Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
M (x; y) dx + N (x; y) dy = 0
es exacta si
@M (x; y) @N (x; y)
= :
@y @x
u otra forma, si su primer miembro es un diferencial total de una función u (x; y) :
o mediante
Z x Z y
M (x; y) dx + N (x0 ; y) dy = k
x0 y0
M (x; y) dx + N (x; y) dy = 0
es exacta, entonces se dice que la ecuacion es reducible a exacta mediante un factor de integración (x; y)
@M (x;y) @N (x;y)
R @y @x
dZ
N @Z M @Z
=e @x @y
1
b Si el factor solo depende de y entonces hacemos z = y, resultando
@N (x;y) @M (x;y)
R @x @y
dy
=e M
1. Si el factor solo depende de una función '(x; y ) entonces hacemos z = '(x; y ), resultando
@M (x;y) @N (x;y)
R @y @x
dz
N @Z M @Z
=e @x @y
@M
= 2xy
@y
y
@N
= 2xy:
@x
@M (x; y) @N (x; y)
Como = entonces la ecuación es exacta, entonces se resuelve integrando a
@y @x
partir del punto (x0 ; y0 ) = (0; 0)
Z x Z y
(2x3 + y02 x)dx + (x2 y + 2y 3 )dy = C
0 0
Z x Z y
3
2x dx + (x2 y + 2y 3 )dy = C
0 0
1 4 y 2 x2 1
x + + y4 = C
2 2 2
2
x4 + y 2 x2 + y 4 = K:
Grado de homogeneidad M y N = 3 6= 1
resultando
2x4 + 2x2 y 2 + 2y 4 = C:
x4 + x2 y 2 + y 4 = K
3x2 + 6xy 2
y0 = :
6x2 y + 4y 3
3x2 + 6xy 2
Solución: Esta ecuación diferencial evidentemente no es homogénea. Pues f (x; y) =
6x2 y + 4y 3
no es una función homogénea. Si la escribimos usando diferenciales dx y dy;obtenemos
Sean M (x; y) y N (x; y) ; funciones tales que la ecuación diferencial, anterior, se pueda escribir de
la forma
M (x; y) dx + N (x; y) dy = 0:
@M
M (x; y) = 3x2 + 6xy 2 ) = 12xy
@y
@N
N (x; y) = 6x2 y + 4y 3 ) = 12xy:
@x
3
@M (x; y) @N (x; y)
Como = entonces la ecuación es exacta, si hacemos (xo; yo ) = (0; 1) e inte-
@y @x
gramos
Z x Z y
2 2
(3x + 6xy )dx + (6x20 y + 4y 3 )dy = K:
0 1
Z x Z y
2 2
(3x + 6xy )dx + 4y 3 dy = K
0 1
x3 + 3x2 y 2 + y 4 1 = K
x3 + 3x2 y 2 + y 4 = C:
(y 2 3x2 ) 2x
y0 =
y4 y3
si yjx=1 = 1:
2x (y 2 3x2 )
3
dx + dy = 0
y y4
2x @M 6x
M = ) =
y3 @y y4
y2 3x2 @N 6x
N = ) =
y4 @x y4
@M @N
como = entonces la ecuación diferencial es exacta. Haciendo (xo; yo ) = (0; 1) e integrando
@y @x
4
Z x Z y 2
2 y 3x2o
xdx + ( )dy = K
y3 o 1 y 4
Z Z y
2 x 1
3
xdx + 2
dy = K
y o 1 y
2 x2 x 1 y
jo j = K
3
y 2 y 1
x2 1
3
+1 = K
y y
x2 1
= + C:
y3 y
1= 1+C ) C=0
x2 1
3
= :
y y
Simpli…cando
x = y:
haciendo
5
@M
M = 2xy 2 3y 3 ) = 4xy 9y 2
@y
@N
N = 7 3xy 2 ) = 3y 2
@x
Z @N @M
@x @y
dy
= e M
Z
3y 2 4xy + 9y 2
dy
= e 2xy 2 3y 3
Z
2y (3y 2x)
dy
= e y 2 (2x 3y)
entonces
Z
2
dy
= e y
2
= eln y
1
=
y2
2xy 2 3y 3 7 3xy 2
dx + dy = 0
y2 y2
Veri…cando
2xy 2 3y 3
d
y2 d (2x 3y)
My = = = 3
dy dy
7 3xy 2
d d 7
3x
y2 y2
Nx = = = 3
dx dx
6
Z x Z y
7 3xy 2
(2x 3yo ) dx + dy = K
o 1 y2
Z x Z x Z y Z y
dy
2 xdx 3 dx + 7 3x dy = K
o o 1 y2 1
x2 x 7 y
2 j 3xjxo j 3xyjy1 = K
2 o y 1
evaluando
7
x2 3x +7 3xy + 3x = C
y
7
x2 3xy = C1 :
y
x 3y 2
y0 =
2y 3 6xy
= ' x + y2
haciendo
@M
M = 3y 2 x) = 6y
@y
@N
N = 2y 3 6xy ) = 6y
@x
@M @N
observamos que 6= entonces la ecuación diferencial no es exacta. Haciendo el cambio z =
@y @x
x + y 2 para buscar el factor integrante
7
@M (x;y) @N (x;y)
R @y @x
dZ
N @Z M @Z
= e @x @y
@Z
= 1
@x
@Z
= 2y
@y
R 6y ( 6y)
= e (2y 3 6xy)(1) (3y 2 x)(2y) dZ
R 12y
= e 4y(x+y 2 ) dZ
R 3
= e (x+y 2 ) dZ
R 3 3
= e Z dZ =e 3 ln z
= eln z = 1=z 3
1
=
(x + y 2 )3
3y 2 x 2y 3 6xy
dx + dy = 0
(x + y 2 )3 (x + y 2 )3
3y 2 x
d
(x + y 2 )3 y
My = = 12 4 x y2
dy (y 2 + x)
2y 3 6xy
d
(x + y 2 )3 y
Nx = = 12 4 x y2
dx (y 2 + x)
8
Z x Z y
3y 2 x 2y 3 6xo y
dx + dy = K
o (x + y 2 )3 1 (xo + y 2 )3
Z x Z y
3y 2 xdx 2y 3
jx + dy = K
2(x + y 2 )2 0 o (x + y 2 )3 1 y6
calculando la integral:
Z x
xdx
I= :
o (x + y 2 )3
u = x + y 2 ) du = dx
x = 0 ) u = y2
x = x ) u=x + y 2
se tiene que
Z x+y 2
u y 2 du
I =
y2 u3
Z x+y 2 Z x+y 2
du 2 du
= y
y2 u2 y2 u3
1 1 y2 1
= 2
+ 2+ :
(x + y ) y 2(x + y 2 )2 2y 2
3y 2 3 1 1 y2 1 1
+ 2+ + 2 +1 = K
2(x + y 2 )2 2y (x + y 2 ) y2 2(x + y 2 )2 2y y2
2(x + y 2 ) y 2 3y 2
= K
2(x + y 2 )2
2(x y 2 )
= K
2(x + y 2 )2
9
simpli…cando
(x y 2 ) = K(x + y 2 )2 :
1)Resolver
1 x2 y dx + x2 (y x) dy = 0
= ' (x)
@ ((1 x2 y )) (
@ x2 (y x))
R @y @x
x2 (y x) dx
= e
R x2 (2xy 3x2 )
x2 (y x) dx
= e
R 2x(x y)
= e x2 (y x) dx
R 2
= e x dx =e 2 ln x
1
=
x2
Z x Z y
1 x2 y0 x2 (y x)
dx + dy = c
1 x2 0 x2
Z x Z y
1 x2 (y x)
dx + dy = c
1 x2 0 x2
1 1
(x 1) + y (y 2x) = c
x 2
1 1 2
1 + y xy = c
x 2
1 1 2
+ y xy = K
x 2
10
3 Ecuaciones Lineales de Primer Orden.
4 Ecuaciones de Bernoulli.
De…nición 3 Una ecuación diferencial de primer orden es lineal, si se puede escribir de la forma
donde a1 (x) ; a0 (x) y f (x) son funciones de dependen de x solamente. Si a1 (x) = 1 entonces la ecuación
dy + [p (x) y q (x)] dx = 0
R
p(x)dx
= e :
y 0 + p (x) y = q (x)
y 0 + p (x) y = q (x)
11
entonces su solución general tiene la forma
y g = y h + yp
y 0 + p (x) y = 0
yH = cy1 :
yp = c (x) y1 :
5 Ecuación de Bernoulli
y 0 + p (x) y = y n f (x)
y 0 + p (x) y = y n f (x)
n 0
y y + p (x) y 1 n
= f (x)
z = y1 n
:
z 0 = (1 n) y n 0
y
2y x2 2x dx + dy = 0 :
y 0 + 2y = x2 + 2x
12
observamos que la ecuación es lineal de primer orden. La ecuación homogénea asociada a esta
y 0 + p (x) y = q (x)
es decir
y 0 + 2y = 0
dy
= 2dx
y
integrando
Z Z
dy
= 2 dx + ln c
y
ln y = 2x + ln c
2x
y = e :eln c
2x
yh = c:e :
c = c(x)
2x
yp = c(x)e
derivando
yp0 = c0 (x)e 2x
2e 2x
c(x)
13
c0 (x)e 2x
2e 2x
c(x) + 2c(x)e 2x
= x2 + 2x
x2 + 2x
c0 (x) =
e 2x
Z
c(x) = (x2 + 2x)e2x dx + k
2x
yp = c (x) e
1 2x
yp = e 2x + 2x2 1 +k e 2x
4
1
yp = 2x + 2x2 1 + ke 2x
4
yg = yh + yp
x22x x 1
yg = (c + k) :e + + :
2 2 4
2
x x 1
yg = c1 :e 2x + +
2 2 4
y + x3 (3 ln x 1) dx x ln xdy = 0:
1 x3 (3 ln x 1)
y0 y=
x ln x x ln x
14
como la ecuación diferencial es lineal hacemos la sustitución
1 x2
p (x) = x ln x y q (x) = ln x (3 ln x 1)
en la fórmula
R
Z R
p(x)dx p(x)dx
yg = e q (x) e dx + c
2 3
R 1 Z 2 R 1
dx x dx
yg = e x ln x 4 (3 ln x 1) e x ln x dx + c5 :
ln x
Como
R 1
dx
e x ln x = eln(ln x) = ln x
entonces
Z
x2 1
yg = ln x (3 ln x 1) dx + c
ln x ln x
Z Z
x2 x2
yg = ln x 3 dx dx + c :
ln x ln2 x
u = x3 du = 3x2
1 1
v= dv = dx
ln x x ln2 x
Z Z
vdu = uv udv
sustituyendo
Z Z
x3 x2 x2
yg = ln x dx dx + c
ln x ln2 x ln2 x
15
R x2
como ln2 x
dx converge, tenemos que la solución es:
x3
yg = ln x +c :
ln x
yg = c: ln x + x3
3x2 + y dx 2xdy = 0:
1 3x
y0 y=
2x 2
entonces se puede asegurar que la ecuación diferencial es lineal de primer orden y admite un factor
3x y
+ dx dy = 0
2 2x
1
y usando el factor de integrante, como p (x) = ;
2x
Z
p(x)dx
= e
Z
1
dx
= e 2x
1
ln x 1
= e 2 =p
x
tenemos
3x y 1
p + p dx p dy = 0
2 x 2x x x
que es una ecuación exacta. Haciendo (x0 ; y0 ) = (1; 0) e integrando obtenemos la solución
16
Z x Z y
3x y0 1
p + p dx p dy = k
1 2 x 2x x 0 x
Z x Z y
3p 1
xdx p dy = k
1 2 0 x
3 1
x2 1 p y = k
x
p
yg = c x + x2
2 x2
3y 0 y = 2:
x y
3xy 2 y 0 2y 3 = x3 :
Hacemos el cambio
z = y3 ) z 0 = 3y 2 y 0
en la ecuación diferencial
xz 0 2z = x3
2
z0 z = x2
x
2
p (x) = x y q (x) = x2
17
R
Z R
p(x)dx p(x)dx
zg = e q (x) e dx + c
2 3
2 R Z R 2
dx dx
zg = e x 4 x2 e x dx + c5
Z
2 ln x
zg = e x2 e 2 ln x
dx + c
Z
zg = x2 x2 x 2
dx + c
luego
Z
zg = x2 dx + c
zg = x2 [x + c]
y 3 = cx2 + x3 :
5. Resolver
3x + 2y + y 2 dx + x + 4xy + 5y 2 dy = 0
dx
= x cos y + sin 2y
dy
dx
(cos y) x = sin 2y
dy
Lineal en x luego p (y) = (cos y) q (y) = sin 2y podemos usar la fórmula
18
R
Z R
p(y)dy p(y)dy
xg = e q (y) e dy + c
R
Z R
cos ydy cos ydy
xg = e sin (2y) e dx + c
Z
xg = esin y sin (2y) e sin y dy + c
Z
xg = esin y 2 sin y cos ye sin y dy + c
Z
xg = esin y 2 ue u
du + c
xg = esin y 2e sin y
(sin y + 1) + c
xg = kesin y 2 2 sin y
Problemas:
xy 0 + y = y 2 ln x
Ecuación de Bernoulli
xy 0 + y = y 2 ln x
2 0 1
xy y +y = ln x
Hacemos el cambio
1
z = y
z0 = y 2 0
y
sust
xz 0 + z = ln x
Normalizamos
1 ln x
z0 z=
x x
19
Ec lineal de primer orden normalizada (Variación de parámetros)
1
z0 z = 0
x
dz 1
= dx
z x
Integrando
Z Z
dz 1
= dx + ln c
z x
ln z = ln x + ln c
zh = c:x
zp = c (x) :x
Buscando c (x)
sust en la ec
1 ln x
z0 z =
x x
1 ln x
c0 (x) :x + c (x) c (x) :x =
x x
ln x
c0 (x) :x =
x
ln x
c0 (x) =
x2
Luego integramos
Z
ln x
c (x) = dx
x2
1
c (x) = (ln x + 1)
x
La solución particular es
1
zp = (ln x + 1) x
x
zp = ln x + 1
20
Entoces la solució general
zg = zh + zp
zg = cx + ln x + 1
1
y = cx + ln x + 1
2. Resolver
3x2
y0 =
x3 + y + 1
x3 + y + 1
x0 =
3x2
3
x y+1
x0 = +
3x2 3x2
1 y+1
x0 = x+
3 3x2
1 y+1
x0 x = x 2
3 3
3x2 x0 x3 = y + 1
z0 z =y+1
R
Z R
p(y)dy p(y)dy
zg = e q (y) e dy + c
R
Z R
dy dy
zg = e (y + 1) e dy + c
Z
zg = ey (y + 1) e y
dy + c
y+2
zg = ey +c
ey
zg = cey y 2
x3 = cey y 2
21