaluri sasicocxlo niSnebiT
epinefrinis ar saWiroebs
dawyebulia pacientis transportireba hospitalSi

10
samkurnalo RonisZiebebi (variantebi):
mstvinavi sunTqva – miewodos albuteroli 2,5 mg/3 ml fiziologiur xsnarSi
gaxsnili nebulaizeriT uwyvetad.
stridori – nebulaizeriT fiziologiuri xsnaris orTqlis miwodeba.
stridori an mstvinavi sunTqva ar aris – epinefrini 5 mg (1:1000) nebulaizeriT
an 0,01 mg/kg kanqveS.
maqsimaluri doza 0,35 mg.
*1 intubacia Semoinaxe im pacientisTvis visac aqvs daqveiTebuli mentaluri
statusi da respiratoruli aresti, sxva SemTxvevaSi agresiulad umkurnale
medikamentebiT sanam gadawyvet intubacias!
xarisxis Semowmeba:
e.t.milis mdebareobis Semowmeba, sawyisi SaO2, pasuxi Terapiaze,
sunTqvis xmianoba. pacientis mdgomareoba SaO2
mkurnalobis Semdeg

Semoklebebi:

BLS – sicocxlis SenarCunebis sabaziso gaidlaini

ALS _ sicocxlis SenarCunebis daxvewili gaidlaini

ABC – A -sasunTqi gzebis gamavlobis uzrunvelyofa

B- sunTqvis uzrunvelyofa

C- cirkulacia (Sefaseba, uzrunvelyofa maT Soris gul-filtvis


reanimacia)

SaO2 - sisxlis JangbadiT gajereba (saturacia)

fqod - filtvebis qronikuli obstruqciuli daavadeba (COPD)

siTxis sadRe-Ramiso moTxovnilebis Sevseba - siTxis sadRe-Ramiso


moTxovnilebis miwodeba intravenurad Tanabari siCqariT (mag.: 10 kg-ian bavSvs
ekuTvnis 1000 ml/24 saaTSi, vusxamT i.v. 40-42 ml/sT-Si siCqariT).

11
siTburi dakvra

sicocxlisaTvis saSiSi mdgomareobaa, rodesac haeris maRali temperaturisa


da tenianobis gamo darRveulia siTbos gacema.
damaxasiaTebelia klinikuri niSnebis triada:
1. cxeli, mSrali kani, oflis gareSe.
2. hiperTermia reqtaluri temperatura >41 gradusamde C
3. nevrologiurad-Tavis Zlieri tkivili, agzneba,gulyra,koma.
sxva simptomebidan damaxasiaTebelia taqikardia, arteriuli hipotonia,oligo-
anuria,RviZlis funqciuri ukmarisoba.
laboratoriulad unda ganisazRvros sisxlSi eleqtrolitebi,
kreatinini,glukoza,Sardovana, azoti, proTrombinis dro,transaminazebi da
sxva.
mkurnaloba: 1.sasunTqi gzebis gamavlobis aRdgena.
2. saswrafod gagrileba civi wylis abazanaSi.
3. infuzuri Terapia grili xsnarebiT, diuretikebis fonze, diurezis
kontroliT.
4. gulyris sawinaaRmdegod fenobarbitali 10 mg/kg an fenitoini 15-20 mg/kg.

hipoTermia

mdgomareoba, romlis drosac sxeulis temperatura ar aRemateba


35 graduss C, viTardeba ZiriTadad daxrCobis dros.
hipoTermiis fonze iTrguneba sasicocxlo organoebis funqciebi.
30 gr. viTardeba disriTmia, 30-ze qvemoT parkuWovani ariTmia da
fibrilacia, 26 gr. kardioaresti viTardeba.
cnobiereba dabindulia, gugebi gafarToebuli, SesaZloa ganviTardes
komatozuri mdgomareoba.
laboratoriulad unda ganisazRvros sisxlSi eleqtrolitebi,
kreatinini,glukoza,Sardovana, azoti, proTrombinis dro,transaminazebi,
gulmkerdis rentgenografia da sxva.
mkurnaloba: 1. aucilebelia pacientis garegani gaTboba Yyvela saSualebebiT.
Tu uSedego aRmoCnda
2. Semdeg Sinagani GgaTboba- infuzuri Terapia Tbili xsnarebiT.
msxvili nawlavisa da Sardis buStis, kuWis gamorecxva 40-42 gr.
fiziologiuri xsnariT.
paralelurad tardeba reanimaciuli RonisZiebebi saWiroebis farglebSi.

12
infuzuri Terapiis principebi pediatriaSi

infuzuri Terapia miznad isaxavs:


1. mocirkulire sisxlis moculobis aRdgenas.
2. sisxlis reologiuri Tvisebebis gaumjobesebas.
3. metabolizmis mowesrigebas.
4. parenteralur kvebas.
5. dezintoqsikacias.
infuzuri Terapiis Casatareblad aucilebelia programis Sedgena, anu
gadasasxmeli siTxeebis raodenobisa da Semadgenlobis gamoangariSeba unda
moxdes yvela pacientisaTvis individualurad da eyrdnobodes konkretuli
pacientis kliniko- laboratoriul monacemebs.
infuzuri Terapiis programa unda iqnes Sedgenili yovel 24 saaTSi erTxel.
infuzuri Terapiis sruli programa iTvaliswinebs:
1. organizmis sadReRamiso fiziologiur moTxovnilebis dakmayofilebas
wyliTa da eleqtrolitebiT.
2. wylisa da eleqtrolitebis arsebuli deficitis Sevsebas.
3. mimdinare paTologiuri danakargebis aRdgenas.
sayuradReboa , rom Tu pacients peroralurad SeuZlia miiRos siTxis saWiro
raodenoba, infuzur Terapias ar vatarebT.
samive komponentis daangariSebis Semdeg ,Sedegebs vajamebT da
vRebulobT infuziisaTvis saWiro siTxis sadReRamiso raodenobas.
siTxis gamoangariSebul raodenobas vaklebT im raodenobas,
romelsac pacienti peroralurad Rebulobs. darCenil raodenobas
intravenurad vasxamT 24 saaTis ganmavlobaSi.
rogor vangariSobT siTxis fiziologiur moTxovnilebas siTxeze(wyalze)
wonis pirvel 10 kg -100ml/kg
meore 10 kg-50ml/kg
wona> 20 kg- 20ml/kg
mag. bavSvi iwonis 35 kg. pirvel 10 kg ekuTvnis 100ml/kg anu 1000 ml,
meore 10 kg 10×50 =500 ml.
danarCen 15 kg 15×20 = 300ml.
e.i. sul saWiroa 1000+500+300=1800ml
axalSobilebSi hipovolemiis dros intravenurad unda gadaesxas pirvel dRes
60 ml/kg dReSi, meore dRes- 90 ml/kg, mesame 120 ml/kg, Semdeg 150-180 ml/kg.
eleqtrolitebis fiziologiuri sadReRamisomoTxovnileba
mocemulia qvemoT:
Na-2-4 meqv/100 ml
K- 2-3 meqv/100 ml
fiziologiur pirobebSi miRebul wyalsa da marilebs bavSvi
yoveldRiurad kargavs filtvebis, kanis, kuW-nawlavis da
13
Tirkmelebis gziT. eleqtrolitebis ZiriTadi regulireba
xdeba TirkmelebiT, romlebic uzrunvelyofen siTxis ZiriTadi
masis gamotanas organizmidan.
sadReRamiso fiziologiuri danakargebi yovel 100ml/siTxeze
perspiraciiT 15 ml
kanis gziT 30 ml
fekaliebiT 0-5ml
SardiT 50-55ml

deficitis daangariSeba xdeba dehidrataciis xarisxis mixedviT.


aseve mniSvnelovania pacientis wonis dakleba daavadebamde arsebul
wonasTan SedarebiT. arsebobs eqsikozis 3 xarisxi. Tu wonis deficiti
Seadgens 5%-s Seesabameba eqsikozis 1 xarisxs, 10% meore da 15%-ze meti
mesame xa risxs. Tu wona daavadebamde cnobili ar aris vangariSobT
zeifertis formuliT Ht maCveneblis mixedviT.

Ht warmoadgens sisxlis formiani elememtebis Sefardebas plazmasTan.


dehidrataciis dros misi maCvenebeli imatebs. Ht asakobrivi normebia:
axalSobilebi 50-60, 1wlis 40-45, 1-3 wlis 35, 4-10 wlis 35-40, mozrdilebi-
35-48.
misi normis daangariSeba aseve xdeba hemoglobinis mixedviT
Ht = Hb(erT) / 6 × 3,3.
siTxis deficitis daangariSeba Ht –is mixedviT Semdegnairad xdeba:
( Ht W- Ht n)/ Ht W × MM(kg) / 5
arsebobs dehidrataciis 3 tipi: izotonuri, rodesac eleqtrolitebi
da siTxe proporciulad ikargeba, hipertonuli, rodesac wylis danakargi
aRemateba eleqtrolitebis danakargs, hipotonuri, rodesac eleqtrolitebis
danakargi aRemateba wylis danakargs.
eleqtrolitebis Semcveloba sisxlis plazmaSi normis farglebSi aseTia
Na- 135- 145 meqv/l
K 3,5-5,5 meqv/l
Ca- saerTo done 2-2,5 mmol/l (ionizirebuli-0,98-1,25mmol/l)
Ca- gadasxmis Cvenebaa:
1. dadasturebuli ionizirebuli hipokalcemia.(<0,75 mmol/l)
2. hiperkalemia.
3. kalciblokatorebis gverdiTi efeqtiT gamowveuli hipotonia,
bradikardia.
eleqtrolitebis gadasasxmeli raodenobis daangariSeba xdeba Semdegnairad:

Na- meqv/l= 0,6×M kg×(140- Na W)

14
K meqv/l = 0,3×M kg×(4,5- K W)
Na- 2-4 meqv/100ml

K- 2-3 meqv/100ml

Na deficiti aris rodesac Na < 135

gadasasxmeli izotonuri xsnaris raodenobis gansazRvra Na

deficitis mixedviT:

Na deficiti(meqv) = 0,5(gogonebSi) x M(kg) x ( 140- meqv/l – arsebuli Na )

0.6(vaJebSi)

100 ml 0,9% natriumis qloridi Seicavs 17 meqv Na.

K deficiti aris rodesac K < 3,5

K - deficiti(meqv) = 0,3 x M(kg) x( 4,5- arsebuli K )

100 ml 3% kaliumis qloridi Seicavs 36 meqv K.

Ca deficitis dros ionizirebuli Ca <0,75 mmol/l

koreqcia:

Ca gluconatis 10% xsnaris dozireba:

axalS. 100-150 mg/kg intravenurad 8 sT-Si erTxel.

bavSvebSi 50-100 mg/kg intravenurad 8 sT-Si erTxel.

Ca Chloratis 10%

15
axalS. 33-50 mg/kg intravenurad 8 sT-Si erTxel.

bavSvebSi 15-33 mg/kg intravenurad 8 sT-Si erTxel.

mmol/l : 4 = mg/dl

mg/dl x 0,25= mmol/l

mimdinare paTologiuri danakargebis daangariSeba gulisxmobs


im danakargebis daangariSebas, romelic mimdinareobs inf.Terapiis
msvlelobis dros. aseTebia:
1. 37 gr-is zemoT temperaturis yovel 1 gr. momatebisas
emateba10ml/kg/dReSi.
2. qoSinisas, yovel 10 sunTqvaze (normis zemoT) emateba10ml/kg/dReSi.
3. msubuqad gamoxatuli diareisa da Rebinebis dros emateba 20-
30ml/kg/dReSi.
4. zomierad gamoxatuli diareisa da Rebinebis dros emateba50-
100ml/kg/dReSi.
5. mkveTrad gamoxatuli diareisa da Rebinebis dros emateba120-
140ml/kg/dReSi.
gadasasxmeli siTxis daangariSeba damwvrobis dros:
4ml×wonaze×damwvrobis zedapiris farTze.
gadasasxmel xsnarebs virCevT eqsikozis tipis mixedviT. ZiriTadad
gamoiyeneba kristaloidebi(ringeri, fiziologiuri xsnari, glukoza an
deqstroza 5,10% iani). magram unda gaviTvaliswinoT, rom gadasasxmeli siTxis
1/4 unda koloiduri iyos, raTa mocirkulire sisxlis moculoba SevavsoT da
SevinarCunoT kristaloidebis gadasxmisas. koloidebidan gamoiyeneba
aminomJavebis xsnarebi, albumini 5 an 10%-iani, axladgayinuli plazma dasxva.

metaboluri darRvevebi

miuxedava imisa, rom mJava tutovani wonasworobaze mravali arasasurveli


faqtori moqmedebs ,pH sakmaod myari sididea da am mudmivobas uzrunvelyofs
organizmis buferuli sistemebi. maT Soris yvelaze mZlavri aris

16
bikarbonatuli sistema, romelic akavSirebs filtvebisa da Tirkmelebis
muSaobas naxSirmJavas disociaciis reaqciiT.
pH mJavianobis mxares gadaxrisas filtvebi iwyeben Co2-is gaZlierebul
gamoyofas hiperventilaciis gziT. xolo Tirkmelebi SardSi zrdian
wyalbadis ionebis koncentracias, riTac mJava-tutovani mdgomareoba
wonasworobaSi rCeba. tutianobis mxares gadaxrisas, ki piriqiT filtvebi
ikaveben Co2-s, xolo Tirkmelebi wyalbadis ionebs.
reanimaciis procesSi sainteresoa arteriul sisxlSi gazebis gansazRvra,
magram zogjer es ver xerxdeba da xdeba kapilaruli, an venuri sisxlis
gamokvleva gazebze. samive SemTxvevaSi maCveneblebi gansxvavebulia
erTmaneTisagan. gansakuTrebiT Co2 da O 2 parcialuri Semcvelobaa aris
gansxvavebuli.

sisxlSi gazebis Semcvelobis parametrebi:

pH-art- 7,35-7,45 mm Hg

pH venuri- 7,33-7,4 mm Hg

pH kapil. 7,33-7,4 mm Hg

p CO2-art.- 35-45 mm Hg

p CO2 venuri 45-55 mm Hg

p CO2 kapil. 40-48 mm Hg

p O2-art.- 90-100 mm Hg

p O2 venuri 30-50mm Hg

p O2 kapil. 38- 4 2mm Hg

Be- (-3) (+3) tutovani rezervi


misi dadebiTi mniSvneloba gviCvenebs tuteebis siWarbes, uaryofiTi ki
mJavebis siWarbes.
darRvevis mixedviT arCeven metabolur da respiratorul acidozs, agreTve
metabolur da respiratorul alkalozs.
acidozis dros xdeba gadaxra marcxniv, anu pH Semcirebulia <7,35-ze.
respiratorulis koregireba saWiroa ventilaciis problemebis mogvarebiT,

17
anu adeqvaturi ventilaciiT. metaboluri ki saWiroebs garda ventilaciis
mowesrigebisa, natriumis bikarbonatis intravenurad Seyvanas. misi Seyvana
rekomendirebulia mxolod im SemTxvevebSi, Tu gansazRvrulia sisxlSi gazebi
da dadasturebulia metaboluri acidozi. winaaRmdeg SemTxvevaSi misi Seyvana
pacientis mdgomareobas kidev ufro daamZimebs da ratom?
sodis saboloo daSlis produqtebia CO2 da H2O. respiratoruli acidozis
dros organizmSi isedac Warbadaa CO2 da araadeqvaturi ventilaciis
pirobebSi(hipoqsia), arasaWiroebis dros misi Seyvana kidev ufro moumatebs
CO2 dones, rac gamoiwvevs uku reaqcias, anu pacientis mdgomareobis damZimebas.
misi Seyvanisas aucilebelia iyos adeqvaturi ventilacia. dozireba 1-2 meqv/kg.
unda SeviyvanoT Zalian nela ,
sasurvelia infuzomatiT, did ganzavebaSi da magistralur sisxlZarRvebSi.
ara SeiZleba misi Seyvana endotraqealurad kaustikuri efeqtis gamo.
alkalozis dros xdeba pH momateba > 7,45. respiratorulis mizezs
warmoadgens hiperventilacia, am dros naxSirorJangis done sisxlSi
qveiTdeba. misi koreqcia mdgomareobs gamomwvevi mizezis moxsnaSi da
adeqvaturi ventilaciis SerCevaSi. metaboluri alkalozis mizezebi SeiZleba
iyos Seupovari Rebineba,diuretikebis an steroidebis xangrZlivi mireba,
sodis araadeqvaturi Seyvana. koregireba mdgomareobs hipokalemiis
koregirebasa da adeqvaturi infuzuri Terapiis SerCevaSi. agreTve diakarbi
iniSneba peroralurad 5 mg/kg erTxel dReSi yoveldRe an dRegamoSvebiT.
alkalozi ufro Znelad eqvemdebareba koreqcias, vidre acidozi.

pediatriuli tramvis qulebi

komponenti +2 +1 -1 qulebi
wona >20kg 10-20 kg <10kg
haergamtaroba normaluri SenarCunebuli ar aris
SenarCunebuli
sist art. >90 50-90 <50
wneva sxivis Zvalze saZile palpaciiT ar
arteriaze isinjeba
cns srul gaZnelebulia koma
gonebazea kontaqti
motexiloba ar aris daxuruli an mravlobiTi
saeWvo daxuruli an
motexilobaze Ria
Wriloba ar aris mcire didi
penetrirebuli
an damwvroba
18
>10%

qulebis jami
9-12 mcire tramva
6-8 sasicocxlo funqciebis SesanarCuneblad saWiroebs tramvis centrSi
moTavsebas
0-5 saWiroebs tramvis centrSi moTavsebas
< 0 saWiroebs uaxloes klinikaSi moTavsebas

apnoe da Cvilis uecari sikvdilis sindromi

apnoe aris sunTqvis ukmarisoba, rodesac respiratoruli pauza


grZeldeba 20 wami an meti, mas erTvis cianozi, bradikardia (<80 naklebi);
arsebobs apnoes saxeobebi: centraluri da obstruqciuli.

centraluri (araobstruqciuli) apnoes dros inspiracia da airis nakadis


SesunTqva ar aRiniSneba; obstruqciuli apnoes dros inspiracia xorcieldeba,
magram araadeqvaturi da haeris mTeli CasunTquli nakadi ver aRwevs
filtvebamde zeda sasunTqi gzebis daxSobis gamo.

perioduli sunTqva aris 3 epizodi respiratoruli pauzisa 3 wamiani an


meti xangrZlivobis, 1 wuTiani SualediT, regularuli sunTqvis 20 wamiani
xangrZlivobiT. filtvis mwvave dazianeba_ aSkara sicocxlisaTvis saSiSi
epizodia, romlisTvisac damaxasiaTebelia cianozi, hipotonia, moxrCoba,
rodesac mis gamomwvev mizezebs ver adgenen mas axalSobilTa apnoes uwodeben.

Cvilis uecari sikvdilis sindromi aris uecari sikvdili, romlis


mizezis dadgena ver xerxdeba. mizezis dadgena mxolod paTanatomiurad
xerxdeba, an istoriis ganxilviT.

Cvilebi Zilis dros ZiriTadad zurgze wvanan, rac SIDS-is mizezi xdeba;
Tumca SesaZlebelia mucelze wolis drosac ganviTardes SIDS; mniSvneloba
aqvs dedis anamnezs, perinatalur infeqciebs, Tandayolil infeqciebs,
sindromebs (daunis, pier-robanis da sxva), filtvebis daavadebebs, gulis
Tandayolil daavadebebs, dedis mier medikamentebis gamoyenebas, sigaretis
mowevas, travmebs da sxva.

saWiroa laboratoriuli skrining-testebis Catareba _ sisxlis saerTo


analizi, eleqtrolitebi, glukoza, Sardovana, kalciumis done,
19
pulsoqsimetria, arteriul sisxlSi gzebis gansazRvra; Zilis dros
dakvirveba, Zilis Seswavla.

saWiroa Cvilebis bariumiT gamokvleva _ gastroezofaguri refleqsis


(GER), an traqeoezofaguri fistulis dasadgenad.

GER xSirad iwvevs laringospazms; zeda sasunTqi gzebis obstruqcia


moicavs makroglosias, didi zomis tonzilebs, adenoidebs, faringealur da
retrofarengealur moculobebs, pier-robinis sindroms, qoanebis stenozs,
atrezias, epiglotits, supraglotur moculobebs; SemTxvevaTa 50%-Si apnoes
mizezis dadgena ver xerxdeba. zemoT CamoTvlil kvlevebs vatarebT
axalSobilebSi, romelTac raime simptomatika aqvT gamoxatuli.

SIDSE _ ganviTarebis yvelaze xSiri mizezi aris GER _ 12%; krunCxva 5%;
pnevmonia an bronqioliti 5%; metaboluri darRvevebi 2%; meningiti an
encefaliti 1%.

apnoe respiratoruli paTogenebidan xSirad dakavSirebulia


respiratorul-rincitialur virusTan, yivanaxvelasTan da qlamidiasTan. SIDS-
is ganviTarebaSi sam kviraze mcire asakis dRenaklebi maRali riskis jgufs
miekuTvnebian.

agreTve 2-4 Tvemde _ maRali riskis jgufia; saerTod SIDS-is ganviTarebis


91% _ 6 Tvemde asakobriv jgufSi modis.

SIDS-is SemTxvevaTa sixSire 1000 cocxladSobilidan 0,5- axalSobilia.

febriluri gulyra

viTardeba maRali temperaturis fonze, uxSiresad virusuli infeqciebis


dros. tonur-klonuri xasiaTisaa. asaki ZiriTadad 6 Tvidan 3 wlamde.
ar SeiZleba grili oynis gakeTeba hiperTermiis winaaRmdeg sabrZolvelad.
saWiroa hiperTermiis gamo dainiSnos antipiretiuli saSualebebi, aseve
ramdenime dRis ganmavlobaSi, hiperTermiis pirobebSi diazepamis daniSvna
peroralurad. gulyris dros ukeTdeba diazepami 0,1 ml/kg intravenurad
(gadaudebeli daxmarebis an reanimaciis ganyofilebaSi). intramuskularulad
misi daniSvna ar SeiZleba, vinaidan iwvevs qsovilebis nekrozs.
pirveli epizodis dros ar aris rutinulad mowodebuli eeg kontroli.

20
epistatusi

letaluri gamosavlis prevencia damokidebulia ABC reanimaciuli


RonisZiebebis adeqvatur da droul Catarebaze.
mkurnalobis mizania ventilaciisa da oqsigenaciis normalizeba
da krunCxvis Sewyveta.
intravenuri kaTeterizacia.
garda reanimaciuli RonisZiebebisa saWiroa benzodiazepinebis jgufis
( swrafi moqmedebis) Seyvana diazepami 0,1 –0,4 mg/kg 1-4 wT-is ganmavlobaSi,
maqsimum 10 mg.
fenitoini (xangrZlivi moqmedebis) 15-20 mg/kg,kombinaciaSi
benzodiazepinTan. ekg da eeg kontroli.
fenobarbitali 10-20 mg/kg. i/v 10-15 wT-is ganmavlobaSi, gulyris moxsnis
Semdeg rCeba SemanarCunebeli doza 5 mg/kg dReSi.
an iniSneba barbituratebi wveTovnad ganzavebiT 1:1 fiziologiur xsnarTan.
hipoglikemiis dros 25% glukoza swrafad 2ml/kg, hipokalcemiis dros 10%
xsnari 4ml/kg.

krunCxva (pacientebi < 16 welze) + (pediatriuli)

prehospitaluri mizani: saWiroa moxdes Careva raTa SevaCeroT aqtiuri, rekurentuli

an persistirebadi krunCxva. unda davicvaT pacienti aspiraciisagan, fizikuri da gare-

mo damazianebeli faqtorebisagan. aseve saWiroa Tavis tvinis proteqcia, radganac Se-

saZlebelia ganviTardes Jangbadis da glukozis deficiti.

Cvenebebi: yvela pacienti romelsac aReniSneba aqtiuri krunCxva, krunCxviTi aqtivoba bolo 1 saaTis
ganmavlobaSi da ar aqvs winamorbedi epilefsiis amnamnezi. pacientebi, romlebsac aReniSnebaT
cnobierebis darRveva romelic asocirebulia Tvalis deviaciasTan; nawlavis da/an Sardis buStis
moqmedebaze kontrolis dakargva; sxeulis uneblie, riTmuli an tonuri moZraobebi

ABC-is swrafi Sefaseba

21
darwmundi sasunTqi gzebis gamavlobaSi

(ventilacia da sanacia saWiroebisas)

kisris an Tavis travmaze eWvis SemTxvevaSi, daicavi kisris malebi

aqtiuri krunCxva: daicavi pacienti post-iqtaluri: moaTavse

TviTdazianebisagan ,,usafrTxo,, poziciaSi (verdze)

BLS ALS

aqtiuri krunCxvisas, gamoiZaxe soecializirebuli aiyvane monitoringze, gansazRvre

daxmareba (Tu aseTi aris) ekg, da ariTmiis SemTxvevaSi gamoi

yene Sesabamisi protokoli

izrune sakaciT transportirebaze daiwye i.v. kristaloidebis infuzia

(awarmoe sasicocxlo niSnebis monitoringi, (aiRe sisxli analizisTvis)

sasunTqi gzebi, nevrologiuri statusi)

sisxlSi glukozis done: *1

Tu < 60 mg/dl Seiyvane glukoza i.v.

axalSobilebi: glukoza 10% 5 ml/kg

12 wlis da < glukoza 25% 2 ml/kg

12 wlis > glukoza 40% 1 ml/kg

Tu i.v. midgoma SeuZlebelia,

Seiyvane i.m. glukagoni 0,1 mg/kg maqs. 1mg

Tu aqtiuri krunCxva grZeldeba > 1 wT ,

diazepami 0,1 mg/kg (Seiyvane nela, 2 wuTis ganm.) *2

Tu i.v. midgoma ar aris, reqtalurad 0,5 mg/kg *3


22
Tu pacienti isev ugonodaa:

SearCie pozicia, aventilire da daaintubire saWiroebisas

izrune sakaciT transportirebaze

(awarmoe sasicocxlo niSnebis monitoringi,

sasunTqi gzebi, nevrologiuri statusi)

Semdgomi mkurnalobis gegma

& konsultacia telefoniT specialistTan

krunCxva ganviTarda bolo 1 saaTis manZilze da winamorbedi epilefsiuri anamnezis ararseboba

potenciurad morCenadi mizezi: hipoqsia, hipotenzia, wamlis Warbi doza, intoqsikacia.

rekurentuli an persistirebadi krunCxva

damatebiTi doza diazepami *2 *3

diazepami miawode manam, sanam ar moixsneba krunCxva, akontrole ar ganviTardes hipoventilacia da


hipotenzia

& ifiqre naloqsonis gamoyenebaze

& miiRe konsultacia telefoniT eqim-konsultantTan an samedicino xelmZRvanelTan

SeniSvnebi:

*1 Tu sisxlis glukozis gansazRvra ver xerxdeba da eWvi gvaqvs hipoglikemiaze, miawode glukoza

kuTvnili dozis mixedviT. an gamoiyene glukagoni

*2 akontrole sunTqvis depresia da hipotenzia

*3 diazepamis reqtalurad miwodebisas, gamoiyene Sprici da periferiuli kaTeteri (nemsi ara!)

xarisxis maCveneblebi

23
cnobierebis done sasicocxlo niSnebi da art. sisxlis saturacia Terapiaze pasuxi

pacientis mdgomareoba

Semoklebebi:

BLS – sicocxlis SenarCunebis sabaziso gaidlaini

ALS _ sicocxlis SenarCunebis daxvewili gaidlaini

ABC – A -sasunTqi gzebis gamavlobis uzrunvelyofa

B- sunTqvis uzrunvelyofa. C- cirkulacia (Sefaseba, uzrunvelyofa maT Soris gul-


filtvis reanimacia)

komatozuri mdgomareobebi

koma aris mdgomareoba, rodesac adamiani imyofeba ugono mdgomareobaSi,


kontaqtSi Sesvla SeuZlebelia, magram sasicocxlo funqciebi met-naklebad
SenarCunebuli aqvs. misi mizezebi sxvadasxva SeiZleba iyos : metaboluri
(RviZlismieri, Tirkmlis mieri, diabeturi), nevrologiuri(tramva, cns
baqteriuli an virusuli infeqciebi, insulti), intoqsikacia
( medikamentozuri da sxva).
skriningis TvalsazrisiT saWiroa sisxlSi ganisazRvros glukoza,
eleqtrolitebi, kreatinini, Sardovana, narCeni azoti, RviZlis funqciebi,
proTrombinis indeqsi,lumbaluri punqcia, kompiuteruli tomografia da
sxva. diagnozis dazustebisas saWiroa Sesabamisi mkurnalobis Catareba.
nevrologiuri statusisa da komis simZimis xarisxis dasadgenad gamoiyeneba
e.w. glazgos komis skala.
igi dafuZnebulia Semdeg 3 niSanze:
Tvalebis gaxela, verbaluri reaqcia, motoruli reaqcia.

glazgos komis skala

24
mozrdili, bavSvi, axalSobili, Cvili
Tvalebis spontanuri, mizanmimarTuli 4
gaxela
reaqcia xmaze 3

reaqcia tkivilze 2
reaqcia ar aris 1
verbaluri kiTxvaze adeqvaturad pasuxobs, 5
reaqcia sicili,titini, mzeris gayoleba
kiTxvaze abneulad 4
pasuxobs(dizorientirebulia),
gamaRizianebeli tirili
15 qula –
kiTxvaze araadeqvaturad pasuxobs, 3 naTeli
tirili tkivilze cnobiereba,
warmoTqvams gaugebar bgerebs, 2 13-14 qula
kvnesa tkivilze stupori, 9-
12 qula-
ar laparakobs, 1
sopori, 4-8
pasuxi ar aris
qula koma,
motoruli asrulebs miTiTebebs, 6
3 qula
reaqcia spontanuri moZraoba
Tavis
mizanmimarTuli moZraoba(tkivilze), 5
tvinis
mocileba Sexebaze
qerqis
sikvdilis
mocileba(tkivilze)/ amoZravebs 4
realuri
kidurebs
saSiSroeba.
tkivilze paTologiuri 3
moxra(dekortikacia)
tkivilze paTologiuri 2
gaSla(decerebracia)
moZraoba ar aReniSneba 1

parkuWovani fibrilacia, upulso parkuWovani taqikardia (pacientebi <16 w)


(pediatriuli) +

Pprehospitaluri mizani: sworad amocnoba da drouli eleqtroSokis Sesruleba, Tu sawyisi


defibrilacia uSedego aRmoCnda, Sesruldes oqsigenirebuli sisxliT perfuziis gasaumjobesebeli
RonisZiebebi, Semcirdes parkuWis gaRizianeba
Cvenebebi: gulis gaCereba bavSvebSi, romelic daiwyo parkuWovani fibrilaciiT an
upulso parkuWovani taqikardiiT.
25
am jgufSi ar Sedian: travmuli da hipoTermiuli gulis gaCerebis mqone pacientebi

Hhaergamtari gzebis, sunTqvis da cirkulaciis swrafi Sefaseba (ABC)



BLS ALS
pacientebSi romelTa asaki <8 w. an wona > 25kg. swrafad Seafase riTmi
gaaqtiure 
avtomaturi defibrilatori (AED) da misdie defibrilacia 2 j/kg *1
xmovan signals 
 gaagrZele g-f reanimacia dauyonebliv da Se-
defibrilacia (AED)xmovani signalis mixedviT asrule kardiopulmonaruli reanimaciis
 5 cikli
daiwye g-f reanimacia da gadaamowme pacientis 
mdgomareoba yovel wuTSi defibrilacia 4 j/kg
 
Ddefibrilacia xmovani signalis mixedviT gaagrZele g-f reanimacia
 
Mmoamzade pacienti satransportod daaintubire da daiwye ventilacia *2
 miawode intravenurad an Zvals SigniT *3
&gaagrZele reanimacia da defibrilacia fiziologiuri xsnari siTxis sadReRamiso
moTxovnilebis Sesavsebad

epinefrini 1:10,000 0,01 mg/kg ZvalSi an
intravenurad an
epinefrini 1:1000 0,1 mg/kg endotraqeulad
3 – 5 wuTSi erTxel *4 &

gaagrZele reanimacia dauyonebliv da Se-
asrule kardiopulmonaruli reanimaciis
5 cikli

defibrilacia 4 j/kg

gaagrZele reanimacia

lidokaini 1 mg/kg ZvalSi an intravenurad an 2
mg/kg endotraqeulad

amiodaroni 5 mg/kg ZvalSi an intavenuri
bolusi an lidokaini 0,5 mg/kg ZvalSi an
intravenurad an 1 mg/kg endotraqeulad *5

defibrilacia

g-f reanimacia
 epinefrini

samkurnalo RonisZiebebi (variantebi): mraval mizezs unda vumkurnaloT erTdroulad

hipoqsia: ventilacia 100%-iani JangbadiT

hipoTermia: moaSore yovelgvari sveli tansacmeli, gamoiyene Tbili gadasasxmeli xsnarebi.

26
hipoglikemia: deqxtroza 25% 1 g/kg

hipovolemia: natriumis qloridis bolusi 20 ml/kg

daWimuli pnevmoToraqsi: gulmkerdis dekompresia

hiperkalemia &: 10% kalciumis qloridi 20 mg/kg ZvalSi an intravenuli bolusis saxiT
(maqsimaluri erTjeradi doza 500 mg) an natriumis bikarbonati1 meq/kg ZvalSi an
intravenurad.

acidozi &: natriumis bikarbonati 1 meq/kg ZvalSi an intravenurad.

gulis tamponada &: 20 ml/kg natriumis qloridis bolusi.

narkotikuli intoqsikacia &: natriumis bikarbonati 1 meq/kg ZvalSi an intravenurad. *6

an naloqsoni 0,1 mg/kg <5 w an <20 kg. naloqsoni 2 mg Tu >an= 5 w an >an= 20 kg. *7

Torsades de pointes &: magnezia 25 - 50 mg/kg ZvalSi an intravenurad maqs. 2 g. *8

hipomagnemia &: magnezia 25 - 50 mg/kg ZvalSi an intravenurad maqs. 2 g.

SeniSvnebi:

*1 defibrilaciisTvis aRniSnuli energiis done mowodebulia monofazuri Sokis dros,


bifazuri Sokis dros energiis dabali donis miwodebacaa SesaZlebeli samedicino
xelmZRvanelTan SeTanxmebis Semdeg.

*2 unda ganxorcieldes maqsimum 2 intubaciis mcdeloba TiToeuli samedicino personalis


mier, Tu intubacia da ventilacia ver xerxdeba, saWiroa 2 piris mier Sesrulebuli ambu
niRbiT ventilacia.

*3 sasurveli intravenuri midgoma unda iqnes miRweuli. SesaZloa ZvalSida infuziis da


ineqciebis Sesruleba ZvalSida an msxvili intravenuri kaTeteris gamoyenebiT wina
proqsimalur antekubitalur fosoSi. ZvlaSida an intravenuri wamlebi Seyvanili unda iqnes
swrafad bolusis saxiT. Tu pacientis riTmi gardaiqmneba supraventrikulurad
antiariTmiuli saSualebis Seyvanamde, Seiyvane lidokaini 1 mg/kg ZvalSi an intravenurad an 2
mg/kg endotraqeulad.

*4 gamoiyene epinefrinis maRali dozebi (1:1000) 0,1 – 0,2 mg/kg meore da momdevno ineqciisas.

*5 lidokaini 0,5 mg/kg ZvalSi an intravenurad dsaSvebia nacvlad amiodaronisa 5 mg/kg.

*6 rekomendirebulia aspiriniT an tricikluri antidepresantebiT intoqsikaciis dros.

*7 moeride naloqsonis mravlobiT dozebs (meti 2 mg) sanam:

narkotikuli intoqsikacia eWvs gareSea, arsebobs narkotikebis gamoyenebis aSkara niSnebi da


simptomebi da gasulia sakmarisi dro pirveli Seyvanidan efeqtis misaRebad.

27
*8 magniumis sulfati intravenuri bolusis saxiT: 2 g-mde , ganzavdes SpricSi 10 ml
natriumis qloridSi.

& - dareke sakonsultaciod eqim-specialistTan * - SeniSvna

Semoklebebi:

BLS – sicocxlis SenarCunebis sabaziso gaidlaini

ALS _ sicocxlis SenarCunebis daxvewili gaidlaini

ABC – A -sasunTqi gzebis gamavlobis uzrunvelyofa

B- sunTqvis uzrunvelyofa

C- cirkulacia (Sefaseba, uzrunvelyofa maT Soris gul-filtvis reanimacia)

AED – avtomaturi webvadi defibrilatori, eleqtrodebis dawebebis Semdeg TviTon


gamoicnobs riTmis darRvevas da iZleva xmovan signals (brZanebas eleqtroSokis
aucileblobaze)

siTxis sadRe-Ramiso moTxovnilebis Sevseba - siTxis sadRe-Ramiso moTxovnilebis


miwodeba intravenurad Tanabari siCqariT (mag.: 10 kg-ian bavSvs ekuTvnis 1000 ml/24
saaTSi, vusxamT i.v. 40-42 ml/sT-Si siCqariT).

g-f reanimacia (gfr)- gul-filtvis reanimacia (ventilacia da gulis arapirdapiri


masaJi)

Torsades de pointes – multifokaluri parkuWovani taqikardia.

hipoTermiuli gulis gaCereba + (pacientebi <16 w.) (pediatriuli)


mizani: ZiriTad mizans warmoadgens pacientis gaTboba, perfuziisa da ventilaciis uzrunvelyofis
paralelurad.
Cvenebebi: pacientebi romlebic ar pasuxoben da ar gaaCniaT pulsi, sasicocxlo niSnebis ararsebobiT

28
da savarudo hipoTermiiT. pacienti SesaZloa daemsgavsos klinikurad mkvdars gulisa da centraluri
nervuli sistemis funqciis daqveiTebis gamo, is SeiZleba iyos civi da rigiduli, magram reanimacia
mainc unda iqnes dawyebuli. pulsis da sunTqvis mcdelobebis dadgena SesaZloa Zalze rTuli iyos,
ris ris gamoc maTi gamokvleva unda moxdes sruli 30 wamis gamnavlobaSi.

Hhaergamtari gzebis, sunTqvis da cirkulaciis swrafi Sefaseba ABC



BLS  ALS
pacientebSi romelTa asaki >8 w. an wona >25 kg swrafad Seafase riTmi
gaaqtiure AED Tu parkuWovani fibrilacia an upulso
defibrilatori da misdie xmovan signals parkuWovani taqikardiaa – ix. parkuWovani
 fibrilacia, upulso parkuWovani taqikardia
daiwye reanimacia Tu eleqtroSoki naCvenebi ar (pacientebi <16 w) algoriTmi *1
aris 
 daiwye g-f reanimacia
moaxdine pacientis imobilizacia dafaze 
 daaintubire da daiwye ventilacia *2
moaxdine pacientis drouli transporti 
 moaxdine pacientis drouli transporti *3
daiwye pacientis gaTboba 
miawode intravenurad an Zvals SigniT natriumis
qloridi SemanarCunebeli
siTxis saxiT *4

epinefrini 1:10000 0,01 mg/kg ZvalSi an intravenurad
epinefrini 1:1000 0,1 mg/kg endotraqeul milSi

gaagrZele g-f reaminacia

daiwye pacientis gaTboba *3 *5


samkurnalo RonisZiebebi:
moaxdine pacientis transportireba iseT ganyofilebaSi sadac saswrafo eqstrakorporuli
membranuli oqsigenaciis (ekmo- xelovnrui gul-filtvis aparati) saSuleba aris (Tu aseTi
arsebobs). &
Seasrule damatebiTi defibrilacia &
29
miawode damatebiT i.v. siTxeebi &
damatebiTi epinefrinis doza 1:1000 0,1 mg/kg intravenurad/ZvalSi an endotraqeulad 5 wuTSi
erTxel. *6 &
gamoiyene antiariTmiuli saSualebebi. *6
& - gadawyvetilebis misaRebad daamyare kontaqti samedicino xelmZRvanelTan an eqim-
specialistTan
SeniSvnebi:
*1 defibrilaciisTvis aRniSnuli energiis done mowodebulia monofazuri Sokis dros,
bifazuri Sokis dros energiis dabali donis miwodebacaa SesaZlebeli samedicino
xelmZRvanelTan SeTanxmebis Semdeg.
*2 unda ganxorcieldes maqsimum 2 intubaciis mcdeloba, Tu intubacia da ventilacia ver
xerxdeba, saWiroa 2 piris mier Sesrulebuli ambu niRbiT ventilacia an e.w. combi-tube-is
Cadgma an laringealuri niRbis Cadgma..
*3 rekomendirebulia pacientis frTxilad moZraoba, radgan zedmetma uxeSma moZraobebma
SesaZloa parkuWovani fibrilacia gamoiwvios.
*4 sasurvelia intravenuri midgoma iqnes miRweuli. SesaZloa ZvalSida infuziis da
ineqciebis Sesruleba ZvalSida an msxvili intravenuri kaTeteris gamoyenebiT wina
proqsimalur antekubitalur fosoSi. ZvlaSida an intravenuri wamlebi Seyvanili unda iqnes
swrafad bolusis saxiT. Tu pacientis riTmi gardaiqmneba supraventrikulurad
antiariTmiuli saSualebis Seyvanamde, Seiyvane lidokaini 1 mg/kg ZvalSi an intravenurad an 2
mg/kg endotraqeulad.
*5 moacile pacients yovelgvari sveli tansacmeli, siTbos Semdgomi kargvis Tavidan
acilebis mizniT.
*6 Rrma hipoTermiis dros medikamentebis miwodebas Soris dro unda gaxangrZlivdes
sasurveli efeqtis misaRebad. wamlebi da defibrilacia xSirad araefeqturia.

xarisxis maCveneblebi:
gulis gaCerebidan gasuli drois codna, defibrilaciaTa raodenoba axlomdgomi,
saintubacio milis swori mdebareoba, pacientis mdgomareoba romelic asrulebs
g-f reanimacias,
medikamentebis dozireba,
Sesabamisi ganyofilebis arseboba.
Semoklebebi:

BLS – sicocxlis SenarCunebis sabaziso gaidlaini

ALS _ sicocxlis SenarCunebis daxvewili gaidlaini

ABC – A -sasunTqi gzebis gamavlobis uzrunvelyofa

B- sunTqvis uzrunvelyofa

30
C- cirkulacia (Sefaseba, uzrunvelyofa maT Soris gul-filtvis reanimacia)

siTxis sadRe-Ramiso moTxovnilebis Sevseba (siTxis SemanarCunebeli infuzia) - siTxis sadRe-


Ramiso moTxovnilebis miwodeba intravenurad Tanabari siCqariT (mag.: 10 kg-ian bavSvs
ekuTvnis 1000 ml/24 saaTSi, vusxamT i.v. 40-41 ml/sT-Si siCqariT).

AED – avtomaturi webvadi defibrilatori, eleqtrodebis dawebebis Semdeg TviTon gamoicnobs


riTmis darRvevas da iZleva xmovan signals (brZanebas eleqtroSokis aucileblobaze)

g-f reanimacia – gul-filtvis reanimacia (ventilacia da gulis arapirdapiri masaJi)

mocimcime ariTmia, winagulTa TrTolva (AF/A.f ) + (pediatriuli)


prehospitaluri mizani: mTeli Zalisxmeva mimarTuli unda iyos parkuWovani sixSiris
kontrolisken (SesaZlebelia ariTmiis moxsna-sinusur riTmSi gadayvana pre-hospitalur
etapze ver moxerxdes), im mocimcime ariTmiis moxsna, romlis xangrZlivoba 48-sT-ze metia,
zrdis emboliis ganviTarebis risks. parkuWovani riTmis sixSire >220 CvilebSi da>180
mozardebSi saWiroebs gadaudebel kardioversias, ufro dabali sixSiris riTmi kardio
versias ar saWiroebs.

Cvenebebi: pacientebis jgufi mocimcime ariTmiiT da winagulTa TrTolviT, romlebsac


gamoxatuli aqvT maRali parkuWovani riTmi.

Hhipotenziis kriteriumebi

<1Tveze < 60 mmhg

1Tvidan 1wlamde < 70 mmhg

1-dan 10wlamde < 70+(2 х asakze wlebSi)mmhg

>10welze < 90mmhg

ABC-s swrafi Sefaseba

BLS ALS

Tu riTmi>150, arastabiluri *1 & stabiluri *2


daiwye ALS

moamzadeT pacienti sinq. kardioversia0.5-1j/kg dauyeneT i.v. fiz.xsn. -iT


transportirebisTvis siTxis sadReRamiso

31
&kardioversiamde moTxovnilebis infuzia
ganixile premedikaciis
saWiroeba

dauyeneT i.v. fiz.xsnari


sadReRamiso moTxovn.-is infuzia vcadoT vagaluri manevri *3

mkurnalobis variantebi
& sinq. kardioversia & amiodaroni 2,5mg/kg 100mlD5 Tan
araefeqturobis SemTxvevaSi i.v. nela, wveTovnad 20-60 wT-Si.
gavzardoT doza 1-2j/kg-ze

premedikacia

yvela wamalma SeiZleba gamoiwvios hipotenzia an sunTqviTi depresia

& diazepami 0.1mg/kg i.v./i..o. (maqs doza CvilebSi & morfini 1-3mg i.v./i.o.

5mg. mozardebSi10mg) & კეტამინი 6-8მგ/კგ ი.მ. 2მგ/კგ ი.ვ

SeniSvnebi:

*1 kapilaruli avseba > 2wamze, hipotenzia(ix. kriteriumebi), Semcirebuli gulis


wuTmoculoba, Semcirebuli/gamqrali periferiuli pulsacia, civi/cianozuri kidurebi da
kunTebis susti tonusi.
*2 & Tu pacienti stabiluria, daukavSirdi gadaudebeli samed. daxmarebis ganyofilebis eqims
(an eqim specialists-klinikaSi) mkurnalobis variantebisTvis.
*3 valsalvas manevri-auxsnaT pacients rom Seikavos sunTqva(gaiWinTos), an uzrunvelyoT
saxis gacieba - yinuliT.

xarisxis maCvenebeli

sawyisi riTmi regularuli an araregularuli AF da A.f. Ppasuxi Terapiaze Carevaze.

anomaluri riTmis sasicocxlo maCveneblebi Carevis Semdeg. Ppacientis mdgomareoba

xangrZlivoba

Semoklebebi:

BLS – sicocxlis SenarCunebis sabaziso gaidlaini

ALS _ sicocxlis SenarCunebis daxvewili gaidlaini

ABC – A -sasunTqi gzebis gamavlobis uzrunvelyofa

32
B- sunTqvis uzrunvelyofa

C- cirkulacia (Sefaseba, uzrunvelyofa maT Soris gul-filtvis reanimacia)

AF– Atrial Fibrillation- mocimcime ariTmia

Af- Atrial flutter – winagulTa TrTolva

(VT) parkuWovani taqikardia (pediatriuli) +

prehospitaluri mizani: mTeli Zalisxmeva mimarTuli unda iyos am sicocxlisaTvis


saSiSi ariTmiis moxsnisken. swrafi identifიkacia arastabiluri pacientebisa da
swrafi kardioversia. stabiluri pacientebis marTva SesaZlebelia 02 – isa da
antiariTmiuli wamlebis miwodebiT. Cvenebebi:
pacientebi VT-Ti(farTokompleqsiani QRS-is xangrZlivoba e.k.g-ze >3 patara ujredze an
>0,12wamze, win P kbilis ar arsebobiT), pulsiT da qvemoT CamoTvlili sasicocxlo
parametrebiT, saWiroeben gadaudebel kardioversias, ufro dabali riTmi gadaudebel
kardioversias ar saWiroebs.

VT-s sixSire hipotenziis kriteriumebi

infantebi>220wuTSi <1Tveze < 60 mmhg

mozardebi>180wuTSi 1Tvidan 1wlamde < 70 mmhg

1-dan 10wlamde < 70+(2 х asakze wlebSi)mmhg

>10welze < 90mmhg

ABC-s swrafi Sefaseba

BLS ALS

Tu riTmi>150, daiwye arastabiluri *1 & stabiluri *2


ALS

moamzadeT pacienti sinq. kardioversia0.5-1j/kg dauwyeT i.v. fiz.xsn. infuzia


transportirebisTvis (& kardioversiis win
ganixile premedikaciis aucilebloba)

dauwyeT i.v. fiz.xsn. infuzia


sadReRamiso siTxis moTxovnilebiT antiariTmiuli wamlebi

33
amiodaroni an
lidokaini 1mg./kg i.v. nela

mkurnalobis variantebi

& amiodaroni 5mg/kg 100ml D5-Si & lidokaini1mg/kg i.v.nela


i.v. nela, wveTovnad 20-60 wT-Si momdevno doza 0.5mg/kg,
gaimeore 5wT-Si
(maqs.doza 3mg/kg)

premedikacia

yvela wamalma SeiZleba gamoiwvios hipotenzia an sunTqviTi depresia

& მორფინი 0.2მგ/კგ i.v. an ი.მ

& კეტამინი 6-8მგ/კგ ი.მ. 2მგ/კგ ი.ვ

& diazepami 0,1 mg/kg (maqs. erTjeradi

doza CvilebisTvis 5 mg, mozardebisTvis 10 mg)

SeniSvnebi:

*1 kapilaruli avseba>2wamze, hipotenzia(kriteriumebi), gulis dabali wuTmoculobis niSnebi,


Semcirebuli/gamqrali periferiuli pulsacia, civi/cianozuri kidurebi da kunTebis susti
tonusi.
*2 Tu pacienti stabiluria, daukavSirdi gadaudebeli samedicino daxmarebis eqims (klinikaSi)
an eqim specialists mkurnalobis variantebisTvis.

xarisxis maCvenebeli

sawyisi riTmi regularuli an araregularuli VT Ppasuxi Terapiul Carevaze.

anomaluri riTmis sasicocxlo maCveneblebi Carevis Semdeg. Ppacientis mdgomareoba


xangrZlivoba

Semoklebebi:

BLS – sicocxlis SenarCunebis sabaziso gaidlaini

ALS _ sicocxlis SenarCunebis daxvewili gaidlaini

ABC – A -sasunTqi gzebis gamavlobis uzrunvelyofa

B- sunTqvis uzrunvelyofa

34
C- cirkulacia (Sefaseba, uzrunvelyofa maT Soris gul-filtvis reanimacia)

VT – parkuWovani taqikardia

D5 – 5% glukozis xsnari

cnobierebis darRveva/sinkope (pacientebi < 16 welze) + (pediatriuli)

prehospitaluri mizani: pacientis sasunTqi gzebis gamavlobis dacva, etiologiuri faqtoris


identificirebis SemTxvevaSi, Sesabamisi Terapia

Cvenebebi: mentaluri statusis/cnobierebis darRveva (uCveulo qceva, verbalur/mtkivneul gaRizianebaze


pasuxis ararseboba)

gamonaklisebi: Tavis travma, Soki, masiuri travmuli dazianeba, mwvave respiratoruli distresi an
seriozuli ariTmia. dauyovneblis gamoiyene Sesabamisi protokoli Tu pacienti aris: apneaSi,
cianozuri, hipoventilaciisagan cnobiereba daqveiTebuli, an aReniSneba sunTqvis ukmarisobis an
gulis ariTmiis niSnebi.

SesaZlo mizezebi: hipoqsia, hipoglikemia, meningiti/encefaliti, epilefsiuri statusi/guluris


Semdgomi mdgomareoba, sefsisi. reies sindromi, hipertenziuli encefalopaTia, intoqsikacia/mowamvla,
ara travmuli Soki an ariTmia.

ABC-is swrafi Sefaseba

darwmundi sasunTqi gzebis gamavlobaSi

(ventilacia da sanacia saWiroebisas)

kisris an Tavis travmaze eWvis SemTxvevaSi, daicavi kisris malebi

BLS ALS

moaTavse ,,usafrTxo,, poziciaSi (daawvine gverdze) aiyvane monitoringze, gansazRvre

daicavi kisris malebi ekg da ariTmiis SemTxvevaSi gamoiyene

Sesabamisi protokoli

35
samedicino selmZRvanelTan SeTanxmebiT,

miawode glukoza oralurad *1 & daiwye i.v. kfiz.xsn.-is infuzia

(aiRe sisxli analizisTvis)

izrune transportirebaze akontrole sisxlSi glukozis done *2

(awarmoe sasicocxlo niSnebis monitoringi,

sasunTqi gzebi, nevrologiuri statusi)

Tu aReniSneba narkotikebis moxmarebis

niSnebi (Seviwrovebuli gugebi, hipoventilacia)

Seiyvane naloqsoni (narkotikebze eWvisas

aris daxmarebis pirveli nabiji)*3

Tu pacienti rCeba ugonod:

SearCie pozicia, aventilire da daaintubire

saWiroebisas

izrune transportirebaze

(awarmoe sasicocxlo niSnebis monitoringi,

sasunTqi gzebi, nevrologiuri statusi)

mkurnalobis variantebi (gegma)

ifiqre damatebiT naloqsonis gamoyenebaze Tu saeWvoa fentanilis maRalpotenciuri derivatebis


gamoyeneba an naloqsonisadmi rezistentuli saSualebebis gamoyeneba. *3

SeniSvnebi:

*1 & Tu pacients aqvs diabetis anamnezi da SeuZlia akontrolos sasunTqi gzebis gamavloba,
samedicino konsultantma SeiZleba girCios glukozis oraluri miwodeba. glukoza oralurad
unda miewodos mcire raodenobiT, radganac moaswros gadnoba Semdegi dozis sublingvalurad

36
micemamde. oraluri glukozis micema xdeba mxolod diabetis anamnezis mqone pacientebTan
romlebsac SeuZliaT akontrolon sasunTqi gzebis gamavloba.

*2 Tu sisxlis glukozis gansazRvra ver xerxdeba da eWvi gvaqvs hipoglikemiaze: miawode i.v.
glukoza an glukagoni 0,1 mg/kg (maqs. 1 mg)

sisxlSi glukozis done:

Tu < 60 mg/dl Seiyvane glukoza i.v.

axalSobilebi: glukoza 10% 5 ml/kg

12 wlis da < : glukoza 25% 2 ml/kg

12 wlis > : glukoza 40% 1 ml/kg

Tu i.v. midgoma SeuZlebelia, da sisxlis glukozis done < 60 mg/dl

Seiyvane i.m. glukagoni 0,1 mg/kg maqs. 1mg

*3 naloqsoni

Seiyvane 0,1 mg/kg i.v. Zvlis arxSi an endotraqealurad

& miiRe konsultacia (telefoniT) eqim-specialistisagan an samedicino xelmZRvanelisagan

xarisxis maCveneblebi

Tavis/kisris travmaze eWvi sawyisi arteriuli saturacia Terapiaze pasuxi

pacientis mdgomareoba

Semoklebebi:

BLS – sicocxlis SenarCunebis sabaziso gaidlaini

ALS _ sicocxlis SenarCunebis daxvewili gaidlaini

ABC – A -sasunTqi gzebis gamavlobis uzrunvelyofa

B- sunTqvis uzrunvelyofa

C- cirkulacia (Sefaseba, uzrunvelyofa maT Soris gul-filtvis reanimacia)

alergiuli reaqcia (pacientebi <16 w) + (pediatriuli)

37
mizani: samkurnalo RonisZiebebis Cvenebebis an ukuCvenebeis amocnoba, da maTi ganxorcieleba,
anafilaqsiis simptomebis Sesamsubuqeblad.
Cvenebebi: savaraudo alergiuli reaqcia, romelic dakavSirebulia hipoperfuziasTan
(Secvlili mentaluri statusi, hipotenzia), zemo sasunTqi gzebis distresi an sxva
simptomebi (tkivili gulmkerdis areSi, gaZnelebuli sunTqva, Tavbrusxveva).

Hhaergamtari gzebis, sunTqvis da cirkulaciis swrafi Sefaseba (ABC)



moaSore alergeni an nestari, (Tavidan aaride Sxamis gavrceleba) roca es SesaZlebelia

BLS ALS
roca saWiroa moiTxove maRalkvalificiuri 
specializirebuli eqimebis daxmareba Nnatriumis qloridis 20 ml/kg bolusi
 intravenurad an ZvalSi, Semdgom ki siTxis
mkurnal eqimTan konsultaciis Semdeg SemanarCunebeli infuzia..
daexmare pacients sakuTari epinfrinis auto 
ineqtoris gamoyenebaSi (Tu is mas iyenebs) i.v. difenilhidramini (dimedroli) 1 mg/kg (0,02
 ml/kg) intravenurad an kunTSi (maqs. doza 50 mg)
Uuzrunvelyavi pacientis transportireba sakaciT 
(srulimonitoringi transportirebisas) albuteroli (salbutamoli) 2,5 mg/3 ml
 fiziologiur xsnarSi
ganzavebuli nebulaizeriT sainhalaciod
(qoSinis da sunTqvis ukmarisobis dros)

epinefrini (1:1000) 0,01 mg/kg (0,1 ml/kg) kanqveS
(maqs.doza 0,35 ml)


mkurnalobis variantebi:
rCevebi Rrma hipotenziis dros – epinefrini (1:10,000) 0,01 mg/kg (0,1 ml/kg) nela intravenurad,
damatebiT i.v. natriumis qloridis xsnari 20 ml/kg.
Sokis sawinaaRmdego sartyelis gaberva.
Zlieri bronqospazmis dros: albuterolis (salbutamolis) mudmivi miwodeba nebulaizeriT,
ganixile intubaciis sakiTxi, epinefrini kanqveS, kunTSi, intravenurad an endotraqeulad.
xarsixis maCveneblebi:
sasicocxlo niSnebi da SaO2, SaO2, mkurnalobis Semdeg pasuxi mkurnalobaze,
gamonayaris

38
filtvis xmianoba pacientis mdgomareoba arseboba.
.
Semoklebebi:

BLS – sicocxlis SenarCunebis sabaziso gaidlaini

ALS _ sicocxlis SenarCunebis daxvewili gaidlaini

SaO2 - sisxlis JangbadiT gajereba (saturacia)

siTxis sadRe-Ramiso moTxovnilebis Sevseba - siTxis sadRe-Ramiso moTxovnilebis


miwodeba intravenurad Tanabari siCqariT (mag.: 10 kg-ian bavSvs ekuTvnis 1000 ml/24
saaTSi, vusxamT i.v. 40-42 ml/sT-Si siCqariT).

travmuli gulis gaCereba (pacientebi <16 w) + (pediatriuli)

mizani: swrafi gamokvleva, stabilizacia da transportireba Sesabamis samedicino dawesebulebaSi


Cvenebebi: pacienti ar pasuxobs da ar aqvs pulsi didi blagvi an penetrirebuli travmis Semdeg.
am jgufSi ar Sedian: pacientebi, romelTa mdgomareoba protokolis
dawyebis aucileblobas saeWvos xdis, daiwye protokolis Sesruleba da aiRe konsultacia saswrafo
gadaudebeli samsaxuris eqimisgan.
Hhaergamtari gzebis, sunTqvis da cirkulaciis swrafi Sefaseba (ABC)

gaakontrole seriozuli sisxldena (Tu aris)

BLS  ALS
pacientebSi romelTa asaki >8 w. an wona >25 kg uzrunvelyavi haergamtari gzebis gamavloba kisris
ixmare AED (avtomaturi webvadi defibrilatori) malebis usafrTxoebis dacviT
defibrilatori da misdie xmovan signals 
 Tu parkuWovani fibrilacia an upulso parkuWovani
Tu saxifaTo garemoa: taqikardiaa – ix. parkuWovani
Seecade saswrafod moaxdino pacientis fibrilacia, upulso parkuWovani taqikardia
evakuacia, kisris malebis dacviT, ventilaciiT da (pacientebi <16 w) algoriTmi
gul-filtvis reanimaciiT 
 Tu sunTqvebi ar aris an asimetriulia, Seamowme
daaawvine pacienti saimobilizacio farze *2 endotraqeuli intubaciis mdebareoba. moaxdine

39
 gulmkerdis nemsiT Cxvleta-dekompresia, Cvenebis
Mmoaxdene drouli transportireba mixedviT *1
(maqs. adgilze gaCerebis dro 10 wT.) 
Tu saxifaTo garemoa:
moaxdine swrafi evakuacia, ventilaciiTa da gul-
filtvis reanimaciiT.

moaxdine drouli transporti
(maqs. adgilze gaCerebis dro 10 wT.)

ZvalSi an intravenurad Cadgi msxvili kaTeteri,
daiwfiz.xsn. an ringer-laqt. infuzia wneviT 20 ml/kg *3

epinefrini (1:1000) 0,01 mg/kg
ZvalSi/intravenurad an epinefrini (1:1000) 0,1 mg/kg
endotraqeul milSi *4

Tu ar aris gulmkerdis travma –daawvine travmis
sawinaaRmdego leibze
& miiRe konsultacia an gadawyvite pacientis
mdgomareobis mixedviT.*2

samkurnalo RonisZiebebi:
damatebiTi siTxis intravenuri bolusi 20 ml/kg &
antiariTmuli saSualebebis gamoyeneba &
SeniSvnebi:
*1 unda ganxorcieldes maqsimum 2 intubaciis mcdeloba TiToeuli samedicino personalis
mier, Tu intubacia da ventilacia ver xerxdeba, saWiroa 2 piris mier Sesrulebuli ambu
niRbiT ventilacia an laringealuri niRbis an e.w. combi-tube Cadgma.
*2 Tu dro saSualebas iZleva gabere samedicino Sokis sawinaaRmdego leibis samive
ganyofileba.
*3 sasurvelia intravenuri kaTeteri iqnes Cadgmuli. SesaZloa ZvalSida infuziis da
ineqciebis Sesruleba ZvalSida an msxvili intravenuri kaTeteris gamoyenebiT wina
proqsimalur antekubitalur fosoSi. ZvlaSida an intravenuri wamlebi Seyvanili unda iqnes
swrafad bolusis saxiT. Tu pacientis riTmi gardaiqmneba supraventrikulurad
antiariTmiuli saSualebis Seyvanamde, Seiyvane lidokaini 1 mg/kg ZvalSi an intravenurad an 2
mg/kg endotraqeulad.
40
*4 gamoiyene epinefrinis maRali dozebi (1:1000) 0,1 – 0,2 mg/kg meore da momdevno ineqciisas. &
& satelefono konsultacia samdicino xelmZRvanelTan an eqim-specialistTan
Semoklebebi:

BLS – sicocxlis SenarCunebis sabaziso gaidlaini

ALS _ sicocxlis SenarCunebis daxvewili gaidlaini

ABC – A -sasunTqi gzebis gamavlobis uzrunvelyofa

B- sunTqvis uzrunvelyofa

C- cirkulacia (Sefaseba, uzrunvelyofa maT Soris gul-filtvis reanimacia)

AED – avtomaturi webvadi defibrilatori, eleqtrodebis dawebebis Semdeg TviTon


gamoicnobs riTmis darRvevas da iZleva xmovan signals (brZanebas eleqtroSokis
aucileblobaze)

bradikardia ( < 16 w ) + (pediatriuli)

prehospitaluri mizani: gulis normaluri wuTmoculobis aRdgena.

Cvenebebi: pacientebi dabali an SedarebiT dabali gulis S. sixSiriT

(arsebul mdgomraeobasa da mizezebTan SedarebiT navaraudevze

ufro naklebi).

hemodinamikuri parametrebi:

bradikardiis kriteriumebi hipotenziis kriteriumebi

axalSobili < 90 /wT < 1 Tv. < 60 mmHg

0 _ 2 wl. < 80 /wT 1 Tv _ 1 wl. < 70 mmHg

> 2wl. < 60 /wT 1 wl. _ 10 wl < 70 + (2 x wl) mmHg

> 10 wl < 90 mmHg

es protokoli ar vrceldeba pacientebze: Tavis travmiT ; hipoTermiiT ; gulis


gaCerebiT.

41
_____________________________________________________________________________
__________

ABC -s swrafi Sefaseba

darwmundi adeqvatur oqsigenaciasa da ventilaciaSi

hipoperfuziis niSnebisa da/an simptomebis Sefaseba *1

gaakeTe gulis masaJi CvilebSi da bavSvebSi Tu

gulis cemis sixSire < 60 , romelTac gamouvlindaT

cudi sistemuri perfuziis niSnebi

BLS ALS

Tu g.S.s.< zemoT moyvanil parametrebze, intubacia da ventilacia


*2

saWiroa ALS

Epinephrine (1:10,000) 0,01 mg/kg IO/IVP an

Epinephrine (1:1,000) 0,1 mg/kg ET

42
Atropine 0,02 mg/kg (minim. doza 0,1 mg)

SeiZleba erTxel gameoreba *3

dauyovnebeli transportireba

mkurnalobis SerCeva (variantebi)

&transkutanuri epinefrinis damatebiTi doza

peisingi (TCP) *4 epinefrini (1:1,000) 0,1 mg/kg i.o./i.v../ET

3 - 5 wT-Si erTxel.

SeniSvnebi:

*1 kapilaruli Sevseba > 2 wm-ze , hipotenzia (ix. kriteriumi) , gulis dabali


wuTmoculobis

niSnebi, periferiuli pulsis ar arseboba/sisuste, civi/cianozuri

kidurebi an susti kunTovani tonusi.

Tu ar aris hipoperfuziis niSnebi/simptomebi , pacientze dakvirveba da

ABC uzrunvelyofa.

*2 gaakeTe maqsimum ori intubaciis cda! Tu SeuZlebelia intubacia da ventilacia,

ori pirovneba akeTebs ventilacias xelis respiratoriT (‘’ambu’’).

*3 atropini pirveli arCevanis preparatia, Tu bradikardiis mizezi savaraudoa


vagaluri

tonusis momateba an pirveladi a-v bloki.


43
*4 webvadi transkutanuri eleqtrodebis gamoyenebisas gaiTvaliswine mwarmoeblis
instruqcia (anterior/posterior pozicia < 15 kg -mde pacientebSi) da daiwye
transkutanuri

peisingi 100 sixSiriT da 60 mA voltaJiT. gazarde voltaJi, sanam miiReb

eleqtrul pasuxs (es eleqtruli moxvevea niSnavs, rom peismeikeris

kbili win unda uswrebdes QRS, 100 sixSirze). gazarde voltaJi 5 mA-iT

im cifris zeviT, romelzec miiRe pasuxi. Seamowme meqanikuri pasuxi

(pulsi), romelic unda emTxveodes eleqtrul impulss. daukavSirdi

eqim-specialists, Tu romelime (eleqtruli an meqanikuri) pasuxi ar aris.

xarisxis maCveneblebi

sawyisi riTmi pasuxi Terapiaze pacientis mdebareoba

niSnebi/simptomebi dabali Tu viyenebT transkutanur

gulis wuTmoculobis peismeikers, vakeTebT


dokumentirebas.

sasicocxlo niSnebis

CaTvliT

Semoklebebi:

BLS – sicocxlis SenarCunebis sabaziso gaidlaini

ALS _ sicocxlis SenarCunebis daxvewili gaidlaini

44
ABC – A -sasunTqi gzebis gamavlobis uzrunvelyofa

B- sunTqvis uzrunvelyofa

C- cirkulacia (Sefaseba, uzrunvelyofa maT Soris gul-filtvis reanimacia)

TCP-transkutanuri peisingi kanze dadebuli eleqtrodebis saSualebiT xdeba riTmis


garegani moxveva (eleqtrodefibrilatoris nairsaxeoba).

Epinephrine – adrenalini (epinefrini)

ET – endotraqealuri mili

i.o. – intraoseurad (ZvalSida ineqcia)

სupraventriკuluri taqikardia (SVT) (pediatriuli) +

prehospitaluri mizani: mTeli Zalisxmeva mimarTuli unda iyos am sicocxisaTvis


saSiSi ariTmiis moxsnisken. swrafi identifikacia arastabiluri pacientebisa da
swrafi kardioversia. stabiluri pacientebis marTva SesaZlebelia 02 – isa da
antiariTmiuli wamlebis miwodebiT. Cvenebebi:
pacientebi SVT-Ti(wvrilkompleqsiani, QRS-is xangrZlivoba ekg-ze <3patara ujredze an<0,12
wamze,), pulsiT, qvemoT CamoTvlili sasicocxlo parametrebiT saWiroeben gadaudebel
kardioversias, ufro dabali riTmi gadaudebel kardioversias ar saWiroebs.

SVT-s sixSire hipotenziis kriteriumebi

infantebi>220wuTSi <1Tveze < 60 mmhg

mozardebi>180wuTSi 1Tvidan 1wlamde < 70 mmhg

1-dan 10wlamde < 70+(2 х asakze wlebSi)mmhg

>10welze < 90mmhg

ABC-s swrafi Sefaseba

BLS ALS

Tu riTmi>150, daiwye arastabiluri *1 & stabiluri *2


ALS

moamzadeT pacienti sinq. კardioversia 0.5-1j/kg dauwyeT i.v. fiz.xsn. infuzia


transportirebisTvis (& sinq.kardioversiis win sadReRamiso siTxis

45
ganixile premedikacia) moTxovnileba

dauwyeT i.v. fiz.xsn. infuzia scadeT vagaluri manevri*3


sadReRamiso siTxis moTxovnileba

adenozini 0.1mg/kg i.v. swrafad !


(maqs.pirveli doza 6mg) *4

mkurnalobis variantebi
&sinq. kardioversia gavzardoT doza & adenozini 1-
2j/kg-ze araefeqturobis SemTxvevaSi. gaaormage da gaimeore doza (maqs. meore
doza12mg)
&amiodaroni 2,5mg/kg 100mlD5 Tan & lidokaini1mg/kg i.v.
i.v. nela, wveTovnad 20-60 wT-Si (mxolod farTokompleqsovanis dros!!!)
premedikacia
yvela wamalma SeiZleba gamoiwvios hipotenzia an sunTqviTi depresia

& მორფინი 0.2მგ/კგ i.v. an i.m.

& diazepami 0,1 mg/kg (maqs. erTjeradi doza CvilebisTvis 5 mg, mozardebisTvis 10 mg)
& კეტამინი 6-8მგ/კგ ი.მ 2მგ/კგ ი.ვ.

SeniSvnebi:

*1 kapilaruli avseba>2wamze, hipotenzia(kriteriumebi), gulis dabali wuTmoculobis


sindromi, Semcirebuli/gamqrali periferiuli pulsacia, civi/cianozuri kidurebi da kunTebis
susti tonusi.
*2 &Tu pacienti stabiluria, daukavSirdi gadaudebeli samedicino daxmarebis ganyofilebis
eqims an eqim-specialists mkurnalobis variantebisTvis.
*3 valsalvas manevri-auxsnaT pacients rom Seikavos sunTqva(gaiWinTos), an uzrunvelyoT
saxis gacieba - yinuliT.
*4 adenozins SeiZleba hqondes diagnostikuri mniSvneloba, magram ara Terapiuli
gansxvavebuli riTmebis, mag.: mocimcime ariTmiis dros, daakvirdiT gadaiReT ekg. Dda
isargebleT Sesabamisi protokoliT.

xarisxis maCvenebeli

sawyisi riTmi regularuli an araregularuli SVT Ppasuxi Terapiaze

anomaluri riTmis sasicocxlo maCveneblebi Carevis Semdeg. Ppacientis mdgomareoba


xangrZlivoba

Semoklebebi:

BLS – sicocxlis SenarCunebis sabaziso gaidlaini

ALS _ sicocxlis SenarCunebis daxvewili gaidlaini


46
ABC – A -sasunTqi gzebis gamavlobis uzrunvelyofa

B- sunTqvis uzrunvelyofa

C- cirkulacia (Sefaseba, uzrunvelyofa maT Soris gul-filtvis reanimacia)

SVT – supraventrikuluri taqikardia

Soki (pediatriuli)

definicia: Soki aris mdgomareoba, rodesac hipoperfuziis an hipoqsiis gamo


meoradad daqveiTebulia qsovilovani oqsigenacia. sxvagvarad Soki aris
qsovilebisaTvis Jangbadis miwodebasa da moxmarebas Soris disbalansi.

Sokis progresirebisas viTardeba ujredovani hipoqsia da sikvdili.


hipoperfuzia SeiZleba gamowveuli iyos gulidan araadeqvaturi sisxlis
gadmosroliT, hipovolemiiT, sisxlZarRvTa hipotoniiT. mkurnaloba unda
iTvaliswinebdes qsovilebis adeqvaturi perfuziis da oqsigenaciis
gaumjobesebas.

Pprehospitaluri mizani: swrafi identifikacia Sokis gamomwvevi niSnebisa da


mizezebisa, adeqvaturi Careva da swrafi transportireba Sesabamisi
saSualebebiT.

Cvenebebi: niSnebi da simptomebi cudi perfuziisa (taqikardia, Secvlili


mentaluri statusi, civi da xorkliani kani, gaxangrZlivebuli kapilaruli
avseba) da hipotenziis kriteriumebi.

Hhipotenziis kriteriumebi

<1Tveze < 60 mmhg

1Tvidan 1wlamde < 70 mmhg

1-dan 10wlamde < 70+(2 х asakze wlebSi)mmhg

>10welze < 90mmhg

ABC-s swrafi Sefaseba

uzrunvelyaviT haergamtari gzebis adeqvaturoba (vasunTqoT da gavukeToT sanacia Tu


saWiroa)

vakontroloT seriozuli sisxldena (Tu aseTi aris)

BLS ALS

47
moiTxoveT kontaqti gadaudebeli samedicino
daxmarebis ganyofilebis eqimTan daaintubireT Tu ver xerxdeba
daiwye swrafi transportireba haergamtari gzebis gamavlobis da
(vakontroloT sunTqva, nevrologuri statusi adeqvaturi ventilaciis SenarCuneba.*1
Dda sasicocxlo parametrebi)
gamoviyenoT monitoringi gavarCioT
ekg, Tu ariTmiaa gamoviyenoT Sesabamisi
ariTmiis protokoli.

ringer-laqt. an fiz.xsn. 20ml/kg i.v. an i.o.


bolusurad,
Semdeg SemanarCunebeli infuzia
(siTxis sadReRamiso moTxovnileba)

daiwye swrafi transportireba

(sruli monitoringiT)

mkurnalobis variantebi:

I hipovolemiuri: II sisxlZarRvovani: III kardiogenuli:


siTxeebi vazodilatacia guli
damatebiT 20ml/kg sefsisi, zurgis tvinis dazianeba riTmis movla da ariTmia
wamlebi/toqsinebi.
Sokis sawinaaRmdego leibi (ix. ariTmiis protokoli)
i.v ringer-laqt. an fiz.xsn.
bolusurad - Tu sist.wneva-70-100mm/vw da
DOP.(5-20mcg/kg/min) seriozuli hipoperfuziis
EPI (0,1-4mcg/kg/min) niSania - DOBUTAMINE.
(5-20mcg/kg/min)
IV obstruqciuli: - Tu sist.wneva <70 da Zlieri
daWimuli pnevmoToraqsi, hipoperfuziis niSania-
pulmonuri embolia DOP.(5-20mcg/kg/min)
gulis tamponada
i.v ringer-laqt. an fiz.xsn
bolusurad
swrafi transportireba
mkerdis dekompresia nemsiT

SeniSvna:

*1 Mmaqsimum intubirebis ori cda, Tu SeuZlebelia milis Cayeneba, daixmareT ori adamiani
niRbiT xelovnuri sunTqvis CatarebisaTvis (“ambuTi”)

sxvadsxva paTologiis dros daukavSirdiT Sesabamis samedicino subspecialobis gunds

xarisxis maCvenebeli
48
Ffiltvis xmianoba mentaluri statusi mkurna-
kapilaruli avseba SeafaseT mentaluri lobis Semdeg
statusi da

sasicocxlo niSnebi

Semoklebebi:

BLS – sicocxlis SenarCunebis sabaziso gaidlaini

ALS _ sicocxlis SenarCunebis daxvewili gaidlaini

ABC – A -sasunTqi gzebis gamavlobis uzrunvelyofa

B- sunTqvis uzrunvelyofa

C- cirkulacia (Sefaseba, uzrunvelyofa maT Soris gul-filtvis reanimacia)

LR – ringer laqtatis xsnari

siTxis sadRe-Ramiso moTxovnilebis Sevseba - siTxis sadRe-Ramiso moTxovnilebis


miwodeba intravenurad Tanabari siCqariT (mag.: 10 kg-ian bavSvs ekuTvnis 1000 ml/24
saaTSi, vusxamT i.v. 40-42 ml/sT-Si siCqariT).

reanimaciis safexurebi (ABC)

A sasunTqi gzebi
(maTavseT swor poziciaSi da CaatareT sanacia)
BB sunTqva
(sunTqvis stimulireba)
C cirkulacia

(SeafaseT guliscemis sixSire da kanis feri) .

A bloki (sasunTqi gzebi) –

reanimaciis sawyisi safexurebi- sasunTqi gzebis gamavlobis


uzrunvelsayofad. reanimaciis procesSi saWiroa:

49
bavSvis Tavis swori pozicia sasunTqi gzebis gamavlobisaTvis, sasunTqi gzebis
sanacia saWiroebisamebr. Tavi unda iyos odnav ukan gadaweuli, e.w. "Seynosvis "
pozaSi. sasunTqi sistema unda imyofebodes swor horizontalur xazze, raTa
haergamavloba iyos saukeTeso.
.
B (bloki) sunTqva Tu bavSvs aReniSneba apnoe da gcs <80, Tqven exmarebiT
bavSvs spontanuri sunTqvis aRdgenaSi da iwyebT filtvebis dadebiTi wneviT
ventilacias . Tu igi cianozuria, SegiZliaT miawodoT damatebiT Jangbadi.

ventilacia tardeba ambus tomris meSveobiT, Tu sunTqva ar mowesrigda ,


SesaZloa intubacia da filtvis xelovnuri ventilacia dagvWirdes.

C bloki (cirkulacia). sisxlis mimoqcevis xelSewyoba xorcieldeba gulis


arapirdapiri masaJis meSveobiT, filtvis dadebiTi wneviT ventilaciis
paralelurad. gulis arapirdapiri masaJis dros pacienti unda iwves
aucileblad magar zedapirze. am dros gulmkerdis yafazze zewolisas
gulmkerdis RruSi iqmneba uaryofiTi wneva da zewolis Sedegad xorcieldeba
xelovnuri sistola- diastola. amis Sedegad gulidan xdeba sisxlis
gadasrola sasicocxlo organoebSi, gansakuTrebiT Tavis tvinSi, romelic
hipoqsiis dros Zlier ziandeba. iTvleba, rom 15 wT-iani hipoqsia damRupvelad
moqmedebs Tavis tvinis qsovilze.

D bloki (medikementebi). Tqven unda SeiyvanoT adrenalini (epinefrini) da


gaagrZeloT gulis arapirdapiri masaJi da ventilacia.

epinefrini(adrenalini) ganzaveba axalSobilebSi 1: 10 000, sxva asakSi 1:1000.


iTvleba pirveli rigis preparatad reanimaciis procesSi. misi dozireba 0,01
mg/kg, ramdenjerme SeiZleba gavimeoroT, radganac naxevar daSlis periodi
mokle aqvs. SeiZleba SeviyvanoT intravenurad, endotraqealurad(0,1mg/kg),
kanqveS.

meore preparatia atropini, 0,02 mg/kg, SesaZloa ganmeorebiT Seyvana. SeiZleba


SeviyvanoT intravenurad, endotraqealurad(0,03mg/kg).

naloqsoni- sunTqviTi analeptiki, gamoiyeneba opioidebiT gamowveuli


sunTqviTi depresiis dros. dozireba 0,1mg/kg <20kg wonis dros, an

2 mg > 20 kg. SeiZleba SeviyvanoT intravenurad, endotraqealurad(0,1mg/kg),


intramuskularulad.

natriumis bikarbonati 5%an 8,4 %-iani- Zalian nela, did ganzavebaSi, msxvili
yalibris sisxlZarRvebSi araviTar SemTxvevaSi endotraqealurad, kaustikuri
efeqtis gamo. dozireba 1-2 meqv/kg. mxolod adeqvaturi ventilaciis pirobebSi.

50
dopamini – 2-20 mkg/kg/wT 400 mg dopamini ganzavebuli 250 ml fiz. Seicavs 1600
mkg/ml.

dobutamini-2-20 mkg/kg/wT. 500 mg ganzavebuli 250 ml fiz. Seicavs 2000mkg/ml


dobutamins.

vidre gadaxvidodeT reanimaciis Semdeg etapze, darwmundiT yvela manamde


Catarebuli etapis efeqturobasa da sisworeSi

endotraqealuri intubacia

reanimaciis Catarebis procesis nebismier momentSi SesaZloa dagvWirdes


traqeis intubacia, romlis Casatareblad mzad unda iyos samedicino
personali. amisaTvis unda gvqondes Sesabamisi aRWurviloba: saintubacio
milebi ramdenime zomis, laringoskopi, vakuumamomwovi, saintubacio milis
sanaciisaTvis zondebi, gastaluri zondebi, leikoplastiri, makrateli,
koneqtori, xelovnuri sunTqvis aparati.

pacientisaTvis saWiro saintubacio milis zomis gamoTvla xdeba Semdegi


formuliT: 2 weli an met asakSi : ETT (mm) = 16+ asaki(wlebSi) : 4 an

(asaki(wlebSi) : 4 ) + 4

milis Cadgmis siRrme = 12+ ( asaki (wlebSi) : 2 ) an saintubacio milis


zomaX 3 . 1 wlamde asakis bavSvebSi milis Cadgmis siRrme ganisazRvreba
formuliT 6+wona(kg).

filtvebis xelovnuri ventilacia

filtvebis xelovnuri ventilacia Tanamedrove intensiuri Terapiis


ganuyofeli nawilia. meqanikuri ventilacia aris mZime pacientis mkurnalobis
damxmare meTodi.

kritikul mdgomareobaSi myofi pacientebis xelovnuri ventilaciis dros


arsebobs 2 tipis amocana. erTi- fiziologiuri da meore klinikuri.

fiziologiur miznebs miekuTvneba: SevinarCunoT da vmarToT filtvebSi gazTa


normaluri cvla, gavzardoT filtvebis moculoba,SevamciroT sunTqvaze
daxarjuli muSaoba.

klinikur amocanebs miekuTvneba: SevamciroT an movxsnaT hipoqsemia,


SevamciroT an movxsnaT mwv. respiratoruli acidozi, SevamciroT
respiratoruli distresi, SevamciroT intrakranialuri hipertenzia,
movaxdinoT ateleqtazebis prevencia an maTi reversireba, sasunTqi kunTebis
gadaRla aviciloT Tavidan, organizmis mier Jangbadis moxmarebis Semcireba.

51
eqimi detalurad unda erkveodes amaTu im reJimSi aparatis muSaobis
principebSi, raTa arsebobdes pacientis usafrTxoebis garantia da
warmatebuli mkurnalobis safuZveli.

pediatriul intensiur TerapiaSi gamoiyeneba ZiriTadad Semdegi tipis


ventilatorebi: wneviTi kontroliT, moculobiTi kontroliT da maRali
sixSiris(axalSobilebSi).

terminologia da abreviaturebi:

ETT: endotraqealuri mili

MAP: saSualo wneva sasunTq gzebSi

I:E:Sefardeba inspiracia-eqspiraciis droebs Soris

Vt: sunTqviTi moculoba orive filtvis

SaO2: arteriuli Jangbadis saturacia gansazRvruli arteriul sisxlSi


gazebis analiziT.

SpO2: arteriuli Jangbadis satiracia gansaZRvruli pulsoqsimetriT.

HFV: maRali sixSiris ventilacia

HFOV: maRali sixSiris oscilatoruli ventilacia

SIMV - sinqronuli xangamoSvebiTi mandatoruli ventilacia

IMV.- xangamoSvebiTi mandatoruli ventilacia

CPAP- mudmivi dadebiTi wneva sasunTq gzebSi

PEEP- amosunTqvis bolos dadebiTi wneva,

PIP- CasunTqvis pikuri wneva,

IT- CasunTqvis dro

ET- amosunTqvis dro

Fi O 2- Jangbadis procentoba CasunTqul haerSi

TV- sunTqviTi moculoba

RR- sunTqvis sixSire

52
moculobis kontroliT ventilatorebiT akontroleben pH da pCO2

wuTmoculobis saSualebiT. pO2 kontrolireba SegiZliaT FiO2 da PEEP


meSveobiT.

wneviT kontrolirebadi ventilatorebiT pH da pCO2 kontrolirdeba


wuTmoculobis saSualebiT . pO2 kontrolireba SegiZliaT FiO2 da PEEP
meSveobiT.

gul-filtvis reanimacia CPR

drouli Cvili- 9-16 weli mozrdili


axalSobili 9wlamde

ventilaciis 30-60 20 16 12-16


sixSire/wT

kompresia 120 100 100 100


kompresia/ventilaciis 3:1 15:2 15: 2 30:2
Tanafardoba

ambus tomris 240 ml 400-500 400-500 1600


moculoba

defibrilacia 2, maqsimum 2, maqsimum 2, maqsimum 120-200-360


joulebSi
4 4 4

53
sicocxlis gadarCenis ZiriTadi algoriTmi (BLS) mozrdilebSi

pacienti ugonodaa, CaZaxilze pasuxi an moZraoba ar aris

moiTxove Svela an dauZaxe gadaudebeli


daxmarebis samsaxurs

gaxseni sasunTqi gzebi, Seamowme sunTqva

Tu sunTqva ar aris, gaakeTe 2 sakontrolo Caberva,


(Seafase gulmkerdis moZraoba)

Tu pasuxi ar aris, Seamowme pulsi 10 wm-is


pulsi aris
ganmavlobaSi

 ganaxorciele 1 CasunT
pulsi ar aris wm-Si erTxel
 Seamowme pulsi 2 wT-S

daiwye gfr: 30 kompresia da 2 CasunTqva sanam defibrilatori


daimuxteba an dazaralebuli daiwyebs moZraobas
ganaxorciele zewolebi Zlierad da swrafad (100/wT). zewolis Semdeg
gulmkerdis kedeli unda daubrundes sawyis pozicias. minimumamde
daiyvane zewolebis Sewyveta

defibrilatori damuxtulia

gansazRvre ritmi
ki ara
saWiroa el. Soki?

54
Caatare 1 ganmuxtva dauyovnebliv Caatare gfr 5
dauyovnebliv Caatare gfr 5 cikli. yoveli 5 ciklis Semdeg
cikli Seamowme ritmi. gaagrZele gfr
sanam Catardeba ALS an
axalSobilTa reanimaciis algoriTmi

dabadeba

 sanayofe siTxe
sufTaa?
rutinuli
 droulia?
(Cveulebrivi)
 sunTqavs an tiris? diax movla:
 kunTTa tonusi
kargia?
 siTburi
 kani vardisferia? reJimi
ara
 sasunTqi
gzebis sanacia
 uzrunvelyaviT siTbo  gamSraleba
 swori pozicia;
sasunTqi gzebis
sanacia* (rogorc
saWiroa);
 gamSraleba,
taqtiluri
stimulacia, repozicia
 Jangbadis miwodeba
(saWiroebisamebr)

sunTqavs, gcs> 100 mimdinare


SeafaseT sunTqva, vardisferi meTvalyureoba
guliscema, kanis feri

ventilacia,gcs> 100
filtvis ventilacia
vardisferi mimdinare
dadebiTi wneviT*
mudmivi,meTvalyu
gcs < 60 gcs > 60 reoba

 filtvis ventilacia
dadebiTi wneviT*
 gulis arapirdapiri masaJi

gcs < 60

55
SeiyvaneT adrenalini
mwvave mowamvlebi

mJavebiT, tuteebiT da benzinis an navTis produqtebiT mowamvlisas


mosalodnelia ezofagis damwvroba da aspiraciuli pnevmoniis ganviTareba.

amitom, saWiroa aseT pacientebze xangrZlivi monitoringi.

mJavebiT, tuteebiT da benzinis an navTis produqtebiT mowamvlisas kuWis


amorecxva ar SeiZleba!!!!

aseve ar SeiZleba kuWis amorecxva ugono mdgomareobaSi myofi pacientebis.. am


SemTxvevaSi vaZlevT zondiT gaaqtivebul naxSirs 1wlamde 1g/kg, 1-12 wl- 25-50
gr.

kansa da Tvalebze toqsinis moxvedrisas kani unda davamuSaoT sapniTa da


wyliT.

Tvalebi gamorecxeT 10-15 wT-iT sufTa wyliT., miawodeT Jangbadi.

paracetamoliT intoqsikacia_

- 1 sT-is ganmavlobaSi vaZlevT naxSirs, viwvevT Rebinebas

- Tu miRebuli aqvs 150 mg/kg an meti mieciT antidoti acetilcisteini

- CautareT infuzuri Terapia

aspiriniT an sxva salicilatebiT mowamvla

- mieciT naxSiri

- infuzuri Terapia

- intravenuri natriumis bikarbonati

- gansazRvreT sisxlSi Saqari yovel 6 sT-Si, CautareT koreqcia.

- vitamini K- 10 mg/kg venaSi an kunTebSi.

rkinis preparatebiT mowamvla

-ganavali am dros Savia,SesaZloa gastrointestinaluri hemoragia ,


hipotenzia, gulyra, metaboluri acidozi.

-antidotis micema deforaqsimini 50 mg/kg.

karbon- monoqsidiT mowamvla


56
- 100%-iani Jangbadis miwodeba.

- pulsoqsimetriis Catareba.

toqsinebiT gamowveuli sindromebi (Toxidrome)

antiqolinerguli
simptomebi: midriazi, mxedvelobis dabindva, cxeleba, kanis simSrale,
hiperemia, gauvaloba, Sardis Sekaveba, taqikardia, hipertenzia, fsiqozi, koma,
krunCxvebi, mioklnusi; medikamenti / toqsini: antihistaminuri saSualebebi,
atropini, baklofeni, benztropini, cikluri antidepresantebi, fenoTiazinebi,
propanTelini, skopolamini; antidoti: fizostigmini (ar gamoiyenoT cikluri
antidepresantebiT mowamvlis dros),
natriumis bikarbonati (cikluri antidepresantebiT mowamvlis SemTxvevaSi).

qolinerguli
simptomebi: salivacia, Sardva, diarea, kuW-nawlavis sistemis spazmebi,
Rebineba, qoSini, oflianoba, bronqorea, bradikardia, miozi; medikamenti /
toqsini: karbamati, fosfororganuli naerTebi, fizostigmini, pilokarpini;
antidoti: atropini, pralidoqsimi (fosfororganuli naerTebis
sawinaaRmdegod).

beta adrenerguli
simptomebi: taqikardia, hipotenzia, tremori; medikamenti / toqsini:
albuteroli, kofeini, terbutalini, Teofilini; antidoti: beta blokatorebi
(sifrTxiliT gamoiyeneT asTmis dros).

alfa adrenerguli
simptomebi: hipertenzia, bradikardia, midriazi; medikamenti / toqsini:
fenilefrini, fenilpropanolamini; antidoti: hipertenziis dros fentolamini
an nitroprusidi; ar gamoiyeneba mxolod beta blokerebi.

alfa da beta adrenerguli


simptomebi: hipertenzia, taqikardia, midriazi, oflianoba, lorwovanebis
simSrale; medikamenti / toqsini: amfetaminebi, kokaini, efedrini,
fenciklidini, fsevdoefedrini; antidoti: benzodiazepinebi.

sedaciur/hipnozuri
simptomebi: stupori da koma, konfuzia, gaugebari metyveleba, apnoe;
medikamenti/toqsini: antikonvulsantebi, antifsiqozuri, barbituratebi,
benzodiazepinebi, eTanoli, meprobamati, opiatebi; antidoti: opiatebis
SemTxvevaSi _ naloqsoni, benzodiazepinebis dros _ flumazenili,
fenobarbitalis SemTxvevaSi _ Sardis gatutianeba.

halucinogenuri

57
simptomebi: halucinaciebi, fsiqozi, panika, cxeleba, midriazi, hiperTermia;
medikamenti / toqsini: amfetaminebi, kanabinoidebi, kokaini, lsd; antidoti:
benzodiazepinebi, haloperidoli.

eqstrapiramiduli
simptomebi: rigidoba/tremori, opistotonusi, trizmi, hiperrefleqsia,
qoreoaTetozi; medikamenti / toqsini: haloperidoli, fenoTiazinebi;
antidoti: difenilhidramini, benztropini.

narkotikuli
simptomebi: Secvlili cnobiereba, neli sunTqva, miozi, bradikardia,
hipotenzia, hipoTermia, Sesustebuli peristaltika; medikamenti / toqsini:
deqstromeTorfani, opioidebi, pentazocini, propoqsifeni; antidoti:
naloqsoni.

serotoninuli sindromis gamomwvevi agentebi


simptomebi: gaRizinebadoba, hiperrefleqsia, hiperemia, diarea, oflianoba,
cxeleba, trizmi, tremori, mioklonusi; medikamenti / toqsini: fluqsetini,
meperidini, paroqsetini, sertralini, trazodoni; antidoti: benzodiazepinebi.

specifikuri antodotebi
toqsini an medikamenti specifikuri
antidoti
acetaminofeni N- acetilcisteini
benzodiazepinebi flumazenili*
β-blokatorebi atropini,
glukagoni
kalciumis arxis atropini, kalciumi,
blokatorebi glukagoni
naxSiris monoqsidi hiperbaruli
oqsigenacia
qolinesTerazas atropini,
inhibitorebi pralidoqsimi
cianidebi amil
nitriti/natriumis
nitriti/natriumis
Tiosulfati
saTiTuras preparatebi digoqsin Fab
antodoti
eTilen glikoli fomepizoli,
eTanoli,
piridoqsini,
Tiamini
heparini protamin sulfati
rkina deferoqsamini
izoniazidi piridoqsini
58
meTanoli fomepizoli,
eTanoli, folati
metotreqsati foliumis mJava
methemoglobinemia meTilenis lurji
opioidebi naloqsoni
oraluri hipoglikemiuri deqstoza,
agentebi glukagoni
organofosfatebi atropini,
pralidoqsimi
simpatomimetikebi fentolamini,
benzodiazepinebi
varfarini vitamini K, plazma
*benzodiazepinebis mier gamowveuli
intoqsikaciis mosaxsnelad am preparatebze
aradamokidebul pacientebSi

specifikuri antidotebis dozebi mwvave


mowamvlebis dros
mowamvlis specifikuri Cveneb dozireba,
gamomwvevi antidoti ebi Seyvanis
preparati Taviseburebe
bi
acetamino- N- sisx IV: 150 mg/kg
feni acetilcis- lis infuzia 60
teini Srat wT-is
Si ganmavlobaSi
aceta , Semdeg 50
mino- mg/kg 4 sT-is
fenis ganmavlobaSi
“hepat , Semdeg 100
oto- mg/kg 16 sT-is
qsiku ganmavlobaSi
ri” .
maCven PO: sawyisi –
ebeli 140 mg/kg,
Semdeg 70
mg/kg 4 sT-Si
erTxel
antiqoli- fizostigmin supra mozrdili: 1
nerguli i ven- mg IV 10 wT-
preparate triku Si erTxel
bi luri (maqsimum 4
(sindromi) taqika mg), an
rdia infuzia 1-2
hemod mg 5 wT-is
59
ina- ganmavlobaSi
mikis .
darRv bavSvebi: 0.5
eviT, mg IV 10 wT-
agzne Si erTxel
ba efeqtis
miRebamde
(maqsimum 2
mg) an 20
mkg/kg
(maqsimum 0.5
mg)
β glukagoni bradi mozrdili: 3
blokato- kar- mg bolusuri
rebi dia Seyvana,
Semdeg 5
mg/sT
infuzia
bavSvebi: 0.05
mg/kg
bolusuri
Seyvana,
izoprotere Semdeg 0.07
noli, bradi mg/kg/sT
dopamini, kar- infuzia
adrenalini dia
infuzia.
dozis
titracia
efeqtis
miRebamde

benzodi- flumazenil simpt 0.02 mg/kg IV


azepinebi i omuri
intoq
sika-
cia
CO Jangbadi CO 100%-iani
maCven Jangbadi,
ebeli hiperbaruli
> 5- oqsigenacia
10%
cianidebi amil simpt mozrdilebi:
nitriti, omuri natriumis
natriumis intoq nitriti: 300
nitriti, sika- mg (10 ml 3%-
60
natriumis cia iani xsnari)
Tiosulfati infuzia 2-5
wT-is
ganmavlobaSi
. natriumis
Tiosulfati:
12.5 g (50 ml
25%-iani
xsnari)
infuzia 10-30
wT-is
ganmavlobaSi
an
bolusurad.
bavSvebi:
natriumis
nitriti: 0.2
ml/kg 3%-iani
xsnari
(maqsimum 300
mg) infuzia
2-5 wT-is
ganmavlobaSi
. natriumis
Tiosulfati:
0.5 g/kg
(maqsimum 12.5
g) infuzia
10-30 wT-is
ganmavlobaSi
an
bolusurad.
SeniSvna:
natriumis
nitriti
ukunaCvenebia
karboqsihemo
globinis
momatebaze
eWvis dros.
eTilen eTanoli osmo gajerebis
glikoli laru- doza: 7.6-10
li ml/kg 10%-
sxvao iani eTanoli
ba da ganzavebuli
metab fiziologiu
olu- r xsnarSi da
61
ri Semdeg
acido SemanarCunebe
zi li doza: 1.4
miuxe ml/kg/sT.
davad gajerebis
eTil dozisa da
en SemanarCunebe
glik li dozis
olis pirveli
donis saaTis
a. jamuri
raodenoba
fomepizoli sisx unda iqnes
lis gadasxmuli 1
Srat sT-is
Si ganmavlobaSi
maCven
ebeli
> 20 15 mg/kg
mg/dl infuzia 30
simpt wT-is
omebi ganmavlobaSi
s , Semdeg 4
miuxe doza 10 mg/kg
davad 12 sT-Si
erTxel,
damatebiTi
dozebi 15
mg/kg 12 sT-
Si erTxel
saWiroebisas.
rkinis desferoqsa- simpt infuzia 5
marilebi mini omuri mg/kg/sT,
pacien dozis
tebi, gazrdiT 15
Srat mg/kg/sT,
Si maqsimum 6-8
rkina g/dReSi, an
> 350 40 mg/kg IM.
mkg/m
l
izoniazid piridoqsini guly 1 g
i (vitamini B6) ra izoniazidis
yovel 1
gramze 70
mg/kg-mde
(maqsimum 5 g)
62
infuzia
siCqariT 0.5
g/wT-Si
krunCxvis
SeCerebamde,
danarCeni
dozis
infuzia 4-6
sT-is
ganmavlobaSi
.
meTanoli eTanoli metab gajerebis
olu- doza: 7.6-10
ri ml/kg 10%-
acido iani eTanoli
zi da ganzavebuli
momat fiziologiu
ebuli r xsnarSi da
osmo Semdeg
laru- SemanarCunebe
li li doza: 1.4
sxvao ml/kg/sT.
ba gajerebis
simpt dozisa da
omebi SemanarCunebe
s li dozis
miuxe pirveli
davad saaTis
jamuri
raodenoba
unda iqnes
gadasxmuli 1
sT-is
ganmavlobaSi
meThemogl meTilenis simpt 1-2 mg/kg IV
-obinemiis lurji omuri (0.1-0.2 ml/kg
gamomwvevi mowam 1%-iani
agentebi vla, xsnari) 5-10
(nitriteb meThem wT-is
i, o- ganmavlobaSi
nitrateb) glob , Semdeg 30
inis ml siTxis
done Seyvana.
> 30- SeniSvna:
40% ukunaCvenebia
cianidebiT
gamowveuli
63
mowamvlis
gamo
Seyvanili
natriumis
nitritiT
ganpirobebu
li
meThemoglob
in-emiis
dros.
opioidebi naloqsoni simpt mozrdili:
omuri 0.4 mg IV
intoq bavSvebi: 0.01
sika- mg/kg IV
cia,
sunTq
vis
daTr
gunva
fosforga atropini qoli mozrdilebi:
-nuli nergu 2-5 mg IV
naerTebi -li bavSvebi: 0.05
krizi mg/kg IV
gameoreba
SesaZlebeli
a 10-30 wT-Si
erTxel
adekvaturi
atropinizaci
pralidoqsim is
i misaRwevad

fasci mxolod
kula- atropinis
ciebi Semdeg
da mozrdili: 1
sisus g IV
te bavSvebi: 25
mg/kg IV
simptomebis
persistirebi
s SemTxvevaSi
gameoreba 1
sT-is Semdeg
fenoTiazi difenhidra- simpt 0.5-1.0 mg/kg
-nebi mini omuri IV, IM.
intoq araumetes 50
64
si- mg
kacia
qolinesT atropini simpt mozrdilebi:
e-razas omuri 1-5 mg IV,
inhibito- intoq saWiroebisas
rebi si- dozis
kacia, gaormageba 3-
bronq 5 wT-Si
orea erTxel
bavSvebi: 50
mkg/kg
(minimaluri
0.1 mg,
maqsimaluri
0.5 mg) IV.
saWiroebisas
pralidoqsim dozis
i gaormageba 3-
5 wT-Si
simpt erTxel
omuri
intoq
si- mozrdilebi:
kacia 1-2 g IV
infuzia 30
wT-is
ganmavlobaSi
, Semdeg
infuzia 500
mg/sT mZime
pacientebSi.
bavSvebSi: 20-
50 mg/kg
(maqsimum 1-2
g) IV infuzia
30-60 wT-is
ganmavlobaSi
, Semdeg 10-20
mg/kg/sT
(maqsimum 500
mg/sT).
L- valproatis Sard klinikurad
karnitini mJava ovana gamovlenili:
s 100 mg/kg
momat (maqs 6 g) IV
eba, infuzia 30
AST/A wT-is
65
LT ganmavlobaSi
momat , Semdeg 15
eba mg/kg infuzia
30 wT-is
ganmavlobaSi
4 sT-Si
erTxel.

66

También podría gustarte